Zadania poradnictwa kariery
Transkrypt
Zadania poradnictwa kariery
Nowe czy stare? O tak zwanych „nowinkach” w poradnictwie kariery Marcin Szumigraj Zakład Pedagogiki Społecznej Uniwersytet Zielonogórski Plan Punkt widzenia Idee działania Odbiorcy/Klienci Instytucje poradnictwa Zadania poradnictwa Praktyki poradnictwa Obszary przemian Co się zmienia? Wnioski Punkt widzenia Perspektywa historyczna Perspektywa krytyczna Alternatywy, przeciwieństwa, kontynuacje? Punkt widzenia Perspektywa organizacji czyli założenie o jedności i „całości” układu (Morgan, 1999) Dynamika układu czyli zmienność pomiędzy wartościami granicznymi (Tempczyk, 2002) Poznawanie jako narracja czyli relacje z przedmiotem poznania (Usher, Bryant, Johnston, 2001) Kartografia społeczna czyli chwilowa krystalizacja wiedzy (Paulston, Liebman, 1995) Punkt widzenia Nieistnienie Stare Przeszłość Tradycja Istnienie Nowe Przyszłość Nowoczesność Teraźniejszość Idee działania Adresat jednostka/grupa jednostka/grupa jednostka i grupa psychotechnika, informacja, Metoda realne diagnozowanie, dialog refleksyjność, dialog rozważanie Zadania dobór i wybór rozwiązanie problemu zawodu zawodowego Konstruowanie biografii zmiany ról życiowych i zawodowych właściwy Misja człowiek na osiągnąć sukces, żyj w zgodzie ze właściwym poprawa jakości życia sobą i innymi miejscu Doradztwo zawodowe Poradnictwo Poradnictwo zawodowe biograficzne Doradztwo zawodowe „Właściwy człowiek na właściwym miejscu”. idealne dopasowanie jednostki do zawodu, przypisanie jej do optymalnej aktywności zawodowej. doboru i wyboru zawodu testy psychologiczne określające przydatność zawodową zbieranie i wykorzystywanie informacji zawodowej porównaniu dwóch zbiorów danych i wydanie opinii o optymalnym wzorze kariery dla klienta. Poradnictwo zawodowe Osiąganie sukcesu zawodowego Eliminowanie trudności pojawiających się na drodze rozwoju zawodowego Pomoc w nabywaniu wiedzy, umiejętności lub środków Dialog, diagnozowanie zaistniałej trudności (najczęściej przybiera ona postać autodiagnozy), Działania, zwykle w formie jakiegoś treningu, doskonalenia deficytowych cech klienta. Poradnictwo biograficzne „Etyczny ideał życia w zgodzie ze sobą i innymi”. Kariera postrzegana holistycznie (uwikłanie w relacjach) Problemy nie tyle zawodowe co pojawiające się w pełnionych rolach pracownika Zrozumienie kierunku swojego życia (biografii) Rekonstruowanie biografii Dialog ze sobą samym, refleksja, oraz całożyciowe uczenie się. Praktyki działania industrializm Punkty analizy Misja Odbiorcy lata 60-te lata 70-te postindustrializm lata 80-te lata 90-te lata 2000+ „Misja wsparcia” „Naszą misją-potrzeby jednostki, rynek potrzebuje silnych ludzi, kompetentne wsparcie” Jednostka w trudnej i skomplikowanej sytuacji Jednostka w szumie informacji Jednostka w sytuacji Poznanie zainteresowań, umiejętności, możliwości jednostki i wskazywanie obszarów rozwoju Poradnictwo „zatopione” w życiu codziennym; Powszechność rad i doradców Doradca „sortownik” informacji „Stawiaj na siebie, „Koncentrowanie się na „Właściwy człowiek na często zmieniaj pracę, kliencie” właściwym miejscu” rozwijaj się, rób karierę” Rynek pracy Jednostka Poznanie i wskazywanie potrzebnych umiejętności jednostce Zadania doradcy Poznanie zainteresowań i możliwości jednostki Cel porady Wybór zawodu na całe życie Samorealizacja Rozwój osobisty Rozwój kompetencji Całożyciowe uczenie się, wiele prac, karier, wiele zajęć Cechy porady Prosty wybór, wskazanie Rekwalifikacja Ponawiany wybór Reorientacja Ciągłe wybory Oprac. na podstawie Nilsson P., Akerblom. P., (2003) Poradnictwo jako proces cykliczny i holistyczny Zadania poradnictwa kariery Gromadzenie i rozpowszechnianie informacji zawodowej Określanie przydatności zawodowej Kształcenie umiejętności pozazawodowych Udzielanie wsparcia w radzeniu sobie z trudnościami Gromadzenie i rozpowszechnianie informacji zawodowej Informatory o zawodach Informatory edukacyjne Prognozy i analizy gospodarcze Propaganda zawodowa Filmy fabularyzowane Określanie przydatności zawodowej Kwestionariusze zainteresowań Testy osobowościowe Kwestionariusze wartości Genogram/historia rodziny Kształcenie umiejętności pozazawodowych Treningi/nauczanie Techniki kreatywne Gry multimedialne Udzielanie wsparcia w radzeniu sobie z trudnościami Działanie w rozmowie Mapowanie doświadczeń Stosowanie metafor literackich i filmowych Stosowanie pytań dekonstruktywnych i konstruktywnych Tworzenie planów i dokonywanie wyborów Historie doświadczeń Podważanie tożsamości Analiza krytycznych wydarzeń Pisanie listów Pytania cyrkularne, przypuszczające Tworzenie osobistych projektów Technika drzewa Kompleksowe formy Zadania doradcy Poznawanie Zbieranie informacji Porównywanie Pomoc w decydowaniu Kształcenie umiejętności Zapewnienie warunków do bycia twórczym Treści pracy w poradnictwie kariery Poszukiwanie kryterium wyboru Przygotowywanie do podejmowania, otrzymania i utrzymania pracy „Układanie” sobie życia dzięki pracy Odbiorcy/Klienci Uczeń/Student/Uczeń dorosły Powracający na rynek pracy Klient o specjalnych potrzebach Instytucje poradnictwa Szkoły Placówki wspierające szkoły Urzędy zatrudnienia System poradnictwa kariery w latach 1949-1950 Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej Departament Zatrudnienia Rada ds. Poradnictwa Zawodowego od 7 września 1949 Urzędy Zatrudnienia Poradnie Zawodowe przy Urzędach Zatrudnienia Od 25 maja 1949 Bydgoszcz Gdańsk (siedziba do 31 lipca 1950 Gdynia) do 31 lipca 1950 Katowice Bielsko Chorzów Gliwice Bytom Sosnowiec do 31 lipca 1950 Łódź Poznań Radom Warszawa Wrocław do 31 lipca 1950 do 31 lipca 1950 do 11 listopada 1950 do 31 lipca 1950 System poradnictwa kariery w latach 1950-1957 Centralny Urząd Szkolenia Zawodowego Dyrekcja Okręgowa Szkolenia Zawodowego Wojewódzki Punkt Informacyjny Od 1954 Poradnie Psychologiczno- Zawodowe w miastach wojewódzkich (17) od marca 1957 System poradnictwa kariery w latach 1958-1974 Ministerstwo Oświaty Instytut Badań nad Młodzieżą Komórka ds. Poradnictwa Instytut Kształcenia Zawodowego Komórka ds. Poradnictwa Kuratoria Oświaty Od 1972 Od 1972 Szkoły podstawowe Okręgowe Poradnie WychowawczoZawodowe Od 1968 Poradnie psychologiczno – zawodowe DOSZ Poradnie wychowawczo-zawodowe od lipca 1964 do 1968 tylko w miastach wojewódzkich (17) System poradnictwa kariery w latach 1974-1989 Ministerstwo Oświaty i Wychowania Centralny Ośrodek Metodyczny Poradnictwa Wychowawczo Zawodowego Ministerstwo Pracy, Płac i Spraw Socjalnych Instytut Badań nad Młodzieżą Instytut Kształcenia Zawodowego Komórka ds. Poradnictwa Komórka ds. Poradnictwa Wojewódzkie Urzędy Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Od 1977 Resortowy Ośrodek Dokształcania i Doskonalenia Kadr Pracownia Poradnictwa Zawodowego Od 1977 Kuratoria Oświaty i Wychowania Punkty Orientacji i Poradnictwa Zawodowego Gdańsk, Kraków, Łomża, Łódź, Nowy Sącz, Poznań, Wrocław Wojewódzkie Poradnie Wychowawczo Zawodowe Zakłady Pracy Poradnie Wychowawczo Zawodowe Szkoły podstawowe średnie (kadry) Zakłady Doskonalenia Zawodowego System poradnictwa kariery w resorcie pracy w latach 1993-1999 Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych Wydział Poradnictwa Zawodowego i sieci EURES Krajowy Urząd Pracy Departament Poradnictwa Zawodowego, Szkolenia Bezrobotnych i Wydawnictw Mobilne Centrum Informacji Zawodowej Zespół KonsultacyjnoDoradczy Wojewódzki Urząd Pracy Wojewódzki Koordynator Poradnictwa Rejonowy Urząd Pracy Powiatowy Urząd Pracy Doradca zawodu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej Współczesny system poradnictwa kariery w OHP Komenda Główna OHP Biuro Rynku Pracy Centralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodowej Komenda Wojewódzka OHP (16) Centrum Edukacji i Pracy (49) Młodzieżowe Kluby Pracy (108) Młodzieżowe Biura Pracy (49) Ośrodki Szkolenia Zawodowego (36) Mobilne Centra Informacji Zawodowej (49) Młodzieżowe Centra Kariery (33) Poradnictwo kariery „na dziś” NFDK UP 373 CIPKZ 51 WPZ DRP BK 200 System OHP SzOK 300 PP OHP KP 400 PPP 590 SDSiZ RP CM ECORYS WPZ KOWEZiU Specjalizacja działań instytucji Realizatorzy poradnictwa Agenci zmiany Mosty Realizatorzy poradnictwa Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej Urzędy Pracy Klub Pracy Biuro Karier Szkolny Ośrodek Kariery Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Dolnośląskie Centrum Informacji Zawodowej i Doskonalenia Nauczycieli Mobilne Centrum Informacji Zawodowej Młodzieżowe Centrum Kariery Agenci zmiany Departament Rynku Pracy Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej Centrum Metodyczne Ecorys Polska Centralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodowej OHP Mosty Stowarzyszenie Doradców Szkolnych i Zawodowych RP Platforma Programowa OHP Narodowe Forum Doradztwa Kariery Euroguidance (Narodowe Centrum Zasobów Poradnictwa Zawodowego) Co się zmienia? Ilość instytucji Specjalizacja instytucji Rodzaj kryteriów przydatności zawodowej Ilość narzędzi diagnostycznych Formy dystrybucji informacji zawodowej Pojawianie się kompleksowych form Wzrasta liczba potencjalnych odbiorców Obszary przemian Od standaryzacji do swobodnej twórczości Od wąskiego do szerokiego grona klientów Od odpowiedzialności instytucji do odpowiedzialności klienta Od jednej instytucji do wielu podmiotów poradnictwa Od wielozadaniowości do wąskiej specjalności Wnioski metafora przepływu Właściwy człowiek na właściwym miejscu Racjonalne wykorzystanie zasobów Zaspokajanie indywidualnych potrzeb Przeciwdziałanie bezrobociu Sukces zawodowy i życiowy Poradnictwo kariery Budowa gospodarki opartej na wiedzy Zatrudnialność Życie w zgodzie z samym sobą i innymi Mobilność Dobro ogółu Indywidualna wolność ETYKA POLITYKA (unijna i krajowa) IDEE NAUKOWE EKONOMIA Wnioski Poradnictwo to „przepływ” pomiędzy różnymi przeciwieństwami „Konteksty” działają z różną siłą Refolucyjny charakter zmian Nie zmienia się treść pracy doradcy Nowinki dotyczą form i technik pracy Nowinki to przedmioty „rzucane w wodę” ....? [email protected]