Pierwsze wyniki oceny podatności na werticiliozę nowych

84
WYNIKI OCENY PODATNOŚCI NA WERTYCYLIOZĘ
NOWYCH ZAGRANICZNYCH ODMIAN DESEROWYCH
TRUSKAWKI W ROKU 2007
Agnieszka Masny, Edward Żurawicz
Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach
e-mail: [email protected]
Wertycylioza jest groźną chorobą systemu korzeniowego wielu roślin,
w Polsce powszechnie występuje we wszystkich rejonach uprawy
truskawki. Jej sprawcą są grzyby z rodzaju Verticillium, głównie V. dahliae,
utrzymujący się w podłożu przez wiele lat i stanowiący zagrożenie dla
nasadzeń roślin różnych gatunków. Objawy choroby pojawiają się przede
wszystkim na roślinach młodych, w okresie 2-3 miesięcy po ich
wysadzeniu, zwłaszcza w warunkach niedostatku wilgoci w glebie.
Głównymi symptomami choroby są: więdnięcie, brązowienie i zasychanie
liści (począwszy od najstarszych), brązowienie ogonków liściowych,
nekrozy naczyń, zamieranie wierzchołków korzeni, osłabienie siły wzrostu
roślin i ich owocowania, a w przypadku silnego porażenia – zamieranie
roślin. Uprawa odmian wrażliwych na tę chorobę może narazić
producentów na poważne straty, bądź wiąże się z koniecznością
stosowania dużych dawek środków ochrony roślin do odkażania gleby, co
znacznie podnosi koszty produkcji i przyczynia się do zanieczyszczenia
środowiska.
Celem badań była ocena podatności na wertycyliozę kilku nowych
zagranicznych odmian truskawki, odznaczających się wysoką jakością
deserową owoców.
Badania przeprowadzono w roku 2007 w Instytucie Sadownictwa
i Kwiaciarstwa w Skierniewicach (na Sabadianach) na polu doświadczalnym o dużej zawartości inokulum V. dahliae w glebie (tzw. „polu
śmierci”). Objęto nimi 9 odmian truskawki: ‘Camarosa’, ‘Gloria’,
‘Ventana’, ‘Susy’, ‘Vima Rina’, ‘Vima Xima’, ‘Elianny’, ‘Malling Pearl’
i ‘Albion’. Za standardy przyjęto odmiany: ‘Kent’, ‘Elsanta’ i ‘Elkat’,
85
różniące się stopniem podatności na wertycyliozę. Przed założeniem
doświadczenia wykonano analizę gleby pod kątem zawartości inokulum
V. dahliae i stwierdzono średnio 24 propagule/1 g gleby. Doświadczenie
założono w połowie maja 2007 roku w układzie bloków losowych,
w czterech powtórzeniach, używając sadzonek frigo kategorii A (średnica
korony 10-15 mm). Powtórzeniem było 25 roślin posadzonych w jednym
rzędzie, w rozstawie 25 x 100 cm.
Przed posadzeniem roślin glebę wzbogacono w potas i fosfor, a w czasie
trwania sezonu wegetacyjnego zastosowano nawożenie azotowe, a ponadto
kilkakrotnie wykonano uprawę mechaniczną w międzyrzędziach,
usuwając w ten sposób chwasty i spulchniając glebę. Wyrastające
kwiatostany i rozłogi systematycznie usuwano w celu wzmocnienia roślin.
W okresie bezdeszczowym co najmniej raz w tygodniu rośliny
nawadniano przy użyciu deszczowni samobieżnej Polymat 130.
Tabela 1. Ocena stopnia porażenia roślin truskawki przez V. dahliae
(Skierniewice, 2007)
Odmiana
Kent
Elsanta
Camarosa
Gloria
Ventana
Susy
Vima Rina
Vima Xima
Elianny
Malling Pearl
Elkat
Albion
Stopień porażenia roślin przez V. dahliae*
29 sierpnia
25 września
26 października
2,2 bc**
2,8 d
2,8 d
1,1 ab
1,2 a-c
1,2 a-c
1,5 a-c
1,8 b-d
1,9 b-d
2,6 c
2,8 d
2,8 d
2,2 bc
2,3 cd
2,5 cd
1,5 a-c
1,8 b-d
1,8 b-d
0,3 a
0,5 ab
0,7 ab
2,7 c
3,1 d
3,1 d
0,5 a
0,6 ab
0,6 ab
2,3 bc
2,7 d
2,9 d
0,1 a
0,2 a
0,3 a
0,3 a
0,6 ab
0,9 ab
*Ocena wg skali bonitacyjnej 0-4, w której: 0 – oznacza brak symptomów choroby, 4 – zamieranie
roślin wskutek porażenia przez patogena
**Średnie oznaczone tą samą literą nie różnią się istotnie przy poziomie istotności  = 0,05
W okresie od sierpnia do października 2007 roku w odstępach
miesięcznych wykonano trzykrotną ocenę stopnia porażenia roślin przez
86
V. dahliae (dokładne terminy oceny zamieszczono w tabeli 1). Do oceny
stopnia porażenia roślin przez tę chorobę użyto skali bonitacyjnej 0-4,
w której: 0 – oznacza brak symptomów choroby, 4 – zamieranie roślin
wskutek porażenia przez patogena. Każda roślina oceniana była indywidualnie. Zebrane wyniki zestawiono i opracowano statystycznie przy
użyciu analizy wariancji i testu t-Duncana; przedstawiono je w tabeli 1.
Najsilniej porażone przez V. dahliae były rośliny odmiany ‘Vima
Xima’, a w dalszej kolejności: ‘Malling Pearl’, ‘Gloria’ i ‘Ventana’,
a także odmiana standardowa ‘Kent’. Większość roślin tych odmian
masowo zamierała już po upływie 3 miesięcy od posadzenia. W najmniejszym stopniu porażone były natomiast rośliny odmiany ‘Elkat’, a następnie ‘Elianny’, ‘Vima Rina’ i ‘Albion’. Jedynymi objawami choroby na
roślinach tych odmian było niewielkie ograniczenie wzrostu pojedynczych
roślin, któremu towarzyszyły tylko lekkie symptomy wertycyliozy
w postaci więdnięcia i zasychania najstarszych liści, natomiast nie
stwierdzono zamierania żadnej rośliny.
Badania współfinansowane z grantu 036 AGRI GEN RES 870/204
"GENBERRY".