Warszawskie Forum Polityki Społecznej Poniedziałek, 19 maja 2008
Transkrypt
Warszawskie Forum Polityki Społecznej Poniedziałek, 19 maja 2008
Warszawskie Forum Polityki Społecznej Poniedziałek, 19 maja 2008 r. godz. 10.00 – 18.00 PAN, Pałac Staszica, ul. Nowy Świat 72, sala Marii Skłodowskiej-Curie Zapraszamy do udziału w Warszawskim Forum Polityki Społecznej Integracja społeczna – wyzwania dla Warszawy Celem spotkania jest refleksja nad diagnozą w obszarach największego zagroŜenia wykluczeniem społecznym. Takiej szczególnej uwagi wymaga sytuacja seniorów, rodzin wieloproblemowych, osób niepełnosprawnych oraz bezdomnych. W tych właśnie obszarach wcześnie udzielone wsparcie, czy interwencja są szczególnie waŜne, gdyŜ mogą uchronić ludzi przed wykluczeniem. Integracja społeczna staje się wyzwaniem dla Warszawy. Same świadczenia, oferowanie pracy bezrobotnym, noclegowni bezdomnym, miejsc w domach opieki społecznej osobom starszym, czy pomocy medycznej niepełnosprawnym, to jeszcze za mało. NaleŜy brać pod uwagę wszystkie składowe integracji społecznej, takie jak: pomoc społeczna, praca, jakość Ŝycia i usług, integracja osób i rodzin zagroŜonych wykluczeniem społecznym. W Warszawie, której mieszkańcy mają jedne z najwyŜszych średnich dochodów w Polsce, integrowanie najuboŜszych wymaga szczególnej troski. Osobom w trudnej sytuacji materialnej miasto powinno zapewnić dostęp do edukacji, kultury, rekreacji i sportu oraz moŜliwość aktywnego udziału w Ŝyciu społecznym. Efekty polityki społecznej miasta w dziedzinie wyrównywania szans powinny być systematycznie oceniane. Usługi pomocy społecznej są i powinny być świadczone w partnerstwie z organizacjami pozarządowymi. Niektóre mogą być kontraktowane na zewnątrz. WaŜne, aby róŜne formy partnerstwa były rozwijane w dialogu, z przestrzeganiem zasad jawności, przejrzystości, pomocniczości i efektywności. W ostatniej części spotkania, po referatach, warsztatach w grupach problemowych i dyskusji przewidziano czas na konsultacje z ekspertami oraz planowanie pracy nad diagnozą w grupach roboczych. Prosimy uprzejmie o potwierdzenie udziału w spotkaniu pt. Integracja społeczna – wyzwania dla Warszawy do 16 maja br. za pośrednictwem poczty elektronicznej adres: [email protected] tel. 0 22 2579 766, fax 0 22 2579 767 W imieniu organizatorów Włodzimierz Paszyński, Bogdan Jaskołd, Krzysztof Herbst 2 Warszawskie Forum Polityki Społecznej pt. Integracja społeczna – wyzwania dla Warszawy poniedziałek, 19 maja 2008 r. godz. 10.00 – 18.00 PAN, Pałac Staszica, ul. Nowy Świat 72, sala Marii Skłodowskiej-Curie 10.00 – 10.30 Otwarcie seminarium Wprowadzenie: Włodzimierz Paszyński, Zastępca Prezydenta m.st. Warszawy dr Krzysztof Herbst Koordynator Zespołu Społecznej Strategii Warszawy 10.30 – 11.30 1. Wystąpienia ekspertów: Problemy rodzin zmarginalizowanych, efektywne programy pomocy, Marek Liciński, Federacja na rzecz Reintegracji Społecznej. Propozycje załoŜeń do diagnozy i prognozy sytuacji warszawskich seniorów dr hab. Barbara Szatur-Jaworska, Uniwersytet Warszawski; Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych; Instytut Polityki Społecznej 11.30 – 11.45 Przerwa na kawę 11.45 – 12.30 2. Wystąpienia ekspertów Niepełnosprawni w Warszawie – potrzeba integracji, Piotr Todys, Fundacja Na Rzecz Transportowych Usług Specjalistycznych,. Warszawska bezdomność, Julia Wygnańska, Polski Korespondent Europejskiego Obserwatorium Bezdomności, 12.30:13.00 Pytania i dyskusja 13.00-13.30 Przerwa na kawę i poczęstunek 13.30 – 15.30 3. Praca w grupach problemowych Dyskusja szczegółowa nad diagnozą zostanie przeprowadzona w czterech grupach problemowych. Będzie ona moderowana, tak aby ułatwić osiągnięcie konsensu (jeŜeli okaŜe się to uzasadnione, przewidujemy kontynuację pracy w formie grup problemowych). W jej trakcie zostaną przedstawione wyniki wstępnej dyskusji nad diagnozą sytuacji społecznej w Warszawie. - Grupa „Seniorzy” - Grupa „Niepełnosprawni i osoby przewlekle chore” - Grupa „Osoby i rodziny problemowe” - Grupa „Osoby bezdomne” 15.30-15.45 Przerwa na kawę 15.45 – 17.45 4. Konsultacje dotyczące dalszych prac nad diagnozą społeczną 3 4 Warszawskie Forum Polityki Społecznej Integracja społeczna – wyzwania dla Warszawy Celem spotkania jest przeprowadzenie wstępnej diagnozy „obszarów wykluczenia społecznego” dla miasta stołecznego Warszawy. Jest to pierwsza próba zdiagnozowania obszarów wykluczenia społecznego oraz oceny, w jakim zakresie Miasto i współdziałające z nim organizacje pozarządowe przyczyniają się do integracji społecznej. Przyjmując załoŜenie, Ŝe diagnoza ma stanowić podstawę do podejmowania długofalowych, zintegrowanych działań rozwojowych, celem opracowania jest określenie „deficytów” poszczególnych grup zagroŜonych wykluczeniem. Właściwe opisanie tych „deficytów” pozwoli w przyszłości na zdefiniowanie działań, które umoŜliwią pełną lub częściową integrację społeczną osób wykluczonych. Diagnoza po konsultacjach z instytucjami publicznymi – ustawowo odpowiedzialnymi za działania na rzecz integracji społecznej – oraz organizacjami pozarządowymi zostanie włączona do Społecznej Strategii Warszawy. Przedmiotem diagnozy są grupy obywateli Warszawy wykluczone lub zagroŜone wykluczeniem społecznym. Wykluczenie społeczne rozumiane jest jako „…sytuacja, w której, pojedynczy ludzie lub całe obszary tracą moŜliwość współuczestniczenia w pełni w Ŝyciu społecznym z powodu jednej lub wielu łączących się ze sobą przyczyn (problemów) – bezrobocie, niskie kwalifikacje, choroby, niskie dochody, przestępczość, nieporadność w radzeniu sobie w Ŝyciu, niepełnosprawność, uzaleŜnienia”. Przyjęto, Ŝe obszary wykluczenia społecznego w Warszawie zostały wstępnie zdefiniowane z załoŜeniach „Społecznej Strategia Warszawy na lata 2009 – 2020”. Zgodnie z załoŜeniami „Społecznej Strategii Warszawy”, wynikającymi bezpośrednio z Narodowej Strategii Integracji Społecznej oraz Narodowej Strategii Rozwoju na lata 2007 – 2013, diagnoza swoim zakresem objęła trzy obszary wykluczenia społecznego: osoby w podeszłym wieku, niepełnosprawnych oraz rodziny dysfunkcyjne. Do kategorii niepełnosprawnych zostali włączeni równieŜ chorzy psychicznie, przewlekle chorzy, a do obszaru rodzin dysfunkcyjnych: osoby nieporadne Ŝyciowo, ubogie, uzaleŜnione; zagroŜone bezdomnością; rodziny, w których dochodzi do przemocy; przemoc rówieśnicza, przestępczość. W ramach przeprowadzonej diagnozy dokonano opisu oraz charakterystyki grup zagroŜonych wykluczeniem społecznym. Charakterystyka ta obejmuje „deficyty”, które uniemoŜliwiają wykluczonym społecznie ich pełną integrację. Analiza ta została przeprowadzona na podstawie istniejących opracowań i badań oraz w trakcie seminariów z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz integracji osób wykluczonych. W sumie, w pierwszym kwartale 2008 roku, zorganizowano 4 seminaria tematyczne, na których scharakteryzowano sytuację społeczną seniorów, osób niepełnosprawnych, rodzin zagroŜonych wykluczeniem społecznym, bezdomnych. W diagnozie omówiony został zakres usług świadczonych przez Miasto na rzecz integracji społecznej. Źródłem do dokonania oceny były sprawozdania OPS z 2006 roku, sprawozdania WCPR z tego samego roku, opinie przedstawicieli organizacji pozarządowych wyraŜone w czasie seminariów tematycznych. W analizie działań posiłkowano się dokumentami strategicznymi „ Narodową Strategią Integracji Społecznej” oraz dokumentami o charakterze zobowiązań międzynarodowym, a takŜe Agendą 22 w przypadku osób niepełnosprawnych. W analizie uwzględniono nie tylko działania realizowane na rzecz integracji przez sektor usług pomocy społecznej, ale pozostałe instytucje publiczne, takie jak Biuro Edukacji, Biuro Polityki Lokalowej, StraŜ Miejska, itp. 5 Identyfikacji polityki Miasta wobec grup zagroŜonych lub wykluczonych społecznie dokonano na podstawie istniejących dokumentów strategiczno-diagnostycznych oraz sprawozdań. Na ich podstawie starano się odtworzyć zasady i wartości, jakimi kieruje się Miasto świadcząc usługi osobom zagroŜonym lub wykluczonym społecznie. Nie udało się przeprowadzić analizy jakości świadczonych usług oraz stopnia, w jakim usługi te przyczyniają się do integracji społecznej wykluczonych. W sprawozdaniach tworzonych w ramach administracji Miasta brakuje oceny efektywności działań. Miasto nie przeprowadza ewaluacji projektów realizowanych przez podległe jemu instytucje. W opracowaniu znalazły się pytania, jakie naleŜy skierować do poszczególnych jednostek administracyjnych, w celu uzyskania informacji, w jakim zakresie ich działania przyczyniają się do integracji. Jednocześnie zbieramy rekomendacje badań, które naleŜałoby przeprowadzić w celu uzyskania pełnej diagnozy sytuacji osób wykluczonych. Nadal pozostaje nierozwiązana kwestia, w jakim zakresie działania organizacji pozarządowych finansowanych przez miasto przyczyniają się do integracji społecznej. Brakuje rzetelnych danych dotyczących efektywności usług świadczonych przez organizacje pozarządowe. W opracowaniu, na ile pozwalały dane otrzymane z instytucji publicznych oraz z GUS, zaprezentowano zintegrowane podejście do sfery społecznej. W diagnozie zostały zakreślone zagadnienia „wspólne” dla obszarów: potencjał społeczny, potencjał ludzki i obszar metropolitalny. Starano się przez to wykazać, Ŝe problem wykluczania społecznego ma charakter „interdyscyplinarny” i nie jest związany jedynie z działaniami sektora usług pomocy społecznej. Identyfikacja obszarów wykluczenia społecznego została dokonana z poziomu Miasta, w drugiej kolejności z poziomu dzielnic, które w Warszawie pełnią rolę jednostek pomocniczych. W diagnozie sytuacji w dzielnicach odwołamy się do ich specyfiki, która w duŜej mierze ciąŜy na zakresie oraz charakterze wykluczenia społecznego. W niektórych aspektach uwzględniono aspekt metropolitalny. Dotyczyło to przede wszystkim tych usług, które świadczone są przez instytucje miejskie na rzecz ościennych gmin czy powiatów. Podstawę do prowadzania analiz stanowiły: Strategia Lizbońska: Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski (2003); Strategia Polityki Społecznej na lata 2007 – 2013 (2005 NPR); Strategia Rozwoju m st. Warszawy do 2020 roku; Strategia integracji społecznej i zawodowej na rzecz osób wykluczonych społecznie, ze szczególnym uwzględnieniem osób uzaleŜnionych w procesie zdrowienia w latach 2008 – 2013. Wojciech Marchlewski Zespół Społecznej Strategii Warszawy 6 SPOŁECZNA STRATEGIA WARSZAWY Wyzwania Społeczna Strategia Warszawy na lata 2009-2020 będzie waŜnym przesłaniem dla obywateli i partnerów społecznych czy gospodarczych działających w Warszawie. Dlatego szczególnie istotne jest powiązanie dziedzin takich jak pomoc społeczna, oświata, zdrowie, kultura, bezpieczeństwo i rozwój miasta. Konieczne jest teŜ adresowanie strategii do róŜnorodnych grup interesariuszy. Zakładamy, Ŝe opracowanie strategii przyczyni się do: Rozwiązywania problemów w szerokim ujęciu, nie ograniczonym do obszaru kompetencji poszczególnych jednostek organizacyjnych; 2 Dostosowań organizacyjnych i proceduralnych, zapewniających Realny wpływ priorytetów strategii na codzienne działania samorządu Warszawy; 3 Lepszej współpracy między władzami Warszawy, organizacjami i społecznościami lokalnymi; 4 Oceny projektów organizacyjnych i planów działań poprzez perspektywę strategii o szerszym zasięgu; 5 Uczestnictwa Rady m.st. Warszawy w realizacji Strategii; 6 Zwiększenia partycypacji społecznej w rozwiązywaniu problemów społecznych Warszawy (np. prowadzenie strony internetowej, debaty publiczne, konsultacje społeczne, publikacje i inne); 7 Identyfikacji nowatorskich inicjatyw powiązanych lub zgodnych z priorytetami strategii, opracowywanych w jednostkach Urzędu Miasta i w kręgu partnerów). 1 W strategii znajdzie się szereg propozycji odnoszących się do juŜ podejmowanych działań, takich jak rewitalizacja społeczna zaniedbanych obszarów miasta, animacja inicjatyw społecznych, edukacja obywatelska mieszkańców Warszawy i współpraca z partnerami społecznymi. Stołeczny Ratusz przygotowuje strategię społeczną. W efekcie dyskusji zapoczątkowanej na Warszawskim Forum Polityki Społecznej w lutym 2007 r. oraz po decyzji zarządu Miasta, rozpoczęte zostały prace nad Społeczną Strategią Warszawy na lata 2009-2020”. Strategia opracowywana jest pod opieką Włodzimierza Paszyńskiego, Zastępcy Prezydenta Warszawy w zakresie spraw społecznych. Jednostką organizującą prace jest Biuro Polityki Społecznej Urzędu m.st. Warszawy. Sfera społeczna nie jest tylko domeną słuŜb pomocy czy opieki. Współczesne miasto zaspokaja potrzeby i aspiracje swoich mieszkańców i uŜytkowników. Miasto stołeczne i metropolia rozwijają się i budują swój potencjał w oparciu o zasoby określane jako „kapitał ludzki” i „kapitał społeczny”. Wreszcie, coraz więcej ról miasta, zadań publicznych i rozwojowych, podejmują partnerzy społeczni a nie administracja. Strategia określi społeczne priorytety rozwoju miasta i programy operacyjne, waŜne dla ich realizacji. Zakres pracy obejmie powiązane ze sobą dziedziny pomocy społecznej, edukacji, kultury, bezpieczeństwa, rewitalizacji, zdrowia i jakości środowiska, a takŜe wymagany przez prawo program rozwiązywania problemów społecznych. Strategia będzie wytyczną do działania dla jednostek organizacyjnych, zaproszeniem dla partnerów i informacja dla wszystkich mieszkańców. W jej opracowaniu wezmą udział Urzędy Miasta i Dzielnic radni, organizacje pozarządowe i środowiska społeczne, a takŜe inni partnerzy zaangaŜowani w rozwiązywanie kwestii społecznych. AngaŜowani są ludzie nauki, niezaleŜni eksperci, organizacje przedsiębiorców inni. Do współpracy i wymiany doświadczeń zapraszani są przedstawiciele metropolii z innych krajów. Strategia będzie kluczowym dokumentem polityki społecznej miasta, poprzez: Diagnozę wyzwań, kwestii społecznych i nierozwiązanych problemów, Wskazanie głównych priorytetów rozwojowych i problemów, Integrację jednostek samorządowych i partnerów wokół dyskusji na temat sposobu działania Opracowanie propozycji działań operacyjnych Zaproponowanie instrumentów i rozwiązań organizacyjnych waŜnych dla powodzenia strategii 7 Wybór priorytetów Strategii ZałoŜenia metodologiczne i zakres prac zostały zaproponowane przez Zespół Społecznej Strategii Warszawy. Praca odbywa się w formie otwartych spotkań Forum Polityki Społecznej i wyspecjalizowanych grup roboczych. Wstępne dyskusje doprowadziły do wyłonienia pięciu kluczowych obszarów analizy. Są to: Kapitał ludzki, Kapitał społeczny, Społeczny wymiar metropolii, Integracja społeczna oraz Instrumenty realizacji strategii. PoniŜszy schemat porządkuje obszary analizy strategii (niŜej opisano w skrócie kaŜdy z obszarów): 1. Kapitał ludzki • Jakość edukacji • Równość szans w dostępie do instytucji edukacyjnych • Równość szans w dostępie do pracy • Powszechny dostęp do wiedzy i informacji • Promocja wybitności 2. Kapitał społeczny • Terytorium dla społeczności • Struktury społeczeństwa obywatelskiego • Instytucjonalne podstawy zaufania • Wykorzystanie rewitalizacji 3. Społeczny wymiar Metropolii • Czynniki atrakcyjności • Warszawa i jej obszar metropolitarny • Metropolia a skala lokalna 4. Integracja • Pomoc społeczna • Praca i bezrobocie • Jakość Ŝycia i usługi (mieszkalnictwo, transport publiczny, zdrowie) • Rola partnerów społecznych 5. Instrumenty BudŜetowanie Monitorowanie rozwoju Efektywność realizacji usług Usprawnienie kontraktowania usług Komunikacja społeczna 1. Kapitał ludzki Decyduje o szansach rozwoju, a przede wszystkim konkurencyjności Warszawy w grze o rozwój. Odzwierciedla ogół umiejętności, zdolności i informacji posiadanych przez ludzi. To potencjał, który przekłada się na innowacyjność, przedsiębiorczość, zdolności komunikacyjne, organizowanie pracy i współpracy. W kategoriach jakości kapitału ludzkiego moŜna oceniać działanie szeroko pojętego systemu edukacyjnego (szkolnictwo, kultura, organizacje wychowawcze, ogólnodostępny internet). MoŜna teŜ zadać pytanie, w jakim stopniu Warszawa wyposaŜa swoich obywateli w kompetencje podnoszące ich osobistą konkurencyjność. 2. Kapitał Społeczny To potencjał współpracy między mieszkańcami Warszawy. Współpraca moŜe przebiegać na róŜnych poziomach i płaszczyznach. Poziomy współpracy dotyczą małych społeczności (np. mieszkańcy osiedla lub bloku, rodzice dzieci chodzących do tej samej szkoły) lub większych (np. mieszkańcy dzielnicy, fani jazzu), poziomu całego miasta (np. toŜsamość mieszkańca Warszawy, poczucie związku z Warszawą), wreszcie - wielkich grup (społeczeństwo Warszawy), aglomeracji, stolicy kraju. Warto pamiętać, Ŝe istnieje tez problem tzw. „złego kapitału społecznego”. Opinia o niskim poziomie kapitału społecznego jest powszechna. MoŜna więc zadawać równolegle pytanie o drogi jego poprawy. Nie jest to wyzwanie banalne. Skutki działań w tym obszarze pojawiają się nieprędko. Konieczne są działania długofalowe, nie nastawione na błyskawiczny efekt. Jedno z powaŜniejszych wyzwań to wybór skutecznej płaszczyzny działania. Chcemy sprawdzić czy w Warszawie nie powinny nią być programy rewitalizacji. 3. Metropolia Obecny rozwój Stolicy jest coraz bardziej napędzany mechanizmami metropolii – miasta funkcjonującego w globalnych sieciach współpracy. Trzeba je dobrze odczytać i zrozumieć aby w pełni wykorzystać nasze szanse w konkurencyjnym środowisku. Atrakcyjność Warszawy wynika z jej potencjału innowacyjnego, jakości nauki, edukacji, Ŝycia kulturalnego. Miasto tworzy zapotrzebowanie i rozwija usługi najwyŜszego poziomu. WaŜna jest teŜ atrakcyjność Ŝycia i zamieszkiwania w nim. Metropolia warszawska napędza zarówno rozwój kraju jak i obszarów sąsiadujących, tworzących tzw. „obszar metropolitarny”. Równocześnie jednak „współŜycie z metropolią” jest dla wielu ludzi - 8 mieszkańców miasta i obszaru metropolitarnego, wyzwaniem, źródłem napięć i konfliktów, które moŜna określić jako „lokalność versus metropolitalność". Warszawa musi być ujmowana jednocześnie jako metropolia i miejsce Ŝycia. 4. Integracja społeczna Integracja społeczna jest postulatem: wartością i wyzwaniem. Wydaje się, Ŝe analizowanie zadań Warszawy w kategoriach świadczeń społecznych, oferowania pracy bezrobotnym czy innych „usług” to za mało. Poszczególne wątki integracji społecznej to pomoc społeczna, jakość Ŝycia i usług oraz praca. Zagadnienia związane z pomocą społeczną zostały ujęte według kluczowych kategorii społecznych dotkniętych wykluczeniem społecznym. Przedmiotem diagnozy objęci zostaną mieszkańcy Warszawy charakteryzujący się: a) niemoŜnością pełnego uczestnictwa w Ŝyciu ekonomicznym, politycznym, kulturalnym i społecznym; b) ograniczonym uczestnictwem w dystrybucji zasobów społecznych (kultura, zdrowie, pomoc społeczna, oświata), c) wykluczeniem z więcej niŜ jednego istotnego obszaru Ŝycia np. rynku pracy, nieformalnych więzi społecznych. Analiza jakości Ŝycia będzie koncentrowała się na materialnym poziomie Ŝycia i zabezpieczenia na przyszłość, usługach bytowych i publicznych, a takŜe jakości środowiska oraz zdrowiu mieszkańców Warszawy. Zagadnienia te dotyczą warunków Ŝycia całych zbiorowości oraz warunków Ŝycia poszczególnych osób w odniesieniu do społecznie uzgodnionych kryteriów wartościowania. Jakość Ŝycia odnosi się teŜ do indywidualnych kryteriów wartościowania. Obejmuje zatem oceny całego Ŝycia i poszczególnych jego aspektów warunkujących postawę wobec Ŝycia, aktywność Ŝyciową i zdolność przystosowania się do zmiany społecznej. Warszawa to Polski biegun zamoŜności. Nie występuje tu ani znaczne bezrobocie ani skrajne niedobory usług. Stopa bezrobocia kształtuje się na poziomie zaledwie 3%. Jednak oznacza to ponad 30 000 osób zarejestrowanych jako bezrobotne Dodatkowo, przynajmniej 40% osób poszukujących pracy nie znajduje się w rejestrach. Bezrobocie nie wszędzie jest niskie - ponad połowa z zarejestrowanych zameldowana jest w czterech dzielnicach Warszawy. Bezrobocie dotyka i tych, którzy chcą pracować - ponad połowa pracujących w szarej strefie wolałoby zatrudnienie formalne, lecz nie jest w stanie go znaleźć. PowaŜna jest skala bierności zawodowej - co drugi mieszkaniec Warszawy w wieku produkcyjnym nie pracuje. Wreszcie, wiele osób wykluczonych i zagroŜonych wykluczeniem - w tym takŜe osób niepełnosprawnych - powinno stać się po adresatami sekwencyjnych i dopasowanych do ich potrzeb i moŜliwości, programów reintegracji i aktywizacji zawodowej. Niska stopa bezrobocia to między innymi efekt korzystnej fazy cyklu koniunkturalnego. Zaledwie trzy lata temu w rejestrach urzędu pracy znajdowało się ponad 60 000 osób, z których ponad 80% nie miało juŜ prawa do zasiłku. Zagadnienie pracy jest związane z rozwojem kapitału ludzkiego. WiąŜe się teŜ z metropolitalnym charakterem miasta. Przed warszawskim rynkiem pracy jest zatem wiele wyzwań, a czas - wraz z pogorszeniem koniunktury - moŜe być ich jeszcze więcej. W tym świetle refleksji wymaga sposób realizowania zadań przez administrację publiczną i rola organizacji partnerskich. 5. Instrumenty Nawet bardzo dobre strategie nie przynoszą często poŜądanych skutków poniewaŜ nie jest jasne w jaki sposób maja one oddziaływać na rzeczywistość. Strategia nie jest planem pracy tylko zapisem intencji i przyjętych celów. Zapisana językiem planu zadań straciłaby szybko aktualność. Konieczne jest więc opracowanie odpowiednich instrumentów. Jedne z nich powinny pozwolić na monitorowanie rozwoju (aby ocenić aktualność strategii). Odpowiednie procedury powinny zapewnić wpływ przyjętych celów na opracowania kolejnych planów i budŜetów. Z kolei wybór sposobu realizacji (zdecydowanie czy lepiej wykona dane zadanie administracja czy podmiot zakontraktowany albo partner społeczny), wymaga instrumentów i procedur ewaluacyjnych. Zapewnienie aby przyjęte cele i priorytety wpływały na działanie wielu – nie zawsze podporządkowanych podmiotów - wymaga znakomitej komunikacji społecznej Praca nad Strategią wymaga przejrzenia istniejących i zaproponowania uzupełniających instrumentów. 9 CZTERY ETAPY PRAC NAD TWORZENIEM SPOŁECZNEJ STRATEGII WARSZAWY Diagnoza – identyfikacja problemów społecznych Obejmie ona analizę sytuacji w poszczególnych dziedzinach (obszarach), analizę danych w posiadaniu Urzędu Miasta, szczegółowe diagnozy w zidentyfikowanych obszarach i opracowane juŜ plany i strategie działowe. To waŜne by Strategia powstała w odniesieniu do juŜ istniejących dokumentów strategicznych, planów rozwoju społeczno-gospodarczego Warszawy. Zadaniem diagnozy jest ustalenie podstawowych faktów, dyskusje prowadzące do zidentyfikowania głównych wyzwań oraz stopnia zgody czy rozbieŜności co do oceny pomiędzy róŜnymi kręgami interesariuszy. Diagnoza przygotowywana jest przy udziale zewnętrznych ekspertów i specjalistów z Urzędu Miasta oraz organizacji partnerskich. Wstępne opracowanie Strategii – wybór celów i programów operacyjnych Na bazie otrzymanej diagnozy zostaną wybrane cele i kierunki działań Strategii. Będzie to operacja wieloetapowa. Priorytety rozwoju będą wybierane w debacie, towarzyszyć temu będzie weryfikacja wykonalności. Zakładamy znaczną rolę szerokiej debaty publicznej w formułowaniu celów. Opracowanie Strategii – konsultacje i weryfikacja wstępnego opracowania Po wstępnym wyborze celów i programów do realizacji Strategii nastąpi etap konsultacji społecznych, korekt Strategii i opracowanie końcowej wersji dokumentu. To wynik przyjętych załoŜeń tworzenia Strategii, które zakładały partycypacyjny model tworzenia strategii z udziałem środowisk społecznych i organizacji pozarządowych, z uwzględnieniem moŜliwie szerokiego współuczestnictwa społeczeństwa. Spotkania tematyczne, badanie ankietowe i konsultacje z wykorzystaniem portalu internetowego pozwolą na weryfikację decyzji ekspertów. Dokument zostanie przedstawiony władzom Warszawy do końca października 2008 roku. Realizacja Strategii Strategia stanowić będzie podstawę do podejmowania długofalowych zintegrowanych działań rozwojowych. Będzie teŜ wpływać na inne, niezaleŜnie opracowywane plany i programy oraz na działania niezaleŜnych podmiotów, grup, i organizacji. Dlatego waŜnym składnikiem naszej pracy będzie popularyzacja strategii – doprowadzenie do tego aby była powszechnie znana i akceptowana jako „plan wspólny”, stanowiący waŜną przesłankę dla podejmowanych (takŜe indywidualnie i spontanicznie) działań i decyzji. Warunkiem skuteczności strategii jest wdroŜenie proponowanych „instrumentów” (patrz wyŜej) oraz stała weryfikacja jej aktualności. Wykorzystamy do tego monitoring rozwoju. Regularne raporty monitoringu będą podstawą oceny aktualności strategii i potrzeb jej aktualizacji, korekt czy zmian. Będzie to działanie realizowane stale począwszy od momentu przyjęcia strategii. Opracowaniem Strategii zajmuje się: Zespół Koordynacyjny Społecznej Strategii Warszawy Krzysztof Herbst, Koordynator ul. Smolna 10a pok. 306, 00-375 Warszawa tel. 0 22 2579 765, fax 0 22 2579 767 [email protected] 10