Rachunkowość podatkowa

Transkrypt

Rachunkowość podatkowa
RACHUNKOWOŚĆ
PODATKOWA
Trudny przypadek



Firma ABC sprzeda w dniu 28 luty (ND) 2016 (FA z 01 03 ) swojemu
pracownikowi samochód osobowy o wartości rynkowej 25.000zł za
15.000zł
( wartość początkowa samochodu 40.000, dotychczasowe umorzenie
18.000). Zapłata nastąpi w trzech rocznych ratach.
Jakie są konsekwencje tego zdarzenia?
ZUS
Rachunkowość
CIT
PIT
VAT
PCC
Kasa fiskalna
Pomoce naukowe Podatkin2016








Ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych
Ustawa z dnia 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku
dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby
fizyczne
Ustawa z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób
prawnych
Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług
Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
Ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych
I szereg innych ustaw wraz z przepisami wykonawczymi
Pomoce naukowe



Fakultatywnie:
I. Olchowicz Rachunkowość podatkowa
B. Micherda Prawo bilansowe a prawo podatkowe
RACHUNKOWOŚĆ JAKO SYSTEM
INFORMACYJNY
SYSTEM INFORMACYJNY
RACHUNKOWOŚCI
Podsystem rachunkowości
finansowej
Podsystem
rachunkowości
podatkowej
Podsystem
rachunkowości
zarządczej
6
Kto – uor stosuje się do (art. 2 ust 1)










1) spółek handlowych (osobowych i kapitałowych, w tym również w organizacji) oraz spółek cywilnych,
z zastrzeżeniem pkt 2, a także innych osób prawnych, z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego Banku
Polskiego;
2) osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych, spółek partnerskich
oraz spółdzielni socjalnych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji
finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000
euro;
3) jednostek organizacyjnych działających na podstawie Prawa bankowego, przepisów o obrocie
papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności
ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych lub
przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, bez względu na wielkość przychodów,,
4) gmin, powiatów, województw i ich związków, a także:
a) państwowych, gminnych, powiatowych i wojewódzkich jednostek budżetowych,
b) gminnych, powiatowych i wojewódzkich zakładów budżetowych,
c) państwowych funduszy celowych;
5) jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek, o których mowa w pkt
1 i 2;
6) osób zagranicznych, oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu
przepisów o swobodzie działalności gospodarczej;
7) jednostek niewymienionych w pkt 1-6, jeżeli otrzymują one na realizację zadań zleconych dotacje lub
subwencje z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów celowych - od
początku roku obrotowego, w którym dotacje lub subwencje zostały im przyznane.
Zmiana 2016




Od 1 stycznia 2016 niektóre osoby prawne i jednostki
organizacyjne mogą zrezygnować z prowadzenia ksiąg
rachunkowych
Art. 2 ust 5. Jednostki, o których mowa w art. 10a ust. 1 ustawy
z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i
o wolontariacie (Dz. U. z 2014 r. poz. 1118, z późn. zm.), mogą
prowadzić uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów
na zasadach i warunkach określonych w tej ustawie. KTO
Ponadto
Art. 2 ust 4. Kościelne osoby prawne nieprowadzące działalności
gospodarczej prowadzą rachunkowość zgodnie z przepisami
wewnętrznymi tych osób. KTO
Kto ? ordynacja


Art. 7. § 1. Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba
prawna lub jednostka organizacyjna niemająca
osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw
podatkowych obowiązkowi podatkowemu.
§ 2. Ustawy podatkowe mogą ustanawiać
podatnikami inne podmioty niż wymienione w § 1.
Kto – updop






Art. 1. 1. Ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób
prawnych i spółek kapitałowych w organizacji.
2. Przepisy ustawy mają również zastosowanie do jednostek organizacyjnych
niemających osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek niemających osobowości
prawnej, z zastrzeżeniem ust. 1 i 3.
3. Przepisy ustawy mają również zastosowanie do:
1) spółek komandytowo-akcyjnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej;
2) spółek niemających osobowości prawnej mających siedzibę lub zarząd w innym
państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego innego państwa są
traktowane jak osoby prawne i podlegają w tym państwie opodatkowaniu od
całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.
Art. 1a. 1. Podatnikami mogą być również grupy co najmniej dwóch spółek prawa
handlowego mających osobowość prawną, które pozostają w związkach
kapitałowych, zwane dalej "podatkowymi grupami kapitałowymi".
Kto - updop


Art. 3. 1. Podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub
zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości
swoich dochodów, bez względu na miejsce ich
osiągania.
2. Podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu,
podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od
dochodów, które osiągają na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
Kto - updop




















Art. 6. 1. Zwalnia się od podatku:
1) Skarb Państwa;
2) Narodowy Bank Polski;
3) jednostki budżetowe;
4) państwowe fundusze celowe, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885,
z późn. zm.);
4a) Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej;
4b) wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej;
5) przedsiębiorstwa międzynarodowe i inne jednostki gospodarcze utworzone przez organ administracji państwowej wspólnie z innymi
państwami na podstawie porozumienia lub umowy, chyba że porozumienia te lub umowy stanowią inaczej;
6) jednostki samorządu terytorialnego w zakresie dochodów określonych w przepisach ustawy o dochodach jednostek samorządu
terytorialnego;
7) Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa;
9) Agencję Rynku Rolnego;
10) fundusze inwestycyjne działające na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2014 r.
poz. 157);
10a) instytucje wspólnego inwestowania posiadające siedzibę w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub
w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, które spełniają łącznie określone warunki:
11) fundusze emerytalne utworzone na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;
11a) podatników posiadających siedzibę w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie
należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego prowadzących program emerytalny, w zakresie dochodów związanych z gromadzeniem
oszczędności na cele emerytalne, którzy spełniają łącznie określone warunki:
2) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, o którym mowa w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U.
z 2013 r. poz. 1442, z późn. zm.);
12a) Fundusz Rezerwy Demograficznej, o którym mowa w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych;
13) Agencję Nieruchomości Rolnych;
15) Agencję Rezerw Materiałowych;
16) Narodowy Fundusz Zdrowia, o którym mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych.
Kto – vat




Art. 1. 1. Ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem od towarów i usług.
Art. 15. 1. Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości
prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której
mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
2. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub
usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także
działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została
wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności
w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na
wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów
zarobkowych.
Art. 16. Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości
prawnej oraz osoby fizyczne, niebędące podatnikami, o których mowa w art. 15, jeżeli
dokonują wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu, w przypadku gdy
okoliczności nie wskazują na zamiar wykonywania tej czynności w sposób częstotliwy.
Co? - ordynacja


Art 3 pkt 4
księgi podatkowe - rozumie się przez to księgi
rachunkowe, podatkową księgę przychodów
i rozchodów, ewidencje oraz rejestry, do których
prowadzenia, do celów podatkowych, na
podstawie odrębnych przepisów, obowiązani są
podatnicy, płatnicy lub inkasenci;
CO ? - uor







Art. 9. Księgi rachunkowe prowadzi się w języku polskim
i w walucie polskiej.
Art. 13. 1. Księgi rachunkowe obejmują zbiory zapisów
księgowych, obrotów (sum zapisów) i sald, które tworzą:
1) dziennik;
2) księgę główną;
3) księgi pomocnicze;
4) zestawienia: obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald
kont ksiąg pomocniczych;
5) wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz).
Co ?- updop

Art. 9. 1. Podatnicy są obowiązani do prowadzenia
ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi
przepisami, w sposób zapewniający określenie
wysokości dochodu (straty), podstawy
opodatkowania i wysokości należnego podatku za
rok podatkowy, a także do uwzględnienia w
ewidencji środków trwałych oraz wartości
niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych
do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych
zgodnie z przepisami art. 16a-16m.
Co ? - vat


Art. 109. 1. Podatnicy zwolnieni od podatku na podstawie art. 113 ust. 1
i 9 są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży za dany dzień, nie
później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym.
3. Podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności
zwolnione od podatku na podstawie art. 43 i 82 ust. 3 oraz zwolnionych
od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić
ewidencję zawierającą: kwoty określone w art. 90, dane niezbędne do
określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokość podatku
należnego, kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku
należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu
skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz inne dane służące do
prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, a w przypadkach
określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, 134, 138 - dane określone tymi
przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji
podatkowej.
Rok podatkowy - ordynacja

Art. 11. Rokiem podatkowym jest rok
kalendarzowy, chyba że ustawa podatkowa
stanowi inaczej.
Rok obrotowy - uor




Art 3 ust 1 pkt
8) okres sprawozdawczy - rozumie się przez to okres, za który sporządza
się sprawozdanie finansowe w trybie przewidzianym ustawą lub inne
sprawozdania sporządzone na podstawie ksiąg rachunkowych;
9) rok obrotowy - rozumie się przez to rok kalendarzowy lub inny okres
trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany
również do celów podatkowych. Rok obrotowy lub jego zmiany określa
statut lub umowa, na podstawie której utworzono jednostkę. Jeżeli
jednostka rozpoczęła działalność w drugiej połowie przyjętego roku
obrotowego, to można księgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten
okres połączyć z księgami rachunkowymi i sprawozdaniem finansowym za
rok następny. W przypadku zmiany roku obrotowego pierwszy po zmianie
rok obrotowy powinien być dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy;
10) dzień bilansowy - rozumie się przez to dzień, na który jednostka
sporządza sprawozdanie finansowe;
Rok – podatkowy - updop




Art. 8. *)1. Rokiem podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 2, 2a, 3 i 6, jest rok kalendarzowy,
chyba że podatnik postanowi inaczej w statucie albo w umowie spółki, albo w innym
dokumencie odpowiednio regulującym zasady ustrojowe innych podatników i zawiadomi o tym
właściwego naczelnika urzędu skarbowego; wówczas rokiem podatkowym jest okres kolejnych
dwunastu miesięcy kalendarzowych.
2. W przypadku podjęcia po raz pierwszy działalności, pierwszy rok podatkowy trwa od
dnia rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego albo do ostatniego dnia
wybranego roku podatkowego, nie dłużej jednak niż dwanaście kolejnych miesięcy
kalendarzowych.
2a. W przypadku podjęcia po raz pierwszy działalności w drugiej połowie roku
kalendarzowego i wybrania roku podatkowego pokrywającego się z rokiem kalendarzowym,
pierwszy rok podatkowy może trwać od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku
kalendarzowego następującego po roku, w którym rozpoczęto działalność.
3. W razie zmiany roku podatkowego, za pierwszy po zmianie rok podatkowy uważa się
okres od pierwszego miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku
podatkowego do końca roku podatkowego nowo przyjętego. Okres ten nie może być krótszy
niż dwanaście i dłuższy niż dwadzieścia trzy kolejne miesiące kalendarzowe.
UWAGA ważne



Art 8 ust 6. updop
Jeżeli z odrębnych przepisów wynika obowiązek zamknięcia ksiąg
rachunkowych (sporządzenia bilansu) przed upływem przyjętego
przez podatnika roku podatkowego, za rok podatkowy uważa się
okres od pierwszego dnia miesiąca następującego po zakończeniu
poprzedniego roku podatkowego do dnia zamknięcia ksiąg
rachunkowych. W tym przypadku za następny rok podatkowy
uważa się okres od dnia otwarcia ksiąg rachunkowych do końca
przyjętego przez podatnika roku podatkowego.
NALEŻY PRZYGOWAĆ SPRAWOZDANIE FINANSOWE!!!!!
KSIĘGI RACHUNKOWE I SPRAWOZDANIA FINANSOWE RÓŻNYCH
JEDNOSTEK GOSPODARCZYCH
22
WYSZCZEGÓLNIENIE
Ustawa o pdof
Ustawa o pdop
Zakres podmiotowy
Osoby fizyczne
Spółki cywilne
Spółki osobowe
Jednostki gospodarcze
mające osobowość prawną
Podatnicy
Właściciele
Podmiot gospodarczy
Wynik finansowy –
bilansowy
Przed opodatkowaniem =
brutto
Po opodatkowaniu = netto
Podatek dochodowy bieżący
Brak w księgach i
sprawozdaniu
Ujęty w księgach i
sprawozdaniu
Odroczony podatek
dochodowy
Brak
Obowiązek naliczania wg
kryteriów ustawowych
Rok obrotowy = rok
podatkowy
Kalendarzowy
Dowolny = 12 kolejnych
pełnych miesięcy
kalendarzowych
Terminy zatwierdzenia
sprawozdania
Do 30 kwietnia
W ciągu 6 miesięcy
NADRZĘDNE ZASADY
RACHUNKOWOŚCI a PODATKI
23
RZETELNEGO I JASNEGO OBRAZU
PRZEWAGI TREŚCI NAD FORMĄ
PODMIOTU GOSPODARCZEGO
CIĄGŁOŚCI PRZYJĘTYCH ZASAD
ISTOTNOŚCI
KONTYNUACJI DZIAŁANIA
MEMORIAŁU
WSPÓŁMIERNOŚCI
OSTROŻNOŚCI

Polityka rachunkowości, a możliwości wyboru
różnych rozwiązań dla celów podatku
dochodowego.
Polityka rachunkowości MSR 8
25


Zasady (polityka) rachunkowości są to konkretne prawidła,
metody, konwencje, reguły i praktyki przyjęte przez
jednostkę przy sporządzaniu i prezentacji sprawozdań
finansowych.
Zmiana wartości szacunkowych stanowi korektę wartości
bilansowej składnika aktywów lub zobowiązania, bądź
okresowego zużycia składnika aktywów, będącą wynikiem
bieżącej oceny oraz oczekiwanych pożytków i obowiązków
związanych z tymi aktywami lub zobowiązaniami. Zmiany
wartości szacunkowych są rezultatem nowych informacji
bądź wydarzeń i nie stanowią korekty błędów.
Polityka rachunkowości
26
W przypadku braku standardu bądź interpretacji mających bezpośrednie
zastosowanie do danej transakcji, innego zdarzenia lub warunku,
kierownictwo jednostki kieruje się osądem przy opracowywaniu i stosowaniu
zasad (polityki) rachunkowości, które prowadzą do uzyskania informacji,
które są:
 przydatne dla użytkowników w procesie podejmowania decyzji
gospodarczych; oraz
 wiarygodne, czyli takie, dzięki którym sprawozdanie finansowe:
 (i) wiernie przedstawia sytuację finansową i wyniki finansowe oraz
przepływy pieniężne jednostki;
 (ii) odzwierciedla ekonomiczną treść transakcji, innych zdarzeń i
warunków, a nie tylko formę prawną;
 (iii) jest obiektywne, czyli bezstronne;
 (iv) jest zgodne z zasadą ostrożnej wyceny; oraz
 (v) jest kompletne we wszystkich istotnych aspektach
Polityka rachunkowości
27




Jednostka zmienia stosowane zasady (politykę) rachunkowości tylko
wówczas, gdy:
a) wymagają tego postanowienia standardu lub interpretacji; lub
b) doprowadzi to do tego, iż zawarte w sprawozdaniu finansowym
informacje o wpływie transakcji, innych zdarzeń i warunków na
sytuację finansową, wynik finansowy, czy też przepływy pieniężne
jednostki będą bardziej przydatne i wiarygodne.
Użytkownicy sprawozdań finansowych powinni mieć możliwość
porównania sprawozdań finansowych jednostki na przestrzeni czasu,
w celu ustalenia tendencji zmian sytuacji finansowej jednostki, jej
wyników działalności oraz przepływów pieniężnych. Dlatego też
należy stosować te same zasady (politykę) rachunkowości z okresu
na okres, chyba że dokonanie zmiany zasad (polityki) rachunkowości
spełnia określone kryteria
Polityka rachunkowości
28
Jako zmiany zasad (polityki) rachunkowości nie
traktuje się:
a) zastosowania zasad (polityki) rachunkowości w
odniesieniu do zdarzeń i transakcji, które różnią się
w swej treści od poprzednio występujących; oraz
b) zastosowania nowych zasad (polityki)
rachunkowości w odniesieniu do zdarzeń lub
transakcji, które nie występowały wcześniej lub były
nieistotne.

Polityka rachunkowości
29



Wprowadzenie zmian zasad (polityki) rachunkowości
jednostka rozlicza zmianę zasad (polityki) rachunkowości związaną z
początkowym zastosowaniem standardu lub interpretacji zgodnie z
określonymi przepisami przejściowymi zawartymi w tym standardzie
lub interpretacji, jeśli takowe istnieją; oraz
jeśli jednostka dokonuje zmiany zasad (polityki) rachunkowości w
związku z początkowym zastosowaniem standardu lub interpretacji,
które nie zawierają określonych przepisów przejściowych
dotyczących tej zmiany, lub dokonuje zmiany zasad (polityki)
rachunkowości dobrowolnie, zmianę tę jednostka wprowadza
retrospektywnie.




Sprawozdanie finansowe jako narzędzie
komunikowania podatkowego
Terminy i obowiązki składania
Wpływ daty sprawozdania na datę
zarejestrowania przychodu / kosztu
Korekta sprawozdania a korekta zeznania
podatkowego
INTERPRETACJE A PODATKI
Ustawa z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa
32




Interpretacje
Od 1 lipca 2007 r. to nie urzędy skarbowe, ale Minister Finansów
wydaje interpretacje podatkowe dwóch rodzajów: interpretacje
ogólne oraz interpretacje indywidualne. Interpretacje podatkowe
wydane przez urzędy skarbowe zachowują jednak swoją ważność.
Stosownie do swojej właściwości interpretacje indywidualne wydaje
również wójt, burmistrz, prezydent miasta (np. w stosunku do
podatku od nieruchomości), starosta lub marszałek województwa.
Przepisy dotyczące interpretacji stosują podatnicy, płatnicy,
inkasenci, tzw. osoby trzecie zobowiązane do zapłaty podatków,
stosuje się je także do zwrotów, nadpłat, wynagrodzeń płatników i
inkasentów, oprocentowania nadpłat.
Ustawa z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa
33




Minister Finansów wydaje zatem dwa rodzaje interpretacji:
interpretacje ogólne (Minister Finansów dąży do zapewnienia jednolitego
stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy
kontroli skarbowej, dokonując w szczególności jego interpretacji, przy
uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub
Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości);
interpretacje indywidualne (Minister Finansów na pisemny wniosek
zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną
interpretację przepisów prawa podatkowego).
Interpretacje ogólne to zatem ogólne wytyczne Ministra Finansów, natomiast
interpretacje indywidualne to odpowiednik dotychczasowych interpretacji
wydawanych przez urzędy skarbowe.
Ustawa z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa
34


Skutki interpretacji
Interpretacja ogólna czy indywidualna nie musi być uwzględniona w
postępowaniu podatkowym. Organ podatkowy może ją bowiem uznać za
niezgodną z prawem. Pomimo tego podatnik może jednak czuć się
bezpiecznie.
Zastosowanie się do interpretacji indywidualnej:
 przed jej zmianą lub
 przed doręczeniem organowi podatkowemu odpisu prawomocnego
orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację
indywidualną, jak również
 w przypadku nieuwzględnienia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej
 nie może szkodzić wnioskodawcy. Nie można jednak być bezpiecznym,
stosując się do interpretacji wydanej na wniosek innej osoby. Interpretacja
indywidualna chroni jedynie wnioskodawcę.
Ustawa z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa
35
Zastosowanie się do interpretacji ogólnej:


przed jej zmianą lub
przed doręczeniem organowi podatkowemu odpisu prawomocnego
orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację
indywidualną, jak również

w przypadku nieuwzględnienia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej

nie może szkodzić nikomu, kto się do niej stosował.
Ustawa z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa
36





Jeżeli nawet interpretacja jest nieprawidłowa, zostanie zmieniona lub nie
zostanie uwzględniona w postępowaniu podatkowym, to podatnik (płatnik,
inkasent itp.) nie poniesie konsekwencji karnych, nie zapłaci odsetek.
Podatnik zostanie również zwolniony z obowiązku zapłaty podatku w
zakresie wynikającym ze zdarzenia będącego przedmiotem interpretacji,
jeżeli:
zobowiązanie nie zostało prawidłowo wykonane w wyniku zastosowania się
do interpretacji, która uległa zmianie, lub interpretacji nieuwzględnionej w
rozstrzygnięciu sprawy podatkowej oraz
skutki podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan
faktyczny będący przedmiotem interpretacji, miały miejsce po
opublikowaniu interpretacji ogólnej albo po doręczeniu interpretacji
indywidualnej.
a zatem gdy podatnik stosował się do interpretacji po jej opublikowaniu
(interpretacja ogólna) czy doręczeniu (interpretacja indywidualna).
Ustawa z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa
37
Zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku obejmuje:



w przypadku rocznego rozliczenia podatków - okres do końca roku podatkowego, w którym
opublikowano zmienioną interpretację ogólną, doręczono zmienioną interpretację
indywidualną albo doręczono organowi podatkowemu odpis orzeczenia sądu
administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego
prawomocności;
w przypadku kwartalnego rozliczenia podatków - okres do końca kwartału, w którym
opublikowano zmienioną interpretację ogólną, doręczono zmienioną interpretację
indywidualną albo doręczono organowi podatkowemu odpis orzeczenia sądu
administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego
prawomocności, oraz kwartał następny;
w przypadku miesięcznego rozliczenia podatków - okres do końca miesiąca, w którym
opublikowano zmienioną interpretację ogólną, doręczono zmienioną interpretację
indywidualną albo doręczono organowi podatkowemu odpis orzeczenia sądu
administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego
prawomocności, oraz miesiąc następny.
Ustawa z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa
38
Przepisy dot. skutków stosowania się do interpretacji stosuje się odpowiednio
w przypadku:


zastosowania się przez spółkę do interpretacji indywidualnej wydanej
przed powstaniem spółki na wniosek osób planujących utworzenie tej spółki
- w zakresie dotyczącym działalności tej spółki;
zastosowania się przez oddział lub przedstawicielstwo do interpretacji
indywidualnej dotyczącej działalności tego oddziału lub przedstawicielstwa
wydanej przed powstaniem tego oddziału lub przedstawicielstwa na
wniosek tworzącego je przedsiębiorcy.
W takich przypadkach zmienioną interpretację indywidualną doręcza się
odpowiednio spółce, oddziałowi lub przedstawicielstwu, wskazanym przez
wnioskującego o wydanie interpretacji indywidualnej.
Ustawa z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa
39


Gdzie złożyć wniosek
Do wydawania w imieniu Ministra Finansów interpretacji indywidualnych
upoważniono Dyrektorów Izb Skarbowych w: Bydgoszczy, Katowicach, Poznaniu i
Warszawie, Łodzi.
Właściwość miejscową organów upoważnionych do wydawania interpretacji
indywidualnych ustala się:
 dla osób fizycznych - według miejsca zamieszkania;
 dla osób prawnych - według adresu siedziby wynikającej z właściwego rejestru lub
ze statutu albo umowy, jeżeli adres siedziby nie został ujawniony we właściwym
rejestrze;
 dla jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej (np. dla spółki
cywilnej) - według adresu siedziby wynikającej z właściwego rejestru lub innych
dokumentów ewidencyjnych;
 dla podatkowych grup kapitałowych - według adresu siedziby spółki
reprezentującej taką grupę, wskazanej w umowie o jej utworzeniu.
Ustawa z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa
40

Jeżeli wnioskodawca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę poza terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej oraz gdy nie można ustalić właściwości miejscowej,
właściwy miejscowo do wydawania interpretacji indywidualnej jest Dyrektor
Izby Skarbowej w Warszawie.
W przypadku, gdy po złożeniu wniosku zmienią się okoliczności, od których
zależy właściwość Izby Skarbowej (np. zmieni się miejsce zamieszkania czy
siedziba), interpretację wyda ta Izba, do której pierwotnie złożono wniosek.
PRZYCHODY W
RACHUNKOWOŚCI I
PODATKU DOCHODOWYM
Podstawowe kategorie




Przychód
Koszt
Wpływ
Wydatek
Przychody w rachunkowości

Przychody Art. 3 ust. 1 pkt 30
uprawdopodobnione powstanie korzyści w
okresie sprawozdawczym
 wiarygodnie
określona wartość
 wzrost aktywów bądź spadek zobowiązań
 dodatni wpływ na kapitał własny
Klasyfikacja przychodów – obowiązuje
ich znajomość
Przychody
Przychody operacyjne
Przychody ze sprzedaży
Przychody ze sprzedaży produktów
Przychody finansowe
Pozostałe przychody operacyjne
Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów
Wyłączenia z opodatkowania cit
45




Przychody z działalności rolniczej z wyjątkiem przychodów z
działów specjalnych produkcji rolnej
Przychody z gospodarki leśnej
Przychody z czynności, ktore nie mogą być przedmiotem
prawnie skutecznej umowy
Przychody z dochodów armatorów opodatkowanych
podatkiem tonażowym
Wartość przychodów
46





Art. 14. 1. CIT (analogicznie PIT)
Przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5, jest
ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej
przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa
organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.
2. Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na
podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i
gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca
odpłatnego zbycia.
3. Jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie znacznie odbiega od wartości
rynkowej tych rzeczy lub praw, organ podatkowy wezwie strony umowy do zmiany tej wartości
lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości
rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania
przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ
podatkowy określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość
określona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty
opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający.
4. Przepisy art. 12 ust. 4 pkt 7, 9 i 10 stosuje się odpowiednio.
Przychody podatkowe
47







Art. 12 ust 3. Za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi
produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby
nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów,
udzielonych bonifikat i skont.
3a. Za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego
wykonania usługi, nie później niż dzień:
1) wystawienia faktury albo
2) uregulowania należności.
3c. Jeżeli strony ustalą, iż usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania
przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na
wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku.
3d. Przepis ust. 3c stosuje się odpowiednio do dostawy energii elektrycznej, cieplnej oraz gazu
przewodowego.
3e. W przypadku otrzymania przychodu, o którym mowa w ust. 3, do którego nie stosuje się
ust. 3a, 3c i 3d, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.
NOWE
od
2015
Art. 12




3g. W przypadku pobrania wpłat na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną
wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, podlegających
zarejestrowaniu przy zastosowaniu kasy rejestrującej zgodnie z przepisami ustawy
o podatku od towarów i usług, za datę powstania przychodu uznaje się dzień
pobrania wpłaty, jeżeli podatnicy w terminie do 20. dnia pierwszego miesiąca roku
podatkowego, a w przypadku podatników rozpoczynających ewidencjonowanie
obrotów przy zastosowaniu kasy rejestrującej - w terminie do 20. dnia miesiąca
następującego po miesiącu, w którym rozpoczęli ewidencjonowanie obrotów przy
zastosowaniu kasy rejestrującej, zawiadomią właściwego naczelnika urzędu
skarbowego o wyborze tego sposobu ustalania daty powstania przychodu.
3h. Wybór sposobu ustalania daty powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3g,
dotyczy również lat następnych, chyba że podatnik w terminie do 20. dnia
pierwszego miesiąca roku podatkowego następującego po roku podatkowym,
w którym korzystał z tego sposobu ustalania daty powstania przychodu, zawiadomi
właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji ze stosowania tego
sposobu ustalania daty powstania przychodu.
3i. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki
niebędącej osobą prawną obowiązek zawiadomienia, o którym mowa w ust. 3g
i 3h, dotyczy wszystkich wspólników.
Przychody podatkowe
49






Art. 12. 1. Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są
w szczególności:
1) otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe;
2) wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub
praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych
świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków
trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w
rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz
spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu
terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu
terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie;
3) wartość, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych:
a) zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów),
z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy,
b) środków na rachunkach bankowych - w bankach;
Wartość art. 12 CIT








5. Wartość otrzymanych rzeczy lub praw, w tym otrzymanych nieodpłatnie, określa się na
podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju
i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich
uzyskania.
5a. Wartością rzeczy lub praw częściowo odpłatnych stanowiącą przychód podatnika jest
różnica między wartością tych rzeczy lub praw, ustaloną według zasad określonych w ust. 5,
a odpłatnością ponoszoną przez podatnika. Przepis art. 14 ust. 3 stosuje się odpowiednio.
6. Wartość świadczeń w naturze, w tym nieodpłatnych świadczeń, ustala się:
1) jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej
dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2) jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;
3) jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu - w wysokości równowartości
czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu;
4) w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu
usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem
w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
6a. Wartością świadczeń częściowo odpłatnych stanowiącą przychód podatnika jest różnica
między wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 6, a odpłatnością
ponoszoną przez podatnika. Przepis art. 14 ust. 3 stosuje się odpowiednio.
Nieodpłatne - przychodem
51






Zaliczeniu do tej kategorii przychodów podlega również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych
nieodpłatnych świadczeń (art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o pdof - i art. 12 ust 1 pkt 2 updop) ze zm.). Takimi
świadczeniami będą m.in. szkolenia, kursy, konferencje czy też sympozja, jeżeli wydatki związane
z uczestnictwem w nich opłaca za przedsiębiorcę inny podmiot, np. kontrahent.
Nie zawsze jednak przychód ten będzie podlegał opodatkowaniu. art. 21 ust. 1 pkt 125 updof zwolnił
bowiem od podatku m.in. nieodpłatne świadczenia, które podatnik (przedsiębiorca) otrzymał od osób
zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn (czyli np.
od rodziców, rodzeństwa itp.).
Wartość pieniężną omawianych świadczeń przedsiębiorca powinien obliczyć z uwzględnieniem zasad
określonych w art. 11 ust. 2-2b ustawy o pdof, m.in.:
jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego
świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców,
jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu,
w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług tego
samego rodzaju, z uwzględnieniem w szczególności czasu i miejsca udostępnienia.
definicja
52


W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 grudnia 2008 r. sygn. akt II FSK
1361/07, LEX nr 499993, wskazano, iż „(…) obejmuje ono nie tylko świadczenie w znaczeniu
cywilnym, gdyż w jego zakres wchodzą wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne,
których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub też te wszystkie
zdarzenia prawne i gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest
nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku
tej osobie, mające konkretny wymiar majątkowy czy finansowy.” Ponadto Sąd stwierdził, iż
„(…) pojęcie przysporzenia majątkowego musi być powiązane jako konstytuujące pojęcie
nieodpłatnego świadczenia z uzyskaniem przez podatnika korzyści niezwiązanej z wydatkami,
kosztami, zaoszczędzeniem wydatków, które mogą być powiązane także z obowiązkiem
uiszczenia wynagrodzenia (odsetek, prowizji, opłat itp.).”
W wyroku Sądu Wojewódzkiego w Gliwicach z dnia 5 maja 2008 r. I SA/GI 201/08, LEX nr
469703 gdzie wskazano, iż „(…) „pojęcie „nieodpłatne świadczenie” na gruncie art. 12 ust. 1
pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych obejmuje bowiem wszystkie zjawiska
gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego
podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenie gospodarcze w działalności osób
prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą
ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (vide:
uchwała składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 listopada
2001 r., sygn. akt FPS 9/02, ONSA 2003, z. 2, poz. 47).”
Poręczenia
53





(interpretacja indywidualna Ministra Finansów z dnia 13 października 2011 r.,
nr DD5/033/53/RDX/10/PK-1491/2010)
W myśl art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o pdop, przychodem jest wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo
odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń.
MF przy czym, w celu wyjaśnienia pojęcia "nieodpłatne świadczenia" powołał uchwałę NSA z dnia 18
listopada 2002 r., sygn. akt FPS 9/02, i z dnia 16 października 2006 r., sygn. akt II FPS 1/06. Wynika
z nich, że pojęcie to ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska
gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub
te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest
nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie,
mające konkretny wymiar finansowy.
Następnie resort finansów wskazał, że zgodnie z najnowszą linią orzeczniczą NSA, po stronie podmiotu
otrzymującego gwarancję/poręczenie powstaje przysporzenie, a zatem nieodpłatne udzielenie mu gwarancji
lub poręczenia prowadzi do powstania nieodpłatnego świadczenia (wyroki: z dnia 12 grudnia 2008 r., sygn.
akt II FSK 1361/07, z dnia 9 grudnia 2009 r., sygn. akt II FSK 1156/08, oraz z dnia 26 stycznia 2010 r.,
sygn. akt II FSK 1417/08).
Mając na uwadze głównie orzecznictwo NSA w zakresie traktowania udzielania nieodpłatnych gwarancji
i poręczeń na potrzeby podatku dochodowego od osób prawnych, Minister Finansów stwierdził, że
świadczenia te udzielane pomiędzy podmiotami powiązanymi stanowią przychód z tytułu nieodpłatnych
świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o pdop.
Nieregulowanie zobowiązań (???)

54
WSA w Bydgoszczy w wyroku z dnia 5 października 2009 r., sygn. akt I SA/Bd 298/09.
Zaskarżona interpretacja - organ podatkowy stwierdził, że nie regulując zobowiązań w terminie lub wcale ich nie
regulując, bez żadnych konsekwencji finansowych, podatnik miał możliwość nieodpłatnego korzystania ze
środków pieniężnych w wysokości odpowiadającej wartości tych zobowiązań w okresie od daty ich
wymagalności do dnia przedawnienia. W związku z tym nie musiał korzystać z kredytów bankowych i nie płacił
odsetek od takich kredytów, przez co uzyskał przychód z nieodpłatnych świadczeń. Organ wyjaśnił, że
nieodpłatne świadczenia obejmują zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, w następstwie których podmiot
gospodarczy uzyskuje korzyści kosztem innego podmiotu, lub których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane
z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątkowe. Przychód z nieodpłatnych świadczeń powstaje
zawsze wtedy, gdy podatnik otrzymuje rzeczy, prawa albo możliwość korzystania z nich, bez obowiązku
świadczenia wzajemnego. W konsekwencji organ podatkowy wskazał, że podatnik uzyskał przychód
z nieodpłatnych świadczeń w wysokości oprocentowania kredytów obrotowych udzielanych w złotych przez bank,
z którego usług korzystał.
WSA w Bydgoszczy nie podzielił stanowiska organu podatkowego. Zdaniem Sądu, nie ma podstaw prawnych, aby
pojęciem nieodpłatnego świadczenia obejmować każdą korzyść ekonomiczną. Powstrzymywanie się dłużnika od
regulowania zobowiązania wobec wierzyciela nie jest otrzymaniem świadczenia przez tego dłużnika. Gdyby tak
było, wówczas każde nieterminowe regulowanie zobowiązań cywilnoprawnych (np. czynszu za wynajmowany
lokal, opłaty za telefon) podlegałoby opodatkowaniu jako nieodpłatnie otrzymane świadczenie. Sąd orzekł, że
opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlega wartość nieodpłatnego świadczenia, którego źródłem jest
działanie świadczeniodawcy, a nie zachowanie podatnika, polegające w szczególności na powstrzymaniu się od
spełnienia świadczenia (zapłaty).Nie wolno przyjmować fikcji, że dłużnik otrzymuje takie świadczenie przez sam
fakt niedochodzenia przez wierzyciela swoich roszczeń. W przypadku gdy wierzyciel pozostanie przez określony
czas bezczynny w egzekwowaniu swojej należności, wówczas dłużnik uzyska przychód, lecz będzie to przychód
z tytułu przedawnionych zobowiązań.
Nieregulowanie zobowiązań (???)
55



NSA m.in. w wyroku z dnia 4 kwietnia 2007 r., sygn. akt II FSK 491/06 zajął stanowisko, że zwłoka dłużnika
w zapłacie zobowiązania powoduje powstanie u niego przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń.
Przedmiotem sporu było, czy korzyść ekonomiczna spółki, polegająca na możliwości dysponowania
"zaoszczędzonymi" środkami finansowymi (i przeznaczenia ich na bieżące inwestycje), na skutek niespłacania
hiszpańskiemu kontrahentowi zaległych zobowiązań, może być traktowana jako nieodpłatne świadczenie
w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o pdop.
NSA podkreślił, że o ile na gruncie prawa cywilnego nie ma świadczenia bez świadczącego, o tyle
w ustawach o podatku dochodowym nie ma znaczenia, kto świadczył i czy w ogóle działanie innego
podmiotu było źródłem przysporzenia majątkowego. Zgodnie bowiem z art. 7 ust. 1 ustawy o pdop,
przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód, bez względu na rodzaj źródła
przychodów z jakich został osiągnięty. To właśnie ta zasada, zdaniem NSA, stanowi o odmiennym rozumieniu
świadczenia na gruncie prawa cywilnego i ustawy o pdop. Skoro zatem nie jest istotne źródło przychodów,
tylko sam fakt osiągnięcia dochodu, to tym bardziej nie jest ważne, czy osiągnięty dochód był skutkiem
działania (zaniechania) innej osoby, czy też nie. NSA orzekł:
"(…) W wypadku kiedy dłużnik otrzymuje towar na podstawie zawartej z kontrahentem handlowym umowy
sprzedaży i nie spłaca swoich zobowiązań przeznaczając "zaoszczędzone" w ten sposób środki finansowe na
własne inwestycje nie ponosząc konsekwencji finansowych swoich działań, ponieważ wierzyciel nie domaga
się spłaty powstałych odsetek za zwłokę - korzyść ekonomiczna spółki jest ewidentna. Zachodzi bowiem
sytuacja, w której spółka korzysta nieodpłatnie z cudzego kapitału, dysponując określoną kwotą pieniężną
bez potrzeby zaciągnięcia oprocentowanego kredytu. W przedmiotowej sprawie kontrahent hiszpański nie
żądał odsetek od przeterminowanych zobowiązań i zgadzał się na nieodpłatne korzystanie przez podatnika
z należnych firmie (…) pieniędzy za dostarczone wcześniej towary. Wspomniana możliwość więc sama przez
się stanowi korzyść o konkretnym wymiarze finansowym, a tym samym mieści się w przytoczonej wyżej
definicji świadczenia na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. (…)"
Gratisy
56





Gratisy dołączane przez kontrahenta do kupowanych przez podatnika partii towarów należy
kwalifikować jako rabat naturalny (towarowy). Z tego względu ich otrzymanie nie powoduje
powstania przychodu podatkowego z tytułu otrzymanych nieodpłatnie rzeczy, o którym mowa
w art. 12 ust. 1 pkt 2 updop. (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej
w Katowicach z dnia 28 lutego 2011 r., nr IBPBI/2/423-1735/10/SD
„ …aby można określone świadczenie zakwalifikować do kategorii świadczeń nieodpłatnych
stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, pomiędzy podmiotami musi
zaistnieć taki stosunek prawny, w wyniku którego jeden z nich dokonuje określonego
świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie.
Gdy następuje udzielenie rabatu towarowego polegajace na dodaniu do zakupionego
towaru określonej ilości towaru tego samego rodzaju. Rabat tego typu realizowany jest
równocześnie z nabyciem określonego towaru, a warunkiem jego otrzymania jest najczęściej
dokonanie zakupu określonej ilości tego towaru.
Organ uznał, że w tak dokonywanych transakcjach zachowana jest ekwiwalentność, a w
konsekwencji nie może być mowy o świadczeniach nieodpłatnych, powodujących powstanie
przychodu podatkowego.
)
Sprzęt użyczony
57


II IBPBI/2/423-711/11/MS z 2011.09.13 Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach
w każdym konkretnym przypadku należy badać, czy dane świadczenie jest jednostronne. Nie zawsze
uznać można, że strony zawarły umowę użyczenia, mimo że z reguły tak są nazywane przez strony.
Istotne jest bowiem zbadanie czy druga strona (świadczeniobiorca) ponosi, np. pewne świadczenia na
rzecz świadczeniodawcy, bądź umowa nie nakłada na świadczeniobiorcę określonych obciążeń.
Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Firma X w związku zakupem od
Spółki wyrobów, zamierza dostarczyć jej nieodpłatnie, urządzenie techniczne do analizy składu chemicznego
surowca służącego do produkcji wyrobów dla tej firmy. Pozwoli to na wyeliminowanie wadliwego surowca
oraz na zapewnienie odpowiedniej jakości wyrobów dostarczanych dla Firmy X. W związku z planowanym
użyczeniem Spółki podpiszą stosowną umowę, w której Spółka (otrzymująca urządzenie) zobowiąże się do
sprawdzenia każdego surowca wykorzystywanego do produkcji wyrobów dla Firmy X. Urządzenie będzie
wykorzystywane tylko do kontroli materiału wykorzystywanego do produkcji dla Firmy X.
Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, iż umowa przejęcia od Firmy X urządzenia technicznego do
analizy składu chemicznego surowca (które Wnioskodawca będzie zobowiązany używać w trakcie produkcji
wyrobów dla Firmy X) będzie umową wzajemną, a co za tym idzie nie powstanie po stronie Wnioskodawcy
przychód podatkowy z tytułu otrzymania nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy, o którym mowa w
cytowanym powyższej art. 12 ust. 1 pkt 2 updop.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym zawarta umowa przyniesie bowiem korzyści dla obu stron –
użyczenie urządzenia związane jest bowiem z zaspokojeniem ściśle oznaczonego interesu jego właściciela w
postaci zagwarantowania odpowiedniej jakości otrzymywanych przez niego produktów.
Służebność przesyłu
58


II ITPB3/423-259/11/DK Data 2011.08.11 Dyrektor Izby Skarbowej w
Bydgoszczy 1/2
Biorąc pod uwagę powyższe orzecznictwo sądowe za nieodpłatne świadczenia
należy uznać wszystkie te zdarzenia prawne oraz gospodarcze, których skutkiem jest
nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie
majątku mające konkretny wymiar finansowy. Bez znaczenia w związku z tym
pozostaje forma w jakiej doszło do uzyskania danej korzyści, istotą nieodpłatnego
świadczenia jest bowiem sam fakt uzyskania danej korzyści. Podstawową cechą
nieodpłatnego świadczenia jest zatem sytuacja, w której otrzymujący przysporzenie,
w tym przypadku Spółka, nie będzie zobowiązana do jakiegokolwiek świadczenia
wzajemnego, np. obniżki ceny z tytułu świadczonej usługi. Tym samym jeżeli Spółka
uzyskuje pod tytułem darmym ograniczone prawo rzeczowe jakim jest służebność
przesyłu, po jej stronie wystąpi przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar
finansowy, polegający na tym, że nie będzie ona zobowiązana płacić za korzystanie
z cudzej nieruchomości, gdyż uprawniony podmiot zrezygnuje z części uprawnień
jakie mu przysługują. W konsekwencji po stronie Spółki wystąpi przychód na
podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

II ITPB3/423-259/11/DK Data 2011.08.11 Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy 2/2
Do prowadzenia działalności wodociągowo-kanalizacyjnej przedsiębiorstwo wykorzystuje sieci przesyłowe i urządzenia będące
własnością Spółki położone w gruntach, które nie stanowią jej własności. Z właścicielami tych gruntów (osoby fizyczne lub
prawne) Spółka nie ma zawartych umów na korzystanie z tych gruntów.
59
W związku z wprowadzeniem przez ustawodawcę do Kodeksu cywilnego regulacji prawnych dotyczących służebności przesyłu
Spółka nie zawierała notarialnie z żadnym właścicielem umowy służebności przesyłu.
Z Sądu Rejonowego Wydziału Ksiąg Wieczystych wpływają do Spółki zawiadomienia, że w dziale III „Prawa, roszczenia i
ograniczenia” dokonano następującego wpisu:


Rodzaj wpisu - ograniczone prawo rzeczowe.
Treść wpisu - nieodpłatna służebność przesyłu, na czas nieokreślony, polegająca na prawie korzystania z nieruchomości w trasie
przebiegu sieci, obejmująca prawo przejazdu i przechodu przez nieruchomość najkrótszą drogą, niezbędnym sprzętem
specjalistycznym w celu wykonania czynności konserwacyjnych, eksploatacyjnych i naprawczych sieci.

Nazwa innej osoby prawnej – „P.” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Regon - (...).
Zawiadomienia dotyczą osób fizycznych i prawnych.
Dodatkowo w uzupełnieniu wniosku Spółka wskazała, iż:





ustalenie służebności przesyłu ma miejsce przy sprzedaży terenów miejskich (bądź obrotu gospodarczego gruntem w obrębie
miasta), bez udziału Spółki i bez jej wiedzy – w sprawie brak jakichkolwiek w Spółce dokumentów. Tak jak wskazano we
wniosku Spółka otrzymała jedynie zawiadomienie, z którego wynikają wpisy dotyczące służebności przesyłu;
po uzyskaniu wpisu potwierdzającego istnienie służebności przesyłu Spółka nie zawierała z właścicielami nieruchomości umów,
porozumień dotyczących ustanowienia służebności przesyłu w formie notarialnej ani innej formie;
Spółka nie zawierała z właścicielami jakichkolwiek umów, porozumień, określających prawa i obowiązki stron w związku z
ustanowieniem służebności przesyłu;
Spółka nie była i nie jest zobowiązana do jakichkolwiek świadczeń na rzecz właścicieli nieruchomości obciążonych
ograniczonym prawem rzeczowym;
Spółka nie poniosła na rzecz właścicieli nieruchomości żadnych świadczeń z tytułu służebności przesyłu, a więc nie można mówić
o ekwiwalentności tych świadczeń w stosunku do uzyskanych korzyści.
Użyczenie komuś nieruchomości
60





iI IBPBI/2/423-644/11/CzP 2011.08.08 DIS w Katowicach
Gmina udostepniła lokal stowarzyszeniu
w kontekście przepisów prawa podatkowego należy stwierdzić, iż w obecnym stanie prawnym po stronie Wnioskodawcy nie
wystąpi przychód z tytułu nieodpłatnego użyczenia nieruchomości. Zauważyć jednakże należy, iż ustawa o podatku
dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 stycznia 2009 r., przewidywała możliwość wystąpienia
przychodu po stronie użyczającego w takim przypadku. Stanowił o tym, art. 13 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 stycznia 2009 r., zgodnie z którym za przychód z nieruchomości
udostępnionych nieodpłatnie w całości lub w części do używania innym osobom prawnym i fizycznym oraz jednostkom
organizacyjnym nie mającym osobowości prawnej, z zastrzeżeniem ust. 3, uważało się równowartość czynszu, jaki
przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości, ustaloną na podstawie przeciętnej wysokości
czynszów stosowanych w danej miejscowości przy najmie lub dzierżawie nieruchomości tego samego rodzaju.
Mając jednakże na względzie fakt, iż przepis ten został uchylony przez art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o
zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych
innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 ze zm.) z dniem 1 stycznia 2009 r., a ustawodawca nie wprowadził innego zapisu
regulującego te kwestie, obecnie strona umowy użyczenia, użyczająca nieruchomość nie uzyskuje z tego tytułu przychodu
podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.
Niezależnie od powyższego należy podkreślić, iż niniejsza interpretacja dotyczy jedynie praw i obowiązków podatkowych
Wnioskodawcy, nie dotyczy zaś wskazanych praw i obowiązków występujących po stronie Stowarzyszenia wymienionego we
wniosku, będącego biorącym do używania nieruchomość.
Przychody podatkowe
61





Art. 12 ust 1
4) wartość zwróconych wierzytelności, które uprzednio, zgodnie
z art. 16 ust. 1 pkt 25 lub 43, zostały odpisane jako nieściągalne
lub umorzone i zaliczone do kosztów uzyskania przychodów;
…
4d) wartość należności umorzonych, przedawnionych lub odpisanych
jako nieściągalne w tej części, od której dokonane odpisy
aktualizujące zostały uprzednio zaliczone do kosztów uzyskania
przychodów;
4e) równowartość odpisów aktualizujących wartość należności,
uprzednio zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów,
w przypadku ustania przyczyn, dla których dokonano tych odpisów;
Fundusz szkoleniowy
62




Art. 12 ust 1 pkt 5b) środki zakładowego funduszu szkoleniowego, o
którym mowa w art. 67 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o
promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r.
nr 69, poz. 415, z późn. zm.), w części uznanej za koszt uzyskania
przychodów:
a) niewykorzystane w roku podatkowym, w którym zostały wpłacone
do tego funduszu, lub w ciągu roku podatkowego następującego po
tym roku,
b) wykorzystane niezgodnie z przepisami ustawy o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy lub przepisami ustawy o
łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i
przedsiębiorców,
c) w przypadku likwidacji funduszu szkoleniowego;
Wyłączenia z przychodów
63








4. Do przychodów nie zalicza się:
1) pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług,
które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także
otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych
odsetek od tych pożyczek (kredytów);
2) kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od
udzielonych pożyczek (kredytów);
4) przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego,
funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego, albo funduszu statutowego
w banku państwowym, albo funduszu organizacyjnego ubezpieczyciela;
4a) przychodów otrzymywanych przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych z tytułu
zapisów na jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne;
5) przychodów, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń
socjalnych zwiększają ten fundusz;
6) zwróconych, umorzonych lub zaniechanych podatków i opłat stanowiących
dochody budżetu państwa albo budżetów jednostek samorządu terytorialnego,
niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów;
6a) zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów;
Korekty przed 2016


W CIT każda korekta przychodów i kosztów wg
generalnej zasady mogła powodować korektę
zeznania podatkowego
W księgach rachunkowych kluczowe jest znaczenie
kwoty dla wartości wykazanych w sprawozdaniu
finansowym - istotność
Korygowanie przychodów




Art. 12 CIT
3j. Jeżeli korekta przychodu nie jest spowodowana błędem
rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, korekty dokonuje się
poprzez zmniejszenie lub zwiększenie przychodów osiągniętych
w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura
korygująca lub, w przypadku braku faktury, inny dokument
potwierdzający przyczyny korekty.
3k. Jeżeli w okresie rozliczeniowym, o którym mowa w ust. 3j,
podatnik nie osiągnął przychodów lub osiągnięte przychody są
niższe od kwoty zmniejszenia, podatnik jest obowiązany zwiększyć
koszty uzyskania przychodów o kwotę, o którą nie zostały
zmniejszone przychody.
3l. Przepisów ust. 3j i 3k nie stosuje się, jeżeli korekta dotyczy
przychodu związanego z zobowiązaniem podatkowym, które uległo
przedawnieniu.
Korekta przychodów

Spółka ABB sp. z o.o. wystawiła w maju 2015 r fakturę
sprzedaży towarów
500 szt. po 300 zł=140.000zł
VAT 23% z 140.000 zł = 33200zł
Razem 1735200 zł

Powinno być razem netto 150.000 VAT 34500 zł.





Korekta należności, przychodu CIT i VAT należnego w maju
2015 r
A kiedy korekta w sprawozdaniu finansowym?
Korekta przychodów




Spółka ACC sprzedała w maju 2015 r towar za
85.000 zł VAT 19550, razem 104.550 zł
W styczniu 2016 r kontrahentowi udzielono upustu
ze względu na rozmiary współpracy w części
dotyczącej tej faktury na kwotę netto 5000+1150
VAT
Korekta CIT w styczniu 2016 r
Korekta w księgach rachunkowych może zależeć od
istotności kwoty
Korekta przychodów

A.
B.
C.
Biegły rewident w trakcie badania sprawozdania
finansowego za 2015 r stwierdził iż towary o wartości
wg cen sprzedaży 80.000 ze sprzedaży grudnia 2015
zostały zwrócone w lutym 2016 do magazynu spółki.
Umowa sprzedaży zakładała prawo do zwrotu jeśli
odbiorca ich nie sprzeda w ciągu 2 miesięcy
Umowa nie wskazywała takiego prawa do zwrotu ale
zwyczajowo spółka zgadza się na takie zwroty
Umowa sprzedaży przewiduje zwrot towarów jeśli są
wadliwe