Perly historyczne i kulturalne Okregu morawsko

Perly historyczne i kulturalne Okregu morawsko

0ER‘Y¬HISTORYCZNE
¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬I¬KULTURALNE
/KRĔGU¬MORAWSKOĤLČSKIEGO
!
*<5
'&
Rych
lebs
F81UI3
3
74;
#5:3
(
%%3
")5A7>I
;<:=R6I
:)66I
/+2ð'¬-/2!73+/Ā,è3+)
S-: 6I ;<:IT
3 0 ) 3 ¬42% Ā #)
0!‹!#%¬¬
!2#()4%+452!¬,5$/7!¬
:!"94+)¬4%#(.)+)¬
¬
05.+49¬7)$/+/7%¬
/Ā2/$+)¬).&/2-!#*)¬
7¬/+2ð'5¬
-!0!¬
)4,
5>
:!-+)¬)¬25).9¬
¬
-)%*3+)%¬342%&9¬¬
:!"94+/7%¬
7)%*3+)%¬342%&9¬¬
:!"94+/7%¬
7>K
/KRĔG¬ MORAWSKOĤLČSKI¬ LEĭY¬ W¬ PؑNOCNO 7;16@
7=<@
6-;67
WSCHODNIEJ¬ CZĔĤCI¬ 2EPUBLIKI¬ #ZESKIEJ¬ *EST¬ TO¬ 7=U6I
6-;67=
REGION¬ NIEZWYKLE¬ BARWNY¬ I¬ INTERESUJČCY¬ PROPO
NUJČCY¬TURYSTOM¬I¬WYCIECZKOWICZOM¬WIELE¬NIEZA
POMNIANYCH¬WRAĭEĜ¬,EKTURA¬NINIEJSZEJ¬PUBLIKACJI¬
3
)%
3'37I
DOSTARCZY¬0AĜSTWU¬INSPIRACJI¬I¬ZACHĔCI¬DO¬ZWIED
!-<:7>
ZENIA¬ NAJBARDZIEJ¬ ZNANYCH¬ ATRAKCJI¬ KULTURALNYCH¬ 6-;67=
HISTORYCZNYCH¬I¬TECHNICZNYCH¬ZNAJDUJČCYCH¬SIĔ¬NA¬
)5-66Q >
TERENIE¬OKRĔGU¬#I¬WSZYSCY¬KTØRZY¬LUBIȬZWIEDZAč¬
ZAMKI¬I¬GRODZISKA¬MI‘OĤNICY¬ARCHITEKTURY¬LUDOWEJ¬
6*!%
I¬ZABYTKØW¬BĔDȬNA¬PEWNO¬W¬PE‘NI¬USATYSFAKCJO :)*1OL6
NOWANI¬ 4URYĤCI¬ WĔDRUJČCY¬ PIECHOTȬ MOGȬ POD ;3)>)
ZIWIAč¬PIĔKNE¬PEJZAĭE¬Z¬NAJRØĭNIEJSZYCH¬WIEĭ¬WIDO
-'-2&
KOWYCH¬ .ASZ¬ OKRĔG¬ JEST¬ SZCZEGØLNY¬ TAKĭE¬ Z¬ RACJI¬
F=
741*16)
POSIADANIA¬WIELU¬UNIKATOWYCH¬ZABYTKØW¬TECHNIKI¬¬¬
F=5>)4,
$:7=*-41+-
/KRĔG¬JEST¬PODZIELONY¬NA¬SZEĤč¬REGIONØW¬TURY
STYCZNYCH¬ +AĭDY¬ Z¬ NICH¬ MA¬ SWØJ¬ SPECYlCZNY¬
CHARAKTER¬ "ESKIDY¬ OPRØCZ¬ PRZEPIĔKNEJ¬ PRZYRODY¬!T"
ZACHWYCAJȬ MNØSTWEM¬ ZABYTKØW¬ ARCHITEKTURY¬
LUDOWEJ¬ G‘ØWNIE¬ ZAĤ¬ UNIKATOWYMI¬ DREWNIANYMI¬ !T7>1+
KOĤCIؑKAMI¬ I¬ INNYMI¬ BUDOWLAMI¬ .IEZWYK‘Y¬ UROK¬
"
PEJZAĭU¬ .ADODRZE¬ POTĔGUJE¬ OBECNOĤč¬ WIELU¬ ZA
MKØW¬ RUIN¬ ZAMKOWYCH¬ I¬ TRZECH¬ MIEJSKICH¬ STREF¬
ZABYTKOWYCH¬ 3PECYlCZNY¬ CHARAKTER¬ REGIONØW¬
I347
!WL3)A@
OSTRAWSKIE¬ I¬ KARWIĜSKIE¬ UKSZTA‘TOWA‘Y¬ BARDZO¬
D‘UGIE¬SIĔGAJČCE¬DAWNYCH¬CZASØW¬TRADYCJE¬GØRNIC
ZE¬:¬WYDOBYCIEM¬WĔGLA¬KAMIENNEGO¬ZWIČZANE¬SȬ $VO-<1+LICZNE¬ZABYTKI¬TECHNIKI¬NIEKTØRE¬UNIKATOWE¬W¬SKALI¬
6V>7<L6
ĤWIATOWEJ¬2EGION¬OPAWSKIE¬TO¬WPRAWDZIE¬TYLKO¬ 87I2
WČSKI¬PAS¬TERYTORIUM¬NIEMNIEJ¬OBlTUJČCY¬W¬WIELE¬
4O)6@
=!:7;<V27>)
ATRAKCJI¬I¬ZABYTKØW¬0RZYCIČGAJȬSZCZEGØLNIE¬ZAMKI¬
S-4-+07>1+6))6K
HISTORYCZNE¬MIASTA¬A¬TAKĭE¬DOCHOWANE¬FRAGMEN #5:R1+TY¬SYSTEMU¬FORTYlKACJI¬Z¬LAT¬TRZYDZIESTYCH¬88¬WIE
KU¬*ESIONIKI¬KTØRYCH¬W‘ADCȬJEST¬DOBRY¬DUCH¬GØR¬
:)41+6))6K
¬0RADZIAD¬SȬULUBIONYM¬CELEM¬TURYSTYCZNYM¬NIE¬
:=*U1+
-,107OY
TYLKO¬ DZIĔKI¬ PRZEPIĔKNEJ¬ PRZYRODZIE¬ ALE¬ TAKĭE¬ ZA¬
S-07>1+SPRAWȬWIELU¬ZAMKØW¬I¬RUIN¬ZAMKOWYCH¬ORAZ¬NAJ
STARSZEJ¬KOLEI¬WČSKOTOROWEJ¬Z¬POCIČGIEM¬PAROWYM¬
!1>L6
W¬%UROPIE¬ĤRODKOWEJ
7ITAJCIE¬MI‘OĤNICY¬PRZYRODY¬I¬ZABYTKØW
7*:75141+-
V5U1+
6)67
-A)5@;41+7W1+
Pałace
Beskidy
Pa ł ac e
4
Frýdek-Místek
Frýdek
Pierwotnie gotycki pałac graniczny, stojący na prawym brzegu rzeki Ostrawicy. W przeszłości wielokrotnie go przebudowywano w duchu renesansu i klasycyzmu - rekonstrukcje te ciągnęły się aż
do XVIII wieku.
Wśród wnętrz pałacowych na szczególną uwagę zasługuje Sala Rycerska z XVII wieku, udekorowana herbami śląskiej szlachty. W zamku ma swoją siedzibę Muzeum Beskidy posiadające bogate zbiory związane z historią i kulturą regionu beskidzkiego. W latach sześćdziesiątych XX wieku
muzeum rozpoczęło rekonstrukcję, w wyniku której pałac przekształcił się w popularne centrum
kulturalne. Odbywają się tu najróżniejsze wystawy, koncerty i prezentacje teatralne.
+420 558 630 051-3, http://web.telecom.cz/muzeumbeskyd, [email protected]
100 m,
1,5 km Frýdek-Místek,
1,5 km Frýdek-Místek
przez cały rok Wt, Śr, Pią 8:00 – 16:00, CZ 8:00 – 17:00, SO, NIE 13:00 – 17:00.
Pauza 12:00 – 12:30
N ad o d r z e
Pałace
5
4 km na północ
od miasta Nový Jičín
Kunín
Pałac Kunín należy do najcenniejszych barokowych pałaców na terenie Moraw. Pierwotnie stała w tym
miejscu renesansowa twierdza, którą przebudowano na barokowy pałac Harrachów na podstawie
projektu J. L. Hildebrandta. Okres największej świetności pałac przeżywał na przełomie XVIII i XIX
wieku w czasach Marii Walburgii Harrachowej, która wybudowała tu jeden z najnowocześniejszych
zakładów edukacyjnych ówczesnej Europy środkowej. Jego uczniem był m. in. Ojciec Narodu i wielki
czeski historyk František Palacký.
Pałac przeszedł ostatnio rekonstrukcję, dzięki której wnętrza odzyskały dawny wygląd. W trakcie zwiedzania nikt nie potrafi ukryć zdumienia i podziwu - pałac bowiem z ruiny przekształcił się w
prawdziwy barokowy klejnot. W pałacu i parku pałacowym odbywają się różne imprezy kulturalne
przywołujące jego historię.
+420 556 749 420, +420 603 538 106, [email protected], www.zamek.kunin.cz
koło zamku,
6 km Suchdol nad Odrou,
100 m,
Zamek otwarty od 1.4. do 31.10. kwiecień i październik – So, Nie oraz święta 9:00 -16:00 (ostatnie
zwiedzanie o 15:00) maj - wrzesień - Po zamknięte, Wt - Nie oraz święta 9:00 - 17:00
So przedpołudnie – ruch ograniczony (wesela)
Nadodrze
Pa ł a c e
Renesansowy pałac w centrum Nowego Jiczina wyrósł w XVI wieku w miejscu, gdzie stał dawniej miejski gród. Kiedy Žerotínowie opuścili pałac, obiekt
przekształcono w ratusz, który obecnie stanowi dominantę centrum Nowego Jiczina.
W pałacu ma swoją siedzibę Powiatowe Muzeum Regionalne z ekspozycją o rozwoju kapelusznictwa i o historii miasta. Wśród eksponatów znajdują się m.in. kapelusze noszone przez sławne
osobistości (np. A. Jiráska, F. Palackiego). W salach
historycznych zamku odbywają się regularnie wystawy urządzane przez muzeum.
+ 420 556 701 156, [email protected],
www.novy-jicin.cz,
400 m,
400 m,
400m
IV – IX (WT – PIĄ) 9:00 – 16:00 8:00 – 12:00
13:00 – 17:00, (SO – NIE) 9:00 – 16:00, X (WT – PIĄ)
8:00 – 12:00, 13:00 – 16:00, SO, NIE 9:00 – 15:00,
XI – III (WT – PIĄ) 8:00 – 12:00,13:00 – 16:00,
NIE 9:00 – 15:00
pałac Žerotinski
Nový Jičín
6
W poczet zabytków kultury zaliczono w Studénce zabudowania starego
i nowego pałaca. Renesansowy tzw. Stary Pałac powstał w wyniku przebudowy
twierdzy gotyckiej z początku XV wieku.
Opodal w połowie XVIII wieku wybudowano barokowy tzw. Nowy Pałac. Obydwie budowle przekształcono później
w duchu pseudogotyckim.
W Nowym Pałacu znajduje się unikatowe muzeum wagonów z czynnym
torem modeli. Jest tu też stylowa sala
obrzędowa i biblioteka.
+420 552 303 730 (Muzeum
wagonów), www.mesto-studenka.cz,
[email protected]
100 m,
2 km Studénka,
200 m Studénka
Studénka
25 km na płd. zach.
od Ostrawy
V – IX (WT - Nie i święta)
10:00 – 16:00 (dla większych grup także
w innych terminach)
K arwi ń s ki e Pałace
Empirowy pałac Frysztat w Karwinie, znacząca sie­
dziba szlachty Larisch-Mönnichów, został odnowiony i otwarty dla zwiedzających w roku 1997. Pałac
powstał na bazie przebudowanego w stylu barokowym renesansowego pałaca.
Pałac wyposażony jest w cenny zespół mebli
szlacheckich, znajduje się tu wartościowy zbiór przedmiotów artystycznych i historycznych, zainteresować mogą piękne freski na sklepieniach. W pałacu
jest jedna z najwspanialszych bibliotek zamkowych
w skali całego kraju. Zabytek zwiedziło wiele sławnych osobistości reprezentujących środowiska arystokracji europejskiej, m. in. następca austriackiego
tronu cesarskiego Franciszek Ferdynand d‘Este. Od
strony południowej pałac otacza park krajobrazowy
z wieloma rzadkimi okazami drzew.
+420 596 318 382, [email protected],
Fryštát
centrum miasta Karviná
www.zamek-frystat.cz,
1250 m Karviná,
250m,
1250 m Karviná
IV – X (z wyjątkiem PO) 10:00 – 17:00,
w każdą pierwszą So w miesiącu zamknięte - śluby
w innych terminach - po uzgodnieniu, ostatnia
niedziela w miesiącu: uroczyste przywitanie dzieci
– nowych obywateli
o s t r aw s k i e W miejscu, gdzie dawniej stała twierdza,
ród Eichendorffów zlecił na początku XIX
wieku wybudowanie pałacu w stylu klasycystycznym, który później przebudowano
w duchu neobarokowym. W parku nad jeziorkiem stoi pałac myśliwski z oryginalnymi kojcami dla psów myśliwskich. W pałacu
można smacznie zjeść. Na terenie rozległego parku utrzymanego w stylu angielskim z
wieloma rzadkimi okazami drzew znajduje
się jedno
z największych boisk golfowych
Kunín
w RC. W pałacu odbywają się najróżniejsze
imprezy kulturalne i towarzyskie.
+420 595 054 110 (restauracja
w pałacu myśliwskim),
www.silherovice.cz
,
w gminie
tylko restauracja w pałacu myśliwskim
Šilheřovice
16 km na północ
z centrum Ostrawy
7
Opawskie
Pa łac e 8
7 km na płd.
od Opawy
Hradec nad Moravicí
Hradec nad Morawicą stanowi bramę wejściową do malowniczej doliny rzeki Morawicy i jego dominantą jest kompleks Białego i Czerwonego Pałaca razem z otaczającym go rozległym parkiem. Starszy
obiekt, tzw. Biały Pałac, stoi w miejscu słowiańskiego grodziska z VIII wieku, gdzie w XI-XIII stuleciu
został zbudovany przemyślidowski pałac książęcy. Na renesansowy pałac z ozdobnym ogrodem został
on przebudowany pod koniec XVI wieku. Obecną empirową postać uzyskał po pożarze w 1796 roku,
kiedy został przebudowany według projektu Jana Mihatscha. Kolejne zmiany w duchu romantyzmu,
zwłaszcza we wnętrzach, zostały wprowadzone w latach 1845-1859 oraz po roku 1861. Między latami 1874-1891 według projektu A. Langera i F. Händela zostały wybudowane kolejne obiekty zespołu
- Biała Wieża, mur okalający z tarasem oraz tzw. Czerwony Pałac inspirowany surowymi budowlami
zamkowymi niemieckiego średniowiecza. Obecnie służy on jako hotel i wyszukana restauracja. Park
pałacowy uzupełnia park angielski o powierzchni ok. 63 ha, założony w 1796 r.
Stała ekspozycja przybliżająca historię pałaca oraz galeria, w której można obejrzeć najznakomitsze dzieła z pałacowych zbiorów. Na pałacu bawili tacy goście, jak L. van Beethoven, W. A. Mozart,
F. Liszt, N. Paganini, J. Mánes. Na cześć sławnego kompozytora od roku 1961 odbywa się tu konkurs
muzyczny młodych pianistów i skrzypków pn. „Hradec Beethovena“.
+420 553 783 485, +420 553 783 444, +420 724 664 004, www.muhradec.cz, www.npu.cz,
www.zamek-hradec.cz, [email protected], [email protected]
100 m,
2 km Hradec nad Moravicí,
500 m Hradec nad Moravicí
IV, X a XII (SO, NIE i święta) 10:00 – 16:00, V – IX (z wyjątkiem PO) 9:00 – 17:00
Opaws ki e Pałace
Pałac Raduň stoi w miejscu, gdzie wcześniej znajdowała się twierdza. Wzmianki o niej pochodzą
z XV wieku, kiedy właścicielami wsi byli włodarze z Raduni. Pałac wyglądający jak z bajki, któremu dzisiejszą postać nadały znakomite rody Tworkowskich i Larisch-Mönnichów, wraz z pobliskimi
stawami i piękną przyrodą robi na przybyszu niepowtarzalne i niezwykłe wrażenie.
Wnętrza pałaca urządzono z wykorzystaniem przedmiotów i sprzętów pochodzących ze
zbiorów pałaca w Hradcu nad Morawicą. Atrakcję
stanowią empirowa owczarnia, oranżeria czy renesansowe spichlerze. Zwiedzający mogą obejrzeć
dawne prywatne apartamenty służące członkom
rodziny Blücherów, cenną bibliotekę zamkową
obejmującą prawie 16 tys. tomów oraz przepiękny przyległy park.
+420 553 796 203, www.obecradun.cz
300m,
6 km na płd.wsch.
od Opawy
Raduň
4 km Opava-Komárov
V a IX (oprócz PO) 9:00 –
16:00, VI – VIII (oprócz PO) 9:00 – 16:30,
X (SO, NIE) 9:00 – 15:00
500m,
Barokowy pałac z XVIII wieku z kaplicą archanioła Michała z monumentalnym freskiem stropowym i przepięknym
ołtarzem. Fresk jest dziełem F. I. Ecksteina, jednego z głównych przedstawicieli
barokowej sztuki malowideł ściennych
na Morawach i na Śląsku.
We wnętrzach pałaca uwagę przykuwają bogate dekoracje stiukowe
orazKunín
muzealna ekspozycja o mieście
i jego okolicy. Pałac otacza rozległy park
krajobrazowy z boiskiem golfowym.
+420 553 671 201,
[email protected], www.kravare.cz
100 m,
500 m,
100 m
IV po Wielkanocy – X
(z wyjątkiem PO) 9:00 – 17:00
Kravaře
8 km na wschód
od Opawy
9
Pa ł a c e Jesioniki
Bruntál
Bruntál
10
Pałac Bruntal z arkadowym dziedzińcem, otoczony parkiem, należy do najważniejszych zabytków miasta Bruntalu. Historia pałaca sięga drugiej połowy XV wieku. Pałac został wtedy założony przez włodarzy z Vrbna. Później poddano go przeróbkom, w wyniku czego powstał okazały renesansowy pałac
o nietradycyjnym kształcie wycinka koła. Obecny wygląd pałac uzyskał po rekonstrukcjach w stylu późnobarokowym, przy czym zachowane zostały renesansowe arkady na dziedzińcu i wieża zegarowa.
Powstało w ten sposób jedyne w swoim rodzaju połączenie stylów renesansowego i barokowego.
Zwiedzać można historyczne wnętrza ozdobione malowidłami ściennymi oraz urządzone okazałymi sprzętami i przedmiotami z XVIII i XIX wieku, dalej galerię pałacową, zbrojownię łowiecką i zamkową bibliotekę. Część pałaca służy jako muzeum z ekspozycją pn. „Przyroda w Bruntalskiem“ oraz
z portretami pochodzącymi z XIX wieku. Pałac okala park krajobrazowy, który upiększają niewielkie
budowle oraz rzeźby.
+420 554 717 947, +420 554 717 947, [email protected], www.bruntal-zamek.cz,
500 m,
1 km Bruntál,
1 km Bruntál,
IV a X (z wyjątkiem PO) 9:00 – 16:00, V – IX
(z wyjątkiem PO) 9:00 – 17:00, w innych terminach po uzgodnieniu.
Pauza 12:00 – 12:30, 26. – 30.12., 9:00 – 16:00
N ad o d r z e Inne pałace
na t e r e nie okręgu
Dominantą gminy Bartošovice jest pałac, który w XVII wieku
przekształcono w dwupiętrową kwadratową budowlę z arkadowym dziedzińcem. We wnętrzu jest wiele elementów pochodzących z XIX wieku - balustrady, drewniane okładziny kasetonowe, kasetonowe drzwi. Pięknie prezentuje się zachowana
w znakomitym stanie biblioteka z marmurowym kominkiem.
Obecnie pałac oferuje zakwaterowanie, do dyspozycji są tu też
reprezentacyjne sale, w których można urządzać imprezy towarzyskie. Park pałacowy zachęca do przyjemnych spacerów.
+420 556 720 490, [email protected],
www.bartosovice.cz,
Bartošovice
12 km na północ
od miasta Nový Jičín
parking bezpośrednio koło zamku,
bez możliwości
13 km Nový Jičín,
w gminie,
zwiedzania, ale możliwość zobaczenia wnętrza, używana dla celów komercyjnych
Widoczną z daleka i najważniejszą dominantą miasta jest
pałac stojący nad wysokim urwiskiem. Wzniesiono go
w miejscu dawnego gotyckiego zamku z XIII wieku, ostateczny wygląd uzyskał dopiero na początku XIX wieku. Na
zespół pałacowy składają się dwa obiekty - Górny Pałac
i młodszy tzw. Dolny Pałac. Pałac, który jest własnością
prywatną, nie można zwiedzać. Obecnie pałac oczekuje
na rekonstrukcję.
11
+420 556 713 713, www.fulnek.cz,
na rynku w
nie
centrum miasta,
,
Fulnek (w mieście),
można zwiedzać
Fulnek
17 km SZ od
miasta Nový Jičín
Chodziło o reprezentacyjną siedzibę wiejskiej szlachty, którą wybudował ród Syrakovskich w renesansowym stylu w drugiej połowie XVI wieku, prawdopodobnie w miejscu dawnej twierdzy. Ze względu
na czystość stylu i wyjątkowe zdobnictwo pałac zaliczany jest do ważnych zabytków Moraw i Śląska.
Obecnie na pałacu przebiega remont, obiektu nie
można więc zwiedzać. Na arkadowym dziedzińcu
odbywają się koncerty.
+420 558 669 201, +420 558 669 250,
www.staraves.cz, www.beskydy-info.cz
,
Stará Ves
nad ondřejnicí 15 km na płd.
z centrum Ostrawy
w gminie,
nie można zwiedzać
Jistebník 6 km
Opawskie
Inne pałace na terenie okręgu
Tam, gdzie dziś stoi pałac, pierwotnie znajdowała się
gotycka twierdza. Wzmianki o niej pochodzą z roku
1439. W XVI wieku budowlę prze­kształcono w pałac
włodarzy ze Zvoli. W XIX i XX wieku pałac przeszedł
wiele rekonstrukcji, które przesłoniły jego dawny styl.
Dziś w pałacu ma swoją siedzibę Centrum Kultury
i Centrum Informacyjne miasta Hlučín.
+420 595 041 617 (CI Hlučín), www.hlucin.cz,
www.muzeum-hlucin.com,
muzeum.hlucinska@sew centrum miasta,
1 km,
znam.cz,
400 m,
nie można zwiedzać
Hlučín
miasto Hlučín
Pałac stanowi przykład architektury zamkowej rozwijającej się na przestrzeni kilku okresów historycznych.
Z pierwotnej budowli zachował się wyłącznie portal
ze znakiem i datą 1498 r. W kaplicy pałacowej mieści
się dziś muzeum. Są tu insygnia, a obok nich oryginały rzeźb barokowych Immaculaty i Jana Nepomuckiego. Do pałaca należy także park angielski założony
na przełomie XIX i XX wieku, który okala zabudowania pałacowe ze wszystkich stron świata. Pałac jest
siedzibą urzędu miejskiego.
12
+420 553 756 143, www.dolnibenesov.cz
,
Dolní Benešov
,
w gminie,
nie można zwiedzać
16 km na zachód
od Opawy
J e s io n i ki
W osadzie Linhartovy koło Miasta Albrechtice przy­
kuwa uwagę pałac w stylu późnego renesansu
z XVI wieku. Pałac położony pośrodku parku zachował po dziś dzień wygląd z początku XVIII wieku.
W parku rośnie drzewo-zabytek, dąb zimowy, którego wiek szacuje się na 850 lat. Obecnie w pałacu przebiega remont. Dla zwiedzających pałac jest
zamknięty.
+420 554 652 241, +420 728 323 270,
[email protected], www.mesto-albrechtice.cz
,
,
na miejscu
nie można zwiedzać
Linhartovy
8 km na płn.wsch.
od Krnowa
Je s i o n i ki In n e pałace
n a t e r e nie okręgu
W cyplu osoblaskim leży miejscowość szczycąca się interesującym pałacem, dawniej grodziskiem, zwanym także Děvice, Děvčice či Maidelberg. Zamek założyli prawdopodobnie
opawscy Przemyślidzi. W roku 1474 zdobyły go wojska Matyasza Korvina. Zamek legł w gruzach. Na jego miejscu w XVI
wieku wybudowano renesansowy pałac przypominający północnowłoskie kasztele z narożnymi wieżami. Pałacu nie można zwiedzać, po uzgodnieniu można obejrzeć dziedziniec.
+420 554 650 014 (CI Dívčí Hrad),
www.divcihrad.cz
400 m,
1,5 km Dívčí Hrad,
500 m
nie można zwiedzać, do obejrzenia dziedziniec
Dívčí hrad
24 km na północ
od Krnowa
Pałac i park pałacowy w Śląskich Rudolticach uważano kiedyś za siódmy cud świata, miasto zwano
śląskim Wersalem. Największy rozkwit pałac przeżywał w pierwszej połowie XVIII wieku, kiedy gospodarzem był tu Albert z Hodic. Wnętrza tonęły w
przepychu, całość urządzono w stylu rokoko. W odbywających się na pałacu uroczystościach udział brali
znakomici goście, tacy jak pruski król Fryderyk II czy
Voltaire. Z parku dochowała się tylko część. Pałacu
nie można zwiedzać.
13
+420 554 656 105, http://slezskerudoltice.cz,
,
,
w gminie,
VI – IX (SO, NIE)
Slezské
Rudoltice
14:00 – 18:00
28 km na płn.
zach. od Krnowa
Reprezentacyjny pałac w stylu barokowym z drugiej połowy XVII wieku mieści się w miejscowości o tej samej nazwie niedaleko granic z Polską.
Ród Kleinów, który był właścicielem pałaca od
XIX wieku, upiększył pałacowy park mnóstwem
egzotycznych drzew, głównie z Ameryki Północnej. Dziś w pałacu znajduje się zakład dla młodzieży. Obiektu nie można zwiedzać.
+420 581 625 280, www.obecjindrichov.cz
,
,
w gminie
nie można zwiedzać
Jindřichov
29 km płn. zach.
od Krnowa
z amk i i r u iny
B e s kid y
z amk i i ruiny
15
Hukvaldy
12 km na płd.-zach.
od Frydku-Mistku
Ruiny zamku Hukvaldy należą do największych w Europie środkowej i drugich pod względem
wielkości na Morawach. Kamienny gród założył tu w XIII wieku Arnold z Hückeswagen. Zamek
nigdy nie padł w ręce nieprzyjaciół. Zniszczył go dopiero pożar w XVIII wieku. Obecnie obiekt
został częściowo odrestaurowany. Z wieży zamkowej rozciąga się widok na Bramę Morawską
i pasmo Beskidów morawsko-śląskich. Turystów przyciąga także hodowla danieli i muflonów.
Z Hukvaldami związał swoje życie i twórczość kompozytor muzyczny Leoš Janáček - corocznie
odbywa się tu Międzynarodowy festiwal muzyczny Hukvaldy Janáčka.
+420 558 699 323, +420 739 453 905, [email protected], www.hukvaldy.info,
1 km Hukvaldy,
1 km Hukvaldy,
V – VIII (z wyjątkiem PO) 9:00 – 18:00, IX (z wyjątkiem PO) 9:00 – 17:00, IV a X (SO,NIE i święta) 9:00 – 16:00. Pauza 12:30 – 13:00
z amk i i r u iny nadodrze
16
5 km na płd.-zach.
od miasta Nový Jičín
Starý Jičín
Dawniej potężne zamczysko na wzgórzu niedaleko Nowego Jičína dziś przypominają już tylko rozległe
ruiny pełne romantycznych zakątków wytworzonych przez na wpół zburzone mury i sklepienia. Zamek
wybudował na początku XIII wieku ród Hückeswagenów. Znaczenie zamku jako twierdzy obronnej
podupadło po wojnie trzydziestoletniej, obiekt stopniowo niszczał. W roku 1996 gmina odbudowała
wieżę zamkową, z której roztacza się przepiękny widok. Na parterze wieży urządzono stylową restaurację, na piętrach zainstalowano historyczną ekspozycję przedstawiającą zbroje i dokumenty dotyczące zamku i posiadłości Starý Jičín. Na zamku odbywają się imprezy historyczne i uroczystości.
+420 556 752 052, +420 724 471 761, [email protected], www.stary-jicin.cz
1 km Starý Jičín,
5 km Nový Jičín,
1 km Starý Jičín
III i IV (PIĄ, SO i NIE) 12:00 – 17:00, V (PIĄ, SO i NIE) 10:00 – 17:00, VI (WT - NIE)
10:00 – 17:00, VII – VIII (PO - NIE) 10:00 – 17:00, IX i X (WT –CZ) 12:00 – 17:00, (PIĄ – NIE)
11:00 – 17:00
n ad o d r z e z a mk i i ruiny
17
Štramberská Trúba
9 km na wschód
od miasta Nový Jičín
Štramberski zamek założono pod koniec XIII wieku po podziale majątków włodarzy z Hückeswagen.
W wieku XVI zamek opustoszał i powoli popadał w ruinę. Do dziś dochowały się zaledwie resztki fortyfikacji i wieża gotycka zwana Trąbą (Trúba), ktera wznosi się nad miastem Štramberk. Służy jako wieża
widokowa. Roztacza się z niej przepiękny widok na Beskidy i Jesioniki. W Štramberku znajduje się
miejska strefa zabytkowa z obiektami architektury wołoskiej, jest sala poświęcona pamięci wybitnego
ilustratora Zdeňka Buriana ze Štramberka. Obejrzeć można miejsce znalezisk archeologicznych w jaskini Šipka, gdzie odkryto szczątki pradawnych mieszkańców - neandertalczyków. Ze względu na swoją
malowniczość centrum historyczne ze Štramberską Trąbą nazywane bywa Morawskim Betlejem.
+420 556 812 085, [email protected], www.stramberk.cz,
500 m Štramberk,
I – III (PIĄ – NIE) 10:00 – 16:00, V (PO –
PIĄ) 9:00 – 17:00, (SO – NIE) 9:00 – 18:00, VI – VIII (PO – NIE) 9:00 – 18:00, IV i IX (WT – PIĄ)
10:00 – 17:00, (SO – NIE) 10:00 – 18:00, X (PIĄ – NIE) 10:00 – 17:00, XI (PIĄ) 10:00 – 16:00,
(SO – NIE) 10:00 – 17:00, XII (SO – NIE) 10:00 – 16:00
1,5 km Štramberk,
500 m Štramberk,
Ostrawskie
z amk i i r u iny 18
Zamek w Śląskiej Ostrawie
Ostrava
Zamek wybudowali w drugiej połowie XIII wieku książęta opolscy lub cieszyńscy z rodu Piastów.
Miał służyć jako graniczna twierdza broniąca dostępu od strony państwa czeskiego (Ostrawica była
rzeką graniczną). Chodziło o trójkondygnacyjną budowlę z systemem murów obronnych. W latach czterdziestych XVI wieku zamek przebudowano w stylu renesansowym. W roku 1872 zamek
spłonął, zdołano go jednak jeszcze odbudować. Przyczyną późniejszego upadku była eksploatacja
węgla prowadzona bezpośrednio pod zamkiem. Zamek zapadł się o 16 m (w RC jest to skala unikatowa) i opustoszał. Dziś na zamku znajduje się historyczna ekspozycja, odbywają się tam imprezy
kulturalne i towarzyskie.
+420 596 115 967, +420 596 111 457, +420 721 262 690, [email protected],
www.slezskoostravskyhrad.cz,
10 minut z centrum miasta
bezpośrednio pod zamkiem,
20 min,
400m, piechotą
IV – VIII (z wyjątkiem PO) 10:00 – 18:00, IX – XII (WT – NIE) 10:00 – 18:00
J e s i o n i ki z amk i i ruiny
19
Sovinec
15 km na płd. od miasta Rýmařov
Pierwsza wzmianka o majestatycznym zamku stojącym na szerokim skalnym urwisku w miejscowości
o tej samej nazwie pochodzi z roku 1318. Zamek założyli możnowładcy z Sovinca, którzy byli członkami znaczącego rodu morawskiego. Spełniał on rolę warowni i strzegł drogi prowadzącej z Ołomuńca
na Śląsk. W czasie okupacji więziono tu francuskich jeńców. Dochowały się z tego czasu wykonane
przez nich malowidła ścienne. Efektem przeróbek, które przebiegły na zamku w XIX wieku, jest cenny kościół św. Augustyna w stylu późnego empire. W każdą ostatnią niedzielę w miesiącu w kościele
odbywają się nabożeństwa. Na zamku urządzane są turnieje w szermierce, najróżniejsze imprezy kulturalne, na których można zapoznać się z historią zamku i dawnymi zwyczajami.
+420 554 295 113, [email protected], www.sovinec.cz
100 m Sovinec,
11 km Újezd u Uničova,
100 m Sovinec
V, VI i IX (z wyjątkiem PO) 9:00 – 17:00, IV i X (SO, NIE) 9:00 – 17:00,
VII i VIII (z wyjątkiem PO) 9:00 – 18:00
Opawskie
z amk i i r u iny Vikštejn (4 km z centrum Vitkowa). Największy i najpotężniejszy zamek w dorzeczu Morawicy założył
na przełomie XIII i XIV wieku Vítek z Kravařów. Zamek był zamieszkały do końca XVIII wieku. Dochowały się
części wysokich murów, tajemnicze pomieszczenia piwniczne oraz odnowiona wieżyczka, z której roztacza
się piękny widok na rzekę i okoliczne lasy Niskich Jesioników.
+420 556 312 200 (Urząd Miejski Vítkov),
wstęp wolny przez cały rok
300m,
5 km Vítkov,
1 km Vítkov-Podzamcze,
Vildštejn (32 km na płd.-zach. od Opawy). Zamek wybudowano pod koniec XIII wieku nad skalnym
urwiskiem nad rzeczką Lobnik. Istniał do XIV wieku. Dochowały się jedynie mury fundamentów i rowy.
W roku 1621 miał się tu podobno ukrywać Jan Amos Komenski w trakcie swojej ucieczki z Fulneka. Niedaleko zamku znajduje się miejsce zwane amboną, gdzie wygłaszał on kazania.
+420 354 594 930, www.vildstejn.cz,
wolny przez cały rok
,
,
3,5 km Budišov nad Budišovkou,
wstęp
Beskidy
20
Šostýn (1,5 km na południe od Kopřivnicy). Dawna opora majątków biskupów ołomunieckich pochodzi
z drugiej połowy XIII wieku. Zamek prawdopodobnie legł w gruzach w trakcie wojen husyckich, do dziś dochowały się jedynie fosa i dwa wały, ruiny murów, pałacu i wieży. Miejsce licznych znalezisk archeologicznych (np.
Wenus Šostyńska), eksponaty obejrzeć można w muzeum „Fojtství“ w Kopřivnicy. W najwyższym punkcie ruin
zamku Šostýn rośnie lipa Žižki, której wiek szacuje się na ok. 200 - 250 lat. W pobliżu wznosi się stroma poręcz
z wapienia zwana „Rašków kamień“ z platformą widokową.
+420 556 821 600 (CI Kopřivnice), www.koprivnice.cz,
Kopřivnice,
wolny wstęp przez cały rok
Kopřivnice,
Kopřivnice,
1,5 km
Jesioniki
Fulštejn (35 km na północ od Krnowa). Znajduje się w odległym miejscu cypla Osoblaskiego nad wsią Bohušov.
Dawniej znacząca posiadłość z przemyślnie urządzonym systemem obronnym założona została w pierwszej połowie
XIII wieku przez Herborta z Fulmu. Pod koniec wojny trzydziestoletniej zamek zniszczyli Szwedzi, z ruin już go nie
odbudowano. Okolice ruin od końca XVII wieku były popularnym romantycznym miejscem wycieczek.
+420 554 642 119 (Urząd Gminny Bohušov), www.fulstejn.wz.cz,
wstęp wolny przez cały rok
1 km,
1 km,
500 m Bohušov,
RABENŠTEJN (6,5 km na zachód od Wrbna pod Pradziadem). Resztki dwu zamków na skalnym cyplu. Zamki
wybudowano w połowie XIII wieku. Bliżej nad potokiem znajdują się znikome resztki Pustego Zamku, wyżej na
zboczu są ruiny murowanej wieży zwanej Rabenštejn. Z wieży prawdopodobnie strzeżono niżej położony zamek.
+420 554 751 585 (CI Vrbno pod Pradědem),
1,5 km Bílý potok,
1,5 km Bílý potok,
wstęp wolny przez cały rok
6,5 km Vrbno pod Pradědem,
FÜRSTENWALDE (2 km na zachód od Wrbna pod Pradziadem). Pierwsza wzmianka pisemna o Fürstenwalde
pochodzi z roku 1348. Okres, w którym zamek został zniszczony, nie jest znany, stało się tak jednak najprawdopodobniej w XV wieku w czasie wyprawy wojennej Matyasza Korwina na Śląsk. Po dziś dzień przetrwały mury
zewnętrzne oraz resztki fundamentów zabudowań wewnętrznych.
+420 554 751 585 (CI Vrbno pod Pradědem),
2 km Vrbno pod Pradědem,
wstęp wolny przez cały rok
2 km Vrbno pod Pradědem, 2 km Vrbno pod Pradědem,
Miejskie strefy zabytkowe
Wiejskie strefy zabytkowe
Miejskie strefy zabytkowe Nadodrze
22
Štramberk 10 km na wschód
od miasta Nový Jičín
Na zboczach Wzgórza Zamkowego w drugiej połowie XIV wieku założono miasto Štramberk. Dziś
Štramberk ze względu na niezwykle malownicze położenie i unikatowy zespół budynków miejskiej architektury ludowej jest nazywany „Morawskim Betlejem“. Nad miastem i okolicą górują ruiny zamku
Štramberk (Strallenberg) z wieżą w kształcie walca zwaną Trąba (Trúba). Malowniczy rynek okalają
murowane domy noszące ślady późnego baroku i empire. W górnej części rynku stoi kościół św. Jana
Nepomuckiego i św. Bartłomieja. W przyległych krętych uliczkach można podziwiać drewniane domy
wsparte na wysokich podmurówkach. Domy wybudowali wołoscy rzemieślnicy w XVIII i XIX wieku.
Większość owych drewnianych domów ze względu na niepowtarzalny charakter stanowi architektoniczną osobliwość w skali całego kraju.
+420 556 812 085 (CI Štramberk), www.stramberk.cz
w mieście,
1,2 km,
w mieście
N ad o d r z e Miejskie strefy zabytkowe
23
Nový Jičín
Centrum miasta Nový Jičín
Miasto założono na przełomie XIII i XIV wieku. Spełniało wtedy funkcję miasta targowego. Jego najstarszą częścią, a zarazem wielką chlubą jest kwadratowy rynek, stanowiący szczytowe osiągnięcie
średniowiecznej miejskiej urbanistyki na naszym terenie. Na rynku i w przyległych ulicach stoi 50 zabytkowych domów mieszczańskich, pochodzących z okresu późnego gotyku lub renesansu. Wiele
z nich ma arkady. Wyjątkowym zabytkiem jest tzw. Stara Poczta, dom z piętrową arkadową loggią,
wzniesiony przez nieznanych włoskich budowniczych w duchu toskańskiego renesansu. Na rynku
znajduje się barokowy słup mariański pochodzący z roku 1710 oraz fontanna z roku 1930. Centrum
miasta okalają fragmenty murów miejskich z XIV i XV wieku oraz mur z sześciokątną basztą z XVII
wieku.
+420 556 711 888 (CI Nový Jičín), www.novy-jicin.cz,
,
,
w centrum miasta
Miejskie strefy zabytkowe Nadodrze
24
12 km na płn. wsch.
od miasta Nový Jičín
Příbor
Miasto Příbor jest jednym z najstarszych miast na północno-wschodnich Morawach. Prawa miejskie
uzyskał Příbor w roku 1251 od Przemysła margrabiego Morawskiego, później króla Przemysła Ottokara II. Centrum historyczne miasta nosi nazwę sławnego přiborowianina Zygmunta Freuda. Mieszczańskie domy w centrum są przeważnie renesansowe ze śladami przeróbek w stylu barokowym. Samych
początków miasta sięga gotycki kościół parafialny pw. Narodzin Panny Marii z potężną wieżą. Pod
koniec XVII wieku do miasta przyszli pijarowie, którzy wybudowali słusznych rozmiarów bursę. Dziś
mieści się tu muzeum i stała ekspozycja poświęcona Zygmuntowi Freudowi.
+420 556 455 444, +420 556 455 442 (CI Příbor), www.pribor-mesto.cz
bezpośrednio na rynku,
Příbor,
Příbor
Opawskie
Wiejskie strefy zabytkowe
Jedyna gmina w Opawskiem, w której zachowała się historyczna zabudowa będąca
jedynym w swoim rodzaju przykładem
oryginalnego budownictwa ludowego.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku
1377. Znajdują się tu dwa zwarte rzędy
domów zwróconych do siebie szczytami.
Chodzi o budynki parterowe, przeważnie
murowane oraz budynki gospodarcze z
końca XVIII i początku XIX wieku. Tutejsze zabudowania można zaszeregować
do zabudowań typu wschodniosudeckiego. Charakterystyczną cechą domów jest
pionowy podział poddasza, przy czym w
dolnej części znajdował się strych, górna
kondygnacja służyła jako spichlerz.
+420 553 669 041 (Urząd Gminny
Štáblovice)
w gminie,
7,5 km Dolní Životice
w gminie
14 km na płd.zach.
od Opawy
Lipina
25
J e s i on i k i
Stara miejscowość górnicza z młotowniami i produkcją wapna po raz
pierwszy była wzmiankowana w roku
1339 jako miasteczko. Na przestrzeni
XIV wieku została jednak „zdegradowana“ do pozycji wsi. Ta malownicza miejscowość u podnóża Jesioników ma nie tylko frapującą historię.
Zainteresować może też ze względu
na stojące tu drewniane parterowe
domy pochodzące z XIX wieku. Budowle te stanowią fragment dochowanego zespołu obiektów architektury ludowej w Bruntalskiem. Na
liście zabytków znajduje się też kościół parafialny pw. Św. Andrzeja z murami obwodowymi i bramą, który stanowi dominantę gminy.
Heřmanovice
11 km na północ od miasta
Vrbno pod Pradědem
+420 554 612 635
(Urząd Gminny Heřmanovice)
w gminie,
Pradědem,
11 km Vrbno pod
Heřmanovice
A r c h it e k t u r a l u d owa
J e s i o n i ki Ar c h ite k t u r a ludowa
Chodzi o interesujący drewniany kompleks
architektoniczny składający się z drewnianych
i murowanych domów uzdrowiskowych
z widocznymi wpływami empire z końca
XVIII i początku XIX wieku. Zabudowania
te tworzą centrum historyczne jedynego
w swoim rodzaju górskiego miasteczka na
terenie okręgu morawsko-śląskiego.
www.kstudanka.cz,
www.k.studanka.cz (uzdrowisko)
na terenie gminy
Kompleks uzdrowiskowy
w Karlovej Studance
17 km w kier. płn.zach. od Bruntalu
27
B e s kid y
Nazwa pochodzi od pustelników, którzy tu kiedyś żyli. Ostatni z nich zmarł w roku 1874. Na
Pustevnach przeważają drewniane budowle utrzymane w ludowym stylu, których autorem jest
wybitny słowacki architekt Dušan Jurkovič. Wraz
z gwałtownym rozwojem ruchu turystycznego
wybudowano tu w roku 1891 pierwsze schronisko turystyczne, które nazwano Pustelnią (Pustevna). Stopniowo powstawały kamienna Szumna,
altana widokowa Cyrilka, schronisko Maměnka
i jadłodajnia Libušín. Wszystkie stanowią dobitny przykład wpływu, jaki w okresie secesji na
nowoczesną architekturę wywierała architektura
ludowa. Zimą Pustevny przekształcają się w popularny ośrodek narciarski. Stąd po grzebieniach
prowadzi trasa o długości 4 km koło altany widokowej Cyrilka i rzeźby przedstawiającej pogańskiego boga Radegasta aż na wierzchołek Radgoszcza z drewnianą kaplicą św. Cyryla i Metodego,
uważaną za symbol Beskidów.
+420 558 646 888 (Beskidzkie CI),
www.pustevny.cz
Pustevny,
Pustevny lub Trojanovice
– Ráztoka, potem kolejką linową,
Frenštát
pod Radhoštěm (4 km od kolejki linowej
w Trojanowicach)
Zespół schronisk
na Pustevnach
8 km w kier. płd.-wsch od
miasta Frenštát pod Radhoštěm
Beskidy
A rc h it e k t u r a l u d o wa
Przepiękny teren Macierzy Śląskiej tworzą stylowe
chałupy-drzewionki, a także dwa naturalne amfiteatry. Corocznie we wrześniu odbywa się tu festiwal
folklorystyczny Śląskie Dni (Slezské dny), który pokazuje to, co najwartościowsze w dziedzinie muzyki, śpiewu, tańców i strojów ludowych. Należy do
najbardziej popularnych i najliczniej odwiedzanych
tego typu festiwali w kraju. Na miejscu jest możliwość zakwaterowania.
+420 558 357 655, [email protected]
www.dolnilomna.eu,
3,5 km Bocanovice,
Dolní Lomná,
Dolní Lomná
5 km w kier. płd.zach. od miasta
Jablunkov
Zespół kultury
ludowej Dolní Lomná
Znajdują się tu interesujące drewniane zabudowania reprezentujące cieszyńską architekturę ludową z XVIII wieku.
28
+420 558 696 826 (Urząd Gminny
Komorní Lhotka), www.komorni-lhotka.cz
na terenie gminy,
Komorní
Lhotka
20 km na wschód
od Frydku-Mistku
3 km Hnojník
Karwińskie
Zaliczana jest do najstarszych tego typu obiektów
architektury ludowej na Śląsku Cieszyńskim. Wybudowano ją w roku 1781, obecnie już tylko przypomina, jak mieszkała ludność tam, gdzie dziś rozciąga
się Havířov. W drzewionce umieszczono ekspozycję
przybliżającą dawne wyposażenie wnętrza chałupy oraz sposób życia na przełomie XIX i XX wieku
w centralnej części Śląska Cieszyńskiego.
+420 602 709 731, www.muzeumct.cz,
[email protected]
150 m,
150 m,
3,5 km Havířov,
V – X (Wt - Pią) 9:00 – 12:30,
13:00 – 17:00, (SO) 9:00 – 13:00,
(NIE) 13:00 – 17:00,
do końca kwietnia 2009 – zamknięta
Kotulowa
drzewionka 2 km w kier. płd.-wsch.
z centrum miasta
Havířov
Arch itektura ludowa
Dr e wn ia n e k ościółki
Beskidy Morawsko-Śląskie mogą się poszczycić
nie tylko przepiękną przyrodą, ale także pełnymi
uroku drewnianymi budowlami architektury ludowej. Należy do nich wyjątkowy zespół ponad
dwudziestu drewnianych kościółków wybudowanych na przestrzeni pięciu wieków. Ze względu na koncentrację, różnorodność stylów i stan
poszczególnych budowli kościółki uważane są
one za unikat na skalę Europy środkowej.
Kościół św. Bedřicha na Białej (Bílá), z wysmukłą wieżą i nawą, która pod względem
konstrukcji przypomina architekturę północną,
także należy do historycznie najmłodszych.
KoŚCIÓł ŚW. Bedřicha na Białej (bílá)
Kościół Bożego Ciała w Gutach (Guty)
należy do najstarszych (1563) spośród beskidzkich kościółków drewnianych. Odznacza się unikatowym chórem w kształcie litery
L ozdobionym arabeskami.
29
Kościół św. Cyryla i Metodego w Hrczawie (Hrčava), najmłodszy spośród kościołów drewnianych (1936), na
pierwszy rzut oka zadziwia swoją prostotą. Wewnątrz jednak kryje się misternie rzeźbiona chrzcielnica. Na terenie
gminy Hrczawa zbiegają się granice Republiki Czeskiej, Republiki Słowackiej i Rzeczpospolitej Polskiej. Fakt ten podkreślają trzy granitowe monolity opatrzone godłami państwowymi i nazwami graniczących ze sobą państw.
Kościół pw. Najświętszej Trójcy
na Gruniu (Grúň) przyciąga uwagę
ze względu na interesujące wykończenie ścian nawy, gzymsu i dekoracje belkowania. Jednonawowy kościół z roku 1887 królował nad okolicą
i był widoczny z daleka. Dziś jest
w znacznym stopniu ukryty wśród
drzew.
Kościół św. Prokopa i św. Barbary, Między Kunčicami pod Ondrzejnikiem a Čeladną stoi sprawiający poniekąd egzotyczne wrażenie
drewniany kościół. Pochodzi z Rusi
Zakarpackiej, skąd przeniesiono go
w latach tzw. pierwszej republiki.
Uwagę zwracają przede wszystkim
trzy schodkowe wieże.
Kościół św. Prokopa
a św. Barbory
Kościół św. Cyryla
i Metodego w Hrczawie
A r ch itektura ludowa
I n n e lu d owe k ośc io ły drewniane
Kościół św. Ondrzeja w Hodsławicach.
Służył wiernym już w drugiej połowie XVI
wieku, chodzi o jeden z najstarszych kościołów drewnianych w Beskidach.
Kościół Wszystkich Świętych w Sedlišti koło Frydku-Mistku z roku 1638
Kościół św. Michała w Rzepisztach
z roku 1652
Kościół św. Antoniego z Padwy na
górze Praszywa z roku 1640 początkowo
poświęcony był Ignacemu z Loyoli. Od r.
1673 Antoniemu z Padwy, patronowi zakochanych.
Kościół św. Ondrzeja
w HodsłaWicach (Hodslavice)
Kościół Podwyższenia Krzyża św.
w Bystrzycy nad Olzą z roku 1897
w stylu romantycznym.
Kościół św. Mikołaja w Nydku pod legendarną Czantorią z roku 1576, pierwotnie protestancki, od XVII wieku
katolicki. Posiada cenne przedmioty barokowego wyposażenia.
30
Kościół św. Piotra i Pawła w Olbrachticach z XVIII wieku z interesującym cmentarzem.
Kościół Wniebowzięcia Pańskiego w Marklowicach Dolnych z roku 1739 to unikatowa budowla,
w której niedawno odkryto malowidła ścienne z motywami kwiatów.
przeważnie w czasie świąt, niektóre zamknięte
Kościoł w olbrachticach
Kościół Bożego Ciała
w Gutach
Kościół Podwyższenia Krzyża
św. w Bystrzycy nad Olzą
Zab y tk i t e chniki
Ostrawskie
Z a b y tk i t e c h nik i
z t e maty k ą gór n ic zą
32
Ostrava - Michálkovice
Kopalnia „Michal“
Historia Kopalni „Michal“ sięga roku 1843, kiedy państwo austriackie rozpczęło drążenie w Michalkowicach
koło Ostrawy dwu szybów górniczych. Jednym z nich był tzw. Szyb Michalkowicki nr 3, któremu nadano imię
„Michal“ po zmarłym c.k. radcy nadwornym Michaelu Laierze. Reprezentuje on niezwykle wartościowy, autentyczny zepół przemysłovy od strony budowlanej i technicznej. Zasadniczny wpływ na postać kopalni miała przebudowa zakończona w 1915 r., która była zrealizovana według projektu znanego architekta Františka Fialy.
W skład obiektu wchodzi unikalny zespół elektrycznych maszyn wyciągowych i sprężarek z poczatku elektryfikacji, dalej łaźnie górnicze, była lampownia, mosty transportowe z wywrotnicami, budynki
wyciągowe z klatkami górniczymi. Trasa zwiedzania umożliwia przejście takiej samej drogi, jaką codziennie pokonywali górnicy na początku zmiany. Niearanżowana ekspozycja posiada w ten sposób charakter
„ostatniego dnia pracy“. Wydobycie w Kopalni „Michal“ zakończono w 1994 r. Obecnie kopalnia jest narodowym zabytkiem kultury, przy czym istnieje szansa na zaszeregowanie jej w poczet zabytków będących
częścią światowego dziedzictwa UNESCO. W pomieszczeniach głównego budynku często odbywają się
wystawy, spektakle teatralne i inne imprezy kulturalne.
+420 596 231 160, +420 596 240 621, +420 596 628 457, +420 596 231 151
[email protected], www.npu.cz,
100m,
2,5 km Ostrava,
100 m
IV i X (SO - NIE), V – IX (WT - NIE) 9:00, 11:00, 13:00, 15:00, VII -VIII dodatkowo v 17:00
Os tr aw s k i e Zab y tk i techniki
z t e maty k ą górniczą
33
Muzeum Górnicze OKD
Ostrava - Petřkovice
Największe muzeum górnicze w RC leży u podnóża wzgórza Landek, które cieszy się światową sławą jako
miejsce niezwykle interesujące pod względem geologicznym, archeologicznym, historycznym, przyrodniczym i górniczym. To tu miało miejsce unikatowe odkrycie posążka landeckiej Wenus, jedynej w Europie
szczupłej Wenus.
W muzeum można oglądać eksponaty z dawnego muzeum górniczego z r. 1905 i eksponaty związane
z górnictwem rozwijającym się w zagłębiu ostrawsko-karwińskim od roku 1782 do dnia dzisiejszego. W skład
ekspozycji wchodzą w pełni sprawne maszyny górnicze, które oglądać można w ruchu, co pozwala zwiedzającym zapoznać się z poszczególnymi górniczymi profesjami. Początki przemysłu wydobywczego przybliżają
udostępnione zwiedzającym sztolnie w pokładach „Albrecht“ i „Franciszek“ z pierwszej połowy XIX wieku.
W drodze do górniczego muzeum można odwiedzić charakterystyczną górniczą gospodę - harendę „Barborka“, której wnętrza zdobią liczne przedmioty z tematyką górniczą. Częścią składową muzeum jest także teren
sportowo-wypoczynkowy, ścieżka rowerowa, centrum linowe i kącik dla dzieci.
+420 596 131 803-4, [email protected], www.muzeumokd.cz,
Ostrava-dworzec główny,
500 m,
PO – NIE 9:00 – 19:00
100 m ,
4 km
Z a b y tk i t e c h nik i
Ostrawskie
Teren przemysłowy z pierwszej połowy
XIX wieku jesienią roku 2000 ogłoszono zabytkiem techniki. Ze względu na swój unikatowy charakter pretenduje do wpisu na listę zabytków
będących częścią światowego dziedzictwa UNESCO. Pierwszy wielki piec
uruchomiono tu w roku 1836. Kopalnia „Hlubina“ z roku 1843 stała się
niepodzielną częścią całego łańcucha
produkcyjnego. Nawiązywał tu na siebie bezpośrednio cały proces technologiczny - wydobycie węgla, koksownia
i produkcja żelaza.
+420 773 695 008,
www.vitkovice.cz,
[email protected]
,
,
w mieście
IV – X (pO – PIĄ), tylko dla grup
na zamówienie, SO, nIE 9:00 – 17:00,
wejście o każdej pełnej godzinie
34
Teren Dolnych Vitkovic
Ostrava
Wieża szybowa stoi w miejscu dawnej kopalni z roku 1846. Wieżę i budynek kopalni wybudowano z surowego muru licowego w roku 1913.
Obok znajduje się hotel „Jindřich“.
+420 596 123 913 (CI Ostrava), www.ostravainfo.cz
nie można zwiedzać
Wieża szybowa
Kop. „Jindřich“
Moravská
Ostrava
Sztolnia szkoleniowa w Staříču (7 km na zachód od Frydku-Mistku). Chodzi o znajdującą się pod
powierzchnią szkoleniową sztolnię, stanowiącą doskonałą imitację warunków panujących w kopalni, oraz skansen
wozów i lokomotyw używanych w podziemiach. W korytarzach wybudowano stanowiska wydobywcze takie same,
jak te znajdujące się w prawdziwych kopalniach, urządzenia techniczne prezentowane są w ruchu. W sztolni szkoli
się górników, odbywają tu też ćwiczenia ratownicy. Zabytek zainteresować może szeroki ogół zwiedzających.
+420 558 493 381,
Staříč,
1 na miejscu,
5 km Frýdek - Místek
zwiedzanie tylko po uprzednim zgłoszeniu
O paw s k i e Za b y t k i techniki
z t e maty k ą wojskową
Ważny zabytek wojskowo-techniczny, ceniony
w skali europejskiej przykład wyjątkowego systemu fortyfikacji, który w Czechosłowacji budowano
w latach 1935 - 1938. Zwiedzający mogą podziwiać cały kompleks umocnień.
+420 595 051 110, www.szmo.cz,
[email protected],
3 km Hlučín,
koło areału,
w gminie
IV – X (CZ - PIĄ) 9:00 – 15:30, (SO, NIE
i święnta) 11:00 – 17:00, VII – VIII (WT - PIĄ)
9:00 – 17:00, (SO – NIE i święnta) 11:00 – 17:00
Areał czs.
fortyfikacji
Hlučín – Darkovičky
Interesujący zespół trzech odbudowanych obiektów
ciężkiej fortyfikacji i dwu obiektów lekkiej fortyfikacji
z lat trzydziestych XX wieku. Chodzi o obiekty zachowane w bardzo dobrym stanie. Cały kompleks zaliczany jest w poczet najcenniejszych muzeów fortyfikacji
w RC.
+420 603 733 737,
[email protected],
www.opevneni-milostovice.com
100m,
7 km Opawa-wschód
500 m Milostovice
Pomnik Armii RC oraz
PAMÁTNÍK ARMÁDY ČR A ČS.
fortyfikacja
OPEVNĚNÍOpava-Milostovice
czechosłowacka
Opava-Milostovice
przez cały rok NIE 14:00 – 18:00,
5 km na wschód
od Opawy
w innych terminach po uzgodnieniu
W pomniku-mauzoleum II wojny światowej
znajduje się jedna z ekspozycji Śląskiego Muzeum Regionalnego, poświęcona wydarzeniom II wojny światowej. Oglądać tu można
także symboliczny cmentarz ofiar konfliktu
wojennego oraz skansen techniki wojskowej.
+420 553 775 091, www.szmo.cz
[email protected],
50 m,
5 km Háj
ve Slezsku,
w gminie,
zaplanowany termin otwarcia – maj 2009
Pomnik II wojny
światowej
w Hrabyni
13 km na wschód
od Opawy
35
Z ab y t k i t e c h nik i
I n n e u n ik at y t e c h n iczne
Beskidy
36
Muzeum Techniki „Tatra“
Kopřivnice
10 km na wschód
od miasta Nový Jičín
W całkowicie unikatowym Muzeum Techniki Kopřivnice można się zapoznać z prawie 150-letnią historią fabryki samochodów „Tatra“ od chwili, kiedy w roku 1897 wyprodukowano pierwszy automobil
na terenie Austro-Węgier - tzw. Präsident. Magnesem dla zwiedzających jest kolekcja wozów osobowych, sportowych, ciężarowych i innych samochodów marki Tatra, można też obejrzeć podwozia, silniki, samolot sportowy i wiele innych ciekawych eksponatów. Prawdziwą perłą ekspozycji jest
niewątpliwie wspomniany już automobil Präsident. Częścią składową wystawy jest także Sala Sławy
poświęcona medalistom olimpijskim Danie i Emilowi Zátopkom.
+420 556 871 106, [email protected], www.tatramuseum.cz
koło muzeum,
600 m,
900 m
V – IX (z wyjątkiem PO) 9:00 – 17:00, X – IV (z wyjątkiem PO) 9:00 – 16:00
N ad o d r z e Zab y tk i techniki
In n e u n ik at y t echniczne
Kanał w przeszłości służył jako śluza papiernicza, czynny jest po dzień dzisiejszy.
Wybudowano go na przełomie XIX i XX
wieku z inicjatywy Carla Weisshuhna
dla potrzeb fabryki papieru. Unikatowy
obiekt liczy 3,5 km długości, obejmuje
trzy tunele wodne i dwa akwadukty. Na
kanale
jest kilka upustów, które reguluKunín
ją przepływ wody. Na uwagę zasługuje również fakt, że kanał na całej swojej długości prowadzony jest zboczami
miejscowych skalistych wzgórz.
1 km Žimrovice,
Hradec nad Moravicí,
3,5 km
3,5 km
Hradec nad Moravicí
dostępny bez ograniczeń
Kanał
Weisshuhna
3,5 km na płd. od miasta
Hradec nad Moravicí
37
K arwi ń s ki e
Piece wapienne wybudowano na
początku XIX wieku, kiedy na terenie miejscowości wydobywano
rudę żelaza. W tym okresie też
wydobywano wapień i wypalano go w tzw. „wopienkach“, jak
nazywano piece w języku gwarowym. Chodzi o dwa piece koliste - szybowe. Ich eksploatację
zakończono w roku 1965.
+420 558 350 348
(Urząd Gminny Vendryně),
www.vendryne.cz
w gminie,
ně,
2 km Vendry-
w gminie
bez ograniczeń
Wapienniki
w gminie VEndryně
5 km na płd.wsch.
z centrum miasta Třinec
Karwińskie
Z a by tk i t e c h nik i
I n n e un ik aty t e c h n ic z ne
Do niezwykle interesujących zakątków Śląska
Cieszyńskiego można zaliczyć bikulturowe grodzisko w Kocobędzu-Podoborze. Najstarsze osady
ludzkie pochodzą tu z okresu późnej epoki brązu
i epoki halsztackiej, kiedy w miejscu późniejszego grodziska powstawały nieobwarowane albo
ogrodzone siedliska. Park archeologiczny na razie jest niegotowy, jego otwarcie zaplanowano
w roku 2006.
+420 558 761 211 (Muzeum
Těšínska), [email protected],
www.muzeumct.cz,
Archeopark
Kocobędz-Podobora
38
4,5 km na północ od
Czeskiego Cieszyna
archeoparku,
,
bezpośrednio koło
500m Chotěbuz
VII – VIII (WT – NIE) 9:00 – 17:00
Cennym zabytkiem techniki jest betonowy most łukowy przez rzekę
Olzę pochodzący z roku 1925, wybudowany na podstawie projektu
inż. Rabe. Budowla odznacza się interesującym rozwiązaniem technicznym łukowej konstrukcji mostowej.
Most stanowi jedną z dominant karwińskiej dzielnicy Darków.
+420 596 318 620 (CI Karviná),
www.karvina.org
,
,
w mieście
Most łukowy
Karviná
bez ograniczeń
Interesującym zabytkiem techniki jest
także wieża ciśnień, którą wybudowano
w stylu konstruktywistycznym prawdopodobnie w roku 1928. Okrągła wieża
ma 6 kondygnacji o łącznej wysokości
39,4 m i średnicy 11,4 m. Na ostatnim
piętrze mieści się zbiornik wodny, który
jednak już nie służy swojemu przeznaczeniu. Wewnątrz wieży zachowała się
część pierwotnego wyposażenia technicznego.
+420 596 318 620 (CI Karviná),
[email protected], www.rkk.cz
,
Wieża ciśnień
Karviná
,
w mieście
nie można zwiedzać
Os t r aw s ki e Zab y tki techniki
In n e u n ik at y techniczne
Budynek z roku 1980, posiada trzecią co
do wielkości salę planetarium o średnicy
12,5 m i drugi największy aparat projekcyjny w RC. W sali, która pomieści 100
osób, na sztucznym firmamencie oglądać
można ok. 9000 gwiazd, planety, komety
i inne obiekty kosmiczne.
+420 596 994 950, [email protected]
http://planetarium.vsb.cz
koło planetarium,
Svinov,
Ostrava –
15 min
(śr) 16:00, 18:00, (sO) 14:00, 16:00,
18:00 (dalej podczas regularnych imprez
i programu)
Obserwatorium
astronomiczne
i planetarium
Johanna Palisy
Ostrava - Poruba
J e s i o n i ki
W drewnianym obiekcie kosiarni z roku
1600 mieści się jedyne w swoim rodzaju muzeum. Drewniany, piętrowy budynek, który obecny wygląd uzyskał w
XVIII wieku, związany jest ściśle z hutniczą historią gminy. Do warsztatów,
w których poddawano obróbce żelazo
otrzymywane z miejscowych młotowni, należała także karlowicka kosiarnia.
Oglądać można nagrobne rzeźby (żeliwo artystyczne), jest też wystawa o
Karlovicach i mieszkańcach gminy oraz
wystawa maszyn rolniczych, a także
urządzeń i maszyn leśnych.
+420 554 744 077,
+420 554 717 949 (Muzeum Bruntál),
[email protected],
www.karlovice.cz,
300 m,
Kosiarnia
w KarloWicach
6 km na wschód od miasta
Vrbno pod Pradědem
100 m
100 m
V – IX (WT - NIE) 9:00 – 12:00,
12:30 – 17:00
39
Z a by t k i t e c h nik i
I n n e un ik at y t e c h n ic z ne
Jesioniki
40
Kolej wąskotorowa
Třemešná ve Slezsku - Osoblaha
Kolej, będąca dziś dużą atrakcją rejonu osoblaskiego, została wybudowana w czasach monarchii austro-węgierskiej. Do użytku oddano ją 14 grudnia 1898. Ówczesne przepisy pozwalały budować kolej wyłącznie na trasie o długości powyżej 20 km. Aby spełnić ten warunek, budowniczowie zdecydowali się na
sztuczne wydłużenie trasy. Efektem tego zabiegu było wiele łuków. Osoblaska kolej wąskotorowa to zabytek techniki o długości 20 km i szerokości toru 760 mm. Na trasie znajdują się 4 mosy i 102 łuki. Najwyższa
dozwolona prędkość pociągu, który ma na trasie dziesięć przystanków, wynosi 40 km/godz. Chodzi o najstarszą kolej wąskotorową w Europie środkowej, od roku 2004 ponownie kursuje tu historyczny pociąg z
parowozem. Historyczny pociąg z parowozem kursuje przeważnie w weekendy i święta.
+420 554 650 214 (CI Osoblažsko), www.osoblazsko.cz
Třemešná-Liptáň-Dívčí hrad-Slezské Rudoltice-Osoblaha
n a dod r z e Za b y t ki techniki
Wiatr a k i i młyny wodne
Wiatrak w Brawinnem
Młyn w stylu niemieckim to ostatni z wielu wiatraków, które znajdowały się w okolicy Bilowca. Konstrukcja młyna dochowała się w stanie prawie nienaruszonym. Urządzenie służące do mielenia jest także
prawie kompletne. Koło wiatraka ma średnicę 16 m.
+420 556 312 101 – 2, 420 556 411 440, (Urząd Gminny Bílovec),
+420 556 414 208 (IC),
8 km Fulnek,
100 m, [email protected],
600 m Bílovec, Nový Dvůr - kaplica,
wstęp po telefonicznym uzgodnieniu +420 556 410 646
Wiatrak leśny (6 km na zachód od Nowego Jiczina)
Interesujący zabytek techniki - młyn z kompletnym urządzeniem, w skład którego wchodzi także koło młyńskie, znajduje się w gminie Bernartice nad Odrą.
Chodzi o jeden z niewielu zachowanych młynów wodnych na rzece Odrze.
Cenny głównie ze względu na kompletność i dobry stan mechanizmu do mielenia oraz ze względu na oryginalny kształt budowli. Podlega ochronie.
Wiatrak
w Bravinnem
+420 556 704 636 (p. Jakubek),
w gminie,
3,5 km Nový Jičín zast.,
w gminie
5,5 km na zachód
od miasta Bílovec
wstęp wolny
O paw s ki e
41
Wiatrak w Hlavnicy
Drewniany wiatrak słupowy został wybudowany w roku 1810, po raz ostatni mełł
ziarno na mąkę w roku 1952. Młyn wraz z gospodarstwem przybliża sposób życia
w tym regionie na przełomie XIX i XX wieku. Obecnie młyn jest nieczynny, pozbawiony został bowiem mechanizmu służącego do mielenia.
+420 553 668 095 (Urząd Gminy Hlavnice), [email protected],
http://mesta.obce.cz/hlavnice,
w gminie,
w gminie,
2 km Jakartovice,
dostępny bez ograniczeń
Wiatrak w Cholticach
Wiatrak
w Hlavnicy
16 km na płd.zach.
od Opawy
Młyn w stylu niemieckim z roku 1833 przywieziono
tu z niedalekiego Sadka. Mełł on mąkę bez problemów do II wojny światowej. Nadarza się tu jedyna w
swoim rodzaju okazja obejrzenia w całości dochowanego wnętrza młyna i jego wyposażenia, w tym - największego koła wiatraka w kraju.
+420 776 285 040 (Urząd Gminny Litultovice),
www.litultovice.cz
100 m, vlak 3,5 km Litultovice
2 km Litultovice
wstęp po telefonicznym uzgodnieniu
Wiatrak
w Cholticach
11 km na płd.zach.
od Opawy
Mi e j s c a wid o k owe
w i e ża wid o k owa
Beskidy
Mi e js c a widokowe
43
Łysa Góra (lysá hora)
20 km płd.wsch.
od Frydku-Mistku
Jeden z najpiękniejszych widoków w Republice Czeskiej roztacza się z Łysej Góry (1324 m n.p.m.).
Rozległy, widoczny z daleka masyw tworzą cztery potężne grzbiety. Wszystkie zbiegają się gwiaździście, tworząc najwyższy wierzchołek zwany Gigula, na którym stoi nadajnik telewizyjny. Z żadnego
innego miejsca na naszym terytorium nie można podziwiać tak różnorodnej panoramy górskich szczytów, jak z Łysej. Przy dobrej widoczności z jednej strony majaczą Tatry, z drugiej rysują się Jesioniki. Niezapomniane wrażenie sprawia także widok przeciwległego Smrku czy Ondrzejnika za głęboką
doliną Ostrawicy.
+420 558 646 888 (Beskidzkie CI), +420 777 120 509, www.beskydy.com, www.lysa-hora.cz
Malenovice,
8,5 km Ostravice,
6,5 km Malenovice, 7,5 km Visalaje, 6 km Krásná
Beskidy
w i e ża wid o k owa
Z wieży widokowej na Wielkiej Czantorii (995 m
n.p.m.) w malowniczej scenerii Beskidów turyści mogą oglądać panoramę miejscowości leżących
na terytorium trzech państw. Wieża jest wysoka 29
metrów, na szczyt góry prowadzi kolejka linowa.
+420 602 793 170, e-mail [email protected],
www.cantoryje.cz,
5 km Nýdek (różnica poziomu 600 m!),
w gminie Bystřice,
w gminie Nýdek
IV – VI (WT – NIE) 9:00 – 17:00, VII – VIII (PO – NIE)
9:00 – 17:30, IX – X (WT – NIE) 10:00– 15:30, XI – IV
(SO – NIE) 10:00: 15:00, przerwa zawsze 13:30 – 14:00
44
Czantoria
(čantoryje)
10 km na płd.wsch.
od miasta Třinec
Najdalej na wschodzie naszej republiki położona wieża
widokowa znajduje się na szczycie Kozubowej (981 m
n. m.). Chodzi o wieżę kaplicy św. Anny, która parę
razy w roku jest dostępna dla turystów (np. z okazji
odpustu odbywającego się w dzień św. Anny). Z wieży
roztacza się przepiękny widok.
+420 558 340 607 (CI Jablunkov)
koło schroniska Kozubowa,
8 km Jablunkov
4,5 km Kosařiska
Okrouhlá (5 km na zachód od Frýdek – Místek
u gminy Staříč).
W roku 2002 wyrosła na górze Okrouhlá (373 m
n.p.m.) wieża telekomunikacyjna. Z wysokości trzydziestu metrów jest przepiękny widok zarówno na aglomerację ostrawską, jak i na pokryte lasami pasmo Beskidów.
+420 602 882 703 (Urząd Gminy Staříč),
www.obec-staric.cz
,
w gminie Staříč,
koło Frydku-Mistku,
4 km Lískovec
śR 12:00 – 16:00,
SO 9:00 – 12:00, 13:00 – 16:00, NIE 11:00 – 15:00
Kozubowa 9 km na zachód
od miasta Jablunkov
B e s kid y
wie ż a widokowa
Wieża widokowa „Panorama“ znajduje się pod szczytem góry Kabátice nad
miejscowością Chlebovice na wysokości 460 m n.p.m. Z wieży o wysokości
22 metrów roztacza się piękny widok na akwen Olešná, miasto Frydek-Mistek i szeroką okolicę.
+420 558 646 888 (CI Frýdek - Místek),
Panorama
8 km JZ na płd. zach. z
centrum Frydku-Mistku
Chlebovice,
1,5 km Chlebovice,
8 km Frýdek-Místek,
wstęp wolny
Z wieżyczki schroniska turystycznego roztacza
się piękny widok na Łysą Górę, Ondrzejnik i cieszyńską część Beskidów. Schronisko stoi na Małej
Praszywej (706 m n. m.) od roku 1921.
+420 724 252 852 (schronisko turystyczne
Praszywa), www.prasiva.komornilhotka.cz
przy schronisku,
14 km Frýdek - Místek
Vyšní Lhoty, pod Prašivou,
czynne przez cały rok
Z wieży podziwiać można piękne
widoki na miasto i panoramę Beskidów. Można obejrzeć oryginały
rzeźb Albína Poláška, Karla Vašuta czy Alegorię oszczędności Jana
Knebla.
Praszywa
12 km na płd.wsch.
od Frydku - Mistku
nadodrze
+420 556 836 916
(CI Frenštát pod Radhoštěm),
[email protected], www.frenstat.info
,
,
w mieście
V – IX (Śr, Cz, Pią)
Wieża ratuszowa
Frenštát pod Radhoštěm
14:00,15:00,16:00; VII,VIII także
SO,NIE 9:00,10:00,11:00
Wieża to nowoczesne dzieło architektoniczne skonstruowane tak, że przypominało strukturę DNA. Osiąga wysokość 43 metrów, platforma widokowa znajduje się 26 metrów nad ziemią. Do wieży widokowej prowadzi
kręta Słoneczna Ścieżka obramowana dwunastoma znakami Zodiaku.
+420 595 179 111 (CI Štramberk), [email protected], www.ktk.cz
,
,
Štramberk nebo Kopřivnice
V – X (z wyjątkiem PO) 9:00 - 18:00
Bílá Hora
10 km na wschód
od miasta Nový Jičín
45
w i e ża wid o k owa Ostrawskie
Ratusz ostrawski to budowla unikatowa, chodzi bowiem o największy
budynek ratusza w kraju z najwyższą
ratuszową wieżą widokową (85,6
m). Z platformy widokowej znajdującej się na wysokości 72 metrów
przy dobrej pogodzie oglądać można
pasma Beskidów i Jesioników, ziemię
opawską oraz przygraniczne tereny w Polsce. Przede wszystkim zaś z
wieży roztacza się przepiękny widok
na tonącą w zieleni Ostrawę.
+420 596 443 096,
[email protected], www.ostravainfo.cz,
,
w centrum miasta,
Ostrava hl. n. albo Ostrava střed,
czas letni 9 – 19:00,
czas zimowy 9 – 17:00
46
Wieża widokowa
ratusza ostrawskiego
Ostrava
Wieża widokowa znajduje się na wzgórzu Landek,
które od roku 1992 jest narodowym zabytkiem przyrody. Pięciometrowa drewniana konstrukcja przypominająca wieże wartownicze w historycznych
grodziskach została wybudowana w miejscu starego
grodu. Roztacza się z niej piękny widok nie tylko na
całą Ostrawę, ale przy dobrej pogodzie widać stąd
górski grzebień aż po Beskidy Cieszyńskie. Wieża
jest częścią ścieżki naukowej prowadzącej niedaleko Muzeum Górnictwa.
u podnóża wzgórza Landek (Muzeum Górnictwa),
www.rozhlednyunas.cz/rozhledny/landek-v-ostrave,
5 km Ostrava – dworec główny,
2 km Ostrava - Petřkovice,
wstęp wolny
Landek
5 km na północ z
centrum Ostrawy
Je s i o n i k i
wie ż a widokowa
47
praděd (Pradziad)
17 km od miasta
Vrbno pod Pradědem
Majestatyczny szczyt Praděd (Pradziad) (1491 m n.p.m.) w paśmie Wysokich Jesioników to z punktu
widzenia turystycznego bardzo atrakcyjne i często odwiedzane miejsce zarówno latem, jak i zimą. Jest
to najwyższa góra na terenie Moraw. W latach 1970 - 80 wybudowano tu wieżę telekomunikacyjną
o wysokości 145 m, która jest pierwszorzędnym punktem widokowym. Kiedy pogoda sprzyja, widać
stąd Karkonosze i Wysokie Tatry. Wieża stoi tam, gdzie na początku XX wieku znajdowała się kamienna wieża widokowa o niezwykłym kształcie romańskiej strażnicy zamkowej. Później zastąpiła ją
obecna budowla ze stacją meteorologiczną, restauracją i wieżą widokową. Są tu idealne warunki do
uprawiania sportów zimowych i letnich.
+420 554 772 004 (CI Karlova Studánka), www.jeseniky.net,
Hvězda na szczycie wzniesienia
między między Małą Moráwką a Karlovą Studanką, vlak 17 km, Vrbno pod Pradědem,
parking Hvězda + transport wahadłowy na Owczarnię
przez cały 9:00 – 18:00
w i e ża wid o k owa Jesioniki
Cvilíńska wieża widokowa została wybudowana w roku 1903. Z wysokości
29,1 m jest piękny widok na całe Jesioniki, Beskidy, malownicze doliny rzek
Opawy i Opawicy oraz na Nizinę Śląską ukształtowaną pod wpływem lodowca
skandynawskiego.
+420 605 511 839 (CI Krnov), www.rozhlednyunas.cz/rozhledny/cvilin-u-krnova,
300 m,
Cvilín
nad Krnowem
,
w Krnowie,
V – X (codziennie 10 – 17:00)
Wieża liczy 17,5 m wysokości i stoi na szczycie
Vyhlídka (553 m n.p.m) koło Krnowa. Chodzi
o trzecią z kolei wieżę wybudowaną w tym samym miejscu. Pierwsza pochodziła z roku 1894.
Z wieży roztacza się piękny widok na okoliczne
lasy i region krnowski.
+420 554 614 612 (CI Krnov),
www.krnov.cz,
nica Ježník,
,
w Krnowie - dziel-
w Krnowie,
wstęp wolny
48
Nad wioską Úvalno na wysokości 400 m n.p.m.
wznosi się bardzo ładna, licząca 30 m wysokości, granitowa wieża widokowa z dwukondygnacyjną platformą. Wybudowano ją w roku 1913
ku czci posła parlamentu rzeszy Hansa Kudlicha.
Ježník
koło Krnowa
+420 595 176 893,
www.uvalno.cz/rozhledna/rozhledna.htm
,
Wieża widokowa
Hansa Kudlicha
4 km na płd.wsch.
od Krnowa
,
w gminie Úvalno
IV i X (SO, NIE i święta) 10:00 – 12:00,
13:00 – 16:00, V, VI i IX (SO, NIE i święta)
9:00 – 12:00, 13:00 –17:00, VII,VIII (z wyjątkiem PO) 9:00 – 12:00, 13:00 – 18:00, XI
– III tylko po uzgodnieniu telefonicznym
Kamienna, 18-metrowa, kolista wieża widokowa, najstarsza w Jesionikach, pochodzi
z roku 1898. Wybudował ją niemiecki związek turystów z okazji 50. rocznicy panowania cesarza Franciszka Józefa I.
+420 584 425 397 (CI Zlaté Hory), [email protected],
www.rozhlednabiskupskakupa.cz,
Zlaté Hory,
1,6 km Zlaté Hory, Petrovy boudy,
4,5 km Zlaté Hory,
V – X 9:00 – 18:00
na wzgórzu
Biskupská kupa
4,5 km na wschód
od Złotych Gór
oś r o d k i informacj i w okr ęgu Morawsko- śląskiego
Albrechtičky
Ośrodek Informacyjny
Albrechtičky
(Informační centrum
Albrechtičky)
742 55 Albrechtičky 76
Tel.: +420 556 428 024,
+420 721 461 616
[email protected]
www.albrechticky.cz
Bartošovice
Ośrodek Informacyjny Regionu
Nadodrza
(IC Regionu Poodří)
742 54 Bartošovice 1 – zámek
Tel.: +420 556 720 490
[email protected]
www.regionpoodri.cz
Bílovec
Ośrodek Informacyjny Bílovec
(IC Bílovec)
Slezské náměstí 1
743 01 Bílovec
Tel.: +420 556 414 208
[email protected]
www.bilovec.cz
Bohumín
Biblioteka Miejska
w Boguminie
(Městská knihovna Bohumín)
Vrchlického 262
736 81 Bohumín
Tel.: +420 596 013 027,
+420 596 012 203
[email protected]
www.knih-bohumin.cz
Ośrodek Informacyjny Urzędu
Miejskiego Bogumin (IC MěÚ
Bohumín)
Městský úřad
Masarykova 158
735 81 Bohumín
Tel.: +420 596 092 111
[email protected]
www.mubo.cz
Bohušov
Ośrodek Informacyjny Bohušov
(IC Bohušov)
793 98 Bohušov 15
Tel.: +420 554 642 121
[email protected]
www.bohusov.eu
Bruntál
Ośrodek Informacyjny Muzeum
(IC muzeum)
Zámecké náměstí 7
792 01 Bruntál
Tel.: +420 554 717 947
[email protected]
www.bruntal-zamek.cz
Miejski Ośrodek Informacyjny
(MěIC Bruntál)
náměstí Míru 7
792 01 Bruntál
Tel.: +420 554 713 099
[email protected],
[email protected],
[email protected]
www.mubruntal.cz
Brušperk
Ośrodek Informacyjny Miasta
Brušperk
(IC Města Brušperk)
nám. J. A. Komenského 9
739 44 Brušperk
Tel.: +420 558 666 271
[email protected]
www.brusperk-mesto.cz
Budišov
nad Budišovkou
Miejski Ośrodek Informacyjny
i Kulturalny (Městské kulturní
a informační středisko)
Muzeum Břidlice
Horská 184
747 87 Budišov nad
Budišovkou
Tel.: +420 556 312 040
[email protected]
www.budisov.eu
Čeladná
Biblioteka i Ośrodek
Informacyjny
(Knihovna a IC)
739 12 Čeladná 714
Tel.: +420 558 684 400
[email protected]
www.celadna.cz
Český Těšín
Regionalny Ośrodek
Informacyjny przy Muzeum
Ziemi Cieszyńskiej
(Regionální IC při Muzeu
Těšínska)
Hlavní třída 15
737 01 Český Těšín
Tel.: +420 558 711 866
[email protected]
www.tesinsko-info.cz
Dívčí Hrad
Ośrodek Informacyjny,
Urząd Gminy
(IC, obecní úřad)
793 99 Dívčí Hrad 64
Tel.: +420 554 650 014
[email protected]
www.divcihrad.cz
Ośrodek Informacyjny
„Osoblažsko“
(IC „Osoblažsko“)
793 99 Dívčí Hrad 64
Tel.: +420 554 650 013
[email protected]
www.divcihrad.cz
Frenštát pod Radhoštěm Miejski Ośrodek Informacyjny
Frensztat pod Radhoszczem
(MIC Frenštát pod Radhoštěm)
nám. Míru 1
744 01 Frenštát pod Radhoštěm
Tel.: +420 556 836 916
[email protected]
www.frenstat.info
Ośrodek Informacyjny
Królestwa Wałaskiego
(IC Valašského království)
Dolní 494, 744 01 Frenštát pod
Radhoštěm
Tel.: +420 556 839 274,
+420 777 668 031
[email protected]
www.valasske-kralovstvi.cz
Frýdek-Místek
Beskidzki Ośrodek Informacyjny
(Beskydské IC)
nám. Svobody 6, 738 02
Frýdek-Místek
Tel.: +420 558 646 888
[email protected]
www.beskydy.com
Beskidzki Ośrodek Informacyjny
(Beskydské IC)
Zámecké nám. 1257, 738 01
Frýdek-Místek
Tel.: +420 558 438 391
[email protected]
www.beskydy.com
49
o ś r odk i i n for mac ji w okręgu Morawsko- śląskiego
Frýdlant nad Ostravicí
Ośrodek Informacyjny Hukvaldy
(IC Hukvaldy)
739 46 Hukvaldy 40
Tel.: +420 558 699 221
[email protected]
www.hukvaldy.eu
Fulnek
Jabłonkowski Ośrodek
Informacyjny
(Jablunkovské IC)
Dukelská 600, 739 91
Jablunkov
Tel.: +420 558 340 607
[email protected]
www.jablunkovsko.cz
Ośrodek Informacyjny Fulnek
(IC Fulnek)
Masarykova 49,
742 45 Fulnek
Tel.: +420 556 713 713
[email protected]
www.fulnek.cz
50
Hukvaldy
Beskidzki Ośrodek Informacyjny
(Beskydské IC)
Hlavní ulice 308, 739 11
Frýdlant nad Ostravicí
Tel.: +420 558 676 909
[email protected]
www.beskydy.com
Havířov
Jablunkov
Miejski Ośrodek Informacyjny
Hawierzów
(MIC Havířov)
Dlouhá třída 17, 736 01
Havířov-Město
Tel.: +420 596 815 843
[email protected]
www.havirov-info.cz
Góralski Turystyczny Ośrodek
Informacyjny
(Gorolske turistické IC)
Mosty u Jablunkova GOTIC,
příspěvková organizace (o.u.p)
Mosty u Jablunkova 733
Tel.: +420 733 388 794
[email protected]
www.gotic.mostyujablunkova.cz
Hlučín
Jeseník nad Odrou
Ośrodek Informacyjny Hluczyn
(IC Hlučín)
Zámecká 4
748 01 Hlučín
Tel.: +420 595 041 617
[email protected]
www.hlucin.cz/ic,
www.info.hlucin.com
Ośrodek Informacyjny Jeseník
nad Odrou
(IC Jeseník nad Odrou)
742 33 Jeseník nad Odrou 256
Tel.: +420 556 739 016
[email protected]
www.jeseniknadodrou.cz
Hradec nad Moravicí
IMPULS, s. r. o.
Ośrodek Informacyjny
(Informační středisko)
Parcela SLL 53/I
793 24 Karlova Studánka
Tel.: +420 554 772 004
[email protected]
www.jeseniky-praded.cz
Miejski Ośrodek Informacyjny
Hradec nad Moravicí
(MIC Hradec nad Moravicí)
Opavská 265, 747 41 Hradec
nad Moravicí
Tel.: +420 553 783 940
[email protected]
www.biblioteka.unas.cz
Karlova Studánka
Karviná
Miejski Ośrodek Informacyjny
przy Bibliotece Regionalnej
w Karwinie
(MěIC při Regionální knihovně
v Karviné)
Masarykovo nám. 71
733 01 Karviná-Fryštát
Tel.: +420 596 318 620
[email protected]
www.rkka.cz
Miejski Ośrodek Informacyjny
przy Bibliotece Regionalnej
w Karwinie
(MěIC při Regionální knihovně
v Karviné)
Nádražní 695/7 (Czeskie Koleje
Państwowe Dworzec Główny)
(ČD Hlavní nádraží)
733 01 Karviná-Fryštát
Tel.: +420 596 311 541
[email protected]
www.rkka.cz
Klimkovice
Ośrodek Informacyjny Urzędu
Miejskiego Klimkovice
(IC MěÚ Klimkovice)
Lidická 1
742 83 Klimkovice
Tel.: +420 556 420 005
[email protected]
www.mesto-klimkovice.cz
Komorní Lhotka
Mikroregionalny Ośrodek
Informacji Gmin Dorzecza
Stonawki
(IC mikroregionu obcí povodí
Stonávky)
Komorní Lhotka 27
739 53 Hnojník
Tel.: +420 606 674 772
[email protected]
www.stonavka.cz
Kopřivnice
Miejski Ośrodek Informacyjny
(Městské informační centrum)
Obránců míru 368
742 21 Kopřivnice
Tel.: +420 556 821 600,
+420 737 207 294
[email protected]
www.koprivnice.cz
Ośrodek Informacyjny Muzeum
Regionalne w Koprzywnicy
(IC Regionální muzeum
v Kopřivnici)
Záhumenní 369
742 21 Kopřivnice
Tel.: +420 556 871 106
[email protected]
www.tatramuseum.cz
Kravaře
Ośrodek Informacyjny Krawarze
(IC Kravaře)
Opavská 62/268
747 21 Kravaře
Tel.: +420 553 671 827
[email protected]
www.i-kravare.info
Krnov
Miejski Ośrodek Informacyjny
Krniów
(MěIC Krnov)
Hlavní nám. 25
794 01 Krnov
Tel.: +420 554 614 612
[email protected]
www.krnov.cz, www.krnov.mic.cz,
www.mikskrnov.estranky.cz
Kunín
Ośrodek Informacyjny – Zamek
(Informační centrum – Zámek)
742 53 Kunín 1
Tel.: +420 556 749 420
[email protected]
www.zamek.kunin.cz
Mošnov
Ostrava
Ostrawski Serwis Informacyjny
Ostrawski Serwis Informacyjny
sp. z o.o., Oddział Lotnisko – hala (Ostravský informační servis)
przylotów
Jurečkova 1935/12, 702 00 Ostrava
(Ostravský informační servis, s.r.o., Tel.: +420 596 123 913
Pobočka Letiště - příletová hala)
[email protected]
Letiště Leoše Janáčka Ostrava 401 www.ostravainfo.cz
742 51 Mošnov
Tel.: +420 558 272 419
Ostrawski Serwis Informacyjny
[email protected]
(Ostravský informační servis)
www.ostravainfo.cz
Prokešovo nám. 8 (Nowy Ratusz)
(Nová radnice)
Nový Jičín
702 00 Ostrava
Ośrodek Informacyjny Nowy
Tel.: +420 599 443 096
Jiczyn
[email protected]
(IC Nový Jičín)
www.ostravainfo.cz
Nový Jičín Úzká 27
741 01 Nový Jičín
Ostrawski Serwis Informacyjny
Tel.: +420 556 711 888
(Ostravský informační servis)
[email protected]
Nádražní 196 (Czeskie Koleje
www.novy-jicin.cz,
Państwowe Dworzec Główny)
www.novyjicin.mic.cz
(ČD Hlavní nádraží)
Odry
Miejski Ośrodek Informacyjny
(MěIC)
Masarykovo nám. 25,
742 35 Odry
Tel.: +420 556 768 162(3)
[email protected]
www.odry.cz
Opava
702 00 Ostrava
Tel.: +420 596 136 218
[email protected]
www.ostravainfo.cz
Ostrawski Serwis Informacyjny
(Ostravský informační servis)
Peterkova 90 (Czeskie Koleje
Państwowe Ostrawa Świnów)
(ČD Ostrava-Svinov)
721 00 Ostrava-Svinov
Tel.: +420 597 310 174
[email protected]
www.ostravainfo.cz
Miejski Ośrodek Informacyjny
Opawa
(MěIC Opavy)
Horní nám. 67, 746 01 Opava
Tel.: +420 553 756 143
Ostravice
[email protected] Ośrodek Informacyjny Ostrawica
www.infocentrum.opava.cz
(IC Ostravice)
739 14 Ostravice 400 (knihovna)
Orlová
Tel.: +420 558 682 115
Miejski Ośrodek Informacyjny
[email protected]
Orłowa
www.obec-ostravice.cz
(Městské informační centrum
Orlová)
Masarykova třída 1324, 735 14
Orlová-Lutyně
Tel.: +420 596 511 306
[email protected]
www.biblioteka-orlova.cz
Příbor
Studénka
Miejski Ośrodek Informacyjny
Przybór
(MIC Příbor)
nám. S. Freuda 19,
742 58 Příbor
Tel.: +420 556 455 442
[email protected]
www.pribor-mesto.cz
Ośrodek Informacyjny
Studénka (IC Studénka)
nám. Republiky 762
742 13 Studénka
Tel.: +420 556 414 387
[email protected]
www.mesto-studenka.cz
Ośrodek Informacyjny Basen
Przybór
(IC koupaliště Příbor)
Janáčkova 923, 742 58 Příbor
Tel.: +420 777 100 007
[email protected]
www.ricco.cz, www.
koupaliste.cz
Miejski Ośrodek Informacyjny
Sztramberk
(MIC Štramberk)
Zauličí 456
742 66 Štramberk
Tel.: +420 556 812 085
[email protected]
www.stramberk.cz
Rýmařov
Třinec
Štramberk
Ośrodek Informacyjny
przy Muzeum Miejskim
w Rymarzowie
(IC při Městském muzeu
Rýmařov)
nám. Míru 6, 795 01 Rýmařov
Tel.: +420 554 212 381
[email protected]
www.rymarovsko.cz
Miejski Ośrodek Informacyjny
Trzyniec
(MIC Třinec)
Dukelská 689
739 61 Třinec-Lyžbice
Tel.: +420 558 998 200,
+420 774 340 334
[email protected]
www.info-trinec.cz
Sedlnice
Vítkov
Ośrodek Informacyjny
i Kulturalny „Sněženka“
(Kulturní a IC Sněženka)
742 56 Sedlnice 106
Tel.: +420 556 712 637
[email protected]
www.snezenka.cz
Ośrodek Informacyjny Vítkov
(IC Vítkov)
nám. J. Zajíce 7
749 01 Vítkov
Tel.: +420 556 312 255
[email protected]
www.vitkov.info
Soběšovice
Vrbno pod Pradědem
Ośrodek Informacyjny „Přístav“ („Port”)Soběšovice
(IC - “Přístav“ Soběšovice)
739 38 Soběšovice 21 (Areał
CK Juhász)
Tel.: +420 777 790 910,
+420 558 664 277
[email protected]
www.zermanickaprehrada.cz
IMPULS s. r. o. – Ośrodek
Informacyjny
(IMPULS s. r. o. – IC)
Jesenická 252
793 26 Vrbno pod Pradědem
Tel.: +420 554 751 585
[email protected]
www.jeseniky-praded.cz
51
położenie geograficzne
o k rę gu mor aws k o-ś ląskiego
e
u
r
o
p
a
N
EST
RUS
S
LV
DK
LT
BY
RUS
IRL
GB
Warszawa
Berlin
NL
London
PL
D
B
UA
Praha
L
Paris
CZ
SK
MO
Wien
F
RO
Budapest
H
A
CH
SLO
Bucuresti
HR
YU
BIH
Sofija
BG
I
Roma
E
MK
TR
AL
Madrid
P
GR
T s c h e c h i s c h e
52
r e p u b l i k
PR AH A
OS T R AVA
20
0
57
45
OSOBLAHA
KRNOV
P
46
11
m
0k
20
BRNO
57
BRUNTÁL
km
O
L
A
N
D
11
11
OPAVA
46
KRAVAŘE
46
45
11
56
BOHUMÍN
HLUČÍN
56
67
57
46
D47
KATOWICE
67
ORLOVÁ
46
11
OSTRAVA
59
59
KARVINÁ
47
57
BÍLOVEC
67
VÍTKOV
58
56
45
11
11
11
58
47
57
48
47
ODRY
56
ČESKÝ TĚŠÍN
lotnisko
MOŠNOV
D47
OLOMOUC
FRÝDEK
-místek
48
56
KOPŘIVNICE
FRÝDLANT
NAD OSTRAVICÍ
JABLUNKOV
56
58
57
TŘINEC
11
NOVÝ JIČÍN
58
48
48
E 65
PŘEROV
11
56
E 40
ŽILINA
35
3 + 2 ¼ 49 ¬¬, % ' % .$!
:7)%$:!.)%
4%,%&/.
0!2+).'
34!#*!¬+/,%*/7!
02:934!.%+¬!54/"535
'/$:).9¬/47!2#)!
WWWKRMORAVSKOSLEZSKYCZ
7YDAWCA¬
4EKST¬
/PRACOWANIE¬GRAlCZNE¬
&OTOGRAlE¬
0RODUCTION¬
-ORAVSKOSLEZSKâ¬KRAJ
0ETRA¬0APOUÝKOVɬ+ATEĢINA¬ÁVRĎKOVÉ
+ANTORS¬#REATIVE¬#LUB
ÁTEFAN¬ÁPIC¬FOTOARCHIV¬-3+
!GENTURA¬!0)¬S¬R¬O
#4=6-U6I
=A7>I
35&96/L
*5382
["
&437O
,534;2^
W-;<
7=
(
&O-+07>1+-
#<&-;
W->707;<1+-
7;<-4-+
=74-O7>)
=67>1+-
0>)4U7>
"@51+!:)>U1+-
<5#&
"=;)>)
-4U
!LO37>I
5#3&(
")<1*7W
%
=
H-634)>)
&-W7>1+- 1+067>
7W37>
&-4 )>7:6L3
%&K39F
:)+07>-+
!7,4-;L
#<WL<-R
% "4$+/+$
61OL
),%<! =O<Q6
"CA
:)63@ %[ZTZ
7=U3)
:@
]I'35
3
0&)*8%
0*($()"3 C75&1'*5/
(7
$1+0I
7;<)O7>1+- &)*#
-O6I
+.%;
!741+-
!=6<L3
7,;4)>1+-
#-,461+-
%
,;9
C
4&),
$
"),07OY
%8']I E"
&9%&,)"
3
=,
4&),
&-407<)
ké
&1,U- ( )"&
s ")267+07>1+.)*< ="
@;<W1U3)
n
13=4X>3) .)*< tý hy
&)4)O;3I
s c
)<-W161+"XRc3) @;<W1+r
)*4X63)
v
!7,0:),6L
07<)
7;<Q6
!:=;167>1+-
7=37>
;67]-(*
4367L2*1
+-
-A5V:7> =,
07:@6V
-T7>
%0W1U1+-
3.*7I2
H-4)<7>1+-
7:6L
7O<V61+-
7+07W
(IWLUL
8)<7>1+-
#7*V+04-*@
o
7*7,1+-
!)>47>1+=!W-:7>) G;<L
#7>16-+
%
V:7>1++- 6)67=
,
&(
"),;4)>1+-
$:7=*3@
$Q6
6-U
=,
!:7;-61+-
=,
7O67>
=6L6
)%5$#8%
(%(* *(8
=5%
#<1UL6
=;<78-U6-U>7=
58K4*5/
):<7O7>1+-
+
39&M39
>)T
4-67>1+6))6K
=,
#6*8%
;-3
6-U>7=
!-<W>)4,
"DTZ [" 4*:-+0<1U3@
"
+-
-;-6L3
6 ,:7=
#<):I&-;
6 6,W-261+L
!A
=5%
)2-<L6
=*
737:@
67:)>7=
:7,-3
=!W-:7>)
"73@<61+&V:7>)6@
( -42I/
2*M
&-;-4LU37
&:*I<3@
V47<L6
746LG2-A,
$:O1+-
:@/7>
!%
4)<-+
)637>1+-
1;<-*6L3
5#&,"
&&<5
&#
%
!74)63)
6 ,:7=
<
&(,
)
&:)R6K
%#
(&*+6
I039*(
4),3K
H1>7<1+-
#=+0,74
6 ,:7=
#<WL<-R
6=,167=
&-4G2-A,
74784)A@
&-4$Q6-+
$L;-3 (*@;4)>1+- #4)<16)
%
'#%*3( +$
# ).
&W-;16)
@27>1+-
;*(%8$#8%
(, %%4
+(*
!WI;4)>1+-
V0@47>
746L
07<) ,;/3(% -A107WL
!T
&-4!7475
#% 7A51+-
F.
9*0*<6/8
802*/
4;3Q 378-+
&-;-
*2*K39
/ %
"*0;67]-(*
)5;
!7<O<I<
0-1/39-(*
+)5'
)3=*U7>1+-
08'3M/;
4=*7U-+ 7ALU-3
#3W187>
<5(&%5'("
()"4,(.
0:);<)>-+
!=;<I
!7475
'
"8
#8I47>
Q 378-U-3
#>)<
( )"&
K
ké vrchy
ers
(
73:K)A+$3*%5"
),;*&,4,3#".
=&,
Od
4737U7>
S1R7>1+- "3#
( X:3)
W-A7>I
&V<W37>1+- &:+0@
:)*@6V
)3=*U7>1+-
V437>1+-
)OY)6@
74)6@
7:3)
67:
"
&,
6
F<):67>
70=T7>1+-
#3:*-T
6
V;<71*)>I
L>7>I
+
C C7^4F239
"I7/39
8'
"6*!%
66Q >:+0
)5-
8)-K39
28)-K39/38
"
,)
6721+-
S-: >-6I 0
<5(&%5'("
1&#5.)*< >(%8:#
<5(&%5
'("
&(, (+
4),V27>1+-
"%3#
!
74)<1+70=;4)>1+(3#=)
302I ("&, =
F<L<16) 5&9&]* (I*W-0
"),=T
5&)*(
235
0=+0-46I
F<V8I637>1+-
,
&(
:)63)
)6=O-
-4U ))+%:,
:=R*-:3
"),37>
)*<
<1+-
H15:7>1+-
1816)
.
!);-3)
(,
>7:+-
' %
#6*!%
G2-A,
&
746L
H1>7<1+-
&-43K
7O<1+-
',
;*(%8$#8%
1<=4<7>1+-
(+9("
"
4),-+37
% &,8
,:( #4)>37>
074<1+-
,&/
4)>61+-
7*-W1+-
04-*1U7>
#<V*7W1+- ',%;%5
:A)67?1+- 4
6V>7O1+-
4,W1O7>
;*(%8$#8%
-;37>-+
67:)>1+L
7561+-
&-43K -:)4<1+
#=,1+-
45L6 378-+
!14;A+A
#<-W5167>@
&-4 "7=,6Q
"7=,67
74);7>1+#>7*7,6K
-W5)61+-
ÍK
:M,+A)6@
(
,
6Q
S-: >- >:+0
"@R7>1O<V
EN
#=,1+-
!1-<:);A@6
:=57>1+-
=*7<@Z
)#,
#/)"3
(*
1+067>
9%
!1-<:7?1+'1-431
-*75<
352I
*2*K39
")A7>I
]-)0-M2F
> 9 %
:)61+-
,
>
, #5%
1,#%&
(*%&,
G>)467
'
)
"
,
'
JES
O16) ;783)
&-6=
&, %
+-
-
6&,)"4
,&&'3.
KÝ
(I<7:
7:V;<7
47=0I
, 7=U3)
@
! @
&-;
&-4 $-<W->
#<):KV;<7
>UI3
:)6<1+-
!)?
7?)
-:-3?1)
41;A+A@+-
N
(%
8'
NÍZ
7>K
-W5167>@
>
K
$D=;<757;<@
%
Í
L1&]39
>)
)4I 7:I>3) S-:<7>) 0
)5M?
'D7,A1-616
F1:73I
1>)
,
'
E
J E S #<):I
-,W1+07>
%
!-+
6# % 6*;
"<5*"
;<:Q
7,A=:M?
"
#>V<4I7:)
&(,
>
%;#)"3
&(
&'35J:
(=*:A@+-
:67>
!1-<:7?1+-
'
, H
&-:6LW7>1+-
':7616
#=43M?
!1-<:7?1+-
7OYI437>@
:7*6131
7*1-;AM?
8)?1+)
,
'
"$%.
=!%$
160):<7>@
):47>1+-
!74;3)-:-31-?
9%5"
):47>)
#<=,I63)
*(&,.
I2
:=,@61)
'1-43)
*(39 6*;
!)?D7?1+A31
#4-A;3K
"=,74<1+- +#6*!%
*5%)
"3
(;
3/?)"8
(3#
74U7>1+-
&)3(%
7[+1\+16
):47>) 07:)
61+07>
"5'23
45&)^)*1
!:),V,
@6U1+-
5
%3
)
"&#!
"&
1/
1;1-+1+-
70=O7>
7*@4)
^673
0'5*(,7-(*
-4-6L >:+0
,
'
5
%
*< +()*%-#
<$%&, L>UL
:), )&#
18<)T
$W-5-O6I
#3
V,
(@
;#3
:)>-6-U6L3
%6*!%
Ý
;7*4)0)
!757:A7?1+31
;7*4)0)
*
%3
)%5".
B
U
H R#&+4
*(3%;
,
>(%'
)"+')"3
&(
):<=4<7>1+-
$:A-*16)
%"
+
#746I 0
-W5)67>1+-
:4L3
+8,(
(
16,W1+07>
"-Z;3)'1-[
+
V4I
8!:),V,-5
8;3I 3=8)
!WLU6Q >:+0
&(6*!%
!,5/
,74.7>1+-
>(,%&&()"4
)#&
@
7=
1; 3 =
', Z
746LG,74L
#6*!%
$:)?613
)
;
#3
IA6V
187>I
#*8
#+$
%0&7H35;
#<:IR1;37
#A76M?
(
S-;3I&-;
")+D)?1+-
#4-A;3K
!)>47>1+-
$:A-*16)
=,
!L;-U6I
#3:A@81-+
(4)<K7:@
76:),M?
$?):,)?)
&(
, :7?161-+
1U6L >:+0
F-:I3
-8:6L3
=!=%$
-/8039-(*
,
&/
# <= , 6
!)".%;
&$/5
I
#=8L37>1+-
!)"0' =3"+
!
D=+07D)A@
S-:6I
&7,)
&I8-66I
%
H=47>I
5(%8
&*&"
&1/)6<1+-
7
746L-U>)
!:7;<
-
=<1;37
#74)6-+
I*
$)6-U61+-
&#3?
#D)>1\+1+-
U%%$
V
$
#<:A@]7?1+*+*2)&*+*2)%*-(,*2*5/0G582+
R=W
'1-;A7?)
A\+07?1+-
"=,A161-+
,EGENDA¬¬,EGEND¬¬:EICHENERKLËRUNG
#3./3:-(*
72;AM?
C^+A)
:A-A163)
#<):)=_61)
1;-3
;1461+-)<WL,@:7),;7.<0-)6,
P)<-2
+4);;#<:)E-6=6,4);;-
,:7/1134);@.13)+21
<*0&)Q
R:-P73(,>3:-(*
7;<)<6L;1461+-)+-;<@7<0-::7),;
%B#
;76;<1/-#<:)E-6=6,'-/-6,:7/1166
7ADM?
#7[61+7?1+
#
A1-:/7?1+C)6@
8O2-&
&(-'356/&
6=:M?
8)5I<3)%# 576=5-6<7.<0-%# -635)4>76%# A)*@<31%#
1-:)D<7?1+-
#<)61+-
"=,@
AI5-38WL;<=86Q+0)<-)=)++-;1*4-
#+047;;A=/J6/41+08)D)+7<?):<@
#A+A@/D7?1+-
\,A)
%#
%%$$ <*5:-32/&5<*6<*
+072-+
)637?1+"=,A;31-
"=,613
?4M?
16.7:5)+-16.7:5)<176;-:>1+-
6.7:5)<176-6*1=:716.7:5)+21
):/DM?3)
#D)?13M?
0:)61U6L8W-+07,*7:,-:+:7;;16/8716<
:-6AP*-:/)6/8:A-2[+1-/:)61+A6-
a-:61+)
"=,)
@;31
AI5-36-8WL;<=86Q+0)<-)=16)++-;1*4-
#+047;;=6A=/J6/41+08)D)+A)5361^<@
0:),+);<4-=:/A)5-3
*6<(;2;
#<)67?1+-
0?)D\+1+-
):37?1+-
AWL+-616):=16"=16-:=16)
4IA6V;8):-;7:<=:7:<=A,:7?1;37
!:A-/\6,A)
B%
)9=)8):3)9=)8):39=)8):3)9=)8):3
7;<@Z5=A-=55=;-=5=;-=55=A-=5
7:67?)+
5V;<;3I8)5I<37>I:-A-:>)+-AM6)
=:*)6):+01<-+<=:)4:-;-:>-;<J,<1;+0-;
-635)4;+0=<A/-*1-<51-2;3);<:-.)A)*@<37?)
$
;)8>73:;
):+0-747/1+3K6)4-A1O<V):+0-747/1+)4;1<:+0J747/1;+0-=6,;<-44-
?@378)41;37):+0-747/1+A6-
4-Z37?1+-
!LOY
&W-;16) )Y
&',%;%5
=".
):37>1+):37>1U3@
&V:T7>1+-
8)+*]39-(* !=,47>
(I>),)
7D37?1+-
302I
87;2^
'1;D)
'1-43)
&(% "4
^71&539-(*
&)*#
746L):347>1+-
$+/+$
%,)*&+'%5 ):347?1+-M:6;(,9&0)
%"
3%;
&3(%)"3,;9
)*(,)"3
(% 7=*:)>)
#/)"&&)*(,)"8 :#
IA6V
(
#
:@O<I<
C*239
"5&7-139
"(&+#3
@U7>1+-
04-*7>1+-
+",#.
#7*VO7>1+-
=U16)
$W)67>1+-
746L
75);4)>1+-
#<):K
V;<7
!)437>1+-
#6%3
&K/&
-<@47>1+-
"
(3,
*(,
)
:I;6I
$:)>6Q
&+&(+)*,%.
7*+#%
)
<W-,6L
-U>)
>#%"
6V0@6V
#5:3
$VOLT7U3)
&(3,"
S
BE
E
SL
Z
É
SK
AV
R 3 L4I #<):K)5:@
352I*M9&
-;3@,@ &@;73I
M
O
5# , )*(
&)*#
),< >(*"
7:6L
&%65
756I
&-43Q !7475
85<39/&
#6
!L;-3
)=<73-58163+)5816/)5816/84)<A
+)5816/;)57+07,7?@
+"&,
7&K/39
4@R)W;3I;<W-,1;3);31+-6<:-#31A-6<:=5
[:7,7?1;376):+1):+38VOL<=:1;<1+3I<:);)
<7=:1;<8)<0
)51-;A61+)
')6,-:?-/-
81-;A@;A4)3<=:@;<@+A6@
;<-*6)
);67?1+-
761)3M?
+@347<=:1;<13)*13-:1,16/
"),.)0:-<7=:1;<13<=:@;<@3):7?-:7?)
:U)>)
&)*#
),.( #
*&;!
%F/34M-*
0:)61+-7:)>;37;4-A;3K073:)2-
*7:,-:7.7:)>1)6#14-;1)6:-/176
:-6A-,-;J0:1;+0#+04-;1;+0-:-/176
/:)61+) 3:\/)7:)?;37`4^;31-/7
#3)41<K
7;<@=)*4
#>:U167>-+
T&)(&
4-<1O<V)1:87:<4=/0).-647<61;37
/74./74.74./74.
;-,)U37>I4)67>3)+0)1:41.<#-;;-441.<
?@+1^/3:A-;-D37?@
&/39F
#!"
)4163)
367; =37>-+
=37>-+
8&'082
);67?1+-
03/3M39
35N&
L4I=5*I43)
)37>
746L
756I
F)6+-
S),+)147O7>I
L4I
4737U7>
5-A16I:7,6L4-<1O<V16<-:6)<176)4)1:87:<
6<-:6)<176)44=/0).-6
47<61;3716<-:6)+276)46-
:I,-3
),%%.
&/+&,3
3(&&' )%8
(3#
),%%.( D Y 14L37>
K YA=*7>I '# !"
=+A37?1+A
;@6)/7/);@6)/7/=-#@6)/7/-;@6)/7/)
54Q65144P04-65D@6
S)6<7:@2&)*#
&-43I
), "+#36
3'%%4 Q,-3
>%*&(.!
'
!74-,6L
&)*#
#-6>&
&,86%5
),<59 ;67]-(*
7 8)5I<6L35-57:1)4)065)4875613
R1,7>;3Q0W*1<7>-?1;0+-5-<-:
<(<;5/
=,-6.:1-,07.]@,7?;31+5-6<):A
[
&)*#
&95&*;#
)4Q !7475
O (7?
S K &)*#
:-66)
=37?)
&
,
$:72)67>1+-
=<@
&)*#),%*&%5%
+3%)"4&
)>7:7>Q
")O37>1+,&(&,8
(6 ,3
!:)R57
;<:Q
"781+@U-:)
7:I>3)
% =%5 =6U1+-
87, 6,W-2
&)*#
@;I 0
),(&"&'
.)3
@ (&(. S-4),6I 675&9-(*
&(
/3" ! Y
6726L3
7*:)<1+7O7>1+757:6L
&@O6L
&$&(%5 07<3)
07<@
#&*"
&#% 5L)0&27
2675
;3)6A-678-6)1:5=;-=5
7.):+01<-+<=:-:-141+0<5=;-=5;3)6;-6
#6
3<039-(*
S-;3Q$VOL6
1-;A@6
TD
\CZ 7:6LLO<6I
-;A6)M:6)
7:6LH=37> )67>1+-
%$
3'5F
6"
5&/3:6/&
>-;61+3K8)5I<37>K:-A-:>)+-
>144)/-576=5-6<;8:-;-:>)<176):-);
)?7:A=
7:.,-635)4:-;-:>)<176-6
#:-,61?1-2;318)51^<37?@:-A-:?)<
30*6<J:
DZ %&($
=3>)4,@
(&'("
, )*(
&)*# #-,41O<V
), #
L;37>-+
&)*#
#>1),67> 6),*8
^50-(/3 &&&(
2($% 41,7>I):+01<-3<=:).743):+01<-3<=:-&>&
&743;):+01<-3<=:*=,7?61+<?74=,7?-
!7/M:A-
07<V*=A
1-;A@6
#6
&6/39
A7747/1+3IA)0:),)A7747/1+)4/):,-6
(7747/1;+0-):<-67/:7,A7747/1+A6@
1+A@+-
/3(<J:
&<0&(,
0'5*(,7-(*
:7A04-,6)7=<4773<7?-:
=;;1+0<;<=:5?1-])?1,737?)
2-;3@6V+)>-N04-2);3161)
*'3:-*(
;(# "& 07<V*=A
&I+4)>7>1+7:6L
b-81O<V
4=,7>1+-
:5-4L6
#<)WLU
#&+"&,8
$&)*
352I
&*+#&, 8(,F #<76)>)
<,;%"
&)*#
),*(
,#
"Z["
)6,-3
&
'.
*%3
#%)"3 &#%5
% , 5*"&, 74@
*7]9&0)
53+31;6>
"@
:#
%< ,W->V6Q37;<-4B?77,-6+0=:+0
B74A31:+0-37[+1MD,:-?61)6@
):37>
&' =%"
*&%3,"
(
#6
37;<-4B+0=:+0B1:+0-37[+17D
0@*1-
746L):347>1+-
"@
8WL:7,6LA)2L5)>7;<6)<=:)48716<7.16<-:-;<
)<=:;-0-6;?P:,1/3-1<-6
+1-3)?7;<3)8:A@:7,61+A)
34IO<-:576);<-:@47;<-:34);A<7:
7581-*S
*7539-(*
8&59-2H
6<(;2&
*7<)61+3IA)0:),)):*7:-<=5*7<)61+)4/):,-6
7<)61;+0-:):<-67/:7,)*7<)61+A6)
1-,_6)
:A-_+-
!)?D7?1+-
%U
%B
#6
!Z
A-+07;47>)3.7:<1.1+)<176;*47+307=;-;
744?-:3-,-:<;+0-+07;47?)31;+0-6-.-;<1/=6/
*=63:@7*1-3<@.7:<@.13)+21
:A@]7?1+-
;A)6)
70=5L6
0)4=831
F140-W7>1+):3>):<7>1+-
<-+061+3I8)5I<3)<-+061+)4576=5-6<
$-+061;+0-;-635)4A)*@<-3<-+061+A6@
1\,A@:A-+AA):3M?;:=*@U;78->6V6LA4-<
`?1-:34)6@
A@A7?1+-
:A@])67?1+-
X35;
`?1-:34)6@
M:6-
#%=#
RW
TZ
>L+-8:7=,7>I;1461+-,=)4+)::1)/-?)@
$ 5-0:;8=:1/-#<:)E-,:7/1;A@*31-/7:=+0=
KM&)2-(&
"@+-:3)
M:6)
/1
? 53+5&1653