docCase study Gliwice - Generator en-GO
download 
Reklamacja Transkrypt
Case study Gliwice - Generator en-GO
Case study Gliwice – miasto na prawach powiatu Cieszyn, 2013 r. Projektodawca: Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Gospodarczych DELTA PARTNER ul. Zamkowa 3A/1, 43 – 400 Cieszyn tel. (33) 851 44 81, fax: (33) 851 44 81 [email protected], [email protected] www.kalkulatorngo.pl Partner projektu: Miasto Ustroń ul. Rynek 1, 43-450 Ustroń Tytuł projektu: „Kalkulator outsourcingu: Generator e-n-GO” Numer umowy: UDA-POKL.05.04.02-00-E24/11-00 Cieszyn – 2013 Projekt „Kalkulator outsourcingu: Generator e-n-GO” jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Strona 2 Case study: Gliwice – miasto na prawach powiatu Spis treści: Spis treści: ........................................................................................................................................ 3 1. Wstęp ........................................................................................................................................... 5 2. Charakterystyka Miasta Gliwice.................................................................................................. 7 3. Organizacje pozarządowe w dokumentach strategicznych ...................................................... 9 3.1. Rola organizacji pozarządowych w dokumentach strategicznych ..................................... 9 3.2. Udzielone wsparcie dla organizacji pozarządowych ........................................................ 10 4. Liczba i rodzaj organizacji pozarządowych ............................................................................... 13 4.1. Liczba organizacji pozarządowych ..................................................................................... 13 4.2. System wsparcia organizacji pozarządowych ................................................................... 15 5. Ocena potencjału i potrzeb NGO .............................................................................................. 17 5.1. Potencjał organizacji pozarządowych ............................................................................... 17 5.2. Potrzeby organizacji pozarządowych ................................................................................ 17 6. Współpraca samorządu z NGO ................................................................................................. 19 6.1 Przyczyny podejmowania współpracy z NGO przez samorządy ....................................... 19 6.2 Współpraca finansowa ........................................................................................................ 19 6.2.1. Środki finansowe przeznaczane na organizacje pozarządowe w konkursach ......... 19 6.2.2. Kryteria oceny ofert organizacji pozarządowych ...................................................... 20 6.3. Współpraca pozafinansowa ............................................................................................... 24 6.3.1. Podejmowana współpraca pozafinansowa ............................................................... 24 6.3.2. Perspektywy współpracy pozafinansowej ................................................................. 24 7. Ocena współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi ............................................ 25 7.1. Formy współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi ..................................... 25 7.2. Preferowane formy współpracy ........................................................................................ 26 7.3. Ocena procedur otwartych konkursów ofert ................................................................... 26 7.4. Mocne i słabe strony współpracy ...................................................................................... 28 7.5. Korzyści dla samorządu wynikające z realizacji zadań publicznych przez organizacje ... 28 7.6. Bariery we współpracy samorządu z organizacjami ......................................................... 28 7.7. Warunki do poprawy efektywności współpracy ............................................................... 29 8. Podsumowanie .......................................................................................................................... 31 Strona 3 Kalkulator outsourcingu: Generator e-n-GO Spis tabel ........................................................................................................................................ 35 Spis rysunków ................................................................................................................................ 35 Strona 4 Case study: Gliwice – miasto na prawach powiatu 1. Wstęp Przedmiotowe opracowanie zostało wykonane w ramach projektu pt. „Kalkulator outsourcingu: generator e-n-GO”. Projekt ten jest finansowany ze środków budżetu państwa oraz Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (priorytet V Dobre Rządzenie, działanie 5.4. Rozwój Potencjału Trzeciego Sektora, poddziałanie 5.4.2. Rozwój Dialogu Obywatelskiego). Projekt jest realizowany przez Miasto Ustroń wraz ze Stowarzyszeniem Wspierania Inicjatyw Gospodarczych Delta Partner z Cieszyna. Głównym celem projektu jest poprawa warunków do prowadzenia przez jednostki samorządu terytorialnego efektywnej, długofalowej polityki rozwoju lokalnego we współpracy z organizacjami pozarządowymi. W ramach projektu utworzono stronę internetową, na której dostępne są wszystkie szczegółowe informacje (http://deltapartner.org.pl, zakładka: Kalkulator e-n-GO). Dokument opisuje współpracę organizacji pozarządowych oraz samorządu w Gliwicach. Podejmuje on aspekty finansowe, organizacyjne i administracyjne tej współpracy, która odbywa się na zasadach pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji, rzetelności i jawności. Współpraca przebiega zarówno na płaszczyźnie finansowej i pozafinansowej. W ramach pomocy finansowej samorząd w Gliwicach zleca wykonanie zadań publicznych organizacjom i przyznawał środki pieniężne na ich realizację – w 2012 r. przyznano łącznie kwotę 21 607 042,91 zł. Niefinansowe formy współpracy dotyczyły nieodpłatnej pomocy doradczo-szkoleniowej, wzajemnego informowania o kierunkach działania, tworzenia wspólnych zespołów o charakterze inicjatywnym i doradczym oraz udostępniania miejskiej infrastruktury. Gliwice, jako jedno z pierwszych miast w Polsce, od 10 lat posiada jednostkę, której celem jest wspieranie lokalnych stowarzyszeń, fundacji i grup nieformalnych, poprzez udostępnianie zasobów lokalowych, pomoc doradczą oraz organizację i prowadzenie szkoleń. W ramach przedmiotowego opracowania dokonano szczegółowej analizy współpracy samorządu z III sektorem w Gliwicach. Analiza posłuży do pozyskania wszechstronnej wiedzy dotyczącej współpracy międzysektorowej oraz pozwoli wskazać jej mocne i słabe strony. Strona 5 Case study: Gliwice – miasto na prawach powiatu 2. Charakterystyka Miasta Gliwice Gliwice położone są w południowej Polsce, w zachodniej części województwa śląskiego, nad rzeką Kłodnicą. Liczą niemal 190 tys. mieszkańców i zajmują ok. 134,2 km2 powierzchni. Jako jedno z czternastu miast wchodzą w skład Metropolii Silesia - największego organizmu wielkomiejskiego w tej części Europy. Akademicki charakter miasta to zasługa Politechniki Śląskiej, jednej z największych w Polsce uczelni technicznych, Gliwickiej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości oferującej kształcenie na kierunkach ekonomiczno-humanistycznych oraz Kolegium Językowego Politechniki Śląskiej. W Gliwicach istnieją także placówki Polskiej Akademii Nauk: Instytut Inżynierii Chemicznej, Instytut Informatyki Teoretycznej i Stosowanej oraz Centrum Materiałów Polimerowych. Znajduje się tam największa z czterech podstref Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Podstrefa gliwicka obejmuje tereny o łącznej powierzchni 981 ha, z czego na 378 ha na obszarze miasta. Zlokalizowanie są tu fabryki m.in. przemysłu motoryzacyjnego, chemicznego oraz logistyki. Mieszkańcom i odwiedzającym miasto turystom Gliwice zapewniają bogatą ofertę rekreacyjną i kulturalną, w której na szczególną uwagę zasługują liczne tereny zielone oraz odnowiona Palmiarnia Miejska. Przez Gliwice przebiegają aż dwie autostrady - A1 i A4, przecinające się na węźle "Gliwice-Sośnica", gdzie otwarto największe skrzyżowanie autostradowe w Polsce. Autostrady tworzą pierścień obwodnic wokół miasta ("jedynka, czwórka" i tzw. "stara autostrada" czyli DK 88). W południowej części Gliwic (2 km od centrum) znajduje się lotnisko sportowe, obsługujące lekkie samoloty pasażerskie, a w odległości 43 km od miasta leży Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice. Podając za GUS miasto Gliwice na koniec 2012 roku liczyło 186 210 mieszkańców. W rejestrze REGON znajduje się 15,2 tys. podmiotów gospodarczych. Wskaźnik przedsiębiorczości wrażony liczbą podmiotów w rejestrze REGON na 10 tys. mieszkańców wynosi 1 274. Gliwice oferują swoim mieszkańcom szeroką i zróżnicowaną ofertę edukacyjną. W mieście działają szkoły wszystkich (Politechnika Śląska) i typów oraz uczelnie ekonomiczno-humanistycznym wyższe o (Gliwicka profilu technicznym Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości oraz Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych). Młodzi ludzie mogą Strona 7 Kalkulator outsourcingu: Generator e-n-GO wybierać spośród 20 gimnazjów i 20 liceów ogólnokształcących, 36 techników i liceów zawodowych. Kulturalna oferta Gliwic, niezależnie od pory roku, kalendarz imprez obfituje w reprezentujące wysoki poziom wydarzenia. Wiodącą rolę wśród działających na tym polu instytucji pełnią m.in.: Gliwicki Teatr Muzyczny – słynący z polskich prapremier światowej sławy musicali, najstarsze na Górnym Śląsku Muzeum - gromadzące zbiory z zakresu archeologii, etnografii, sztuki i rzemiosła artystycznego, a także studyjne kino Amok – organizator wielu przeglądów filmowych oraz „capo di tutti capi” gliwickiej MAF-ii (Młodzieżowa Akademia Filmowa). Obok nich równie prężnie działają liczne galerie oraz kluby, które odkrywają przed swoimi bywalcami nowe kierunki i trendy pojawiające się w szeroko pojętej sztuce. Oferta dla tych, którzy wolą uprawiać sport rekreacyjnie również jest bogata. Zajmujące blisko jedną piątą obszaru Gliwic parki i zieleńce sprzyjają wypoczynkowi na świeżym powietrzu, służąc w równym stopniu dorosłym, jak i dzieciom. W okresie wakacyjnym można korzystać z Kąpieliska Leśnego lub Ośrodka Wypoczynkowego „Czechowice”. W przypadku niesprzyjającej pogody dostępne są liczne kryte pływalnie, hale sportowe, ściany wspinaczkowe oraz lodowisko. Strona 8 Case study: Gliwice – miasto na prawach powiatu 3. Organizacje pozarządowe w dokumentach strategicznych Miasto Gliwice w „Rocznym Programie Współpracy Miasta Gliwice z Organizacjami Pozarządowymi na rok 2013” jako priorytetowe przyjęło do realizacji zadania publiczne w następujących dziedzinach: Edukacja i wychowanie – głównie dla dzieci i młodzieży, Działalność wspomagająca rozwój wspólnot i społeczności lokalnych – głównie poprzez wsparcie liderów lokalnych i podejmowanych przez nich inicjatyw, Kultury i sztuki – głównie w dziedzinie edukacji artystycznej i organizacji wydarzeń kulturalnych, Kultury fizycznej, Turystyki i krajoznawstwa, Ekologii, Pomocy społecznej, Działalności na rzecz osób niepełnosprawnych, Ochrony i promocji zdrowia, Przeciwdziałanie uzależnieniom i patologiom społecznym. Na realizację Programu planowana jest kwota nie mniejsza niż 5 mln. zł. Biorąc pod uwagę, że w 2012 roku łączna kwota wydatków budżetowych wyniosła 904 794 974,86 zł, to wydatki na konkursy dla organizacji pozarządowych stanowiła 0,55 % wydatków budżetowych. 3.1. Rola organizacji pozarządowych w dokumentach strategicznych Najważniejszym dokumentem strategicznym w Gliwicach jest Strategia Zintegrowanego i Zrównoważonego Rozwoju Miasta Gliwice do 2022 roku. Dokument podkreśla, że Gliwice w 2022 roku powinny być miastem: Silnych więzi społecznych, przejawiających się odpowiedzialnością mieszkańców za swoje miasto i za innych członków społeczności lokalnej, mieszkańcy będą się angażowali w działalność społeczną, a miasto będzie kreowało instrumenty wspierające nowe inicjatywy społeczne, Realnego dialogu pomiędzy władzą lokalną, a mieszkańcami, Strona 9 Kalkulator outsourcingu: Generator e-n-GO W mieście wdrażane będą mechanizmy współrządzenia, umożliwiające mieszkańcom aktywne włączenie się w realizację projektów na rzecz rozwoju lokalnego. Te elementy wizji rozwoju miasta będą w dużym stopniu realizowane z pomocą organizacji pozarządowych. Szczególna rola organizacji pozarządowych upatrywana jest w realizacji priorytetu rozwojowego jakim jest budowa społeczeństwa obywatelskiego. Jednym ze wskaźników pomiaru celu strategicznego 5.2. Miasto zapewniające możliwość profesjonalnych działań wszystkich podmiotów życia społecznego, jest liczba organizacji pozarządowych działających na terenie miasta. W przyszłości Miasto zakłada wzrost liczby i wartości konkursów inicjowanych przez samorząd lokalny. Jedną z mocnych storn miasta jest zwiększająca się liczba organizacji pozarządowych, w ramach których funkcjonują już silne i doświadczone organizacje ze znaczącą siecią kontaktów. Ponadto silną stroną miasta jest prężna działalność Gliwickiego Centrum Organizacji Pozarządowych. Organizacje pozarządowe, jak zaznaczono w strategii powinny przeciwdziałać apatii społecznej i niewystarczającej aktywności społecznej znacznej części mieszkańców miasta, dlatego też są postrzegane jako ważny element rozwoju miasta, głównie w zakresie podnoszenia aktywności obywatelskiej i społecznej. 3.2. Udzielone wsparcie dla organizacji pozarządowych W roku 2012 na realizację Programu Współpracy zaplanowano nie mniej niż 4 000 000,00 zł. Gliwicki samorząd przyznał organizacjom pozarządowym i podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536 z późn. zm. (ustawa o dppiow), zwanym dalej organizacjami, środki finansowe w oparciu o: ustawę o dppiow – w dwóch formach: otwartego konkursu ofert – zgodnie z art. 13 oraz tzw. „małych grantów”, zgodnie z art.19 a, ustawę Prawo zamówień publicznych (Dz. U. 2004 nr 19, poz. 177 z późn. zm.,), ustawę o pomocy społecznej (Dz. U. 2004 nr 64, poz. 593 z późn. zm.), ustawę o działalności leczniczej (Dz. U. 2011 nr 112, poz. 645 z późn. zm.), ustawę o sporcie (Dz. U. 2010 nr 127, poz. 857). Łącznie przyznano kwotę: 2 863 277,35 zł. Strona 10 Case study: Gliwice – miasto na prawach powiatu W 2012 r. zostało ogłoszonych 21 otwartych konkursów ofert, w wyniku których podpisane zostały 132 umowy o dofinansowanie. W 6 konkursach wprowadzono kryterium oceny wniosków konkursowych dot. angażowania wolontariuszy. Do Urzędu Miejskiego w Gliwicach wpłynęło 30 wniosków o dofinansowanie w formie „małych grantów”, z czego w ramach tego rodzaju konkursów podpisanych zostało 19 umów na łączną kwotę 118 869,00 zł. W 2012 roku działały następujące zespoły o charakterze doradczym i inicjatywnym, złożone z przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz przedstawicieli właściwych organów administracji publicznej: Powiatowa Społeczna Rada ds. Osób Niepełnosprawnych, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Powiatowa Rada Zatrudnienia, zespół koordynujący Narodowy Program Zdrowia Psychicznego (rozwiązany dnia 12.03.2012 r.), zespół interdyscyplinarny ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Strona 11 Case study: Gliwice – miasto na prawach powiatu 4. Liczba i rodzaj organizacji pozarządowych W Gliwicach działa wiele organizacji pozarządowych i spora część z nich jest bardzo aktywna. Działające w mieście organizacje to przede wszystkim podmioty powstałe po 2000 roku, chociaż nie brakuje tych starszych. Tematyka, którą zajmują się gliwickie organizacje jest bardzo różnorodna, jednak największym zainteresowaniem cieszą się edukacja i wychowanie, kultura i sztuka oraz sport, turystyka i rekreacja. Organizacje chętnie podejmują aktywność i włączają się w różnego rodzaju inicjatywy, dzięki którym trzeci sektor w Gliwicach rozwija się z roku na rok. 4.1. Liczba organizacji pozarządowych W Gliwicach, tak jak i w całym kraju, na przestrzenni ostatnich lat notuje się dynamiczny wzrost liczby organizacji pozarządowych. W 1996 roku podmiotów III sektora było 130, a ich liczba stale rosła, osiągając w 2012 roku stan 514. Należy zauważyć, że w ostatnich latach znacznie dynamiczniej wrasta liczba fundacji, osiągając w 2012 roku liczbę 64. Rysunek 1 Liczba fundacji oraz stowarzyszeń i organizacji społecznych w Gliwicach w latach 1996-2012 500 450 400 350 300 276 250 200 150 139 180 200 401 450 109 53 2012 2001 49 2011 2000 42 2010 1999 36 2009 1998 40 2008 1997 sektor prywatny - fundacje 36 2007 23 33 2006 23 30 2005 21 64 30 2004 21 25 2003 21 26 1996 50 0 338 379 429 248 2002 100 163 222 295 312 360 423 sektor prywatny - stowarzyszenia i organizacje społeczne Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS Strona 13 Kalkulator outsourcingu: Generator e-n-GO Stały i dynamiczny wzrost liczby organizacji pozarządowych przekłada się również na wskaźnik liczby organizacji pozarządowych w stosunku do liczby mieszkańców. W Gliwicach w 2012 r. liczba organizacji pozarządowych na 10 tys. mieszkańców wyniosła 28. Warto wspomnieć, że średnia wartość liczby organizacji pozarządowych na 10 tys. mieszkańców w województwie śląskim wynosi 22, a w skali kraju jest to wartość 30. Można zatem stwierdzić, że sektor pozarządowy wyrażony liczbą podmiotów III sektora jest w Gliwicach dobrze rozwinięty. W województwie śląskim największą liczbę organizacji pozarządowych na 10 tys. mieszkańców zanotowano w dużych miastach regionu: Katowicach, Bielsku-Białej oraz Częstochowie. Gliwice, spośród samorządów szczebla powiatowego, zajmują 6. miejsce w regionie. Wyprzedzane są w tym rankingu jeszcze przez powiat cieszyński i żywiecki. W mieście bardzo dobrze rozwinięty jest sektor klubów sportowych. Podając za GUS (według stanu na 2012 r.) jest ich 45. Łączna liczba członków klubów sportowych w Gliwicach wynosi aż 3,6 tys. Tabela 1 Kluby sportowe łącznie z klubami wyznaniowymi i UKS jednostka miary liczba szt. 45 członkowie osoba 3 637 ćwiczący ogółem osoba 3 937 ćwiczący mężczyźni osoba 2 903 ćwiczące kobiety osoba 1 034 ćwiczący do lat 18 ogółem osoba 2 745 ćwiczący do lat 18 chłopcy osoba 1 944 ćwiczące do lat 18 dziewczęta osoba 801 szt. 81 trenerzy osoba 80 instruktorzy sportowi osoba 120 inne osoby prowadzące zajęcia sportowe osoba 46 kluby sekcje sportowe Źródło: GUS Strona 14 Case study: Gliwice – miasto na prawach powiatu 4.2. System wsparcia organizacji pozarządowych W Gliwicach działa kilkaset zarejestrowanych organizacjach pozarządowych. Podejmują one działania w zakresie: pomocy społecznej, działalności kulturalnej, edukacji, rozwoju zainteresowań i hobby, promocji zdrowia, zdrowego stylu życia i sportu oraz wielu innych obszarach. Wszechstronnego wsparcia wszystkim organizacjom i mieszkańcom miasta zainteresowanym działalnością społeczną bezpłatnie udziela Gliwickie Centrum Organizacji Pozarządowych z siedzibą przy ul. Jagiellońskiej 21. Misją Gliwickiego Centrum Organizacji Pozarządowych jest wspieranie aktywności społecznej mieszkańców Gliwic. GCOP wspomaga technicznie i merytorycznie dziesiątki gliwickich stowarzyszeń i fundacji, promuje i animuje aktywność społeczną, wspiera inicjatywy kulturalne. W instytucji tej działają następujące wyspecjalizowane filie: Centrum Organizacji Kulturalnych, które wspiera organizacje działające w sektorze kultury, Centrum Wolontariatu, pośredniczące w poszukiwaniu wolontariuszy oraz miejsca pracy dla wolontariuszy, Dom Aktywnej Młodzieży; Inkubator Społecznej Przedsiębiorczości, pomagający osobom zainteresowanym rozpoczęciem działalności społecznej i założeniem organizacji pozarządowej, a także wspierający młode organizacje, Strefa Aktywności Społecznej, Biuro Projektów. System wsparcia organizacji pozarządowych w mieście Gliwice ze strony administracji należy uznać za bardzo dobry, wyróżniający się dużą wszechstronnością. W strukturach organizacyjnych Urzędu Miasta wyodrębniono stanowisko Pełnomocnika Prezydenta Miasta ds. organizacji pozarządowych. Wsparcie współpracy gliwickiego samorządu z organizacjami pozarządowymi uzupełnia Miejska Rada Pożytku Publicznego oraz tzw. zespoły branżowe. Miejska Rada Działalności Pożytku Publicznego Miejska Rada Działalności Pożytku Publicznego została powołana na mocy Uchwały Nr XIII/273/2011 Rady Miejskiej w Gliwicach z dnia 17 listopada 2011. Rada jest organem o charakterze opiniodawczo - doradczym działającym w mieście Gliwice. Do zadań Rady należy w szczególności: Strona 15 Kalkulator outsourcingu: Generator e-n-GO opiniowanie projektów strategii rozwoju miasta, opiniowanie projektów uchwał i aktów prawa miejscowego dotyczących sfery zadań publicznych, o których mowa w art. 4 ww. ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w tym programów współpracy z organizacjami pozarządowymi, wyrażanie opinii w sprawach dotyczących funkcjonowania organizacji pozarządowych, udzielanie pomocy i wyrażanie opinii w przypadku sporów między organami administracji publicznej a organizacjami pozarządowymi, wyrażanie opinii w sprawach dotyczących zadań publicznych, w tym zlecania tych zadań do realizacji przez organizacje pozarządowe oraz w sprawach rekomendowanych standardów realizacji zadań publicznych, rozpatrywanie innych spraw zgłaszanych do Rady, a dotyczących sfery pożytku publicznego. Zespoły branżowe Zgodnie z uchwałą Rady Miejskiej nr XIII/273/2011 z dnia 17 listopada 2011 r. w sprawie określenia trybu powołania członków oraz organizacji i trybu działania Miejskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego, zostały wybrane zespoły branżowe gliwickich organizacji pozarządowych. Dyrektor Gliwickiego Centrum Organizacji Pozarządowych w ramach działania Gliwickiego Centrum Organizacji Pozarządowych inicjuje i koordynuje działanie następujących zespołów branżowych, w skład których wchodzą przedstawiciele organizacji pozarządowych: Zespół branżowy ds. kultury, Zespół branżowy ds. zdrowia, pomocy społecznej, ekologii oraz turystyki i krajoznawstwa, Zespół branżowy ds. seniorów – Rada Seniorów, Zespół branżowy ds. edukacji, wychowania, innowacyjności. Zadaniem zespołów jest wsparcie rozwoju miasta i kierunków jego rozwoju w oparciu o działalność organizacji pozarządowych. Podstawą współpracy samorządu Gliwic z organizacjami pozarządowymi jest roczny program współpracy. Miasto Gliwice, mimo ustawowego przyzwolenia, nie posiada wieloletniego programu współpracy z organizacjami pozarządowymi. Strona 16 Case study: Gliwice – miasto na prawach powiatu 5. Ocena potencjału i potrzeb NGO 5.1. Potencjał organizacji pozarządowych Samorząd Gliwic bardzo intensywnie współpracuje z organizacjami pozarządowymi, oferując w 2013 roku kwotę 5 mln zł do rozdysponowania w drodze konkursów. Ponadto oferuje bardzo rozbudowany system wsparcia III sektora. Potencjał organizacji pozarządowych, które współpracują z Miastem Gliwice jest bardzo zróżnicowany. Jednakże rozmowie przeprowadzonej z przedstawicielem miasta najlepiej oceniana jest znajomość technologii informatycznych potrzebnych do bieżącej działalności organizacji. Niestety miasto, mimo angażowania sporych środków na organizacje nie podejmuje działań na rzecz szerszego zastosowania technologii internetowych we wzajemnej współpracy (np. możliwość składania ofert on-line). Wysoko ocenione zostały również umiejętności współpracy przedstawicieli NGO zarówno z samorządem Gliwic, jak i innymi instytucjami szczebla samorządowego i rządowego. Może to świadczyć o dużym zainteresowaniu organizacji uzyskaniem wsparcia ze strony administracji samorządowej. Zdecydowanie większej uwagi wymaga poprawa wizerunku organizacji w środowisku lokalnym. W badaniu ankietowym negatywnie zostało ocenione uznanie jakim cieszą się organizacje w tym środowisku. Mimo uznania w Strategii Zintegrowanego i Zrównoważonego Rozwoju Miasta Gliwice do 2022 roku rozwoju wolontariatu jako filaru budowy społeczeństwa obywatelskiego, to udział wolontariuszy w działaniach realizowanych przez organizacje pozarządowe został oceniony negatywnie. Przeciętnie zostały ocenione umiejętności i fachowość kadr organizacji pozarządowych oraz ich znaczenie dla społeczności lokalnej. 5.2. Potrzeby organizacji pozarządowych W opinii przedstawiciela Urzędu Miasta Gliwice do najpilniejszych potrzeb organizacji pozarządowych, z którymi miasto współpracuje należą: promocja działań organizacji, pozyskanie środków na bieżąca działalność statutową, realizację projektów, Strona 17 Kalkulator outsourcingu: Generator e-n-GO rozwój i rozszerzenie działalności, większe zaangażowanie wolontariuszy. Można wyciągnąć wnioski, że miasto ma większe oczekiwania od organizacji pozarządowych w kwestii poszerzenia oraz profesjonalizacji działań i ich „zauważalności” w społeczności lokalnej. Miasto przeznaczając środki na realizację zadań publicznych przez organizacje pozarządowe oczekuje zwiększenia ich zakresu lub efektów (poprzez zaangażowanie wkładu własnego) oraz upatruje w tym sposobu na profesjonalizację ich działalności. Miasto w zdecydowanie mniejszym stopniu wskazuje na konieczność poprawy „technicznych” aspektów prowadzenia działalności organizacji pozarządowych, takich jak: uzupełnienie sprzętu i wyposażenia, wzrost wykorzystania technologii informatycznych (sprzęt, oprogramowanie), zdobycie środków na poprawę standardów lokali oraz bieżące ich utrzymanie. W związku z tym, że w opinii pracownika samorządu wykorzystanie technologii informatycznych w bieżącej pracy jest na wystarczającym poziomie, wskazuje to na gotowość organizacji do podjęcia szerszej współpracy w oparciu o wspomniane technologie, w tym Internet. Rysunek 2 Strona internetowa Gliwickiego Centrum Organizacji Pozarządowych Strona 18 Case study: Gliwice – miasto na prawach powiatu 6. Współpraca samorządu z NGO Miasto Gliwice nie współpracuje z organizacjami pozarządowymi we wszystkich obszarach wskazanych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Podejmuje w zdecydowanej większości zadania, które należą do zadań własnych miast na prawach powiatu. Z przeprowadzonych badań wynika, że Miasto nie podejmuje działań na rzecz równych praw mężczyzn i kobiet oraz ekologii. Spośród form współpracy z organizacjami miasto Gliwice korzysta ze wszystkich możliwości prócz umów o wykonanie inicjatywy lokalnej. 6.1 Przyczyny podejmowania współpracy z NGO przez samorządy W literaturze przedmiotu jako jeden z głównych mankamentów współpracy sektora pozarządowego z samorządowym wymieniane jest zbyt mocne uzależnienie organizacji pozarządowych od środków finansowych samorządów. Gliwicki samorząd podkreśla, że we współpracy bardzo ważny jest wkład finansowy organizacji dokładany do realizacji zadań powierzonych przez samorząd, co pozytywnie wpływa na zwiększenie zakresu zadania oraz jego efekty. Ponadto przed podjęciem decyzji o zleceniu zadania publicznego organizacjom pozarządowym w ramach otwartych konkursów analizowane są potencjalne korzyści lub straty. Jednakże szacunek ten jest dokonywany ad hoc, w zależności od ofert i sytuacji. 6.2 Współpraca finansowa 6.2.1. Środki finansowe przeznaczane na organizacje pozarządowe w konkursach Dla samorządu w Gliwicach priorytetowymi obszarami współpracy z organizacjami pozarządowymi jest kultura fizyczna i sport. Ma to związek z bardzo dobrze rozwiniętą bazą sportową w mieście oraz dużą liczbą klubów sportowych. Za kluczowe obszary współpracy z punktu widzenia skuteczności realizacji zadań własnych przez samorząd zostały wskazane: wsparcie instytucji, organizacji pozarządowych i inicjatyw obywatelskich, pomoc społeczna, oświata i edukacja. Strona 19 Kalkulator outsourcingu: Generator e-n-GO 6.2.2. Kryteria oceny ofert organizacji pozarządowych Na potrzeby niniejszego opracowania podjęto analizę kryteriów oceny ofert złożonych przez organizacje pozarządowe w 2013 roku. Wzięto pod uwagę trzy najważniejsze dziedziny wsparcia organizacji III sektora przez samorząd: kultura fizyczna i sport kultura i sztuka, pomoc społeczna. Poniżej dokonano analizy konkursów pod kątem kryteriów oceny merytorycznej. 1. Otwarty konkurs ofert na realizację zadań publicznych Miasta Gliwice w dziedzinie wspierania i upowszechniania kultury fizycznej od 1 stycznia 2013 roku do 30 czerwca 2013 roku. Rodzaj zadania publicznego: wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej w ramach którego realizowane będzie organizacja zawodów oraz imprez sportowych i rekreacyjnych o zasięgu lokalnym i ponadlokalnym. Kryteria oceny merytorycznej przedstawiają się następująco: merytoryczne – zasięg i miejsce wykonywania zadania, cykliczność proponowanego projektu, jego zbieżność z celami zadania (oceniane w skali: 0 – 5), społeczne – dostępność realizowanego przedsięwzięcia dla mieszkańców, przewidywana liczba odbiorców (oceniane w skali: 0 – 3), finansowe – koszty realizacji planowanego zadania, ocena kosztów kalkulacji zadania pod kątem ich celowości, oszczędności i efektywności wykonania oraz udział środków własnych oraz z innych źródeł finansowania – zakładani partnerzy (oceniane w skali: 0 – 3), organizacyjne – posiadane zasoby kadrowe (kwalifikacje, uprawnienia), rzeczowe, lokalowe, sprzętowe, doświadczenie w realizacji powyższych zadań, osiągnięcia sportowe (oceniane w skali: 0 – 3), analiza dotychczasowego wykonywania i rozliczania zadań zlecanych przez Miasto Gliwice - współpraca z lokalnym samorządem (oceniane w skali: 0–3), promocyjne – promocja miasta poprzez sport i rekreację (oceniane w skali: 0–3). Strona 20 Case study: Gliwice – miasto na prawach powiatu Wymagana minimalna liczba punktów uprawniająca oferentów do otrzymania dotacji wynosi 11, przy czym pierwszeństwo ma oferta, która uzyskała największą liczbę punktów. Maksymalna liczba punktów to 20. 2. Otwarty konkurs ofert na realizację zadań publicznych Miasta Gliwice w dziedzinie Kultury i Sztuki realizowanych w 2013 roku. Rodzaj zadania publicznego: kultura i sztuka, w ramach którego realizowane będą następujące przedsięwzięcia: organizacja festiwali, przeglądów, koncertów, występów artystycznych, prezentacji, wystaw, konkursów, plenerów, warsztatów, wydawanie publikacji, periodyków, książek, katalogów, nagrań audiowizualnych, wydawnictw realizowanych z zastosowaniem innych technik zapisu niż druk, opracowań multimedialnych, filmowych, muzycznych o tematyce związanej z Gliwicami lub też mieszkańcami, organizowanie przedsięwzięć prezentujących i pielęgnujących różnorodność kulturową miasta oraz jej tożsamość, tworzenie warunków oraz narzędzi mających wpływ na zwiększenie twórczej działalności wśród społeczności ze szczególnym uwzględnieniem priorytetów: o organizacji wydarzeń kulturalnych w dzielnicach, o edukacji artystycznej. Kryteria oceny merytorycznej przedstawiają się następująco: merytoryczne (oceniane w skali 0-5). Ocena jakości merytorycznej i rodzaju zadania w stosunku do założonego w otwartym konkursie zakresu z dziedziny kultury i sztuki, ze szczególnym uwzględnieniem priorytetów, zasięg i miejsce realizacji zadania, cykliczność proponowanego projektu; społeczne (oceniane w skali 0-3). Dostępność realizowanego przedsięwzięcia dla mieszkańców Gliwic, przewidywana liczba odbiorców, przewidywana liczba zaangażowanych osób w zadaniu, w tym świadczenia wolontariuszy i praca społeczna członków, finansowe (oceniane w skali 0-3). Koszty realizacji przedsięwzięcia w odniesieniu do zakresu rzeczowego zadania pod kątem ich celowości, oszczędności i efektywności, w tym: wartość całego zadania, udział środków własnych, środków Strona 21 Kalkulator outsourcingu: Generator e-n-GO zewnętrznych pochodzących z innych źródeł, wartość wkładu osobowego, osób pracujących nieodpłatnie podczas realizacji zadania oraz ocena sposobu kalkulacji kosztów realizacji zadania i ewentualni zakładani partnerzy, organizacyjne (oceniane w skali 0-3). Posiadane zasoby: kadrowe (kwalifikacje, uprawnienia osób, przy udziale których zadanie będzie realizowane), rzeczowe, lokalowe, sprzętowe, doświadczenie/opinie/referencje w realizacji podobnych zadań, przedstawiony harmonogram działań przedsięwzięcia, współpraca z lokalnym samorządem; analiza dotychczasowego wykonywania i rozliczania zadań zlecanych przez Miasto Gliwice (oceniane w skali 0-3). Analiza i ocena realizacji zadań publicznych pod kątem rzetelności, terminowości oraz sposobu rozliczenia otrzymanych na ten cel środków; promocyjne (oceniane w skali 0-3). Ocena aspektu promocyjnego wydarzenia kulturalnego. Wymagana minimalna liczba punktów uprawniająca oferentów do otrzymania dotacji wynosi 11, przy czym pierwszeństwo ma oferta, która uzyskała największą liczbę punktów. Maksymalna liczba punktów to 20. 3. Otwarty konkurs ofert na realizację zadań publicznych miasta Gliwice w dziedzinie pomocy społecznej w 2013 roku. Rodzaj zadania publicznego: pomoc społeczna, w tym pomoc rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywanie szans tych rodzin i osób (art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o pożytku publicznym i o wolontariacie). Kryteria oceny merytorycznej przedstawiają się następująco: ocena możliwości realizacji zadania publicznego przez podmiot - dysponowanie bazą lokalową i zasobami rzeczowymi, odpowiednimi do realizacji zadania, gwarantującymi odpowiednią jakość realizowanego zadania (skala od 0 do 3 punktów), ocena przedstawionej kalkulacji kosztów realizacji zadania publicznego, w tym w odniesieniu do zakresu rzeczowego zadania - ocena kosztów kalkulacji zadania pod kątem ich celowości, oszczędnego wykorzystania oraz efektywności wykonania zadania (skala od 0 do 3 punktów), Strona 22 Case study: Gliwice – miasto na prawach powiatu ocena proponowanej jakości wykonania zadania i kwalifikacje osób, przy udziale których podmiot będzie realizował zadanie (skala od 0 do 3 punktów), uwzględnienie planowanego udziału środków finansowych własnych lub środków pochodzących z innych źródeł na realizację zadania (skala od 0 do 3 punktów), uwzględnienie w tym planowanego wkładu rzeczowego, osobowego, świadczenia wolontariuszy i pracy społecznej członków, ocena czy wykazany koszt jest realny czy zawyżony (skala od 0 do 3 punktów), uwzględnienie analizy i oceny realizacji zleconych zadań publicznych w przypadku podmiotów, które w latach poprzednich realizowały zlecone zadania publiczne, biorąc pod uwagę rzetelność i terminowość oraz sposób rozliczenia otrzymanych na ten cel środków (skala od 0 do 3 punktów), uwzględnienie proponowanej pomocy żywnościowej w realizowanym zadaniu (skala od 0 do 3 punktów). Wymagana minimalna liczba punktów uprawniająca oferentów do otrzymania dotacji wynosi 12, przy czym pierwszeństwo ma oferta, która uzyskała największą liczbę punktów. Maksymalna liczba, którą można uzyskać to 21 punktów. Samorząd nie podejmuje się kalkulacji oraz oceny takich kryteriów jak np.: poniesione koszty, wkład pracy wolontariuszy, praca społeczna członków, zasoby kadrowe, zasoby lokalowe, efekt promocji miasta. Elementy te są trudne do przeliczenia i skwantyfikowania, choć niewątpliwie są one korzyściami społecznymi. W opinii organizacji pozarządowych ocena ofert przez komisje konkursowe opiera się przede wszystkim na: porównywaniu ofert „na oko”, bez obliczania rzeczywistych kosztów przedsięwzięcia, kierowaniu się rutyną w ocenie – wybierania tzw. projektów bezpiecznych ze względu na aspekt finansowy i organizacyjny oraz wybieraniu organizacji doświadczonych bez względu na koszty oferty, posługiwaniu się w ocenie utartymi opiniami, sympatiami. Według organizacji powyższe elementy wskazują na to, że przy wyborze ofert nie decyduje realna konkurencja oparta o jasne kryteria i wskaźniki oceny. Strona 23 Kalkulator outsourcingu: Generator e-n-GO 6.3. Współpraca pozafinansowa 6.3.1. Podejmowana współpraca pozafinansowa Roczny Program Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi na 2013 rok zakłada wiele pozafinansowych form współpracy. Spośród nich najistotniejszy jest fakt możliwości konsultowania projektów aktów normatywnych w dziedzinach dotyczycących sfery zadań publicznych zapisanych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz tworzenie zespołów o charakterze doradczym i inicjatywnym, skupiającym organizacje działające w sferze życia społecznego. Miasto zakłada również udział przedstawicieli organizacji w pracach komisji konkursowych celem opiniowania ofert złożonych w otwartych konkursach. W ostatnich 3 latach gliwicki samorząd współpracował z organizacjami pozarządowymi w następującym zakresie: przy tworzeniu nowych rozwiązań prawnych, programów, strategii, przy realizacji zadań publicznych w formie współpracy pozafinansowej, korzystając ze wsparcia niefinansowego (np. szkolenia, udostępnianie pomieszczeń), w formie konsultacji na rzecz radnych, którzy potrzebowali specjalistycznych kompetencji lub opinii. 6.3.2. Perspektywy współpracy pozafinansowej Mimo wielu form współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi Miasto Gliwice nie zakłada opracowania wieloletniego programu współpracy. Brakuje również deklaracji co do możliwości wspólnego tworzenia nowych rozwiązań prawnych, zastosowania klauzuli społecznej w zamówieniach publicznych. Strona 24 Case study: Gliwice – miasto na prawach powiatu 7. Ocena współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi Samorząd w Gliwicach bardzo dobrze ocenia współpracę z organizacjami pozarządowymi w tzw. wymiarze technicznym. Miasto oferuje wsparcie Inkubatora Społecznej Przedsiębiorczości. Bardziej sceptycznie oceniana jest współpraca w dziedzinie merytorycznej. Pozytywną ocenę ze strony organizacji pozarządowych Miasto Gliwice otrzymało za współpracę na płaszczyźnie finansowej. 7.1. Formy współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi W Gliwicach organizacje pozarządowe uczestniczą w: tworzeniu zapisów rocznego programu współpracy z NGO, konsultacjach zapisów rocznego programu współpracy z NGO, działaniach rady działalności pożytku publicznego (różnego szczebla), działaniach Pełnomocnika ds. NGO lub innych urzędników, ocenie wniosków składanych przez NGO w ramach otwartych konkursów ofert, projektach realizowanych w partnerstwie z samorządem (jako lider lub partner). Miasto nie podejmuje inicjatyw skierowanych na tworzenie i konsultowanie wieloletnich programów współpracy. Gliwickie organizacje pozarządowe w różnym stopniu angażują się we współpracę z jednostkami samorządu wykorzystując dostępne możliwości, procedury i narzędzia. Wykazują się dużą aktywnością w zakresie wysuwania propozycji różnych zapisów w ramach tworzenia rocznych programów współpracy oraz konsultacjach rocznych programów współpracy. Organizacje często wychodzą z inicjatywą wsparcia eksperckiego dla samorządu w ramach przygotowania projektów prawa lokalnego. Większy sceptycyzm organizacje wykazują w kwestii brania udziału w procesie oceny ofert w ramach konkursów oraz inspirowania działań wspólnych gremiów samorządu i organizacji pozarządowych. Strona 25 Kalkulator outsourcingu: Generator e-n-GO 7.2. Preferowane formy współpracy Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wskazuje paletę możliwych form współpracy samorządu i organizacji pozarządowych. W przypadku miasta Gliwice najczęściej realizowanymi formami współpracy, w hierarchii ważności są: 1) zlecanie organizacjom pozarządowym realizacji zadań publicznych w formie wspierania wykonywania zadań publicznych, 2) zlecanie organizacjom pozarządowym realizacji zadań publicznych w formie powierzania wykonywania zadań publicznych, 3) konsultowanie z organizacjami pozarządowymi projektów aktów normatywnych w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji, 4) konsultowanie projektów aktów normatywnych dotyczących sfery zadań publicznych z radami działalności pożytku publicznego, 5) tworzenie wspólnych zespołów o charakterze doradczym i inicjatywnym, 6) wzajemne informowanie się o planowanych kierunkach działalności, 7) zlecanie organizacjom pozarządowym realizacji zadań publicznych w formie powierzania lub wspierania w ramach umów wieloletnich, 8) umowy o wykonanie inicjatywy lokalnej . Spośród form współpracy samorząd – NGO w Gliwicach najważniejsza jest realizacja konkursów dla organizacji i zlecania zadań (wspieranie i powierzenie). Miasto mimo zapisów w rocznym programie współpracy na 2013 r. o możliwości zawierania umów o wykonanie inicjatywy lokalnej nie stosuje tej formy wzajemnej kooperacji. Miasto Gliwice deklaruje kontynuowanie tej linii współpracy z organizacjami pozarządowymi w następnych latach. 7.3. Ocena procedur otwartych konkursów ofert Procedury związane z przeprowadzaniem procedur otwartych konkursów są ściśle związane z procedurami administracyjnymi, które stosuje każda jednostka samorządu terytorialnego. Zasadniczo ocena taka przebiega w dwóch fazach: ocena formalna (dotycząca prawidłowości złożenia oferty i załączników) oraz merytoryczna (ocena jakości oferty). Art. 14. Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wskazuje, że oferta złożona przez organizację pozarządową powinna zawierać kalkulację przewidywanych kosztów Strona 26 Case study: Gliwice – miasto na prawach powiatu realizacji zadania publicznego. Z kolei art. 15 wprost wskazuje, że organ administracji publicznej przy rozpatrywaniu ofert: ocenia przedstawioną kalkulację kosztów realizacji zadania publicznego, w tym w odniesieniu do zakresu rzeczowego zadania, uwzględnia planowany przez organizację pozarządową udział środków finansowych własnych lub środków pochodzących z innych źródeł na realizację zadania publicznego, uwzględnia planowany przez organizację pozarządową lub podmioty wymienione w art. 3 ust. 3, wkład rzeczowy, osobowy, w tym świadczenia wolontariuszy i pracę społeczną członków. Jednakże ustawodawca nie reguluje w jaki sposób ma przebiegać taka ocena oraz w oparciu o jakie kryteria. Brakuje narzędzia do oceny ofert składanych przez organizacje pozarządowe z punktu widzenia korzyści jakie powstaną w wyniku realizacji zadania. Organizacje zyskują najbardziej krytyczną ocenę przez samorząd Gliwic za wykorzystanie Internetu do składania i rozliczania ofert on –line. Z pewnością sytuacja ta jest spowodowana brakiem odpowiedniego narzędzia. Dziwić to może w sytuacji, że to właśnie umiejętności informatyczne członków NGO z Gliwic są bardzo wysokie, a samorząd bardzo dobrze ocenia Internet jako narzędzia do wzajemnego komunikowania się. Wynika z tego, że przez Internet można bardzo dobrze się porozumiewać i nie ma w tej materii przeszkód, jakkolwiek już składanie ofert odbywa się tradycyjnie (w formie papierowej). Miasto za bardzo dobre uznało następujące elementy procedur otwartych konkursów: dostępność informacji o konkursach na realizację zadań publicznych, jakość, kompletność, przejrzystość tej informacji, wykorzystanie Internetu do upowszechniania informacji i bezpośredniego komunikowania się samorządu z organizacjami pozarządowymi, uczestnictwo przedstawicieli NGO w komisjach konkursowych oceniających oferty, zaangażowanie samorządu na etapie realizacji projektu (np. uczestnictwo przedstawicieli samorządu w wydarzeniach, wsparcie pozafinansowe), elastyczność samorządu w zakresie łączenia różnych źródeł finansowania zadań w części finansowanych przez samorząd, przejrzystość i dostępność informacji o wymaganiach w zakresie rozliczenia projektu (w zakresie dokumentowania wydatków/ raportu merytorycznego), Strona 27 Kalkulator outsourcingu: Generator e-n-GO możliwości poprawiania dokumentacji związanych z rozliczeniem projektu, wsparcie i pomoc oferowane przez samorząd w tym zakresie. 7.4. Mocne i słabe strony współpracy Do najważniejszych korzyści (mocnych stron) współpracy samorządu Gliwic z organizacjami pozarządowymi zdaniem przedstawiciela Urzędu Miasta należą: rosnąca kultura współpracy, rosnąca otwartość samorządu na propozycje III sektora, rozwijające się różne formy współpracy. Jako słabe strony zostały wskazane: brak przedstawicieli III sektora mogących reprezentować interesy organizacji, którzy są świadomi potrzeb środowiska, niski poziom debat, rozmów, spotkań dotyczących diagnozy potrzeb społecznych, utrudniający w dotarciu z ofertą NGO do ogółu mieszkańców. 7.5. Korzyści dla samorządu wynikające z realizacji zadań publicznych przez organizacje Do najważniejszych realnych korzyści dla samorządu Gliwic, wynikających z faktu, że organizacje pozarządowe realizują zadania publiczne należą: fakt, że realizacja zadania publicznego przez NGO wzmacnia kompetencje organizacji (np. z dziedziny księgowości, zarządzania projektami) organizacje pozyskują dodatkowe środki z innych źródeł zewnętrznych na realizację zadań publicznych. Miasto Gliwice poprzez zlecanie zadań publicznych organizacjom oczekuje systematycznej profesjonalizacji tych podmiotów oraz pozyskiwania przez te podmioty dodatkowych środków, z innych pozamiejskich źródeł. 7.6. Bariery we współpracy samorządu z organizacjami Do najpoważniejszych barier, które wpływają negatywnie na jakość i efektywność współpracy samorządu Gliwic z organizacjami pozarządowymi w opinii NGO należą: zmiany warunków (w tym finansowych) w trakcie realizacji projektu, nadmierna biurokracja w samorządach, Strona 28 Case study: Gliwice – miasto na prawach powiatu niejasne kryteria oceny wniosków, Opisane wyżej bariery należą do kanonu słabych stron współpracy międzysektorowej. Wskazanie problemu dotyczącego niejasnych kryteriów oceny wniosków wynika z faktu braku ustawowych regulacji tej kwestii. W Gliwicach NGO jako bariery ze strony samorządu nie wskazały braku pomocy ze strony samorządu w trackie realizacji projektów oraz niskiego poziomu dofinansowania zadań –są to elementy w pełni wystarczające. 7.7. Warunki do poprawy efektywności współpracy Biorąc pod uwagę perspektywy rozwoju współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi samorząd Gliwic za podstawową rzecz uznaje uzyskanie informacji na temat skwantyfikowanych (policzalnych) korzyści społeczno–ekonomicznych, które przynosi realizacja przez organizacje konkretnego zadania publicznego. Strona 29 Case study: Gliwice – miasto na prawach powiatu 8. Podsumowanie Zakres współpracy Miasto Gliwice posiada jednostkę – Gliwickie Centrum Organizacji Pozarządowych, której celem jest wspieranie lokalnych stowarzyszeń, fundacji i grup nieformalnych, poprzez udostępnianie zasobów lokalowych, pomoc doradczą oraz organizację i prowadzenie szkoleń. Zapisy dokumentów strategicznych Gliwic upatrują w organizacjach pozarządowych nie tyle wykonawców zadań publicznych, lecz mają być podmiotami budującymi społeczeństwo obywatelskie. W Gliwicach działa wiele organizacji pozarządowych i spora część z nich jest bardzo aktywna. Podając za GUS ich liczba w 2012 roku wyniosła 514, podejmują działania w różnych zakresach, np.: pomocy społecznej, działalności charytatywnej, ochrony i promocji zdrowia, nauki, szkolnictwa wyższego, edukacji, oświaty i wychowania. Współpraca pomiędzy samorządem a organizacjami pozarządowymi przybiera różny charakter: od powierzania lub wspierania wykonywania zadań publicznych przez wzajemne informowanie się o planowanych kierunkach działań oraz konsultowanie projektów aktów normatywnych dotyczących działalności statutowej organizacji i aktów dotyczących sfery zadań publicznych z radami działalności pożytku publicznego aż do tworzenia wspólnych zespołów o charakterze doradczym. Perspektywy współpracy W perspektywie dalszej współpracy organizacji pozarządowych z samorządem proponowana jest nadal współpraca w ramach tworzenia rocznych programów współpracy, natomiast samorząd nie zakłada w najbliższym czasie tworzenia wieloletnich programów współpracy z NGO. Dalsza współpraca pomiędzy samorządem gliwickim a organizacjami pozarządowymi nie zakłada wzrostu wykorzystywanych technologii informatycznych. Samorząd Gminy Gliwice jest w przyszłości zainteresowany wdrożeniem konsultacji rocznych programów współpracy przez Internet. Strona 31 Kalkulator outsourcingu: Generator e-n-GO Co skłania samorząd do współpracy z NGO Współpraca Miasta Gliwice z organizacjami pozarządowymi jest niezbędna do realizacji wizji rozwoju miasta, która zakłada pomoc organizacji w tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego. Organizacje odgrywają dużą rolę w podnoszeniu aktywności obywatelskiej i społecznej Bariery dla współpracy Współpraca samorządu w Gliwicach z organizacjami pozarządowymi napotyka bariery w postaci: niejasnych kryteriów oceny wniosków, nadmierna biurokrację w samorządzie, zmianie warunków w trakcie realizacji projektu. Oprócz barier współpraca ta posiada również słabe strony, wśród najistotniejszych można wskazać: niski poziom rozmów dotyczących diagnoz potrzeb społecznych, które utrudniają dotarcie przedstawicielom organizacji pozarządowych do ogółu mieszkańców, ma to związek z brakiem przedstawicieli III sektora, którzy byliby świadomi potrzeb środowiska. Tabela 2 Zestawienie danych o współpracy samorządu z NGO Gliwice środki na NGO w procedurze konkursowej i małych grantów liczba NGO liczba NGO na 10 tys. mieszkańców % wydatków na organizacje w stosunku do ogółu wydatków budżetowych wydatki na NGO w konkursach na 1 mieszkańca w zł udział osób w gospodarstwach domowych korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej w ludności ogółem w % wydatki na pomoc społeczną na mieszkańca w zł wydatki bieżące na wynagrodzenia w administracji na mieszkańca w zł wydatki na administrację na mieszkańca w zł Strona 32 2008 2009 2010 2011 2012 3 100 000,00 2 716 183,00 4 467 442,28 3 718 646,00 2 744 498,35 415 443 472 482 514 21 23 25 26 28 0,42% 0,36% 0,58% 0,43% 0,30% 15,74 13,83 23,74 19,85 14,73 5 4,3 4,3 4,1 4,1 458,46 472,67 530,29 542,40 496,68 130,35 149,28 530,29 172,59 185,00 238,30 332,82 277,47 287,05 298,84 Case study: Gliwice – miasto na prawach powiatu wpływ z podatku dochodowego od osób fizycznych na mieszkańca gospodarstwa domowe korzystające ze środowiskowej pomocy społecznej podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności jednostki nowo zarejestrowane w rejestrze REGON na 10 tys. ludności jednostki wykreślone z rejestru REGON na 10 tys. ludności osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na 100 osób w wieku produkcyjnym Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym wg płci % dochody podatkowe podatek od działalności gospodarczej osób fizycznych, opłacany w formie karty podatkowej udziały w podatkach stanowiących dochody budżetu państwa razem udziały w podatkach stanowiących dochody budżetu państwa podatek dochodowy od osób fizycznych udziały w podatkach stanowiących dochody budżetu państwa podatek dochodowy od osób prawnych wpływy z innych lokalnych opłat pobieranych przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie odrębnych ustaw 984,24 942,68 974,28 1038 1064,11 3981 3748 3589 3535 3510 - 1138 1238 1240 1274 - 97 115 95 98 - 65 62 97 66 - 11 12 12 13 3,2 4,9 5,3 5,3 6,1 - - - - 464165,80 209794389,66 202924904,91 199114850,27 211510392,9 0 213485964,7 1 193863292,00 185104694,00 183358880,00 194485458,0 0 198292854,0 0 15931097,66 17820210,91 15755970,27 17024934,90 15193110,71 4075672,31 2893184,73 2096340,51 2244854,30 2273706,83 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS oraz http://bip.gliwice.eu/ Strona 33 Case study: Gliwice – miasto na prawach powiatu Spis tabel Tabela 1 Kluby sportowe łącznie z klubami wyznaniowymi i UKS .............................................. 14 Tabela 2 Zestawienie danych o współpracy samorządu z NGO .................................................. 32 Spis rysunków Rysunek 1 Liczba fundacji oraz stowarzyszeń i organizacji społecznych w Gliwicach w latach 1996-2012 ...................................................................................................................................... 13 Rysunek 2 Strona internetowa Gliwickiego Centrum Organizacji Pozarządowych .................... 18 Strona 35
