Program Duszpasterski 2011

Transkrypt

Program Duszpasterski 2011
Ja jestem krzewem winnym, wy – latoroślami.
(J 15,5)
PROGRAM DUSZPASTERSKI
NA ROK 2011
W komunii z Bogiem
Kościół domem i szkołą komunii
PISMO URZĘDOWE ARCHIDIECEZJI GNIEŹNIEŃSKIEJ
Rok LXV
Wydanie specjalne
2010
Redaktor: ks. Franciszek Jabłoński
Program diecezjalny został przygotowany na podstawie informacji zawartych w ogólnopolskim programie duszpasterskim, W komunii z Bogiem. Kościół domem i szkołą komunii, Poznań 2010
Zdjęcia na okładce:
1. Mozaika z kaplicy Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Gnieźnie
2. Skan okładki ogólnopolskiego programu duszpasterskiego oraz proponowanych projektów duszpasterskich
Wydawca:
Wydział Duszpasterstw Specjalistycznych
Kurii Metropolitalnej w Gnieźnie
ul. J. Łaskiego 7, 62-200 Gniezno
ISSN 0239-4510
Skład i druk:
Prymasowskie Wydawnictwo Gaudentinum Sp. z o.o
ul. Jana Łaskiego 7, 62-200 Gniezno
www.gaudentinum.pl
Spis
treści
Wprowadzenie...................................................................... 5
I. Listy pasterskie abp. Józefa Kowalczyka,
Prymasa Polski, ............................................................. 9
1. Na rozpoczęcie Adwentu i nowego roku pracy duszpasterskiej w archidiecezji gnieźnieńskiej............................................................9
2. Z okazji ogłoszenia Roku Prymasa Stefana Wyszyńskiego w archidiecezji gnieźnieńskiej..........................................................14
II. Główne cele programu duszpasterskiego...................... 19
1. Cele programu duszpasterskiego na lata 2010-2013........................19
2. Cele programu duszpasterskiego na rok 2011.................................19
III. Realizowanie programu w Kościele i społeczeństwie.... 21
1. Kościół jako komunia.....................................................................21
2. Kapłani w komunii z wiernymi.......................................................21
3. Rodzina jako komunia....................................................................22
4. Człowiek w komunii z Bogiem.......................................................22
IV. Propozycje duszpasterskie ............................................ 23
1. Wskazania ogólne...........................................................................23
2. Rocznice w duszpasterskiej praktyce................................................24
3. Propozycje szczegółowe ..................................................................25
Zakończenie........................................................................ 31
Komunikat po posiedzeniu Archidiecezjalnej Rady
Duszpasterskiej................................................................... 33
Terminarz 2011................................................................... 35
Wprowadzenie
Tak jak w poprzednich latach, program diecezjalny 2010/2011
będzie stanowił adaptację programu ogólnopolskiego, szczególnie ważnej dla diecezji tematyki duszpasterskiej. Poszczególne kurialne wydziały i referaty podejmą realizację programu w ramach całorocznej pracy.
I tak: referat rodzin swoją pracę realizować będzie pod hasłem: Komunia małżeńska w komunii z Bogiem, referat misyjny: Komunia kluczem
do misji, referat młodzieżowy, zgodnie z hasłem XXVI Światowego
Dnia Młodzieży: Zakorzenieni i zbudowani na Chrystusie, mocni w wierze (por. Kol 2,7). Wydział katechizacji i szkół katolickich podejmuje
nieprzerwaną pracę formacyjną, która zawarta została w „Biuletynie
Katechetycznym”. Z kolei w seminarium duchownym w roku akademickim 2010/11 towarzyszy hasło zaczerpnięte z Listu św. Pawła
do Filipian (2,15) – Estote sicut luminaria in mundo („Jawicie się jako
źródła światła w świecie”).
Program skierowany jest do kapłanów zaangażowanych w duszpasterstwie, członków Parafialnych Rad Duszpasterskich i Ekonomicznych, katechetów oraz wiernych, którzy aktywnie włączają się w życie
parafialne oraz partycypują w ruchach i grupach apostolskich (Akcja
Katolicka, członkowie ruchów prorodzinnych, animatorzy misyjni,
doradcy życia rodzinnego, członkowie Żywego Różańca, nadzwyczajni
szafarze Komunii Świętej, animatorzy grup młodzieżowych, członkowie Odnowy w Duchu Świętym, Ruchu Światło Życie, itp.).
Kluczem do właściwego ujęcia i zrozumienia programu jest łacińskie słowo communio, wywodzące się z greckiego słowa koinónia. Pojęcia communio czy koinonia są mocno zakorzenione w Piśmie świętym
i mają wymiar religijny, a mówiąc ściślej ewangeliczny.
Łaciński termin communio pochodzi od słów cum („razem z”) i manus („powinność”, „zadanie”) i oznacza „współuczestniczenie w powinności”. Grecki termin koinónia, pochodzący od przymiotnika koinós
(„wspólny”), wyraża ideę uczestnictwa, udziału, partycypacji. Koinónia
i terminy pokrewne oznaczają rzeczywistość, która może być inaczej nazywana lub przedstawiana za pomocą innych obrazów. Są to takie zwroty,
Program duszpasterski na rok 2011
jak: „być razem z Nim”, „podążać za”, „naśladować”, „upodobnić się do”,
„gromadzić się”.
Wszystkie istotne elementy chrześcijańskiego pojęcia communio zawiera sformułowanie z Pierwszego Listu św. Jana Apostoła, które można
uznać za kryterium trafności chrześcijańskiego rozumienia communio:
„oznajmiamy wam, cośmy ujrzeli i usłyszeli, abyście i wy mieli współuczestnictwo z nami. A mieć z nami współuczestnictwo znaczy: mieć
je z Ojcem i z Jego Synem Jezusem Chrystusem” (1 J 1,3) (por. kard.
J. Ratzinger, Watykan, 27 lutego 2000 r.).
Chcąc uniknąć rozumienia kościelnej wspólnoty wyłącznie w wymiarze horyzontalnym, konsekwentnie zaczęto stosować łacińskie słowo communio na określenie szczególnego rodzaju wspólnoty, inne od
czysto ziemskiego jej pojmowania. Odtąd owo łacińskie określenie jest
stosowane we wszystkich dokumentach kościelnego nauczania.
Słowo communio oznacza w pierwszym rzędzie nie strukturę Kościoła, lecz jego istotę lub – jak mówi Sobór – jego misterium. Kościół
jest sakramentem, tzn. znakiem i narzędziem zjednoczenia, communio
z Bogiem i jedności rodzaju ludzkiego (por. KK ln).
Komunia z Bogiem jest rzeczywistością centralną i podstawową
dla życia człowieka i całego Kościoła (por. FC 19). W doskonałej komunii z Bogiem życie człowieka staje się życiem prawdziwym, jak pisze
św. Augustyn: „Kiedy do Ciebie przywrę całą moją istotą, skończy się
dla mnie wszelki ból i wszelki trud. Wtedy moje życie będzie naprawdę
żywe, całe napełnione Tobą”. Szczęście swoje znajduje człowiek właśnie
w doskonałej komunii z Bogiem, wówczas radość jego będzie pełna
(por. J 15,11) i nikt nie zdoła jej odebrać (por. J 16,22). Komunia
z Bogiem jest powołaniem człowieka. To nie człowiek wybiera tę komunię, ale to Bóg go do niej powołuje.
Zasadnicza treść pojęć communio i koinonia odnosi się do zjednoczenia z Bogiem przez Jezusa Chrystusa w Duchu Świętym, które dokonuje
się w słuchaniu Słowa Bożego i przyjmowaniu sakramentów.
Jan Paweł II w liście apostolskim Novo millennio ineunte (por.
NMI 43-45) ukazuje duchowość komunii. Papież przedstawił ją za
pomocą czterech aspektów:
Wprowadzenie
a)Związanie człowieka z tajemnicą Trójcy Świętej, która w nas zamieszkuje i której odbicie można dostrzec w obliczach sióstr i braci żyjących obok nas.
b)Zdolność odczuwania więzi z braćmi i siostrami w wierze aż do
ofiarowania im daru prawdziwej i głębokiej przyjaźni.
c)Zdolność dostrzegania w drugim człowieku tego, co w nim jest pozytywne, traktując to jako dar Boży, który należy przyjąć i cenić.
d)Otwarcie się na drugiego człowieka poprzez umiejętność stworzenia w swoim życiu miejsca dla niego i dzielenia z nim jego trudów.
Oznaczać to będzie odrzucenie pokus egoizmu rodzących źle
pojętą rywalizację, bezwzględne dążenie do kariery, nieufność czy
zazdrość.
Główne założenia teologiczne programu zostały zawarte w liście pasterskim abp. Józefa Kowalczyka, Prymasa Polski, na rozpoczęcie Adwentu i nowego roku pracy duszpasterskiej w archidiecezji gnieźnieńskiej.
I. Listy pasterskie
abp. Józefa Kowalczyka, Prymasa Polski
1. Na
rozpoczęcie
Adwentu
i nowego roku pracy duszpasterskiej
w archidiecezji gnieźnieńskiej
Umiłowana w Panu Rodzino Diecezjalna,
Adwent – Czuwać
w komunii z Bogiem
Wraz z dzisiejszą niedzielą wkraczamy ponownie w błogosławiony
czas Adwentu. Słowo pochodzenia łacińskiego adventus oznacza przyjście. W tradycji chrześcijańskiej oznaczało od początku podwójne
przyjście i jednocześnie czas oczekiwania na te wydarzenia.
Z jednej strony mianem Adwentu określano oczekiwanie na spełnienie się wielkiej Obietnicy Boga, na przyjście Mesjasza, która to
obietnica wypełniła się we Wcieleniu Jezusa – Syna Bożego i narodzinach Zbawiciela w Betlejem. Stąd Adwent jest czasem bezpośredniego
przygotowania do świąt Bożego Narodzenia poprzez udział we Mszy
świętej roratnej, w rekolekcjach, korzystanie z sakramentu pokuty i pojednania oraz poprzez osobiste wyrzeczenia i postanowienia adwentowe.
Z drugiej strony Adwent oznacza dalszą pespektywę, czyli oczekiwanie
na przyjście Pana na końcu czasów, kiedy dokona sądu nad światem
i ostatecznie pokona wszelkie zło i śmierć. To ostateczne wydarzenie
nazywamy paruzją Chrystusa, czyli jego powtórnym przyjściem.
W dzisiejszej Ewangelii słyszymy wezwanie: „Czuwajcie więc,
bo nie wiecie, w którym dniu Pan wasz przyjdzie… bądźcie gotowi,
bo w chwili, której się nie domyślacie, Syn Człowieczy przyjdzie” (Mt
24,42.44). To Mateuszowe wezwanie do czujności nie ma wzbudzać
10
Program duszpasterski na rok 2011
w nas strachu czy niepokoju o przyszłość, która zawsze pozostaje pewną tajemnicą, ale ma nam przypomnieć, że nasze życie jest oczekiwaniem, jest zatem adwentem na przyjście Pana, i to nie tylko w tajemnicy betlejemskiej nocy, ale także na końcu czasów. Postawa gotowości
i czujności została nam dzisiaj ukazana przez Chrystusa na przykładzie
odwołującym się do troski o dobra materialne. „Gdyby gospodarz wiedział, o której porze nocy złodziej ma przyjść, na pewno by czuwał i nie
pozwoliłby włamać się do swego domu” (Mt 24,43).
Owocnym sposobem czuwania i „przygotowania na spotkanie
przychodzącego Chrystusa”, jak modliliśmy się dzisiaj w Modlitwie
dnia – kolekcie mszalnej, jest trwanie w jedności i wspólnocie z samym
Bogiem, która została nam ofiarowana przez Chrystusa i zapoczątkowana w sakramencie chrztu św. Apostoł Paweł zachęca nas dzisiaj, abyśmy
odrzucili wszystko to, co jest „uczynkami ciemności, a przyoblekli się
w zbroję światła” (Rz 13,12). Tylko w jedności z Jezusem chrześcijanin
może „postępować w światłości Pana” (Iz 2,5), uczyć się dróg Bożych
i mieć udział w pokoju samego Boga.
Kościół
domem i szkołą komunii
Dzisiejsza I Niedziela Adwentu jest początkiem nowego roku liturgicznego, a zarazem nowego roku duszpasterskiej pracy w diecezji,
który rozpoczyna realizację trzyletniego ogólnopolskiego programu
Duszpasterskiego Kościoła w Polsce. Wspólnym mottem tego programu są słowa: Kościół domem i szkołą komunii, zaczerpnięte z listu
apostolskiego Jana Pawła II Novo millennio ineunte.
W pierwszym roku realizacji tego programu w centrum uwagi jest
komunia z Bogiem, w roku 2012 ma być odkrywanie i doskonalenie
spojrzenia na Kościół jako dom. Rok 2013 skoncentrowany będzie
wokół hasła „Być solą ziemi”. Wezwanie, by „czynić Kościół domem
i szkołą komunii”, jawi się jako ważne zadanie duszpasterskie. „Kościół jest naszym domem! – mówił papież Benedykt XVI w Brazylii
w 2007 r. – To jest nasz dom! W Kościele katolickim odnajdujemy
wszelkie dobro, wszystko, co daje podstawę bezpieczeństwa i pociesze-
I. Listy pasterskie abp. Józefa Kowalczyka, Prymasa Polski
11
nia!” Kościół ma być także szkołą komunii. Ma być nauczycielem,
który poucza swym przykładem i słowem.
W
komunii z Bogiem
Pochylając się nad kartami Pisma świętego dostrzegamy, że Jezus
wielokrotnie pokazuje, jak wielką wartością jest komunia rozumiana
jako tajemnica jedności. Jest to wpierw jedność z Nim samym, a przez
Niego z Ojcem i Duchem Świętym: „Ja i Ojciec jedno jesteśmy”
(J 10,30). To właśnie Jezus od początku swojej publicznej działalności
gromadzi wokół siebie uczniów, z których później wybiera Dwunastu
Apostołów. Oni są powołani przede wszystkim, aby „byli z Jezusem”
(por. Mk 3,14). W bliskości Mistrza poznają Go, a Jezus stopniowo
wprowadza ich w tajemnicę swojej Osoby oraz posłannictwa. Słuchają
Jego słów, są świadkami niezwykłych czynów. W ten sposób uczą się
także swojej misji oraz rozumieją, choć nie bez trudności, że powołanie
ucznia Jezusa oznacza także gotowość do uczestniczenia w tajemnicy
cierpienia, niesprawiedliwego osądu, niezrozumienia, oskarżania, prześladowania, śmierci krzyżowej. To grono Dwunastu Apostołów, skupionych wokół Jezusa, jest początkiem wspólnoty Kościoła, który trwa
w komunii z Chrystusem. W tej właśnie jedności z Głową Kościoła
rodzi się także wspólnota między poszczególnymi uczniami.
Pojęcie kościelnej komunii powinno być zatem rozumiane w kontekście całego nauczania biblijnego i tradycji patrystycznej, gdzie komunia zakłada zawsze podwójne odniesienie: wertykalne – jako komunię
człowieka z Bogiem i horyzontalne – jako komunię między ludźmi.
Komunia ma wymiar niewidzialny – wewnętrzna komunia z Trójcą
Świętą i z innymi ludźmi oraz widzialny: komunia jako wspólnota wiary z papieżem, biskupami, kapłanami i wiernymi ochrzczonymi.
Komunia z Bogiem oznacza uczestnictwo w życiu Bożym poprzez słowo Boże i sakramenty, zwłaszcza Eucharystię. Ta komunia
dokonuje się przede wszystkim w parafii; to właśnie wspólnota parafialna jest miejscem, w którym poprzez głoszenie Słowa i sprawowanie
sakramentów, dokonuje się zjednoczenie z Bogiem. Każdy wierzący
12
Program duszpasterski na rok 2011
potrzebuje otwarcia się na Słowo Boże. To ono podtrzymuje i przenika
całe nasze życie. Bez Słowa Bożego trudno wyobrazić sobie komunię
z Bogiem i drugim człowiekiem. Budowanie wspólnoty parafialnej na
Słowie Bożym jest budowaniem na skale, zatem na trwałym fundamencie. Dokonuje się to podczas Liturgii Słowa, poprzez systematyczną katechizację i szeroko pojętą ewangelizację. Nie mniej ważne w komunii
człowieka z Bogiem są sakramenty, szczególnie zaś Eucharystia. „Kościół żyje dzięki Eucharystii, w której zawiera się całe dobro duchowe
Kościoła” (EE 1). Przyjmowanie Chleba Eucharystycznego – Komunii
św. jest najpełniejszą formą komunii z Bogiem.
Komunia z Bogiem oznacza także komunię małżeńską zrodzoną z sakramentu małżeństwa. Komunia małżeńska ma swoje korzenie
najpierw w naturalnym uzupełnianiu się mężczyzny i kobiety. Małżonkowie „wzajemnie się oddają i przyjmują” (KDK 48) w sposób dla
siebie właściwy, wynikający z naturalnej odmienności płci. Z kolei tę
komunię małżeńską Chrystus przez sakrament małżeństwa wyniósł do
porządku nadprzyrodzonego. Nie ma więzi, która by ściślej wiązała osoby niż więź małżeńska. Jan Paweł II określał wspólnotę małżeńską jako
communio personarum – wspólnotę osób. Komunia małżeńska stanowi
fundament szerszej komunii rodziny: rodziców i dzieci, braci i sióstr,
domowników i innych krewnych. Proces budowania w małżeństwie
i rodzinie communio personarum jest zadaniem obejmującym całe życie,
nierzadko trudnym, wymagającym odpowiedzialności, ale zawsze ubogacającym i uszczęśliwiającym wszystkich członków rodziny.
Trzecim wyrazem komunii z Bogiem jest modlitwa: jako osobowe trwanie w jedności z Bogiem. Wśród wielu form modlitwy jedną
z ważniejszych jest modlitwa codzienna, która dość często posiada
charakter pacierza. Taka modlitwa jest czasem spotkania z Bogiem,
potrzebnym każdej wierzącej osobie. Jest to punkt wyjścia komunii
z Bogiem. Inne formy modlitwy są uzależnione od tej codziennej, która
zawsze ma charakter osobistego spotkania z Bogiem. Bardzo ważna jest
także modlitwa różańcowa. Modlitwa ta w swej prostocie i głębi pozostaje również w obecnym tysiącleciu modlitwą o wielkim znaczeniu,
przynoszącą owoce świętości i jednoczenia się z Bogiem (por. RVM 1).
I. Listy pasterskie abp. Józefa Kowalczyka, Prymasa Polski
13
Drodzy Bracia i Siostry!
Propozycje programu duszpasterskiego oraz wskazania dotyczące
jego realizacji i terminarz na rok 2011 zostały przekazane duchowieństwu archidiecezji gnieźnieńskiej na konferencjach rejonowych. Mam
nadzieję, że tematyka roku duszpasterskiego: W komunii z Bogiem zostanie omówiona w poszczególnych parafiach w ramach spotkań z Parafialną Radą Duszpasterską, katechetami i członkami wspólnot i grup
apostolskich. Zachęcam każdą wspólnotę parafialną do wypracowania
konkretnych inicjatyw duszpasterskich, które konsekwentnie będziecie
realizować w waszej parafii przez cały rok. W pracy duszpasterskiej nieustannie potrzeba nam pogłębiania komunii z Bogiem, zarówno w wymiarze osobistym, jak i wspólnotowym. Słowa Pana Jezusa skierowane
do uczniów: „Ja jestem krzewem winnym, wy – latoroślami” (J 15,5),
które są mottem biblijnym tegorocznego programu duszpasterskiego,
niech stają się motywacją do podejmowania tych wysiłków.
„Drodzy duszpasterze i wszyscy, którzy im służycie swoją pomocą!
Proszę Was, abyście uczynili wszystko, by parafia stała się wewnętrzną
ojczyzną dla ludzi – wielką rodziną, w której jednocześnie będziemy
doświadczali jeszcze większej rodziny Kościoła powszechnego, abyście
przez nabożeństwa, katechezę i wszelkie sposoby życia parafialnego
wspólnie uczyli się podążania drogą prawdziwego życia”.
To papieskie wezwanie Benedykta XVI, wypowiedziane w katedrze w Monachium w 2006 r., niech będzie także dla was inspiracją do
budowania takiej rzeczywistości waszej wspólnoty parafialnej. Bo przecież „Kościół żywy i prawdziwy, to jest serc wspólnota” – jak śpiewamy
w pieśni zaproponowanej w tym roku duszpasterskim.
Na dobre przeżywanie Adwentu, owocne przeżywanie komunii z Bogiem oraz nieustanne pogłębianie braterskich więzi, wszystkim wspólnotom parafialnym archidiecezji gnieźnieńskiej z serca błogosławię.
Józef Kowalczyk
Arcybiskup Metropolita Gnieźnieński
Prymas Polski
Gniezno, dnia 20 listopada 2010 r.
14
Program duszpasterski na rok 2011
2. Z okazji ogłoszenia
Roku Prymasa Stefana Wyszyńskiego
w Archidiecezji Gnieźnieńskiej
Kochani Siostry i Bracia,
1. Rozpoczęliśmy Nowy Rok Pański 2011. Z pewnością wielu
z nas spogląda jeszcze w przeszłość, aby przypomnieć sobie i podsumować to wszystko, co Pan Bóg pozwolił nam przeżyć w minionym
roku. Chociaż przeszedł on już do historii, to jednak wracamy sercem
i pamięcią do minionych wydarzeń, które ciągle żywo stają przed
nami w postaci obrazów i wspomnień radosnych i smutnych, bo one
są przecież treścią naszego człowieczego życia. U progu tego Nowego
Roku podobni być może jesteśmy do Maryi z dzisiejszej Łukaszowej
Ewangelii, która po spotkaniu z pasterzami zachowywała wszystkie
słowa, które do Niej wypowiedzieli na temat nowonarodzonego Jezusa
i rozważała je w swoim sercu (por. Łk 2, 16-21).
Patrzymy dzisiaj także w przyszłość, może z niepokojem, a nawet
pewnymi obawami o to, co nas czeka. Pytamy, jaki będzie ten Nowy
Rok? Możemy mieć pewność, że daje nam go sam Bóg, Ten, który jest
Panem i czasu, i historii; Ten, który sam doświadczył czasu i historii, bo
gdy nadeszła pełnia czasu zrodzony został z Niewiasty jako prawdziwy
Człowiek, aby nas wykupić z niewoli Prawa (por. Ga 4,4-5). To zaś, co
daje Bóg, jest dobre i święte.
Pragniemy dzisiaj zatem spojrzeć zarówno w przeszłość, jak
i w przyszłość, w czasy minione i te, które nadejdą, zawsze jednak
z nadzieją w sercu, z nowym zapałem i siłami, z dobrymi postanowieniami.
2. W rozpoczynającym się dzisiaj roku przypadają rocznice związane z osobą Sługi Bożego Księdza Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Prymasa Polski, wieloletniego arcybiskupa gnieźnieńskiego. Nie tylko jego
postać, ale zwłaszcza posługa biskupia głęboko zapisała się w historię
I. Listy pasterskie abp. Józefa Kowalczyka, Prymasa Polski
15
naszej Archidiecezji. Nie bez powodu Jan Paweł II nazwał go zaraz po
śmierci Prymasem Tysiąclecia. Kiedy kardynał Stefan Wyszyński mówił
o sobie, zawsze dawał świadectwo o swoim przywiązaniu do Boga,
do Kościoła i Narodu, do swoich umiłowanych Dzieci Bożych. Jakże
przejmujące były słowa, które wypowiedział w Bazylice Prymasowskiej,
na dwa lata przez swoją śmiercią: „świadom swoich nieudolności i słabości – mogę powiedzieć, że nie zdradziłem Chrystusa i nie zdradziłem
mojego Narodu! Zawsze broniłem Chrystusa. Jego zadań wieczystych
– zbawiania dzieci Narodu polskiego – i wiernie broniłem Narodu,
który od tysiąclecia żyje mocami Ewangelii i tradycji chrześcijańskiej”
(Gniezno, 2 II 1979 roku).
3. Ta wyjątkowa postać Wielkiego Prymasa Tysiąclecia staje przed
nami w Roku Pańskim 2011, kiedy obchodzić będziemy, najpierw
12 maja – 65 rocznicę jego konsekracji biskupiej, następnie 28 maja
– 30 rocznicę jego śmierci, i wreszcie 3 sierpnia – 110 rocznicę jego
urodzin. Poprzez upamiętnienie tych wydarzeń pragniemy przypomnieć sobie nauczanie kardynała Stefana Wyszyńskiego, a zwłaszcza
przybliżyć je młodemu pokoleniu. Pozostaje ono bowiem ciągle aktualne i wyjątkowe. Jak za czasów jego posługi biskupiej dotykało ono codziennych i ważnych spraw, które przeżywała nasza Ojczyzna i Kościół
w Polsce, tak i dzisiaj staje się donośnym i potrzebnym głosem w wielu
kwestiach dotyczących życia społecznego i religijnego. Czyż częste wołanie Prymasa Wyszyńskiego, by dochować wierności Bogu, Krzyżowi
i Ewangelii, Kościołowi i jego pasterzom nie jest potrzebne w czasach
odchodzenia współczesnego człowieka od Pana Boga i Kościoła? Czy
nie należy przypomnieć właśnie dzisiaj jego mocnych i zapomnianych
przez niektórych ludzi słów, że „Kościół w Polsce nie ma zwyczaju
opuszczać narodu” (Warszawa, 24 XII 1980 r.), ale zawsze jest przy
nim obecny?
4. Nie tylko nauczanie Wielkiego Prymasa Tysiąclecia godne jest
przypomnienia, ale także jego odważna postawa i świadectwo wiary.
Jakże nie zatrzymać się nad słowami wypowiedzianymi na kilka tygodni przed uwięzieniem: „Gdy będę w więzieniu, a powiedzą Wam, że
16
Program duszpasterski na rok 2011
Prymas zdradził sprawy Boże – nie wierzcie. Gdyby mówili, że Prymas
ma nieczyste ręce – nie wierzcie. Gdyby mówili, że Prymas stchórzył
– nie wierzcie. Gdyby mówili, że Prymas działa przeciwko Narodowi
i własnej Ojczyźnie nie wierzcie. Kocham Ojczyznę więcej niż własne
serce i wszystko, co czynię dla Kościoła, czynię dla niej” (Warszawa,
1953 r.). Jestem przekonany, że w dzisiejszych czasach potrzebujemy
takiego przykładu i odwagi, potrzebujemy takiego męstwa oraz wierności ideałom, o jakie walczyli nasi ojcowie.
5. Ksiądz Prymas Stefan Wyszyński jawi się nam także jako człowiek o ogromnej duchowości i bogatym życiu wewnętrznym, który
całe swoje życie związał z Chrystusem i Jego Matką. Biskupie zawołanie – Soli Deo per Mariam – „Jedynemu Bogu przez Maryję”, nigdy
nie pozostawało bez pokrycia w jego codziennym życiu. Służył Bogu,
Jemu bezgranicznie wierzył i ufał mając Orędowniczkę i Pośredniczkę
w Osobie Matki Bożej. Dzisiaj potrzebujemy duchowej odnowy: my
biskupi, kapłani, siostry zakonne i cały świętowojciechowy Lud Boży,
aby powrócić do pierwotnej gorliwości, która być może straciła swój
blask i świeżość. Potrzeba nam wszystkim głębszego spojrzenia na to,
jak żyjemy, co jest dla nas najważniejsze, co stanowi dla nas największą
wartość.
6. Wierzę głęboko, że przeżywanie wspomnianych rocznic związanych z posługą Księdza Prymasa Wyszyńskiego przyczyni się do prawdziwej duchowej odnowy naszego Kościoła gnieźnieńskiego. Zmarły
Prymas często mawiał: „Ludzie mówią: czas to pieniądz, a my sobie powiedzmy: czas to miłość” (Warszawa, 1976 r.). Odpowiadając zaś na to
zdanie, przypominał życiową maksymę, według której sam żył: „Człowiek zostawi na ziemi wszystko: urzędy i godności, biura i gigantyczne
fabryki, olbrzymie miasta i nowoczesne mieszkania, a zabierze tylko
jedno – nawet nie wiarę, bo ona się skończy, gdy ujrzymy Boga twarzą
w twarz, i nie nadzieję, którą żyjemy dzisiaj, lecz – miłość. Tylko ona
jedna nie ustaje” (Warszawa, 1964 r.).
Kochani Siostry i Bracia. W dzisiejszą uroczystość Świętej Bożej
Rodzicielki Maryi, w dniu, w którym tak często Ksiądz Prymas bywał
w Gnieźnie, ogłaszam w całej archidiecezji gnieźnieńskiej Rok po-
I. Listy pasterskie abp. Józefa Kowalczyka, Prymasa Polski
17
święcony Prymasowi Tysiąclecia. Proszę wszystkich kapłanów, siostry
zakonne oraz wiernych świeckich, by w tym szczególnym czasie, każdego dnia zanoszone były w naszych świątyniach, kaplicach i domach
modlitwy do Boga o jego rychłą beatyfikację. Potrzeba nam bowiem
dzisiaj takiego orędownika u Boga, przykładu takiego pasterza, kapłana, chrześcijanina i człowieka, który w swoim życiu wszystko postawił
na Boga i na Maryję.
Dla całej archidiecezji przygotowane zostały propozycje obchodów
Roku Prymasa Tysiąclecia, które otrzymali Wasi duszpasterze. Proszę
wszystkich o czynne włączenie się w przeżywanie tego czasu, jaki daje
nam Bóg. Moim gorącym pragnieniem jest, by ten rok był okazją do
odnowy życia religijnego i przyniósł dobre owoce w naszych rodzinach,
w miejscach pracy i wypoczynku.
Korzystając zaś z okazji rozpoczynającego się Nowego Roku Pańskiego 2011, Wam wszystkim, Kochani Siostry i Bracia, składam życzenia słowami dzisiejszej liturgii słowa: Niech Was Pan błogosławi
i strzeże. Niech Pan rozpromieni oblicze swe nad Wami, niech Was
obdarzy swą łaską. Niech zwróci ku Wam swoje oblicze i niech Was
obdarzy pokojem (por. Lb 6.24-26). Amen.
Józef Kowalczyk
Arcybiskup Metropolita Gnieźnieński
Prymas Polski
Gniezno, w Uroczystość Niepokalanego Poczęcia NMP, dnia 8 grudnia 2010 r.
II. Główne
1.Cele
cele programu duszpasterskiego
programu duszpasterskiego na lata
2010-2013:
•Odkrywanie i pogłębienie duchowości komunii.
•Odnowa i wzmocnienie struktur komunijnych Kościoła.
•Krzewienie duchowości komunii.
•Duszpasterska troska o rodzinę.
2.Cele
programu duszpasterskiego na rok
2011:
•Odnawianie i pogłębianie osobistej relacji z Bogiem.
•Kształtowanie wspólnotowego wymiaru życia Kościoła.
•Ożywienie wspólnoty osób należących do Apostolstwa Żywego
Różańca i zespołów pastoralnych.
•Włączenie się w papieskie inicjatywy dotyczące troski o życie.
•Recepcja adhortacji apostolskiej papieża Benedykta XVI Verbum
Domini o Słowie Bożym w życiu i misji Kościoła.
•Uczczenie rocznic zawiązanych z postacią sługi Bożego kard. Stefana Wyszyńskiego.
III. Realizowanie programu
w Kościele i społeczeństwie
1. Kościół
jako komunia
•Kościół jest zarówno instytucją, jak i wspólnotą. Te dwie funkcje
nawzajem się przenikają i uzupełniają. Każdą bowiem rzeczywistość duchową określają odpowiednie formy materialne oraz
struktury instytucjonalne.
•Struktury instytucjonalne powinny jednak wystrzegać się wszystkiego, co zagraża powstawaniu wspólnoty oraz co doprowadza do
zatracenia osobowego kontaktu z człowiekiem.
•Wspólnotę kościelną powinien cechować duch otwartości i duch
misyjny. Może ona trwać tylko wtedy, kiedy w jej centrum jest
Chrystus.
•Jednym z zagrożeń wewnętrznego życia kościelnej wspólnoty jest
brak duszpasterstwa perspektywicznego oraz cierpliwego i wytrwałego dążenia do wyznaczonego celu.
2. Kapłani
w komunii z wiernymi
•Powstałe po roku 1989 możliwości pozyskiwania różnorakich
dotacji finansowych, uczestnictwa w programach socjalnych i edukacyjnych wpływają na zmianę priorytetów działalności duszpasterskiej za cenę tych, które związane są ze sferą duchową.
•Czasami w relacji duszpasterza do wiernych można zauważyć postawę autorytatywną i urzędniczą. Niewątpliwie przyczynia się do
tego użycie niewłaściwego stylu języka podczas rozmowy duszpasterza z wiernymi.
•„Trzeba unikać homilii ogólnych i abstrakcyjnych, przysłaniających prostotę słowa Bożego, jak również bezużytecznych dywagacji, które mogą prowadzić do skupienia uwagi bardziej na
kaznodziei niż na istocie ewangelicznego orędzia. Dla wiernych
22
Program duszpasterski na rok 2011
musi być jasne, że kaznodziei zależy na ukazaniu Chrystusa, który
powinien być w centrum każdej homilii. Kaznodzieja powinien
jako pierwszy odnieść do siebie słowo Boże, które głosi” (Verbum
Domini 59).
3. Rodzina
jako komunia
•Wielu ludzi żyje tak, jakby nie posiadało swoich rodzin ani domów. Nie mają czasu dla najbliższych, są wobec nich obojętni.
•Rodzina chrześcijańska w wielu przypadkach nie stawia na pierwszym miejscu spraw wiary, posłuszeństwa Słowu Bożemu, Duchowi Świętemu, próby odnalezienia woli Pana Boga w życiu. Rodzina przestaje być miejscem wtajemniczenia chrześcijańskiego.
•Aktualnie obserwujemy wśród wiernych mentalność rozwodową:
rozwód pociąga rozwód. Jest on pokazywany w środkach przekazu
jako ratunek i przywrócenie szczęścia. Powstają nawet organizacje,
które załatwiają za małżonków sprawy rozwodowe. „Dzisiaj pod
wieloma względami [instytucja małżeństwa] jest atakowana przez
współczesną mentalność” (por. Verbum Domini 85).
4.Człowiek
w komunii z Bogiem
•Jednym z wykładników kryzysu wiary jest rezygnacja z uczestniczenia we Mszy świętej niedzielnej. Można usłyszeć takie słowa:
„Nie potrzebuję chodzić do kościoła”. Słowa te są dowodem na
niedowartościowanie zjednoczenia z Bogiem.
•Chociaż zdecydowana większość wiernych uznaje treści biblijne
za prawdziwe i potrzebne, to jednak mały procent wiernych sięga
na co dzień po Pismo święte, a przecież Słowo Boże powinno
zajmować centralne miejsce w życiu każdego chrześcijanina (por.
Verbum Domini 122).
IV. Propozycje
1. Wskazania
duszpasterskie
ogólne
•Podejmowanie wysiłku nad odnowieniem i udoskonaleniem osobowych relacji w ramach wspólnoty między kapłanami, między
duszpasterzami a wiernymi, stowarzyszeniami i ruchami kościelnymi. Duchowość komunii zachęca nas do uważnego słuchania
siebie nawzajem.
•Otwartość na różnorodność powołań w ramach wspólnoty. Z jednej
strony troska o powołania do kapłaństwa, z drugiej – odkrywanie
znaczenia powołania właściwego świeckim. Stąd tak duże znaczenie
ma formacja członków grup apostolskich i ruchów kościelnych,
poszerzanie ich grona oraz powstawanie nowych wspólnot.
•Stwarzanie możliwości wiernym poznawania tego, czym jest modlitwa, życie duchowe, praca nad kształtowaniem sumienia, dorastania do coraz głębszej więzi z Bogiem.
•Podkreślanie roli Słowa Bożego w życiu i misji Kościoła, które
zostało przedstawione w adhortacji apostolskiej Benedykta XVI
Verbum Domini – o Słowie Bożym w życiu i misji Kościoła.
•„Konieczne jest, aby lektorzy pełniący tę posługę, nawet jeśli nie
zostali dla niej ustanowieni, byli naprawdę odpowiednio i starannie przygotowani. Powinno być to zarówno przygotowanie biblijne i liturgiczne, jak i techniczne” (Verbum Domini 58).
•Uświadamianie wiernym, że sakramenty są miejscem zjednoczenia
z Bogiem, a nie tylko miejscem komunikacji czy tradycji.
•Pomoc wiernym w odkrywaniu skarbu, jakim jest Eucharystia
oraz nauczanie o świętowaniu niedzieli, pokazywanie pozytywnych wzorców oraz przypominanie, że niedziela jest szczególnym
czasem, który może być poświęcony rozważaniom na temat powołania, jak i na spotkania z ludźmi.
24
Program duszpasterski na rok 2011
•Bardzo ważne jest przygotowanie do małżeństwa:

dalsze – w rodzinie,

bliższe – w szkole i w parafii (katecheza ponadgimnazjalna).
Często księża nie doceniają tego programu katechetycznego
w parafiach. Nie należy zrażać się trudnościami i niską frekwencją.

bezpośrednie – należy wykorzystywać różne formy i nie skracać spotkań z narzeczonymi.
•Należy także pamiętać, że rodzina jest miejscem wzbudzania powołań kapłańskich. Troska o dobre przygotowanie do małżeństwa,
o same małżeństwa i rodzinę jest ściśle powiązana z troską o powołania do kapłaństwa.
2. Rocznice
w duszpasterskiej praktyce
•27 listopada 2010 r. papież Benedykt XVI rozpocznie tegoroczny
Adwent nieszporami w Bazylice św. Piotra. Pierwsze adwentowe
nieszpory wpiszą się w ramy modlitewnego czuwania w intencji
poczętego życia.
•W roku 2011 obchodzić będziemy rocznice związane z osobą
kard. Stefana Wyszyńskiego: 110. rocznica urodzin (3 sierpnia
1901 r.); 65. rocznica sakry biskupiej (12 maja 1946 r.); 30. rocznica śmierci (28 maja 1981 r.).
•W roku 2011 obchodzić będziemy 30. rocznicę adhortacji apostolskiej Familiaris consortio (21 listopada 1981 r.).
•W roku 2011 przypada 50. rocznica kapłaństwa bpa Bogdana
Wojtusia. Msza święta dziękczynna odbędzie się w katedrze, 22
maja 2011 r., o godz. 12.00.
IV. Propozycje duszpasterskie
3. Propozycje
a)
25
szczegółowe
Posługa Słowa
•Do wykorzystania w ramach posługi Słowa zostały przygotowane
ogólne wprowadzenia i komentarze do poszczególnych okresów
roku liturgicznego oraz do poszczególnych niedziel i uroczystości
(por. Ogólnopolski Program Duszpasterski /OPD/, s. 45-135).
•Bardzo ważna jest stała formacja ministrantów i lektorów poprzez
systematyczne spotkania i przygotowywanie niedzielnej liturgii.
Posyłanie delegatów z parafii na kursy ministranckie, lektorskie
i ceremoniarskie organizowane w diecezji.
•W świetle programu zostały omówione główne idee i założenia
katechezy szkolnej i parafialnej dla dzieci, młodzieży i dorosłych
(OPD, s. 20-33).
•Bardzo pilną sprawą jest wprowadzenie katechezy ponadgimnazjalnej w tych parafiach, gdzie jej nie ma.
•Zachęcanie do uczestnictwa w szkołach Słowa Bożego. Na przyszły rok zaplanowane jest zorganizowanie szkół biblijnych w Inowrocławiu i Słupcy.
•Katechezy dla dorosłych zostaną wygłoszone w katedrze z początkiem Wielkiego Postu i transmitowane będą przez Radio Plus
Gniezno.
•„Eucharystyczne katechezy przed Mszą świętą” – każda parafia
otrzyma katechezy (nie dłuższe niż 3 minuty), opracowane przez
ks. kan. prof. dra hab. Jerzego Stefańskiego.
•Przybliżanie nauczania ks. prymasa Wyszyńskiego (np. poprzez konferencje w parafiach, cytowanie jego przemówień w kazaniach).
•Katechetów zachęca się do przeprowadzenia katechezy poświęconej postaci kard. Stefana Wyszyńskiego.
•Szkoły noszące imię Ks. Prymasa Wyszyńskiego proszone są o zaangażowanie się w popularyzowanie jego nauczania i osoby.
•Zachęcanie wiernych do włączania się w Apostolstwo Żywego
Różańca (zbieranie osób w 20-osobowe grupy Żywego Różańca).
Apostolstwo Modlitwy Żywego Różańca jest najliczniejszą grupą
26
Program duszpasterski na rok 2011
w diecezji, liczącą 20 tysięcy osób, a w Polsce 1 mln 100 tysięcy.
W 2011 r. przewidziane są dwa spotkania formacyjne. Przygotowane zostały specjalne dyplomy przynależności do Apostolstwa
Żywego Różańca Archidiecezji Gnieźnieńskiej oraz do grupy misyjnej Żywego Różańca.
•Permanentna formacja zespołów pastoralnych, poszerzanie grona tych zespołów oraz posyłanie ich na formacyjne spotkania.
W pierwszym półroczu odbędzie się dzień skupienia w Gnieźnie dla
zespołów pastoralnych, w drugim warsztaty metodyczne w czterech
ośrodkach (Gniezno, Słupca, Inowrocław, Wągrowiec).
b)
Posługa uświęcania
Eucharystia
•Na okres trzech lat pracy duszpasterskiej program proponuje pieśń
pt. Kościół to nie tylko dom z kamieni i złota, która pokazuje prawdę o Kościele. Niech towarzyszy nam w liturgii Mszy świętych,
podczas nabożeństw i spotkań formacyjnych.
•Celebrowanie procesji w uroczystość Bożego Ciała z odpowiednimi dekoracjami (OPD, s. 321-323).
•Pomocą w poszerzeniu wiedzy o Eucharystii i cudach eucharystycznych jest film pt. Eucharystia. Ze Mną w komunii. Płyty DVD
do nabycia w referacie duszpasterskim.
•Odpust ku czci św. Wojciecha odbędzie się 1 maja 2011 r. w Niedzielę Miłosierdzia Bożego. Z każdego dekanatu na Mszę świętą
niedzielną przyjedzie jeden autokar. Za grupę z dekanatu odpowiedzialny jest referent misyjny oraz Towarzystwo św. Wojciecha.
•Od stycznia 2011 r. rozpocznie się całoroczna modlitwa o beatyfikację kard. Stefana Wyszyńskiego. W katedrze gnieźnieńskiej
w każdy ostatni czwartek miesiąca o godz. 18.00 odbędzie się
Msza święta Cibavit z udziałem poszczególnych parafii gnieźnieńskich według ustalonego harmonogramu (homilię wygłosi
proboszcz parafii modlącej się w dany czwartek w katedrze):
27 stycznia – Bazylika Prymasowska
24 lutego – par. pw. Chrystusa Wieczystego Kapłana
IV. Propozycje duszpasterskie
27
24 marca – par. pw. św. Michała
28 kwietnia – par. pw. Matki Bożej Miłosierdzia
26 maja – par. pw. bł. Michała Kozala
30 czerwca – par. pw. Świętej Trójcy
28 lipca – par. pw. św. Wawrzyńca i par. pw. Matki Zbawiciela
25 sierpnia – par. pw. Wniebowzięcia NMP (oo. franciszkanie)
29 września – par. pw. bł. Jolenty
27 października – par. pw. bł. Bogumiła
24 listopada – par. pw. św. Maksymiliana
29 grudnia – par. pw. bł. Radzyma Gaudentego
•27 maja 2011 r., w wigilię śmierci ks. prymasa Wyszyńskiego,
o godz. 18.00 w katedrze odbędzie się Msza święta koncelebrowana przede wszystkim przez kapłanów wyświęconych przez kard.
Wyszyńskiego.
•Medytacja obrazków religijnych. Dla rodzin zostały zaproponowane dwie karty z obrazami biblijnymi i tekstem medytacyjnym na
Narodzenie Pańskie i na Wielki Czwartek (OPD).
•Prymasowskie Wydawnictwo Gaudentinum przygotowało pamiątki kolędowe z hasłem roku duszpasterskiego.
•Celebrowanie w parafiach Mszy świętych połączonych z odnowieniem przyrzeczeń małżeńskich. Z tej okazji została przygotowana
pamiątka zawierająca słowa ks. prymasa skierowane do małżonków. W słowie tym zawarte zostało główne przesłanie adhortacji
Familiaris consortio.
•Katecheza przygotowująca młodzież do przyjęcia sakramentu
bierzmowania powinna mieć miejsce w każdej parafii – równolegle do katechezy szkolnej. Przygotowanie młodzieży do bierzmowania należy rozłożyć na lata nauki w gimnazjum (szczegółowy
program znajduje się w specjalnej Instrukcji). Szczególnie ważnym
elementem formacji są spotkania w małych grupach. Ta forma
przygotowania do bierzmowania stwarza lepsze warunki do pogłębiania wiary młodzieży oraz do pogłębiania wspólnoty z parafią
i pomiędzy przygotowującymi się do tego skramentu. Jest niejako
„pomostem” do spotkań duszpasterskich w parafii dla młodzieży
ponadgimnazjalnej.
28
Program duszpasterski na rok 2011
•Zachęca się do wprowadzania nabożeństw pokutnych z indywidualną spowiedzią (OPD, s. 312-318), szczególnie w okresie Wielkiego Postu i Adwentu.
c)
Posługa
pasterska
•Podjęcie jeszcze głębszej współpracy między duchownymi a Parafialną Radą Duszpasterską i Parafialną Radą Ekonomiczną. Ważnym krokiem jest wspólne omówienie programu duszpasterskiego
i podjęcie konkretnych inicjatyw w parafii.
•Nieustanna troska o chrześcijańskie przeżywanie niedzieli przez
wiernych („Niedziela nam jest potrzebna”. OPD, s. 302-306).
•W sobotę 27 listopada br., w Bazylice św. Piotra, papież Benedykt
XVI będzie celebrował uroczyste „Czuwanie dla życia nienarodzonego” w łączności z nieszporami pierwszej niedzieli Adwentu.
W odpowiedzi na to wezwanie, jako znak jedności z papieżem,
dnia 27 XI, w katedrze gnieźnieńskiej, sprawowana będzie Msza
święta połączona z nieszporami, której przewodniczyć będzie
ks. prymas. W liturgii uczestniczyć będą także biskupi oraz duchowni Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego
w Gnieźnie. W parafiach, na znak jedności z papieżem, odprawione będą podobne nabożeństwa. Zachęca się do odprawienia
specjalnego triduum modlitewnego (czwartek – 25 XI, piątek – 26
XI, sobota – 27 XI) poświęconego obronie życia. Materiały zostały
wysłane do parafii.
Caritas
•Zachęcanie do tworzenia parafialnych zespołów Caritas.
•Formacja członków parafialnych zespołów Caritas poprzez organizowane dni skupienia (w Wielkim Poście i w Adwencie).
•Duszpasterska troska o członków parafialnych zespołów Caritas
(formacja duchowa – nabożeństwa, Eucharystia; formacja ludzka
– wsparcie i docenienie osób tam pracujących).
IV. Propozycje duszpasterskie
29
•Aktywizowanie wszystkich członków parafii do działalności duszpasterskiej – ze szczególnym uwzględnieniem Tygodnia Miłosierdzia (od I niedzieli października).
•Praca z wolontariuszami i współpraca ze szkolnymi kołami Caritas.
•Duszpasterskie wykorzystanie Światowego Dnia Chorego (11 lutego).
•Organizowanie spotkań świątecznych dla ludzi samotnych, ubogich i bezdomnych.
Sympozja i pielgrzymki
•Zachęca się do organizowania przez parafie pielgrzymek do grobu
sługi Bożego kard. Wyszyńskiego i miejsc jego uwięzienia.
•27 maja 2011 r., w wigilię śmierci ks. prymasa Wyszyńskiego,
o godz. 16.00 odbędzie się sympozjum w Seminarium Duchownym.
•18 czerwca 2011 r., w sobotę odbędzie się pielgrzymka kapłanów
z czterech dekanatów (Damasławek, Wągrowiec, Chodzież, Rogoźno) do Płonkowa.
•17 września 2011 r., w Seminarium Duchownym w Gnieźnie,
dla uczczenia 30. rocznicy Familiaris consortio odbędzie się sympozjum dla dekanalnych referentów rodzin, doradców i członków
ruchów prorodzinnych, zespołów pastoralnych.
Zakończenie
Można sformułować i przekazać wiele pięknych myśli, opracować
wspaniałe programy, jednak aby je wprowadzić w życie, potrzeba zrozumienia i współdziałania wielkiej rzeszy współpracowników.
Realizacja programu duszpasterskiego uzależniona jest od możliwości i warunków danej parafii. Ważne jest to, aby w każdej parafii
ks. proboszcz omówił program duszpasterski z Parafialną Radą Duszpasterską i Ekonomiczną, katechetami oraz członkami ruchów i grup
apostolskich w celu wypracowania konkretnych inicjatyw duszpasterskich w parafii w roku 2011.
W kościołach można zrobić stosowną dekorację, eksponując w odpowiednim miejscu hasło: W komunii z Bogiem. Zadania wynikające
z bycia w komunii z Bogiem można uwzględnić również w parafialnych gablotach informacyjnych oraz (jeżeli takie są) w parafialnych
gazetkach i na stronach internetowych.
Komunikat
Archidiecezjalnej
po posiedzeniu
rady
Duszpasterskiej
Czcigodny Księże Proboszczu!
Dnia 4 grudnia 2010 r. w sali posiedzeń Kurii Metropolitalnej
w Gnieźnie odbyło się spotkanie inauguracyjne Archidiecezjalnej Rady
Duszpasterskiej w odnowionym składzie. Obradom przewodniczył Ks.
Abp Józef Kowalczyk, Prymas Polski. Głównym punktem obrad było
omówienie Programu duszpasterskiego dla Archidiecezji Gnieźnieńskiej
na rok 2011: W komunii z Bogiem oraz obchody Roku Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Wobec problemów, trudności i zagrożeń, jakie pojawiają się w życiu wspólnoty Kościoła, trzeba odpowiedzieć odnową wiary jednostek
i wspólnot kościelnych. Elementami takiej odnowy są: nowe doświadczenia Boga, nowe spojrzenie na przyszłość i nowe widzenie teraźniejszości oraz rozumienie Kościoła jako sakramentu komunii. Są to
najważniejsze elementy tzw. nowej ewangelizacji.
W dziele realizowania nowej ewangelizacji podstawową rolę i znaczenie posiada parafia, a w niej rady parafialne – a co za tym idzie
– współpraca osób duchownych i świeckich w zarządzaniu parafią.
Parafialna Rada Duszpasterska i Rada Ekonomiczna stanowią ważne
i bardzo dziś potrzebne gremia doradcze każdego proboszcza. Do ich
zadań należą m.in.: pobudzanie i rozwój inicjatywy apostolskiej wśród
parafian, wspomaganie duchowieństwa w pracy duszpasterskiej, wyrażanie opinii w sprawach parafii, wysuwanie propozycji i wniosków
dotyczących udoskonalenia pracy parafialnej, pomoc w opracowaniu
parafialnego programu duszpasterskiego, uzyskanie możliwej i pełnej
diagnozy stanu religijno-moralnego parafii i pomoc w zaspokojeniu jej
potrzeb, troska o sprawy materialno-gospodarcze parafii.
Z tego względu członkowie Archidiecezjalnej Rady Duszpasterskiej zachęcają wszystkich Księży Proboszczów do omówienia tegorocznego Programu duszpasterskiego w swoich parafiach w ramach spotkań
z Parafialną Radą Duszpasterską, katechetami i członkami wspólnot
i grup apostolskich. Bardzo ważnym jest, by każda wspólnota para-
34
Program duszpasterski na rok 2011
fialna wypracowała konkretne inicjatywy duszpasterskie, które będą
konsekwentnie realizowane przez cały rok duszpasterski.
W zbliżającym się roku 2011 przypadają również rocznice związane z osobą Sługi Bożego Księdza Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
Prymasa Tysiąclecia, wieloletniego arcybiskupa gnieźnieńskiego. I tak
12 maja obchodzić będziemy – 65 rocznicę jego konsekracji biskupiej,
następnie 28 maja – 30 rocznicę jego śmierci i wreszcie 3 sierpnia – 110
rocznicę jego urodzin. Poprzez upamiętnienie tych wydarzeń pragniemy przypomnieć sobie nauczanie kardynała Stefana Wyszyńskiego,
a zwłaszcza przybliżyć je młodemu pokoleniu. Pozostaje ono bowiem
ciągle aktualne i wyjątkowe. Archidiecezjalna Rada Duszpasterska
pragnie zatem zachęcić wszystkie wspólnoty parafialne do aktywnego
włączenia się w przeżywanie rocznic związanych z życiem i posługą
Prymasa Tysiąclecia przez organizowanie konferencji w parafiach, sympozja, katechezy i konkursy w szkołach, pielgrzymki do grobu Sługi
Bożego lub miejsc związanych z jego uwięzieniem.
Zwracając się do polskich biskupów w czasie ich ostatniej wizyty
ad limina apostolorum Ojciec Święty Benedykt XVI zaapelował, aby
polska parafia stanowiła wspólnotę kościelną i kościelną rodzinę. Niech
zatem żywy kontakt duszpasterzy z parafialnymi gremiami doradczymi
oraz ze wspólnotami apostolskimi zaowocuje wspólnym zaangażowaniem się w realizację tegorocznego Programu duszpasterskiego. Niech
nasz wspólny wysiłek pomoże parafiom naszej archidiecezji stawać się
wspólnotami wierzącymi i modlącymi się, a więc wspólnotami żyjącymi w komunii z Bogiem.
Bp Bogdan Wojtuś
Wikariusz Generalny
Przewodniczący Sekretariatu ARD
Ks. Zbigniew Przybylski
Sekretarz ARD
Gniezno, 6 grudnia 2010 r.
Terminarz 2011
Styczeń
28.12.2010-01.01.2011 Europejskie Spotkanie Młodych w Rotterdamie.
02.01
Spotkania opłatkowe dla parafialnych doradców życia
rodzinnego, godz. 15.30. Odnowienie przyrzeczeń małżeńskich, Murowana Goślina, parafia pw. Najwyższego
Kapłana Jezusa Chrystusa, godz. 17.00.
02.01
Msza święta transmitowana przez TVP 1 z Sanktuarium
Bożego Miłosierdzia, godz. 7.00. Mszy świętej przewodniczyć będzie abp Józef Kowalczyk, prymas Polski.
04.01
Spotkania opłatkowe dla parafialnych doradców życia rodzinnego. Odnowienie przyrzeczeń małżeńskich, Barcin,
parafia pw. św. Maksymiliana, godz. 17.30.
08.01
Spotkania opłatkowe dla parafialnych doradców życia
rodzinnego. Odnowienie przyrzeczeń małżeńskich, Inowrocław, parafia pw. św. Jadwigi, godz. 18.00.
09.01
Msza święta transmitowana przez TVP 1 z Sanktuarium
Bożego Miłosierdzia, godz. 7.00. Mszy świętej przewodniczyć będzie ks. rektor.
09.01
Odnowienie przyrzeczeń małżeńskich, Wągrowiec, parafia pw. św. Wojciecha, godz. 12.00.
09.01
Spotkania opłatkowe dla parafialnych doradców życia
rodzinnego. Odnowienie przyrzeczeń małżeńskich, Wągrowiec, parafia pw. św. Jakuba, godz. 16.00.
09.01
Opłatek Domowego Kościoła dla Rejonu I, Gniezno,
godz. 15.00.
10.01
Spotkania opłatkowe dla parafialnych doradców życia
rodzinnego. Odnowienie przyrzeczeń małżeńskich, Pobiedziska, parafia pw. Świętego Ducha, godz. 18.00.
36
11.01
12.01
14.01
14-16.01
15.01
15.01
16.01
17.01
23.01
26.01
Program duszpasterski na rok 2011
Spotkania opłatkowe dla parafialnych doradców życia
rodzinnego. Odnowienie przyrzeczeń małżeńskich, Gniezno, parafia pw. Matki Bożej Miłosierdzia, godz. 18.00.
Spotkania opłatkowe dla parafialnych doradców życia rodzinnego. Odnowienie przyrzeczeń małżeńskich,
Września, parafia pw. Wniebowzięcia NMP (Fara), godz.
18.00.
Spotkania opłatkowe dla parafialnych doradców życia
rodzinnego. Odnowienie przyrzeczeń małżeńskich, Orchowo, parafia pw. Wszystkich Świętych, godz. 17.00.
Opłatek odpowiedzialnych Domowego Kościoła w Warszawie.
Spotkania opłatkowe dla parafialnych doradców życia
rodzinnego. Odnowienie przyrzeczeń małżeńskich, Gniezno, parafia pw. Chrystusa Wieczystego Kapłana, godz.
18.00.
Szkoła Jezusa – dzień skupienia dla młodzieży, Gniezno,
klasztor ss. pallotynek.
Msza święta transmitowana przez TVP 1 z Sanktuarium
Bożego Miłosierdzia, godz. 7.00. Mszy świętej przewodniczyć będzie ks. proboszcz parafii pw. bł. Michała Kozala
w Słupcy.
Spotkania opłatkowe dla parafialnych doradców życia rodzinnego. Odnowienie przyrzeczeń małżeńskich,
Inowrocław, parafia pw. Chrystusa Miłosiernego, godz.
18.00.
Msza święta transmitowana przez TVP 1 z Sanktuarium
Bożego Miłosierdzia, godz. 7.00. Mszy świętej przewodniczyć będzie ks. proboszcz parafii pw. św. Jadwigi w Inowrocławiu.
Spotkania opłatkowe dla parafialnych doradców życia rodzinnego. Odnowienie przyrzeczeń małżeńskich, Słupca,
parafia pw. bł. Michała Kozala, godz. 17.00.
Terminarz 2011
27.01
37
Modlitwa w katedrze gnieźnieńskiej o beatyfikację kard.
Stefana Wyszyńskiego. Msza święta Cibavit, bazylika prymasowska, godz. 18.00.
Luty
11-13.02
12.02
22-23.02
24.02
25-27.02
25-27.02
25-28.02
Rekolekcje dla młodzieży, Gniezno, klasztor ss. pallotynek.
Szkoła Jezusa – dzień skupienia dla młodzieży, Gniezno,
klasztor ss. pallotynek.
Rejonowe spotkanie diecezjalnych duszpasterzy rodzin,
Kalisz.
Modlitwa w katedrze gnieźnieńskiej o beatyfikację kard.
Stefana Wyszyńskiego. Msza święta Cibavit, Gniezno, parafia pw. Chrystusa Wieczystego Kapłana, godz. 18.00.
Krajowe Forum Duszpasterstwa Młodzieży, Warszawa.
Kurs dla ceremoniarzy (I stopień), Słupca.
Kongregacja Odpowiedzialnych Ruchu Światło-Życie na
Jasnej Górze.
Marzec
11-13.03
11-13.03
11-13.03
12.03
13.03
15-16.03
Rekolekcje dla Nadzwyczajnych Szafarzy Komunii św.
(grupa 1), Gniezno, klasztor ss. pallotynek.
Dni skupienia na kanwie dnia Taizé, Markowice.
Kurs dla ceremoniarzy (II stopień), Słupca.
Szkoła Jezusa – dzień skupienia dla młodzieży, Gniezno,
klasztor ss. pallotynek.
Diecezjalna Droga Krzyżowa Domowego Kościoła w Pakości.
354. Zebranie Plenarne KEP, Zakopane: 100-lecie Księżówki.
38
Program duszpasterski na rok 2011
Konferencja księży dziekanów, godz. 10.00.
Rekolekcje dla Nadzwyczajnych Szafarzy Komunii św.
(grupa 2), Gniezno, klasztor ss. pallotynek.
19.03
Uroczystość św. Józefa. Święto patronalne ks. Prymasa
oraz bp. Bogdana Wojtusia.
19.03
Dzień Wspólnoty Diakoni Diecezjalnych w Pelplinie.
19-20.03 Weekend dla narzeczonych, Markowice.
20.03
Spotkanie formacyjne dla narzeczonych (Chodzież, Gniezno, Markowice, Murowana Goślina, Rogoźno, Słupca,
Wągrowiec, Żnin).
22.03
Spotkanie doradców z rejonowymi doradcami w rejonach, godz. 17.00-19.00.
24.03
Narodowy Dzień Życia (Gniezno, Inowrocław, Murowana Goślina).
24.03
Modlitwa w katedrze gnieźnieńskiej o beatyfikację kard.
Stefana Wyszyńskiego. Msza święta Cibavit, Gniezno,
parafia pw. św. Michała, godz. 18.00.
25.03
Dzień Świętości Życia. Podjęcie Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego.
25-27.03 Kurs dla ceremoniarzy (III stopień), Słupca.
26.03
Wielkopostny dzień skupienia dla Animatorów misyjnych i Zespołów pastoralnych („Powołanie misyjne i misjonarskie”), Gniezno, klasztor sióstr pallotynek, godz.
10.00-17.00.
26 i 28.03 Pielgrzymka maturzystów na Jasną Górę.
18.03
18-20.03
Kwiecień
01-3.04
08-10.04
09-10.04
Rekolekcje dla przewodniczących Parafialnych Kół Stowarzyszenia Wspierania Powołań Kapłańskich, Gniezno,
klasztor ss. pallotynek.
Kurs dla ceremoniarzy (III stopień), Słupca.
Sympozjum misyjne w Pieniężnie.
Terminarz 2011
39
Dzień Skupienia dla Apostolstwa Żywego Różańca (Słupca, Markowice, Gniezno – Dalki), godz. 10.00-14.00.
17.04
Światowy Dzień Młodzieży (w wymiarze diecezjalnym).
22.04
Wielki Czwartek. Msza Krzyżma, katedra gnieźnieńska,
godz. 10.00.
27.04
Narodowy Dzień Pokuty za grzechy przeciw życiu.
28.04-1.05 Pielgrzymka młodych do grobu św. Wojciecha.
28.04
Modlitwa w katedrze gnieźnieńskiej o beatyfikację kard.
Stefana Wyszyńskiego. Msza święta Cibavit, Gniezno,
parafia pw. Matki Bożej Miłosierdzia, godz. 18.00.
16.04
Maj
01.05
01.05
02.05
01-02.05
02-03.05
09.05
10.05
11.05
12.05
14.05
14.05
Uroczystości odpustowe ku czci św. Wojciecha w Gnieźnie.
Piesza pielgrzymka do Matki Bożej w Pieraniu (zorganizowana przez rejon III Domowego Kościoła, Inowrocław).
Rada Stała KEP, Jasna Góra.
VI Mistrzostwa Polski Służby Liturgicznej w Piłce Nożnej Halowej o Puchar „KnC”, Gdańsk.
Parafiada Archidiecezji Gnieźnieńskiej, Inowrocław.
Spotkanie rejonowe dla katechetów, Inowrocław, parafia
pw. Ducha Świętego, godz. 16.00-18.00.
Spotkanie rejonowe dla katechetów, Słupca, parafia pw.
św. Wawrzyńca, godz. 16.00-18.00.
Spotkanie rejonowe dla katechetów, Gniezno, kościół pw.
św. Jerzego, godz. 16.00-18.00.
Spotkanie rejonowe dla katechetów, Chodzież, parafia
pw. św. Floriana, godz. 16.00-18.00.
Archidiecezjalny Dzień Lektora, Gniezno, PWSD, godz.
9.00. Msza święta, katedra gnieźnieńska, godz.10.00.
Udział Stowarzyszenia Wspierania Powołań Kapłańskich
w Ogólnopolskiej Pielgrzymce Rodzin Osób Powołanych
i Wspierających Powołania, Jasna Góra.
40
17.05
21.05
22.05
26.05
27.05
27.05
28.05
28.05
28.05
Program duszpasterski na rok 2011
Posiedzenie diecezjalnych referentów rodzin, Warszawa
Regionalny Dzień Skupienia dla Stowarzyszenia Wspierania Powołań Kapłańskich przy relikwiach św. Wojciecha,
Żnin, parafia pw. św. Floriana.
Msza święta dziękczynna z okazji 50-lecia kapłaństwa bp.
Bogdana Wojtusia, katedra gnieźnieńska, godz. 12.00.
Modlitwa w katedrze gnieźnieńskiej o beatyfikację kard.
Stefana Wyszyńskiego. Msza święta Cibavit, Gniezno,
parafia pw. bł. Michała Kozala, godz. 18.00.
Sympozjum poświęcone ks. prymasowi Stefanowi Wyszyńskiemu, Gniezno, PWSD, godz. 16.00.
Msza święta koncelebrowana, zwłaszcza przez kapłanów
wyświęconych przez kard. Wyszyńskiego, katedra gnieźnieńska, godz. 18.00.
Święcenia kapłańskie, katedra gnieźnieńska, godz. 10.00.
Rocznica śmierci kard. Wyszyńskiego, katedra gnieźnieńska, godz. 18.00.
Ogólnopolska pielgrzymka Domowego Kościoła do sanktuarium św. Józefa w Kaliszu.
Czerwiec
8-10.06
11.06
10-12.06
12.06
18.06
Spotkanie dyrektorów wydziałów katechetycznych,
Łódź.
Ogólnopolska pielgrzymka ministrantów i lektorów, Niepokalanów.
Weekend dla narzeczonych, Słupca, parafia pw. św. Leonarda.
Spotkanie formacyjne dla narzeczonych (Chodzież, Gniezno, Markowice, Murowana Goślina, Rogoźno, Słupca,
Wągrowiec, Żnin).
Ogólnopolskie posłanie uczestników ŚDM do Madrytu,
Jasna Góra.
Terminarz 2011
41
Rekolekcje biblijne wraz z warsztatami „Apokalipsa – Dobra Nowina” dla katechetów w Rościnnie.
18.06
Pielgrzymka kapłanów z czterech dekanatów (Damasławek, Wągrowiec, Chodzież, Rogoźno) do Płonkowa.
18.06
Regionalny Dzień Skupienia dla Stowarzyszenia Wspierania Powołań Kapłańskich przy relikwiach św. Wojciecha,
Żydowo.
24-26.06 355. Zebranie Plenarne KEP, Włocławek – Licheń.
24-26.06 Rekolekcje biblijne wraz z warsztatami „Apokalipsa –
Dobra Nowina” dla katechetów, Gniezno, klasztor ss.
pallotynek.
24-26.06 Rekolekcje dla doradców parafialnych, Markowice.
24.06-10.07Oaza Nowego Życia I stopnia Domowego Kościoła, Rościnno.
26.06
I Rocznica Ingresu ks. prymasa.
28.06
Konferencja księży dziekanów, godz. 10.00.
30.06
Modlitwa w katedrze gnieźnieńskiej o beatyfikację kard.
Stefana Wyszyńskiego. Msza święta Cibavit, Gniezno,
parafia pw. Świętej Trójcy, godz. 18.00.
17-19.06
Lipiec
Pielgrzymka Nauczycieli i Wychowawców na Jasną Górę.
Rekolekcje dla kapłanów, Markowice. Prowadzący:
o. prof. dr hab. Józef Augustyn SJ.
28.07
Modlitwa w katedrze gnieźnieńskiej o beatyfikację kard.
Stefana Wyszyńskiego. Msza święta Cibavit, Gniezno, parafia pw. św. Wawrzyńca i parafia pw. Matki Zbawiciela,
godz. 18.00.
29.07-06.08Piesza Pielgrzymka Archidiecezji Gnieźnieńskiej na Jasną
Górę.
01-2.07
04-07.07
42
Program duszpasterski na rok 2011
Sierpień
11-21.08
21-23.08
22-25.08
25.08
25.08
27.08
Światowy Dzień Młodzieży w Madrycie.
Rekolekcje katechetyczne, Markowice.
Rekolekcje dla kapłanów, Gniezno, PWSD. Prowadzący:
ks. prof. dr hab. Janusz Mastalski.
Sesja Rady Biskupów Diecezjalnych, Jasna Góra.
Modlitwa w katedrze gnieźnieńskiej o beatyfikację kard.
Stefana Wyszyńskiego. Msza święta Cibavit, Gniezno, parafia pw. Wniebowzięcia NMP (oo. franciszkanie), godz.
18.00.
Archidiecezjalny Dzień Katechetyczny, Gniezno, godz.
9.00-14.00.
Wrzesień
9-11.09
10.09
10.09
11.09
17.09
17.09
23-24.09
Weekend dla narzeczonych, Gniezno.
Diecezjalny Dzień Wspólnoty Domowego Kościoła
w Inowrocławiu.
Regionalny Dzień Skupienia dla Stowarzyszenia Wspierania Powołań Kapłańskich przy relikwiach św. Wojciecha,
Inowrocław, parafia pw. Chrystusa Miłosiernego.
Spotkanie formacyjne dla narzeczonych (Chodzież, Gniezno, Markowice, Murowana Goślina, Rogoźno, Słupca,
Wągrowiec, Żnin).
V Diecezjalny Turniej w Tenisa Stołowego dla ministrantów, lektorów i księży, Sławno.
Sympozjum dla uczczenia 30. rocznicy Familiaris consortio
dla dekanalnych referentów rodzin, doradców i członków
ruchów prorodzinnych, zespołów pastoralnych, Gniezno,
PWSD, godz. 10.00-14.00.
Święto młodych z okazji święta św. Stanisława Kostki,
Inowrocław.
Terminarz 2011
43
Pielgrzymka małżeństw i rodzin na Jasną Górę.
Modlitwa w katedrze gnieźnieńskiej o beatyfikację kard.
Stefana Wyszyńskiego. Msza święta Cibavit, Gniezno,
parafia pw. bł. Jolenty, godz. 18.00.
Wrzesień/październik – spotkanie formacyjno-modlitewne dla doradców parafialnych.
24-25.09
29.09
Październik
Dzień Skupienia dla Apostolstwa Żywego Różańca (Słupca, Markowice, Gniezno – Dalki), godz. 10.00-14.00.
Sobota przed Dniem Papieskim – Pielgrzymka młodych do Markowic z okazji Dnia Papieskiego.
14-16.10 356. Zebranie Plenarne KEP, Przemyśl. 25-lecie święceń
biskupich abp. Józefa Michalika.
15.10
Dzień Dziecka Utraconego. Zachęca się do modlitwy
w intencji rodziców, którym zmarło dziecko.
18.10
Konferencja księży dziekanów, godz. 10.00.
22.10
Translatio S. Adalberti, katedra gnieźnieńska, godz.
18.00.
22.10
XVIII Archidiecezjalne Spotkanie Misyjne, Kuria metropolitalna, godz. 10.00.
27.10
Modlitwa w katedrze gnieźnieńskiej o beatyfikację kard.
Stefana Wyszyńskiego. Msza święta Cibavit, Gniezno,
parafia pw. bł. Bogumiła, godz. 18.00.
31.10
Noc Świętych, Gniezno.
08.10
Listopad
02.11
05.11
Dzień zaduszny, katedra gnieźnieńska, godz. 10.00.
Kurs dla fotografów i operatorów kamer video, Kuria
metropolitalna, godz. 10.00, cz. 1.
44
12.11
19.11
19.11
25-27.11
26.11
21-24.11
21.11
21-24.11
24.11
25-27.11
Program duszpasterski na rok 2011
Kurs dla fotografów i operatorów kamer video, Kuria
metropolitalna, godz. 10.00, cz. 2.
Pielgrzymka młodych do relikwii bł. Karoliny Kózkówny
w Dąbrówce Mogileńskiej.
Konferencja rejonowa dla kapłanów, Gniezno, godz.
10.00.
Dni Radości – spotkanie młodych w rytmie dnia Taizé.
Konferencja rejonowa dla kapłanów, Markowice, godz.
10.00.
Rekolekcje dla kapłanów, Rościnno. Prowadzący: ks. prof.
dr hab. Waldemar Chrostowski.
Rada Stała KEP, Jasna Góra.
Rekolekcje księży biskupów, Jasna Góra.
Modlitwa w katedrze gnieźnieńskiej o beatyfikację kard.
Stefana Wyszyńskiego. Msza święta Cibavit, Gniezno,
parafia pw. św. Maksymiliana, godz. 18.00.
Pielgrzymka młodych do relikwii bł. Karoliny Kózkówny
w Dąbrówce Mogileńskiej.
Grudzień
03.12
02-4.12
04.12
10.12
11.12
11.12
Dzień Skupienia dla Nadzwyczajnych Szafarzy Komunii
św., Gniezno, PWSD, godz. 10.00.
Weekend dla narzeczonych, Rościnno/Gniezno.
Spotkanie formacyjne dla narzeczonych (Chodzież, Gniezno, Markowice, Murowana Goślina, Rogoźno, Słupca,
Wągrowiec, Żnin).
XIX Spotkanie Rodziców Misjonarzy, Gniezno, godz.
10.30.
Kwartalne dni modlitw o życie chrześcijańskie rodzin
(III Niedziela Adwentu).
Spotkania opłatkowe dla parafialnych doradców życia
rodzinnego. Odnowienie przyrzeczeń małżeńskich, Chodzież, godz. 12.30.
Terminarz 2011
18.12
21.12
29.12
30.12
45
Rocznica urodzin kard. Józefa Glempa, Inowrocław.
Spotkanie opłatkowe dla księży dziekanów, godz. 11.00.
Modlitwa w katedrze gnieźnieńskiej o beatyfikację kard.
Stefana Wyszyńskiego. Msza święta Cibavit, Gniezno,
parafia pw. bł. Radzyma Gaudentego, godz. 18.00.
Święto Świętej Rodziny, katedra gnieźnieńska, godz.
18.00.