artykule

Aby na drogach było bezpieczniej
Bezpieczeństwo dzieci na drogach jest sprawą bardzo istotną. W Polsce,
w porównaniu z innymi krajami Europy, zdarza się znacznie więcej wypadków drogowych,
a skutki tych wypadków są bardziej tragiczne. Między innymi dlatego o właściwe
przygotowanie młodych ludzi do bezpiecznego korzystania z dróg muszą starać się różne
podmioty i instytucje, w tym szkoła.
W Podstawie kształcenia ogólnego jako jeden z celów edukacji w szkole
podstawowej wyszczególniono „kształtowanie potrzeb i umiejętności dbania o własne ciało,
zdrowie i sprawność fizyczną; wyrabianie czujności wobec zagrożeń dla zdrowia fizycznego,
psychicznego i duchowego, kształtowanie nawyków i umiejętności związanych
z bezpiecznym uczestnictwem w ruchu drogowym”. Cele te realizowane są zarówno na
pierwszym, jak i na drugim etapie edukacyjnym.
Na drugim etapie edukacyjnym – w klasach IV – VI „Rozwijanie zdolności,
zainteresowań i umiejętności związanych z bezpiecznym poruszaniem się po drogach
publicznych” stanowi jeden z dwóch zasadniczych celów edukacyjnych w obrębie zajęć
techniki, a jednym z zadań szkoły w tym zakresie jest „umożliwienie zdobycia Karty
rowerowej od 10 roku życia.
Treści związane z bezpiecznym uczestnictwem uczniów w ruchu drogowym
przewijają się również przy okazji realizacji ścieżki edukacyjnej prozdrowotnej. Nauczyciele
realizują te treści w ramach różnych zajęć we wszystkich klasach, od pierwszej klasy
poczynając. Szczególny nacisk na edukację komunikacyjną położony jest na lekcjach techniki
w klasie czwartej, gdy uczniowie powinni zdobyć wiedzę i umiejętności niezbędne do
uzyskania Karty Rowerowej, czyli uprawnienia do samodzielnego kierowania rowerem po
drogach publicznych. Zestaw tych umiejętności i wiadomości obejmuje znajomość przepisów
ruchu drogowego, umiejętności kierowania rowerem w różnych warunkach drogowych przy
małym natężeniu ruchu, obsługę roweru, umiejętność zachowania się w razie wypadku
i udzielania pomocy przedmedycznej. Aczkolwiek dla zdobycia karty rowerowej nie jest
wymagane zdanie stosownego egzaminu, to nauczyciel odpowiedzialny za sprawdzenie tych
umiejętności przeprowadza sprawdzian teoretyczny i praktyczny przed wydaniem karty
rowerowej. Samo wręczenie karty ma uroczystą oprawę, co powinno motywować uczniów do
odpowiedzialności za własne bezpieczeństwo na drodze.
Dla podniesienia bezpieczeństwa naszych dzieci na drogach istotne jest, aby działania
szkoły spotykały się ze wsparciem ze strony rodziców. Na pewno postawa rodziców i ich
osobisty przykład jest dla dziecka najważniejszą wskazówką co do jego zachowania na
drodze. Chociaż przepisy nie określają tego jednoznacznie, powszechnie przyjmuje się, że
dzieci mogą samodzielnie poruszać się po drodze jako piesi po ukończeniu 7 roku życia –
czyli jako uczniowie klasy pierwszej. Już w pierwszej klasie poznają zasady zachowania się
na drodze pieszych – że idziemy chodnikiem, a jeśli go nie ma, to lewą stroną drogi. Wiedzą,
że na drodze trzeba ustępować pojazdom, a przed przejściem na drugą stronę upewnić się, czy
nie nadjeżdża pojazd. Wiedzą również, że dopóki nie uzyskają karty rowerowej, nie mogą
samodzielnie jeździć na rowerze po drodze publicznej. Dobrze byłoby, gdyby również o tym
pamiętali rodzice i zadbali o zapewnienie opieki młodszym rowerzystom w trakcie ich
pierwszych rowerowych doświadczeń.
Ze względu na fakt, że droga przebiegająca przez Dąbrowę jest wąska, kręta,
a natężenie ruchu jest znaczne, dyrektor zaleca, a nauczyciele apelują, aby uczniowie, którzy
mieszkają bliżej niż kilometr od budynku szkoły nie dojeżdżali do szkoły na rowerach.
Informujemy uczniów i rodziców o tym zaleceniu. W ciągu ostatniego roku zbudowano
chodnik wzdłuż naszej drogi, co poprawiło bezpieczeństwo pieszych. Jeszcze raz
przypominamy, aby uczniowie, którzy mają dwa kroki do szkoły niepotrzebnie nie
ryzykowali dojeżdżając do szkoły rowerem.
Warto również pamiętać, że deskorolka, hulajnoga czy podobne przyrządy nie służą
do poruszania się po jezdni, a młody człowiek używając takich urządzeń powinien stosować
się do przepisów odnoszących się do ruchu pieszych. Także zezwalanie na kierowanie przez
młodzież nie posiadającą stosownych uprawnień motorowerami czy innymi pojazdami
mechanicznymi niesie ze sobą duże zagrożenie i narusza obowiązujące prawo. Ryzyko
wypadku z udziałem niedoświadczonego, młodego i nie posiadającego wystarczającej
sprawności kierującego, jest bardzo duże. Pamiętajmy o tym jako rodzice.
Obserwując codziennie zachowanie się na drodze naszych uczniów jestem pełen
ostrożnego optymizmu. Nasi uczniowie, poza sporadycznymi przypadkami, stosują w
praktyce poznane zasady ruchu drogowego, prawidłowo idą i jeżdżą na rowerze. Nie powinno
to nas jednak uspokajać. Wypadek drogowy, jak mawiał Kubuś Puchatek, to jest coś, czego
nie ma, dopóki się nie zdarzy. Właśnie ten jedyny raz, kiedy zlekceważymy zasady
zachowania się na drodze, może mieć tragiczny skutek.
W okresie jesienno-zimowym wzrasta liczba wypadków z udziałem pieszych,
zwłaszcza w porze nocnej i gdy widoczność jest ograniczona. Przyczyną jest często słaba
widoczność pieszych, ubranych w ciemne ubrania, nie posiadających elementów
poprawiających widoczność. Przepisy mówią, że dziecko do lat 15 powinno mieć
w widocznym miejscu element odblaskowy, gdy po zmroku porusza się poza obszarem
zabudowanym, czyli np. idąc do kościoła wieczorem, nie musi takiego posiadać. W praktyce,
zagrożenie na terenie zabudowanym wcale nie jest mniejsze. Pamiętajmy o tym idąc
wieczorem do kościoła czy do sąsiada. Również zadbajmy, aby nasze dzieci miały
odblaskowe lub chociaż jasne i widoczne z daleka elementy ubioru. Dobrze jest mieć przy
sobie jakąś latarkę i włączyć ją, gdy zbliża się pojazd. Takie zachowanie pomoże uniknąć
wypadku, gdy na wąskiej, krętej drodze kierowca dostrzega pieszego w ostatniej chwili, kilka
metrów przed pojazdem. Wtedy na skuteczną reakcję często bywa za późno.
Zakończę apelem do wszystkich rodziców. Wspólnie zadbajmy o bezpieczeństwo
naszych dzieci na drogach. Niech zawsze całe i zdrowe wracają do domu.
J. Świderski