011
Transkrypt
011
A.l. KAPANDJI ELSEV 1ER URBAN&PARTNER A MAI OMIA FUNKCJONALNA STAWÓW Redakcja wydania I polskiego R A F A Ł G N A T ANATOMIA FUNKCJONALNA Tom 1 Kończyna górna A.l. KA NDJI Słowo wstępne: Profesor Raoul Tubiana 805 oryginalnych ilustracji autora Redakcja wydania I polskiego Rafaf Gnat E L S E Y IE R URBAN&PARTNER Elsevier Urban & Partner Wrocław Spis treści Rozdziali 1: O b ręcz b arkow a ......................................................... Fizjologia stawu ramiennego .................................................................................................................................................... Zgięcie-wyprost i przywodzenie .............................................................................................................................................. Odwodzenie ................................................................................................................................................................................. Rotacja osiowa ram ienia............................................................................................................................................................. Staw ramienno-łopatkowy .................................................................................................................................................. Ruchy w stawach obręczy barkowej w płaszczyźnie horyzontalnej.............................................................................. Zgięcie i wyprost horyzontalny ................................................................................................................................................ Obwodzenie ................................................................................................................................................................................. Pomiar zakresu ruchów stawu ramiennego ............................................................................................................................ Paradoks C o d m an a...................................................................................................................................................................... Ruchy wykorzystywane w ogólnej ocenie funkcji stawu ram iennego................................................................................ Kompleks stawowy obręczy b ark o w ej..................................................................................................................................... Powierzchnie stawowe stawu ram ien n eg o .............................................................................................................................. Głowa kości ramiennej ......................................................................................................................................................... Powierzchnia stawowa łopatki ............................................................................................................................................ Obrąbek s ta w o w y .................................................................................................................................................................. Mobilne osie obrotu .................................................................................................................................................................... Aparat więzadłowo-torebkowy stawu ramiennego ............................................................................................................... Ścięgno mięśnia dwugłowego ra m ie n ia ................................................................................................................................... Rola więzadła obrąbkowo-ramiennego ................................................................................................................................... Podczas ruchu odw odzenia.................................................................................................................................................. Podczas rotacji o sio w ej......................................................................................................................................................... Więzadło kruczo-ramienne w trakcie zgięcia i w yprostu...................................................................................................... Koaptacja powierzchni stawowych stawu ramiennego ........................................................................................................ Staw pod b ark o w y......................................................................................................................................................................... Staw żebrow o-łopatkow y........................................................................................................................................................... Ruchy obręczy barkowej ........................................................................................................................................................... Rzeczywiste ruchy stawu żebrow o-łopatkow ego................................................................................................................... Staw mostkowo-żebrowo-obojczykowy ................................................................................................................................. Ruchy w s ta w ie ...................................................................................................................................................................... Staw barkowo-obojczykowy ..................................................................................................................................................... Funkcja więzadeł kruczo-obojczykow ych.............................................................................................................................. Mięśnie obręczy barkowej ......................................................................................................................................................... Mięsień nadgrzebieniowy a o d w o d z en ie................................................................................................................................. Fizjologia mchu o d w o d z en ia..................................................................................................................................................... Rola mięśnia naramiennego ................................................................................................................................................ Rola mięśni ra tu ją c y c h ......................................................................................................................................................... Rola mięśnia nadgrzebieniow ego....................................................................................................................................... Trzy fazy odwodzenia ................................................................................................................................................................ Faza pierwsza: 0-60° ........................................................................................................................................................... Faza draga: 6 0 - 1 2 0 ° .............................................................................................................................................................. Faza trzecia: 120-180° ......................................................................................................................................................... Trzy fazy zgięcia ......................................................................................................................................................................... Faza pieiwsza: 0 -5 0 /6 0 ° ....................................................................................................................................................... Faza druga: 6 0 - 1 2 0 ° .............................................................................................................................................................. Faza trzecia: 120-180° ......................................................................................................................................................... 2 4 6 8 10 10 10 12 14 16 18 20 22 24 24 24 24 26 28 30 32 32 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 54 56 60 62 62 64 64 66 66 66 66 68 68 68 68 Mięśnie ra tu ją c e ............... : ........................................................................................................................................................ Przywodzenie i w y p ro s t............................................................................................................................................................. Ocena ruchów ramienia metodą H ipokratesa.......................................................................................................................... 70 72 74 IRozdziaf 2 : Staw UokcSowy ............................................................... .. Ruch zgięcia i w y p ro stu ............................................................................................................................................................. Ruch ręki w kierunku do i od c ia ła ........................................................................................................................................... Powierzchnie s ta w o w e ................................................................................................................................................................ Dystalny koniec kości ramiennej .............................................................................................................................................. Więzadła stawu ło k cio w eg o ....................................................................................................................................................... Głowa kości prom ieniow ej......................................................................................................................................................... Bloczek kości ram iennej............................................................................................................................................................. Typ I, spotykany n ajczęściej................................................................................................................................................ Typ II: nieco rz a d sz y ............................................................................................................................................................. Typ III: spotykany najrzadziej ............................................................................................................................................ Czynniki ograniczające ruchy zgięcia i wyprostu ................................................................................................................. Mięśnie zginacze stawu łokciowego ....................................................................................................................................... Mięśnie prostowniki stawu łokciow ego................................................................................................................................... Czynniki zapewniające kontakt powierzchni stawowych ................................................................................................... Odporność na siły rozciągające............................................................................................................................................ Odporność na osiową kompresję ....................................................................................................................................... Kontakt powierzchni stawowych w z g ię c iu ..................................................................................................................... Syndrom E ssexa-L oprestiego.............................................................................................................................................. Zakres ruchu stawu ło k ciow ego................................................................................................................................................ Powierzchowne punkty anatomiczne w rejonie stawu ło k cio w eg o .................................................................................... Wydajność mięśni zginaczy i p ro sto w n ik ó w .......................................................................................................................... Pozycja funkcjonalna i pozycja unieruchom ienia............................................................................................................ Względna siła mięśni ........................................................................................................................................................... 76 76 78 80 82 84 86 88 88 88 88 90 92 94 96 96 96 96 96 98 100 102 102 102 Rozdział 3: Pronacja i supinacja ................................................................................................. 104 Pomiary mchów pronacji i supinacji ....................................................................................................................................... Przydatność mchów pronacji i supinacji ................................................................................................................................ Kompleks prom ieniow o-łokciow y............................................................................................................................................ Ogólny układ k o ś c i ................................................................................................................................................................ Błona m ięd zy k o stn a.................................................................................................................................................................... Anatomia funkcjonalna bliższego stawu promieniowo-łokciowego .................................................................................. Anatomia funkcjonalna dalszego stawu prom ieniowo-łokciow ego.................................................................................... Architektura dystalnych części kości przedramienia ...................................................................................................... Struktura stawu promieniowo-łokciowego dalszego ...................................................................................................... Dynamika stawu promieniowo-łokciowego bliższego i wariancja łokciowa .................................................................. Dynamika stawu promieniowo-łokciowego dalszego .......................................................................................................... Oś mchów pronacji-supinacji .................................................................................................................................................. Jednoczesna kongmencja dwóch stawów promieniowo-łokciowych ................................................................................ Mięśnie pronujące i supinujące ................................................................................................................................................ Mięśnie supinujące ................................................................................................................................................................ Mięśnie p ro n u jące.................................................................................................................................................................. Dlaczego przedramię posiada dwie k o ś c i? .............................................................................................................................. Mechaniczne zaburzenia pronacji i su p in acji.......................................................................................................................... Złamania kości przedramienia ............................................................................................................................................ Zwichnięcia stawów prom ieniow o-łokciow ych............................................................................................................... Konsekwencje względnego skrócenia kości promieniowej ........................................................................................... 106 108 110 110 112 116 118 118 120 122 124 128 132 134 134 134 136 140 140 140 140 Pozycja funkcjonalna i ruchy kom pensacyjne........................................................................................................................ Pozycja funkcjonalna przedramienia ................................................................................................................................. Test k e ln e ra ............................................................................................................................................................................. 144 144 144 Rozdział 4: Nadgarstek ............................. Ruchy stawu nadgarstkowego .................................................................................................................................................. Zakres ruchu stawu nadgarstkowego ....................................................................................................................................... Ruchy odw odzenia-przyw odzenia..................................................................................................................................... Ruchy zgięcia-w yprostu....................................................................................................................................................... Ruchy biernego zgięcia-wyprostu ..................................................................................................................................... Ruch o b w o d zen ia........................................................................................................................................................................ Kompleks stawowy nadgarstka ................................................................................................................................................ Staw promieniowo-nadgarstkowy....................................................................................................................................... Staw śródnadgarstkowy ....................................................................................................................................................... Więzadła stawów promieniowo-nadgarstkowego i śródnadgarstkowego ......................................................................... Stabilizacyjna rola w ięz ad eł....................................................................................................................................................... Stabilizacja w płaszczyźnie c z o ło w e j................................................................................................................................ Stabilizacja w płaszczyźnie strzałk o w ej............................................................................................................................ Dynamiczne właściwości n ad g arstk a....................................................................................................................................... Kolumna kości księżycow atej.............................................................................................................................................. Kolumna kości łódeczkowatej ............................................................................................................................................ Dynamika kości łódeczkowatej ......................................................................................................................................... Para kości: łódeczkowata i lcsiężycowata................................................................................................................................. Nadgarstek geometrycznie zm ienny......................................................................................................................................... Odwodzenie i przyw odzenie................................................................................................................................................ Dynamiczne właściwości szeregu bliższego..................................................................................................................... Segment pośredni .................................................................................................................................................................. Dynamika mchu odw odzenia-przyw odzenia................................................................................................................... Dynamika mchu zgięcia-w yprostu..................................................................................................................................... Mechanizm Henkego ........................................................................................................................................................... Transmisja sił pronujących i supinujących.............................................................................................................................. Nadgarstek jako przegub uniwersalny .............................................................................................................................. Traumatyczne uszkodzenia nadgarstka ................................................................................................................................... Mięśnie stawu nadgarstkowego ................................................................................................................................................ Czynność mięśni stawu nadgarstkow ego................................................................................................................................. Synergistyczna i stabilizacyjna praca mięśni n ad g a rstk a ............................................................................................... Pozycja funkcjonalna nadgarstka ....................................................................................................................................... 146 148 150 150 150 150 152 154 154 158 160 164 164 166 168 168 170 172 174 176 176 178 180 182 184 184 186 186 190 192 194 196 196 Rozdział 5; Ręka ................... Zdolności chwytne ręki .............................................................................................................................................................. Architektura r ę k i........................................................................................................................................................................... Kompleks n ad g a rstk a.................................................................................................................................................................. Zagłębienie dłoni ......................................................................................................................................................................... Stawy śródręczno-paliczkowe .................................................................................................................................................. Kompleks więzadłowy stawów śródręczno-paliczkowych .................................................................................................. Zakres m chu stawów śródręczno-paliczkowych ................................................................................................................... Stawy m iędzypaliczkow e........................................................................................................................................................... Tunele i pochewki maziowe ścięgien mięśni zginaczy ........................................................................................................ Ścięgna długich zginaczy p a lc ó w .............................................................................................................................................. Ścięgna mięśni prostowników p a lc ó w ..................................................................................................................................... Mięśnie międzykostne i glisto watę .......................................................................................................................................... 198 200 204 208 210 212 216 220 222 226 230 234 238 Wyprost palców .................•........................................................................................................................................................ Prostownik palców ............................................................................................................................................................... Mięśnie m iędzykostne........................................................................................................................................................... Mięśnie glistowate ............................................................................................................................................................... Skośne więzadło troczkowe ................................................................................................................................................ Anormalne ustawienia ręki i palców ....................................................................................................................................... Mięśnie kłąbika palca małego .................................................................................................................................................. Czynność fizjologiczna......................................................................................................................................................... Kciuk ............................................................................................................................................................................................ Opozycja k c iu k a ........................................................................................................................................................................... Geometria opozycji k c iu k a ......................................................................................................................................................... Staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka ........... Topografia powierzchni staw o w y c h ................................................................................................................................... Koaptacja powierzchni staw ow ych..................................................................................................................................... Rola więzadeł ........................................................................................................................................................................ Geometryczna analiza powierzchni staw o w y ch ............................................................................................................... Rotacja osiowa ...................................................................................................................................................................... Ruchy 1. kości śródręcza .................................................................................................................................................... Pomiar ruchów 1. kości śródręcza ..................................................................................................................................... Układ odniesienia kości czworobocznej większej .......................................................................................................... Strukturalne i funkcjonalne cechy stawu nadgarstkowo-śródręcznego kciuka .......................................................... Staw śródręczno-paliczkowy kciuka ....................................................................................................................................... Ruchy stawu śródręczno-paliczkowego kciuka ............................................................................................................... Sprzężone ruchy boczne i rotacyjne stawu śródręczno-paliczkowego k c iu k a ............................................................ Staw międzypaliczkowy k c iu k a ................................................................................................................................................ Mięśnie k c iu k a ............................................................................................................................................................................. Działanie odległych mięśni k c iu k a ............................................................................................................................................ Funkcja odległych mięśni k c i u k a ....................................................................................................................................... Funkcja przyśrodkowej grapy mięśni kłębu k c iu k a ........................................................................................................ Funkcja bocznej grapy mięśni kłębu k c iu k a ..................................................................................................................... Opozycja k c iu k a ........................................................................................................................................................................... Składowa pronacyjna ........................................................................................................................................................... Opozycja i repozycja .................................................................................................................................................................. Typy chwytów ............................................................................................................................................................................. Chwyty statyczne .................................................................................................................................................................. Chwyty związane z g ra w ita c ją ............................................................................................................................................ Chwyty dynamiczne ............................................................................................................................................................. Stukanie - kontakt - g e s t y ......................................................................................................................................................... Pozycja funkcjonalna i pozycja unieruchomienia ................................................................................................................. Częściowe amputacje ręki i ręce fikcyjne .............................................................................................................................. Czynność motoryczna i czuciowa kończyny górnej ............................................................................................................. Testy unerwienia ruchowego i czuciowego ręki ................................................................................................................... Opuszki p a lc ó w ...................................................................................................................................................................... Trzy testy unerwienia motorycznego ręki .............................................................................................................................. Ręka człow ieka............................................................................................................................................................................. 242 242 242 242 244 246 248 248 250 252 256 258 258 260 262 264 266 268 272 274 276 278 282 284 286 288 292 292 294 296 298 302 304 308 308 322 324 326 328 332 334 336 336 338 340 B ibliografia.................................................................................................................................................................................... S korow idz...................................................................................................................................................................................... Mechaniczny model ręki - do wycięcia i zło żen ia................................................................................................................. 343 347 349 XII