Obszar Wyżyny Krakowsko – Częstochowskiej jest unikalnym
Transkrypt
Obszar Wyżyny Krakowsko – Częstochowskiej jest unikalnym
Obszar Wyżyny Krakowsko – Częstochowskiej jest unikalnym w skali kraju rejonem występowania bezpośrednio na powierzchni terenu masywu węglanowego. Tworzy on hydrogeologicznie odkryty poziom wodonośny o skomplikowanej strukturze filtracyjnej. Celem rozprawy było scharakteryzowanie procesów i kierunków przemian składu chemicznego wody opadowej infiltrującej w obrębie strefy aeracji. Badania prowadzono w obrębie systemów jaskiniowych rozsianych na zdefiniowanym tytułem obszarze, w szczególności na terenie zrębu Zakrzówka. Opady atmosferyczne o dominującym kwaśnym odczynie infiltrując przez strefę glebową i środowisko wapieni górnojurajskich znacząco modyfikują swój skład chemiczny. Chemizm wód zależy w głównej mierze od wykształcenia litologicznego skał strefy aeracji. Definiuje go zestaw możliwych do rozpuszczenia składników obecnych w ośrodku skalnym, modyfikowany iloczynami rozpuszczalności, warunkami Eh, pH oraz termicznymi środowiska wodnego, jak również ciśnieniem parcjalnym CO2. Istotna jest także prędkość migracji roztworu, zależna od struktury hydraulicznej skały. Determinuje ona bowiem czas kontaktu rozpuszczalnika, jakim jest nienasycona woda meteoryczna, ze środowiskiem skalnym. Modyfikacje pojawiają się wraz ze zmiennością składu chemicznego infiltrujących wód, wykształceniem przestrzennego. środowiska glebowego, czy charakterem zagospodarowania The Kraków – Częstochowa Upland is geologically a unique region of vast carbonate outcrop, forming an unconfined aquifer with a complex hydraulic structure. This thesis aims to characterise the processes as well as the rainwater chemical composition dynamics during infiltration through the aeration zone. The investigations were carried out within cave systems scattered at the southern part of the Upland, mainly at the Zakrzówek horst area. Atmospheric precipitation, with a dominantly acidic character during infiltration through the soil and the Upper Jurassic carbonate environment, significantly modifies the prevalent hydrogeochemical composition. The chemistry of water depends mainly on the lithology of rocks forming the zone of aeration, thus limiting the set of possible dissolved constituents to that present in the geological structure. Diversification results from the solubility products of minerals, variable Eh, pH, thermal conditions, as well as the partial pressure of CO2. Also of significance is the velocity of the migrating solution, which is dependent upon the hydraulic structure of rocks, which determines the contact time of the solvent, being the undersaturated precipitation, with the solid rock environment. Modifications occur with variations in rainfall chemical composition, the state of soil evolution or the character of land development.