zachodniopomorski

Transkrypt

zachodniopomorski
Nr 2/2010 r.
ZACHODNIOPOMORSKI
RYNEK PRACY
str. 2
Rozstrzygnięcie konkursu
fotograficznego
„Unia obiektywie”
str. 11
Znaczenie
poradnictwa grupowego
str. 12
W innowacji przyszłość
Rozmowa z Justyną Osuch
str. 16
Zachodniopomorskie talenty
po raz drugi
Biuletyn informacyjny Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie
KONKURS FOTOGRAFICZNY
„UNIA WWOBIEKTYWIE”
okresie 19 kwietnia – 31 maja br.
Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie
zorganizował konkurs fotograficzny
„Unia w obiektywie”.
Adresowany był do uczniów
szkół ponadgimnazjalnych
województwa zachodniopomorskiego,
a przeprowadzony został
w ramach działań promocyjnych
Programu Operacyjnego
Kapitał Ludzki 2007-2013.
Patronat honorowy nad przedsięwzięciem objęli: Minister Rozwoju Regionalnego, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego, Zachodniopomorski Kurator Oświaty oraz Prezydent Miasta Szczecin. Patronat medialny nad konkursem sprawowała Telewizja
Polska Oddział Szczecin oraz Kurier Szczeciński.
Zgłoszonych zostało łącznie 59 prac, przygotowanych przez 32 uczniów, bowiem jeden uczestnik mógł nadesłać maksymalnie 3 zdjęcia (w formacie A4 wraz z wersją elektroniczną).
Temat konkursu związany był z obszarami pomocy Europejskiego Funduszu Społecznego na poziomie regionalnym. I tak zdjęcia
można było nadsyłać w podziale na cztery kategorie:
- „Praca- motorem życia” – Priorytet VI „Rynek pracy otwarty dla wszystkich”,
- „Nie wykluczam siebie i innych” – Priorytet VII „Promocja integracji społecznej”,
- „Kwalifikacje – szansą pracownika i przedsiębiorstwa” – Priorytet VIII „Regionalne kadry gospodarki”,
- „Wykształcenie moją szansą” – Priorytet IX „Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach”.
7 czerwca br. Jury w składzie: Katarzyna Brzychcy – wicedyrektor ds. EFS (WUP Szczecin) – Przewodnicząca Jury, Agnieszka Garncarz – naczelnik wydziału promocji (WUP Szczecin), Leszek Kurpiewski – artysta fotografik, członek rzeczywisty Fotoklubu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Magdalena Cegielska – artysta fotografik, wyłoniło zwycięzców i przyznało wyróżnienia.
Do rozdania były cenne nagrody: profesjonalny aparat fotograficzny, kamera cyfrowa, mini wieża oraz mp5 (dla wyróżnionych).
Nagrody:
I miejsce: Dariusz Szatkowski z Zespołu Szkół Elektryczno-Elektronicznych w Szczecinie,
blok tematyczny „Praca motorem życia”, tytuł zdjęcia „Żniwa”;
II miejsce: Roksana Pietruszewska z Zespołu Szkół Zawodowych w Goleniowie, Technikum nr 1,
blok tematyczny „Wykształcenie moją szansą”, tytuł zdjęcia „Wykształcenie dziś – praca jutro”;
III miejsce: Kevin Kiraga z Liceum Ogólnokształcącego nr 2 w Świnoujściu,
blok tematyczny „Nie wykluczam siebie i innych”, tytuł zdjęcia: „Niepełnosprawni – pełnosprawni w szkole”;
Laureaci konkursu
Na uroczystym podsumowaniu konkursu, które odbyło się 16 czerwca br. w siedzibie Wojewódzkiego Urzędu Pracy przy
ul. A. Mickiewicza 41, laureaci osobiście odebrali z rąk Katarzyny Brzychcy – swoje nagrody. Wspólne spotkanie było okazją nie tylko
poznania autorów najlepszych prac, z której bardzo chętnie korzystali przede wszystkim przedstawiciele mediów, ale także możliwością wymiany informacji i uwag o samym konkursie.
Mamy nadzieję, że tegoroczne konkursowe doświadczenie powtórzymy również w kolejnych latach.
SPIS TREŚCI
ROZMOWA
4 • Z POMOCĄ W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW
Szanowni Państwo,
po sześciu miesiącach tego roku przekroczyliśmy dokładnie półmetek okresu wdrażania Programu Operacyjnego
Kapitał Ludzki 2007-2013. Cieszy fakt,
że w podsumowaniu realizacji Programu wg raportu Ministerstwa Rozwoju
Regionalnego z dnia 31 maja br. jesteśmy w gronie województw, które
osiągnęły poziom ponad 50% kontraktacji wszystkich środków, przyznanych
w ramach komponentu regionalnego
na cały okres wdrażania. Mam nadzieję,
że wysokie tempo realizacji utrzymamy i w późniejszym okresie. Z pewnością
pomogą nam w tym względzie również Regionalne Ośrodki EFS, które prezentujemy na łamach niniejszego wydania Biuletynu. Z kierownikami RO EFS w Szczecinie i Koszalinie – Dorotą Batogowską i Anną Szczepańską rozmawialiśmy m.in.
o zakresie pomocy, jaką Ośrodki świadczą mieszkańcom i instytucjom regionu
w codziennej pracy. W artykule dowiedzieć można się także, co różni pracę doradcy od animatora, jakie szkolenia cieszą się największym zainteresowaniem i co
stanowi obecnie największe wyzwanie dla RO EFS-ów.
W tym roku postawiliśmy na wprowadzenie w regionie projektów innowacyjnych testujących (pod koniec maja ogłoszony został konkurs). Do 15 września
br. przyjmowane są w WUP wnioski o dofinansowanie dla projektów innowacyjnych z komponentem ponadnarodowym w ramach Priorytetów VII i VIII
PO KL. Dla projektodawców jest to nowy i niekoniecznie łatwy obszar, w którym znaleźć można jednak sporo podobieństw z rozwiązaniami wypracowanymi
w ramach Programu Inicjatywy Wspólnotowej Equal. Celem ułatwienia i szybszego wprowadzenia w tematykę projektów innowacyjnych, zamieszczamy na
łamach niniejszego wydania rozmowę z Justyną Osuch z Zachodniopomorskiej
Szkoły Biznesu, która dzieli się doświadczeniem w realizacji właśnie projektu
PIW Equal.
EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO.
Rozmowa z Dorotą Batogowską i Anną Szczepańską - kierownikami Zachodniopomorskich Regionalnych Ośrodków EFS w Szczecinie i Koszalinie.
6 • INTEGRACJA REGIONALNYCH OŚRODKÓW EFS
REGIONALNY RYNEK PRACY
7 • PROJEKT REGIONALNEGO PLANU DZIAŁAŃ
NA RZECZ ZATRUDNIENIA NA 2010 ROK
8 • I TY MOŻESZ MIEĆ SWOJEGO DORADCĘ
– PORADNICTWO ZAWODOWE W CIiPKZ
W KOSZALINIE 2009/2010
10• KARIERA NA SWOIM.TWOJA DROGA,TWOJA
PASJA, TWÓJ BIZNES
11• ZNACZENIE PORADNICTWA GRUPOWEGO
EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY
12• W INNOWACJI PRZYSZŁOŚĆ – Rozmowa
z Justyną Osuch z Zachodniopomorskiej Szkoły
Biznesu w Szczecinie
14• DOBRY PROJEKT – DOBRA PRAKTYKA cz. II
PROJEKTY WŁASNE
16• ZACHODNIOPOMORSKIE TALENTY PO RAZ
DRUGI
17• WIEDZA Z POMYSŁEM STYPENDIA DLA DOKTORANTÓW WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO
19• WIOSNA W ZORP
BADANIA I ANALIZY RYNKU PRACY
20• ZACHODNIOPOMORSKIE AGENCJE ZATRUDNIENIA W 2009 ROKU
Kontynuując prezentację dobrych praktyk – przedstawiamy kolejne ciekawe projekty, zrealizowane w ramach komponentu regionalnego PO KL. Z przyjemnością
informujemy Państwa również o wynikach ogłaszanego w kwietniu br. konkursu
fotograficznego „Unia w obiektywie”, który skierowaliśmy do uczniów szkół ponadgimnazjalnych naszego województwa.
W bieżącym numerze znajdą Państwo także informacje o Regionalnym Planie
Działań na rzecz Zatrudnienia na 2010 rok – dokumencie, który mocą Ustawy
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jest corocznie przygotowywany przez samorząd województwa, a zawiera kluczowe kwestie dotyczące obszarów działań regionalnej polityki rynku pracy w danym roku, jak również wskazuje
priorytetowe grupy bezrobotnych i innych osób, wymagających szczególnego
wsparcia w regionie.
W okresie, który szczególnie sprzyja podejmowaniu zatrudnienia, proponowanego przez prywatnych pośredników – przedstawiamy informację podsumowującą
działalność agencji zatrudnienia w minionym roku. Więcej informacji na temat
bezpiecznych wyjazdów i kierowania obywateli polskich do pracy za granicą zamieścimy w kolejnym numerze, do którego już dziś serdecznie Państwa zapraszam.
Życzę miłej lektury
Andrzej Przewoda
Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie
21• CUDZOZIEMCY ZATRUDNIENI W POWIATACH WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO
Wydawca:
Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie
70-383 Szczecin, ul. A. Mickiewicza 41
tel. centrala 91 42 56 100
Adres redakcji:
Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie
70-383 Szczecin, ul. A. Mickiewicza 41
tel. 91 42 56 119
e-mail: [email protected]
Redaguje zespół w składzie:
Agnieszka Garncarz - redaktor prowadząca
Rita Engling
Leszek Teszka
Zdjęcie na okładce:
Przód: panorama Gryfina
Tył: Brama Bańska w Gryfinie
Źródło: Starostwo Powiatowe w Gryfinie
Skład i druk:
REMI-B
43-382 Bielsko-Biała, ul. Strażacka 35
tel. 33 499 00 30
e-mail: [email protected]
www.remib.eu
BIULETYN INFORMACYJNY WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY W SZCZECINIE NR 2/2010 r.
Rozmowa z Dorotą Batogowską i Anną Szczepańską - kierownikami zachodniopomorskich Regionalnych Ośrodków
EFS w Szczecinie i Koszalinie
Z POMOCĄ
W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW
EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO
Dorota Batogowska
Z Zachodniopomorską Agencją Rozwoju Regionalnego związana jest dokładnie 10 lat. Zanim
została 1 stycznia 2010 r. kierownikiem Regionalnego Ośrodka EFS w Szczecinie, pracowała
w ZARR m.in. jako specjalista ds. organizacji i rozwoju rolnictwa, starszy specjalista ds. projektów, kierownik Działu ZPORR, koordynator Regionalnego Punktu Konsultacyjnego. Przez dwa
lata była Pełnomocnikiem ds. Systemu Zarządzania Jakością w ZARR. Uczestniczyła w pracach
projektu realizowanego w ramach V Programu Ramowego: „Analiza, opracowanie i doskonalenie regionalnej strategii innowacyjnej w województwie zachodniopomorskim (WPR) we współpracy z RITTS regionem Neubrandenburg/Greiswald w Niemczech oraz ekspertami krajowymi i międzynarodowymi”. Była kierownikiem projektu „Identyfikacja potencjału eksportowego
w województwie zachodniopomorskim”, realizowanego w ramach Krajowego Programu Rozwoju Eksportu – Linia budżetowa PL0003.12.01. Pomysłodawczyni i realizator w latach 2000-2003
(cztery edycje) projektu aktywizacji kobiet z terenów wiejskich - „Działania na rzecz pozyskiwania alternatywnych lub dodatkowych źródeł dochodu w zakresie rozwoju przedsiębiorczości,
agroturystyki i turystyki”.
W wolnym czasie chętnie uprawia turystykę rowerową, żegluje, podróżuje i gra w gry logiczne.
Anna Szczepańska
Z wykształcenia jest nauczycielem. Swą karierę zawodową od początku związała z funduszami
europejskimi, kiedy to w 1997 roku rozpoczęła pracę w firmie konsultingowo-doradczej jako
koordynator projektów finansowanych ze środków Unii Europejskiej oraz Banku Światowego.
Kierownikiem Regionalnego Ośrodka EFS przy Koszalińskiej Agencji Rozwoju Regionalnego jest
od początku, czyli od 1 października 2008 roku.
W wolnych chwilach uwielbia czytać, szczególnie literaturę psychologiczną. Interesuje się tematyką uzależnień wszelkiego rodzaju. Lubi sport, zwłaszcza narciarstwo, choć niestety nie często
może „cieszyć się urokami białego szaleństwa”.
Proszę o krótkie przedstawienie Regionalnego Ośrodka EFS oraz jego
instytucji prowadzącej
i Koszalinie udzielają projektodawcom
pomocy w przygotowaniu oraz realizacji
projektów współfinansowanych z EFS.
D.B.: Zachodniopomorska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. powstała w 1994
roku jako spółka akcyjna, w której głównym akcjonariuszem jest Samorząd Województwa Zachodniopomorskiego.
Misją Spółki (określoną w statucie jako
cel główny) jest „stwarzanie warunków
do trwałego i zrównoważonego rozwoju
Województwa Zachodniopomorskiego,
w tym wspieranie gospodarki, sfery socjalnej, infrastruktury technicznej, integracji społecznej, kultury lokalnej”. Misja ta
ma być realizowana poprzez prowadzenie
– na zasadzie non profit - działalności gospodarczej „społecznie użytecznej w sferze zadań publicznych”.
Funkcję Regionalnego Ośrodka Europejskiego Funduszu Społecznego ZARR S.A.
w Szczecinie pełni od 1 października 2008
roku. Tego samego dnia podpisana została również umowa z Koszalińską Agencją
Rozwoju Regionalnego, która w partnerstwie z Fundacją Nauka dla Środowiska
prowadzi RO EFS w Koszalinie.
A.Sz.: Regionalny Ośrodek EFS to miejsce otwarte dla wszystkich, którzy dostrzegają szansę rozwoju w możliwościach, jakie zapewnia Europejski Fundusz
Społeczny. Naszym celem jest umożliwienie korzystania ze środków Europejskiego
Funduszu Społecznego (EFS) jak najszerszemu gronu Beneficjentów, tak aby:
· rozwijać zasoby ludzkie
· przeciwdziałać bezrobociu
· wspierać edukację i wyrównywać szanse
na rynku pracy
Regionalne Ośrodki EFS w Szczecinie
Ile osób zatrudnia Państwa Ośrodek?
D.B.: W Regionalnym Ośrodku EFS
w Szczecinie w chwili obecnej zatrudnionych na umowę o pracę jest 6 osób:
kierownik RO EFS, 2 doradców kluczowych, animator, specjalista ds. informacji
i promocji oraz asystent. Ponadto Ośrodek współpracuje na umowę cywilno
– prawną z 15 osobami: 3 trenerami kluczowymi i 12 trenerami specjalistycznymi.
A.Sz.: W Koszalinie mamy 7 osób, które zatrudnione zostały na umowę o pracę
oraz 3 osoby zatrudnione na umowy zlecenia (trenerzy kluczowi i specjalistyczni
oraz doradcy specjalistyczni).
Ile jest regionalnych Ośrodków EFS
w województwie, w kraju? Czy to
optymalna sieć?
D.B.: W całym kraju obecnie funkcjonuje
51 Ośrodków EFS, a docelowo ma ich
być 52. Uważam, że jest to optymalne
rozwiązaie dla prawidłowego funkcjonowania sieci. W województwie zachodniopomorskim są dwa Regionalne Ośrodki EFS.
Koszaliński Ośrodek obejmuje zakresem
swych prac powiaty: koszaliński, białogardzki, świdwiński, szczecinecki, drawski,
sławieński, kołobrzeski, wałecki oraz miasto Koszalin.
Pod opieką szczecińskiego RO EFS-u
są pozostałe powiaty naszego regionu:
choszczeński, goleniowski, gryficki, gryfiński, kamieński, łobeski, myśliborski, policki, pyrzycki i stargardzki oraz miasto
Szczecin i miasto Świnoujście.
Kto korzysta z usług RO EFS-u,
w jaki sposób docieracie Państwo
do swoich klientów, jak w liczbach
przedstawia się zakres tej pomocy
(dziennie, w skali m- ca, roku)?
D.B.: Klientami Regionalnego Ośrodka
EFS są przedstawiciele każdej instytucji będącej projektodawcą EFS, mającej
siedzibę lub oddział w regionie, na którym działa Regionalny Ośrodek EFS lub
przedstawiciele instytucji mającej siedzibę
w innym regionie, którzy planują realizację
projektu w naszym regionie. Priorytetową grupę klientów Regionalnego Ośrodka
ROZMOWA EFS w Szczecinie stanowią: organizacje
pozarządowe, następnie szkoły: podstawowe, gimnazjalne, ponadgimnazjalne,
placówki edukacyjne, w tym przedszkolne
lub organy prowadzące, a także wszystkie
podmioty będące projektodawcami do
EFS z gmin wiejskich, wiejsko-miejskich
i miast do 25 tys. mieszkańców.
A.Sz.: Z usług Ośrodka korzystają przede wszystkim szkoły, przedszkola, organizacje pozarządowe, jednostki samorządu
terytorialnego, ośrodki pomocy społecznej i powiatowe centra pomocy rodzinie.
Prowadzimy regularną akcję promocyjną
poprzez media i Internet. Kwartalnie obsługujemy około 150 osób ze 100 instytucji.
D.B.: Do klientów docieramy za pomocą:
strony internetowej, prowadząc newsletter, wykorzystując różnorodne narzędzia
promocyjne, takie jak: TVP – audycje telewizyjne, e-mailing, spotkania informacyjne
organizowane w terenie, plakaty z ofertą
RO EFS w Szczecinie rozesłane po wszystkich gminach, starostwach i powiatowych
urzędach pracy, ulotki, ogłoszenia w prasie, gadżety promocyjne itp. W okresie
1.10.2008 do 31.03.2010 stronę RO EFS
w Szczecinie odwiedziło 1 135 osób z 648
organizacji i instytucji, w tym ze 149 szkół
i 161 organizacji pozarządowych. W wyniku współpracy z Ośrodkiem, złożonych
zostało w tym czasie ponad 70 projektów,
a 17 otrzymało wsparcie w trakcie realizacji. Zorganizowanych zostało na przestrzeni niespełna dwóch lat 85 szkoleń
kluczowych i specjalistycznych, w których
uczestniczyło łącznie 1308 osób. Utworzone zostały w formie umowy partnerskiej
3 partnerstwa na rzecz rozwoju, natomiast
4 inne wspierane były przez animatora.
Pracownicy RO EFS-u wypracowali ponad
730 godzin doradztwa ogólnego, skierowanego do 232 osób. Zorganizowanych
zostało ponadto 28 seminariów/ spotkań informacyjnych. Punkt Informacyjny
RO EFS odwiedziło osobiście 180 osób,
220 zainteresowanym udzielono wsparcia
informacyjnego drogą telefoniczną, natomiast 77 osób uzyskało odpowiedź na pytania przesłane pocztą elektroniczną.
Czym różni się praca doradcy
od pracy animatora w Ośrodku?
A.Sz.: Zadaniem animatora jest udzielanie środowiskom lokalnym wsparcia
w zakresie diagnozowania ich potrzeb
i tworzenia planów działania, docieranie
do potencjalnych projektodawców i zachęcanie ich do podejmowania inicjatyw
w zakresie nawiązywania partnerstw ukierunkowanych na wspólne rozwiązywanie
problemów lokalnych.
D.B.: Animacja odbywa się więc poprzez
spotkania animacyjne prowadzone przez
animatora, poprzez szkolenia, doradztwo,
informację. Wynikiem działań animacyjnych są tworzone partnerstwa, w szczególności na rzecz rozwoju, partnerstwa
wielosektorowe. Sposób i metodyka pracy animatora jest dostosowana zarówno
do osób, jak i instytucji, z którymi animator pracuje. Animator stwarza możliwości
i płaszczyzny komunikacji między różnymi instytucjami, organizacjami, a przede
wszystkim pomiędzy pracownikami w danej instytucji.
A.Sz.: Zadaniem doradcy jest prze-
de wszystkim bezpośrednia pomoc instytucjom oraz profesjonalne wsparcie
w zakresie przygotowywania wniosku
o dofinansowanie w ramach PO KL, jego
realizacji i rozliczania.
D.B.: Doradztwo ma charakter skonkretyzowanej porady odnoszącej się do
konkretnej sprawy, opartej na danych
i materiałach przekazanych przez klienta. Ma formę doradztwa bezpośredniego
– doradztwo świadczone osobiście przez
doradcę klientowi/klientom w siedzibie
Ośrodka lub innym dogodnym dla klienta
miejscu, bądź pośredniego – doradztwo
świadczone drogą elektroniczną (za pomocą poczty elektronicznej). Zaznaczyć
należy, że podstawową formą jest doradztwo bezpośrednie, natomiast doradztwo
pośrednie ma charakter uzupełniający.
Ważnym, jeśli nie głównym obszarem działalności RO EFS-ów są
szkolenia. Jakie cieszą się w ostatnim okresie największym zainteresowaniem na Państwa terenie?
W jaki sposób planujecie Państwo
ich tematykę?
A.Sz.: Regionalny Ośrodek EFS w Koszalinie prowadzi kluczowe szkolenia z zakresu pisania wniosków aplikacyjnych, rozliczania projektów, realizacji projektów,
a także szkolenia specjalistyczne z zakresu
pomocy publicznej oraz zamówień publicznych. Największym zainteresowaniem
cieszą się szkolenia z zakresu realizacji
projektów EFS, ich rozliczania, ABC projektu oraz szkolenia dotyczące stosowania Ustawy Prawo Zamówień Publicznych
w projektach EFS.
Szkolenia planowane są głównie na podstawie analiz prowadzonych przez Wojewódzki Urząd Pracy, dotyczących obszarów tematycznych, wymagających
szczególnego wsparcia we wdrażaniu
PO KL, a także na podstawie prowadzonych badań ankietowych wśród klientów
Ośrodka.
D.B.: Na podstawie diagnozy rynku lokalnego oraz diagnozy potrzeb klienta,
wynikającej z analizy arkuszy oceny szkoleń prowadzonych przez nasz Ośrodek,
a także zapisów Planów Działań na 2010
rok, przygotowanych przez Wojewódzki
Urząd Pracy w Szczecinie, została opracowana tematyka szkoleń, realizowanych
przez RO EFS w Szczecinie.
Największym zainteresowaniem cieszą się
szkolenia z następujących zakresów tematycznych:
· od pomysłu do projektu – czyli jak
przygotować dobry projekt w ramach
PO KL,
· przygotowanie wniosku aplikacyjnego
w ramach PO KL,
· zarządzanie projektami finansowanymi
z EFS,
· prawo zamówień publicznych w projektach PO KL,
· księgowość w projektach PO KL.
Jak wybieracie Państwo trenerów do
szkoleń? Czy macie swoich ekspertów, czy też w zależności od potrzeby – pozyskujecie kadrę z rynku?
D.B.: W RO EFS w Szczecinie zatrudnione są dwie grupy trenerów:
· trenerzy kluczowi - których wiedza
i kwalifikacje są weryfikowane raz
w roku przez Krajowy Ośrodek EFS,
· trenerzy specjalistyczni - których wiedza i kwalifikacje są weryfikowane na
podstawie życiorysu trenera przez Instytucję Pośredniczącą.
Ich wybór jest wypadkową posiadanej
wiedzy i doświadczenia, znajomości specyficznej wiedzy z zakresu EFS oraz, co
niebagatelne, umiejętności w przekazywaniu wiedzy.
Z w/w trenerami współpracujemy od początku istnienia Regionalnego Ośrodka
Europejskiego Funduszu Społecznego
w Szczecinie przy Zachodniopomorskiej
Agencji Rozwoju Regionalnego S.A.
Do prowadzenia szkoleń specjalistycznych
z nowych zakresów tematycznych uzupełniany jest skład trenerów w oparciu o rynek regionalny i krajowy.
A.Sz.: Trenerzy prowadzący szkolenia
w Ośrodku w Koszalinie zaakceptowani byli na etapie zatwierdzania oferty
Ośrodka przez Wojewódzki Urząd Pracy
w Szczecinie oraz zostali certyfikowani
przez Krajowy Ośrodek EFS w Warszawie.
Od kiedy prowadzony jest proces
certyfikacji, jak on wygląda i czemu
służy?
D.B.: Standardy Działania Sieci Regionalnych Ośrodków EFS opracował Krajowy
Ośrodek EFS (prowadzony przez Centrum Projektów Europejskich), do którego zadań należy m.in.:
- weryfikacja funkcjonowania Regionalnych Ośrodków EFS w ich siedzibie,
- weryfikacja kompetencji oraz sposobu
pracy personelu kluczowego Regionalnych Ośrodków EFS (wiedza, umiejętności, predyspozycje, osiągnięcia, itp.).
A.Sz.: Proces certyfikacji dotyczy zarówno Ośrodka, jak i zatrudnionej kadry
personelu kluczowego. Celem weryfikacji
Regionalnego Ośrodka EFS oraz pracowników jest zapewnienie wysokiej jakości
oraz jednolitego standardu usług świadczonych przez wszystkie Ośrodki w kraju.
Proces weryfikacji prowadzony jest od
początku funkcjonowania Ośrodka i powtarzany jest corocznie.
Jak wypadają zachodniopomorskie
Regionalne Ośrodki EFS w Szczecinie i Koszalinie na tle innych województw?
D.B.: RO EFS w Szczecinie nie posiada
informacji i danych umożliwiających porównanie efektów swojej pracy z innymi Ośrodkami w kraju. Z tym pytaniem
powinno się zwrócić do Krajowego
Ośrodka EFS w Warszawie. My możemy
poczytywać sobie za sukces pozytywną
weryfikację naszego Ośrodka, pozytywną
certyfikację personelu kluczowego, osiąganie zakładanych rezultatów oraz zadowolenie klientów ze świadczonych przez
nas usług.
A.Sz.: Trudno odpowiedzieć na to pytanie pod kątem osiąganych rezultatów,
gdyż nie mamy takich informacji nt. innych
ośrodków. Jeśli chodzi natomiast o osiąganie wskaźników i rezultatów uzgodnionych w porozumieniu z Wojewódzkim
Urzędem Pracy w Szczecinie sytuacja wygląda bardzo dobrze. Współpraca z WUP
również układa się świetnie, z czym mają
problemy Ośrodki w innych województwach. Wyróżniamy się spośród innych
BIULETYN INFORMACYJNY WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY W SZCZECINIE Ośrodków w kraju tym, że opracowaliśmy i udostępniliśmy szereg bardzo nowoczesnych i efektywnych narzędzi pracy
dla personelu kluczowego.
Nasz RO EFS słynie głównie z opracowanego i udostępnionego innym Ośrodkom
programu służącego do prowadzenia weryfikacji liczbowej realizowanych usług
oraz rejestracji klientów.
Co stanowi dla Państwa największe
wyzwanie? Jakie zadania są ważne,
a trudne do zrealizowania?
D.B.: Głównymi zadaniami Regionalnego
Ośrodka EFS w Szczecinie są: informacja,
szkolenia, doradztwo i animacja. Zadań
tych nie da się zhierarchizować, ponieważ
wszystkie są równie ważne i realizowalne.
W codziennej pracy Ośrodka trudnością
jest możliwość dotarcia do jak najszerszego grona odbiorców naszych usług.
Im większa grupa docelowa zostanie objęta naszą pomocą, tym większe będzie
wykorzystanie środków EFS w regionie,
a w konsekwencji tym lepsze będziemy
mieli wnioski aplikacyjne i zrealizowane
projekty. Również beneficjenci będą mogli
wówczas szybciej rozliczać środki w ramach projektów, zwiększając tym samym
zdolność aplikacyjną, przy równoczesnym
nabieraniu doświadczenia i większej wiedzy o Europejskim Funduszu Społecznym.
A.Sz.: Największym wyzwaniem jest dla
nas przekonywanie potencjalnych beneficjentów Programu Operacyjnego Kapitał
Ludzki, aby aplikowali o środki. Niestety
nie mamy wpływu na efekt oceny wniosków o dofinansowanie i nawet przy
ogromie pracy włożonym w przygotowanie wniosku nie jesteśmy w stanie zagwarantować klientowi, że jego wniosek
zostanie przyjęty do realizacji przez IP.
INTEGRACJA
REGIONALNYCH
OŚRODKÓW EFS
Regionalne Ośrodki EFS w Chełmie i Łomży w porozumieniu z Krajowym Ośrodkiem EFS
w Warszawie zorganizowały konferencję pt:
„RAZEM Integracja Sieci Regionalnych Ośrodków EFS”, która odbyła się w dniach 17 – 19
maja 2010 roku w Smardzewicach k/Tomaszowa Mazowieckiego. Konferencja skierowana
była do wszystkich pracowników Regionalnych
Ośrodków EFS z całej Polski i przedstawicieli
Instytucji Pośredniczących. Miała charakter interaktywny, a jej celem było wzmocnienie spójności sieci i zacieśnienie współpracy pomiędzy
Ośrodkami funkcjonującymi nie tylko w obrębie danego województwa, lecz w całym kraju.
Konferencja podzielona była na 3 dni tematyczne. W pierwszym dniu odbyły się warsztaty szkoleniowe na temat „Sztuka prezentacji”, prowadzone przez zespół wykładowców Krzysztofa
Kudenia oraz wykład pt: „Projekty innowacyjne i ponadnarodowe w PO KL”, prowadzone
przez pracowników Krajowej Instytucji Wspomagającej PO KL. Warsztaty szkoleniowe pozwoliły ugruntować uczestnikom podstawowe
zasady skutecznej prezentacji oraz przybliżyły
Projektodawcy są zniechęceni aplikowaniem i pozbawieni wiary w sens pracy
nad wnioskami. Są niestety przekonani, że
większość środków rozdysponowywana
jest na subregion szczeciński, a subregion
koszaliński traktowany jest po macoszemu. Wkładamy dużo wysiłku i pracy, aby
przekonywać naszych klientów, że praca
nad dobrej jakości wnioskiem we współpracy z nami się opłaci.
Jak ocenia Pani okres ostatnich
dwóch lat? Na ile, Pani zdaniem,
udaje się Regionalnemu Ośrodkowi
EFS realizować przyjętą misję?
D.B.: Misją Regionalnego Ośrodka Europejskiego
Funduszu
Społecznego
w Szczecinie jest pomoc w wykorzystaniu środków finansowych, pochodzących
z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w taki sposób,
aby jak najlepiej służyły one rozwojowi
regionu oraz poprawiały sytuację jego
mieszkańców na rynku pracy.
Z perspektywy prawie dwuletniej działalności Ośrodka i doświadczenia własnego
mogę powiedzieć ,że w pracy codziennej
mamy do czynienia z różnym poziomem
przygotowania merytorycznego naszych
klientów (projektodawców, Beneficjentów), którzy w codziennej swojej pracy
ukierunkowani są przede wszystkim na
podstawowy zakres prowadzonej działalności.
Specyfika Europejskiego Funduszu Społecznego, ogrom dokumentacji, jej język
i procedury nie są łatwe do przebrnięcia.
Standaryzując zakres usług, wychodząc
z ofertą naprzeciw, docierając do jak najszerszej grupy jej odbiorców, przyczyniamy się do podniesienia umiejętności,
realizując w sposób systematyczny i metodyczny misję naszego Ośrodka.
narzędzia, które decydują o sukcesie prezentacji na poszczególnych etapach jej realizacji.
Uczestnicy otrzymali niezbędną wiedzę, która
podniesie ich profesjonalizm i pewność siebie
w powyższych obszarach. Natomiast kadra
Krajowej Instytucji Wspomagającej PO KL
przedstawiła w trakcie swoich zajęć informacje
i rekomendacje dotyczące realizacji projektów
innowacyjnych i współpracy ponadnarodowej
PO KL pod kątem strategicznego spojrzenia
na ww. kwestie przy opracowywaniu planów
działania oraz harmonogramu konkursów na
2011 r. W tej części zajęć wymienione zostały
również uwagi i spostrzeżenia na temat dobrych praktyk.
W drugim dniu konferencji odbyły się warsztaty szkoleniowe „Jak wygrać ze stresem
w pracy i w życiu” oraz zajęcia outdoorowe.
Powyższe szkolenie miało na celu dostarczenie
uczestnikom wiedzy w obszarach: powstawania stresu, jego rozwoju, skutków stresu oraz
technik radzenia sobie ze stresem. Zajęcia
outdoorowe – „bieg na orientację”, miały na
celu grupową rywalizację, połączoną ze współpracą uczestników w zdobywaniu punktów
orientacyjnych i osiągnięciu jak najlepszego
wyniku końcowego. Wszyscy uczestnicy zostali podzieleni na 19 zespołów, z których
NR 2/2010 r.
A.Sz.: Dodam, że w ciągu ostatnich
dwóch lat udało nam się dotrzeć do szeregu podmiotów, które wcześniej nie słyszały o istnieniu Europejskiego Funduszu
Społecznego. Wiele z tych podmiotów
aplikowało o środki i z sukcesem realizuje lub zakończyło realizację projektów
w ramach POKL. Prowadziliśmy monitoring i ewaluację świadczonych usług, które
pokazują duże zadowolenia naszych klientów z udzielonego wsparcia. A zadowolenie naszych klientów jest dla nas najlepszym certyfikatem.
Dziękuję za rozmowę
Agnieszka Garncarz
Naczelnik Wydziału Promocji WUP
KONTAKT:
Regionalny Ośrodek EFS w Szczecinie przy Zachodniopomorskiej Agencji
Rozwoju Regionalnego S.A.
ul. Stoisława 2, 70-223 Szczecin
II piętro, pokój 201
tel.: 91 4329313, fax: 91 4329309
e-mail: [email protected]
Regionalny Ośrodek EFS w Koszalinie przy Koszalińskiej Agencji Rozwoju
Regionalnego S.A.
ul. Przemysłowa 8, 75-216 Koszalin
tel. 094 347 51 87, fax. 094 341 60 88
Punkt konsultacyjny RO EFS przy
Fundacji Nauka dla Środowiska
ul. Racławicka 15-17, 75-620 Koszalin
Politechnika Koszalińska (budynek D-E)
tel. 94 347 82 05, fax 94 342 59 63
każdy wykonać miał szereg różnorodnych zadań (np. sprawnościowych, matematycznych
itp.). W momencie startu wszystkie grupy,
po ustaleniu nazw zespołów otrzymały mapy
z pakietem startowym. Długość trasy marszu
w linii prostej wynosiła ok. 2,5 km, zaś sama
odległość pomiędzy punktami orientacyjnymi
liczyła 8 km. Czas przebycia biegu to 1,5- 3h.
Przedstawiciele Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie, w składzie 3 osób – tworząc
wraz z reprezentantką Regionalnego Ośrodka EFS w Szczecinie oraz 3 osobami z innych
Regionalnych Ośrodków EFS grupa „Nieprzemakalnych” po wielkich trudach i poświęceniu, nie zważając na liczne przeszkody
przygotowane przez organizatorów zawodów
oraz niesprzyjające warunki atmosferyczne, zdobyli I nagrodę – puchar zgranej, zespołowej, nieprzemakalnej drużyny. Ostatni
dzień konferencji poświęcony był spotkaniom
w grupach roboczych, podzielonych według
stanowisk i zakresów zadań, realizowanych
przez pracowników poszczególnych Regionalnych Ośrodków EFS
Angelika Gołaś
Punkt Informacyjny EFS
REGIONALNY RYNEK PRACY PROJEKT REGIONALNEGO PLANU
DZIAŁAŃ NA RZECZ
ZATRUDNIENIA NA 2010 ROK
Zapisy art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, nakładają na samorząd województwa obowiązek przygotowania corocznie Regionalnego Planu
Działań na rzecz Zatrudnienia (RPDZ), określającego priorytetowe
grupy bezrobotnych i innych osób wymagających wsparcia w województwie. Podstawę do opracowania tego dokumentu stanowi Krajowy Plan Działań na rzecz Zatrudnienia, który określa m. in. cele
i kierunki działań zgodne z priorytetami polityki państwa w dziedzinie
rynku pracy. Ponadto, RPDZ powinien uwzględniać strategię rozwoju województwa oraz strategię wojewódzką w zakresie polityki
społecznej.
Za przygotowanie RPDZ w imieniu samorządu województwa odpowiada Wojewódzki Urząd Pracy będący jednostką organizacyjną
samorządu województwa.
W związku z powyższym, w grudniu 2009 roku koszalińska filia Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie rozpoczęła prace
zmierzające do opracowania Regionalnego Planu Działań na rzecz
Zatrudnienia na 2010 rok. Pierwszym etapem było zapoznanie
się z wytycznymi zawartymi w Krajowym Planie Działań na rzecz
Zatrudnienia na lata 2009 – 2011, jak również w innych dokumentach krajowych i regionalnych, a także dokumentach Unii Europejskiej, określających pożądane kierunki polityki rynku pracy.
Kolejnym etapem było opracowanie oraz przesłanie kart zadań
do powiatowych jednostek samorządu terytorialnego, partnerów społecznych oraz komórek Wojewódzkiego Urzędu Pracy
w Szczecinie (tzw. konsultacje społeczne). Na odpowiedzi w formie
wypełnionych kart zadań oraz zgłoszonych sugestii i opinii oczekiwano
do dnia 29 stycznia 2010 r., po czym przystąpiono do opracowania projektu Regionalnego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia na 2010 rok.
W połowie lutego 2010 roku ukończono prace nad RPDZ na 2010
rok. Aktualnie dokument ten jest w trakcie opiniowania przez kierownictwo Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie.
Projekt Zachodniopomorskiego Regionalnego Planu Działań na rzecz
Zatrudnienia na 2010 rok liczy 69 stron i składa się z 4 rozdziałów.
Pierwszy rozdział zawiera diagnozę regionalnego rynku pracy w latach 2008-2009. Rozdział drugi wskazuje priorytetowe grupy bezrobotnych i innych osób wymagających wsparcia w województwie,
a także określa obszary działań regionalnej polityki rynku pracy na
2010 rok wpisujące się w priorytety krajowej polityki zatrudnienia.
W trzecim rozdziale zaprezentowano narzędzia realizacji zamierzonych przedsięwzięć i działań na rzecz zatrudnienia w regionie, począwszy od podstawowych instrumentów i usług rynku pracy, do
prezentacji wybranych projektów i działań. Ostatni rozdział zawiera informacje dotyczące przebiegu monitoringu działań zawartych
w RPDZ na 2010 rok.
Z punktu widzenia istoty opracowywania Regionalnego Planu Działań
na rzecz Zatrudnienia, a więc określenia grup osób znajdujących się
w szczególnej sytuacji na rynku pracy, a także obszarów działań regionalnej polityki rynku pracy oraz narzędzi realizacji tych działań, na
szczególną uwagę zasługuje rozdział drugi oraz trzeci RPDZ.
Określając priorytetowe grupy bezrobotnych i innych osób wymagających szczególnego wsparcia w 2010 roku w woj. zachodniopomor-
skim należy niewątpliwie stwierdzić, iż na rynku pracy istnieje wiele grup osób wymagających wsparcia ze strony państwa. Grupy te
można oczywiście dzielić wg różnych kryteriów, można wyodrębnić
wiele grup szczegółowych itp. W projekcie zachodniopomorskiego RPDZ na 2010 rok wymieniono 7 głównych grup bezrobotnych
i innych wymagających wsparcia, a następnie spośród nich określono
21 grup szczegółowych.
Istotną sprawą było określenie głównych obszarów działań regionalnej polityki rynku pracy w 2010 roku. W projekcie RPDZ wymieniono i opisano 13 obszarów działań, które uznano za szczególnie
istotne dla województwa zachodniopomorskiego. Wybór obszarów
działań poprzedzony był oczywiście dokładną analizą regionalnego
rynku pracy. Zgodnie z założeniami, wybrane obszary wpisują się
w kierunki działań ujęte w trzech sztandarowych priorytetach określonych w Krajowym Planie Działań na rzecz Zatrudnienia na lata
2009 – 2011. Wymienione w projekcie RPDZ na 2010 rok szczególnie istotne obszary działań regionalnej polityki rynku pracy przedstawia poniższy rysunek.
Realizacja planu działania na rzecz wzrostu zatrudnienia, ograniczenia
bezrobocia oraz rozwoju zasobów ludzkich w woj. zachodniopomorskim na 2010 rok będzie realizowana przy pomocy wielu narzędzi i instrumentów rynku pracy. W projekcie RPDZ na 2010 rok
w rozdziale III „Narzędzia realizacji” przedstawiono planowane
liczby podstawowych instrumentów rynku pracy, które zamierzają
uruchomić poszczególne powiatowe jednostki samorządu terytorialnego woj. zachodniopomorskiego. Oprócz tego w rozdziale tym
zaprezentowano wybrane zadania i projekty zgłoszone do RPDZ
przez instytucje rynku pracy.
Osobny podrozdział został poświęcony działaniom Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie, gdzie przedstawiono planowane
do przeprowadzenia konkursy w 2010 roku w ramach Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki. a także projekty własne. Zaprezentowano również planowane działania w ramach polityki rynku pracy,
m. in. takie jak: opracowywanie dokumentów strategicznych, rozdział
środków Funduszu Pracy, działania w ramach koordynacji systemów
zabezpieczenia społecznego, obsługa rejestru agencji zatrudnienia
i rejestru instytucji szkoleniowych, realizacja usług poradnictwa zawodowego, informacji zawodowej oraz tworzenie polityki migracyjnej dla potrzeb rynku pracy (EURES).
Minione spowolnienie gospodarcze naszego kraju spowodowane
recesją rynków europejskich ma wpływ na sytuację na rynku pracy,
w tym w naszym województwie. Rzeczą oczywistą jest fakt, że skutki
potocznie zwanego „kryzysu gospodarczego” utrzymują się jeszcze
przez pewien okres czasu już po przeminięciu recesji gospodarczej.
Dotyczy to również sytuacji na rynkach pracy. Podejmowane zarówno na szczeblach centralnych, jak i regionalnych działania mają
służyć poprawie sytuacji na rynku pracy, a optymalnym celem byłoby
ograniczenie bezrobocia. Należy wierzyć, że zintensyfikowane działania wszystkich instytucji rynku pracy przyniosą pozytywny efekt
w nieodległym czasie.
Adam Wieczorek, Filia WUP w Koszalinie
Rys. 1 Obszary działań polityki rynku pracy uznane za szczególnie istotne dla woj. zachodniopomorskiego w 2010 roku, wyszczególnione w projekcie RPDZ
BIULETYN INFORMACYJNY WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY W SZCZECINIE NR 2/2010 r.
I TY MOŻESZ MIEĆ SWOJEGO DORADCĘ
PORADNICTWO ZAWODOWE W CIiPKZ
W KOSZALINIE 2009/2010
na wzrost zainteresowania i polepszenie
dostępności do całożyciowego poradnictwa zawodowego.
Ogromne zainteresowanie wsparciem
w podejmowaniu decyzji zawodowych
i edukacyjnych osób pozostających bez
pracy oraz rozpoczynających drogę zawodową, obserwowane od kilku lat, znacząco
wpływa na rozwój placówek zajmujących
się poradnictwem zawodowym.
Rosnąca rzesza doradców zawodowych
kończących studia licencjackie i magisterskie, głównie na prywatnych uczelniach czy
studia podyplomowe z zapałem wypełnia
luki kadrowe w projektach unijnych, instytucjach rynku pracy i szkołach. Wszystko
to wpływa na popularność poradnictwa zawodowego, a co za tym idzie rozbudzanie
potrzeb skorzystania z pomocy doradcy
zawodowego.
Działające już od ponad 10 lat, w ramach
WUP w Szczecinie, Centra Informacji
i Planowania Kariery Zawodowej w Szczecinie i Koszalinie, wpisały się już na stałe
w krajobraz województwa zachodniopomorskiego. Obie placówki od wielu lat
cieszą się niezmienną renomą wśród osób
korzystających z usług doradców zawodowych i przyciągają swoim profesjonalizmem
coraz większe grono klientów. Dzieje się
tak dlatego, iż potrzeby korzystających
z poradnictwa zawodowego są w Centrach
najważniejszym elementem planowania naszych działań, a klient i jego oczekiwania to
źródło inspiracji i rozwoju.
Działania CIiPKZ w Koszalinie w roku
2009 skoncentrowane były na stopniowym
przechodzeniu z realizacji „mechanistycznego” poradnictwa zawodowego, stosowanego najczęściej sytuacji utraty pracy
przez klienta do poradnictwa całożyciowego. Było to naturalną konsekwencją zmian
wymuszanych nie tylko przez europejskie
trendy, ale i samych klientów Centrum.
Zmiany merytoryczne kładły nacisk na
rozwijanie umiejętności zarządzania włas-
nym rozwojem zawodowym – planowania
zawodowego i umiejętności zatrudnienia
oraz rozwijanie dostępu do poradnictwa
zawodowego na wszystkich etapach życia.
Zadbano przy tym o elastyczność i dostępność usług w takim czasie i takich formach,
aby zachęcać wszystkich klientów do kontynuowania rozwoju swoich umiejętności
i kompetencji w trakcie całego życia. Dbano przy tym o to, by oferowane działania
były silnie związane ze zmieniającą się sytuacją na rynku pracy i angażowały wszystkich
potencjalnych lokalnych partnerów. Mam
nadzieję, że postrzegane były jako aktywne
narzędzia, wychodzące poza dotychczasowe schematy świadczenia usług, m.in.
w celu dotarcia do dorosłych i młodzieży
mających ze względów ekonomicznych,
bądź geograficznych utrudniony do nich
dostęp.
Dobrym tego przykładem były, realizowane
w 2009 r., często poza siedzibą CIiPKZ:
∙ program „Nowy Start – bis” we współpracy z KIS i GOPS w Malechowie,
w którym uczestniczyli długotrwale bezrobotni - podopieczni Ośrodka,
∙ program aktywizacji zawodowej realizowany w Zakładzie Karnym w Koszalinie
dla osadzonych kończących odbywanie
kary,
∙ grupowe poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa w ramach IPD dla
koszalińskiego PUP
∙ zajęcia zawodoznawcze dla młodzieży
szkolnej
∙ przygotowane I Targi Edukacyjne Szkół
Wyższych i Policealnych.
Nabyte w roku 2009 doświadczenia potwierdzają słuszność przyjętego sposobu
pracy o czym świadczy rosnące zainteresowanie usługami CIiPKZ. Ponadto zwiększona mobilność doradców zawodowych koszalińskiej Filii WUP zdecydowanie wpływa
W roku 2009 CIiPKZ w Koszalinie w ramach Ogólnopolskiego Tygodnia Kariery
zorganizowało konferencję „Twoje Życie
– Twoja Praca – Twoja Kariera” – będącą początkiem współpracy doradców
zawodowych z poradni psychologiczno
– pedagogicznych, urzędów pracy, ochotniczych hufców pracy, uczelni wyższych
oraz szkół w ramach budowania koszalińskiej sieci poradnictwa całożyciowego.
Współpracujące instytucje miały okazję
nie tylko potwierdzić wolę wspólnej pracy,
ale też zaprezentować swoje osiągnięcia
i plany na przyszłość. Pierwsze, pokonferencyjne robocze spotkanie doradców zawodowych odbyło się w listopadzie 2009 r.
w siedzibie koszalińskiego Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży OHP. Kolejnym wydarzeniem były Dni Poradnictwa Zawodowego podczas zorganizowanych w grudniu
2009 roku przez Akademickie Biuro Karier
Politechniki Koszalińskiej Targów Pracy.
Ponieważ pierwsze półrocze roku 2010 to
czas targów pracy, targów zawodoznawczych i innych imprez, w których aktywnie uczestniczą współpracujące instytucje,
kolejne spotkanie robocze w ramach sieci
planowane jest na jesień 2010 r.
Wspólne spotkania budują wzajemne zaufanie, ułatwiają pracę, pozwalają wymieniać
doświadczenia, poznawać i poszerzać warsztat pracy, a zwłaszcza skuteczniej wspierać korzystających z usług poradnictwa.
Bardzo ważnym dla lokalnego rynku pracy jest współpraca koszalińskiego CIiPKZ
z Powiatowym Urzędem Pracy w Koszalinie dotycząca pomocy w aktywizowaniu
osób długotrwale bezrobotnych. Wspólna
praca przy przygotowywaniu Indywidualnych Planów Działania, pozwala na lepsze
skoncentrowanie się doradców zawodowych na pomocy klientom. CIiPKZ do
końca maja 2010 r. dla 86 osób długotrwale bezrobotnych objętych IPD przeprowadziło już:
- cztery edycje warsztatów „Dokumenty
aplikacyjne” podczas, których uczestnicy poznawali tajniki przygotowywania
atrakcyjnych i skutecznych życiorysów
zawodowych, listów motywacyjnych
- warsztaty „Rozmowa kwalifikacyjna”
przygotowujące uczestników do prezentacji swoich umiejętności w trakcie
rozmów rekrutacyjnych
- warsztaty „Jak wzmocnić poczucie własnej wartości i motywację do pracy” celem, których jest zmiana postaw osób
pozostających bez pracy
- dwie edycje warsztatów „Podstawy
wykorzystania komputera i Internetu
w poszukiwaniu pracy”. Uczestnicy
w trakcie zajęć poznają zasady obsługi
REGIONALNY RYNEK PRACY przeglądarki internetowej oraz sposoby
zdobywania informacji poprzez korzystanie z wyszukiwarek internetowych, zakładają własne konta pocztowe w sieci.
Uczą się wysyłać dokumenty aplikacyjne
do pracodawców, a także odbierać ich
wiadomości i oferty
- dwie edycje warsztatów „Aktywizacji Zawodowej” w trakcie, których uczestnicy
kompleksowo przygotowują się do podjęcia pracy, poznają nie tylko własne predyspozycje i wzmacniają motywację do
aktywności i pracy, ale też przygotowują
dokumenty aplikacyjne, poznają skuteczne sposoby poszukiwania pracy, zasady
prowadzenia rozmów kwalifikacyjnych.
Warsztaty wzmacniają uczestników, dają
im siłę i motywację do radzenia sobie
w różnych sytuacjach zawodowych.
Prowadzone metodą warsztatową zajęcia
pozwalają uczestnikom nie tylko zdobyć
wiedzę, ale przede wszystkim nabyć nowe
umiejętności. Dzięki temu osoby realizujące Indywidualny Plan Działania mają szansę
ponownie stać się aktywnymi uczestnikami
rynku pracy.
Innym obszarem działalności jest przygotowanie osadzonych, kończących odbywać
karę do podjęcia pracy po opuszczeniu
Zakładu Karnego w Koszalinie. Pierwsze
w roku 2010 warsztaty odbyły się w marcu
i kwietniu i uczestniczyły w nich 24 osoby, następne planowane są na czerwiec.
Dzięki temu przygotowaniu osadzeni mają
szansę odnaleźć w sobie wizję człowieka
wolnego w zakresie wyboru własnej drogi zawodowej, bogatego w możliwości
rozwoju i samorealizacji. Jednocześnie też
nabywają wiedzę i umiejętności efektywnego poszukiwania pracy. Współpraca
z zakładami karnymi w zakresie aktywizacji osadzonych nabiera tempa i mocno się
rozwija. Kolejne porozumienie podpisano
z Zakładem Karnym w Starem Bornem,
gdzie pierwsze 2 edycje trzydniowych
Warsztatów Aktywizacyjnych rozpoczęły
się w już czerwcu 2010 r. Przygotowywane jest także Porozumienie o Współpracy
z Aresztem Śledczym w Koszalinie, dla którego od sierpnia 2010 r. prowadzone będą
Warsztaty Aktywizacyjne.
Pozostająca w kręgu zainteresowań koszalińskiego CIiPKZ młodzież szkolna przygotowująca się do pracy lub dalszej nauki
objęta jest programem zawodoznawczym,
zawierającym elementy wiedzy o sobie,
rynku pracy, możliwościach dalszej nauki
czy pracy. Lekcje zawodoznawcze cieszą
się popularnością wśród młodzieży, szkolnych doradców zawodowych i pedagogów
nie tylko z Koszalina, ale i pobliskich miast.
Do końca maja roku 2010 skorzystało
z nich 311 uczniów , między innymi z Zespołu Szkół nr 7 w Koszalinie („budowlanka”), Zespołu Szkół nr 10 („samochodówka”), Zespołu szkól nr 2 (LO), Gimnazjum
w Dargini, Zespołu Szkół EkonomicznoHotelarskich w Kołobrzegu czy Zespołu
Szkół z Łobza.
Pierwsze miesiące 2010 roku to czas koszalińskich targów, w tym: „VIII Akademickich Targów Pracy - Prezentacje Wiosna
2010” zorganizowanych przez Biuro Karier
Politechniki Koszalińskiej. Imprezie towarzyszył kolejny już „Dzień Promocji Poradnictwa Zawodowego”, którego głównym
celem było pokazanie wszystkim uczestnikom, zwłaszcza studentom i absolwentom PK, że poruszając się po rynku pracy
warto korzystać z pomocy i wskazówek
specjalistów - doradców zawodowych.
W trakcie trwania Targów zarówno doradcy zawodowi jak i doradca EURES z CIiPKZ
udzielali informacji na temat efektywnego
poszukiwania pracy w kraju i za granicą,
zasad sporządzania dokumentów aplikacyjnych, przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej, możliwości podnoszenia swoich
kwalifikacji oraz aktualnej sytuacji na rynku
pracy. Stoisko koszalińskiego CIiPKZ, jak
zawsze, cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem. Zwiedzający szczególnie
zainteresowani byli metodami skutecznego
poszukiwania pracy oraz sposobami na jak
najlepsze przygotowanie się do kontaktu
z potencjalnymi pracodawcami.
Kolejne targi pracy, targi zawodoznawcze
i edukacyjne, w których uczestniczyli doradcy zawodowi i doradca Eures z Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej koszalińskiej Filii WUP, odbyły
się w kwietniu 2010 w Drawsku Pomorskim, Koszalinie i Kołobrzegu. Tam również udzielaliśmy wskazówek w zakresie
poradnictwa zawodowego, aktywizacji zawodowej oraz prowadziliśmy cieszące
się ogromnym zainteresowaniem badania
predyspozycji i preferencji zawodowych.
Centrum prowadzi dla wszystkich zainteresowanych indywidualne i grupowe poradnictwo zawodowe, z którego coraz
częściej korzystają osoby pracujące – planujące zmiany. Prowadzone są warsztaty
umiejętności pozazawodowych dostoso-
wane do potrzeb indywidualnych klientów
czy pracodawców. Każdy ma możliwość
skorzystania z badań preferencji i predyspozycji zawodowcy profesjonalnym: Kwestionariuszem Zainteresowań Zawodowych czy innymi testami. Komputerowy
test KZZ udostępnia wstępne wyniki natychmiast po zakończeniu badania, a skale
testowe KZZ obejmują szereg zainteresowań i cech osobowości przydatnych do
wykonywania określonych grup zawodów.
Wyniki testu mogą być bardzo pomocne
w realnym rozeznaniu własnych mocnych
i słabych stron oraz są istotną wskazówką do wyboru właściwej drogi zawodowej.
Coraz ważniejszym obszarem działań staje się informacja zawodowa wspierająca
klientów w podejmowaniu decyzji.
Mimo krótkiego czasu, w pierwszych miesiącach roku 2010 z usług Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
w Koszalinie skorzystało prawie 3 tysiące
osób, które zostały objęte spersonalizowanym doradztwem z uwzględnieniem
potrzeb, problemów, trudności, talentów
i możliwości. W atmosferze pełnej akceptacji naszych klientów pracujemy bowiem
nad budowaniem ich prawidłowego obrazu siebie, systemu wartości w odniesieniu
do indywidualnych potrzeb zawodowych
w perspektywie całego życia.
Jakie wyzwania w kolejnych miesiącach
roku 2010 czekają koszalińskie Centrum:
przede wszystkim kontynuacja dotychczasowych działań skoncentrowanych na
realizacji idei całożyciowego poradnictwa
zawodowego, umacnianie współpracy
z lokalnymi partnerami i budowanie trwałej sieci, nawiązywanie nowych kontaktów
z przedstawicielami poradnictwa zawodowego, zwłaszcza z Niemiec, poszukiwanie
nowych kanałów informacyjnych i pomocowych, dbałość o doskonalenie własnych
umiejętności i kompetencji. Plany to także:
promowanie bardziej mobilnego stylu pracy oraz wzbogacanie merytorycznej oferty
poradnictwa zawodowego.
Przed nami praca zgodnie ze słowami
L.J. Suenens’a, które stały się motto
CIiPKZ: „Największym dobrodziejstwem, jakie możemy drugiemu wyświadczyć, nie jest
ofiarowanie mu naszego bogactwa, lecz ukazanie mu jego własnego”.
Ewa Królikowska
Kierownik CIiPKZ w Koszalinie
BIULETYN INFORMACYJNY WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY W SZCZECINIE NR 2/2010 r.
KARIERA NA SWOIM
TWOJA DROGA, TWOJA PASJA, TWÓJ BIZNES
W dniach 24.02 – 25.02.2010 w hali
Międzynarodowych Targów Szczecińskich, odbyła się już szósta z kolei edycja Giełdy Edukacji i Pracy. Tegoroczna
giełda przebiegała pod szyldem ,,Kariera
na swoim Twoja droga, Twoja pasja,
Twój biznes”. W ramach Giełdy wielu
wystawców prezentowało swoje usługi
oraz oferowało pomoc w zakresie planowania kariery zawodowej. Wśród
wystawców znalazł się Wojewódzki
Urząd Pracy w Szczecinie prezentując
swoje usługi dotyczące m.in.:
- dofinansowań na rozpoczęcie własnej
działalności gospodarczej oraz możliwości skorzystania z bezpłatnych kursów finansowanych przez Europejski
Fundusz Społeczny;
- pomocy w planowaniu kariery zawodowej;
- zagranicznych oferty pracy oraz warunków życia w krajach UE.
Ponadto, pracownicy Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej, Wojewódzkiego Urzędu Pracy
w Szczecinie przeprowadzili dla odwiedzających targi, zajęcia warsztatowe
w zakresie:
- poznanie własnej wartości;
- obraz siebie;
- radzenie sobie ze stresem;
- inteligencji emocjonalnej;
- asertywności;
- autoprezentacji;
- savoir vivre.
-Doradcy zawodowi z CIiPKZ udzie-
10
lali także porad dotyczących wyboru
szkoły lub kierunku studiów, po ukończeniu edukacji na poziomie gimnazjum lub szkoły średniej. Informowali
jak wygląda dzisiejszy rynek pracy
oraz które zawody są zawodami przyszłości. Przy stoisku Wojewódzkiego
Urzędu Pracy można było porozmawiać osobiście z doradcą zawodowym
oraz zbadać swoje predyspozycje zawodowe za pomocą skróconej wersji
testu duńskiego J. Hollanda.
Głównym celem targów było zapoznanie młodzieży zarówno gimnazjalnej jak
i licealnej z możliwościami dzisiejszego
rynku pracy, zaprezentowanie ciekawych kierunków studiów oraz wskazanie zainteresowanym najbardziej atrakcyjnej ścieżki rozwoju zawodowego.
TARGI „DROGOWSKAZY KARIERY”
W dniach 23 - 25 marca 2010 r. w siedzibie Zachodniopomorskiej Szkoły
Biznesu w Szczecinie odbyły się targi
,,Drogowskazy kariery” organizowane
przez Niezależne Zrzeszenie Studentów
(NZS). Drogowskazy Kariery są kompleksowym ogólnopolskim programem
na rzecz rozwoju ścieżek kariery studentów połączonym z programem praktyk.
Misją „Programu” jest pomoc żakom
w kształtowaniu własnej przyszłości
i odnalezieniu najlepszej drogi rozwoju,
przekazanie idei systemu bolońskiego,
propagowanie w środowisku studenckim
idei pozostania i szukania pracy w Polsce,
omawianie innych ważnych spraw, które
aktualnie stanowią problem dla studentów w kształtowaniu swojej przyszłości. Drogowskazy Kariery mają na celu
osiągnięcie w/w idei poprzez dostarczenie kompleksowej wiedzy na temat rynku praktyk i możliwości rozwoju własnej kariery zawodowej oraz integrację
środowisk akademickich, politycznych
i biznesowych.
Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie
wspierając program ,,Drogowskazy Kariery” włączył się w jego realizację, czego efektem było przeprowadzenie przez
doradców zawodowych z Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej kilku zajęć warsztatowych dla studentów uczelni szczecińskich m.in. na
temat asertywności i radzenia sobie ze
stresem oraz savoir vivru.
Pracownicy Punktu Informacyjnego EFS
szczegółowo omawiali kwestie związane
założeniem własnej działalności gospodarczej korzystając z dofinansowania
z funduszy UE. Dodatkowo odwiedzający targi uzyskali zaprezentowanie przez
doradców EURES informacje na temat
warunków pracy i życia w krajach UE.
Program Drogowskazy Kariery był
z pewnością świetną okazją do poznania rzeczywistych oczekiwań pracodawców, jak również szansą na podszkolenie umiejętności, w zakresie sposobów
kreowanie własnej kariery.
Paweł Warsiński
CIiPKZ w Szczecinie
REGIONALNY RYNEK PRACY ZNACZENIE
PORADNICTWA GRUPOWEGO
Poradnictwo grupowe jako specjalność
jest względnie nowym, lecz bardzo skutecznym sposobem niesienia pomocy.
Zorganizowane grupy wykorzystują naturalną skłonność ludzi do zbierania się,
zabawy oraz dzielenia informacjami. Praca z grupą jest skuteczną formą pomocy
zwłaszcza tam, gdzie dla podjęcia realistycznych decyzji zawodowych, konieczne
jest uzyskanie wsparcia i większej pewności siebie. Liczne badania dotyczące pracy
z grupą dowodzą, że dobrze prowadzone
zajęcia w grupie mogą pomóc uczestnikom w znacznie krótszym czasie, aniżeli
byłoby to możliwe w przypadku pracy indywidualnej. Zresztą, w wielu sytuacjach
nie jest możliwe racjonalne realizowanie
doradztwa zawodowego wedle modelu
doradztwa indywidualnego, tj. skoncentrowanego na kliencie. Przykładem takiej
sytuacji może być m.in. przygotowanie
w ramach zajęć Klubu Pracy, osób pozostających przez dłuższy czas bez pracy do
ponownego wejścia na rynek pracy.
Podstawowe cele, jakim może służyć doradztwo zawodowe realizowane w formie
grupowej to:
1. wzrost akceptacji i uczenie się niestawiania sobie zbyt wygórowanych kryteriów;
2. nauczenie się, jak można obdarzyć zaufaniem siebie i innych;
3. wzmocnienie samowiedzy i rozwoju
specyficznej tożsamości zawodowej;
4. przekonanie się, że inni też odczuwają
lęki i podobne stany niepewności;
5. podniesienie poziomu świadomości
i zwiększenie zakresu swobody wyborów;
6. doprowadzenie do świadomych i mądrych wyborów;
7. uwrażliwienie na potrzeby i uczucia innych;
8. wykrystalizowanie indywidualnego systemu wartości jednostki i wskazanie
kierunku, w jakim powinna pójść ewentualna modyfikacja;
9. znalezienie sposobów zrozumienia
i rozwiązania problemów osobistych.
Doradztwo grupowe jest także dobrym
sposobem oddziaływania na zmianę postaw, przekonań ludzi względem siebie
i innych. Przebywając w grupie, nie jesteśmy zwykle wyłącznie biernymi obserwatorami naszych zachowań, lecz stajemy
się uspołecznieni, nawiązujemy kontakty,
poznajemy innych, dyskutujemy i kłócimy
się. Poprzez kontakt w grupie, członkowie
mają sposobność reagowania na sprzęże Zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowego Nr 3, Warszawa 1994 s.121
tamże,s.96
nia zwrotne, które pozwalają lepiej zrozumieć siebie w relacji do innych. Obecność
innych ludzi, ich zachowania polegające na
wydawaniu opinii, mogą w znacznym stopniu wpływać na spostrzeżenia osób znajdujących się w takiej sytuacji społecznej.
Doradztwo grupowe jest swoistego rodzaju doświadczeniem solidarności. Jednostka widzi, że jej problemy nie są odosobnione, że jest cząstką rzeczywistości,
którą można i należy zmienić. Grupa dostarcza możliwości wsparcia emocjonalnego i kontekstu oceny własnych problemów. Poprzez uczucie przynależności
i wspólnoty, jako członek grupy rozwija w sobie zdolność do zmagania się
z problemem, do eksperymentowania nad
nowymi rozwiązaniami w formie nowego
repertuaru zachowań. Doradztwo grupowe pozwala wzmocnić pozytywne nastawienie jednostki, jakie w niej drzemią,
a nie są w stanie ujawnić się w doradztwie indywidualnym. Do nich można zaliczyć tendencje do eksploracji problemu
pod wpływem poczucia przynależności do
grupy, tendencje do poszukiwania i eksperymentowania nowych rozwiązań.
W grupie akceptowane są warunki osobiste każdego uczestnika, również to, czego wraz z innymi musi się on nauczyć lub
powtórzyć. Prowadzenie grupy jest skutecznym i efektywnym sposobem pomocy
ludziom w realizacji ich potrzeb wspólnoty, znaczenia, struktury – bez względu na
to, co jest problemem osobistym każdego
uczestnika grupy. Poprzez udział w grupie, uczestnik powinien otrzymać odpowiednią ilość informacji i przygotowanie
do dalszych kroków oraz powinien mieć
poczucie otrzymania pomocy i nabrać
pewności siebie.
Ponadto, grupy mają wiele zalet ogólnych.
Członkowie grup mogą sobie uzmysłowić,
że nie są osamotnieni w rozwiązywaniu
trapiących ich problemów. Poprzez interakcje w grupie uzyskują wiedzę na temat
swoich zachowań w sytuacjach społecznych. W grupach mogą wypróbowywać
nowe rodzaje zachowań i sposobów
interakcji, gdyż atmosfera grupy tworzy bezpieczne środowisko pozwalające
eksperymentować wprowadzanie zmian
i uzyskiwać informacje zwrotne. Obserwując jak inni radzą sobie z trudnościami, członkowie grupy mogą bezpośrednio nabywać umiejętności rozwiązywania
problemów. W końcu, grupa może także
odegrać rolę katalizatora, który umożliwi jednostce rozpoznanie potrzeby lub
konieczności skorzystania z poradnictwa
indywidualnego.
odróżniających je od poradnictwa indywidualnego.
Poradnictwo grupowe, to dziedzina rozwijająca się, która stała się uznanym sposobem pomagania innym. Według Gladdinga: „grupy są oszczędną i skuteczną
metodą pomagania jednostkom, które
borykają się z podobnymi problemami
i odczuwają podobne lęki”.
Klienci Centrum Informacji i Planowana
Kariery Zawodowej w Szczecinie, którzy
uczestniczą w zajęciach aktywizacyjnych
prowadzonych na bazie Klubu Pracy zdobywają przede wszystkim wiedzę i umiejętności w zakresie:
- rozpoznawania swoich mocnych i słabych stron,
- poznania metod i technik poszukiwania
pracy,
- znajomości aktualnego rynku pracy,
- przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej z pracodawcą,
- sporządzania dokumentów aplikacyjnych.
Zarówno treści zajęć, jak i sposób ich
prowadzenia ma na celu wzmocnienie
wśród uczestników wiary we własne
umiejętności i możliwości kierowania
własnym życiem. Jednym z trudniejszych
zadań stojących przed Liderem prowadzącym zajęcia jest przekonanie uczestników
o konieczności zmiany sposobu myślenia
o sobie i o tym, jakie są ich możliwości
znalezienia pracy. W trakcie zajęć Lider pomaga uczestnikom w rozwinięciu
umiejętności myślenia o sobie w kategoriach pozytywnych i decydowania o sobie.
W pierwszych sesjach bazuje się na wiedzy i doświadczeniach osobistych uczestników, a ich celem jest umożliwienie im
rozpoznania własnych możliwości i predyspozycji zawodowych, umiejętności
uniwersalnych oraz cech osobowości,
które stanowią ich atuty na rynku pracy.
Ćwiczenia realizowane w kolejnych sesjach pozwalają poznać aktualną sytuację
na rynku pracy, wymagania pracodawców
oraz sposoby rekrutacji stosowane przez
firmy. W dalszej części, omawiane są zagadnienia związane z przedsiębiorczością,
rozumianą z jednej strony jako zdolność
do niekonwencjonalnych zachowań na
rynku pracy, z drugiej - jako przygotowanie do rozpoczęcia działalności gospodarczej. W ostatnich trzech dniach zajęć,
uczestnicy poznają materiał z zakresu poszukiwania pracy oraz przygotowania się
do przeprowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej z ewentualnym pracodawcą.
Program zajęć aktywizacyjnych został tak
skonstruowany, aby osoba poszukująca
pracy chciała uruchomić cały swój potencjał i energię na poszukiwanie pracy i aby
jej wysiłki zakończyły się sukcesem.
Grupy są pasjonującym, zróżnicowanym
i skutecznym sposobem pomagania ludziom i mogą przybierać formę edukacyjną, zapobiegawczą lub leczniczą. W pracy
z grupami stosowane są te same podstawy
teoretyczne, co w przypadku poradnictwa
indywidualnego. W poradnictwie grupowym występuje jednak wiele elementów
Źródło:
1. S.Gladding,
Poradnictwo
Zawodowe-zajęcia
wszechstronne, Warszawa 1994.
2. Zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowego Nr 3, Warszawa 1994.
3. Program szkolenia „Klub Pracy”, MGPiPS, 2003.
A.Bańka, Zawodoznawstwo, doradztwo zawodowe,
pośrednictwo pracy. Psychologiczne metody i strategie pomocy bezrobotnym, Poznań 1995, s. 97.
Ewa Małecka i Małgorzata Babaryko
CIiPKZ Szczecin
11
BIULETYN INFORMACYJNY WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY W SZCZECINIE NR 2/2010 r.
Rozmowa z dr Justyną Osuch z Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu w Szczecinie
W INNOWACJI PRZYSZŁOŚĆ
Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie prowadzi nabór wniosków o dofinansowanie dla projektów innowacyjnych z komponentem ponadnarodowym w ramach
Priorytetu VII i VIII. Aby zrozumieć ideę projektów innowacyjnych PO KL, często
odnosimy się do Programu Inicjatywy Wspólnotowej Equal, w ramach której wypracowane rezultaty wskazywane są m.in. w podręcznikach i zaleceniach. Swoimi
doświadczeniami przy tworzeniu i realizacji takiego projektu podzieliła się z nami
dr Justyna Osuch, która wspólnie z Zachodniopomorską Szkołą Biznesu realizowała
projekt „Telepraca szansą na zwalczanie nierówności i dyskryminacji na rynku pracy”.
Tematy projektów innowacyjnych w 2010 roku
Priorytet VII:
· „Poszukiwanie metod wczesnej interwencji socjalnej i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu dzieci i młodzieży”;
· „Zwiększenie oferty istniejących, wykreowanie nowych instytucji działających na rzecz integracji społecznej grup marginalizowanych, wykluczonych
bądź zagrożonych wykluczeniem społecznym”
Priorytet VIII:
· „Tworzenie i wdrażanie systemowych rozwiązań podwyższających innowacyjność i adaptacyjność pracowników i przedsiębiorstw na poziomie regionalnym”;
· „Wsparcie świadczenia w jednym miejscu kompleksowych usług – informacyjnych, doradczych i finansowych – dla przedsiębiorców i osób zamierzających
rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej”;
· „Analiza, testowanie i wdrażanie idei flexicurity”.
RZUCENI NA GŁĘBOKĄ WODĘ
Projekty Programu Inicjatywy Wspólnotowej Equal były jednymi z najtrudniejszych
projektów realizowanych w tamtym okresie. Było to spowodowane miedzy innymi
tym, że w poprzedniej perspektywie finansowej Polska przyjęła PIW Equal w połowie
okresu programowania z dobrodziejstwem
inwentarza średnio dostosowanym do sytuacji panującej w Polsce. Nikt nie wiedział
w jaki sposób „ugryźć” tę innowacyjność.
Miałam wrażenie, że tak naprawdę Instytucje Koordynujące PIW Equal nie bardzo
wiedziały, w którą stronę pokierować projektodawców na innowacyjność. To były
też bardzo trudne projekty z prostego powodu – gdybyśmy patrzyli na stopniowanie trudności projektów to po projektach
przedakcesyjnych, które były stosunkowo
łatwe, rzucono nas na głęboką wodę i zaproponowano wszystkie najtrudniejsze
elementy, czyli kwestie innowacyjności,
kwestie współpracy w partnerstwie krajowym, jak i ponadnarodowym. Często
było tak, że nie wiadomo na czym powinno było się skupić. W tej chwili, w projektach innowacyjnych PO KL ewidentnie nacisk położony jest na innowację.
W poprzedniej perspektywie finansowej nie do końca było to zdiagnozowane. Miało to być innowacyjne
rozwiązanie, ale przede wszystkim zachęcenie do współpracy ponadnarodowej,
do wymiany doświadczeń, do korzystania
z benchmarkingu. Nacisk na innowację
w PO KL jest jeszcze mocniej widoczny,
gdyż na skalę całej Polski bardzo rzadko
ogłaszane są konkursy na projekty innowacyjne upowszechniające, czyli te które promują już wymyślone innowacyjne
rozwiązania. Zazwyczaj są to projekty
innowacyjne testujące, gdzie to od projektodawcy wymaga się opracowania tego
nowego produktu.
Co było ideą projektu Telepraca? Co
chcieliście Państwo osiągnąć?
Idea naszego projektu opierała się na prze-
12
testowaniu modelu przeniesienia osób
niepracujących lub pracowników zagrożonych utratą pracy z podmiotów, w których są zatrudnieni, bądź ubiegają się o zatrudnienie do Telecentrum lub jednej
z sześciu Telechatek. Telecentrum powstało na terenie Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu w Szczecinie, dwie Telechatki
w Kołobrzegu i Gryficach działają przy filiach
tej uczelni, pozostałe umiejscowione są
w budynkach Powiatowych Urzędów Pracy.
Poza prowadzeniem działalności związanej
z aktywizacją zawodową osób niepełnosprawnych ruchowo, warto wspomnieć
o wartości dodanej Telechatek. Otóż
udało nam się wypracować bardzo istotną
społeczno - psychologiczną funkcję Telechatki. Stała się ona ośrodkiem skupiającym osoby niepełnosprawne, miejscem,
w którym mogą się ze sobą spotkać, dowiedzieć się, jak funkcjonować na rynku pracy, jak poruszać się w gąszczu biurokracji
rozbudowanym w przypadku osób niepełnosprawnych. W Telechatce osoba niepełnosprawna, która nigdy nie uczestniczyła
w rynku pracy, ma szansę podnosić swoją
samoocenę i motywację. Równie istotnym
elementem projektu było podnoszenie
kwalifikacji osób nieaktywnych zawodowo, jak i objęcie szkoleniami i doradztwem pracodawców, zainteresowanych
wdrożeniem elastycznej formy zatrudnienia. W czasie kiedy ruszyliśmy z projektem, były to początki w Polsce związane
z tematem telepracy. Było to narzędzie
znane niestety jedynie z teorii. Myślę,
że dalej mamy taką sytuację ze względu
na kwestie związane z dosyć sztywnymi ramami prawnymi, które funkcjonują
w Polsce. W ramach projektu przetestowaliśmy elastyczny system zatrudnienia
w formie telepracy, wdrożyliśmy ten system w 20 przedsiębiorstwach z sektora
MŚP, stworzyliśmy system szkoleń, obejmujący przedstawicieli 20 przedsiębiorstw
z sektora MŚP oraz 100 osób niepełnosprawnych ruchowo. Jednocześnie, powstało opracowanie zawierające opinie na
temat wprowadzanych regulacji prawnych
(np. w Kodeksie pracy) dotyczących kwestii związanych ze świadczeniem telepracy
i zatrudnianiem telepracowników w warunkach polskich. Opublikowaliśmy również raport podsumowujący wdrażanie
wypracowanego modelu oraz podręcznik
dobrych praktyk.
BADANIA BADANIA BADANIA
Aby w ogóle można było mówić o dobrym
pomyśle na wdrażanie innowacyjnego narzędzia, nie obędzie się bez bardzo porządnych w sensie metodologicznym badań. Zachodniopomorska Szkoła Biznesu
przygotowując wniosek o dofinansowanie
opierała się na danych wtórnych. Ale należy pamiętać, że ten pierwszy Etap projektu
innowacyjnego w PO KL to badania o bardzo dużej szczegółowości. Ta szczegółowość pomoże zwrócić uwagę na nieuświadomione do tej pory zagrożenia związane
z wdrożeniem. Mimo to, w trakcie wdrażania innowacyjności może się okazać,
że nie wzięliśmy pod uwagę, na etapie
przygotowywania projektu drobiazgów,
które później powodują, że wdrażanie
nie idzie po naszej myśli. Przy tych projektach może być tak, że projektodawcy
będą wchodzić na teren niezbadany. Badania własne to tak naprawdę clue sukcesu
realizacji projektu, bo w końcu ideą projektów innowacyjnych jest zajęcie się nieznanym problemem, a żeby się nim zająć
musimy go dobrze poznać.
To, czego się wymaga od realizatorów
projektów innowacyjnych, to zasada empowerment, czyli zasada włączenia grupy
docelowej i użytkowników do realizacji
projektu. Rzeczywiście, nie ma nawet najmniejszych przesłanek do sukcesu, jeżeli
tych grup się nie włącza. Grupa ta powinna
być zaangażowana już na samym początku,
tzn. od planowania badań, poprzez realizację badań, planowanie narzędzia, testowanie narzędzia oraz upowszechnianie. Jest
to bardzo istotne, ponieważ realizator
projektu niekoniecznie musi czuć, w jaki
EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY sposób pewne rzeczy są odbierane przez
grupę, którą się zajmuje w projekcie.
GIGANTYCZNE PARTNERSTWO
Nasz projekt był ciężki we wdrażaniu
ze względu na ogromną liczbę partnerów. Był to projekt, który opierał się
na siedemnastu partnerach krajowych
i pięciu ponadnarodowych. W PIW Equal
był obowiązek partnerstwa krajowego jak
i ponadnarodowego. Projekty innowacyjne różnią się tym, iż nie ma tego obowiązku, a jeśli projektodawca decyduje się na
partnerstwo, to zalecane jest maksymalnie
czterech partnerów w projekcie. Co więcej, partnerstwo w PO KL może w ogóle
nie wystąpić, a jeśli będzie przewidziane
uzyska dodatkowe punkty (kryteria strategiczne).
Cieszy mnie fakt, że w tym okresie programowania, partnerstwo ponadnarodowe realizuje wspólnie cel projektu.
W Equal był tylko wspólny obszar działania, a już cele mogły się bardzo mocno
różnić. W naszym projekcie byli m.in. Irlandczycy, Szkoci, Hiszpanie. Każdy z nich
był w zupełnie innym momencie realizacji
Equal’a. Partnerzy zaczęli realizować Equal
na początku okresu programowania. My
dopiero zaczęliśmy wdrażanie naszego
narzędzia, oni już go upowszechniali. Różnice też mogą polegać na tym, iż niektóre
państwa zajmują się problemami, których
u nas jeszcze nie widać, a pojawią się dużo
później.
Jakie były korzyści ze współpracy ponadnarodowej?
Tak duża liczba partnerów w naszym projekcie miała też swoje mocne strony. Poszczególni partnerzy zostali pogrupowani
w pewne grupy tematyczne. Były instytucje, które dostarczają wiedzę, instytucje
szkoleniowo – doradcze, edukacyjne, pracodawcy oraz instytucje, które ze względów ustawowych zajmują się opieką nad
osobami niepełnosprawnymi i bezrobotnymi. To pomagało nam patrzeć z różnych
punktów widzenia. Moim zdaniem nie da
się realizować projektów innowacyjnych
samodzielnie. Siedemnastu partnerów
w naszym projekcie pomagało nam w kontekście upowszechniania i pomocy we
wdrażaniu. Pomagało w uzyskiwaniu poparcia oraz dotarcia do szerszego grona
odbiorców, użytkowników i decydentów.
Niektóre sprawy, aby były zaakceptowane, muszą zostać nagłośnione. W naszym
przypadku mieliśmy dużą pomoc przy rozpowszechnianiu, gdyż jednym z partnerów
była instytucja ze sfery mediów.
A jakie trudności napotkaliście w związku
z partnerstwem?
Pewnie byłabym nieobiektywna, gdybym mówiła tylko o korzyściach. Partnerstwo ponadnarodowe związane jest
z dużą skalą różnych interesów, które
trzeba pogodzić i wypracować kompromis. Tak duża ilość partnerów jaką
mieliśmy w projekcie Telepraca, miała
swoje wady i zalety. Partnerstwo to było
skomplikowane pod względem decyzyjności. Zachodniopomorska Szkoła Biznesu jest instytucją niepubliczną, mniej
sformalizowaną w stosunku do instytucji
publicznych. W naszym projekcie było
dużo instytucji z obu obszarów, gdzie
w każdej z nich jest zupełnie inny system
podejmowania decyzji oraz procedur, co
bardzo często powodowało problemy
i przestoje w realizacji projektu czy
w płatnościach. Z drugiej strony przy
tak dużym partnerstwie można mówić o
rozmywaniu odpowiedzialności. Zdarzało
się, że nie każdy partner zachowywał się
jak partner. Byli partnerzy, którzy zachowywali się jak podwykonawcy, a to jest
diametralna różnica, podwykonawstwo
działa na marży zysku. Trudnością okazał
się również zupełnie inny system pracy
(np. w Hiszpanii sjesta jest obligatoryjna). Nie ukrywam, że pojawiły się również
problemy językowe. Nawet jeśli ustalimy
język roboczy w naszym partnerstwie, to
w większości nie jest to język rodzimy
– tak czy inaczej mogą pojawić się problemy ze zrozumieniem co konkretnie partner miał na myśli. W pewnym momencie
zabrakło u partnerów hiszpańskich, osób
które znają język angielski. W związku
z tym nie mieli dużego zaangażowania
w ostatnich miesiącach realizacji projektu.
MAMY MOŻLIWOŚĆ PORAŻKI
Warto o tym pamiętać, że w projekty innowacyjne wiążą się z dużym ryzykiem,
a co za tym idzie, mogą nie przynieść
oczekiwanego sukcesu. Projekty innowacyjne mają służyć temu, żeby ta porażka
nie miała szerszej skali. Jednak nawet przy
dołożeniu należytej staranności, przy włożeniu wszystkich możliwych zasobów jakie
mamy do dyspozycji, przy wsparciu różnych instytucji - może się jednak okazać,
że to, co myśleliśmy, że się świetnie wdro-
ży na szerszą skalę, nie uda się. Wdrażanie
dalsze może być związane z dużo większymi kosztami i okazać się nierealne.
W projektach innowacyjnych można
mówić o innych oczekiwaniach wobec
projektodawców. W projektach standardowych wnioskodawca bierze na siebie
ryzyko porażki, on ma odnieść sukces
i nie ma mowy o porażce. W projektach
innowacyjnych – jest to określone w dokumentach programowych – pojawia się
ta ewentualność porażki. Jednak porażka
może być też rozumiana jako sukces, czyli
uświadomienie, że nie warto iść tą drogą,
gdyż okazuje się, że to narzędzie nie spełnia oczekiwań.
Realizator projektów innowacyjnych
zobowiązany jest do wdrożenia zasady
mainstreaming, czyli włączania do głównego nurtu polityki. Mainstreaming’u nie
można kojarzyć z promocją. Aby nasze
narzędzie mogło być wykorzystywane na
szeroką skalę, bardzo często będą musiały
zajść zmiany legislacyjne. Aby coś wdrożyć, pewne procedury muszą się zmienić.
Nie jest to łatwe, gdyż czasem wymaga
to zmiany całego systemu. Ta zasada też
niestety niesie za sobą możliwość porażki. Na przykładzie naszego projektu mogę
powiedzieć, że pewne rzeczy nam się
sprawdziły, jednak nie wszystkie.
CZAS NA REALIZACJĘ JEST ZAWSZE ZA KRÓTKI
Niemal regułą w temacie innowacyjności jest to, że przy każdym podejściu do
nowego narzędzia, nawet jeśli się planuje
jego wdrożenie z marginesem czasowym,
to ten czas na wdrożenie poszczególnych
działań jest zawsze za krótki. Tak również było przy realizacji naszego projektu.
Projekty Equal, tak jak projekty innowacyjne w ramach PO KL mają być z założenia projektami długimi. Trudno mówić
o wdrażaniu jakiegokolwiek narzędzia
innowacyjnego jeżeli mamy na to krótki
okres czasu, a warto wspomnieć, że bierzemy się za coś, co tak naprawdę nie wiadomo jak nam wyjdzie.
Czy po Telepracy, podejmiecie Państwo próbę realizacji wniosków innowacyjnych w POKL?
Zachodniopomorska Szkoła Biznesu podjęła już tę próbę. Będziemy realizować
projekt innowacyjny w ramach Priorytetu III (komponent centralny). Mimo, że
Equal był pierwowzorem dla projektów
innowacyjnych i współpracy ponadnarodowej w ramach PO KL, jednak tu trzeba
wyraźnie stwierdzić, że ta perspektywa
różni się pomysłem na realizację tych projektów. I dobrze - bo wynika z doświadczenia. My wyciągnęliśmy wnioski z realizacji projektu Telepraca i postanowiliśmy
w kolejnym projekcie zaangażować mniejszą liczbę partnerów, co więcej – będą
to partnerzy tylko z Polski. Na pewno
w nowym projekcie będziemy wykorzystywać zdobyte doświadczenie w PIW Eqaul,
a jednocześnie będziemy czerpać korzyści,
jakie dają projekty innowacyjne w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki.
Dziękuję za rozmowę.
Alina Szydłowska
Punkt Konsultacyjny EFS
13
BIULETYN INFORMACYJNY WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY W SZCZECINIE NR 2/2010 r.
DOBRY PROJEKT –
DOBRA PRAKTYKA cz. II
i skutecznie walczy o lepszą przyszłość” podsumował Antoni Gołębiewski.
Kontynuując rozpoczęty w poprzednim
numerze biuletynu cykl, opisujący dobre
praktyki PO KL, przedstawiamy Państwu
następujące projekty:
· „Mamy inicjatywę – lepsze kwalifikacje
– lepszą pracę” – Ochotnicze Hufce
Pracy Zachodniopomorska Wojewódzka Komenda,
· „Przeciw wykluczeniu” – Centrum Integracji Społecznej „Od Nowa” w Łobzie,
· „Pracownik Ochrony 45+ doświadczony i aktywny” – Gustaw Securitas System Sp. z o.o.,
· „Uruchomienie alternatywnych form
wychowania przedszkolnego w Gminie
Suchań w miejscowościach Suchanówko i Tarnowo” – Gmina Suchań.
jektu była trudna, przy tylu chętnych. Zdecydowaliśmy objąć wsparciem 14 osób
(w tym 5 kobiet). Byli to uczniowie ostatniej
klasy gimnazjum, gdyż to oni najwcześniej
wejdą na rynek pracy. Chcieliśmy chociaż
w niewielkim stopniu pomóc im na nowej
ścieżce”. Jednym z zadań w projekcie było
zdiagnozowanie predyspozycji zawodowych młodzieży pod kątem planowania
kariery zawodowej, określenie zainteresowań. Doradcy zawodowi Ochotniczego
Hufca Pracy pomagali określić podopiecznym ich predyspozycje pod kątem wyboru
zawodu, pomogli przyswoić wiedzę dotyczącą sporządzania dokumentacji niezbędnej przy poszukiwaniu zatrudnienia (życiorys zawodowy, list motywacyjny, podanie
o pracę).
RYNEK PRACY
„Potrzeba realizacji projektu wynika ze
świadomości młodych ludzi ze Środowiskowego Hufca Pracy w Trzebiatowie.
Doceniając jak ważne jest zdobywanie
nowych umiejętności, które pomogą znaleźć pracę, uczniowie poprosili o zorganizowanie kursu zawodowego” – powiedział Antoni Gołębiewski – koordynator
lokalny projektu „Mamy inicjatywę
– lepsze kwalifikacje – lepszą pracę”. Ta oddolna inicjatywa realizowana
była w Priorytecie VI Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w ramach Działania
6.3 Inicjatywy lokalne na rzecz podnoszenia
poziomu aktywności zawodowej na obszarach wiejskich od 1 grudnia 2009 do dnia
31 maja 2010 roku.
Młodzi ludzie chcieli posiąść dodatkowe
umiejętności i kwalifikacje, które dałyby
im możliwość podjęcia pracy w niedalekiej
przyszłości. Koordynator lokalny podkreśla: „Trzebiatów leży 10 km od morza.
Uczniowie Gimnazjum dla Dorosłych wiążą swoją najbliższą przyszłość zawodową
z miejscowościami nadmorskimi, z pracą
w gastronomii, w handlu. Chcieliśmy, jako
pracownicy Środowiskowego Hufca Pracy, aby zdobyli zawód, aby było im lżej”.
Każdy z uczestników projektu skończył
kurs „Kucharza małej gastronomii z obsługą kas fiskalnych”. Przez cztery miesiące
uczniowie mieli zajęcia praktyczne i teoretyczne. Poznali tajniki przyrządzania
potraw, podstawy żywienia człowieka,
dietetykę, a także zdobyli umiejętności
z obsługi kasy fiskalnej. Realizując ten projekt, mieli nadzieję na poprawę, chociaż w
niewielkim stopniu, sytuacji młodych osób
zagrożonych wykluczeniem społecznym.
W sześć miesięcy po zakończeniu projektu projektodawca będzie wiedział, czy rezultaty przyczyniły się do osiągnięcia celu
projektu, tzn. czy uczestnicy kontynuują
edukację, czy podjęli zatrudnienie.
Projektodawca założył, że najważniejszym
celem projektu będzie wzrost aktywności
zawodowej podopiecznych Środowiskowego Hufca Pracy w Trzebiatowie (młodzież zagrożona wykluczeniem społecznym), poprzez uczestnictwo w zajęciach
z doradcą zawodowym oraz czynny udział
w szkoleniu zawodowym, co wiąże się
z podniesieniem zdolności do zatrudnienia tych młodych osób. Przeprowadzona przez kierownika jednostki diagnoza
wśród osób zainteresowanych uzyskaniem dodatkowych kwalifikacji wykazała,
że aż 70 osób (do ośrodka w roku szkolnym 2008/2009 uczęszczało 86 osób)
wykazuje chęć przystąpienia do projektu.
„Ciężko było wybrać do projektu ograniczoną
liczbę osób, gdy tak wielu z nich potrzebuje
pomocy”, powiedział Antoni Gołębiewski.
„Decyzja o tym, kogo rekrutować do pro-
14
W dniu 21 maja 2010 roku odbyło się
uroczyste zakończenie projektu, w którym udział wzięli przedstawiciele Gminy,
Szkoły, Centrum Kształcenia Zawodowego oraz wielu znakomitych gości związanych z projektem. Uczestnikom projektu
wręczone zostały certyfikaty. „Podopieczni podziękowali nam za szansę, za udział
w projekcie. Takich przedsięwzięć powinno
być więcej – bo dzięki nim młodzież zagrożona bezrobociem ma szansę na lepszy start,
którą niejednokrotnie potrafi wykorzystać
INTEGRACJA SPOŁECZNA
Wśród projektów, które otrzymały dofinansowanie w 2008 roku, w ramach
Poddziałania 7.2.1 Aktywizacja zawodowa
i społeczna osób zagrożonych wykluczeniem
społecznym Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na uwagę zasługuje projekt
„Przeciw wykluczeniu” realizowany
przez Centrum Integracji Społecznej „Od
Nowa” w Łobzie. Projekt trwał od maja
2008 roku do października 2009 roku.
W chwili powstania powiat łobeski znajdował się w gronie powiatów o największej
stopie bezrobocia w kraju. Dzięki szeroko zakrojonym działaniom Powiatowego
Urzędu Pracy oraz partnerów udało się
w znacznym stopniu ograniczyć to zjawisko. Pomimo podjętych działań pozostaje
duża grupa osób bezrobotnych zagrożonych wykluczeniem społecznym. Przyczyn
takiego stanu rzeczy jest kilka. Najważniejszą jest fakt, że na terenie powiatu istniała
największa w kraju ilość PGR-ów, a po
ich likwidacji nie powstała wystarczająca
liczba alternatywnych miejsc pracy. Inne
powody wysokiej skali bezrobocia - to niskie wykształcenie, alkoholizm oraz roszczeniowa postawa wśród mieszkańców
powiatu. Zaistniałej sytuacji postanowili
przeciwdziałać twórcy projektu „Przeciw
wykluczeniu”. Swój projekt skierowali do
76 osób zamieszkujących powiat łobeski,
które spełniały wymogi ustawy o zatrudnieniu socjalnym i z powodu długotrwałego bezrobocia, nieaktywności zawodowej,
czy też związanego z tym ubóstwa, zagrożone były wykluczeniem społecznym.
Projektodawca podzielił działania skierowane do uczestników na dwa moduły.
Pierwszy moduł obejmował zajęcia związane z reintegracją społeczną. Zajęcia te
nastawione były na trening umiejętności
interpersonalnych (mówienia i słuchania),
trening metod skutecznego poszukiwania
pracy oraz trening umiejętności społecznych. W tym celu zorganizowano wyjazdy
do kina, teatru oraz nad morze. Uczestnicy projektu mieli również możliwość
skorzystania z lekcji tańca. Jak powiedział
jeden z uczestników projektu, Andrzej
Rybak, zajęcia taneczne dały wiele radości,
pozwoliły zrelaksować się oraz rozwinąć
talent.
Drugi moduł zawierał zajęcia dotyczące
reintegracji zawodowej. W ramach tych
zajęć uczestnicy projektu mieli możliwość
zaktualizowania oraz podwyższenia swoich kwalifikacji zawodowych. Instruktorzy
zatrudnieni w projekcie prowadzili zajęcia
w pięcioosobowych grupach szwaczek,
rękodzielników, budowlanej, drogoworemontowo-porządkowej, rolniczej oraz
gastronomicznej. Uzyskana dotacja z Europejskiego Funduszu Społecznego pozwoliła na zakup niezbędnego wyposażenia, narzędzi oraz środków bhp. Zdaniem
EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY uczestniczki projektu, Anny Iwanickiej,
która od wielu lat pozostawała bez zatrudnienia, zajęcia zawodowe pozwoliły
wyrobić nawyk codziennej pracy. We
wcześniejszej edycji projektu uczestniczył
jej mąż, który ukończył kurs pilarza i udało mu się znaleźć posadę w miejscowym
nadleśnictwie.
W wyniku realizacji projektu „Przeciw
wykluczeniu” większość uczestników znalazła zatrudnienie u miejscowych pracodawców. Natomiast uczestnicy, którym
nie udało się znaleźć pracy bezpośrednio
po zakończeniu projektu, wyrazili chęć aktywnego jej poszukiwania.
trzebną grupę. Z rozmowy z Tadeuszem
Taniewskim (osoba do kontaktów roboczych projektu) wynika, że nie było żadnych trudności z rekrutacją do projektu
60 osób chętnych do wzięcia udziału
w szkoleniu. Beneficjent zdawał sobie sprawę
z zapotrzebowania na rynku pracy tejże
grupy docelowej. Przy okazji rekrutacji
prowadzone były działania informacyjnopromocyjne. Najskuteczniejsze okazały
się ogłoszenia prasowe, plakaty i ulotki
zamieszczane w Powiatowych Urzędach
Pracy oraz jednostkach samorządowych
na terenie powiatów województwa zachodniopomorskiego.
KADRY GOSPODARKI
Spółka z o.o. Gustaw Securitas System
od kwietnia 2008 roku do końca marca
2009 roku realizowała projekt „Pracownik Ochrony 45+ doświadczony i aktywny”. Na uwagę zasługuje właśnie to
przedsięwzięcie, gdyż podjęte działania
były realizowane w ramach projektów pilotażowych z Poddziałania 8.1.1 Wsparcie
rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwa dla przedsiębiorców, które jako jedne
z pierwszych zostały ogłoszone w 2007 r.
Projektodawca (firma szkoleniowa) na
bieżąco śledził możliwości jakie oferuje
Unia Europejska, związane z uzyskaniem
dofinansowania wszelkiego rodzaju szkoleń. W związku z tym, Spółka złożyła
wniosek już na konkursy pilotażowe. Było
to ich pierwsze doświadczenie związane
z programami unijnymi.
Szkolenia odbywały się w 3 edycjach, każda z grup liczyła po 20 osób. Uczestnicy
projektu poznali najważniejsze przepisy
prawne (kodeks karny, kodeks cywilny,
prawo pracy), których znajomość często przydaje się w pracy ochroniarza.
Na zajęciach nasi beneficjenci poznali
najważniejsze aspekty związane z etyką
i psychologią, przeszli kurs udzielania pomocy przedlekarskiej, przeszli szkolenie
z ochrony: osób, obiektów, konwojów.
Na rynku pracy ciężko jest osobom po
45 roku życia. Zazwyczaj są to osoby dyskryminowane, ośmieszane, a ich poczucie
wartości jest znikome. Dlatego takie szkolenie, takie zajęcia wpłynęły na zmianę ich
postawy. Już na zajęciach było widać satysfakcję. Projektodawca założył sobie za
cel, że pomoże tym ludziom, podniesie lub
zaktualizuje ich umiejętności zawodowe,
by stali się pełnowartościowymi pracownikami, z odpowiednim przygotowaniem.
Celem głównym Projektu było zwiększenie zdolności osób po 45 roku życia do zatrudnienia w zakładach pracy, instytucjach
oraz firmach ochrony na stanowiskach
przypisanych dla: członków specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych,
członków zespołów konwojujących wartości pieniężne oraz inne przedmioty
wartościowe lub niebezpieczne, pracowników ochrony wykonujących bezpośrednio czynności związane z ochroną osób,
osób nadzorujących i kontrolujących pracę pracowników ochrony fizycznej nie posiadających licencji, pracowników ochrony, których czynności mogą wiązać się ze
stosowaniem środków przymusu bezpośredniego oraz użyciem broni palnej, pracowników ochrony wykonujących zadania
na obszarach w obiektach i urządzeniach
podlegających obowiązkowej ochronie
oraz pracowników ochraniających imprezy masowe.
Pod względem doboru grupy docelowej
projektodawca kierował się potrzebami zawodowymi kandydatów. Zgodnie
z dokumentacją konkursową wsparcie
miało być kierowane do osób powyżej
45 roku życia z wykształceniem co najwyżej średnim, którzy z własnej inicjatywy są
zainteresowane nabyciem nowych, podniesieniem lub uzupełnieniem kwalifikacji
zawodowych. Z każdym z kandydatów
przeprowadzone zostały badania ankietowe, osoby chętne do udziału w projekcie przedstawiały także oświadczenie, że
spełniają wymogi potrzebne do udziału
w projekcie. Wszyscy przechodzili następnie rozmowę kwalifikacyjną, która
miała ostatecznie zweryfikować po-
EDUKACJA
Ciekawą inicjatywą realizowaną w Priorytecie IX Programu Operacyjnego Kapitał
Ludzki Województwa Zachodniopomorskiego jest projekt „Uruchomienie
alternatywnych form wychowania
przedszkolnego w Gminie Suchań
w miejscowościach Suchanówko
i Tarnowo”. W ramach Poddziałania
9.1.1 Zmniejszanie nierówności w stopniu
upowszechniania edukacji przedszkolnej
w 2010 roku dla województwa zachodniopomorskiego przeznaczono kwotę na
dofinansowanie projektów w wysokości
6 262 149,00 zł .
Wg raportu „Informacja rządu na temat
aktualnej sytuacji i działań podejmowanych w polskiej oświacie, Warszawa,
I5 września 2008 r.”, wychowaniem przedszkolnym objętych jest w skali kraju średnio ok. 47% dzieci w wieku 3-5 lat, w tym
na terenach wiejskich niespełna 20%. Jest
to najniższy wskaźnik w Unii Europejskiej.
Na wsiach, z powodu braku przedszkoli,
pierwszy kontakt dziecka z edukacją ma
miejsce najczęściej w szkole podstawowej.
Do barier utrudniających dostęp do edukacji przedszkolnej na obszarach wiejskich
zakwalifikować można bezrobocie, wielodzietność i zbyt małą wiedzę rodziców
na temat rozwoju dziecka, toteż wiejskie
dzieci skazane są na gorszy start. Ale nie
w gminie Suchań. We wrześniu 2009
w dwóch miejscowościach gminy Suchań
(Suchanówko i Tarnowo) dzięki wsparciu Unii Europejskiej powstały placówki
przedszkolne, z oferty których w ciągu
trzech kolejnych lat szkolnych skorzystać
będzie mogło 46 dzieci. Zajęcia prowadzone są od poniedziałku do piątku w wymiarze 5 godzin dziennie.
Głównym celem projektu jest wzrost
udziału dzieci zamieszkujących obszary
wiejskie w edukacji przedszkolnej, a co za
tym idzie zwiększenie szans edukacyjnych
w przyszłości. Projekt skierowany jest
w głównej mierze do dzieci rodziców samotnie wychowujących oraz rodziców
bezrobotnych. Jak powiedziała koordynatorka projektu, Kamila Krzysztofik,
pomieszczenia pod potrzeby placówek
przekazała nieodpłatnie gmina, a z budżetu projektu sfinansowano wyposażenie
(meble, sprzęt dydaktyczny, zabawki), wyprawki dla dzieci i wyżywienie. Przewidziano też środki na wynagrodzenia personelu i opiekę specjalistyczną. W programie
zaplanowano zajęcia rytmiczno-ruchowe,
gimnastykę korekcyjną, zajęcia z psychologiem oraz zajęcia z logopedą. Specjaliści
mieli za zadanie zdiagnozować problemy
występujące u dzieci, a następnie prowadzili zajęcia terapeutyczne i rozwojowe.
Przewidziano również szkolenia dla rodziców, których celem było zwiększenie
świadomości, jak wielką rolę w życiu dziecka odgrywa udział w wychowaniu przedszkolnym oraz możliwość obcowania
z rówieśnikami.
W obecnym roku szkolnym odbyło się
już w każdej placówce kilkanaście imprez
okolicznościowych. Wśród nich wymienić
można: Pasowanie na przedszkolaka, Andrzejki, Wigilię, Dzień leśnych przygód,
Przywitanie wiosny czy Dzień rodzica.
Zdaniem Koordynatorki projektu rodzice
chętnie pomagają przy organizacji imprez
oraz czynnie w nich uczestniczą.
Udział dzieci w projekcie ułatwia rodzicom podjęcie aktywności w poszukiwaniu pracy. Z rozmowy przeprowadzonej
z panią Krzysztofik dowiedzieliśmy się,
że jednej z mam udało się już znaleźć
pracę. Natomiast Marzena Staśkiewicz,
mama Wiktorii Turczyk, uczestniczącej
w zajęciach przedszkolnych, powiedziała,
że dzięki udziałowi córki w projekcie ma
teraz więcej czasu na obowiązki domowe, jak również dla siebie. Jest szczęśliwa, że Wiktoria ma szansę przebywania
z rówieśnikami, co wcześniej należało do
rzadkości.
Realizatorzy projektu po wykorzystaniu środków w ramach dotacji, chcą dalej prowadzenić placówki przedszkolne.
„Uruchomienie alternatywnych form wychowania przedszkolnego…” jest projektem, który pokazuje lokalnym władzom,
rodzicom oraz nauczycielom, jak ważną
rolę w życiu dziecka odgrywa edukacja
przedszkolna i że może ona być ciekawą
alternatywą dla tradycyjnego przedszkola,
na terenach, gdzie jest zbyt mało dzieci,
aby otworzyć całodzienną placówkę.
Zapraszamy do zapoznania się z kolejnymi
dobrymi praktykami w następnym numerze biuletynu.
Zespół Punkt Konsultacyjny EFS w Koszalinie
15
BIULETYN INFORMACYJNY WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY W SZCZECINIE NR 2/2010 r.
ZACHODNIOPOMORSKIE TALENTY
PO RAZ DRUGI
II edycja projektu Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie realizowanego w ramach Poddziałania 9.1.3 Pomoc stypendialna dla
uczniów szczególnie uzdolnionych
PO KL 2007-2013
Powszechny dostęp do kształcenia na
wszystkich poziomach i kierunkach jest
podstawowym czynnikiem warunkującym
przebieg ścieżki edukacyjnej, a w rezultacie poprawę sytuacji młodzieży na rynku
pracy. Nowoczesna gospodarka, oparta
głównie na wiedzy i kwalifikacjach pracowników, wymusza współpracę pomiędzy sektorem edukacyjnym, a rynkiem
pracy, zgłaszającym zapotrzebowanie na
specjalistów w dziedzinach technicznych.
Jak obrazują wyniki badań, przeprowadzonych przez „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy,” ogromny problem dla uczniów stanowi nierówny dostęp
do edukacji, związany nie tylko z brakiem
środków finansowych, ale także miejscem
zamieszkania. Problemy te bezpośrednio
warunkują decyzje podejmowane przez
uczniów przy wyborze ich ścieżki edukacyjnej. Dlatego, bardzo ważna jest likwidacja barier napotykanych przez młodzież
szczególnie uzdolnioną.
Istotnym, a jednocześnie innowacyjnym elementem warunkującym uczestnictwo w projekcie, co potwierdzone zostało podczas realizacji I edycji projektu, było wypracowanie
przez nauczyciela w porozumieniu z uczniem strategii rozwoju stypendysty, w postaci Indywidualnego Planu Rozwoju Edukacyjnego (IPRE). IPRE zawiera opis planowanej
ścieżki edukacyjnej oraz wskazuje na uzdolnienia, jakie posiada uczeń. W celu weryfikacji
osiągnięć ucznia oraz monitorowania stopnia wykorzystywania środków stypendialnych
przeznaczonych na realizację zadań zawartych w IPRE, obowiązkiem opiekunów stypendystów - nauczycieli i wychowawców było złożenie sprawozdania z realizacji IPRE, po
każdym zakończonym semestrze nauki.
Stypendyści z ogromnym zaangażowaniem realizowali IPRE, w ramach którego zdobywali
i pogłębiali wiedzę w wielu obszarach. Z analizy danych przedstawionych w sprawozdaniach z realizacji IPRE wynika, iż znaczna część stypendystów korzystających ze wsparcia
projektu wypełniła założenia IPRE zgodnie z zaplanowaną dla nich ścieżką uczestnictwa.
Dodatkowym działaniem motywującym młodzież, do jak najlepszej realizacji ich planów
rozwoju jest konkurs „Najlepszy z najlepszych” – adresowany do stypendystów projektu. Ma on na celu zachęcenie uczniów do ciągłego doskonalenia swoich umiejętności
i zdobywania nowej wiedzy. Laureatami zostanie 15 najzdolniejszych stypendystów, którzy wykażą się najwyższą średnią ocen, osiągnięciami naukowymi oraz wysokimi lokatami w konkursach wiedzy. Wyróżnione osoby otrzymają nagrody w postaci pomocy
naukowo - dydaktycznych, których oficjalne wręczenie nastąpi podczas konferencji podsumowującej realizację projektu.
Kryteria tworzenia listy stypendystów
Aby otrzymać finansowe wsparcie, uczniowie musieli się wykazać nie tylko wysoką ogólną średnią ocen, ale szczególnie wysoką średnią ocen z przedmiotów matematyczno
– przyrodniczo - technicznych. Jako dodatkowe kryteria, pod uwagę brano również
ocenę z zachowania, status materialny, miejsce zamieszkania oraz zadania zaplanowane
w IPRE.
Reakcją na zdiagnozowane problemy jest
projekt stypendialny „Zachodniopomorskie talenty – regionalny system stypendialny – II edycja,” realizowany przez Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie.
Działania projektu wpisują się w ramy odnowionej Strategii Lizbońskiej. Zgodnie
z jej założeniami konieczne jest rozwijanie
systemów edukacyjno – szkoleniowych,
które byłyby dopasowane do potrzeb konkretnych osób. Realizację tego celu ma zapewnić edukacja bardziej dostępna. Dzięki temu projektowi możemy wesprzeć
zdolną młodzież z naszego województwa,
która boryka się z problemami (zarówno
natury finansowej, jak i środowiskowej),
utrudniającymi dostęp do takich form
kształcenia, na jakie zasługuje każdy uczeń,
czyli: możliwości korzystania z zajęć pozalekcyjnych, kursów, warsztatów itp.
„Zachodniopomorskie talenty – regionalny system stypendialny – II edycja”, to
kontynuacja działań podjętych w I edycji projektu, których głównym celem
jest wyrównywanie szans edukacyjnych
i podnoszenie jakości kształcenia uczniów
z terenu województwa zachodniopomorskiego. Projekt skierowany został do
najzdolniejszej młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych województwa
zachodniopomorskiego, kończących się
egzaminem maturalnym (z wyłączeniem
szkół dla dorosłych), dla której przeznaczone zostały stypendia w wysokości nie
wyższej niż 6 000,00 zł brutto na cały rok
szkolny.
16
Wielkie talenty z małych miejscowości
Zaproponowana pomoc stypendialna cieszyła się dużym zainteresowaniem, zarówno
wśród uczniów szkół średnich, jak i gimnazjalnych. Po ogłoszeniu przez Wojewódzki
Urząd Pracy naboru, wnioski o stypendia złożyło 575 uczniów ze wszystkich powiatów
województwa zachodniopomorskiego.
Podobnie, jak w I edycji, przy wyborze stypendystów priorytetowo traktowani byli
uczniowie uzdolnieni w zakresie nauk matematyczno – przyrodniczych i technicznych,
wywodzący się z terenów wiejskich i najuboższych środowisk miejskich. Z tej właśnie
grupy wyłonione zostało najliczniejsze grono stypendystów. W ramach II edycji projektu
120 uczniów zostało objętych pomocą finansową, przeznaczoną na cele związane z nauką. „Zagłębie talentów” w województwie zachodniopomorskim, jak przedstawia poniższa mapa - znajduje się w powiecie gryfickim. To z tego powiatu najwięcej uczniów
złożyło wnioski i otrzymało stypendium w ramach projektu.
Wśród stypendystów, rozproszonych po całym województwie znalazło się 59 gimnazjalistów, 59 licealistów oraz 2 uczniów ze szkół technicznych, z których większość, bo
60% stanowili pierwszoklasiści. Równocześnie, zgodnie z założeniami projektu, którego
pomoc skierowana została głównie do młodzieży z obszarów wiejskich oraz miejsco-
PROJEKTY WŁASNE
wości do 25 tys. mieszkańców, aż 106 osób, pochodzi z małych
miejscowości i wsi.
Otrzymane stypendia okazały się dla uczniów dużym wsparciem,
które przeznaczone zostało głównie na zakup przyborów szkolnych oraz opłatę zajęć pozalekcyjnych. Wzrosło także zaangażowanie w naukę, na co wskazuje wysoki poziom uczestnictwa
w konkursach i olimpiadach naukowych.
Najtrudniejszy pierwszy rok... w nowej szkole
Warto jednak podkreślić, iż w grupie beneficjentów projektu, znalazły się osoby, które utraciły stypendium. Analizy sprawozdań z realizacji IPRE, ponownie pokazały, iż w większości
przypadków, byli to pierwszoklasiści, rozpoczynający naukę
w nowych szkołach. Zjawisko to, po raz kolejny potwierdziło
nam, jak trudny, nawet dla najlepszych uczniów może być nowy
proces adaptacyjny na drodze rozwoju edukacyjnego, związany
ze zmianą szkoły.
Rezultaty projektu z pewnością przyczynią się do wyrównywania
szans edukacyjnych oraz podnoszenia jakości kształcenia młodzieży. Wypracowany ze środowiskiem nauczycieli system rozwoju edukacyjnego pozwoli stypendystom na osiąganie jeszcze
lepszych wyników w dalszym rozwoju edukacyjnym, a w konsekwencji i zawodowym.
Elżbieta Olejniczak
Wydział Projektów Własnych
ZAKOŃCZENIE PROJEKTU
ZACHODNIOPOMORSKIE
TALENTY – REGIONALNY
SYSTEM STYPENDIALNY
II edycja
W dniu 03 lipca 2010 r. w Centrum Bankietowo – Konferencyjnym „Ambasador”
w Szczecinie odbyła się konferencja
podsumowująca realizację projektu
„Zachodniopomorskie talenty – regionalny system stypendialny – II edycja”.
W trakcie konferencji wręczone zostały certyfikaty uczestnictwa w projekcie
oraz nagrody w konkursie „Najlepszy
z Najlepszych”, którego celem było motywowanie i promowanie uczniów, którzy osiągnęli najlepsze wyniki w nauce,
sporcie i zachowaniu w roku szkolnym
2009/2010. Piętnaścioro „Najlepszych
z Najlepszych” uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z województwa zachodniopomorskiego otrzymało
laptopy.
Konferencja zgromadziła ponad 200
osób, stypendystów projektu, rodziców,
nauczycieli. Wszyscy uczniowie odebrali
z rąk: Dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy Andrzeja Przewody, Wicedy-
rektor ds. Rynku Pracy Renaty Błasiak
- Grudzień, Dyrektora Wydziału Kultury,
Edukacji i Sportu Jerzego Serdyńskiego
oraz Zastępcy Dyrektora Wydziału Strategii i Monitorowania Procesów Edukacyjnych Teresy Kosmaczewskiej - dyplomy i kurtki.
Uśmiech na twarzach stypendystów
uczestniczących w spotkaniu, a także duma rodziców i nauczycieli - opiekunów
merytorycznych po raz kolejny potwierdziły nam, jak ważne, szczególnie dla
osób z małych miejscowości, są stypen-
WIEDZA Z POMYSŁEM
dia wypłacane przez Wojewódzki Urząd
Pracy w Szczecinie.
Informujemy, iż 1 czerwca 2010 r. rozpoczęliśmy nabór wniosków o przyznanie
stypendium na rok szkolny 2010/2011.
Wnioski do III edycji „Zachodniopomorskich talentów…” należy składać w kancelarii Wojewódzkiego Urzędu Pracy do
dnia 15 września 2010 roku.
Więcej informacji na: www.wup.pl
STYPENDIA DLA DOKTORANTÓW
WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO
Znaczącym elementem oddziałującym na
siłę gospodarki są innowacje oraz efektywne wykorzystanie przez przemysł wiedzy
i wyników badań naukowych, powstających na uczelniach. W województwie
zachodniopomorskim funkcjonuje 17
instytucji B+R – Badania i Rozwój (2%
takich placówek w kraju). 10 z nich to
jednostki rozwojowe i placówki obsługi
nauki, a 5 to państwowe uczelnie wyższe: Zachodniopomorski Uniwersytet
Technologiczny, Politechnika Koszalińska, Uniwersytet Szczeciński, Pomorska
Akademia Medyczna, Akademia Morska.
W układzie rodzajowym najwięcej jednostek reprezentuje nauki techniczne (39%),
absorbując40%zasobówkadrowychigenerując 56% zgromadzonych ofert innowacyjnych. Analiza stanu instytucji sfery nau-
kowo-badawczej dokonana na podstawie
Regionalnej Strategii Innowacyjności w województwie zachodniopomorskim pokazuje, że dysponują one znaczącym potencjałem, który stanowią wyniki prac
badawczo-rozwojowych. Wykorzystanie
skarbnicy wiedzy w gospodarce (zwłaszcza w obszarach technologii i innowacji)
jest szansą na odbudowę systemu transferu i komercjalizacji technologii, systemu kontaktów między sferą B+R i sektorem MSP.
W odpowiedzi na powyższe, w 2008
roku Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie rozpoczął realizację projektu
pn. „Inwestycja w wiedzę motorem
rozwoju innowacyjności w regionie”. Jego głównym celem jest uzyskanie różnorodnych rozwiązań technicznych i technologicznych w postaci
rozpraw doktorskich, publikacji, infor-
matorów lub patentów, ważnych dla rozwoju regionu przede wszystkim w sektorze gospodarki, ochrony zdrowia i kultury.
Projekt adresowany jest do osób, które
odbywają studia doktoranckie lub mają
wszczęty przewód doktorski w uczelniach województwa zachodniopomorskiego oraz kształcą się na kierunkach
uznanych za szczególnie istotne z punktu widzenia rozwoju województwa lub
przyczyniają się do rozwoju jego strategicznych obszarów (patrz: Regionalna
Strategia Innowacyjności w Województwie Zachodniopomorskim, przyjęta
Uchwałą Nr XIX/218/05 Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego).
W ramach Projektu 160 doktorantów
z uczelni województwa zachodniopomorskiego otrzymało dofinansowanie
w wysokości:
17
BIULETYN INFORMACYJNY WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY W SZCZECINIE · 20 tys. zł brutto - stypendia ogólne, przyznane na okres 8 miesięcy
w celu sfinansowania wydatków niezbędnych do przygotowania prac doktorskich;
· 100 tys. zł brutto - stypendia specjalistyczne, przyznane na okres 12 miesięcy
w celu sfinansowania wydatków niezbędnych do przygotowania prac doktorskich,
w szczególności związanych z praktycznym zastosowaniem prac w regionie.
Wykres nr 1 przedstawia podział uczestników projektu według uczelni, w których
realizowane są prace doktorskie stypendystów projektu.
Doktoranci, którzy aplikowali do udziału w projekcie, reprezentowali wszystkie
publiczne uczelnie województwa zachodniopomorskiego. Z uwagi, iż dwie szczecińskie uczelnie (Akademia Rolnicza w Szczecinie oraz Politechnika Szczecińska)
z dniem 01.01.2009 roku zostały połączone tworząc Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny, liczba stypendystów tej uczelni jest największa.
Tabela 1. Uczelnie, w których realizowane są prace doktorskie stypendystów projektu
Lp.
Nazwa uczelni
Liczba uczestników projektu z danej uczelni
1.
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny
106
2.
Uniwersytet Szczeciński
19
3.
Pomorska Akademia Medyczna
6
4.
Politechnika Koszalińska
29
Wśród prac, które otrzymały dofinansowanie na badania naukowe i osiągnęły
najwyższe noty w zakresie zastosowania wyników badań w gospodarce, są prace
z następujących dziedzin:
· nauki techniczne: inżynieria chemiczna, technologia chemiczna;
· nauki techniczne (biologia, biotechnologia, zootechnika);
· nauki rolnicze: agronomia, inżynieria rolnicza, ochrona i kształtowanie środowiska, ogrodnictwo;
· nauki techniczne: mechanika;
· nauki rolnicze: technologia żywności i żywienia;
· nauki techniczne: automatyka i robotyka, elektronika, elektrotechnika.
Wskazane powyżej dziedziny naukowe mają odzwierciedlenie w rozwoju strategicznych sektorów województwa zachodniopomorskiego (zgodnie z Regionalną
Strategią Innowacyjności). Wsparcie doktorantów kształcących się na kierunkach
technicznych, informatycznych, biotechnologicznych itp. pozwoli na nawiązanie
współpracy z przemysłem oraz praktyczne wykorzystanie wyników i rezultatów ich
badań w regionie.
Dodatkowy „zastrzyk gotówki”
Stypendia dla doktorantów rozdane zostały w pięciu edycjach konkursowych. Spośród 664 złożonych wniosków, 158 doktorantów (79 kobiet i 79 mężczyzn) otrzymało stypendia w wysokości 20 tys. zł brutto, a 2 doktorantów (1 kobieta i 1 mężczyzna) otrzymało dofinansowanie w wysokości 100 tys. zł brutto.
Środki finansowe zostały przeznaczone m.in. na:
· zakup specjalistycznej literatury (polskiej i obcojęzycznej);
· zakup nowoczesnej aparatury;
· sprzęt komputerowy;
· materiał do prowadzonych badań (np. odczynniki i substancje chemiczne);
· wyjazd na międzynarodowe sympozja i konferencje.
Doktoranci na szkoleniu pt. Prezentacja biznesowa i wystąpienia publiczne – III edycja
18
NR 2/2010 r.
Stypendia oferowane przez uczelnie,
nie zawsze zaspokajają podstawowe potrzeby doktoranta. Dzięki ww. zasobom
finansowym, możliwe stało się ukończenie doktoratu przez pięciu stypendystów, a ok. 30 % uczestników otworzyło przewód doktorski.
Szkolenia dla doktorantów
Uczestnicy projektu otrzymują również
wsparcie w formie różnorodnych szkoleń grupowych i indywidualnych.
Stypendyści projektu uczestniczyli
w trzech szkoleniach grupowych. Jako
pierwsze odbyło się szkolenie „Prezentacja biznesowa i wystąpienia publiczne”. Celem szkolenia było nabycie przez
uczestników umiejętności przygotowania i prowadzenia profesjonalnych wystąpień publicznych oraz umiejętności
kreowania wizerunku przy pomocy zachowań werbalnych i niewerbalnych.
Kolejne wsparcie merytoryczne dla
doktorantów dotyczyło „Innowacyjności, ochrony własności intelektualnej,
transferu technologii i pozyskiwania
funduszy na badania stosowane”. Modułowe szkolenie miało na celu umożliwienie naukowcom spojrzenie na swoje
badania i ich wyniki okiem przedsiębiorcy i klienta. Uczestnicy zapoznali się
z korzyściami płynącymi z właściwego
zarządzania własnością intelektualną
i właściwego korzystania z informacji
zawartych w elektronicznych bazach
patentowych.
Doktoranci mieli także możliwość zapoznania się z tematyką szeroko pojętej przedsiębiorczości, uczestnicząc
w szkoleniu „Moja przedsiębiorczość
– czyli jak założyć i zarządzać własną
działalnością gospodarczą. Efektywna
komunikacja w biznesie”.
Istotną częścią wyjazdów szkoleniowych
jest również wymiana doświadczeń
i dobrych praktyk naukowych pomiędzy
doktorantami uczelni województwa zachodniopomorskiego. Sieć kontaktów
między naukowcami różnych dziedzin,
jest więc cenną „wartością dodaną” do
informacji i umiejętności, które uczestnicy zdobywają na szkoleniach.
Ponadto, naukowcy zainteresowani podnoszeniem specjalistycznych kwalifikacji,
mają możliwość uczestniczenia w indywidualnych (branżowych) szkoleniach.
Wśród realizowanych tematów, są m.in.
szkolenia z zakresu języka angielskiego,
niemieckiego, rosyjskiego, hiszpańskiego (z elementami języka technicznego),
„Techniki wysokosprawnej chromatografii cieczowej oraz jej połączenia ze
spektrometrią mas”, „Hodowla, transfekcja i wyciszenie genów. Molekularne
metody badań w diagnostyce medycznej
i weterynaryjnej”, „Analiza sensoryczna wybranych produktów mięsnych”,
„Sekwencjonowanie i analiza metylacji
DNA”, „STATISTICA – kurs podstawowy”, „Podstawy pneumatyki i podstawy
elektropneumatyki”.
PROJEKTY WŁASNE
Szkolenia w ramach Projektu realizowane są na terenie całej Polski, a stypendyści mają finansowane zarówno koszty
usług szkoleniowych, jak dojazdy i zakwaterowania.
torską. Doktorzy postanowili dalej prowadzić karierę naukową, konsekwentnie
dążąc do uzyskania tytułu profesora.
Z informacjami na temat projektu oraz
działalnością badawczą stypendystów
można zapoznać się pod adresem inter-
netowym Wojewódzkiego Urzędu Pracy
w Szczecinie www.wup.pl.
Magdalena Krzemieniecka
Wydział Projektów Własnych
Nasi naukowcy!
Nasi naukowcy osiągają również sukcesy w krajowych konkursach dla młodych badaczy. Doktorantka Agnieszka
Butwin z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego otrzymała
prestiżową nagrodę Fundacji na rzecz
Nauki Polskiej. Znalazła się w gronie
zwycięzców programu Ventures, który
prowadzi Fundacja. Wspiera on projekty naukowe mające zastosowanie
w gospodarce. Doktorantka pracuje
nad nową technologią otrzymywania
dwustronnych samoprzylepnych taśm
strukturalnych. Do biura projektu dostarczane są także informacje o coraz
większej liczbie zgłoszonych przez doktorantów patentów.
Dotychczas w ramach udzielonego
wsparcia finansowego, pięciu uczestników projektu zakończyło prace badawcze
i z wyróżnieniem obroniło pracę dok-
OGÓLNOPOLSKIE FORUM
OBSERWATORIÓW RYNKU PRACY
Zachodniopomorske Obserwatorium
Rynku Pracy ten rok rozpoczęło mocnym akcentem – kwietniowym sympozjum – Ogólnopolskim Forum Obserwatoriów Rynku Pracy w Dźwirzynie,
III już z kolei. Spotkanie zainaugurowała
Pani Renata Błasiak-Grudzień, Wicedyrektor ds. Rynku Pracy. Dalszego wprowadzenia w tematykę dokonał Kierownik ZORP Paweł Nowak oraz Andrzej
Świeboda. W tym roku poruszanymi za-
gadnieniami były: Przygotowanie Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia; Łączenie zamówień; Kryteria oceny
ofert; Przygotowanie umowy. Spotkanie
zaszczycili swoją obecnością reprezentanci większości Wojewódzkich Urzędów Pracy w Polsce. Blisko 40 gości
brało udział zarówno w wykładach jak
i warsztatach. Wiedzą i doświadczeniem
dzielili się nie tylko pracownicy Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie,
ale również eksperci zewnętrzni Zachodniopomorskiego Obserwatorium
Rynku Pracy - dr Joanna Hołub oraz
dr Artur Frąckiewicz. Obecnie oddział
jest na etapie realizacji badań zleconych,
których ogólne koncepcje zostały nakreślone jeszcze w okresie zimowym.
W bieżącym roku ZORP planuje zająć
się m.in. takimi obszarami badawczymi
jak: Zagraniczne migracje zarobkowe
mieszkańców woj. zachodniopomorskiego, Sytuacja i oczekiwania pracodawców w powiatach województwa zachodniopomorskiego, Zawodowa rola
kobiet w społeczeństwie obywatelskim,
Plany i preferencje zawodowe uczniów
szkół województwa zachodniopomorskiego. Pisząc o działaniach, warto
wspomnieć o Akademi Badań Lokalnego Rynku Pracy. Zawiązana współpraca
z Powiatowymi Urzędami Pracy, będzie
miała na celu zbudowanie sieci szybkiego reagowania na problemy pojawiające się na lokalnym rynku pracy, poprzez
zastosowanie nowatorskich rozwiązań
techniczno - informacyjnych.
Więcej na ten temat na naszej stronie
internetowej www.zorp.wup.pl
Bartosz Surma
Wydział Badań i Analiz
19
BIULETYN INFORMACYJNY WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY W SZCZECINIE NR 1/2010 r.
ZACHODNIOPOMORSKIE AGENCJE
ZATRUDNIENIA W 2009 ROKU
Prowadzenie działalności gospodarczej w formie agencji zatrudnienia oprócz tego, że wymaga wpisu do właściwego rejestru
oraz uzyskania odpowiedniego certyfikatu, łączy się z innymi
jeszcze obowiązkami. Mianowicie, zgodnie z art. 19 f ustawy
z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy (tekst jednolity z 2008 r. Dz. U. Nr 69, poz. 415,
ze zm.) oraz § 4 ust.1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 26 stycznia 2009 r. w sprawie agencji zatrudnienia (Dz.U. Nr 17, poz. 91), agencje zatrudnienia mają obowiązek
przedstawiania marszałkowi województwa, za pośrednictwem
wojewódzkiego urzędu pracy, informacji o działalności agencji
zatrudnienia, w terminie do dnia 31 stycznia każdego roku, za
rok poprzedni.
Już po raz 5 agencje zatrudnienia przedstawiły marszałkom swój
raport, tym razem dotyczący działalności za rok 2009. Z informacji sprawozdawczych wynika, że na koniec roku 2009 funkcjonowało w Polsce 2 941 podmiotów posiadających wpis do rejestru
agencji zatrudnienia, tj. o 335 podmiotów więcej niż według stanu na koniec roku 2008.
Wykres 1. Liczba podmiotów posiadających wpis do rejestru agencji zatrudnienia na koniec 2009 roku
w życie ww. nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, czyli od 1 lutego 2009r. podmioty posiadające
wpis do rejestru agencji zatrudnienia otrzymują jeden certyfikat
bezterminowy, uprawniający do świadczenia:
· pośrednictwa pracy,
· doradztwa personalnego,
· poradnictwa zawodowego,
· pracy tymczasowej.
To właśnie z powyższych zakresów agencje zatrudnienia złożyły
sprawozdania ze swojej działalności za rok 2009. Poniżej przedstawiamy skrócony opis działalności zachodniopomorskich agencji w roku 2009 w podziale na poszczególne obszary.
* pośrednictwo pracy na terenie RP:
Ogólna liczba osób, które podjęły w roku 2009 pracę lub inną
pracę zarobkową na terenie Rzeczypospolitej Polskiej wyniosła
984, w tym 416 kobiet. Natomiast liczba osób, które zostały
wpisane do ewidencji osób poszukujących zatrudnienia wyniosła
40 428 osób, w tym 18 817 kobiet.
Najwięcej osób znalazło zatrudnienie jako blacharze, ogrodnicy,
producenci warzyw, kwiatów i pokrewni, robotnicy przygotowujący i wznoszący konstrukcje metalowe, handlowcy, ślusarze,
opiekunki dziecięce.
* pośrednictwo do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych:
Ogólna liczba osób skierowanych przez agencje zatrudnienia do
pracy za granicą u pracodawców zagranicznych w roku 2009 wyniosła 12 098, w tym 1 514 kobiet. Najliczniejszą grupę stanowiły
osoby kierowane za granicę na okres od 3 do 12 miesięcy (6 981
osób), natomiast najmniej osób, bo tylko 276 zostało skierowanych powyżej roku.
Najwięcej mężczyzn otrzymało zatrudnienie za granicą jako marynarze, oficerowie pokładowi, piloci żeglugi, pracownicy służb
technicznych żeglugi, spawacze. Kobiety najliczniej zatrudniane
były jako: stewardessy, ogrodnicy sadownicy, pomoc w rolnictwie oraz pomoc domowa opieki osobistej.
W 2009 roku najwięcej podmiotów posiadających wpis do rejestru agencji zatrudnienia wykazały województwa: mazowieckie
(690), śląskie (300), pomorskie (275) i wielkopolskie (271).
Warto zauważyć, że w województwie zachodniopomorskim
prywatne pośrednictwo pracy wciąż cieszy się powodzeniem.
Liczba agencji zatrudnienia dynamicznie wzrasta z roku na rok.
Świadczą o tym chociażby poniżej przedstawione dane:
Wykres 3. Pośrednictwo do pracy za granicą, wg państw – 2009 rok
(opracowanie własne na podstawie danych ze strony internetowej:
www.kraz.praca.gov.pl)
Wykres 2. Liczba podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia na terenie województwa zachodniopomorskiego (oprac. Na podstawie danych
ze strony internetowej: www.kraz.praca.gov.pl)
Przed nowelizacją ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy, czyli przed 1 lutym 2009r. podmiot świadczący usługi agencji zatrudnienia otrzymywał najpierw certyfikat wstępny na
każdą wybraną przez siebie działalność, a po roku mógł ubiegać
się o przyznanie certyfikatu bezterminowego. Z dniem wejścia
20
* poradnictwo zawodowe:
W roku 2009 znacznie wzrosła liczba osób chętnych z korzystania z pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca
zatrudnienia. Popularność zyskały również usługi polegające na
wyborze kandydatów spełniających określone przez pracodawców kwalifikacje. W efekcie liczba tych usług wzrosła do 252, to
aż o 218 więcej wykonanych usług, niż w roku 2008.
Ponadto, coraz więcej osób decyduje się na korzystanie z informacji zawodowych, tj. w porównaniu do roku 2008 liczba ta
wzrosła aż o 752 osoby. Dodatkowo, warto wskazać, że poprzez
nowelizację ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku
pracy, która miała miejsce w roku 2009, wprowadzony został
wymóg wykazywania przez agencje zatrudnienia, liczby osób
korzystających z grupowych porad zawodowych, zajęć aktywi-
BADANIA I ANALIZY RYNKU PRACY zujących w zakresie pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy.
W roku 2009, takich osób było 1 668, w tym 883 kobiety.
* doradztwo personalne:
Z niżej przedstawionych danych wynika, że w roku 2009 było
więcej pracodawców chętnych do korzystania z usług agencji doradztwa personalnego niż rok wcześniej. W roku 2008 liczba ta
wynosiła 594 pracodawców i była mniejsza o 63 podmioty. Jednakże warto przy tym wskazać, że usługi w zakresie prowadzenia analizy zatrudnienia u pracodawców, określania kwalifikacji
pracowników i ich predyspozycji oraz innych cech niezbędnych
do wykonywania określonej pracy, były mniej popularne wśród
pracodawców niż w roku 2008.
Wykres 4. Pośrednictwo agencji doradztwa personalnego (województwo
zachodniopomorskie - rok 2008 i 2009).
* praca tymczasowa:
Liczba osób skierowanych do wykonywania pracy tymczasowej
w roku 2009 wyniosła 2 978, w tym 1 671 kobiet. W porównaniu z rokiem 2008, można jednoznacznie stwierdzić, że nastąpił
wyraźny spadek. Bowiem w roku 2008, liczba ta wynosiła 4 287,
czyli była wyższa aż o 1309 osób. Również liczba pracodawców
korzystających z usług tych agencji zmalała. Główną przyczyną
zaistniałej sytuacji był obecny wówczas kryzys gospodarczy na
rynku pracy, który miał niekorzystny wpływ nie tylko na pracodawców, ale i na sytuację pracowników.
Po raz pierwszy w raporcie opublikowana została pozycja wyszczególniająca liczbę godzin przepracowanych przez osoby skierowane do wykonywania pracy tymczasowej. Ponadto wprowadzony został również podział informacji na trzy grupy wiekowe,
tzn.: do 25 roku życia, między 25 a 50 rokiem życia oraz powyżej
50 roku życia. Wprowadzone zmiany znacznie ułatwią badanie
zjawiska pracy tymczasowej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
Dodatkowe informacje dotyczące sprawozdania za 2009 rok
Nowością w formularzu z działalności agencji zatrudnienia jest
również fakt umieszczania informacji o dokonywanych odmowach wpisu do rejestru, wykreśleniach z rejestru jak i przeprowadzonych przez marszałków województw kontroli działalności
agencji zatrudnienia.
Ponadto w województwie zachodniopomorskim, w roku 2009
zostało przeprowadzonych 7 kontroli, tylko w jednym przypadku
stwierdzono nieprzestrzeganie warunków prowadzenia agencji
zatrudnienia i zastosowano zalecenia pokontrolne.
W wyniku informacji uzyskanych od agencji zatrudnienia w roku
2009 oraz raportu sprawozdawczego, zostało wydanych 20 decyzji o wykreśleniu z rejestru, z czego 9 decyzji dotyczyło wykreślenia na wniosek podmiotu, a 11 dotyczyło naruszenia warunków ustawy. 4 postępowania administracyjne zostały umorzone.
Małgorzata Krzebiet
Wydział Polityki Rynku Pracy
CUDZOZIEMCY
ZATRUDNIENI W POWIATACH WOJEWÓDZTWA
ZACHODNIOPOMORSKIEGO
Monitorowanie przebiegu rejestracji oświadczeń pracodawców
o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcom, o których mowa
w § 2 pkt 27 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 30 sierpnia 2006 r. w sprawie wykonywania pracy przez
cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę
(Dz. U. nr 156, poz. 116 z późn. zm.) jest jedynym instrumentem, pozwalającym na obserwację, wprowadzonych na zasadzie
pilotażu, uproszczeń w dostępie do rynku pracy dla niektórych
grup cudzoziemców, pochodzących z państw trzecich. Wskazany wyżej przepis, dotyczy obywateli Białorusi, Mołdowy, Rosji
i Ukrainy, którzy mogą podejmować krótkoterminową pracę
w Polsce na podstawie stosownego oświadczenia zarejestrowanego w powiatowym urzędzie pracy bez obowiązku uzyskiwania zezwolenia na pracę. Podmiot zamierzający powierzyć
taką pracę cudzoziemcowi (pracodawca lub osoba fizyczna) ma
jedynie obowiązek zarejestrowania stosownego oświadczenia
w powiatowym urzędzie pracy, właściwym dla siedziby lub miejsca
zamieszkania wnioskodawcy. Przepis ma charakter pilotażowy,
a jego stosowanie przewidziane jest do 31 grudnia 2010 roku.
W miesiącach luty – grudzień 2009 roku do powiatowych urzędów pracy województwa zachodniopomorskiego wpłynęło ogółem 3 351 oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania
pracy cudzoziemcom. Z ogólnej liczby oświadczeń 1 717 dotyczyło zamiaru powierzenia pracy kobietom, co stanowi 51,2%
z oświadczeń zarejestrowanych w badanym okresie. Uwzględnienie takiego okresu sprawozdawczego spowodowane jest faktem, że dopiero od lutego 2009 roku wojewódzkie urzędy pracy
zostały włączone przez MPiPS w proces zbierania i przetwarzania danych o zarejestrowanych przez powiatowe urzędy pracy
oświadczeń polskich pracodawców o zamiarze powierzenia krótkoterminowej pracy cudzoziemcom.
Spośród zarejestrowanych w okresie sprawozdawczym luty – grudzień 2009 roku 3 351 oświadczeń, 3 126 – tj. 93,3% dotyczyło
obywateli Ukrainy. Pozostali zgłoszeni na podstawie oświadczeń
cudzoziemcy pochodzą z następujących państw:
· Białoruś (122 oświadczenia) – 3,6%,
· Mołdowa (95 oświadczeń) – 2,8%,
· Rosja (8 oświadczeń) – 0,2%.
21
BIULETYN INFORMACYJNY WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY W SZCZECINIE Wykres 1. Liczba zarejestrowanych oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcom w podziale na kraj pochodzenia
Źródło: Obliczenia własne na podstawie sprawozdań MPiPS.
Analiza zgłoszeń powierzenia pracy cudzoziemcom z uwzględnieniem kryterium wieku w okresie sprawozdawczym kształtuje się
następująco:
· 20,3% (680 zgłoszeń) dotyczy osób poniżej 26 roku życia,
· 49,9% (1 673 zgłoszenia) to osoby mieszczące się w przedziale
wiekowym 26- 40 lat,
· 29,5% (990 zgłoszeń) to osoby w przedziale wiekowym 41 - 65 lat,
· 0,2% (8 zgłoszeń) dotyczy osób powyżej 65 roku życia.
NR 1/2010 r.
Wykres 3. Liczba zarejestrowanych oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcom w podziale na poszczególne branże
Źródło: Obliczenia własne na podstawie sprawozdań MPiPS.
Zdecydowana większość zgłoszeń dokonanych przez pracodawców polskich w badanym okresie - 2 632 osoby, tj. 78,5% ogólnej
liczby, zawiera deklaracje powierzenia pracy cudzoziemcom na
okres od 3 do 6 miesięcy, co oznacza zatrudnienie na maksymalny, dopuszczony przepisami prawa polskiego okres. Pozostałe
zgłoszenia dotyczą następujących okresów zatrudnienia:
· 1 – 3 miesiące – 617 osób, tj. 18,4% ogólnej liczby,
· poniżej jednego miesiąca – 102 osoby, tj. 3,0% ogólnej liczby.
Wykres 4. Liczba zarejestrowanych oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcom według okresu ważności oświadczenia
Wykres 2. Liczba zarejestrowanych oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcom (struktura wiekowa)
Analiza przyjętego kryterium branża/rodzaj wykonywanej pracy w badanym okresie wskazuje, że spośród ogólnej liczby
3 351 zgłoszonych oświadczeń – 1 059 tj. 31,6% cudzoziemców zgłoszonych zostało w branży rolnictwo i pokrewne,
1 047 tj. 31,2% w branży budownictwo i pokrewne. Pozostałe
zgłoszenia dotyczyły zamiaru powierzenia pracy cudzoziemcom
w następujących branżach:
· Hotelarstwo i obsługa turystyczna – 452 oświadczenia,
tj. 13,5% ogólnej liczby,
· Gastronomia – 252 oświadczenia, tj. 7,5% ogólnej liczby,
· Przemysł – 223 oświadczenia, tj. 6,7% ogólnej liczby,
· Handel – 70 oświadczeń, tj. 2,1% ogólnej liczby,
· Usługi domowe – 67 oświadczeń, tj. 2,0% ogólnej liczby,
· Agencja pracy tymczasowej – 49 oświadczeń, tj. 1,5% ogólnej
liczby,
· Transport – 39 oświadczeń, tj. 1,2% ogólnej liczby,
· Inne – 93 oświadczenia, tj. 2,8% ogólnej liczby (w tym branża
muzyczna, usługi fryzjersko - kosmetyczne, medyczne, przetwórstwo, produkcja).
22
Wykres 5. Liczba zarejestrowanych oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcom w województwie zachodniopomorskim
w podziale na powiaty
Stargardzki
Źródło: Obliczenia własne na podstawie sprawozdań MPiPS.
Źródło: Obliczenia własne na podstawie sprawozdań MPiPS.
Z nadesłanych przez powiatowe urzędy pracy sprawozdań wynika, że najwięcej zgłoszeń 28,9% z ogólnej liczby (969 oświadczeń)
w okresie luty – grudzień 2009 roku dokonano w Powiatowym
Urzędzie Pracy w Szczecinie.
Źródło: Obliczenia własne na podstawie sprawozdań MPiPS.
Marta Sapińska
Wydział Badań i Analiz
KONKURS FOTOGRAFICZNY
„UNIA W OBIEKTYWIE”
I miejsce w konkursie fotograficznym „Unia w obiektywie”
II miejsce w konkursie fotograficznym „Unia w obiektywie”
III miejsce w konkursie fotograficznym „Unia w obiektywie”
23
Stopa bezrobocia w powiatach
województwa
zachodniopomorskiego (15,4 %)
(stan na 30.06.2010 r.)
Miasto
Miasto
Świnoujście
Świnoujście
6,3
6,3 %
%
Policki
Policki
18,0
18,0 %
%
Gryficki
Gryficki
19,5
19,5 %
%
Kamieński
Kamieński
18,7
18,7 %
%
Szczecinecki
Szczecinecki
23,0
23,0 %
%
Łobeski
Łobeski
25,2
25,2 %
%
Drawski
Drawski
23,4
23,4 %
%
Stargardzki
Stargardzki
18,9
18,9 %
%
Pyrzycki
Pyrzycki
24,4
24,4 %
%
Gryfiński
Gryfiński
19,3
19,3 %
%
Miasto
Miasto
Koszalin
Koszalin
10,3
10,3 %
%
Kołobrzeski
Kołobrzeski
Koszaliński
Koszaliński
9,1
9,1 %
%
22,7
22,7 %
%
Białogardzki
Białogardzki
23,6
23,6 %
%
Świdwiński
Świdwiński
23,3
23,3 %
%
Goleniowski
Goleniowski
18,3
18,3 %
%
Miasto
Miasto
Szczecin
Szczecin
8,9
8,9 %
%
Sławieński
Sławieński
17,1
17,1 %
%
Wałecki
Wałecki
17,3
17,3 %
%
Choszczeński
Choszczeński
24,2
24,2 %
%
Myśliborski
Myśliborski
14,4
14,4 %
%
www.wup.pl

Podobne dokumenty