Informacja miesięczna za październik 2013 r.

Biuro Współpracy Międzynarodowej
Informacja miesięczna – październik 2013 r.
1. Reforma Wspólnej Polityki Rolnej
2. Przyjęcie decyzji Komisji w sprawie zatwierdzenia programów dotyczących działań
informacyjnych i promocyjnych na rzecz produktów rolnych na rynku wewnętrznym UE i
krajów trzecich zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 501/2008
3. Konferencja Dyrektorów Agencji Płatniczych UE – 23 -25.10.2014, Wilno
1. Reforma Wspólnej Polityki Rolnej
• Przyjęcie pakietu legislacyjnego WPR przez organy pomocnicze Rady UE
W dniu 7 października 2013 r., w trakcie obrad Specjalnego Komitetu ds. Rolnictwa, przyjęto
kompromisowy tekst pakietu legislacyjnego ustanawiającego Wspólną Politykę Rolną na lata
2014 – 2020, określający ostateczny kształt przepisów dotyczących wspólnej organizacji
rynków produktów rolnych, płatności bezpośrednich, rozwoju obszarów wiejskich jak również
tzw. przepisów horyzontalnych dotyczących finansowania Wspólnej Polityki Rolnej oraz jej
monitorowania i kontroli.
Przedmiotowe przepisy zostały uzgodnione w trakcie ostatniego trilogu (tj. rozmów
trójstronnych pomiędzy przedstawicielami Rady, Parlamentu Europejskiego i Komisji), który
odbył się w dniu 24 września 2013 r. i zostały również zaakceptowane przez Komisję
Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego w trakcie sesji w dniu 30 września.
Ostateczne przyjęcie pakietu rozporządzeń dotyczących nowej Wspólnej Polityki Rolnej na
lata 2014- 2020, nastąpi najprawdopodobniej do końca roku 2013 r.
• Porozumienie w sprawie środków przejściowych Wspólnej Polityki Rolnej w roku
2014
Niniejszy tekst ma charakter wyłącznie informacyjny. Wiążącym źródłem prawa Unii Europejskiej (UE)
są akty prawne UE opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE.
1
W toku prac organów Rady UE i Parlamentu Europejskiego oraz trilogu, który odbył się w
dniu 17 października 2013 r. osiągnięto porozumienie w sprawie środków przejściowych
Wspólnej Polityki Rolnej na rok 2014.
Celem przepisów jest umożliwienie państwom członkowskim i ich agencjom płatniczym na
przygotowanie
się
do
wdrożenia
oraz
przekazania
beneficjentom
informacji
na temat nowych zasad Wspólnej Polityki Rolnej, które będą obowiązywały od 1 stycznia
2015 r.
Osiągnięte
porozumienie
zapewni
możliwość
stosowania
płatności
bezpośrednich
na podstawie obecnie obowiązujących reguł, niemniej jednak państwa członkowskie
otrzymają możliwość wdrożenia nowych elementów WPR dotyczące m.in. pomocy dla
młodych rolników oraz stosowania pomocy krajowej. Uzgodnione przepisy umożliwią również
połączenie okresów programowania w środkach II filara przewidzianych dla rozwoju
obszarów wiejskich oraz uregulują kwestie finansowania WPR w roku 2014.
Ostateczne przyjęcie rozporządzenia zostało zaplanowane do końca roku 2013.
2. Przyjęcie decyzji Komisji w sprawie zatwierdzenia programów dotyczących działań
informacyjnych i promocyjnych na rzecz produktów rolnych na rynku wewnętrznym
UE i krajów trzecich zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 501/2008
W roku 2013 w ramach drugiej tury składania wniosków o dofinansowanie programów
informacyjno-promocyjnych Komisja Europejska otrzymała od państw członkowskich 34
propozycje programów. Po dokonaniu ich oceny Komisja zatwierdziła 22 programy o
łącznym budżecie wynoszącym 70 mln euro, z dofinansowaniem unijnym w wysokości 35
mln euro. Programy, którym przyznano wsparcie, dotyczą między innymi produktów
mięsnych pochodzących z produkcji objętej krajowymi systemami zapewniania jakości,
mleka i przetworów mlecznych, świeżych owoców i warzyw, miodu i produktów
pszczelarskich, wołowiny, cielęciny oraz wieprzowiny, jak również wysokiej jakości mięsa
drobiowego.
Spośród 22 programów 15 jest ukierunkowanych na rynek wewnętrzny UE a 7 na rynki
państw trzecich. W przypadku dwóch spośród wybranych programów wnioskodawcą jest
więcej niż jedno państwo członkowskie.
Wśród zatwierdzonych decyzją Komisji programów promocyjnych i informacyjnych znalazł
się polski program „Gwarancja jakości QAFP” informujący o mięsie wieprzowym i produktach
mięsa wieprzowego produkowanych w ramach systemu jakości QAFP. Ww. program jest
skierowany na rynek polski i ma informować o zaletach mięsa wieprzowego gwarantowanych
przez system jakości QAFP.
Niniejszy tekst ma charakter wyłącznie informacyjny. Wiążącym źródłem prawa Unii Europejskiej (UE)
są akty prawne UE opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE.
2
Projekt
decyzji
Komisji
Europejskiej
zatwierdzającej
programy
informacyjne
i promocyjne został przyjęty na posiedzeniu Komitetu Zarządzającego ds. Wspólnej
Organizacji Rynków Rolnych w dniu 23 października 2013 r.
Decyzja Komisji podlega notyfikacji wszystkim zainteresowanym państwom członkowskim.
3. Konferencja Dyrektorów Agencji Płatniczych UE – 23 -25.10.2014, Wilno
W dniach 23-25 października br. w Wilnie odbyła się 34 Konferencja Dyrektorów Agencji
Płatniczych UE, zorganizowana przez litewską agencję płatniczą NMA. Głównym tematem
Konferencji była reforma WPR - tuż przed rozpoczęciem nowego okresu programowania
2014 – 2020, oraz przygotowanie agencji płatniczych do wyzwań związanych z wdrażaniem
zreformowanej
WPR.
Podczas
Konferencji
omówiona
została
m.in.
następująca
problematyka:
•
Przedstawiciel Komisji Europejskiej podsumował stan prac nad reformą WPR.
Poinformowano m.in. o zakończeniu negocjacji nad kształtem aktów bazowych oraz o
osiągniętym w dniu 17 października porozumieniu w odniesieniu do kwestii politycznych
(możliwość przesunięć pomiędzy filarami, alokacja kopert finansowych na płatności
bezpośrednie i rozwój obszarów wiejskich, poziom współfinansowania). Poinformowano,
że cztery akty bazowe pakietu legislacyjnego oraz rozporządzenie przejściowe zostaną
przyjęte przez PE i Radę UE do końca 2013 r., i zostaną opublikowane w lutym/marcu
2014 r. Odnośnie harmonogramu prac nad aktami delegowanymi, stwierdzono, że
zasadnicza treść tych aktów powinna być przygotowana w okresie do ok. połowy grudnia
2013 r., tak aby zostały ostatecznie przygotowane do przekazania do Parlamentu
Europejskiego i Rady najpóźniej do połowy marca 2014 r. Przy założeniu braku
sprzeciwu Parlamentu i Rady co do zapisów, rozporządzenia te zaczęłyby obowiązywać
najwcześniej od maja 2014 r. W odniesieniu do aktów wykonawczych poinformowano, że
celem jest, aby akty te zostały całkowicie przygotowane do połowy 2014 r.
•
Przedstawiciel Sekretariatu Panta Rhei podsumował konferencję Panta Rhei, która
odbyła się 29-31 maja br. w Nikozji na Cyprze. Podczas konferencji Panta Rhei
przeprowadzono dwa warsztaty. Jeden z nich, poświęcony był problematyce możliwości
obniżenia przez agencje płatnicze kosztów obsługi komputerów stacjonarnych. W
ramach warsztatu drugiego przeprowadzono dyskusję na temat problemów i zagrożeń
związanych z napiętymi ramami czasowymi na wdrożenie nowej WPR – głównie z
perspektywy
IT.
Podczas
tego
warsztatu
sporządzona
została
także
lista
najistotniejszych zapytań związanych z omawianymi zagadnieniami, skierowanych do
Komisji Europejskiej (zapytania zostały przekazane KE poprzez przedstawicieli grupy
Learning Network). Ponadto, podczas konferencji dyskutowano m.in. następujące
zagadnienia: e-archiwum – zagadnienia prawne i techniczne; stosowanie dokumentacji
Niniejszy tekst ma charakter wyłącznie informacyjny. Wiążącym źródłem prawa Unii Europejskiej (UE)
są akty prawne UE opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE.
3
elektronicznej w biurze, architektura oparta na usługach – zastosowanie technologii
niskobudżetowych.
•
Przedstawiciel grupy Learning Network podsumował działania prowadzone przez grupę
w okresie ostatnich sześciu miesięcy. Prace grupy obejmują m.in. dyskusje – w ramach
roboczych
zespołów
wyodrębnionych
w
zakresie
poszczególnych
obszarów
tematycznych - nad reformą WPR i proponowanym przez instytucje UE kształtem
zapisów nowych rozporządzeń regulujących WPR. Learning Network stanowi platformę,
w ramach której agencje płatnicze mogą zgłaszać bezpośrednio swoje uwagi i
propozycje odnośnie przepisów dotyczących wdrażania WPR w przyszłym okresie
programowania. Propozycje i uwagi są następnie przedstawiane przez przedstawicieli
Learning Network do Komisji Europejskiej.
•
Przedstawiciel Europejskiego Trybunału Obrachunkowego przedstawił prezentację
zawierającą refleksje odnośnie zagadnienia czy opinie przedstawiane przez jednostki
certyfikujące na temat prawidłowości i zgodności z prawem wydatków państw
członkowskich mogą być wykorzystywane na potrzeby poświadczenia wiarygodności
wydatków UE przedkładanego przez ETO do Parlamentu Europejskiego i Rady (DAS).
Zgodnie z zapisami nowego rozporządzenia finansowego (966/2012), jednostki
certyfikujące zobowiązane są przekazać do Komisji Europejskiej poświadczenie m.in.
prawidłowości i zgodności z prawem wydatków dokonanych przez agencje płatnicze. Dla
ETO sytuacja ta stwarza możliwość wykorzystania przekazywanych przez jednostki
certyfikujące informacji na potrzeby sporządzania dokumentu DAS, przy jednoczesnym
ograniczeniu
przyjmowanie
dokonywanych
rozwiązań
kontroli.
jednolitego
Oznaczałoby
modelu
to
kontroli
jednocześnie
(single
audit
stopniowe
approach).
Teoretycznie, rozwiązanie takie mogłoby stanowić źródło oszczędności dla ETO w
dłuższej perspektywie czasowej, pod warunkiem uznania poświadczeń składanych przez
jednostki certyfikujące za odpowiadające wystarczająco wysokiej jakości. Problemem
pozostają napięte ramy czasowe. Możliwym rozwiązaniem dla ETO mogłoby być:
wykorzystanie oceny jakości poświadczeń jednostek certyfikujących dokonanej przez
Komisję Europejską lub dokonywanie własnego przeglądu jakości na podstawie ostatnich
raportów przekazywanych przez jednostki certyfikujące.
•
Przedstawiciele litewskiej agencji płatniczej NMA przedstawili zagadnienia obejmujące:
- Efektywne zarządzanie zasobami ludzkimi i rozwój kompetencji pracowniczych (na
przykładzie agencji NMA: zarządzanie z wykorzystaniem m.in. narzędzi takich jak:
specjalny program naboru, obejmujący m.in. udzielenie nowemu pracownikowi, przez
okres przejściowy, wsparcia przez tzw. ‘opiekuna’– proces monitorowany i finalnie
ewaluowany przez dział kadr; monitorowanie efektywności pracy pracownika;
motywowanie – podejście indywidualne i stosowanie szerokiego zakresu środków (od
Niniejszy tekst ma charakter wyłącznie informacyjny. Wiążącym źródłem prawa Unii Europejskiej (UE)
są akty prawne UE opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE.
4
finansowych po nagrody państwowe i dbałość o przyjazny klimat pracy),
rozbudowany system szkoleń; uzyskiwanie / uwzględnianie informacji zwrotnych od
pracowników (ankiety, przeglądy okresowe).
- stan przygotowania agencji litewskiej płatniczej NMA do wdrażania WPR w nowej
perspektywie finansowej 2014 – 2020 (płatności bezpośrednie i rozwój obszarów
wiejskich).
Ponadto, podczas Konferencji przeprowadzone zostały trzy warsztaty tematyczne.
Podczas warsztatu I: ”Efektywność kontroli z punktu widzenia kosztów”, stwierdzono m.in.,
że automatyzacja procesów i zastosowanie elektronicznych wniosków prowadzą do
obniżenia kosztów i przyczyniają się do poprawy komunikacji z beneficjentami. Stwierdzono
także, że dla realizacji kontroli wymogów dotyczących zazielenienia niezbędne są przejrzyste
wskazówki Komisji Europejskiej dotyczące próbobrania w odniesieniu do zdalnego
sterowania i kontroli na miejscu.
Podczas warsztatu II “Poświadczenie wiarygodności vs. opinia na temat prawidłowości i
zgodności z prawem” dyskutowano kwestie przyszłych działań związanych z wprowadzonym
przez nowe regulacje wymogiem składania przez dyrektora agencji płatniczej deklaracji
zarządczej (w miejsce poświadczenia wiarygodności rocznych wydatków agencji płatniczej)
oraz wymogiem przedstawienia przez jednostkę certyfikującą opinii poświadczającej m.in.
prawidłowość i zgodność z prawem ww. wydatków. Stwierdzono m.in., że zasadnicze
znaczenie ma zakończenie przez Komisję Europejską prac nad wytyczną dot. audytu
certyfikacyjnego – aby zapisy były czytelne i przejrzyste, (w tym w szczególności dotyczące
definicji – które powinny być uzgodnione przez wszystkie zainteresowane strony: państwa
członkowskie, Komisję Europejską i ETO), a jej zastosowanie w całej UE - zharmonizowane.
Ponadto, podkreślano, iż konieczne jest przeszkolenie personelu jednostek certyfikujących
państw członkowskich pod kątem nowych działań audytowych – stwierdzono, iż pomocne
byłoby zorganizowanie odpowiednich warsztatów przez Komisję Europejską w tym zakresie
(w warsztatach takich uczestniczyliby jednocześnie przedstawiciele agencji płatniczych).
Szkolenie mogłoby być także ewentualnie połączone z konferencją dla jednostek
certyfikujących. Stwierdzono także, iż wskazane byłoby zapewnienie sprawnej i efektywnej
komunikacji pomiędzy ekspertami audytu państw członkowskich, w tym ekspertami
jednostek certyfikujących – poprzez elektroniczną platformę współpracy (platformę Learning
Network lub zbudowanie innej, nowej platformy).
Ponadto, w odniesieniu do potencjalnych problemów dla agencji płatniczych i jednostek
certyfikujących, związanych z nowym systemem, stwierdzono, że:
•
istnieje niepewność co do ilości i kosztów pracy w zakresie audytu, która będzie musiała
zostać dokonana; brak jest programu standardowego audytu UE; może okazać się,
Niniejszy tekst ma charakter wyłącznie informacyjny. Wiążącym źródłem prawa Unii Europejskiej (UE)
są akty prawne UE opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE.
5
zarówno dla agencji płatniczych i jednostek certyfikujących, że pracy jest znacznie
więcej, niż się ocenia w bieżącym momencie
•
istnieje potrzeba przejrzystości w odniesieniu do kontroli głównych i pomocniczych
•
problemem są ograniczenia budżetowe
•
prace w zakresie audytu certyfikacyjnego dotyczącego roku finansowego 2015 będą
musiały rozpocząć się wiosną 2014 r. – pozostaje niewiele czasu na przygotowanie
Wskazano również na czynniki, które mogą wpłynąć na brak pozytywnej opinii
przedstawianej przez jednostkę certyfikującą w zakresie prawidłowości i zgodności z prawem
wydatków agencji płatniczych:
•
obszary stwarzające ‘ryzyko’, związane z wdrożeniem reformy WPR
•
brak zakończonych prac nad rozporządzeniami i wytycznymi
•
potencjalnie problemy stwarzać mogą nowe elementy (zazielenienie, test aktywnego
rolnika, itp.)
•
brak klarowności w zakresie definicji
•
mało czasu na zmiany w zakresie systemów IT i procesów biznesowych
•
problemem może być ewentualne dążenie jednostek certyfikacyjnych do wprowadzenia
nowego systemu audytu certyfikacyjnego
Ponadto, wskazano na potencjalne korzyści dla agencji płatniczych wynikające z nowego
systemu:
•
Agencje płatnicze będą miały możliwość skorzystać z redukcji poziomu kontroli na
miejscu oraz z ograniczenia poziomu korekt finansowych
•
pierwsza opinia wydana przez jednostkę certyfikacyjną w ramach nowego systemu
będzie odnosić się do 2015 r.; oznacza to ocenę wpływu reformy WPR
•
jednakże, państwa członkowskie nie mają pewności, czy i kiedy odczują korzyści
wynikające z nowego systemu
•
agencje płatnicze będą potrzebowały zapewnienia, iż mogą zredukować liczbę kontroli
na miejscu na więcej niż jeden rok – ze względu na kwestię zapewnienia odpowiedniego
personelu
•
w ramach audytu dostarczone zostaną dowody w zakresie błędów na poziomie filaru I/
filaru II oraz działań dot. i nie dot. IACS; brak będzie dowodów w odniesieniu do niższego
poziomu.
Podczas warsztatu III “Poziom błędów w odniesieniu do płatności bezpośrednich”, w
odniesieniu do działań naprawczych, które powinny zostać podjęte w kontekście wysokiego
poziomu błędów – jak również w kontekście wyzwania (i zagrożenia wystąpieniem
wysokiego poziomu błędów w przyszłości), jakim jest wprowadzenie nowych elementów w
zreformowanej WPR - stwierdzono m.in., iż: należy usprawnić jakość działania systemu LPIS
(zainwestowanie w lepszy system), zwiększyć ilość wniosków elektronicznych, zwiększyć
Niniejszy tekst ma charakter wyłącznie informacyjny. Wiążącym źródłem prawa Unii Europejskiej (UE)
są akty prawne UE opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE.
6
zaangażowanie i ilość zasobów ludzkich do obsługi systemu płatności, kontrolować poprzez
krzyżowanie danych z różnych systemów informatycznych, w razie potrzeby – poprawić
prawodawstwo krajowe, poprawić system informowania i szkolenia dla rolników, usprawnić
system komunikacji z rolnikami (np. poprzez media lub telefony komórkowe – przypominanie
o upływie terminu, itp. – poprzez smsy), prowadzić lepsze szkolenia personelu, ulepszyć
system doradztwa rolniczego, uzyskać większe wsparcie Komisji Europejskiej.
Niniejszy tekst ma charakter wyłącznie informacyjny. Wiążącym źródłem prawa Unii Europejskiej (UE)
są akty prawne UE opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE.
7