Synteza makrocyklicznych amidów i imin jako ligandów do

Synteza makrocyklicznych amidów i imin jako ligandów do
kompleksowania kationów lantanowców
Jan T. Nowicki
Kierujący pracą: Prof. dr hab. Daniel T. Gryko
Wstęp: Celem moich badań było zbadanie możliwości syntezy ligandów makrocyklicznych
opartych na rdzeniu pirydyny, a jednocześnie posiadających dwa rodzaje grup zdolnych do
tworzenia stabilnych kompleksów z kationami lantanowców (Tb3+, Eu3+): -C=N- oraz –C(O)NH-. Moje badania miały charakter badań podstawowych. Chciałem opracować efektywną
metodę otrzymywania pewnych układów modelowych, niekoniecznie zawierających
odpowiednią dla Eu3+ czy Tb3+ ilość miejsc koordynacyjnych. Miałem jednak nadzieję, że raz
opracowana metoda będzie mogła być w przyszłości rozszerzona na podobne związki,
posiadające wszystkie wymagane cechy.
Wyniki: Podstawowym etapem mojej pracy była synteza sfunkcjonalizowanego prekursora
pirydynowego. Dywersyfikację struktur ligandu planowałem uzyskać przez zróżnicowanie
diamin, którymi łączyłem dwie pochodne pirydyny. Strategia syntetyczna zakładała
otrzymanie estru kwasu pirydyno-2,6-dikarboksylowego oraz jego dalsze przekształcanie w
celu otrzymania aldehydo-estru. Spodziewałem się, że ten dwufunkcyjny blok budulcowy
poddany reakcji z diaminami pozwoli na syntezę odpowiednich diimino-diamidów.
Wnioski: Wykonane przez mnie badania pozwoliły na efektywne otrzymanie
wielofunkcyjnych bloków budulcowych, pochodnych pirydyny. Jak się okazało, pomimo
odpowiedniego przestrzennego ułożenia grup funkcyjnych, związki te nie ulegają łatwo
reakcjom z pierwszorzędowymi aminami prowadzącym do ligandów makrocyklicznych.
Zgromadzony materiał eksperymentalny wzbogacił moją wiedzę dotyczącą tego typu reakcji i
pozwoli mi szybciej otrzymać interesujące mnie ligandy w czasie planowanej pracy
magisterskiej.
Literatura:
1. M. Göppert-Mayer, Ann. Phys. 1931, 401, 273-294.
2. G. Bechara, N. Leygue, C. Galaup, B. Mestre, C. Picard, Tetrahedron Lett. 2009, 50, 65226525.
3. M. Pawlicki, H. A. Collins, R. G. Denning, H. L. Anderson, Angew. Chem. Int. Ed. 2009,48,
3244-3266.
4. W. Kaiser, C. G. B. Garrett, Phys. Rev. Lett. 1961, 7, 229-231.
5. J. Xu, T. M. Corneille, E. G. Moore, G-L. Law, N. G. Butlin, K. N. Raymond, J. Am. Chem.
Soc. 2011, ASAP, dx.doi.org/10.1021/ja2079898
6. C. Bischof, J. Wahsner, J. Scholten, S. Trosisen, M. Seitz, J. Am. Chem. Soc. 2010, 132,
14334-14335.
7. D. T. Gryko, P. Piątek, A. Pęcak, M. Pałys, J. Jurczak, Tetrahedron 1998, 54, 7505-7516.