Naziemne parkingi wielopoziomowe ze stali

Naziemne parkingi wielopoziomowe ze
stali
Wykorzystanie stali do produkcji naziemnych parkingów wielopoziomowych ma liczne zalety: optymalne
wykorzystanie przestrzeni przez użytkowników dzięki dużej rozpiętości w świetle i zredukowanym
wymiarom strukturalnym, ekonomiczność i szybkość realizacji, możliwość dokonania wyboru projektu,
który nada parkingowi godności architektonicznej.
System „otwartej” fasady gwarantuje doskonałą wentylację naturalną, zasadniczą dla bezpieczeństwa w
przypadku pożaru rozprzestrzeniającego się po parkingu: doświadczenia europejskie pokazują, że przy
pomocy zaawansowanych metod kalkulacji struktur przewidzianych przez Przepisy Europejskie (Eurokody),
możliwe jest zagwarantowanie bezpieczeństwa struktury w przypadku pożaru, poprzez wyeliminowanie lub
zredukowanie kosztownych systemów przeciwpożarowych dla struktur o metalowej konstrukcji.
Często koncepcja parkingu wielopoziomowego zostaje połączona z
własnymi doświadczeniami anty-architektonicznymi: miejscem-nie
miejscem, które rodzi się z konieczności zredukowania do minimum
zasobów ekonomicznych przeznaczonych na realizację projektu, przy
jednoczesnym ograniczaniu poziomu estetyki, bezpieczeństwa i
funkcjonalności.
Na szczęście w perspektywie międzynarodowej uznane są
przypadki naziemnych parkingów wielopoziomowych, dzięki którym
wolność w projektowaniu znajduje formę i ekspresję w lekkim, stalowym
szkielecie skonstruowanym z połączonych i różnorodnych materiałów.
Stalowa technologia wykorzystywana do budowy parkingów zawieszanych rozprzestrzenia się w Europie
dość szybko i jednocześnie okazuje się rozwiązaniem korzystnym z ekonomicznego punktu widzenia.
Rozwiązaniem, które poza szybkim czasem realizacji, daje możliwość uznania parkingu za prawdziwą w
tego słowa znaczeniu budowlę architektoniczną i co się z tym wiąże – nie odsyła użytkownika wyłącznie do
swej funkcjonalnej natury. Z powodu coraz to większego zapotrzebowania na miejsca parkingowe w
naszych miastach, w szczególności w połączeniu z siecią transportu publicznego i centrami handlowymi,
rozwiązanie proponujące konstrukcje naziemnych, wielopoziomowych parkingów ze stali wydaje się być
wyjątkowo ciekawym w porównaniu z „tradycyjnymi” parkingami podziemnymi.
Doskonała, naturalna wentylacja, z którą realizowane są te konstrukcje oraz specyficzny projekt
strukturalny, w warunkach zagrożenia pożarowego pozwalają na zagwarantowanie optymalnych warunków
bezpieczeństwa, bez konieczności użycia specyficznych systemów przeciwpożarowych. Dowodem na to
są liczne, zrealizowane w Europie konstrukcje, których struktura skalkulowana została przy pomocy
Natural Fire Safety Concept, zgodnie z normami europejskimi.
Parking o strukturze stalowej składa się zazwyczaj z 16 metrowych
przęseł: pomiędzy dwoma filarami zawiera się 6 metrowy pas, na bokach
którego parkuje się prostopadle samochody. Każde miejsce parkingowe ma
wielkość 5 x 2,5m. Rozwiązanie to jest wyjątkowo korzystne, ponieważ
pozwala kierowcom na swobodne manewrowanie pojazdem bez
niebezpieczeństwa zderzenia się z elementami konstrukcji (na przykład
filarami).
Tworząc „otwarte” konstrukcje nadziemne wykorzystuje się w najbardziej optymalny sposób naturalną
wentylację i oświetlenie: pierwszy aspekt jest niezbędny do skalkulowania ogniotrwałości, drugi poprawia
komfort i postrzeganie przestrzeni przez użytkownika, pozwalając jednocześnie na dokonanie oszczędności
energetycznych podczas eksploatacji budynku. Ponadto, jak wiadomo, stal – materiał „lekki” – pozwala na
zredukowanie fundamentów i na konstruowanie w miejscach już zajętych lub o ograniczonej wielkości (np.
na lotniskach, w centrach miast, na stacjach kolejowych). Ponieważ elementy konstrukcji są
prefabrykowane, pozwalając na szybką realizację konstrukcji, po zakończeniu użytkowania mogą być one
rozebrane na części pierwsze oraz poddane recyclingowi i odzyskowi. Stal stosowana do budowy jest już
bowiem przetworzona – aż 80% jej produkcji pochodzi ze złomowisk i cyklów odzysku przeprowadzanych
przy pomocy elektrycznych pieców.
Architektura stalowych parkingów
Parking rozumiany jako jedna z typologii budowniczych, ma stuletnią
historię połączoną oczywiście z rozwojem i rozprzestrzenianiem się
samochodów. Pierwszy parking skonstruowano w Paryżu, przy Rue de
Ponthieu, w roku 1905. Jego architektura zewnętrzna naśladowała
przylegle budynki mieszkalne. Amerykanin, Richard Neutra po raz pierwszy
w roku 1940 zaprojektował parking wielopoziomowy, który „reprezentował
samego siebie”: materiałem, na który padł wybór podczas konstrukcji
struktury była stal. Nie zaproponowano też żadnej fasady – w ten sposób funkcjonalność konstrukcji stała
się widoczna „gołym okiem”. Parking ten nigdy nie został zrealizowany, a jego projekt wykorzystywano
wyłącznie do celów naukowych.
Dopiero Louis Kahn w projektach dla miasta Filadelfia (w latach 1947-62) nadał ważności strategicznej i
godności architektonicznej nadziemnym parkingom wielopoziomowym. Dziś, wybór tworzenia parkingów
naziemnych uzasadnia się wieloma powodami: kierowcy parkujący w centrach miast lub w pobliżu węzłów
transportu publicznego, na lotniskach lub przy szpitalach, musza mieć możliwość łatwego zidentyfikowania
parkingu; dla centrów handlowych „ładny” i funkcjonalny parking staje się elementem przyciągającym
klientów lub odróżniającym od konkurencji.
Rozplanowanie stalowego parkingu wielopoziomowego przewiduje
zasadniczo główny pas centralny o szerokości od 5 do 6 metrów, z
miejscami parkingowymi rozmieszczonymi prostopadle po jego bokach.
Rozpiętość głównych filarów wynosi zatem od 15,5 m do 16 m. Jeśli
natomiast miejsca parkingowe rozmieszczone są pod kątem względem
pasu ruchu (na przykład 45 stopni), rozpiętość jest mniejsza, a całkowita
szerokość budynku może zostać zmniejszona do 14m; w takim przypadku
łatwość parkowania oraz swoboda ruchu wewnątrz parkingu zostają
ulepszone – takie rozplanowanie potrzebuje bowiem większej powierzchni
parkingowej w stosunku do pierwszego rozwiązania. Wysokość piętra standardowo wynosi 2,1 m.
Istnieją różne konfiguracje ramp do wjeżdżania: spiralna lub równoległa, wewnętrzna lub zewnętrzna; ich
optymalne nachylenie wynosi 8-10% i jest zawsze niższe niż 12-15%. Doskonałym rozwiązaniem
umożliwiającym zredukowanie długości ramp, przy zachowaniu optymalnego nachylenia, jest ułożenie
parkingu na między-poziomach. Dla wszystkich typologii ramp idealnym rozwiązaniem jest również
wjeżdżanie na piętra parkingowe przez wjazd dłuższy u swego początku (w celu stworzenia wolnego
miejsca) i krótszy na końcu. Tam, gdzie jest to możliwe należy oddzielić pasy wjazdowe od pasów
służących do wyjazdu z parkingu. Przejście dla pieszych nie powinno nigdy kolidować z pasem, na którym
poruszają się samochody. Przejścia dla pieszych, piętra oraz podział sektorów wewnątrz parkingu należy
oznaczyć intensywnymi kolorami.
Struktura
Kolumny parkingowe mogą być wykonane z profilów walcowanych na
gorąco, rurowych lub w kształcie typu H. Rozwiązanie pośrednie – z
betonem pomiędzy skrzydłami profilu H lub wykorzystanym jako
wypełnienie rur, może zostać przyjęte, w zależności od danego przypadku.
Z zasady beton umieszczony pomiędzy skrzydłami nie wpływa na
stabilność mechaniczną kolumny, ale chroni termicznie rdzeń profilu H. W
celu zoptymalizowania ilości przestrzeni, którą zajmuje filar, należy
zastosować gatunek stali S355 lub S460. Kolumny są rozmieszczone co 5,
7,5 lub 10 m (i odpowiednio co 2, 3 lub 4 miejsca parkingowe), na obwodzie
– pozostając na przedniej lub tylnej części linię miejsc parkingowych.
Kolumny są ciągłe – od nawierzchni do dachu parkingu, osadzone u
podstawy przez system wsporników tak, by zapobiec ich poziomemu
przesuwowi. Funkcja wsporników została również powierzona klatkom
schodów i wind z cementu zbrojonego.
Dźwigary główne i drugorzędne umocniono na ich końcach; dźwigary drugorzędne są typu IPE, IPEA lub
HEAA, mają rozpiętość w świetle od 7,5 do 16 m, i oddalone są od siebie o 2,5-5 metrów. Dźwigary główne
zasadniczo zawarte są w gamie IPE400 i HEAA650, rozpiętość w świetle od 5 do 10 m, i często dodaje się
im wielkości w celu zagwarantowania ochrony przeciwpożarowej. Dźwigary i kolumny są poddawane
cynkowaniu. Stropy, odpowiednio połączone przy pomocy dźwigarów, są przeróżnych typów: system
mieszany współpracujący z blachą stropową, łączniki dźwigar-blacha, zbrojenie wzmacniające oraz odlew
betonowy. Najlepiej jest dostosować grubość blachy do jej wymiarów tak, by można było uniknąć podpór w
fazie odlewania. Zasięg blachy może wynosić 3,3-3,5 m (bez podpór) lub 5 metrów – w zależności od
rozmieszczenia kolumn, a co się z tym wiąże – dźwigarów głównych i podrzędnych.
Stropy wykonuje się przy użyciu blachy ze stali cynkowanej lub polakierowanej. Innym typem
stropu wykorzystywanym w parkingach wielopoziomowych jest strop prefabrykowany, odpowiedni do
zasięgu nie przekraczającego 5 m. Płyty betonowe mogą być prefabrykowane tak, że nie ma konieczności
pokrywania płytkami podłogowymi. Zazwyczaj jednak podłoga zostaje wykonana na ochronnej powłoce
żywicznej, lżejszej od asfaltu. Waga stalowej struktury, wraz z rampami wjazdowymi, to zazwyczaj 38 – 45
kg/m².
Część II artykułu - kliknij na link "Czytaj dalej..." w prawym menu.
Artykuł: Tommaso Tirelli
Copyright © 2014 Constructalia. All rights reserved