Pieńsk

STRESZCZENIE PLANU URZĄDZENIA LASU NADLEŚNICTWA PIEŃSK
OBOWIĄZUJĄCEGO NA LATA 01.01.2006r. – 31.12.2015r.
1. Cele i zasady trwale zrównoważonej gospodarki leśnej.
Definicja trwale zrównoważonej gospodarki leśnej oznacza „działalność zmierzającą do
ukształtowania struktury lasów i ich wykorzystania w sposób i tempie zapewniającym trwałe
zachowanie ich bogactwa biologicznego, wysokiej produkcyjności oraz potencjału
regeneracyjnego, żywotności i zdolności do wypełniania teraz i w przyszłości wszystkich
ważnych ochronnych, gospodarczych i socjalnych funkcji na poziomie lokalnym,
narodowym i globalnym, bez szkody dla innych ekosystemów”.
W planowaniu urządzeniowym Nadleśnictwa Pieńsk trwale zrównoważona gospodarka
leśna realizowana jest przez przyjęcie 6 kryteriów.
1/1. Kryterium zachowania i odpowiedniego wzmacniania zasobów leśnych i ich udziału
w globalnym bilansie węgla:
W Nadleśnictwie Pieńsk realizacja tego punktu odbywa się przez odpowiednie planowanie
wielkości pozyskania. Stosunek pozyskania do przyrostu w minionym okresie gospodarczym
i w planie na następny został określony tak, aby zwiększyć ogólny zapas. Drugim czynnikiem
realizującym kryterium jest zwiększenie lesistości regionu przez zalesienia porolne realizowane
w miniony okresie gospodarczym i planowane na przyszły.
1/2. Kryterium utrzymania zdrowia i witalności ekosystemów leśnych.
Realizowane jest w Nadleśnictwie przez wzbogacanie różnorodności genetycznej, gatunkowej
i strukturalnej. W szczególności jest to zakładanie nowych upraw dostosowanych składem
gatunkowym do warunków siedliskowych. Duża powierzchnia drzewostanów KO świadczy
o procesach przebudowy drzewostanów rębniami złożonymi, wzbogacającymi tym samym
skład gatunkowy i strukturalny przyszłych drzewostanów. Działania takie skutkują powstaniem
nowych, stabilnych drzewostanów o większej żywotności i odporności na niesprzyjające
czynniki środowiskowe.
1/3. Kryterium utrzymania i wzmacniania produkcyjnych funkcji lasu.
Kryterium realizowane jest przez zaplanowanie odpowiedniego poziomu pozyskania produktów
leśnych, w rozmiarze nie większym niż możliwy do utrzymania przez długi okres.
1/4. Kryterium zachowania, ochrony i odpowiedniego wzmocnienia biologicznej różnorodności
w ekosystemach leśnych.
Realizowane jest przez stosowanie odnowienia naturalnego, stosowania gatunków rodzimych
pochodzenia lokalnego. Wykorzystuje się materiał sadzeniowy wyhodowany z nasion
istniejących wyłączonych drzewostanów nasiennych i licznych gospodarczych drzewostanów
nasiennych. Struktura powierzchniowa i pionowa jest mimo niekorzystnych warunków
siedliskowych stosunkowo bogata. Liczne drzewostany dwupiętrowe uzupełniają drzewostany
z dobrze rozwiniętą warstwą podrostu i podrostu o charakterze dolnego piętra.
1/5. Kryterium zachowania i odpowiedniego wzmocnienia funkcji ochronnych w
zagospodarowaniu lasów.
Planowanie urządzeniowe w lasach ochronnych jest ściśle podporządkowane celowi ochrony.
Pozwala ono na zapewnienie ciągłego pełnienia przez nie określonych funkcji.
1/6. Kryterium utrzymania innych funkcji i uwarunkowań społeczno-ekonomicznych.
Kryterium realizowane jest w Nadleśnictwie m.in. przez udział społeczności lokalnej w
podejmowaniu decyzji dotyczących planowaniu gospodarki leśnej ustalonych na posiedzeniu
I i II KTG. Lasy Nadleśnictwa są udostępnione do celów zdrowotno-rekreacyjnych.
Funkcjonują szlaki turystyczne, miejsca postoju, parkingi leśne, urządzenia turystyczne, ścieszki
dydaktyczne, tablice informacyjne.
2. Ogólna charakterystyka lasów Nadleśnictwa.
2/1. Położenie i powierzchnia.
Nadleśnictwo Pieńsk obejmuje swym zasięgiem administracyjnym tereny położone między
miejscowościami: Piaseczna na północy, Nowogrodziec na wschodzie, granicą Państwa
z Republiką Czeską na południu, granicą Państwa z Republiką Federalną Niemiec na
zachodzie. Obszar zasięgu jest bardzo rozległy, tworzy go w obrębie Pieńsk głównie jeden
zwarty kompleks leśny natomiast w obrębie Zgorzelec kilka większych kompleksów oraz
kilkaset mniejszych. Rozciągłość gruntów Nadleśnictwa kierunku północ-południe wynosi
około 65 km, a w linii wschód-zachód około 25 km.
Powierzchnia ogółem w zarządzie Nadleśnictwa wynosi - 16 948,89 ha
w tym: powierzchnia leśna
- 16 285,23 ha
powierzchnia nieleśna
663,66 ha
Powierzchnia ogólna gruntów w terytorialnym zasięgu działania Nadleśnictwa wynosi
68 612 ha.
2/2. Rys historyczny.
Nadleśnictwo Pieńsk w obecnych granicach zostało utworzone dnia 01 stycznia 1972r.
z dwóch Nadleśnictw: Pieńsk i Zgorzelec.
Lasy Nadleśnictwa do roku 1945 stanowiły własność:
- w obrębie Pieńsk około 85 % lasy miasta Zgorzelec oraz 15 % lasy drobnej własności
prywatnej
- w obrębie Zgorzelec około 60 % lasy miast: Zgorzelec Bogatynia, Zawidów , 20 % lasy
dużej własności oraz 20 % lasy drobnej własności.
W 1945r. z gruntów w obecnym zarządzie Nadleśnictwa Pieńsk zostały utworzone
następujące Nadleśnictwa: Pieńsk, Kaławsk oraz częściowo Jagodzin i Jeleniec. W wyniku
reorganizacji w 1947r. część lasów Nadleśnictwa Kaławsk przyłączonych zostało do
Nadleśnictwa Biała Góra, które w 1951r. zostało podzielone na dwa Nadleśnictwa: Gierałtów
i Zgorzelec. W skład tego ostatniego weszła dodatkowo część lasów Nadleśnictwa Leśna.
Po zmianie podziału administracyjnego w 1957r. zlikwidowane zostało Nadleśnictwo
Gierałtów, a część jego terenów przyłączono do Nadleśnictwa Zgorzelec, którego część lasów
zostało w tym samym czasie przyłączona do Nadleśnictwa Pieńsk.
Ostatecznie po reorganizacji granic oraz po przyłączeniu innych gruntów przeznaczonych
do zalesienia, według stanu na 01.10.1957r. powierzchnia byłego Nadleśnictwa Pieńsk
wynosiła 5870,14 ha, a Nadleśnictwa Zgorzelec 5546,78 ha.
W 1958r. do Nadleśnictwa Pieńsk przyłączono dalszych 2220 ha z byłych Nadleśnictw
Jagodzin i Jeleniec. W następnych latach na skutek przejmowania dalszych gruntów oraz
innych zmian powierzchniowych, powierzchnia byłego Nadleśnictwa Pieńsk wg stanu na
01.10.1969r. wynosiła 8457,72 ha, o byłego Nadleśnictwa Zgorzelec 6014,47 ha. Z takimi
powierzchniami oba Nadleśnictwa zostały połączone w jedno obecnie istniejące w 1972r.
2/3. Typy siedliskowe lasu.
Bśw - powierzchnia ogółem: 2113,67 ha
Bw „
152,24 ha
Bb „
0,53 ha
BMśw „
2406,46 ha
BMw „
2228,27 ha
BMb „
86,32 ha
LMśw „
834,03 ha
LMw „
664,91 ha
LMb „
42,16 ha
Lśw „
146,99 ha
Lw „
89,91 ha
Ol „
53,52 ha
OlJ „
0,88 ha
Lł „
54,71 ha
BMwyżśw „
925,92 ha
BMwyżw „
14,30 ha
LMwyżśw „
3360,38 ha
LMwyżw „
791,37 ha
Lwyżśw „
1302,23 ha
Lwyżw „
324,20 ha
OLJwyż „
28,00 ha
Lłwyż „
33,01 ha
LMGśw „
237,29 ha
2/4. Struktura gatunkowa drzewostanów wg gatunków rzeczywistych.
SO – powierzchnia ogółem: 7547,62 ha
SO.B „
0,08 ha
SO.C „
15,55 ha
SO.WE „
1,49 ha
MD „
364,12 ha
ŚW „
1351,18 ha
JD „
2,63 ha
BK „
405,52 ha
DB „
1581,04 ha
DB.C „
67,47 ha
KL „
7,67 ha
JW „
60,26 ha
WZ „
1,55 ha
JS „
58,86 ha
GB „
32,38 ha
BRZ „
3162,93 ha
2/5. Powierzchniowa tabela klas wieku.
płazowiny – powierzchnia ogółem:
3,30 ha
halizny, zręby „
70,68 ha
w prod. ubocznej - „
9,71 ha
pozostałe „
38,93 ha
Ia „
898,92 ha
Ib „
917,39 ha
IIa „
1535,04 ha
IIb „
2041,26 ha
IIIa „
3253,23 ha
IIIb „
2242,56 ha
IVa „
995,09 ha
IVb „
942,71 ha
Va „
953,03 ha
Vb „
370,70 ha
VI „
465,01 ha
VII „
162,88 ha
VIII 97,61 ha
KO “
686,41 ha
KDO “
206,84 ha
2/6. Charakterystyka gospodarki nasiennej.
W Nadleśnictwie występują:
- 2 wyłączone drzewostany nasienne o łącznej powierzchni 11,75 ha,
- 23 drzewostany nasienne gospodarcze o łącznej powierzchni 165,72 ha,
- 2 bloki upraw pochodnych o łącznej powierzchni 18,13 ha,
- gospodarstwo szkółkarskie o łącznej powierzchni 6,90 ha
- 11 szt. drzew doborowych.
3. Charakterystyka warunków przyrodniczo – ekonomicznych.
Lasy Nadleśnictwa wg regionalizacji przyrodniczo-leśnej położone są w dwóch Krainach:
- Kraina Śląska- Dzielnica Równiny Dolnośląskiej
Mezoregion: Borów Dolnośląskich i Pogórze Nowogrodzieckie,
- Kraina Sudecka – Dzielnica Sudety Zachodnie
Mezoregion Pogórze Zachodnioizerskie.
Tereny Nadleśnictwa położone są w całości w województwie Dolnośląskim, a swym zasięgiem
obejmują gminy: Nowogrodziec, Lubań, Platerówka, Siekierczyn, Zgorzelec, Bogatynia Pieńsk,
Sulików, Węgliniec i Miasta: Zawidów, Nowogrodziec, Lubań, Zgorzelec, Bogatynia i Pieńsk.
Jest to region na który dominujący wpływ ma znajdujący się na terenie Nadleśnictwa
kompleks przemysłowy KWB „Turów” oraz „Elektrownia „Turów”. Uwagi na specyfikę swej
produkcji stanowią zagrożenie dla lasów. Zagrożenie to wynika z procesów technologicznych,
w wyniku których poważnie zostały zachwiane stosunki wodne w lasach przylegających do
odkrywek oraz emisji szkodliwych związków do atmosfery.
4. Podział na grupy lasów.
- lasy rezerwatowe – 5,27 ha
- lasy ochronne – 9604,29 ha
- lasy gospodarcze – 6281,74 ha
5, Podział na gospodarstwa.
- gospodarstwo specjalne
- 1869,46 ha
- gospodarstwo ochronne
- 8182,25 ha
- gospodarstwo przebudowy
- 126,39 ha
- gospodarstwo przerębowo zrębowe - 3830,44 ha
- gospodarstwo zrębowe
- 1882,73 ha
6. Etaty użytkowania rębnego i przedrębnego.
- etat użytkowania rębnego
- 300 982 m3
- etat użytkowania przedrębnego - 344 365 m3.
7. Zastosowane sposoby użytkowania rębnego.
W Nadleśnictwie występują trzy rodzaje rębni
- rębnie I – zupełne
- rębnie złożone
a) rębnia II częściowa
b) rębnia III gniazdowa.
Nawrót cięć w rębniach zupełnych wynosi 4-5 lat. Przeciętne okresy odnowienia w lasach
gospodarczych wynoszą dla rębni IIIa – 10 lat a dla pozostałych rębni złożonych 20 lat. W lasach
ochronnych okresy odnowienia kształtują się odpowiednio 15 lat i 30 lat.
8. Zestawienie zbiorcze wskazań gospodarczych z opisów taksacyjnych w zakresie hodowli lasu.
9. Formy ochrony przyrody na gruntach Nadleśnictwa.
Na gruntach w zarządzie Nadleśnictwa Pieńsk znajduje się jeden rezerwat „Grądy koło Posady”
o powierzchni 5,27 ha oraz trzy pomniki przyrody. Na gruntach obcych w zasięgu terytorialnym
Nadleśnictwa występują 44 pomniki przyrody. Do najcenniejszych pomników przyrody należy
cis rosnący na prywatnej posesji we wsi Henryków Lubański, uznany za najstarsze drzewo
w Polsce, wiek około 1250 – 1300 lat, wyrobisko glinki koalinowej w południowej części
Nawojowa Łużyckiego oraz aleja 72 dębów we wsi Gronów
Na gruntach w zarządzie Nadleśnictwa Pieńsk występują obszary Natura 2000 jn:
- Bory Dolnośląskie
- Uroczyska Borów Dolnośląskich
- Pieńska Dolina Nysy
- Przełomowa Dolina Nysy
10. Porównanie powierzchni i zasobów drzewnych w kolejnych planach urządzenia lasu.
11.Zestawienie planu urządzenia lasu.
11.1. Elaborat
11.2. Szczegółowe dane inwentaryzacyjne
11.3. Wykaz projektowanych cięć rębnych
11.4. Program Ochrony Przyrody
11.5. Mapy przeglądowe: siedlisk, drzewostanów, cięć, ochrony lasu, ochrony przeciwpożarowe,
gospodarki łowieckiej, zagospodarowania rekreacyjnego, walorów przyrodniczo-kulturowych,
funkcji lasu.