Toruń, 2.02.2017 Apel – List Otwarty Do mediów trafiła informacja o

Toruń, 2.02.2017
Apel – List Otwarty
Do mediów trafiła informacja o odkryciu kolejnych masowych grobów na terenie dawnego obozu jenieckiego
na Glinkach. Od lat wiemy, że na tamtym terenie zginęło około 15 tysięcy żołnierzy radzieckich więzionych
przez Niemców w czasie drugiej wojny światowej. Obóz nie przestał działać również po wojnie, niemieckich
strażników zastąpili strażnicy z czerwonymi gwiazdami na czapkach z NKWD, a więźniami stali się wzięci do
niewoli żołnierze Wehrmachtu. Teraz z każdym dniem odsłania się straszna skala tragedii, jaka tam
wydarzyła się także w latach powojennych. W przeprowadzonych wcześniej i obecnie trwających
ekshumacjach wydobyto już prawie 3 tysiące szczątków żołnierzy niemieckich, przy wielu z nich znaleziono
nieśmiertelniki pozwalające określić tożsamość zmarłych. Odkryto również szczątki kobiet i dzieci. Pojawiają
się wspomnienia, dokumenty, świadkowie, dzięki którym można przypuszczać, że na terenie obozu byli
również przetrzymywani, że również tam ginęli Polacy - z Bydgoszczy, Torunia, Borów Tucholskich - oni nie
nosili nieśmiertelników, dzięki, którym można zidentyfikować ich wśród masy szczątków.
Zaskakująca jest decyzja o budowie osiedla mieszkaniowego na terenie dawnego obozu jenieckiego, mimo
powszechnej wiedzy o tragicznych wydarzeniach, które tam miały miejsce, choćby w pierwszym okresie
istnienia obozu w latach 1941-1945. Tym bardziej zaskakująca jest decyzja o kontynuowaniu prac
budowlanych, mimo znalezienia kolejnych masowych grobów dokładnie w miejscu mającego powstać
osiedla. Należy poważnie zastanowić się, czy nie przekroczono granicy, za którą trudno już mówić
o szacunku dla zmarłych i szacunku do miejsca ich pochówku. Jak byśmy zareagowali na wieści, że gdzieś
w miejscu zbiorowych polskich mogił w Niemczech, czy Rosji buduje się osiedle mieszkaniowe? Tym
bardziej, że do dziś na Glinki przyjeżdżają rodziny tragicznie zmarłych z Niemiec i Rosji, po to, żeby poznać
miejsce kaźni, odszukać swoich bliskich.
Apelujemy do władz Miasta Torunia o poważne rozważenie sensu kontynuowania inwestycji na terenie
obozu, może należy jednak przerwać budowę i powstające obiekty przeznaczyć na cele edukacyjne,
muzealne lub takie, które nie będą tak raziły w kontekście miejsca ich powstania na terenie obozowych
grobów? Apelujemy o dokładnie przebadanie całego obszaru obozu na Glinkach, mając nadzieję, że również
właściciele prywatnych nieruchomości pozwolą przebadać swój teren. Apelujemy do władz Miasta Torunia
i prywatnych inwestorów o dokładne zapoznawanie się w przyszłości z miejscami planowanych inwestycji,
żeby nie dochodziło już nigdy więcej do równie makabrycznych sytuacji. Apelujemy o właściwe
upamiętnienie tamtego miejsca. Jest to również przyczynek do podjęcia dalszej dyskusji o właściwym
upamiętnieniu innych miejsc martyrologii w Toruniu, choćby Forcie VII, Forcie VIII, gmachu Gestapo i UB.
Apelujemy o szacunek do miejsc wielkich tragedii, Glinek i innych wyżej wymienionych, bez względu na
miejsce pochodzenia ofiar, które nie zginęły z żołnierską bronią w ręku, a zmarły z wycieńczenia, głodu,
chorób lub zostały wprost zamordowane.
dr Hubert Czachowski - dyrektor Muzeum Etnograficznego w Toruniu;
prof. Stanisław Dembiński - były Rektor UMK i senator RP;
prof. Jan Hanasz - Honorowy Obywatel Miasta Torunia;
Adam Kowalkowski - przewodnik, wiceprezes Towarzystwa Opieki nad Zabytkami w Toruniu;
prof. Krzysztof Mikulski - prezes Towarzystwa Miłośników Torunia oraz Polskiego Towarzystwa Historycznego;
prof. Zofia Mocarska-Tyc - Kierownik Zakładu Wiedzy o Kulturze Instytutu Literatury Polskiej UMK;
Lech Narębski - były Miejski Konserwator Zabytków;
Marcin Orłowski - badacz dziejów Stalagu w Toruniu, dziennikarz;
prof. Wojciech Polak - historyk dziejów najnowszych Torunia, członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej;
dr hab. Antoni Stawikowski - Honorowy Obywatel Miasta Torunia;
prof. Andrzej Tyc - były wojewoda toruński i senator RP;
dr Jerzy Wieczorek - Honorowy Obywatel Miasta Torunia;
Józef Wierniewski - były dyrektor V Liceum Ogólnokształcącego w Toruniu;
Jan Wyrowiński - były Wicemarszałek Senatu RP.