Wykład 3: Przewaga Komparatywna

Wykład III
Przewaga komparatywna
W prezentacji zostały wykorzystane slajdy pomocnicze do książki:
Microeconomics, R.S.Pindyck D.L.Rubinfeld.
Możliwości produkcyjne
- Dwa dobra, które Robinson może produkować: orzechy i ryby
(gospodarka dwuproduktowa).
Zbiór możliwości produkcyjnych (Production Possiblity
Set, PPS): dopuszczalny zbiór produktów, które są
osiągalne przy danej technologii i ograniczonych zasobach.
Zbiór możliwości produkcyjnych
Niedostępne
Orzechy
kokosowe
Dostępne i efektywne
Zbiór możliwości
produkcyjnych
Granica możliwości
produkcyjnych
(krzywa/funkcja transformacji).
Dostępne lecz nieefektywne
F*

Y  { y  R : F ( y )  0}
Ryby
Zbiór możliwości produkcyjnych
Założenia:
Zbiór możliwości produkcyjnych jest wypukły, a funkcja granicy
możliwości produkcyjnych jest wklęsła. Tzn., jeśli
y, y' Y i   [0,1] , to
y  (1   ) y' Y
Jeśli do produkcji użyjemy ilość zasobów, które są średnią zasobów
wykorzystanych przy innych dwóch dopuszczalnych poziomach
produkcji należących do zbioru możliwości produkcyjnych, to możemy
otrzymać poziom produkcji nie większy niż y lub y’.
Granica możliwości produkcyjnych/
funkcja transformacji
Funkcja transformacji jest funkcją zagregowanych ilości obydwu
dóbr, F(Y1, Y2), taką że:
F (Y1 , Y2 )  0
wtedy i tylko wtedy, gdy kombinacja (Y1, Y2) leży na granicy osiągalnego
zbioru możliwości produkcyjnych.
Nachylenie funkcji transformacji (krańcowa stopa transformacji, MRT). Z ilu
jednostek dobra 2 musimy zrezygnować, aby wyprodukować dodatkową
jednostkę dobra 1, przy założeniu stałości technologii i zasobów.
F (Y1 , Y2 )
F (Y1 , Y2 )
dY1 
dY2  0
Y1
Y2
dY2
F / Y1

 MRTy1, y 2
dY1
F / Y1
Krańcowa stopa transformacji (MRT, marginal rate of transformation):
koszt alternatywny jednego dobra wyrażony w kategoriach drugiego dobra).
Granica możliwości produkcyjnych/
funkcja transformacji
Wklęsłość granicy możliwości produkcyjnych odzwierciedla specjalizację
czynników produkcji: koszt alternatywny przejścia z produkcji jednego dobra
na drugie odzwierciedla koszty użycia czynników produkcji, do produkcji
dobra produkowanego relatywnie w większej ilości, a do produkcji którego nie
są najlepiej dostosowane.
Granica możliwości produkcyjnych/
funkcja transformacji

Przykład:
200  x  4y
2
2
F ( x, y )  x  4y  200
2
2
2x
x
MRTx , y ( x, y )  
 
8y
4y
Przewaga komparatywna
- Dwa podmioty: Robinson i Piętaszek.
- Robinson w ciągu godziny może uzbierać 10 kg ryb lub 20 kg
orzechów.
- Piętaszek w ciągu godziny może uzbierać 20 kg ryb lub 10 kg
orzechów.
- Zarówno Piętaszek jak i Robinson pracują przez 10 godzin.
Przewaga komparatywna
C
Robinson
200
MRTCF=-20/10=-2: za każdy kilogram ryb,
z którego produkcji zrezygnuje może
wyprodukować 2 kg orzechów.
100
F
Piętaszek
C
MRTCF=-10/20=-1/2: za każdy kilogram ryb,
z którego zrezygnuje może wyprodukować
1/2 kg orzechów.
100
200 F
Robinson ma przewagę komparatywną
w produkcji orzechów.
Gospodarka RC-Piętaszek
C
200
C
300
Zbiór możliwości
produkcyjnych dla
gospodarki RC-Piętaszek.
200
100
F
C
200
100
200 F
300
F
Zagregowana granica możliwości produkcyjnych
C
Im więcej producentów o zróżnicowanych
kosztach alternatywnych w gospodarce,
tym granica możliwości produkcyjnych
będzie bardziej wygładzona.
F
Przewaga komparatywna
Jeden kraj ma przewagę komparatywną nad innym w
produkcji danego dobra, jeśli może je produkować po
niższych kosztach alternatywnych niż ten drugi
Przewaga komparatywna, korzyści z wolnego
handlu
Liczba godzin pracy potrzebna do
produkcji sera i wina
Ser (kg)
Wino (l)
Holandia
1
2
Włochy
6
3
Przewaga komparatywna, korzyści z wolnego
handlu
• 2 kraje, 2 dobra:
– Holandia i Włochy
– Ser i wino
– Holandia ma przewagę komparatywną w produkcji
sera
– Włochy mają przewagę komparatywną w
produkcji wina
– Handel jest korzystny dla obu stron
Efektywność Pareta:
produkcja i konsumpcja
- Robinson i Piętaszek prowadzą wspólnie firmę produkującą
orzechy (C) i ryby (F), są oni jedynymi zatrudnionymi i jedynymi
klientami.
- praca Robinsona (LR) i praca Piętaszka (LP).
- cena kokosa pc
- cena ryby pF
- płaca Robinsona wR
- płaca Piętaszka wP
Produkcja – maksymalizacja zysku
Firma Robinsona i Piętaszka maksymalizuje zysk przy danych
cenach i ograniczeniach technologicznych:
max ( pC C  pF F  wR LR  wP LP )
C , F , LR , LP
Dla optymalnej wielkości roboczogodzin Piętaszka i Robinsona (L*)
zysk można zapisać jako:
  pC C  pF F  L *
Linia jednakowego
zysku.
Po przekształceniu:
C
  L * pF F

pc
pc
Nachylenie linii
jednakowego zysku.
Produkcja – maksymalizacja zysku
C
  L*
pc
 pF
pc
 MRT
Linie jednakowego zysku
F
Efektywność Pareta:
produkcja i konsumpcja
- Zbiór możliwości produkcyjnych zawiera wiele efektywnych
koszyków.
Które z nich są dla konsumentów efektywne w rozumieniu Pareta?
Efektywność Pareta:
produkcja i konsumpcja
Nachylenie: MRT=-pF/pc
Orzechy
kokosowe
Równowaga produkcji
C
F
Ryby
Efektywność Pareta:
produkcja i konsumpcja
Nachylenie: MRT=-pF/pc
Orzechy
kokosowe
Równowaga produkcji
C
Równowaga konsumpcji
Nachylenie: MRS=-pF/pc
F
Ryby
MRS = MRT jest warunkiem koniecznym efektywności
gospodarki.
Równowaga ogólna
• Na rynkach doskonale konkurencyjnych, wszyscy
konsumenci dokonują przy swoich ograniczeniach
budżetowych takich wyborów, że MRS pomiędzy
dwoma dobrami zrównuje się ze stosunkiem cen
tych dóbr
• Firmy maksymalizujące zysk produkują dobra do
momentu w którym ich cena zrównuje się z
kosztem krańcowym zatrudnienia czynnika:
• MRT = MRS
MRTFC
MC
F

MCC
P
 F
PC
 MRSFC
Koniec