zespół państwowych szkoł muzycznych
Transkrypt
zespół państwowych szkoł muzycznych
ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ PRZEPROWADZONEJ W ROKU SZKOLNYM 2011/2012 Ocena sposobu oraz efektywności wdrażania wyników analiz sprawdzianu i egzaminów maturalnych OPRACOWAŁY: Beata Piocha Anna Gracz-Parobczy Weronika Ziętek KOSZALIN 2012 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE SPIS TREŚCI 1 PRZEDMIOT EWALUACJI 3 1.1 1.2 1.3 1.4 3 3 4 4 ZAKRES EWALUACJI CEL EWALUACJI PROBLEMY BADAWCZE I KRYTERIA OCENY TERMINY PRZEPROWADZENIA DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH Z EWALUACJĄ 2 ORGANIZACJA I PRZEBIEG EWALUACJI 4 2.1 2.2 2.3 4 8 9 PLAN EWALUACJI DOBÓR PRÓBY BADAWCZEJ NARZĘDZIA BADAWCZE 3 WYNIKI I ICH INTERPRETACJA 16 4 WNIOSKI I REKOMENDACJE 27 5 ZAŁĄCZNIKI 28 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 28 39 42 44 47 49 ANKIETY DLA NAUCZYCIELI ANKIETA DLA RODZICÓW UCZNIÓW KLAS VI OSM I ST. ANKIETA DLA UCZNIÓW KLAS IV-VI OSM II ST. KWESTIONARIUSZ WYWIADU Z WICEDYREKTOR SZKOŁY ARKUSZ OBSERWACJI - Z DYSPOZYCJAMI ANALIZA DOKUMENTÓW 6 SPIS TABEL 55 2 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 1 1.1 PRZEDMIOT EWALUACJI Zakres ewaluacji W roku szkolnym 2011/2012 w Zespole Państwowych Szkół Muzycznych im. Grażyny Bacewicz w Koszalinie zaplanowano i przeprowadzono ewaluację dotyczącą realizacji wymagania 1.1: Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego [...] z obszaru: Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły. Skupiono się przede wszystkim na dwóch zagadnieniach: czy w szkole wdraża się wnioski z analiz wyników SPRAWDZIANÓW klas VI OSM I st. oraz EGZAMINÓW MATURALNYCH z przedmiotów obowiązkowych i czy przyczynia się to do wzrostu efektów kształcenia. Badaniem objęto dwie grupy: klasy VI OSM I st., w roku szkolnym 2011/2012 przygotowywane do sprawdzianu szóstoklasistów oraz klasy IV-VI OSM II st. (czyli wszystkich licealistów) przygotowywanych do egzaminów maturalnych z przedmiotów obowiązkowych w roku 2011/2012 oraz w latach kolejnych. 1.2 Cel ewaluacji Celem ewaluacji było zebranie informacji na temat przebiegu wdrażania wyników analiz sprawdzianu i egzaminów (czyli realizacji przyjętych priorytetów kształcenia), ocena efektywności ich wykorzystania (czyli skuteczności działań dydaktycznych) oraz podjęcie ewentualnych działań doskonalących w tym zakresie. 3 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 1.3 Problemy badawcze i kryteria oceny Sformułowano następujące główne problemy badawcze i kryteria ich oceny: Tabela 1. GŁÓWNE PROBLEMY BADAWCZE PYTANIA BADAWCZE 1. W jaki sposób opracowania wyników i wynikające z nich wnioski przekazywane są nauczycielom konkretnych przedmiotów w klasach VI OSM I st. oraz klas IV-V OSM II st. ? 2. Czy rodzice (uczniów z klas VI OSM I st.) oraz uczniowie klas VI OSM I st. oraz IV-V OSM II st. znają wyniki egzaminów zewnętrznych i przyjęte w danym roku szkolnym priorytety? KRYTERIA OCENY dostępność częstotliwość komunikatywność upowszechnienie poziom zrozumienia 3. W jaki sposób wdrażane są rekomendacje wynikające z wniosków z przeprowadzonej analizy wyników? spójność, zgodność działań z założeniami celowość systematyczność 4. W jakim stopniu wdrażane działania przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia? skuteczność, efektywność trwałość 1.4 Terminy przeprowadzenia działań związanych z ewaluacją a) Przeprowadzenie badania - kwiecień / maj 2012 b) Analiza wyników - czerwiec 2012 c) Prezentacja wyników - sierpień 2012 - na Radzie Pedagogicznej oraz stronie internetowej ZPSM. 2 2.1 ORGANIZACJA I PRZEBIEG EWALUACJI Plan ewaluacji W oparciu o główne problemy badawcze opracowano plan ewaluacji oraz sposoby zbierania informacji. 4 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Tabela 2. USZCZEGÓŁOWIONE PYTANIA BADAWCZE Uszczegółowione pytanie 1.1. Czy w szkole jest prowadzona szczegółowa analiza wyników egzaminów zewnętrznych? 1.2. Kto przygotowuje i w jakiej formie przedstawia wnioski z analiz? 1.3. Jak często to się odbywa? W jaki sposób nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IV-VI OSM II st. zapoznają się z tymi analizami? Jakie dane otrzymują nauczyciele 1.5. klas VI OSM I st. oraz klas IV-VI OSM II st. ? Czy rodzice uczniów z klas VI OSM 2.1. I st. znają wyniki sprawdzianu szóstoklasistów osiągnięte w szkole w poprzednich latach? Jeśli TAK, to w jaki sposób rodzice 2.1.1. uczniów z klas VI OSM I st. zostali poinformowani o wynikach? Czy rodzice uczniów z klas VI OSM I st. wiedzą, co sprawiło zdającym 2.2. największą trudność na poprzednich (ubiegłorocznych) sprawdzianach szóstoklasistów? Czy rodzice uczniów z klas VI OSM 2.3. I st. znają przyjęte w danym roku szkolnym priorytety kształcenia? Czy rodzice uczniów z klas VI OSM I st. zostali poinformowani przez wychowawcę lub nauczycieli przed2.4. miotowych, że spełnienie określonych wymagań może być podstawą dobrego wyniku na sprawdzianie? Czy rodzice uczniów z klas VI OSM I st. zostali poinformowani przez wychowawcę lub nauczycieli 2.5. przedmiotowych, nad jakimi umiejętnościami uczniowie muszą jeszcze popracować? 1.4. Sposób zbierania informacji Ankieta dla nauczycieli klas VI OSM I st. oraz klas IV-VI OSM II st. Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentów Ankieta dla nauczycieli Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentów Ankieta dla nauczycieli Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentów Ankieta dla nauczycieli Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentów Ankieta dla nauczycieli Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentów Ankieta dla rodziców uczniów z klas VI OSM I st. Ankieta dla nauczycieli klas VI OSM I st. Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentów Ankieta dla rodziców uczniów z klas VI Ankieta dla nauczycieli klas VI Analiza dokumentów Ankieta dla rodziców uczniów z klas VI OSM Ankieta dla nauczycieli klas VI Analiza dokumentów Ankieta dla rodziców uczniów z klas VI Ankieta dla nauczycieli klas VI Analiza dokumentów Ankieta dla rodziców uczniów z klas VI Ankieta dla nauczycieli klas VI Analiza dokumentów 5 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 2.6. 2.7. 2.7.1. 2.8. 2.9. 2.10. 2.11. 2.12. 2.13. Uszczegółowione pytanie Czy rodzice uczniów z klas VI OSM I st. zostali poinformowani o planowanych w szkole próbnych sprawdzianach oraz innych testach wewnątrzszkolnych? Czy rodzice uczniów z klas VI OSM I st. znają wyniki przeprowadzonych w szkole w bieżącym roku sprawdzianów próbnych? Jeśli TAK, to w jaki sposób rodzice uczniów z klas VI OSM I st. uzyskali te informacje? Czy uczniowie klas VI OSM I st. i klas IV-VI OSM II st. znają wyniki egzaminów zewnętrznych (sprawdzianu, egzaminów maturalnych) osiągnięte w szkole w poprzednich latach oraz wnioski z ich analizy? W jaki sposób uczniowie informowani są o wynikach i wnioskach z analiz? Czy nauczyciele informują uczniów klas VI OSM I st. i klas IV-VI OSM II st., co sprawiło zdającym trudność na poprzednich egzaminach zewnętrznych? Czy nauczyciele informują uczniów klas VI OSM I st. i klas IV-VI OSM II st., nad jakimi umiejętnościami trzeba jeszcze popracować? Czy nauczyciele omawiają na lekcjach z uczniami klas VI OSM I oraz klas IV-VI OSM II st. wyniki przeprowadzonych w szkole egzaminów próbnych (sprawdzianów, egzaminów maturalnych? Czy uczniowie klas IV-VI OSM II st. są informowani, że spełnienie określonych wymagań (wykonanie zadań itp.) może być podstawą dobrego wyniku na maturze? Sposób zbierania informacji Ankieta dla rodziców uczniów z klas VI Ankieta dla nauczycieli klas VI Analiza dokumentów Ankieta dla rodziców uczniów klas VI Ankieta dla nauczycieli klas VI Analiza dokumentów Ankieta dla uczniów klas IV-VI OSM II st. Ankieta dla nauczycieli klas VI OSM I st. i klas IV-VI OSM II st. Analiza dokumentów Ankieta dla uczniów klas IV-VI OSM II st. Ankieta dla nauczycieli Analiza dokumentów Ankieta dla uczniów klas IV-VI OSM II st. Ankieta dla nauczycieli Analiza dokumentów Ankieta dla uczniów klas IV-VI OSM II st. Ankieta dla nauczycieli Analiza dokumentów Obserwacja Ankieta dla rodziców uczniów z klas VI Ankieta dla uczniów klas IV-VI OSM II st. Ankieta dla nauczycieli Analiza dokumentów Ankieta dla nauczycieli klas IV-VI OSM II st. Ankieta dla uczniów klas IV-VI OSM II st. Analiza dokumentów Obserwacja 6 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Uszczegółowione pytanie Gdzie nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IV-VI OSM II st. odnotowują przekazywanie rodzicom i uczniom wszelkich informacji o 2.14 wynikach egzaminów zewnętrznych i próbnych (wewnątrzszkolnych), o wnioskach z ich analizy oraz wdrażaniu przyjętych priorytetów kształcenia? Czy nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IV-VI OSM II st. wdrażają 3.1. wnioski z analizy egzaminów zewnętrznych jako przyjęte w danym roku priorytety kształcenia? W jaki sposób nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IV-VI OSM II st. wdrażają wnioski z analizy eg3.2. zaminów zewnętrznych, czyli przyjęte w danym roku priorytety kształcenia? Kiedy/ jak często nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IV-VI OSM 3.3. II st. wdrażają przyjęte w danym roku priorytety kształcenia? Gdzie nauczyciele klas VI OSM I st. 3.4. oraz klas IV-VI OSM II st. odnotowują podjęte działania? W jakich dokumentach można zna3.5. leźć potwierdzenie realizacji priorytetów? Czy nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IV-VI OSM II st. wdrażają 3.6. wnioski z analizy testów wewnętrznych (próbnych sprawdzianów, egzaminów maturalnych)? W jaki sposób nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IV-VI OSM II 3.7. st. ćwiczą z uczniami umiejętności, niezbędne do osiągnięcia wysokich wyników na egzaminach? Czy nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IV-VI OSM II st. dosto3.8. sowują metody i formy pracy do treści i umiejętności, o których mowa w analizach? Jeśli TAK, to w jaki sposób dosto3.8.1. sowują metody i formy pracy do tych wskazań? Sposób zbierania informacji Ankieta dla nauczycieli klas VI OSM I st. oraz klas IV-VI OSM II st. Analiza dokumentów Ankieta dla nauczycieli Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentów Ankieta dla nauczycieli Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentów Obserwacja Ankieta dla nauczycieli Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentów Ankieta dla nauczycieli Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentów Ankieta dla nauczycieli Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentów Ankieta dla nauczycieli Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentów Ankieta dla nauczycieli Ankieta dla uczniów klas IV-VI OSM II st. Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentów Obserwacja Ankieta dla nauczycieli Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentów Obserwacja 7 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Uszczegółowione pytanie Czy nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IV-VI OSM II st. analizują 3.9. postępy uczniów w obszarach wskazanych w analizach wyników (przyjętych priorytetach)? Jeśli TAK, to w jaki sposób analizu3.9.1. ją postępy uczniów w ww. obszarach? 4.1. Ankieta dla nauczycieli Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentów Obserwacja Ankieta dla nauczycieli Jakie korzyści dostrzega się w proAnkieta dla rodziców uczniów z klas VI OSM I wadzeniu przez szkołę analiz wynist. ków sprawdzianów szóstoklasistów Ankieta dla uczniów klas IV-VI OSM II st. i testów wewnętrznych? Wywiad z dyrektorem Czy wdrażanie przez szkołę wniosków z analizy wyników przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia? Jeśli TAK, to jakie wymierne efekty 4.2.1. osiąga szkoła w wyniku tych działań? 4.2. 2.2 Sposób zbierania informacji Ankieta dla nauczycieli Ankieta dla rodziców uczniów z klas VI Ankieta dla uczniów klas IV-VI OSM II st. Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentów Dobór próby badawczej Badaniem objęci zostali: 1) nauczyciele a) uczący w klasach VI a i VI b OSM I st. języka polskiego – 2 osoby matematyki – 2 osoby przyrody – 1 osoba historii – 1 osoba b) uczący w klasach IV, V i VI OSM II st. języka polskiego – 1 osoba matematyki – 1 osoba języka angielskiego – 2 osoby 2) rodzice uczniów z obu klas VI OSM I st. 3) uczniowie klas IV-VI OSM II st. 8 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Narzędzia badawcze 2.3 W oparciu o przygotowany plan opracowano następujące narzędzia: ankiety dla nauczycieli: klas VI OSM I st. oraz klas IV-VI OSM II st. – załącznik 1. ankieta dla rodziców uczniów z klas VI OSM I st. – załącznik 2. ankieta dla uczniów klas IV-VI OSM II st. – załącznik 3. kwestionariusz wywiadu z Wicedyrektor – załącznik 4. arkusz obserwacji – załącznik 5. arkusze analizy dokumentów – załącznik 6. Badanie zostało przeprowadzone w warunkach szkolnych. Ankiety dla nauczycieli zostały wypełnione podczas spotkań zespołów przedmioto- wych; wypełniło je 100 % nauczycieli objętych badaniem. Ankiety skierowane do rodziców przeprowadzono w czasie ogólnego zebrania rodziców uczniów klas VI OSM I st. Ostatecznie ankietę wypełniło 29 rodziców, co stanowi 71 %. Ankietę przygotowaną dla uczniów klas IV-VI OSM II st. przeprowadzono w czasie godzin wychowawczych. Ankietę wypełniło 35 licealistów, czyli 83 %. Wywiad został przeprowadzony z Wicedyrektor do spraw ogólnokształcących, która w ramach ewaluacji przeprowadziła również obserwację lekcji. Dokonano analizy następujących dokumentów: - pisemnych analiz wyników sprawdzianu (w dyspozycji Wicedyrektor) - pisemnych analiz wyników matury z języka polskiego, języka angielskiego i matematyki na poziomie podstawowym - protokółów rad pedagogicznych nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących - protokółów posiedzeń zespołów przedmiotowych - list obecności na radach pedagogicznych - dzienników lekcyjnych - zestawień priorytetów przyjętych na rok szkolny 2011/2012 przez nauczycieli poszczególnych przedmiotów (załączników do planów wynikowych) - protokołów hospitacji Wicedyrektora - wybranych planów wynikowych 9 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE - teczek wychowawców klas VI OSM I st. - wybranych wytworów uczniów: prac klasowych, sprawdzianów z przedmiotów kluczowych: języka polskiego, historii, matematyki i przyrody w klasach VIa i VIb oraz języka polskiego, języka angielskiego i matematyki w klasach IVx, Vx i VIx - ogłoszeń w gablotach szkolnych - wycinków z lokalnej prasy 2.3.1 Źródła informacji Tabela 3. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 2.1. 2.1.2. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.7.1. 2.8. 2.9. 2.10. 2.11. 2.12. ANKIETA DLA NAUCZYCIELI Pytanie badawcze Czy w szkole jest prowadzona szczegółowa analiza wyników egzaminów zewnętrznych? Kto przygotowuje i w jakiej formie przedstawia wnioski z analiz? Jak często to się odbywa? W jaki sposób zapoznają się Państwo z tymi analizami? Jakie dane Państwo otrzymujecie? Czy rodzice uczniów klas VI OSM I st. znają wyniki sprawdzianu szóstoklasistów osiągnięte w szkole w poprzednich latach? Jeśli TAK, to w jaki sposób rodzice uczniów klas VI OSM I st. zostali poinformowani o wynikach? Czy rodzice uczniów klas VI OSM I st. wiedzą, co sprawiło zdającym największą trudność na poprzednich (ubiegłorocznych) sprawdzianach szóstoklasistów? Czy rodzice uczniów klas VI OSM I st. znają przyjęte w danym roku szkolnym priorytety kształcenia? Czy rodzice uczniów klas VI OSM I st. zostali poinformowani przez wychowawcę lub nauczycieli przedmiotowych, że spełnienie określonych wymagań może być podstawą dobrego wyniku na sprawdzianie? Czy rodzice uczniów klas VI OSM I st. zostali poinformowani przez wychowawcę lub nauczycieli przedmiotowych, nad jakimi umiejętnościami uczniowie muszą jeszcze popracować? Czy rodzice uczniów klas VI OSM I st. zostali poinformowani o planowanych w szkole próbnych sprawdzianach oraz innych testach wewnątrzszkolnych? Czy rodzice uczniów klas VI OSM I st. znają wyniki przeprowadzonych w szkole w bieżącym roku sprawdzianów próbnych oraz innych testów wewnątrzszkolnych? Jeśli TAK, to w jaki sposób rodzice uzyskali te informacje? Czy uczniowie znają wyniki sprawdzianów osiągnięte w szkole w poprzednich latach oraz wnioski z ich analizy ? W jaki sposób uczniowie informowali są o wynikach i wnioskach z analiz? Czy informują Państwo swoich uczniów, co sprawiło zdającym trudność na poprzednich sprawdzianach? Czy informują Państwo uczniów, nad jakimi umiejętnościami trzeba jeszcze popracować? Czy omawiają Państwo z uczniami na lekcjach wyniki przeprowadzonych w szkole próbnych sprawdzianów oraz innych testów wewnątrzszkolnych? 10 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Czy uczniowie są informowani, że spełnienie określonych wymagań (wykonanie zadań itp.) może być podstawą dobrego wyniku na sprawdzianie? Gdzie odnotowują Państwo przekazywanie rodzicom i uczniom wszelkich informacji 2.14. o wynikach egzaminów zewnętrznych i próbnych (wewnątrzszkolnych), o wnioskach z ich analizy oraz wdrażaniu przyjętych priorytetów kształcenia? Czy wdrażają Państwo wnioski z analizy egzaminów zewnętrznych (przyjęte w da3.1. nym roku priorytety kształcenia)? W jaki sposób wdrażają Państwo wnioski z analizy (przyjęte w danym roku priorytety 3.2. kształcenia)? 3.3. Kiedy / jak często wdrażają Państwo przyjęte w danym roku priorytety kształcenia? 3.4. Gdzie odnotowują Państwo podjęte działania? 3.5. W jakich dokumentach można znaleźć potwierdzenie realizacji tych ustaleń? Czy wdrażają Państwo wnioski z analizy testów wewnętrznych (próbnego sprawdzia3.6. nu, matury)? W jaki sposób ćwiczą Państwo z uczniami umiejętności, uznane we wnioskach z ana3.7. liz za niezbędne do osiągnięcia wysokich wyników na egzaminach zewnętrznych? 3.8. Czy dostosowują Państwo metody i formy pracy do treści i umiejętności, o których mowa w analizach? Jeśli TAK, to w jaki sposób dostosowują Państwo metody i for3.8.1. my pracy do tych wskazań? 3.9. Czy analizują Państwo postępy uczniów w obszarach wskazanych w analizach wyników (przyjętych priorytetach)? Jeśli TAK, to w jaki sposób analizują Państwo postę3.9.1. py uczniów w ww. obszarach? Jakie korzyści dostrzegają Państwo w prowadzeniu przez szkołę analiz wyników ze4.1. wnętrznych sprawdzianów szóstoklasistów oraz testów wewnętrznych? Czy - Państwa zdaniem - wdrażanie przez szkołę wniosków z analizy wyników przy4.2. czynia się do wzrostu efektów kształcenia? 2.13. Tabela 4. ANKIETA DLA RODZICÓW Pytanie badawcze 2.1. Czy znają Państwo wyniki egzaminów zewnętrznych (sprawdzianu szóstoklasistów) osiągnięte w szkole w poprzednich latach? Jeśli TAK, to w jaki sposób zostali Pań2.1.2. stwo poinformowani o wynikach? Czy wiedzą Państwo, co sprawiło uczniom największą trudność na poprzednich 2.2. (ubiegłorocznych) egzaminach / sprawdzianach szóstoklasistów? Czy znają Państwo przyjęte w bieżącym roku szkolnym priorytety kształcenia Pań2.2. stwa dzieci, czyli umiejętności konieczne dla podniesienia wyników tegorocznego sprawdzianu? Czy zostali Państwo poinformowani przez nauczycieli (wychowawcę lub nauczycieli 2.4. przedmiotowych), że spełnienie określonych wymagań może być podstawą dobrego wyniku Państwa dziecka na sprawdzianie? Czy zostali Państwo poinformowani przez nauczycieli (wychowawcę lub nauczycieli 2.5. przedmiotowych), nad jakimi umiejętnościami uczniowie muszą jeszcze popracować? Czy zostali Państwo poinformowani przez nauczycieli o planowanych w szkole eg2.6. zaminach (sprawdzianach) próbnych oraz innych testach wewnątrzszkolnych? 2.7. Czy znają Państwo wyniki przeprowadzonych w szkole w bieżącym roku sprawdzianów próbnych oraz innych testów wewnątrzszkolnych? Jeśli TAK, to w jaki sposób 2.7.1. zostali Państwo poinformowani o wynikach? 11 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 2.12. 4.1. 4.2. Czy - wg Państwa wiedzy - nauczyciele omawiają z uczniami na lekcjach wyniki przeprowadzonych w szkole sprawdzianów próbnych oraz innych testów szkolnych? Jakie korzyści dostrzegają Państwo w prowadzeniu przez szkołę analiz wyników egzaminów zewnętrznych (sprawdzianów szóstoklasistów) i testów wewnętrznych? Czy - Państwa zdaniem - wdrażanie przez szkołę wniosków z analizy wyników przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia Państwa dzieci Tabela 5. ANKIETA DLA UCZNIÓW Pytanie badawcze 2.8. 2.9. 2.10. 2.11. 2.12. 2.13. 3.7. 4.1. 4.2. Czy znacie wyniki egzaminów zewnętrznych (matury z języka polskiego, matematyki, języków obcych itp.) osiągnięte w szkole w poprzednich latach i wnioski z ich analizy? Jeśli TAK, to w jaki sposób uzyskaliście te informacje? Czy wiecie, co sprawiło zdającym trudność na poprzednich egzaminach (maturach)? Czy wiecie, nad jakimi umiejętnościami jeszcze popracować? Czy nauczyciele omawiają z Wami na lekcjach wyniki przeprowadzonych w szkole próbnych egzaminów (matur) oraz innych testów wewnątrzszkolnych? Czy nauczyciele informują Was, że spełnienie określonych wymagań (np. odpowiednie wykonanie zadań itp.) może być podstawą dobrego wyniku na egzaminie (maturze)? W jaki sposób nauczyciele przedmiotów maturalnych ćwiczą z Wami umiejętności niezbędne do osiągnięcia wysokich wyników na egzaminach zewnętrznych (maturze)? Jakie korzyści dostrzegacie w prowadzeniu przez szkołę analiz wyników egzaminów zewnętrznych (matur) i testów wewnętrznych? Czy - Waszym zdaniem - wdrażanie przez szkołę wniosków z analizy wyników przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia? Tabela 6. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 2.1. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 3.7. WYWIAD Z WICEDYREKTOR DO SPRAW OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH Pytania badawcze Czy w szkole jest prowadzona szczegółowa analiza wyników sprawdzianu? Kto przygotowuje i w jakiej formie przedstawia wnioski z analiz? Jak często to się odbywa? W jaki sposób nauczyciele zapoznają się z tymi analizami? Jakie dane obejmują te analizy? Czy rodzice uczniów z klas VI OSM I st. znają wyniki sprawdzianu szóstoklasistów osiągnięte w szkole w poprzednich latach? Jeśli TAK, to w jaki sposób rodzice uczniów z klas VI OSM I st. zostali poinformowani o wynikach? Czy nauczyciele wdrażają wnioski z analizy testów zewnętrznych (przyjęte w danym roku priorytety kształcenia)? W jaki sposób nauczyciele wdrażają te wnioski? Kiedy / jak często nauczyciele wdrażają przyjęte w danym roku priorytety kształcenia? Gdzie nauczyciele odnotowują te działania? W jakich dokumentach można znaleźć potwierdzenie realizacji tych ustaleń? Czy nauczyciele wdrażają wnioski z analizy testów wewnętrznych (prób sprawdzianu czy egzaminów maturalnych) W jaki sposób nauczyciele ćwiczą z uczniami umiejętności niezbędne do rozwiązania sprawdzianu szóstoklasisty lub egzaminu maturalnego? 12 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Czy nauczyciele dostosowują metody i formy pracy do realizowanych treści, o któ3.8. rych mowa w analizach? Jak nauczyciele dostosowują metody i formy pracy do tych 3.8.1. treści? 3.9. Czy nauczyciele analizują postępy uczniów w obszarach wskazanych w analizach 3.9.1. wyników / przyjętych priorytetach? W jaki sposób to robią? 4.1. Jakie korzyści dostrzega Pani w prowadzeniu analiz wyników? Czy Pani zdaniem wdrażanie wniosków przyczyniło się do wzrostu efektów kształ4.2. cenia? Jakie efekty osiąga szkoła w wyniku tych działań? Tabela 7. OBSERWACJA PROBLEMOWA Pytanie badawcze Czy nauczyciel omówił z uczniami na lekcji wyniki pracy domowej / klasowej przy2.11. gotowującej ich do egzaminów zewnętrznych? Czy poinformował uczniów, nad jakimi umiejętnościami trzeba jeszcze popracować? Czy uczniowie zostali poinformowani, że spełnienie określonych wymagań (wyko2.13. nanie zadań itp.) może być podstawą dobrego wyniku na egzaminie? W jaki sposób nauczyciel wdraża wnioski z analizy testów zewnętrznych (przyjęte w 3.2. danym roku priorytety kształcenia)? W jaki sposób nauczyciel ćwiczy z uczniami umiejętności, uznane we wnioskach z 3.7. analiz za niezbędne do osiągnięcia wysokich wyników na egzaminach zewnętrznych? W jaki sposób nauczyciel dostosowuje metody i formy pracy do treści i umiejętno3.8.1. ści, o których mowa w analizach? W jaki sposób nauczyciel analizuje postępy uczniów w obszarach wskazanych w 3.9.1. analizach wyników (przyjętych priorytetach)? Tabela 8. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. ANALIZA DOKUMENTÓW Pytanie badawcze Czy w szkole jest prowadzona szczegółowa analiza wyników egzaminów zewnętrznych? Kto przygotowuje i w jakiej formie przedstawia wnioski z analiz? Jak często to się odbywa? W jaki sposób nauczyciele zapoznają się z tymi analizami? Jakie dane otrzymują? Czy rodzice uczniów z klas VI OSM I st. znają wyniki sprawdzianu szóstoklasistów osiągnięte w 2.1. szkole w poprzednich latach? 2.1.1. Jeśli TAK, to w jaki sposób zostali poinformowani o wynikach? Czy rodzice wiedzą, co sprawiło zdającym naj2.2. większą trudność na poprzednich (ubiegłorocznych) sprawdzianach szóstoklasistów? Źródła informacji analizy wyników sprawdzianu oraz matury z języka polskiego, angielskiego i matematyki protokoły rad pedagogicznych nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących protokoły posiedzeń zespołów przedmiotowych zestawienia priorytetów przyjętych na rok szkolny 2011/2012 listy obecności na radach dzienniki lekcyjne ogłoszenia w gablotach szkolnych wycinki z lokalnej prasy konspekty (scenariusze) zebrań z rodzicami teczki wychowawców klas VI OSM I st. 13 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.7.1. 2.8. 2.9. 2.10. 2.11. 2.12. 2.13. 2.14 3.1. 3.2. Czy rodzice znają przyjęte w danym roku szkolnym priorytety kształcenia? Czy rodzice zostali poinformowani przez wychowawcę lub nauczycieli przedmiotowych, że spełnienie określonych wymagań może być podstawą dobrego wyniku na sprawdzianie? Czy rodzice zostali poinformowani przez wychowawcę lub nauczycieli przedmiotowych, nad jakimi umiejętnościami uczniowie muszą jeszcze popracować? Czy rodzice zostali poinformowani o planowanych w szkole próbnych sprawdzianach oraz innych testach wewnątrzszkolnych? Czy rodzice znają wyniki przeprowadzonych w szkole w bieżącym roku sprawdzianów próbnych? Jeśli TAK, to w jaki uzyskali te informacje? Czy uczniowie klas VI OSM I st. i klas IV-VI OSM II st. znają wyniki egzaminów zewnętrznych (sprawdzianu, egzaminów maturalnych) osiągnięte w szkole w poprzednich latach oraz wnioski z ich analizy? W jaki sposób uczniowie informowani są o wynikach i wnioskach z analiz? Czy nauczyciele informują uczniów klas VI OSM I st. i klas IV-VI OSM II st., co sprawiło zdającym trudność na poprzednich egzaminach zewnętrznych (sprawdzianie, egzaminach maturalnych)? Czy nauczyciele informują uczniów, nad jakimi umiejętnościami trzeba jeszcze popracować? Czy nauczyciele omawiają na lekcjach z uczniami wyniki przeprowadzonych w szkole egzaminów próbnych (sprawdzianów, egzaminów maturalnych, testów wewnątrzszkolnych) ? Czy uczniowie klas IV-VI OSM II st. są informowani, że spełnienie określonych wymagań (wykonanie zadań itp.) może być podstawą dobrego wyniku na maturze? Gdzie nauczyciele odnotowują przekazywanie rodzicom i uczniom wszelkich informacji o wynikach sprawdzianów zewnętrznych i próbnych (wewnątrzszkolnych), o wnioskach z ich analizy oraz wdrażaniu przyjętych priorytetów kształcenia? Czy nauczyciele wdrażają wnioski z analizy egzaminów zewnętrznych jako przyjęte w danym roku priorytety kształcenia? W jaki sposób nauczyciele wdrażają wnioski z analizy egzaminów zewnętrznych, czyli przyjęte w danym roku priorytety kształcenia? wybrane plany wynikowe z załącznikami dzienniki lekcyjne wybrane plany wynikowe z załącznikami wybrane konspekty (scenariusze) lekcji wybrane wytwory uczniów: prace klasowe, sprawdziany z przedmiotów kluczowych, czyli języka polskiego, historii, matematyki i przyrody w klasach VI a i VI b oraz języka polskiego, języka angielskiego i matematyki w klasach IV x, V x i VI x protokoły hospitacji 14 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Kiedy/ jak często nauczyciele wdrażają przyjęte w danym roku priorytety kształcenia? 3.4. Gdzie nauczyciele odnotowują podjęte działania? W jakich dokumentach można znaleźć potwier3.5. dzenie realizacji priorytetów? Czy nauczyciele wdrażają wnioski z analizy te3.6. stów wewnętrznych (próbnych sprawdzianów, egzaminów maturalnych)? W jaki sposób nauczyciele ćwiczą z uczniami 3.7. umiejętności, niezbędne do osiągnięcia wysokich wyników na egzaminach? Czy nauczyciele dostosowują metody i formy pra3.8. cy do treści i umiejętności, o których mowa w 3.8.1. analizach? Jeśli TAK, to w jaki sposób dostosowują metody i formy pracy do tych wskazań? Czy nauczyciele analizują postępy uczniów w obszarach wskazanych w analizach wyników 3.9. (przyjętych priorytetach)? Jeśli TAK, to w jaki 3.9.1 sposób analizują postępy uczniów w ww. obszarach? 3.3. 4.2. analizy wyników sprawdzianu oraz matury z języka polskiego, Czy wdrażanie przez szkołę wniosków z analizy angielskiego i matematyki wyników przyczynia się do wzrostu efektów protokoły rad pedagogicznych kształcenia? Jakie wymierne efekty osiąga szkoła nauczycieli przedmiotów ogólnow wyniku tych działań? kształcących protokoły posiedzeń zespołów przedmiotowych 15 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE WYNIKI I ICH INTERPRETACJA Główny Uszczegółowione problem pytania badawcze 1.1. Czy w szkole jest prowadzona szczegółowa analiza wyników egzaminów zewnętrznych? W jaki sposób opracowania wyników i wynikające z nich wnioski przekazywane są nauczycielom konkretnych przedmiotów w klasach VI OSM I st. oraz klas IV-V OSM II st. ? 3 1.2. Kto przygotowuje i w jakiej formie przedstawia wnioski z analiz? 1.3. Jak często to się odbywa? Otrzymane wyniki W szkole prowadzona jest szczegółowa analiza wyników egzaminów zewnętrznych, co potwierdzają zarówno ankietowani nauczyciele (100 % respondentów) oraz Wicedyrektor ZPSM do spraw ogólnokształcących, jak i analiza dokumentów szkolnych: protokołów z Rad Pedagogicznych Nauczycieli Przedmiotów Ogólnokształcących, protokołów spotkań zespołów przedmiotowych, pisemnych raportów z analiz, zestawień priorytetów przyjętych na rok szkolny 2011/2012 przez nauczycieli poszczególnych przedmiotów. Wnioski z analiz przygotowane są (według 100 % ankietowanych) przez nauczycieli w zespołach przedmiotowych głównie jako pisemne sprawozdania oraz zestawienia priorytetów do realizacji w danym roku szkolnym. Zazwyczaj referowane są przez przewodniczących zespołów na radach pedagogicznych (70 %), a ich opracowanie opiera się głównie o raporty OKE (70 %). Potwierdza to również w wywiadzie Wicedyrektor ZPSM do spraw ogólnokształcących oraz analiza ww. dokumentów szkolnych. Zdaniem większości nauczycieli analizy te przygotowywane są najczęściej po każdym oficjalnym i próbnym egzaminie zewnętrznym organizowanym przez OKE (70%) oraz po każdym próbnym egzaminie wydawnictwa OPERON (60%). Ponad połowa badanych wskazuje, że dzieje się to również zawsze na początku nowego roku szkolnego, czyli po oficjalnych raportach OKE i publikacji pełnych wyników egzaminów ogólnopolskich (60%), na cyklicznych spotkaniach zespołów przedmiotowych (60 %) oraz po każdym badaniu kompetencji przeprowadzonym przez Instytut Badań Kompetencji w Wałbrzychu (30%). Nie wykonuje się ich jednak po każdym teście czy sprawdzianie wewnętrznym. Informacje te potwierdza również wywiad z Wicedyrektor oraz analiza dokumentów związanych z pracą rad pedagogicznych i zespołów przedmiotowych. 16 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Główny Uszczegółowione problem pytania badawcze 1.4. W jaki sposób nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IV-VI OSM II st. zapoznają się z tymi analizami? Otrzymane wyniki Badani nauczyciele wskazują, że najczęściej zapoznają się z prezentacją analiz na posiedzeniach zespołów przedmiotowych (90 %) oraz dzięki obecności na radzie pedagogicznej nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących (80 %). Tylko dwie osoby wskazały jako źródło wiedzy o wynikach zestawienie priorytetów przekazane każdemu z nauczycieli przedmiotowych. Analiza protokołów rad pedagogicznych, posiedzeń zespołów przedmiotowych oraz list obecności na ww. potwierdza te informacje. Wicedyrektor zaznacza, że nauczyciele zazwyczaj robią podczas tych spotkań własne notatki, które później uwzględniają w pracy dydaktycznej. 1.5. Jakie dane Podstawowe dane zawarte w tych analizach to porównaotrzymują nauczy- nia wyników szkoły z wynikami w skali miasta, Okręgu, ciele klas VI OSM województwa i kraju oraz określenie łatwości standardów I st. oraz klas IV- dla poszczególnych klas i uczniów (90 % wskazań). PoVI OSM II st. ? łowa badanych potwierdza, że poznaje dzięki nim rozwiązywalność poszczególnych zadań w kontekście elementów podstawy programowej oraz określenie wskaźników zdawalności danego egzaminu, ale tylko dwie osoby zwracają uwagę również na podaną w nich wartość średniej arytmetycznej oraz wskaźniki statystyczne. Obecność wszystkich tych danych potwierdzają zapisy w analizowanych dokumentach. Wicedyrektor zauważa, że większość tych informacji na radach pedagogicznych oraz posiedzeniach zespołów przedmiotowych przekazywana jest nauczycielom w formie ogólnej – dopiero zapoznanie się z ich pisemną formą pozwala im poznać szczegóły. W czasie swoich spotkań omawiają głównie same wnioski, nie pojedyncze dane liczbowe. WSTĘPNA OCENA WG KRYTERIÓW Z analizy zebranych informacji wynika, że opracowania wyników są dostępne dla wszystkich badanych nauczycieli. Zdecydowana większość uczących w klasach VI OSM I st. oraz klas IV-V OSM II st. zapoznaje się z wynikami dzięki uczestnictwu w radach pedagogicznych oraz spotkaniach zespołów przedmiotowych, zauważa też różnorodność zawartych w nich danych, co potwierdza, że opracowania te są komunikatywne. Za mocną stronę należy uznać fakt, że informacje o wynikach i płynące z nich wnioski są w zespołach przedmiotowych przygotowywane systematycznie, po każdym ważnym egzaminie zewnętrznym i większości egzaminów próbnych oraz innych badaniach kompetencji. Słabą stroną jest jednak brak takich analiz po testach i egzaminach wewnętrznych. 17 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Czy rodzice uczniów z klas VI OSM I st. oraz uczniowie klas VI OSM I st. oraz IV-V OSM II st. znają wyniki egzaminów zewnętrznych i przyjęte w danym roku szkolnym priorytety? Główny Uszczegółowione problem pytania badawcze 2.1. Czy rodzice uczniów z klas VI OSM I st. znają wyniki sprawdzianu szóstoklasistów osiągnięte w szkole w poprzednich latach? 2.1.1. Jeśli TAK, to w jaki sposób rodzice uczniów z klas VI OSM I st. zostali poinformowani o wynikach? 2.2. Czy rodzice uczniów z klas VI OSM I st. wiedzą, co sprawiło zdającym największą trudność na poprzednich (ubiegłorocznych) sprawdzianach szóstoklasistów? 2.3. Czy rodzice uczniów z klas VI OSM I st. znają przyjęte w danym roku szkolnym priorytety kształcenia? Otrzymane wyniki Zdaniem większości nauczycieli klas VI OSM I st. rodzice ich uczniów znają wyniki sprawdzianu szóstoklasistów osiągnięte w szkole w poprzednich latach, potwierdza to jednak jedynie 65 % badanych rodziców (zdecydowanie tak - 24 %, raczej tak - 41%). Pozostali ich nie znają (raczej nie - 27 %, zdecydowanie nie - 7 %), jednak tylko dwoje rodziców uzasadniło tę odpowiedź stwierdzeniem, że po prostu tymi wynikami się nie interesowali. Jako główne źródło wiedzy dostępne rodzicom nauczyciele wskazywali przemówienie Dyrektora szkoły na rozpoczęciu roku szkolnego (potwierdza to 27 % rodziców) oraz zebranie ogólne, na którym nauczyciel-wychowawca przekazywał te dane (co potwierdzają konspekty spotkań z rodzicami wychowawców klas VI OSM I st.) oraz indywidualne spotkania rodziców z wychowawcą lub nauczycielami przedmiotowymi (te źródła wskazuje również - odpowiednio: 38 % i 10 % ankietowanych rodziców szóstoklasistów). Wyniki sprawdzianu w szkole można było również poznać dzięki wiadomościom w lokalnych mediach (prasie, telewizji), na co wskazał jeden z nauczycieli, ale też 10 % rodziców, którzy dodali także jako źródło wiedzy wystąpienia Dyrekcji za zakończeniu roku szkolnego oraz ogłoszenia w gablotach szkolnych (7 %) oraz szkolną stronę internetową (3 %). Zdaniem większości ankietowanych nauczycieli rodzice uczniów klas VI wiedzą, co na poprzednich sprawdzianach sprawiło zdającym największą trudność, co potwierdza ponad połowa rodziców (zdecydowanie tak - 17 %, raczej tak - 38 %). Pozostali rodzice nie mają tej wiedzy, ale tylko jedna osoba spośród rodziców uzasadniła to stwierdzeniem, że nie było o tym mowy na zebraniu. Według nauczycieli rodzice szóstoklasistów znają przyjęte w bieżącym roku szkolnym priorytety kształcenia (zdecydowanie tak - 33 %, raczej tak - 50 %), co potwierdza więcej niż połowa ankietowanych rodziców, jednak pozostali zaznaczają, że nie dysponują takimi informacjami (raczej nie - 24 %, zdecydowanie nie - 14 %), jednak nikt nie uzasadnia, dlaczego. 18 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Główny Uszczegółowione problem pytania badawcze 2.4. Czy rodzice uczniów z klas VI OSM I st. zostali poinformowani, że spełnienie określonych wymagań może być podstawą dobrego wyniku na sprawdzianie? 2.5. Czy rodzice uczniów z klas VI OSM I st. zostali poinformowani przez wychowawcę lub nauczycieli przedmiotowych, nad jakimi umiejętnościami uczniowie muszą jeszcze popracować? 2.6. Czy rodzice uczniów z klas VI OSM I st. zostali poinformowani o planowanych w szkole próbnych sprawdzianach i testach wewnątrzszkolnych? 2.7. Czy rodzice uczniów z klas VI OSM I st. znają wyniki przeprowadzonych w szkole w bieżącym roku sprawdzianów próbnych? Jeśli TAK, to w jaki sposób rodzice uczniów z klas VI OSM I st. uzyskali te informacje? Otrzymane wyniki Większość badanych nauczycieli klas VI OSM I st. (83 %) twierdzi, że rodzice ich uczniów zostali poinformowani przez wychowawcę (co potwierdzają dokumenty wychowawców klas) lub przez nich samych, że podstawą dobrego wyniku na sprawdzianie może być spełnienie przez szóstoklasistów określonych wymagań. Potwierdza to 86 % ankietowanych rodziców (13 % spośród nich takich informacji nie posiada, jednak nie uzasadniają oni, dlaczego tak jest). Większość nauczycieli (83 %) i rodziców uczniów z klas VI OSM I st. (79 %) potwierdza, że zostali oni poinformowani przez wychowawcę lub nauczycieli przedmiotowych, nad jakimi umiejętnościami ich dzieci muszą jeszcze popracować. Wiedzy tej nie posiada 17 % rodziców (raczej nie - 14 %, zdecydowanie nie - 3%), nie podają żadnego jednak uzasadnienia tej sytuacji. Konspekty (scenariusze) zebrań z rodzicami oraz teczki wychowawców klas VI OSM I st. potwierdzają, że wychowawcy informują rodziców, nad jakimi umiejętnościami uczniowie muszą jeszcze popracować. Wszyscy ankietowani nauczyciele oraz znacząca większość rodziców (90 %) zdecydowanie potwierdza, że zostali oni poinformowani o planowanych w szkole próbnych sprawdzianach. Zapisy w dziennikach lekcyjnych, konspekty (scenariusze) zebrań z rodzicami oraz teczki wychowawców klas VI OSM I st. potwierdzają, że wychowawcy informują również o planowanych w szkole sprawdzianach próbnych i ich wynikach. Wszyscy badani nauczyciele są przekonani, że rodzice uczniów z klas VI OSM I st. znają wyniki przeprowadzonych w bieżącym roku sprawdzianów próbnych, potwierdza to 79 % respondentów w grupie rodziców, jednak 21% z nich tej wiedzy nie posiada, choć nie uzasadnia, dlaczego (raczej nie - 14 %, zdecydowanie nie - 7 %). Głównym źródłem tych informacji - zdaniem nauczycieli - jest wychowawca, który przekazał je na zebraniu ogólnym (83 %) oraz relacja samego dziecka (67 %). Potwierdza to – odpowiednio: 48 % i 55 % rodziców. Większość nauczycieli wskazała również arkusz testu przekazany rodzicom do wglądu (67 %), jednak poświadcza to zaledwie 14 % rodziców, którzy dodatkowo wskazują jednak możliwość uzyskania informacji dzięki spotkaniom z wychowawcą lub nauczycielami (17 %). 19 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Główny Uszczegółowione problem pytania badawcze 2.8. Czy uczniowie klas VI OSM I st. i klas IV-VI OSM II st. znają wyniki egzaminów (sprawdzianu, egzaminów maturalnych) osiągnięte w szkole w poprzednich latach oraz wnioski z ich analizy? 2.9. W jaki sposób uczniowie informowani są o wynikach i wnioskach z analiz? 2.10. Czy nauczyciele informują uczniów klas VI OSM I st. i klas IV-VI OSM II st., co sprawiło zdającym trudność na poprzednich egzaminach zewnętrznych? 2.11. Czy nauczyciele informują uczniów klas VI OSM I st. i klas IV-VI OSM II st., nad jakimi umiejętnościami trzeba jeszcze popracować? Otrzymane wyniki Zdaniem większości badanych nauczycieli, uczących zarówno w klasach VI OSM I st., jak i klasach IV-VI OSM II st., ich uczniowie znają osiągnięte w szkole w poprzednich latach wyniki egzaminów zewnętrznych (sprawdzianu, egzaminów maturalnych) oraz wnioski z ich analizy. Wśród licealistów potwierdza to 64 % ankietowanych uczniów; 30 % z nich raczej tej wiedzy nie posiada (lub nie w pełni), co 4 uczniów uzasadnia głównie faktem, iż do tej pory nie interesowali się przyszłymi maturami, natomiast 6 % badanych uczniów trudno cokolwiek jednoznacznie potwierdzić. Większość nauczycieli uczących klasy IV-VI OSM II st. utrzymuje, że uczniowie informowani są o wynikach i wnioskach z analiz na lekcjach poświęconych omówieniu wyników testów próbnych (80 %) oraz w trakcie pogadanek poświęconych przygotowaniu do sprawdzianu lub egzaminu maturalnego (50 %). Potwierdza to odpowiednio 23 % i 51 % badanych licealistów. Ponadto nauczyciele prezentują uczniom przyjęte na dany rok szkolny priorytety kształcenia, czyli wskazują treści ważne (40 %), co poświadcza 23 % uczniów, a 20 % nauczycieli omawia je na początku roku szkolnego (potwierdza to 11 % ankietowanych licealistów). Wszyscy badani nauczyciele informują swoich uczniów, co na poprzednich egzaminach zewnętrznych (sprawdzianie i maturach) sprawiło zdającym największą trudność. Potwierdza to ponad połowa (63 %) ankietowanych licealistów, z kolei 37 % nie posiada takiej wiedzy, większość z nich jednak nie uzasadnia, dlaczego (2 osoby podkreślają brak zainteresowania, 1 - zaznacza, że ma taką wiedzę tylko na temat matur z języka polskiego). Zarówno wszyscy badani nauczyciele, jak i znacząca większość ankietowanych uczniów klas IV-VI OSM II st. (92 %) potwierdza, że nauczyciele informują swoich uczniów, nad jakimi umiejętnościami trzeba jeszcze popracować. Obserwacja (z dyspozycjami) wybranych lekcji z przedmiotów kluczowych, przeprowadzona przez Wicedyrektor to poświadcza. 20 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Główny Uszczegółowione Otrzymane wyniki problem pytania badawcze 2.12. Czy nauczy- Wszyscy ankietowani nauczyciele omawiają na lekcjach z ciele omawiają na uczniami klas VI OSM I oraz klas IV-VI OSM II st. wylekcjach z ucznia- niki przeprowadzonych w szkole próbnych sprawdziami klas VI OSM I nów, egzaminów maturalnych i innych testów wewnątrzoraz klas IV-VI szkolnych. OSM II st. wyniki Potwierdza to większość respondentów spośród rodziców przeprowadzonych szóstoklasistów (83 %) oraz większość badanych licealiw szkole egzami- stów (80 %). Pozostali tego nie poświadczają albo nie nów próbnych? mają żadnej wiedzy na ten temat. 2.13. Czy ucznio- Nauczyciele uczący w klasach IV-VI OSM II st. twierdzą, wie klas IV-VI iż uczniowie są przez nich informowani, że spełnienie OSM II st. są in- określonych wymagań (wykonanie zadań itp.) może być formowani, że podstawą dobrego wyniku na maturze. spełnienie okre- Potwierdza to 99 % ankietowanych licealistów oraz prześlonych wymagań prowadzona przez Wicedyrektor obserwacja lekcji języka może być podsta- polskiego w klasie V OSM II st. wą dobrego wyniku na maturze? 2.14. Gdzie nau- Z ankiet wynika, że większość badanych nauczycieli klas czyciele odnoto- VI OSM I st. i klas IV-VI OSM II st. odnotowuje przekawują przekazywa- zywanie rodzicom i uczniom wszelkich informacji o wynie rodzicom i nikach sprawdzianów zewnętrznych i próbnych przede uczniom wszel- wszystkim w dziennikach lekcyjnych (90 %); połowa z kich informacji o nich zaznacza to zagadnienie w załącznikach do planów wynikach egzami- wynikowych, a po 20 % - w scenariuszu zebrania ogólnenów zewnętrznych go z rodzicami oraz w teczce wychowawcy klasy. i próbnych (we- Potwierdza to również analiza ww. dokumentów. wnątrzszkolnych), o wnioskach z ich analizy oraz wdrażaniu przyjętych priorytetów kształcenia? WSTĘPNA OCENA WG KRYTERIÓW Z przeprowadzonych badań wynika, że dzięki różnorodnym formom upowszechniania informacji zarówno wyniki egzaminów zewnętrznych, jak i przyjęte w danym roku szkolnym priorytety kształcenia znane są większości rodziców uczniów z klas VI OSM I st. oraz większości uczniów klas VI OSM I st. oraz IV-V OSM II st., jednak nie wszyscy mają pełną świadomość znaczenia tych opracowań: ich wpływu na pracę dydaktyczną nauczycieli w danym roku szkolnym oraz na wynik późniejszych egzaminów zewnętrznych. Mocną stroną jest odpowiednie upowszechnianie informacji o wynikach i priorytetach wśród rodziców uczniów klas VI OSM I st., jednak do słabych stron zaliczyć należy znikomą wiedzę na ten temat i niski poziom zrozumienia dla znaczenia tych zagadnień wśród samych uczniów klas licealnych. 21 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Główny Uszczegółowione problem pytania badawcze 3.1. Czy nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IVVI OSM II st. wdrażają wnioski z analizy egzaminów zewnętrznych jako przyjęte w danym roku priorytety kształcenia? 3.2. W jaki sposób nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IV-VI OSM II st. wdrażają wnioski z analizy egzaminów zewnętrznych? 3.3. Kiedy/ jak często nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IV-VI OSM II st. wdrażają przyjęte w danym roku priorytety kształcenia? 3.4. Gdzie nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IVVI OSM II st. odnotowują podjęte działania? Otrzymane wyniki Zdecydowana większość badanych nauczycieli wdraża wnioski z analizy egzaminów zewnętrznych jako przyjęte w danym roku priorytety kształcenia. Potwierdza to zarówno analiza dokumentów, jak i wywiad z Wicedyrektor. Nauczyciele wdrażają wnioski z analizy głównie poprzez dostosowanie form i metod pracy do wymagań egzaminacyjnych (90 %) oraz odpowiedni, zgodny z priorytetami zakres prac pisemnych, ćwiczeń i zadań oraz przeprowadzanie testów próbnych (np. organizowanych przez OKE) i innych sprawdzianów wewnętrznych (80 %). Połowa z nich konsekwentnie realizuje standardy wskazane we wnioskach, w mniejszym zakresie wdrażają oni ww. wnioski przez wprowadzanie zmian do planów wynikowych, zmiany w zakresach realizowanego materiału czy w kształconych umiejętnościach (po 20 %). Potwierdza to zarówno analiza dokumentów, jak i wywiad z Wicedyrektor. Przeprowadzona w ramach ewaluacji obserwacja lekcji wykazała natomiast, że nauczyciele dostosowują do priorytetów zakres prac pisemnych i sprawdzianów oraz realizują standardy egzaminacyjne wskazane we wnioskach. Badani nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IV-VI OSM II st. wdrażają przyjęte w danym roku priorytety kształcenia systematycznie przez cały rok szkolny. Mniej niż połowa z nich zaznacza również, że robi to po każdym próbnym teście (sprawdzianie, maturze). Niektórzy wdrażają priorytety na lekcjach związanych z danym standardem lub podczas podsumowania działu (po 30 %), pewna grupa nauczycieli realizuje je na każdej lekcji (20 %). Potwierdza to zarówno analiza dokumentów, jak i wywiad z Wicedyrektor. Nauczyciele odnotowują te działania przede wszystkim w dziennikach lekcyjnych (80 %), mniejsza grupa robi to również w planach wynikowych lub załącznikach do planów (odpowiednio: 40 % i 20 %). Potwierdza to zarówno analiza dokumentów, jak i wywiad z Wicedyrektor. 22 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Główny Uszczegółowione problem pytania badawcze 3.5. W jakich dokumentach można znaleźć potwierdzenie realizacji priorytetów? 3.6. Czy nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IVVI OSM II st. wdrażają wnioski z analizy egzaminów próbnych? 3.7. W jaki sposób nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IV-VI OSM II st. ćwiczą z uczniami umiejętności niezbędne do osiągnięcia wysokich wyników na egzaminach? Otrzymane wyniki Większość nauczycieli wskazuje jako potwierdzenie realizacji priorytetów zarówno zapisy w dzienniku lekcyjnym, jak i testy i sprawdziany (po 80 %). Ponad połowa (60 %) przywołuje jako dowody prace i inne wytwory uczniów, a 40 % - adnotacje w planach wynikowych lub załącznikach do nich. Potwierdza to zarówno analiza ww. dokumentów, jak i wywiad z Wicedyrektor. Ankietowani nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IVVI OSM II st. twierdzą, że wdrażają również wnioski z analizy testów wewnętrznych (próbnych sprawdzianów, egzaminów maturalnych (zdecydowanie tak - 90 %, raczej tak – 10 %) Potwierdza to zarówno analiza ww. dokumentów, jak i wywiad z Wicedyrektor. Jako najczęstsze sposoby nauczyciele klas VI OSM II st. wskazują ćwiczenie na lekcjach zagadnień, które sprawiły najwięcej problemów, prace klasowe sprawdzające umiejętności w obrębie standardów wskazanych we wnioskach oraz odpowiednio opracowane prace domowe (np. różnorodne formy wypowiedzi, typy zadań itp.). W tej grupie nauczycieli aż 83 % zachęca szóstoklasistów do samodzielnej pracy (np. wykonywania sprawdzianów online lub z innych źródeł), 67 % przeprowadza standaryzowane testy próbne (poza ogólnopolskimi próbami OKE). Połowa nauczycieli uczących szóstoklasistów prowadzi dodatkowe zajęcia wyrównujące braki i robi sprawdziany wiedzy z zakresu materiału określonego we wnioskach z analiz (priorytetach). Część z nich (33 %) stosuje również różnorakie kartkówki i inne formy odpytywania oraz prowadzi indywidualne konsultacje poświęcone omówieniu poprawności wykonanych zadań. Wśród nauczycieli klas IV-VI OSM II st. wszyscy deklarują, że najczęściej kładą nacisk na ćwiczenie na lekcjach zagadnień, które sprawiły najwięcej problemów, co potwierdza 89 % licealistów (bardzo często – 46 %, czasami 43 %). Ponadto - z różną częstotliwością – nauczyciele przygotowują prace klasowe, sprawdzające umiejętności w obrębie wskazanych we wnioskach standardów (potwierdza to łącznie 91 % uczniów klas IV-VI OSM II st. oraz przeprowadzona przez Wicedyrektor obserwacja lekcji). 23 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Główny Uszczegółowione problem pytania badawcze 3.8. Czy nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IVVI OSM II st. dostosowują metody i formy pracy do treści i umiejętności, o których mowa w analizach? Jeśli TAK, to w jaki sposób dostosowują metody i formy pracy do tych wskazań? Otrzymane wyniki Nauczyciele przygotowują również odpowiednio opracowane prace domowe, co poświadcza także ankietowana młodzież (92 %), oraz organizują sprawdziany wiedzy zakresu materiału z określonego w priorytetach (92 % wskazań wśród uczniów), różnorakie kartkówki i inne formy odpytywania (72 % wskazań licealistów). Nauczyciele twierdzą ponadto, że przeprowadzają czasami (poza ogólnopolskimi próbami OKE i wydawnictwa OPERON) standaryzowane testy próbne, co potwierdza 63 % ankietowanych uczniów. Ponad połowa nauczycieli deklaruje, że - z różną częstotliwością - zachęca uczniów do samodzielnej pracy (np. wykonywania testów ze stron OKE), prowadzi także indywidualne konsultacje poświęcone omówieniu poprawności wykonanych zadań - nie potwierdza tego jednak – odpowiednio: 57 % oraz 32 % licealistów. Nauczyciele przyznają, że rzadko prowadzą dodatkowe zajęcia wyrównujące „braki” przyszłych maturzystów – udaje się to zaledwie 25 % (poświadcza to 26 % badanych uczniów). Wszystkie te informacje potwierdza również analiza dokumentów (wpisów w dziennikach lekcyjnych, wytworów uczniów), wywiad z Wicedyrektor oraz obserwacja lekcji. Większość badanych nauczycieli (70 %) deklaruje, że dostosowuje metody i formy pracy do treści i umiejętności, o których mowa w analizach. Najczęściej polega to na systematycznych ćwiczeniach praktycznych (np. czytaniu poleceń „ze zrozumieniem”, wypisywaniu danych itp.). Mniej niż połowa ankietowanych pracuje metodami aktywnymi, a 30 % uwzględnia możliwości rozwojowe i intelektualne każdego ucznia oraz stosuje formy pracy służące indywidualizacji nauczania. Wszystkie te informacje potwierdza również analiza dokumentów (wpisów w dziennikach lekcyjnych, wytworów uczniów), wywiad z Wicedyrektor oraz obserwacja lekcji. 24 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Główny Uszczegółowione problem pytania badawcze 3.9. Czy nauczyciele klas VI OSM I st. oraz klas IVVI OSM II st. analizują postępy uczniów w obszarach wskazanych w analizach wyników (przyjętych priorytetach)? Jeśli TAK, to w jaki sposób analizują postępy uczniów w ww. obszarach? Otrzymane wyniki Zarówno nauczyciele klas VI OSM I st., jak i klas IV-VI OSM II st. analizują postępy uczniów w obszarach wskazanych w analizach wyników. Polega to głównie na omawianiu i analizowaniu osiągnięć uczniów w zespołach klasowych po przeprowadzonej pracy pisemnej, sprawdzianie czy teście (90 %) oraz systematycznym przeprowadzaniu pisemnych prac kontrolnych (80 %). Nauczyciele wskazują wówczas zwykle mocne i słabe strony uczniów (70 %), stosują też bieżące odpytywanie uczniów i rzeczowo omawiają ich odpowiedzi (60 %). Część z nich (po 30 %) analizuje i omawia postępy uczniów na zebraniach rodziców i spotkaniach indywidualnych oraz ocenia przyrost wiedzy uczniów poprzez porównywanie wyników z poszczególnych zadań w kontekście wcześniejszych wyników, z np. prób egzaminu. Niektórzy (20 %) omawiają również postępy klas na spotkaniach zespołów przedmiotowych. Wszystkie te informacje potwierdza również analiza dokumentów (wpisów w dziennikach lekcyjnych, wytworów uczniów), wywiad z Wicedyrektor oraz obserwacja lekcji. WSTĘPNA OCENA WG KRYTERIÓW Z przeprowadzonych badań wynika, że rekomendacje płynące z wniosków z analizy wyników egzaminów oraz ich prób wewnątrzszkolnych wdrażane są przez większość nauczycieli jako priorytety kształcenia w danym roku szkolnym. Działania nauczycieli mają różnorodne formy. Są one udokumentowane, spójne z ogólnymi wytycznymi i realizowane zgodnie z założeniami, systematycznie i celowo. Mocną stroną jest celowość i systematyczność działań podejmowanych przez nauczycieli, słabą – sporadyczne uwzględnianie w pracy możliwości każdego ucznia i stosowanie indywidualizacji nauczania oraz mała ilość zajęć dodatkowych wyrównujących braki uczniów. 25 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Główny Uszczegółowione problem pytania badawcze 4.1. Jakie korzyści dostrzega się w prowadzeniu przez szkołę analiz wyników sprawdzianów szóstoklasistów i testów wewnętrznych? Otrzymane wyniki Najważniejszą - zdaniem większości ankietowanych korzyścią, płynącą z prowadzenia przez szkołę analiz wyników, jest otrzymanie informacji zwrotnej, które partie materiału sprawiają uczniom najwięcej trudności i którym zagadnieniom trzeba poświęcić na lekcjach więcej czasu (100 % nauczycieli, 45 % rodziców i 60 % uczniów). Wskazywane są również wyższe od średniej krajowej wyniki egzaminów zewnętrznych, czyli sprawdzianu i matur (odpowiednio: 70 % ,14 % i 29 %), efektywniejsza praca z uczniami kolejnych roczników (50 %, 34 %, 54 %), przyrost wiedzy u uczniów (40 %, 31 %, 43 uczniów) oraz stuprocentowa „zdawalność” (30 %, 23 %). Uczniowie dostrzegają również korzyść w postaci lepszej gospodarki czasem przeznaczonym na realizację konkretnych partii materiału (37 %, 10 % 7 %) oraz możliwość oceny skuteczności nauczania poszczególnych przedmiotów (20 %, 27 %, 49 %). Jedna osoba spośród badanych uczniów nie dostrzega w prowadzeniu analiz wyników żadnych korzyści. Wszystkie te informacje potwierdza również analiza dokumentów (analiz wyników, protokółów z posiedzeń zespołów i rad pedagogicznych) oraz wywiad z Wicedyrektor. 4.2. Czy wdraża- Zdaniem znaczącej większości ankietowanych wdrażanie nie przez szkołę przez szkołę wniosków z analizy wyników przyczynia się wniosków z anali- do wzrostu efektów kształcenia (raczej tak: 70 % nauczyzy wyników przy- cieli, 52 % rodziców i 34 % licealistów; zdecydowanie czynia się do tak: 30 % nauczycieli, 24 % rodziców, 34 % uczniów). wzrostu efektów Około 7 % rodziców szóstoklasistów i 6 % uczniów klas kształcenia? Jeśli IV-VI OSM II st. ma odmienne zdanie, a 17 % ankietoTAK, to jakie wanych rodziców oraz 26 % uczniów nie ma żadnej opiwymierne efekty nii na ten temat. osiąga szkoła w Wszystkie te informacje potwierdza również analiza dowyniku tych dzia- kumentów (analiz wyników, protokółów z posiedzeń zełań? społów i rad pedagogicznych) oraz wywiad z Wicedyrektor, która powołała się na aktualne, wysokie wyniki sprawdzianu i matur 2012. WSTĘPNA OCENA WG KRYTERIÓW Badania potwierdzają, że wdrażane działania przyczyniają się do wymiernego wzrostu efektów kształcenia, są skuteczne i przynoszą trwałe efekty w postaci wysokich wyników uczniów na egzaminach zewnętrznych. Mocną stroną szkoły jest osiąganie przez uczniów wyników egzaminacyjnych na poziomie staninów: wysokiego, bardzo wysokiego i najwyższego, co potwierdza efektywność nauczania, jednak do stron słabych można zaliczyć niską świadomość rodziców i uczniów co do wpływu na te osiągnięcia prowadzonych w szkole analiz wyników wcześniejszych egzaminów zewnętrznych oraz wdrażania płynących z nich wniosków w pracę dydaktyczną nauczycieli. 26 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 4 WNIOSKI I REKOMENDACJE 1. Warto kontynuować prowadzone w szkole analizowanie wyników egzaminów zewnętrznych, zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym, ze szczególnym wskazaniem na wnikliwą analizę porównawczą w celu stwierdzenia, jak na przestrzeni kolejnych lat kształtowały się umiejętności uczniów na wszystkich poziomach nauczania. 2. W związku z tym należy rozbudować ewaluację wewnętrzną o systematycznie prowadzoną w całym zespole szkół po każdym przejściu uczniów na kolejny etap edukacyjny diagnozę wstępną, która może stać się punktem wyjścia zarówno do badania przyrostu wiedzy i umiejętności uczniów oraz planowania i organizowania procesu kształcenia w szkole, jak i skutecznego wspierania uczniów w ich rozwoju. 3. Warto też systematycznie dokonywać korelacji między wynikami egzaminów zewnętrznych i wynikami egzaminów próbnych oraz wynikami klasyfikacji uczniów, a następnie wykorzystać wnioski płynące z tych zestawień w celu autoewaluacji dalszej pracy. 4. Należy również w większym stopniu wykorzystywać te analizy do modyfikacji indywidualnych planów pracy nauczycieli oraz metod i form pracy z uczniami. 5. Warto z większą konsekwencją uwzględniać w pracy dydaktycznej, ukierunkowanej przez analizy egzaminów zewnętrznych, możliwości każdego ucznia, w większym stopniu stosować indywidualizację nauczania oraz zwiększyć ilość zajęć dodatkowych wyrównujących braki 6. W sposób szczególny trzeba zadbać o to, by wszyscy uczniowie (zarówno klas OSM I st., jak i klas OSM II st.) mieli taki wgląd do swoich testów, egzaminów próbnych i innych prac klasowych, który pozwoli im w pełni uświadomić sobie i określić braki w wiadomościach i umiejętnościach na etapie przygotowań do egzaminów zewnętrznych. 7. Należy również dopracować wzajemną komunikację między szkołą a rodzicami na temat analiz egzaminów zewnętrznych i płynących z nich wniosków: np. na zebraniach ogólnych zwrócić baczniejszą uwagę na wyczerpujący przekaz informacji o wynikach oraz o tym, w jakich dziedzinach rodzice mogą wspomóc swoje dziecko w uzupełnieniu umiejętności i wiadomości przygotowujących je do sprawdzianu, testu czy też matury. 8. Ponadto warto zadbać o większą świadomość zarówno rodziców, jak i uczniów co do znaczenia analiz wyników wszystkich egzaminów przeprowadzanych w szkole oraz wpływu wdrażania płynących z nich wniosków w tok kształcenia uczniów na osiągnięte przez nich wyniki egzaminów zewnętrznych. 27 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 5 5.1 ZAŁĄCZNIKI ANKIETY DLA NAUCZYCIELI 5.1.1 ANKIETA DLA NAUCZYCIELI KLAS VI OSM I st. Szanowni Państwo! Chcąc podnieść efektywność działań szkoły, kierujemy do Państwa tę ankietę i uprzejmie prosimy o jej wypełnienie. Celem badań jest analiza skuteczności pracy dydaktycznej w zakresie wdrażania wniosków z analizy wyników egzaminów zewnętrznych. Prosimy zaznaczyć wybrane pole lub w miejsce kropek wpisać własną odpowiedź. Dziękujemy za wypełnienie ankiety. 1. 2. 3. 4. 1.1. Czy w szkole jest prowadzona szczegółowa analiza wyników egzaminów zewnętrznych? tak nie nie wiem 1.2. Kto przygotowuje i w jakiej formie przedstawia wnioski z analiz? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) opracowane w zespołach przedmiotowych w oparciu o raporty OKE przygotowane jako pisemne sprawozdania z analizy przez nauczycieli w zespołach przedmiotowych referowane na radzie pedagogicznej przez przewodniczących zespołów przedmiotowych przedstawione w formie pisemnej jako priorytety do realizacji w danym roku szkolnym 1.3. Jak często to się odbywa? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) zawsze na początku nowego roku szkolnego na cyklicznych spotkaniach zespołów przedmiotowych po każdym próbnym egzaminie / teście zewnętrznym przygotowanym przez OKE po każdym próbnym egzaminie / teście zewnętrznym przygotowanym przez OPERON po każdym „wałbrzyskim” badaniu kompetencji po każdym teście / sprawdzianie wewnętrznym 1.4. W jaki sposób zapoznają się Państwo z tymi analizami? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) dzięki obecności na posiedzeniach rady pedagogicznej z lektury protokołów rad pedagogicznych z zestawienia priorytetów przekazanego każdemu z nauczycieli przedmiotowych z prezentacji analiz na posiedzeniach zespołów przedmiotowych 5. 6. 1.5. Jakie dane Państwo otrzymujecie? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) określenie wskaźników zdawalności danego egzaminu porównanie wyników szkoły z wynikami w skali miasta, Okręgu, województwa i kraju. wartość średniej arytmetycznej oraz wskaźników statystycznych łatwość standardów dla poszczególnych klas i uczniów rozwiązywalność poszczególnych zadań w kontekście elementów podstawy programowej 2.1. Czy rodzice znają wyniki sprawdzianu szóstoklasistów osiągnięte w szkole w poprzednich latach? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? …………………………....................……………… 28 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 7. 8. 9. 2.1.2. Jeśli TAK, to w jaki sposób rodzice uczniów klas VI OSM I st. zostali poinformowani o wynikach? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) Dyrektor szkoły mówił o tym na rozpoczęciu roku szkolnego nauczyciel-wychowawca przekazał dane na zebraniu ogólnym wyniki umieszczone są na szkolnej stronie internetowej dzięki wiadomościom w lokalnych mediach (prasie, telewizji) podczas spotkań indywidualnych z wychowawcą lub nauczycielami przedmiotowymi w inny sposób (jak?) ……………………………………………………… 2.2. Czy rodzice uczniów klas VI OSM I st. wiedzą, co sprawiło zdającym największą trudność na poprzednich (ubiegłorocznych) sprawdzianach szóstoklasistów? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć 2.3. Czy rodzice uczniów klas VI OSM I st. znają przyjęte w danym roku szkolnym priorytety kształcenia? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć 2.4. 10. Czy rodzice uczniów klas VI OSM I st. zostali poinformowani przez wychowawcę lub nauczycieli przedmiotowych, że spełnienie określonych wymagań może być podstawą dobrego wyniku na sprawdzianie? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć 2.5. 11. Czy rodzice uczniów klas VI OSM I st. zostali poinformowani przez wychowawcę lub nauczycieli przedmiotowych, nad jakimi umiejętnościami uczniowie muszą jeszcze popracować? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć 2.6. 12. Czy rodzice uczniów klas VI OSM I st. zostali poinformowani o planowanych w szkole próbnych sprawdzianach oraz innych testach wewnątrzszkolnych? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………....................… 2.7. 13. Czy rodzice uczniów klas VI OSM I st. znają wyniki przeprowadzonych w szkole w bieżącym roku sprawdzianów próbnych oraz innych testów wewnątrzszkolnych? zdecydowanie tak 29 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć 2.7.1. 14. Jeśli TAK, to w jaki sposób rodzice uzyskali te informacje?(można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) nauczyciel-wychowawca przekazał dane na zebraniu ogólnym podczas spotkań indywidualnych z wychowawcą podczas spotkań indywidualnych z nauczycielami przedmiotowymi za pośrednictwem arkusza testu przekazanego do wglądu z relacji dziecka w inny sposób (jak?) ……………………………………………………… 2.8. 15. Czy uczniowie znają wyniki sprawdzianów osiągnięte w szkole w poprzednich latach oraz wnioski z ich analizy ? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć 2.9. 16. W jaki sposób uczniowie informowali są o wynikach i wnioskach z analiz? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) nauczyciele omawiają je na początku roku szkolnego na lekcjach poświęconych omówieniu wyników testów próbnych w trakcie pogadanek poświęconych przygotowaniu do egzaminów zewnętrznych (sprawdzianu) przez prezentację przez nauczyciela przyjętych na dany rok szkolny priorytetów (wskazanie treści ważnych) 2.10. 17. Czy informują Państwo swoich uczniów, co sprawiło zdającym trudność na poprzednich sprawdzianach? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………....................…………………………… 2.11. 18. Czy informują Państwo uczniów, nad jakimi umiejętnościami trzeba jeszcze popracować? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………........ 2.12. 19. Czy omawiają Państwo z uczniami na lekcjach wyniki przeprowadzonych w szkole próbnych sprawdzianów oraz innych testów wewnątrzszkolnych? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………............... 30 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 2.13. 20. Czy uczniowie są informowani, że spełnienie określonych wymagań (wykonanie zadań itp.) może być podstawą dobrego wyniku na sprawdzianie? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………………… 2.14. 21. Gdzie odnotowują Państwo przekazywanie rodzicom i uczniom wszelkich informacji o wynikach sprawdzianów zewnętrznych i próbnych (wewnątrzszkolnych), o wnioskach z ich analizy oraz wdrażaniu przyjętych priorytetów kształcenia? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) w zapisach w dzienniku w teczce wychowawcy klasy w scenariuszu / konspekcie zebrania ogólnego z rodzicami w załącznikach do planów wynikowych w innych dokumentach (jakich) ................................................... 3.1. 22. Czy wdrażają Państwo wnioski z analizy sprawdzianów (przyjęte w danym roku priorytety kształcenia)? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………....................………… 3.2. 23. W jaki sposób wdrażają Państwo wnioski z analizy sprawdzianów (przyjęte w danym roku priorytety kształcenia)? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) wprowadzenie zmian do planów wynikowych zmiany w zakresach realizowanego materiału wprowadzenie zmian w kształconych umiejętnościach zgodny z priorytetami zakres przygotowywanych prac pisemnych, ćwiczeń i zadań dostosowanie form i metod pracy do wymagań egzaminacyjnych (standardów) konsekwentne realizowanie wskazanych we wnioskach standardów przeprowadzanie próbnych testów (np. organizowanych przez OKE) i innych wewnętrznych sprawdzianów kompetencji 3.3. 24. Kiedy / jak często wdrażają Państwo przyjęte w danym roku priorytety kształcenia? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) systematycznie przez cały rok szkolny na każdej lekcji co jakiś czas, na lekcjach związanych z danym standardem podczas podsumowania każdego działu po każdym próbnym teście (sprawdzianie) 3.4. 25. Gdzie odnotowują Państwo podjęte działania? w zapisach w dzienniku w planach wynikowych w załącznikach do planów wynikowych w innych dokumentach (jakich?) .................................... 3.5. 26. W jakich dokumentach można znaleźć potwierdzenie realizacji tych ustaleń? w zapisach w dzienniku w planach wynikowych / załącznikach do planów wynikowych 31 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE w pracach i innych wytworach uczniów w testach i sprawdzianach w innych dokumentach (jakich?)....................................................................... 3.6. 27. Czy wdrażają Państwo wnioski z analizy testów wewnętrznych (próbnego sprawdzianu)? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? …....................……………………………………… 3.7. 28. W jaki sposób ćwiczą Państwo z uczniami umiejętności, uznane we wnioskach z analiz za niezbędne do osiągnięcia wysokich wyników na sprawdzianie szóstoklasisty? (prosimy zaznaczyć wybrany wariant w tabeli) Bardzo często Czasami Bardzo rzadko Nie stosuję nacisk na ćwiczenie na lekcjach tych zagadnień, które sprawiły najwięcej problemów odpowiednio opracowane prace domowe (np. różnorodne formy wypowiedzi, typy zadań itp.) różnorakie kartkówki i inne formy odpytywania sprawdziany wiedzy z określonego we wnioskach z analiz (priorytetach) zakresu materiału prace klasowe sprawdzające umiejętności w obrębie wskazanych we wnioskach standardów przeprowadzanie standaryzowanych testów próbnych (poza ogólnopolskimi próbami OKE) zachęcanie uczniów do samodzielnej pracy (np. wykonywania testów online lub z innych źródeł) indywidualne konsultacje poświęcone omówieniu poprawności wykonanych zadań wprowadzenie dodatkowych zajęć wyrównujących braki 3.8. 29. Czy dostosowują Państwo metody i formy pracy do treści i umiejętności, o których mowa w analizach? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………....................…………… 3.8.1. 30. Jeśli TAK, to w jaki sposób dostosowują Państwo metody i formy pracy do tych wskazań? systematyczne ćwiczenia praktyczne np. czytanie poleceń „ze zrozumieniem”, wypisywanie danych praca metodami aktywnymi stosowanie form pracy służących indywidualizacji nauczania uwzględnianie możliwości rozwojowych i intelektualnych każdego ucznia 3.9. 31. Czy analizują Państwo postępy uczniów w obszarach wskazanych w analizach wyników (przyjętych priorytetach)? zdecydowanie tak 32 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………....................…………… 3.9.1. 32. Jeśli TAK, to w jaki sposób analizują Państwo postępy uczniów w ww. obszarach? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) bieżące odpytywanie uczniów i rzeczowe omawianie ich odpowiedzi omawianie i analizowanie osiągnięć uczniów w zespołach klasowych po przeprowadzonej pracy pisemnej, sprawdzianie, teście wskazywanie mocnych i słabych stron przeprowadzanie pisemnych prac kontrolnych (testy, kartkówki, sprawdziany) ocena przyrostu wiedzy uczniów poprzez porównywanie wyników z poszczególnych zadań w kontekście wyników wcześniejszych, z np. prób egzaminu ocena postępów na spotkaniach zespołów przedmiotowych analiza postępów na zebraniach rodziców i spotkaniach indywidualnych 4.1. 33. Jakie korzyści dostrzegają Państwo w prowadzeniu przez szkołę analiz wyników zewnętrznych sprawdzianów szóstoklasistów oraz testów wewnętrznych? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) wyniki egzaminów zewnętrznych (sprawdzianu) wyższe od średniej krajowej 100 % „zdawalności” przyrost wiedzy u uczniów ocena skuteczności nauczania poszczególnych przedmiotów informacja zwrotna, które partie materiału sprawiają uczniom najwięcej trudności i którym zagadnieniom trzeba poświęcić na lekcjach więcej czasu lepsza gospodarka czasem przeznaczonym na realizację konkretnych partii materiału efektywniejsza praca z uczniami kolejnych roczników inne (jakie?) ……………………………………………………… 4.2. 34. Czy - Państwa zdaniem - wdrażanie przez szkołę wniosków z analizy wyników przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego?....…………………………………… 33 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 5.1.2 ANKIETA DLA NAUCZYCIELI KLAS IV-VI OSM II st. Szanowni Państwo! Chcąc podnieść efektywność działań szkoły, kierujemy do Państwa tę ankietę i uprzejmie prosimy o jej wypełnienie. Celem badań jest analiza skuteczności pracy dydaktycznej w zakresie wdrażania wniosków z analizy wyników egzaminów zewnętrznych. Prosimy zaznaczyć wybrane pole lub w miejsce kropek wpisać własną odpowiedź. Dziękujemy za wypełnienie ankiety. 1. 2. 3. 4. 1.1. Czy w szkole jest prowadzona szczegółowa analiza wyników egzaminów zewnętrznych? tak nie nie wiem 1.2. Kto przygotowuje i w jakiej formie przedstawia wnioski z analiz? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) opracowane w zespołach przedmiotowych w oparciu o raporty OKE przygotowane jako pisemne sprawozdania z analizy przez nauczycieli w zespołach przedmiotowych referowane na radzie pedagogicznej przez przewodniczących zespołów przedmiotowych przedstawione w formie pisemnej jako priorytety do realizacji w danym roku szkolnym 1.3. Jak często to się odbywa? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) zawsze na początku nowego roku szkolnego na cyklicznych spotkaniach zespołów przedmiotowych po każdym próbnym egzaminie / teście zewnętrznym przygotowanym przez OKE po każdym próbnym egzaminie / teście zewnętrznym przygotowanym przez OPERON po każdym „wałbrzyskim” badaniu kompetencji po każdym teście / sprawdzianie wewnętrznym 1.4. W jaki sposób zapoznają się Państwo z tymi analizami? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) dzięki obecności na posiedzeniach rady pedagogicznej z lektury protokołów rad pedagogicznych z zestawienia priorytetów przekazanego każdemu z nauczycieli przedmiotowych z prezentacji analiz na posiedzeniach zespołów przedmiotowych 5. 6. 7. 1.5. Jakie dane Państwo otrzymujecie? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) określenie wskaźników zdawalności danego egzaminu porównanie wyników szkoły z wynikami w skali miasta, Okręgu, województwa i kraju. wartość średniej arytmetycznej oraz wskaźników statystycznych łatwość standardów dla poszczególnych klas i uczniów rozwiązywalność poszczególnych zadań w kontekście elementów podstawy programowej 2.8. Czy uczniowie klas IV-VI OSM II st. znają wyniki egzaminów maturalnych osiągnięte szkole w poprzednich latach oraz wnioski z ich analizy ? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć w 2.9. W jaki sposób uczniowie informowali są o wynikach i wnioskach z analiz? (można zaznaczyć więcej niż 34 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE jedną odpowiedź) nauczyciele omawiają je na początku roku szkolnego na lekcjach poświęconych omówieniu wyników testów próbnych w trakcie pogadanek poświęconych przygotowaniu do egzaminów zewnętrznych (sprawdzianu) przez prezentację przez nauczyciela przyjętych na dany rok szkolny priorytetów (wskazanie treści ważnych) 8. 9. 2.10. Czy informują Państwo swoich uczniów, co sprawiło zdającym trudność na poprzednich egzaminach maturalnych? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ...……………………………………… 2.11. Czy informują Państwo uczniów, nad jakimi umiejętnościami trzeba jeszcze popracować? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………............. 2.12. 10. Czy omawiają Państwo z uczniami na lekcjach wyniki przeprowadzonych w szkole próbnych egzaminów maturalnych oraz innych testów wewnątrzszkolnych? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? …………………………….................... 2.13. 11. Czy uczniowie są informowani, że spełnienie określonych wymagań (wykonanie zadań itp.) może być podstawą dobrego wyniku na egzaminach maturalnych? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? …………………………….......................... 2.14. 12. Gdzie odnotowują Państwo przekazywanie uczniom wszelkich informacji o wynikach egzaminów maturalnych i próbnych (wewnątrzszkolnych), o wnioskach z ich analizy oraz wdrażaniu przyjętych priorytetów kształcenia? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) w zapisach w dzienniku w teczce wychowawcy klasy w scenariuszu / konspekcie zebrania ogólnego z rodzicami w załącznikach do planów wynikowych w innych dokumentach (jakich) ................................................................... 3.1. 13. Czy wdrażają Państwo wnioski z analizy egzaminów maturalnych (przyjęte w danym roku priorytety kształcenia)? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? …………………………….................... 35 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 3.2. 14. W jaki sposób wdrażają Państwo wnioski z analizy egzaminów maturalnych (przyjęte w danym roku priorytety kształcenia)? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) wprowadzenie zmian do planów wynikowych zmiany w zakresach realizowanego materiału wprowadzenie zmian w kształconych umiejętnościach zgodny z priorytetami zakres przygotowywanych prac pisemnych, ćwiczeń i zadań dostosowanie form i metod pracy do wymagań egzaminacyjnych (standardów) konsekwentne realizowanie wskazanych we wnioskach standardów przeprowadzanie próbnych testów (np. organizowanych przez OKE) i innych wewnętrznych sprawdzianów kompetencji 3.3. 15. Kiedy / jak często wdrażają Państwo przyjęte w danym roku priorytety kształcenia? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) systematycznie przez cały rok szkolny na każdej lekcji co jakiś czas, na lekcjach związanych z danym standardem podczas podsumowania każdego działu po każdym próbnym teście (sprawdzianie) 3.4. 16. Gdzie odnotowują Państwo podjęte działania? w zapisach w dzienniku w planach wynikowych w załącznikach do planów wynikowych w innych dokumentach (jakich?) ........................................................................................... 3.5. 17. W jakich dokumentach można znaleźć potwierdzenie realizacji tych ustaleń? w zapisach w dzienniku w planach wynikowych / załącznikach do planów wynikowych w pracach i innych wytworach uczniów w testach i sprawdzianach w innych dokumentach (jakich?) ..................................................................................... 3.6. 18. Czy wdrażają Państwo wnioski z analizy testów wewnętrznych (np. prób egzaminów maturalnych)? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………....................…………… 3.7. 19. W jaki sposób ćwiczą Państwo z uczniami umiejętności, uznane we wnioskach z analiz za niezbędne do osiągnięcia wysokich wyników na egzaminach maturalnych? (prosimy zaznaczyć wybrany wariant w tabeli) 36 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Bardzo często Czasami Bardzo rzadko Nie stosuję nacisk na ćwiczenie na lekcjach tych zagadnień, które sprawiły najwięcej problemów odpowiednio opracowane prace domowe (np. różnorodne formy wypowiedzi, typy zadań itp.) różnorakie kartkówki i inne formy odpytywania sprawdziany wiedzy z określonego we wnioskach z analiz (priorytetach) zakresu materiału prace klasowe sprawdzające umiejętności w obrębie wskazanych we wnioskach standardów przeprowadzanie standaryzowanych testów próbnych (poza ogólnopolskimi próbami OKE) zachęcanie uczniów do samodzielnej pracy (np. wykonywania testów online lub z innych źródeł) indywidualne konsultacje poświęcone omówieniu poprawności wykonanych zadań wprowadzenie dodatkowych zajęć wyrównujących braki 3.8. 20. Czy dostosowują Państwo metody i formy pracy do treści i umiejętności, o których mowa w analizach? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………....................… 3.8.1. 21. Jeśli TAK, to w jaki sposób dostosowują Państwo metody i formy pracy do tych wskazań? systematyczne ćwiczenia praktyczne (np. czytanie poleceń, wypisywanie danych itp.) praca metodami aktywnymi stosowanie form pracy służących indywidualizacji nauczania uwzględnianie możliwości rozwojowych i intelektualnych każdego ucznia 3.9. 22. Czy analizują Państwo postępy uczniów w obszarach wskazanych w analizach wyników (przyjętych priorytetach)? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………....................… 3.9.1. 23. Jeśli TAK, to w jaki sposób analizują Państwo postępy uczniów w ww. obszarach? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) bieżące odpytywanie uczniów i rzeczowe omawianie ich odpowiedzi omawianie i analizowanie osiągnięć uczniów w zespołach klasowych po przeprowadzonej pracy pisemnej, sprawdzianie, teście wskazywanie mocnych i słabych stron przeprowadzanie pisemnych prac kontrolnych (testy, kartkówki, sprawdziany) ocena przyrostu wiedzy uczniów poprzez porównywanie wyników z poszczególnych zadań w kontekście wyników wcześniejszych, z np. prób egzaminu ocena postępów na spotkaniach zespołów przedmiotowych analiza postępów na zebraniach rodziców i spotkaniach indywidualnych 37 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 4.1. 24. Jakie korzyści dostrzegają Państwo w prowadzeniu przez szkołę analiz wyników zewnętrznych egzaminów maturalnych oraz testów wewnętrznych? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) wyniki egzaminów zewnętrznych (sprawdzianu) wyższe od średniej krajowej 100 % „zdawalności” przyrost wiedzy u uczniów ocena skuteczności nauczania poszczególnych przedmiotów informacja zwrotna, które partie materiału sprawiają uczniom najwięcej trudności i którym zagadnieniom trzeba poświęcić na lekcjach więcej czasu lepsza gospodarka czasem przeznaczonym na realizację konkretnych partii materiału efektywniejsza praca z uczniami kolejnych roczników inne (jakie?) ……………………………………………………… 4.2. 25. Czy - Państwa zdaniem - wdrażanie przez szkołę wniosków z analizy wyników egzaminów maturalnych przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………....................… 38 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 5.2 ANKIETA DLA RODZICÓW UCZNIÓW KLAS VI OSM I st. Szanowni Państwo! Chcąc podnieść efektywność działań szkoły, kierujemy do Państwa tę ankietę i uprzejmie prosimy o jej wypełnienie. Celem badań jest analiza skuteczności pracy dydaktycznej w zakresie wdrażania wniosków z analizy wyników egzaminów zewnętrznych. W szczególności interesują nas działania nauczycieli, zmierzające do zapoznawania Państwa - jako rodziców naszych uczniów - z wynikami dotychczasowych testów (sprawdzianów), ich analizami oraz realizowanymi na ich podstawie priorytetami kształcenia. Prosimy zaznaczyć wybrane pole lub w miejsce kropek wpisać własną odpowiedź. Dziękujemy za wypełnienie ankiety. 1. 2. 3. 4. 5. 2.1. Czy znają Państwo wyniki egzaminów zewnętrznych (sprawdzianu szóstoklasistów) osiągnięte w szkole w poprzednich latach? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? …………………………….................... 2.1.2. Jeśli TAK, to w jaki sposób zostali Państwo poinformowani o wynikach? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) Dyrektor szkoły mówił o tym na rozpoczęciu roku szkolnego nauczyciel-wychowawca przekazał dane na zebraniu ogólnym wyniki umieszczone są na szkolnej stronie internetowej dzięki wiadomościom w lokalnych mediach (prasie, telewizji) podczas spotkań indywidualnych z wychowawcą lub nauczycielami przedmiotowymi w inny sposób (jak?) …………………………………… 2.2. Czy wiedzą Państwo, co sprawiło uczniom największą trudność na poprzednich (ubiegłorocznych) egzaminach / sprawdzianach szóstoklasistów? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ………………………………………. 2.3. Czy znają Państwo przyjęte w bieżącym roku szkolnym priorytety kształcenia Państwa dzieci, czyli umiejętności konieczne dla podniesienia wyników tegorocznego sprawdzianu? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego?............…………………………………………. 2.4. Czy zostali Państwo poinformowani przez nauczycieli (wychowawcę lub nauczycieli przedmiotowych), że spełnienie określonych wymagań może być podstawą dobrego wyniku Państwa dziecka na sprawdzianie? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć 39 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 6. 7. 8. 9. 2.5. Czy zostali Państwo poinformowani przez nauczycieli (wychowawcę lub nauczycieli przedmiotowych), nad jakimi umiejętnościami uczniowie muszą jeszcze popracować? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć 2.6. Czy zostali Państwo poinformowani przez nauczycieli o planowanych w szkole egzaminach (sprawdzianach) próbnych oraz innych testach wewnątrzszkolnych? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć 2.7. Czy znają Państwo wyniki przeprowadzonych w szkole w bieżącym roku sprawdzianów próbnych oraz innych testów wewnątrzszkolnych? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? …....................…………………………………………. 2.7.1. Jeśli TAK, to w jaki sposób zostali Państwo poinformowani o wynikach? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) nauczyciel-wychowawca przekazał dane na zebraniu ogólnym podczas spotkań indywidualnych z wychowawcą podczas spotkań indywidualnych z nauczycielami przedmiotowymi za pośrednictwem arkusza testu przekazanego do wglądu z relacji dziecka w inny sposób (jak?) ……………………………………………………… 2.12. 10. Czy – wg Państwa wiedzy - nauczyciele omawiają z uczniami na lekcjach wyniki przeprowadzonych w szkole egzaminów / sprawdzianów próbnych oraz innych testach wewnątrzszkolnych? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć nie wiem 4.1. 11. Jakie korzyści dostrzegają Państwo w prowadzeniu przez szkołę analiz wyników egzaminów zewnętrznych (sprawdzianów szóstoklasistów) i testów wewnętrznych? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) wyniki egzaminów zewnętrznych (sprawdzianu) wyższe od średniej krajowej przyrost wiedzy u uczniów ocena skuteczności nauczania poszczególnych przedmiotów informacja dla nauczycieli o tym, które partie materiału sprawiają uczniom najwięcej trudności i którym zagadnieniom trzeba poświęcić na lekcjach więcej czasu lepsza gospodarka czasem przeznaczonym na realizację konkretnych partii materiału efektywniejsza praca z uczniami kolejnych roczników inne (jakie?) ……………………………………………………… 40 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 4.2. 12. Czy - Państwa zdaniem - wdrażanie przez szkołę wniosków z analizy wyników przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia Państwa dzieci? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………................ 41 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 5.3 ANKIETA DLA UCZNIÓW KLAS IV-VI OSM II st. Drodzy Uczniowie! Chcąc podnieść efektywność działań szkoły, kierujemy do Was tę ankietę i uprzejmie prosimy o jej wypełnienie. Celem badań jest analiza skuteczności pracy dydaktycznej w zakresie wdrażania wniosków z analizy wyników egzaminów zewnętrznych. Prosimy zaznaczyć wybrane pole lub w miejsce kropek wpisać własną odpowiedź. 1. 2.8. Czy znacie wyniki egzaminów zewnętrznych (matury z języka polskiego, matematyki, języków obcych itp.) osiągnięte w szkole w poprzednich latach i wnioski z ich analizy? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………....................……… 2.9. Jeśli TAK, to w jaki sposób uzyskaliście te informacje? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) nauczyciele omawiają to zagadnienie na początku roku szkolnego na lekcjach poświęconych omówieniu wyników egzaminów (matur) próbnych w trakcie pogadanek poświęconych przygotowaniu do egzaminów zewnętrznych (matury) przez prezentację przez nauczyciela przyjętych na dany rok szkolny priorytetów (wskazanie treści ważnych) 2. 3. 4. 5. 6. 2.10. Czy wiecie, co sprawiło zdającym trudność na poprzednich egzaminach (maturach)? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………....................… 2.11. Czy wiecie, nad jakimi umiejętnościami jeszcze popracować? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………....................…… 2.12. Czy nauczyciele omawiają z Wami na lekcjach wyniki przeprowadzonych w szkole próbnych egzaminów (matur) oraz innych testów wewnątrzszkolnych? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie 2.13. Czy nauczyciele informują Was, że spełnienie określonych wymagań (np. odpowiednie wykonanie zadań itp.) może być podstawą dobrego wyniku na egzaminie (maturze)? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………....................………… 42 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 3.7. W jaki sposób nauczyciele przedmiotów maturalnych ćwiczą z Wami umiejętności niezbędne do osiągnięcia wysokich wyników na egzaminach zewnętrznych (maturze)? (prosimy zaznaczyć wybrany wariant w tabeli) Bardzo Czasami Bardzo Nigdy często rzadko nacisk na ćwiczenie na lekcjach tych zagadnień, które sprawiły najwięcej problemów odpowiednio opracowane prace domowe (np. różnorodne formy wypowiedzi, typy zadań itp.) 7. różnorakie kartkówki i inne formy odpytywania sprawdziany wiedzy z określonego we wnioskach z analiz (priorytetach) zakresu materiału prace klasowe sprawdzające umiejętności w obrębie wskazanych we wnioskach standardów przeprowadzanie standaryzowanych testów próbnych (poza ogólnopolskimi próbami OKE) zachęcanie uczniów do samodzielnej pracy (np. wykonywania testów online lub z innych źródeł) indywidualne konsultacje poświęcone omówieniu poprawności wykonanych zadań wprowadzenie dodatkowych zajęć wyrównujących braki 4.1. Jakie korzyści dostrzegacie w prowadzeniu przez szkołę analiz wyników egzaminów zewnętrznych (matur) i testów wewnętrznych? (można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) wyniki egzaminów zewnętrznych (sprawdzianu) wyższe od średniej krajowej 100 % „zdawalności” przyrost wiedzy u uczniów ocena skuteczności nauczania poszczególnych przedmiotów informacja zwrotna, które partie materiału sprawiają uczniom najwięcej trudności i którym zagadnieniom trzeba poświęcić na lekcjach więcej czasu lepsza gospodarka czasem przeznaczonym na realizację konkretnych partii materiału efektywniejsza praca z uczniami kolejnych roczników inne (jakie?) ……………………………………………………… 8. 9. 4.2. Czy - Waszym zdaniem - wdrażanie przez szkołę wniosków z analizy wyników przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia? zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć nie wiem Jeśli NIE, to dlaczego? ……………………………....................… 43 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 5.4 KWESTIONARIUSZ WYWIADU Z WICEDYREKTOR SZKOŁY 1.1. 1. Pani Dyrektor, czy w szkole jest prowadzona szczegółowa analiza wyników sprawdzianu? Oczywiście, w naszej szkole od początku funkcjonowania egzaminów zewnętrznych prowadzona jest szczegółowa analiza ich wyników. 1.2. 2. Kto przygotowuje i w jakiej formie przedstawia wnioski z analiz? Wnioski z analiz przygotowują nauczyciele w zespołach przedmiotowych. Zwykle są to pisemne sprawozdania oraz zestawienia priorytetów do realizacji w danym roku szkolnym. Nauczyciele przy ich opracowaniu opierają się głównie o raporty OKE. Potem na radach pedagogicznych te ustalenia referowane są przez przewodniczących zespołów przedmiotowych. 1.3. 3. Jak często to się odbywa? W zasadzie odbywa się to regularnie, systematycznie. Analizy te przygotowywane są już po pierwszej publikacji wyników egzaminów ogólnopolskich, ale też często uzupełniane po publikacji wszystkich oficjalnych raportów OKE i CKE. Dzieje się tak również po każdym teście kompetencji Instytutu Badań Kompetencji w Wałbrzychu - zwykle na początku nowego roku szkolnego. Nauczyciele poddają także analizie wyniki każdego przeprowadzonego w szkole egzaminu próbnego, zarówno organizowanego przez OKE, jak i OPERON. 1.4. 4. W jaki sposób nauczyciele zapoznają się z tymi analizami? Nauczyciele najczęściej zapoznają się z prezentacją tych analiz na posiedzeniach zespołów przedmiotowych oraz rad pedagogicznych nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących. Zazwyczaj robią podczas tych spotkań własne notatki, które później uwzględniają w pracy dydaktycznej, ale też otrzymują, podobnie jak ja, od przewodniczących zespołów zestawienia priorytetów, opracowane na podstawie tych analiz. 1.5. 5. Jakie dane obejmują te analizy? Podstawowe dane to porównanie wyników naszej szkoły z wynikami w skali miasta, województwa, Okręgu i kraju oraz określenie łatwości standardów dla klas i uczniów. Nauczyciele poznają również rozwiązywalność poszczególnych zadań, określenie wskaźników zdawalności, czy raczej łatwości danego egzaminu. Można tam znaleźć także średnie arytmetyczne i inne dane statystyczne. Większość tych informacji przekazywana jest na spotkaniach w formie ogólnej – omawiane są głównie same wnioski, nie pojedyncze dane liczbowe, dopiero zapoznanie się z ich pełną pisemną formą pozwala nauczycielom poznać szczegóły. 2.1 6. Czy - Pani zdaniem - rodzice uczniów z klas VI OSM I st. znają wyniki sprawdzianu szóstoklasistów osiągnięte w szkole w poprzednich latach? W jaki sposób są informowani o tych wynikach? Zwykle o tych wynikach Dyrektor szkoły informuje wszystkich zgromadzonych w naszej sali koncertowej w swoich wystąpieniach z okazji zakończenia oraz rozpoczęcia roku szkolnego, a są na nich obecni rodzice naszych uczniów. Poza tym wychowawcy klas koń- 44 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE czących dany etap edukacyjny informują rodziców o wynikach naszej szkoły na zebraniach ogólnych. Wyniki sprawdzianu, testów gimnazjalnych czy matur można również poznać, czytając ogłoszenia w gablotach szkolnych, oraz dzięki publikacjom w lokalnych mediach (prasie, telewizji), gdzie często podawane są również informacje o lokatach, jakie szkoła dzięki tym wynikom zajęła w mieście. 3.1. 7. Czy nauczyciele wdrażają wnioski z analizy testów zewnętrznych? Z moich obserwacji, kontroli dzienników oraz hospitacji, jakie przeprowadzam w ramach nadzoru pedagogicznego, wynika, że nasi nauczyciele wdrażają te wnioski jako przyjęte w danym roku priorytety, na które kładą szczególny nacisk w procesie kształcenia. 3.2. 8. W jaki sposób nauczyciele wdrażają te wnioski? Najczęściej dostosowują do wymagań egzaminacyjnych zakres przygotowywanych dla uczniów prac pisemnych, ćwiczeń i zadań oraz odpowiednie formy i metody pracy. Przeprowadzają – oprócz oficjalnych – próbne testy i inne wewnętrzne sprawdziany kompetencji. Wprowadzają też zmiany do planów wynikowych, zmieniają zakres realizowanego materiału albo kształconych umiejętności 3.3. 9. Kiedy czy też jak często nauczyciele wdrażają przyjęte w danym roku priorytety kształcenia? Robią to systematycznie, przez cały rok szkolny. Z kontroli dzienników i moich hospitacji wnioskuję, że nasi nauczyciele wdrażają priorytety głównie na lekcjach związanych z danym standardem lub podczas podsumowania jakiegoś działu. Szczególny nacisk kładą na te działania po każdym próbnym sprawdzianie, teście czy maturze, gdy w grę wchodzi konieczność uzupełnienia wiedzy uczniów lub udoskonalenia jakiejś umiejętności przed egzaminami oficjalnymi. 3.4. 10. Gdzie nauczyciele odnotowują te działania? Przede wszystkim zapisują to w dziennikach lekcyjnych, w tematach lekcji oraz przy ocenach cząstkowych, niektórzy oznaczają to również w planach wynikowych lub załącznikach do planów, które otrzymuję do wglądu. 3.5. 11. W jakich dokumentach można znaleźć potwierdzenie realizacji tych ustaleń? Potwierdzeniem - obok zapisów w dziennikach - są gromadzone przez nauczycieli w szkole na okres roku szkolnego testy i sprawdziany klasowe oraz wszelkie inne wytwory uczniów, za które otrzymują oni ocenę szkolną. 3.6. 12. Czy nauczyciele wdrażają wnioski z analizy testów wewnętrznych? Tak, z moich obserwacji, między innymi z hospitacji, wynika, że nasi nauczyciele w podobny sposób wdrażają na bieżąco wnioski z analizy próbnych sprawdzianów, testów oraz egzaminów maturalnych. 3.7. 13. W jaki sposób nauczyciele ćwiczą z uczniami umiejętności niezbędne do rozwiązania sprawdzianu szóstoklasisty lub egzaminu maturalnego? Przede wszystkim – a wynika to z zapisów w dziennikach, planach wynikowych i hospitacji - zajmują się na lekcjach omawianiem i ćwiczeniem zagadnień, które na poprzednich 45 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE egzaminach sprawiły uczniom najwięcej problemów. Ponadto odpowiednio opracowują prace klasowe, domowe, kartkówki i sprawdziany, by kształcić i kontrolować umiejętności wskazane we wnioskach z analiz. Nauczyciele przeprowadzają też własne testy próbne, ale i zachęcają uczniów do samodzielnej pracy. Niektórzy prowadzą dodatkowe zajęcia wyrównujące braki oraz indywidualne konsultacje. 3.8. 14. Czy nauczyciele dostosowują metody i formy pracy do realizowanych treści, o których mowa w analizach? Jak to robią? Z mojej wiedzy i obserwacji wynika, że nauczyciele starają się dostosowywać metody i formy pracy głównie przez systematyczne stosowanie ćwiczeń praktycznych, ale też często pracują metodami aktywnymi i dostosowują formy pracy do indywidualnych możliwości i potrzeb każdego ucznia. 3.9. 15. Czy nauczyciele analizują postępy uczniów w obszarach wskazanych w analizach wyników? W jaki sposób? Przede wszystkim stosują bieżące odpytywanie uczniów i systematycznie przeprowadzają pisemne prace kontrolne. Później analizują postępy uczniów poprzez omawianie i analizowanie w zespołach klasowych ich osiągnięć po danej pracy pisemnej, sprawdzianie czy teście. Wskazują oni zwykle mocne i słabe strony uczniów, rzeczowo omawiają ich odpowiedzi – potwierdzają to m. in. hospitacje. 4.1. 16. Jakie korzyści dostrzega Pani w prowadzeniu analiz wyników? Najważniejsza jest informacja, które partie materiału sprawiają uczniom najwięcej trudności i którym zagadnieniom nauczyciele muszą poświęcić więcej, co przekłada się na efektywniejszą pracę z młodszymi rocznikami przygotowywanymi do egzaminów zewnętrznych. Ponadto znaczącą korzyścią są niewątpliwie wysokie wyniki tych egzaminów. 4.2. 17. Czy Pani zdaniem wdrażanie wniosków przyczyniły się do wzrostu efektów kształcenia? Jakie efekty osiąga szkoła w wyniku tych działań? Oczywiście, że przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia. Świadczą o tym wyniki naszych uczniów osiągnięte na sprawdzianie, zarówno ubiegłorocznym, jak i tegorocznym: wiemy już bowiem, że wynik szkoły należy do bardzo wysokich: wynosi 0,67 – przy średniej 0,55 w Okręgu i 0,57 w kraju. W dniu dzisiejszym znamy też już wyniki matur, zdanych w 100 %. Z tych bardzo „wstępnych” analiz wynika, że nasi maturzyści osiągnęli najwyższe staniny na egzaminie z języka polskiego i angielskiego oraz bardzo wysoki na egzaminie z matematyki, a to przecież szkoła muzyczna, a nie liceum ogólnokształcące. Jestem więc przekonana o tym, że wdrażanie wniosków z analiz egzaminów przyczynia się do wymiernego wzrostu efektów kształcenia. Działania naszych nauczycieli są dzięki temu skuteczne i przynoszą trwałe efekty w postaci wysokich wyników. 46 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 5.5 ARKUSZ OBSERWACJI - Z DYSPOZYCJAMI ARKUSZ OBSERWACJI PROBLEMOWEJ Analiza skuteczności pracy dydaktycznej Główny problem badawczy w zakresie wdrażania wniosków wynikający z planu diagnozy (ewaluacji) z analizy wyników egzaminów zewnętrznych. Data obserwacji Klasa Przedmiot Nauczyciel prowadzący zajęcia Dyspozycje do obserwacji (dotyczące nauczyciela) W jaki sposób nauczyciel wdraża wnioski z analizy testów zewnętrznych (przyjęte w danym roku priorytety kształcenia)? W jaki sposób nauczyciel ćwiczy z uczniami umiejętności, uznane we wnioskach z analiz za niezbędne do osiągnięcia wysokich wyników na egzaminach zewnętrznych? W jaki sposób nauczyciel dostosowuje metody i formy pracy do treści i umiejętności, o których mowa w analizach? W jaki sposób nauczyciel analizuje postępy uczniów w obszarach wskazanych w analizach wyników (przyjętych priorytetach)?) Czy nauczyciel omówił z uczniami na lekcji wyniki pracy domowej / klasowej przygotowującej ich do egzaminów zewnętrznych? Czy poinformował uczniów, nad jakimi umiejętnościami trzeba jeszcze popracować? Czy uczniowie zostali poinformowani, że spełnienie określonych wymagań (wykonanie zadań itp.) może być podstawą dobrego wyniku na egzaminie? Dyspozycje do obserwacji (dotyczące uczniów) Spostrzeżenia Spostrzeżenia utrwalanie zasad (algorytmu) pracy z czytanym tekstem analizowanie poleceń do zadań 47 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE wyodrębnianie tezy (głównej myśli) całego tekstu, wykorzystanych argumentów i sformułowanych wniosków odtwarzanie informacji sformułowanej wprost selekcjonowanie materiału, wybór informacji istotnych z punktu widzenia tematu odczytywanie sensu fragmentów (zdań, grupy zdań, akapitu) przetwarzanie informacji, np. porządkowanie i hierarchizowanie, stosowanie do rozwiązania problemu, streszczanie, parafrazowanie, cytowanie, komentować, wnioskowanie rozpoznawanie zasady kompozycyjnej tekstu Inne uwagi i spostrzeżenia obserwującego zajęcia Podpis osoby dokonującej obserwacji Obserwacja przeprowadzona została przez Wicedyrektor szkoły na lekcji języka polskiego w klasie V OSM II st. Potwierdziła ona, że nauczyciel omówił z uczniami na lekcji wyniki pracy klasowej (testu czytania tekstu popularnonaukowego), przygotowującej ich do egzaminu maturalnego. Poinformował on uczniów, nad jakimi umiejętnościami muszą jeszcze popracować i że właściwe wykonanie podobnych zadań warunkuje dobry wynik na egzaminie. Nauczyciel wdrażał wnioski z analizy egzaminów zewnętrznych, przeprowadzając testy doskonalące umiejętność rozumienia czytanego tekstu. Uczniowie zostali poinformowani, że dla ich przyszłego sukcesu konieczne jest dokładniejsze analizowanie poleceń do zadań, doskonalenie redagowania krótkiej i rzeczowej odpowiedzi oraz rozpoznawanie zasady kompozycyjnej każdego czytanego tekstu. Pod kierunkiem nauczyciela uczniowie ćwiczyli odczytywanie sensu fragmentów, wyodrębniali tezę całego tekstu, argumenty i wnioski, odtwarzali i przetwarzali informacje. Dzięki ćwiczeniom praktycznym, omówieniu poleceń i oczekiwanych odpowiedzi uczniowie mogli lepiej zrozumieć czytany tekst oraz polecenia w zadaniach. Praca z tekstem i pogadanka utrwalająca zasady (algorytm) pracy z czytanym tekstem służyły wyposażeniu uczniów w umiejętności zawarte w standardach egzaminacyjnych. 48 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 5.6 ANALIZA DOKUMENTÓW Zarówno protokoły rad pedagogicznych nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących oraz posiedzeń zespołów przedmiotowych, jak i pisemne analizy wyników sprawdzianu szóstoklasistów oraz matur z języka polskiego, matematyki i języka angielskiego oraz zestawienia priorytetów przyjętych na rok szkolny 2011/2012 potwierdzają, że w szkole prowadzona jest szczegółowa i zróżnicowana w formie analiza wyników egzaminów zewnętrznych. Wnioski z analiz przygotowane są przez nauczycieli w zespołach przedmiotowych jako pisemne sprawozdania z analizy przeprowadzonej w oparciu o raporty OKE oraz w formie zestawienia priorytetów do realizacji w danym roku szkolnym – dokumenty te oddane zostają do dyspozycji dyrekcji szkoły. Zgodnie z zapisami w księdze protokółów wyniki te referowane są przez przewodniczących zespołów przedmiotowych na radach pedagogicznych, w których uczestniczą wszyscy nauczyciele przedmiotów ogólnokształcących, co potwierdzają listy obecności. Z dokumentów wynika, że analizy takie przygotowywane są po każdym oficjalnym i próbnym egzaminie zewnętrznym, organizowanym przez OKE, po każdym próbnym egzaminie wydawnictwa OPERON oraz po każdym badaniu kompetencji przeprowadzonym przez Instytut Badań Kompetencji w Wałbrzychu. Zapisy potwierdzają, że wyniki analizowane są najpierw w ramach pracy zespołów przedmiotowych, zarówno po pierwszym ogłoszeniu wyników uczniów, jak i po oficjalnych raportach oraz opublikowaniu pełnych wyników i analiz egzaminów ogólnopolskich (na początku nowego roku szkolnego), a następnie przedstawiane na radach pedagogicznych jako zestawienie priorytetów do realizacji w danym roku szkolnym. Przygotowane w formie pisemnej trafiają również w ręce Wicedyrektor oraz nauczycieli przedmiotowych. Podstawowe dane zawarte w tych analizach to porównania wyników szkoły z wynikami w skali miasta, Okręgu, województwa i kraju, określenie łatwości standardów dla poszczególnych klas i uczniów, wskaźników zdawalności egzaminu, wartość średniej arytmetycznej oraz wskaźniki statystyczne, rozwiązywalność poszczególnych zadań w kontekście elementów podstawy programowej. Zgodnie z tymi zapisami wynik Szkoły osiągnięty podczas sprawdzianu w kwietniu 2011 uplasował ją w Okręgu w staninie bardzo wysokim (w kraju: stanin wysoki), a niektóre osiągnięcia uczniów znacznie przekraczają średnie wyniki w mieście, województwie, Okręgu i kraju. Tabela 9. WYNIK SZKOŁY NA SPRAWDZIANIE 2011 BADANY OBSZAR ROZWIĄZYWALNOŚĆ ZADAŃ WYRAŻONA W % Szkoła Miasto Województwo Okręg Kraj Czytanie Pisanie Rozumowanie Korzystanie z informacji Wykorzystywanie wiedzy w praktyce 92 52 76 64 85 55 69 59 81 50 63 56 82 52 65 57 82 55 66 58 66 54 45 47 49 CAŁY ARKUSZ Średni wynik punktowy 0,70 28,21 0,66 26,21 0,61 24,42 0,62 24,65 0,63 25,27 49 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Z protokółów wynika jednak, że niezależnie od tak dobrego ogólnego wyniku po analizie wskazano standardy i umiejętności, nad którymi należałoby pracować z klasami VI OSM I st. w roku szkolnym 2011/12 na lekcjach przedmiotów kluczowych. I tak na języku polskim w zakresie standardów: CZYTANIE i KORZYSTANIE Z INFORMACJI uznano za konieczne ćwiczenie z uczniami umiejętności korzystania z danych zamieszczonych tabeli, odczytywania na poziomie dosłownym i przenośnym tekstów literackich, użytkowych, publicystycznych i popularnonaukowych, wyszukiwania i przetwarzania informacji zawartych w tych tekstach, określania tematu i problematyki tekstu oraz wnioskowania na podstawie zawartych w nim informacji. Jeśli chodzi o umiejętność PISANIA, uznano, że należy zwrócić szczególną uwagę na redagowanie małych form wypowiedzi (ogłoszenie, zaproszenie, kartka pocztowa itp.), tworzenie opisów przedmiotów użytkowych, utrwalanie zasad interpunkcyjnych, przestrzeganie poprawności językowej oraz celowe dobieranie określeń umożliwiających właściwe wyrażenie treści. Do priorytetów w pracy z klasami VI OSM I st. zaliczono również posługiwanie się wiedzą z zakresu nauki o języku oraz nauki o literaturze, a w szczególności: rozpoznawanie środków stylistycznych (epitetów), strof, wersów oraz osoby mówiącej w tekście (podmiotu lirycznego, narratora). Jeśli chodzi o posługiwanie się wiedzą z zakresu historii, uznano, że należy – jak co roku - doskonalić umiejętności ustalania chronologii oraz określania wieku na postawie daty (kategoria czasu). Jako priorytety do realizacji na lekcjach matematyki (ze wskazaniem również na lekcje przyrody) ustalono obliczanie ułamka liczby, utrwalenie znajomości kalendarza, zamianę jednostek czasu, długości, masy, stosowanie skal na mapie i planie, odczytywanie informacji z tabel, diagramów, wykresów, kreślenie diagramów, obliczanie drogi, prędkości i czasu oraz znajomość brył. Zawarte w dokumentacji szkolnej pisemne analizy wyników matury na poziomie podstawowym z języka polskiego, matematyki i języka angielskiego w roku 2011 świadczą, że szkoła właściwie przygotowuje do egzaminu maturalnego. Wyniki matury z języka polskiego uplasowały szkołę w staninie bardzo wysokim, z języka angielskiego – w staninie najwyższym, a z matematyki – w staninie wysokim. Tabela 10. WYNIK SZKOŁY NA MATURZE 2011 (POZIOM PODSTAWOWY) Przedmiot maturalny Język polski pisemny PP Język polski ustny Język angielski pisemny PP Język angielski ustny Matematyka PP ROZWIĄZYWALNOŚĆ EGZAMINU WYRAŻONA W % Szkoła Miasto Województwo Okręg Kraj 63,20 54,59 53,60 52,99 53,60 69,70 69,69 47,02 48,24 93,50 91,95 77,34 72,69 80,26 50,10 50,40 46,83 50 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Z zestawienia priorytetów na rok szkolny 2012/12 wynika, że na lekcjach języka polskiego uznano za konieczne położenie szczególnego nacisku na pracę z formami egzaminacyjnymi i arkuszami egzaminacyjnymi – i to od klasy I liceum (czyli IV OSM II st.). W zakresie KORZYSTANIA Z INFORMACJI licealiści mieli przez systematyczne ćwiczenia doskonalić umiejętność czytania ze zrozumieniem tekstów publicystycznych, popularnonaukowych itp. oraz udzielania rzeczowych, krótkich odpowiedzi na pytania-zadania. W zakresie TWORZENIA INFORMACJI za niezbędne uznano systematyczne ćwiczenie: analizy tematów wypracowań, poleceń, sugestii interpretacyjnych, analizy tekstów literackich (ich fragmentów), funkcjonalnego stosowania terminologii, intertekstualnego odczytywania tekstów literackich, poprawnego doboru argumentów i wnioskowania oraz poprawnego komponowania wypowiedzi, z zachowaniem proporcji, z funkcjonalnym wstępem i zakończeniem, spójnych wewnętrznie, a przede wszystkim poprawnych pod względem językowym i stylistycznym. W ramach przygotowań do ustnej prezentacji maturalnej uczniowie mieli doskonalić umiejętności korzystania z różnorodnych źródeł informacji, wyszukiwania i gromadzenia literatury podmiotu i przedmiotu, niezbędnej do opracowania tematu, porządkowania i syntetyzowania materiału, sporządzania opisu bibliograficznego oraz rozwijać umiejętności retoryczne. Uczniowie klas licealnych na lekcjach języka angielskiego mieli - zgodnie z priorytetami - doskonalić swoje umiejętności w zakresie ROZUMIENIA TEKSTÓW MÓWIONYCH poprzez: wykorzystywanie w pracy dydaktycznej nagrań rodzimych użytkowników języka angielskiego, zwiększenie ilości różnego typu ćwiczeń (stosownie do poziomu) sprawdzających zrozumienie wysłuchanego tekstu oraz zwracanie uwagi na ogólny sens tekstów i nagrań oraz ich poszczególnych części, a nie na wyrwane z kontekstu słowa. W zakresie ROZUMIENIA TEKSTÓW CZYTANYCH za konieczne uznano zwiększenie ilości trudniejszych tekstów bogatych w leksykę i zawierających różnorodne, złożone struktury gramatyczne oraz uważne czytanie poleceń i rozwiązywanie zadań zgodnie z ich treścią. W zakresie TWORZENIA TEKSTÓW do priorytetów zaliczono wprowadzenie większej liczby zadań domowych doskonalących dłuższe wypowiedzi pisemne i sprawdzanie ich według kryteriów egzaminacyjnych, rozwiązywanie większej ilości ćwiczeń z zakresu stosowania struktur leksykalno-gramatycznych i podnoszenie komunikatywności wypowiedzi, systematyczną pracę nad poprawnością i bogactwem językowym, zwłaszcza stosowaniem wyrażeń synonimicznych oraz ćwiczenie zgodności wypowiedzi w zakresie formy i tematu odpowiednio do postawionego zadania. Analiza wyników matury z matematyki pozwoliła na wskazanie najważniejszych działań w obrębie tego przedmiotu, wśród nich: rozwiązywanie na zajęciach arkuszy egzaminacyjnych, co pozwoli uczniom lepiej przystosować się do rozwiązywania zadań z wielu działów, umożliwienie uczniom korzystania z wzorów, co ułatwi im pracę podczas egzaminu maturalnego, zwrócenie uwagi na zadania typu: Wykaż..., Udowodnij..., tak, aby uczeń potrafił przeprowadzić proste rozumowanie na symbolach, oraz motywowanie uczniów do samodzielnego szukania zadań i ich rozwiązywania, Zapisy w dziennikach lekcyjnych, oddane do wglądu konspekty (scenariusze) zebrań z rodzicami oraz teczki wychowawców klas VI OSM I st. potwierdzają, że nauczyciele (wychowawcy klas) informują rodziców o wynikach sprawdzianu szóstoklasistów, osiągniętych w szkole w poprzednich latach, o tym, co sprawiło zdającym największą trudność, o przyjętych priorytetach kształcenia oraz nad jakimi umiejętnościami uczniowie muszą jeszcze popracować. 51 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Zgodnie z zapisami nauczyciele informują również o planowanych w szkole sprawdzianach próbnych i ich wynikach. Według zapisów w dziennikach (tematy lekcji) oraz oddanych do wglądu wybranych planów wynikowych z załącznikami zarówno uczniowie klas VI OSM I st., jak i klas IV-VI OSM II st. są informowani o wynikach egzaminów zewnętrznych, osiągniętych w szkole w poprzednich latach, oraz wnioskach z ich analizy. Dokumentacja szkolna potwierdza również, że nauczyciele omawiają z uczniami na lekcjach wyniki egzaminów próbnych (sprawdzianów, egzaminów maturalnych, testów wewnątrzszkolnych) oraz informują uczniów, nad jakimi umiejętnościami trzeba jeszcze popracować, omawiając ich słabe i mocne strony. Zapisy tematów i opisy ocen cząstkowych w dziennikach lekcyjnych, oddane do wglądu wybrane plany wynikowe z załącznikami, konspekty lekcji, protokoły hospitacji Wicedyrektora oraz wybrane wytwory uczniów (prace klasowe, sprawdziany z przedmiotów kluczowych, czyli języka polskiego, historii, matematyki i przyrody w klasach VI a i VI b oraz w klasach IV-VI OSM II st.) potwierdzają, że nauczyciele w większości systematycznie wdrażają wnioski z analizy egzaminów zewnętrznych jako przyjęte w danym roku priorytety kształcenia oraz dokumentują te działania. Zapisy w dziennikach potwierdzają m.in. że na lekcjach języka polskiego w klasach VI OSM I st. systematycznie odbywały się ćwiczenia w redagowaniu różnych form wypowiedzi pisemnej: charakterystyki, opisów, (m.in. przeżyć wewnętrznych), opowiadania, sprawozdania, listu, małych form: zaproszenia, gratulacji, kondolencji, zawiadomienia, ogłoszenia itp. Uczniowie utrwalali też rozpoznawanie środków poetyckiego obrazowania, znajomość zasad ortograficznych i interpunkcyjnych. Ćwiczono czytanie ze zrozumieniem. Przeprowadzono zarówno testy utrwalające wiedzę, jak i (niezależnie od prób przygotowanych przez OKE) pisemne testy kompetencji z zakresu materiału szkoły oraz próbne sprawdziany wewnętrzne, m.in. „W szkole”, „Przed telewizorem”, „Chleb”. Wszystkie sprawdziany i ich wyniki zostały omówione z uczniami na zajęciach. Zapisy w dziennikach potwierdzają, że na lekcjach matematyki systematycznie ćwiczono obliczanie ułamka danej liczby, zamianę jednostek, odczytywanie informacji z tabel, diagramów, wykresów oraz kreślenie diagramów i inne tematy wskazane w priorytetach. Przeprowadzono - oprócz oficjalnego próbnego sprawdzianu - również inne sprawdziany wewnątrzszkolne (poza wymienionymi wyżej): m.in. testy z serii „Sesja z Plusem” (1,2,3), próbny sprawdzian po klasie VI GWO. Zapisy w dziennikach lekcyjnych, plany wynikowe z załącznikami oraz wybrane wytwory uczniów (prace klasowe, sprawdziany, prace domowe) potwierdzają, że na lekcjach języka polskiego w OSM II st. od początku roku szkolnego 2011/2012 zarówno uczniowie klasy maturalnej, jak i młodszych roczników - zgodnie z przyjętymi priorytetami - doskonalili umiejętności niezbędne na maturze. W zakresie KORZYSTANIA Z INFORMACJI, zarówno w ramach prac domowych, jak i wykonywanych w klasie (w ramach godzinnych sprawdzianów), wszyscy uczniowie systematycznie rozwiązywali testy (opracowane przez OKE oraz wydawnictwo WSiP) w zakresie rozumienia czytanych tekstów publicystycznych, popularnonaukowych itp., ćwiczyli umiejętność czytania ze zrozumieniem poleceń do zadań oraz udzielania rzeczowych, krótkich odpowiedzi na pytania-zadania. 52 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE Wykonywali również systematyczne ćwiczenia doskonalące umiejętności w zakresie TWORZENIA INFORMACJI: pisali w domu i w szkole (w ramach ponadwugodzinnych prac klasowych) wypracowania typowe dla egzaminu maturalnego: tematycznie związane z aktualnie omawianym materiałem literackim, oparte na analizie i interpretacji podanych na arkuszach fragmentów, a oceniane zgodnie z procedurami maturalnymi (na podstawie tzw. „klucza” opracowanego przez OKE lub wydawnictwa edukacyjne WSiP, OPERON, STENTOR). Każda praca, zarówno domowa, jak i klasowa, była potem szczegółowo omawiana na zajęciach lekcyjnych, z uwzględnieniem zadań sprawiających szczególną trudność oraz wskazówek, jak sobie z tymi problemami radzić na egzaminie maturalnym. Tematy lekcji w dziennikach, adnotacje na stronach z ocenami oraz plany wynikowe wyraźnie i jasno pokazują, iż materiał przerabiany i ćwiczony z uczniami na lekcjach języka angielskiego w OSM II st. w roku szkolnym 2011/2012 wyraźnie został podporządkowany przyjętym na ten rok priorytetom. Zarówno treść, jak i zdobywane i rozwijane umiejętności miały na celu pomóc i ułatwić uczniom ostatniej klasy pracę na egzaminie maturalnym, a w przypadku młodszych roczników - stopniowe przygotowanie do czekających ich w przyszłości wyzwań. W zakresie ROZUMIENIA TEKSTÓW MÓWIONYCH uczniowie systematycznie na każdej lekcji słuchali krótkich tekstów (często stanowiły one jeden z elementów zajęć). Miały też miejsce lekcje poświęcone wyłącznie kształceniu umiejętności słuchania ze zrozumieniem. Były to nagrania rodzimych użytkowników języka angielskiego, a zadania do wykonania były typowe dla tych, które uczniowie spotykają na egzaminie maturalnym, ze szczególnym zwróceniem uwagi na ogólny sens nagrań oraz ich poszczególnych części, a nie na poszczególne wyrwane z kontekstu słowa. Jeżeli chodzi o ROZUMIENIE TEKSTÓW CZYTANYCH, oprócz zadań przewidzianych w podręcznikach, uczniowie czytali materiał przygotowany przez nauczyciela. Praca odbywała się nie tylko na zajęciach lekcyjnych - uczniowie otrzymywali również materiały do przerobienia w domu. Teksty były tak dobierane, aby mogli poszerzać znajomość leksyki i struktur gramatycznych. Duży nacisk położono także na uważne czytanie poleceń oraz rozwiązywanie zadań zgodnie z ich treścią, jak również na odnajdywanie wybranych informacji w tekście. W zakresie TWORZENIA TEKSTÓW uczniowie pisali wiele prac zadawanych do wykonania w domu. Zadania te miały na celu doskonalenie dłuższych wypowiedzi pisemnych i były później sprawdzane zgodnie z kryteriami przyjętymi na egzaminie maturalnym. Duży nacisk położono na obowiązkowe stosowanie przez uczniów bogatej leksyki oraz różnorodnych struktur gramatycznych. Oprócz tego uczniowie rozwiązywali arkusze egzaminacyjne przygotowane przez OKE i OPERON. Później zawsze miała miejsce szczegółowa analiza błędów i ocena wyników. Uczniowie sami bądź z pomocą nauczyciela wyciągali wnioski, które miałyby ułatwić im pracę w przyszłości i pozwoliłyby na rozwiązywanie problemów w czasie egzaminu. Z zapisów w dzienniku, adnotacji na stronach z ocenami, planów wynikowych oraz wybranych wytworów uczniów wynika, że na lekcjach matematyki w klasach IV-VI OSM II stopnia realizowano wskazania ujęte w analizach wyników. Ponadto w klasie maturalnej w pierwszym okresie odbyły się cztery próbne matury: w październiku i listopadzie uczniowie napisali próbne matury wewnątrzszkolne, opracowane przez wydawnictwo szkolne Nowa Era (średni uzyskany przez klasę, odpowiednio: 42 % i 53 %), w listopadzie odbył się egzamin zorganizowany przez wydawnictwo OPERON (średni uzyskany przez klasę – 56 %), a w styczniu 2012 przez OKE (średni wynik uzyskany przez klasę - 50 %). 53 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE W młodszych klasach liceum, czyli IV i V OSM II st., obok zgodnej z planami wynikowymi realizacji programu nauczania stopniowo wdrażano uczniów do pracy z arkuszami egzaminacyjnymi, ćwiczono rozwiązywanie zadań typu: Wykaż..., Udowodnij... oraz ćwiczono pracę z tablicami matematycznymi. Wyniki egzaminów zewnętrznych przeprowadzonych w roku szkolnym 2011/12 potwierdzają, że wdrażanie przez szkołę wniosków z analizy wyników przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia i przynosi wymierne efekty. Świadczą o tym zarówno analizy wyników sprawdzianu, przedstawione na radzie pedagogicznej w czerwcu br., a ujęte w sporządzonym wówczas protokole, jak i wstępne analizy wyników matury z języka polskiego, matematyki i języka angielskiego, przygotowane przez nauczycieli przedmiotów kluczowych, a sporządzone na potrzeby ewaluacji wewnętrznej na podstawie wyników opublikowanych na stronach OKE w dniu 29 czerwca br. Z wstępnych analiz wyników sprawdzianu klas VI OSM II st. w kwietniu 2012 roku wynika, że rezultat osiągnięty przez szkołę plasuje ją zarówno w Okręgu, jak i w kraju w staninie bardzo wysokim, a osiągnięcia uczniów – podobnie jak w roku ubiegłym – w większości obszarów przekraczają średnie wyniki w mieście, województwie, Okręgu i kraju. Tabela 11. WYNIK SZKOŁY NA SPRAWDZIANIE 2012 BADANY OBSZAR Czytanie Pisanie Rozumowanie Korzystanie z informacji Wykorzystywanie wiedzy w praktyce CAŁY ARKUSZ Średni wynik punktowy ROZWIĄZYWALNOŚĆ ZADAŃ WYRAŻONA W % Szkoła Miasto Województwo Okręg Kraj 77 56 60 86 67 58 56 77 62 51 50 68 62 56 50 68 62 59 51 70 64 53 44 45 46 0,67 26,63 0,61 22,4 0,55 21,92 0,55 22,01 0,57 22,75 Z kolei wstępne analizy wyników matury na poziomie podstawowym z języka polskiego, matematyki i języka angielskiego w roku 2012 dowodzą, że pozycja szkoły umocniła się. Wyniki matury z języka polskiego plasują szkołę w staninie najwyższym, z języka angielskiego – również w najwyższym, a z matematyki – w staninie bardzo wysokim. Tabela 12. WYNIK SZKOŁY NA MATURZE 2012 (POZIOM PODSTAWOWY) Przedmiot maturalny Język polski pisemny PP Język polski ustny Język angielski pisemny PP Język angielski ustny Matematyka PP ROZWIĄZYWALNOŚĆ EGZAMINU WYRAŻONA W % Szkoła Miasto Województwo Okręg Kraj 66,48 56,45 54,15 54,76 54 66,81 67,47 70,03 69,55 63,51 62,56 56,19 57,79 96,92 87,00 75,13 79,58 75,38 60,96 68 56 54 ZESPÓŁ PAŃSTWOWYCH SZKÓŁ MUZYCZNYCH IM. GRAŻYNY BACEWICZ W KOSZALINIE 6 SPIS TABEL TABELA 1. GŁÓWNE PROBLEMY BADAWCZE .....................................................................................................................4 TABELA 2. USZCZEGÓŁOWIONE PYTANIA BADAWCZE ..................................................................................................5 TABELA 3. ANKIETA DLA NAUCZYCIELI ............................................................................................................................10 TABELA 4. ANKIETA DLA RODZICÓW .................................................................................................................................11 TABELA 5. ANKIETA DLA UCZNIÓW ....................................................................................................................................12 TABELA 6. WYWIAD Z WICEDYREKTOR DO SPRAW OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH ...................................................12 TABELA 7. OBSERWACJA PROBLEMOWA ..........................................................................................................................13 TABELA 8. ANALIZA DOKUMENTÓW ..................................................................................................................................13 TABELA 9. WYNIK SZKOŁY NA SPRAWDZIANIE 2011 .....................................................................................................49 TABELA 10. WYNIK SZKOŁY NA MATURZE 2011 (POZIOM PODSTAWOWY) ...........................................................50 TABELA 11. WYNIK SZKOŁY NA SPRAWDZIANIE 2012 ..................................................................................................54 TABELA 12. WYNIK SZKOŁY NA MATURZE 2012 (POZIOM PODSTAWOWY) ...........................................................54 55