D - Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kaliszu

Sygn. akt VII K 28/16
Dnia 05 maja 2016r.
Sąd Rejonowy w Kaliszu w VII Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący: SSR Katarzyna Maciaszek
Protokolant: starszy sekr. sąd. Agnieszka Dębowa
w obecności Asesora Prokuratury Rejonowej w Kaliszu M. M. (1)
po rozpoznaniu dnia 10.03.2016r., 05.05.2016r
sprawy
1.M. M. (2) z domu N., córki J. i E. z domu Z., ur. (...) w K.,
2.M. M. (3), syna M. i L. z domu L., ur. (...) w K.,
oskarżonych o to, że:
w dniach od 8 do 9 grudnia 2004 roku w N., woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry
powziętego zamiaru, wspólnie i w porozumieniu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim wprowadzeniu
w błąd przedstawiciela banku poprzez złożenie fałszywego, pisemnego oświadczenia o zatrudnieniu i osiąganych
dochodach, dotyczącego okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania kredytu, a tym samym co do możliwości i
zamiaru wywiązania się ze zobowiązania, doprowadzili (...) Bank Spółdzielczy w M. do niekorzystnego rozporządzenia
mieniem poprzez udzielenie M. M. (2) kredytu w kwocie 6 000 zł., czym działali na szkodę (...) Banku Spółdzielczego
w M.
tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
1. uznaje oskarżonych M. M. (2) i M. M. (3) za winnych zarzucanego im czynu wypełniającego dyspozycję art. 286
§ 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k., z tym, iż przyjmuje, że oskarżeni
działali ponadto wspólnie i w porozumieniu z ustaloną osobą i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3
k.k. wymierza im karę po 1 (jednym) roku pozbawienia wolności,
2. na podstawie art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt. 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wykonanie orzeczonych kar pozbawienia
wolności warunkowo zawiesza każdemu z oskarżonych tytułem próby na okres 2 (dwóch) lat,
3. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. G. kwotę (...) (jeden tysiąc osiem) złotych podwyższoną o 23 %
podatku od towarów i usług tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonym z urzędu,
4. zasądza od każdego z oskarżonych po 230 (dwieście trzydzieści) złotych tytułem zwrotu części kosztów sądowych
a w pozostałym zakresie obciąża nimi Skarb Państwa.
SSR Katarzyna Maciaszek
Sygn. akt VII K 28/16
UZASADNIENIE
W 2003r. oskarżona M. M. (2) poznała S. G.. Wymieniony kilkakrotnie udzielał jej drobnych pożyczek na kwoty około
20-30 zł. W dniu 19 listopada 2004r. działając wspólnie i w porozumieniu wymienieni doprowadzili (...) Bank do
niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i M. M. (2)
zawarła umowę o kredyt w kwocie 2000 zł. Za czyn ten zarówno M. M. (2), jak i S. G. zostali prawomocnie skazani w
sprawie Sądu Rejonowego w Kaliszu o sygn. akt II K 595/06. Skazanie M. M. (2) uległo zatarciu.
(dowód: wyjaśnienia oskarżonej – k. 301v, 109, 141, 301, kserokopia wyroku – k. 287-297).
S. G. skontaktował się z oskarżoną M. M. (2) ponownie w grudniu 2004r. Wymieniony zaproponował oskarżonym M.
M. (2) i M. M. (3) wzięcie kolejnego kredytu. Z uzgodnień wynikało, iż po otrzymaniu kredytu podzielą się nim: M. M.
(2) wraz z mężem otrzymają połowę a S. G. otrzyma drugą połowę sumy. S. G. zaoferował się, iż przygotuje dla M. M.
(2) (wówczas N., gdyż wymieniona była panną) wszystkie niezbędne do uzyskania kredytu dokumenty. Poinformował
również wymienioną, że z uwagi na fakt, iż jest panną nie uzyska satysfakcjonującej ich kwoty. M. M. (2) i M. M. (3)
przekazali S. G. swoje dane personalne: datę i miejsce urodzenia, numer PESEL, dane z dowodu osobistego. Po kilku
dniach S. G. ponownie pojawił się w miejscu zamieszkania oskarżonych z dokumentami m. in. zaświadczeniami o
zatrudnieniu obu oskarżonych, odpisem aktu ślubu oraz wnioskiem o kredyt. Oskarżeni podpisali wniosek o kredyt
konsumpcyjny w kwocie 6000 zł.
M. M. (2) udała się wraz z S. G. do banku (...) w K., gdzie założyła konto, na które miały zostać przelane pieniądze
z kredytu. Po założeniu konta M. M. (2) otrzymała kartę do bankomatu, którą wraz z nr (...) przekazała S. G..
Wymieniony obiecał, iż po wypłaceniu pieniędzy z rachunku połowę przekaże M. M. (2).
(dowód: wyjaśnienia oskarżonych: M. M. – k. 301-301v., 109, 140-141, M. M. – k. 114, 137, 301v., kserokopia wniosku
o kredyt – k. 4, wniosek – k. 38, opinia biegłego – k. 76-100, odpis skrócony aktu małżeństwa – k. 134).
W dniu 8 grudnia 2004r. u przedstawiciela firmy pośredniczącej w zawieraniu umów kredytowych z (...) Bankiem
Spółdzielczym w M. tj. za pośrednictwem firmy (...) sp. z o. o. w siedzibą w Ł. zostały złożone dokumenty w postaci:
zaświadczenia o zatrudnieniu M. M. (2) w firmie (...) z dochodami w kwocie 1033,50 zł miesięcznie, kserokopii jej
dowodu osobistego oraz legitymacji ubezpieczeniowej. Jako poręczyciel kredytu został wskazany M. M. (3) i co do
wymienionego złożono dokumenty m. in. w postaci zaświadczenia o zatrudnieniu w (...) z dochodami w wysokości
1951,70 zł brutto miesięcznie, kserokopii dowodu osobistego oraz legitymacji ubezpieczeniowej.
W dniu 9 grudnia 2004r. został udzielony M. M. (2) kredyt w kwocie 6000 zł na cele konsumpcyjne. Kredyt miał być
spłacony w 36 ratach. Żadna z rat nie została uiszczona. W związku z niespłaceniem kredytu Bank, po wezwaniu do
zapłaty, wypowiedział umowę kredytową, wystąpił na drogę postępowania sądowego i uzyskał tytuł egzekucyjny w
postaci nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Kaliszu w dniu 22 czerwca 2005r. w sprawie o sygn. akt I Nc
315/05 co do którego uzyskano klauzule wykonalności i skierowano sprawę na drogę postępowania egzekucyjnego.
(dowód: zeznania świadków: P. D. – k. 35-36, B. S. – k. 119-120, kserokopia wniosku o kredyt z załącznikami – k. 4-31,
dokumentacja kredytowa – k. 38, opinia biegłego – k. 76-100).
W chwili zawierania kredytu sytuacja finansowa oskarżonych była trudna. Wymienieni pozostawali w konkubinacie.
Na utrzymaniu posiadali dziecko M. M. (2) (wówczas N.) z poprzedniego związku. M. M. (2) była wówczas w
ciąży. Nigdzie nie pracowała, utrzymywała się z pomocy społecznej. M. M. (3) również nie był zatrudniony na stałe.
Utrzymywał się z prac dorywczych.
(dowód: wyjaśnienia oskarżonej– k. 301-301v., 109, 140-141, informacja ZUS – k. 44 ).
Oskarżona M. M. (2) ma 31 lat. Posiada wykształcenie podstawowe; nie posiada żadnego zawodu. Jest mężatką,
posiada na swoim utrzymaniu 5 dzieci w wieku od 8 lat do 1 roku i 6 miesięcy. Obecnie jest w 8 tygodniu ciąży.
Wymieniona posiada także trójkę starszych dzieci, które przebywają w Domu Dziecka w K.. Nigdzie nie pracuje,
utrzymuje się z zasiłku rodzinnego, pomocy MOPS. Wystąpiła o kwotę 2500 zł miesięcznie z tytułu posiadania dzieci.
W przeszłości była karana, lecz skazanie uległo zatarciu. M. M. (2) nie cierpi na żadną chorobę psychiczną ani nie
jest upośledzona umysłowo. Cierpi na zaburzenia lękowo – depresyjne u osoby z deficytem intelektu. W chwili czynu
nie miała zniesionej ani ograniczonej w stopniu znacznym poczytalności. Wymieniona posiada pozytywną opinię
środowiskową.
(dowód: dane osobopoznawcze – k. 300v., 320, karta karna – k. 147, 221, odpis wyroku – k. , opinia psychiatryczna
– k. 125-127, wywiad środowiskowy – k. 232-233).
Oskarżony M. M. (3) ma 40 lat. Posiada wykształcenie podstawowe; posiada zawód stolarz. Jest żonaty; posiada na
swoim utrzymaniu 5 zamieszkujących wraz z nim dzieci w wieku od 8 lat do 1 roku i 6 miesięcy. Wymieniony, z M.
M. (2) posiada jeszcze dwójkę starszych dzieci, które przebywają w Domu Dziecka w K.. Ponadto ma jeszcze z innego
związku sześcioro dzieci, na które posiada obowiązek alimentacyjny w kwocie po 400 zł na każde dziecko. Z obowiązku
tego nie wywiązuje się. Utrzymuje się z prac dorywczych i z tego tytułu osiąga dochody około 1000 zł miesięcznie.
Wystąpił wraz z M. M. (2) o kwotę 2500 zł miesięcznie z tytułu posiadania dzieci. W przeszłości był karany za czyn z
art. 233 § 1 k.k. (w 2008r.) oraz za czyn z art. 190 § 1 k.k. (w 2014r.).
(dowód: dane osobopoznawcze – k. 320v., karta karna – k. 217, wywiad środowiskowy – k. 230-231).
Oskarżeni w toku postępowania przygotowawczego nie przyznali się do zarzucanego im czynu i złożyli wyjaśnienia
zgodnie z przedstawionym powyżej stanem faktycznym. W toku postępowania sądowego oskarżony M. M. (3)
skorzystał z przysługującego mu uprawnienia i nie uczestniczył w procesie. M. M. (2) przed Sądem również nie
przyznała się do zarzucanego jej czynu i wyjaśniła, iż wzięła wskazany w zarzucie kredyt, lecz została do tego
namówiona przez S. G., który zorganizował wszelkie formalności dotyczące tego kredytu. Ona wraz z ówczesnym
konkubentem (obecnie mężem) M. M. (3) przekazali mu jedynie wszystkie swoje dane niezbędne do zawarcia
umowy o kredyt. Przyznała, iż kredyt miał być podzielony pomiędzy nich i S. G., jednakże stwierdziła, że chciała ten
kredyt spłacać. Oskarżeni zasadniczo przedstawili okoliczności zdarzenia w pełni korespondujące z całym materiałem
dowodowym zarówno o charakterze osobowym (zeznaniami wszystkich słuchanych w sprawie świadków), jak i
rzeczowym (zgromadzonymi w aktach sprawy dokumentami). Z uwagi na to Sąd w pełni dał wiarę przedstawianemu
przez oskarżonych opisowi zdarzeń. Jako niewiarygodne należało jedynie ocenić wyjaśnienia M. M. (2) co do faktu, iż
od samego początku zamierzała kredyt spłacać i uważała, iż jest on uzyskiwany zgodnie z wymogami. Sama bowiem
przyznała, iż w chwili zawierania umowy o kredyt była panną a S. G. uzyskał dla niej potwierdzenie, iż wraz z M.
M. (3) – poręczycielem kredytu są małżonkami. Ponadto widziała załączone do wniosku o kredyt zaświadczenia o
zatrudnieniu jej i M. M. (3) mimo, iż w tym, czasie żadne z nich nie pracowało.
Jako polegające na prawdzie Sąd ocenił także zeznania wszystkich słuchanych w sprawie świadków, gdyż były one
konsekwentne i wzajemnie się uzupełniały.
Walor wiarygodności został także przyznany zgromadzonym w sprawie dokumentom, gdyż brak było podstaw,
by kwestionować rzetelność ich sporządzenia. Jedynie pochodzące z wcześniejszego okresu karty karne należało
zakwestionować z uwagi na fakt, iż figurowały w nich skazania, które uległy zatarciu.
Sąd zważył, co następuje:
Zachowanie karalne opisane w znamionach przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. skierowane na osobę, którą sprawca
zamierza doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej może
polegać na wprowadzeniu w błąd danej osoby. Natomiast art. 297 § 1 k.k. penalizuje zachowanie polegające na
przedłożeniu poświadczającego nieprawdę dokumentu mającego istotne znaczenie dla uzyskania kredytu w celu
uzyskania takiego kredytu od banku.
Oskarżeni M. M. (2) i M. M. (3) w celu uzyskania dla M. M. (2) kredytu konsumpcyjnego w instytucji bankowej
udostępnili S. G. swoje dane personalne celem umożliwienia mu uzyskania zaświadczeń o ich rzekomym zatrudnieniu
a następnie załatwieniu formalności kredytowych. Czynem swoim oskarżeni wypełnili znamiona kilku czynów
przestępnych przewidzianych w Kodeksie Karnym (art. 286 § 1 k.k i art. 297 § 1 k.k.) co implikowało ich kumulatywną
kwalifikację (w związku z art. 11 § 2 kk). Z uwagi na fakt, iż wymienieni działali w pewnym okresie czasu w celu realizacji
tego przestępstwa ich zachowanie należało zakwalifikować również z art. 12 k.k.
Z poczynionych przez Sąd ustaleń faktycznych wynikało, iż wymienieni współdziałali z S. G. (którego organ ścigania
nie zdołał ująć a wyjaśnienia oskarżonych należało uznać w tym zakresie za w pełni wiarygodne). Implikowało to
konieczność uzupełnienia opisu zarzucanego oskarżonym czynu.
Podmiotową stronę tego występku stanowi umyślność. Oskarżeni działali umyślnie i to z zamiarem bezpośrednim
(art. 9 § 1 k.k.). Mając świadomość, że do wniosku o kredyt przedkładane są podrobione dokumenty działali w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej.
Stopień społecznej szkodliwości zarzucanego czynu - mając na względzie sposób działania sprawców, którzy
świadomie popełnili przestępny czyn, oraz fakt, iż swoim działaniem naruszyli kilka norm prawnych oraz wysokość
uszczerbku materialnego - należało ocenić jako duży.
Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy będący przedmiotem oceny i analizy Sądu pozwala na przypisanie
oskarżonym winy za popełnienie zarzucanego im przestępstwa, albowiem w czasie swych bezprawnych, karalnych i
karygodnych zachowań – mając możliwość podjęcia decyzji zgodnej z prawem – nie dali posłuchu normie prawnej.
Jako okoliczności obciążające przy wymierzaniu oskarżonemu M. M. (3) kary za popełnione przez niego przestępstwo
Sąd uwzględnił uprzednią karalność oskarżonego (przy czym było to skazanie za przestępstwa nie będące
przestępstwami podobnymi) a co do M. M. (2) jej rolę w tym przestępstwie (to wymieniona dokonywała uzgodnień z
S. G. a M. M. (3) wystąpił tu jedynie w roli poręczyciela).
Jako okoliczność łagodzącą uwzględniono fakt, iż do popełnienia czynu doszło w 2004r. i od tego czasu wymienieni
nie dopuszczali się już podobnych czynów.
Uwzględniając znaczny stopień zawinienia i duży społecznej szkodliwości czynu w korelacji z określonymi w art.
53 k.k. dyrektywami wymiaru kary Sąd na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył każdemu
z oskarżonych karę 1 roku pozbawienia wolności (stosując przy tym ustawę obowiązującą wcześniej, jako ustawę
względniejszą m. in. z uwagi na obecne brzmienie art. 69 § 1 k.k. i uprzednią karalność M. M. (3) a także obecną
treść art. 72 § 1 k.k. in fine). Postawa oskarżonych (zatarcie skazań wobec M. M. (2) czyni ją osobą niekaraną
oraz uprzednia niekaralność M. M. (3) za przestępstwa przeciwko mieniu) daje możliwości przyjęcia pozytywnej
prognozy uzasadniającej zastosowanie warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonych kar pozbawienia wolności.
Wobec oskarżonych Sąd – zgodnie z wnioskiem prokuratora – zastosował dobrodziejstwo warunkowego zawieszenia
wykonania kar pozbawienia wolności tytułem próby na okres 2 lat. Wymiar tego okresu podyktowany jest z jednej
strony celem wychowawczego oddziaływania na oskarżonych a koniecznością weryfikacji przyjętej prognozy z drugiej.
Jednocześnie Sąd – z uwagi na fakt, iż pokrzywdzony dysponuje tytułem wykonawczym, z którego prowadzi egzekujcę
oraz treść art. 415 § 1 zd. 2 k.p.k. – nie miał możliwości nałożenia na oskarżonych wychowawczego środka probacyjnego
w postaci obowiązku naprawienia szkody. Także przeciwko nałożenie ewentualnej kary grzywny przemawiała treść
art. 58 § 2 k.k. (w brzmieniu obowiązującym przed 1 lipca 2015r.).
Oskarżeni w toku procesu sądowego korzystali z pomocy obrońcy i kosztów tej obrony nie uiścili, dlatego należało
orzec jak w pkt. 3 wyroku, ustalając ich wysokość na podstawie § 14 ust. 2 pkt. 3, § 16 i § 2 ust. 3 rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez
Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013r, poz. 461).
Mając na względzie sytuację majątkową oskarżonych, którzy nigdzie nie pracują (jedynie M. M. (3) pracuje dorywczo)
Sąd uznał, że uiszczenie przez nich kosztów sądowych w pełnym wymiareze będzie dla nich zbyt uciążliwe. Mając
na uwadze jednak to, iż są to osoby młode i zdolne do pracy oraz partycypację Państwa w utrzymaniu tej rodziny
na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., art. 626 § 1 k.p.k. i art. 627 k.p.k. Sąd obciążył częścią kosztów Skarb Państwa a
oskarżonych kwotą na którą złożyły się:
- kwota 180 zł ustalona w oparciu o art. 2 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych
(Dz. U. Nr 49, poz. 223 ze zm.),
- kwota 20 zł tytułem ryczałtu za doręczenie wezwań i innych pism obliczona zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w
postępowaniu karnym,
- kwota 30 zł tytułem opłaty za wydanie informacji z K..