baza danych o przedszkolach i szkołach prowadzących

BAZA DANYCH O PRZEDSZKOLACH I SZKOŁACH
PROWADZĄCYCH KSZTAŁCENIE INTEGRACYJNE
Baza danych o placówkach z oddziałami integracyjnymi prowadzona jest w Centrum
Metodycznym Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej od roku 1994. Stanowi ona bogate
źródło informacji dotyczących tendencji i zmian zachodzących w tych placówkach na przestrzeni lat.
Integracja jako alternatywna, ciągle jeszcze nowa forma kształcenia niepełnosprawnych,
wymaga zwiększonej troski i monitoringu. Prowadzony przez CMPPP komputerowy rejestr
danych, pozwala gromadzić informacje o poszczególnych placówkach prowadzących nauczanie i wychowanie integracyjne oraz śledzić dynamikę rozwoju kształcenia integracyjnego w
Polsce. Dane zbierane są przy pomocy ankiety zamieszczonej na stronach internetowych
CMPPP pod adresem: www.cmppp.edu.pl/integracja/ankieta.
Ankieta, która ma charakter informacyjno-ewaluacyjny, stanowi ważne źródło informacji o pracy szkół i przedszkoli z oddziałami integracyjnymi i pozwala na:
• dokonywanie oceny stopnia zaawansowania zmian programowo-organizacyjnych
związanych z obecnością dzieci niepełnosprawnych, niezbędnych przy wprowadzaniu
odpowiedzialnej integracji,
•
merytoryczną ocenę funkcjonowania placówki,
• rozpoznanie potrzeb placówki w zakresie doposażenia w pomoce dydaktyczne,
• rozpoznanie potrzeb placówki w zakresie szkoleń dla nauczycieli,
•
śledzenie i analizę zgłaszanych potrzeb i trudności.
W pozyskiwaniu danych z poszczególnych województw cenna okazuje się współpraca z
wizytatorami kuratoriów oświaty ds. kształcenia integracyjnego w Polsce, którzy również mogą monitorować stan wypełnienia ankiet w swoim województwie. Wizytatorzy dzięki zgromadzonym danym sporządzają coroczne raporty zbiorcze, czerpią informacje o zaawansowaniu wprowadzonych zmian merytoryczno-organizacyjnych oraz mogą odpowiadać na zapotrzebowania szkół zgodnie ze zgłaszanymi potrzebami dotyczącymi np. sprzętu, podręczników, pomocy dydaktycznych, szkoleń dla nauczycieli. Zbudowany system zbierania danych
ma zasięg ogólnopolski i stanowi . bogate źródło informacji.
12
STAN SZKÓŁ I PRZEDSZKOLI INTEGRACYJNYCH
I Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI
W ROKU SZKOLNYM 2007/2008
Pracownia Wspomagania Rozwoju i Integracji CMPPP w roku szkolnym 2007/2008
zebrała dane z 1563 placówek prowadzących kształcenie integracyjne. Jest to wartość zbliżona do ogólnej liczby funkcjonujących szkół i przedszkoli z oddziałami integracyjnymi w kraju. Ponieważ wypełnianie ankiet nie jest obligatoryjne przedstawione dane mogą być niepełne.
Poniższa tabela ilustruje rozkład liczbowy placówek integracyjnych w poszczególnych
województwach w roku szkolnym 2007/2008.
Tabela 2. Liczba placówek integracyjnych w roku szkolnym 2007/2008
Nazwa
województwa
Przedszkola
Szkoły
Szkoły
Gimnazja
podstawowe
ponadgimnazjalne
Razem
dolnośląskie
16
28
17
8
69
kujawsko-pomorskie
24
36
21
5
86
lubelskie
23
38
20
10
91
Lubuskie
9
23
11
2
45
Łódzkie
24
39
14
5
82
małopolskie
40
69
43
8
160
mazowieckie
62
101
51
18
232
opolskie
13
16
8
0
37
podkarpackie
12
22
12
5
51
podlaskie
11
27
17
2
57
pomorskie
11
91
40
2
144
Śląskie
60
79
52
7
198
świętokrzyskie
10
15
7
1
33
warmińsko-mazurskie
14
36
17
5
72
wielkopolskie
33
62
37
7
139
zachodniopomorskie
18
34
11
4
67
380
716
378
89
1563
Razem - Kraj
Jak widzimy w powyższym zestawieniu w roku szkolnym 2007/2008 zarejestrowano
1563 placówek prowadzących oddziały integracyjne. W porównaniu z rokiem 2006/2007 nastąpił wzrost o 80 placówek integracyjnych i z oddziałami integracyjnymi. Warto zaznaczyć,
iż 149 spośród tej liczby to placówki w pełni integracyjne, posiadające oddziały integracyjne
13
na wszystkich poziomach nauczania (w tym: 92 przedszkola, 26 szkół podstawowych, 26
gimnazjów i 5 szkół ponadgimnazjalnych).
Tabela 3. Zestawienie liczby przedszkoli i szkół, oddziałów integracyjnych i dzieci niepełnosprawnych w placówkach integracyjnych w roku szkolnym 2007/2008
.Rodzaj placówki
Liczba oddziałów
Liczba
placówek
integracyjnych
Liczba dzieci
niepełnosprawnych
Przedszkola
380
1 026
4 245
Szkoły podstawowe
716
3 501
15 396
Gimnazja
378
1 407
6 611
89
357
1 666
1 563
6 291
27 918
Szkoły ponadgimnazjalne
Ogółem
Jak wynika z tabeli 2 w roku szkolnym 2007/2008 nauczaniem i wychowaniem integracyjnym objętych było ogółem 27 918 dzieci i młodzieży niepełnosprawnych (z orzeczeniami o
potrzebie kształcenia specjalnego, uczących się w oddziałach integracyjnych) na wszystkich
etapach kształcenia.
W roku szkolnym 2007/08 w integracyjnych oddziałach przedszkolnych objętych opieką
było 4 245 dzieci (wzrost w porównaniu do roku 2006/07 o 334). W szkołach podstawowych
liczba uczniów niepełnosprawnych wynosiła 15 396 (wzrost o 1620 uczniów). W gimnazjum
uczyło się 6 611 uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych (wzrost o 1116 uczniów),
natomiast w szkołach ponadgimnazjalnych 1 666 uczniów (wzrost o 177 uczniów). Obserwujemy tendencję wzrostową liczby uczniów na każdym etapie edukacyjnym. Uczniowie niepełnosprawni uczęszczając do klas integracyjnych mają kontakt z trzykrotnie większą liczbą
zdrowych rówieśników, co stwarza szansę na pełną integrację społeczną w szkołach.
Większość placówek integracyjnych przyjmuje do oddziałów integracyjnych dzieci z
różnymi rodzajami niepełnosprawności, nie obserwuje się dyskryminacji wobec wybranych
grup dzieci niepełnosprawnych Wnioskować można, iż opowiadają się one za pełną integracją. Łączna liczba oddziałów integracyjnych w poszczególnych placówkach wynosi
6 291 z czego 1 026 oddziałów funkcjonuje w przedszkolach, 3 501 w szkołach podstawowych, 1 407 w gimnazjach, 357 w szkołach ponadgimnazjalnych. W porównaniu do roku
2006/2007 łączna liczba oddziałów integracyjnych wzrosła o 442.
14
Tabela 4.
Uczniowie niepełnosprawni wg. rodzaju niepełnosprawności w roku szkolnym 2007/08
Rodzaj niepełnosprawności
Liczba uczniów %
Niewidome
82 0,29%
Słabo widzące
1 529 5,48%
Niesłyszące
209 0,75%
Słabo słyszące
1 870 6,70%
Upośledzone umysłowo w stopniu lekkim
5 209 18,66%
Upośledzone umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym
1 787 6,40%
Z rozpoznanym autyzmem
1 426 5,11%
Przewlekle chore
3 441 12,33%
Niepełnosprawne ruchowo
3 706 13,27%
Z niepełnosprawnością sprzężoną
3 413 12,23%
Z zaburzonym zachowaniem, niedostosowane społecznie
5 246 18,79%
Rozkład procentowy rodzajów niepełnosprawności dzieci i młodzieży w kształceniu integracyjnym przedstawiony w tabeli jest zgodny z częstotliwością występowania poszczególnych rodzajów niepełnosprawności.
Analiza tych danych wskazuje, iż w roku szkolnym 2007/08 najliczniejszą grupę wśród
integrowanych dzieci w przedszkolach i szkołach stanowiły dzieci i młodzież z niepełnosprawnością umysłową – 25,06 % ogółu dzieci i młodzieży niepełnosprawnej kształconej
w oddziałach integracyjnych. W grupie tej znajdują się dzieci z upośledzeniem umysłowym
w stopniu lekkim (18,66%) oraz umiarkowanym i znacznym (6,4%). Druga co do liczebności
jest grupa dzieci i młodzieży z zaburzeniami zachowania, niedostosowanych społecznie Następną grupą są dzieci niepełnosprawne ruchowo - ok. 13,27 % oraz przewlekle chore 12,33%.
Poniższy diagram przedstawia rozkład procentowy różnych rodzajów niepełnosprawności w stosunku do ogólnej liczby dzieci i młodzieży niepełnosprawnej kształconej w placówkach integracyjnych. W porównaniu do roku szkolnego 2006/07 udział procentowy rodzaju
niepełnosprawności ulega niewielkim wahaniom natomiast proporcje pomiędzy poszczególnymi rodzajami niepełnosprawności pozostają niezmienione.
15
Wykres 4
Uczniowie niepełnosprawni wg kategorii niepełnosprawności
(udział procentowy)
0,29% 5,48%
0,75%
18,79%
Niew idome
Słabo w idzące
6,70%
Niesłyszące
Słabo słyszące
Upośledzone umysłow o w stopniu
lekkim
18,66%
12,23%
Upośledzone umysłow o w stopniu
umiarkow anym i znacznym
Z rozpoznanym autyzmem
Przew lekle chore
Niepełnospraw ne ruchow o
6,40%
Z niepełnospraw nością sprzężoną
13,27%
5,11%
Z zaburzonym zachow aniem,
niedostosow ane społecznie
12,33%
Według
danych
pochodzących
z
raportów
o
poradnictwie
psychologiczno-
pedagogicznym przygotowywanych przez Pracownię Rozwoju Poradnictwa CMPPP najwięcej orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego wydaje się dla uczniów z upośledzeniem
umysłowym, z zaburzonym zachowaniem i niedostosowanych społecznie. Ci uczniowie stanowią również najliczniejszą grupę wśród uczniów z orzeczeniami w oddziałach integracyjnych na poziomie szkół podstawowych i gimnazjów .
16