Kwartalnik Jakość 02/2015

Technologie i biznes
Technologie i biznes
Zmiany dla przedsiębiorstw w nowej
Ustawie o efektywności energetycznej
Projekt ustawy przewiduje kilka rozwiązań, które mają przyczynić się do poprawy
efektywności energetycznej przedsiębiorstw. Najistotniejsze z nich to system świadectw
efektywności energetycznej oraz obowiązkowy audyt energetyczny przedsiębiorstwa.
Na temat zmian, które czekają przedsiębiorców rozmawiamy z Edwardem Husakiem,
Kierownikiem Projektów Energetycznych TÜV Rheinland Polska.
Temat efektywności energetycznej jest od
dawna dyskutowany, a kolejne projekty
ustaw zawierają regulacje dotykające
bezpośrednio przedsiębiorców. Jak
sprawa wygląda tym razem? Czy
przedsiębiorstwa mogą liczyć na
korzyści lub będą musiały ponieść koszty
w związku ze zmianami wprowadzanymi
przez nową ustawę?
Celem ustawy jest wygospodarowanie
środków finansowych, które umożliwią
realizację przedsięwzięć służących
poprawie efektywności energetycznej
u odbiorców końcowych energii. Tak
zwane podmioty zobowiązane według
ustawy czyli m.in. przedsiębiorstwa
energetyczne i odbiorcy końcowi mają
obowiązek uzyskania i umorzenia
świadectw efektywności energetycznej
w wysokości 1,5% swoich rocznych
obrotów wyrażonych w energii finalnej.
Świadectwa efektywności energetycznej,
popularnie zwane „białymi certyfikatami”
można uzyskać poprzez realizację
przedsięwzięć służących poprawie
efektywności energetycznej.
O białych certyfikatach było głośno
w 2011 roku. Z tym systemem wiązano
duże nadzieje. Z czego wynika potrzeba
zmian?
20
Pomysł systemu świadectw efektywności
energetycznej faktycznie nie jest
nowy, zmiany wymagają zasady jego
funkcjonowania. Do tej pory, żeby
uzyskać „białe certyfikaty” trzeba było
wziąć udział w przetargu, a wynik był
uzależniony od parametrów wniosków
złożonych przez wszystkie podmioty,
biorące w nim udział. Przez co, w pewnym
sensie, był niezależny od wnioskującego.
Dodatkowo częstotliwość przetargów
była niska. Obecnie system umożliwi
składanie wniosków na bieżąco, bez
oceny porównawczej z wnioskami innych
podmiotów. Projekt ustawy przewiduje,
że każdy wniosek, który spełni wymagania
będzie skutkował uzyskanie korzyści w
postaci „białych certyfikatów”.
Jakie wymagania formalne musi spełnić
przedsiębiorstwo, aby uzyskać korzyści?
Wymagane jest złożenie wniosku wraz
z załącznikiem, którym będzie wynik
audytu efektywności energetycznej. Audyt
powinien spełniać wymagania określone
w rozporządzeniu dotyczącym sporządzania
audytów efektywności energetycznej.
Wnioskując o „białe certyfikaty” należy
zapewnić tzw. „efekt zachęty”. Wsparcia
nie będą mogły uzyskać przedsięwzięcia,
które np. zostały rozpoczęte przed
złożeniem wniosku. Po zakończeniu
przedsięwzięcia, dla którego zaplanowano
osiągnięcie oszczędności energii finalnej
w ilości przekraczającej równowartość
100 ton oleju ekwiwalentnego, należy
wykonać audyt potwierdzający uzyskanie
planowanej oszczędności.
Pierwszym krokiem do oceny możliwości
uzyskania „białych certyfikatów”,
powinien być przegląd energetyczny
lub audyt energetyczny, który wskazuje
możliwe do uzyskania zmniejszenia
zużycia energii, co bezpośrednio
przekłada się na szacunkową ilość „białych
certyfikatów”. Jeżeli średnioroczna
oszczędność wyniesie minimum 10 ton
oleju ekwiwalentnego, to przedsięwzięcie
kwalifikuje się do wnioskowania o „białe
certyfikaty”. 10 ton odpowiada 420 GJ lub
116MWh.
Korzyść finansowa to iloczyn ilości
uzyskanych „białych certyfikatów”
i ich wartości rynkowej.
Czy już teraz można ocenić, jaka będzie
wartość rynkowa „białych certyfikatów”?
Należy przyjąć, że do momentu kiedy
popyt na „białe certyfikaty” będzie większy
niż podaż, to cena będzie równa wysokości
opłaty zastępczej, a wraz ze zwiększaniem
przewagi podaży cena będzie spadała.
W początkowej fazie funkcjonowania
systemu nie należy jednak spodziewać się
ceny poniżej wysokości opłaty zastępczej,
która w 2016 r. wyniesie 1000 zł, w 2017r.
wyniesie 1500 zł, a następnie będzie
wzrastać co roku o 5%.
Wspominał Pan również o przewidzianym
w Ustawie obowiązkowym audycie
energetycznym przedsiębiorstwa. W jakim
celu ma być wykonywany?
Intencją Komisji Europejskiej jest
identyfikacja potencjału oszczędności
energii i systemowe planowanie
działań wspierających na poziomie
krajów członkowskich. Każde tzw. duże
przedsiębiorstwo w Polsce powinno
przeprowadzić audyt energetyczny
i poinformować URE o możliwych do
uzyskania oszczędnościach. Wynikiem
audytu ma być również informacja
o możliwych do zrealizowania
przedsięwzięciach, służących
poprawie efektywności energetycznej.
Przedsiębiorstwa objęte obowiązkiem,
powinny wykonać audyt energetyczny
w terminie 12 miesięcy od
uprawomocnienia się ustawy
o efektywności energetycznej
i powtarzać go co najmniej raz na 4 lata.
Co to oznacza dla przedsiębiorców? Czy
w kolejnym kroku zostaną zobowiązani
do realizacji przedsięwzięć wskazanych
w raporcie z audytu?
Ustawa nie nakłada obowiązku realizacji
przedsięwzięć. Audyt energetyczny
przedsiębiorstwa dostarcza informacji
o obszarach, w których możliwe
jest obniżenie zużycia energii oraz
zmniejszenie strat, wraz z oszacowaniem
potencjalnych nakładów inwestycyjnych.
To przedsiębiorca podejmuje decyzje, czy
przeprowadzi działania modernizacyjne,
wskazane w raporcie z audytu
energetycznego. W raporcie zostaną
również zawarte informacje nt. możliwych
do uzyskania środków finansowych
na realizację rekomendowanych
przedsięwzięć.
Dla zaplanowania audytu potrzebne
są zapewne czas i odpowiednie środki
finansowe. Jak Pana zdaniem trzeba się
do tego przygotować?
To zależy od kilku czynników. Istotny
jest profil energetyczny przedsiębiorstwa
oraz jakość i kompletność posiadanych
danych nt. zużycia i strat energii.
Bazując na naszych doświadczeniach,
audyt energetyczny może trwać
od kilku do kilkunastu tygodni.
Teoretycznie nie powinno być
problemu z przeprowadzeniem audytu
w wyznaczonym w ustawie terminie
tzn. do połowy przyszłego roku, ale
uwzględniając czas potrzebny na
zebranie i usystematyzowanie danych
nt. zużycia energii oraz użytkowanych
w przedsiębiorstwie systemów
energetycznych oraz mając na uwadze
fakt, że w tym samym czasie kilka tysięcy
przedsiębiorstw będzie miało taką
potrzebę, nie należy odkładać działań
na ostatnią chwilę.
Jeśli zaś chodzi o koszt audytu, to jego
zakres jest ustalany indywidualnie do
sytuacji i potrzeb przedsiębiorstwa.
Istotnym kosztem jest zawsze uzyskanie
niezbędnych danych o zużyciu
energii. Z naszego doświadczenia
mogę powiedzieć, że ceny oferowanych
audytów energetycznych będą zawierać
się w przedziale od kilkunastu do
kilkudziesięciu tysięcy złotych,
w zależności od wielkości przedsiębiorstwa
oraz stopnia skomplikowania użytkowanej
infrastruktury, w tym energetycznej.
Wycenę wykonujemy na podstawie
niezbędnych danych, uzyskiwanych
od zainteresowanego przedsiębiorstwa,
w systemie zwrotnych ankiet branżowych.
Z wcześniejszych projektów tej Ustawy
wynikało, że duże przedsiębiorstwa
posiadające system zarządzania energią,
mogą być zwolnione z obowiązku
przeprowadzania audytu energetycznego.
Jak teraz wygląda ta kwestia?
W obecnym kształcie Ustawa przewiduje,
że również przedsiębiorstwa posiadające
wdrożony system zarządzania energią
wg 50001 będą miały obowiązek
poinformowania URE o przeprowadzeniu
audytu energetycznego przedsiębiorstwa,
w ramach systemu SZE wraz z informacją
na temat możliwych do uzyskania
oszczędności energii.
Czyli obowiązek będzie dotyczył
wszystkich dużych przedsiębiorstw,
niezależnie od dotychczasowych działań
w ramach poprawy efektywności
energetycznej. W takim razie
proszę na koniec powiedzieć, jakie
konsekwencje grożą przedsiębiorcom
za nieprzeprowadzenie audytu
energetycznego przedsiębiorstwa,
przewidzianego w Ustawie?
Zgodnie z zapisami Ustawy o efektywności
energetycznej, kara za niewykonanie
obowiązkowego audytu nie może być
wyższa niż 5 % przychodu przedsiębiorcy,
osiągniętego w poprzednim roku
podatkowym. Dane dotyczące audytu
energetycznego przedsiębiorstwa należy
przechowywać do celów kontrolnych
przez 5 lat.
Edward Husak – Kierownik Projektów Energetycznych, Absolwent
Politechniki Śląskiej w Gliwicach Wydziału Mechanicznego – Energetycznego
na kierunku Systemy i Urządzenia Energetyczne, absolwent Podyplomowego
Studium Zarządzania i Marketingu. Audytor energetyczny, członek Zrzeszenia
Audytorów Energetycznych, audytor wewnętrzny Systemów Zarządzania
Energią wg ISO 50001:2011, uprawniony do sporządzania Świadectw
Charakterystyki Energetycznej, uprawnienia budowlane, Pełnomocnik
ds. Systemów Jakości wg ISO 9001.
W TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. odpowiedzialny za planowanie,
przygotowywanie i realizację projektów energetycznych w obszarze
efektywności energetycznej.
[email protected]
21