docPodsumowanie Forum 2009
download 
Reklamacja Transkrypt
Podsumowanie Forum 2009
Forum Ekonomiczne Krynica-Zdrój Instytut Wschodni www.forum-ekonomiczne.pl Economic Forum Forum Ekonomiczne Słowo Wstępne Forum Ekonomiczne w Krynicy XIX Forum Ekonomiczne w liczbach Wybory Polaków a droga Europy Forum Organizacji Pozarządowych Kultura na Forum Media Nagrody Forum Ekonomicznego Forum Ekonomiczne Europa – Rosja Forum Ekonomiczne Europa – Ukraina Forum Energetyczne Forum Europa – USA Forum Inwestycyjne Forum Regionów Forum Ekonomiczne Młodych Liderów Szkoła Forum Ekonomicznego 3 Economic Forum Inauguracyjna sesja plenarna „Solidarność Europejska. 20 lat po Rewolucji”, José María Aznar, Premier Hiszpanii 1996–2004, Aleksander Kwaśniewski, Prezydent RP 1995–2005, Jerzy Buzek, Przewodniczący Parlamentu Europejskiego, Filip Thon, Prezes RWE w Polsce ISBN 83-60172-96-X Warszawa 2009 © Fundacja Instytut Studiów Wschodnich Wydawca: Fundacja Instytut Studiów Wschodnich (Instytut Wschodni) ul. Solec 85, 00-382 Warszawa tel.: +48 22 583 11 00; fax: +48 22 593 11 50 Fotografie Archiwum Fundacji Instytut Studiów Wschodnich, Piotr Droździk, Kaveh Sardari (Forum Europa – USA) e-mail: [email protected] www.forum-ekonomiczne.pl Projekt okładki, projekt graficzny Paweł Noszkiewicz ([email protected]) Economic Forum Słowo Wstępne Zygmunt Berdychowski przewodniczący rady programowej forum ekonomicznego F orum Ekonomiczne w Krynicy, jego rozmach, różnorodność, a przede wszystkim rekordowa liczba gości są najlepszym potwierdzeniem sukcesu jaki odnosi zaproponowana przez nas formuła spotkania. Po raz kolejny okazało się, że rozmowy o stosunkach między starą a nową Europą znajdują coraz większe grono uczestników i słuchaczy. Wciąż przybywa chętnych do dyskusji o tym jak szybciej i efektywniej budować gospodarkę wolnorynkową, jak pokonywać trudności gospodarcze oraz jak unikać błędów przy tworzeniu nowoczesnego państwa prawa. W czasie ostatniego Forum udało nam się zapewnić Zygmunt Berdychowski – Przewodniczący obecność w Krynicy przedstawiRady Programowej Forum Ekonomicznego cieli różnych światów: biznesmenów, polityków, ludzi kultury i nauki, czyli tych wszystkich którzy mają wpływ na opinię w Europie. Wielkość Forum z jednej strony wynika z naszych planów i przemyślanych decyzji z drugiej w pewnym stopniu jest wymuszana przez ciągle rosnące zainteresowanie. Co roku bowiem zgłasza się coraz więcej firm i instytucji, które chcą podczas Forum zaistnieć, dla których krynickie audytorium jest najlepszym miejscem do pokazania swoich walorów, nawiązania niezbędnych kontaktów, omówienia i załatwienia spraw, które czasem w oficjalnych gabinetach czekają miesiącami. Dlatego Forum ponownie obfitowało w bardzo wiele ważnych i ciekawych rozmów, bo przede wszystkim rozmowy stanowią główną treść spotkania w Krynicy. Stąd też wzięła się rekordowa dotąd liczba ponad 2 tysięcy gości oraz niemal 150 paneli, sesji plenarnych i wydarzeń specjalnych. Jeśli dodamy do tego bardzo bogaty program imprez kulturalnych to zrozumiemy dlaczego Krynica tętniła życiem do ostatnich chwil Forum. Równie dobrze można ocenić odbywające się równolegle Forum Inwestycyjne w Tarnowie, Forum Regionów w Muszynie i Forum Ekonomiczne Młodych Liderów w Nowym Sączu. Wszystkie te konferencje zanotowały wzrost liczby uczestników oraz poszerzenie omawianej tematyki. Warto powiedzieć, że w Tarnowie w tym roku po raz pierwszy przyznano nagrody dla inwestycji roku i inwestora roku. Są to zatem już samodzielne imprezy, które w przyszłym roku jeszcze mocniej potwierdzą swój potencjał i aspiracje. Economic Forum Forum Ekonomiczne w Krynicy O statnie, XIX Forum Ekonomiczne było największym z dotychczasowych. Zdaniem organizatorów formuła spotkania odniosła ogromny sukces, dowiodła, że wielowymiarowe dyskusje przedstawicieli świata polityki, gospodarki, kultury i nauki są niezbędnym elementem rozwoju społeczeństw. Wpływ na opinie i najważniejsze decyzje mają bowiem nie tylko politycy, ministrowie czy właściciele firm, ale też intelektualiści, artyści, naukowcy, dziennikarze. Stały rozwój Forum, coraz większa liczba gości i wydarzeń w jego trakcie jest najlepszą odpowiedzią na pytanie o wymierne efekty dotychczasowych spotkań. Podczas XIX Forum odbyło się niemal 140 debat, które były podzielone na 12 bloków tematycznych: • Forum Energetyczne • Biznes i Zarządzanie • Makroekonomia • Forum Regionów • Nowa Gospodarka • Społeczeństwo • Państwo i Reformy • Unia Europejska i jej Sąsiedzi • Polityka Międzynarodowa i Bezpieczeństwo • Inwestycje, Prywatyzacja, Rozwój Gospodarczy • Forum NGO • Krakowska Strefa VIP P onadto goście Forum mogli skorzystać z bardzo atrakcyjnej oferty kulturalnej oraz specjalnie dla nich przygotowanych imprez rekreacyjnych. Integralna częścią Forum jest Forum Inwestycyjne (patrz: strona 52) oraz Forum Regionów (patrz: strona 54). Economic Forum XIX Forum Ekonomiczne w liczbach ponad 2000 uczestników, w tym około 1100 z zagranicy 5 sesji plenarnych ponad 140 paneli dyskusyjnych i wydarzeń specjalnych ponad 900 panelistów niemal 400 dziennikarzy z ponad 160 redakcji bogaty program imprez kulturalnych – ponad 30 koncertów, spotkań autorskich, wystaw, pokazów filmowych FORUM XIX FORUM XVIII FORUM VII FORUM XVI FORUM XV FORUM XIV FORUM XIII FORUM XI FORUM XII FORUM X FORUM IX FORUM VIII FORUM VII FORUM VI FORUM V FORUM III FORUM IV FORUM II 65 – 60 – 55 – 50 – 45 – 40 – 35 – 30 – 25 – 20 – 15 – 10 – 5– FORUM I Liczba krajów uczestniczących FORUM XV FORUM XIX FORUM XVIII FORUM VII FORUM XVI FORUM X FORUM IX FORUM VIII FORUM VII FORUM VI 0– FORUM V 250 – FORUM IV 500 – FORUM III 750 – FORUM II 1000 – FORUM XIV 1500 – 1250 – FORUM XI 1750 – FORUM XII 2000 – FORUM XIII Liczba gości FORUM I • • • • • • 7 Economic Forum G łównym tematem XIX Forum była współpraca europejska ujęta w różnych aspektach, zarówno historycznym, społecznym jak i gospodarczym, która dziś w obliczu kryzysu nabrała szczególnego wymiaru. Motto przewodnie ostatniego Forum brzmiało boJose Manuel Barroso, Przewodniczący Komisji Europejskiej wiem „Solidarność Europejska. 20 lat po Rewolucji”. enię inicjatywę Forum Ekonomicznego, bowiem Przewodniczący Parlamendaje ona jego uczestnikom możliwość dialogu i detu Europejskiego Jerzy Buzek baty, czyli tej wymiany, której tak bardzo potrzebujemy, zwrócił uwagę na konieczność aby rozumieć świat, w którym żyjemy; świat, który ewoluwzmocnienia europejskiej souje w kierunku wzrostu, jaki jeszcze wczoraj trudno było lidarności. Jego zdaniem aby przewidywać. Unia Europejska była poważnym graczem na arenie międzynarodowej, potrzebna jest większa solidarność krajów członkowskich. – Unia Europejska w ostatnich latach rozszerzyła się jak nigdy, ale to nie znaczy, że jest zintegrowana – mówił Jerzy Buzek. – Symbolem solidarności europejskiej są wspólne polityki – np. regionalna czy rolna, ale teraz i energetyczna. Zwłaszcza w tym ostatnim przypadku jest ona potrzebna, by mieć silniejszą pozycję w negocjacjach z partnerami zewnętrznymi. Przewodniczący Parlamentu Europejskiego jest jednak przekonany, że obecny kryzys nie zagraża fundamentom Unii, ponieważ w jej historii były już „i słabsze momenty i momenty dynamicznego rozwoju”. Były Prezydent Aleksander Kwaśniewski przypomniał, że obchodzimy równocześnie 70. rocznicę wybuchu II Wojny Światowej, 20. rocznicę porozumień Okrągłego Stołu jak i 5. rocznicę wejścia Polski C Mark Allen, Przedstawiciel Regionalny Międzynarodowego Funduszu Walutowego, USA 8 Thomas Laursen, Dyrektor Banku Światowego na Polskę i Kraje Bałtyckie Philippe de Buck, Dyrektor Generalny BUSINESSEUROPE, Belgia Economic Forum i innych państw naszego regionu do Unii Europejskiej. Jak powiedział „Przeszłość jest okrutna, a blizny, nawet jeżeli są mniej bolesne, pozostaną odwiecznym elementem europejskiej i ogólnoświatowej historii, ale Europa potrafiła wyciągnąć niezwykle budujące wnioski”. Unia Europejska to wielka wspaniała historia projektu politycznego, który daje Europie pokój i bezpieczeństwo już przez ponad 50 lat. Choć można odnieść wrażenie, że w ostatnich latach „Europa się trochę cofa”, gdyż UE straciła swoją moc z powodu pojawiających się „egoizmów narodowych” czy protekcjonizmu niektórych państw. José María Aznar, Premier Hiszpanii 1996–2004, Aleksander Kwaśniewski, Prezydent RP 1995–2005 Były Premier Hiszpanii Jose Maria Aznar poparł ideę rozszerzenia Unii Europejskiej, ale podkreślił jednocześnie, że „Europa ma swoje granice”. W jego opinii przy kolejnych rozszerzeniach pod uwagę mogą być brane nie tylko Ukraina, ale też Gruzja. Europa pokona obecny kryzys lecz jak powiedział, nie drogą interwencjonizmu, a poprzez zwiększanie obszarów wolności obywatelskiej i gospodarczej. Zdaniem Aznara większa stabilność, konkurencyjność, bezpieczeństwo energetyczne, mniej podatków, szersza prywatyzacja, stanowią podstawy dla transformacji gospodarki europejskiej. Economic Forum Philippe de Buck, Dyrektor Generalny Businesseurope również przyznał, że kryzys nie tylko skłania rządy do działań protekcjonistycznych, ale zwiększa też istniejące napięcia między pracodawcami i związkami zawodowymi. Jego zdaniem, istnieje realna groźba utraty dużej liczby miejsc pracy, które powstaJanusz Lewandowski, Komisarz UE ds. Programowania ły przed kryzysem i bez dialogu Finansowego i Budżetu ze związkami zawodowymi powstrzymanie tego procesu bęrzygotowywane są już nowe przepisy, które powinny dzie bardzo trudne. zmobilizować kraje unijne do współdziałania w przyJohn Monks, Sekretarz Gepadku kryzysu gazowego. Trzeba jednak pamiętać, że naneralny Europejskiego Stowawyki biznesowe będą psuły solidarność energetyczną. rzyszenia Związków Zawodowych także przyznał, że kryzys to wyjątkowy czas, gdy współpraca przedsiębiorców i związków zawodowych staje się nie tylko konieczna, ale i wyjątkowo korzystna dla obu stron. Jego zdaniem jednak za kryzys będą musiały pła- P Forum Ekonomiczne 2007, sesja plenarna „Konkurencyjność gospodarki europejskiej w globalizującym się świecie”, Marek Belka, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Ludwik Sobolewski, Prezes Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, Carlos Zorrinho, Sekretarz ds. Energii i Innowacji, Ministerstwo Gospodarki i Innowacyjnosci Portugalii, Reinhard Selten, Profesor, laureat Nagrody Nobla, Niemcy, Francis Gurry, Wicedyrektor Światowej Organizacji Własności Intelektualnej, Szwajcaria 10 Economic Forum cić jeszcze kolejne pokolenia: „Choć idea państwa socjalnego była zwalczana, to teraz dzięki elementom państwa socjalnego można wspierać gospodarki w kryzysie”. Solidarność europejska nie ogranicza się jedynie do państw Günter Verheugen, Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej należących do Unii Europejskiej, ale musi wykraczać poza jej granice. Szczególnie duże oczekiiezbędne okazuje się spotkanie uwzględniające ten wania są na wschodzie, gdzie region z jego potencjałem ekonomicznym. I dlatemimo przemian gospodarczych go właśnie doceniam Forum Ekonomiczne w Krynicy. Ten państwa nie mogą czerpać taszczyt może z powodzeniem konkurować z Davos. A wakich korzyści z Unii jak jej członrunki pracy są tu dużo lepsze niż w Davos. kowie. Tu jednak fundamentalnym staje się zagadnienie współpracy Unii z Rosją. Tym bardziej, że Moskwa nadal szuka miejsca we współczesnej polityce, a jej sąsiedzi obawiają się możliwości powrotu rosyjskiego imperializmu. Uczestnicy dyskusji poświęconych tematyce rosyjskiej i stosunkom Moskwy z UE rozważali, czy Rosja znów powinna dążyć do roli mocarstwa, ponieważ jak dotąd takie zapędy zawsze źle się kończyły. Stosunki na linii Rosja-NATO czy Rosja-UE wymagają stałej poprawy. Inne państwa intensyfikują protekcjonizm, a Rosja stara się zróżnicować działania międzynarodowe. Będzie chciała także zmienić podejście na bardziej ofensywne i odzyskać silną, mocarstwową pozycję ZSRR sprzed lat. By to osiągnąć wykorzystuje instrumenty polityczne, energetyczne, ale i agresję fizyczną, jak w przypadku Gruzji – mówił podczas jednego z paneli Borys Tarasiuk, przewodniczący ukraińskiej Komisji ds. Integracji Europejskiej. Denis Szilnikov, Członek Federalnej Rady Politycznej w Rosji, powiedział, że Rosja chce znaleźć swoje miejsce w świecie, ale oczekuje też szacunku, bo jest ważnym partnerem dla Europy. Adalbi N Heinrich Schaller, Dyrektor Generalny Giełdy Wiedeńskiej, Austria Jacek Poświata, Dyrektor Zarządzający, McKinsey & Company Adalbi Szchagoszew, Członek Komisji Dumy Państwowej ds. Pracy i Polityki Społecznej, Rosja Iulian Fota, Doradca ds. Bezpieczeństwa Narodowego w Kancelarii Prezydenta Rumunii 11 Economic Forum Szchagoszew, deputowany do rosyjskiej Dumy podkreślał, że Władimir Putin wcale nie chce reaktywować ZSRR, bo ludzie tego nie chcą. Przecież my mamy też inne problemy – mówił Szchagoszew – bezpieczeństwo ekologiczne, projekty kulturowe – tu też chcemy współdziałać. Wiemy, że w kwestii ekologii nie zrobiliśmy, tyle ile powinniśmy, ale liczymy na zbliżenie stanowisk w Kopenhadze na szczycie klimatycznym COP 15. W opinii przedstawicieli Rosji z jednej strony polityka ich kraju nie jest do końca rozumiana, a z drugiej polityka Europy wobec Moskwy wcale nie odbywa się na zasadach Jan Vincent-Rostowski, Minister Finansów, Polska dialogu. Podobnego zdania była Natalia Dmitrijenko, rzecznik rosyjskiej partii Prawoje Dieło, która mówiła, że problem polega na tym, iż Zachód nie traktuje Rosji jak przyjaciela, ale jak wroga i konkurenta. Tymczasem Moskwa nigdy się nie zgodzi na utratę strefy wpływów na obszarze postradzieckim. Sytuacja polityczna i gospodarcza krajów Europy Środkowej i Wschodniej jest efektem bezprecedensowych przekształceń ostatnich dwudziestu lat zapoczątkowanych przez reformy gospodarcze w Polsce. Dziś największy wpływ na nią ma kryzys gospodarczy, polityka Unii Europejskiej oraz dążenia Rosji. Jednak by dobrze zrozumieć miejsce, w którym dziś jesteśmy warto zastanowić się nad Jerzy Buzek, Przewodniczący Parlamentu Europejskiego T o Forum zawsze było ważne, a teraz jest jeszcze bardziej istotne, bo chcemy jak najszybciej wyjść z kryzysu. Tutaj przedsiębiorcy, samorządowcy, politycy właśnie o tym radzą, jak wyprowadzić gospodarkę z kryzysu. Kilka lat temu zastanawialiśmy się jak osiągnąć wzrost gospodarczy na poziomie 5-6 procent i to się udało. Dlatego jestem przekonany, że dzięki temu forum będzie to możliwe jeszcze szybciej. 12 Economic Forum Tomasz Zadroga, Prezes Zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej SA Liselott Hagberg, Wiceprzewodnicząca Parlamentu Szwecji Wiktor Jermakow, Przewodniczący Komisji ds. Wsparcia Małego i Średniego Biznesu, Izba Handlowo–Przemysłowa, Rosja drogami, którymi podążały poszczególne kraje w czasie minionych dwóch dekad. Temat ten zdominował sesję plenarna zatytułowaną: „Transformacja i wzrost gospodarczy w krajach Europy Środkowej i Wschodniej po 1989 roku”. W wypowiedziach przedstawicieli Polski łatwo było usłyszeć krytycyzm w stosunku do naszych przemian, gdy równocześnie goście z krajów sąsiednich podkreślali, że w tamtym czasie były one wzorem dla ich działań. Natomiast zgodnie podkreślano, że 20 lat temu kraje naszego regionu miały nadmierne nadzieje „porewolucyjne”, oczekiwania, że kraje wyrwane z obozu socjalistycznego dogonią stare kraje unijne w kilka lat. Zgadzano się także z tezą, że skuteczność zmian zależała od ich szybkości, i że właśnie Polska ze swoim zdecydowaniem i tempem przemian odniosła największy sukces. Jak przyznał Ivan Miklos, w latach 90-tych doradca premiera Słowacji, osiągnięcia reformy Balcerowicza stały się swoistym benchmarkiem dla pozostałych krajów regionu. Mark Allen przedstawiciel regionalny, Międzynarodowego Funduszu Walutowego przyznał wprost, że mieliśmy wówczas szczęście, że byli w Polsce ludzie, którzy zakasali rękawy i wzięli się natychmiast do ciężkiej pracy. Te pańEdmund Phelps, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie stwa, które ociągały się w reformach, ekonomii, Uniwersytet Columbia, USA najmniej osiągnęły w sferze wzrostu i wyrównywania szans. Jeżeli kapitalizm poradził sobie z wielkim kryzyMinister Finansów Jacek Rostowsem lat 30-tych, to teraz też sobie poradzi. ski podkreślił, że choć kraje wybiera- 13 Economic Forum ły różne drogi, to wszystkim się udało, mimo iż nikt nie dawał gwarancji. Po drugie wszyscy z nas odnosili niespodziewane sukcesy. W Polsce, wbrew oczekiwaniom, to nie prywatyzacja, a setki tysięcy nowych firm stały się motorem wzrostu. Podobnie wielkim i niespodziewanym sukcesem było powstanie wielu prywatnych szkół wyższych. I po trzecie kilka dużych reform które udało się zapoczątkować dzięki wzrostowi społecznej akceptacji. Wolfgang Clement, Przewodniczący Forum Unia EuropejPetro Poroszenko, Przewodska – Rosja niczący Rady Nadzorczej Banku Wierzę w to, że w 2030 r. nie będziemy już mówić Narodowego Ukrainy powieo Europie Zachodniej i Wschodniej. Będziemy działać jako dział, że jego kraj najbardziej Stany Zjednoczone Europy. potrzebuje wiary ludzi w to, że najpierw pokonamy kryzys, a potem wejdziemy do UE. Jegor Gajdar, były Premier i Minister Finansów Rosji, powiedział, że perspektywa przyłączenia się do Unii Europejskiej była silnym zakotwiczeniem umożliwiającym rozwój gospodarczy dla wielu państw Europy Wschodniej i Centralnej. Dlatego też w tych krajach reformy przebiegały najszybciej. Ponadto państwa te nie miały tak zniszczonej gospodarki jak Rosja, która najdłużej pozostawała w warunkach gospodarki socjalistycznej. Wiele mówiono również o przyczynach kryzysu gospodarczego, ale jeszcze więcej czasu poświęcono temu jak świat będzie wyglądał gdy ponownie rozpocznie się wzrost gospodarczy. Francis Bailly, Wiceprezes ds. Europejskich, GE International, Inc., Francja 1 Sławomir Stefan Sikora, Prezes Zarządu Citi Handlowy Stephen Rademaker, Doradca w Firmie lobbystycznej BGR Government Affairs, USA Martin Roman, Prezes Zarządu ČEZ, a.s., Czechy Economic Forum Podczas sesji plenarnej „Świat po kryzysie. Nowy ład ekonomiczny” Edmund Phelps, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii, przypomniał, że do obecnego kryzysu przyczyniły się nierealistyczne prognozy gospodarcze. – Założenie było takie, że wyceny wszelkich aktywów są właściwe, np. ceny domów. Wszyscy wierzyli w prognozy. Rozwijała się inżynieria finansowa – mówił Phelps, odnosząc się do instrumentów finansowych zabezpieczonych amerykańskimi nieruchomościami, które stały się jedną z przyczyn wybuchu kryzysu. – Pamiętajmy, że przyszłość nie jest dobrze opisana przez modele ekonomiczne i nigdy nie będzie – powiedział Edmund Phelps. Krytyki amerykańskiej polityce gospodarczej nie szczędził Peter Schiff, którego zdaniem banki podejmowały ryzykowne decyzje ponieważ ludzi tak naprawdę nie obchodzi, to co się dzieje z ich pieniędzmi w bankach, bo i tak są one gwarantowane przez państwo. Ludwik Sobolewski, Prezes Zarządu Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, Günter Verheugen, Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, Petro Poroszenko, Przewodniczący Rady Nadzorczej Banku Narodowego Ukrainy 15 Economic Forum Schiff powiedział też, że Stany Zjednoczone muszą zacząć restrukturyzować swój dług, by uniknąć w przyszłości scenariusza inflacyjnego. „Budujemy teraz kryzys na znacznie większą skalę. Bo wydawanie za pożyczone pieniądze prowadzi do dużej nierównowagi gospodarPeter Schiff, ekonomista, Prezes Euro Pacific Capital czej” – podkreślał Schiff. Minister Jacek Rostowski Kapitał bierze się z oszczędności, nie ze zwiększonych zwrócił uwagę, że w walce z krywydatków. Im szybciej politycy to zrozumieją, tym lepiej zysem Polska nie popełniła błędla świata. du innych krajów. Na początku kryzysu, zamiast zwiększać wydatki, staraliśmy się je ograniczyć – przekonywał Rostowski. – Teraz widzimy, że ta polityka nie zawiodła. Polska jest jedynym krajem w Europie, który przejdzie przez kryzys bez recesji. Od lewej Manfred Schepers, Wiceprezes ds. Finansów Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, Wielka Brytania i Paweł Lisicki, Redaktor Naczelny dziennika „Rzeczpospolita” 1 Economic Forum Vitalino Canas, Przewodniczący Komisji ds. Europejskich w Parlamencie Portugalii Mariusz Grendowicz, Prezes Zarządu / Dyrektor Generalny, BRE Bank SA Olivier Barbaroux, Prezes Zarządu Veolia Energy/Dalkia, Francja Ludwik Sobolewski, Prezes Giełdy Papierów Wartościowych, przestrzegał przed zrzucaniem całej winy za kryzys na sektor prywatny i w konsekwencji przed nadmiernym regulowaniem prywatnej aktywności biznesu. Jego zdaniem im więcej regulacji, tym mniej na rynku samego rynku i w rezultacie zagrożenie kryzysem zamiast zmniejszać się może rosnąć. W opinii Prezesa Giełdy trzeba znaleźć sensowną równowagę dającą zarówno bezpieczeństwo jak i swobodę działań na rynkach finansowych. Mimo bardzo krytycznego stosunku ekonomistów do dotychczasowych prób walki z kryzysem, żaden z nich nie zgodził się z tezą, że jesteśmy obecnie świadkami końca kapitalizmu. Jak przewiduje Phelps to, co zobaczymy w ciągu następnych 10, 20 lat, to stopniowe zmniejszenie siły gospodarki amerykańskiej. Ale USA pozostaną liderem gospodarczym, liderem innowacji, choć ich słabości są widoczne. W jego opinii na światowej mapie gospodarczej jednym z jasnych punktów za dwadzieścia lat może być Europa Wschodnia, gdyż będziemy Jose Maria Aznar, były Premier Hiszpanii świadkami bardzo szybkiego wzrostu, doganiania gospodarek zachodnich. Europa ma swoje granice. Nie są nią granice Ukrainy Równie optymistycznie i być może nie jest nią Gruzja. Europa ma swoje granice o przyszłości naszego regionu oparte o system wartości. wypowiadał się Wolfgang Cle- 17 Economic Forum ment, niemiecki polityk, Przewodniczący Forum UE – Rosja. – Wierzę w to, że w 2030 r. nie będziemy już mówić o Europie Zachodniej i Wschodniej, że będziemy działać jako Stany Alexandre Soares dos Santos, Przewodniczący Rady NadzorZjednoczone Europy – mówił czej Jeronimo Martins Clement. Goście Forum Ekonomicznego w Krynicy nie znaleźli rudno się spodziewać, aby wcześniej niż za trzy lata jasnej odpowiedzi na pytanie, światowa gospodarka wróciła na poziom sprzed pokiedy skończy się kryzys. Ale czątku kryzysu. w trakcie trzech dni dyskusji nie brakowało świeżych spojrzeń na obecne kłopoty gospodarcze. Peter Schiff wprost stwierdził, że recesje nie są złe, gdyż są lekarstwem na błędy, które popełniają rządy. W jego opinii nie powinniśmy walczyć z recesją, lecz pozwolić jej biec swoim naturalnym kosztem. Francis Bailly, Wiceprezes ds. Europejskich GE International, uważa, że polityka rządów może być skuteczna, jednak pod warunkiem inwestowania w rozwój, w badania, w technologie długofalowe. Oczywiście jeśli wsparcie rządów będzie wyłącznie konsumpcyjne, osiągniemy tylko chwilową poprawę poziomu życia obywateli z odsuniętym terminem płatności. T Zsolt Hernadi, Prezes Zarządu i Dyrektor Generalny Grupy MOL, Węgry, Jacek Krawiec, Prezes Zarządu Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN S.A., Paweł Olechnowicz, Prezes Zarządu i Dyrektor Generalny Grupy LOTOS 18 Economic Forum Forum Ekonomiczne 2008, sesja plenarna „Europejskie dylematy: gdzie bije serce Europy?”, John O’Sullivan, Dyrektor Wydawniczy Radia Wolna Europa, Wielka Brytania, Chandrika Bandaranaike Kumaratunga, była Prezydent Sri Lanki, Lech Wałęsa, były Prezydent RP, Jiří Šedivý, Asystent Sekretarza Generalnego NATO ds. Polityki Obronnej i Planowania, Czechy, Roland Dumas, były Minister Spraw Zagranicznych Francji, Jan Kulczyk, Przewodniczący Rady Nadzorczej Kulczyk Investment House, Zdaniem Prezesa RWE Polska Filipa Thona bezpieczeństwo gospodarek zwiększa się dzięki swobodnemu przepływowi kapitału. Jak przekonywał konkurencja jest niezwykle ważnym i przejrzystym mechanizmem ustalania cen i kryzys tego nie zmieni. Sebastian Mikosz, Prezes Zarządu PLL LOT powiedział, że firmy lotnicze ratują się w dobie kryzysu poprzez restrukturyzację. W okresie trudności wychodzi zła organizacja firmy, w tym przerost zatrudnienia i rozdmuchane świadczenia socjalne. W LOT nastąpiły cięcia zarówno zatrudnienia, jak też nadmiernych przywilejów pracowniczych, zlikwidowano także firmę Centralwings. Zdaniem Prezesa Mikosza dzięki temu LOT stanie się spółką rentowną, zdolną do inwestycji. Obecny kryzys gospodarczy pokazał, że Polska może wyróżniać się na tle Europy. Jednak, aby tego nie zaprzepaścić czynniki, które zapewniły wzrost PKB w ostatnich miesiącach, muszą być na- Mirosław Bieliński, Prezes Zarządu, ENERGA Andriej Konoplanik, Doradca Zarządu, Gazprombank, Rosja Dariusz Lubera, Prezes Zarządu, Tauron Polska Energia S.A. Yasar Yakis, Przewodniczący Komisji ds. Unii Europejskiej, Turcja 19 Economic Forum Michał Szubski, Prezes Zarządu Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A., (PGNiG) Titus Corlatean, Przewodniczący Komisji ds. Zagranicznych w Senacie Rumunii Marko Mihkelson, Przewodniczący Komisji ds. Unii Europejskiej w Parlamenice Estonii dal wspierane. Thomas Laursen, Dyrektor Banku Światowego na Polskę i Kraje Bałtyckie, powiedział, że na naszą korzyść w tym okresie zadziałało to, iż w naszym kraju wciąż lokowanych jest wiele inwestycji bezpośrednich, system finansowy działa dobrze, a siła robocza jest wykwalifikowana. Wielu ekspertów zwracało jednak uwagę, że dużą część polskiego sukcesu trudno przypisać sprawno- Konferencja prasowa z udziałem Waldemara Pawlaka, Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Gospodarki, Sławomira Skrzypka, Prezesa Narodowego Banku Polskiego, Jerzego Różyńskiego, Prezesa Krajowego Związku Banków Spółdzielczych 20 Economic Forum ści władz. Jak powiedział Mark Allen, przedstawiciel regionalny Międzynarodowego Funduszu Walutowego jedną z przyczyn siły polskiej gospodarki jest jej wielkość oraz mniejsze uzależnienie od zagranicznych rynków. Manfred Schepers, Wiceprezes Europejskiego Banku Zsolt Hernádi, Prezes Zarządu i Dyrektor Generalny, Grupa MOL, Odbudowy i Rozwoju podkreWęgry ślił, że nie przyjęcie euro w krótkiej perspektywie było korzystKryzys jest dobry, bo skłania do rozsądnych działań, ne dla Polski, ale wasz kraj nie do oszczędności, porzucenia rozdmuchanych, zbyt ammoże pójść drogą Wielkiej Brybitnych planów. Kiedy koniunktura jest bardzo dobra, tanii i odwlekać tej decyzji, bo można łatwo stracić zdrowy rozsądek. to może skończyć się fatalnie. Dużym optymizmem wykazał się Prezes BRE Banku Mariusz Grendowicz, który perspektywy polskiej gospodarki ocenia bardzo dobrze. Jego zdaniem wyjście z kryzysu w naszym przypadku będzie szybsze, niż wszyscy się spodziewamy, choć otwarte jednak pozostaje pytanie, czy Polska może się dynamicznie rozwijać bez ożywienia w świecie zachodnim. Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Günter Verheugen powiedział wprost, że siła Polski służy też innym krajom członkowskim. Jego zdaniem niektóre z krajów członkowskich, w tym Polska, Czechy, Słowacja i Słowenia, które mają zdrową politykę makroekonomiczną, są w znacznie Filip Thon, Prezes RWE Polska P ołączenie państwowego biznesu z prywatnym może działać bardzo dobrze. Prywatne firmy koncentrują się na knowhow, rozwoju i nowych technologiach. A Europie niezbędne są inwestycje w nowe technologie. 21 Economic Forum lepszej kondycji niż inne. Natomiast trudności krajów regionu takich jak Łotwa, Bułgaria czy Węgry są wynikiem jednoczesnego uderzenia kryzysu i braku reform strukturalnych. Verheugen podkreślił, że kraje należące do Unii lepiej radzą sobie z kryzysem ze względu na wspólny rynek i koordynację działań Maciej Witucki, Prezes Telekomunikacji Polskiej SA antykryzysowych. W czasie Forum wiele panePaństwo musi zrozumieć, że samo nie jest w stanie li poświęconych było inwestyzrealizować wielu projektów i musi zdecydować się na cjom zagranicznym, a zwłaszkonstruktywne rozmowy z inwestorami. cza potrzebie zmiany polityki państwa i położeniu większego nacisku na ich wspieranie. Dyskusja skupiła się na tym, jaką drogę wybrać – czy bliższą interwencjonizmowi znanemu z Francji, czy bardziej liberalnemu modelowi z USA. Maciej Witucki, Prezes Telekomunikacji Polskiej mówił, że państwo musi zrozumieć, że samo nie jest w stanie zrealizować wielu projektów i musi zdecydować się na konstruktywne rozmowy z inwestorami. Bardzo mocną pozycją Forum były dyskusje poświęcone problemom energetycznym Europy. Spowolnienie gospodarcze zmusiło rządy do lepszej ochrony firm przed wrogim przejęciem, a same firmy paliwowe i gazowe skłoniło do restrukturyzacji i szukania oszczędności. Szefowie koncernów naftowych przyznali, że musieli ograniczyć inwestycje, choć najważniejsze projekty zostały zachowane. Musieli tez zaostrzyć dyscyplinę budżetową. Mariusz Swora, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki 22 Mantas Adomenas, Prezes Rady Bałtyckiej Parlamentu Republiki Litewskiej Daniel Daianu, były Minister Finansów Rumunii Economic Forum Forum Ekonomiczne 2007, sesja plenarna „Europa - kryzys, zmiany, czy szanse?” w której uczestniczyli: Vaclav Havel, były Prezydent Republiki Czeskiej, Jorge Sampaio, Wysoki Przedstawiciel ds. Współpracy Między Cywilizacjami, ONZ, Danuta Hübner, Komisarz UE ds. Polityki Regionalnej, Jan Krzysztof Bielecki, Prezes Zarządu Banku PKO SA, Jean-Dominique Giuliani, Prezes Fundacji Roberta Schumana, Francja Zdaniem Zsolta Hernadi Prezesa Grupy MOL kryzys ma także dobre strony, gdyż wcześniej nie zwracano należytej uwagi na kwestie bezpieczeństwa energetycznego, gdyż wydawało się że w tym obszarze nie ma zagrożenia. Tymczasem okazało się, że nawet bardzo dobre wyniki koncernu nie uchroniły go przed próbą wrogiego przejęcia. W takiej sytuacji powraca zawsze temat możliwości współpracy firm paliwowych w naszym regionie Europy. Hernadi zwrócił też uwagę na koniecz- Bruno Blotas, Wiceprezes ds. Rozwoju, AREVA, Francja Bertrand Le Guern, Prezes Zarządu i CEO CANAL+ Cyfrowy Olga Grygier-Siddons, Partner, Prezes PricewaterhouseCoopers 23 Economic Forum ność bliższej i bardziej skutecznej współpracy politycznej w zakresie zaopatrzenia w gaz, gdyż jego zdaniem jeden kraj nie może decydować o sytuacji w całym regionie. Zdaniem wielu uczestników Forum reguły gry na rynku energetycznym starego kontynentu dyktuje nie kondycja Gazpromu, lecz polityczna strategia Kremla. Wicepremier Waldemar Pawlak zauważył, że będzie można mówić o takiej solidarności, dopiero wówczas gdy Unia będzie traktowała bezpieczeństwo energetyczne jako Wspólną Politykę tak jak to jest z rolnictwem. Europoseł Janusz LewanDonald Tusk, Premier RP dowski, zapewnił, że przygotowywane są nowe przepisy, które powinny zmobilizować kraje unijne do współdziałania w przypadku kryzysu gazowego. Ale – jak zauważył – to początek drogi do „solidarności”. Przyznał on jednak, że w wielu wypadkach nawyki biznesowe będą psuły solidarność energetyczną. I rzeczywiście „solidarność energetyczna”, z takim trudem wpisywana do kolejnych unijnych dyrektyw i rozporządzeń często rozmija się z interesem firm. Często wolą one podpisać intratny kontrakt z Gazpromem, niż przejmować się tym, co jest napisane w rezolucji Parlamentu Europejskiego. Najlepszym tego przykładem jest Gazociąg Północny, który Gazprom buduje wraz z koncernami niemieckimi. Prezes PKN Orlen Jacek Krawiec wprost powiedział: – To, Krzysztof Rozen, Partner, KPMG 24 Peter Semneby, Specjalny Przedstawiciel UE ds. Południowego Kaukazu, Belgia Reka Szemerkenyi, Dyrektor ds. Stosunków Międzynarodowych Grupy MOL, Węgry Viviane Reding, Komisarz UE ds. Społeczeństwa Informacyjnego i Mediów, Belgia Economic Forum co dla nas jest „spiskowaniem” Niemców i Rosjan, dla Niemców jest zwykłą dywersyfikacją dostaw. Więc im szybciej podłączymy się do zachodnioeuropejskiej sieci gazo- i naftoSebastian Mikosz, Prezes Zarządu PLL LOT ciągów, tym lepiej dla nas. Podczas panelu „Budowaaństwo powinno najpierw poczynić konieczne inwenie bezpiecznego i efektywnestycje w spółkach, a potem pozwolić nimi skutecznie go rynku gazowego w Europie zarządzać sprawdzonym menedżerom. Środkowej” przedstawiono narzędzia służące przerwaniu zależności gazowej Europy Środkowej: poprawie wydajności energetycznej, zmniejszeniu udziału gazu w koszyku energetycznym oraz zwiększeniu bezpieczeństwa dostaw gazu. Skutecznym rozwiązaniem, które pomogłoby poprawić przejrzystość rynku energetycznego i zapobiec konfliktom, byłby stały monitoring tranzytu rosyjskiego gazu do Europy, prowadzony przez Rosję, Ukrainę i Unię. Uczestnicy Forum byli zgodni, że zakręcenie kurka z gazem dla Ukrainy w styczniu 2009 roku miało podłoże polityczne, wynikało z politycznych ambicji Kremla i z pewnością może się powtórzyć. P Forum Ekonomiczne 2006, Micheil Saakaszwili, Prezydent Gruzji, Dalia Grybauskaite, Komisarz UE ds. Programowania Finansów i Budżetu 2 Economic Forum Wybory Polaków a droga Europy Sesja plenarna „Transformacja i wzrost gospodarczy w krajach Europy Środkowej i Wschodniej po 1989 roku”, Leszek Balcerowicz, Przewodniczący Fundacji Forum Obywatelskiego Rozwoju FOR, Mark Allen, Przedstawiciel Regionalny Międzynarodowego Funduszu Walutowego, USA, Jan Vincent–Rostowski, Minister Finansów, Polska, Wiktor Pynzenyk, Przewodniczący Partii „Reformy i Porządek”, Ukraina B ardzo ciekawym wydarzeniem ostatniego Forum Ekonomicznego był projekt „Wybory Polaków a droga Europy” zorganizowany przy wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Twórcy programu uznali, że w 20. rocznicę początku wielkich przemian warto zastanowić się nad ich przebiegiem i konsekwencjami, z których dziś możemy czerpać wielkie korzyści, ale które nie są wolne od refleksji i rozważań o możliwym lepszym scenariuszu dla dokonań ostatnich dwóch dekad. Dziś nikt nie ma wątpliwości, że rok 1989 był w historii Europy czasem wyjątkowym. Podczas pierwszej otwierającej projekt sesji zatytułowanej „Solidarność Europejska 20 lat po Rewolucji” Przewodniczący Parlamentu Europejskiego, Jerzy Buzek, przypomniał, że ostatnie rozszerzenie Unii było największym z dotychczasowych, i że nadal jeszcze kilka państw czeka na wejście do wspólnoty. Zwrócił jednak uwagę, że rozszerzenie to nie to samo co integracja i dlatego powinniśmy zrobić wszystko by współpraca pomiędzy członkami wspólnoty była jak najlepsza. Dlatego warto rozwijać wspólne polityki Unii Europejskiej, które są symbolem europejskiej solidarności. Zdaniem Jerzego Buzka pewną słabością UE jest brak wspólnej polityki energetycznej. W jego opinii jeżeli nie będziemy działali w tym zakresie solidarnie i dynamicznie to będzie nam bardzo trudno przezwyciężyć kryzys energetyczny, a nawet kry- 26 Economic Forum zys gospodarczy. Solidarność europejska jeśli ma być rzeczywiście fundamentem stabilności na kontynencie europejskim i ma również dać siłę Unii, aby być poważnym graczem na arenie międzynarodowej musi przekroczyć granice wspólnoty. Ostatnie rozszerzenia pokazały bowiem, że jeśli się otwiera drzwi dla nowych krajów, to Lech Wałęsa te kraje są w stanie naprawdę zmienić bardzo wiele. Aleksander Kwaśniewski, były prezydent Polski, przypomniał, że rok 2009 to rocznica dwudziestolecia „Solidarności”, dwudziestolecia porozumień Okrągłego Stołu i Pokojowych przemian w Europie Środkowo-Wschodniej, które dokonały rzeczy niewyobrażalnych jeszcze dwadzieścia kilka lat temu, czyli: końca zimnej wojny, końca Związku Radzieckiego, budowania wielkiej przestrzeni demokracji w naszym regionie, zjednoczenia Niemiec, włączenia tej części Europy do wspólnej gospodarki, wspólnego rynku i wspólnych wartości demokratycznych jakie obowiązują w świecie. Dziś, zdaniem Kwaśniewskiego, dwadzieścia lat po wielkiej zmianie jesteśmy dużo dalej aniżeli ktokolwiek mógł sobie wtedy wyobrażać, ale jesteśmy nie mniej zobowiązani wobec tych czasów, w których żyjemy i naszej przyszłości. Stanisław Szuszkiewicz, Przewodniczący Białoruskiej Socjaldemokratycznej Partii (Gramada) Géza Jeszenszky, Profesor, Uniwersytet Corvinus, Budapeszt Ivan Mikloš, Deputowany Zgromadzenia Narodowego Republiki Słowackiej 27 Economic Forum Były premier Hiszpanii, Jose Maria Aznar zwrócił uwagę, że najważniejsze dla przyszłości Europy, dla jej stabilności, demokracji i dobrobytu jest poszanowanie dla naszych wartości i naszej historii. Pierwszą z tych wartości jest wolność, ponieważ marzenie o Europie, to marzenie o wolności wszystkich krajów w Europie. Drugą ważną kwestię zdaniem Aznara jest zachowanie pamięci o naszej historii, którą trzeba chronić tak, by uznawać wagę chrześcijaństwa dla rozwoju Europy. Były premier Hiszpanii podkreślił, że nie możemy opierać się na relatywizmie, że musimy wiedzieć jak bronić naszych wartości, gdyż wtedy będzieWieczór autorski Normana Daviesa my mieli większy wpływ na rozwiązywanie światowych problemów. Jose Maria Aznar wskazał cztery filary wolności, które maja zagwarantować Europie odpowiednie dla niej miejsce na świecie, a mianowicie poszanowanie wartości, silne państwa narodowe, śmiałe reformy gospodarcze oraz mocny sojusz atlantycki. Sekretarz Generalny Europejskiego Stowarzyszenia Związków Zawodowych (ETUC), John Monks przypomniał, że idea tak zwanego państwa socjalnego była czymś, co raczej zwalczano, natomiast w chwili obecnej w Europie to właśnie dzięki państwom socjalnym możemy pomagać ludziom. Europa jest pewną całością i musimy znowu przypomnieć sobie to słowo solidarność, które nie może być tylko pewnym pustym brzmieniem. Tego rodzaju instrumenty jak podatek liniowy niekoniecznie idą w parze z ideą solidarności. Musimy pamiętać o tym – powiedział John Monks, że bogaci także mają jakąś odpowiedzialność wobec biednych. Prezes RWE w Polsce, Filip Thon, zwrócił uwagę, że jednym z najbardziej zmiennych elementów rzeczywistości po 1989 r. jest możliwość swobodnego przepływu kapitału, kapitału intelektualnego, finansowego, oraz know-how przez granice w Europie. Jest to niezwykle ważne, ponieważ to zwiększa stabilność i bezpieczeństwo gospodarek. Prezes Thon powiedział, także, że tak niezbędną Europie konkurencyjność może zapewnić prywatyzacja i połączenie prywatnego biznesu z przedsiębiorstwami państwowymi. Minister Spraw Europejskich Irlandii, Dick Roche, zwrócił uwagę na ogromne korzyści wynikające z przynależności do Unii Europejskiej. Jednak analizując przyczyny porażki pierwszego referendum w sprawie Traktatu Lizbońskiego minister Roche, zwrócił uwagę, że był on niezrozumiały dla jego rodaków. Stąd wysnuł wniosek, że Unia Europejska musi „znowu nawiązać łączność ze swoimi obywatelami” i lepiej tłumaczyć im zasady, którymi chce się kierować. Przypomniał on słowa Johna Hume’a, laureata Nagrody Nobla z Irlandii, który powiedział, że Unia Europejska jest najlepszym przykładem procesu pokojowego w historii ludzkości. Uczestnicy sesji plenarnej „Transformacja i wzrost gospodarczy w krajach Europy Środkowej i Wschodniej po 1989 roku” rozważali, które decyzje miały największy wpływ na dzisiejszą sytuację krajów regionu. Jak powiedział Mark Allen z MFW, mieliśmy wówczas szczęście, że byli w Polsce ludzie, którzy zakasali rękawy i wzięli się natychmiast do ciężkiej roboty. Podsumowując historię przemian ostatnich dwóch dekad przypominano ogromne oczekiwania „przedrewolucyjne”. Gdy polscy uczestnicy dyskusji zwra- 28 Economic Forum Thamas Magyarics, Wiceprzewodniczący Międzynarodowego Centrum Demokratycznej Transformacji, Węgry Georg Milbradt, b. Premier, Parlamentarzysta w Rządzie Wolnego Kraju Związkowego Saksonii, Niemcy Thomas Schreiber, Profesor Akademii Wojskowej Saint–Cyr Coëtquidan, Francja cali uwagę na popełnione błędy, reprezentanci krajów sąsiednich przypominali, że mimo wszystko byliśmy dla nich drogowskazem zmian. Zdaniem Ministra Finansów Jana Rostowskiego, te państwa, które ociągały się w reformach, doznały największych porażek pod względem wzrostu i wyrównywania szans, gdyż dysproporcje dochodów, poziomu życia, dostępu do osiągnięć cywilizacyjnych w takich krajach szybko wzrosły. Minister Rostowski podkreślił, że choć poszczególne państwa wybierały różne programy reform, to wszystkie osiągnęły mniejszy lub większy sukces. Wśród wielkich polskich sukcesów wymienił on powstanie setek tysięcy nowych firm i utworzenie ogromnej liczby szkół wyższych. Podsumowując sesję, Leszek Balcerowicz powiedział, że w 1989 roku przesiedliśmy się szybko z małych fiatów do dobrych samochodów, ale problem tkwił w tym, by szybko pojawili się kierowcy, którzy potrafią nimi dobrze jeździć. Kolejna debata w tym projekcie, zatytułowana „1989 – rok wielkich zmian” zorganizowana została we współpracy z węgierskim Międzynarodowym Centrum Demokratycznej Transformacji (ICDT). Tamas Magyarics, Wiceprzewodniczący Centrum rozpoczynając dyskusję przypomniał słowa Williama Faulknera, mówiące iż przeszłość nie umarła, ona nawet nie jest przeszłością. Dziś gdy obchodzimy 70. rocznicę wybuchu II wojny światowej musimy pamiętać, że jest ona różnie oceniana z różnych punktów widzenia, oraz że często bywa wykorzystywana politycznie. Podobnie jest z rokiem 1989 przez wielu nazywanym rokiem cudów, ale już Władimir Putin określił rozpad ZSRR jako wielką katastrofę. Dziś także oceniamy ten rok z różnych pozycji, sądzimy, że być może można było uczynić więcej. Nie brak jednak opinii, że właściwie będziemy mogli ocenić konsekwencje ówczesnych wydarzeń dopieDick Roche, Minister Spraw Europejskich, Departament Spraw Zagranicznych, ro za 50, a może nawet 100 lat gdy Irlandia, John Monks, Sekretarz Generalny, Europejskie Stowarzyszenie Związków spojrzymy na nie z odpowiedniej Zawodowych (ETUC), Wielka Brytania perspektywy. 29 Economic Forum Prezentacja książki Johna O’Sullivana „Prezydent, Papież, Premier - oni zmienili świat” Kazimierz Barczyk, Wiceprzewodniczacy Sejmiku Województwa Małopolskiego, powiedział, że rok 1989 to rok zwycięstwa Solidarności przesuniętego w czasie. Solidarność była największym zorganizowanym ruchem obywatelskim w dziejach świata. Ale trzeba pamiętać, że wcześniej był wybór Polaka na Papieża, wybór który obudził ducha narodu, pobudził jego wewnętrzną siłę do działania. Géza Jeszenszky, Profesor z Uniwersytetu Corvinus z Węgier zwrócił uwagę, że jest bardzo wiele ocen tego wyjątkowego roku i przemian, które po nim nastąpiły. Oczywiście można mówić, że oczekiwaliśmy więcej, i że więcej powinniśmy osiągnąć. Ale też łatwo znaleźć przykłady na dowód tego, że nasze osiągnięcia są ogromne. W jego opinii na upadek komunizmu miało wpływ wielu ludzi w tym oczywiście Jan Paweł II, lecz głównym motorem zmian była wola narodów, które chciały wydobyć się spod jego panowania. Dziś nie warto się spierać o to, które kraje były liderami przemian, gdyż najważniejsze jest to, że przemiany te się dokonały. Jego zdaniem jeśli nie wykorzystalibyśmy wyjątkowo sprzyjających okoliczności politycznych roku 1989 to do dziś byśmy żyli w okowach komunizmu. Parlamentarzysta Wolnego Kraju Związkowego Saksonii, Georg Milbradt, zauważył, że wielu polityków mówi iż reformy mogły postępować szybciej. Jednak jego zdaniem pewnych zmian nie da się przeprowadzić szybciej choćby z tego względu, że potrzeba czasu aby w pełni uformować społeczeństwo obywatelskie, by wykształciła się mocna klasa średnia, zniszczona w latach komunizmu. Ponadto o ile łatwo jest wprowadzić nowe systemy prawne i administracyjne, o tyle zmiana standardów i norm społecznych wymaga bardzo wielu lat. Kanwą kolejnej debaty w tym projekcie była książka Johna O’Sullivana zatytułowana „Prezydent, Papież, Premier. Oni zmienili świat”, a opisująca jak trzech wielkich liderów przyczyniło się do obalenia komunizmu. Jan Paweł II krytykował komunizm z pozycji religijnej i filozoficznej, począwszy od swojej wizyty w Polsce w 1979 r. i jego poparcia dla „Solidarności”. Zdaniem O’Sullivana Papież w czasie swojej pierwszej pielgrzymki do ojczyzny stworzył ogólnonarodowe porozumienie ludzi wierzących. Zaowocowało ono rok później powstaniem „Solidarności”, której nawet stan wojenny nie potrafił powstrzymać. Tym wydarzeniom przyglądał się Ronald Reagan, który zrozumiał iż stwarza to szanse na pokojowe pokonanie ZSRR. Dlatego też rozpoczął on kampanię rywalizacji militarnej, gospodarczej i technicznej, która zmusiła Związek Radziecki do rozbrojenia i podjęcia próby reform. Premier Margaret Thatcher wspierała wysił- 30 Economic Forum ki prezydenta Reagana. Pomogła także przeżywającej recesję Wielkiej Brytanii w powrocie do koniunktury dzięki reformom wolnorynkowym, które ukazały bankructwo gospodaKoncert kwartetu „ProForma” rek centralnie sterowanych. Debatom towarzyszyły także wydarzenia specjalne, w tym spotkanie z profesorem Normanem Davisem poświęcone jego książkom: „ Powstanie ‘44” oraz „Europa walczy 1939 – 1945. Nie takie łatwe zwycięstwo.” Uczestnicy Forum mieli także okazję zobaczyć film „Dejavu. Tamtego 1989 roku” w reżyserii Jolanty Kessler-Chojeckiej. Jest to filmowy tryptyk dokumentalny o kulisach wydarzeń, które doprowadziły do Okrągłego Stołu, o obradach i kampanii wyborczej, o atmosferze tych niezwykłych miesięcy, obawach i determinacji, ogromie pracy i przekraczaniu kolejnych granic, uznawanych dotąd za absolutnie nienaruszalne. W filmie o wydarzeniach tych pamiętnych miesięcy opowiadają m.in. Lech Wałęsa, Jacek Kuroń, Jarosław Kaczyński, Jerzy Urban, Henryk Wujec i inni. Goście Forum mogli też uczestniczyć wieczorze ballad wolnościowych zatytułowanym „Co się stało z naszą klasą…” w wykonaniu Kwartetu ProForma. Na program koncertu złożyły się m.in. piosenki takich twórców jak Jacek Kaczmarski („Nasza klasa”, „Obława”), tria Kaczmarski-Gintrowski-Ła piński („Wojna postu z karnawałem”, „Strącanie aniołów”) i Stanisława Staszewskiego („Kołysanka stalinowska”, „Latający Holender”). Słuchacze koncertu w Krynicy nie chcieli pozwolić artystom zejść ze sceny, a kultowe „Mury” niosły się na całe miasto. Wszyscy uczestnicy konferencji mogli obejrzeć usytuowaną przy wejściu do głównego budynku Forum wystawę Europejskiego Centrum Solidarności zatytułowaną „Zmiana toru”, która przedstawia życie codzienne PRL-u i strajk sierpniowy w Stoczni Gdańskiej. Oddające klimat czasów zdjęcia przeplatane były z rysunkami znanego rysownika i karykaturzysty Juliana Bohdanowicza. Częścią wystawy były dwa manekiny przedstawiające stoczniowców oraz zwrotnica, której symboliczne przestawienie przez Lecha Wałęsę otworzyło wystawę. Obejrzenie wystawy było okazją do prawdziwej podróży w czasie i wspomnienia Wystawa „Zmiana toru” trudnej, a przecież tak niedawnej historii. 31 Economic Forum Forum Organizacji Pozarządowych Komunikacja musi być dialogiem N owym projektem, który zaistniał w ramach XIX Forum Ekonomicznego i który będzie kontynuowany w następnych latach było Forum Organizacji Pozarządowych. Zorganizowano je w ramach Programu Komisji Europejskiej „Europa dla obywateli” i było skierowane do europejskich organizacji pozarządowych. Bezpośrednim celem przedsięwzięcia była identyfikacja kluczowych problemów organizacji pozarządowych, poszukiwanie wzajemnych inspiracji, zbudowanie nieformalnej sieci kontaktów i stworzenie miejsca dla regularnych spotkań ekspertów i reprezentantów NGO. W ramach Forum przeprowadzono 10 paneli dyskusyjnych, w czasie których rozmawiano m.in. na temat współpracy międzynarodowych, lokalnych organizacji pozarządowych i samorządów w ramach euroregionów czy budowania nowych płaszczyzn współpracy dla organizacji pozarządowych, które działają w coraz szerszych obszarach i stają się bardzo popularną formą aktywności społeczeństw. Uczestnicy debaty „1989 – rok wielkich zmian” dokonali analizy przemian politycznych i gospodarczych, w szczególności dotyczących kształtowania nowego modelu społeczeństwa obywatelskiego. W czasie dyskusji „Partnerstwo Wschodnie 2009 – rola samorządów regionalnych i lokalnych w kreowaniu współpracy” omówiono dotychczasowe doświadczenia ze współpracy unijnych Debata „20 lat współpracy organizacji pozarządowych w Europie Środkowo-Wschodniej”, Jacek Michałowski, Dyrektor Programowy Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, Zbigniew Janas, Poseł na Sejm RP 1999-2001, Członek Rady Fundacji Młodzieżowej Przedsębiorczości i Fundacji Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej, Grzegorz Gromadzki, Dyrektor Programu Współpracy Międzynarodowej Fundacja im. Stefana Batorego, Sergej Krywienko, Członek Zarządu Stowarzyszenia Memoriał, Rosja, Jan Król, Doradca strategiczny, Ernst & Young, Andrzej Kremer, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych 32 Economic Forum Henryka Bochniarz, Prezydent Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan Brendan Donnelly, Dyrektor Federal Trust, Wielka Brytania Fernando Ribeiro-Mendes, Przewodniczący RSE Portugal, Portugalia Jerzy Owsiak, Prezes Fundacji WOŚP regionów i dużych miast z partnerami ze Wschodu, które stanowią ogromny potencjał do wykorzystania. Pomoc samorządów z krajów Unii Europejskiej w umacnianiu demokracji, przyspieszaniu transformacji społeczno-gospodarczej, tworzeniu sprawnej administracji publicznej u wschodnich partnerów niesie ze sobą nowe wyzwania związane z budową społeczeństwa obywatelskiego. W trakcie dyskusji „Solidarność w czasach kryzysu” omówiono wyjątkową sytuację jaka powstała na rynku pracy w czasie światowego kryzysu, który skutkuje problemami możliwymi do rozwiązania tylko przez wspólne działania rządu, przedsiębiorców i związków zawodowych. Henryka Bochniarz, Prezydent Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan, powiedziała, że sprawny rynek pracy, zapobieganie bezrobociu, tworzenie większej liczby miejsc pracy ważne są dla wszystkich, bo stwarzają warunki do odnowy gospodarczej, ożywienia i wzrostu ekonomicznego. Uczestnicy dyskusji zgodzili się, że z jednej strony kryzys skłania rządy do działań protekcjonistycznych, oraz zwiększa istniejące napięcia między pracodawcami i związk ami zawodowymi, a z drugiej strony kryzys to wyjątkowy czas, gdy współpraca przedsiębiorców i związków Debata „Współpraca międzynarodowa lokalnych organizacji pozarządowych i samorządów w razawodowych staje się mach euroregionów”, w której uczestniczyli m.in., Dieter Friese, Starosta Spree-Neisse, Niemcy, nie tylko konieczna, ale dziennikarz Bogumił Luft oraz Michaił Formuzal, Gubernator, Komitet Wykonawczy Gagauzji, i wyjątkowo korzystna Mołdowa dla obu stron. 33 Economic Forum Kultura na Forum F orum Ekonomiczne w Krynicy to nie tylko okazja do dyskusji o problemach politycznych i ekonomicznych, lecz również miejsce promocji kultury regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Oprócz ścieżki Nauka i kultura, w ramach której odbywają się liczne debaty, można również uczestniczyć w wielu wydarzeniach kulturalnych. Są to koncerty polskich i zagranicznych wykonawców, wieczory autorskie, projekcje filmów, wystawy. Program wydarzeń kulturalnych jest ponadnarodową płaszczyzną spotykania się uczestników Forum Ekonomicznego. Szczególne miejsce w programie imprez zajmują spotkania ze znanymi pisarzami. Duże audytorium zgromadziło spotkanie z wybitnym brytyjskim historykiem Normanem Daviesem. Wielkim zainteresowaniem cieszył się również wieczór autorski współczesnej autorki prozy rosyjskiej Marii Arbatowej. Wieczór autorski Marii Arbatowej Wieczór autorski Władimira Nieklajewa 34 Wieczór kultury hiszpańskiej Economic Forum Koncert Borysa Somerschafa Dziedzictwu kulturowemu regionów można było przyjrzeć się podczas koncertów takich zespołów jak lwowska kapela Burdon Folk Band, która ożywia dźwięki dawnej muzyki etnicznej przy pomocy zapomnianych już instrumentów ludowych, lub koncertu rosyjskiego pieśniarza Borysa Somerschafa wykonującego osiemnastowieczne romanse rosyjskie, czy ukraińskiej śpiewaczki Łady Marii Gorpienko. Nie zabrakło również akcentu współczesności w postaci koncertu jazzowego Karoliny Glazer Quintet oraz widowiskowego występu Art Color Ballet. Gorące rytmy flamenco można było poczuć w czasie Wieczoru Kultury Hiszpańskiej. Podczas Wieczoru Mołdawskiej Kultury i Wina goście mogli degustować najlepsze gatunki mołdawskiego wina. Co roku w Krynicy odbywają się również wieczorne projekcje filmów. W tym roku zaprezentowano najnowszy film Karena Szachnazarowa pt. „Sala nr 6”, wybrany do reprezentowania Rosji w wyścigu o nominacje do nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej. Spacerując po krynickim deptaku goście mieli okazję obejrzeć ciekawe wystawy. „Europa Karpat” zgromadziła wykonawców ginących zawodów z Czech, Słowacji, Ukrainy i Polski. Goście mogli zobaczyć jak powstają unikalne dzieła sztuki oraz porozmawiać z ich twórcami. Natomiast wystawa „Zmiana toru”, której uroczystego otwarcia dokonał Lech Wałęsa, prezentowała unikalne zdjęcia z czasów PRL, przeplatane rysunkami znanego rysownika i karykaturzysty Juliana Bohdanowicza. Art Color Ballet Europa Karpat Koncert Burdon Folk Band Koncert Karoliny Glazer Quintet 35 Economic Forum Media O europejskich wyzwaniach rozmawiali Lech Wałęsa, premier Marek Belka, Tadeusz Mazowiecki i włoski kardynał Renato Martino. Mazowiecki podkreślił, że nie tylko sukces Europy w globalnym kontekście jest ważny – aby zachować tożsamość, Europa musi zagwarantować wartości i odwołać się do swych tradycji. O brady pokazały, iż przedstawiciele Europy Środkowej mają więcej zaufania do swojej gospodarczej konkurencyjności niż do politycznego przygotowania. Mimo różnorodnych problemów, uważają, iż ich gospodarki są elastyczniejsze, o większym potencjale wzrostu niż u sąsiadów na Zachodzie. K rynica stolicą Europy. Raz w roku serce Europy Środkowej zaczyna bić w małym, zwykle nieco sennym górskim miasteczku w południowej Polsce. To Krynica. To do niej na Forum Ekonomiczne od lat przyjeżdżają przedstawiciele biznesu, prezydenci, premierzy, ministrowie, eksperci, ekonomiści i dziennikarze z Czech, Ukrainy, Rumunii, Litwy, Rosji i innych krajów tej części kontynentu. N a początku lat 90-tych nikt nie mógł nawet marzyć o tym, że krynickie spotkania ówczesnych tytanów biznesu i polityków z krajów bloku wschodniego jednym tchem będzie wymieniane razem ze Światowym Forum Ekonomicznym w Davos. Dla krajów byłego bloku wschodniego przechodzących transformację oraz dla Bałkanów Krynica stała się najważniejszym punktem spotkań w roku. 3 M am złe przeczucia na temat amerykańskiej gospodarki w nadchodzących dekadach – powiedział Edmund Phelps ekonomista amerykański laureat Nobla w 2006 roku, podczas Forum Ekonomicznego w Krynicy określanego mianem Davos Wschodniej Europy. F orum Ekonomiczne w Krynicy jest bezsprzecznie spotkaniem elit ekonomicznych i politycznych Europy Środkowej i Wschodniej. Krynica stała się symbolem ambicji Polski uznania jej za pełnoprawne mocarstwo regionalne w nowej, większej UE. Economic Forum Media F X J Z orum Ekonomiczne w Krynicy zainicjowane na początku lat 90-tych w epoce rewolucyjnych przemian w Europie Wschodniej skupiło w tym roku ponad 2 tysiące gości w tym Przewodniczącego parlamentu Europejskiego Jerzego Buzka – Wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej Guntera Verheugena. estem naprawdę bardzo ciekawy dyskusji jakie będą miały miejsce w przyszłym tygodniu na Forum Ekonomicznym w polskim kurorcie Krynica – nazywanym Davos Wschodu. Liderzy polityczni i biznesowi, przede wszystkim z Polski, spotykają się tam co roku we wrześniu, aby spróbować poznać trendy, które będą obowiązywać w nadchodzących tygodniach i miesiącach. IX. Forum Ekonomiczne w Krynicy rozpoczęło się 9 września i odbywa się pod hasłem „Solidarność Europejska 20 lat po rewolucji”. Organizatorem Forum jest Instytut Studiów Wschodnich, który oczekuje ponad 1900 uczestników z całego świata, w tym polityków, naukowców, przedsiębiorców, działaczy organizacji pozarządowych i dziennikarzy. byt pesymistycznie ocenialiśmy możliwości Polski – powiedział podczas Forum w Krynicy Mark Allen z Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Thomas Laursen regionalny przedstawiciel Banku Światowego uważa, że dzięki ogólnemu kryzysowi i wyjątkowo dobrej sytuacji gospodarczej w kraju, Polska szybciej dogoni kraje Europy Zachodniej. W iarygodność polskiej gospodarki zależy od możliwości utrzymania kontroli nad deficytem budżetowym – powiedział szef banku centralnego Sławomir Skrzypek. Polski rząd przyjął projekt budżetu zakładający deficyt na poziomie 52,2 mld złotych. „To jest duży deficyt. Sytuacja jest poważna.” – powiedział Skrzypek podczas XIX Forum Ekonomicznego w Krynicy. B yły Premier Hiszpanii José María Aznar był jednym z uczestników konferencji, w czasie której powiedział, że Polska może osiągnąć sukces stosując hiszpański model zachowania, z jednej strony dyscypliny, a z drugiej elastyczności. 37 Economic Forum Media P odczas otwarcia 19. Forum Ekonomicznego w Krynicy, były premier Hiszpanii Jose Maria Aznar podkreślił, że efektem kryzysu w Europie nie będzie wzrost protekcjonizmu, ale rozszerzenie obszaru wolności, otwartości i gotowości do reform. F orum Ekonomiczne w Krynicy po kilkunastu latach działania stało się wydarzeniem, którego nie mogą omijać liderzy polityczni i czołowi biznesmeni z Europy Środkowo-Wschodniej. P olacy przez długi czas postrzegani w regionie jako słabi uczniowie, ze względu na umiarkowany wzrost ekonomiczny w porównaniu do swoich sąsiadów, na „polskim Davos” zorganizowanym w Krynicy, mogli się wreszcie zrewanżować. olska jest krajem pełnym entuzjazmu, jeśli chodzi o rozwój biznesu. Ten optymizm podzielają także inni przedsiębiorcy francuscy. François Colombié, prezes zarządu Auchan Polska oraz prezes Francuskiej Izby Przemysłowo-Handlowej w Polsce podkreśla, że rząd po raz pierwszy opublikował strategię kraju na okres do 2030 r., co wskazuje, że Polacy mają długoterminową wizję rozwoju swojego państwa. C K P złowiek pieniądza to człowiek wygodny – nie pojedzie w góry we wrześniu. Coś musi być niezwykłego w krynickim Forum Ekonomicznym, że uzdrowisko w Beskidzie Sądeckim ściąga o tej porze roku ponad tysiąc bardzo zajętych facetów (i nieliczne panie). 38 rynickie Forum w przeciągu 15 lat stało się „very in”, miejscem, gdzie dobrze i warto jest się pokazać. Elity Europy Środkowej i Wschodniej spotkały się podczas „Davos Wschodu”. Szerokie forum ekonomiczne zorganizowane w Polsce pozwala wyczuć puls „Nowej Europy”. Wschód chce istnieć. Economic Forum Media F T ajemnica krynickich spotkań kryje się w tym, że każdy uczestnik, który dotrze do tego malowniczo położonego ośrodka spa na południu Polski ma niepowtarzalną okazję przebywania w towarzystwie znakomitych gości – polityków, ekspertów, ludzi kultury i nauki z całego świata. orum Ekonomiczne w Krynicy stało się w ostatnich latach znaczącym wydarzeniem na kontynencie europejskim, w ramach Forum udało się stworzyć atmosferę sprzyjającą konstruktywnemu dialogowi. (…) Nie jest tajemnicą, że w trakcie dyskusji trzeba przezwyciężać wiele barier, burzyć stereotypy, aby strony uczestniczące w debacie mogły się lepiej zrozumieć. I właśnie po to organizowane są szczyty międzynarodowe – per aspera ad astra. W tym roku w Forum uczestniczy ponad 2000 gości, którzy w ciągu trzech dni obrad dyskutują na tak różne tematy jak solidarność pokoleń, rola małych i średnich przedsiębiorstw czy modernizacja transportu publicznego. Wśród zaproszonych gości znaleźli się byli europejscy liderzy jak Lech Wałęsa, José Maria Aznar czy Yegor Gaidar, ale także obecni przywódcy w tym m.in. nowy przewodniczący Parlamentu Europejskiego, Jerzy Buzek. F orum Ekonomiczne w Krynicy, będące największym wydarzeniem tego typu w Środkowej i Wschodniej Europie, to wspaniała okazja do wymiany poglądów, do inicjowania wspólnych projektów, umożliwiających m.in. lepsze zarządzanie firmami w zmieniających się warunkach rynkowych. P Z nane powszechnie jako„polskie Davos” Forum Ekonomiczne w Krynicy staje się coraz bardziej międzynarodowe, ale jego największym atutem pozostają wspaniałe kontakty ze wschodnimi i południowymi sąsiadami. olska jest najbardziej konsekwentnym obrońcą idei ukraińskiego członkostwa w UE, podczas gdy Unia stara się małymi krokami to członkostwo oddalić – skarżył się wiceprzewodniczący ukraińskiego parlamentu Borys Tarasiuk podczas Forum Ekonomicznego w Krynicy. Czterodniowe forum wyglądało przy tym momentami jak demonstracja polskoukraińskiej przyjaźni – polityków i przedsiębiorców z obu stron nowej zewnętrznej granicy UE było tam bez liku. 3 Economic Forum Nagrody Forum Ekonomicznego Człowiek Europy Środkowo-Wschodniej – Jerzy Buzek, Przewodniczący Parlamentu Europejskiego R ada Programowa Forum Ekonomicznego honoruje wybitne osoby, firmy oraz instytucje z regionu Europy Środkowo-Wschodniej, które w poprzednim roku kalendarzowym wyróżniły się swoją działalnością, efektywnością oraz osiągnięciami. Człowiek Europy Środkowo-Wschodniej Nagroda specjalna Forum Ekonomicznego – Günter Verheugen, Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej 40 Nagroda dla wybitnej osobistości, która w minionym roku swoją postawą i dokonaniami wywarła znaczący wpływ na bieg spraw w tej części Europy. Człowiekiem roku 2009 został Jerzy Buzek – Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Economic Forum Firma Europy Środkowo-Wschodniej Nagroda dla firmy, która udowodniła, że w trudnych warunkach transformującej się gospodarki można odLeszek Balcerowicz, Przewodniczący Rady Fundacji Forum Obywatelskiego nieść sukces. Rozwoju FOR Firmą roku 2009 została Grupa Maspex – największy w Europie Środkowo-Wschodniej producent soków owocowych. Nagrodę odebrał Krzysztof Pawiński, Prezes Zarządu Grupy Maspex. Organizacja Pozarządowa Europy Środkowo-Wschodniej Nagroda dla organizacji, która swoimi działaniami wnosi istotny wkład w poprawę warunków życia instytucji i ludzi w regionie. Organizacją roku została Fundacja Edukacja dla Demokracji, która działa na rzecz propagowania wiedzy o demokracji i gospodarce wolnorynkowej oraz umiejętności działania obywatelskiego w państwie demokratycznym. Nagrodę odebrał profesor Andrzej Janowski, Przewodniczący Rady Nadzorczej Fundacji Edukacja na Rzecz Demokracji. Nagroda Specjalna Forum Ekonomicznego Nagroda dla wybitnej osobistości, która wniosła szczególny wkład w rozwój Europy ŚrodkowoWschodniej na przestrzeni ostatnich lat. Nagrody Specjalne Forum Ekonomicznego 2009 odebrali: • Leszek Balcerowicz, były wicepremier, minister finansów oraz szef Narodowego Banku Polskiego • Günter Verheugen – wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, który jako Komisarz ds. Rozszerzenia UE odegrał niebagatelną rolę w procesie przyjmowania nowych krajów członkowskich do Wspólnoty. Profesor Andrzej Janowski, Przewodniczący Rady Nadzorczej Fundacji Edukacja dla Demokracji, Akademia Pedagogiki Specjalnej Krzysztof Pawiński, Prezes Zarządu, Grupa Maspex Wadowice, Waldemar Pawlak, Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Gospodarki 41 Economic Forum Forum Ekonomiczne Europa – Rosja 2005 – Krynica 2006 – Wilno 2007 – Wiedeń 2008 – Rzym 2009 – Bukareszt J uż od pięciu lat udaje się namówić do wspólnej dyskusji Rosjan i ich sąsiadów oraz przedstawicieli Unii Europejskiej. Forum Europa – Rosja to wydarzenie specjalne Forum Ekonomicznego w Krynicy. Jego uczestnikami są znane postaci życia publicznego oraz przedstawiciele partii politycznych, szefowie instytucji centralnych, reprezentanci ośrodków naukowych i biznesu, dziennikarze – głównie z Rosji, Unii Europejskiej oraz USA. Dotychczas uczestnikami spotkań byli m.in. aktualnie urzędujący prezydenci Włoch, Rumunii i Litwy, kanclerz Austrii, premierzy Litwy i Czech. Celem Forum jest otwarta dyskusja i stworzenie optymalnych warunków do prowadzenia dialogu UE – Rosja, tak aby nie powstawały w Europie żadne nowe mury, aby współpraca i partnerstwo na nowo definiowały charakter stosunków europejsko-rosyjskich. W trakcie kolejnych spotkań prezentowana jest publikacja „Rosja. Raport z Transformacji”, specjalnie przygotowywana przez ekspertów Forum Ekonomicznego. Raport stanowi podstawę do dyskusji oraz daje możliwość przygotowania prognozy rozwoju Rosji w najbliższej przyszłości. Autor raportu Konstatntin Simonow, D yrektor Generalny Fundacji Narodowego Bezpieczeństwa Energetycznego z Rosji powiedział, że przygotowując raport stara się nie ulegać wpływom politycznym czy uprzedzeniom, lecz próbuje znaleźć trafne odpowiedzi na pytania zadawane przez wiele Vladimir Pozner, Członek Akademii Rosyjskiej Telewizji, Politolog, Rosja osób: ekspertów, naukowców i polityków. 42 Economic Forum Traian Basescu, Prezydent Rumunii, powiedział, że w obecnej sytuacji, potrzebujemy rzeczowej oceny, konsultacji i dyskusji i takie działania jak Forum Europa-Rosja pomagają rządom w prowadzeWalerij Fedorow, Dyrektor Ogólnorosyjskiego Centrum Badań Opinii Publicznej (WCIOM), niu rzeczowego dialogu. Unia Ján Čarnogurský, były Premier Słowacji Europejska to przestrzeń dobrobytu i pokoju, obszar wolnej gospodarki, swobodnego przemieszczania się osób. Rosja jest jej największym partnerem, ale też stwarza najwięcej problemów. Wojna z Gruzją i wojna gazowa z Ukrainą nadszarpnęły zaufanie do Rosji. Dlatego potrzebujemy więcej współpracy i rozbudowy sfer zaufania. Aleksander Kwaśniewski, były Prezydent Polski, podkreślił, że kształtując partnerstwo Europy i Rosji, potrzebujemy współpracy jako warunku rozwoju normalnych stosunków. Długa lista problemów jest ciągle aktualna – wojna na Kaukazie, kryzys energetyczny na Ukrainie, kryzys gospodarczy. Musimy przedyskutować wiele problemów aby znaleźć dla nich rozwiązania. Celem naszego Forum jest wzmocnienie relacji Unii i Rosji. Jan Carnogursky, były Premier Republiki Słowacji, zwrócił uwagę na fakt, że sukcesja była głównym zagadnieniem dyskusji politycznej w Rosji w ostatnim czasie. Jego zdaniem większość obywateli Rosji zaaprobowała sposób, w jaki się ona odbyła i poparła ciągłość ustroju politycznego. Adalbi Szchagoszew, członek Dumy Państwowej Rosji, powiedział, że Rosja i Europa są ze sobą związane i nie mogą bez siebie istnieć. Dziś kryzys finansowy jest naszym wspólnym wyzwaniem. Musimy odłożyć ambicje i zająć się szukaniem dróg wyjścia z kryzysu. Musimy budować strategiczną współpracę gdyż nasi obywatele chcą widzieć inną politykę zagraniczną. Warto jednak postawić na regionalizację współpracy, gdyż brakuje dialogu na poziomie regionalnym. Chcemy wspólnie podnosić poziom życia obywateli i potrzebujemy do tego współpracy. W Rosji jest wola takiego dialogu i dlatego szukamy jej w Unii Europejskiej. Yves Pozzo di Borgo, Senator, Członek Komisji Spraw Zagranicznych, Obrony i Sił Zbrojnych Francji Traian Basescu, Prezydent Rumunii Adriean Videanu, Minister Gospodarki Rumunii Konstantin Simonow, Dyrektor Generalny Fundacji Narodowego Bezpieczeństwa Energetycznego, Rosja 43 Economic Forum Forum Ekonomiczne Europa – Ukraina 2007 – Wrocław 2008 – Kijów 2009 – Kijów 2010 – Kijów F orum Ekonomiczne w Krynicy koncentrując się na problemach Europy Środkowo-Wschodniej w sposób szczególny musi zwracać uwagę na sytuację Ukrainy, kraju w którym przemiany gospodarcze i polityczne zaszły już bardzo daleko, a który dziś pogrążony jest w wielkim kryzysie. Dlatego też już od ponad 3 lat organizowane jest wydarzenie specjalne Forum Ekonomiczne Euro- Sesja plenarna „Ukraina i Unia Europejska: następny krok do zjednoczenia Europy?”, Kijów 2009 44 Economic Forum Gert Weisskirchen, niemiecki parlamentarzysta i Rzecznik SPD ds. Polityki Zagranicznej Adrian Severin, Wiceprzewodniczący Frakcji Socjalistycznej w Parlamencie Europejskim, Rumunia John Grogan, Przewodniczący Grupy Parlamentarnej ds. Ukrainy w Parlamencie Brytyjskim Oleksandr Suszko, Dyrektor Instytutu Współpracy Euroatlantyckiej, Ukraina pa-Ukraina podczas którego politycy, biznesmeni i eksperci odbywają wszechstronne dyskusje nt. przyszłości tego wielkiego i jakże ważnego dla naszego regionu kraju. Stosunki pomiędzy Ukrainą a Unią Europejską są na etapie negocjowania nowej umowy o Partnerstwie i Współpracy, która zastąpi poprzednią umowę obowiązująca do marca 1998. Wzajemne oczekiwania obu partnerów są odmienne. Oleksandr Suszko, Dyrektor Instytutu Współpracy Euro-Atlantyckiej (Ukraina) stwierdził, że eksperci i ekonomiści mają wysokie oczekiwania względem klasy politycznej i jej działań na rzecz opanowania kryzysu. Niestety, jak wielokrotnie podkreślał Suszko, brakuje polityków, którzy byliby w stanie skoncentrować się na realizacji planu gospodarczego w sytuacji permanentnych wewnątrz ukraińskich walk politycznych pomiędzy dwoma obozami: blokiem Julii Tymoszenko i zwolennikami Partii Regionów. Zwrócił też uwagę, że poparcie dla prezydenta Wiktora Juszczenki, który jest bezpośrednio zaangażowany w personalne spory polityczne, drastycznie spada. Forum Ekonomiczne Europa – Ukraina stara się pomóc znaleźć odpowiedź na pytanie jak szybo uda się włączyć do wspólnoty tak wielki kraj europejski, który już wielokrotnie opowiedział się za integracją, ale który jednocześnie musi dobrze się do tego przygotować. W tym dziele ma pomóc także Forum, w czasie którego prezentowane są doświadczenia innych Giorgi Baramidze, Wicepremier Gruzji państw na ich zakończonej sukcesem drodze do Unii Europejskiej. 45 Economic Forum Forum Energetyczne 2006 – Praga 2007 – Praga 2008 – Budapeszt 2009 – Budapeszt W dobie kryzysu gospodarczego – niskich cen źródeł energii, ale i niskiego wzrostu gospodarczego – zaistniały nowe możliwości współpracy w dziedzinie energetyki. Kryzys gazowy, który wystąpił w styczniu 2009 roku, uświadomił nam jeszcze wyraźniej konieczność współdziałania w sektorze energii w Europie Środkowo-Wschodniej. Usprawnieniu tego współdziałania ma pomóc Forum Energetyczne, które od ponad 4 lat organizowane jest przez Instytut Wschodni organizatora Forum Ekonomicznego. Co roku podczas Forum Energetycznego spotyka się ponad 300 czołowych polityków, biznesmenów i ekspertów zaangażowanych w szeroko pojęte kwestie energetyczne oraz stworzenie pola do debaty na temat możliwości współpracy w nowych realiach polityczno gospodarczych, jak również pokazanie nowej optyki rozwoju polityki energetycznej regionu oraz możliwości finansowania projektów energetycznych. Podczas debaty „Energia jako czynnik sukcesu i niezależności politycznej” Victor Orban, Prezes, Fidesz Sesja plenarna „Energia jako czynnik sukcesu gospodarczego i niezależności politycznej”, w której – Węgierska Unia Obyuczestniczyli m.in.: Mirek Topolánek, b. Premier Republiki Czeskiej, Alexandr Babakov, watelska, powiedział, że Wiceprzewodniczący Dumy Państwowej, Rosja, Viktor Orban, b. Premier Węgier, Prezes Fideszw Unii Europejskiej istWęgierska Unia Obywatelska nieje silne powiązanie 46 Economic Forum między energią a polityką. Jego zdaniem Unii nie udało się do tej pory stworzyć polityki energetycznej. Węgry mogą zmienić swój potencjał energetyczny, natomiast w Europie jest inaczej, gdyż panuje w niej niemoc decyzyjna, która w konsekwencji uniemożliwia zmiany. Węgry potrzebują strategii energetycznej w celu wyeliminowania Richard L. Morningstar, Specjalny Wysłannik ds. Energetyki w ciągu 20 lat zależności enerw Eurazji z Departamentu Stanu, Departament Stanu, USA getycznej, podobnie jak w przeszłości udało się wyeliminować Europa musi dążyć do uniknięcia kolejnego kryzysu zależność polityczną od Rosji gazowego i współpracować z Ukrainą, której władze na Węgrzech, w Polsce, w Czepowinny zreformować sektor energetyczny. chach i na Słowacji. Mirek Topolanek, były premier Czech, podkreślił, że energia i wolność to kluczowe słowa dla realnej współpracy między UE a Europą Środkową. Powinniśmy dokonać dywersyfikacji zasobów, produkcji i konsumpcji energii, a działania te nie powinny być uważane jako podejmowane przeciwko Rosji, gdyż chodzi tutaj jedynie o suwerenność energetyczną. Aleksandr Babakov, Wiceprzewodniczący Dumy Federacji Rosyjskiej, tłumaczył, że nie powinno się winić Rosji za to, że korzysta ze swojej pozycji w dziedzinie energii w rozgrywkach politycznych. Rosja zawsze zabezpieczała, zabezpiecza i będzie zabezpieczać swoje interesy, a energia determinuje światową gospodarkę niezależnie od tego, skąd pochodzi. Dlatego eksperci ds. energii powinni zawsze uczestniczyć w podejmowaniu decyzji i znajdowaniu rozwiązań dla problemów nie tylko energetycznych, ale również ekonomicznych. Reinhard Mitschek, Dyrektor Zarządzający Nabucco Gas Pipeline International GmbH, Austria Nuno Ribeiro da Silva, Prezes ENDESA Portugalia Claude Mandil, b. dyrektor wykonawczy Międzynarodowej Agencji Energii (MAE) Brian Binley, Przewodniczący Grupy Parlamentarnej ds. Przedsiębiorczości, Wielka Brytania 7 Economic Forum Forum Europa – USA Strategiczne partnerstwo USA-UE: kształtowanie wspólnych działań. C elem spotkania zorganizowanego w grudniu w Waszyngtonie wspólnie z SAIS Centrum Stosunków Transatlantyckich na Uniwersytecie Johna Hopkinsa, było stworzenie płaszczyzny dyskusji liderów opinii z obu stron Atlantyku poświęconej sposobom kształtowania stosunków pomiędzy Stanami Zjednoczonymi i Unia Europejską. W trakcie konferencji zastanawiano się nad tym, jakie zmiany powinny nastąpić, aby urzeczywistnić transatlantyckie partnerstwo. Podczas paneli dyskusyjnych i nieformalnych spotkań panowała zgoda co tego, że jeśli partnerstwo transatlantyckie ma być liczącą się siłą w niedalekiej przyszłości, to Amerykanie i Europejczycy muszą pilnie zacieśnić współpracę w celu osiągnięcia większej skuteczności w rozwiązywaniu bieżących problemów międzynarodowych. Na pierwszy plan wysuwa się gospodarka i jej miejsce w przyszłości stosunków transatlantyckich. Paneliści zwracali uwagę na dwa zagrożenia dla ożywienia gospodarczego: protekcjonizm w wymianie handlowej i brak koordynacji w przeprowadzaniu reform, co może utrudnić globalne inwestycje. Uroczysta kolacja „Rola i pozycja Europy Środkowej i Wschodniej w stosunkach transatlantyckich”, w której uczestniczuli m.in.: Ana Palacio, b. Minister Spraw Zagranicznych Hiszpanii, b. Wiceprezes i Radczyni Generalna Banku Światowego, Włodzimierz Cimoszewicz, były Premier RP, Robert Wexler, Członek Komisji Spraw Zagranicznych i Przewodniczący Podkomisji ds. Europy, Izba Reprezentantów, USA, Dan Hamilton, Dyrektor Centrum Stosunków Transatlantyckich, USA, Thomas Bareiss, Poseł Bundestagu 48 Economic Forum John Herbst, Koordynator ds. Odbudowy i Stabilizacji w Departamencie Stanu USA Debata „Transatlantycki obszar sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa”, od lewej siedzą: Bengt Sundelius, Departament Bezpieczeństwa i Studiów Strategicznych, Szwedzkie Kolegium Obrony Narodowej, Dan Hamilton, Dyrektor Centrum Stosunków Transatlantyckich, USA Podkreślono, że według raportu Banku Światowego 17 krajów G-20 stosuje narzędzia, które albo ograniczają import albo też faworyzują lokalną produkcję. Tego rodzaju działania prowadzą do zakłóceń w globalnych łańcuchach dostaw i stanowią oznakę odwrotu od międzynarodowych negocjacji handlowych, które obniżały cła i inne restrykcje dotyczące importu. Niezbędne do realizacji strategicznego partnerstwa jest także wspólne poszukiwanie możliwości pokojowego rozwiązywania konfliktów 49 Economic Forum i zapobieganie rozprzestrzeniania się broni masowego rażenia. Uczestnicy konferencji podkreślali ponadto, że wstępnym warunkiem silnego partnerstwa transatlantyckiego jest pogłębiona integracja europejska. Zwrócono także uwagę, że pełna współpraca transatlantycka wymaga również wypracowania wspólnego podejścia do takich problemów jak terroRachida Dati, Członek Parlamentu Europejskiego, b. Minister Sprawiedliwości Francji ryzm i cyberterroryzm. Wielu prelegentów wyrażało pogląd, że obecne partnerstwo transatlantyckie nie ma jeszcze wymiaru strategicznego i aby go osiągnąć, po obu stronach Atlantyku polityka musi być prowadzona w sposób bardziej dynamiczny i operacyjny. Umacnianie dialogu oznacza z jednej strony większe angażowanie rodzimych instytucji i aktywistów, a z drugiej mniej pluralizmu władzy zarówno w USA, jak i w UE. Uczest- Thomas Bareiss, Poseł Bundestagu 50 Ana Maria Gomes, Posłanka do Parlamentu Europejskiego, Portugalia Daniel M. Price, b. Sekretarz prezydenta Georga W. Busha do Międzynarodowych Spraw Gospodarczych Economic Forum Tony Blinken, Doradca ds. Bezpieczeństwa Narodowego wiceprezydenta Joe Bidena, USA nicy spotkania mówili także o znaczeniu Traktatu Lizbońskiego, podkreślając jednak potrzebę szybszej i bardziej spójnej integracji UE. W dyskusji nad tymi wyzwaniami wszyscy przypominali, że Stany Zjednoczone i Unia mają wiele wspólnych celów w różnych obszarach działania. Te wspólne cele stanowią solidną podstawę dla przyszłego rozwoju sojuszu transatlantyckiego. Trzeba jednak pamiętać, że powinniśmy poszerzać pole współdziałania, stawiając jednocześnie czoła różnicom interesów i priorytetów w nadchodzącej przyszłości. Ważną inspiracją do ożywionej i intensywnej dyskusji był raport pt. „Ramię w ramię: kształtowanie strategicznego partnerstwa USA-UE” Debata „Jak Stany Zjednoczone i Europa mogą bardziej skutecznie reagować na kryzys i konflikty?”, przedstawiony przez DaIulian Fota, Prezydencki Doradca ds. Bezpieczeństwa Narodowego, Rumunia, Ana Maria Gomes, Poniela Hamiltona, dyrektosłanka do Parlamentu Europejskiego, Portugalia, Camille Grand, Dyrektor Fundacji Badań Strategicznych, Francja, Fran Burwell, Wiceprezes Rady Atlantyckiej Stanów Zjednoczonych ra Centrum Stosunków Transatlantyckich. 51 Economic Forum Forum Inwestycyjne Debata „Restrukturyzacja, giełda, prywatyzacja. Jaka będzie przyszłość przemysłu chemicznego”, Krzysztof Jałosiński, Prezes, ZAK Spółka Akcyjna, Paweł Jarczewski, Prezes, Zakłady Azotowe Puławy, Dariusz Tokarczuk, Partner Zarządzający Tokarczuk, Jędrzejczyk i Wspólnicy Kancelaria Prawna GLN, Waldemar Preussner, Przewodniczący Rady PCC SE, Ryszard Kunicki, Prezes CIECH SA F orum Inwestycyjne Forum Ekonomicznego zorganizowane już po raz drugi udowodniło, że jest niezbędnym uzupełnieniem krynickiego spotkania świata polityki i biznesu. Ostatnie Forum zgromadziło ponad 200 uczestników, którzy żywo dyskutowali na temat rozwoju oraz sposobów zarządzania i efektywnego realizowania inwestycji w czasach kryzysu. Przez dwa dni obra- Ryszard Kunicki, Prezes CIECH SA 52 Laszlo Varro, Wiceprezes ds. Rozwoju Grupy MOL, Węgry Gulmammad Javadov, Wiceminister Przemysłu i Energetyki, Azerbejdżan Economic Forum dy Forum Inwestycyjnego pełniły rolę platformy wymiany myśli międzynarodowej, były okazją do spotkania przedstawicieli polityki i biznesu Europy Środkowo-Wschodniej, a jako impreza towarzysząca Forum w Krynicy doskonałym wstępem do szerokiej międzynarodowej dyskusji na temat rozwoju, poprzez inwestycje w czasach trudnej koniunktury gospodarczej. Forum Inwestycyjne 2008, debata „Prywatyzacja w Europie Środkowo-Wschodniej - sukces czy Na ostatnim Forum porażka?”, wystąpili m.in.. Andrei Tur, Wiceminister Gospodarki, Białoruś, Antonio de Almeida, gościliśmy m.in. przedPrzewodniczący Rady Nadzorczej EDP- Energies of Portugal, S.A., Portugalia stawicieli Ministerstwa Azerbejdżanu, Kirgistanu, Ukrainy, Białorusi, Łotwy. Nie zabrakło także reprezentacji przedstawicieli biznesu polskiego, węgierskiego, przedsiębiorców prowadzących szeroko rozumianą działalność w państwach Europy Środkowo-Wschodniej. Honorowym Patronem wydarzenia był Aleksander Grad, Minister Skarbu Państwa, który drugiego dnia Forum, wygłosił krótkie oświadczenie na temat możliwości inwestycyjnych w Polsce. Podczas II Forum Inwestycyjnego po raz pierwszy wręczono specjalne nagrody: Inwestorem Europy Środkowo-Wschodniej Roku 2009 została: Grupa Lotos S.A. – nagrodę odebrał Prezes Paweł Olechnowicz. Inwestycją Europy Środkowo-Wschodniej Roku 2009 został projekt restrukturyzacji realizowany przez Firmę Lubelski Węgiel „Bogdanka” S.A. – nagrodę odebrał Prezes Mirosław Taras. Kandydaci do nagród zostali wskazani przez media partnerskie Forum EkonoOd lewej: Jerzy Bochyński, Prezes Zarządu, Fundacja Instytut Studiów Wschodnich, Mimicznego, a ostatecznego rosław Taras, Prezes, Lubelski Węgiel „Bogdanka”, Aleksander Grad, Minister Skarbu wyboru laureatów dokonaPaństwa, Paweł Olechnowicz, Prezes Zarządu, Dyrektor Generalny, Grupa LOTOS, Ryszard ła Rada Programowa Forum Ścigała, Prezydent Miasta Tarnowa Ekonomicznego. 53 Economic Forum Forum Regionów P olityka regionalna krajów europejskich nabiera coraz większego znaczenia. Szczególnie ważne jest wyrównywanie poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego w poszczególnych regionach oraz zapewnienie godnych warunków życia w obszarach słabiej rozwiniętych. Zagadnieniom zmniejszenia dysproporcji rozwoju regionalnego poświęcone jest właśnie Forum Regionów, już od trzech lat towarzyszące Forum Ekonomicznemu w Krynicy. Współorganizatorem Forum Regionów jest Województwo Małopolskie. Niezwykle ważnym zadaniem jest dziś harmonijne włączenie gospodarek regionalnych w strukturę rynku światowego, w międzynarodową sieć powiązań finansowych, produkcyjno-przemysłowych, innowacyjnych, informatycznych i technologicznych. Ważne jest Marek Nawara, Marszałek Województwa Małopolskiego także efektywniejsze wykorzystywanie współpracy międzyregionalnej i poważnego potencjału trans-granicznego. Temu służyć m m.in. dyskusja podczas Forum, które jest doskonałą platformą wymiany myśli i spotkań, stanowi przyczynek do debaty na temat wspólnej przyszłości. Tylko bowiem duże i silne regiony mogą zająć właściwe miejsce w strukturach zjednoczonej Europy. Często to nie państwa, a właśnie regiony mają największy wpływ na decyzje dotyczące ich samych. Sprawnie funkcjonujące regiony mogą efektywnie korzystać ze środków pomocowych Debata „Biznes i samorząd w działaniach na rzecz środowiska”, Manfred Beschel, Unii Europejskiej oraz zapewnić Dyrektor Generalny ds. Polityki Regionalnej, Komisja Europejska, Belgia, Irena Herbst, Prezes Centrum Partnerstwa Prywatno-Publicznego, Joachim Bitterlich, właściwe funkcjonowanie gmin Wiceprezes ds. międzynarodowych Veolia Environnement, Francja i powiatów. 54 Economic Forum Jak zauważył Wicemarszałek Województwa Małopolskiego Roman Ciepiela, mówimy już o nowej koncepcji polityki regionalnej, która stawia na potencjał wewnętrzny i unikalne przymioty warunkujące specjalizację regionów. Jego zdaniem Wasyl Kujbida, Minister Rozwoju Regionalnego i Budownio rozwój ich powinny troszczyć ctwa Ukrainy się nie tylko samorządy regionalne: konieczna jest współla Ukrainy, a w szczególności dla jej regionów, procepraca z metropoliami, powiatasy międzyregionalnej integracji są nowością. Dlatego mi, gminami oraz z partnerami potrzeba czasu by zarówno na poziomie państwowym, społecznymi i gospodarczymi. jak i na poziomie regionów, nastąpił wyraźny wzrost świa„Forum Regionów stwarza okadomości ważności tych procesów. zję do poważnej debaty, jak w dobie kryzysu ekonomicznego szukać dobrych rozwiązań dla samorządów i państw. Musimy wiedzieć, co trzeba zrobić, by roz- D Elżbieta Bieńkowska, Minister Rozwoju Regionalnego F orum Regionów jest już stałym elementem europejskiej debaty o priorytetach i kierunkach rozwoju regionalnego. Jest to bowiem znakomite miejsce nie tylko do wymiany doświadczeń, ale również tak do refleksji, jak i do wypracowania inicjatyw służących wzmocnieniu potencjału i konkurencyjności regionów. wój regionalny był stabilny, a solidarność przeważała nad konkurencyjnością” – mówił Roman Ciepiela. Georg Milbradt, były Premier Saksonii zwrócił uwagę, iż solidarność obniża stopę wzrostu gospodarczego, więc Współorganizator Forum należy stawiać raczej na konkurencyjność. Wiceprzewodnicząca szwedzkiego parlamentu Liselott Hagberg mówiła o potrzebie modernizacji Unii Europejskiej i koordynowaniu działań na polu finansowym i gospodarczym. Economic Forum Forum Ekonomiczne Młodych Liderów Economic Forum of Young Leaders W Forum Ekonomicznym Młodych Liderów bierze udział co roku ponad 350 przedstawicieli organizacji społecznych, politycznych, dziennikarzy, reprezentantów organizacji pozarządowych i gospodarczych z ponad 30 krajów. Uczestnicy Forum nie tylko dyskutują o istotnych problemach współczesnej Europy, ale też sami próbują znaleźć konkretne rozwiązania. FoAleksander Kwaśniewski, były Prezydent RP rum wyznacza rolę młodego pokolenia w dokonujących się przemianach społecznych i gospodarczych na kontynencie euroazjatyckim. Forum Ekonomiczne Młodych Liderów jest programem partnerskim Forum Ekonomicznego w Krynicy. W trakcie Forum młodzi liderzy spotykają się i dyskutują z wybitnymi politykami, ekonomistami, przedsiębiorcami, szefami państw i korporacji na temat przyszłości Unii Europejskiej, polityki sąsiedztwa, stosunków transatlantyckich, konkurencyjności gospodarki, nowoczesnych technologii, edukacji, roli lidera w życiu społecznym i gospodarczym. Odbywają się także warsztaty na temat zaangażowania młodych ludzi w sprawy społeczne, aktywności obywatelskiej i międzynarodowej wymiany młodzieży. Organizatorami Forum Ekonomicznego Młodych Liderów są Europejski Dom Spotkań – Fundacja Forum Ekonomiczne Młodych Liderów 2008, debata “Gruzja i Europa: teraźniejNowy Staw oraz Forum Ekonomiczszość i przyszłość”, w której uczestniczyli m.in. Tomasz Różniak, Przewodnicząne w Krynicy. Partnerem Forum jest cy Forum Ekonomicznego Młodych Liderów, Giorgi Baramidze, Wicepremier i Minister ds. Integracji Europejskiej i Spraw Atlantyckich w Rządzie Gruzji, Kacha Fundacja Rozwoju Systemu EdukaSzengelija, Wiceprzewodniczący Komisji ds. Nauki, Kultury i Sportu, Parlament cji, Narodowa Agencja Programu Gruzji Młodzież w Działaniu. 56 Economic Forum Jose Manuel Barroso, Przewodniczący Komisji Europejskiej w specjalnym przesłaniu wyraził uznanie dla młodego pokolenia Europejczyków, które spotyka się w ramach Forum Ekonomicznego Młodych Liderów: „Zdaję sobie sprawę z tego, iż obecnie w czasach kryzysu młodzi ludzie są najbardziej narażeni na bezrobocie. I dlatego uważam, że w obecnych czasach potrzeba nam więcej solidarności. Unia Europejska pracuje wraz z państwami członkowskimi i ich partnerami społecznymi nad tym, aby stworzyć lepsze szanse dla młodzieży. Wy także pracujecie dla Europy dając jej nowe i świeże idee.” Obrady Forum Ekonomicznego Młodych Liderów Radosław Sikorski, Minister Spraw Zagranicznych z uczestnikami Forum Ekonomicznego Młodych Liderów 57 Economic Forum Szkoła Forum Ekonomicznego I nstytut Wschodni, realizując misję Forum Ekonomicznego, podjął działania mające na celu kształcenie nowoczesnej apolitycznej kadry funkcjonariuszy administracji publicznej. Uznaliśmy bowiem, że kraje przechodzące transformację muszą dysponować efektywnie działającą administracją państwową i samorządową. Szkoła Forum Ekonomicznego działa na rzecz edukacji społecznej i politycznej, a także współpracy i budowania zaufania między narodami Europy. Projekt jest skierowany głównie do studentów i młodych działaczy organizacji pozaWizyta studyjna działaczy samorządowych z Rosji rządowych oraz przedstawicieli administracji i samorządów lokalnych. Instytut Wschodni już od kilku lat realizuje wiele projektów edukacyjnych, w których uczestniczą studenci, lokalni liderzy, pracownicy administracji z Rosji, Ukrainy i Białorusi. Wśród ostatnio zrealizowanych projektów warto wymienić: szkolenie „Wsparcie gruzińskich władz regionalnych w pozyskiwaniu funduszy europejskich”, wizytę studyjną studentów z Białorusi, Rosji i Ukrainy poświęconą problemom budowania społeczeństwa obywatelskiego, czy zorganizowane na Białorusi seminarium „Efektywne zarządzanie państwem i biznesem jako podstawa rozwoju gospodarczego – wsparcie małego biznesu na Białorusi.” Ponadto Program Szkoły obejmuje: • Europejskie praktyki działania samorządów lokalnych • Administracja państwowa a administracja samorządowa • Decentralizacja administracji publicznej • Samorząd lokalny a polityka lokalna i partie polityczne • Budowanie partnerstwa publicznoprywatnego w gminie • Udział obywateli w sprawowaniu władzy publicznej • Metody stymulowania aktywności lokalnej społeczeństwa, w szczególności młodzieży • Metody pozyskiwania środków na inicjatywy lokalne • Edukacja i kultura a budowa społeczeństwa Szkolenie „Wspieranie lokalnej samorządności w Rosji” obywatelskiego • Lokalne inicjatywy obywatelskie – rola organizacji pozarządowych 8