Prawa konsumenta a system sprzedaży bezpośredniej w gorączce

INFORMACJA PRASOWA
Warszawa, 5 grudnia 2013 r.
Prawa konsumenta a system sprzedaży bezpośredniej
w gorączce przedświątecznych zakupów
Wielkimi krokami zbliżają się święta Bożego Narodzenia a tym samym czas wzmożonej
aktywności zakupowej prezentów dla najbliższych, jak również organizacji różnego rodzaju
spotkań i pokazów, inspirujących do zakupów. Prezenty mogą być mniej lub bardziej
trafione, warto zatem znać prawa konsumenta. Podobnie jak w innych sektorach handlu
detalicznego, konsumenci dokonujący zakupów w systemie sprzedaży bezpośredniej mają
swoje niezbywalne prawa. Świadomość tych praw i przemyślane decyzje zakupowe mogą
pomóc konsumentom zaoszczędzić czas, pieniądze i przedświąteczny spokój.
Przedsiębiorstwa sprzedaży bezpośredniej prowadzą działalność, wykorzystując różne formy
organizacyjne. Firma może oferować swoje produkty poprzez kontakt sprzedawcy z indywidualnym
klientem – lub z grupą klientów, gdy sprzedawca organizuje pokaz i udziela wyjaśnień
potencjalnym klientom, zazwyczaj w domu osoby, która zaprasza na tę okoliczność znajomych.
Prawo do namysłu
Sprzedaż bezpośrednia umożliwia klientom dokładne zapoznanie się z produktem, jego
przetestowanie i wyrobienie sobie własnego o nim zdania – w wolnym czasie, we własnym
domu lub w gronie znajomych. Wszystkie towary są dostarczane bezpośrednio do domu
klienta.
Ustawodawca gwarantuje konsumentom dokonującym zakupów w systemie sprzedaży
bezpośredniej podstawowe prawa. Rozdział 1 ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych
praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny
(Dz.U. nr 22, poz. 271 ze zmianami), dotyczący umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa
przewiduje prawo konsumenta do odstąpienia od umowy bezpośrednio w okresie po jej
zawarciu (tzw. cooling-of period). Konsument może odstąpić od umowy bez podawania
przyczyn składając odpowiednie oświadczenie na piśmie w terminie 10 dni od zawarcia umowy
(a nie od chwili wydania rzeczy, jak często błędnie podaje się w mediach; tak jest w przypadku
umów zawieranych na odległość, które uregulowane są w innym rozdziale ustawy). Zgodnie ze
zmianą wprowadzoną do ustawy w grudniu 2003 r., obecnie wystarczy, że konsument wyśle
oświadczenie przed upływem terminu na odstąpienie od umowy. W takim przypadku strony
zobowiązane są zwrócić sobie nawzajem to, co świadczyły, a zwrot taki musi nastąpić
niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni od odstąpienia od umowy.
Jeszcze przed wprowadzeniem wyżej wymienionych wymogów ustawowych, przedsiębiorstwa
sprzedaży bezpośredniej zrzeszone w PSSB, już od samego początku działalności w Polsce,
przyznawały konsumentom prawo do odstąpienia od umowy, a od wielu lat okres na dokonanie
tego kroku jest dłuższy niż przewidziany przez prawo – obecnie jest to 14 dni roboczych. Warto
dodać, że niektóre firmy członkowskie, zwłaszcza oferujące kosmetyki, stosują tzw. gwarancję
satysfakcji, co oznacza, że zakupione produkty można zwrócić nawet po upływie tego terminu,
także częściowo zużyte.
1
Obowiązki sprzedawcy
Ustawa o ochronie konsumentów nakłada na sprzedawcę proponującego konsumentowi zawarcie
umowy poza lokalem przedsiębiorstwa szereg obowiązków, które w zamyśle twórców ustawy miały
na celu ochronę praw konsumentów.
Sprzedawca zobowiązany jest do:





okazania konsumentowi dokumentu potwierdzającego prowadzenie działalności
gospodarczej,
okazania konsumentowi dokumentu tożsamości,
okazania konsumentowi dokumentu potwierdzającego swoje umocowanie, w razie
zawierania umów w imieniu przedsiębiorcy;
poinformowania konsumenta na piśmie o prawie do odstąpienia od umowy,
wręczenia konsumentowi wzoru oświadczenia o odstąpieniu oraz pisemne potwierdzenie
zawarcia umowy.
Nieokazanie przez sprzedawcę dokumentów identyfikacyjnych na wyraźne żądanie konsumenta
jest wykroczeniem zagrożonym karą grzywny. Powinno również wzbudzić obawę konsumenta co
do uczciwości sprzedawcy.
Świadomy konsument, decydujący się na zakup w systemie sprzedaży bezpośredniej i
podpisujący umowę kupna, powinien uważnie przeczytać wszystkie egzemplarze umowy i
najbezpieczniej złożyć swój podpis na wszystkich jej stronach.
Gdzie po pomoc?
Nieuczciwe praktyki sprzedawców konsumenci mogą zgłaszać, dochodząc swoich praw
w takich instytucjach jak:
1. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK),
2. Federacja Konsumentów,
3. Inspekcja Handlowa,
4. Stowarzyszenie Konsumentów Polskich,
5. Europejskie Centrum Konsumenckie
6. Powiatowi (Miejscy) Rzecznicy Konsumentów.
Firmy zrzeszone w Polskim Stowarzyszeniu Sprzedaży Bezpośredniej przestrzegają Kodeksu
Sprzedaży Bezpośredniej PSSB, na straży którego stoją niezależni Administratorzy Kodeksu.
Administratorzy i biuro PSSB okresowo sprawdzają dokumenty firm członkowskich pod kątem ich
zgodności z obowiązującymi regulacjami konsumenckimi i zapisami Kodeksu PSSB. Takiej kontroli
podlegają również dokumenty firm starających się o członkostwo w Stowarzyszeniu. Oprócz tego
firmy mają także własne kodeksy etyczne. To wszystko sprawia, że klienci korzystający z oferty
tych firm, są objęci wszystkimi zapisami prawa konsumenckiego, a oprócz tego korzystają z
dodatkowych praw zagwarantowanych w Kodeksie Sprzedaży Bezpośredniej.
Stowarzyszenie od lat stara się propagować wiedzę na temat praw konsumentów, m.in. we
współpracy z organizacjami konsumenckimi takim jak Federacja Konsumentów, wychodząc z
założenia, że większa świadomość prawna pozwoli na stopniowe ograniczenie działalności firm
nierzetelnych żerujących na niewiedzy klientów, zwłaszcza tych w podeszłym wieku.
2