Microsoft PowerPoint..

dezynfekcja
Środki odkażające
antyseptyka
• Środek antyseptyczny jest środkiem
dezynfekującym, jednakże stosowanym na
skórę i żywe tkanki.
• Termin dezynfekcja określa stosowanie
chemicznych czynników, które niszczą lub
hamują wzrost patogennych
mikroorganizmów będących w stanie nie
przetrwalnikowej lub wegetatywnej.
• Podczas dezynfekcji nie jest konieczne
zabicie wszystkich mikroorganizmów, ale ich
redukcja.
• Środki dezynfekujące są stosowane do
eliminacji mikroorganizmów z martwych
przedmiotów i materiałów.
sterylizacja
• Sterylizacja z kolei to całkowite usunięcie
lub zniszczenie wszystkich żywych
mikroorganizmów.
• Niektóre środki dezynfekujące wykazują
zdolności sterylizacyjne
• W celu sterylizacji stosuje się procesy
fizyczne (wysoka temperatura,
promieniowanie, filtracja).
Konserwacja
Mechanizm działania
• Polega na zachowaniu stanu bez d-jów lub
z ich niewielką ilością
• Konserwacja polega na zastosowaniu
związków chemicznych, które zabijają lub
hamują wzrost mikroorganizmów w
preparatach takich jak krople do oczu czy
iniekcjach.
• Uszkodzenie błony cytoplazmatycznej
• Zahamowanie enzymu w wyniku
denaturacji lub zablokowania grup SH lub
aminowych
• Reakcje chemiczne z kwasami
nukleinowymi
Środki antyseptyczne i odkażające
Środki antyseptyczne i odkażające
• Kwasy
– Kwas borny w roztworach 1-3%
– Czteroboran sodowy (boraks)do pędzlowania
jamy ustnej 10-20%
– Kwas salicylowy 2-10%
– Kwas benzoesowy
– Kwas undecylenowy
• Aldehydy, alkohole
– Formaldehyd
– Alkohol etylowy
• Siła alkoholi wzrasta od etanolu do propanolu (npropanol i izopropanol)
– Fenole
•
•
•
•
Fenol
Krezol
Lizol
Tymol
Środki antyseptyczne i odkażające
– Fenole
•
•
•
•
Fenol
Krezol
Lizol
Tymol –
– 1-10% w roztworach alkoholowych do odkażania kanałów
korzeniowych
– W pastylkach do ssania (Septolete)
– Stosowany w maściach, żelach do nacierania (łącznie z
mentolem)
– Do inhalacji
– 0,5-1% roztwory wodno-alkoholowe do odkażania skóry,
błon śluzowych
– Płyny do płukania ust, pasty do zębów
Środki antyseptyczne i odkażające
– Fenole
• Eugenol –składnik olejku goździkowego
– Stosowany do inhalacji
– 0,5-1% alkoholowy lub wodno-alkoholowy roztwór do
odkażania skóry, błon śluzowych
– Płyny do płukania ust, pasty do zębów
• Triklosan
– Wykazuje aktywność przeciw G- w tym beztlenowcom i drożdżakom
– Stosowany w nowszych pastach do zębów w stężeniach 0,2-0,3%
– W płukankach 0,03-0,045%
Środki antyseptyczne i odkażające
Środki antyseptyczne i odkażające
• Środki utleniające uwalniają reaktywne
formy tlenu
• Związki chlorowcowe i ich pochodne
– Ozon
– Nadtlenek wodoru
• Rozkład przez katalazę
• 3% do odkażania ran
• 1 łyżka 3%roztworu na szklankę wody do płukania
gardła i jamy ustnej
• 0,5-1,5% do płukania jamy ustnej
– Nadmanganian potasu
– Chloramina B – do odkażania pomieszczeń
(2-5%), narzędzi, sprzętów (0,5-2%)
– Podchloryn sodu
– Jod – Jodyna
– Jod w postaci jodoforów
jod
• Hipertyroidizm i hipotyroidizm
• Reakcje nadwrażliwości
• Płyn Lugola
• Jodyna – spirytusowy roztwór jodu
Podchloryn sodu
• NaOCl, roztwór Dakina
• Stosowany w stężeniach 0,5-5,25%
• Wykazuje działanie utleniające, alkaliczne (pH
10.8-12.9)
• Stosowany w celu chemiczno-mechanicznego
opracowania systemu kanału korzeniowego
• Ma właściwości hipertoniczne w stosunku do
płynów tkankowych
• Szerokie spektrum działania:
– Bakterio-, wiruso- i grzybobójcze
– Dezaktywacja toksyn bakteryjnych
– Zdolność do rozpuszczania organicznej i
nieorganicznej zawartości kanału korzeniowego
Podchloryn sodu
• Działania niepożądane
–
–
–
–
–
Ból i narastający obrzęk
Podbiegnięcie krwawe i krwiaki
Proces obumierania tkanek, martwica
Parestezje
Wtórne zakażenia
– Połknięcie powoduje:
• Wymioty
• Odwracalne uszkodzenie błony śluzowej przełyku
Podchloryn sodu
• W przypadku przypadkowego połknięcia
– Oparzone tkanki ulegają martwicy rozpływnej
– Stosować:
• Surowe jajko
• Majonez mleko w celu związania zasady sodowej
Podchloryn sodu
Podchloryn sodu
• Nieostrożne posługiwanie się roztworami
podchlorynu sodu może wywołać poważne
powikłania miejscowe, a nawet
ogólnoustrojowe ze stanami zagrożenia
życia
• Po przypadkowym przepchnięciu podchlorynu do
tkanek przyzębia okołowierzchołkowego należy:
• Zakres stężeń stosowanych w celu
hamowania rozwoju płytki nazębnej,
działania przeciwpróchnicowego i
antyseptycznego0,03% to 0,2%.
• Wykazuje aktywność przeciwgrzybiczą i
przeciwbakteryjną (gram positive and
gram-negative)
• Przebarwienia zębów, wypełnień i koron
akrylowych
• Zaburzenia smaku
• Zwiększenie odkładania kamienia
nazębnego
– Przepłukać obficie solą fizjologiczną
– Stosować okłady z lodu
– Stosowanie leków przeciwbólowych: Paracetamol,
Ibuprofen
– Antybiotykoterapia w objawach zakażenia tkanek lub
jej uszkodzenia
– W przypadku stwierdzenia martwicy terapia
przeciwzakrzepowa
– Hospitalizacja
– Niekiedy narastający obrzęk zagraża drożności dróg
oddechowych -GKS
• Stosować stosunkowo krótko 2-4 tygodnie
Środki antyseptyczne i odkażające
• Habitane -0,1 i 0,2%
• Corsodyl -0,2% 2xdz do płukania po 10ml
• Tenzydy
– Benzalkonium (Sterinol)
• Do odkażania rąk 0,05-0,2%
• 2-4% roztwór wodny stosowany do mycia
rąk
• Przepłukiwania ran 0,01-0,1%
• Płukania pęcherza moczowego (0,02- 0,05%)
– Abacil -5% płyn
– Manusan - 4% płyn
Środki antyseptyczne i odkażające
Środki antyseptyczne i odkażające
• Związki srebra
• Inne:
– Azotan srebra – 10 – 20% roztwór do
przyżegania
– Sól srebrowa sulfadiazyny - Dermazin
– Chinoksyzol
– Etakrydyna (Rivanol) –stosowany w leczeniu
zainfekowanych ran i oparzeń, ropni i
czyraków
– Błękit metylenowy
– Fiolet krystaliczny
– Nadtlenek benzylu