ABC Klimatu - Zmianyklimatu.pl

ABC Klimatu
Scenariusze edukacyjne
4. Tajemnice deszczu
Przyrząd do pomiaru deszczu, czyli deszczomierz jest najstarszym instrumentem meteorologicznym.
Chińczycy mierzyli opad ciekły za pomocą podstawianego naczynia w kształcie nocnika już 3 tysiące lat przed
n.e. Dziś owalne naczynie niewiele się różni od pierwowzoru. Dlatego bez trudu można sobie pozwolić na
zorganizowanie sieci pomiarowej w celu wykrycia nierównomierności przestrzennej opadu. Wybieramy porę
ciepłą i dzień, w którym przewidywane są opady burzowe lub, jak to powiadają prognozujący – przelotne.
Ustawiamy na niewielkiej, ale tej samej wysokości nad gruntem szklane parowniczki o powierzchni wlotu
100 lub 50 cm2 . Należy je dobrze przytwierdzić do podstawy (kołek, pustak) i sprawdzić poziomowanie.
Takie deszczomierze należy rozstawić w terenie z dala od przeszkód terenowych (zabudowań, wysokich
drzew) najlepiej na łące, polu, może to być także boisko piłkarskie i tereny sąsiadujące. Powierzchnia objęta
pomiarami powinna mieć parę hektarów, deszczomierzy może być kilka-kilkanaście. Czekamy na deszcz. Gdy
ustanie udajemy się w miejsca ustawionych przyrządów i przelewamy deszczówkę do menzurki. Odczytujemy
wynik i zapisujemy. Aby uzyskać wynik w milimetrach słupa wody należy zmierzona wartość w milimetrach
pomnożyć przez współczynnik redukcyjny (x) zależny od powierzchni recepcyjnej (odbiorczej) deszczomierzaparowniczki (R) i powierzchni wlotowej menzurki (r): x = r/R
Tak uzyskane dane wpisujemy przy oznaczonych na planie punktach pomiarowych i za pomocą interpolacji
(o tym w szkole było) kreślimy linie równego opadu, czyli izohiety.
Zastanawiamy się, dlaczego na tak niewielkim obszarze wystąpiło tak duże zróżnicowanie wysokości opadu.
To, że już teraz pytamy w taki sposób, oznacza, że takie zróżnicowanie jest regułą. Zdarza się, że wysokość
opadu może wzrosnąć dwukrotnie na odcinku setki metrów.
Jeśli takie badanie opadu wzbudzi zainteresowanie można sieć rozszerzyć współpracując np. z sąsiednimi
szkołami lub korzystając z miejsc zamieszkania uczniów. Nie ma odległości minimalnej pomiędzy
deszczomierzami, która daje te same wyniki. Deszcz jest zjawiskiem wyjątkowo zmiennym.
Witold Lenart
SCENARIUSZ 4
str. 1 z 1