D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gliwicach

Sygn. akt VIII Pa 172/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 marca 2014 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący:
SSO Małgorzata Andrzejewska
Sędziowie:
SSO Janina Kościelniak (spr.)
SSR del. Joanna Smycz
Protokolant:
Ewa Gambuś
po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2014r. w Gliwicach
sprawy z powództwa B. D. (1) i D. L. (1) (L.)
przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. Zakładowi (...)
w T.
o wynagrodzenie za pracę
na skutek apelacji powódek
od wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach
z dnia 3 października 2013 r. sygn. akt IV P 456/11
1 oddala apelację;
2 odstępuje od obciążania powódek kosztami zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
(-) SSR (del.) Joanna Smycz (-) SSO Małgorzata Andrzejewska (-) SSO Janina Kościelniak (spr.)
Sędzia Przewodniczący Sędzia
Sygn. akt VIII Pa 172/13
UZASADNIENIE
Powódki B. D. (1) i D. L. (1) po ostatecznym sprecyzowaniu żądania wniosły o zasądzenie od pozwanego (...) SA w
W. Zakład (...) w T. G. na ich rzecz:
- powódka B. D. (1) kwoty 92,28 zł brutto z ustawowymi odsetkami
- powódka D. L. (1) kwoty 105 zł brutto z ustawowymi odsetkami.
Na uzasadnienie żądania pełnomocnik powódek wskazał, że powódki pracowały w dniu 25 listopada 2009r., który
zgodnie z obowiązującym u pozwanego (...) jest Świętem Kolejarza. Wcześniej powódki pracowały w dniu 22 listopada
2009r., który to dzień był niedzielą i w związku z tym, za pracę w tym dniu powódki miały otrzymać dzień wolny w dniu
25 listopada 2009r. Zostały jednak wezwane do pracy, wykonując dodatkowy dyżur. Za pracę w dniu 25.11.2009r.
pracodawca nie udzielił powódkom dnia wolnego od pracy.
W związku z tym, zdaniem pełnomocnika powódek, przysługuje im dodatek za pracę w tym dniu liczony jako stawka
godzinowa razy ilość godzin pracy w tym dniu razy 200% jako praca w nadgodzinach zgodnie z pkt 1 ust.2 zał
nr 8 do (...) i razy 100% za nieudzielenie dnia wolnego zgodnie z art. 15111 § 1 ust 1 k.p. Kwota dochodzonego
roszczenia jest to niewypłacony dodatek w wysokości 100 % wynagrodzenia wynikającego z osobistego zaszeregowania
za utracony dzień wolny. Zdaniem pełnomocnika powódek wynagrodzenie zasadnicze powódek za ten dzień powinno
być przemnożone razy 300%.
Na ostatniej rozprawie w dniu 17.09.2013r. pełnomocnik powódek ostatecznie sprecyzował żądanie i wniósł o
zasądzenie na rzecz powódek dodatku w wysokości 100% wynagrodzenia w kwotach wcześniej wskazanych za
nieudzielenie dnia wolnego za pracę w niedzielę w dniu 22.11.2009r, a nie jak dotychczas za pracę w dniu 25.11.2009r.
Wcześniej pełnomocnik powódek wielokrotnie modyfikował podstawę faktyczną roszczeń powódek.
Mianowicie w uzasadnieniu pozwu wskazał, że powódki wykonywały pracę w dniu 25.11.2009.r , tj. w Święto
Kolejarza . Pracodawca za pracę w tym dniu wypłacił powódkom wynagrodzenie bez dodatku, który przysługuje za
przepracowany dzień świąteczny, na podstawie przepisów Załącznika nr 2 i Załącznika nr 8 do (...).
W piśmie z dnia 13.04.2012r. (k. 60) pełnomocnik powódek podał, że powódki otrzymały dodatek za nieudzielenie
dnia wolnego za pracę w dniu 22.11.2009r. na podstawie art. . (...) ust. 2 w zw. z art . 15111 § 1 ust. 1 i 2 § 2 i § 3
kp w wysokości 100% wynagrodzenia, jednakże jego zdaniem powódki nie otrzymały dodatku za pracę w godzinach
nadliczbowych w dniu 25.11.2009r. w wysokości 200% należnego na podstawie zał. nr 8 do (...) ust. 1 i 2 jak twierdzi
pozwana, lecz w wysokości 100% wynagrodzenia.
Na rozprawie w dniu 5.10.2012r. (k.82) pełnomocnik powódek oświadczył, że powódki otrzymały wynagrodzenie
z dodatkiem za godziny nadliczbowe za prace w dniu 25.11.2009r, a także dodatek za prace wykonywaną w dniu
wolnym w zamian za pracę w niedzielę, jednakże nie otrzymały drugiego dodatku za pracę w dzień świąteczny (w
dniu 25.11.2009r.) w godzinach nadliczbowych, za który nie otrzymały dnia wolnego. Równocześnie sprecyzował, że
za prace w dniu 25.11.2009r. powódki powinny otrzymać wynagrodzenie z dodatkiem 200% za pracę w godzinach
nadliczbowych w dniu świątecznym, oraz dodatek 100% wynagrodzenia za pracę w święto w zamian za którą
pracodawca nie udzielił dnia wolnego. Łącznie za pracę w dniu 25.11.2009r. powinny otrzymać dodatek w wysokości
300%.
W piśmie z dnia 17.12.2012r. (k.111) pełnomocnik powódek ustosunkował się do opinii biegłego oraz kart wynagrodzeń
powódek złożonych przez pozwaną i sporządzonego na tych kartach wyliczenia wynagrodzenia wypłaconego
powódkom za niedziele i święta przepracowane w listopadzie 2009r. W piśmie tym pełnomocnik powódek wskazał, że
nie kwestionuje sporządzonego przez biegłego oraz pozwaną wyliczenia wysokości dodatku za czas pracy w godzinach
nadliczbowych należnego powódkom za dzień 25.11.2009r, który zgodnie z wyliczeniem biegłego i pozwanej powinien
wynosić 200% wynagrodzenia czyli 184,56zł dla powódki B. D. i 210zł dla powódki D. L., a także wyliczonego przez
biegłego należnego powódkom wynagrodzenia za pracę w niedzielę 22.11.2009r.
Ponadto podkreślił, że nie kwestionuje kart wynagrodzeń złożonych przez pozwaną, z których wynika, że powódka B.
D. otrzymała 184,56zł za pracę w niedzielę w listopadzie, a powódka D. L. 210zł z tego tytułu. Jednakże podniósł, że
kwoty te zostały wypłacone powódkom z tytułu 100% dodatku za pracę w niedzielę na podstawie ust. 3 zał. nr 8 do
UZP, za 8.11. i 22.11.2009r, w związku z tym wniósł o zasądzenie na rzecz powódki B. D. kwoty 92.28zł a na rzecz D. L.
kwoty 105zł z ustawowymi odsetkami z tytułu dodatku za nie udzielenie dnia wolnego w zamian za pracę w niedzielę
zgodnie z art. 15111 § 2 kp.
Na rozprawie w dniu 23.04.2013r. pełnomocnik powódek podtrzymał stanowisko zawarte w piśmie z 17.12.2012 i
dodał, że domaga sie zasądzenia dodatku za nieudzielenie dnia wolnego za pracę w dniu 25.11.2009r.
Z kolei na ostatniej rozprawie w dniu 17.09.2013r. pełnomocnik powódek zmienił żądanie i wniósł o zasądzenie na
rzecz powódek dodatku w wysokości 100% wynagrodzenia w kwotach wcześniej wskazanych za nieudzielenie dnia
wolnego za pracę w niedzielę w dniu 22.11.2009r, a nie jak dotychczas za pracę w dniu 25.11.2009r.
W odpowiedzi na pozew oraz w piśmie z dnia 21 marca 2012r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie
kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych podnosząc, że powódki świadczyły pracę w dniu 25
listopada 2009r., który zgodnie z rozkładem czasu pracy, był wyznaczony dla nich jako dzień wolny. Oznacza to, że ten
dzień został potraktowany jako praca w godzinach nadliczbowych w niedzielę. W związku z tym powódki otrzymały
za ten dzień wynagrodzenie z dodatkiem 200% , zgodnie z ust.1 pkt 2 Załącznika nr 8 do (...).
W toku procesu pozwany przedstawił dowody płacowe i zestawienia, w których wskazał, że za pracę w dniu
25.11.2009r. :
- powódka B. D. (1) otrzymała wynagrodzenie w wysokości 319,68 zł na którą to składało się wynagrodzenie za
nadgodziny 100% w wysokości 134,88 zł i wynagrodzenie za nadgodziny świąteczne 200% w wysokości 184,80 zł
- powódka L. otrzymała wynagrodzenie w wysokości 366,98 zł na którą to składało się wynagrodzenie za nadgodziny
100% w wysokości 156,98 zł i wynagrodzenie za nadgodziny świąteczne 200% w wysokości 210 zł
(treść odpowiedzi na pozew i pisma pozwanego z dnia 7 maja 2013r. Wraz z wyliczeniem k.124 i 125).
Wyrokiem z dnia 3.10. (...). Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach oddalił powództwa obu powódek
i odstąpił od obciążenia powódek kosztami procesu.
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
Powódki są pracownikami pozwanego zakładu. Powódki pracowały w dniu 25 listopada 2009r., który zgodnie z
obowiązującymi u pozwanego przepisami (...) jest dniem świątecznym jest to bowiem Święto Kolejarza. Ten dzień
miał być dla nich dniem wolnym od pracy według harmonogramu w zamian za przepracowaną uprzednio niedzielę
w dniu 22 listopada. Powódki jednak dnia wolnego nie otrzymały i w dniu 25 listopada przepracowały dniówkę w
wymiarze 12 godzin.
Za pracę w tym dniu powódki otrzymały wynagrodzenie wraz z dodatkami:
Powódka D. otrzymała wynagrodzenie za nadgodziny 100% w wysokości 134,88 zł oraz wynagrodzenie za nadgodziny
świąteczne 200% w wysokości 184,80 zł
Powódka L. otrzymała wynagrodzenie za nadgodziny 100% w wysokości 156,48 zł oraz wynagrodzenie za nadgodziny
świąteczne 200% w wysokości 210 zł
Ponadto Sąd I instancji ustalił, że u pozwanego obowiązuje Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy z dnia 11 stycznia 2005r.
wraz z Protokołem Dodatkowym nr 3 z dnia 14 lipca 2008r. Zgodnie z którymi to przepisami powódki jako osoby
zatrudnione na stanowiskach związanych z prowadzeniem ruchu pociągów obowiązywał równoważny czas pracy ( par.
43 i dalsze (...) ).
Okres rozliczeniowy w przypadku powódek wynosił 1 miesiąc. Zgodnie z par.39 ust.4 (...) dzień 25 listopada jest
Świętem Kolejarza, które to święto obniża wymiar czasu pracy w okresie rozliczeniowym o 8 godzin.
Zgodnie z załącznikiem nr 8 do (...) pracownikowi za pracę wykonywaną w godzinach nadliczbowych oprócz
normalnego wynagrodzenia przysługuje dodatek w wysokości:
1 100% wynagrodzenia wynikającego ze stawki godzinowej osobistego zaszeregowania pracownika za każdą
nadliczbową godzinę pracy dobie, z zastrzeżeniem pkt 2,
2 200% wynagrodzenia wynikającego ze stawki godzinowej osobistego zaszeregowania pracownika za każdą
nadliczbową godzinę pracy przypadającą w niedzielę i święta.
Sąd Rejonowy podkreślił, że pełnomocnik powódek wielokrotnie w toku procesu modyfikował treść żądania
ostatecznie jednak swoje roszczenie oparł na treści art.15111 § 1 ust. 1 i § 3 k.p. w związku z art.1511 § 1 k.p.
twierdząc, że skoro powódki pracowały w dzień świąteczny, a pozwany nie udzielił im za to dnia wolnego do
końca okresu rozliczeniowego to powinien im wypłacić oprócz wypłaconych dodatków jeszcze dodatek w wysokości
100% wynagrodzenia zasadniczego za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w święta. Czyli według
pełnomocnika powódek wynagrodzenie zasadnicze powódek za dzień 25.11.2009r. powinno być przemnożone razy
300%.(treść pisma pełnomocnika k.60 i treść jego oświadczenia k.82-odwrót).
Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie: wyliczenia przedstawionego przez pozwanego k.125,
zeznań świadka J. K., wyliczeniach zawartych w opinii biegłego sądowego z zakresu rachunkowości i (...), a także w
oparciu o treść Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla (...) Spółka Akcyjna.”
Sąd Rejonowy zważył co następuje:
Zdaniem Sądu Rejonowego roszczenie powódek nie zasługuje na uwzględnienie.
Sąd I instancji wskazał, ze zgodnie z Art.15111.§1 k.p. pracownikowi wykonującemu pracę w niedziele i święta, w
przypadkach, o których mowa w art. 1519a ust. 3 i art. 15110 pkt 1-9, pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień
wolny od pracy:
1) w zamian za pracę w niedzielę - w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej
niedzieli,
2) w zamian za pracę w święto - w ciągu okresu rozliczeniowego.
§2.Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w terminie wskazanym w § 1 pkt 1 dnia wolnego od pracy w zamian za
pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego, a w razie braku
możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie - dodatek do wynagrodzenia w wysokości określonej w
art. 1511 § 1 pkt 1, za każdą godzinę pracy w niedzielę.
§3.Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w terminie wskazanym w § 1 pkt 2 dnia wolnego od pracy w zamian za pracę
w święto, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości określonej w art. 1511 § 1 pkt 1, za każdą
godzinę pracy w święto czyli w wysokości 100 % wynagrodzenia zasadniczego.
Sąd Rejonowy podkreślił, że bez wątpienia praca powódek wykonywana w dniu 25 listopada 2009r. była pracą w dniu
świątecznym, który dodatkowo jeszcze miał być dla powódek dniem wolnym od pracy za pracę w niedzielę w dniu
22 listopada 2009r.
Sąd I instancji uznał, że w tej sytuacji , zgodnie z ust. 1 pkt 2 i ust. 3 załącznika nr 8 do (...), powódki winny były
otrzymać dodatki do wynagrodzenia w wysokości 200% za każdą nadliczbową godzinę pracy przypadającą w niedzielę
i święta i w wysokości 100% za każdą godzinę pracy wykonywaną w normalnym czasie pracy w niedzielę i święta.
Zdaniem Sądu I instancji powódkom wypłacono wynagrodzenie zgodne z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.
Każda z powódek otrzymała za pracę w tym dniu oprócz wynagrodzenia zasadniczego dodatkowo jeszcze
dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia zasadniczego za godziny nadliczbowe oraz dodatek w wysokości 200%
wynagrodzenia zasadniczego za godziny nadliczbowe przypadające w niedzielę i święta. W przypadku powódki B. D.
(1) była to kwota odpowiednio 134,88 zł i 184,80 zł a w przypadku powódki D. L. (1) była to kwota odpowiednio 156,48
zł i 210 zł.
Prawidłowość wyliczonych dodatków potwierdził również w swej opinii biegły sądowy J. C., którego opinie w tym
zakresie Sąd I instancji w pełni podzielił.
W ocenie Sądu Rejonowego roszczenia powódek w tej postaci zmierzają w istocie swej do przyznania, że oprócz
dodatków wymienionych w cyt. przepisie załącznika nr 8 do (...) powódkom przysługuje jeszcze dodatek wynikający
z treści przepisów art.15111.§ 2 lub 3 k.p w związku z art. 1511 § 1 pkt 1 k.p.
Sąd I instancji uznał, że w takim przypadku mielibyśmy do czynienia ze zbiegiem dodatków, do którego dochodzi w
sytuacji, gdy tak jak powódki, pracownik świadczący pracę w niedzielę lub święto, nie otrzymał za to dnia wolnego.
W kwestii zbiegu dodatków Sąd I instancji powołał się na orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazując, że w uchwale
z dnia 15.02.2006r. podjętej w sprawie II PZP 11/05 Sąd Najwyższy wypowiedział pogląd, że w takim przypadku
przysługuje pracownikowi tylko jeden dodatek. Podobny pogląd wyraził również NSA w wyroku z dnia 29 sierpnia
2008r., wydanym w sprawie I OSK (...) stwierdzając, że użycie w art. 15111 § 2 i 3 k.p. zwrotu "dodatek do
wynagrodzenia w wysokości określonej w art. 1511 § 1 pkt 1" nie oznacza, że nie jest to dodatek za pracę w godzinach
nadliczbowych, lecz inne świadczenie, do którego nie stosuje się wyłączenia zbiegu prawa do dwóch dodatków za
godziny nadliczbowe (art. 1511 § 2). Uznał również, że brak jest podstaw do odmiennego traktowania pracownika
wykonującego pracę nadliczbową w niedzielę lub święto w porównaniu z wykonującym ją w dniu, który miał być dla
niego wolny w zamian za nią, a za którą przysługuje tylko jeden dodatek (art. 1511 § 2).
Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd I instancji oddali powództwa w stosunku do obu powódek, uznając ich
roszczenia za bezzasadne, a w pkt 2 wyroku na mocy art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążania powódek kosztami procesu.
Apelację od wyroku Sądu I instancji wniosły powódki i zaskarżając wyrok w całości zarzuciły mu:
1 Naruszenie prawa materialnego tj. art 15110 ust. 2 w związku z art 15111 § 1 ust. 1 i 2, § 2 i § 3 kp, a to poprzez
przyjęcie, że powódkom za nieudzielenie dnia wolnego za dozwoloną pracę w niedzielę (22.11.2009r.) nie należy się
dodatek, o którym mowa w art. 15111 § 2 kp w wysokości określonej w art. 1511 § 1 pkt. 1.
Wskazując na powyższe zarzuty powódki wniosły o:
1 zmianę wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach i zasądzenie od pozwanego na rzecz powódek żądanych
kwot wynikających z utraty dnia wolnego w okresie rozliczeniowym:
a dla D. L. (1) 105zł z ustawowymi odsetkami od dnia wymagalności do dnia zapłaty
a dla B. D. (1) 92,28zł z ustawowymi odsetkami od dnia wymagalności do dnia zapłaty.
1 zwrotu uiszczonej opłaty sądowej od apelacji w łącznej wysokości 60zł na rzecz (...) przy (...) w T..
W uzasadnieniu apelacji powódki podniosły, że za pracę w dniu 25.11.2009r., otrzymały należne wynagrodzenie
według zasad określonych w Załączniku nr. 8 do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, lecz nie otrzymały dodatku
za utracony dzień wolny w okresie rozliczeniowym.
Zdaniem powódek dodatek za utracony dzień wolny w okresie rozliczeniowym tzw. (...) należny jest na podstawie i w
wysokości określonej w kodeksie pracy art. 15111 i nie ma on związku z płacą na podstawie układu zbiorowego pracy
(zapisy układów zbiorowych pracy nie mogą być gorsze od zapisów w KP).
Powódki wskazały, że zgodnie z ust. 3 załącznika nr 8 do (...) dla (...) S.A. pracownik za pracę w niedzielę i święto za
każdą godzinę pracy wykonywaną w normalnym czasie pracy otrzymuje dodatek 100% stawki godzinowej. Dodatek
ten nie jest uzależniony od tego czy pracownik za pracę w niedzielę czy święto dostał inny dzień wolny. Natomiast na
podstawie art. 15111 § 2 kp pracownikowi oprócz innych składników wynagrodzenia za pracę w niedzielę lub święto
przysługuje dodatek w wysokości określonej w (...) § 1 pkt. 1 w tym przypadku w wysokości 100% stawki godzinowej.
Zatem za pracę w niedzielę dnia 22.11.2009r. powódki oprócz płacy podstawowej powinny otrzymać dodatek za prace
w niedzielę na podstawie ust. 3 zał. nr 8 do (...) oraz dodatek za nieudzielenie dnia wolnego za przepracowaną niedzielę
zgodnie z art.15111 § 2 kp.
Ponadto pełnomocnik powódek podniósł, że nigdy nie modyfikował i nie zmieniał żądania wniesionego pozwem. W
pozwie jasno zostało wskazane żądanie, jako dodatek wynikający z art. 15111 kp za nieudzielenie dnia wolnego w
okresie rozliczeniowym w związku z wykonywania pracy w dniu 25.11.2009r, który to dzień był dla powódek dniem
wolnym za pracę w niedzielę w dniu 22.11.2009r.
Pozwany zakład pracy takiego dodatku nie wypłacił, a zatem apelacja jest zasadna. Wysokość należnego powódkom
dodatku za nieudzielenie dnia wolnego za pracę w niedzielę została wyliczona przez biegłego sądowego i dla powódki
B. D. (1) dodatek ten powinien wynosić 92,28zł, a dla powódki D. L. (1) 105zł.
W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów
zastępstwa procesowego za postępowanie apelacyjne według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwany podniósł, że Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił, iż powódkom nie przysługuje, poza
dodatkami wynikającymi z Załącznika nr 8 do (...), dodatek określony w art. 15111 § 2 lub 3 kp. , gdyż przepisy prawa
pracy nie przewidują w w/w zakresie zbiegu prawa do takich dodatków. Zdaniem pozwanego ewentualne ustanowienie
uprawnień do uzyskania dwóch 100% dodatków za pracę w niedzielę lub święto, za którą pracownik nie uzyskał innego
dnia wolnego od pracy, byłoby na tyle wyjątkowe, że musiałoby mieć wyraźną podstawę w przepisach kodeksu pracy.
Ponadto pozwany podniósł, że nie można podzielić stanowiska powódek, iż obowiązek wypłaty dodatku wynikającego
z powołanych przepisów kp, oprócz wynagrodzenia dodatkowego przysługującego na podstawie przepisów (...),
wynika z obowiązującej w prawie pracy zasady, zgodnie z którą postanowienia zbiorowego prawa pracy nie mogą być
mniej korzystne dla pracownika, niż przepisy prawa pracy. Zdaniem pozwanego nie ulega wątpliwości, że zgodnie z
Załącznikiem Nr 8 do (...) , powódkom zostało wypłacone wynagrodzenie wyższe niż to, które wynikałoby jedynie
z przepisów kodeksu pracy, a zatem w przepisach (...) sytuacja prawna powódek została ukształtowana znacznie
korzystniej, niż w powszechnie obowiązujących przepisach prawa pracy.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Apelacja powódek nie zasługuje na uwzględnienie.
Sąd I instancji przeprowadził wystarczające postępowanie dowodowe, właściwie ocenił zebrany w sprawie materiał
dowodowy i wyprowadził z niego trafne wnioski. Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował przepisy prawa procesowego
i materialnego , a w konsekwencji wyrok Sądu I instancji należało uznać za słuszny.
Zdaniem Sądu Okręgowego w szczególności za słuszne należało uznać stanowisko Sądu Rejonowego, że brak jest
podstaw do przyjęcia, iż niezależnie od dodatków wymienionych w ust.1 pkt 2) i ust. 3 Załącznika nr 8 do (...),
powódkom przysługuje dodatek wynikający z treści przepisów art. 15111§ 1 k.p. w związku z art. 1511 § 1 pkt 1 k.p.
Zgodnie z art. 1511 § 1 pkt 1) kp „ za prace w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia
przysługuje dodatek w wysokości:
1) 100% wynagrodzenia - za prace w godzinach nadliczbowych przypadających:
a) w nocy
b) w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy
a w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub święto, zgodnie z
obowiązującym go rozkładem czasu pracy."
Jak wynika z powyższego przepisu, dodatek za pracę w niedzielę i święto w wysokości 100% wynagrodzenia
przysługuje tylko wtedy, gdy praca wykonywana była w godzinach nadliczbowych i to tylko w tych dniach, które
nie były dla pracownika dniami pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Natomiast dodatek ten
nie przysługuje za prace w niedziele i święto wykonywaną w normalnym czasie pracy, zgodnie z obowiązującym
pracownika rozkładem czasu pracy, (chyba że praca wykonywana była w taki dzień w godzinach nadliczbowych to
wtedy, na podstawie art. 1511 § 1 pkt 2 kp, przysługuje dodatek w wysokości 50%).
Natomiast za pracę wykonywaną w dniu, który zgodnie z obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy miał być
dniem wolnym w zamian za pracę w niedziele lub święto przysługuje dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia, pod
warunkiem, że praca w tym dniu wykonywana była w godzinach nadliczbowych.
Z kolei zgodnie z art. 15111 § 1 kp "pracownikowi wykonującemu pracę w niedzielę lub święta w przypadkach o
których mowa w art. 1519a ust. 3 i 15110 pkt. 1-9, pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy:
1. w zamian za pracę w niedzielę - w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej
niedzieli,
2. w zamian za pracę w święto - w ciągu okresu rozliczeniowego.
Natomiast zgodnie z § 2 powołanego przepisu „jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w terminie wskazanym w § 1 pkt
1 dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca
okresu rozliczeniowego, a w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie - dodatek do
wynagrodzenia w wysokości określonej w art. 1511 § 1 pkt. 1, za każdą godzinę pracy w niedzielę.”
Ponadto § 3 tego przepisu stanowi, że „jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w terminie wskazanym w § 1 pkt. 2 dnia
wolnego od pracy w zamian za pracę w święto, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości
określonej w art. 1511 § 1 pkt.1 za każda godzinę pracy w święto.”
Przepisy Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla (...) Spółka Akcyjna, obowiązującego w pozwanym
Przedsiębiorstwie, regulują kwestię wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, a także za pracę w niedzielę i
dni świąteczne w Załączniku Nr 8 do Układu. Mianowicie zgodnie z ust. 1 Załącznika nr 8 do (...)pracownikowi za pracę
wykonywaną w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości:
1 100% wynagrodzenia wynikającego ze stawki godzinowej osobistego zaszeregowania pracownika za każdą
nadliczbową godzinę pracy w dobie, z zastrzeżeniem pkt 2,
2 200% wynagrodzenia wynikającego ze stawki godzinowej osobistego zaszeregowania pracownika za każdą
nadliczbową godzinę pracy przypadającą w niedzielę i święta.
Natomiast z ust. 2 pkt 1) i 2) Załącznika nr 8 wynika, że dodatek , o którym mowa w ust.1 nie przysługuje, jeżeli
kierownik jednostki organizacyjnej na pisemny wniosek pracownika , udzielił mu w tym samym wymiarze czasu
wolnego od pracy w zamian za czas przepracowany ponad ustaloną normę, bądź bez wniosku pracownika , udzielił
mu czasu wolnego od pracy, najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego , w wymiarze o połowę wyższym niż liczba
przepracowanych godzin nadliczbowych, jednakże nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego
pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy.
Z kolei zgodnie z ust. 3 Załącznika nr 8 „pracownikowi za każdą godzinę pracy wykonywaną w normalnym czasie pracy
w niedziele i święta przysługuje, oprócz normalnego wynagrodzenia, dodatek w wysokości 100% stawki godzinowej
wynagrodzenia zasadniczego, wynikającej z osobistego zaszeregowania.”
Jak ustalił Sąd I instancji powódki wykonywały prace w niedzielę w dniu 22.11.2009r. w normalnym czasie pracy,
zgodnie z rozkładem czasu pracy, wynikającym z równoważnego systemu czasu pracy. Zgodnie z art. 15111 § 1 kp za
pracę w niedzielę w dniu 22.11.2009r. powódkom przysługiwał inny dzień wolny od pracy. Takim dodatkowym dniem
wolnym przewidzianym w obowiązującym dla powódek harmonogramie czasu pracy miał być dzień 25 listopada
2009r, który również był dniem świątecznym, obniżającym wymiar czasu pracy o 8 godzin, albowiem tego dnia
przypada (...). Jednakże z uwagi na potrzeby pracodawcy, powódki wykonywały pracę także w dniu 25.11.2009r., a
zatem nie otrzymały dnia wolnego w zamian za pracę w niedzielę w dniu 22.11.2009r.
Jak wykazało postępowanie dowodowe przeprowadzone przed Sądem I instancji, za pracę w niedzielę w dniu
22 listopada 2009r., która wykonywana była w normalnym czasie pracy, zgodnie z obowiązującym powódki
rozkładem czasu pracy, powódki otrzymały normalne (podstawowe) wynagrodzenie oraz dodatek w wysokości 100%
wynagrodzenia, wynikającego ze stawki godzinowej ich osobistego zaszeregowania. Mianowicie powódka B. D. (1)
otrzymała dodatek w kwocie 92.40 zł., natomiast powódka D. L. (1) otrzymała dodatek w kwocie 105zł., czego powódki
nie kwestionowały w toku powstępowania.
Powódki otrzymały zatem dodatek za nieudzielenia dnia wolnego w zamian za pracę w niedzielę w dniu 22.11.2009r.
zgodnie z cytowanym art. 15111 § 2 kp , w wysokości określonej w art. 1511 § 1 pkt 1) kp oraz w ust. 3 Załącznika Nr
8 do (...).
Praca wykonywana przez powódki w niedzielę w dniu 22 listopada 2009r. nie była pracą w godzinach nadliczbowych
w związku z tym nie przysługiwał im dodatek z art. 1511 § 1 pkt.1 lub 2 kp czy też dodatek przewidziany w ust. 1 pkt.
1 i 2 zał. nr 8 do (...).
Natomiast za pracę w dniu 25.11.2009r. powódkom przysługiwał dodatek na podstawie art. 1511 § 1 pkt.1) c) kp,
albowiem tego dnia powódki wykonywały pracę w godzinach nadliczbowych, w dniu wolnym od pracy udzielonym im
w zamian za pracę w niedzielę, zgodnie z obowiązującym je rozkładem czasu pracy. Jak wynika z przeprowadzonego
przed Sądem I instancji postępowania dowodowego, a w szczególności z kart wynagrodzeń powódek, wyliczeń
pozwanej, zestawienia wypłaconych dodatków, a także zeznań świadków, za pracę w dniu 25.11.2009 r. powódki
otrzymały wynagrodzenie podstawowe oraz dodatek w wysokości 200% wynagrodzenia, wynikającego z godzinowej
stawki osobistego zaszeregowania. Mianowicie powódka B. D. (1) otrzymała podstawowe wynagrodzenie w kwocie
134,88 zł oraz dodatek za prace w godzinach nadliczbowych w kwocie 184,80 zł. ( stawka godzinowa 7,69 zł x 12 godzin
pracy = 92,37 zł x 200% = 184,80 zł po zaokrągleniu), czyli łącznie 319,68 zł. Natomiast powódka D. L. (1) otrzymała
wynagrodzenie podstawowe w kwocie 156, 48 zł. oraz dodatek za prace w godzinach nadliczbowych w kwocie 210zł
( stawka godzinowa 8,75 zł x 12 godzin pracy = 105 zł x 200% = 210 zł), czyli łącznie 366,48 zł.
Powódki otrzymały zatem należny dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych w dniu 25.11.2009r. zgodnie z art.
1511 § 1 pkt 1) c) kp, w wysokości 200% wynagrodzenia, przewidzianej w ust. 1 pkt 2) Załącznika Nr 8 do (...), który
korzystniej reguluje kwestię wysokości dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych niż art. 1511 § 1 pkt 1)kp.
Nie ulega wątpliwości, że wypłacając dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych w dniu 25.11.2009r., pozwany
uwzględnił także okoliczność, że praca w tym dniu, wykonywana była w dniu świątecznym tj w dniu (...), skoro dodatek
ten został wypłacony na podstawie ust. 1 pkt 2) Załącznika nr 8 do (...), czyli w wysokości 200 % wynagrodzenia,
Zdaniem Sądu Okręgowego, wbrew twierdzeniom apelacji, brak jest natomiast podstaw do przyjęcia, iż niezależnie od
dodatku za pracę w niedzielę, o którym mowa w ust. 3 Załącznika nr 8 do (...), powódkom przysługuje drugi dodatek
za pracę w tą samą niedzielę, w zamian za nieudzielenia innego dnia wolnego od pracy, wynikający z art. 15111§ 2 k.p.
w związku z art. 1511 § 1 pkt 1 k.p.
Ponownie podkreślić należy, że w myśl ust. 3 załącznika nr 8 do (...) "pracownikowi za każdą godzinę pracy,
wykonywaną w normalnym czasie pracy w niedziele i święta przysługuje - oprócz normalnego wynagrodzenia dodatek
w wysokości 100% stawki godzinowej wynagrodzenia zasadniczego, wynikającej z osobistego zaszeregowania.
Zdaniem Sadu Okręgowego przepis ust. 3 załącznika nr 8 do (...) , wprowadza jedynie korzystniejsze uregulowanie
w zakresie wynagrodzenia za pracę w niedzielę, przepracowaną w normalnym czasie pracy, niż art. 15111 § 2 kp.
Mianowicie dodatek z ust. 3 zał. 8 (...) przysługuje za pracę w niedzielę bez względu na to czy w zamian udzielono
dnia wolnego od pracy czy tez nie, natomiast dodatek z art. 15111 § 2 kp przysługuje tylko w zamian za nieudzielenie
dnia wolnego w za pracę w niedzielę. Brak natomiast podstaw do przyjęcia, że dodatek ten przysługuje niezależnie od
dodatku przewidzianego w art. 15111 § 2 kp.
Za bezzasadne zatem należało uznać twierdzenia apelacji, że powódkom przysługują dwa takie same 100% dodatki,
jeden na podstawie przepisów (...), a drugi na podstawie przepisów kodeksu pracy, za ten sam dzień pracy.
Podobnie korzystniejsze uregulowanie wprowadza ust. 1 pkt. 1 i 2 załącznika nr 8 do (...) w zakresie wynagrodzenia
za pracę w godzinach nadliczbowych, przewidując dodatek za taką pracę w dzień powszedni – w wysokości 100%
wynagrodzenia, a za niedziele i święta – w wysokości 200% wynagrodzenia, bez względu na to czy praca w godzinach
nadliczbowych w niedzielę lub święto wykonywana była w dniu niebędącym dla pracownika dniem pracy, zgodnie z
obowiązującym rozkładem czasu pracy, jak wymaga tego art. 1511 § 1 pkt. 1 lit b) kp.
Odmienne korzystniejsze uregulowanie należnego pracownikowi wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych
w ust. 1 pkt 1 i 2 Załącznika nr 8 do (...) nie oznacza, że pracownikowi przysługuje drugi tego samego rodzaju dodatek
za godziny nadliczbowe, za ten sam dzień pracy, na podstawie art. 1511 § 1 pkt. 1 lit b) lub pkt. 2 kp.
Analogicznie, korzystniejsze uregulowanie kwestii wynagrodzenia za pracę w niedzielę i święta w ust. 3 załącznika
nr 8 do (...), nie może prowadzić do wniosku, że powódkom przysługuje drugi dodatek za pracę w ten sam dzień na
podstawie art. 15111 § 2 kp.
Jak podkreślił Sąd I instancji, opinia biegłego sądowego potwierdziła prawidłowość wypłaconych powódkom
dodatków za pracę w dniu 25.11.2009r., natomiast z przyczyn wyżej omówionych, Sąd Okręgowy nie podziela opinii
biegłego sądowego w zakresie, w jakim biegły stwierdził, że za prace w niedzielę w dniu 22.11.2009r. powódkom
przysługują dwa dodatki tego samego rodzaju.
Reasumując Sąd Okręgowy uznał, że pozwany w sposób prawidłowy, zgodnie z przepisami Załącznika nr 8 do (...)
oraz przepisami kodeksu pracy, wypłacił powódkom przysługujące im dodatki, zarówno za pracę w niedzielę w dniu
22.11.2009 r. jak i za pracę w dniu 25.11.2009r., który miał być dniem wolnym, udzielonym w zamian za pracę w
niedzielę.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uznał wyrok Sądu I instancji za słuszny i oddalił apelację powódek na mocy
art. 385 kpc jako bezzasadną.
W pkt 2 wyroku Sąd Okręgowy odstąpił od obciążenia powódek kosztami postępowania na mocy art. 102 kpc , mając
na uwadze pracowniczy charakter sprawy oraz niewielką wartość przedmiotu sporu.
(-) SSO Janina Kościelniak (-) SSO Małgorzata Andrzejewska (-) SSR (del.) Joanna Smycz