PLAN GOSPODARKI ODPADAMI

Załącznik nr 2
Program edukacji ekologicznej
dotyczącej zbiórki odpadów
ulegających biodegradacji
Grudzień 2009
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
Spis treści
1
PROGRAM DZIAŁAŃ EDUKACYJNYCH ........................................................................................ 3
1.1 PRAWNE UWARUNKOWANIA PROGRAMU EDUKACJI EKOLOGICZNEJ ..................................................... 4
1.2 STRATEGIA PROWADZENIA KAMPANII .................................................................................................. 8
1.2.1
Zadania kampanii....................................................................................................................... 8
1.2.2
Elementy kampanii ..................................................................................................................... 9
1.2.3
Wskazanie grup docelowych .................................................................................................... 10
1.2.4
Wybór formy przekazu .............................................................................................................. 11
1.3 PROGRAM EDUKACJI EKOLOGICZNEJ – ETAP I..................................................................................... 12
1.3.1
Rola mediów w kampanii informacyjnej .................................................................................. 16
1.4 EDUKACJA EKOLOGICZNA NA SZCZEBLU MIEJSKIM – ETAP II ............................................................. 21
1.5 KOSZTY PRZEKAZU ............................................................................................................................. 25
1.6 PARTNERZY W PROGRAMACH INFORMACYJNYCH ............................................................................... 27
1.6.1
Współpraca ze szkołami ........................................................................................................... 27
1.6.2
Organizacje pozarządowe (NGO) ............................................................................................ 28
1.7 PRZYKŁADOWE TREŚCI MATERIAŁÓW INFORMACYJNYCH .................................................................. 28
1.7.1
Przykładowe treści ulotek ......................................................................................................... 30
1.7.2
Przykładowe tematy szkoleń ..................................................................................................... 32
1.7.3
Przykładowe konkursy .............................................................................................................. 34
Spis tabel
Tab. 1-1 Działania Konsultanta z szacunkowymi nakłdami finansowymi ......................... 25
Tab. 1-2. Przykładowe tematy szkoleń ............................................................................... 33
Załącznik nr 2
strona 2/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
1
Program Działań Edukacyjnych
Jednym z ważniejszych warunków realizacji Programu Gospodarki Odpadami jest
wysoka świadomość społeczeństwa, które powinno brać aktywny udział w realizacji
strategii zagospodarowania odpadów. Dlatego też z dużym wyprzedzeniem należy
prowadzić odpowiednie działania, których celem jest modyfikacja dotychczasowego
postępowania mieszkańców miasta w sferze zachowań konsumpcyjnych i postępowania
z odpadami.
Celem działań edukacyjnych jest podniesienie świadomości ekologicznej
mieszkańców miasta poprzez odpowiednie ukształtowanie przyzwyczajeń i zmianę
codziennych nawyków związanych z dotychczasowym sposobem gospodarowania
wytwarzanych odpadów. Wyznaczony cel zostanie osiągnięty za pomocą szeregu akcji
informacyjnych, przeprowadzanych wśród dzieci, młodzieży oraz dorosłych. Akcje
informacyjne będą przebiegały w formie szkoleń, prezentacji, konkursów, promocji;
szczegółowy charakter akcji został odpowiednio dobrany ze względu na docelową grupę
odbiorców.
Celem edukacji ekologicznej jest:
zrównoważonego
użytkowania
środowiska

Nauczanie podstaw ekologicznie
i sposobów jego ochrony;

Pobudzanie do twórczego, innowacyjnego działania zmierzającego do oszczędnego
korzystania z zasobów przyrody i maksymalnej ich ochrony;

Zaszczepienie potrzeby postrzegania norm i zakazów ekologicznych;

Kształtowanie nawyków kultury ekologicznej oraz poczucie moralnej i obywatelskiej
odpowiedzialności za ochronę dóbr przyrody;

Wdrożenie umiejętności interdyscyplinarnego myślenia i rozumowania, nauczanie
postrzegania zależności między stanem środowiska a jakością życia każdej jednostki
ludzkiej i całych społeczeństw;
Kształtowanie nawyków międzynarodowej solidarności w dziedzinie
środowiska.
Cele bezpośrednie edukacji ekologicznej w zakresie gospodarki odpadami:

ochrony

Uświadomienie społeczeństwu zagrożeń związanych z odpadami powstającymi
w gospodarstwach domowych,

Kształtowanie przekonania, że dotychczasowe metody pozbywania się odpadów są
nieefektywne, a w dłuższym okresie czasu wręcz niebezpieczne dla środowiska
i mieszkańców,

Kształtowanie przekonania, że najlepszymi metodami rozwiązania problemu
odpadów jest zmniejszenie ilości odpadów powstających w gospodarstwach
domowych oraz ich segregacja, recykling i kompostowanie,

Uzyskanie wśród mieszkańców akceptacji społecznej dotyczącej przedsięwzięć
z zakresu gospodarki odpadami, w szczególności budowy i rekultywacji składowisk
odpadów,
Załącznik nr 2
strona 3/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
Zapoznanie mieszkańców z cyklem „życia” odpadów oraz opłatami związanymi
z gospodarką odpadami

1.1
Prawne uwarunkowania programu edukacji ekologicznej
Zapisy świadczące o konieczności propagowania działań proekologicznych wśród
społeczeństwa, a tym samym konieczność sporządzania min. programów edukacji
ekologicznej znalazły się w dokumentach dotyczących ochrony środowiska na wszystkich
szczeblach, tj. zarówno dokumentach międzynarodowych i Unii Europejskiej jak
i krajowych oraz wojewódzkich, także w zapisach Konstytucji RP (art. 5 i 74).
Przepisy UE
Ostatnim z opublikowanych i opracowanych programów w dziedzinie środowiska
naturalnego jest wydany w styczniu 2001 r. przez Komisję Europejską Szósty Program
działań, zatytułowany „Środowisko 2010: Nasza przyszłość zależy od naszego wyboru”
(Environment 2010, Our Future, Our Choice). Program został opracowany na lata 2001 –
2010, swoim okresem działania obejmuje lata, w których Unia Europejska rozszerzy swój
obszar o kolejne 12 państw. W programie tym, uznano za priorytetowe działania
w czterech dziedzinach:

Przeciwdziałanie zmianom klimatycznym (efektowi cieplarnianemu),

Ochrona przyrody i bioróżnorodności (zwiększenie obszarów chronionych w tym
mórz),

Dbałość o wpływ środowiska na zdrowie (zaostrzenie norm),

Oszczędne
(recykling).
wykorzystanie
zasobów
naturalnych
i
gospodarka
odpadami
Metodami służącymi do osiągnięcia zakładanych celów są:

Zapewnienie wdrożenia istniejącego prawa ekologicznego,

Uwzględnienie potrzeb ochrony środowiska we wszystkich sferach wspólnotowej
polityki,

Bliska współpraca z biznesem i konsumentami w celu znalezienia optymalnych
rozwiązań,

Zapewnienie lepszej i łatwiej dostępnej informacji na temat środowiska wszystkim
obywatelom Unii,

Rozwinięcie bardziej świadomego (z punktu widzenia dbałości o środowisko
naturalne) podejścia do problemu wykorzystania gruntów.
Wszelkie opracowania dotyczące ochrony środowiska są wykonywane z uwzględnieniem
zastrzeżeń zawartych w ww. programie.
Załącznik nr 2
strona 4/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
Polityka ekologiczna państwa
II Polityka Ekologiczna Państwa została przyjęta przez Sejm RP w lipcu 2001 roku.
Podstawowym celem polityki ekologicznej państwa jest zapewnienie bezpieczeństwa
ekologicznego kraju (mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych).
II Polityka Ekologiczna Państwa oraz jej Program wykonawczy na lata 2002 - 2010,
zawierają m. in. wskazówki i wytyczne dla uwzględniania zagadnień ochrony środowiska
w programach sektorowych, harmonogramy zadań wynikających z polityki ekologicznej
państwa, zwłaszcza zadań nakładanych na administrację publiczną, a także szacunek
kosztów osiągania celów polityki ekologicznej. Przewidziane w Programie Wykonawczym
Polityki przedsięwzięcia dotyczące dostępu do informacji, edukacji ekologicznej i udziału
społeczeństwa w działaniach na rzecz środowiska, obejmują zadania w zakresie:
tworzenia, zgodnie z wymaganiami ustawy Prawo Ochrony Środowiska, publicznych
rejestrów i elektronicznych baz danych o środowisku, ułatwiających dostęp obywateli
do informacji gromadzonych i przechowywanych przez organa administracji;
stworzenia uzgodnionych zasad współpracy pomiędzy instytucjami publicznymi
i społecznymi organizacjami ekologicznymi.
Uzupełnieniem tych zadań ma być, zgodnie z “Narodową Strategią Edukacji
Ekologicznej”, wsparcie finansowe, organizacyjne i techniczne udzielane przez instytucje
publiczne działaniom edukacyjnym i promocyjnym realizowanym przez organizacje
ekologiczne,
usprawnianie
przekazywania
treści
dotyczących
środowiska
i zrównoważonego rozwoju w ramach edukacji szkolnej o profilu ogólnym i zawodowym,
a także rozwijanie edukacji ekologicznej przez placówki funkcjonujące przy jednostkach
zarządzających cennymi przyrodniczo obszarami chronionymi (przede wszystkim parkami
narodowymi i krajobrazowymi).
Wśród
pierwszoplanowych
niezbędnych
działań
pozainwestycyjnych
administracji
publicznej
zostały
wymienione:
utworzenie
w
urzędach
systemów
gromadzenia
i upowszechniania informacji o środowisku i jego ochronie, w tym stworzenie systemu
elektronicznych baz danych z tego zakresu,
Załącznik nr 2
strona 5/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
wypracowanie i wdrożenie zasad dotyczących udziału pozarządowych organizacji
ekologicznych w działaniach administracji publicznej na rzecz środowiska.
Polityka
Ekologiczna
wśród
przewidywanych
zadań
wymienia
również
dofinansowanie wybranych projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe
zgodnie z obowiązującymi zasadami dofinansowania działań w dziedzinie edukacji
ekologicznej
oraz
stałe
podejmowanie
działań
informacyjnych,
promocyjnych
i edukacyjnych. W dokumencie zwrócono również uwagę na potrzebę zapewniania
udziału społeczeństwa w procedurach ocen oddziaływania na środowisko przedsięwzięć,
planów i programów.
Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej
Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej została opracowana i zaakceptowana
przez Sejmową i Senacką Komisję Ochrony Środowiska w 1998 roku. W roku 1999 i 2000
wykonano prace uaktualniające dokument oraz dostosowujące go do nowych
wprowadzanych reform w Polsce. Wraz z Narodowym Programem Edukacji Ekologicznej
(stanowiącym
program
wykonawczy
dla
Strategii)
oba
dokumenty
identyfikują
i ustanawiają hierarchię celów edukacji ekologicznej wskazując jednocześnie zadania
edukacyjne oraz podmioty odpowiedzialne za ich realizację. Do głównych celów NSEE
należą:

upowszechnianie idei ekorozwoju we wszystkich sferach życia, uwzględniając
również pracę i wypoczynek człowieka, czyli objęcie permanentną edukacją
ekologiczną wszystkich mieszkańców Rzeczpospolitej Polskiej,

wdrożenie edukacji ekologicznej jako edukacji interdyscyplinarnej na wszystkich
stopniach edukacji formalnej i nieformalnej,

tworzenie
wojewódzkich,
ekologicznej,
stanowiących
powiatowych
rozwinięcie
i
gminnych
Narodowego
programów
edukacji
Programu
Edukacji
Ekologicznej a ujmujących propozycje wnoszone przez poszczególne podmioty
realizujące projekty edukacyjne dla lokalnej społeczności,

promowanie dobrych doświadczeń z zakresu metodyki edukacji ekologicznej.
Załącznik nr 2
strona 6/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
Narodowa
Strategia
Edukacji
Ekologicznej
określa
sposób
kształtowania
świadomości ekologicznej wśród środowisk dzieci i młodzieży (przedszkola, szkoły,
szkolnictwo
wyższe),
instytucjach
wojewódzkich
i
samorządowych,
organizacji
społecznych, kościołów i związków wyznaniowych.
Narodowy Program Edukacji Ekologicznej
Narodowy Program Edukacji Ekologicznej stanowi rozwinięcie i konkretyzację
zapisów Narodowej Strategii Edukacji Ekologicznej. Dokument określa podstawowe
zadania edukacyjne, podmioty odpowiedzialne za ich realizację oraz źródła finansowania.
Główne cele Programu to:

wdrażanie zaleceń Narodowej Strategii Edukacji Ekologicznej z uwzględnieniem
zmian zachodzących w procesie reformowania Państwa i integracji z Unią
Europejską;

stworzenie
mechanizmów
pozwalających
sprostać
wyzwaniom
związanym
przez
promowanie
z wdrażaniem idei i zasad w zrównoważonego rozwoju;

zwiększenie
efektywności
edukacji
ekologicznej
najskuteczniejszych jej form, wskazywanie sposobów optymalnej alokacji środków
finansowych i uporządkowanie przepływu informacji związanych z propagowaniem
idei tego rodzaju edukacji.
Adresatami Narodowego Programu Edukacji Ekologicznej są:

podmioty finansujące edukację ekologiczną, którym program ten pomoże planować
budżet i określać celowość i efektywność wykorzystania środków;

podmioty realizujące zadania z zakresu edukacji ekologicznej, które otrzymają
wykaz
priorytetowych
zadań
wraz
ze
wskazaniem
potencjalnych
źródeł
finansowania.

Program zakłada trzy sfery wprowadzania zapisów Narodowej Strategii Edukacji
Ekologicznej w życie:
Załącznik nr 2
strona 7/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016

edukacja formalna to zorganizowany system kształcenia zgodny z określonymi
zasadami sformułowanymi w odpowiednie akty prawne, który obejmuje system
oświaty i szkolnictwa wyższego;

ekologiczna świadomość społeczna, którą można określić jako stan wiedzy,
poglądów i wyobrażeń ludzi o środowisku, jego zasobach oraz zagrożeniach
wynikających z działalności człowieka, a także stan wiedzy o sposobach
użytkowania i ochrony środowiska;

szkolenia to zinstytucjonalizowane formy przekazywania wiedzy i umiejętności
dla określonej grupy zawodowej lub społecznej służące podnoszeniu kwalifikacji
niezbędnych w życiu zawodowym, działalności społecznej i dla potrzeb
indywidualnych.
Wdrożenie Narodowego Programu Edukacji Ekologicznej powinno umożliwić pełną
integrację tych trzech sfer w celu zwiększenia efektywności edukacji ekologicznej.
Działalność w sferze edukacji formalnej powinna stymulować świadomość społeczeństwa
w akcjach i kampaniach związanych z ochroną środowiska i z rozwojem zrównoważonym.
Działania skierowane na wzrost świadomości ekologicznej powinny być prowadzone
w taki sposób, by społeczeństwo zrozumiało potrzebę stałego kierowania środków
na edukację ekologiczną. Działania w sferze szkoleń powinny zwiększać trafność decyzji
na różnych szczeblach zarządzania środowiskiem, podnosić stopień profesjonalizmu
w działaniach organizacji społecznych oraz mediów, a także pozytywnie wpływać
na świadomość ekologiczną wszystkich obywateli.
1.2
Strategia prowadzenia kampanii
1.2.1
Zadania kampanii
Do głównych zadań kampanii należą:

przegląd istniejących na terenie miasta oraz powiatu a także województwa
materiałów, których celem jest podnoszenie świadomości społeczeństwa,

przygotowanie kampanii na rzecz podniesienia świadomości społeczeństwa,

identyfikacja problemów, których nie omawiają dostępne materiały informacyjne,

opracowanie dodatkowych materiałów informacyjnych,
Załącznik nr 2
strona 8/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016

wprowadzenie w życie powyższej kampanii.
1.2.2
Elementy kampanii
Strategia prowadzenia kampanii składa się z następujących elementów:

program przygotowawczy (9 miesięcy) opracowana
największych i najwcześniej dostrzegalnych efektów,

program podstawowy (15 miesięcy),

program długoterminowy (permanentny do 2015).
1.2.2.1
w
celu
osiągnięcia
Schemat działania programu edukacji ekologicznej
Program Edukacji Ekologicznej na miasta realizowany będzie w dwóch etapach.
W pierwszym etapie wyłoniony w drodze przetargu Konsultant będzie odpowiedzialny
za przygotowanie i wdrożenie edukacji ekologicznej oraz przez:

przygotowanie koncepcji realizacji programu edukacyjnego,

wybór grup docelowych,

przygotowanie niezbędnych materiałów,

szkolenie pracowników na szczeblu gminnym,

przeprowadzenie pokazowych zajęć,

opracowanie materiałów informacyjnych,

przygotowania scenariusza wdrażania programu,

pomoc w przygotowaniu modeli finansowania kampanii edukacyjnej w tym
przygotowaniu wniosków.
Drugi etap rozpocznie się po zakończeniu działań Konsultanta, realizacja Programu
Edukacji Ekologicznej w tym etapie spocznie bezpośrednio na pracownikach gminnych,
a więc
nauczycielach
i
pracownikach
jednostek
organizacyjnych,
którzy
będą
odpowiedzialni za właściwy przebieg edukacji wśród dzieci, młodzieży i osób dorosłych.
Istnieje możliwość powołania specjalnej komórki przy urzędzie której zadaniem będzie
wdrażanie programu. Naturalnym byłoby to ażeby komórka ta powstała przy Biurze
Promocji i Informacji.
Jednostką koordynującą program edukacji ekologicznej w drugim etapie będzie
samorząd lub podmiot wyłoniony przez samorząd (najlepiej miejska jednostka
organizacyjna, fundacja lub stowarzyszenie)..
Załącznik nr 2
strona 9/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
Zakłada się, że całkowity czas, w którym nastąpi wdrożenie i przeprowadzenie
programu przygotowawczego i podstawowego wyniesie ok. 24 miesiące, w tym:

miesiące zostaną przeznaczone na przygotowanie przetargu i wyłonienie
wykonawcy – Konsultanta,

6 miesięcy przewidziano na działalność Konsultanta na terenie miasta
(przygotowanie programu i przeprowadzenie szkoleń),

10 miesięcy obejmie czas edukacji ekologicznej na szczeblu miejskim (rok szkolny
– wrzesień / czerwiec).
Działalność Konsultanta ma charakter jednorazowy, natomiast edukacja ekologiczna
na szczeblu gminnym powinna być powtarzana cyklicznie, w każdym roku szkolnym
w ramach programu długoterminowego.
1.2.3
Wskazanie grup docelowych
Edukacja ekologiczna powinna docierać do wszystkich grup społecznych i wiekowych
jednak najistotniejsze jest dotarcie do lokalnych liderów, których postępowanie jest
traktowane jako model postępowania środowiskowego.
Przyjęta
w
niniejszym
opracowaniu
i najskuteczniejszy
w najprostszy
sposób
droga
edukacji
przekazanie
ekologicznej
informacji
zapewni
ekologicznych
do poszczególnych odbiorców. Po uwzględnieniu konieczności zróżnicowania form i treści
przekazu wyodrębniono cztery grupy mieszkańców – odbiorców:

Dzieci i młodzież,

Pracownicy samorządowi ;

Nauczyciele,

Dorośli mieszkańcy,

Przedstawiciele małych i średnich przedsiębiorstw.
Dzięki wyrobieniu wśród dzieci i młodzieży nawyków właściwego postępowania
w dziedzinie gospodarki odpadami, należy się spodziewać że wprowadzane zmiany
i inwestycje
w
tej
dziedzinie
będą
znajdowały
przychylniejsze
przyzwolenie
społeczeństwa. Edukacja w środowisku samorządowym (radni miejscy, radni rad osiedli)
jest również bardzo istotna, gdyż to z tego kręgu wywodzą się wszelkie decyzje odnośnie
zadań inwestycyjnych i organizacyjnych związanych z ochroną środowiska na terenie
danej jednostki organizacyjnej. Nauczyciele (a także dziennikarze, pracownicy służb
Załącznik nr 2
strona 10/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
komunalnych) to grupa, która z racji wykonywanego zawodu ma szerszy kontakt
z mieszkańcami gmin. Osoby te, jako osoby kontaktujące się ze środowiskiem dzieci,
młodzieży, mieszkańców gminy i przekazujące swe doświadczenie i wiedzę powinny
zostać objęte akcją edukacyjną w pierwszej kolejności. Szkolenia i warsztaty dla tej grupy
odbiorców zostaną przeprowadzone przez podmioty zewnętrzne.
Bardzo
istotne
jest
również
szkolenie
przedstawicieli
małych
i
średnich
przedsiębiorstw. Podmioty te są istotnym wytwórcą odpadów, który dotychczas
w większości trafia do zmieszanych odpadów komunalnych. Ważnym jest poinformowanie
wytwórców odpadów o ich obowiązkach jakie wynikają z obowiązującego prawa.
Wybór formy przekazu
1.2.4
Formy przekazu dzielą się na: materiały drukowane, materiały audiowizualne
i imprezy promocyjne.
1.
Materiały drukowane nie wymagające dużych nakładów:

krótkie materiały drukowane, takie jak ulotki, ulotki typu „pytania i odpowiedzi”,
zestawienia faktograficzne, wkładki i broszury, zwykłe obwieszczenia
i powiadomienia służb komunalnych,

publikacje w prasie i wydawnictwach periodycznych, takie jak: artykuły,
komentarze, stałe rubryki, wywiady, listy do redakcji, artykuły redakcyjne;,

materiały dla prasy: komunikaty, powiadomienia i obwieszczenia służb
komunalnych,

plakaty,

obszerne, starannie wydrukowane broszury, biuletyny, opracowania, raporty
i monografie,

opracowane graficznie obwieszczenia służb komunalnych,

materiały kształceniowe: programy nauczania, materiały samokształceniowe,
materiały dla nauczycieli,

okolicznościowe pamiątki (znaczki, długopisy, teczki z nadrukami itp.).
2.
Materiały audiowizualne:

wywiady dla radia i telewizji,

pokazy przezroczy,
Załącznik nr 2
strona 11/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016

ogłoszenia służb komunalnych w radiu i telewizji;

filmy,

wystawy.
3.
Imprezy promocyjne:

konferencje prasowe,

wizyty oficjalne,

zebrania mieszkańców,

imprezy specjalne (festiwale, akcje),

warsztaty, seminaria, konferencje.
1.3 Program edukacji ekologicznej – etap I
Realizacja Programu Edukacji Ekologicznej rozpocznie się od momentu wyłonienia
w przetargu Konsultanta. Zamawiającym w przetargu będzie samorząd lub gminna
jednostka organizacyjna.
Wybrany
Konsultant
będzie
odpowiedzialny,
za
przygotowanie
wszystkich
niezbędnych materiałów w tym: graficznego logo akcji, materiałów informacyjnych z nią
związanych oraz za przeszkolenie pracowników na szczeblu gminnym. Konsultant,
w ramach swojej działalności poprowadzi również przykładowe zajęcia w szkołach.
Działalność Konsultanta na terenie objętym projektem powinna przygotować środowisko
pracowników samorządowych oraz nauczycieli do samodzielnego prowadzenia edukacji
ekologicznej wśród dzieci i młodzieży oraz stworzyć zaplecze materiałów promocyjnych
dostępnych po skończeniu zadań Konsultanta. Konsultant pomaga również samorządowi
w przygotowaniu niezbędnych dokumentów, których efektem ma być uzyskanie pomocy
finansowej przy realizacji programu edukacji ekologicznej.
Kolejność działań konsultanta przedstawia się następująco:
1.
Zorganizowanie konferencji kierunkowej, mającej na celu omówienie i przybliżenie
tematu wdrożenia edukacji ekologicznej na obszarze miasta. Na spotkaniu obecni
powinni być przedstawiciele władz miasta, oraz osoby odpowiedzialne za wdrażanie
kampanii. Szacuje się liczbę uczestników konferencji na ok. 80-120 osób.
Załącznik nr 2
strona 12/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
Zorganizowanie konferencji merytorycznej Planuje się zorganizowanie jednej,
2.
konferencji z udziałem samorządu, osób odpowiedzialnych za wdrożenie programu
oraz organizacji zainteresowane gospodarką odpadami na terenie miasta. Elementem
konferencji powinna być debata na temat zidentyfikowanych problemów miasta
w dziedzinie gospodarki odpadami.
3. Opracowanie projektu graficznego logo akcji edukacji ekologicznej. Edukacja
ekologiczna będzie najbardziej rozpowszechniona wśród dzieci i młodzieży szkolnej.
W celu uatrakcyjnienia prowadzonej edukacji każda szkoła biorąca w niej udział
powinna otrzymać maskotkę będącą symbolem akcji oraz zestaw naklejek, folderów
informujących o przystąpieniu danej placówki szkolnej do akcji edukacji ekologicznej.
Za udziały szkół w konkursach wiedzy o gospodarce odpadami na poziomie między
szkolnym i gminnym szkoły uzyskają certyfikaty uczestnictwa i dyplomy. Każdy z tych
certyfikatów, folderów itp. powinien zostać zaprojektowany graficznie w ten sposób,
aby zawierać logo programu edukacji ekologicznej. Konsultant będzie odpowiedzialny
za przygotowanie materiałów promocyjnych związanych z akcją, w ilościach:

maskotki – 5 000 szt.

nalepki – 30 000 szt.

foldery – 10 000 szt.
Przygotowanie symbolu graficznego oraz projektu maskotki powinno się odbyć po
konsultacji i zatwierdzeniu projektu przez władze samorządu.
4. Opracowanie materiałów informacyjnych.

prasowe - informacje dotyczące wprowadzanego systemu segregacji odpadów,
edukacyjne co do sposobu korzystania z pojemników na odpady, informacje o tym,
jak unikać wytwarzania odpadów. Publikowane wiadomości powinny przybierać
formę ogłoszeń, wkładek informacyjnych, dodatkowych broszur, artykułów.
Autorami publikacji powinni być specjaliści w dziedzinie gospodarki odpadami,
przedstawiciele pozarządowych organizacji ekologicznych, władze samorządowe.
Częstotliwość publikowania: 1  w miesiącu, nakład ok. 5 000 szt.

radiowych– za pomocą stacji radiowych o zasięgu regionalnym będą propagowane
zagadnienia gospodarki odpadami. W tym celu planuje się wyprodukowanie
radiowego spotu reklamowego poruszającego problematykę selektywnej zbiórki
odpadów, przeprowadzenie w studio dyskusji z udziałem specjalistów i władz
Załącznik nr 2
strona 13/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
gminnych oraz telefonicznym udziałem mieszkańców. Częstotliwość emisji: 1  w
miesiącu.

internetu – stworzenie strony internetowej pozwoli środowiskom mającym dostęp
do sieci na kontrolowanie bieżących informacji dotyczących gospodarki odpadami.
Treści dotyczące odpadów mogą być zamieszczone jako dodatkowa zakładka
edukacji ekologicznej na stronach gminy. Informacje zawarte na stronach www
powinny zawierać opisy organizowanych akcji, przewidywane konkursy, szkolenia,
ustalone regulaminy dotyczące czystości w gminie, aktualne opłaty, planowane
przedsięwzięcia oraz powinny umożliwić kontakt mieszkańców gmin ze służbami
komunalnymi
odpowiedzialnymi
za
gospodarkę
odpadami
i
władzami
samorządowymi. Kontakt ten może przybrać formę korespondencji poprzez pocztę
elektroniczną,
założonego tematycznego forum
bądź pytań i odpowiedzi
zamieszczanych na stronach www.

telewizyjne– reportaże, wywiady publikowane w telewizji będą uzupełnieniem
audycji radiowych. Problematyka poruszana w telewizji lokalnej będzie poszerzona
o wizje z obiektów infrastruktury gospodarki odpadami. Przewidziano również
emisję
spotu
reklamowego,
propagującego
zachowania
proekologiczne.
Częstotliwość emisji: 1  w miesiącu.

materiały informacyjne – rozdawane wśród mieszkańców, w przychodniach,
bankach, sklepach i innych placówkach użyteczności publicznej, tak by trafiły do
jak najszerszego grona ludzi. W broszurach będą zawarte min. podstawowe
informacje dotyczące zasad gospodarki odpadami w tym selektywnej zbiórki
odpadów. Nakład 15 000 szt.
5. Zorganizowanie szkolenia dla pracowników samorządowych. Właściwy poziom
świadomości ekologicznej pracowników samorządowych i nauczycieli (a także
dziennikarzy i pracowników służb komunalnych) oraz zrozumienie zasad rządzących
się zrównoważonym rozwojem pozwoli na łatwiejsze wprowadzenie niezbędnych
działań z zakresu gospodarki odpadami.
Szkolenie dla pracowników urzędu powinno objąć pracowników wydziałów ochrony
środowiska i gospodarki komunalnej, gospodarki nieruchomościami, inwestycji miejskich
itp. zajmujących się w danej jednostce organizacyjnej problematyką ochrony środowiska.
Zorganizowany cykl szkoleń dla tych pracowników, powinien obejmować spotkania
ze specjalistami, konsultacje z praktykami, którzy realizują podobne zadania z zakresu
gospodarki odpadami na własnym terenie. Podczas spotkań w szczególności należy
Załącznik nr 2
strona 14/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
poruszyć problematykę: rodzaju i ilości powstających odpadów na terenie powiatu/gminy,
istniejących obiektów infrastruktury gospodarki odpadami na terenie powiatu/gminy,
aktualnych i możliwych sposobów zagospodarowania powstających odpadów, zagrożeń
ze strony niewłaściwego postępowania z odpadami, kosztów związanych z gospodarką
odpadami, źródeł współfinansowania zadań z dziedziny ochrony środowiska. Planuje się,
że szkolenie będzie połączone z wycieczkami plenerowymi do obiektów infrastruktury
gospodarki odpadami. Jako prowadzący szkolenie będą występowały również firmy
zewnętrzne zajmujące się gospodarką odpadami na terenie miasta, w celu praktycznego
przekazania wiedzy (np. organizacje zajmujące się odzyskiem odpadów). W szkoleniu
powinni wziąć udział wytypowani pracownicy ww. działów z urzędu miasta, którzy
po przeszkoleniu uzyskają niezbędną wiedzę w temacie edukacji ekologicznej i będą
za nią
odpowiedzialni
w
dalszym
etapie
realizacji
planu.
Szacunkowa
ilość
przeszkolonych urzędników – 50 osób.
6. Szkolenie nauczycieli odpowiedzialnych w dalszym etapie za edukację ekologiczną
dzieci i młodzieży zostanie przeprowadzone w kilku grupach.
Tematyka szkoleń będzie obejmowała ten sam zakres jak dla pracowników urzędów
gminnych (łącznie z wyjazdami plenerowymi oraz udziałem firm zewnętrznych),
lecz z pominięciem szerszego zakresu aspektów finansowych gospodarki odpadami.
Z kolei elementem nowym w cyklu warsztatów szkoleniowych dla nauczycieli będzie
spotkanie dotyczące form przekazywanych treści. Nauczyciele muszą w odpowiedni
sposób przekazywać dzieciom i młodzieży informacje i swoją wiedzę. Nauczyciele muszą
być przygotowani na spotkania z uczniami o różnym poziomie świadomości ekologicznej
i na konieczności dostosowania formy przekazywanych informacji do konkretnej grupy
odbiorców. Planuje się udział w szkoleniu grupy po 5 nauczycieli z placówek szkolnych
oraz 3 nauczycieli przedszkolnych. Przeprowadzane jednorazowo zajęcia przewidziane
są dla uczestnictwa do 50 osób. Uwzględniając liczbę i rodzaj placówek oświatowych
na obszarze Projektu, ilość osób biorących udział w szkoleniu zakłada się:

nauczyciele przedszkolni – 90 osób,

nauczyciele szkół podstawowych – 200 osób,

nauczyciele gimnazjum – 200 osób,

nauczyciele szkół średnich – 100 osób.
Załącznik nr 2
strona 15/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
7. Zrealizowania przykładowych zajęć lekcyjnych.
Lekcja może mieć charakter spotkania, na którym zostanie przybliżona dzieciom
i młodzieży idea edukacji ekologicznej. Na spotkaniu tym zostanie omówiony zakres
działań z zakresu przyjętego programu edukacji ekologicznej w ciągu roku szkolnego.
W lekcjach wezmą udział uczniowie z samorządów szkolnych (po 3 osoby), jako
przedstawiciele danej placówki szkolnej (szkół podstawowych, gimnazjum i szkół
średnich). Miejscem odbywania zajęć będzie urząd miasta lub dom kultury. Łączna ilość
osób uczestniczących w zajęciach to ok. 200 osób. Uzupełnieniem przykładowych zajęć
będzie zorganizowanie konkursu wśród klas szkolnych na temat: „Najciekawsza lekcja
edukacji ekologicznej”. Uczniowie w tym konkursie przygotują wg własnych wyobrażeń
przykładową lekcję, nagrodą w konkursie może być sfinansowanie przez samorząd
wycieczki krajoznawczej bądź nagroda finansowa itp.
8. Zrealizowanie przykładowych szkoleń przeznaczonych dla małych i średnich
przedsiębiorców.
Szkolnie może mieć charakter konferencji, na którą zostaną przedstawienie
specjaliści z branży gospodarki odpadami. Omówione zostaną uwarunkowania prawne
oraz zasady funkcjonowania gospodarki odpadami w mieście. Przybliżony zostaną Planu
Gospodarki Odpadami a także omówione obowiązki wytwórców odpadów
Miejscem odbywania zajęć będzie urząd miasta lub dom kultury. Łączna ilość osób
uczestniczących w konferencji to ok. 200 osób.
9. Opracowanie scenariusza i przygotowanie poszczególnych imprez dla II etapu
Programu Edukacji Ekologicznej.
Konsultant
na
postawie
zatwierdzonej
koncepcji
(Roz
1.2.2.1)
opracowuje
harmonogram i scenariusz oraz budżet imprez jakie mają się odbyć w ramach II etapu
edukacji ekologicznej. Dokumentacja musi być na tyle wyczerpująca ażeby przeszkoleni
pracownicy samorządu byli w stanie realizować poszczególne imprezy.
1.3.1
Rola mediów w kampanii informacyjnej
Częstym błędem popełnianym przez samorządy jest brak kontaktu z media
co skutkuje tym, iż szereg ważnych dla społeczności lokalnej informacji dociera
Załącznik nr 2
strona 16/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
z opóźnieniem lub wcale . Nie można dopuszczać do sytuacji, gdy kontakt z mediami
stanowiły odpowiedzi na zarzuty kierowane pod adresem władz.
Od samego początku programu edukacji ekologicznej, polityka informacyjna
prowadzona poprzez media powinna być w sposób profesjonalny. Brak szczegółowych
ustaleń, co do przedstawianego Programu Gospodarki Odpadami może spowodować
efekt odwrotny do zamierzonego – zamiast wiedzy o faktach wywołamy falę plotek
i spekulacji na temat planowanych działań.
Dostarczenie „pełnej informacji” oznacza czasem ujawnienie negatywnych skutków
przyszłych inwestycji. W przypadku segregowania odpadów takim negatywnym
zdarzeniem jest konieczność wywozu tylko częściowo posegregowanych odpadów
na składowisko śmieci. Nie poinformowanie mieszkańców o tym lub źle podana
informacja, może się skończyć rezygnacją mieszkańców z selektywnej zbiórki odpadów.
Pakiet materiałów informacyjnych dla mediów powinien zawierać między innymi:

pełen zestaw danych na temat planowanego projektu, w tym dane porównawcze
podobnych projektów realizowanych lub zakończonych w innych społecznościach
lokalnych (w kraju lub zagranicą);

niezależne opinie i ekspertyzy na temat planowanej inwestycji;

listę korzyści dla społeczności lokalnej w związku z realizacją danego projektu
gospodarczego, np. oszczędności w budżecie lokalnym osiągnięte po wprowadzeniu
segregacji w przeliczeniu na kilka lat, korzyści dla środowiska przyrodniczego.
Współpraca z mediami ma za zadanie uzyskanie aktywnego poparcia mieszkańców
dla realizowanego przez samorząd projektu. Akcja informacyjna prowadzona przez media
musi rozpocząć się dużo wcześniej niż wprowadzanie do realizacji np. programu
segregacji odpadów. Chodzi o taką profesjonalną działalność, której celem jest
promowanie postaw prospołecznych. Promocja za pośrednictwem mediów zachowań
proekologicznych, a szczególnie recyklingu odgrywa bardzo ważną rolę i jest jednym
z podstawowych źródeł informacji. Dzięki pomocy mediów w trakcie realizacji Programu
możliwe będzie również przeprowadzenie rozmaitych akcji i kampanii edukacyjnych.
Załącznik nr 2
strona 17/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
1.3.1.1
Prasa lokalna
Specyficznymi formami stosowanymi w publikacjach prasowych, które należy
wykorzystać w kampanii edukacyjnej jest:
1.
Komunikat prasowy – najprostszy sposób informowania o projektach. Zazwyczaj
zapowiada on jakieś wydarzenie lub imprezę, bądź też relacjonuje - podsumowuje
coś co właśnie się odbyło np. zapowiedź festynów, informacje o konkursach,
wystawach związanych z edukacją, o otwartych wykładach.
2.
Artykuł sponsorowany. Ta forma polega na opracowaniu wywiadu, reportażu,
notatki prasowej na temat np. segregacji odpadów przez znanego z lokalnych
łamów
dziennikarza,
zajmującego
się
problematyką
komunalną.
Artykuł
sponsorowany nie jest odbierany jako reklama i umożliwia zamieszczenie bardziej
dokładnych informacji dotyczących inwestycji niż standardowe ogłoszenie. Przy tej
okazji można wykorzystać pakiet artykułów edukacyjnych dołączonych do projektu.
Służy on promocji projektu.
3. Ogłoszenie prasowe. Poprzez tą formę w prosty, hasłowy sposób promujemy np.
wprowadzany system segregacji odpadów. Ogłoszenie powinno także zawierać
informacje edukujące co do sposobów korzystania z pojemników na odpady.
4.
Wkładka informacyjna do gazety. Powinna zostać opracowana jako ulotka.
Treść składa się z informacji na temat zasad funkcjonowania systemu zbiórki
odpadów, sposobów segregowania odpadów w domu czy ogólnej problematyki
odpadowej. Wkładka ma za zadanie informować - jak unikać wytwarzania
odpadów, jak je segregować, co robić, aby na składowisko trafiało jak najmniej
śmieci. Ulotka może stanowić podstawowe kompendium wiedzy z którą powinni
się zapoznać mieszkańcy.
5. Wykorzystanie kolumny dla dzieci i młodzieży. Większość gazet posiada część
przeznaczoną dla młodych czytelników. Także tutaj powinien się znaleźć element
edukacji na temat selektywnej zbiórki odpadów. Może mieć on formą rebusu,
krzyżówki, gry planszowej, krótkiego opowiadania w zależności od zamierzeń
redagujących.
6. Patronat medialny. Patronat pozwala na stałe zainteresowanie mediów
problematyką programu gospodarki odpadami i umożliwia w stały sposób
informowanie o wszelkich przedsięwzięciach związanych z wdrażaniem programu
odpadowego i o wszelkich przedsięwzięciach edukacyjnych i informacyjnych z nim
związanych. Takie aktywne uczestnictwo dziennikarzy w sposób dodatkowy
Załącznik nr 2
strona 18/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
podnosi rangę problemu – wszelkie informacje w tych mediach publikowane
i emitowane są z informacją o patronacie medialnym tego przedsięwzięcia.
7. Udział dziennikarzy w seminariach – dziennikarze powinni mieć stały dostęp
do informacji o wszystkich seminariach związanych z programem gospodarki
odpadami i mogą w nich uczestniczyć jako goście.
1.3.1.2
Lokalne rozgłośnie radiowe
Proponuje się wykorzystać potencjał rozgłośni radiowych w celu propagowania
selektywnej zbiórki odpadów w następujący sposób:
1. Opracowanie przez agencję reklamową reklamy radiowej zachęcającej np.
do selektywnej zbiórki odpadów w domu. Ważne by reklama ta była zrozumiała
dla słuchaczy w różnym wieku (można emitować kilka różnych reklam
kierowanych do różnych odbiorców, należy jednak pamiętać o rosnących wtedy
znacznie kosztach). Reklama powinna być emitowana najlepiej w najbardziej
atrakcyjnych godzinach i podkreślać proponowane hasło kampanii edukacyjnej.
2. Dyskusja z udziałem specjalistów i przedstawicielami władz miejskich
dotycząca gospodarki odpadami. Goście odpowiadają na zadawane przez
telefon pytania słuchaczy. Takie dyskusje przyciągają zazwyczaj uwagę
społeczności. Dzięki takiemu sposobowi informowania władze poznają stosunek
mieszkańców do decyzji samorządowców, którzy z kolei mają możliwość wyjaśnić
społeczności wszelkie pojawiające się wątpliwości i niejasności.
3. Ankieta (sonda) radiowa. Jest to metoda zdobywania informacji na temat wiedzy
mieszkańców
o
problematyce
recyklingowej.
Charakteryzuje
się
jednak
stosunkowo wysokim stopniem anonimowości respondentów, a co za tym idzie
maleje kontrola nad pomiarem.
4. Słuchowisko radiowe dla dzieci poświęcone odpadom lub/i szeroko
rozumianej problematyce ochrony środowiska. Słuchowisko może być
przygotowane według gotowego scenariusza lub tekstu napisanego przez dzieci
w ogłoszonym wcześniej konkursie.
1.3.1.3
Telewizja
Telewizja należy do najlepszych mediów służących informowaniu społeczeństwa
o wdrażanym programie. Jest to dotarcie do ludzi poprzez obraz i dźwięk jednocześnie,
co umożliwia po prostu lepsze zrozumienie i zapamiętanie omawianej problematyki.
Kampanię informacyjną w telewizji można przeprowadzić w następujących formach:
Załącznik nr 2
strona 19/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
1. Reportaż dot. planowanych inwestycji. Prezentacje wszystkich elementów
systemu. Jako konieczne należy uznać wypowiedzi osób związanych z podjęciem
decyzji o inwestycji i odpowiedzialnych za jej przeprowadzenie. Taki reportaż
zaprezentowany przed wdrożeniem projektu uświadomi widzom/mieszkańcom
miasta konieczność takich działań i pokaże w jaki sposób są inwestowane
pieniądze publiczne.
2. Przygotowanie filmu edukacyjnego poświęconego problematyce odpadów
komunalnych. Miasto powinno sfinansować lub przynajmniej
dofinansować
zakup filmu ze swoich funduszy, przez co mogłoby mieć wpływ na jego kilkakrotną
emisję.
3. Konferencje prasowe. Konferencje należy organizować w najbardziej istotnych
etapach wdrażania systemu selektywnej zbiórki odpadów. Informując na bieżąco
o postępach realizacji wdrożenia systemu gospodarki odpadami władze można
w odpowiedni sposób rekomendować kolejne działania jakie będą realizowane
w mieście oraz odnieść się do uzyskanych efektów.
8. Opracowanie
w
agencji
reklamowej
telewizyjnych
ogłoszeń/reklam.
Prezentowałyby one o zasady funkcjonowania systemu segregacji. Promowano
by również hasło kampanii. Ważne aby pojawiły się tam informacje dotyczące
pojemników na odpady, konstrukcji domowego punktu segregacji.
9. Ogłoszenie w telegazecie. Ogłoszenie w telegazecie powinno poza hasłem
kampanii edukacyjnej zawierać informacje na temat sposobów segregowania,
stworzenia domowego punktu zbiórki odpadów itp. Jest to proste i stosunkowo
tanie medium.
1.3.1.4
Internet
Stworzenie strony internetowej, na której znalazłyby się wszystkie informacje
dotyczące gospodarki odpadami jest szczególnie atrakcyjne przy realizacji kampanii
edukacyjnej wśród młodzieży. W przypadku tworzenia strony internetowej należy
pamiętać o ograniczonym zasięgu oddziaływania tego medium oraz sporej popularności
wśród młodzieży oraz młodych przedsiębiorców.
Komentowany kanał komunikacji traktować należy jako posiadający bardzo duży
potencjał.
Załącznik nr 2
strona 20/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
Internet daje także możliwości korzystania z poczty elektroniczne tak więc można
rozsyłać listy elektroniczne zawierające informacje na temat selektywnej zbiórki odpadów
do tych mieszkańców miasta, którzy korzystają z Internetu. Dodatkowo poczta
elektroniczna dawałaby możliwość zgłaszania przez internautów postulatów związanych
z ochroną środowiska do samorządu.
1.4 Edukacja ekologiczna na szczeblu miejskim – etap II
Edukacja ekologiczna w II etapie oparta będzie na szeregu akcji promujących
działania w zakresie ochrony środowiska, z głównym naciskiem na dziedzinę gospodarki
odpadami. Formą akcji będą min. imprezy plenerowe, warsztaty, szkolenia, prace
praktyczne na rzecz ochrony środowiska oraz konkursy. Akcje edukacji ekologicznej,
na obszarze miasta, realizowane w formie imprez będą zgodne ze scenariuszem
opracowanym przez Konsultanta w I etapie realizacji Programu Edukacji Ekologicznej.
W celu sprawnego funkcjonowania edukacji ekologicznej na poziomie gminnym
w II etapie, konieczna jest promocja ekologicznego spojrzenia na problem gospodarki
odpadami wśród mieszkańców.
Promocja wszelkich działań proekologicznych i wydarzeń z tym związanych zostanie
zrealizowana w oparciu o materiały przygotowane przez Konsultanta.
Sposób promocji obejmie rozpowszechnianie niezbędnych i ważnych informacji
za pomocą:

prasy lokalnej.

lokalnych rozgłośni radiowych

internetu

telewizji lokalnej

broszury,
materiały
informacyjne
–
rozdawane
wśród
mieszkańców,
w przychodniach, bankach, sklepach i innych placówkach użyteczności
publicznej, tak by trafiły do jak najszerszego grona ludzi. W broszurach będą
zawarte min. podstawowe informacje dotyczące zasad selektywnej zbiórki
odpadów.
Załącznik nr 2
strona 21/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
W ramach przedsięwzięć na szczeblu gminnym, w II etapie edukacji wśród
mieszkańców zostaną zorganizowane:
-
pogadanki, prezentacje,
-
warsztaty, szkolenia,
-
wycieczki plenerowe i zajęcia praktyczne,
-
festyny, imprezy plenerowe, konkursy.
Edukacja ekologiczna prowadzona wśród dzieci, młodzieży i dorosłych mieszkańców
będzie realizowana w ramach Projektu obejmującego uporządkowanie gospodarki
odpadami na terenie miasta. Przedsięwzięcie nie powinno jednak spowodować
zaniechania przez
placówki szkolne dotychczasowej działalności w zakresie edukacji
ekologicznej. Zadania edukacji ekologicznej prowadzone w ramach Projektu, będą
wzbogaceniem indywidualnych rozwiązań z tego tematu funkcjonujących na terenie gmin.
Planuje się następujące nowe działania w poszczególnych grupach odbiorców:
Dzieci przedszkolne - zajęcia przeprowadzane będą w grupach przedszkolnych,
prowadzone przez nauczycielki i opiekunki, w czasie spędzanym przez dzieci
w przedszkolu. Niektóre z działań wymagają zaangażowania się w akcję podmiotów
odpowiedzialnych za usługi komunalne na terenie danej gminy oraz firm zajmujących się
sprzedażą i utrzymaniem urządzeń do gospodarki odpadami:

Zajęcia plastyczne – przygotowanie gazetek ściennych tematycznych przez
dzieci, z pomocą opiekunek przy częściowym wykorzystaniu surowców
wtórnych, prace rysunkowe na tematy związane z problematyką odpadów.
Częstotliwość: 1  w miesiącu.

Pogadanki i praca z książką – przekazanie dzieciom podstawowych informacji
o odpadach, o sposobie ich gromadzenia, przekształcania, unieszkodliwiania,
składowania.
Pogadanka
poparta
ilustracjami
z
książek,
czasopism,
magazynów. Częstotliwość: 1  w miesiącu.

Zabawy dydaktyczne – praktyczne wykorzystanie pojemników do segregacji
odpadów,
wprowadzenie
segregacji
odpadów
na
terenie
przedszkola
w grupach. Częstotliwość: w miarę potrzeb.
Załącznik nr 2
strona 22/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016

Wycieczki plenerowe – wyjazdy na teren składowiska odpadów, prezentacja
maszyn i linii do sortowania odpadów. Częstotliwość: 1  w roku.
Dzieci w wieku szkolnym i młodzież – zajęcia prowadzone w ramach zajęć lekcyjnych
wychowawczych i technicznych oraz jako warsztaty organizowane poza lekcyjne.
Dogodną formą koordynacji akcji i zrzeszenia uczniów wokół tematu ekologii jest
utworzenie szkolnego ogniska / kółka ekologicznego:

Pogadanki na temat odpadów – rozmowy z nauczycielami, pracownikami
zakładów komunalnych i samorządu o wielkości wytwarzanego strumienia
odpadów na terenie miasta, możliwościami redukcji ilości wytwarzanych
odpadów przez człowieka, słuszności segregacji i możliwych sposobach
recyklingu odpadów. Częstotliwość: 1  w miesiącu.

Warsztaty – organizowane przez zewnętrzne firmy zajmujące się ekologią.
Warsztaty będą miały na celu min. pokazanie uczniom zasad wykorzystania
zasobów naturalnych w produkcji opakowań, procesów wytwarzania papieru,
szkła,
tworzyw
sztucznych,
propagowanie
polityki
ograniczającej
ilość
wytwarzanych opakowań, redukcji zbędnych materiałów reklamowych i ulotek,
naukę o recyklingu, eko znakach, rodzajach tworzyw sztucznych. Częstotliwość:
1  w miesiącu.

Akcja porządkowania lasów i terenów zielonych, „Sprzątanie świata” –
ma na celu
głównie
uświadomienie
uczniom
o szkodliwości
zaśmiecania
terenów leśnych. Akcja przeprowadzona wraz ze służbami komunalnymi ma na
celu również identyfikację dzikich wysypisk
śmieci na terenie lasów.
Częstotliwość: 1  w ciągu roku szkolnego.

Akcja porządkowania terenu gminy – analogicznie do akcji poprzedniej,
uczniowie identyfikują nielegalne wysypiska na pozostałym terenie gminy,
tworzą fotografie, opisy, lokalizację znalezionych wysypisk a tak powstałą
dokumentację powierzają władzom samorządowym. Częstotliwość: 1  w ciągu
roku szkolnego.

Selektywna zbiórka surowców wtórnych - akcja ma na celu rozpropagowanie
wśród środowiska uczniów konieczności selektywnej zbiórki odpadów. Akcja
może zostać podzielona na konkretne strumienie odpadów:
zbiórka makulatury
zbiórka tworzy sztucznych
zbiórka szkła
Załącznik nr 2
strona 23/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
zbiórka aluminium
zbiórka zużytych baterii
zagospodarowanie odpadów typu bio z terenu szkoły jako kompost
wykorzystywany na użyźnianie terenów zielonych na obszarze danej szkoły
zbiórka zużytego sprzętu elektronicznego
Zebrane surowce wtórne zostaną sprzedane do organizacji zajmujących się
odzyskiem tych surowców. Fundusze uzyskane ze sprzedaży będą zasilały
szkolne konto, z którego możliwe będzie (po uzyskaniu odpowiednich środków)
sfinansowanie zakupu sprzętu edukacyjnego, rekreacyjnego na potrzeby
uczniów. Przeprowadzana akcja ma na celu wytworzenie nawyku, przekonania
do słuszności segregowania odpadów komunalnych wśród dzieci i młodzieży, jej
finansowe korzyści mogą być jedynie dodatkowym atutem. Ważnym jest
propagowanie wśród uczniów idei odpowiedzialności za środowisko, w którym
żyjemy
i ponoszenia
Przygotowanie
akcji
na nauczycielach
konsekwencji
selektywnej
(opieka
za
niewłaściwe
zbiórki
odpadów
merytoryczna
nad
użytkowanie
powinno
akcją,
go.
spoczywać
zagwarantowanie
powierzchni magazynowych, pomoc przy kontaktach z organizacjami odzysku)
oraz na uczniach (przygotowanie ulotek informacyjnych, prowadzenie akcji
wśród uczniów). Częstotliwość: 3  w ciągu roku szkolnego.

Wyjazdy plenerowe – wycieczki zorganizowane przy współudziale służb
komunalnych i samorządu oraz firm zajmujących się selektywną zbiórką
odpadów na teren składowisk odpadów, stacji przeładunkowej, sortowni.
Wycieczki mają na celu prześledzenie cyklu życia odpadów, procesów ich
unieszkodliwiania, składowania, praktyczne zapoznanie się z instalacjami
do odzysku odpadów. Częstotliwość: 1  w ciągu roku szkolnego.

Konkursy wiedzy o gospodarce odpadami – konkursy realizowane na etapie
międzyszkolnym i między gminnym. Nagrodami za udział i zwycięstwo
dla uczniów mogą być sadzonki roślin, drzewek, torby zakupowe wielokrotnego
użytku z logo akcji edukacji ekologicznej itp. Częstotliwość: 1  w ciągu roku
szkolnego.
Dorośli – edukacja ekologiczna dorosłych będzie odbywała się głównie jako forma
seminariów, spotkań tematycznych oraz festynów:

Audycje radiowe – podczas audycji w radiu lokalnym, w rozmowach
z ekspertami w dziedzinie ochrony środowiska zostaną przybliżone dorosłemu
społeczeństwu
Załącznik nr 2
zagrożenia
wynikające
z
niewłaściwego
postępowania
strona 24/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
z odpadami komunalnymi, będzie poruszana problematyka ilości wytwarzanych
odpadów i wielkość konsumpcji przez społeczeństwo. Częstotliwość: cyklicznie,
1  w miesiącu.

Prasa lokalna, telewizja lokalna – zostaną w nich opisane aktualne problemy
w dziedzinie gospodarki odpadami oraz działania, które mają na celu
rozwiązanie tych problemów. Częstotliwość: 1  w miesiącu.

Materiały informacyjne, strony internetowe – przygotowane przez lokalne
zakłady zajmujące się gospodarką odpadami, informujące o sposobach
recyklingu odpadów,
miejscach deponowania
odpadów,
organizowanych
akcjach itp.

Festyny – imprezy plenerowe, osiedlowe, wiejskie, gminne, połączone
z występami, konkursami mają na celu rozpropagowanie konkretnych idei
w zakresie
gospodarki
odpadami
np.:
okresowa
zbiórka
odpadów
niebezpiecznych, wielkogabarytowych, leków do kontenerów podstawionych
przez
służby
przyjmowania
komunalne
odpadów
podczas
trwania
niebezpiecznych
od
festynu,
ogłoszenie
mieszkańców
zasad
bezpośrednio
na składowisko itp.
1.5
Koszty przekazu
Poszczególne działania Konsultanta w zakresie wdrażania Programu Edukacji
Ekologicznej wraz z szacunkowymi kosztami przedstawiono w tabeli poniżej:
Tab. 1-1 Działania Konsultanta z szacunkowymi nakłdami finansowymi
Lp.
1.
2.
Zadanie
Konferencja kierunkowa
Konferencja merytoryczna
Załącznik nr 2
Szacunkowe
Czas
nakłady
przygotowania/
finansowe
realizacji
5 000 zł
5 000 zł
Odbiorcy
1 miesiąc
Przedstawiciele
władz
samorządowych
gminy
2 tygodnie
Władze
samorządowe,
podmioty
zainteresowane
wdrożeniem edukacji
strona 25/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
Lp.
Zadanie
Opracowanie projektu graficznego
logo akcji edukacji ekologicznej oraz
przygotowanie materiałów
promocyjnych:
3.
Szacunkowe
Czas
nakłady
przygotowania/
finansowe
realizacji
3 000 zł

Maskotki – 5 000 szt.
50 000 zł

Nalepki – 30 000 szt
6 000 zł

Foldery – 5 000 szt.
7 000 zł

Materiały informacyjne 15 000
30 000 zł
Odbiorcy
1 miesiąc
Władze
samorządowe,
mieszkańcy gmin
2 miesiące
Przeszkolenie:
pracowników samorządowych i
nauczycieli (10 grup)
4.
Wynajęcie sali
4 miesiące
Pracownicy
referatów
zajmujących się
problematyką
ochrony środowiska,
nauczyciele
przedszkolni, szkół
podstawowych,
średnich i
gimnazjum.
-
10  2 800 zł

Przygotowanie materiałów
informacyjnych
10  1 000 zł

Wycieczka plenerowa
10  3 000 zł
5.
Zorganizowanie i poprowadzenie
przykładowych zajęć szkolnych
10  1 000 zł
2 tygodnie
Uczniowie szkół
podstawowych,
gimnazjum i szkół
średnich
6.
Zorganizowanie i przeprowadzenie
szkoleń dla małych i średnich
przedsiębiorców
15 2 000 zł
1  w miesiącu
Przedstawiciele
małych i średnich
przedsiębiorstw
7.
Opracowanie scenariusza i
przygotowanie poszczególnych
imprez dla II etapu programu edukacji
ekologicznej
1 x 15 000 zł
jednorazowo
8.
Promocja – prasa lokalna (cykl
artykułów 1 w miesiącu)
24 000 zł
1  w miesiącu
Mieszkańcy gmin
9.
Promocja – lokalne rozgłośnie
radiowe (cykl audycji 1w miesiącu
oraz spotów reklamowych)
10 000 zł
1  w miesiącu
Mieszkańcy gmin
10. Promocja - internet
40 000 zł
jednorazowo
Mieszkańcy gmin
Promocja – telewizja lokalna(cykl
11. audycji 1w miesiącu oraz spotów
reklamowych)
10 000 zł
1  w miesiącu
Mieszkańcy gmin
Załącznik nr 2
strona 26/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
Koszty ponoszone przez miasto podczas przeprowadzania edukacji ekologicznej
w etapie II zostaną wpisane w budżet miasta lub zostaną ujęte jako element kontraktu
finansowanego z środków pomocowych . Szacunkowe koszty prowadzonych działań
na tym szczeblu są trudne do oszacowania. Zajęcia typu pogadanki na wybrane tematy,
zajęcia plastyczne, zabawy dydaktyczne związane są przede wszystkim z normalną pracą
nauczycieli w placówkach dydaktycznych. Zorganizowanie wycieczek plenerowych będzie
wymagało zaangażowania podmiotów gospodarki komunalnej, a więc zakładów
budżetowych gminy. Działaniami generującymi koszty będą między innymi:

koszt zorganizowania warsztatów prowadzonych przez zewnętrzne firmy – 400 zł/ 1h
zajęć,

koszt wyposażenia dzieci i młodzież w worki i rękawice podczas akcji sprzątania lasów
i terenu miasta – 1 500 zł,

koszty zorganizowania przejazdu dla uczniów biorących udział w między gminnych
konkursach wiedzy o gospodarce odpadami, wraz z ufundowaniem nagród – 5 000 zł,

koszty zorganizowania festynów (imprez plenerowych, osiedlowych) – 7 000 zł.
1.6
Partnerzy w programach informacyjnych
1.6.1
Współpraca ze szkołami
Szkoły są najlepszymi partnerami w programach informacyjnych, ponieważ
nastawione są na szerzenie oświaty, a poza tym skupiają społeczność lokalną. Dyrektorzy
szkół i nauczyciele często pełnią rolę liderów lokalnej społeczności i ich autorytet może
być ważny, szczególnie przy poruszaniu kwestii potrzebnych lecz niepopularnych. Szkoły
są ponadto dobrymi partnerami w programach informacyjnych ponieważ:

mogą być miejscem rozpowszechniania materiałów informacyjnych,

wyposażone są w sprzęt, który może być pomocny w przygotowaniu materiałów
informacyjnych (komputery, kopiarki),

są miejscem funkcjonowania różnych kół zainteresowań, które mogą czynnie
uczestniczyć w przygotowaniu materiałów informacyjnych,

są źródłem ekspertów w dziedzinie edukacji,

uczniowie mogą pomagać przy realizacji programów, ankiet itp.
Załącznik nr 2
strona 27/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
1.6.2
Organizacje pozarządowe (NGO)
Władze samorządowe powinny mieć dokładną listę instytucji pozarządowych
działających na terenie miasta. Gdy działania miasta będą zbieżne z interesami tych
organizacji, aktywnie pomogą one w kształtowaniu i realizacji programu informacyjnego.
Poniżej podano możliwe formy współpracy z instytucjami pozarządowymi:

doradztwo w sprawach merytorycznych i w sprawach przekazu informacji organizacje pozarządowe współpracują ze znanymi ekspertami, dysponują bazami
danych na temat specjalistów, mają doświadczenie w docieraniu do odbiorców;

wsparcie finansowe lub współpraca w finansowaniu projektu - niektóre organizacje
posiadają fundusze przeznaczone na informowanie i mogą uczestniczyć
w kosztach projektu;

ocena przekazu - w chwili gdy materiał został przygotowany może być
przetestowany na członkach organizacji pozarządowej;

udostępnianie kanałów informacyjnych - dysponują listami adresowymi, są
dystrybutorami
różnego
typu
materiałów
i
biuletynów,
mogą
pomagać
w roznoszeniu materiałów informacyjnych;

działania równoległe - niektóre informacje mogą być publikowane w biuletynach
organizacji pozarządowych.
1.7
Przykładowe treści materiałów informacyjnych
Trucizny w śmieciach domowych
Nasze śmieci domowe są coraz bardziej niebezpieczne dla środowiska. Zawierają
bowiem one, poza resztkami pokarmu, papieru, tworzyw sztucznych, także zużyte oleje
silnikowe i smarowe, popsute świetlówki, baterie, termometry rtęciowe, przeterminowane
lekarstwa, resztki farb, lakierów, i rozpuszczalników, a także przeterminowane środki
ochrony roślin i opakowania po nich. Choć nie wszystkie te substancje, w świetle
obowiązującej ustawy o odpadach, należą do grupy odpadów niebezpiecznych, to są one
powszechnie uważane za niezwykle szkodliwe. Uwalniane w trakcie ich rozkładu związki
mogą dostać się do gleby, wód powierzchniowych, podziemnych, gdzie powodują
ogromne szkody. Zdarza się, że związki te trafiają w końcu do produktów spożywczych.
Załącznik nr 2
strona 28/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
Jakie zagrożenia powstają przy niewłaściwym obchodzeniu się z niektórymi
odpadami?
Zużyte akumulatory są bardzo groźnym źródłem skażeń środowiska z powodu
zawartego w nich ołowiu i jego związków oraz kwasu siarkowego. Ołów jest pierwiastkiem
trującym i praktycznie niezniszczalnym. Związki ołowiu mają negatywny wpływ na stan
zdrowia organizmów żywych, na rozwój roślin i procesy zachodzące w środowisku
wodnym. U ludzi ołów uszkadza praktycznie wszystkie komórki i narządy. Jest
szczególnie niebezpieczny dla dzieci i młodzieży.
Większość farb i lakierów, rozpuszczalników, klejów, lepików itp. zawiera szkodliwe
dla zdrowia substancje, takie jak np. formaldehyd, fenole, węglowodory aromatyczne
i alifatyczne, a także metale ciężkie (m.in. cynk, ołów, miedź, tytan). Mogą mieć one
działanie mutagenne, rakotwórcze i niszczące układ nerwowy.
Baterie maja bardzo krótki żywot i szybko trafiają do kosza. Niemal wszystkie one
zawierają szkodliwe dla środowiska metale ciężkie, takie jak rtęć, ołów, nikiel, cynk, kadm.
Przepracowany olej jest prawdziwą beczką trucizn, ponieważ zawiera m.in.
wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, chlorowcopochodne i metale ciężkie
(cynk, ołów, kadm, miedź). Ustalono, że:

1 litr przepracowanego oleju może zanieczyścić do 5 milionów litrów czystej wody
pitnej;

1 litr oleju może pokryć cienką warstwą 1 ha powierzchni wody, utrudniając dostęp
tlenu i powodując śmierć wielu organizmów żywych;

spalenie w niewłaściwych warunkach 1 tony oleju powoduje wydzielanie się
do atmosfery ok. 10 kg substancji trujących.
Jedna świetlówka zawierają średnio ok. 40 mg rtęci, co przy 25 mln zużywanych
w Polsce lamp tego typu daje ok. 1000 kg rtęci. W przypadku niewłaściwego
postępowania ze zużytym świetlówkami, zawarta w nich rtęć może bardzo poważnie
zanieczyścić wszystkie elementy środowiska. Zatrucie rtęcią powoduje u ludzi bardzo
poważne zmiany w układzie nerwowym, co w najcięższych przypadkach może się
zakończyć nawet śmiercią.
Poza wyżej wymienionymi odpadami, bardzo groźne dla środowiska są trucizny,
które mogą powstawać przy niewłaściwym postępowaniu z :
Załącznik nr 2
strona 29/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016

termometrami i przeterminowanymi lekarstwami,

zużytymi odczynnikami fotograficznymi,

kosmetykami typu “spray”,

używanymi w ogródkach przydomowych środkami ochrony roślin i opakowaniami
po nich.
Jak zmniejszać ich ilość odpadów niebezpiecznych?
Dbaj o prawidłową eksploatację akumulatora samochodowego, co znacznie przedłuży
jego żywotność.
Oddawaj:

na stacjach benzynowych – przepracowane oleje,

w dużych sklepach z materiałami budowlanymi – resztki farb i lakierów.
Po zebraniu tych odpadów, będą one unieszkodliwione w warunkach i przy zastosowaniu
technologii bezpiecznych dla środowiska.
Przykładowe treści ulotek
1.7.1
Odpady surowcowe segreguj w domu, osobno zbieraj makulaturę, szkło, tworzywa
sztuczne i metale. Wypełnione worki odbierze firma wywozowa w wyznaczonym terminie.
Z odpadów organicznych roślinnych (liście, trawa, drobne gałęzie, obierki) możesz
we własnym zakresie wytworzyć kompost, który wykorzystasz jako nawóz w swoim
ogrodzie. Jeśli nie chcesz lub nie możesz kompostować we własnym zakresie, zgromadź
te odpady w specjalnym worku. Zostaną one wówczas odebrane i przetworzone
w kompostowni.
Odpady budowlane, powstające przy remontach lub budowie domu, usuwaj wyłącznie
do wcześniej zamówionych kontenerów, które na twoje zlecenie podstawi i odbierze firma
wywozowa.
Pozostałe odpady w ramach usług komunalnych odbierze firma wywozowa i przewiezie
na składowisko.
Odpady niebezpieczne (akumulatory, baterie, farby, przeterminowane lekarstwa,
jarzeniówki) możesz oddać w wyznaczonym terminie do specjalnego samochodu, który
będzie czekał w określonym punkcie.
Odpady wielkogabarytowe, takie jak stare meble, sprzęt AGD, RTV, odbierane będą
w wyznaczonych terminach, w ramach tzw. wiosennych i jesiennych „wystawek”.
Załącznik nr 2
strona 30/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
PAMIĘTAJ!
Każdy z nas może przyczynić się do zmniejszenia objętości wywożonych na składowisko
śmieci. Wystarczy tylko już w domu zgnieść przed wyrzuceniem do śmietnika kartonik
po napojach, plastikową butelkę lub puszkę po napojach.
Spalanie
śmieci
w
domowych
piecach
może
być
źródłem
bardzo
silnego
zanieczyszczenia środowiska. Dotyczy to szczególnie różnego rodzaju wyrobów
z tworzyw sztucznych, których spalanie jest źródłem trujących gazów.
Do worka na makulaturę:
wrzucaj – stare gazety, książki, zeszyty, prospekty, katalogi, papierowe torby i worki,
pudełka kartonowe i tekturowe.
nie wrzucaj – kalek, papierów przebitkowych, papieru i tektury pokrytych folią,
kartoników po napojach i mleku, zabrudzonego i zatłuszczonego papieru, np.
z opakowań po maśle, margarynie i mięsie.
Do worka na szkło:
wrzucaj – butelki i słoiki bez nakrętek, inne pojemniki szklane, stłuczkę szklaną bez
dodatków metalowych i plastikowych.
nie wrzucaj – szkła okiennego i zbrojonego, luster, pobitych naczyń z fajansu
i porcelany, szkła kryształowego, zużytych żarówek i świetlówek, nakrętek, kapsli
i korków.
Do worka na plastik:
wrzucaj – czyste, bez nakrętek butelki po napojach oraz opakowania po środkach
chemii gospodarczej i kosmetykach.
nie wrzucaj – folii gospodarczej, ogrodniczej i budowlanej, plastikowych siatek i toreb
(tzw. reklamówek), woreczków foliowych, butelek po oleju silnikowym, tworzyw
piankowych, styropianu.
Do worka na metale:
wrzucamy – puszki po konserwach, folie metalowe, tubki metalowe, naczynia
do gotowania, narzędzia, druty, puszki po napojach, rury, metalowe zakrętki.
nie wrzucaj – puszek po lakierach i aerozolach, puszek po farbach i olejach.
Co możesz zrobić, aby zmniejszyć ilość odpadów?

unikaj przedmiotów jednorazowego użytku!
Załącznik nr 2
strona 31/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016

napoje kupuj tylko w butelkach zwrotnych!

unikaj
opakowań z
ze zmiękczonych
materiałów problemowych,
tworzyw
piankowych.
Lepiej
takich jak
jest
np.
kupować
z PCW,
towary
nie
opakowane!

w trakcie zakupów korzystaj z toreb tekstylnych i siatek!

odpady niebezpieczne, takie jak zużyte akumulatory, baterie, świetlówki odstawiaj
do miejsc specjalnie do tego celu wyznaczonych!
Unikajmy
produktów
zawierających
agresywne
substancje
szkodliwe
dla środowiska:

zamiast agresywnych środków czyszczących używaj środków delikatnych,
szarego mydła, octu,

zamiast aerozoli z gazem kupuj kosmetyki w sztyfcie,

zamiast nawozów sztucznych stosuj w ogrodzie kompost.
Jak wykorzystać kompost z odpadów domowych
Kompostu należy używać tylko na powierzchni gleby - nie przekopuj go.
Przygotowanie gleby do rozsadzanie młodych roślin w doniczkach– 20 – 30% kompostu
zmieszać z 70 – 80% ziemi;
Nawożenie grządek warzywnych – płytko rozprowadzić na powierzchni grządki
warstwą o grubości 1 – 2 cm lub też 1 – 3 kg/1 m2 jesienią lub wiosną. Dokarmianie
można prowadzić tez w sezonie wegetacyjnym;
Nawożenie grządek z kwiatami – płytko rozprowadzić jesienią lub wiosną ok. 1 kg na 1 m2
grządki.
Nawożenie trawnika – na wiosnę rozprowadzić ok. 1 kg na 1 m2 trawnika i przysypać
lekko zwiędłą trawą;
1.7.2
Przykładowe tematy szkoleń
Kampanie
powinny
być
kierowane
do
poszczególnych
grup
wiekowych
oraz zawodowych:
Załącznik nr 2
strona 32/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016

dzieci,

dorośli:

przedstawiciele podmiotów gospodarczych (małe i średnie przedsiębiorstwa),

kadra techniczna biorąca udział w realizacji planu gospodarki odpadami.
Tematy szkoleń powinny być dobrane do ww. grup przy uwzględnieniu ich specyfiki.
Przykłady zamieszczono w tabeli Tab. 1-2.
Tab. 1-2. Przykładowe tematy szkoleń
Lp.
Temat
Grupa
1
Ochrona środowiska naturalnego przed odpadami
dzieci i dorośli
2
Wspólna odpowiedzialność za stan środowiska
dzieci i dorośli
3
Odpady ulegające biodegradacji - zagrożenia
dzieci i dorośli
4
Trucizny w śmieciach domowych
dzieci i dorośli
5
Nadmierne opakowania
dzieci, dorośli i
producenci
6
Zapobieganie powstawaniu odpadów
dzieci i dorośli
7
Recykling
dorośli i dzieci
8
Czysta produkcja – eliminowanie toksycznych
odpadów, technologii i produktów
dorośli
9
Idea czystego regionu
dzieci i dorośli
10
Kompostowanie odpadów w przydomowym ogródku
dzieci i dorośli
11
Problematyka dzikich składowisk
dzieci i dorośli
12
Konieczność zachowania surowców i paliw
naturalnych
dzieci i dorośli
13
Nowoczesne techniki unieszkodliwiania odpadów
dorośli
14
Uwarunkowania prawne gospodarki odpadami
dorośli
15
Odzysk odpadów – Organizacje odzysku
dorośli
16
Preferowany system gospodarki odpadami w mieście
dorośli
Załącznik nr 2
strona 33/34
ZAŁĄCZNIK NR 2
AKTUALIZACJA PLANU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI DLA MIASTA ZGORZELEC NA LATA
2009– 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
1.7.3
Przykładowe konkursy
Bardzo efektywną formą edukacji są konkursy. Stanowią one przykład przyswajania
wiedzy w przyjemny sposób, poprzez zabawę, interesujące działania. Z powodu mody
na ekologię i świadomości społecznej o znaczeniu ochrony środowiska, edukacja
ekologiczna może być nauką bez stresu, ponieważ istnieją inne czynniki motywujące.
Nauka poprzez zabawę przynosi w tym wypadku lepsze rezultaty.
PROPOZYCJE KONKURSÓW:
1. Na projekt logo i hasło przewodnie recyklingowej akcji edukacyjnej;
2. Plastyczny dla dzieci ze szkół;
3. Na autorski program edukacyjny o odpadach dla nauczycieli (trzy zwycięskie
programy, byłyby realizowane we wszystkich szkołach;
4. Na publicystykę o tematyce odpadowej dla nauczycieli i dla dziennikarzy;
5. Konkurs na zbieranie surowców wtórnych.
Załącznik nr 2
strona 34/34