PDF, 116.33KB

STRATEGIA ROZWOJU MIASTA POZNANIA DO ROKU 2030
Priorytety rozwoju miasta na lata 2014-2020
5. Priorytety rozwoju miasta
na lata 2014-2020
Priorytety w rozwoju miasta zidentyfikowano, zestawiając wyniki monitoringu strategicznego, szczególnie w odniesieniu do analizy wskaźników kontekstowych przypisanych do celów strategicznych,
diagnozy sytuacji społeczno-gospodarczej miasta przeprowadzonej przez ekspertów, konsultacji społecznych oraz badań jakości życia. W ramach monitoringu strategicznego wypracowano następujące
wyzwania:
n Zatrzymanie spadku liczby mieszkańców Poznania,
n Poprawa jakości kształcenia,
n Zwiększenie innowacyjności i wiedzochłonności gospodarki,
n Poprawa atrakcyjności turystycznej miasta,
n Rozwój funkcji metropolitalnych.
Zidentyfikowane w 2009 r. wyzwania strategiczne poddano konsultacjom społecznym. Wyniki konsultacji
z organizacjami pozarządowymi, samorządami pomocniczymi i mieszkańcami przedstawiono w tabeli nr 37.
Tabela 37. Rangowanie wyzwań strategicznych w ramach konsultacji społecznych
Wyzwanie
Rekomendacja
1. Optymalizacja transportu w mieście oraz aglomeracji poznańskiej Wyzwanie priorytetowe
2. Poprawa wyglądu i zagospodarowania przestrzeni miejskiej
Wyzwanie priorytetowe
3. Miasto atrakcyjne dla ludzi o wysokich kwalifikacjach, aktywnych
Wyzwanie priorytetowe – rozważyć połączenie go z nr 4
i przedsiębiorczych
4. Poznań miastem przedsiębiorstw zdolnych do konkurowania na
rynku globalnym
Wyzwanie priorytetowe – rozważyć połączenie go z nr 3
5. Zahamowanie spadku liczby mieszkańców miasta
Wyzwanie priorytetowe – należy jednak zauważyć, że wpływ
na nie mają również działania odnoszące się do pozostałych
wyzwań. Posiada ono wobec nich charakter nadrzędny
6. Rozwój współpracy Poznania z gminami w ramach aglomeracji
Wyzwanie mało zinternalizowane przez mieszkańców
7. Podniesienie prestiżu wydarzeń kulturalnych organizowanych
w Poznaniu
Wyzwanie umiarkowane – zwłaszcza w kontekście
trudnej sytuacji finansowej
8. Poznań jako europejski ośrodek akademicki
Wyzwanie nie jest odbierane jako ważne – być może
dlatego, że nie jest postrzegane w kategoriach deficytów
9. Sprawne zarządzanie lokalami miasta i gruntami pod inwestycje
mieszkaniowe i gospodarcze
Wyzwanie marginalne
10. Wzbogacenie oferty turystycznej miasta
Wyzwanie marginalne – może to mieć związek
z wizerunkiem Poznania jako miasta “nieturystycznego”
11. Poziom kształcenia w poznańskich szkołach
Wyzwanie marginalne – konieczność pogłębienia tego
zagadnienia
12. Poznań jako centralny ośrodek regionu
Wyzwanie marginalne – zbyt abstrakcyjnie i pojemnie
sformułowane
13. Pomoc osobom zagrożonym wykluczeniem społecznemym
Wyzwanie marginalne – konieczność pogłębienia tego
zagadnienia
14. Dostosowanie systemu usług komunalnych (w zakresie wody,
energii elektrycznej, gazu, ciepła oraz odprowadzania ścieków)
do wymogów Unii Europejskiej
Wyzwanie marginalne – niezrozumiałe, hermetyczne,
traktowane jako wyzwanie dla biurokracji, a nie miasta
Źródło: Urząd Miasta Poznania, Biuro Prezydenta, Oddział Dialogu Społecznego: Podsumowanie konsultacji
dot. aktualizacji Strategii Rozwoju Miasta Poznania do roku 2030, kwiecień-maj 2013 r.
124
Opinie mieszkańców zebrano także podczas badania jakości życia. To cyklicznie realizowane badanie
subiektywnych odczuć mieszkańców, powtarzane od 2002 r. W 2013 r. badanie przeprowadzono na
reprezentatywnej próbie 500 osób w wieku 16-70 lat, zameldowanych w Poznaniu. W ramach badania
poproszono mieszkańców o zidentyfikowanie głównych problemów rozwoju miasta (wykr. 39), preferowanych kierunków rozwoju miasta (wykr. 40) oraz najważniejszych wyzwań rozwoju miasta (wykr. 41).
Wykres 39. Najważniejsze problemy rozwoju miasta w opinii mieszkańców
Poprawa funkcjonowania służby zdrowia
65,0
Stworzenie warunków do powstania nowych miejsc pracy
55,3
Zapewnienie pomocy socjalnej ludziom ubogim
42,7
Przeciwdziałanie przestępczości
32,5
Poprawa warunków komunikacji indywidualnej/ruchu samochodowego
32,4
Usprawnienie działania komunikacji publicznej
32,2
Poprawa estetyki miasta, remonty i renowacje
29,4
Ochrona środowiska naturalnego
29,0
Ściąganie do miasta kapitału i inwestycji
28,3
Dostosowanie ulic, budynków, komunikacji itp. dla potrzeb osób niepełnosprawnych
26,7
Powstawanie nowych obiektów rekreacyjnych
22,4
Podniesienie poziomu i poprawa warunków nauki w szkołach
Budowanie atrakcyjnego wizerunku miasta w Polsce i za granicą
13,7
Wspieranie sportu wyczynowego i rozwój infrastruktury
13,0
Rozbudowa i remonty infrastruktury miejskiej (wodociągi, kanalizacja)
12,0
Poprawa poziomu szkolnictwa wyższego, rozwój nauki i dydaktyki
11,2
Rozwój instytucji kultury i wspieranie ważnych wydarzeń kulturalnych
10,1
7,2
Przygotowywanie terenów dla rozwoju budownictwa jednorodzinnego
Przygotowywanie terenów dla budownictwa wielorodzinnego
4,5
2,8
Rozwój nowych obiektów handlowo-usługowych
0
10
20
30
40
50
60
70
%
Źródło: Cichocki R. 2013, Wskaźniki jakości życia mieszkańców Poznania, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Instytut Socjologii
Wykres 40. Preferowane kierunki rozwoju miasta w opinii mieszkańców
Poznań:
58,4
Miastem targowym/kongresowym
51,4
Miastem szkolnictwa wyższego/naukowym
34,5
Miastem handlu i usług
31,8
Miastem kultury
Miastem przemysłu
29,7
Miastem finansów i biznesu
29,4
28,3
Miastem turystyki/rekreacji
20,6
Miastem metropolitarnym
17,9
Miastem sportu
0
10
20
30
40
50
60
70
%
Źródło: Cichocki R., 2013, Wskaźniki jakości życia mieszkańców Poznania, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Instytut Socjologii
125
STRATEGIA ROZWOJU MIASTA POZNANIA DO ROKU 2030
Priorytety rozwoju miasta na lata 2014-2020
Wykres 41. Najważniejsze wyzwania rozwoju miasta (1 z 4)
16,5
Pomoc osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym
11,4
Miasto atrakcyjne dla ludzi o wysokich kwalifikacjach, aktywnych i przedsiębiorczych
10,5
Poznań miastem przedsiębiorstw zdolnych do konkurowania na rynku globalnym
9,7
Zahamowanie spadku liczby mieszkańców miasta
Poprawa wyglądu i zagospodarowania przestrzeni miejskiej
7,0
Wzbogacenie oferty turystycznej miasta
6,7
Poziom kształcenia w poznańskich szkołach
6,6
Optymalizacja transportu w mieście oraz aglomeracji poznańskiej
6,0
Poznań jako centralny ośrodek regionu
5,9
Sprawne zarządzanie lokalami miasta i gruntami
pod inwestycje mieszkaniowe i gospodarcze
5,1
3,9
Podniesienie prestiżu wydarzeń kulturalnych organizowanych w Poznaniu
Poznań jako europejski ośrodek akademicki
3,7
Dostosowanie systemu usług komunalnych (w zakresie wody, energii
elektrycznej, gazu, ciepła oraz odprowadzania ścieków) do wymogów UE
3,7
2,5
Rozwój współpracy Poznania z gminami w ramach aglomeracji
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
%
Źródło: Cichocki R. 2013, Wskaźniki jakości życia mieszkańców Poznania, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Instytut Socjologii
Zestawienie wyników przeprowadzonych analiz i badań jakościowych przedstawiono w tabeli 38.
W pierwszej kolumnie zamieszczono wyzwania wynikające z przeprowadzonej analizy wskaźników
kontekstowych w ramach monitoringu Strategii. Druga kolumna obejmuje wnioski wypracowane przez
ekspertów – przedstawicieli poznańskiego środowiska naukowego, z uwzględnieniem postulatów
zgłaszanych w trakcie debat. W ramach wyzwań zidentyfikowanych w trakcie konsultacji społecznych
(trzecia kolumna) przedstawiono 5 kwestii uznanych przez mieszkańców za najistotniejsze (pozostałe
zostały odrzucone jako umiarkowane lub marginalne). Podobnie, spośród wskazań w badaniu jakości
życia wybrano 5 najwyższych wskazań (czwarta kolumna).
Tabela 38. Zestawienie wyzwań strategicznych wygenerowanych w procesie aktualizacji Strategii
Monitoring
strategiczny
Zatrzymanie
spadku liczby
mieszkańców
Poznania
Zwiększenie
innowacyjności
i wiedzochłonności gospodarki
Weryfikacja wyzwań przez ekspertów
Utrzymanie dodatniego salda migracji
w metropolii Poznań oraz zahamowanie spadku
liczby ludności miasta Poznania
Badania jakości życia
(5 najważniejszych)
Zahamowanie spadku
liczby mieszkańców
miasta
Zahamowanie spadku
liczby mieszkańców
miasta
Poznań miastem
przedsiębiorstw
zdolnych do
konkurowania
na rynku globalnym
Silny ośrodek gospodarczy ze znaczącą rolą firm rodzimych, wysoką wydajnością pracy i innowacyjnością, usieciowieniem wewnętrznym i zewnętrznym,
wykorzystującym kapitał wiedzy, konkurującym
z powodzeniem na rynku globalnym
Poznań miastem atrakcyjnym dla działalności
gospodarczej oraz atrakcyjnym pod względem
ekonomicznym i społecznym dla osób o wysokich
kwalifikacjach i osób kreatywnych
Miasto atrakcyjne
dla ludzi o wysokich
kwalifikacjach,
aktywnych
i przedsiębiorczych
Miasto atrakcyjne
dla ludzi o wysokich
kwalifikacjach,
aktywnych
i przedsiębiorczych
Poprawa zagospodarowania
i wykorzystania przestrzeni miejskiej,
w szczególności w Śródmieściu
Poprawa wyglądu
i zagospodarowania
przestrzeni miejskiej
Poprawa wyglądu
i zagospodarowania
przestrzeni miejskiej
Optymalizacja transportu w mieście
i metropolii
126
Konsultacje
społeczne
Optymalizacja transportu w mieście oraz aglomeracji poznańskiej
Poprawa warunków
komunikacji
indywidualnej/ruchu
samochodowego
Monitoring
strategiczny
Weryfikacja wyzwań przez ekspertów
Poprawa jakości
kształcenia
Poprawa jakości kształcenia
i wspieranie młodych talentów
Poprawa
atrakcyjności
turystycznej
miasta
Wzbogacenie oferty i budowa wyrazistego
wizerunku turystycznego miasta
Rozwój funkcji
metropolitalnych
Konsultacje
społeczne
Badania jakości życia
(5 najważniejszych)
Rozwój funkcji metropolitalnych.
Poprawa spójności terytorialnej metropolii Poznań
Wypracowanie systemu działań mających na celu
zapewnienie spójności społecznej mieszkańców
Poznania oraz wspieranie osób zagrożonych
wykluczeniem społecznym
Pomoc osobom
zagrożonym
wykluczeniem
społecznym
Kreowanie polityki zarządzania zasobami
lokalowymi oraz gruntami pod inwestycje
mieszkaniowe i gospodarcze
Poznań centrum uniwersyteckim
o europejskim znaczeniu
Wzmocnienie pozycji kultury i wzrost poziomu
uczestnictwa w kulturze
Porównanie priorytetów wskazanych na poszczególnych etapach procesu strategicznego pozwala
stwierdzić, że priorytety, które otrzymały najwyższą liczbę wskazań w poszczególnych zestawieniach to:
n utrzymanie dodatniego salda migracji metropolii Poznań oraz zahamowanie spadku liczby
ludności miasta Poznania,
n rozwój gospodarczy, zwiększenie innowacyjności i wiedzochłonności gospodarki,
n optymalizacja transportu w mieście i metropolii Poznań,
n poprawa zagospodarowania i wykorzystania przestrzeni miejskiej, w szczególności w Śródmieściu.
W odniesieniu do pierwszego z priorytetów należy podkreślić, iż korzystna sytuacja demograficzna jest
zachowana, jeśli chodzi o obszar metropolii Poznań i powinna być dalej utrzymywana. Będzie to rozwiązanie wystarczające pod warunkiem zacieśnienia współpracy metropolitalnej i rozstrzygnięcia kwestii
fiskalnych. Na podstawie badań przeprowadzonych w 2012 r. przez GUS można stwierdzić, iż wyprowadzając się z Poznania, migranci nadal związani są z miastem. Wielu z nich pracuje lub uczy się w Poznaniu
i korzysta z poznańskich placówek kulturalnych, edukacyjnych, handlowych, służby zdrowia i obiektów
rekreacyjnych. Według obecnej prognozy demograficznej GUS-u w 2035 r. dla aglomeracji poznańskiej
przewiduje się 1-procentowy wzrost ludności w wieku produkcyjnym w stosunku do poziomu z 2011 r.,
przy jednoczesnym spadku tej liczby o 11% dla województwa wielkopolskiego i aż o 16% dla Polski.
Oznacza to, że spełnienie się tej prognozy wymagać będzie utrzymania przez Poznań wysokiego poziomu atrakcyjności, skutkującej przejmowaniem mieszkańców w wieku aktywności zawodowej z innych
regionów i zdolnością do zatrzymywania ich na rynku pracy aglomeracji poznańskiej.
W tym kontekście szczególnego znaczenia nabiera konsekwentna kontynuacja prowadzonej od kilku
lat polityki Miasta, zwracającej szczególną uwagę na integrację Poznania z gminami ościennymi w celu
stworzenia silnej metropolii, konkurencyjnej względem innych ośrodków w Polsce oraz zajmującej liczącą się pozycję w sieci metropolii europejskich. Istotny jest tu rozwój Poznania jako bieguna wzrostu
metropolii, co pociąga za sobą systematyczny i stały wzrost znaczenia sąsiadujących z nim gmin. Należy jednak podkreślić, iż siła metropolii jest w pierwszym rzędzie związana ze zdolnością do pełnienia
funkcji metropolitalnych oraz pozycją konkurencyjną Poznania jako znaczącego i liczącego się w Polsce
i Europie ośrodka gospodarczego, naukowego, usługowego i kulturalnego.
127
STRATEGIA ROZWOJU MIASTA POZNANIA DO ROKU 2030
Priorytety rozwoju miasta na lata 2014-2020
128
Podkreślenie konieczności traktowania metropolii Poznań jako całości nie oznacza zaniechania prowadzenia przez Poznań aktywnej polityki mieszkaniowej i poprawy jakości życia tak, aby zahamować spadek liczby ludności w Śródmieściu i stworzyć atrakcyjną ofertę życia w mieście dla obecnych i nowych
mieszkańców. Jej zasadniczym celem nie jest konkurencja w ramach metropolii, ale zwiększenie zdolności do pozyskiwania nowych mieszkańców przez całą aglomerację, dzięki wzbogaceniu oferty mieszkaniowej, której poznański rynek nieruchomości stanowi ważną część. Przygotowywanie i udostępnianie
nowych terenów pod budownictwo mieszkaniowe oraz zabezpieczenie przez plany miejscowe wysokiej jakości struktury zabudowy i jej otoczenia należą do najważniejszych działań odpowiadających na
stojące przed miastem wyzwania demograficzne.
Z zestawienia wyzwań strategicznych wygenerowanych w procesie aktualizacji Strategii nie wynika
priorytet w zakresie poprawy jakości kształcenia w poznańskich szkołach. Na konieczność poprawy
sytuacji w tym obszarze wskazują eksperci, którzy uzasadniają swoje stanowisko, analizując wskaźniki kontekstowe badane także w ramach monitoringu strategicznego, oraz uczestnicy licznych debat
organizowanych podczas aktualizacji Strategii. Biorąc pod uwagę znaczenie osiągania zadawalających
wyników nauczania przez uczniów poznańskich szkół w procesie rozwoju miasta, należy dodatkowo
sformułować priorytet w brzmieniu:
n poprawa jakości kształcenia i wspieranie młodych talentów.
Zidentyfikowane priorytety powinny być wskazówką dla Rady Miasta Poznania i Komitetu Sterującego
przy alokowaniu środków finansowych na realizację Strategii. Programy strategiczne odpowiadające
zidentyfikowanym wyzwaniom powinny być intensywnie realizowane i szczegółowo monitorowane.