Celem badania - Partnerski System Zarządzania Zmianą

Badania społeczne jakościowe realizowane na
obszarze Pojezierza Suwalskiego
Celem badania było określenie specyfiki obszaru
oraz ocen warunków życia i gospodarowania.
Wyniki tych badań pozwoliły
na przeanalizowanie procesów i determinant
wpływających na zmianę struktury gospodarczej
obszarów funkcjonalnych Pojezierza Suwalskiego.
Obszar badań (realizacji projektu):
Pojezierze Suwalskie (powiaty: suwalskie, sejneński, m. Suwałki)
Metodyka badań: indywidualna rozmowa z respondentem (min. 30 minut)
Zalety wywiadu osobistego:
1. Podnoszą wiarygodność uzyskanych informacji
2. Pozwalają prowadzić badania w sposób bardzo kontrolowany (obserwacja reakcji)
3. Pozwalają na dialog pomiędzy respondentem a badaczem
4. Dają poczucie „ważności” respondenta
5. Wywiad osobisty jest techniką lepszą, gdy dotyczy on spraw, o których wiedzę
chcemy pogłębić posiadając już jakieś dane wyjściowe
Forma realizacji badania
narzędziem badawczym była ankieta, zawierająca 8 zagadnień stanowiących
podstawę do pogłębionego wywiadu
Wielkość próby: 10
(przedstawiciele instytucji rozwoju gospodarczego, m.in. jednostki
samorządu terytorialnego, organizacje pracodawców, instytucje samorządu
gospodarczego i zawodowego, Lokalne Grupy Działania i inne organizacje
pozarządowe o zakresie związanym z rozwojem gospodarczym obszaru
objętym badaniem)
Ilość badań
1 (wykonane jeden raz, bez powtórzeń)
Dobór próby: wywiad środowiskowy
Zaletą wywiadu środowiskowego jest fakt, iż dociera się do instytucji, które
są najważniejsze i najaktywniejsze gospodarczo na danym obszarze
Zagrożenia
Jednym za zagrożeń, które mogły pojawić się podczas badania
były różnice wiedzy potocznej i wiedzy naukowej.
Różnice te w skrócie ukazuje tabela poniżej:
WIEDZA POTOCZNA
WIEDZA NAUKOWA
- wiedza zindywidualizowana
- subiektywna
- zależna od doświadczeń życiowych
- jednolita
- systematyczna
- ma charakter konkretny i praktyczny
- ludzie posługują się nią w życiu społecznym
- zawiera (na ogół) sądy jednostkowe i
uogólnienia stosowane do określonych sytuacji
- ma charakter abstrakcyjny
- odnosi się do zbiorów ludzi i mają
charakter generalizacji historycznych lub
praw naukowych
– wiedza potoczna operuje językiem potocznym
- jest to język mało precyzyjny
(niejednoznaczny)
- język nauki jest wolny od ocen
- nie jest wolny od ocen
- posiada komponenty emocjonalne
WIEDZA POTOCZNA
- nie jest systematyczna.
- wiedza pełna wewnętrznych sprzeczności
- mało spójna, a w związku z tym sądy jej są
wewnętrznie sprzeczne i niespójne
- respondent nie troszczy się o jej uzasadnienie
(wiedza działa na zasadzie pewnej oczywistości)
- jest to produkt doświadczeń respondenta, życia i
życia jego bliskich
WIEDZA NAUKOWA
- cechą nauki jest systematyczność jej
wiedzy
- jest uporządkowana
- w sposób świadomy dąży do eliminacji
sprzeczności
-empiryczne uzasadnienia sądów są sprawą
zasadniczą
- procedura badawcza jawna
- określony stopień pewności i generalizacji
sądów
Czynniki ujemnie wpływające na odpowiedzi respondenta
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Trudna sytuacja społeczna na danym obszarze
Drażliwa tematyka wywiadu
Osoby w czasie rozmowy mogą nie lubić „wysilać się na odpowiedź”
Respondenci mogą podejrzewać, że udzielenie wywiadu może mieć dla
nich negatywne konsekwencje
Zasłanianie się, że nie jest się kompetentnym w danym temacie
Badacz może być traktowany jako osoba zdolna nas potępić, pomyśleć coś
złego
Respondent chce się pokazać z jak najlepszej strony
Odpowiedzi mogą nie przedstawiać realnej sytuacji, ponieważ osoba
ankietowana boi się odpowiedzieć szczerze
Czynniki dodatnio wpływające na odpowiedzi respondenta
1. Ciekawość poznawcza
2. Ciekawość danego tematu
3. Chęć udzielenia „pomocy” badaczowi
4. Szansa na własną ekspresję
5. Traktowanie wywiadu jako wyróżnienie własnej osoby
6. Poczucie ważności w instytucji
Scenariusz społecznych badań jakościowych
na obszarze Pojezierza Suwalskiego
realizowanych w ramach projektu pt.
„Partnerski System Zarządzania Zmianą
Gospodarczą na Obszarach Natura 2000”
Przygotowanie do badania:
1. Przygotowano narzędzie badawcze (ankietę)
2. Przygotowano listę instytucji, których przedstawiciele
będą poproszeni o udzielenie wywiadu
3. Spotkanie z przedstawicielem instytucji
4. Podczas badania dla każdej z instytucji wypełniona
została oddzielna ankieta
Wyniki badań
Jak ogólnie ocenia Pani/Pan funkcjonowanie
Programu Natura 2000 na wskazanym obszarze?
8
1
Negatywnie
1
Pozytywnie
Inaczej
Negatywnie ponieważ:
- Blokuje rozwój regionu
- Za dużo biurokratyzacji i zakazów
- Nie zatwierdzono jeszcze ostatecznych planów, więc jest
w miarę dobrze, ale po zatwierdzeniu będzie bardzo źle…
- Obejmuje zbyt dużą powierzchnie gminy
- Nikt nie zrobił inwentaryzacji obszaru przed objęciem jej
Programem N2000
- Najpierw wyznaczono obszary, a potem zastanawiano się,
co tu chronić….
- Za duże wymagania prawne
- Dopiero za kilka lat poznamy tak naprawdę złe
konsekwencje tego Programu
- Program jest „źle zrobiony”
Pozytywnie ponieważ:
- Dba się o zachowanie naturalnych walorów przyrody
- Wspiera się turystykę
- Nie buduje się dużych fabryk
- Stawia wymagania społeczeństwa, rolników
- Dba o czystość wód i całego środowiska
Inaczej:
- Program jest dobry, tylko pospieszyli się z wyznaczaniem
terenów
- W niektórych aspektach wymagania prawne są zbyt duże,
ale niektóre są odpowiednie
- Zdarza się, że kwiatek czy robak są ważniejsze od ludzi i
blokują plany inwestycyjne, które są proekologiczne i
wspierane przez Program N2000
- Program jest dobry, ale można odbudowywać pewne
gatunki w innym miejscu (przenosić)
Czy spotkał/a się Pani/Pan kiedykolwiek z działaniami
informacyjnymi na temat N2000?
9
1
TAK
NIE
Wymieniane źródła informacji:
- Z urzędu gminy
- Z ODR
- Tablice informacyjne ustawione w gminie
- Informacja w prasie ogólnopolskiej. Regionalnej i
lokalnej
- Ulotki w Starostwie i Urzędzie Miasta
- Szkolenie dla rolników w ODR
-
Kilka spotkań w ODR
Strażnicy leśni
Tylko TV ogólnopolska
Obwieszczenie na tablicy w gminie
Strony internetowe o N2000
Konsultacje społeczne
Strona internetowa Dyrekcji Ochrony Środowiska
Do kogo skierowane były te informacje?
- Do rolników
- Ogólnie od społeczeństwa
- Do urzędników
- Do inwestorów
- Do lokalnych firm
Jak ocenia Pani/Pan skuteczność tych działań:
- Informacja dla rolników powinna zawierać korzyści, a
nie tylko ograniczenia
- Zdecydowanie za mało informacji
- Nie wszyscy wiedzą o N2000
- Jest to rudny temat i trudny przekaz informacji
- Media nie mówią prawdy o N2000
- Spotkania w ODR bardzo ciekawe i przydatne
- Wystarczająca, ale tylko z punktu widzenia urzędnika
czy profesjonalisty
- Jeśli ktoś nie ma interesu w urzędzie gminy, nie
dowie się o N2000
24
W jakim zakresie polepszyły się warunki życia
mieszkańców?
- Zahamowanie ingerencji człowieka w przyrodę
- Czystsze środowisko
- Zachowanie unikalnych walorów przyrodniczych
- Część osób potrafiła wykorzystać N2000 do
własnych celów
W jakim zakresie pogorszyły się warunki życia
mieszkańców?
- Uciążliwość przepisów
- „Walka z wiatrakami”
- Blokada inwestycji
- Coraz większe bezrobocie
- Zakaz korzystania z walorów przyrody
- Każde nowe ograniczenie pogarsza warunki życia
Czy uważa Pani/Pan, że włączenie tych terenów do N2000
wpłynęło na turystykę:
4
2
korzystnie
niekorzystnie
2
nie mam zdania
2
nie miało to
wpływu
Korzystny wpływ na turystykę:
- Zachowanie walorów przyrodniczych/turystycznych
- Są wytyczone szlaki rowerowe, konne w zgodzie z
N2000
- Turyści doceniają obszary N2000
- Ochrona środowiska jest zdecydowanie bardziej
zauważalna
- Wykorzystywanie informacji o N2000 przyciąga
turystów
- Swobodny rozwój przyrody rozwija turystykę
- Powstaje coraz więcej agrogospodarstw
Zmiany niekorzystne w turystyce:
- Zakazy wstępu do lasu
- Zakazy zbierania grzybów, jagód, itd.
- Ograniczenie turystyki przez zakazy
- Blokuje rozbudowę bazy turystycznej
- Blokuje rozwój infrastruktury turystycznej
- Zły PR N2000 (mniej turystów)
Zmiany niekorzystne w turystyce:
- Zakazy wstępu do lasu
- Zakazy zbierania grzybów, jagód, itd.
- Ograniczenie turystyki przez zakazy
- Blokuje rozbudowę bazy turystycznej
- Blokuje rozwój infrastruktury turystycznej i dróg
- Zły PR N2000 (mniej turystów)
Korzyści dla rolnictwa:
- Możliwość skorzystania z dotacji/dopłat
- Skanalizowanie gospodarstw
- Właściwa utylizacja odpadów rolnych
- Segregacja śmieci (odpadów) rolnych
- Rolnicy maja jasno określone wytyczne
Wpływ niekorzystny na rolnictwo:
- Nie ma obiecanych dopłat dla rolnictwa
- Ograniczenie dowolnego gospodarowania
- Rolnicy nie przestrzegają zasad, ale nie są karani
- Niszczenie upraw przez dzikie zwierzęta
Czy uważa Pani/Pan, że włączenie tych terenów do
N2000 wpłynęło na rozwój przedsiębiorczości:
5
0
3
2
korzystnie
niekorzystnie
nie mam zdania
nie miało to
wpływu
Wpływ niekorzystny na rozwój przedsiębiorczości:
- Bardzo duże ograniczenie dla inwestycji
- Utrudnienia proceduralne
- Blokowanie inwestycji na miesiące/lata
- Dodatkowe opłaty urzędowe
- Utrudnienia w uzyskaniu zezwoleń
Jak włączenie tych terenów do N2000 wpłynęło na
bezrobocie:
2
3
5
0
zmniejszyło się
zwiększyło się
nie mam zdania
nie miało to
wpływu
Wpływ niekorzystny:
- Brak perspektyw na rozwój przez politykę, która
blokuje inicjatywy gospodarcze
- Zmniejszona liczba miejsc pracy
- Zablokowanie przez urzędy planowanych inwestycji,
ponieważ nie mają pieniędzy na plany
uwzględniające N2000
- Część rolników odeszła z rolnictwa (?)
Inne korzystne zjawiska wymieniane przez
respondentów:
- Dopłaty dla rolników
- Inne wsparcie z UE
- Modernizacja polskiej wsi i miast
- Rozbudowa sieci wodno-kanalizacyjnej
- Poprawienie jakości środowiska naturalnego
- Rozwija się turystyka
Inne niekorzystne zjawiska wymieniane przez
respondentów:
- Zwiększenie bezrobocia
- Ograniczenia budowlane
- Niekontrolowane wykopy na terenach zielonych
pomimo zakazów
- Powstanie stowarzyszeń przeciwników N2000
- „Podzielenie się” małych społeczności
-
Zahamowanie rozwoju gospodarczego
Brak nowych inwestycji
Ograniczenia budowlane
Niszczenie przyrody pomimo zakazów
Niestosowanie się do wymagań N2000 przez
urzędników i rolników bez poniesienia konsekwencji
Pytania, dyskusja…
Dziękuję za uwagę,
Anna Moczulewska
Vision PR
[email protected]