Spis treści
Transkrypt
Spis treści
Spis treści Wykaz skrótów ............................................................................................................ 11 Wprowadzenie ............................................................................................................ 17 CZĘŚĆ I Europejskie prawo procesowe cywilne Projektowane zmiany rozporządzenia nr 44/2001, Karol Weitz .............................. I. Wprowadzenie ................................................................................................... II. Zakres zastosowania ........................................................................................... 1. Uwagi ogólne ................................................................................................ 2. Pozwani z państw trzecich ............................................................................ 3. Przedmiotowy zakres zastosowania .............................................................. 3.1. Acta iure imperii .................................................................................. 3.2. Sądownictwo polubowne .................................................................... 3.3. Sprawy alimentacyjne ......................................................................... 4. Stosunek do innych aktów prawnych ........................................................... III. Jurysdykcja krajowa ........................................................................................... 1. Uwagi ogólne ................................................................................................ 2. Sprawy dotyczące praw rzeczowych na ruchomościach lub posiadania ruchomości ................................................................................................... 3. Wielość pozwanych ...................................................................................... 4. Wielość pozwanych w sprawach wynikających z indywidualnych umów o pracę .......................................................................................................... 5. Jurysdykcje wyłączne ................................................................................... 6. Umowy jurysdykcyjne ................................................................................... 6.1. Uwagi ogólne ...................................................................................... 6.2. Problem prawa właściwego ................................................................ 6.3. Umowy jurysdykcyjne na rzecz sądów państwa trzeciego .................. 7. Jurysdykcja krajowa powstała wskutek wdania się pozwanego w spór ........ 8. Jurysdykcja krajowa dodatkowa i konieczna ................................................ 8.1. Uwagi ogólne ...................................................................................... 8.2. Jurysdykcja krajowa dodatkowa ......................................................... 8.3. Jurysdykcja krajowa konieczna ........................................................... IV. Badanie jurysdykcji i dopuszczalności postępowania ......................................... 21 22 27 27 28 34 34 34 37 37 41 41 42 43 44 45 48 48 49 51 52 55 55 55 58 60 5 Spis treści V. Zawisłość spraw i sprawy wiążące się ze sobą .................................................... 1. Uwagi ogólne ................................................................................................ 2. Stwierdzenie jurysdykcji przez sąd, przed którym najpierw wytoczono powództwo ................................................................................................... 3. Wzmocnienie skuteczności umów jurysdykcyjnych ...................................... 4. Wzmocnienie skuteczności zapisu na sąd polubowny ................................... 5. Sprawy wiążące się ze sobą .......................................................................... 6. Określenie chwili wytoczenia powództwa .................................................... 7. Respektowanie uprzedniej zawisłości sprawy przed sądem państwa trzeciego ....................................................................................................... 8. Koordynacja postępowania w sprawie głównej i postępowania co do stosowania środków tymczasowych .............................................................. VI. Środki tymczasowe włącznie ze środkami zabezpieczającymi ............................ 1. Pojęcie środków tymczasowych i zabezpieczających ..................................... 2. Jurysdykcja krajowa dla stosowania środków tymczasowych i zabezpieczających ...................................................................................... VII. Uznawanie i wykonywanie orzeczeń, dokumentów urzędowych i ugód sądowych ................................................................................................ 1. Uwagi ogólne ............................................................................................... 2. Zakres orzeczeń i innych tytułów mogących podlegać uznaniu lub wykonaniu .............................................................................................. 3. Uznanie i wykonalność orzeczeń niewymagających exequatur ...................... 3.1. Automatyczne uznanie i automatyczna wykonalność ......................... 3.2. Środki ochrony dłużnika w prawie unijnym ....................................... 3.3. Postępowanie egzekucyjne i środki ochrony dłużnika według prawa krajowego ........................................................................................... 4. Uznanie i wykonalność orzeczeń wymagających exequatur .......................... 5. Regulacje wspólne dla orzeczeń niewymagających exequatur oraz orzeczeń wymagających exequatur .............................................................................. 6. Dokumenty urzędowe i ugody sądowe ......................................................... VIII. Pozostałe kwestie ............................................................................................... IX. Uwagi końcowe .................................................................................................. Literatura ................................................................................................................... Automatyczna wykonalność orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych w Unii Europejskiej – geneza, stan obecny i perspektywy, Paweł Grzegorczyk ................... I. Początki .............................................................................................................. II. System wykonywania orzeczeń zagranicznych w świetle rozporządzeń nr 44/2001 i 2201/2003 .................................................................................... III. Założenia programowe modelu automatycznej wykonalności. Zasada wzajemnego zaufania jako aksjologiczna podstawa pełnej realizacji swobodnego przepływu orzeczeń ................................................................................................ IV. Automatyczna wykonalność orzeczeń w tzw. rozporządzeniach drugiej generacji (rozporządzenie nr 805/2004, nr 1896/2006, nr 861/2007 i nr 4/2009) ......... 1. Uwagi wstępne ............................................................................................. 2. Przedmiot orzeczeń objętych automatyczną wykonalnością ......................... 3. Istota automatycznej wykonalności orzeczeń w Unii Europejskiej ................ 6 62 62 62 66 72 78 79 80 85 86 86 87 89 89 90 93 93 96 106 108 110 112 113 114 114 121 121 125 131 138 138 141 147 Spis treści 3.1. Uchylenie exequatur ............................................................................ 3.2. Eliminacja podstaw odmowy stwierdzenia wykonalności .................. 4. Odmowa, ograniczenie i zawieszenie wykonania ......................................... 4.1. Uwagi wstępne .................................................................................... 4.2. Odmowa wykonania ........................................................................... 4.2.1. Odmowa wykonania na podstawie prawa unijnego ................ 4.2.1.1. Kolizja orzeczeń ........................................................ 4.2.1.2. Spełnienie świadczenia ............................................. 4.2.1.3. Przedawnienie .......................................................... 4.2.2. Odmowa wykonania na podstawie prawa krajowego ............. 4.3. Zawieszenie lub ograniczenie wykonania .......................................... V. Automatyczna wykonalność a uznanie zagranicznego orzeczenia ..................... VI. Ocena i perspektywy .......................................................................................... Literatura ................................................................................................................... 147 149 156 156 158 159 159 162 163 164 170 176 181 190 Jurysdykcja krajowa w sprawach alimentacyjnych w świetle rozporządzenia nr 4/2009, Karol Weitz ................................................................................................. I. Wprowadzenie ................................................................................................... II. Przedmiotowy zakres zastosowania rozporządzenia nr 4/2009 ......................... III. Podstawy jurysdykcji krajowej ............................................................................ 1. Zagadnienia ogólne ...................................................................................... 2. Jurysdykcja krajowa według przepisów ogólnych ........................................ 3. Wpływ woli stron na jurysdykcję krajową .................................................... 4. Jurysdykcja dodatkowa i jurysdykcja konieczna ........................................... 5. Ograniczenie prowadzenia postępowania .................................................... 6. Środki tymczasowe i zabezpieczające ........................................................... Literatura ................................................................................................................... 197 197 202 212 212 217 221 225 229 232 234 Zabezpieczenie dowodu na gruncie rozporządzeń nr 44/2001 i 1206/2001, Piotr Rylski .................................................................................................................... I. Uwagi wstępne ................................................................................................... II. Istota i funkcje zabezpieczenia dowodu w wybranych regulacjach krajowych państw członkowskich Unii Europejskiej ............................................................ III. Teoretyczne sposoby zabezpieczenia dowodu w obrocie międzynarodowym ..... IV. Zabezpieczenie dowodu w ramach międzynarodowej pomocy prawnej na gruncie rozrządzenia nr 1206/2001 .............................................................. V. Jurysdykcja sądów państw członkowskich w postępowaniu o zabezpieczenie dowodu na podstawie rozporządzenia nr 44/2001 ........................................... 1. Jurysdykcja krajowa sądów państw członkowskich mających jurysdykcję krajową w sprawie głównej w postępowaniu o zabezpieczenie dowodu .......... 2. Jurysdykcja krajowa sądów państw członkowskich niemających jurysdykcji krajowej w sprawie głównej w postępowaniu o zabezpieczenie dowodu ..... VI. Bezpośrednie wykonanie zabezpieczenia dowodu na terytorium innego państwa członkowskiego a system międzynarodowej pomocy prawnej na gruncie rozporządzenia nr 1206/2001 ................................................................................ VII. Uwagi końcowe ................................................................................................. Literatura ................................................................................................................... 237 237 239 244 246 253 255 257 266 270 271 7 Spis treści Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/EC z 21 maja 2008 r. w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych, Rafał Morek ................................................................................................................... I. Uwagi wprowadzające ....................................................................................... II. Geneza dyrektywy 2008/52/WE ........................................................................ III. Stan implementacji dyrektywy 2008/52/WE w państwach członkowskich UE – uwagi ogólne ................................................................................................... IV. Cel dyrektywy 2008/52/WE .............................................................................. V. Definicja pojęcia „mediacja” ............................................................................... VI. Definicja pojęcia „mediator” ............................................................................... VII. Mediacje sądowe i mediacje obowiązkowe ......................................................... VIII. Wykonalność ugód zawartych w drodze mediacji .............................................. IX. Poufność mediacji .............................................................................................. X. Wpływ mediacji na okresy przedawnienia ......................................................... XI. Informacje dla ogółu społeczeństwa ................................................................... XII. Informacje dotyczące właściwych sądów i organów .......................................... XIII. Przegląd regulacji i transpozycja ........................................................................ Literatura ................................................................................................................... 274 274 275 280 280 281 283 286 293 295 299 305 307 307 308 CZĘŚĆ II Europejskie prawo kolizyjne Statut umów ubezpieczenia według rozporządzenia Rzym I, Mateusz Pilich ......... I. Wprowadzenie ................................................................................................... II. Temporalny, podmiotowy i przedmiotowy zakres zastosowania rozporządzenia do umów ubezpieczenia ..................................................................................... 1. Intertemporalny aspekt międzynarodowego prawa umów ubezpieczenia .... 2. Problemy kwalifikacyjne międzynarodowego prawa kontraktów ubezpieczenia w rozporządzeniu Rzym I ...................................................... III. Prawo właściwe dla umów ubezpieczenia .......................................................... 1. Wewnętrzna systematyka art. 7 rozporządzenia Rzym I ............................... 2. Umowy nieobjęte zakresem art. 7 (masowe ryzyko zlokalizowane poza Unią Europejską, reasekuracja) ............................................................................... 3. Umowy obejmujące duże ryzyko .................................................................. 4. Umowy obejmujące masowe ryzyka ulokowane wewnątrz UE oraz umowy ubezpieczenia na życie ............................................................. IV. Kolizyjnoprawna problematyka ubezpieczeń obowiązkowych. Przepisy wymuszające swoje zastosowanie ...................................................................... 1. Umowy ubezpieczenia obowiązkowego ........................................................ 2. Przepisy wymuszające swoje zastosowanie ................................................... V. Zakres norm kolizyjnych dla umów ubezpieczenia ............................................. VI. Podsumowanie i wnioski końcowe...................................................................... Literatura ................................................................................................................... 313 313 315 315 321 331 331 336 349 352 362 362 374 380 384 386 Prawo właściwe dla umów licencyjnych o korzystanie z praw własności intelektualnej w świetle rozporządzenia Rzym I, Rafał Sikorski ............................. 390 I. Wprowadzenie ................................................................................................... 391 II. Ogólna charakterystyka poszukiwania prawa właściwego dla umów licencyjnych w świetle postanowień rozporządzenia Rzym I .............................. 392 8 Spis treści III. Wybór prawa przez strony umowy licencyjnej ................................................... IV. Artykuł 4 ust. 1 rozporządzenia Rzym I a prawo właściwe dla umów zezwalających na korzystanie z praw własności intelektualnej ......................... 1. Uwagi ogólne ............................................................................................... 2. Artykuł 4 ust. 1 lit. f projektu rozporządzenia Rzym I – szczególna reguła kolizyjna dla umów licencyjnych .................................................................. 3. Artykuł 4 ust. 1 lit. e rozporządzenia Rzym I – szczególna reguła kolizyjna dla umów franchisingu ................................................................................. 4. Artykuł 4 ust. 1 lit. f rozporządzenia Rzym I – szczególna reguła kolizyjna dla umów dystrybucji ................................................................................... 5. Artykuł 4 ust. 1 lit. b rozporządzenia Rzym I – szczególna reguła kolizyjna dla umów o świadczenie usług ..................................................................... 6. Podsumowanie rozważań odnoszących się do stosowania norm kolizyjnych wyrażonych w art. 4 ust. 1 rozporządzenia Rzym I ...................................... V. Świadczenie charakterystyczne w umowach licencyjnych – art. 4 ust. 2 rozporządzenia Rzym I .................................................................... 1. Koncepcja świadczenia charakterystycznego – uwagi ogólne ....................... 2. Poszukiwanie świadczenia charakterystycznego w umowach licencyjnych – przegląd głównych stanowisk .................................................................... 3. Określenie „świadczenie charakterystyczne” w umowach licencyjnych o korzystanie z praw własności intelektualnej ............................................. 3.1. Świadczenie charakterystyczne w umowach licencyjnych w prawie autorskim ............................................................................................ 3.2. Świadczenie charakterystyczne w umowach licencyjnych w prawie własności przemysłowej ...................................................................... 3.3. Prawo właściwe dla umów licencyjnych o korzystanie ze wspólnotowego wzoru przemysłowego i wspólnotowego znaku towarowego ......................................................................................... VI. Prawo najściślej powiązane z umową licencyjną – stosowanie klauzul korekcyjnych zawartych w art. 4 ust. 3 i 4 rozporządzenia Rzym I .................... VII. Prawo właściwe dla umów konsumenckich a umowy licencyjne ....................... VIII. Prawo właściwe dla umów o pracę a umowy licencyjne .................................... IX. Przepisy wymuszające swoje zastosowanie ........................................................ X. Zakres zastosowania statutu kontraktowego. Rozgraniczenie statutu kontraktowego i praw na dobrach niematerialnych ........................................... XI. Rozwiązania kolizyjne zawarte w rozporządzeniu Rzym I na tle najnowszych propozycji doktryny ........................................................................................... XII. Podsumowanie ................................................................................................... Literatura ................................................................................................................... Prawo właściwe dla naruszeń praw własności intelektualnej w świetle postanowień rozporządzenia Rzym II, Rafał Sikorski ............................................... I. Wprowadzenie ................................................................................................... II. Konwencje międzynarodowe dotyczące praw własności intelektualnej a prawo kolizyjne ............................................................................................................. 1. Uwagi ogólne ................................................................................................ 2. Zasada traktowania narodowego jako źródło norm kolizyjnych ................... 393 394 394 395 396 397 398 399 400 400 402 405 406 411 413 414 416 419 420 422 423 425 426 429 430 432 432 433 9 Spis treści 3. Inne postanowienia konwencji międzynarodowych dotyczących ochrony własności intelektualnej jako źródła norm kolizyjnych ................................. 4. Zasada terytorializmu jako uzasadnienie rozstrzygnięć w prawie kolizyjnym III. Prawo właściwe dla naruszeń praw własności intelektualnej w świetle postanowień art. 8 rozporządzenia Rzym II – zagadnienia ogólne .................... IV. Prawo właściwe dla naruszeń praw własności intelektualnej w świetle art. 8 ust. 1 rozporządzenia Rzym II ............................................................................ V. Prawo właściwe dla naruszeń jednolitych wspólnotowych (unijnych) praw własności intelektualnej ..................................................................................... 1. Uwagi ogólne ............................................................................................... 2. Art. 8 ust. 2 rozporządzenia Rzym II a postanowienia rozporządzeń regulujących jednolite prawa własności intelektualnej ................................. 3. Ocena rozwiązań kolizyjnych dla naruszeń jednolitych praw własności intelektualnej ................................................................................................ VI. Prawo właściwe dla naruszeń w Internecie ....................................................... VII. Prawo właściwe dla naruszeń praw autorskich i pokrewnych a teoria emisji w odniesieniu do nadań satelitarnych ............................................................... VIII. Wyłączenie możliwości wyboru prawa oraz stosowania prawa wspólnego miejsca pobytu lub prawa najściślej powiązanego .............................................. IX. Zakres zastosowania prawa właściwego dla naruszeń praw własności intelektualnej wskazanego za pośrednictwem art. 8 rozporządzenia Rzym II .... X. Podsumowanie ................................................................................................... Literatura ................................................................................................................... Problematyka kolizyjnoprawna umów o roboty budowlane, Michał Wojewoda ..... I. Wprowadzenie ................................................................................................... II. Pojęcie umowy o roboty budowlane ................................................................... III. Wybór prawa przez strony .................................................................................. IV. Prawo właściwe w braku wyboru ....................................................................... V. Umowy konsumenckie ....................................................................................... VI. Znaczenie prawa miejsca prowadzenia inwestycji .............................................. VII. Problem rozszczepienia statutu .......................................................................... VIII. Prawo właściwe dla stosunków między podwykonawcą a inwestorem .............. 1. Roszczenia inwestora względem podwykonawców ...................................... 2. Roszczenia podwykonawców względem inwestora ...................................... IX. Prawo właściwe w przypadku inwestycji realizowanych w trybie zamówień publicznych ........................................................................................................ X. Zakończenie ....................................................................................................... Literatura ................................................................................................................... 437 441 443 444 446 446 446 451 452 460 461 463 466 468 471 471 477 479 487 495 502 506 509 511 512 520 523 524 O autorach ................................................................................................................... 527 10