Pobierz dokument

RZECZPOSPOLITA
POLSKA
(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO
(96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
14.04.2008 08787947.4
(19) PL
(11) PL/EP
(13)
(51)
2134986
T3
Int.Cl.
F16H 19/00 (2006.01)
F16H 25/18 (2006.01)
Urząd Patentowy
Rzeczypospolitej
Polskiej
(97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono:
04.01.2012 Europejski Biuletyn Patentowy 2012/01
EP 2134986 B1
F16K 31/04 (2006.01)
F16K 31/528 (2006.01)
F16H 25/08 (2006.01)
F16K 31/524 (2006.01)
F02M 25/07 (2006.01)
F02B 47/08 (2006.01)
(54)
Tytuł wynalazku:
Urządzenie do przekształcania ruchu obrotowego mniejszego koła przekładni zębatej na ruch postępowy wodzika
oraz zawór zawierający takie urządzenie
(30)
(43)
Pierwszeństwo:
16.04.2007 FR 0702723
Zgłoszenie ogłoszono:
23.12.2009 w Europejskim Biuletynie Patentowym nr 2009/52
(45)
O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono:
31.05.2012 Wiadomości Urzędu Patentowego 2012/05
(73)
Uprawniony z patentu:
Valeo Systèmes de Contrôle Moteur, Cergy, FR
PL/EP 2134986 T3
(72)
Twórca(y) wynalazku:
LAURENT ALBERT, Verderie, FR
STÉPHANE PEYZARAT, Le Mesnil En Thelle, FR
(74)
Pełnomocnik:
rzecz. pat. Grażyna Palka
JAN WIERZCHOŃ & PARTNERZY
BIURO PATENTÓW
I ZNAKÓW TOWAROWYCH
ul. Żurawia 47/49
00-680 Warszawa
Uwaga:
W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący
udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za
sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).
13984/12/P-RO/GP/KM
EP 2 134 986
Urządzenie do przekształcania ruchu obrotowego mniejszego koła przekładni zębatej
na ruch postępowy wodzika oraz zawór zawierający takie urządzenie
Opis
[0001] Wynalazek dotyczy urządzenia do przekształcania ruchu obrotowego mniejszego koła
przekładni zębatej na ruch postępowy wodzika według zastrzeżenia 1 oraz zawór według
zastrzeżenia 10, zawierający takie urządzenie. Zawór tego typu znajduje zastosowanie na
przykład w obwodzie recyrkulacji spalin silnika cieplnego pojazdu mechanicznego.
EP1040266 opisuje urządzenie według części wstępnej zastrzeżenia 1.
Tło wynalazku
[0002] Taki zawór ma zwykle korpus, w którym jest zamontowana przesuwnie klapka
połączona z mniejszym kołem przekładni zębatej na wyjściu silnika obrotowego, poprzez
urządzenie do przekształcania ruchu obrotowego mniejszego koła przekładni zębatej,
zazębiającego się z mniejszym kołem przekładni zębatej na wyjściu, na ruch postępowy
wodzika połączonego z klapką i zamontowanego przesuwnie w korpusie za pomocą tulei
prowadzącej. Mniejsze koło przekładni zębatej jest zamontowane obrotowo względem
elementu wspierającego wodzik, zawierającego ściankę rurową zamontowaną na stałe
w korpusie. Ścianka rurowa jest wyposażona w powierzchnie krzywkowe, współdziałające
każda z rolką wodzącą, zamontowaną na elemencie wspierającym, który z jednej strony jest
wprawiany w ruch obrotowy za pomocą widełek mimośrodowych, połączonych sztywno,
przy obrotach mniejszego koła przekładni zębatej i który, z drugiej strony, jest zamontowany
tak, by obracać się na jednym końcu wodzika. Element wspierający jest zatem wprawiany
w ruch obrotowy przez mniejsze koło przekładni zębatej, powodując przemieszczenie się
rolek wzdłuż powierzchni krzywkowych, zbudowanych tak, by przemieszczać ruchem
postępowym element wspierający, który pociąga za sobą wodzik i klapkę.
[0003] Mniejsze koło przekładni zębatej jest połączone sztywno z jednego końca z osią
mającą koniec przeciwny, z którym są sztywno połączone widełki wprawiające w ruch
obrotowy element wspierający. Oś jest wprowadzana ruchem obrotowym do obracającej się
tulei prowadzącej, zamontowanej na siłę na płytce zamocowanej do korpusu. Prawidłowe
działanie i trwałość czasowa zaworu oraz urządzenia do przekształcania wymagają
dokładnego ustawienia względnego korpusu, klapki, ścianki rurowej, płytki, tulei
prowadzących, osi, mniejszego koła przekładni zębatej i widełek, by zapobiec
przedwczesnemu zużywaniu się całości lub części tych składników. Uzyskanie wymaganej
dokładności ustawienia powoduje, że montaż i obróbka składników jest stosunkowo droga.
Przedmiot wynalazku
[0004] Celem wynalazku jest zredukowanie ograniczeń montażowych względem urządzenia
do przekształcania ruchu dla obniżenia kosztu wyrobów, w których może być ono
zainstalowane.
-2-
Streszczenie wynalazku
[0005] W tym celu przewiduje się urządzenie do przekształcania ruchu obrotowego
mniejszego koła przekładni zębatej na ruch postępowy wodzika, które to urządzenie zawiera
element wspierający wodzik i element wspierający, połączony z mniejszym kołem przekładni
zębatej w ruchu obrotowym i połączony z wodzikiem w ruchu postępowym, przy czym
mniejsze koło przekładni zębatej jest zamontowane obrotowo względem elementu
wspierającego, który zawiera stałą ściankę rurową, a ścianka rurowa jest wyposażona w co
najmniej jedną powierzchnię krzywkową, współpracującą z rolką wodzącą, zamontowaną na
elemencie wspierającym, przy czym mniejsze koło przekładni zębatej jest unoszone przez
element wspierający współosiowo ze ścianką rurową.
[0006] Zatem mniejsze koło przekładni zębatej jest zamontowane bezpośrednio na elemencie
wspierającym bez pośrednictwa płytki. Ustawienie względem siebie mniejszego koła
przekładni zębatej i elementu wspierającego jest ułatwione.
[0007] Według korzystnego wykonania, element wspierający zawiera ośkę współosiową ze
ścianką rurową i na której jest zamontowane mniejsze koło przekładni zębatej oraz korzystnie
element wspierający ma kształt dzwonu, którego dno jest sztywno połączone z ośką, a dno ma
otwór przelotowy dla elementu łączącego mniejsze koło przekładni zębatej z elementem
wspierającym.
[0008] Element wspierający i ośka mogą być łatwo uzyskane przez jedną część.
[0009] Korzystnie urządzenie zawiera sworzeń ciągnący się od mniejszego koła przekładni
zębatej aż do elementu wspierającego, by tworzyć element łączący mniejsze koło przekładni
zębatej z elementem wspierającym, przy czym sworzeń ma koniec zamocowany do
mniejszego koła przekładni zębatej i zawiera po przeciwnej stronie część końcową,
wchodzącą ruchem przesuwnym do obudowy elementu wspierającego, a obudowa jest
korzystnie wyposażona w tuleję o małym współczynniku tarcia.
[0010] Element łączący o prostej budowie jest zamocowany bezpośrednio w mniejszym kole
przekładni zębatej, co ogranicza liczbę części i ciężar urządzenia.
[0011] Wynalazek ma również za przedmiot zawór zawierający korpus, w którym jest
zamontowana przesuwnie klapka połączona z mniejszym kołem przekładni zębatej na wyjściu
silnika obrotowego, działającym poprzez urządzenie do przekształcania ruchu obrotowego
mniejszego koła przekładni zębatej, zazębiającego się z mniejszym kołem przekładni zębatej
na wyjściu, na ruch postępowy wodzika połączonego z klapką, przy czym urządzenie do
przekształcania jest zgodne z przedstawionym powyżej.
[0012] Konstrukcja zaworu jest stosunkowo prosta i jego montaż jest uproszczony.
[0013] Inne cechy i zalety wynalazku wynikają po przeczytaniu poniższego opisu
szczególnego, ale nieograniczającego, wykonania wynalazku.
Krótki opis rysunków
[0014] Odniesiemy się do załączonych rysunków, na których:
-3-
- figura 1 jest częściowym widokiem przekroju zaworu według wynalazku,
- figura 2 jest wyrwanym widokiem perspektywicznym urządzenia do przekształcania ruchu
tego zaworu,
- figura 3 jest widokiem perspektywicznym z wyrwaniem tego urządzenia do przekształcania.
Szczegółowy opis wynalazku
[0015] W odniesieniu do figur, zawór według wynalazku zawiera korpus 1 ograniczający
gniazdo 2 dla klapki 3 sztywno połączonej z jednym końcem pręta tworzącego wodzik 4,
zamontowanego, by przesuwać się w korpusie 1 od pozycji zamknięcia, w której klapka 3
opiera się o gniazdo 2, do pozycji otwarcia, z której klapka 3 jest oddalona od gniazda 2.
[0016] Silnik 5 jest zamocowany w korpusie 1, by wprawiać w ruch postępowy
wodzik 4, a zatem i klapkę 3. Silnik 5 ma mniejsze koło przekładni zębatej 6 na wyjściu,
połączone systemem zębatek 7 z mniejszym kołem przekładni zębatej 8, utworzonym
z wycinka koła zębatego. System zębatek 7 jest zamontowany na korpusie 1. Mniejsze koło
przekładni zębatej 6 na wyjściu, system zębatek 7 i mniejsze koło przekładni zębatej 8
obracają się wokół osi równoległych do kierunku przesuwu wodzika 4. Mniejsze koło
przekładni zębatej 8 jest skojarzone z urządzeniem 9 do przekształcania ruchu obrotowego
mniejszego koła przekładni zębatej 8 na ruch postępowy wodzika 4.
[0017] Urządzenie 9 zawiera element wspierający 10 w postaci dzwonu zamocowanego
w korpusie 1, zawierającego ściankę rurową 11, wycentrowaną w kierunku przesuwania się
wodzika 4, i dno 12, z którym jest sztywno połączona ośka 13 współosiowa ze ścianką
rurową 11. Mniejsze koło przekładni zębatej 8 jest zamontowane tak, by obracać się
swobodnie na ośce 13 w taki sposób, by element wspierający 10 unosił bezpośrednio
mniejsze koło przekładni zębatej 8.
[0018] Dwa żłobienia 14 są poprowadzone poprzecznie w ściance rurowej 11 w położeniach
przeciwległych diametralnie. Każde żłobienie 14 ma zasadniczo postać częściowej spirali
poprowadzonej w taki sposób, by mieć dolną krawędź nachyloną, tworzącą powierzchnię
krzywki 15, na której obraca się rolka 16. Rolki 16 są zamontowane na końcach elementu
wspierającego 17, który jest zamontowany tak, by obracać się na końcu wodzika 4
przeciwległego do klapki 3 i który biegnie diametralnie w przestrzeni wewnętrznej ścianki
rurowej 11. Element wspierający 17 jest zamontowany na stałe w ruchu postępowym na
wodziku 4.
[0019] Element wspierający 17 jest połączony w ruchu obrotowym z mniejszym kołem
przekładni zębatej 8 przez elementy łączące 18, utworzone każdy ze sworzni biegnących
równolegle do kierunku ruchu przesuwnego i mających jeden koniec sztywno połączony
z mniejszym kołem przekładni zębatej 8 i po przeciwnej stronie część końcową, wchodzącą
ruchem przesuwnym do obudów 19, które są wykonane w elemencie wspierającym 17 i są
wyposażone w tuleje 20 o małym współczynniku tarcia. Należy zaznaczyć, że z jednej części
wraz z tulejami 20 są utworzone łożyska rolek 16. Półkoliste otwory 21 wykonane w dnie 12
umożliwiają przesuwanie się elementów łączących 18 i ich przemieszczenie w półkolu
wycentrowanym na ośkę 13.
-4-
[0020] Ruch obrotowy mniejszego koła przekładni zębatej 6 na wyjściu powoduje ruch
obrotowy mniejszego koła przekładni zębatej 8 za pośrednictwem systemu zębatek 7.
Mniejsze koło przekładni zębatej 8 wywołuje ruch obrotowy elementu wspierającego 17
poprzez elementy łączące 18. Ruch obrotowy elementu wspierającego 17 powoduje
przemieszczenie rolek 16 wzdłuż powierzchni krzywkowych 15, a rolki 16 współdziałając
z powierzchniami krzywkowymi 15 przemieszczają w ruchu postępowym element
wspierający 17, a zatem i wodzik 4 oraz klapkę 3. Ponieważ element wspierający 17 jest
zamontowany obrotowo na wodziku 4, to element wspierający 17, gdy jest wprowadzony
w ruch obrotowy przez mniejsze koło przekładni zębatej 8 za pośrednictwem elementów
łączących 18, nie wywołuje momentu obrotowego na klapce 3, ograniczając w ten sposób
ocieranie się klapki o jej gniazdo.
[0021] Oczywiście wynalazek nie ogranicza się do opisanego wykonania, ale obejmuje każdy
wariant wchodzący w zakres wynalazku, jak opisany w zastrzeżeniach.
[0022] W szczególności środki prowadzące w ruchu obrotowym mniejsze koło przekładni
zębatej 8 mogą być utworzone przez element obejmowany, jak ośka 13, albo element
obejmujący, jak obudowa zaprojektowana tak, by zapewnić prowadzenie obwodowe
mniejszego koła przekładni zębatej 8. Ośka 13 może być sztywno przytwierdzona do dna 12
elementu wspierającego 10.
[0023] Element wspierający 10 może mieć postać inną niż opisana, na przykład dno 12 może
być zastąpione przez belkę diametralną, wspierającą ośkę 13.
[0024] Sworznie 18 stanowiące elementy łączące mogą mieć jeden koniec połączony sztywno
z elementem wspierającym oraz po przeciwnej stronie część końcową, zamontowaną tak, by
przesuwać się z obudowie mniejszego koła przekładni zębatej 8.
[0025] Elementy łączące mogą mieć konstrukcję inną niż opisana i być utworzone na
przykład przez widełki oddziałujące na element wspierający 17.
[0026] Powierzchnie krzywkowe 15 mogą być utworzone przez wystające użebrowanie
ścianki rurowej 11.
[0027] Mniejsze koło przekładni zębatej 8 może być połączone z mniejszym kołem
przekładni zębatej na wyjściu silnika przez pas napędowy lub w jakikolwiek inny sposób
przenoszenia. Silnik może być zamontowany tak, by jego oś tworzyła pewien kąt
z kierunkiem przesuwu.
Sporządziła i zweryfikowała
Grażyna Palka
Rzecznik patentowy
-5-
Zastrzeżenia patentowe
1. Urządzenie do przekształcania ruchu obrotowego mniejszego koła przekładni zębatej
(8) na ruch postępowy wodzika (4), przy czym to urządzenie zawiera element
wspierający (10) wodzik (4) oraz element wspierający (17) połączony z mniejszym
kołem przekładni zębatej (8) w ruchu obrotowym i połączony z wodzikiem (4)
w ruchu postępowym, przy czym mniejsze koło przekładni zębatej (8) jest
zamontowane obrotowo względem elementu wspierającego (10), który zawiera
nieruchomą ściankę rurową (11), a ścianka rurowa (11) jest wyposażona w co
najmniej jedną powierzchnię krzywkową (15), współpracującą z rolką wodzącą (16),
zamontowaną na elemencie wspierającym (17), znamienny tym, że mniejsze koło
przekładni zębatej (8) jest unoszone przez element wspierający (10) współosiowo do
ścianki rurowej (11).
2. Urządzenie według zastrzeżenia 1, w którym element wspierający (10) zawiera
ośkę (13) współosiową ze ścianką rurową (11) i na której jest zamontowane mniejsze
koło przekładni zębatej (8).
3. Urządzenie według zastrzeżenia 2, w którym element wspierający (10) ma kształt
dzwonu o dnie (12), które jest sztywno połączone z ośką (13), a dno ma przelotowy
otwór (21) dla elementu łączącego (18) mniejsze koło przekładni zębatej (8)
z elementem wspierającym (17).
4. Urządzenie według któregokolwiek z zastrzeżeń 1 do 3, w którym powierzchnia
krzywkowa (15) jest utworzona przez bok żłobienia (14) umieszczony w ściance
rurowej (11).
5. Urządzenie według któregokolwiek z zastrzeżeń 1 do 4, zawierające sworzeń biegnący
od mniejszego koła przekładni zębatej (8) aż do elementu wspierającego (17) dla
utworzenia elementu łączącego mniejsze koło przekładni zębatej z elementem
wspierającym.
6. Urządzenie według zastrzeżenia 5, w którym sworzeń ma koniec zamocowany do
mniejszego koła przekładni zębatej (8) i zawiera po przeciwnej stronie część końcową,
wchodzącą ruchem przesuwnym do obudowy (19) elementu wspierającego (17).
7. Urządzenie według zastrzeżenia 6, w którym obudowa (19) jest wyposażona w tuleję
(20) o małym współczynniku tarcia.
8. Urządzenie według któregokolwiek z zastrzeżeń 1 do 7, w którym element
wspierający (17) ma dwa końce wyposażone każdy w rolkę (16).
9. Urządzenie według któregokolwiek z zastrzeżeń 1 do 8, w którym mniejsze koło
przekładni zębatej (8) jest utworzone z wycinka koła zębatego.
10. Zawór zawierający korpus (1), w którym jest zamontowana przesuwnie klapka (3)
połączona z mniejszym kołem przekładni zębatej (6) na wyjściu silnika obrotowego
(5) o działaniu poprzez urządzenie (9) do przekształcania ruchu obrotowego
mniejszego koła przekładni zębatej (8), zazębiającego się z mniejszym kołem
-6-
przekładni zębatej na wyjściu, na ruch postępowy wodzika (4) połączonego z klapką,
znamienny tym, że urządzenie do przekształcania jest zgodne z którymkolwiek
z zastrzeżeń 1 do 9.
Sporządziła i zweryfikowała
Grażyna Palka
Rzecznik patentowy
-7-
-8-
-9-