naukawpolsce - Postępy Biochemii
Transkrypt
naukawpolsce - Postępy Biochemii
złożona z opiekunów poszczególnych drużyn, którzy wcześniej mieli za zadanie przygotować zestawy pytań konkursowych. Nieoceniona przy organizowaniu konkursu stała się również pomoc Fundacji Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, która w osobie Prezesa Wiesława Zawady, przekazała środki finansowe na pokrycie niektórych kosztów organizacyjnych. Komitet Organizacyjny pozyskał także pomoc od sponsorów. Oprócz patronatu Wice-marszałka Województwa Dolnośląskiego, pana Jerzego Łużniaka, który przekazał na rzecz konkursu drobne upominki oraz dyplomy dla najlepszych uczestników, organizatorzy uzyskali także wsparcie ze strony wydawnictw podręczników medycznych tj. Elsevier-Urban&Partner i Górnicki Wydawnictwo Medyczne, które ufundowały uczestnikom nagrody książkowe. Wsparcie uzyskano również ze strony firmy ABO z Gdańska (przygotował prof. Andrzej Gamian). Ogólnopolskie Forum Chemii Nieorganicznej zostało powołane do życia z inicjatywy Wydziałów Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Wydziału Ceramiki i Inżynierii Materiałowej Akademii Górniczo-Hutniczej. Pierwsze spotkanie odbyło się na terenie Wydziału Chemii UJ w dniach 6-8 grudnia 2012 r. Forum nawiązuje do wcześniejszych Kolokwiów z zakresu Chemii Nieorganicznej organizowanych wspólnie przez profesor Bogusławę Jeżowską-Trzebiatowską i profesora Adama Bielańskiego. Forum adresowane jest do wszystkich zainteresowanych badaniami w zakresie współczesnej chemii nieorganicznej obejmującej chemię koordynacyjną, chemię bionieorganiczną, fizyczną chemię nieorganiczną oraz materiały nieorganiczne. Organizatorzy Forum zapraszają do wspólnych obrad i dyskusji doświadczonych badaczy jak i osoby na początku kariery naukowej pracujące w tych dziedzinach. Szczególnie gorąco zachęcani są do udziału doktoranci i studenci. Pierwsze spotkanie miało wyjątkowy charakter związany z Jubileuszem 100-lecia urodzin profesora Adama Bielańskiego. Inicjatorzy tego przedsięwzięcia mają nadzieję, że Forum na stałe wpisze się do kalendarza spotkań naukowych służących rozwojowi polskiej chemii nieorganicznej (inf. z witryny UJ). pod redakcją Teresy Wesołowskiej NAUKA W POLSCE Różne drogi kariery młodych naukowców po doktoracie Głos polemiczny Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN od wielu lat prowadzi kształcenie młodych pracowników nauki. Przy Instytucie od 10-ciu lat działa Studium Doktoranckie, choć tradycja studiów tego typu sięga znacznie dawniejszych czasów. Każdego roku Studium skupia ogółem ponad 100 doktorantów. Tak liczne grono osób kształconych w latach ostatnich i liczne grono tych, którzy tytuł doktora uzyskali wcześniej motywowało do utworzenia Klubu Absolwentów Instytutu Nenckiego – „Nencki Alumni Club”. W ramach Klubu, w listopadzie 2012 r. odbyła się „DOK — Konferencja 2012” (program Konferencji - Tygodnik Nenckiego 30. 10. 2012, Nr. 39; www.nencki.gov.pl/ tygodnik-nenckiego). Było to pierwsze, niezwykle udane spotkanie byłych doktorantów skupionych w Nencki Alumni Club z pracownikami i obecnymi doktorantami Instytutu. Wśród członków Klubu znajdują się koledzy, którzy po doktoracie wybrali różną drogę kariery zawodowej – pracę naukową, pracę w firmach, w szkole, czy w instytucjach pozarządowych. Do klubu należą też osoby, które z 12 różnych powodów zdecydowały się pracować poza Polską, utrzymują jednak stale ścisły kontakt z krajem. Dlatego też zamierzeniem listopadowego spotkania było przedstawienie różnych dróg kariery młodych naukowców po doktoracie, problemów stojących przed nimi i tych stojących przed kształcącą ich kadrą naukową. Wystąpienia kolegów w czasie „DOK – Konferencji 2012”, a także moje wieloletnie doświadczenie zdobyte w czasie kierowania Studium Doktoranckim w Instytucie Nenckiego, pozwalają na przedstawienie kilku spostrzeżeń dotyczących różnych dróg kariery młodych naukowców po doktoracie. Oczywiście uwagi te, mające charakter polemiczny, dotyczą zasadniczo doktorantów określonego Instytutu, uważanego za jeden z najlepszych w kraju i mogą być nieadekwatne wobec sytuacji młodych ludzi uzyskujących doktorat w innych placówkach naukowych, np. uczelniach wyższych. Najważniejszym chyba spostrzeżeniem jest stale wzrastająca tendencja do rozpoczynania pierwszej po doktoracie pracy nie w instytucjach naukowych, a w firmach farmaceutycznych. Jest to poniekąd związane z coraz bardziej rosnąca siecią takich firm, a także z wymogami stawiany- mi przez Instytut wobec doktorantów decydujących się na karierę naukową. Mianowicie, doktorant kończący studia doktoranckie w Instytucie Nenckiego jest zobowiązany do starania się o stypendium podoktorskie, tzw. PostDok w laboratorium zagranicznym i odbycie takiego stażu poza granicami Polski. Niejednokrotnie, względy osobiste nie pozwalają na to. Ponadto, po powrocie do kraju młody człowiek stoi przed problemem znalezienia pracy, bowiem jak wiemy studia doktoranckie pracy nie gwarantują. Mając bardzo dobre wyniki z pobytu na PostDok i publikacje, można starać się o miejsce w Instytucie, nie ma jednak pewności, że wynik starań będzie pozytywny. Toteż wybór jako pierwszej, pracy w określonej firmie jest wyborem łatwiejszym, zapewniającym też, o czym nie należy zapominać, wyższe uposażenie, niż to, które czeka na młodego pracownika naukowego w instytucie badawczym, czy na uczelni. Studenci przyjmowani na studia doktoranckie do Instytutu Nenckiego przechodzą przez ostre sito rekrutacyjne. Są zazwyczaj wysoce motywowani, z licznymi odbytymi krajowymi i zagranicznymi praktykami i dobrą znajomością języka angielskiego. Wywodzą się z nich świetni doktoranwww.postepybiochemii.pl ci, wobec których promotorzy mają niejednokrotnie nadzieję, że osoby te „zostaną w nauce”. Tak się jednak często nie dzieje. Bywa też, że młodzi doktorzy, po odbyciu stażu na stypendium PostDoka, znajdują pracę zagranicą i do Polski nie wracają. Wiem, że martwi to kręgi decyzyjne w Polsce, a także Federację Europejskich Towarzystw Biochemicznych (FEBS; Polskie Towarzystwo Biochemiczne jest aktywnym członkiem tej Federacji). FEBS, co roku przyznaje wysokie stypendia młodym naukowcom chcącym wrócić do swego kraju po odbytym PostDok, umożliwiające otworzenie własnego laboratorium i kontynuowanie pracy naukowej. Oczywiście, otrzymanie tego stypendium jest trudne. Wbrew wszelkim głosom krytycznym moje spojrzenie na problemy dotyczące różnych dróg kariery zawodowej młodych ludzi po doktoracie jest pozytywne. Przede wszystkim uważam, że w wolnym kraju, wolny człowiek ma i musi mieć wolny wybór tego, co chce zrobić ze swoim życiem. Instytut, podobnie jak każda inna placówka naukowa, czy uczelniana, powinna natomiast jak najlepiej przygotowywać do zawodu. Młody człowiek, uzyskując stopień doktora winien znać wiele metod laboratoryjnych, zdobyć umiejętność pracy z nowoczesną aparaturą, poznać literaturę przedmiotu, a biorąc udział we wszelkich możliwych seminariach, konferencjach, warsztatach i kursach nauczyć się sztuki prezentacji. W czasie studiów powinien także mieć okazję do poznania uczonych pracujących w Polsce i zagranicą oraz nawiązania z nimi kontaktów zawodowych. Z przyjemnością mogę stwierdzić, że Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN spełnia te wszystkie kryteria. Doktorant, zatem podejmuje decyzję o przyszłej pracy. Każda jego decyzja powinna być traktowana poważnie i uważana za dobrą. Wybiera karierę naukową – trzeba się cieszyć i mu w tej decyzji pomóc. Decyduje się na pracę w firmie – bardzo dobrze – może być bardzo przydatny dla swojej placówki macierzystej, a sama praca w firmie może okazać się bardzo interesująca i rozwijająca. Decyduje się na zostanie po PostDoku za granicą – też dobrze – być może, w przyszłości zostanie wybitnym naukowcem, z którego będziemy dumni, a w każdym przypadku, dobrze pracując staje się najlepszym ambasadorem Polski. Ze wszystkich znanych mi doktorantów, kończących studia w Instytucie Nenckiego, jedynie jedna bardzo zdolna doktorantka zdecydowała się na pracę w szkole. W pierwszym odruchu myśl, – jaka szkoda. Potem, gdy widzimy jak działa w tej szkole (liceum warszawskie), jak nadzwyczajnie prowadzi zajęcia i zajmuje się młodzieżą, pojawia się refleksja – tak szkoda, ale szkoda, że tak mało naukowców pracuje w naszych szkołach. Dlatego też sądzę, że wszystko idzie w dobrym kierunku. Młodzi ludzie po doktoracie powinni dokonywać całkowicie wolnego wyboru własnej przyszłej drogi życiowej. Praca wykonywana z pasją jest zawsze podstawą sukcesu i większość naszych doktorantów ten sukces osiąga. Inna sprawa budząca zaniepokojenie środowiska naukowego i odbijająca się szerokim echem w mediach to nikłe sukcesy młodych naukowców w ich staraniach o granty europejskie. Jest to istotnie problem. Być może pomogłyby wspólne aplikacje o jeden grant kilku grup badawczych. Podobno, przy rozpatrywaniu aplikacji bierze się pod uwagę dorobek publikacyjny osoby starającej się o grant, przy czym liczy się nie ilość a jakość. Niestety, obecna polityka publikacyjna, otrzymywane punkty, niejako zachęca do częstej publikacji miałkich prac. Moje ostatnie uwagi proszę jednak traktować jedynie jako głos w dyskusji, bo tak naprawdę nie wiem, co należałoby zrobić, aby skuteczność w otrzymywaniu europejskich grantów była większa, tym bardziej, że jak wynika z całego tekstu moja opinia o młodych polskich naukowcach jest wysoka. Jolanta Barańska Koordynator Nencki Alumni Club Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN ul. Pasteura 3, 02-093 Warszawa E-mail: [email protected] Prof. dr hab. Jolanta Barańska ukończyła studia na Uniwersytecie Warszawskim uzyskując dyplom magistra zoologii, a następnie biochemii. Jej kariera naukowa jest ściśle związana z Instytutem Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN. W Instytucie tym obroniła rozprawę doktorską i habilitacyjną, otrzymała tytuł profesora, a w latach 1991-2006 kierowała Pracownią Przekaźników Sygnałów. W tym okresie była promotorem 4 prac magisterskich, 6 doktorskich, a 2 osoby z jej zespołu uzyskały tytuł doktora habilitowanego. Ponadto, w latach 2007-2010, prof. Barańska była Kierownikiem Studium Doktoranckiego w Instytucie Nenckiego, a od 2011 r. jest Koordynatorem „Nencki Alumni Club”. Jej główne zainteresowania naukowe koncentrują się na problemach przekazywania sygnałów w komórce, ze szczególnym uwzględnieniem molekularnych mechanizmów działania receptorów nukleotydowych, sygnalizacji lipidowej i wapniowej. Jest autorką ponad 100 publikacji. Prof. Barańska jest aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Biochemicznego. W latach 1998-2005 pełniła funkcję Prezesa tego Towarzystwa. Była głównym organizatorem Międzynarodowego Kongresu Federacji Europejskich Towarzystw Biochemicznych (FEBS), który odbył się w Warszawie w roku 2004, a kolejno w latach 2005 i 2006 Wiceprezesem i Prezesem FEBSu. Obecnie jest członkiem międzynarodowej grupy do spraw integracji europejskiej (FEBS Working Group for Integration). Prof. Barańska była także wieloletnim organizatorem polsko-ukraińskich konferencji naukowych im. Jakuba Parnasa, odbywających się co dwa lata, począwszy od 1996 roku. Jest członkiem honorowym Ukraińskiego Towarzystwa Biochemicznego. Prof. Jolanta Barańska została odznaczona Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem im. Leona Marchlewskiego oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Postępy Biochemii 59 (1) 2013 13