pomoc redakcji

Od redakcji
„Pomimo wielu wysiłków, mimo najlepiej przemyślanych i zorganizowanych działań (…) oraz
spójnej polityki zapobiegania krzywdzeniu dzieci przez rodziców, problemu tego nie da się
całkowicie wyeliminować. Zawsze i w każdym społeczeństwie będą rodzice, którzy atakują
swoje dzieci, zaniedbują je, odrzucają czy poniżają. To, czego można realistycznie oczekiwać,
to jedynie redukcja występowania tego zjawiska.” — pisze Ewa Jarosz w artykule otwierającym ten numer kwartalnika. Nie sposób polemizować z tak oczywistą tezą. Problem krzywdzenia dzieci nie zniknie. Jego skala jest jednak zależna od podejmowania i skuteczności działań ukierunkowanych na neutralizowanie przyczyn zjawiska i czynników ryzyka jego wystąpienia oraz wzmacnianie czynników ochronnych wspierających dziecko i rodzinę.
Współczesne podejście do profilaktyki krzywdzenia dzieci wymaga uwzględnienia różnych
uwarunkowań problemu i wielowymiarowych działań sprawdzonych w procesie naukowej
ewaluacji. Ich celem musi być zarówno zapobieganie zachowaniom krzywdzącym dzieci, jak
i przeciwdziałanie powtórnemu krzywdzeniu. Ich adresatami musimy być my wszyscy — społeczeństwo, którego wartości, normy i reakcje decydują o przyzwoleniu na złe traktowanie dzieci, oraz rodzice, którzy ze względu na unikalną relację władzy i odpowiedzialności najłatwiej
mogą skrzywdzić dziecko, ale również najskuteczniej mogą je chronić. Adresatami działań profilaktycznych powinny być w końcu same dzieci, by wiedziały, jak unikać zagrożeń związanych
z przemocą, ale również — jak znaleźć pomoc i wsparcie, gdy zostaną skrzywdzone.
Przedstawiając wybrane podejścia do profilaktyki krzywdzenia dzieci, koncentrujemy się
na edukacji rodziców zwiększającej ich umiejętności wychowawcze oraz skupującej się na
konkretnych czynnikach ryzyka krzywdzenia przez nich dzieci. Prezentujemy również programy adresowane do dzieci i młodzieży.
Konieczność systematycznej ewaluacji skuteczności działań profilaktycznych adresowanych do rodziców podkreśla w swoim artykule Richard Barth. Autor omawia, bazującą na
empirycznych dowodach pozytywnego oddziaływania, wielowymiarową kampanię edukacyjną skierowaną do rodziców — Trzy P (Triple P — Positive Parenting Program). Jej celem jest
wspieranie rodziców w zmaganiach z różnorodnymi problemami dziecka i trudnościami wychowawczymi. Autor uznaje, że proponowane podejście do ochrony dzieci przed krzywdzeniem może ukierunkować rozwój programów dla rodziców.
Prezentowane programy edukacji dzieci są propozycjami przekazów wiedzy dotyczącej
różnych aspektów krzywdzenia w dzieciństwie, adresowanych do różnych grup wiekowych.
Wiekszość z nich to autorskie propozycje psychologów i pedagogów z Fundacji Dzieci Niczyje. Są realizowane w pracy z dziećmi i młodzieżą, ale nie doczekały się jeszcze systematycznej
ewaluacji w zakresie wpływu udziału w zajęciach na podatność na wiktymizację. Liczymy
na to, iż prezentacja tych programów stanie się inspiracją do ich realizacji. Zapraszamy zainteresowane organizacje, instytucje i profesjonalistów do współpracy i gromadzenia doświadczeń na temat atrakcyjnego, angażującego i skutecznego przekazywania dzieciom informacji
i umiejętności chroniących je przed przemocą i wykorzystywaniem.
Redaktor naczelna
Dziecko krzywdzone • nr 1 (34) 2011