otwórz - Orliman PL

Numer dziesiąty - styczeń/marzec 2013 ORLIMAN PL Sp. z o.o. ul. Nenckiego 2 98-200 Sieradz ISSN: 2081-8874
Uraz najczęściej spotykany,
czyli skręcenie stawu skokowego
Statystyki podają ponad
350 000
przypadków
rocznie skręcenia stawu
skokowego. Rzeczywista
ochrona stawu skokowego wynika z jego anatomii, gdyż zabezpieczony
jest on z obydwu stron
szeregiem więzadeł. Od
strony bocznej najważniejszą rolę odgrywają
więzadło strzałkowo-skokowe
przednie i tylne oraz więzadło piętowo-strzałkowe.
Stronę przyśrodkową stabilizuje więzadło trójgraniaste. Kontuzja może trafić
się jednak każdemu z nas.
W szczególności
narażeni
są na nią sportowcy, ludzie aktywni fizycznie oraz pracujący
w terenie.
Zbagatelizowany lub źle leczony uraz może doprowadzić do
długotrwałego ograniczenia
aktywności ruchowej, niestabilności stawu skokowego
a w ostateczności do nieodwracalnych zmian zwyrodnieniowych. Bywa powodem zakończenia kariery sportowej.
Zwane popularnie skręceniem
kostki polega na przekroczeniu fizjologicznego zakresu ruchu w stawie skokowym, które
może powodować uszkodzenie
torebki stawowej i więzadeł.
W przeważającej liczbie wywichnięcie stopy odbywa się
na zewnątrz (mechanizm supinacyjny skręcenia), a tylko co
dwudzieste skręcenie diagnozowane jest jako wywichnięcie do wewnętrznej krawędzi
stopy. Obok stawu skokowego
skręceniu podlegają stawy skokowo-piętowy i skokowo-piętowo-łódkowy.
Skręcenia stawów dzielimy
na trzy stopnie.
PIERWSZY - lekki.
Niewielkie naciągnięcie torebki stawowej i więzadeł. Ból jest
mały lub mierny i nieznacznie przeszkadza w chodzeniu.
Obrzęk jest często nieduży,
przeważnie wokół kostki zewnętrznej i szybko ustępuje.
Pacjent nie odczuwa niestabilności stawu.
W tym rodzaju skręcenia można pomóc sobie samemu stosując zasadę „PRICE” (ang.)
- protection, rest, ice, compression, elevation. Sprowadza się
to do maksymalnej ochrony
stawu, odciążenia najlepiej
na 72 godziny, schłodzenia,
unieruchomienia i w końcu na
elewacji, czyli uniesieniu kończyny w górę (15-20cm) na
poduszce czy zwiniętym kocu.
Starajmy się przez pierwsze 3-4
doby nie obciążać kończyny,
najlepiej w ogóle nie chodzić.
Zabandażujmy staw w taki sposób by nie drętwiały i siniały
palce. Następnie schłodźmy
staw np. kriożelem. (Uwaga! schłodzenie poprzez bandaż
a nie bezpośrednio na skórę).
Można też zastosować okłady z
naturalnej zimnej borowiny na
cienkiej tkaninie oraz krótkotrwałe zimne kąpiele w wodzie.
Takie postępowanie zmniejsza
dolegliwości bólowe, ogranicza obrzęk, zapobiega zrostom
i przyspiesza gojenie uszkodzonych tkanek.
Rehabilitacja takiego stawu nie
jest bezwzględnie konieczna.
Osobiście jednak gorąco ją zalecam. W pierwszej fazie (trzecia-czwarta doba po skręceniu)
doskonale przyśpiesza terapię
zmienne pole magnetyczne
małej częstotliwości (parame-
W NUMERZE
O urazach stawu skokowego
opowie doktor Jacek Reichert,
doświadczony lekarza rehabilitacji medycznej z przychodni
w Oławie. W nawiązaniu do
jego tekstu zaprezentujemy
Państwu możliwości zaopatrzenia skręconego stawu
skokowego w ortezy firmy
Orliman.
Pracownicy Orto-Pes kontynuują tematykę protetycznopodologiczną. Doktor Maciej
Starzyk, specjalista w dziedzinie ortopedii, zapozna Czytelników z bezgipsowymi metodami operacyjnego leczenia
halluxów.
Kiedy pierwszy raz zaprowadzić dziecko na badanie kręgosłupa? Co jest dobre dla
pleców dziecka? Zapraszamy
do lektury tekstu o skrzywieniach kręgosłupa.
Jaki związek z naszym mózgiem ma i co to jest arachnoidea? Wyjaśni nam dr n.med.
Bogumił Przeździak w kolejnym odcinku fascynujących
opowieści mitologicznych.
Cukierki natury, Uwaga! KOT,
Krzyżówka i nieco humoru na
koniec.
Zapraszamy do lektury.
2
SZNURÓWKA
try: 10mT, 25Hz, prostokątny).
W drugim bądź trzecim tygodniu warto zastosować indywidualnie dobrane ćwiczenia.
Mają one zapobiegać nawykowym skręceniom stopy.
Drodzy Czytelnicy
jak to jest z tą znajomością nowoczesnych technologii? Korzystamy
z komputera, internetu, telefonu
komórkowego, wysyłamy maile,
korzystamy z komunikatorów internetowych.
Każdy z nas na
swój własny sposób i we własnym
zakresie korzysta z oferowanych
wirtualnych rozwiązań. Ułatwiają
one życie, bywa też, że komplikują.
Podobno papier odchodzi do lamusa. Podobno nadchodzi era telewizji cyfrowej, gazet elektronicznych.
Trudno w to uwierzyć, bo chyba
nic nie zastąpi druku ani papierowych książek, ale o ludzkich gustach nie powinno się dyskutować.
Na pewno część z Państwa woli
bardziej nasze drukowane katalogi i
przedkłada je nad stronę internetową.
Jednym z Państwa więcej przyjemności sprawia klikanie ikonek, drugim wertowanie papierowych stron.
Staramy się komunikować z Państwem na oba sposoby, jest katalog
papierowy - jest strona www, jest
mail - jest telefon, jest „Sznurówka”
- jest facebook. A propos facebooka.
Czy już nas Państwo odnaleźli?
Numer 10, styczeń/marzec 2013 r.
ISSN: 2081-8874, Wydawca: ORLIMAN PL Sp.z o.o. ul. Nenckiego 2,
98-200 Sieradz, tel./fax 43 821 93 89,
[email protected],
www.orliman.pl
Redakcja: Artur Mękwiński, Ewelina
Mękwińska, Dagmara Stelmaszyk.
Redakcja zastrzega sobie prawo
korekty oraz publikacji w części lub
całości wszelkich nadesłanych materiałów. Materiały nie będą odsyłane.
KUPON
BEZPŁATNEJ
PRENUMERATY
Zamawiam prenumeratę
kwartalnika “Sznurówka”
odbiorca ..........................
........................................
ulica ................................
........................................
miasto ..............................
kod pocztowy ..................
.......................................
pieczątka i podpis
ORLIMAN PL Sp. z o.o.
Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez firmę ORLIMAN dla
potrzeb prenumeraty.
DRUGI - umiarkowany.
Charakteryzuje się częściowym
przerwaniem więzadeł i torebki stawowej. Ból jest średnio
natężony lecz w pierwszym
momencie nierzadko bywa
duży i uniemożliwia chodzenie.
Obrzęk szybko narasta i pojawia się krwiak. Niestabilność
stawu wyczuwalna jest raczej
później.
TRZECI - całkowite przerwanie więzadeł i torebki.
Ból, paradoksalnie, może być
mniejszy w momencie urazu
niż w stopniu drugim. Trwa
on jednak długo i podczas obciążenia kończyny czy próby
chodzenia jest znacznie większy. Najczęściej uniemożliwia
jakiekolwiek przemieszczanie
się. Obrzęk i krwiak są wyraźne,
obejmują niejednokrotnie cały
staw łącznie ze śródstopiem.
Utrzymują się bardzo długo.
Praktycznie zawsze pacjent
odczuwa mniejszą lub większą
niestabilność stawu.
W drugim i trzecim stopniu
w mechaniźmie supinacyjnym skręcenia zostaje uszkodzone więzadło strzałkowoskokowe przednie, rzadziej
strzałkowo-piętowe i strzałkowo-skokowe tylne. Ponadto
ulegają naciągnięciu mięśnie
strzałkowe i krótki prostownik
palców.
W pronacyjnym mechaniźmie dochodzi do uszkodzenia więzadła trójgraniastego.
Okolica ta, w szczególności
torebka stawowa, jest dobrze
unerwiona. Dlatego skręceniu
prawie zawsze towarzyszy ból.
Uszkodzenie przyśrodkowych
stabilizatorów stawu może być
przyczyną podwichnięcia kości
skokowej. Obserwujemy nienaturalne ustawienie stopy. Konieczna jest pomoc ortopedy
lub chirurga urazowego.
W diagnostyce wykorzystujemy przede wszystkim badanie
przedmiotowe, wykonywane są
testy wydolności więzadeł (test
szufladkowy przedni) oraz badania pomocnicze najczęściej
rtg i badanie ultrasonograficzne. Rzadziej z braku dostępności inne: tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny
lub artrografia. Zalecamy je
głównie w urazach przestarzałych, ciężkich czy wielokrotnie
powtarzających się (nawykowych).
Leczenie i rehabilitacja w drugim i trzecim stopniu skręcenia stawu.
Podczas naderwania więzadeł
i torebki stawowej staw musi
zostać unieruchomiony. Odciążenie w opatrunku gipsowym
lub ortezie trwa najczęściej 2-3
tygodnie, a w stopniu trzecim
noszenie stabilizatora przedłużamy o kolejne 3 tygodnie.
W przypadku stwierdzenia zerwania więzadeł konieczny jest
zabieg ortopedyczny. Leczenie
uzupełniamy
farmakoterapią, lekami przeciwbólowymi
i przeciwzapalnymi, flebotropowymi. Jeśli ból w znacznym
stopniu ogranicza możliwość
poruszania się, ortopeda w ramach profilaktyki przeciwzakrzepowej
niejednokrotnie
zaleca iniekcje preparatów małocząsteczkowej heparyny.
Przyczyny przedłużającego się
bólu i obrzęku stawu mogą
być różne od przerostu błony
maziowej albo ciała wolnego,
na przykład kawałka chrząstki,
w obrębie stawu skokowego
do braku lub złej rehabilitacji.
Niestabilność stawu wiąże się
z rozciągnięciem aparatu więzadłowo-ścięgnistego i torebki
stawowej. Pacjent określa ją
nierzadko jako „uciekanie stopy”, któremu towarzyszy ból
głównie podczas chodzenia
po nierównym terenie, o luźnym podłożu (np. plaża) lub
w butach na wysokim obcasie.
Należy wówczas powrócić do
diagnostyki stawu i rozważyć
dalszą rehabilitację bądź leczenie operacyjne.
W każdym przypadku po zakończeniu leczenia ortopedycznego pożądane są zabiegi
fizyko- i kinezyterapii w celu
szybszego powrotu do normalnej aktywności fizycznej
i uniknięcia powikłań. Terapię
polem magnetycznym można
rozpocząć jeszcze w opatrunku
gipsowym. Przy braku przeciwwskazań (m.in. stan ogólny pacjenta, choroby onkologiczne,
silny ból) ten rodzaj zabiegu
przyśpiesza leczenie minimum
o 2-3 tygodnie. Konieczna jest
tu współpraca lekarzy, fizjoterapeutów i rzecz jasna samego
poszkodowanego. Kinezyterapię rozpoczynamy najlepiej
1-2 tygodnie po zdjęciu opatrunku gipsowego. Zapalenie
żył, obrzęk limfatyczny czy
zmiany skórne mogą opóźnić
leczenie ruchem. Przy obrzęku dobrze najpierw wykonać
drenaż limfatyczny. Wysięk zapalny zawierający dużą ilość
włóknika może być przyczyną
zrostów. Właściwą kinezę rozpoczynamy zwykle od ćwiczeń
czynno-biernych, a w przypadkach lżejszych od czynnych
wolnych stopy i podudzia.
Nie powinniśmy zapominać
o ćwiczeniach palców. Poprawa zakresu ruchu umożliwia
dalsze ćwiczenia poprawiające
czucie głębokie. Priopriocepcja umożliwia „odczuwanie
podłoża” i jest pierwszym czynnikiem ostrzegającym stopę
przed
niebezpieczeństwem
ponownego urazu. W momencie ustępowania bólu i obrzęku
3
SZNURÓWKA
możemy zastosować ćwiczenia
oporowe, pamiętając o ścisłej
współpracy pacjenta z fizjoterapeutą. Wzmocnienie aparatu
więzadłowego to główny cel
rehabilitacji, zapobiegający nawykowym skręceniom czy podwichnięciom stawu.
Z praktyki wiem, że bardzo często pomija się ten etap kinezyterapii i skutki są wiadome.
Fizykoterapia obejmuje zabiegi
powierzchowne (leczenie zimnem, laseropunkturę) i głębokie (prądolecznictwo, pole magnetyczne). Unikam zabiegów
cieplnych, w tym wirówek wodnych tak często ordynowanych
oraz ultradźwięków. Powodują
one nasilenie bólu, stanów zapalnych i obrzęku. Ultradźwięki
mogą pogłębić uraz. Zabiegi
te są dopuszczalne w stanach
przestarzałych. Wodolecznictwo dopuszczamy przy zastosowaniu wody chłodnej 2426 ⁰C.
W skręceniach lekkich stosujemy zabiegi o działaniu powierzchownym, a w pozostałych całą
paletę zabiegów fizykalnych
nie zapominając o kluczowej
Kinezyterapii. Przy stwierdzeniu zaburzeń unerwienia stopy
warto rozważyć leczenie prądami trójkątnymi (przypadki cięższe) lub sinusoidalnymi (lżejsze) nerwów obwodowych. 1-2
serie zabiegów mogą postawić
chorego na nogi. Ciężkie uszkodzenia wymagają dłuższej terapii. Wówczas winniśmy także
„zadbać” o zdrową kończynę,
która w skutek przeciążenia
wymaga wzmocnienia.
Poniżej wymieniamy ortezy
firmy ORLIMAN, które mogą
być zastosowane podczas leczenia i rehabilitacji w drugim
i trzecim stopniu skręcenia
stawu skokowego.
Orteza 1 SS składa się z dwóch
plastikowych paneli bocznych
ruchomo połączonych z elementem stopowym, który sięga aż do nasad dalszych kości
śródstopia. Elementy boczne
wyłożone są od strony podudzia miękkimi wkładkami
neoprenowymi. Stabilizator posiada możliwość całkowitego
unieruchomienia elementów
składowych w pozycji neutralnej. W wersji 2 SS
jedyna różnica polega na użyciu w miejsce wkładek neoprenowych połączonych ze sobą
dwóch poduszek powietrznych,
które oprócz komfortu zapewniają jeszcze wpływ na zmniejszenie obrzęku pourazowego
i zwiększenie siły stabilizacji
stawu poprzez równomierne
rozłożenie ciśnienia powietrza
na okolicę do której przylegają.
opracował po 25 latach
doświadczenia z powyższymi
urazami
lek. med. Jacek Reichert
specjalista rehabilitacji medycznej
Niepubliczna Przychodnia Leczniczo-Rehabilitacyjna ZDROWIE
w Oławie
www.zdrowieolawa.pl
Stabilizator EST-085 VALTEC
jest przykładem klasycznego
ortopedycznego rozwiązania,
jeśli chodzi o pourazowe zaopatrzenie stawu skokowego.
To dwie „łupki” połączone ze
sobą nieelastycznymi taśmami oraz wyłożone od strony
bezpośrednio przylegającej do
podudzia tzw. „leniwą pianką”
która powoduje, iż pomimo
obrzęku i dużej bolesności „noszenie” stabilizatora na nodze
nie sprawia dodatkowego bólu.
Noszenie EST-085 poprawia stabilność stawu i przez to wpływa
na zmniejszenie odczuwanych
dolegliwości pourazowych.
Jeżeli potrzeba staw unieruchomić oferujemy również rozwiązania bardziej sztywne takie
jak buty masztowe.
EST-087 lekki, gwarantujący
dobrą cyrkulację powietrza
dookoła
unieruchomionego
stawu, stopy i podudzia, bardzo dobrze unieruchamiający
staw a dzięki odpowiedniej
konstrukcji nie nastręczający
kłopotów podczas przemieszczania się na chorej kończynie
– oczywiście pod warunkiem, iż
może być obciążana.
EST-083 jest butem marszowym o podobnej konstrukcji
jak wspomniany wcześniej EST087, z tą jednak różnicą iż posiada komory powietrzne, które
po napompowaniu powodują
unieruchomienie stawu.
TOBIPLUS, ALTTEX, 4404
TOBIPLUS
ALLTEX
to ortezy o różnych konstrukcjach jednakże to co je łączy to
elementy sztywnikowe różnej
wielkości i umiejscoweinia. We
wszytskich również zastosowano różnego rodzaju taśmy
dociągowe i stabilizujące, elastyczne i nieelastyczne. Bazowy
element konstrukcyjny – „kamaszek” - wykonany w każdej
z ortez z innego materiału - powoduje, iż każdy ze stabilizatorów ma zupełnie inne właściwości.
Wspomniane ortezy i stabilizatory mają różne funkcje i różne
właściwości, i powinny być za
każdym razem wydawane Pacjentowi na wyraźne wskazanie
osoby kierującej do zaopatrzenia, posiadającej odpowiednią
w tej dziedzinie wiedzę by Pacjentowi pomóc, ulżyć w cierpieniu i przyspieszyć proces
leczenia i rehabilitacji oraz jak
zawsze działać prewencyjnie.
Więcej na temat ortez znajdą
Państwo na naszej stronie internetowej:
www.orliman.pl
Redakcja
4
SZNURÓWKA
Protetyka
Zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią, w bieżącym numerze
zamieszczamy ilustracje bandażowania kikuta po amputacji powyżej kolana.
Przypomnijmy:
właściwa technika bandażowania, w zależności od
poziomu amputacji, ma
bezpośredni wpływ na formowanie kikuta, to zaś jest
bardzo istotnym czynnikiem
mającym wpływ na zaprotezowanie Pacjenta !
PODOLOGIA
3.
1.
4.
2.
5.
www.ortopes.pl
W tym numerze omówienie
zagadnień związanych z podologią kierujemy do osób,
które zastanawiają się, czy
i kiedy wykonać badania
stóp oraz do rozważających
to, jakie wkładki ortopedyczne będą dla nich odpowiednie. W myśl zasady:
lepiej zapobiegać niż leczyć,
chcemy podkreślić, jak ważna, również w przypadku
schorzeń stóp, jest profilaktyka.
KTO POWINIEN PODDAĆ
SIĘ BADANIU STÓP?
Wczesne wykrycie schorzeń
w obrębie stóp pozwoli na
podjęcie skutecznych środków
przeciwdziałających
rozwojowi choroby i jej
groźnych powikłań. Badanie podologiczne wykonać
można profilaktycznie, nawet przy braku jakichkolwiek niepokojących sygnałów mówiących o dysfunkcji
kończyn dolnych. Uzyskamy
dzięki temu pewność co do
tego, że nic złego nie dzieje
się z naszymi stopami.
Z analizy podologicznej
skorzystać powinny z pewnością te osoby, które zaobserwowały jakiekolwiek
odchylenia od normy – zauważyły zmiany skórne lub
w obrębie paznokci, odczuwają ból, dyskomfort podczas chodzenia a także przy
braku aktywności ruchowej.
Badanie takie bardzo
wskazane jest dla osób
z nadwagą,
uprawiających sport i tych w podeszłym wieku. Z regularnych
konsultacji podologicznych
powinni korzystać chorzy
na cukrzycę, aby zapobiec
tzw. „stopie cukrzycowej”,
oraz cierpiący na hemofilię czy reumatyzm. Są one
wskazane także dla osób
z rozpoznanymi wcześniej
dysfunkcjami anatomicznymi i funkcjonalnymi stóp.
Jak w przypadku każdego
schorzenia, także i w kwestii
prawidłowego funkcjonowania stóp, niezwykle ważna jest profilaktyka. Jak najwcześniejsze rozpoznanie
będące podstawą dalszego,
właściwego leczenia, jest
pierwszym krokiem do odzyskania pełnej sprawności
kończyn dolnych.
DLA KOGO WKŁADKI ?
Indywidualne wkładki ortopedyczne
dedykowane
są w zależności od ich przeznaczenia. Ich rodzaj zależy
od tego, jaki stopień aktywności cechuje daną osobę
i - przede wszystkim – z jakimi dolegliwościami się ona
zmaga. W podziale tym wyróżnić można:
•linię miejską (City)
•sportową (Sport)
•komfortową (Comfort)
Specjalne wkładki przeznaczone są dla osób uprawiających konkretne dyscypliny
sportowe. Odrębny rodzaj
jest również dla tych, którzy
cierpią na „stopę cukrzycową” oraz z powodu zmian
reumatoidalnych w obrębie stóp. Wszystkie modele
można oczywiście formować
w zależności od indywidualnych potrzeb Pacjenta.
Adriana Błażej
5
SZNURÓWKA
Porady Ortopedy
Bezgipsowe metody operacyjnego leczenia halluxów
Operacja palucha koślawego
wykonywana jest przy użyciu
metody adekwatnej do stopnia
deformacji – SCARF, chevron,
osteotomia przypodstawna ze
stabilizacją płytką tytanową,
osteotomia Akin’a, usztywnienie, a dodatkowo gdy zachodzi potrzeba, także z plastyką
tkanek miękkich stawu śródstopno-palcowego palucha.
Każdy Pacjent traktowany jest
indywidualnie i konkretna metoda dobierana jest do stopnia
i rodzaju zniekształcenia. Zaletą tych metod jest stabilne
zespolenie odłamów, co pozwala na bezgipsowy przebieg
leczenia po operacji. Od 2 doby
po zabiegu można poruszać się
swobodnie w specjalnym bucie
pooperacyjnym. Po około 4-6
tygodniach Pacjentki powracają do chodzenia w obuwiu
codziennym. Stosowane metody używane są przez większość
chirurgów stopy i stawu skokowego na całym świecie. Możliwa jest jednoczesna korekcja
obu stóp. Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu rdzeniowym bądź okołokostkowym. Pacjent pozostaje na
jedną noc w szpitalu.
dr Maciej Starzyk
O Au tor ze
W poprzednim numerze „Sznurówki” powoływaliśmy się na autorytet doktora Macieja Starzyka
– specjalisty w dziedzinie ortopedii. Swoją pracę wykonuje z pasją i pełnym zaangażowaniem,
wciąż doskonaląc umiejętności
chirurgiczne. Swoją medyczną
karierę rozwijał m.in. w Wielkiej
Brytanii oraz Francji. Praktykował w SRO ZOZ przy ulicy Poświęckiej we Wrocławiu oraz w
szpitalu MSWiA. Obecnie prowadzi gabinet ortopedyczny „PES
SANUS” (Zdrowa Stopa) przy
ulicy Gwarnej we Wrocławiu, w
którym spełnia się jako ortopeda
– traumatolog.
Maciej Starzyk swoją życiową
przygodę z ortopedią rozpoczął w 1995 roku, kiedy po
ukończeniu stażu podyplomowego (dyplom lekarza uzyskał
rok wcześniej, w 1994r.) otworzył specjalizację z ortopedii
i traumatologii narządu ruchu,
pierwszy jej stopień uzyskując
w 1998r., a drugi w 2003. Klinika Chirurgii Urazowej i Chirurgii Ręki, gdzie pracował do
2001r., ukształtowała jego medyczne zainteresowania wokół
problemów
ortopedycznourazowych kończyny górnej.
W latach 2004-2006 przebywał
w Wielkiej Brytanii, rozwijając
umiejętności
i rozszerzając
swoje zainteresowania na chirurgię stopy i stawu skokowego.
Pracuje i operuje we wrocławskich szpitalach, skupiając się
głównie na rozwijaniu nowoczesnych technik operacyjnych
w obrębie stopy, takich jak endoprotezoplastyka stawu skokowego i endoprotezoplastyka
stawu śródstopno-palcowego
palucha, operacji płaskostopia,
rekonstrukcji ścięgna Achillesa,
rekonstrukcji więzadeł stawu
skokowego. Zajmuje się także
chirurgią estetyczną stopy (paluchy koślawe, deformacje palców stóp).
Uczestniczy aktywnie w zagranicznych kursach i szkoleniach.
Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Ortopedii i Traumatologii, Polskiego Towarzystwa
Chirurgii Stopy i Stawu Skokowego, a także European Foot
and Ankle Society.
www.pessanus.pl
Czym skorupka za młodu...
Pierwsze badanie kręgosłupa dziecka powinno
odbyć się w 4-5 roku jego
życia. W badaniach przesiewowych stwierdzono,
że blisko 50% 15-latków
ma wadę układu ruchu.
U dzieci i młodzieży bardzo często występują
boczne skrzywienia kręgosłupa. Niestety, wykrywane
przypadkowo i zbyt późno
są trudne do korekcji.
Groźne mogą być boczne
skrzywienia
kręgosłupa
czyli skoliozy biorące się
najczęściej ze złej ruchomości stawów biodrowych
lub ze złych nawyków podczas chodzenia i stania
(zbyt intensywne obciążanie prawej kończyny).
Skoliozy funkcjonalne-jednołukowe odpowiednio
leczone są najczęściej odwracalne. Skoliozy strukturalne (samoistne, wrodzone, porażenne) oraz inne
wady postawy wymagają
bezwzględnie porady lekarza specjalisty i konkretnej
terapii.
Leczenie wady postawy
to głównie przestrzeganie
właściwej higieny życia,
unikanie lub usuwanie
szkodliwych czynników,
odpowiednie odżywianie
i prowadzone pod kierunkiem
fizjoterapeuty
ćwiczenia
oddechowe,
fleksyjne, antygrawitacyj-
ne. Rodziców powinno zaniepokoić m.in. obniżenie
jednego z barków, skręcenie tułowia i miednicy,
asymetryczne ustawienie
łopatek i ich odstawanie,
jednostronne pogłębienie
talii, ograniczenie ruchów
bioder czy koślawienie i łatwe niszczenie obuwia.
Do częstych wad postawy
należą deformacje klatki piersiowej, koślawość
kolan, płaskostopie i wiele innych. W następstwie
dochodzi do sztywności
stawów, dysfunkcji i osłabienia więzadeł i mięśni,
anomalii chodu, braku
kondycji, zadyszki.
Skorygujmy nasze dzieci,
które powinny siedzieć
w „sposób
swobodny”.
Jeśli muszą stać dłużej to
najlepiej na obu nogach
lub na lewej w pozycji „na
spocznij”, poprawne jest
również stanie z nogami
skrzyżowanymi
(prawa
noga z tyłu). Najkorzystniejsze dla kręgosłupa jest
spanie w pozycji płodowej
na boku. I najważniejsze
– każdy sport jest korzystny. Polecane są ćwiczenia
typu: karate, kung-fu, joga,
taniec oraz kinezyterapia
w ośrodkach leczących
wady postawy. Zwalnianie
dziecka z zajęć WF-u jest
błędem.
www.zdrowieolawa.pl
6
SZNURÓWKA
Róg Amona i pajęczynówka
Znajdująca się w mózgu sier-
ku kultur, bo poza egipską i grec-
igraszki bogów na Olimpie.
powata wyniosłość, podobna
ką w Rzymie głowa jego zdobiła
A więc Zeusa w postaci byka
w kształcie do rogu barana, ma
pomniki nagrobne, by pozostać
porywającego Europę, Ledę
łacińską nazwę cornu ammonis
jeszcze w nazwie anatomicznej.
z Łabędziem,
gii i ma związek z Heraklesem.
złoty
deszcz
padający na Danae, pod osło-
- róg Amona. Przyjęto ją z mitoloJedna z trzech błon łącznotkan-
ną którego odwiedził ją Zeus,
kowych, które pokrywają mó-
Io, ukochaną nimfę Zeusa,
Pewnego razu Herakles, syn
zgowie i rdzeń kręgowy to paję-
otoczoną ciemną chmurą, ro-
Zeusa i Alkmeny, żony króla Teb,
czynówka. Jej łacińska nazwa jest
mans Apollina z Koronis i wie-
w czasie swoich licznych wędró-
arachnoidea. Źródłem pierwsze-
le innych, podobnych scen,
wek dotarł do Afryki ponieważ
go członu tej nazwy jest grecki
przedstawiających
tam , na pustyni libijskiej, pra-
wyraz Arachne, co znaczy pająk.
bogów. Gdy Palla Atena zo-
gnął rozmawiać ze swym ojcem
A wyjaśnienie wprowadza nas
baczyła utkane przez Arachne
Zeusem. Władca bogów ukazał
w świat greckiego mitu o bogini
płótno przedstawiające sceny
się synowi nie wprost, ale okryty
Atenie i Arachne, dziewczynie
na Olimpie, musiała przyznać,
skórą barana. Swoją boską głowę
z Lidii, córce Idmona, farbiarza
że było to mistrzowskie wyko-
ukrył w miejscu głowy tego zwie-
tkanin z Kolofonu.
nanie. Rozgniewana, z wście-
rzęcia i w tej postaci rozmawiał
Atena
z synem.
walecznym mężom w boju, jak
tkaninę Arachne. Zasmucona
Amon był pierwotnie lokalnym
i w pracach kobiecych, zwłasz-
tym lidyjska dziewczyna po-
bóstwem miasta egipskiego Teb,
cza w przędzeniu tkanin, w któ-
wiesiła się z rozpaczy. Atena
potem został głównym bóstwem
rych była mistrzynią. Arachne
zrozumiała, jak dalece zaśle-
Egiptu i przedstawiano go jako
chwaliła się, że swoim talentem
pił ja gniew, przywróciła życie
mężczyznę z głową barana. Gre-
przewyższa umiejętności bogini i
Arachne, ale przemieniła ją
cy osiedleni w Cyrenie (greckie
potrafi tkać jeszcze piękniej. Sta-
w pająka. Odtąd Arachne-
Kyrene) utożsamiali go z Zeusem,
nęła nawet z Ateną do zawodów.
pająk snuje cienkie pajęczyny
a szczególne zaufanie żywili do
Bogini przedstawiła na swej
lub jak pisze nasz wieszcz Sło-
jego wyroczni w oazie Siwa. Tam
tkaninie dwunastu olimpijskich
wacki „srebrne w belkach płó-
przybrał on postać brodatego
bogów w całym ich majestacie,
cienka przędzie”.
mężczyzny z rogami barana.
Arachne wykonała piękną tka-
Tak Ammon stał się bóstwem kil-
ninę przedstawiającą miłosne
patronowała
zarówno
kłością podarła
słabostki
na strzępy
Dr n. med. Bogumił Przeździak
Czy wiesz,
że...
kobieta należąca do wspólnoty
Amiszów używa tylko czterech
kompletów ubrań: jednego na
codzień, drugiego do prania,
trzeci komplet zakłada od święta, czwarty zapasowy w razie potrzeby trzyma w szafie
lub kufrze…
Amisze to wspólnota religijna
licznie zamieszkująca rolnicze
stany USA (m.in. Pensylwanię,
Iowa, Missouri, Indianę i Ohio)
oraz kanadyjskie Ontario. Utrzymują się z pracy własnych rąk
odmawiając skutecznie respektowania ustalonego odgórnie
prawa stanowego. Żyją według
swoich zasad nazywanych przez
nich Ordnung (Prawo). Są pacyfistami, nie służą w wojsku ani nie
odbywają szkolenia militarnego.
Uważani są za prostych, skromnych i pokornych. Na pierwszym
miejscu stawiają interes rodziny
i wspólnoty. Zdobycze cywilizacji (telewizja, internet, telefon,
samochód, moda) uważają za
przyczynę osłabiania więzów
rodzinnych. Samowystarczalni
i nie zainteresowani światem
zewnętrznym nie używają elektryczności dostarczanej przez
Państwo, choć generują ją sami
(w młynach). Zbiór praw, które
respektują określa niemal każdy
detal ich życia: zaczynając od
technologii jakich mogą używać
skończywszy na kolorach materiałów z jakich szyją ubrania.
Kobiety mogą nosić ubrania w
kolorach niebieskich, zielonych
i brązowych, przy czym mężatki
noszą się tylko w czerni. Mężczyźni noszą czarne surduty bez
guzików, słomiany kapelusz na
co dzień, czarny od święta.
Utrzymują się przede wszystkim
z rolnictwa a także rzemiosła.
Słyną z wyrobu mebli według
wzorów sprzed 150 lat. Kobiety
szyją i zdobią narzuty na łóżka –
kiedyś tylko na własne potrzeby,
dziś również na sprzedaż.
Amisze bardzo strzegą prywatności swoich domów, a chcąc
zobaczyć jego wnętrze można
udać się do „The Amish Farm
and House” w Lancaster w stanie Pensylwania (USA).
SZNURÓWKA
Cukierki natury
Uwielbiam suszone owoce. Nie potrafię oprzeć się rodzynkom, figom,
morelom a w szczególności daktylom. Moje dziecko też je uwielbia,
choć wiem, że dzieciom upodobania smakowe się często zmieniają
i za jakiś czas miseczka rodzynek
może okazać niczym „persona non
grata”. Póki co jednak słodki susz jest
na topie.
Nie popieram słodyczy w postaci
cukierków, czekoladek w menu malucha, ponieważ nie dostarczają one
żadnych wartości odżywczych. Niby
każdy dorosły to wie, ale bardzo często w torebce z lalką, samochodem
lub innym drobiazgiem (z okazji
świąt czy urodzin malucha) znajdzie
się wafelek, batonik lub czekolada…
Ja wybieram dla syna „cukierki natury”, które kupuję w sklepie ze zdrową
żywnością. Paczka rodzynek, moreli
lub fig jest droższa niż te kupowane
w sklepie spożywczym, ale wiem,
że owoce te są suszone promieniami słonecznymi a nie siarkowane.
Bez wyrzutów sumienia mogę dać
je dziecku żeby jadło gdy tylko ma
ochotę.
A co oznacza, że owoc jest siarkowany? Nic innego jak tylko potraktowanie go kolejnym środkiem chemicznym w celu zachowania jego
walorów, głównie wizualnych, bo ile
wartości odżywczych ma rodzynka
nie dość, że traktowana agrochemią
w czasie wzrostu i dojrzewania, to
jeszcze suszona dwutleniekiem siarki (E220). Owoce siarkowane (szczególnie widoczne jest to w przypadku
moreli) są jasne i „ładnie” wyglądają.
Owoce wysuszone promieniami słonecznymi lub na ekranach solarnych
ciemnieją (również morele są tu najlepszym przykładem, ponieważ po
prostu brązowieją). Gdy weźmiemy
do ust owoc siarkowany (np. figę)
jest on twardy, owoc suszony nieinwazyjnie nadaje się do jedzenia prosto z paczki, choć przed spożyciem
zalecam zalanie go na chwilę gorącą
wodą.
A co zawierają te suszone frykasy?
Oto lista ich wartości odżywczych
niektórych z nich:
RODZYNKI – suszone winogrona
zachowujące najcenniejszy swój
składnik o działaniu przeciwnowotworowym – resweratrol (orga-
Uwaga! KOT
Franku, Franiu Franciszku!! Bądź
grzeczny, proszę cię! Kilka razy
dziennie tak wołam, tupię nogą,
klaszczę w dłonie i nic. Jak do
słupa. Ale jak zawołam z kuchni
i przymilnym głosem przywołam
go to w pięć sekund przy mnie
jest. Bo wie, że dostanie coś dobrego i smakowitego…
Życie pod jednym dachem z kotem to nie lada wyzwanie. Wiedzą to wszyscy właściciele tych
czworonogów. Ale życie z kotem
pełnoletnim, niespełna osiemnastoletnim to wyzwanie, któremu
człowiek do końca już nie jest
w stanie sprostać.
Prawda jest, że każdy kot chadza własnymi drogami, ale nikt
nie dodaje, że te drogi często się
przecinają z naszymi-właścicieli
i to często w nocy gdy w najlepsze śpimy. Mój kot można by rzec
kot-profesor od miesiąca bez jednego kła, to muszę ze smutkiem
stwierdzić upierdliwiec straszliwy. Im starszy tym gorzej z jego
charakterem. Ma się cudownie
mimo zaawansowanego wieku.
Jego spryt osiągnął już mistrzowski poziom, a formy wymuszania
różnych smakołyków samą mnie
zaskakują.
Franciszek bo to o nim mowa jest
wspaniałym przyjacielem. Jego
rasa mimo, że „pospolita” wcale
taka nie jest. Jego inteligencja
jestem pewna jest większa niż
niejednego człowieka. Przez lata
mieszkania pod jednym dachem
na dobre wkomponował się w
moje życie, a właściwie to ja
wkomponowałam w jego. Bo to
ja schodzę mu z fotela gdy chce
mu się spać. Głaszczę go, czeszę,
drapię gdy tylko wyrazi na to
ochotę, a ochotę ma zawsze kiedy ja jej nie mam.
Jego ulubionym miejscem do
leżenia (to jego ulubiona forma
spędzania czasu) jest moje łóżko.
Gdy wychodzę do pracy on na
nim leży, gdy wracam jest w tej
samej pozycji. Gdyby nie pusta
miska można by pomyśleć, że
pojął tajemną sztukę hibernacji.
7
niczny związek chemiczny, przeciwutleniacz); zawierają błonnik,
żelazo, potas, cynk i związki mineralne, a także witaminy C i E zwalczające wolne rodniki; magnez oraz
witaminy z grupy B wspomagają
utrzymanie koncentracji; poprawiają pracę serca oraz wpływają na
kondycję skóry, podnoszą odporność organizmu. Można podawać
dzieciom po 7 miesiącu życia.
MORELE – zawierają dużo błonnika,
żelaza, boru i potasu; są bogatym
źródłem beta-karotenu, witamin
A i C oraz likopenu, który jest silnym przeciwutleniaczem broniącym
nas przed wolnymi rodnikami. Można podawać dzieciom po 10 miesiącu życia.
FIGI – zawierają najwięcej błonnika spośród wszystkich suszonych
owoców, dlatego najskuteczniej zapobiegają zaparciom; są najlepszym
spośród produktów
roślinnych
źródłem wapnia
(100 gram tego
owocu = szklanka
mleka); zawierają
dużo potasu oraz
witamin z grupy B,
korzystnie działają
na serce i układ
krwionośny. Biały
nalot na nich to nie pleśń lecz cukier,
który wytrąca się z tych owoców
w czasie ich suszenia. Można podawać dzieciom po 12 miesiącu życia.
DAKTYLE – bogate w magnez, potas
oraz witaminy A, B1, B2 i P; zawierają
naturalne salicylany, (związki o działaniu podobnym do aspiryny) zapobiegające zakrzepom oraz zawałom
serca; są bogate w cukry proste, które nie wymagają procesu trawienia,
dlatego od razu są wchłaniane przez
organizm; 10-15 daktyli dostarczy
nam sporej porcji żelaza. Można
podawać dzieciom po 12 miesiącu
życia.
Myślę, że warto zamienić batonik na
garść tych słodkości. Przyniosą nam
oraz naszym dzieciom o wiele więcej
korzyści niż atakujące nasz zewsząd
pięknie zapakowane słodkości.
DaS
Uwielbiam jego zapach. Jest połączeniem piżma i czegoś jeszcze. Nie wiem co to, ale gdy mi
źle biorę go na ręce i tulę się do
jego szyi i wdycham. A on zastyga tak i cierpliwie czeka kiedy mi
przejdzie.
To nie prawda, że koty nie potrzebują nas ludzi, że są samowystarczalne. Może są mniej wymagające, bo nie trzeba wychodzić
z nimi na dwór, ale tak samo jak
psy czekają na uczucie, które
trzeba im okazywać. Przez lata,
które wspólnie dzielimy dokładnie znam jego „mimikę” i on też
dokładnie rozpoznaje moje zachowanie, mój głos. Kiedy mówię
za głośno potrafi do mnie przyjść
i dać do zrozumienia, że nie życzy
sobie takiego zachowania. Lubi
jak robię mu kulki ze sreberka do
zabawy, które potem zbieram po
całym mieszkaniu. Nie znosi jak
odkurzam, i jak ścielę łóżko. Zawsze o wszystkim wie, nic mu nie
umyka.
Także drogi Czytelniku kot to
wspaniały kompan, który staje się nagle członkiem rodziny.
Szybko zawładnie Twoim sercem
więc dokładnie zastanów się czy
jesteś gotowy na takie poświęcenie. W zamian jednak dostaniesz
cudowne mruki o 6 rano prosto
do ucha. Czy jesteś na to gotowy?
Właścicielka Kota
8
SZNURÓWKA
Krzyżówka doświadczalna
Młody agronom ogląda sad i poucza właściciela:
Pan ciągle pracuje starymi metodami. Będę zdziwiony, jeśli z tego
drzewa uda się panu uzbierać choćby 10 kg jabłek.
- Ja też będę zdziwiony, gdyż zawsze zbierałem z niego gruszki.
- Wyobraź sobie, wczoraj w cyrku byłem świadkiem, jak lew pożarł
swego pogromcę! Co za straszny dramat!
- Rozumiem, kazano dopłacić wam za ten nadprogramowy
numer?
- Ależ nie...
- To gdzie ten dramat?
„Wśród ludzi jest więcej kopii niż oryginałów”
Pablo Picasso
„Gdyby ludzie robili tylko to, co wyglądało na możliwe,
do dzisiaj siedzieliby w jaskiniach”
Stanisław Lem