Obalamy 5 mitów `nocy teczek`

Obalamy 5 mitów 'nocy teczek'
2012-06-04 20:50
Obalamy 5 mitów "nocy teczek"
Michał Protaziuk 2012-06-04, ostatnia aktualizacja 2012-06-04 06:25:52.0
Odwołanie rządu Jana Olszewskiego w nocy z 4 na 5 czerwca 1992 roku jest jedną z najważniejszych dat w
historii III RP. Jak zwykle bywa, historia ta obrosła wieloma mitami. Spróbowaliśmy je rozwiać.
Mit pierwszy. Rząd upadł przez uchwałę lustracyjną
Uchwałę lustracyjną, zaproponowaną przez Janusza Korwin-Mikkego, przyjęto 28 maja. Wniosek o wotum nieufności
dla rządu Jana Olszewskiego opozycja złożyła 29 maja. Chronologia wskazuje, że ta uchwała rzeczywiście była
przyczyną odwołania rządu, i taką wersję historii przedstawia prawica.
Jednak od początku istnienia rządu Olszewskiego było jasne, że nie przetrwa on pełnej kadencji Sejmu, ale
najwyżej kilka miesięcy. Powołano go tylko dzięki nieoczekiwanemu poparciu PSL. Partie koalicji miały zaledwie 114
posłów. Rząd przegrywał najważniejsze głosowania, często zmieniali się ministrowie. W dodatku ówczesny lider
Porozumienia Centrum Jarosław Kaczyński, którego partia stanowiła trzon rządu, odnosił się do niego z rezerwą.
Według niektórych autorów energicznie szukał następcy Olszewskiego, gdy było jasne, że rząd wkrótce upadnie.
W rezultacie już 9 maja największa partia w Sejmie - Unia Demokratyczna - podjęła wstępną decyzję ws. złożenia
wniosku o wotum nieufności dla Olszewskiego. Natomiast 26 maja prezydent Lech Wałęsa ogłosił, że wycofuje poparcie
dla rządu. Poparcie głowy państwa przy braku większości było wtedy kluczowe ze względu na dużo większe niż dzisiaj
kompetencje prezydenta.
Tak więc nawet bez tej uchwały rząd Olszewskiego nie przetrwałby więcej niż kilka miesięcy. Upadłby przez brak
większości i problemy wewnętrzne. W książce "Po południu" Robert Krasowski sugeruje nawet, że uchwała lustracyjna
była odpowiedzią na próbę odwołania gabinetu Olszewskiego. Rząd chciał tą akcją uderzyć we wrogiego
prezydenta oraz tak wyreżyserować swój upadek, by zbudować legendę walczących o prawdę.
http://www.tokfm.pl/Tokfm/2029020,103087,11841822.html
Strona 1 z 4
Obalamy 5 mitów 'nocy teczek'
2012-06-04 20:50
Janusz Korwin-Mikke, fot. Tomasz Wierzejski/Agencja Gazeta
Mit drugi. Lista Macierewicza zawierała nazwiska agentów SB
Powszechnie sądzi się, że na liście Macierewicza znajdowały się nazwiska polityków, którzy w czasach PRL-u
współpracowali z UB i SB. Jednak Macierewicz miał twierdzić, że lista zawiera nazwiska osób zarejestrowanych
przez służby, ale niekoniecznie z nimi współpracujących i sam "nie czuje się uprawniony do określenia, kto był,
a kto nie był współpracownikiem".
Po latach rzeczywiście okazało się, że tylko niektóre z 64 osób znajdujących się na liście były tzw. TW. Do współpracy
przyznał się Andrzej Olechowski (z wywiadem PRL) i Michał Boni (miał zostać do tego zmuszony szantażem). Z kolei
Sąd Lustracyjny uznał, że m.in. Wiesław Chrzanowski czy Włodzimierz Cimoszewicz nie byli współpracownikami tajnych
służb. Podobny wyrok zapadł ws. Lecha Wałęsy, jednakże część historyków wskazuje na nowe ustalenia, które
podważają ten wyrok.
Ławy rządowe: Jan Olszewski, Antoni Macierewicz, Andrzej Olechowski, fot. Kuba Atys / Agencja Gazeta
Mit trzeci. Rząd obalono na tajnej naradzie
Mit "obalenia" rządu Olszewskiego został w dużej mierze stworzony przez film: "Nocna zmiana". Najbardziej znanym
http://www.tokfm.pl/Tokfm/2029020,103087,11841822.html
Strona 2 z 4
Obalamy 5 mitów 'nocy teczek'
2012-06-04 20:50
jego fragmentem jest rzekomo niejawna narada pod przewodnictwem Lecha Wałęsy, podczas której liderzy wrogich
lustracji partii ustalili odwołanie rządu.
Jednak spotkanie nie było wcale tajne, skoro byli tam fotografowie i kamerzysta. Poza tym Wałęsa zaprosił na nie
przedstawicieli prawie wszystkich klubów parlamentarnych, w tym tych, które były w rządzie: Stefana Niesiołowskiego,
wtedy szef klubu ZChN, i Gabriela Janowskiego z PSL-Porozumienie Ludowe. Obaj twardo bronili Olszewskiego.
Ostatecznie rząd został odwołany w normalnym głosowaniu w Sejmie, jak wiele rządów przedtem i potem. Wniosek o
wotum nieufności poparło aż 273 posłów, przeciw było tylko 119.
Posiedzenie Sejmu, na którym odwołano rząd Olszewskiego. Jego następcą na 33 dni został Waldemar Pawlak, fot.
Sławomir Kamiński / Agencja Gazeta
Mit czwarty. Była szansa na prawdziwą lustrację, ale ją zaprzepaszczono
Nawet gdyby jakimś cudem ocalono rząd Olszewskiego, to procedura lustracyjna zastosowana przez Macierewicza
zostałaby obalona przez Trybunał Konstytucyjny. 19 czerwca 1992 roku orzekł, że uchwała była sprzeczna z
konstytucją. To samo wcześniej twierdzili sejmowi prawnicy.
Sama idea lustracji nie została zarzucona. 7 lat później powstał przecież IPN, jest Sąd Lustracyjny. Kandydaci w
wyborach muszą składać specjalne oświadczenia.
Warto też przypomnieć, że od lutego 1992 roku w MSW trwały prace nad normalną ustawą lustracyjną. Być może praca
grupy ekspertów zrodziłaby pozytywne, i zgodne z konstytucją, rezultaty, gdyby nie uchwała Janusza Korwin-Mikkego i
odwołanie rządu.
http://www.tokfm.pl/Tokfm/2029020,103087,11841822.html
Strona 3 z 4
Obalamy 5 mitów 'nocy teczek'
2012-06-04 20:50
Prezydent Lech Wałęsa w czasie odwoływania rządu Jana Olszewskiego, fot. Kuba Atys / Agencja Gazeta
Mit piąty. Rząd szykował zamach stanu, gdyby go odwołano
Przeciwnicy Olszewskiego twierdzili, że rząd 4 czerwca przygotowywał się do zamachu stanu. Część oddziałów wojska
miała zostać postawiona w stan podwyższonej gotowości bojowej. Jednak poza słowami kilku osób nie ma żadnych
dowodów, że takie działania się odbyły.
Powołana potem sejmowa komisja pod przewodnictwem Jerzego Ciemieniowskiego, posła opozycyjnej do rządu
Olszewskiego Unii Demokratycznej, nie znalazła śladów przygotowań do zamachu, podobnie jak Prokuratura
Wojskowa.
Informacje do artykułu zaczerpnięto m.in. z książek Antoniego Dudka "Historia polityczna Polski 1989-2005" oraz
Roberta Krasowskiego "Po południu".
Polskie dworce jak lotniska. Co zobaczą kibice na Euro 2012 [ZDJĘCIA]>>
Tekst pochodzi z portalu Gazeta.pl - www.gazeta.pl © Agora SA
http://www.tokfm.pl/Tokfm/2029020,103087,11841822.html
Strona 4 z 4