Częstotliwość badań monitoringowych gatunków zwierząt pdf 642kB

Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000
METODYKA MONITORINGU
Częstotliwość badań monitoringowych
gatunków zwierząt
Proponowana, minimalna częstotliwość badań
Opracowując propozycję częstotliwości prac monitoringowych brano pod uwagę następujące czynniki:
zalecenia co do częstotliwości obserwacji dla gatunku, przedstawione w przewodnikach monitoringu,
termin prac monitoringowych dla gatunku w okresie 2006-2014, zagrożenie gatunków, związek z
siedliskami wrażliwymi (narażonymi na szybkie zmiany), rytm sprawozdawczości o stanie ochrony
gatunków do Komisji Europejskiej oraz koszt prac monitoringowych.
W efekcie zdecydowano się na przyjęcie schematycznej częstotliwości dostosowanej do rytmu
sprawozdawczości o stanie ochrony. Raporty do Komisji Europejskiej składane są co 6 lat, przyjęto więc, że
każdy gatunek powinien być monitorowany przynajmniej raz na 6 lat. Gatunki o negatywnych trendach w
populacjach lub/i związane z niestabilnymi siedliskami, np. półnaturalnymi powinny być monitorowane co
3 lata. Proponowana częstotliwość uwarunkowana jest po części względami pozamerytorycznymi, a
mianowicie wysokimi kosztami monitoringu zwierząt, niemniej dla części gatunków okres 6 lat jest
wystarczający. Dotyczy to zwłaszcza gatunków, o populacjach stabilnych lub rosnących, gatunków
związanych ze stosunkowo stabilnym środowiskiem leśnym lub środowiskiem górskim, gatunków, których
liczebność jest trudna do oceny (określenie „stanu populacji” na stanowisku sprowadza się do stwierdzenia
obecności). Należy tu zaznaczyć, że w przypadku monitoringu prowadzonego z częstotliwością co 6 lat
określanie rzeczywistych trendów populacyjnych będzie możliwe dopiero za 20-30 lat (po kilku cyklach
monitoringowych). Jeśli chcemy szybciej uchwycić rzeczywiste zmiany w liczebności gatunków, monitoring
stanu populacji powinien być jak najczęstszy, najlepiej coroczny. Z taką częstotliwością prowadzi się
niezależne obserwacje monitoringowe dla pewnych rzadkich gatunków (np. świstak, kozica, żubr, susły),
dla gatunków nietoperzy w schronieniach zimowych. Z tego też powodu zalecana częstość prac dla
gatunków monitorowanych w okresie 2006-2011, podana w przewodnikach monitoringowych, jest w wielu
przypadkach wyższa od planowanej (por. tab. 5). Zastosowane się do tej częstotliwości zwiększyłoby
znacznie koszt monitoringu, a w przypadku wielu gatunków mogłoby być nierealne ze względów
organizacyjnych (ograniczona liczba możliwych do zaangażowania specjalistów).
Uwaga: Jak już wspomniano w komentarzu do tabeli 2, zaplanowany rozkład prac monitoringowych w
czasie różni się w przypadku wielu gatunków od proponowanej schematycznej częstotliwości monitoringu,
przedstawionej w tabeli 5. Różnice są niewielkie (jeden rok odchylenia), a wynikają z przyczyn
organizacyjnych.
Planowana minimalna częstotliwość badań gatunków (*- gwiazdką oznaczono gatunki, dla których
rozłożenie prac monitoringowych na lata 2015-2020, przedstawione w tabeli różni się od proponowanej,
schematycznej częstotliwości monitoringu w tej tabeli; w nawiasach - częstotliwość zalecana w
przewodniku monitoringu)
Lp.
1.
2.
Nazwa polska
Biegacz urozmaicony
Biegacz Zawadzkiego
Nazwa łacińska
CHRZĄSZCZE
Carabus variolosus
Carabus zawadzkii
Kod
Proponowana
częstotliwość badań co:
(liczba lat)
4014
4015
6 (4)
6
COPYRIGHT © GIOŚ
Strona 1 z 4
Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000
METODYKA MONITORINGU
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Bogatek wspaniały*
Jelonek rogacz*
Konarek tajgowy*
Kozioróg dębosz*
Kreślinek*
Nadobnica alpejska
Pachnica dębowa
Pływak szerokobrzeżek*
Pogrzybnica Mannerheima
Ponurek Schneidera*
Rozmiazg kolweński*
Sichrawa karpacka*
Zagłębek bruzdkowany
Zgniotek cynobrowy
Buprestis splendens
Lucanus cervus
Phryganophilus ruficollis
Cerambyx cerdo
Graphoderus bilineatus
Rosalia alpina
Osmoderma eremita
Dytiscus latissimus
Oxyporus mannerheimii
Boros schneideri
Pytho kolwensis
Pseudogaurotina excellens
Rhysodes sulcatus
Cucujus cinnaberinus
MOTYLE
Eriogaster catax
Lycaena helle
Lycaena dispar
Erebia sudetica
Callimorpha quadripunctaria
Maculinea arion
Polyommatus eroides
Maculinea nausithous
Maculinea teleius
Parnassius mnemosyne
Lopinga achine
Proserpinus proserpina
Euphydryas aurinia
Hypodryas maturna
Xylomoia strix
Coenonympha oedippus
Coenonympha hero
Colias myrmidone
MIĘCZAKI
Vertigo geyeri
Vertigo moulinsiana
Vertigo angustior
Unio crassus
Helix pomatia
Anisus vorticulus
PIJAWKI
Hirudo medicinalis
SKORUPIAKI
Astacus astacus
WAŻKI
1085
1083
4021
1088
1082
1087
1084
1081
1924
1920
1925
4024
4026
1086
6
6 (5)
6 (3/6)
6 (4)
6 (3)
3
6 (3)
6 (3)
6
6
6
6 (1/3/5)
6 (3)
6 (3/6)
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
Barczatka kataks
Czerwończyk fioletek*
Czerwończyk nieparek
Gorówka sudecka
Krasopani hera
Modraszek arion*
Modraszek eros
Modraszek nausitous*
Modraszek telejus*
Niepylak mnemozyna
Osadnik wielkooki
Postojak wiesiołkowiec*
Przeplatka aurinia
Przeplatka maturna*
Sówka puszczykówka
Strzępotek edypus
Strzępotek hero*
Szlaczkoń szafraniec
1074
4038
1060
1069
1078
1058
4042
1061
1059
1056
1067
1076
1065
1052
9003
1071
1070
4030
3 (3)
3 (1)
6
6
6 (1)
3 (1)
3 (1)
3 (1)
3 (1)
3 (3)
6
6
3 (3)
3 (1)
6
3(1)
3 (1)
3 (1)
35.
36.
37.
38.
39.
40.
Poczwarówka Geyera
Poczwarówka jajowata
Poczwarówka zwężona
Skójka gruboskorupowa*
Ślimak winniczek
Zatoczek łamliwy
1013
1016
1014
1032
1026
4056
3 (3)
6 (3)
6 (3)
3 (2)
6
6 (3)
41.
Pijawka lekarska
1034
6
42.
Rak szlachetny
1091
3
43.
Łątka ozdobna
Coenagrion ornatum
4045
44.
45.
Trzepla zielona
Zalotka większa
1037
1042
46.
47.
48.
Boleń
Brzana
Brzana karpacka
Ophiogomphus cecilia
Leucorrhinia pectoralis
RYBY I MINOGI
Aspius aspius
Barbus barbus
Barbus waleckii (B. cyclolepis)
3
(populacja - 1;
siedlisko - 2)
6 (6)
6 (5)
1130
5085
5267
6 (3)
6 (3)
6 (3)
COPYRIGHT © GIOŚ
Strona 2 z 4
Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000
METODYKA MONITORINGU
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
Brzanka
Głowacz białopłetwy
Kiełb białopłetwy
Kiełb Kesslera
Koza
Koza złotawa
Lipień
Łosoś atlantycki
Minóg rzeczny
Minóg strumieniowy
Minóg ukraiński
Piskorz
Różanka
Strzebla błotna
1138
1163
6157
2511
1149
1146
1109
1106
1099
1096
2484
1145
1134
4009
6 (3)
6 (3)
6 (3)
6 (3)
6 (3)
6 (3)
6 (3)
6 (3)
6 (5)
6 (4-5)
6 (3)
6 (3)
6 (3)
3 (1)
1197
1193
1188
1202
1201
1203
1166
2001
1207
1214
1212
1213
1210
1209
6 (3)
6 (3)
6 (3)
6 (3)
6 (3)
6 (3)
6 (6)
6 (3)
6 (3)
6 (3)
6 (3)
6 (3)
6 (3)
6 (3)
1283
1281
1220
6 (1-3)
3 (1-2)
3 (1-3)
1308
1323
1324
1318
1321
1303
6 (zima -1/lato - 2-3)
6 (zima - 1/lato -?)
6 (zima - 1/lato -3)
6 (zima - 1/ lato -1)
6 (zima - 1/ lato -1)
6 (zima - 1/ lato -1)
Bóbr europejski
Chomik europejski*
Darniówka tatrzańska
Barbus meridionalis
Cottus gobio
Gobio belingi (albipinnatus)
Gobio kessleri
Cobitis taenia
Sabanejewia aurata
Thymallus thymallus
Salmo salar
Lampetra fluviatilis
Lampetra planeri
Eudontomyzon mariae
Misgurnus fossilis
Rhodeus sericeus amarus
Phoxinus percnurus
PŁAZY
Pelobates fuscus
Bombina variegata
Bombina bombina
Bufo calamita
Bufo viridis
Hyla arborea
Triturus cristatus
Triturus montandoni
Rana lessonae
Rana arvalis
Rana ridibunda
Rana temporaria
Rana esculenta
Rana dalmatina
GADY
Coronella austriaca
Elaphe longissima
Emys orbicularis
NIETOPERZE
Barbastella barbastellus
Myotis bechsteinii
Myotis myotis
Myotis dasycneme
Myotis emarginatus
Rhinolophus hipposideros
INNE SSAKI
Castor fiber
Cricetus cricetus
Microtus tatricus
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
74.
75.
76.
Grzebiuszka ziemna
Kumak górski
Kumak nizinny
Ropucha paskówka
Ropucha zielona
Rzekotka drzewna
Traszka grzebieniasta
Traszka karpacka
Żaba jeziorkowa
Żaba moczarowa
Żaba śmieszka
Żaba trawna
Żaba wodna
Żaba zwinka
77.
78.
79.
Gniewosz plamisty
Wąż Eskulapa
Żółw błotny
80.
81.
82.
83.
84.
85.
Mopek
Nocek Bechsteina
Nocek duży
Nocek łydkowłosy
Nocek orzęsiony
Podkowiec mały
86.
87.
88.
1337
1339
2612
89.
Kozica tatrzańska
Rupicapra rupicapra tatrica
4006
90.
Niedźwiedź brunatny
Ursus arctos
1354
91.
92.
93.
94.
Ryś europejski
Smużka stepowa
Susel moręgowany
Suseł perełkowany
Lynx lynx
Sicista subtilis
Spermophilus citellus
Spermophilus suslicus
1361
2021
1335
2608
95.
Świstak tatrzański
Marmota marmota latirostris
4003
6
3
6
6 (populacja - 1; siedlisko
– 20)
6 (populacja - 1; siedlisko
– 6)
6 (1)
6
6 (3)
3 (1)
6
(populacja - 3;
COPYRIGHT © GIOŚ
Strona 3 z 4
Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000
METODYKA MONITORINGU
96.
97.
Wilk
Wydra
Canis lupus
Lutra lutra
1352
1355
98.
Żubr
Bison bonasus
2647
siedlisko -20)
6 (1)
6
6
(populacja - 1;
siedlisko – 10)
COPYRIGHT © GIOŚ
Strona 4 z 4