Dobre przykłady. Raport 2005
Transkrypt
Dobre przykłady. Raport 2005
RAPORT ODPOWIEDZIALNY BIZNES W POLSCE Dobre przykłady Forum Odpowiedzialnego Biznesu 1% Koordynatorzy wydania: Marzena Jagielska Oksana Świerczyńska Redakcja: Marzena Jagielska Bolesław Rok Współpraca: Liliana Anam-Skórczewska Joanna Gabrysiak Sylwia Lewandowska Dorota Lisowska Paweł Łukaszewicz Monitoring rynku: Zespół Forum Odpowiedzialnego Biznesu ODPOWIEDZIALNY PODATEK Monitoring mediów: Joanna Gabrysiak Marzena Jagielska – na podstawie materiałów dostarczonych przez Źródło materiałów: Materiały własne firm Informacje prasowe Serwisy WWW Zdjęcia: Alx Sanchez, Olga Figurska, Andrea Kahle, Nick Benjaminsz, Vinícius Zimmer, Les Powell, Pierre-André Vullioud, LotusHead, Matthew Maaskant, Anka Draganski, Virag Vig Copyright by Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Warszawa 2006 Wszelkie prawa zastrzeżone. ISBN 83-920938-2-8 Forum Odpowiedzialnego Biznesu KTO? W IMIĘ CZEGO? CZYJEGO? NR KONTA: Organizacja Pożytku Publicznego Bank Handlowy S.A. 07 1030 1582 0000 0008 1025 4009 dopisek: „jeden procent na Forum” Wydawca: Forum Odpowiedzialnego Biznesu ul. Myśliwiecka 10/2 00-459 Warszawa Tel. +48 [22] 627 18 71 Tel./fax: +48 [22] 627 18 72 e-mail: [email protected] www.odpowiedzialnybiznes.pl Opracowanie graficzne: Olga Figurska www.lunatikot.pl Druk: Drukarnia w Oficynie, ul. Kredytowa 4, 00-062 Warszawa e-mail: [email protected] SPIS TREŚCI Słowo wstępne 3 ........................................................................ Jaki to był rok dla odpowiedzialnego biznesu w Polsce? Bolesław Rok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 ooo Nauka kościoła a koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu Maciej Zięba OP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Strategia Lizbońska – co nowego dla biznesu? Danuta Hübner, Komisarz ds. Polityki Regionalnej 8 ....................... Wizerunek przedsiębiorców w społeczeństwie Henryka Bochniarz, Prezydent Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Zrównoważony rozwój Beata Wiszniewska, Regionalne Centrum Ekologiczne na Europę Środkową i Wschodnią, Dyrektor Regionalny na kraje UE . . . . . . . . . . 11 Co przedstawiciele firm sądzą o odpowiedzialności społecznej biznesu? Badanie Banku Światowego Piotr Mazurkiewicz, Bank Światowy, Specjalista ds. Odpowiedzialności Społecznej Biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 DOBRE PRZYKŁADY Biznes a miejsce pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Biznes a rynek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Biznes a społeczeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 KALENDARIUM WYDARZEŃ Forum Odpowiedzialnego Biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kampanie społeczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Konferencje, seminaria, spotkania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Konkursy, inicjatywy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Raporty, badania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 56 57 58 59 FORUM ODPOWIEDZIALNEGO BIZNESU O Forum Odpowiedzialnego Biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Program Partnerstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Liga Odpowiedzialnego Biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 61 62 63 Indeks firm i dobrych przykładów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 1 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 Słowo wstępne C Corporate Social Responsibility (CSR), czyli odpowiedzialność społeczna biznesu, stanowi już integralną część polityki gospodarczej Unii Europejskiej. Europejska definicja tej koncepcji jest uwarunkowana nie tylko różnicami kulturowymi i formą rządów. Na jej kształt duży wpływ miała i ma obecna sytuacja gospodarcza Starego Kontynentu. W obliczu globalnych zmian rynkowych, zachodzą też wyraźne zmiany w interpretacji pojęcia kapitału, przy jednoczesnej ekspansji liberalizacji rynkowej. Wysoko rozwinięta technologia minimalizuje nakłady siły fizycznej potrzebnej do produkcji towaru i usług. Kapitał jako tangible value traci na wartości przy wzroście intangible value. Kapitalizm materialny ustępuje kapitalizmowi intelektualnemu. Unia Europejska konkuruje z innymi wiodącymi gospodarkami światowymi, opartymi na nowych technologiach. Zgodnie z założeniami Strategii Lizbońskiej, wzrost konkurencyjności gospodarki europejskiej ma być osiągnięty w oparciu o wiedzę. Stąd także europejska wersja społecznej odpowiedzialności biznesu przykłada szczególną wagę do szeroko pojętej edukacji jako czynnika wzrostu konkurencyjności. Niniejsza publikacja jest czwartą edycją rocznego raportu „Odpowiedzialny biznes w Polsce”. Raport ten jest próbą odnalezienia „polskich dróg” odpowiedzialności społecznej biznesu. W jaki sposób koncepcja CSR jest rozumiana w warunkach gospodarki postkomunistycznej? Czy istnieją podobieństwa w podejściu do CSR między państwami dawnego bloku? Jakie wyzwania stoją przed małymi i średnimi przedsiębiorstwami? Jaki wpływ na polską przedsiębiorczość ma nauka kościoła katolickiego? Czy zarządzanie ochroną środowiska w Polsce wciąż jawi się jako wiedza niewykorzystana? Sercem naszej publikacji jest zbiór dobrych przykładów nadesłanych przez firmy, z których wybraliśmy te najciekawsze. Zostały one przedstawione w ramach trzech głównych obszarów: miejsce pracy, rynek i społeczeństwo. Wyróżnione przez nas praktyki, za które, ani nie rozdajemy nagród, ani nie przyznajemy dyplomów, prezentujemy Państwu jako dowód, że można czynić dobro, wcale nie tracąc konkurencyjności. To właśnie odpowiedzialny biznes jest bardziej konkurencyjny. Mamy nadzieję, że nawet jeśli nie wezmą Państwo z nich przykładu, to przynajmniej bedą mogły posłużyć za punkt wyjścia do rozważań nad nowym wymiarem współpracy biznesu z różnymi grupami interesariuszy. Na końcu raportu zamieściliśmy kalendarium najważniejszych wydarzeń zeszłego roku dotyczących społecznej odpowiedzialności biznesu. Natomiast na marginesach, obok dobrych przykładów, znajdą Państwo najciekawsze - naszym zdaniem - wycinki prasowe, poświęcone tej tematyce. Życzymu Państwu dobrej lektury i dorodnych owoców własnej pracy! Marzena Jagielska Forum Odpowiedzialnego Biznesu w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 3 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 Jaki to był rok dla odpowiedzialnego biznesu? G ospodarka w Polsce powoli się rozkręca – donosiły media przez cały ubiegły rok, opisując różne przejawy ożywienia. Zdecydowanie rozwinął się w tym czasie rynek kapitałowy, a polskie firmy umiejętnie korzystając z kapitału i wiedzy, coraz odważniej budowały swoją pozycję w Unii Europejskiej. Wielkich katastrof gospodarczych na szczęście w Polsce nie było, chociaż niektórzy je zapowiadali, nie było też takich katastrof na świecie, chociaż ludzkich tragedii nie zabrakło. Czy jednak firmy w Polsce stały się bardziej odpowiedzialne? Niestety, ubiegły rok do przełomowych pod tym względem zdecydowanie nie należał. Ale zamiast przełomów, było dużo dobrej, systematycznej pracy. Chociaż efekty – jak to zwykle w życiu bywa – można oceniać rozmaicie. Przede wszystkim, sam termin CSR, czyli społeczna odpowiedzialność biznesu lub po prostu odpowiedzialny biznes, znalazł swoje stałe miejsce w języku biznesowym. Mógłbym nawet powiedzieć więcej, termin CSR został przejęty przez biznes. Szczególnie pracownicy działów PR, którzy zawsze są najbardziej wrażliwi i czuli na wszelkie nowe instrumenty pozwalające wzmacniać budowanie wizerunku firmy, zaczęli posługiwać się tym terminem na co dzień. Gdy czytam, że „CSR jest nowym narzędziem PR”, bądź „elementem strategii PR”, to zastanawiam się, czy przypadkiem kreowanie wizerunku nie zaczęło zastępować rzeczywistej odpowiedzialności biznesu wobec swoich interesariuszy w praktyce. Gdy słyszę, że dana firma rozwija „programy CSR”, to od razu stawiam pytanie o to, czym różni się ten modny termin od dawniej używanych: filantropia, dobroczynność, działalność społeczna, sponsoring. Czasem też mam wrażenie, że niektóre firmy powinny więcej zajmować się finansowaniem rozwoju swoich pracowników, a mniej – albo dopiero w drugiej kolejności – finansowym wsparciem zawodów sportowych czy koncertów. Choć to też przecież ludziom jest potrzebne. Nie chodzi mi jednak o to, aby krytykować „niewłaściwe” rozumienie CSR, podkreślam tylko trwający obecnie w Polsce wielki zamęt pojęciowy wokół koncepcji odpowiedzialności w biznesie. Jest to zdecydowanie pozytywny objaw, bo oznacza, że CSR wyszedł już z salonów i trafił na łamy branżowych pism biznesowych, trafił na posiedzenia zarządów, różnych departamentów i zespołów projektowych w wielu firmach. To bardzo ważny etap w przenikaniu idei odpowiedzialności do biznesu. W mojej, prywatnej klasyfikacji to już etap piąty. 4 www.odpowiedzialnybiznes . pl Pierwszy etap to była obojętność, milczenie i całkowity brak zainteresowania. W drugim etapie CSR budziło niechęć, a czasem wręcz sprzeciw i agresję ze strony większości liderów biznesu, czy publicystów ekonomicznych, owładniętych ideą niewidzialnej ręki rynku, rozwiązującej wszystkie problemy. Trzeci etap, to zainteresowanie, a nawet wręcz moda na werbalne podkreślanie, przy różnych, publicznych okazjach, znaczenia zasad etyki i odpowiedzialności społecznej, leżących u podstaw działania każdej, szanującej się firmy. Czwarty etap to rozwój konkretnych, choć cząstkowych projektów, obejmujących jakiś znaczący obszar funkcjonowania firmy. Obecny, piąty etap, to próba wiązania CSR z innymi strategiami realizowanymi w firmie, strategią komunikacyjną, personalną, marketingową, czy np. strategią ładu korporacyjnego. To właśnie etap chaosu i zamętu, bo uzewnętrzniają się rozmaite animozje pomiędzy poszczególnymi działami w firmach, różnice w kulturze organizacyjnej, czy naturalne różnice branżowe. Warto jednak podkreślić, że polska gospodarka przechodzi bardzo przyśpieszony kurs dojrzewania. Na rynkach rozwiniętych etapy te trwały przez całe dziesięciolecia, a w Polsce – tylko kilka lat. Chociaż pojawiały sie też firmy, które „wychodziły przed szereg”, z różnych zresztą powodów, i prezentowały dojrzałą postawę, wyprzedzając rynek. Warto wspomnieć o ABB, które przeprowadzało formalny dialog z interesariuszami w 2000 roku, czy Elektrowni Opole, która wdrożyła standard zarządzania odpowiedzialnością społeczną SA8000 już w roku 2001. Także partnerzy Forum Odpowiedzialnego Biznesu to w zdecydowanej większości firmy, które – w zakresie CSR – wyprzedziły rynek. Trudno przewidywać przyszłość, ale jeżeli przyjmiemy założenie, że gospodarka w Polsce rozwija się w dużej mierze zgodnie z tendencjami widocznymi na rynkach rozwiniętych, to po etapie chaosu powinien rozpocząć się etap profesjonalnych, całościowych zmian systemów zarządzania w zgodzie z zasadami odpowiedzialnego biznesu. Czy tak będzie w Polsce – nie wiem, ale przypuszczam, że wkrótce CSR może sprofesjonalizować się, tak jak to miało miejsce w przypadku zarządzania jakością, czy środowiskiem, i stać się uznanym powszechnie obszarem zarządzania, ze swoimi specjalistami na poziomie poszczególnych firm i grupą ekspertów, prowadzących całościowe programy doradcze i szkoleniowe. I wtedy CSR będzie nowoczesnym wyznacznikiem konkurencyjności firmy. RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 Ale czas opuścić grząski teren prognozowania, bo chociaż jestem aktywnie uczestniczącym obserwatorem procesu rozwoju CSR w Polsce i na świecie, to przecież mogę się mylić, gdyż etap profesjonalizacji, dojrzewania może wcale tak szybko nie nastąpić, z powodu różnych, nieprzewidywalnych teraz zawirowań na rynku polskim, czy europejskim. Dojrzewanie polskiego biznesu to jednak bardzo skomplikowany proces – jak napisał kiedyś prof. Witold Orłowski. Zamiast więc prognozować, chciałbym wskazać na najbardziej znaczące wydarzenia z zakresu CSR w ubiegłym roku. Zastrzegam, że to zdecydowanie subiektywna ocena. Rewolucja terminologiczna Zacznę od poziomu globalnego, bo i CSR jest zjawiskiem globalnym. Otóż, w ubiegłym roku termin CSR, w swoim podstawowym znaczeniu, zaczął powoli zanikać. Zamiast tego, zarówno w kręgach praktyków jak i teoretyków biznesu, znaczenia nabrał termin CR (Corporate Responsibility), czyli odpowiedzialność w biznesie. Bo przecież nie chodzi w tym paradygmacie zarządzania o jakąś szczególną odpowiedzialność wyłącznie natury społecznej, ale przede wszystkim – biznesowej, o odpowiedzialność za produkt, odpowiedzialność wobec rynku, partnerów biznesowych, klientów, pracowników i wielu innych grup. Ci zaś, którzy nie potrafili rozstać się z tym wciąż modnym terminem CSR, wrócili do koncepcji prof. Edwarda Freemana sprzed 20 lat, i rozwinęli termin CSR jako Corporate Stakeholder Responsibility. Skrót ten sam, ale znaczenie inne, bo teraz chodzi o odpowiedzialność wobec wszystkich grup interesariuszy, o zarządzanie relacjami, o budowanie odpowiedzialnych relacji między ludźmi. Przy takim rozumieniu widać wyraźnie, że CSR to nie budowanie wizerunku, ale strategia zarządzania firmą na wszystkich jej poziomach, strategia, która wymaga innowacyjnych rozwiązań. CSR w Komisji Europejskiej Drugie znaczące wydarzenie dotyczy tego, co działo się z CSR w Komisji Europejskiej, a właściwie tego, co się nie stało. Przez cały rok różne środowiska biznesowe i pozarządowe oczekiwały długo zapowiadanej „Komunikacji” Rady Europejskiej na temat CSR. Termin ogłoszenia wielokrotnie przekładano, przy różnych spotkaniach pojawiały się sugestie, że cały obszar CSR ma zostać ujęty w postaci dyrektyw, i powoli wprowadzany do prawa poszczególnych krajów. Mówiono o presji wywieranej przez związki zawodowe na poziomie UE i o tym, że dobrowolnie wprowadzane przez różne firmy zasady odpowiedzialności w relacjach z interesariuszami to często tylko „mydlenie oczu”, że sektor biznesu powinien być bardziej „zachęcany” przez rozmaite instrumenty prawne do odpowiedzialności za dobrobyt społeczny i realizację Strategii Lizbońskiej. Na szczęście nic z tego nie wyszło. CSR pozostał obszarem nie obligatoryjnej działalności firm, takiej, gdzie liczy się innowacyjność i konkurencyjność. W trakcie pisania tego tekstu dowiedziałem się ze „źródeł dobrze poinformowanych”, że oczekiwany dokument ukaże się pod koniec marca i przypieczętuje stanowisko Komisji, że CSR nie będzie obszarem żadnych regulacji unijnych. Warszawa w centrum ruchu CSR Wracając na poziom krajowy, chcę zwrócić uwagę przede wszystkim na to, co wzmocniło naszą pozycję na świecie. Na jesieni zjechali do nas przedstawiciele Caux Round Table, jednej z pierwszych inicjatyw odpowiedzialnego biznesu o wymiarze globalnym, by właśnie w Warszawie dyskutować kierunki rozwoju CSR. A w grudniu, na zaproszenie Centrum Etyki Biznesu i European Academy of Business in Society, ponad dwustu najlepszych profesjonalistów z różnych obszarów CSR, dosłownie z całego świata, spotkało się tu, by zaprezentować główne tendencje rozwojowe odpowiedzialnego biznesu w kontekście konkurencyjności gospodarki europejskiej. W ten sposób Polska stała się istotnym punktem ma mapie CSR. A obu wydarzeniom wsparcia udzieliło Forum Odpowiedzialnego Biznesu. CSR w świecie akademickim Również w polskim życiu naukowym, CSR staje się powoli istotnym tematem badań i wykładów, także dzięki tym międzynarodowym kontaktom. Studenci podejmujący naukę na różnych poziomach, od licencjatu po MBA, mogą znaleźć coraz lepiej przygotowywane programy nauczania etyki i odpowiedzialności biznesu, w coraz większym stopniu oparte na polskich kazusach i doświadczeniach. Szczególnie mnie cieszy fakt, że właśnie w ubiegłym roku rozpoczęły się comiesięczne spotkania grupy kilkunastu osób z całej Polski, które przygotowują swoje rozprawy doktorskie na temat odpowiedzialności w biznesie. Osoby te starają się umiejętnie łączyć rozległą wiedzę na temat CSR z codziennością polskiego biznesu. Pierwszy doktorat na temat CSR został już obroniony w Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 5 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 Przejrzystość kampanii społecznych W środowisku polskiego biznesu nie było – jak już pisałem – żadnych przełomowych wydarzeń, ale raczej mieliśmy do czynienia z systematycznym dojrzewaniem. Wiele firm konsekwentnie rozwijało i poszerzało swoje realizowane już projekty, zarówno wobec pracowników, otoczenia społecznego, jak i nakierowane na rynek. Warto zwrócić uwagę na coraz lepsze dopasowywanie projektów do strategii obecności firmy na rynku. Firmy coraz rzadziej wmawiają opinii publicznej, że angażują się w projekty społeczne wyłącznie z potrzeby czynienia dobra dla innych. Jak pokazało badanie przeprowadzone na zlecenie Forum Odpowiedzialnego Biznesu i Danone w ubiegłym roku, respondenci nie wierzą w altruistyczną motywację firm. I dobrze, bo CSR ma być strategią win-win, a nie działalnością dobroczynną. W pełni rozumiem, z biznesowego punktu widzenia, że Telekomunikacja Polska skupia się na edukacji internetowej, dystrybutor farmaceutyczny Torfarm współpracuje z aptekami, a PZU organizuje kampanie społeczne, by zmniejszyć ilość wypadków na drogach. Jestem też przekonany, że przyszli pracownicy odpowiedzialnych firm, a obecnie będący ciągle jeszcze studentami, uczestniczącymi w gorących dyskusjach organizowanych w całej Polsce przez Ligę Odpowiedzialnego Biznesu, strategiczne partnerstwo będą rozumieć jeszcze lepiej. Praca od podstaw Z innych wydarzeń w świecie biznesu, chciałbym zwrócić uwagę na wprowadzenie w ubiegłym roku systemu zarządzania społeczną odpowiedzialnością, zgodnego z wymaganiami normy SA8000, przez Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych. Wyraźnie widać też znaczącą pracę w zakresie wdrażania programów etycznych, podjętą m.in. przez ABB, BP, PKN Orlen, Procter&Gamble, Telekomunikację Polską, Polkomtel. Można powiedzieć, że firmy te poszły drogą zaproponowaną już kilka lat temu przez Schenker (d. Spedpol). Bo to właśnie w tej firmie – po raz pierwszy w Polsce – włączono wszystkich pracowników w proces przygotowywania programu etycznego. W ubiegłym roku Schenker znowu zaskoczył pozytywnie i opublikował swój raport społeczny 2004/2005 „Ekonomia, etyka, ekologia”. Wprawdzie na rynku polskim pojawiło się jeszcze kilka innych raportów CSR (np. bardzo profesjonalny Raport CSR 2005 firmy DHL, czy całkiem dobry raport Polpharmy „Odpowiedzialność społeczna”), to raport firmy Schenker jest chyba najlepiej dopasowany do polskich realiów CSR, wyznaczając standardy dla innych firm. Dziennikarze lubią CSR Odpowiedzialny biznes, w różnych swoich aspektach, coraz częściej znajduje miejsce w mediach. To cieszy, zważywszy na fakt, że media dysponują w Polsce ogromnym potencjałem zaufania społecznego, szczególnie w obliczu słabo wykształconych struktur społeczeństwa obywatelskiego. Różna jest jakość tych publikacji, ciągle jeszcze mamy do czynienia z sytuacjami, gdy dziennika- 6 www.odpowiedzialnybiznes . pl rze piszą w sposób nierzetelny i przesadnie krytyczny o biznesie w ogóle, i konkretnych firmach w szczególności, nie uświadamiając sobie negatywnych konsekwencji społecznych. Bo Polacy – jak wskazują na to różne badania – często nie dostrzegają żadnych korzyści płynących z działalności prywatnych firm i mają ciągle ambiwalentny stosunek do przedsiębiorczości w ogóle. To, w jaki sposób można wspierać dobre praktyki w przedsiębiorstwach, a zmuszać do poprawy tych, którzy nie przestrzegają nawet podstawowych zasad odpowiedzialności, jest ciągle aktualnym pytaniem skierowanym do dziennikarzy i wydawców. Ale też nie pojawiła się jeszcze w Polsce potrzeba debaty na temat roli biznesu w nowoczesnym społeczeństwie – choć warto dodać, że w ubiegłym roku taka debata miała miejsce w wielu krajach UE, zapoczątkowana m.in. przez serię kontrowersyjnych artykułów na łamach The Economist. Ducha tej debaty dobrze oddaje tekst prof. Janiny Filek „Jeśli biznesem biznesu jest biznes”, umieszczony na łamach „Ucha Igielnego”, dodatku do Tygodnika Powszechnego, ukazującego się pod patronatem Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Przebudzenie konsumentów W otoczeniu biznesu coraz więcej też słychać o budzącej się świadomości konsumentów na rynku polskim. Do tej pory był to zdecydowanie najsłabszy punkt w rozwoju odpowiedzialnego biznesu, a wiele firm podkreślało, że CSR ich nie interesuje dopóty, dopóki konsumenci nie zaczną tego doceniać. I oto w ubiegłym roku ukazały się wyniki pierwszego badania na temat jakości raportów CSR w Polsce, przeprowadzonego przez Stowarzyszenie Konsumentów Polskich. Możemy tam przeczytać, że „konsumencki aspekt CSR jest w raportach poruszany rzadko i w niewielkim zakresie”. O rosnących jak na drożdżach programach edukacyjnych dla konsumentów mówili zaś na konferencji, zorganizowanej przez Centrum Etyki Biznesu, rzecznicy konsumentów z całej Polski. Mieliśmy też do czynienia z mniej lub bardziej nagłośnionymi bojkotami konsumenckimi konkretnych produktów lub firm. Nie chcę oceniać, czy były one prowadzone w słusznej sprawie, czy nie – bo tutaj akurat nie jest to ważne. Chodzi o upowszechnienie podstawowego instrumentu wywierania wpływu na firmę, który do tej pory właściwie w ogóle nie istniał w naszej przestrzeni publicznej. Oznacza to, że konsumenci przypominają o sobie, o rosnących oczekiwaniach wobec firm, również takich oczekiwaniach, które dotyczą tego, co dzieje się w firmie, zanim produkt trafi na półkę sklepową. Rok 2005 nie był zatem okresem przełomowym, ale to, co się wydarzyło, z pewnością spowoduje istotne skutki, widoczne w latach następnych. Mam nadzieję, że profesjonalizacja CSR nastąpi w miarę szybko, z korzyścią dla polskiej gospodarki i wszystkich jej interesariuszy. Bolesław Rok RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 Nauka kościoła a koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu Z Maciejem Ziębą OP rozmawia Paweł Łukaszewicz z Forum Odpowiedzialnego Biznesu Paweł Łukaszewicz: Jaki jest model państwa i gospodarki w nauce Kościoła? Czy bliższy jest mu liberalizm wolnorynkowy, czy może raczej model państwa socjalnego, opiekuńczego? O. Maciej Zięba: Zarówno gospodarka przedsiębiorczości, a więc coś więcej niż wolnorynkowa gospodarka, jak i demokracja współcześnie rozumiana, są produktami kultury chrześcijańskiej. Liczy się tu indywiduum, osoba, która ma swoją godność, rozumność, wolność i wchodzi w relacje z innymi, gdyż jest bytem społecznym. Takie rozumienie osoby sprzyja żywotnej demokracji i rozwijaniu gospodarki wolnorynkowej. Ta jednak nie polega tylko na wolnej wymianie, ale na zaprzężeniu ludzkiej kreatywności i ludzkiej zdolności do współpracy. W swoim nauczaniu społecznym, zwłaszcza w Centesimus Annus, Jan Paweł II pokazuje, że przedsiębiorczość i wolnorynkowa ekonomia są miejscami twórczymi, w których chrześcijanin może budować różnego rodzaju dobra. Nie jest to oczywiście bezwarunkowe. Można wolny rynek zrobić miejscem bezosobowej dehumanizacji, walki bezlitosnych sił, gdzie zwycięzcami są najbardziej brutalni, a wszyscy inni są wykorzystywani przez nich. Może się to udawać przez jakiś czas, ale nie na długo. PŁ: Jakie więc cechy powinny wyróżniać dobrego chrześcijanina i zarazem przedsiębiorcę? MZ: Przede wszystkim powinien on postępować etycznie, to znaczy być kompetentnym i uczciwym. Wolny rynek opierać się musi na założeniu, że ludzie starają się być uczciwi. Oczywiście zawsze zdarzy się ktoś nieuczciwy, ale jeśli powoduje to tylko zaburzenie systemu, to pół biedy. Natomiast gdyby było to włączone w system, wolna gospodarka nie mogłaby funkcjonować. Przedsiębiorca, o którym mówimy, po pierwsze, stara się więc w sposób kompetentny i uczciwy odnieść sukces w grze wolnorynkowej. Po drugie, nie jest niewolnikiem tej gry. Docenia jej wartość dla ludzkiego życia, ale nie jest nią owładnięty. Dostrzega jeszcze inne wymiary – rodzinny, przyjaźni, odpoczynku i relacji z Panem Bogiem. Dopiero te połączone wymiary dają człowieczeństwo. Po trzecie zaś, nasz przedsiębiorca wie, że są na wolnym rynku ludzie, którzy z różnych powodów sobie nie radzą i że są obszary nie wolnorynkowe, jak np. muzea, które przecież nie mogą być podmiotami konkurencji. Dlatego stara się wspierać, proporcjonalnie do swoich możliwości, tych ludzi i te dziedziny. PŁ: Ale jak się to przekłada na rzeczywistość polskiej gospodarki? Wg badania CBOS z sierpnia ubiegłego roku, 95% Polaków deklaruje wyznanie rzymskokatolickie. Czy sądzi ojciec, że polski przedsiębiorca, jako przedstawiciel tej ogromnej większości, jest taką właśnie osobą? MZ: Nie można zrobić takiego prostego przełożenia. Dwadzieścia lat temu też 95% społeczeństwa deklarowało wiarę katolicką, ale gospodarka była tak idiotyczna, że nie obejmowano jej refleksją etyczną. Teraz dopiero się uczymy, że zasady etyczne obowiązują także w sferze ekonomii i tu zauważyć już można pozytywne zmiany. Piętnaście lat temu kopiowanie programów i CD było czymś absolutnie naturalnym, a dzisiaj każdy jest świadomy, że jest to forma kradzieży i to jest ważna zmiana w mentalności. Spotykam wielu biznesmenów, ludzi średniej generacji i młodszych, którzy widzą to, o czym mówiliśmy – że mogą postępować etycznie, a nie koniecznie iść na skróty, że życie jest jedno i warto widzieć całe jego bogactwo, a nie tylko perspektywę kariery zawodowej, oraz że powinni wspierać innych. I takich ludzi jest coraz więcej, z czego się ogromnie cieszę. PŁ: A czy nie sądzi ojciec, że wiele możliwości czynienia dobra uniemożliwia złe prawodawstwo? Weźmy chociaż przykład piekarza z Legnicy, który niesprzedane pieczywo rozdawał biednym, czym naraził się fiskusowi. MZ: Bez wątpienia. Ta sprawa, jak również innych piekarzy, którzy postępują etycznie i zamiast wyrzucić chleb na śmietnik, rozdają je biednym, jest skandalem. Żyjemy w końcu w kraju, w którym kruszynę chleba podnoszą z ziemi przez uszanowanie. Tak, na tym przykładzie widać, że czasami prawodawstwo jest idiotyczne. Polska jest jednak krajem wolnym i prawo można zmieniać metodami demokratycznymi. Musimy walczyć z tego rodzaju absurdami i starać się ograniczać ingerencję państwa w ekonomię. Bo im większy wpływ państwa na ekonomię, im te styki są szersze i głębsze, tym bardziej powiększane są obszary korupcji. Nie chodzi oczywiście o ścisłą separację i całkowite oddzielenie tych sfer, bo to jest niemożliwe, ale ograniczenie, zwłaszcza takich miejsc, gdzie są koncesje, pozwolenia, kontrole itd. Kontrolami, absolutnie legalnymi, można zabić każdą firmę. PŁ: Chciałbym na koniec zapytać ojca o ideę odpowiedzialności przedsiębiorstw. Czy, zdaniem ojca, ta stosunkowo młoda idea wpisuje się w wielowiekową tradycję nauki społecznej Kościoła? MZ: Bardzo dobrze się wpisuje. Pokazuje, że przedsiębiorca nie żyje w próżni, że żyje w środowisku ekologicznym i, to określenie Jana Pawła II, ekologii ludzkiej – wpływamy na ludzi, z którymi pracujemy, współpracujemy, wśród których żyjemy. Odpowiedzialny biznes to nazywanie innymi słowy tego samego kierunku. Widzę w nim szansę na twórczy dialog świata ekonomii i przedsiębiorczości z Kościołem. Gdy dwadzieścia lat temu zaczynałem studiować, podstawowe zasady nauczania społecznego Kościoła, jak dobro wspólne, solidarność, pomocniczość, uważano za anachroniczne, kościelne prawidła. Teraz te wszystkie zasady przeżywają swój renesans właśnie w idei społecznej odpowiedzialności. Stopniowo dochodzi także do świadomości biznesu, że nie jest on grą, która jedynie pożera słabszych, ale że świat ma wiele innych wymiarów, w których biznes także jest graczem. I z tego powinniśmy się cieszyć. w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 7 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 Strategia Lizbońska – co nowego dla biznesu? B lisko sześć lat temu, na szczycie Rady Europejskiej w Lizbonie, państwa członkowskie przyjęły plan działań, który miał odwrócić proces pogarszania się konkurencyjnej pozycji Unii Europejskiej. U podstaw tej decyzji leżało przyspieszenie rozwoju gospodarczego Stanów Zjednoczonych i niezdolność Unii Europejskiej do pójścia tą samą drogą. Elementami sukcesu gospodarki USA w drugiej połowie lat 90. były spadek bezrobocia – do poziomu około 4%, najniższego od lat 60. – i szybki wzrost oparty na dwóch nowych czynnikach: ICT i innowacje technologiczne. To dlatego kluczowymi celami Strategii Lizbońskiej stała się budowa gospodarki opartej na wiedzy, co miało prowadzić do wzrostu produktywności, oraz zwiększenie poziomu zatrudnienia, jako sposobu na utrzymanie (i finansowanie) europejskiego modelu społecznego. Oczywiście, miała temu towarzyszyć odpowiednia polityka makroekonomiczna oraz dalsze postępy integracji w ramach Jednolitego Rynku. Z punktu widzenia firm również nie był to czas stracony – podjęto wiele działań służących poprawie sytuacji MSP i wspieraniu przedsiębiorczości; na agendzie Unii stanęły takie problemy, jak ocena skutków regulacji czy lepsze prawo dla przedsiębiorców. Wzrosło również znaczenie przedsiębiorców w dialogu społecznym. Jednocześnie pojawiły się nowe elementy – przede wszystkim wzrost konkurencji ze strony takich państw, jak Chiny, Indie i Brazylia. W maju 2004 roku miało również miejsce rozszerzenie, które z jednej strony, poprawiło pozycję konkurencyjną Unii w gospodarce światowej, a z drugiej, poprzez wzrost konkurencji wewnątrz UE, przyspieszyło tempo przemian strukturalnych w „starych” państwach Unii Europejskiej. Ten niejednoznaczny obraz był punktem wyjścia dla nowej Komisji Europejskiej, która jako podstawowy cel postawiła sobie rewitalizację Strategii Lizbońskiej. Pierwszym krokiem Komisji było przeprowadzenie jasnego podziału zadań między Unią Europejską a państwami członkowskimi, tak by działania wspólnotowe i narodowe wzajemnie się uzupełniały. Bilans pięciu lat wdrażania Strategii Lizbońskiej jest, jak wiemy, nie najlepszy. Przyczyna tego jest dwojaka. Po pierwsze, słuszna diagnoza została przełożona na nadmierną liczbę „politycznie poprawnych” celów, których jednoczesna realizacja – choćby ze względu na ograniczone możliwości budżetów krajowych – była niemożliwa. Po drugie, wymagały one przede wszystkim działań na szczeblu narodowym. Działania te były przy tym często niepopularne, ponieważ wiązały się z reformą rynków pracy czy koniecznością gruntownej reorientacji wydatków publicznych. Na szczeblu narodowym podstawowym elementem nowego podejścia są narodowe programy reform, które definiują najważniejsze cele związane ze Strategią Lizbońską oraz sposoby ich realizacji. Określają one te priorytety – na poziomie makro i mikro oraz w odniesieniu do rynku pracy – których realizacja jest niezbędna dla zwiększenia konkurencyjności gospodarek państw członkowskich. Unia zdecydowała się więc na wdrażanie Strategii metodą otwartej koordynacji, opierającą się na publikowanych przez Komisję porównaniach, wskaźnikach i rankingach, w nadziei, że pod ich wpływem państwa członkowskie zdecydują się na podjęcie konkretnych działań. Tak się jednak nie stało. Peer pressure – czyli, w swobodnym tłumaczeniu, nacisk grupy rówieśniczej – nie wystarczył, by politycy zaryzykowali przeprowadzenie niepopularnych reform. Na poziomie wspólnotowym Komisja zredukowała liczbę celów Strategii oraz podjęła działania dla pełnego wykorzystania synergii między politykami, które do tej pory funkcjonowały w dużym stopniu niezależnie od siebie. Chodzi tu przede wszystkim o ogólne wytyczne polityki gospodarczej oraz Europejską Strategię Zatrudnienia. Również pozostałe polityki – takie jak polityka podatkowa czy ochrona środowiska – zostały ściślej powiązane ze wzrostem gospodarczym i zatrudnieniem. Myślę jednak, że nie mają racji ci, którzy twierdzą, że Strategia Lizbońska okazała się porażką. Nastąpiło przecież dalsze zaawansowanie integracji w ramach Jednolitego Rynku – szczególnie w odniesieniu do usług finansowych, transportu i energii – innowacyjność znalazła się w centrum polityki gospodarczej Unii i polityk narodowych; kilka państw członkowskich już teraz osiągnęło cele wyznaczone na rok 2010 w odniesieniu do poziomu zatrudnienia czy nakładów na naukę i badania. Ale zmiany na tym się nie kończą. W końcu stycznia br. Komisja przyjęła tzw. Annual Progress Report, który będzie jej wkładem do wiosennego szczytu Rady Europejskiej, poświęconego Strategii Lizbońskiej. Znalazła się w nim ocena narodowych programów reform, a także propozycje konkretnych działań na szczeblu narodowym i wspólnotowym. Co ważne, począwszy od 2007 roku, elementem Raportu będą także rekomendacje Komisji dla polityki gospodarczej państw członkowskich. 8 www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 Co nowego Komisja proponuje unijnym przedsiębiorcom? Na przykład, poprawę warunków działania przedsiębiorstw poprzez lepszą legislację i pełniejszą ocenę skutków regulacji dla biznesu. Do końca 2007 roku państwa członkowskie mają wdrożyć metodologię pozwalającą na ocenę kosztów administracyjnych związanych z wdrożeniem krajowego prawa. Do tego samego, w odniesieniu do ustawodawstwa wspólnotowego, zobowiązała się Komisja. Inne działania obejmują zobowiązanie państw członkowskich do stworzenia, także do końca 2007 roku, „jednego okienka”, w którym będzie możliwe załatwienie wszystkich formalności niezbędnych dla założenia firmy. Raport jest też podsumowaniem głębokiej reformy polityki spójności, która doprowadziła do stworzenia z niej najważniejszego instrumentu finansowego Unii na rzecz realizacji Strategii Lizbońskiej. Państwa członkowskie powinny programować wykorzystanie funduszy strukturalnych w latach 2007-2013 w ścisłym związku z celami zawartymi w narodowych programach reform. Nowa polityka regionalna ma ułatwiać proces usuwania strukturalnych barier wzrostu, szczególnie w regionach zapóźnionych w rozwoju, i służyć budowaniu innowacyjności i konkurencyjności. Dzięki jakim zmianom będzie to możliwe? Po pierwsze, uprościliśmy procedury unijne i przekazaliśmy więcej uprawnień szczeblom narodowym i regionalnym. Jednocześnie, fundusze strukturalne i Fundusz Spójności zostaną skoncentrowane na celach najważniejszych z punktu widzenia konkurencyjności. Rada Europejska na grudniowym szczycie podjęła pomysł Komisji proponujący przeznaczenie średnio 60% środków, które trafią do najmniej rozwiniętych regionów unijnych, na rzecz realizacji Strategii Lizbońskiej. Zobowiązanie to dotyczy tylko „starych” krajów członkowskich, ale myślę, że Polska i nowe kraje członkowskie powinny je także podjąć, we własnym, dobrze rozumianym interesie. Po drugie, po raz pierwszy podstawą programowania dla polityki regionalnej są priorytety strategiczne1. Wzmacniają one synergię między polityką regionalną a Strategią Lizbońską. Są także uzupełnieniem priorytetów rozwojowych na szczeblach narodowym, regionalnym i lokalnym. Pozwoli to – po raz pierwszy w historii polityki regionalnej – na zintegrowane podejście, w ramach którego Unia, państwa członkowskie i regiony będą razem działały na rzecz wzrostu, zatrudnienia i konkurencyjności. W jaki sposób nowa polityka regionalna wpłynie na sytuację polskich przedsiębiorstw? Polityka regionalna oferuje środki na poprawę stanu infrastruktury, tak by uczynić przepływ ludzi, towarów, a także danych bardziej bezpiecznymi i aby zapewnić dystrybucję i dostawy energii w długim okresie. Z Funduszu Spójności i funduszy strukturalnych można finansować cały szereg przedsięwzięć infrastrukturalnych, począwszy od dróg, poprzez autostrady, linie kolejowe, porty morskie, lotniska, a skończywszy na infrastrukturze telekomunikacyjnej. To samo dotyczy miejskich systemów grzewczych, rozwoju odnawialnej energii i infrastruktury ochrony środowiska. Wszystkie te przedsięwzięcia poprawiają jakość otoczenia działalności gospodarczej. Polityka regionalna to także środki na edukację i szkolenia pracowników. Polska dysponuje sporymi zasobami dobrze wykształconej siły roboczej, ale dla pełnego zaspokojenia potrzeb przedsiębiorstw konieczne jest ciągłe podnoszenie kwalifikacji pracowników. Elementem poprawy otoczenia biznesowego będą także środki, które zostaną przeznaczone na poprawę działania administracji publicznej, zarówno poprzez szkolenia, jak i inwestycje, między innymi w sferze e-government. Co ważne, nowa polityka regionalna kładzie nacisk i oferuje środki na inwestycje w wiedzę i innowacje. Musimy być lepsi, ponieważ nie możemy być tańsi. W chwili obecnej jedną z przewag Polski są relatywnie niskie płace. Ale Polska musi być atrakcyjnym miejscem do podejmowania inwestycji nawet wtedy, gdy płace wzrosną. Dlatego ta dziedzina polityki regionalnej powinna być dla Polski szczególnie istotna, zwłaszcza, że nasz kraj plasuje się od lat na końcu rankingów innowacyjności. Zgodnie z ustaleniami ostatniego Szczytu Unii Europejskiej, Polska otrzyma w latach 2007-2013 blisko 60 miliardów euro w ramach polityki regionalnej. W relacji do PKB są to środki inwestycyjne, które przewyższają transfery w szczytowych latach wdrażania Planu Marshalla. Ale przede wszystkim to ogromna szansa wprowadzenia gospodarki polskiej na ścieżkę długookresowego, szybkiego wzrostu gospodarczego i skrócenia czasu niezbędnego dla procesu realnej konwergencji w Unii Europejskiej. Danuta Hübner Komisarz ds. Polityki Regionalnej 1 Strategiczne Wytyczne dla Polityki Spójności, 2007-2013. w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 9 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 Wizerunek przedsiębiorców w społeczeństwie P o 16 latach transformacji ustrojowej wizerunek prywatnych przedsiębiorców jest bardzo sprzeczny i raczej negatywny. Z badań przeprowadzonych przez Instytut Spraw Publicznych w 2004 r. wynika, że z jednej strony przedsiębiorca postrzegany jest jako człowiek wykształcony, zamożny, oszczędny, troszczący się o swoją firmę i wzór dla innych, z drugiej strony wiele do życzenia pozostawia jego postawa etyczna – uczciwość, praworządność, stosunek do ludzi czy traktowanie pracowników. Polacy są przekonani, że w firmach nie przestrzega się kodeksu pracy, zatrudnia się ludzi na czarno i w wielu przypadkach nie płaci im się wynagrodzeń. Na dodatek funkcjonuje nadal przekonanie społeczne, że przedsiębiorcy uchylają się od płacenia podatków i nie zapewniają odpowiedniej ilości miejsc pracy. Taki jest ogólny mit. Oczywiście sytuacja wygląda lepiej, gdy zapytamy pojedyncze osoby, jak to w rzeczywistości wygląda w ich firmach. I wtedy okazuje się, że nie jest tak źle. Przyczyn negatywnego wizerunku przedsiębiorców należy szukać przede wszystkim w sytuacji gospodarczej. Jedną z najważniejszych jest presja na zatrudnianie i przekonanie, że to przedsiębiorcy są odpowiedzialni za tworzenie miejsc pracy. Dlatego rosnące bezrobocie wpływa bardzo negatywnie na wizerunek przedsiębiorców. Społeczeństwo ma duże oczekiwania wobec biznesu. W opinii ankietowanych przez ISP zadaniem przedsiębiorców jest inicjowanie rozwoju gospodarczego, kreowanie wzrostu gospodarczego, działanie dla dobra społeczeństwa oraz aktywne współtworzenie społeczeństwa obywatelskiego. Nie zauważane jest wiele innych efektów działalności gospodarczej. Na dodatek niechęć środowisk gospodarczych do prowadzenia rzeczywistego dialogu społecznego, upowszechniania dobrych wzorców kultury korporacyjnej, do godzenia dobrych wyników finansowych z odpowiedzialnym uprawianiem działalności gospodarczej pogłębia ten negatywny wizerunek przedsiębiorców. Wśród pozytywnych cech przedsiębiorców społeczeństwo dostrzega przede wszystkim to, że daje pracę (45 proc.), jest oszczędny, rozsądnie wydaje pieniądze (63 proc.) oraz jest dobrze wykształcony (53 proc.). Korzystnie postrzegane są także inwestycje w firmę i nie liczenie na szybki zysk (45 proc.). Lista wydłuża się niestety, gdy Polacy mają wskazać cechy negatywne. W opinii ankietowanych przedsiębiorca to osoba, która żyje z pracy innych (71 proc.), troszczy się tylko o siebie, nie szanuje pracowników, 10 www.odpowiedzialnybiznes . pl nie płaci składek na ZUS, opóźnia wypłatę wynagrodzeń, nie płaci za nadgodziny (ok. 70 proc). Negatywnie oceniane jest także wywyższanie się przedsiębiorców – uważa się za kogoś lepszego (58 proc.), nie pracuje więcej niż inni (53 proc.), chełpi się swoimi pieniędzmi (44 proc.). I to co jest dla nas najbardziej bolesne, że społeczeństwo ma przeświadczenie, że przedsiębiorca raczej nie przestrzega prawa (48 proc.) i jest nieuczciwy (41 proc.). Niestety na dodatek media utwierdzają ludzi w takim przekonaniu, pokazując najczęściej patologie, a nie pozytywne przykłady. O tym, że wpływ wizerunku na działalność firmy jest ogromna nie musimy nikogo przekonywać. Jak również o tym, że trudno prowadzić działalność, gdy społeczny odbiór tego co robimy jest taki negatywny. Do rozwoju biznesu niezbędna jest społeczna akceptacja – pracowników, klientów, kontrahentów. Coraz częściej decyzji klienta o wyborze firmy - producenta sprzyja jej zaangażowanie w działalność społeczną (68 proc.), troska o środowisko naturalne oraz promowanie kultury i sportu (49 proc.). Dlatego poprawa wizerunku biznesu staje się priorytetem i warunkiem niezbędnym do dalszego funkcjonowania. Jednym z elementów poprawy wizerunku może być zaangażowanie społeczne przedsiębiorstw oraz wprowadzanie zasad etyki do działalności firmy. Polskim przedsiębiorstwom daleko jeszcze do standardów etycznych firm funkcjonujących zagranicą – w większości z nich brak jest jakichkolwiek elementów infrastruktury etycznej, a działania w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu są raczej wynikiem przypadku, a nie świadomej polityki przedsiębiorstwa. Przeciwdziałanie obecnej sytuacji wymaga opracowania strategii społecznej odpowiedzialności związanej z działalnością gospodarczą powiązanej z budową takiej właśnie infrastruktury etycznej. Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan podjęła inicjatywę opracowania Kanonu Etycznego Przedsiębiorców członków PKPP Lewiatan. PKPP Lewiatan promuje także idee społecznej odpowiedzialności biznesu, czego wyrazem jest jego udział w projekcie dofinansowywanym przez Europejski Fundusz Społeczny: Nowe przewagi konkurencyjne – odpowiedzialne przedsiębiorstwo na rynku europejskim. Henryka Bochniarz Prezydent Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 Zrównoważony rozwój R ozwój społeczny i gospodarczy kraju powinien się odbywać z poszanowaniem środowiska naturalnego, zgodnie z koncepcją trwałego i zrównoważonego rozwoju. Definicja tej koncepcji została pierwszy raz podana w roku 1983 przez Światową Komisję Środowiska i Rozwoju, której przewodniczyła Premier Norwegii Harlem Gro Brundtland i brzmi następująco: „trwały i zrównoważony rozwój to prawo do zaspokajania aspiracji zawodowych obecnej generacji, bez ograniczania praw przyszłych pokoleń do zaspokajania ich potrzeb rozwojowych”. Koncepcja trwałego i zrównoważonego rozwoju ma swoje odzwierciedlenie w traktatach i strategiach Unii Europejskiej obowiązujących również Polskę jako kraj członkowski, jest także ujęta w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w której w art. 5 stwierdza się, że: „Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”. Koncepcja ta stanowi również podstawę przy formułowaniu strategii rozwoju kraju, polityki ochrony środowiska, jak również praw i regulacji dotyczących funkcjonowania gospodarki jako całości, jak również jako poszczególnych jednostek. Należy sobie zdawać sprawę, że funkcjonowanie nowoczesnej gospodarki i społeczeństwa konsumpcyjnego w sposób nieunikniony wiąże sie z występowaniem znaczących oddziaływań na wszystkie elementy środowiska naturalnego. Trzeba jednak dążyć do tego, aby realizując usprawiedliwione aspiracje i potrzeby społeczne, tak minimalizować skutki tych oddziaływań, aby same w sobie nie stały się one nieprzekraczalną barierą dla dalszego podnoszenia jakości życia obecnego i kolejnych pokoleń. W praktyce realizacja koncepcji trwałego i zrównoważonego rozwoju oznacza, że należy przy prowadzeniu działalności gospodarczej racjonalnie korzystać z zasobów środowiska oraz zapobiegać powstawaniu zanieczyszczeń w środowisku, lub przynajmniej ograniczać te zanieczyszczenia. Do realizacji tego celu służą standardy działania jednostek gospodarczych wprowadzane przez system przepisów i instrumentów prawnych, organizacyjnych i ekonomicznych. W poprzednich dekadach, realizacja wymagań ochrony środowiska koncentrowała się w znaczącej części na rozwiązaniach „końca rury”, czyli ograniczaniu zanieczyszczeń odprowadzanych z zakładów przemysłowych poprzez budowę specjalnych urządzeń, takich jak oczyszczalnie ścieków, filtry przechwytujące zanieczyszczenia odprowadzane do atmosfery czy osłony lub ekrany ograniczające hałas. Takie rozwiązania, jakkolwiek pozytywne, są bardzo kosztowne i zazwyczaj nie rozwiązują problemów, a jedynie je minimalizują, nierzadko powodując powstawanie problemów kolejnych, związanych z postępowaniem z odpadami z urządzeń oczyszczających. Presja ekonomiczna końca XXw. oraz coraz ostrzejsze wymagania ochrony środowiska spowodowały potrzebę poszukiwania rozwiązań systemowych, pozwalajacych na zracjonalizowanie kosztów ochrony środowiska, w szczególności poprzez wdrażanie technik umożliwiających zapobieganie presji na środowisko „u źródła” oraz poprawę efektywności wykorzystania energii, surowców i materiałów oraz zapobieganie powstawaniu odpadów. Działania w tym kierunku są podejmowane i promowane przez administrację rządową odpowiedzialną za całościowe funkcjonowanie państwa, tym niemniej, aby cele zostały osiągnięte, konieczna jest współpraca zarówno z jednostkami gospodarczymi, jak i ogółem społeczeństwa, będącym głównym użytkownikiem środowiska. Coraz większego znaczenia nabierają inicjatywy podejmowane przez przedsiębiorstwa przemysłowe, organizacje pozarządowe, stowarzyszenia takie jak Polski Ruch Czystszej Produkcji czy program Odpowiedzialność i Troska nadzorowany w Polsce przez Izbę Przemysłu Chemicznego. Coraz powszechniejsze jest wdrażanie systemów zarządzania środowiskowego w systemie ISO 14000 lub w systemie EMAS, ułatwiających poszukiwanie i stosowanie rozwiązań systemowych. Rola przemysłu jest nie do przecenienia nie tylko w zakresie wdrażania nowych technologii i systemów zarządzania, ale również we wspieraniu administracji w promowaniu zmian zachowań konsumenckich społeczeństwa, które jest zarówno bezpośrednim użytkownikiem środowiska w codziennym życiu, jak i oddziałuje na użytkowanie środowiska w sposób pośredni, wpływając, poprzez kreowanie zapotrzebowanie na wyroby i usługi, na nieobojętną dla środowiska aktywność podmiotów gospodarczych. Należy pokreślić, że zmiany w zachowaniach konsumenckich w kierunku kształtowania popytu na produkty i usługi przyjazne dla środowiska, są niezwykle skutecznym narzędziem, mającym często silniejsze oddziaływanie niż stosowanie instrumentów prawnych i ekonomicznych, a zatem działania promocyjne są niezwykle ważne. Konkludując, w celu zapewnienia dobrobytu i wysokiej jakości życia dla siebie i kolejnych pokoleń, konieczne jest połączenie wysiłków organów rządowych, podmiotów gospodarczych i nas wszystkich jako jednostek tworzących społeczeństwo. Bardzo pozytywnym zjawiskiem jest zwiększająca się stale świadomość tego faktu wśród najważniejszych grup społecznych i konkretne działania podejmowane przez te grupy. Beata Wiszniewska Dyrektor Regionalny na kraje Unii Europejskiej Regionalne Centrum Ekologiczne na Europę Środkową i Wschodnią w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 11 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 Co przedstawiciele firm sądzą o odpowiedzialności społecznej biznesu? Badanie Banku Światowego B adanie po raz pierwszy porównuje postawy i praktyki odpowiedzialnego biznesu w regionie Europy Środkowej na podstawie opinii menedżerów z trzech krajów: Polski, Węgier i Słowacji. Raport z badań został ogłoszony przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu w listopadzie 2005 roku. Polscy menedżerowie, znacznie częściej niż w innych krajach (80%), postrzegają społeczną odpowiedzialność biznesu jako etyczne działanie. Znacznie rzadziej zaś (mniej niż 1/5 polskich respondentów) wskazują na rozumienie odpowiedzialnego biznesu jako odpowiadanie na potrzeby interesariuszy. Ta ostatnia definicja była znacznie częściej wskazywana przez badanych menedżerów na Słowacji i Węgrzech. Wykres 2 Rozumienie koncepcji odpowiedzialności społecznej firm – główni interesariusze Akcjonariusze Klienci Pracownicy Społeczność lokalna Rząd Organizacje pozarządowe Wykres 1 Rozumienie odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw Etyczne działanie Przejrzystość działań Działania zgodne z przepisami Partnerstwo z interesariuszami Ochrona środowiska Odpowiadanie na potrzeby interesariuszy Public Relations Jeśli chodzi o bariery we wprowadzaniu odpowiedzialnego biznesu, często wskazywany jest brak odpowiednich przepisów, co może dziwić w obliczu faktu, że badani menedżerowie właściwie w małym stopniu oczekują wsparcia rządu (najrzadziej jednak liczą na takie wsparcie w Polsce). Wykres 3 Rola i oczekiwane wsparcie od kluczowych interesariuszy Wsparcie ze strony rządu, organizacji pozarządowych, właścicieli i pracowników (3.5 = zdecydowanie pomocne, 1.5 = zdecydowanie niepomocne) Niwelowanie nierówności społecznych Bardzo podobnie w badanych krajach są definiowani główni interesariusze firmy. We wszystkich krajach pierwsze trzy wskazywane grupy to: akcjonariusze, klienci i pracownicy, choć występują nieznacznie różnice we wskazaniach procentowych. Warto zauważyć, że pracownicy są jednak mniej istotną grupą interesariuszy w opinii polskich menedżerów w stosunku do menedżerów z dwóch pozostałych krajów. 12 www.odpowiedzialnybiznes . pl Właściciele Pracownicy Organizacje Rząd W Polsce też, zdecydowanie bardziej negatywnie, w porównaniu z innymi badanymi krajami, ocenia się wpływ polityki rządu na inwestycje w działania z zakresu odpowiedzialnego biznesu. RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 Wykres 4 Ryzyko związane z wprowadzeniem praktyk odpowiedzialnego biznesu Wyższe koszty operacyjne Negatywny wpływ na rentowność Zaostrzenie regulacji Większe żądania interesariuszy Pogorszenie konkurencyjności Spadek wydajności Wpływ na jakość Duże podobieństwa występują również w zakresie definiowania głównych barier i ryzyka związanego z wprowadzaniem zasad odpowiedzialnego biznesu. Wskazywane zagadnienia są związane głównie z finansami: wyższe koszty, negatywny wpływ na rentowność czy brak przełożenia na sukces finansowy. Jednak menedżerowie z Polski i Słowacji dostrzegają wyższy poziom ryzyka związanego z wprowadzaniem odpowiedzialnego biznesu niż ich węgierscy koledzy. Badanie zostało przeprowadzone w ramach projektu: Tworzenie lepszego klimatu dla odpowiedzialności społecznej biznesu w krajach Europy Środkowej i Wschodniej, współfinansowanego przez Bank Światowy i Komisję Europejską. W badaniu wzięły udział 454 firmy z trzech krajów, wybrane z grupy 500 firm o najwyższym obrocie i/lub liczbie pracowników. Ankiety w firmach przeprowadzono na przełomie 2004 i 2005 roku. Joanna Gabrysiak Forum Odpowiedzialnego Biznesu S kumulowane wyniki ankiet przeprowadzonych na Węgrzech, w Polsce i na Słowacji wskazują, że postawy odnośnie roli firmy w społeczeństwie oraz ogólna koncepcja odpowiedzialnych społeczniezachowań są zasadniczo bardzo do siebie zbliżone we wszystkich trzech krajach. Istnieje znaczna zbieżność poglądów odnośnie najważniejszych aspektów terminu „odpowiedzialność społeczna firm”, w szczególności w kwestiach zgodności z obowiązującymi przepisami, etycznego działania oraz zapewnienia ochrony środowiska naturalnego. Równie ważna jest wspólnota poglądów odnośnie tego, czym odpowiedzialność społeczna przedsiębiorstw nie jest (niwelowanie nierówności społecznych i public relations). Ponadto, istnieje zbieżność postaw w zakresie roli przedsiębiorstwa w społeczeństwie/ gospodarce (zachowanie zgodności z przepisami, osiąganie zysków, unikanie wykorzystywania pracy nieletnich i ochrona środowiska), a także na czym nie polega rola przedsiębiorstwa (wpłaty na rzecz organizacji charytatywnych, tworzenie miejsc pracy tylko dla ich tworzenia, by zapewnić pracę większej ilości osób). Istnieją pewne różnice jeśli chodzi o postrzeganie najważniejszych barier na drodze do wdrożenia praktyk z zakresu odpowiedzialności społecznej (mimo, że „ogólny koszt” i „brak odpowiednich przepisów” wymieniane są na pierwszych miejscach listy najważniejszych barier). Nie ma jednak różnicy zdań odnośnie najmniej ważnych przeszkód. Ogólny pogląd jest taki, iż niezależnie od innych przeszkód, różnice kulturowe oraz opór kierownictwa i pracowników przed bardziej odpowiedzialnymi zachowaniami nie są istotnymi czynnikami. Podobnie, podjęcie praktyk w zakresie odpowiedzialności społecznej nie jest postrzegane jako ryzyko w aspekcie zachowania jakości i wydajności pracy przez firmy. Wreszcie, istnieją pewne różnice zdań wśród respondentów odnośnie działań, które mogłyby prowadzić do szerszego wdrażania praktyk z zakresu odpowiedzialności społecznej. Firmy we wszystkich trzech krajach zazwyczaj wskazywały na dotowanie oprocentowania, większą rolę samorządów lokalnych oraz uznanie ze strony konsumentów i partnerów biznesowych jako czynniki, które zachęcają do podejmowania praktyk z zakresu odpowiedzialności biznesu. Dla firm ze Słowacji i Węgier najważniejszym czynnikiem zachęcającym do wprowadzania takich praktyk są zachęty podatkowe, natomiast przedsiębiorstwa polskie podkreślają znaczenie reformy prawa pracy. Firmy we wszystkich trzech krajach zgadzają się, że ewentualne interwencje rządu miałyby mniejszy wpływ jeśli chodzi o stymulowanie wprowadzania praktyk z zakresu odpowiedzialności przedsiębiorstw. Niemniej, firmy w Polsce i na Słowacji wskazały, iż dialog z rządem mógłby być potrzebny, natomiast firmy węgierskie, ani dialogu z rządem, ani dialogu z organizacjami pozarządowymi, nie postrzegały jako istotnego czynnika. Niemal powszechny jest również pogląd, że rządy jak dotąd nie stworzyły odpowiednich rozwiązań strategicznych, które mogłyby zachęcać do wprowadzania odpowiedzialnych społecznie zachowań przez firmy w trzech objętych badaniem krajach. Wyniki badania, w połączeniu z wiedzą na temat kontekstu społeczno-ekonomicznego, w jakim działają respondenci, wskazują na kulturę korporacyjną zorientowaną przede wszystkim na rynek i konkurencję. W takiej kulturze, rola firmy definiowana jest jako rola ekonomiczna i racjonalna, zasadniczo nie socjalna czy altruistyczna. Firmy postrzegają siebie jako jednostki predysponowane do zachowań społecznie odpowiedzialnych, i być może już takie zachowania wykazują, jednak odczuwają brak odpowiednich przepisów i zachęt gospodarczych, które skłoniłyby je do pójścia dalej w tym kierunku. Podczas badania stwierdzono istnienie powszechnego poglądu, iż brakuje odpowiednio jasnej polityki państwa w zakresie odpowiedzialności społecznej biznesu. Jednak firmy z Polski, Węgier i Słowacji nie reprezentują wspólnego stanowiska na temat najważniejszych działań, które należałoby podjąć aby doprowadzić do szerszego stosowania praktyk z zakresu odpowiedzialności społecznej. Firmy węgierskie preferują zachęty i relacje z samorządem lokalnym, oraz raczej presję ze strony konsumentów niż regulacje, uczestnictwo rządu. Wierzą, że w takich warunkach przyjęłyby nowe modele biznesowe i nowe modele zachowań. Firmy słowackie do pewnego stopnia podzielają ten pogląd, silnie wierzą jednak w potrzebę dialogu z rządem. Firmy polskie, dla odmiany, podkreślają czynniki skali makro i czynniki na poziomie ogólnokrajowym (reforma przepisów, ogólnokrajowy dialog z rządem, środki z zakresu bankowości). Niemniej jednak, istnieje zgoda co do tego, że rządy nie powinny być zbyt intensywnie i zbyt bezpośrednio zaangażowane w kwestie mikrozarządzania przedsiębiorstwami. Piotr Mazurkiewicz Specjalista Banku Światowego ds. Odpowiedzialności Społecznej Biznesu, autor Raportu w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 13 BIZNES A MIEJSCE PRACY O wartości przedsiębiorstwa stanowią nie tylko środki produkcji, kapitał i dochody, ale także zwyczaje dotyczące traktowania swoich pracowników. Na rynku konkurencyjnym każda z firm funkcjonuje w otoczeniu podobnych warunków zewnętrznych, i tym co różnicuje jej pozycję są najczęściej ludzie. To zachowania ludzi są podstawą efektywnej realizacji zadań strategicznych. Trwałe sukcesy odnoszą te przedsiębiorstwa, które dokonują właściwych wyborów strategicznych i jednocześnie – w odpowiedzi na zmiany warunków rynkowych – umieją tak dostosowywać kulturę organizacyjną do oczekiwań pracowników, że wybrana strategia może być skutecznie realizowana. Mimo wysokiego poziomu bezrobocia coraz trudniej jest pozyskać i utrzymać najlepszych pracowników, a doskonalenie procedur kształtowania relacji międzyludzkich w oparciu o zasady odpowiedzialności – przejawiające się np. w sprawiedliwym systemie ocen pracowniczych, czy jasnych kryteriach awansu wewnętrznego – w istotny sposób wzmacnia system motywacji pracowniczych. Kultura organizacyjna przedsiębiorstw działających w Polsce ma wpływ na kształtowanie postaw i wartości realizowanych przez pracowników nie tylko w miejscu pracy. Dobrowolne zaangażowanie pracowników najlepszych przedsiębiorstw w rozwiązywanie problemów społecznych okazuje się niezwykle istotne, szczególnie gdy brakuje funduszy i efektywnych struktur organizacyjnych społeczeństwa obywatelskiego. Szereg badań potwierdza pozytywną korelację między etycznymi zachowaniami a motywacją pracowników. Przedsiębiorstwo kładące nacisk na zgodność z ustalonymi zasadami etyki, mające wiarygodną kadrę zarządzającą i wspierające pracowników w praktycznym stosowaniu tych zasad, osiąga wyższy poziom motywacji pracowników i ich identyfikacji z firmą, niż takie, które nie stosuje programów etycznych. Ludzie pragną nie tylko pracy i płacy, ale poczucia celu, chcą identyfikować się z taką organizacją, z której mogą być dumni, wtedy gotowi są do wysiłku, poświęcenia i długotrwałego zaangażowania. 14 www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 MIEJSCE PRACY ABB Zarządzanie Etyką Biznesu Dla Grupy ABB kluczowym czynnikiem kształtującym reputację jest uczciwość. Obowiązująca w firmie „Etyka Biznesu ABB” ma zapewnić, by wszyscy pracownicy wykonywali swą pracę zgodnie z misją i wizją firmy. Zarządzanie etyką biznesu to proces ciągłego doskonalenia oparty na systemie złożonym z wzajemnie powiązanych elementów, takich jak akty prawne i standardy etyki, system komunikowania się z pracownikami i otoczeniem zewnętrznym, szkolenia, wewnętrzne badania ankietowe, telefon zaufania, kontrola wewnętrzna oraz system nagród i kar. Nad prawidłowym przebiegiem procesu zarządzania etyką biznesu ABB w Polsce czuwa dyrektor krajowy ABB wraz głównym doradcą prawnym ABB w Polsce i powołaną w tym celu Radą Etyki. W skład sześcioosobowej Rady Etyki wchodzą zarówno osoby bezpośrednio związane z prowadzeniem biznesu, jak i pracownicy ich wspierający. W ramach procesu najwięcej czasu przeznacza się na szkolenia, które w każdej lokalizacji ABB przeprowadzane są kilkakrotnie. Stałym elementem każdego z tych szkoleń jest omówienie wniosków z bieżących zdarzeń z zakresu bezpieczeństwa pracy. W 2005 roku przeszkolono w firmie 231 osób, dzięki czemu łączna liczba osób przeszkolonych wzrosła do 976 (54% wszystkich pracowników ABB w Polsce). Etyka biznesu Nazwa: ABB Sp. z o.o. Główna działalność: Energetyka, automatyka, robotyka, systemy przemysłowe i budowlane Siedziba: ul. Żegańska 1, 04-713 Warszawa Rok założenia: 1992 Liczba zatrudnionych w 2005: 1800 Roczne obroty za 2005: 1,5 mld złotych Strona internetowa: www.abb.pl Obok szkoleń stosowane są też inne formy promowania i komunikowania etyki biznesu wśród pracowników ABB, m.in.: artykuły w miesięcznym biuletynie ABB, broszury „Etyka Biznesu ABB” czy opinie Rady Etyki dla najwyższej kadry zarządzającej. Podstawowymi narzędziami oceny skuteczności całego systemu zarządzania etyką biznesu są: okresowa anonimowa ankieta rozsyłana do wszystkich pracowników ABB w Polsce oraz kontrola wewnętrzna. Ankieta pozwala na ocenę znajomości, zrozumienia i zakresu stosowania zasad etyki biznesu w poszczególnych lokalizacjach i grupach pracowniczych. Kontrola wewnętrzna natomiast, połączona niekiedy z audytem wewnętrznym wybranego procesu, przeprowadzana jest jako konsekwencja sygnałów przekazywanych przez telefon zaufania bądź w wyniku decyzji Rady Etyki, zaleceń kierownictwa firmy lub informacji otrzymywanych z innych źródeł. Kontrola taka pozwala zidentyfikować słabe punkty w procesach biznesowych, minimalizować ryzyko wystąpienia zagrożeń dla ciągłości produkcji oraz zachęca pracowników do postępowania zgodnie z Etyką Biznesu ABB. Alcatel Kobiety w przywództwie 8 marca 2005 r. firma Alcatel zainicjowała pięcioletni program „Kobiety w przywództwie”, którego głównym celem jest wyrównanie poziomu zatrudnienia przedstawicieli obu płci na wysokich stanowiskach kierowniczych. W roku 2004 wśród personelu Alcatela kobiety stanowiły ogółem 24% wszystkich zatrudnionych. Ich udział w szeregach pracowników średniego szczebla o wysokim potencjale wynosił około 19%, zaś wśród wysokich rangą menedżerów kobiety stanowiły zaledwie 7%. Program „Kobiety w przywództwie” to kampania edukacyjna mająca lepiej przygotować kobiety od strony merytorycznej, psychologicznej i społecznej do awansu zawodowego oraz zwiększyć znajomość problematyki wśród pozostałej części pracowników. W projekcie założono wykorzystanie różnorodnych form i narzędzi komunikacji. Lepszemu poznaniu problemu i uwzględnieniu wszelkiego rodzaju barier, wynikających często z różnorodności kulturowej i społecznej czy wręcz z lokalnego prawa i zwyczajów, służy ogólnodostępne forum dyskusyjne, na łamach którego można swobodnie wymieniać poglądy związane z szeroko rozumianą kwestią równouprawnienia. Szczegółowe problemy na szczeblach lokalnych są omawiane podczas regularnych spotkań pracowników przy „okrągłym stole”. Tematyka ta jest również częścią dedykowanych stron intranetowych. Ważną częścią projektu jest dzielenie się wiedzą i dobrymi przykładami. Kobiety zajmujące w firmie najwyższe stanowiska prezentują w intranecie swoją drogę kariery i udzielają praktycznych wskazówek osobom, które chciałyby podążyć ich śladem. Uruchomiono równolegle program mentorski, w którym poprzez interaktywne narzędzia osoby o rozległej wiedzy i umiejętnościach wspierają potencjalnych kandydatów na stanowiska menedżerskie w realizacji ich planów rozwojowych. Trzecim elementem programu jest system specjalnych szkoleń, Równe szanse i różnorodność Nazwa: Alcatel Polska S.A. Główna działalność: Dostawca infrastruktury telekomunikacyjnej w Polsce adresowanej do operatorów telekomunikacyjnych, firm, instytucji, władz lokalnych i wybranych sektorów przemysłowych Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1995 Strona internetowa: www.alcatel.pl w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 15 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 MIEJSCE PRACY który uwzględnia tak kluczowe z punktu widzenia kariery kobiet zagadnienia, jak: zrozumienie specyfiki niepisanych zasad rządzących światem męskiej kultury korporacyjnej, sztuka autopromocji, przełamywanie stereotypów, znajdowanie równowagi między życiem prywatnym i zawodowym, stosowanie sprawdzonych technik przywódczych do rozwiązywania konfliktów. Alcatel został członkiem międzynarodowej organizacji European Professional Women’s, oferując w niej roczne członkostwo wybranym pracownicom. Etyka biznesu Nazwa: BP Polska Sp. z o.o Główna działalność: Część koncernu BP, sektor paliwowy Siedziba: Kraków Rok założenia: 1991 Liczba zatrudnionych w 2005: ponad 2000 Strona internetowa: www.bp.pl Wolontariat pracowniczy Nazwa: Cadbury Wedel Sp. z o.o. Główna działalność: Cadbury Wedel jest częścią Cadbury Schweppes – międzynarodowego koncernu, który produkuje, sprzedaje i dystrybuuje słodycze i napoje na całym świecie Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1851 Liczba zatrudnionych w 2005: 1300 Strona internetowa: www.cadburyschweppes.com BP Polska Nowy Kodeks Postępowania Nowy Kodeks Postępowania został oficjalnie ogłoszony 15 czerwca 2005 r. Zastąpił on obowiązujący dotąd zbiór zasad postępowania w BP zatytułowany „Nasze zasady”. Kodeks Postępowania BP został wprowadzony z myślą o ujednoliceniu standardów prawnych i etycznych, tak by koncern BP wszędzie działał w jednakowo odpowiedzialny sposób. Obowiązujące standardy wynikają z misji BP i stanowią praktyczne odzwierciedlenie strategii firmy w zakresie odpowiedzialności biznesu wobec pracowników oraz zobowiązań firmy co do stworzenia dobrego miejsca pracy dla pracowników BP. Kodeks Postępowania ma zachęcać pracowników do wyrażania wątpliwości i uwag. W tym celu uruchomiono Otwartą Linię (Open Talk), która jest dostępna przez 24 godziny na dobę. Zanim wypracowano zasady postępowania obowiązujące wszystkich pracowników, przeprowadzono szereg konsultacji, zarówno z pracownikami, jak i z interesariuszami zewnętrznymi – na każdym z rynków narodowych, na których działa firma. Konsultacje zewnętrzne okazały się istotne w szczególności przy opracowywaniu aspektów prawnych. Wraz z wejściem w życie obowiązujących zasad rozpoczął się proces treningów i edukacji pracowników BP na całym świecie. Każdy pracownik wziął udział w specjalnie przygotowanym treningu, podczas którego mógł zapoznać się z treścią Kodeksu Postępowania BP oraz wyrazić swoje wątpliwości czy uwagi na jego temat. Spotkania prowadzone były przez Prezesa BP oraz Szefa Działu Kadr. Kodeks obejmuje pięć kluczowych zagadnień dotyczących działania firmy: zdrowie, bezpieczeństwo i środowisko naturalne; pracownicy, partnerzy w interesach; instytucje rządowe i społeczności lokalne; aktywa firmy i rzetelność w sprawach finansowych. Cadbury Wedel OD SERCA. Pomagamy Innym Firma Cadbury Wedel, tworząc swoją misję – „Wspólną pracą tworzymy marki, które ludzie kochają” – założyła, że jej pozytywny i emocjonalny wydźwięk oraz zawarty w niej nacisk na współdziałanie stworzą przestrzeń dla wspólnej aktywności społecznej pracowników. „Zaczynamy od siebie” to strategia społecznego zaangażowania firmy, która zakłada, że zaangażowanie pracowników w działania wspierające społeczności lokalne będzie również służyć realizacji innych celów firmy, którymi są budowanie pozytywnych relacji pracowniczych i kształtowanie wśród pracowników postaw odpowiedzialności, empatii, otwartości. Główną osią komunikacyjną strategii jest program „Cadbury Wedel OD SERCA. Pomagamy Innym”. W ramach programu pracownicy mają możliwość otrzymania od firmy funduszy na realizację autorskiego projektu społecznego. W czerwcu 2005 roku odbyła się Wielka Gala OD SERCA, podczas której nagrodzono projekty I edycji programu. W Cadbury Wedel działa również „Giełda Magicznych Godzin”. Jest to szereg aktywności wolontariackich, które pracownicy mogą podjąć, aby pomóc dzieciom z lokalnych stowarzyszeń, otrzymując przy tym wsparcie ze strony firmy w postaci produktów, transportu, pomocy organizacyjnej i innych. W programie OD SERCA założono, że rozwój współpracy z lokalnymi organizacjami pozarządowymi przyniesie obopólne korzyści. Pracownicy Cadbury Wedel będą mieli możliwość aktywnego działania na rzecz własnych społeczności, a organizacje pozarządowe zyskają wsparcie finansowe, pomoc wolontariuszy oraz produkty firmy w ramach „czekoladowej pomocy”. Za kryteria sukcesu programu przyjęto: liczbę godzin przekazanych dzieciom przez pracowników w ramach „Giełdy Magicznych Godzin”, liczbę zrealizowanych projektów społecznych, wyniki badania klimatu pracy pracowników (83% zatrudnionych jest dumnych z pracy w Cadbury Wedel) oraz udział zaangażowanych pracowników w działania społeczne. 16 www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 MIEJSCE PRACY Citibank Handlowy Wolontariat pracowniczy Program wolontariatu pracowniczego w Citibank Handlowy działa od marca 2004 roku. Jego dwa główne filary to edukacja finansowa młodych ludzi w ramach ogólnopolskiego programu Moje Finanse realizowanego wspólnie z NBP i Fundacją Młodzieżowej Przesiębiorczości oraz budowa domów dla niezamożnych rodzin z Habitat for Humanity. Oprócz tego, pracownicy banku mają do wyboru setki ofert pracy wolontarystycznej nadsyłanych z Centrum Wolontariatu: tłumaczenia dla organizacji pozarządowych, opiekę nad dziećmi, naukę angielskiego, prowadzenie szkoleń i prezentacji. Konstrukcja programu sprawia, że każdy chętny znajdzie ofertę, która odpowiada jego indywidualnym preferencjom. Specjalny system informatyczny oparty na aplikacji Lotus Notes automatycznie dopasowuje oferty pracy do preferencji wolontariuszy oraz zlicza przepracowane przez nich godziny. Nazwa: Bank Handlowy w Warszawie S.A. Główna działalność: Usługi bankowe Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1870 Liczba zatrudnionych w 2005: 5400 Roczne obroty za 2005: 1,5 mld złotych Strona internetowa: www.citibankhandlowy.pl Centralnym elementem systemu jest baza zasilana przy pomocy specjalnego formularza Centrum Wolontariatu, w której zbierane są zarówno dane o organizacjach poszukujących wolontariuszy, jak i o samych wolontariuszach. Chętni do pracy w wolontariacie pracownicy Citibank Handlowy wypełniają ankietę umieszczoną w firmowym intranecie zaznaczając, jaki rodzaj pracy ich interesuje. Dane organizacji i pracowników zostają skojarzone przez system w ten sposób, by profil wolontariusza jak najlepiej odpowiadał charakterowi oferowanych zajęć. Dzięki temu pracownicy, którzy zgłosili gotowość do określonej pracy wolontariackiej, otrzymują zindywidualizowane oferty, z których wybierają odpowiadające im projekty. Za pośrednictwem Fundacji Kronenberga bank zapewnia wolontariuszom wsparcie logistyczne i przejmuje wszelkie formalności. Fundacja zajmuje się koordynacją działań: dostarcza oferty wolontariatu, pomaga w kontaktach z organizacjami przyjmującymi wolontariuszy, zwraca koszty przejazdu i zapewnia ubezpieczenie NW. PRASA 01-01-2005, Gazeta BCC, Zbigniew Bierzański, Miara społecznej wartości firmy Inwestycje w społecznie odpowiedzialny biznes wymagają konkretnych sposobów mierzenia i mierników uzyskanych efektów. Nie wystarczają międzynarodowe normy AA1000 – AccountAbility 1000 i SA8000 – Social Accountability 8000, stosowane do oceny spełniania wymogów odpowiedzialności społecznej, nie wystarcza audyt społeczny i screening etyczny. Inwestor (akcjonariusz) czy klient (konsument) nie zadowala się ogólnymi opisowymi ocenami, potrzebne są oceny wymierne, nadające się do liczbowych porównań firm i produktów. Każdy pracownik angażujący się w prace społeczne ma prawo do jednego, płatnego dnia wolnego w roku poświęcanego na wolontariat. Pracownicy, którzy przepracowali 50 godzin w ciągu roku na rzecz danej organizacji społecznej, mają z kolei możliwość przekazania jej dotacji w wysokości 1500 zł, finansowanej przez Citigroup Foundation. Już ponad 220 pracowników banku zadeklarowało gotowość zaangażowania w wolontariat w ramach programu Moje Finanse, a blisko 30 osób prowadziło pierwsze szkolenia w 2005 roku. Program wolontariatu pracowniczego Citibank Handlowy został uhonorowany główną nagrodą V edycji konkursu Barwy Wolontariatu w ocenianej po raz pierwszy kategorii „Wolontariat Pracowniczy”. Danone Elastyczne formy zatrudnienia Podstawowym założeniem programu było wypracowanie skutecznego rozwiązania długoterminowego pozwalającego na wykorzystywanie urlopów w dziale administracji finansowej, zgodnie z planami urlopowymi. Celem było znalezienie takiego rozwiązania, które będzie funkcjonować w sposób niezakłócający standardowego systemu pracy działu administracji finansowej (przy stałym poziomie zatrudnienia istniała konieczność obciążania pracowników pracą w godzinach nadliczbowych). Rozwiązanie polegało na znalezieniu, przeszkoleniu i zatrudnieniu zespołu pracowników tymczasowych do pracy na wskazanych stanowiskach. Pracownicy ci zatrudniani są na okres wakacyjny. Rekrutacja odbywa się na lokalnych rynkach, gdzie funkcjonują oddziały firmy Danone. Firma współpracuje z rejonowymi biurami pracy, agencjami pracy tymczasowej oraz polega na rekomendacjach pracowników. Rozwiązanie stosowane jest w okresie urlopowym (kwiecień–wrzesień), każdego roku. Potrzeba zatrudniania pracowników tymczasowych determinowana jest uzgodnionym kalendarzem urlopowym. W proces zaangażowany jest dział personalny oraz odpowiedni kierownik liniowy odpowiadający za dział administracji finansowej w danym rejonie działania firmy. W czasie 1-2-dniowego przeszkolenia nowi pracownicy są przygotowywani do wykonywania zadań. Rozwiązanie to nie powoduje dodatkowych kosztów, a jednocześnie daje możliwość zatrudnienia i zdobycia doświadczenia zawodowego osobom z obszarów dotkniętych bezrobociem. Firma niejednokrotnie proponuje stałe zatrudnienie pracownikom tymczasowym, ponieważ osoby te szybko adaptują się w firmie, poznając procedury, strukturę i specyfikę branży oraz firmy. Na przestrzeni dwóch ostatnich lat dzięki temu systemowi w firmie Danone stałe zatrudnienie znalazło około 80 osób. Wolontariat pracowniczy Życie prywatne – zawodowe Nazwa: Danone Sp. z o.o Główna działalność: Świeże produkty mleczne Siedziba: 01-103 Warszawa, ul. Redutowa 9/23 Rok założenia: 1992 Liczba zatrudnionych w 2005: 1350 Roczne obroty za 2005: 1 123 424 391,30 PLN Strona internetowa: www.danone.pl w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 17 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 MIEJSCE PRACY Zaangażowanie pracowników w zarządzanie firmą PRASA 16-03-2005, CEO, Szymon Augustyniak, O odpowiedzialnym biznesie: „tak – tak, nie – nie” Zarzut o „sprzedaż” idei CSR działom PR formułowany jest już zresztą od pewnego czasu. Jak stwierdza raport Światowego Forum Gospodarczego z ub. roku, społeczna i ekologiczna odpowiedzialność traktowana jest niestety w wielkich korporacjach jako metoda poprawy wizerunku. Częściowo służy temu na przykład wytwarzanie szumu informacyjnego, „bombardowania dywanowego informacją”, jak uszczypliwie podsumował to z kolei jakiś czas temu raport SustainAbility. Pomiędzy 2000 a 2002 rokiem objętość raportów CSR publikowanych przez firmy zwiększyła się średnio o 45%, bynajmniej bez pozytywnego wpływu na ich przejrzystość czy jakość merytoryczną. Trudno oprzeć się wrażeniu, że zaufaniu do idei odpowiedzialnego biznesu nie sprzyjają wreszcie egzotyczne mariaże z tą koncepcją firm powszechnie znanych publiczności jako – poprzez swoją działalność – co najmniej jej dalekie. Ochrona środowiska Nazwa: DHL Express (Poland) sp. z o.o. Główna działalność: DHL Express jest częścią międzynarodowej Grupy DHL należącej od 1 stycznia 2003 roku do Deutsche Post Word Net, firma logistyczna Siedziba: Warszawa Liczba zatrudnionych w 2005: 3300 Strona internetowa: www.dhl.com.pl Danone Danone Way Założeniem programu Danone Way jest stałe doskonalenie działania firmy na podstawie zasad odpowiedzialnego zarządzania. Podejście to zakłada, że ważne jest nie tylko to, jak duży zysk przynosi firma, ale także to, w jaki sposób tego dokonuje. Program Danone Way jest procesem stałego doskonalenia ludzi i firmy z wykorzystaniem katalogu 99 praktyk biznesowych, podzielonych na sześć głównych tematów: pracownicy, klienci i konsumenci, dostawcy, środowisko, społeczności lokalne, udziałowcy. Stałym elementem wdrażania Danone Way jest angażowanie pracowników w zarządzanie odpowiedzialnością społeczną firmy. To właśnie ich ocenie podlega sposób, w jaki firma w praktyce stosuje głoszone przez siebie zasady. W Polsce pracownicy firmy Danone mieli taką możliwość po raz pierwszy w 2005 r. W tym celu zostało stworzonych 18 grup roboczych, w skład których weszli pracownicy wszystkich szczebli organizacyjnych – od stanowisk najniższych, po stanowiska zarządu. Zaangażowani zostali również przedstawiciele związków zawodowych. Zadaniem każdej z grup roboczych było ustalenie oceny już zrealizowanej praktyki biznesowej, omówienie poziomu, na jakim organizacja powinna realizować daną praktykę i wypracowanie propozycji działań, które w opinii grupy powinny być podjęte, aby umożliwić firmie realizowanie praktyki na żądanym poziomie. Warsztaty, w których każda z grup roboczych wzięła udział, były animowane przez specjalnie wybranych oraz przygotowanych do tego zadania pracowników, tzw. liderów Danone Way. Głównym ich zadaniem było wyjaśnienie uczestnikom, czym jest program Danone Way i w jakim celu jest realizowany. Liderzy Danone Way czuwali także nad sprawnym przebiegiem warsztatów, by zapewnić możliwość wypowiedzi każdemu z pracowników. Mieli oni nie angażować się w dyskusję oraz nie przedstawiać swoich poglądów co do omawianych praktyk, lecz pozostać animatorami dyskusji. Po zakończeniu warsztatów wyniki oraz propozycje działań zostały przedstawione na forum zarządu firmy, który zatwierdził oceny praktyk oraz listę działań do zrealizowania. Wszyscy pracownicy firmy mogli zapoznać się z rezultatami realizacji Danone Way ze specjalnie wydanego i poświęconego temu programowi biuletynowi informacyjnemu. Dzięki przeprowadzonemu programowi, pracownicy sami wypracowali i zgłosili 39 akcji. Kilka miesięcy po wdrożeniu programu firma Mazar przeprowadziła audyt Danone Way, którego celem było zweryfikowanie sposobu wdrożenia programu oraz zgodności ocen praktyk ze stanem faktycznym w firmie. W wyniku audytu ocena realizacji programu (oceny praktyk, identyfikacja obszarów do poprawy, plan akcji) dla każdego z sześciu tematów Danone Way osiągnęła poziom bardzo dobry. Powtórna ocena sposobu realizacji praktyk Danone Way została zaplanowana na rok 2006. DHL Express Ekologiczny Obywatel Decyzja o rozpoczęciu projektu Ekologiczny Obywatel (Environmental Citizenship) to efekt polityki proekologicznej DHL Express opartej na zasadach zrównoważonego rozwoju. Ze względu na charakter działalności firma chce zapewnić efektywny przepływ towarów przy jednoczesnym zminimalizowaniu negatywnego oddziaływania na środowisko. W początkowej fazie projekt obejmował kraje europejskie, obecnie ma zasięg globalny. W jego ramach odbywają się regularne spotkania przedstawicieli z wszystkich krajów uczestniczących w projekcie, zaś wyniki środowiskowe są regularnie raportowane, a postępy realizacji zadań – audytowane przez zewnętrznych audytorów. Całość działań zaplanowano w sześciu etapach: wprowadzenie, podstawowe wymagania, aktywna ochrona środowiska, zarządzanie środowiskowe, ekologiczna doskonałość i bio-biznes. Utworzone zostały specjalne grupy projektowe skupiające przedstawicieli wszystkich pionów firmy, którzy pełnią rolę łączników odpowiadając za przekazanie zadań wynikających z planu projektu i raportując ich wykonanie. Takie rozwiązanie pozwoliło właściwie określić zakres wymagań, jakie należało spełnić, aby skutecznie wdrożyć projekt w całej firmie. Podstawy proekologicznego programu zostały wypracowane przy współpracy z menedżerami poszczególnych jednostek. Wiele wdrożonych działań prośrodowi- 18 www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 MIEJSCE PRACY skowych w DHL Express Poland miało swój początek wewnątrz firmy. Uświadomieni ekologicznie pracownicy zaczęli zauważać możliwości wprowadzenia na własnym obszarze działania rozwiązań, które dają wymierny środowiskowy efekt. Z inicjatywy pracowników powstały np. znaki w formie naklejek, namawiające do proekologicznych działań: „Wykorzystaj papier na maksa”, „Żarówka też musi odpocząć”, „Nie marnuj wody”. Inną inicjatywą pracowników był pomysł na wykorzystanie skrawków papieru z niszczarek do pakowania/przepakowywania paczek. Wdrożeniu projektu towarzyszyła intensywna kampania informacyjna. Program ma swoje logo i hasło: „Nie dziedziczymy ziemi po przodkach, lecz pożyczamy od naszych dzieci”. Miernikiem sukcesu wprowadzonego projektu są wskaźniki środowiskowe. Do tej pory realizacja poszczególnych zadań przyniosła wymierne efekty w postaci oszczędności w zużyciu zasobów naturalnych i finansowych. Zamontowanie systemów oszczędności energii pozwoliło zmniejszyć zużycie energii w sortowniach o 22,21% w stosunku do roku poprzedniego. Są to oszczędności rzędu ok. 70 tysięcy złotych. Zainstalowanie układu automatycznego ograniczania zużycia gazu w sortowniach to kolejne zaoszczędzone 40 tysięcy złotych. Poprzez segregację odpadów i podpisanie umów z firmami odbierającymi posortowane odpady poszczególne jednostki organizacyjne zaoszczędziły nawet połowę poprzednich kosztów. Grupa Żywiec Zasady Etyki Biznesowej Etyka biznesu Zasady etyki biznesowej w Grupie Żywiec to projekt, którego wdrażanie zostało przewidziane na 2005 rok. U podstaw działalności Grupy Żywiec leży głębokie przekonanie, że biznes to nie tylko prowadzenie efektywnej, zyskownej działalności, ale także kompleksowe podejście do zarządzania, które cele handlowe stawia na równi z takimi kwestiami jak przejrzystość informacji finansowej, działania na rzecz ochrony środowiska i przestrzeganie standardów etycznych we wszystkich obszarach funkcjonowania firmy. Nazwa: Grupa Żywiec S.A. Główna działalność: Producent piwa Siedziba: Żywiec Rok założenia: 1856 Liczba zatrudnionych w 2005: 6000 Strona internetowa: www.grupazywiec.pl Zasady etyki biznesowej opierają się na niezmiennych wartościach, którymi kieruje się Grupa Żywiec w swojej działalności. Są to szacunek wobec jednostki, społeczeństwa i środowiska naturalnego, pasja i zaangażowanie w wykonywaną pracę. Zasady etyki biznesowej określają stanowisko firmy w takich aspektach jak: przeciwdziałanie oszustwom, korupcja i konflikt interesów, prawo konkurencji, wręczanie i przyjmowanie upominków, przestrzeganie praw człowieka, zakaz dyskryminacji i równość praw, molestowanie seksualne i mobbing. PRASA Zasady etyki biznesowej są spójne z Kodeksem Etycznym koncernu Heineken. Zarządowi i kierownictwu GŻ zależało jednak, aby Zasady etyki biznesowej w maksymalnym stopniu uwzględniały potrzeby pracowników Grupy Żywiec. Ich ostateczna treść winna być traktowana przez pracowników jako własna a nie narzucona przez władze spółki. Tylko takie postępowanie jest w ocenie władz spółki słuszne. Wówczas Zasady mogą rzeczywiście wpływać na zachowanie pracowników a nie będą jedynie zbiorem martwych reguł.Zanim rozpoczęto wdrażanie Zasad dla kluczowych managerów zostały zorganizowane warsztaty dyskusyjne w celu wyjaśnienia, dlaczego firma uznała za właściwe wdrożenie Zasad etyki biznesowej i poznania oczekiwań pracowników. Na warsztatach wspólnie wyłoniono również najbardziej istotne dla projektu zagadnienia. Zasady etyki biznesowej uwzględniają także wyniki badań opinii przeprowadzonych wśród wszystkich pracowników Grupy Żywiec, w których znalazły się m.in. pytania na temat wartości istotnych dla prowadzenia efektywnej działalności biznesowej. Wdrożenie Zasad poprzedzone było przeprowadzeniem specjalnie przygotowanej kampanii komunikacyjnej, której celem było przedstawienie pracownikom założeń i celów projektu, zapoznanie z możliwościami zgłaszania nieprawidłowości oraz zachęcenie do podzielenia się uwagami na temat materiałów i publikacji. W tym celu wykorzystano różne dostępne dla pracowników narzędzia komunikacyjne: listy do pracowników, ogłoszenia na tablicach informacyjnych, intranet a także spotkania bezpośrednie. Zgodnie z decyzją podjętą przez Zarząd GŻ w kwietniu br. Zasady etyki biznesowej stały się jednym z elementów programu wdrożeniowego dla nowych pracowników. Odrębne, bardziej zaawansowane szkolenia zostały również przygotowa- 14-04-2005, Gazeta Prawna, Anna Lewicka-Strzałecka, Firmy i programy etyczne Funkcjonujące w gospodarce wolnorynkowej organizacje konsumenckie, ekologiczne, społeczne wspierane przez wolne media stanowią potężną siłę, toteż firmy operujące na globalnym rynku nie mogą sobie pozwolić na ignorowanie opinii klientów, bo od klientów zależy ich byt. W ostatnim dziesięcioleciu XX wieku coraz bardziej popularne stały się kodeksy etyczne firm (kodeksy dobrych praktyk, kodeksy postępowania) i szkolenia etyczne. Coraz więcej firm uruchomiło specjalne działy zajmujące się monitorowaniem przestrzegania zasad oraz organizowaniem wewnętrznych systemów ujawniania nadużyć. Pojawił się nawet nowy zawód – menedżer ds. etyki (ethics officer). Na początku tego stulecia nową formą etycznej legitymizacji wielkich korporacji stały się tzw. raporty społeczne. Firmy składają w nich dobrowolne sprawozdanie z tego, co zrobiły na rzecz gospodarki, społeczeństwa i środowiska. w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 19 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 MIEJSCE PRACY PRASA 27-01-2005, Gazeta Prawna, Bolesław Rok, Koonkurencja nie jest błędem Dla każdej firmy istotnym warunkiem osiągania dobrych wyników finansowych w dłuższym czasie jest mądre zarządzanie relacjami z różnorodnymi grupami interesariuszy. Rozsądni właściciele lub akcjonariusze, uczciwi i efektywni pracownicy, lojalni klienci, przychylnie nastawieni mieszkańcy społeczności lokalnej – to drogocenne zasoby, które najlepiej budują długofalową wartość firmy. Na szczęście, oprócz afer, które zdarzają się w każdym środowisku, istnieje w Polsce niezliczona liczba przykładów rzetelnej współpracy w biznesie, odpowiedzialnych metod zarządzania, długofalowych wizji. Jednocześnie widać wyraźnie, że wzrost gospodarczy nie przekłada się już na wzrost ilości miejsc pracy. A więc gospodarka się rozwija, ale jednocześnie przedsiębiorcy są zmuszeni przez otoczenie rynkowe do redukcji kosztów, co objawia się m.in. silną presją na wzrost wydajności zatrudnionych już pracowników, a nie zatrudnianie nowych. Etyka biznesu ne dla członków kadry kierowniczej, do których w pierwszej kolejności mogą zwracać się pracownicy z pytaniami dotyczącymi Zasad etyki biznesowej. Wszyscy pracownicy otrzymali materiały informacyjne poświęcone Zasadom, które w przystępny sposób wyjaśniają zdefiniowane w Zasadach etyki biznesowej zagadnienia oraz przedstawiają zasady obowiązujące w GŻ. Zostały przygotowane dwie publikacje. Pierwsza z nich przeznaczona jest dla wszystkich pracowników. Druga publikacja skierowana jest do członków kadry kierowniczej. Zawiera szereg praktycznych przykładów, które uwzględniają specyfikę firmy i odnoszą się do konkretnych sytuacji. Przestrzeganie Zasad dotyczy wszystkich zatrudnionych w Grupie Żywiec bez względu na zajmowane stanowisko: członków zarządu, kadry kierowniczej wyższego i średniego szczebla, jak i poszczególnych pracowników. W ramach realizacji projektu Zarząd GŻ powołał odrębne stanowisko: kierownika ds. programów odpowiedzialności społecznej. Do jego zadań należała koordynacja całości działań związanych z przygotowaniem i wdrożeniem projektu. GŻ opracowała również własne procedury zgłaszania przypadków naruszania Zasad. Dzięki wprowadzeniu Zasad etyki biznesowej pracownicy otrzymują poręczny instrument ułatwiający im postępowanie w różnych sytuacjach. Zarząd GŻ jest przekonany, że wprowadzenie Zasad etyki biznesowej zwiększy zaufanie do firmy, zmniejszy liczbę sytuacji, w których mogłaby dochodzić do potencjalnego konfliktu interesów lub innych niepożądanych praktyk. Zaangażowanie pracowników we właściwe zrozumienie i wdrożenie Zasad etyki biznesowej sprawi, że będą się one przekładały na ich codzienne decyzje i stosunek firmy do pracowników, akcjonariuszy, klientów, partnerów handlowych oraz społeczności lokalnych sąsiadujących z browarami. Zasady etyki biznesowej wprowadzane były zgodnie z przyjętym przez Zarząd firmy harmonogramem. Całość działań związanych z projektem wdrożenia Zasad (zakrojonym na okres jednego roku) została skontrolowana przeprowadzanym na przełomie roku 2005/2006 audytem etycznym. Johnson & Johnson Credo Survey Nazwa: Johnson & Johnson Poland Sp. z o. o. Główna działalność: Wytwórca produktów przeznaczonych dla ochrony zdrowia – Sektor Farmaceutyczny i Sektor Sprzętu i Materiałów Medycznych i Diagnostycznych oraz Sektor Kosumencki (Consumer) – będący dostawcą na rynek kosmetyków Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1886. Pierwsze biuro w Polsce powstało w 1989 roku Liczba zatrudnionych w 2005: 110000, z czego w Polsce ok. 500 osób Strona internetowa: www.jnj.com „Nasze Credo” jest zbiorem wartości etycznych firmy Johnson & Johnson. Opisuje odpowiedzialność firmy względem klientów, pracowników, społeczności, wśród których firma prowadzi działalność, oraz wobec akcjonariuszy firmy. „Our Credo” opracowane zostało jako jednostronicowy dokument przez Generała Roberta Wooda Johnsona – syna jednego z założycieli firmy Johnson & Johnson w 1943 roku. W każdej siedzibie firmy na świecie, w reprezentacyjnym miejscu, znajduje się tablica z „Naszym Credo” – w lokalnym języku, przypominając pracownikom firmy o ich odpowiedzialności w codziennej pracy zawodowej. Czy firma postępuje zgodnie z zasadami wyrażonymi w Credo? Odpowiedź na to pytanie daje przeprowadzane uprzednio co dwa lata, a obecnie corocznie, badanie w formie ankiety elektronicznej. Respondentami są wszyscy pracownicy Johnson & Johnson, którzy odpowiadają w niej na konkretne pytania obejmujące cztery obszary Credo: klienci, pracownicy, społeczności i akcjonariusze. Po zakończeniu badania ankietowego opracowane statystycznie wyniki prezentowane są wszystkim pracownikom firmy. Zarządy każdej z lokalnych firm operacyjnych zobowiązane są do wdrożenia planów akcji, które mają na celu wprowadzenie usprawnień w obszarach, które zostały ocenione przez pracowników jako wymagające poprawy. Miernikiem pozytywnego wpływu wartości zapisanych w „Our Credo” są zadowolenie i wysoki poziom satysfakcji pracowników, przekładające się na ich wysoką motywację i poziom osiągnięć, oraz bardzo dobry odbiór firmy przez jej klientów i społeczeństwo, postrzegających firmę jako wysoce odpowiedzialną, nowatorską, a także przyjazną ludziom. Miernikiem finansowym jest poziom rozwoju firmy mierzony jej wzrostem i poziomem cen akcji. Generał Robert Wood Johnson zapytany, dlaczego odpowiedzialność wobec akcjonariuszy wymieniana jest na końcu Credo, odpowiedział: „Jeżeli wszystkie wyżej wymienione odpowiedzialności są spełnione, akcjonariusze na pewno będą mieli powody do zadowolenia”. 20 www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 MIEJSCE PRACY Philip Morris Datek za datek W Philip Morris Polska S.A. (PMP) działania woluntarystyczne mają już kilkuletnią tradycję. Cześć pracowników angażuje się w działalność społeczną indywidualnie, inni łączą się w grupy i wspólnie wspierają wybraną placówkę. Wszyscy z nich jednak mają możliwość uzyskania wsparcia, zwracając się do Rady Kontrybucyjnej PMP. Rada Kontrybucyjna to grupa działających dobrowolnie pracowników, sprawujących różne funkcje w organizacji, która opiniuje wnioski o darowizny oraz planuje i organizuje różnego rodzaju akcje charytatywne angażujące pracowników. Dzięki inicjatywie Rady Kontrybucyjnej, powstały m.in. takie akcje, jak „Zostań świętym Mikołajem”, „Podarunek za datek” czy „Książkowy maraton firmowy”. Każdy pracownik PMP, który chce działać społecznie albo interesuje się społeczną działalnością firmy, może uczestniczyć w spotkaniach Rady Kontrybucyjnej lub zostać jej członkiem. Wolontariat pracowniczy Nazwa: Philip Morris Polska S.A. Główna działalność: Firma tytoniowa Siedziba: Kraków Rok założenia: 1996 r. (prywatyzacja Zakładów Przemysłu Tytoniowego w Krakowie) Liczba zatrudnionych w 2005: około 1800 osób Strona internetowa: www.philipmorrisinternational.com W czerwcu 2005 r. wolontaryzm w firmie został wzbogacony o nowy program „Datek za datek”. W ramach programu osobiste darowizny pracowników na cele charytatywne są podwajane przez darowiznę ze strony firmy. Warunkiem uzyskania finansowego wsparcia ze strony firmy jest zatrudnienie w firmie na czas nieokreślony. Pracownik sam wybiera formę, w jakiej chce przekazywać swoje pieniądze na pomoc danej organizacji. Może to być nieregularna darowizna lub też „payroll deduction”, czyli comiesięczna wpłata z pensji pracownika ustalonej przez niego kwoty na rzecz wybranych organizacji pożytku publicznego. Przekazując darowiznę raz bądź kilka razy w ciągu roku, pracownik za każdym razem może ubiegać się o równorzędną dotację ze strony firmy na ten sam cel. Trzeba zaznaczyć, że aby PMP przekazał darowiznę stanowiącą równowartość datku pracownika, łączna wartość jego wpłat musi wynieść przynajmniej 100 zł na jedną organizację i nie przekraczać 2500 zł w ciągu roku kalendarzowego. W przypadku „payroll deduction” firma dodatkowo, raz do roku, przekazuje wybranej przez pracownika organizacji kwotę będącą sumą datków przekazanych przez wszystkie osoby, które zdecydowały się wesprzeć tę organizację w ciągu poprzedniego roku. Dzięki programowi „Datek za datek”, od czasu jego uruchomienia, czyli od czerwca do końca 2005 r. na cele charytatywne przekazano ponad 10 tys. złotych. PKN Orlen Kompromis zamiast konfrontacji W marcu 2005 roku Zarząd PKN ORLEN S.A podjął decyzję o wdrożeniu programu Restrukturyzacji Regionalnych Jednostek Organizacyjnych. Konieczność reorganizacji i restrukturyzacji służb sprzedaży detalicznej wynikała bezpośrednio z przyjętej na początku 2005 roku strategii budowy własnej wartości PKN ORLEN S.A oraz planu rozwoju sprzedaży detalicznej w Polsce w latach 2005-2009. Oczekiwanym efektem zmian było zbudowanie nowej struktury organizacyjnej spółki, opartej o koncepcję jednego pracodawcy. Podjęte działania zmierzały do likwidacji dotychczasowych 12 wewnętrznych pracodawców (czyli 12 regulaminów pracy, 12 regulaminach zakładowych funduszy świadczeń socjalnych oraz 17 różnych systemów wynagradzania). Ujednolicenie spraw pracowniczych w skali całej Spółki miało również zakończyć proces integracji Petrochemii Płock S.A. z CPN S.A. poprzez wyeliminowanie „sztucznej” struktury prawodawczej utrwalającej odrębności mimo, iż upłynęło pięć lat od formalnego połączenia obydwu firm. Tworzenie / zachowanie miejsc pracy Nazwa: Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. Główna działalność: Produkcja i sprzedaż paliw oraz innych produktów ropopochodnych Siedziba: Płock Liczba zatrudnionych w 2005: 5519 Strona internetowa: www.orlen.pl Mając świadomość szczególnego społecznego wymiaru programu restrukturyzacji – przygotowując projekt szczególny nacisk położono na społeczne aspekty procesu przygotowując m.in. pakiety osłonowe dla pracowników objętych restrukturyzacją. Przede wszystkim przyjęto założenie, że nowe struktury regionalne funkcjonować będą przy wykorzystaniu dotychczas zatrudnionych tam pracowników. Każdy zainteresowany mógł aplikować na stanowiska w nowej strukturze firmy. Spółka zapewniała pomoc dla pracowników, którzy wyrażą chęć zmiany miejsca świadczenia pracy (pakiety relokacyjne) lub podejmą działalność gospodarczą (szkolenia). Osoby decydujące się na odejście z firmy mogły skorzystać z Programu Dobrowolnych Odejść, gwarantującego jedne z najwyższych w kraju odprawy pieniężne. Przygotowując założenia programu restrukturyzacji, Zarząd uznał za bezdyskusyjne, że program musi być realizowany w sposób zgodny z prawem, transparentny, w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 21 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 MIEJSCE PRACY PRASA 10-03-2005, Gazeta Prawna, Dominika Maison, Badania PBS – jak Polacy rozumieją uczciwy biznes Odpowiedzialny biznes jest pojęciem bardzo szerokim. W jego skład wchodzą, z jednej strony, działania związane z realizacją podstawowych celów biznesowych przedsiębiorstwa. „Odpowiedzialny” znaczy tu po prostu rzetelny i skuteczny biznes – podnoszący wartość firmy i prowadzący do osiągnięcia godziwych zysków. Z drugiej strony, określenie to wskazuje na jakość etyczną działań gospodarczych. Chodzi zarówno o uczciwe i sprawiedliwe postępowanie wobec pracowników, kontrahentów i klientów, jak i o łączność biznesu z celami, które nie są z nim wprost związane, np. o społeczne zaangażowanie firmy (finansowe wspieranie ważnych celów społecznych, organizacji i szkół), o popieranie i promowanie zachowań ekologicznych – wyrażających troskę o środowisko naturalne. Zdecydowana większość (68 proc.) społeczeństwa, jak pokazują lutowe badania PBS z Sopotu, przeprowadzone na reprezentatywnej grupie Polaków, za odpowiedzialny biznes uznaje działania o charakterze etycznym, czyli uczciwe traktowanie pracowników, kontrahentów i klientów. Zdecydowanie mniej osób rozumie przez to skuteczną realizację podstawowych celów biznesowych (11,9%), jak również działania związane z zaangażowaniem społecznym firmy (11,1%). Prawdopodobnie respondenci uważają, że „odpowiedzialne” prowadzenie biznesu powinno w pierwszej kolejności dotyczyć pracowników, a dopiero w drugiej kolejności ujawnić się w stosunku do otoczenia społecznego. przewidywalny dla partnera społecznego. Formalno-prawna część procesu dochodzenia do założonych struktur została rozłożona na trzy miesiące. Z takim wyprzedzeniem Zarząd wypowiedział bowiem dotychczasowe porozumienia ze związkami z b.CPN S.A. sankcjonujące obowiązującą strukturę wielopracodawczą. To maksymalny okres wypowiedzenia wskazywany przez autorytety prawne dla tego rodzaju umów. Przyjęcie najdłuższego okresu było wyrazem dobrej woli pracodawcy i dawało możliwość wypracowania świadczeń optymalnie zabezpieczających interesy pracowników. Poza prowadzeniem dialogu z partnerami społecznymi, od początku prowadzona była szeroka kampania informacyjna skierowana do wszystkich pracowników objętych procesem restrukturyzacji. W dniu 30 marca 2005 roku – równocześnie z rozpoczęciem procesu konsultacji projektu ze związkami zawodowymi, założenia i uzasadnienie projektu zostały przedstawione kadrze kierowniczej obszaru sprzedaży detalicznej. Członkowie Zarządu wzięli na siebie obowiązek komunikowania przedstawionych propozycji rozwiązań bezpośrednio pracownikom Regionalnych Jednostek Organizacyjnych; wysłuchali często bardzo emocjonalnie przekazywanych opinii i uwag. Po ich przeanalizowaniu, Zarząd uznał za możliwe zmodyfikowanie swoich pierwotnych propozycji m.in. w zakresie lokalizacji siedzib nowych struktur. Intencją prowadzonej bardzo intensywnie kampanii informacyjnej było zapewnienie pełnego dostępu do informacji wszystkim zainteresowanym pracownikom. Oprócz cyklicznych (dwutygodniowych) gazety firmowej ORLEN Ekspres, ukazało się 8 wydań specjalnych omawiających w szczegółowy sposób przedstawione propozycje oraz przebieg negocjacji ze związkami zawodowymi. W Intranecie utworzono specjalną zakładkę poświęconą wyłącznie tematyce restrukturyzacji, w której umieszczono wszystkie formularze, wnioski aplikacyjne, ogłoszenia rekrutacyjne. Pomimo szczegółowego uzasadnienia planowanych zmian partnerom społecznym, zaproponowania pracownikom atrakcyjnych świadczeń finansowych oraz umożliwienia utrzymania części przywilejów związkowych, organizacje związkowe oprotestowały program reorganizacji, nie dopuszczając do merytorycznej dyskusji praktycznie w żadnej kwestii. W ciągu 110 dni negocjacji odbyło się łącznie 20 spotkań konsultacyjno – negocjacyjnych ze związkami zawodowymi, nie licząc konsultacji z liderami związkowymi w mniejszych gremiach. W każdym ze spotkań uczestniczyła ok. 40 osobowa grupa związkowców związkowa, reprezentująca 23 równoprawne organizacje związkowe funkcjonujące w Koncernie. Brak woli porozumienia, wycofywanie się z przyjętych ustaleń paraliżowały proces negocjacji. Eskalując konflikt, regionalne organizacje związkowe powołały Krajowy Międzyzwiązkowy Komitet Protestacyjny, przeprowadziły referendum strajkowe wśród pracowników Regionalnych Jednostek Organizacyjnych, zorganizowały pikietę przed Centrum Administracyjnym w Płocku oraz ogłosiły spór zbiorowy. Jednak konsekwentna realizacja harmonogramu działań prawnych, wprowadzenie zachęcającej oferty świadczeń dla pracowników i determinacja Zarządu w kontynuowaniu rozmów i prowadzenie otwartej komunikacji przyniosły rezultaty. Przeprowadzono proces rekrutacji pracowników do nowych struktur. Z Programu Dobrowolnych Odejść skorzystało ok. 580 pracowników, a sporej grupie zgody na odejście nie wyrażono. Oznacza to, że uniknięto konieczności składania zamiarów wypowiedzeń umów o pracę wobec tych pracowników, którzy nie znaleźli miejsca zatrudnienia w nowej strukturze. Liczba ta istotnie przekroczyła wartości przedstawione przez Zarząd w ramach programu restrukturyzacji struktur regionalnych. 21 lipca 2005 roku zostało podpisane „Porozumienie w sprawie zakończenia sporu zbiorowego oraz uprawnień pracowniczych i związkowych związanych z wdrożeniem Programu restrukturyzacji struktur regionalnych PKN ORLEN S.A.”, które zakończyło spór zbiorowy. Etyka biznesu Procter & Gamble Przewodnik Etyki Biznesu W roku 2005 został wdrożony zaktualizowany Przewodnik Etyki Biznesu. Głównym celem wprowadzenia Przewodnika było zapoznanie pracowników z uaktualnionymi przepisami i ustalenie obowiązujących standardów zachowań etycznych, zgodnych 22 www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 MIEJSCE PRACY z wartościami wyznawanymi przez firmę. Dział Personalny, współpracując z menedżerami poszczególnych działów upewnił się, że każdy pracownik otrzymał kopię nowego kodeksu, przeszedł szkolenie w formie prezentacji, ukończył elektroniczny kurs potwierdzony uzyskaniem certyfikatu, podpisał oświadczenie o zapoznaniu się z treścią Przewodnika i zobowiązał się do przestrzegania zawartych w nim zasad. Powstał zestaw norm obowiązujących wszystkich pracowników. Jednocześnie wzmocniono komunikat dotyczący mechanizmów przestrzegania Przewodnika i zgłaszania ewentualnych przypadków niezgodnego z nim zachowania. Nazwa: Procter & Gamble Operations Polska Sp. z o.o. Główna działalność: Produkcja i sprzedaż tzw. szybkozbywalnych dóbr konsumpcyjnych (FMCG), m.in. kosmetyków, art. higienicznych i środków czystości Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1837, 1991 w Polsce Strona internetowa: www.pg.pl Przewodnik Etyki Biznesu P&G zbudowany jest wokół pięciu kluczowych zagadnień. Są to: konflikt interesów, zachowanie w miejscu pracy, informacja o firmie i konsumentach, rzetelność dokumentacji finansowej firmy, uczciwe zasady działania i konkurencji. Opisane są w nim wzorcowe zachowania w sytuacjach biznesowych wraz ze szczegółowym ich omówieniem mającym na celu rozwianie ewentualnych wątpliwości. Do nadzoru nad stroną merytoryczną i interpretacją Przewodnika została powołana wewnętrzna Komisja Etyki P&G. Polkomtel Plusletter Elektroniczny informator – „Plusletter” – umożliwia osobom zatrudnionym w firmie szybki dostęp do informacji potrzebnych nie tylko w pracy. Głównym celem jego powstania było usprawnienie przepływu informacji od kadry zarządzającej do pracowników Spółki. To właśnie pracownicy Polkomtela, podczas corocznych badań satysfakcji zwrócili uwagę na niewystarczający dostęp do bieżących informacji o działalności firmy. „Plusletter” to dynamiczny ośrodek w intranecie, zasilany przez redaktorów treści – pracowników z różnych obszarów funkcjonowania Spółki, głównie członków Międzydepartamentalnego Zespołu Komunikacji Wewnętrznej. Proces dostarczania informacji koordynowany jest przez redaktora lokalnego, który ma dodatkową możliwość filtrowania i moderowania komunikatów. Krótkie zapowiedzi o pojawieniu się nowych, ważnych informacji w „Plusletterze” rozsyłane są cyklicznie e-mailem z linkiem do strony w intranecie. Komunikacja Nazwa: Polkomtel S.A. Główna działalność: Operator telefonii komórkowej Siedziba: ul. Postępu 3, 02-676 Warszawa Rok założenia: 1995 Liczba zatrudnionych w 2005: 3500 Strona internetowa: www.polkomtel.com.pl www.plusgsm.com.pl Stałe rubryki poświęcone są takim tematom, jak oferta firmy, komunikaty Zarządu i od dyrektorów, wydarzenia z centrali i regionów, informacje o salonach firmowych, a także operacyjne i wspierające Help Desk, przekazywane głównie przez HR itp. Przed wprowadzeniem „Pluslettera” informacje przekazywane z różnych źródeł rozsyłane były e-mailem do wszystkich pracowników. Stworzenie sprawnego systemu komunikacji wewnętrznej nie wymagało dużych nakładów, gdyż wiedza w Spółce już istniała, trzeba było ją tylko usystematyzować i udostępnić wygodne narzędzie do transferu. „Plusletter” tworzy jedno źródło dostarczanych na czas informacji, z możliwością przeglądania wiadomości archiwalnych, zwiększając tym samym poziom satysfakcji pracowniczej w obszarze komunikacji wewnętrznej. Polkomtel Wizja, Misja, Wartości Etyka biznesu W związku ze zmieniającym się otoczeniem biznesowym oraz nową strategią nakreśloną przez Radę Nadzorczą obowiązujące w firmie wizja i misja przestała spełniać podstawowe zadania. Z tego względu zarząd spółki podjął decyzję o zaktualizowaniu dotychczasowych zapisów, akcentując tym samym szczególną rolę spójności wizji, misji i wartości (WMW) z biznesowymi celami organizacji. Procesowi tworzenia strategii Spółki towarzyszyły prace nad określeniem nowego kształtu WMW, który stanowiłby solidną podstawę do realizacji przyjętych celów strategicznych firmy. Prace te odzwierciedlały również ambicje biznesowe kadry menedżerskiej. Jednym z podstawowych założeń programu było przeprowadzenie badań fokusowych wśród pracowników na temat istotnych w ich pracy wartości. Do pracowników należał również wybór propozycji graficznych wszystkich materiałów komunikacyjnych. Zaangażowaniu pracowników w tworzenie WMW przyświecała myśl, że określone zasady postępowania są przestrzegane tylko wtedy, gdy są one zrozumiałe i akceptowane przez pracowników firmy, jak również wówczas, gdy wykorzystywane są w codziennej pracy, stając się wewnętrznymi przekonaniami pracowników. w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 23 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 MIEJSCE PRACY Zadania komunikacyjne przeprowadzone były w trzech etapach przy wykorzystaniu m.in. takich narzędzi, jak publikacje, intranet czy prezentacje multimedialne. W pierwszym etapie zapoznawano pracowników z sytuacją biznesową, w celu lepszego zrozumienia przez nich kontekstu funkcjonowania Spółki, w tym głównych kierunków zatwierdzonej strategii oraz celów. Drugi etap polegał na rozpowszechnieniu informacji o WMW oraz objaśnianiu oczekiwanych zachowań i postaw wynikających z WMW. Przekaz informacji odbywał się podczas spotkań wewnętrznych ze wszystkimi pracownikami. W efekcie każdy dyrektor przeprowadził szkolenie w swojej komórce organizacyjnej, prezentując zasady WMW wraz z przykładami oczekiwanych zachowań i postaw, jak najbardziej zbliżonych do specyfiki pracy poszczególnych zespołów. Dzięki tym działaniom, pracownicy mogli dostrzec związek WMW z wymaganiami dotyczącymi ich pracy oraz oczekiwanych kompetencji na swoich stanowiskach. Na potrzeby tego projektu przeszkolono trenerów, którzy wspierali dyrektorów podczas spotkań z pracownikami. Za cały proces odpowiedzialna była jedna osoba z Departamentu Zarządzania Zasobami Ludzkimi – koordynująca oraz objaśniająca wszystkie niejasności związane z wdrażaniem WMW. Trzecim i ostatnim etapem była kontrola przebiegu procesu komunikacyjnego oraz podsumowanie wyników komunikacji poprzez przeprowadzenie wywiadów i badań fokusowych. Jako kryteria sukcesu przyjęto stopień identyfikacji pracowników z WMW, zaangażowanie w proces implementacji wartości w życie codzienne firmy i znajomość treści WMW. Wolontariat pracowniczy Nazwa: PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o Główna działalność: Świadczenie usług w oparciu o specjalizację branżową, oferując rozwiązania w zakresie audytu, usług doradczych i doradztwa podatkowego klientom z sektora publicznego i prywatnego Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1990 Liczba zatrudnionych w 2005: 886 Strona internetowa: www.pwc.pl PricewaterhouseCoopers Fundacja „Podaruj siebie” Pomysł na Fundację PricewaterhouseCoopers pojawił się już na początku roku 2005. Wtedy to grupa osób żywo zainteresowanych działalnością społeczną w firmie zainicjowała rozmowy na temat powstania Fundacji, która stwarzałaby pracownikom możliwość podjęcia konkretnych działań wspierających rozwiązanie wybranych problemów społecznych. Tym samym Fundacja PwC miała zintegrować i ukierunkować liczne, rozproszone dotychczas, inicjatywy pro bono podejmowane przez firmę. Filarami działalności Fundacji stały się: wolontariat, doradztwo i wsparcie finansowe. Jednocześnie w każdym z działów firmy wyłonieni zostali koordynatorzy, pracujący blisko ze sobą i nadający Fundacji obecny kształt. Jednym z pierwszych zadań było zbadanie potrzeb i możliwości pracowników. W tym celu zostało przeprowadzane badanie ankietowe wśród pracowników firmy. Ankiety wypełniło blisko 200 osób, a ich wyniki pokazały, że wielu pracowników zainteresowanych jest szerszą działalnością społeczną w bardzo konkretnych, wskazanych przez siebie obszarach. W kolejnym etapie kierownictwo firmy formalnie wsparło te działania m.in. deklaracją, że każdy z pracowników ma prawo wykorzystania trzech godzin w miesiącu, w ramach godzin pracy, na aktywność społeczną w ramach Fundacji. Działalność Fundacji PricewaterhouseCoopers „Podaruj siebie” objęła nie tylko biuro warszawskie, ale i pozostałe 5 biur regionalnych. W każdym z nich wyłonieni zostali partnerzy społeczni. Przykładowe działania podjęte w ramach Fundacji to: nauka języka angielskiego podopiecznych i pracowników Powiślańskiej Fundacji Społecznej (PFS); przygotowanie kampanii marketingowej promującej działalność PFS; zbiórka żywności dla najbiedniejszych rodzin dzieci będących pod opieką PFS; organizacja spotkań nastolatków z domów dziecka połączonych z pogadanką o pierwszej pracy, ścieżce kariery, zachęcaniem do nauki, sportu, hobby etc.; odwiedziny dzieci w ośrodku Fundacji Pomocy Dzieciom z Chorobą Nowotworową oraz szpitalu na oddziałach onkologii i hematologii dziecięcej; doradztwo IT i opieka nad komputerami w Fundacji Pomocy Dzieciom z Chorobą Nowotworową; doradztwo na rzecz Dziennego Ośrodka Rehabilitacji w Poznaniu w zakresie PR; przygotowywanie okazjonalnych zbiórek środków pieniężnych, jak i innych datków, paczek dla wszystkich partnerów społecznych Fundacji PwC. W ramach wsparcia finansowego, oprócz organizowania akcji charytatywnych, pracownicy mogą dokonywać wpłat na rzecz Fundacji PwC poprzez potrącenia z wynagrodzenia w formie przekazania 1% podatku, przekazania stałej, comiesięcznej kwoty z pensji, bądź też okazjonalne datki pieniężne. Obecnie, po doświadczeniach ubiegłego roku, Fundacja PwC „Podaruj siebie” ma w planach stworzenie ogólnopolskiego programu, który pomagałby w rozwiązaniu problemów społecznych wybranej grupie docelowej. 24 www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 MIEJSCE PRACY Provident Polska Forum Pracownika Po dwóch latach funkcjonowania Forum Pracownika w jego pierwotnej formie podjęto próbę oceny efektywności tego rozwiązania. Wśród uczestników Forum przeprowadzono ankietę, analizie poddano statystyki działania. Wyniki pokazały, że Forum ma ogromny potencjał, ale też pewne niedoskonałości, które należało przezwyciężyć. Wyzwaniami okazały się: mała innowacyjność proponowanych przez pracowników rozwiązań, spadające zainteresowanie tą formułą, brak wsparcia projektu przez kierowników regionalnych, którzy nie widzieli korzyści z wysyłania wartościowego pracownika na spotkania w ramach Forum, niedostateczna informacja o działaniach Forum – szczególnie o sukcesach, które udało się w jego ramach osiągnąć – oraz nieefektywny podział terytorialny sprawiający, że reprezentanci musieli dojeżdżać na Fora w odległe miejsca. Nazwa: Provident Polska S.A. Główna działalność: Część międzynarodowej grupy finansowej Provident Financial, udzielanie szybkich pożyczek gotówkowych z możliwością obsługi domowej, oferowanych klientom indywidualnym Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1997 Strona internetowa: www.providentpolska.pl Plan zmian w formule Forum Pracownika stworzony został podczas dwudniowej sesji strategicznej, na którą zostali zaproszeni najbardziej aktywni reprezentanci. Podstawową zmianą było przeniesienie projektu z działu personalnego do działu komunikacji. Wykorzystując emocjonalne zaangażowanie pracowników tego działu, z projektu uczyniono główne narzędzie komunikacji wewnętrznej firmy. Zmienione zostały także zasady dotyczące pełnienia funkcji reprezentantów. Zakładając, że mniejsza rotacja reprezentantów przyczyni się do wzrostu identyfikacji z proponowanymi przez nich projektami, ich kadencję wydłużono do dwóch lat. Dodatkowo wprowadzono możliwość wielokrotnego wyboru reprezentantów Forum, motywując w ten sposób do lepszej pracy ewentualnych kandydatów. Większe wsparcie dla zaangażowanych osób i poczucie wagi samego projektu oraz jego roli dla firmy uzyskane zostało dzięki temu, że liderem projektu w nowej formie został wiceprezes firmy. Utworzone zostało także jednoosobowe stanowisko Koordynatora ds. Forum, który zajmuje się wyłącznie tym projektem. PRASA 14-04-2005, BusinessWeek Polska, Dariusz Styczek, Piotr Aleksandrowicz, Radosław Omachel, Przedsiębiorcy starają się przestrzegać dekalogu Nie ma etycznego biznesu bez dobrych relacji pracodawcy z pracobiorcami i bez wzajemnego szacunku obu stron. Dziś, kiedy obciążenia z tytułu zatrudnienia na etat stanowią 85 proc. wynagrodzenia pracownika, te stosunki są szczególnie narażone na szwank. – Nie zatrudniam na czarno, płacę wszystkie składki i podatki, ale nie każdą firmę na to stać. Wielu przedsiębiorców staje przed problemem: zatrudnić na czarno lub w ogóle. Wtedy sprawa przestaje już być taka oczywista – uważa Blikle. Jeszcze większym wyzwaniem etycznym jest zwalnianie pracowników. Jeżeli pracownik nie potrafi sprostać oczekiwaniom, po prostu musi odejść, ale uczciwość wymaga wcześniejszego zwrócenia mu uwagi na popełniane błędy i podjęcia próby pomocy w poprawieniu się. W nowych założeniach ogromny nacisk położono także na informację zwrotną. Jasno określono drogi komunikacji w ramach Forum, uwzględniające zarówno kolejne poziomy rozpatrywania pomysłu, jak również informowanie pomysłodawcy o powodach odrzucenia pomysłu lub o efektach jego wdrożenia. Dodatkowo ustalono, iż każda edycja programu zostanie poprzedzona szkoleniem wszystkich reprezentantów, które jako wartość dodana ma także służyć motywowaniu wszystkich uczestników. W efekcie prowadzonego programu i jego rewitalizacji osiągnięto większe zaangażowanie pracowników (duża liczba kandydatów oraz wysoka frekwencja w wyborach), wysoką liczbę i jakość zgłaszanych pomysłów oraz możliwość zidentyfikowania najbardziej aktywnych pracowników, czyli ludzi, którzy powinni robić w firmie karierę. Projekt stał się podstawą bliźniaczych projektów realizowanych w innych oddziałach firmy na świecie, a także w centrali. Do autorów projektu w Polsce z prośbą o dzielenie się doświadczeniami zwracają się osoby prowadzące projekty w Meksyku, Czechach, Słowacji i na Węgrzech. Schenker Komunikacja wewnętrzna w procesie fuzji firm Spedpol i Schenker Fuzja Spedpolu i Schenkera, która miała miejsce pod koniec 2004 r. i w wyniku której powstał nowy Schenker Sp. z o.o., wiązała się z wieloma zmianami w organizacji. Proces rozpoczął się w marcu 2004 r., a formalne nowa firma wystartowała w grudniu tego samego roku. Konieczne było zaprojektowanie specjalnych działań komunikacyjnych, mających na celu zwiększenie szans na pozytywną współpracę pracowników z obu części organizacji przy tworzeniu nowej firmy, szybkie zrozumienie wspólnych celów biznesowych dzięki dobrej informacji, zapewnienie spokojnego przebiegu procesu poprzez klarowny przekaz oraz zrozumienie i akceptację wprowadzanych rozwiązań przez pracowników. Dodatkowym założeniem było utrzymywanie równowagi pomiędzy obu częściami łączącej się organizacji, budowanie atmosfery wzajemnego szacunku wobec doświadczeń obu firm i zachowanie możliwości tworzenia nowych rozwiązań na bazie tego, co zostało pozytywnie sprawdzone w przeszłości. Zaangażowanie pracowników w zarządzanie firmą Komunikacja Nazwa: Schenker Sp. z o.o. Główna działalność: Dostawca zintegrowanych rozwiązań logistycznych Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1991 Liczba zatrudnionych w 2005: 39000 na świecie, 1300 w Polsce Roczne obroty za 2005: 8 mld euro Strona internetowa: www.schenker.pl w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 25 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 MIEJSCE PRACY PRASA 01-11-2005, Marketing w praktyce, Kinga Szydzińska, Prospołeczna firma Ponad 68 proc. wskazuje, że odpowiedzialny biznes to przede wszystkim rzetelne postępowanie wobec pracowników, klientów i kontrahentów. Około 12 proc. badanych uważa, że jest to realizacja podstawowych celów biznesowych, a 11 proc wskazuje na działalność prospołeczną. Wyniki te można interpretować na dwa sposoby – albo badani w bardzo wyraźny sposób skoncentrowali się na słowie „biznes” a działalność społeczną uznają za pozabiznesowy obszar zaangażowania firmy, albo znacznie ważniejsze jest dla nich to, by firma najpierw wprowadziła standardy etyczne do swojej wewnętrznej działalności, a dopiero potem rozwijała działalność charytatywną. Może to być ważna wskazówka dla polskich firm, które często skupiają się raczej na zaangażowaniu zewnętrznym niż trosce o wprowadzenie wysokich standardów etycznych w wewnętrznym działaniu firmy. Tworzenie / zachowanie miejsc pracy Nazwa: Telekomunikacja Polska S.A. Główna działalność: Operator telefonii stacjonarnej Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1992 Liczba zatrudnionych w 2005: 33 603 (grupa kapitałowa, dane skonsolidowane) Roczne obroty za 2005: 18,342 mln PLN (grupa kapitałowa, dane skonsolidowane) Strona internetowa: www.tp.pl Komunikacja w procesie fuzji była działaniem kompleksowym, skierowanym do wszystkich pracowników. W pierwszym miesiącu od ogłoszenia fuzji odbyły się spotkania nowego i ustępującego Zarządu z pracownikami oddziałów. W ciągu pierwszych trzech miesięcy przełożeni wszystkich szczebli na cotygodniowych spotkaniach informowali pracowników o przebiegu fuzji i jej celach. Informacja kierowana była również do organizacji związkowych. Spotkania z liderami związkowymi odbyły się w pierwszych dniach po decyzji o fuzji. Oprócz bezpośrednich spotkań z interesariuszami wewnętrznymi wykorzystano także nowoczesne narzędzia komunikacji, takie jak anonimowe czaty z Zarządem w intranecie, tradycyjne i elektroniczne skrzynki na pytania, rozsyłane w cyklu tygodniowym oficjalne odpowiedzi na pytania zadane przez pracowników. W intranecie i gazecie firmowej ukazywały się w tym czasie również publikacje dotyczące fuzji, m.in. nowe schematy organizacyjne, słowniki pojęć i słów-kluczy czy zwrotów biznesowych stanowiących zawodowy „żargon” obu firm. Komunikacja dotycząca najbardziej wrażliwych kwestii w organizacji została przeprowadzona szybko i sprawnie. I tak, ostateczne decyzje dotyczące docelowej obsady stanowisk kierowniczych w nowej strukturze sformułowano w ciągu dwóch tygodni od ogłoszenia decyzji o fuzji, zaś informacje o redukcji zatrudnienia (liczba zwalnianych osób, kryteria wyboru, sprecyzowanie działań osłonowych, zasady formalno-prawne) zakomunikowano w ciągu pierwszych sześciu tygodni. W późniejszej fazie, po upływie trzech miesięcy od ogłoszenia decyzji o fuzji – komunikacja koncentrowała się głównie na dwóch nurtach: na postępach prac w poszczególnych zespołach projektowych opracowujących rozwiązania biznesowe oraz na przyszłych rozwiązaniach ze sfery spraw pracowniczych (nazewnictwo stanowisk, regulaminy wynagradzania, premie, fundusz socjalny, finansowanie nauki i opieki medycznej dla pracowników). Telekomunikacja Polska Program Mobilności Zawodowej Program Mobilności Zawodowej powstał w 2004 r. jako długoterminowe działanie firmy mające na celu zapewnienie odpowiednich zasobów ludzkich dla realizacji strategicznych założeń biznesowych firmy. Polityka mobilności rozumiana jest jako proces przygotowania już zatrudnionych osób do pełnienia nowych ról zawodowych zgodnie z potrzebami TP, poprzez transfer kompetencji pomiędzy i wewnątrz struktur organizacyjnych oraz poprzez planową wymianę pracowników zidentyfikowanych jako osoby z najwyższym potencjałem pomiędzy strukturami Grupy France Telecom. W ramach Programu Mobilności Zawodowej kadry menedżerskie TP zostały zachęcone do wykorzystywania wewnętrznego rynku pracy – preferowanego źródła doboru nowych pracowników. Zachęceniu i wsparciu pracowników TP w mobilności zawodowej, w tym mobilności geograficznej, służyły również, oprócz działań rozwojowych, wprowadzone uchwałą zarządu TP zasady przyznawania świadczeń alokacyjnych pracownikom TP, którzy zmieniają miejsce pracy. Świadczenia te obejmują refundację kosztów wynajęcia mieszkania lub spłatę zaciągniętego kredytu bankowego bądź nie oprocentowanej pożyczki z Centralnego Funduszu Mieszkaniowego TP, lub rekompensatę kosztów dojazdów PKP/PKS. Program Mobilności Zawodowej przygotowany został przez pracowników Pionu Kadr TP. Za jego realizację odpowiada dyrektor Departamentu Mobilności i Rozwoju Pracowników. Nad przebiegiem działań Programu w ramach struktury terytorialnej TP czuwa pięciu regionalnych dyrektorów Pionu Kadr. Są oni wsparciem w realizacji Programu dla współodpowiedzialnych za Program regionalnych dyrektorów wykonawczych oraz innych menedżerów, koordynując przebieg jego działań w podległych strukturach terytorialnych TP. Wsparciem w realizacji Programu są Wydziały Mobilności Zawodowej podlegające bezpośrednio regionalnemu dyrektorowi Pionu Kadr. Spójnej i kompletnej informacji o zasadach wewnętrznej mobilności udziela pracownikom siedemnaście punktów Mobilności Zawodowej na terenie całego kraju. W 2004 roku w różnych formach mobilności uczestniczyło w ramach Programu 568 osób. Rok później było ich prawie 3,9 tysięcy, czyli około 14% wszystkich pracowników firmy. Dla jednych była to zmiana stanowiska i zadań w dotychczasowym miejscu pracy, dla innych zmiana ta wiązała się z podjęciem nowych zadań w innym pionie czy nawet w innej spółce Grupy. 26 www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 MIEJSCE PRACY Telekomunikacja Polska Etyka biznesu Zdrowie i bezpieczeństwo Kodeks Etyki Celem wprowadzenia Kodeksu Etyki TP było jasne określenie najważniejszych kwestii związanych z uczciwością oraz przestrzeganiem zasad etycznych, a tym samym scalenie społeczności pracowników TP. Wprowadzenie Kodeksu Etyki miało również na celu zmniejszenie potencjalnego ryzyka występowania zjawisk patologicznych i nieetycznych w firmie. Kodeks Etyki TP został stworzony na bazie zasad etycznych i wzorców postępowania obowiązujących w całej Grupie France Telecom. Proces konsultacji z pracownikami TP i kadrą TOP-500 służył wypracowaniu takiego zapisu, który byłby dostosowany do polskiej rzeczywistości. Kodeks został przyjęty w drodze uchwały zarządu TP z 19.04.2005 r., a następnie w nakładzie 25 tys. egzemplarzy rozdystrybuowany wraz z „iTePe” (miesięcznikiem pracowników TP). Przestrzeganiem Kodeksu w TP zajmuje się m.in. Departament Audytu Wewnętrznego (DAW), który prowadzi dochodzenia wewnętrzne w zakresie zgłoszonych przez jednostki organizacyjne TP przypadków nieetycznych zachowań. DAW przy współpracy z Pionem Bezpieczeństwa TP podejmuje działania zmierzające do wprowadzenia w TP systemu anonimowego zgłaszania przez pracowników TP nieprawidłowości, oszustw i nadużyć. Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego Bezpieczna Flota „Bezpieczna Flota” to pierwszy projekt realizowany przez Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego. Celem projektu jest zmniejszenie liczby wypadków drogowych i ich ofiar poprzez poprawę praktyk dotyczących bezpieczeństwa w firmach i organizacjach, które posiadają floty samochodowe. W świetle wyników badań pochodzących z innych krajów okazuje się, że wypadki drogowe związane z pracą stanowią 30% wszystkich wypadków oraz że każdego roku 27 % samochodów służbowych ulega kolizjom drogowym. W ramach projektu firmy partnerskie podpisały w lipcu 2005 roku „Deklarację na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego”, w ramach której zobowiązały się do wprowadzenia wewnętrznych standardów zwiększających poziom bezpieczeństwa, zwłaszcza w użytkowaniu samochodów służbowych. Kolejnym krokiem po podpisaniu deklaracji było opracowanie Przewodnika Bezpieczna Flota – Standardy bezpieczeństwa w zarządzaniu samochodami służbowych. Celem Przewodnika jest syntetyczna prezentacja wiedzy Partnerów na temat działań i standardów prowadzących do zapobiegania wypadkom drogowym z udziałem samochodów firmowych. I to począwszy od uwrażliwienia zarządów i kierownictwa na ryzyko związane z wywieraniem presji czasowej na pracowników użytkujących samochody służbowe (np. na reprezentantów handlowych czy dostawców), po świadome kształtowanie polityki flotowej uwzględniającej m.in. prawidłowy dobór parku samochodowego, wyposażenie w niezbędne elementy bezpieczeństwa, dbałość o stan techniczny, wdrożenie wewnętrznych procedur i systemów kontroli, działania edukacyjne oraz cykliczne szkolenia kierowców. Nazwa: Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego, inicjatywa non-profit Partnerzy: 3M, ABB, BP, DaimlerChrysler, DaimlerChrysler Fleet Management, Michelin, Renault, Shell Partnerzy wspierający: VESSEL, Forum Odpowiedzialnego Biznesu, PCK, Fundacja Krzysztofa Hołowczyca „Kierowca Bezpieczny” oraz Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych; Honorowy patronat: Minister Zdrowia, prof. Zbigniewa Religa oraz Global Road Safety Partnership Strona internetowa: www.partnerstwodlabezpieczenstwa.pl Premiera Przewodnika zaplanowana została na 7 lutego 2006 r. Przewodnik skierowany jest do przedsiębiorstw posiadających samochody służbowe, których liczba w Polsce szacowana jest na 500-800 tys. pojazdów. Patronat honorowy nad Przewodnikiem objęły Bank Światowy i Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. W 2006 roku Partnerstwo będzie promować standardy zawarte w Przewodniku wśród innych firm oraz instytucji administracji publicznej, z nadzieją, że wpłynie to znacząco na zwiększenie bezpieczeństwa na polskich drogach. w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 27 BIZNES A RYNEK P ozyskiwanie i utrzymywanie zainteresowania klientów jest dla każdego przedsiębiorstwa zadaniem priorytetowym. Mówi się czasem, że żadna organizacja nie uczyni jakiegokolwiek kroku w kierunku podniesienia jakości zarządzania, dopóki rynek nie zmusi jej do tego. Odpowiedzialność społeczna w zachowaniach rynkowych nie pojawiła się zatem samoistnie, z samej potrzeby czynienia dobra przez właścicieli kapitału, lecz okazała się skuteczną metodą zdobywania przewagi konkurencyjnej na rozwiniętym rynku. To konsumenci zaczęli interesować się tym, jak przedsiębiorstwo, którego produkty kupują, traktuje swoich pracowników, dostawców, czy wywiera szkodliwy wpływ na środowisko przyrodnicze, czy uczestniczy w praktykach korupcyjnych, itp. A przyszłość każdego przedsiębiorstwa zależy od klientów, to oni decydują o jego rozwoju lub bankructwie. Widać wyraźnie, że w ostatnich latach, szczególnie w obliczu nasilającej się na całym świecie krytyki dotyczącej angażowania się przedsiębiorstw – w przeszłości i obecnie – w przedsięwzięcia, które są oceniane zdecydowanie negatywnie, przedsiębiorstwa coraz dokładniej analizują swoje postępowanie, by nie narażać się na osłabienie wizerunku, a przez to utratę pozycji na rynku. 28 www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 RYNEK BP Polska Ochrona środowiska Program Czysty Biznes Program Czysty Biznes jest filarem strategii odpowiedzialnego biznesu BP w zakresie ochrony środowiska od 1998 roku. Podstawowym celem programu jest pomoc małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP) we wprowadzaniu proekologicznych zmian wewnątrz oraz wokół firmy i nawiązywaniu trwałej współpracy na rzecz zrównoważonego rozwoju z samorządami, innymi firmami i organizacjami pozarządowymi. Założenie programu Czysty Biznes opiera się na pokazaniu w praktyce, że działania na rzecz ochrony środowiska nie muszą być jedynie kosztami czy też dodatkowymi obciążeniami, ale mogą być ważnym elementem dobrze zarządzanej firmy, zwłaszcza że wdrażane rozwiązania pozwalają zaoszczędzić firmom od 500 do 200 000 złotych rocznie. W ramach programu działają kluby Czysty Biznes, do których mogą przystąpić wszystkie zainteresowane firmy. Poprzez pomoc doradczą, informacyjną i szkoleniową, firmy wspólnie ze specjalistami programu identyfikują, a następnie wdrażają działania prośrodowiskowe. Każdym klubem opiekuje się koordynator, którego zadaniem jest stały kontakt z firmami członkowskimi i pomoc w korzystaniu z oferty programu. Nazwa: BP Polska Sp. z o.o Główna działalność: Część koncernu BP, sektor paliwowy Siedziba: Kraków Rok założenia: 1991 Liczba zatrudnionych w 2005: ponad 2000 Strona internetowa: www.bp.pl Początkowo Czysty Biznes był inicjatywą firmy BP, Fundacji Partnerstwo dla Środowiska oraz brytyjskiej organizacji Groundwork. Obecnie kluby Czystego Biznesu prowadzone są w większości przez lokalne organizacje pozarządowe. W miarę rozwoju programu nawiązano robocze kontakty z samorządami lokalnymi, władzami regionalnymi, Ministerstwem Środowiska oraz Gospodarki, które angażują się w różne projekty realizowane przez program. W 2005 r. w programie Czysty Biznes uczestniczyło 16 klubów zrzeszających 300 firm, działających w województwach małopolskim, mazowieckim, śląskim, podkarpackim i pomorskim. Od 1998 r. w programie Czysty Biznes uczestniczyło łącznie ponad 500 przedsiębiorstw. British American Tobacco Dialog Społeczny British American Tobacco Polska rozpoczęła drugi cykl Dialogu Społecznego, którego ideą jest podejmowanie przez firmę konkretnych zobowiązań w odpowiedzi na oczekiwania jej partnerów społecznych zgłoszone podczas sesji dyskusyjnych. Dzięki temu, firma może realizować projekty, które faktycznie wychodzą naprzeciw potrzebom jej otoczenia, unikając budowania strategii odpowiedzialności społecznej wyłącznie na własnych pomysłach. Ten model dialogu firma zapoczątkowała jako pierwsza w Polsce w 2003 r. W sesjach dyskusyjnych uczestniczyło wtedy blisko 90 osób reprezentujących 46 różnych instytucji, organizacji i grup społecznych. Partnerzy British American Tobacco Polska zgłosili w dyskusji ponad 100 konkretnych postulatów. Ich oczekiwania dotyczyły bardzo różnych obszarów – od kwestii odpowiedzialnego marketingu wyrobów tytoniowych i zapobiegania dostępu do nich nieletnim, przez kwestie ekologiczne, do spraw związanych z bezpośrednią współpracą z różnymi środowiskami. W odpowiedzi na te oczekiwania firma zobowiązała się wówczas m.in. do tego, by stworzyć na firmowej stronie internetowej sekcję poświęconą kwestiom palenia i zdrowia, zwiększyć swój wkład w budżet Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży i rozszerzyć jego zakres, regularnie kontrolować firmową bazę danych konsumentów, tak by mieć pewność, iż zawiera ona wyłącznie dane dorosłych osób palących; kontynuować badania skali przemytu papierosów do Polski i rozwijać współpracę z instytucjami państwowymi w zwalczaniu zjawiska przemytu oraz utworzyć, przy współpracy partnerów z lokalnego samorządu, pracodawców oraz szkół i uczelni wyższych z regionu Augustowa tzw. Akademię Augustowską, służącą m. in. aktywizacji bezrobotnych absolwentów szkół wyższych z regionu. Zobowiązania te zostały zrealizowane, a szczegółowe informacje na temat wypełnienia zobowiązań zostały przesłane wszystkim uczestnikom pierwszego cyklu dialogu społecznego. W drugim cyklu Dialogu Społecznego rolę moderatora pełni dr Michał Boni, który czuwa nad prawidłowym i bezstronnym jego przebiegiem. Proces jest prowadzony pod nadzorem niezależnego audytora, który weryfikuje jego zgodność z normą AA1000AS. Kluczowym elementem procesu będą spotkania z partnerami społecznymi, które odbędą się kwietniu 2006 r. Firma zaprasza na nie przedstawicieli wszystkich instytucji, organizacji i grup społecznych zainteresowanych sprawami dotyczącymi wyrobów tytoniowych. Celem spotkania jest poznanie aktualnych oczekiwań Dialog z interesariuszami Nazwa: British American Tobacco Polska Główna działalność: Produkcja wyrobów tytoniowych Siedziba: Fabryka w Augustowie; Oddział w Warszawie Liczba zatrudnionych w 2005: 1025 Roczne obroty za 2005: 1,5 mld złotych Strona internetowa: www.bat.com.pl PRASA 14-04-2005, Gazeta Prawna, Zbigniew Żakowski, Jak buduje się reputację firmy Małe i średnie przedsiębiorstwa stanowią aż 99 proc. firm w Unii Europejskiej, tworzą 2/3 miejsc pracy. Dzięki elastyczności są najbardziej nowatorskie i dynamiczne. Mają mniej środków finansowych i zatrudniają mniej ludzi, ale są lepiej zintegrowane z lokalną społecznością, nawiązują więcej osobistych relacji z pracownikami, klientami i dostawcami. Ma to kapitalne znaczenie przy osiąganiu korzyści z odpowiedzialnego prowadzenia biznesu – powiedziała Joan Pearce, l radca przedstawicielstwa UE w Polsce. w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 29 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 RYNEK partnerów społecznych wobec British American Tobacco Polska i zaprezentowanie zobowiązań, jakie firma już podjęła i wypełniła w odpowiedzi na postulaty zgłoszone w poprzednim cyklu dialogu. Nowym elementem procesu jest strona internetowa www.odpowiedzialnosc.pl, na której znajdują się informacje o idei procesu oraz bieżące relacje z jego przebiegu. Dzięki tej stronie, partnerzy społeczni firmy, którzy nie uczestniczą w spotkaniach, będą mogli włączyć się czynnie w proces, zgłaszając swoje oczekiwania. Będzie to również okazja do przedstawienia własnych komentarzy po spotkaniach. Proces zakończy się wydaniem raportu społecznego, który firma planuje opublikować jesienią 2006 roku. Odpowiedzialny marketing Nazwa: British American Tobacco Główna działalność: Produkcja wyrobów tytoniowych Siedziba: Fabryka w Augustowie; Oddział w Warszawie Liczba zatrudnionych w 2005: 1025 Roczne obroty za 2005: 1,5 mld złotych Strona internetowa: www.bat.com.pl Nazwa: Philip Morris Polska S.A. Główna działalność: Firma tytoniowa Siedziba: Kraków Rok założenia: 1996 r. (prywatyzacja Zakładów Przemysłu Tytoniowego w Krakowie) Liczba zatrudnionych w 2005: około 1800 osób Strona internetowa: www.philipmorrisinternational.com PRASA 07-11-2005, Rzeczpospolita, Aleksandra Biały, Zdecydują klienci To, że zachodnie korporacje włączają do swoich strategii sprawy związane z odpowiedzialnym biznesem, jest zasługą konsumentów. To oni w większości krajów starej Unii oraz w USA stanowią olbrzymią siłę, głosując przy sklepowych półkach. Nie chcą kupować produktów firm, które postępują nieetycznie: testując produkty na zwierzętach, zanieczyszczając środowisko, stosując genetycznie modyfikowaną żywność etc. W Polsce niektóre korporacje zaczynają zatrudniać menedżerów do spraw społecznej odpowiedzialności. To cieszy. Ale trochę nie wierzę w prawdziwie społecznie odpowiedzialny biznes bez silnych ruchów konsumenckich. A takich w Polsce nie ma. 30 British American Tobacco Philip Morris Program Odpowiedzialnej Sprzedaży W 2005 r. dwie firmy tytoniowe, Philip Morris Polska S.A. oraz British American Tobacco Polska kontynuowały Program Odpowiedzialnej Sprzedaży, który ma na celu ograniczanie dostępu nieletnich do wyrobów tytoniowych, a tym samym zapobieganie paleniu wśród młodzieży. Program został zainicjowany w 1998 r. przez Krajowe Stowarzyszenie Przemysłu Tytoniowego i co roku odbywa się jego kolejna edycja. W 2005 r. Program realizowała Koalicja szesnastu partnerów obejmująca duże sieci handlowe, Polską Izbę Handlu, Unię Polskich Sieci Detalicznych, Naczelną Radę Zrzeszeń Handlu i Usług, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta oraz Towarzystwo Przyjaciół Dzieci. Program wspierały również lokalne samorządy kilkunastu miast. Partnerzy Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży regularnie przypominają handlowcom i ich klientom o zakazie sprzedaży wyrobów tytoniowych osobom poniżej 18 roku życia. Dzielą się ze sprzedawcami praktycznymi radami, jak skutecznie odmawiać nieletnim sprzedaży wyrobów tytoniowych, dostarczają pomocnych narzędzi ułatwiających odmowę, w tym m.in. bloczków z listami do rodziców, które można wręczać nieletnim twierdzącym, że chcą kupić papierosy dla nich właśnie. Zasięg Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży poszerza się z każdym rokiem. Materiały informacyjne i szkoleniowe związane z Programem dotarły już do około 140 tys. punktów sprzedaży w całej Polsce. Głównymi dystrybutorami są przedstawiciele handlowi Philip Morris Polska S.A. i British American Tobacco Polska. Propagowanie Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży wpisane jest już od lat na stałe w szkolenia i pracę działów sprzedaży obu firm, których klienci handlowi zobowiązani są do uczestnictwa w Programie. To m.in. z inicjatywy Koalicji Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży w 2004 r. wszedł w życie przepis uprawniający sprzedawców do legitymowania młodo wyglądających klientów pragnących kupić wyroby tytoniowe. Aby zwiększyć skuteczność przestrzegania zakazu sprzedaży wyrobów tytoniowych nieletnim, w 2004 r. partnerzy Programu nawiązali pilotażową współpracę z samorządami, w ramach której w poszczególnych miastach były organizowane Dni Odpowiedzialnej Sprzedaży. W 2005 roku Dni Odpowiedzialnej Sprzedaży zostały zorganizowane w trzynastu miastach Polski (Bełchatów, Serock, Pułtusk, Lublin, Zamość, Kielce, Poznań, Płock, Augustów, Białystok, Leżajsk, Kraków i Warszawa). Podczas Dni organizowane były konferencje prasowe dla lokalnych mediów, a policja i straż miejska, często z udziałem harcerzy i wolontariuszy, wręczała sprzedawcom ulotki z informacjami o obowiązującym prawie i konsekwencjach jego łamania, poradami, w jaki sposób najlepiej odmawiać sprzedaży, której prawo zakazuje, oraz z numerami telefonów, pod które sprzedawca może zadzwonić w razie problemów. Wieczorem odbywały się spotkania pod hasłem „Odmowa sprzedaży – jak sobie radzić w trudnych sytuacjach”, na które handlowcy byli zapraszani przez prezydentów bądź burmistrzów miast uczestniczących w Programie. W spotkaniach, oprócz partnerów Programu, brali udział przedstawiciele władz miasta, policji oraz straży miejskiej. Podczas ubiegłorocznej edycji Programu partnerzy rozdystrybuowali 140 tys. wyżej opisanych ulotek dla sprzedawców. W spotkaniach wzięło udział około 400 sprzedawców oraz właścicieli sklepów, którzy otrzymali do dyspozycji ponad 900 płyt CD z nowym filmem szkoleniowym. Film szkoleniowy otrzymały również sieci handlowe uczestniczące w Programie, aby włączyć go do swoich wewnętrznych szkoleń dla sprzedawców. Na konferencjach prasowych otwierających Dni Odpowiedzialnej Sprzedaży w każdym mieście swoje poparcie dla inicjatywy wyrazili rodzice reprezentujący komitety www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 RYNEK rodzicielskie lokalnych gimnazjów, ogłaszając apel „Prosimy, nie sprzedawaj papierosów naszym dzieciom”. Zapowiadali też, że będą odwiedzać i monitorować punkty handlowe położone w pobliżu szkół. Organizacji Dni Odpowiedzialnej Sprzedaży towarzyszyła dwutygodniowa kampania społeczna „Reaguj, gdy nieletni chce kupić papierosy” przeprowadzana w lokalnej prasie i radiu, finansowana przez Philip Morris Polska S.A. Jej celem było pozyskanie społecznego poparcia dla ograniczenia sprzedaży wyrobów tytoniowych nieletnim i wsparcie sprzedawców, którzy takiej sprzedaży odmawiają. W każdym z miast, w którym odbywał się Dzień Odpowiedzialnej Sprzedaży, przeprowadzone zostało badanie Tajemniczy Klient (przed i po akcji), które miało zmierzyć skuteczność podjętych działań. Badanie, w którym ankieter wyglądający na nieletniego próbował zakupić papierosy pokazywało, jaki jest stopień przestrzegania zakazu sprzedaży wyrobów tytoniowych osobom niepełnoletnim oraz czy sprzedawcy mają świadomość tego, iż mają prawo żądać okazania dowodu w przypadku wątpliwości co do wieku młodego klienta proszącego o wyroby tytoniowe. Przeprowadzone w 2005 r. badania pokazały, że w większości polskich miast nastąpiła istotna poprawa w tej dziedzinie. Strona Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży: www.stop18.pl Citibank Handlowy Vademecum Dobroczyńcy W 2005 r. w czterech miastach odbyły się seminaria pt. „Społeczne zaangażowanie biznesu – marketing, public relations, a może inwestycja... ?”, w których udział wzięło ponad 250 przedsiębiorców – klientów lokalnych oddziałów Citibank Handlowy, przedstawicieli samorządów, organizacji pozarządowych i mediów lokalnych. Podczas seminariów przedstawiane były multimedialne prezentacje prowadzone przez ekspertów zajmujących się na co dzień społecznym zaangażowaniem biznesu, komunikacją społeczną i public relations. Podczas spotkań uczestnicy mieli okazję podzielić się własnymi doświadczeniami oraz wziąć udział w dyskusji moderowanej przez Janusza Macherka, publicystę „Rzeczpospolitej” i „Tygodnika Powszechnego”. Seminaria były realizowane w ramach programu „Vademecum Dobroczyńcy”, którego celem jest zapoznanie przedsiębiorców z nowoczesnym modelem filantropii, rozumianym jako partnerstwo firm i organizacji społecznych. Program realizowany jest od 1999 roku przez Fundację Bankową im. Leopolda Kronenberga wspólnie z Akademią Rozwoju Filantropii w Polsce. Doświadczenia obu organizacji na polu społecznego zaangażowania biznesu pozwalają dzielić się praktyczną wiedzą z przedsiębiorcami z całego kraju. Realizacja programu wspierana jest przez władze samorządowe, media lokalne, izby handlowe i zrzeszenia przedsiębiorców. Danone Podziel się posiłkiem Nazwa: Bank Handlowy w Warszawie S.A. Główna działalność: Usługi bankowe Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1870 Liczba zatrudnionych w 2005: 5400 Roczne obroty za 2005: 1,5 mld złotych Strona internetowa: www.citibankhandlowy.pl Częścią strategii odpowiedzialności społecznej firmy Danone jest zaangażowanie w inicjatywy dążące do rozwiązania problemu niedożywienia dzieci w Polsce. Firma od trzech lat prowadzi program „Podziel się Posiłkiem!”, którego głównym założeniem było połączenie doświadczenia i potencjału różnych partnerów, organizacji pozarządowych pracujących na rzecz walki z niedożywieniem, mediów i biznesu, tak aby ich współpraca mogła przynieść realną zmianę społeczną w postaci ograniczenia zjawiska niedożywienia dzieci. Pierwsza edycja programu “Podziel się Posiłkiem!” miała miejsce w roku szkolnym 2003/2004. Została zorganizowana wraz z akcją „Pajacyk” Polskiej Akcji Humanitarnej i wykorzystywała metodę marketingu społecznie zaangażowanego (cause related marketing). Dzięki aktywnemu udziałowi konsumentów, organizatorom udało się ufundować 364 726 posiłków dla dzieci w 76 szkołach w Polsce. W drugiej edycji programu „Podziel się Posilkiem!” powiększyło się grono partnerów – obok Danone i Polskiej Akcji Humanitarnej, pojawiły się Caritas Polska oraz Federacja Polskich Banków Żywności. Kapituła powołana przez Danone przyznała także 10 dotacji w wysokości 5000zł dla twórczych lokalnych inicjatyw na rzecz walki z niedożywieniem. W roku szkolnym 2004/2005 program przyczynił się do wydania 798 929 posiłków dla dzieci korzystających z pomocy 566 organizacji i instytucji. Edukacja Marketing zaangażowany Nazwa: Danone Sp. z o.o Główna działalność: Świeże produkty mleczne Siedziba: 01-103 Warszawa, ul. Redutowa 9/23 Rok założenia: 1992 Liczba zatrudnionych w 2005: 1350 Roczne obroty za 2005: 1 123 424 391,30 PLN Strona internetowa: www.danone.pl w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 31 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 RYNEK Program „Podziel się Posiłkiem!” w edycji 2005/2006 był organizowany przez Danone i Fundację Polsat. Zbiórkę żywności „Podziel się Posiłkiem!” zorganizowały wspólnie Banki Żywności, Danone i Fundacja Polsat. Dotacje dla pomysłów na walkę z niedożywieniem Kapituła Programu Grantowego Danone przyznała 32 lokalnym inicjatywom w całej Polsce. Liczba posiłków ufundowanych w tej edycji będzie znana dopiero pod koniec roku szkolnego, z pewnością przekroczy jednak 800 000. Komunikacja marketingowa Do nadzoru nad zgodnością działań z deklaracjami powołana została Komisja ds. zgodności marketingowej, której celem jest akceptowanie, sugerowanie zmian lub odrzucanie projektów i działań marketingowych. Ma ona też obowiązek poddawania krytycznej ocenie komunikacji marketingowej. W praktyce wszystkie materiały i pomysły związane z komunikacją marketingową muszą być przedstawione komisji do zaopiniowania. Odpowiedzialna komunikacja marketingowa Kompanii Piwowarskiej opiera się na zobowiązaniach zawartych w Kodeksie Reklamowym Browarów Polskich, Manifeście Alkoholowym SABMiller i Kodeksie Marketingowym SABMiller. Edukacja Nazwa: Marketplanet Główna działalność: Doradztwo, szkolenia, dostarczanie narzędzi wspomagających proces zakupów Siedziba: Warszawa Rok założenia: 2001 Roczne obroty: 18,5 mln złotych Liczba zatrudnionych w 2005: 40 Strona internetowa: www.marketplanet.pl Ochrona środowiska Nazwa: METRO Group Główna działalność: Handel wielkopowierzchniowy Siedziba: Warszawa Rok założenia: połowa lat 90. Liczba zatrudnionych w 2005: 18300 Strona internetowa: www.metrogroup.pl 32 Manifest Alkoholowy Kompania Piwowarska uznając, że niewłaściwa konsumpcja wyrobów alkoholowych może spowodować negatywne skutki osobiste, zdrowotne bądź społeczne, w 2005 r. wprowadziła odpowiedzialny marketing swoich produktów. Manifest Alkoholowy to program odpowiedzialnej komunikacji marketingowej. Obejmuje on wszystkich pracowników firmy tworzących komunikację marketingową oraz pracowników współpracujących z nimi agencji reklamowych. Każda z tych osób wzięła udział w szkoleniach z zakresu etycznego marketingu i zasad głoszonych w Manifeście. Termin „komunikacja marketingowa” obejmuje wszelkie media (w tym internet i wiadomości tekstowe), opakowania, promocje, product placement, merchandising, sponsoring oraz badania marketingowe. Nazwa: Kompania Piwowarska S.A. Główna działalność: Producent piwa Siedziba: Poznań Rok założenia: 1999 (prywatyzacja Zakładów Przemysłu Tytoniowego w Krakowie) Liczba zatrudnionych w 2005: 2737 (stan na dzień 31.01.06) Strona internetowa:www.kp.pl Kompania Piwowarska Marketplanet Podniesienie rangi zakupów w organizacji Firma doradcza Marketplanet zajmuje się procesem zakupów w firmach zakładając, że jest to obszar szczególnie narażony na działania nieetyczne. Działalność jej polega na wdrażaniu w organizacjach dobrych praktyk zakupowych, które pozwalają zwiększyć przejrzystość decyzji zakupowych i zminimalizować ryzyko zachowań nieetycznych. Dobre praktyki mają na celu wyeliminowanie z zakupów działań na szkodę przedsiębiorstwa, przyjmowanie przez pracowników korzyści majątkowych od kontrahentów pracodawcy, preferowanie wybranego kontrahenta wbrew interesom firmy. Reorganizacja zakupów obejmuje między innymi wprowadzanie odpowiednich standardów dokumentacyjnych, wprowadzeniu w organizacji zasad etyki jak i separację funkcji zarządczo - kontrolnych od operacyjnych. W pracach projektowych szczególny nacisk położony jest na szkolenia personelu i wsparcie procesu zakupowego rozwiązaniami informatycznymi, które pozwalają na jego efektywne monitorowanie. Program „Podniesienie rangi zakupów w organizacji i ograniczenie skali zachowań nieetycznych” realizowany jest dwutorowo: poprzez edukację środowisk biznesowych i wdrażanie systemowych rozwiązań minimalizujących ryzyko zachowań nieetycznych. Do grona korporacji, którym Marketplanet pomógł wdrożyć dobre praktyki w zakupach należą między innymi: Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A., Telekomunikacja Polska S.A, PTK Centertel Sp. z o.o., Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A. METRO Group Ekologiczne gospodarowanie Dwunasta zasada korporacyjna METRO Group mówi o tym, że koncern wciela w życie politykę odpowiedzialnego biznesu, między innymi poprzez zaangażowanie w ochronę środowiska. Celem tych działań jest oszczędne gospodarowanie zasobami oraz zapobieganie zagrożeniom środowiska we wszystkich obszarach działalności handlowej: począwszy od transportu, poprzez opakowania, aż po dobór asortymentu i zarządzanie nieruchomościami. Wytyczne skierowane są do pracowników wszystkich sieci handlowych należących do grupy Metro; w Polsce są to Makro Cash & Carry, Real, Media Markt, Saturn i Praktiker. W działania proekologiczne włączają się także dostawcy i klienci, gdyż ochrona środowiska postrzegana jest przez koncern jako proces www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 RYNEK całościowy i długofalowy. Proekologiczne działania są przede wszystkim skierowane na powtórne użycie materiałów i logistykę. Wszystkie placówki handlowe METRO Group posiadają system segregacji odpadów, prowadzą także selektywną zbiórkę opakowań od klientów. Pozyskane w ten sposób surowce przekazywane są specjalistycznym firmom w celu poddania ich recyklingowi lub utylizacji. Metale szlachetne z odpadów niebezpiecznych pochodzących z fotolaboratoriów oraz sprzęt elektrotechniczny są przekazywane do specjalistycznych firm prowadzących odzysk odpadów. Z kolei surowce wtórne, takie jak folia, makulatura, styropian – do zakładów papierniczych oraz firm zajmujących się recyklingiem tworzyw sztucznych. PRASA 24-04-2005, Tygodnik Powszechny, Redakcja „Ucha igielnego”, Można, trzeba, warto W etyce życia gospodarczego odróżnia się etyczne standardy przedsiębiorców i menedżerów, a więc indywidualnych osób, oraz firm. Z wyników badań wynika, że to jednak od indywidualnych osób najwięcej zależy. Miażdżąca większość polskich przedsiębiorstw to ponadto mały i średni biznes, jedno- lub kilkuosobowy, oparty na osobistych relacjach i przykładach. To on i jego poczynania w znaczącym stopniu kształtują opinię o polskiej gospodarce, od niego więc i ona zależy. W małych przedsiębiorstwach właściciel, kierownictwo i personel to często osoby blisko ze sobą związane, a niekiedy wręcz te same. Indywidualna przyzwoitość i uczciwość decyduje o wizerunku takich przedsiębiorstw nie mniej niż kodeksy etyczne w wielkich koncernach. Ale i tych nie można tłumaczyć, że w licznych i częściowo anonimowych załogach rozmywa się osobista odpowiedzialność, a za standardy odpowiada tylko kierownictwo. METRO Group kładzie duży nacisk na szkolenie pracowników placówek handlowych w zakresie segregacji wytwarzanych odpadów. Szkolenia prowadzą pracownicy działu Zarządzania Środowiskowego spółki-córki METRO Group Asset Management. Szkolenia oparte są na opracowanych przez ten dział instrukcjach postępowania z odpadami wytwarzanymi i zbieranymi na terenie placówek handlowych firmy. Instrukcje szczegółowo opisują, jak należy postępować z każdym rodzajem odpadu oraz w jaki sposób należy prawidłowo dokumentować przekazywanie odpadów dalszym odbiorcom. W wyniku prowadzonych działań ilość wysegregowanych odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi znacznie przewyższa ustalone ustawowo minimalne poziomy recyklingu. W 2004 r. dwukrotnie został przekroczony wymagany ustawowo poziom recyklingu tworzyw sztucznych, a w przypadku opakowań papierowych – pięciokrotnie. W maju 2005 r. koncern METRO Group podpisał porozumienie z Federacją Polskich Banków Żywności, zgodnie z którym sieci Makro Cash & Carry i Real bezpłatnie przekazują bankom żywności na terenie całego kraju artykuły spożywcze o krótkim terminie przydatności do spożycia. Artykuły te w ilościach hurtowych trafiają do organizacji i instytucji społecznych. Dzięki temu, żywność nie marnuje się i nie trafia na wysypiska. Nestlé Handlowa Akademia W 2005 r. firma Nestlé zainicjowała projekt pod nazwą Handlowa Akademia Nestlé, którego celem jest podniesienie konkurencyjności partnerów Nestlé – przedstawicieli polskich firm handlu hurtowego i detalicznego. Pierwsze spotkanie odbyło się pod koniec czerwca zeszłego roku w Polichnie. Kolejne, dwudniowe sesje były organizowane w różnych regionach Polski, tak aby ułatwić uczestnikom udział w zajęciach. W szkoleniach o tematyce „Kierowanie i motywowanie”, według deklaracji handlowców najbardziej przez nich pożądanej, wzięło udział blisko 80 partnerów handlowych firmy z 35 przedsiębiorstw z całej Polski. Uczestnicy pokrywali 20% (MSP) lub 40% (duże przedsiębiorstwa) kosztu szkolenia. Pozostałą część finansowało Nestlé. Prowadzenie szkoleń powierzono trenerom firmy McHayes & StewardGroup, którą koncern Nestlé uznał za lidera w zakresie usług szkoleniowych dla sektora FMCG. Edukacja Nazwa: Nestlé Polska S.A. Główna działalność: Producent wyrobów spożywczych Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1905, w Polsce 1993 Liczba zatrudnionych w 2005: ok. 2000 Strona internetowa: www.nestle.pl Na zakończenie szkoleń uczestnicy wypełniali ankiety, odpowiadając na pytania dotyczące poziomu merytorycznego, umiejętności przekazywania wiedzy przez trenerów. Ocena wypadła bardzo dobrze, a największym powodzeniem wśród uczestników cieszyły się takie elementy szkolenia, jak algorytmy postępowania, metody nagradzania i karania, sposoby motywowania pracowników, praca w grupie na konkretnych przykładach i praktyczne wykorzystywanie metod kierowania innymi ludźmi. Na pierwszy kwartał 2006 roku zaplanowany jest kolejny cykl szkoleń, gdzie poruszane będą między innymi tematy związane z budowaniem relacji z klientem i zarządzaniem potencjałem firmy. Schenker Raport Społeczny Sprawozdawczość Schenker od lat działa zgodnie z ideą odpowiedzialności społecznej. Podstawą strategii firmy jest równowaga pomiędzy ekonomią, etyką i ekologią. Na tej równowadze firma buduje relacje ze swoim otoczeniem. Opracowanie Raportu Społecznego było kolejnym etapem na drodze do realizacji idei odpowiedzialności w biznesie. Udowadnia on na konkretnych przykładach, że działania firmy są zgodne z jej deklaracjami. W firmie Schenker podkreśla się wagę dobrej współpracy ze wszystkimi grupami interesariuszy. Właśnie dlatego struktura raportu społecznego Schenkera została oparta o najważniejsze grupy interesariuszy, które firma wymienia w swojej polityce, czyli w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 33 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 RYNEK Nazwa: Schenker Sp. z o.o. Główna działalność: Dostawca zintegrowanych rozwiązań logistycznych Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1991 Liczba zatrudnionych w 2005: 39.000 na świecie, 1.300 w Polsce Roczne obroty za 2005: 8 mld euro Strona internetowa: www.schenker.pl PRASA 15-12-2005, Przekrój, Konsumenci bojkotują Niemal co drugi Polak przy zakupach kieruje się przede wszystkim ceną. Na jakość zwraca uwagę zaledwie 17 procent ankietowanych przez UOKiK. Nie interesuje nas także to, co stoi za produktem: czy na przykład powstał w zgodzie z zasadami etyki biznesu. Kiedy dwa lata temu zapytano Polaków, czy zdarzyło im się zrezygnować z zakupu produktu bądź usługi jakiejś firmy dlatego, że źle traktuje swoich pracowników czy też nie płaci swoim kontrahentom, aż 70 procent odpowiedziało, że nigdy się im to nie zdarzyło, gdyż nic o tym nie wiedzieli. Zupełnie inaczej zachowują się konsumenci krajów „starej” UE. W Wielkiej Brytanii na przykład w 2004 roku w wyniku bojkotu konsumentów firmy straciły 3,2 miliarda funtów. To prawda, że straty firm spowodowane bojkotem to zaledwie 0,5 procent tego, co wyspiarze wydają na zakupy, ale jest to i tak o 600 milionów funtów więcej niż w 2003 roku. Coraz częściej nie chcą oni kupować produktów testowanych na zwierzętach, wyprodukowanych ze szkodą dla środowiska naturalnego czy modyfikowanych genetycznie. Tego typu towary wycofywane z rynku brytyjskiego czy francuskiego według polskiego Forum Odpowiedzialnego Biznesu mogą trafić do naszego kraju i znaleźć nabywców. Bo według speców od marketingu Polacy zaczną się buntować i bojkotować na szeroką skalę produkty wytworzone niezgodnie z normami etyki i ochrony środowiska nie wcześniej niż za 40 lat. Dialog z interesariuszami udziałowców, pracowników, dostawców, klientów, konkurencję, studentów i środowiska naukowe oraz społeczności lokalne. Wszystkie spisane w nim działania dotyczą polskiej części globalnej organizacji. Tytuł publikacji nawiązuje do filarów strategii odpowiedzialności społecznej firmy i brzmi: „Raport Społeczny 2004/2005. Ekonomia, etyka, ekologia.” Opis relacji z siedmioma najważniejszymi grupami współpracującymi z firmą poprzedza informacja na temat jej charakteru biznesowego. Istotną częścią wprowadzenia jest list prezesa firmy, w którym zostały przedstawione etapy jej rozwoju pod kątem budowania strategii działania z odpowiedzialnym, partnerskim biznesem jako podstawowym elementem funkcjonowania na rynku. Wstęp zawiera również odniesienie do wizji i misji firmy oraz do przyjętych przez nią wartości. Rezultaty polityki Schenkera, czyli programy i działania podejmowane przez firmę w latach 2004-2005 wobec grup interesariuszy pokazuje dalsza część raportu. Kolejność wymienianych grup nie jest przypadkowa. Wynika ona z pierwotnej i oczywistej roli, jaką ma do spełnienia przedsiębiorstwo. Pierwszą z grup wymienionych przez firmę są więc udziałowcy. Kolejną, równie ważną, stanowią klienci. Poziom obsługi klienta zależy od pracowników, czyli od trzeciej z wymienionych grup. Jest to istotny obszar, od którego de facto zależy sukces firmy. Kolejną z grup są dostawcy. Najważniejsi z nich to kierowcy i bezpośrednio ich zatrudniające firmy przewozowe. Ta grupa to kluczowe ogniwo w procesie obsługi klientów Schenkera. W raporcie wymieniona jest również konkurencja. Schenker uznaje uczciwą konkurencję za naturalny czynnik wspierający rozwój firmy i rynku, budując relacje na zasadach fair play. Kolejny rozdział poświęcony jest uczelniom i studentom. Firma dużo uwagi poświęca środowiskom naukowym i przyszłym potencjalnym pracownikom, bądź klientom – menedżerom lub właścicielom firm. Jednym z najbardziej obszernych rozdziałów jest opis relacji ze społecznościami lokalnymi. Ważnym obszarem oddziaływania firmy są gminy, w których mieszczą się siedziby oddziałów Schenkera. Firma nawiązuje relacje zarówno z władzami jak i mieszkańcami. Szczególnie dużo działań, jak np. program „Na czas. Na miejsce. Na wyspy Robinsona” adresowanych jest do dzieci i młodzieży, będących w trudnej sytuacji życiowej. Wiele wydarzeń mających miejsce w opisanym okresie podejmowanych było wspólnie z dostawcami – kierowcami i przewoźnikami współpracującymi z Schenkerem. Raport powinien być wydawnictwem cyklicznym, w związku z tym planuje się następne edycje podsumowujące kolejne lata rozwoju firmy. Warto podkreślić, że opisywany Raport nie był pierwszą publikacją związaną z tematyką odpowiedzialności społecznej. Jednak wcześniejsze wydawnictwa nawiązywały głównie do działalności pracowników firmy w zakresie współpracy ze społecznościami lokalnymi i wyższymi uczelniami. Raport powstał w zespole marketingu Biura Zarządu Schenkera, gdzie opracowano koncepcję jego struktury. Tam też została zebrana i zredagowana część merytoryczna i opracowany projekt graficzny wpisany w system identyfikacji wizualnej grupy Schenker. Raport był konsultowany z najwyższym kierownictwem w firmie i osobami odpowiedzialnymi za konkretne opisywane projekty czy obszary działalności firmy, a także z ekspertem zewnętrznym. Raport został opatrzony wypowiedzią Prof. Wojciecha Gasparskiego z Centrum Etyki Biznesu WSPIZ. Korzyści wynikające z opracowania raportu społecznego to przede wszystkim: skierowanie uwagi czytelników na problemy społeczne, wzrost świadomości pracowników w zakresie działań podejmowanych przez zatrudniającą ich firmę a także uporządkowanie i podsumowanie wszystkich działań w obszarze CSR podejmowanych w latach 2004 i 2005. Raport Społeczny jest wsparciem procesu budowania wizerunku firmy jako dobrego pracodawcy i odpowiedzialnej społecznie wśród wszystkich grup interesariuszy. Telekomunikacja Polska Dialog z organizacjami konsumenckimi Podejmując dialog z organizacjami konsumenckimi, TP wychodziła z założenia, że najlepszym rozwiązaniem tak dla firmy, jak i dla jej klientów reprezentowanych przez organizacje konsumenckie, będzie nawiązanie stałych, bezpośrednich kontaktów z tymi organizacjami, gdyż jedynie bezpośrednia wymiana poglądów na temat usług i standardów obsługi klientów może zaowocować wypracowaniem skutecznych rozwiązań zgłaszanych problemów. Inicjatywa organizowania dwustronnych spotkań 34 www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 RYNEK wynikała z realizacji długoterminowego celu strategicznego firmy, jakim jest podnoszenie satysfakcji klientów z poziomu obsługi i świadczonych usług. Jednocześnie przewidywano, że organizowanie cyklicznych spotkań pozwoli pośrednio wpłynąć na ograniczenie ryzyka wystąpienia sporów i postępowań sądowych, gdyż wczesne komunikowanie drażliwych kwestii daje szansę na wypracowanie stosownych rozwiązań w atmosferze dyskusji i partnerstwa. Tematy spotkań są najczęściej proponowane przez przedstawicieli organizacji konsumenckich spośród „gorących tematów”, z jakimi zgłaszają się do nich klienci. Pracownicy TP starają się zapewnić obecność na spotkaniu specjalistów odpowiedzialnych za daną tematykę, tak by umożliwić najszersze wyjaśnienie kontrowersyjnych kwestii. Nazwa: Telekomunikacja Polska S.A. Główna działalność: operator telefonii stacjonarnej Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1992 Liczba zatrudnionych w 2005: 33 603 (grupa kapitałowa, dane skonsolidowane) Roczne obroty za 2005: 18,342 mln PLN (grupa kapitałowa, dane skonsolidowane) Strona internetowa: www.tp.pl Pierwsze inauguracyjne spotkanie odbyło się w kwietniu 2003 r. w Warszawie. Z czasem rozszerzono ich organizację na inne miasta. W 2005 r. spotkania odbywały się nie tylko w Warszawie, ale również w Olsztynie, Krakowie, Poznaniu, Katowicach i Gdańsku. W każdym z pięciu regionów TP został wyznaczony pracownik specjalnie delegowany do kontaktów z rzecznikami i przedstawicielami organizacji konsumenckich. Stworzono też oddzielną komórkę, do której zadań należy załatwianie spraw kierowanych do TP przez organizacje. Dodatkowo, poza cyklem warsztatów, TP na bieżąco informuje organizacje konsumenckie o istotnych zmianach w obsłudze klientów i w swojej ofercie. Na ogół problemy zgłaszane w trakcie spotkań są rozwiązywane na bieżąco. Wyjaśnienia spraw trudnych, wymagających czasu, przekazywane są zainteresowanym w formie pisemnej. PRASA 02-03-2005, Media i marketing, AMS, TW, Serce w biznesplanie Działania związane z ekologią, prawami pracowniczymi, akcjami dobroczynnymi stały się już nie tylko dobrą wolą, ale wręcz standardem rozwoju przedsiębiorstw. Czy jednak ogromne nakłady poniesione na tzw. social responsibility przekładają się na wizerunek lub wyniki sprzedaży firm? Im firma większa i potężniejsza, tym oczekiwania wobec niej stają się coraz bardziej wygórowane. Wraz z wejściem do UE zmieniają się warunki prowadzenia biznesu. Nie można już zwyczajnie „prowadzić firmy” bez konieczności rozglądania się na boki. Nasilająca się konkurencja, dynamiczny rozwój wielu branż sprawiają, że żadne przedsiębiorstwo nie może już funkcjonować w oderwaniu od otoczenia. Bezpośrednią korzyścią dla TP jest przełamanie atmosfery nieufności, a tym samym, podjęcie konstruktywnej współpracy. Firma ma możliwość uzyskania cennych informacji z rynku o zauważonych nieprawidłowościach. Wpływa to pozytywnie na poprawę funkcjonowania TP, a pośrednio – na ograniczenie występowania konfliktów oraz liczby skarg składanych przez klientów do rzeczników konsumentów i organizacji konsumenckich. W październiku i listopadzie 2005 r. na spotkaniach, które odbyły się we wszystkich wymienionych wcześniej miastach, wśród przedstawicieli organizacji konsumenckich przeprowadzono badanie ankietowe. Wyniki ankiety potwierdziły powszechną akceptację spotkań oraz potrzebę ich kontynuowania. Sondaż wskazał też na możliwość pewnych innowacji w sposobie prezentowania zasad i procedur TP wobec rynku (np. poprzez poglądowe analizy trudnych lub powszechnych przypadków reklamacyjnych). Rzecznicy konsumentów pozytywnie ocenili dotychczasową współpracę z TP i potwierdzili wspierającą rolę, jaką pełnili przedstawiciele regionalni TP przy wyjaśnianiu interwencji klientów. Zdecydowana większość respondentów pozytywnie wypowiedziała się na temat pracy zespołu, w którego kompetencjach leży załatwianie spraw bezpośrednio kierowanych do TP przez organizacje konsumenckie. Tesco Solidny partner polskich dostawców Najważniejszymi partnerami Tesco są małe i średnie polskie firmy. Dzięki nowoczesnej, dobrze zorganizowanej sieci handlowej ich produkty mogą szybko i sprawnie dotrzeć do milionów klientów. Najważniejsze korzyści, jakie polscy dostawcy czerpią z tej współpracy, to przede wszystkim: duże i długoterminowe kontrakty, wsparcie specjalistów z Tesco przy stałym podnoszeniu jakości produkcji, wspólne opracowywanie kampanii marketingowych i nowych produktów, możliwość eksportu produktów do sieci Tesco w Europie. Dzięki temu Tesco jest solidnym partnerem polskich dostawców. Eksport z firmą Tesco z roku na rok przynosi coraz więcej korzyści zarówno producentom, jak i samej sieci. W latach 2001–2003 polscy producenci wyeksportowali do sklepów Tesco w Wielkiej Brytanii towary o wartości blisko 250 milionów zł, w 2004 roku kwota ta sięgnęła 100 milionów zł, a w 2005, tylko w pierwszym półroczu, było to już ponad 75 milionów zł. Współpraca z dostawcami Nazwa: TESCO Polska Sp. z o.o. Główna działalność: Handel detaliczny Siedziba: Kraków Rok założenia: 1920 na świecie, 1995 w Polsce Liczba zatrudnionych w 2005: 360.000 na świecie, 20.000 w Polsce Roczne obroty za 2005: 37 mld funtów na świecie, 4,5 mld zł w Polsce Także eksport świeżej żywności to szczególna szansa dla polskich producentów. W 2005 roku Tesco wysłało do Wielkiej Brytanii 8 tysięcy ton warzyw, przede wszystkim pomidorów, które cieszyły się dużym uznaniem na tamtejszym rynku. Zanim rozpoczął się eksport pomidorów, brytyjscy specjaliści przeprowadzili gruntowną analizę oraz badania jakości bezpośrednio u dostawców tych warzyw w całej Europie. Polskie pomidory otrzymały najwyższe noty. Anglicy docenili między innymi wysoki poziom w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 35 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 RYNEK PRASA 01-02-2005, Gazeta BCC, Zbigniew Bierzański, Raport z odpowiedzialności Jakiekolwiek są wszystkie motywacje czy intencje firmy podejmującej się „społecznego raportowania”, wynikiem tego procesu są społecznie uzgodnione zobowiązania przedsiębiorstwa, których wykonanie podlega publicznej weryfikacji, w formie specjalnego, zorganizowanego procesu zwanego właśnie social reporting – „raportowaniem społecznym”. Tak więc nie idzie tu po prostu o prezentację raportu, ale o zbadanie, jakie zobowiązania względem interesariuszy przyjęła firma i w jaki sposób, i w jakim stopniu je wykonała. Badanie to jest planowym publicznym procesem – nie zaś lekturą dokumentu. Jest to bardziej kontrola NIK niż sprawozdanie na walnym zebraniu, np. spółdzielni mieszkaniowej. 13-12-2005, Gazeta Wyborcza, Ewa Siedlecka, Demokracja konsumentów Na świecie dziesiątki potężnych organizacji zbierają dla klientów informacje o etycznej stronie działalności firm: Greenpeace – o zatruwaniu środowiska, Clean Clothes Campaign czy Campaign for Justice at Coca Cola – o łamaniu praw pracowniczych, amerykańska PETA – o wykorzystywaniu zwierząt. Polskie organizacje nie mają pieniędzy na niezależny monitoring polskich firm. Czasem można liczyć na media – jak w przypadku zatruwającego środowisko producenta żelatyny Grabka czy Constaru, z jego odświeżanymi wędlinami (dziennikarka TVN zatrudniła się w jednym z zakładów Constaru). Drugą barierą jest zamożność, a właściwie niezamożność polskich konsumentów. Nie ma co ukrywać – etyczne towary są najczęściej droższe. A te super etyczne – np. marki Fair Trade – kilkakrotnie droższe. Jest już w Polsce grupa ludzi dobrze zarabiających, w większości młodych, którzy chętnie zapłacą więcej w zamian za moralną satysfakcję. I ludzi zarabiających niedużo, którzy bardzo chcą robić dobre rzeczy dla świata. Jest też rzeczywiście spora grupa ludzi, których stać tylko na najbardziej potrzebne, najtańsze towary. Ale to nie na nich opiera się rynek, ale na tych, którzy mogą pozwolić sobie na więcej. Czyli na większości konsumentów w Polsce. Zresztą kto powiedział, że etyczna konsumpcja nie powinna wymagać żadnego wysiłku, żadnych wyrzeczeń? Co byłaby wtedy warta? 36 standaryzacji oraz konkurencyjną cenę w stosunku do innych europejskich dostawców. Kolejnym obszarem współpracy jest eksport polskich produktów pod marką własną Tesco. Wartość tego eksportu stale wzrasta. W 2004 roku wyniosła prawie 6 milionów zł, a w 2005 roku sięgnęła już 8 milionów zł. Dla polskich producentów integracja z Unią Europejską wiązała się m. in. z koniecznością dostosowania się do wysokich standardów obowiązujących na rynku europejskim. Jednym z wymagań było wprowadzenie od 2004 roku we wszystkich przedsiębiorstwach branży spożywczej systemu kontroli produkcji żywności HACCP. Wychodząc naprzeciw potrzebom dostawców, w latach 2003 i 2004 Tesco, wspólnie z firmą SGS, przeprowadziło specjalne, bezpłatne szkolenia dla dostawców. Co roku Tesco organizuje konferencje dla swoich dostawców. Są one okazją do zdobycia specjalistycznej wiedzy, zapoznania się z globalną i lokalną strategią Tesco dotyczącą współpracy z dostawcami oraz zdobycia informacji o nowych możliwościach rozwoju. Wyróżniający się partnerzy sieci podczas konferencji zostają uhonorowani nagrodami „Tesco Value”. W 2005 roku takie wyróżnienie otrzymała firma Florentyna z Pleszewa, produkująca wyroby ze szkła, za znaczący wkład w rozwój marek własnych Tesco w Polsce i za granicą. W 2005 roku Tesco rozpoczęło współpracę z Fundacją Dajesz Pracę PL. Na przełomie maja i czerwca oraz w październiku odbyły się akcje „Kupując polskie produkty dajesz pracę”. W tym czasie wszystkie sklepy Tesco, poprzez specjalne plakaty i informacje w gazetce promocyjnej, zachęcały swoich klientów do wybierania polskich produktów. Głównym celem akcji była edukacja konsumentów odnośnie wpływu ich decyzji zakupowych na polską gospodarkę i rynek pracy, a także promocja polskich produktów i ich producentów. Wynikiem wspólnych działań był 97% wzrost sprzedaży 30 polskich produktów oznaczonych znakiem „Dajesz Pracę”. www.odpowiedzialnybiznes . pl BIZNES A SPOŁECZEŃSTWO P rzedsiębiorstwa wywierają istotny wpływ na rozwój społeczny poprzez swą podstawową działalność, zapewniając miejsca pracy, płace i świadczenia oraz wpływy z podatków. Z drugiej strony, przedsiębiorstwa uzależnione są od zdrowia i stabilności społeczności, w których działają. Odpowiedzialność polskiego biznesu to nie tylko zdanie sobie sprawy z ważnej roli społecznej. To również działanie w swoim własnym, dobrze pojętym długookresowym interesie. Niezależnie od swojej wielkości, każde przedsiębiorstwo jest osadzone w pewnej społeczności, wchodząc w relacje z różnymi grupami interesariuszy. Odpowiedzialnie prowadzona działalność gospodarcza nie może pomijać tego podstawowego wymiaru, który dotyczy rozwijania działalności gospodarczej w taki sposób, aby maksymalizować pozytywne efekty społeczne, zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie, a minimalizować negatywne. I chociaż większość Polaków nadal nie docenia zależności pomiędzy funkcjonowaniem efektywnych, dobrze zarządzanych przedsiębiorstw a rozwojem lokalnym i wzrostem jakości życia, to trudno sobie wyobrazić, jak wyglądałoby nasze życie, gdyby przedsiębiorstwa nie realizowały żadnych dobrowolnych projektów na rzecz społeczeństwa. w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 37 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 SPOŁECZEŃSTWO Edukacja ABB Przedsiębiorczość i sztuka autoprezentacji Nazwa: ABB Sp. z o.o. Główna działalność: Energetyka, automatyka, robotyka, systemy przemysłowe i budowlane Siedziba: ul. Żegańska 1, 04-713 Warszawa Rok założenia: 1992 Liczba zatrudnionych w 2005: 1800 Roczne obroty za 2005: 1,5 mld złotych Strona internetowa: www.abb.pl Edukacja Nazwa: Accenture sp. z o.o. Główna działalność: Usługi z zakresu doradztwa biznesowego, rozwiązań informatycznych oraz outsourcingu Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1993 Liczba zatrudnionych w 2005: 533 Strona internetowa: www.accenture.pl Edukacja W marcu 2005 roku ABB wraz z publicznym gimnazjum w Przasnyszu rozpoczęło realizację projektu, którego nadrzędnym celem było pobudzenie aspiracji poznawczych i twórczych przasnyskiej młodzieży. Firma przeznaczyła na realizację projektu kwotę 60 tysięcy złotych. Kilkunastu pracowników firmy i jej partnerów biznesowych prowadziło zajęcia dla młodzieży, dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem. W ramach projektu młodzież brała udział w sobotnich warsztatach organizowanych w podziale na cztery sekcje: przedsiębiorczości, medialnej, teatru i mody oraz filmu i fotografii. W sumie zorganizowano 276 godzin zajęć dla 659 uczniów. W dziewięciu wycieczkach uczestniczyło 403 gimnazjalistów. W realizację projektu czynnie zaangażowało się ponad 30 osób. Z funduszy ABB wyremontowano świetlicę dla młodzieży w gimnazjum, utworzono kafejkę internetową, zakupiono kamerę i sprzęt komputerowy oraz zorganizowano dziewięć wycieczek autokarowych do Pułtuska i Warszawy. Accenture Czytelmania Czytelmania to ogólnopolska kampania na rzecz wspierania czytelnictwa organizowana przez fundację Commitment to Europe arts & business. Projekt kampanii skupiał się na problemie czytelnictwa, a nie jedynie na promocji książek, jej przekaz zaś skierowany był do całego społeczeństwa, gdyż problem niskiego czytelnictwa w Polsce dotyczy nie tylko określonych grup społecznych. Czytelmania była kampanią „ponad podziałami”, która w działaniach na rzecz podniesienia poziomu czytelnictwa zjednoczyła wydawców, księgarzy, media oraz biznes. Czytelmanię rozpoczęła czerwcowa odsłona medialna, która polegała na tym, że przez cztery tygodnie czerwca media partnerskie kampanii publikowały na swych łamach artykuły na temat poziomu polskiego czytelnictwa, podobnych akcji zagranicznych oraz przebiegu samej kampanii. Kolejnym etapem była odsłona wrześniowa, podczas której media partnerskie przez cały miesiąc informowały o wieńczącym kampanię Weekendzie z książką. Publikowały komentarze, opinie oraz analizy dotyczące czytelnictwa w Polsce i pozostałych krajach europejskich. Weekend z książką, którego gospodarzami były wszystkie salony Empiku w kraju, odbył się w pierwszy weekend października. Dla osób biorących udział w wydarzeniu przewidziano upominki w postaci książki – prezentu specjalnie wydanego na tę okazję. Inspiracją dla Czytelmanii były zagraniczne akcje tego typu prowadzone od kilku lat, m. in. w USA, Holandii czy też Wielkiej Brytanii. W 2005 r. firma Accenture została sponsorem strategicznym Czytelmanii, wspierając finansowo wszystkie jej etapy. O projekcie i jego założeniach poinformowani zostali wszyscy pracownicy firmy, z których większość uczestniczyła również w Weekendzie z książką. Partnerami medialnymi akcji były „Gazeta Wyborcza”, Gazeta.pl, tygodnik „Przekrój”, Empik oraz radio RMF FM, a w ramach współpracy merytorycznej do akcji włączyli się European Booksellers Federation oraz Federation of European Publishers. Accenture Learning@Europe To projekt zainicjowany przez Politechnikę Mediolańską, a jego sponsorem jest globalna fundacja Accenture. Temat przewodni przedsięwzięcia – „Identyfikacja narodowa w Europie” – obejmuje czynniki społeczne, polityczne, gospodarcze, religijne i kulturowe, które doprowadziły do ukształtowania się tożsamości narodowych państw europejskich. Learning@Europe to projekt edukacyjny, który łączy rozwiązania technologiczne z tradycyjną metodologią nauczania, jednocześnie wspierając edukację i motywując młodzież do nauki. Program oparty jest na 6-7-tygodniowym doświadczeniu kulturowym przeprowadzanym w internetowym środowisku trójwymiarowym, w którym biorą udział cztery klasy z różnych regionów Europy. Pierwsza faza projektu przeprowadzona została pomiędzy marcem a majem 2005 roku. W 12 doświadczeniach udział wzięło 48 klas z Belgii, Francji, Włoch, Norwegii, Polski i Hiszpanii. Podczas trwania projektu uczniowie studiowali dokumenty, których treść oparta była na wywiadach z ekspertami, wzięli udział w czterech sesjach on-line, wypowiadali się na łamach forów internetowych oraz wykonywali zadania domo- 38 www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 SPOLECZEŃSTWO we, takie jak interpretacja wydarzeń historycznych widzianych z różnych perspektyw. W celu dokonania oceny projektu przeprowadzane były ankiety, zarówno wśród nauczycieli, jak i uczniów. Zewnętrzny przegląd metod oceny, analizy i rezultatów dokonany został przez Toma Reevesa (University of Georgia) oraz Jenny Preece (University of Maryland). Końcowe wyniki analizy wykazały, że dzięki L@E znacząco wzrósł poziom i zakres wiedzy oraz umiejętności uczniów. ARTHUR – Edukacja Biznesu Udział w szkoleniach W obliczu sytuacji, w jakiej znajdują się polskie organizacje pozarządowe, firma ARTHUR postanowiła wdrożyć program zniżkowych szkoleń dla ich przedstawicieli. Celem programu jest wsparcie rozwoju aktywności społecznej poprzez rozwój pracowników, wolontariuszy i członków organizacji pozarządowych działających w Polsce. Inicjatorzy programu wychodzą z założenia, że organizacje społeczne stanowią integralną część dobrze funkcjonującego społeczeństwa, a dzięki wykwalifikowanej kadrze, lepiej i efektywniej mogą realizować cele, dla których zostały powołane. Założenie to ściśle się wiąże także z misją firmy, którą jest „Wpływanie na rozwój organizacji i społeczeństw poprzez podniesienie rangi, efektywności i dostępności edukacji”. W ramach programu na każdym szkoleniu otwartym firma udostępnia jedno miejsce dla przedstawicieli organizacji społecznej, zaś koszt szkolenia zredukowany jest o 90 procent. Program skierowany jest do tych organizacji, które świadomie kierują rozwojem ludzi zaangażowanych społecznie, dlatego też głównym kryterium przy wyborze kandydatów jest uzasadnienie potrzeby przeszkolenia danej osoby. Bank BPH Nazwa: ARTHUR – Edukacja Biznesu Główna działalność: Firma szkoleniowo-doradcza Siedziba: Warszawa Strona internetowa: www.arthur.com.pl Europa w sztuce Projekt „Europa w sztuce” realizowany przez Bank BPH od lutego 2004 r. do końca grudnia 2005 r. polegał na prezentacji dzieł sztuki wybranych z kolekcji spółek wchodzących w skład Grupy HVB i zorganizowaniu wystawy tych dzieł w niektórych krajach Europy, tj. w Niemczech, Austrii, Polsce, Czechach, Rumunii, Słowacji, Bułgarii i na Węgrzech. Projekt miał na celu integrację interesariuszy banku, w tym pracowników, akcjonariuszy, klientów i członków społeczności lokalnych, oraz propagowanie elementów kultur narodowych wśród społeczności tych krajów europejskich, w których Grupa jest obecna. Projekt zakładał również aktywny udział pracowników Grupy w wyborze wspólnej kolekcji 100 dzieł sztuki. W I etapie projektu spośród dzieł sztuki znajdujących się w posiadaniu dziewięciu banków Grupy z ośmiu krajów Europy kuratorzy poszczególnych kolekcji wspólnie wybrali 130 obiektów, które odzwierciedlały różnorodność poszczególnych krajów. W II etapie na specjalnie utworzonej stronie internetowej projektu zamieszczone zostały zdjęcia wszystkich wybranych dzieł wraz z opisem i informacją o autorach. Dzięki temu, każdy z 60 tys. pracowników Grupy HVB, w tym ok. 10 tys. pracowników Banku BPH, głosując na konkretne prace, osobiście mógł zadecydować o kształcie przyszłej wystawy. Ponadto pracownicy uczestniczyli przy katalogowaniu i wyborze dzieł sztuki, opracowywaniu informacji na temat poszczególnych prac i autorów, tworzeniu strony internetowej, akcji informacyjnej, współpracy z instytucjami kultury itp. Wybrane przez nich dzieła sprowadzono do Hamburga, skąd wystawa rozpoczęła tournée po Europie. Towarzyszył mu katalog wydany w jęz. angielskim i niemieckim, a także suplementy w językach narodowych. Ponadto w każdej miejscowości goszczącej wystawę organizowany był uroczysty wernisaż, na który zapraszano zarówno pracowników, jak i klientów banków Grupy, a także społeczność lokalną. Wstęp na wystawę był bezpłatny, a dochód ze sprzedaży katalogów i suplementów trafiał do instytucji, która w swych murach gościła wystawę. W Polsce wystawa była prezentowana na przełomie stycznia i lutego 2005 r w Muzeum Narodowym w Warszawie, Oddział w Królikarni, gdzie obejrzało ją ok. 5,5 tysiąca osób. Honorowy patronat nad wystawą w Polsce objęli: Minister Kultury oraz Minister Spraw Zagranicznych. Nowością w przypadku takiego projektu, jak „Europa w sztuce” było to, iż jego inicjatorem był Bank, a nie instytucja kultury, prezentowane na wystawie zbiory pochodziły z kolekcji banków, a nie instytucji kultury, z kolei wyboru dzieł sztuki dokonali pracownicy banków wchodzących w skład Grupy HVB, a nie przedstawiciele instytucji kultury, w dodatku – w głosowaniu internetowym. Edukacja Edukacja Nazwa: Bank BPH S.A. Główna działalność: Usługi bankowe Siedziba: Kraków Rok założenia: 1989 Liczba zatrudnionych w 2005: ponad 9700 Strona internetowa: www.bph.pl PRASA 21-11-2005, Puls Biznesu, Magdalena Budzińska, Wartość firmy to nie tylko kurs akcji Zarządzający dużymi przedsiębiorstwami są coraz bardziej świadomi tego, że nakłady przeznaczane na wspieranie rozwoju regionalnego to długofalowa inwestycja, na której korzystają obie strony. Warto wspierać lokalną społeczność, bo im lepiej będzie się powodziło w regionie, tym szersze perspektywy rozwoju będzie miała firma. Coraz popularniejsze stają się postulaty odpowiedzialnego biznesu, stanowiące realizację założeń stosowania etyki w biznesie. Są one nie tylko miarą zaawansowania gospodarki i rozwoju firmy, ale mają także ugruntowanie ekonomiczne, polegające na gromadzeniu wartości niematerialnych. Na konkurencyjnym rynku nie do przecenienia jest pozytywny wizerunek firmy i lojalność klientów. Satysfakcja klientów, pracowników i szacunek społeczności lokalnej powinny stanowić równorzędne cele. www. o dpo wie dz ialn yb i zn e s. pl 39 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 SPOŁECZEŃSTWO Równe szanse i różnorodność BP Polska Autokreacja Nazwa: BP Polska Sp. z o.o. Główna działalność: Część koncernu BP, sektor paliwowy Siedziba: Kraków Rok założenia: 1991 Liczba zatrudnionych w 2005: ponad 2000 Strona internetowa: www.bp.pl Zdrowie i bezpieczeństwo Nazwa: BRE Leasing Sp z o.o. Główna działalność: Usługi leasingowe Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1991 Liczba zatrudnionych w 2005: 200 osób Wartość przedmiotów oddanych w leasing w 2005: 1,474 mld zł Strona internetowa: www.bre-leasing.com.pl PRASA 01-01-2005, FORBES, Eryk Stankunowicz, Bicie piany czy katharsis W całym cywilizowanym świecie, a od niedawna także w Polsce, panuje zły klimat wobec przedsiębiorstw, które nie wywiązują się ze swoich zobowiązań wobec pracowników. Jeżeli ktoś jeździ najnowszym mercedesem, a sam nie wypłaca pensji, w erze odrodzenia samoświadomości pracowniczej skazuje się na rynkową kompromitację. Taką, jakiej doświadczyła sieć sklepów Biedronka portugalskiego koncernu Jeronimo Martins, dyżurny bohater negatywny mediów z powodu złego traktowania sprzedawców. Czas wreszcie postawić tamę swoim kolegom, którzy zwykli chadzać na skróty. 40 Celem programu Autokreacja jest zmniejszenie bezrobocia wśród wybranych grup docelowych oraz niwelowanie konfliktów społecznych powstających na jego tle. Program Autokreacja jest realizowany w ramach tygodniowego kursu, podczas którego uczestnicy dowiadują się, jak aktywnie poszukiwać pracy, jak pisać CV, jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej, jak poznać swoje silne i słabe strony oraz pracować nad własnym poczuciem wartości. Uczestnicy biorą udział także w zorganizowanych dla nich krótkich kursach komputerowych oraz wykładach prowadzonych przez menedżerów z dużych firm, przybliżających proces i etapy rekrutacji w ich organizacjach. Kurs Autokreacji realizowany jest na podstawie partnerskiej współpracy pomiędzy: biznesem, organizacjami pozarządowymi, urzędami pracy i innymi jednostkami administracji publicznej oraz szkołami. Organizatorem kursu jest Stowarzyszenie Autokreacja. Firma BP jest jednym z głównych sponsorów programu, a jej pracownicy, jako wolontariusze, uczestniczą w programie w roli trenerów osób bezrobotnych. W programie biorą również udział inne firmy, które delegują swoich pracowników do przeprowadzenia warsztatów w trakcie kursu oraz fundują upominki i nagrody dla uczestników. Powiatowe urzędy pracy (od czterech do sześciu w regionie) delegują pracowników – liderów klubów pracy, którzy oprócz prowadzenia rekrutacji uczestników do programu przeprowadzają warsztaty podczas kursu. Swoje zasoby udostępniają również uczelnie wyższe, delegując wykładowców do przeprowadzenia warsztatów. W programie wzięło udział ponad 430 uczestników z różnych regionów Polski. Około 60% spośród bezrobotnych w ciągu sześciu miesięcy od zakończenia kursu znajduje zatrudnienie bądź wprowadza istotne zmiany w swoim życiu. BRE Leasing BREL – Bezpieczeństwo, Ratownictwo, Edukacja, Ludzie BRE Leasing Sp z o.o. podjęła się sponsorowania akcji społeczno-edukacyjnej, której celem jest propagowanie zasad pierwszej pomocy przedlekarskiej. W maju 2005 r. ruszył program BREL – Bezpieczeństwo, Ratownictwo, Edukacja, Ludzie, którego głównym założeniem jest przystępne i powszechne propagowanie informacji dotyczących udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym m.in. w wypadkach, a także zminimalizowanie strachu przed podjęciem działań. Decydując się na zaangażowanie w projekt, firma wzięła pod uwagę wyniki badań na temat stopnia poinformowania i wiedzy społeczeństwa co do zasad udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej. Według instytutu badawczego TNS OBOP, ponad połowa Polaków (56%) w wieku powyżej 15. roku życia negatywnie ocenia swoje umiejętności udzielania pierwszej pomocy ratującej życie, a z porównań międzynarodowych wynika, że wskaźnik śmiertelności spowodowany wypadkami wynosi w naszym kraju 12,6 na 100 rannych, podczas gdy w Unii Europejskiej – 4,5 na 100 rannych. Wszystkie materiały i szkolenia zostały stworzone z wykorzystaniem aktualnych wytycznych Unii Europejskiej. Trudną terminologię medyczną zastąpiono potocznym słownictwem. Stworzony specjalnie na potrzeby akcji BREL Team, prowadzi szkolenia i pokazy w miastach całej Polski. W jego skład wchodzą instruktorzy z wysokimi kwalifikacjami, mający do dyspozycji samochód wyposażony w najwyższej klasy sprzęt medyczny, między innymi resuscytator (do sztucznego oddychania), zestaw do tlenoterapii, laryngoskop (do udrażniania dróg oddechowych) i wiele innych. Podczas szkoleń każdy chętny może zapoznać się z zasadami działania takiego sprzętu. Ekipa szkoleniowa jest obecna na piknikach, festynach i imprezach motoryzacyjnych. Prowadzone są również szkolenia dla pracowników różnych firm. Każdy może poćwiczyć sztuczne oddychanie na specjalnym manekinie lub zapoznać się z działaniem defibrylatora (urządzenie przywracające prawidłową akcję serca). Wszystko to pod okiem wysokiej klasy instruktorów. W szkoleniu może wziąć udział każdy, niezależnie od wieku czy statusu społecznego. Akcja BREL to nie tylko działania w terenie. W jej ramach został uruchomiony serwis internetowy www.brel.pl, gdzie znajdują się kompletne informacje związane z pierwszą pomocą. Oprócz możliwości uzyskania materiałów szkoleniowych, można poradzić się specjalisty, znaleźć informację o pierwszej pomocy na świecie, zapoznać się ze statystykami. Na stronach zamieszczono również słownik tłumaczący medyczną terminologię na przystępny język. Dla chętnych są testy z pierwszej pomocy i wiele innych dodatków. Dopełnienie całej akcji stanowią ulotki informujące www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 SPOŁECZEŃSTWO o podstawowych zasadach udzielania pierwszej pomocy, zawierające najważniejsze numery alarmowe, czy gadżety w formie breloczków, w których znajdują się maski do sztucznego oddychania i rękawiczki. British American Tobacco Akademia Augustowska W 2005 r. w ramach Akademii Augustowskiej prowadzono takie projekty jak: Akademia Umiejętności, Akademia Wiedzy, Akademia Pracy i Innowacji, Akademia Przedsiębiorczości. Projekt „Augustowska Akademia Umiejętności” był finansowany ze środków Unii Europejskiej programu „Promocja zatrudnienia wśród młodzieży – Aktywne formy zapobiegania bezrobociu”, prowadzonego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. W programie wzięło udział 100 osób. W ramach projektu przeprowadzono następujące warsztaty: „Aktywne poruszanie się po rynku pracy”, „Pracownik administracyjno-biurowy”, „Kelner-barman”, „ABC przedsiębiorczości”, „Aktywne poszukiwanie pracy”. W każdym warsztacie brało udział od 20 do 40 osób. Zorganizowano również 20 trzymiesięcznych staży absolwenckich dla osób kończących szkolenia „Pracownik administracyjno-biurowy” oraz „Kelner-barman”. Nazwa: British American Tobacco Polska Główna działalność: Produkcja wyrobów tytoniowych Siedziba: Fabryka w Augustowie; Oddział w Warszawie Liczba zatrudnionych w 2005: 1025 Roczne obroty za 2005: 1,5 mld złotych Strona internetowa: www.bat.com.pl W ramach Akademii Wiedzy pracownicy BAT Polska przeprowadzili cykl wykładów w Wyższej Szkole Finansów i Zarządzania w Białymstoku, obejmujących zagadnienia systemów jakości w dużych firmach, jakości w organizacji pracy, strategii oraz komunikacji w biznesie oraz systemów IT w specyficznym sektorze FMCG. Realizując projekt Akademia Pracy i Innowacji opracowano ankietę rejestracyjną dla pracodawców, stworzono dla potrzeb programu bazę danych pracodawców z powiatów suwalskiego oraz augustowskiego, a także zorganizowano serię spotkań z pracodawcami. Spotkania zaowocowały nawiązaniem współpracy, m.in. w zakresie przyjmowania przez zaprzyjaźnione firmy stażystów, którzy uczestniczyli w realizowanych przez BAT programach. W ramach działań statutowych uruchomiono w biurze Programu punkt konsultacyjny dla przedsiębiorców, oraz punkt informacyjny o Funduszu Rozwoju Przedsiębiorczości. PRASA 19-12-2005, Puls Biznesu, Joanna Inorowicz, Firma jak Mikołaj Prezes uczy matematyki, szef marketingu pomaga w budowaniu domów. Coraz więcej firm angażuje się w wolontariat. Firma, z której wywodzą się wolontariusze, jest postrzegana jako społecznie odpowiedzialna, a jej pracownicy, poświęcając swój czas i energię innym, rozwijają się i mają poczucie wpływu na otoczenie. – Zyskują też satysfakcję z czynienia czegoś dobrego. Rozwijają swoje kompetencje organizacyjne i kierownicze – twierdzi Anna Dunin-Brzezińska z firmy Schenker. Ponieważ w akcje społeczne angażują się osoby z różnych działów i szczebli, mają okazję wymienić poglądy w gronie, w którym zwykle się nie spotykają. Odreagowują stresy zawodowe, realizują swoje pasje, rozwijają zainteresowania, mogą zostać liderami, podczas gdy w pracy są zwykle podwykonawcami. W ramach programu Akademia Przedsiębiorczości rozstrzygnięto konkurs na „Najlepsze Młodzieżowe Mini-Przedsiębiorstwo”. Konkurs obejmował cześć symulacyjną dotyczącą zakładania, prowadzenia oraz rozwiązania firmy, a także część praktyczną, obejmującą działania promujące przedsiębiorczość młodych. Zwycięski projekt to propozycja przewodnika (w formie gotowej do zamieszczenia w internecie strony www) po hotelach, gastronomii i innych atrakcjach Augustowa. Zorganizowano też II edycję targów pracy, które odbyły się na Rynku Zygmunta Augusta w Augustowie. Prezentowano na nich firmy branży ogrodniczej i pokrewnych. W ramach Programu Młodzież zorganizowano szkolenie dla uczniów w wieku 15-25 lat oraz nauczycieli szkół średnich. Do udziału zaproszono też pracowników i wolontariuszy Stowarzyszenia Inicjatyw Społeczno-Gospodarczych im. Króla Zygmunta Augusta w Augustowie. W szkoleniu wzięło udział blisko 100 osób. Cisco Systems e-Słupsk e-Słupsk to autorski program Cisco Systems Poland zrealizowany przy współpracy Fundacji Edukacji Ekonomicznej. Celem projektu jest wspieranie lokalnej społeczności w rozwiązywaniu problemów będących wynikiem recesji gospodarczej. Jego głównym elementem była budowa szkieletu szybkiej miejskiej sieci komputerowej, która po zakończeniu pierwszej fazy przedsięwzięcia połączyła blisko 30 lokalizacji. Sieć komputerowa oraz system telefonii IP połączyły ze sobą urzędy administracyjne, szpitale, szkoły i posterunki policyjne znajdujące się na terenie miasta. Oficjalna inauguracja inicjatywy miała miejsce 15 czerwca 2005 r. Sam projekt zyskał aprobatę Ministerstwa Gospodarki i Pracy, stając się bazą modelowego programu MGiP – Gminna Informatyczna Sieć Edukacyjna. Słupska sieć powstała dzięki sprzętowi darowanemu przez Cisco Systems, który stanowił 75% wartości całej inwestycji. Pozostałe środki zapewniły władze Słupska (docelowo kontynuacja projektu będzie oparta na pozyskiwaniu finansowania ze środków unijnych). Edukacja Budowanie społeczeństwa informacyjnego Nazwa: Cisco Systems Poland Sp. z o.o. Główna działalność: Cisco Systems jest międzynarodowym dostawcą sprzętu i oprogramowania do budowy sieci teleinformatycznych i telekomunikacyjnych Rok założenia: 1995 Liczba zatrudnionych w 2005: 57 Strona internetowa: www.cisco.pl w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 41 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 SPOŁECZEŃSTWO PRASA 14-04-2005, BusinessWeek Polska, Biznes czasami wymaga kompromisów 62 procent osób decyzyjnych (szefów, właścicieli) w małych i średnich przedsiębiorstwach odpowiada, że nigdy nie zdarzyło im się w działalności biznesowej postąpić nieetycznie. Jednak tylko 27 proc. na pytanie, czy w biznesie można być w pełni uczciwym, odpowiada zdecydowanie tak, znacznie więcej nie jest do końca pewnych (43 proc. raczej tak), co nasuwa podejrzenie, że biznes czasami wymaga jednak „kompromisów”. Z pewną niespójnością poglądów można się często spotkać w badaniach zjawisk negatywnych. Owszem, zjawiska naganne występują powszechnie, ale mnie nie dotyczą – odpowiada wówczas znaczna część badanych. Prawda leży zapewne pośrodku. Nie jest tak źle, jak się powszechnie uważa, ale nie jest też tak dobrze, jak mówią o sobie zainteresowani. • Badanie CBM Indicator specjalnie dla BusinessWeeka przeprowadzone na grupie 200 osób decyzyjnych w małych i średnich przedsiębiorstwach między 4 a 8 kwietnia br. Partnerem współfinansującym badania była firma Oracle Polska W trakcie realizacji projektu władze Słupska korzystały także z konsultacji specjalnej komórki doradczej Cisco Systems Internet Business Solutions Group oraz wiedzy i doświadczenia Fundacji Edukacji Ekonomicznej. Na bazie sieci komputerowej wdrożono wiele przydatnych aplikacji, które służą mieszkańcom, urzędnikom miejskim oraz prywatnym przedsiębiorcom. Pierwszą z nich jest system elektronicznej rekrutacji do szkół ponadgimnazjalnych, który umożliwia uczniom złożenie wniosku o przyjęcie do wybranej szkoły średniej on-line. Stworzenie sieci zagwarantowało ponadto szerokopasmowy dostęp do słupskiego interaktywnego portalu edukacyjnego. Portal ten nie tylko umożliwia nauczycielom pobieranie materiałów multimedialnych do lekcji oraz zadawanie i odbieranie prac domowych za pośrednictwem Internetu, ale jest również obszerną bazą danych o lokalnych placówkach oświatowych. Trzecim elementem w dziedzinie edukacji jest wdrożenie jednolitego systemu zarządzania oświatą, z którego będą korzystać władze miasta odpowiedzialne za ten obszar. W celu usprawnienia działań administracji miejskiej stworzono elektroniczny system zarządzania miastem oparty na systemie GIS (Global Information System, czyli System Informacji Przestrzennej). Aplikacja umożliwia nakładanie ważnych informacji – jak np. dane o własności gruntów, aplikacje urbanistyczne i geodezyjne, kwestie podatkowe, systemy zezwoleń – na cyfrowe mapy dostępne urzędnikom samorządowym i mieszkańcom miasta. Co więcej, informacje te miasto może wykorzystywać w projektowaniu sieci transportowej oraz w cywilnym planowaniu kryzysowym. Przykładami dostępnych w Słupsku usług publicznych on-line jest: pobieranie wniosków o wydanie aktu urodzenia, różnego rodzaju zezwoleń, w tym także prawa jazdy, oraz zgłaszanie wakatów i składanie podań o pracę. Przeprowadzona analiza zwrotu inwestycji wykazała oszczędność kosztów w kwocie 3,5 mln USD w ciągu pięciu lat w obszarze optymalizacji warunków pracy oraz zmniejszenia opłat telekomunikacyjnych, dzięki telefonii IP. W najbliższych planach miasta jest wymiana 14 analogowych kamer przemysłowych zainstalowanych na ulicach, co ma podnieść bezpieczeństwo regionu. Tylko ten krok pozwoli miastu zaoszczędzić na dzierżawie linii około 30 000 USD rocznie, przy jednoczesnym poszerzeniu obszaru objętego monitoringiem kamer. Bez przesady można stwierdzić, iż dzięki programowi, zbudowano w Słupsku podstawy nowoczesnego społeczeństwa informacyjnego. Nowa sieć teleinformatyczna pozwoliła zwiększyć efektywność działania jednostek administracyjnych oraz stworzyła korzystne warunki do rozwoju prywatnej przedsiębiorczości. Ważnym elementem projektu jest też poprawa bezpieczeństwa w mieście, dzięki systemowi monitoringu wizyjnego, oraz udostępnienie mieszkańcom punktów dostępu do Internetu (ang. hot-spot). Wdrożony model partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) w zakresie usług sieciowych stymuluje wzrost gospodarczy regionu. Projekt e-Słupsk jest jednym z trzech filarów szerokiego projektu budowy społeczeństwa informacyjnego w Polsce podjętego przez Cisco Systems. Pozostałe dwa projekty to Laboratoria Zaawansowanych Technologii wspierające środowisko akademickie oraz program e-Vita popularyzujący zastosowanie nowoczesnych technologii informacyjnych w środowiskach wiejskich. Edukacja Nazwa: Bank Handlowy w Warszawie S.A. Główna działalność: Usługi bankowe Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1870 Liczba zatrudnionych w 2005: 5400 Roczne obroty za 2005: 1,5 mld złotych Strona internetowa: www.citibankhandlowy.pl Citibank Handlowy Moje finanse Życie w społeczeństwie, którego nieodłącznym elementem jest gospodarka rynkowa, wymaga znajomości zasad funkcjonowania sektora finansowego, a szczególnie bankowego, sposobów planowania i inwestowania, jak również umiejętności zarządzania finansami osobistymi. Współczesna szkoła nie oferuje uczniom tego typu edukacji. Lukę tę wypełnia program edukacyjny „Moje finanse”, finansowany przez Fundację Bankową im. L. Kronenberga i Narodowy Bank Polski, a wdrażany do szkół przez Fundację Młodzieżowej Przedsiębiorczości. Bezpośrednimi odbiorcami programu jest 2400 nauczycieli ze szkół ponadgimnazjalnych z całej Polski. Przewiduje się, że do 2007 roku w lekcjach i warsztatach udział weźmie ponad 216 000 uczniów. Materiały edukacyjne przygotowywane są przez współpracowników Fundacji Młodzieżowej Przedsiębiorczości, a konsultowane przez ekspertów NBP i Citibank Handlowy. Program „Moje finanse” realizowany jest w trzech modułach: „Polubić banki”, „Moje inwestycje” i „Inwestycja w przyszłość”. Od jesieni 2005 roku trwają szkolenia trenerów i nauczycieli, którzy realizują program podczas lekcji „Podstawy przedsiębiorczości” oraz w ramach interaktywnych warsztatów. Prowadzący je nauczyciele zostają 42 www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 SPOŁECZEŃSTWO zaopatrzeni w multimedialne pomoce naukowe, filmy i gry, które uatrakcyjniają przekazywane informacje oraz zachęcają młodzież do aktywnego uczestnictwa w zajęciach. Część warsztatów prowadzą wolontariusze Citibank Handlowy. Lekcje z ich udziałem odbywają się zarówno w szkołach, jak i w wybranych oddziałach banku, gdzie uczniowie wcielają się w rolę bankierów oraz klientów. Dzięki takiej formule, młodzi ludzie zyskują praktyczną wiedzę przydatną w codziennym życiu. Program „Moje finanse” wspierany przez wolontariat pracowniczy wpisuje się w długofalową strategię społecznego zaangażowania Citibank Handlowy. ING Bank Śląski W towarzystwie Lwa W Polsce rocznie ok. 2500 dzieci zapada na choroby nowotworowe, a blisko 6000 jest pod stałą kontrolą lekarską po terapii. Program „W towarzystwie Lwa” został zainicjowany z myślą o wszystkich, których problem ten dotyka w bezpośredni lub pośredni sposób. Główne cele programu to propagowanie technik biblioterapii, adresowanych do lekarzy, pedagogów i rodziców, jako narzędzia wspierającego dzieci w walce z chorobą nowotworową. Program „W towarzystwie Lwa” rozpoczął się 8 września 2005 r. na oddziale onkologii Instytutu Pediatrii UM w Łodzi jako działanie wypływające z globalnej strategii Grupy ING. Programem objęte zostały wszystkie placówki onkologiczne w kraju. Techniki biblioterapii, czyli terapii pedagogicznej, zastosowanej w programie, opierają się na mechanizmie identyfikacji dziecka z bohaterem książki, który w tym wypadku pomaga uwierzyć w sukces w walce z chorobą. Książka „Lucjan, Lew, jakiego nie było” powstała we współpracy z wydawnictwem Muchomor. Terapeutyczna fabuła książki to wynik współpracy ze specjalistką w dziedzinie biblioterapii z Uniwersytetu Śląskiego – dr Katarzyną Krasoń. Ilustracje zostały skomponowane w taki sposób, aby dziecko, które nie czyta samodzielnie, mogło odtworzyć sobie raz usłyszaną historię dzięki logicznie ustawionym obrazom. Edukacja Nazwa: ING Bank Śląski Główna działalność: Usługi bankowe Siedziba: Katowice Rok założenia: 1989 Liczba zatrudnionych w 2005: 7200 Roczne obroty za 2005: Suma bilansowa grupy kapitałowej ING Banku Śląskiego (grudzień 2005) wynosiła 42 268,3 mln zł Strona internetowa: www.ing.pl Programowi towarzyszyły spotkania dzieci ze znanymi osobami, które wzięły udział w akcji charytatywnie. Zaproszeni goście odwiedzili oddziały onkologiczne, czytali książki, brali udział w konkursach i zabawach. Podzielili się z dziećmi swoimi przeżyciami, opowiadali o walce z przeciwnościami losu, pasjach, hobby, marzeniach. Spotkania z dziećmi na oddziałach onkologicznych były organizowane w porozumieniu i z aprobatą ordynatorów oddziałów i specjalistów regionalnych. Zabawę prowadzili animatorzy (Hania i Lew – bohaterowie książki) doświadczeni w kontaktach z dziećmi. Dzięki intensywnej komunikacji wewnętrznej, pracownicy mocno utożsamili się z celami akcji, czego wynikiem było zaangażowanie w zbiórkę pieniężną na zakup sprzętu medycznego dla oddziałów onkologicznych. W zamian za wsparcie akcji pracownicy otrzymali pomarańczowe bransoletki z napisem „Daję szansę dzieciom”. Podczas akcji wspierającej udało się zebrać blisko 50 tysięcy złotych. W spotkaniach zorganizowanych w 2005 r. uczestniczyło ok. 800 dzieci, a do szpitali dostarczono ponad 6 tysięcy książek. Projekt będzie kontynuowany w 2006 r., a jego realizacja połączona z wykorzystaniem zaangażowania pracowników poprzez organizowanie akcji, takich jak „Pomarańczowa bransoletka” i wolontariatu. Instytut Monitorowania Mediów PRaktykuj za granicą „PRaktykuj za granicą” to konkurs organizowany przez Instytut Monitorowania Mediów od 2003 roku. Dotychczas odbyły się jego dwie edycje. Projekt jest skierowany do studentów kształcących się w dziedzinie public relations oraz komunikacji społecznej. Jego zwycięzcy mają szanse poszerzania swojej wiedzy o public relations oraz zdobywania doświadczenia w tym obszarze, dzięki możliwości odbywania praktyk poza granicami Polski w renomowanych biurach agencji PR. IMM jest głównym organizatorem projektu, dodatkowo co roku angażuje do jego prowadzenia inne firmy i instytucje. W założeniach każda z edycji konkursu ma być tworzona przy ścisłej współpracy z organizacją non-profit. W pierwszej edycji konkursu IMM współpracował z Polską Akcją Humanitarną, a w drugiej – z Fundacją Komunikacji Społecznej. Trzecia edycja konkursu jest prowadzona przy współpracy z Amnesty International. Zadanie konkursowe dla uczestników polega na opracowaniu strategii komunikacji dla jednego z dwóch tematów wiążących się z działaniami tych organizacji. Konkurs tym samym ma na celu również pozyskanie ciekawych pomysłów na promocję współpracujących organizacji, zwiększenie Edukacja Nazwa: Instytut Monitorowania Mediów Główna działalność: Monitoring mediów Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1999 Liczba zatrudnionych w 2005: 120 Strona internetowa: www.instytut.com.pl w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 43 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 SPOŁECZEŃSTWO ich popularności oraz przyczynienie się do ich rozwoju. Dla twórców trzech najlepszych strategii przygotowywane są co roku staże w europejskich biurach agencji PR. Ponadto laureaci otrzymują nagrody pieniężne na pokrycie kosztów podróży i/lub pobytu. Jak dotąd, praktykantów przyjęły zaangażowane w przygotowanie konkursu oddziały agencji Fleishman-Hillard (dawniej Herald Communications) oraz agencja z sieci Eurocom PR. Studenci wygrali wyjazdy do Londynu, Mediolanu, Berlina i Monachium. Od 2004 r. konkurs IMM wspiera honorowym patronatem EUPRERA (European Public Relations Education & Reasearch Association), patronem pierwszej i trzeciej edycji zostało też Polskie Stowarzyszenie Public Relations. Partnerami konkursu były jak dotąd również organizacje studenckie: AIESEC, lokalne oddziały AEGEE oraz studenckie koła public relations. Dzięki nim, konkurs był promowany wśród studentów, co również przyczyniło się do propagowania działalności organizacji współpracujących przy konkursie w środowisku akademickim. Do promocji konkursu zaangażowane były także media – w czasie dwóch edycji IMM współpracował z następującymi partnerami medialnymi: PRoto.pl, „Press”, Radio PiN, Mediarun, gazeta.pl, „Dziennik Polski” oraz „Gazeta Studencka”. Za miernik sukcesu konkursu przyjęto zainteresowanie nim ze strony studentów oraz mediów, a także pozytywne oceny branży PR i CSR. Temat konkursu był obecny w wielu mediach, zarówno ogólnoinformacyjnych czy branżowych, jak i w mediach studenckich, na stronach uczelni i biur karier. Edukacja Nazwa: METRO Group Główna działalność: Handel wielkopowierzchniowy Siedziba: Warszawa Rok założenia: połowa lat 90. Liczba zatrudnionych w 2005: 18300 Strona internetowa: www.metrogroup.pl METRO Group Metro Edukacja METRO Group wraz z polskimi szkołami realizuje od 2000 r. program kształcenia młodzieży w dziedzinie nowoczesnego handlu. Projekt ma na celu przygotowanie młodych ludzi do pracy w nowoczesnych placówkach handlowych. Honorowy patronat nad projektem sprawuje J.E. Józef Glemp, Prymas Polski. Program kształcenia młodzieży w dziedzinie handlu Metro Edukacja został też pozytywne zaopiniowany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz kuratoria oświaty. W każdej ze szkół biorących udział w projekcie kadra nauczycielska oraz eksperci Centrum Kształcenia Zawodowego Handlowców w Niemczech dokonują modyfikacji dotychczasowych programów nauczania poprzez przygotowanie materiałów pomocniczych w postaci wzorców dokumentacji księgowej, kadrowej, płacowej itd., a także opracowanie polskich wersji filmów dydaktycznych z zakresu towaroznawstwa i obsługi klienta. Sześć pierwszych szkół biorących udział w projekcie METRO Group wyposażyła w pracownie komputerowe. W ramach projektu Metro Edukacja uczniowie zdobywają wiedzę o funkcjonowaniu przedsiębiorstw handlowych na rynku i ich organizacji, poznają podstawy marketingu, sporządzają korespondencję handlową oraz uczą się korzystać z programów komputerowych służących m.in. do wystawiania faktur czy obsługi dostaw towarów – nie tylko w szkole, ale również w samych sklepach pod okiem fachowców. Istotnym elementem projektu, wzbogacającym wiedzę teoretyczną uczniów, jest miesięczny program praktyk zawodowych w placówkach handlowych METRO Group (Real, Praktiker oraz Makro Cash & Carry). Uczestnicy projektu otrzymują dwujęzyczny certyfikat potwierdzający zdobytą wiedzę i umiejętności. W roku szkolnym 2004/2005 program został rozszerzony na kolejne cztery szkoły w Radomiu, Katowicach, Olsztynie i Bytomiu, co oznacza, że obecnie w programie uczestniczy już 20 szkół. W czerwcu 2005 r. łączna liczba dotychczasowych absolwentów programu wzrosła do 444. Latem ub. roku 20 absolwentów Metro Edukacji ze szkół w Zabrzu, Częstochowie i Kielcach wyjechało do Niemiec na miesięczny kurs, który zakończył się przyznaniem certyfikatów magdeburskiej Izby Handlowo-Przemysłowej. Świadectwa te są honorowane przez wszystkie izby handlowo-przemysłowe w Niemczech. Polscy uczniowie spotkali się także z niemieckimi rówieśnikami, którzy w ramach innego projektu – „Internacjonalizacja kształcenia zawodowego”, przyjeżdżają na praktyki do warszawskich sklepów METRO Group. Edukacja Microsoft Forum Edukacji Forum Edukacji Microsoft jest kluczowym i strategicznym obszarem aktywności społecznej firmy. Inauguracja działalności Forum miała miejsce 18 maja 2005 roku. Forum Edukacji Microsoft pozwala integrować działania, osiągać efekt synergii i efektywniejszej alokacji środków, a także jasno komunikować, zarówno wewnątrz firmy, jak 44 www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 SPOŁECZEŃSTWO i na zewnątrz, cele i obszary, w których Microsoft realizuje swoje zadania społeczne. Koncentracja wysiłków na edukacji informatycznej jest naturalną konsekwencją prowadzonego przez firmę biznesu. Cele Forum Edukacji Microsoft to popularyzowanie technologii informatycznych wśród dzieci i młodzieży, a także wśród nauczycieli oraz grup społecznych szczególnie narażonych na zjawisko tzw. „wykluczenia informacyjnego”. Forum realizuje swoje cele za pośrednictwem projektów promujących edukację informatyczną o różnym stopniu zaawansowania, rozumianą jako narzędzie pomocne, a czasem wręcz niezbędne dla rozwoju osobistego oraz zawodowego. Forum skupia w ramach jednej inicjatywy wszystkie realizowane przez firmę projekty i programy z zakresu edukacji informatycznej i wykorzystania nowych technologii w codziennym życiu zawodowym i osobistym. Pełni też funkcję platformy informacyjnej, dostarczając bieżących informacji o realizowanych projektach za pośrednictwem witryny internetowej, komunikatów prasowych, a także specjalnej infolinii. Za pośrednictwem witryny www.forumedukacji.pl organizacje społeczne mogą komunikować się z firmą Microsoft, a także zgłaszać swoje propozycje projektów edukacyjnych. Przy podejmowaniu decyzji o nowych grantach, co następuje raz w roku, analizowany jest zasięg oraz wpływ i efekty społeczne zgłoszonych projektów. Nazwa: Microsoft Sp. z o.o. Główna działalność: Międzynarodowy producent oprogramowania komputerowego, aplikacji serwerowych i technologii informatycznych dla klientów indywidualnych, firm i instytucji Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1992 Liczba zatrudnionych w 2005: około 200 osób Strona internetowa: www.microsoft.com/poland PRASA Do sukcesów Forum Edukacji Microsoft można zaliczyć efektywne i zgodne z założeniami wykorzystanie przez beneficjentów projektu zasobów udostępnianych przez Microsoft. Dla każdego projektu to partner społeczny, będący beneficjentem grantu, ustala system mierzenia efektów i wpływu społecznego, który jest kluczowym wyznacznikiem i ważnym elementem oceny przy podejmowaniu decyzji o finansowym i rzeczowym zaangażowaniu firmy. W roku 2005 Forum rozpoczęło realizację dwóch nowych projektów edukacyjnych. Beneficjentem pierwszego z nich jest Fundacja Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo, która dzięki finansowaniu Microsoft, od lata 2005 roku prowadzi szkolenia informatyczne adresowane dla osób niepełnosprawnych. Do tej pory wzięło w nich udział już około 400 osób, drugie tyle zostanie przeszkolonych w roku 2006. Drugi projekt jest realizowany przez Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce i adresowany do dzieci i młodzieży mieszkających w Wioskach, ale także do lokalnych mieszkańców. Wartość grantów przekazanych przez Microsoft na oba projekty to ponad 780 tys. zł. Łączne zaangażowanie firmy w różne projekty prowadzone w ramach Forum Edukacji Microsoft w 2005 roku wyniosło blisko 3 mln zł. 21-11-2005, Puls Biznesu, Magdalena Budzińska, Wartość firmy to nie tylko kurs akcji Analizując wartość przedsiębiorstwa, bierze się zwykle pod uwagę jego pozycję na rynku, obroty i zyski, cenę akcji, stopień technologicznego zaawansowania czy dostosowanie do europejskich standardów jakości. Warto jednak przyjrzeć się temu, jak wyłonione dzięki takim kryteriom firmy, najlepsze i najbardziej dynamiczne, wpływają na sytuację regionu, w którym działają. Nowoczesny model dobrych praktyk oraz idee odpowiedzialnego biznesu zakładają bezpośrednie zaangażowanie największych przedsiębiorstw w rozwój lokalnych społeczności. Ponadto wiele działań służących modernizacji i udoskonalaniu firmy jako takiej znajduje przełożenie na poprawę warunków w regionie. Powołanie do życia Forum Edukacji Microsoft pozwoliło zintegrować szereg niezależnych inicjatyw społeczno-edukacyjnych i nadać im strategiczną rangę. W efekcie firma promuje i wspiera projekty edukacyjne o znaczącym zasięgu oddziaływania, a tym samym, w większym stopniu przyczynia się do poprawy sytuacji adresatów tychże projektów. Microsoft Regeneracja sprzętu komputerowego Ochrona środowiska Program Microsoft Authorized Refurbisher MAR (Regeneracja sprzętu komputerowego) łączy działania na rzecz społeczeństwa z rozwiązaniami proekologicznymi. Program został przygotowany przez regionalną centralę Microsoft na Europę, Afrykę i Bliski Wschód na podstawie podobnego programu Microsoftu istniejącego w Ameryce Północnej. Celem programu MAR jest umożliwienie organizacjom społecznym i edukacyjnym, wykorzystującym w swojej działalności używany sprzęt komputerowy pochodzący z darowizn, dostępu do rozwiązań technologicznych. W ramach MAR organizacje zajmujące się regeneracją sprzętu komputerowego (ang. refurbishment) otrzymują licencję na instalowanie systemów operacyjnych Windows 98 Second Edition oraz Windows 2000 Professional na regenerowanych komputerach, o ile te są własnością uprawnionych odbiorców. Adresatami projektu i odbiorcami sprzętu, na którym instaluje się oprogramowanie w ramach MAR, są przede wszystkim organizacje społeczne (stowarzyszenia i fundacje) oraz edukacyjne. W wielu przypadkach organizacje te wykorzystują używany sprzęt pochodzący od darczyńców, ale pozbawiony oprogramowania. Dzięki programowi MAR i legalnie użytkowanemu systemowi operacyjnemu Windows, mogą skorzystać z dobrodziejstw ofiarowanego sprzętu, który często służy nie tylko bieżącej pracy, ale prowadzeniu działalności edukacyjnej. Organizacje zapewniają bowiem dostęp do sprzętu, tym samym dając szanse zdobycia umiejętności posługiwania się nim w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 45 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 SPOŁECZEŃSTWO swoim bezpośrednim beneficjentom: dzieciom, bezrobotnym czy też osobom niepełnosprawnym. Zmniejszają tym samym bariery społeczne w dostępnie do nowych technologii, dzięki czemu coraz więcej osób ma możliwość uczenia się i doskonalenia swoich kwalifikacji zawodowych. Program MAR został zainaugurowany w regionie EMEA – w Europie, Afryce i na Bliskim Wschodzie w kwietniu 2004 r. Dotychczas przystąpiło do niego 180 firm zajmujących się regeneracją sprzętu komputerowego z 23 krajów. Systemy operacyjne zainstalowano do tej pory na ponad 50 000 komputerów. Dzięki sukcesowi programu MAR w tym obszarze, począwszy od 2006 roku zostanie on wdrożony przez firmę Microsoft na całym świecie. W Polsce program istnieje od 2005 r. i do tej pory status MAR uzyskało pięć organizacji, a dziesiątki innych skorzystało z dostępu do systemu operacyjnego Windows. Równe szanse i różnorodność Nazwa: Motorola Polska Electronics Sp. z o.o. (potocznie Centrum Oprogramowania Motoroli) Główna działalność: IT, tworzenie oprogramowania Siedziba: Kraków, ul. Bobrzyńskiego 46 Rok założenia: 1998 Strona internetowa: www.motorola.pl Motorola Polska Electronics Projekt Diversity W 2000 r. została podjęta decyzja o zwiększeniu liczby kobiet pracujących na stanowiskach inżynier oprogramowania we wszystkich ośrodkach oprogramowania Motoroli na świecie. W Polsce kobiety w zawodzie inżyniera oprogramowania stanowią bardzo nieliczną grupę, co wynika m.in. z faktu, że zawód ten jest tradycyjnie postrzegany jako męski. W roku 2000 na krakowskich uczelniach studia związane z informatyką kończyło zaledwie 2% kobiet. Dziewczęta tradycyjnie nie podejmowały studiów o profilu technicznym. Celem projektu Diversity (z ang. różnorodność) jest zachęcenie młodych kobiet do rozważenia wyboru studiów informatycznych po zakończeniu edukacji w szkole średniej. Jedną z najważniejszych idei projektu jest przekonanie, że informatyka to dziedzina dla wszystkich, kobiet i mężczyzn, przy jednoczesnym założeniu, że w zespołach zróżnicowanych pracuje się lepiej i efektywniej. „Diversity” rozumiane jest w tym wypadku jako różnorodność wewnątrz zespołów ludzkich pracujących razem, czyli kobiet i mężczyzn, co wspomaga kreatywność, elastyczność, dostosowanie się do wymagań klienta, doświadczenie i efektywność. W ramach programu „Diversity” krakowskie Centrum Oprogramowania Motoroli organizuje coroczne konkursy na stworzenie tematycznej strony internetowej. Do konkursu mogą przystąpić tylko mieszane grupy uczniów składające się przynajmniej w połowie z dziewcząt. Od 2003 r. konkurs Diversity organizowany jest on-line, poprzez specjalną stronę projektu www.diversity.pl, na której znajdują się także wirtualne warsztaty techniczne pomocne w tworzeniu własnej strony, dostępne dla każdego użytkownika Internetu. Pierwsza edycja konkursu adresowana była do czterech szkół w Krakowie. Obecnie, dzięki stworzeniu strony internetowej, która jest głównym narzędziem komunikacji, w konkursie mogą brać udział szkoły średnie z całej Polski. W 2005 r do konkursu zgłosiło się ponad 1600 uczniów z 240 szkół, przesyłając 185 gotowych stron internetowych. To jedenastokrotnie więcej niż w I edycji. W 2005 r. stworzone zostało także forum Diversity, na którym pracownicy Motoroli udzielali porad technicznych i odpowiadali na pytania uczestników. Edukacja Nazwa: Nestlé Polska S.A. Główna działalność: Producent wyrobów spożywczych Siedziba: Warszawa Liczba zatrudnionych w 2005: ok. 2000 Strona internetowa: www.nestle.pl Nestlé Forum dyskusyjne Forum dyskusyjne Nestlé to program skierowany do studentów oraz absolwentów. Jego celem jest dzielenie się wiedzą z młodymi ludźmi, pokazanie kulis zarządzania międzynarodowym koncernem oraz przygotowanie studentów do działania w otoczeniu biznesowym. Jednocześnie Forum buduje wizerunek firmy jako pracodawcy zaangażowanego w edukację młodych ludzi i potencjalnych pracowników oraz utrzymuje dialog ze środowiskiem uniwersyteckim. Forum dyskusyjne to konkurs, w którym uczestnicy rozwiązują wybrane studium przypadku z życia firmy. Podczas Forum prezentowanych jest ponad 30 różnych case studies z różnorodnych dziedzin, takich jak marketing, sprzedaż, logistyka, finanse, HR czy IT. Uczestnicy mają więc możliwość wyboru dziedziny, w której chcieliby sprawdzić swoją wiedzę i popisać się kreatywnością. Jest to swoista konfrontacja umiejętności nabytych na studiach z autentycznymi sytuacjami, w których trzeba podejmować realne decyzje. Forum dyskusyjne Nestlé realizowane jest w internecie na stronie www.forum.nestle. com – od połowy października do połowy grudnia, angażując jednocześnie studentów z różnych krajów i uczelni. Dyskusję na Forum poprzedza napisanie i opubliko- 46 www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 SPOŁECZEŃSTWO wanie wspomnianych wcześniej studiów przypadków. Wszystkie studia przypadków tworzone są przez menedżerów Nestlé na podstawie prawdziwych sytuacji biznesowych, z którymi zetknęli się w przeszłości. Po trwającej kilka tygodni dyskusji wśród studentów – uczestników Forum, autorzy opublikowanych przypadków podsumowują dyskusję, podają własne rozwiązanie oraz wyłaniają zwycięzcę. Laureaci Forum dyskusyjnego są zapraszani do uczestnictwa w szkoleniu menedżerskim w firmie, które jest nagrodą w konkursie. Mogą również ubiegać się o udział w programie letnich praktyk, przechodząc automatycznie do drugiego etapu eliminacji. Praca nad przygotowaniem jednej edycji projektu trwa od czerwca od września. W tym czasie lokalni koordynatorzy Forum dyskusyjnego dbają o promocję strony internetowej oraz samego projektu na uczelniach. Jednocześnie powstają studia przypadków tworzone przez menedżerów Nestlé. Koordynatorzy kontaktują się z autorami, zbierają przygotowane materiały oraz nadzorują umieszczenie ich na stronie internetowej. Autorzy studiów przypadków śledzą wątki dyskusji, by móc później wyłonić zwycięzców. OS3 multimedia Dajemy wędkę, a nie rybę Program „Dajemy wędkę, a nie rybę” jest długoterminowym działaniem agencji interaktywnej OS3 multimedia na rzecz organizacji pozarządowych. Celem akcji jest wsparcie organizacji pozarządowych w realizacji celów statutowych poprzez wzmacnianie ich wiarygodności i poprawę komunikacji z interesariuszami przy pomocy Internetu. Program polega na tworzeniu, dostarczaniu i wdrażaniu profesjonalnych rozwiązań e-marketingowych. Realizowany jest m.in. poprzez doradztwo w zakresie e-marketingu, tworzenie stron internetowych, newsletterów, realizowanie kampanii internetowych, budowanie internetowych baz danych interesariuszy, dostarczanie profesjonalnych narzędzi e-marketingowych oraz szkolenia. Program „Dajemy wędkę, a nie rybę” ma charakter długofalowy. Po zbadaniu potrzeb danej organizacji nieodpłatnie wdrażany jest projekt internetowy, aktualizowany i modernizowany przez agencję. W razie potrzeby zakres świadczeń agencji jest poszerzany. Zarówno firma, jak i jej poszczególni pracownicy dobrowolnie biorą udział w programie. Dotychczas agencja objęła opieką pięć organizacji: SOS dla dzieci, Fundację Izabeli i Adama Małyszów, Polską Akcję Humanitarną, Forum Odpowiedzialnego Biznesu oraz Amnesty International. Philip Morris Nazwa: OS3 multimedia Główna działalność: Agencja interaktywna specjalizująca się w tworzeniu strategii, budowaniu wizerunku firm i marek oraz kształtowaniu trwałych więzi z otoczeniem poprzez Internet i nowe media Siedziba: Rybnik, Warszawa, Nowy Jork Rok założenia: 1996 Liczba zatrudnionych w 2005: 35 Strona internetowa: www.OS3.pl Oczy otwarte Coroczny konkurs dziennikarski „Oczy otwarte” organizowany jest od 2001 r. przez Philip Morris Polska S.A. we współpracy ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Integracji i pod patronatem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Pierwotnie konkurs miał służyć wzmocnieniu programu „Niepełnosprawni – normalna sprawa”, którego celem było obalanie stereotypów na temat niepełnosprawnych i zwalczanie barier pomiędzy niepełnosprawnymi a zdrowymi. W 2005 r. formuła konkursu została poszerzona o dwa nowe obszary, w których Philip Morris Polska S.A. udziela się społecznie: przeciwdziałanie przemocy w rodzinie oraz pomoc dzieciom ze środowisk społecznie zagrożonych. W związku z tym do współpracy przy konkursie przyłączyły się Towarzystwo Przyjaciół Dzieci oraz Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”. Celem konkursu „Oczy otwarte” jest promowanie najlepszych prac dziennikarskich, które zwiększają świadomość ważnych problemów społecznych i przyczyn ich powstawania u czytelników, słuchaczy i widzów. Jednocześnie pozwalają im lepiej zrozumieć istotę tych problemów, a także zachęcają ich do zaangażowania się w poszukiwanie możliwych rozwiązań. Budowanie społeczeństwa informacyjnego Edukacja Nazwa: Philip Morris Polska S.A. Główna działalność: Firma tytoniowa Siedziba: Kraków Rok założenia: 1996 r. (prywatyzacja Zakładów Przemysłu Tytoniowego w Krakowie) Liczba zatrudnionych w 2005: około 1800 osób Strona internetowa: www.philipmorrisinternational.com Wybór najlepszych prac dziennikarskich w wybranej tematyce przebiega dwuetapowo. Aby zapewnić wysoki poziom nominowanych prac, profesjonalnej selekcji dokonują członkowie jury składającego się z uznanych autorytetów dziennikarskich. Wybierają oni 20 najlepszych prac, 10 w kategorii „artykuł prasowy” oraz po pięć w kategoriach „audycja radiowa” i „program telewizyjny”. Ostatecznych zwycięzców wyłania kapituła, którą tworzy 21-osobowe grono przedstawicieli środowiska niepełnosprawnych, ekspertów w zakresie przemocy w rodzinie oraz osób pracujących z dziećmi ze środowisk społecznie zagrożonych. W 2005 r. do konkursu zgłoszono prawie 160 prac, dzięki czemu jest to nadal trzeci najpopularniejszy pod względem liczby zgłoszeń konkurs dziennikarski w Polsce. w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 47 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 SPOŁECZEŃSTWO Bezpieczeństwo Nazwa: Polkomtel S.A. Główna działalność: Operator telefonii komórkowej Siedziba: ul. Postępu 3, 02-676 Warszawa Rok założenia: 1995 Liczba zatrudnionych w 2005: 3500 Strona internetowa: www.polkomtel.com.pl www.plusgsm.com.pl PRASA 28-04-2005, Puls Biznesu, Magdalena Krukowska, Wykorzystaj swoje atuty i dobre serce Małe i średnie firmy powinny być odpowiedzialne społecznie. Dlaczego? Bo na tym mogą zarobić. Tworzenie strategii odpowiedzialnego biznesu to głównie domena dużych koncernów. Tymczasem mniejsze przedsiębiorstwa są często bardziej elastyczne, mają lepszy kontakt z lokalną społecznością, jednak rzadko kiedy tworzą długoterminowe plany, w których celom biznesowym towarzyszą cele społeczne czy ekologiczne. Mylą często odpowiedzialny biznes ze sponsoringiem czy akcją społeczną. Edukacja Nazwa: Provident Polska S.A. Główna działalność: Część międzynarodowej grupy finansowej Provident Financial, udzielanie szybkich pożyczek gotówkowych z możliwością obsługi domowej, oferowanych klientom indywidualnym Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1997 Strona internetowa: www.providentpolska.pl 48 Polkomtel Kompleksowy program TOPR, WOPR, GOPR Pomoc, jaką Polkomtel oferuje służbom ratowniczym, jest bardzo różnorodna. Od przekazywania sprzętu i środków finansowych, po zbudowanie specjalistycznego Zintegrowanego Systemu Ratownictwa, który służy zarówno lepszej komunikacji między potrzebującymi a ratownikami, jak również pomiędzy samymi ratownikami a ich centralami przyjmującymi zgłoszenia od poszkodowanych. System łączności dla ratowników opracowany przez operatora sieci Plus pozwala szybciej dotrzeć do poszkodowanych osób i sprawniej udzielić im pomocy. W ramach systemu Polkomtel stworzył dwa ratownicze numery telefonu 0 601 100 300 (działający w górach) oraz ratunkowy 0 601 100 100 (działający na obszarze woj. warmińsko-mazurskiego i podlaskiego oraz na całym polskim wybrzeżu). Dodatkowo Polkomtel przekazuje służbom ratowniczym, zgodnie ze zgłoszonym przez nich zapotrzebowaniem, nowoczesny, specjalistyczny sprzęt ratunkowy, łączność komórkową, środki finansowe oraz współorganizuje akcje, których celem jest propagowanie zasad bezpiecznej turystyki górskiej i przebywania nad wodą. Firma prowadzi także akcje edukacyjno-informacyjne w trakcie sponsorowanych przez siebie imprez, na których zaproszeni ratownicy pokazują, jak wyglądają działania ratownicze oraz uczą, jak turyści powinni się zachowywać, aby nie doszło do tragedii. Efektem doświadczeń zdobytych we współpracy ze służbami ratowniczymi jest także Komunalny System Bezpieczeństwa uruchomiony wspólnie z Urzędem Miasta Sopot. Jego podstawowym zadaniem jest integracja służb komunalnych i ratowniczych miasta w jedną sprawną strukturę, która ma na celu zapobieganie, wykrywanie i likwidację zagrożeń cywilizacyjnych, wypadków i katastrof. Początkowo współpraca Polkomtela z jednostkami ratowniczymi miała charakter sponsoringowy. Jednak dzięki dialogowi i analizie potrzeb, zaczęła ewaluować w kierunku partnerskiego projektu. Pełen rozkwit programu nastąpił w momencie zaangażowania się zarządu spółki w realizację przedsięwzięcia i uznania go za projekt strategiczny. W prace nad programem zaangażowanych jest wiele departamentów Polkomtela. Biuro Komunikacji Korporacyjnej bezpośrednio współpracuje z ratownikami oraz koordynuje projekt wewnątrz firmy. Departament Komunikacji Marketingowej działa na rzecz informowania o numerach ratunkowych oraz ich promocji w mediach. Autorem projektu Zintegrowanego Systemu Ratownictwa jest Departament Klientów Kluczowych. W projekt zaangażowane są również inne departamenty w firmie – m.in. Departament Rozwoju Produktów i Usług, w którym inżynierowie odpowiadają za konfigurację sieci oraz usługi dodatkowe. Provident Polska Trampolina W 2005 roku odbyła się trzecia edycja ogólnopolskiego programu społecznego „Trampolina”, który powstał jako element zaangażowania firmy w problemy społeczności lokalnych. „Trampolina” jest odpowiedzią na trudną sytuację polskich szkół i ich niedoinwestowanie w tak ważnej dziedzinie, jaką jest wychowanie fizyczne. W roku 2005 do programu „Trampolina” wprowadzono kilka nowych elementów. Zwiększony został udział pracowników i przedstawicieli w programie (w ramach wolontariatu). Ponad 100 osób było w stałym kontakcie ze szkołami, pomagając w organizowaniu imprez, przekazywaniu sprzętu sportowego i wręczaniu nagród. Firma zdecydowała się dodatkowo na przekazywanie sprzętu sportowego szkole w każdej miejscowości, w której otwierała swój oddział. Kolejnym elementem, o który wzbogacono program „Trampolina”, były organizowane wspólnie z lokalnymi gazetami plebiscyty na najpopularniejszego sportowca. Czytelnicy, głosując na sportowca regionu, wybierali również szkołę, która ich zdaniem najbardziej potrzebowała sprzętu sportowego. W 2005 roku 26 szkołom z różnych regionów Polski został przekazany sprzęt sportowy o wartości 266 tysięcy złotych. Przekazywaniu sprzętu towarzyszyły Dni Sportu, których gośćmi byli, oprócz przedstawicieli firmy i lokalnych władz, znani sportowcy. W ciągu trzech lat trwania programu „Trampolina” odwiedzono kilkadziesiąt szkół, które otrzymały ponad 7000 sztuk profesjonalnego sprzętu sportowego. W akcję pomocy szkołom zaangażowało się w tym czasie kilkuset pracowników Providenta. Do tej pory na pomoc placówkom edukacyjnym Provident przeznaczył prawie 1,5 miliona złotych, a najlepszymi ambasadorami „Trampoliny” jest ponad 25 000 obdarowanych dzieci. www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 SPOŁECZEŃSTWO Powszechny Zakład Ubezpieczeń Stop wariatom drogowym Kampania prewencyjna „Stop wariatom drogowym” została zrealizowana w ramach programu „PZU z myślą o bezpieczeństwie”. Kampania miała zwrócić uwagę kierowców na ich własne zachowania, będące najczęstszymi przyczynami wypadków, tj. nadmierną prędkość, brawurową jazdę czy też prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu. Przygotowując kampanię, celowo zrezygnowano z tradycyjnych motywów służących straszeniu i szokowaniu tragicznymi skutkami wypadków. Przekaz skierowany był bezpośrednio do kierowców, prezentując w sposób metaforyczny rzeczywiste sytuacje na drodze i nieodpowiedzialne postawy kierujących pojazdami. Zachowania te odegrane zostały w symboliczny sposób przez przerysowane postacie „wariatów drogowych”. Spoty reklamowe emitowano równolegle w telewizji i radiu, a plakaty kampanii pojawiły się na nośnikach outdoorowych. Dodatkowo kampania była wspierana aktywnościami na stacjach benzynowych oraz licznymi konkursami radiowymi. Badania skuteczności kampanii „Stop wariatom drogowym” zrealizowane przez instytuty Pentor i SMG/KRC Millward Brown Co. pokazały, że z przekazem kampanii bezpośrednio zetknęło się ponad 64% ogółu społeczeństwa i aż 73% przedstawicieli grupy docelowej – kierowców. Ponad połowa osób zapamiętała hasło kampanii. Badania jakościowe pokazały także, że Polacy pozytywnie ocenili zastosowaną w kampanii kreację. Ponad 88% badanych stwierdziło, że określenie „wariat drogowy” to właściwe określenie dla kierowcy jadącego niebezpiecznie i uznało hasło „Stop wariatom drogowym” za odpowiednie dla kampanii piętnującej kierowców stanowiących zagrożenie dla innych. Nazwa: Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A. Główna działalność: Ubezpieczenia Siedziba: Warszawa Rok założenia: S.A. od 1991 Liczba zatrudnionych w 2005: 11617 osób (stan na 31 grudnia 2005) Strona internetowa: www.pzu.pl PRASA 02-03-2005, Puls Biznesu, Magdalena Krukowska, Dobre przykłady powinny inspirować Odpowiedzialność społeczna staje się powoli dla firm koniecznością. Dlaczego? Polscy klienci w coraz większym stopniu uwzględniają wymiar etyczny przy podejmowaniu decyzji o zakupie danego produktu. Co ciekawe, z badania przeprowadzonego na zlecenie Forum i firmy Danone na temat postaw Polaków wobec społecznej odpowiedzialności biznesu wynika, że zdecydowana większość społeczeństwa uznaje za odpowiedzialny biznes działania etyczne powiązane z biznesem, czyli uczciwe postępowanie wobec pracowników, kontrahentów i klientów. Tylko 11 proc. ankietowanych wskazuje na działania związane z zaangażowaniem społecznym. Internetowy serwis www.stopwariatom.pl odwiedziło w ciągu trzech miesięcy ponad milion osób, a blisko połowa z nich wypełniła psychotest „Sprawdź, czy jesteś wariatem drogowym”. Co jednak najważniejsze, dane policji z lipca i sierpnia 2005 r. pokazały największą dotychczas odnotowaną dynamikę spadku liczby śmiertelnych ofiar wypadków. O 672 wypadki drogowe zmniejszyły się wakacyjne statystyki policyjne w porównaniu z analogicznym okresem roku 2004. O 917 osób zmniejszyła się liczba rannych w tych wypadkach, a o 54 osoby zmalała liczba zabitych (dane Wydziału ds. Ruchu Drogowego biura taktyki zwalczania przestępczości KGP). Właśnie w tym okresie – corocznie najgorszym, jeśli chodzi o liczbę wypadków drogowych – kierowcy mogli się zetknąć z kampanią „Stop wariatom drogowym”. Kampania została sfinansowana z funduszu prewencyjnego PZU S.A. W ramach prowadzonej od wielu lat działalności prewencyjnej PZU dba o poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego. Powszechny Zakład Ubezpieczeń Bezpieczna szkoła z PZU Wraz z początkiem nowego roku szkolnego 2005/2006 blisko 12 tysięcy szkół w Polsce zostało zaproszonych do udziału w ogólnopolskim programie edukacyjno-prewencyjnym „Bezpieczna szkoła z PZU”, którego celem jest edukacja uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych w zakresie bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym. Program realizowany jest pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej, Komendy Głównej Policji i Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Partnerem programu jest portal internetowy Onet.pl. Program w całości finansowany jest z funduszu prewencyjnego PZU S.A., który przeznaczył na ten cel 5,5 miliona złotych. Badania przeprowadzone przez instytut Pentor na zlecenie PZU S.A. w marcu 2005 roku pokazały, że większość Polaków obawia się o bezpieczeństwo swoich dzieci w kontekście ich uczestnictwa w ruchu drogowym. 78% respondentów zdecydowanie orzekło, że dzieci nie są bezpieczne na polskich drogach, potwierdzając jednocześnie potrzebę realizowania zajęć edukacyjnych z tego zakresu w szkołach. Właśnie w odpowiedzi na ten problem powstał program edukacyjno-prewencyjny „Bezpieczna szkoła z PZU”, którego głównym celem jest zmniejszenie liczby oraz zminimalizowanie skutków wypadków drogowych z udziałem dzieci i młodzieży szkolnej. Cel ten jest realizowany poprzez udzielanie dyrekcjom szkół i samorządom lokalnym wsparcia merytorycznego dla działań, prowadzących do zwiększenia bezpieczeństwa w najbliższej okolicy szkół. Program składa się z trzech części: „Pierwsze kroki na drodze”, „Moja karta rowerowa” i „Nasza Szkoła”. Szkoły, które biorą udział w programie, otrzymały komplety materiałów dydaktycznych do prowadzenia zajęć lekcyjnych z zakresu bezpieczeństwa Zdrowie i bezpieczeństwo Zdrowie i bezpieczeństwo PRASA 01-05-2005, Harvard Business Review, Dominika Maison, Dla własnych korzyści czy na rzecz społeczeństwa Aby wyróżnić swoje produkty na tle bardzo podobnych produktów konkurencji, polskie firmy coraz mocniej stawiają na budowanie psychicznej więzi z konsumentem wokół wspólnych wartości. W tym celu sponsorują wydarzenia kulturalne, przeznaczają część zysków ze sprzedaży na cele społeczne itp. Pokazując swoją ludzką twarz, firmy przekonują, że zależy im nie tylko na własnym zysku, ale także na dobru odbiorców. w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 49 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 SPOŁECZEŃSTWO ruchu drogowego, przygotowania uczniów do egzaminu na kartę rowerową oraz do przeprowadzenia takiego egzaminu, a także materiały pomocne przy opracowywaniu planu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w najbliższej okolicy szkoły. Materiały dydaktyczne do programu powstały przy współpracy z ekspertami – pedagogami, policjantami oraz specjalistami w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Dzieci oraz młodzież mogą uczyć się zasad ruchu drogowego, korzystając z atrakcyjnych narzędzi. Znajdują się wśród nich animowany film edukacyjny dla najmłodszych, e-learning – specjalny program komputerowy przygotowujący do egzaminu na kartę rowerową, czy też broszury zawierające kompendium wiedzy o przepisach ruchu drogowego. Serwis internetowy www.bezpiecznaszkola.pzu.pl, za pomocą którego dzieci mogą samodzielnie poszerzać wiedzę zdobytą na zajęciach, cieszy się bardzo dużą popularnością wśród internautów – od 1 września 2005 r. do 1 stycznia 2006 r. odwiedziło go ponad milion użytkowników. Równe szanse i różnorodność Powszechny Zakład Ubezpieczeń Rozwijanie społecznej aktywności niepełnosprawnych dzieci i młodzieży W czerwcu 2005 roku Fundacja PZU ogłosiła konkurs, który miał na celu wsparcie zorganizowanej opieki nad niepełnosprawnymi dziećmi i młodzieżą. Dotacje miały służyć zwiększeniu samodzielności i aktywności społecznej tej grupy dzieci i młodzieży, umożliwiając jednocześnie ich rodzicom rozwój własnej aktywności życiowej. W konkursie preferowano projekty, których celem będzie uruchomienie regularnych form opieki oraz stałych mechanizmów wsparcia dla rodziców. Zamiarem Fundacji PZU była pomoc w wypracowaniu i rozwinięciu skutecznych oraz możliwych do kontynuowania i powielenia metod pracy z niepełnosprawnymi dziećmi oraz ich rodzicami. Do ubiegania się o dotacje uprawnione były organizacje pozarządowe, osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego. W wyniku konkursu wyselekcjonowano 18 projektów, na których realizację Fundacja PZU przekazała dotacje w wysokości od 10 do 30 tys. zł. Fundacja PZU istnieje od maja 2004 r. Jej celem jest wspieranie nowatorskich inicjatyw służących podnoszeniu jakości życia społecznego oraz rozwojowi indywidualnemu. Fundacja oferuje swoją pomoc organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność w dziedzinach: edukacji, kultury i sztuki, pomocy społecznej oraz ochrony zdrowia. Działalność statutowa Fundacji rozwijana jest przez programy partnerskie prowadzone wspólnie z organizacjami społecznymi oraz własne programy dotacyjne. Zdrowie i bezpieczeństwo Nazwa: Servier Polska Sp. z o.o. Główna działalność: Innowacyjna firma farmaceutyczna Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1954 we Francji, 1992 w Polsce Liczba zatrudnionych w 2005: 16 000 osób w 140 krajach, w Polsce ponad 500 Strona internetowa: www.servier.pl Servier W trosce o Twoje zdrowie Od kilku lat Servier Polska organizuje ogólnopolskie bezpłatne akcje profilaktyczno-diagnostyczne. Ich podstawowym celem jest dostarczanie wiedzy na temat schorzeń stanowiących istotny problem społeczny, ich profilaktyki, a także praktycznych porad dotyczących życia z różnymi chorobami przewlekłymi. Firma Servier podejmując działania o charakterze edukacyjnym, pragnie jednocześnie zachęcić Polaków do systematycznego wykonywania badań diagnostycznych pozwalających na wykrycie schorzeń w ich początkowym stadium. W tym mają pomóc działania Servier, które w 2005 roku prowadzone były w ramach wspólnej akcji „Servier w trosce o Twoje zdrowie” pod patronatem medycznych towarzystw naukowych: Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego, Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, Polskiego Towarzystwa Flebologicznego, Polskiego Towarzystwa Chirurgii Naczyniowej oraz uznanych autorytetów medycyny w poszczególnych dziedzinach. Celem akcji „Servier dla serca” jest przebadanie zgłaszających się do poradni osób pod kątem ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia, głównej przyczyny zgonów na całym świecie. Sukces przedsięwzięcia w latach 2003-2004 i ogromne zainteresowanie Polaków bezpłatnymi badaniami profilaktycznymi układu krążenia zadecydowały o kontynuacji programu w roku 2005. W Kardiologicznej Poradni Servier można bezpłatnie zmierzyć ciśnienie, poziom glukozy i cholesterolu we krwi oraz przeprowadzić badania EKG. Kardiologiczna Poradnia Servier to mobilna przychodnia, w której 50 www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 SPOŁECZEŃSTWO pacjentom opiekę zapewnia wyspecjalizowany zespół medyczny: lekarze kardiolodzy i pielęgniarki. Każda osoba, której wyniki badań okazują się nieprawidłowe, może skorzystać z bezpłatnej konsultacji kardiologicznej i uzyskać odpowiednie zalecenia dotyczące terapii i modyfikacji stylu życia. W każdej z odwiedzanych przez Kardiologiczną Poradnię Servier miejscowości organizowany jest dodatkowo Namiot Edukacyjny Servier, w którym zgłaszające się osoby dowiadują się, na czym polega modyfikacja stylu życia. Firma przygotowała dla pacjentów film edukacyjny poświęcony zdrowemu stylowi życia oraz profilaktyce nadciśnienia tętniczego i choroby wieńcowej. W trakcie projekcji można uzyskać informacje o zdrowej diecie, właściwym sposobie żywienia, prawidłowym mierzeniu ciśnienia i wartościach ciśnienia, które powinny wzbudzać zaniepokojenie, a także informacje o tym, jakie symptomy ze strony układu krążenia powinny być sygnałem ostrzegawczym. W ramach filmu edukacyjnego prezentowany jest również zestaw ćwiczeń i zaleceń dotyczących wysiłku fizycznego. Konsultacji udziela wyspecjalizowana pielęgniarka oraz lekarz. Podczas akcji w Kardiologicznej Poradni Servier w okresie sześciu tygodni 2004 roku bezpłatnie przebadano 5804 mieszkańców z 14 polskich miast. Natomiast w 2005 roku w ciągu siedmiu tygodni Kardiologiczna Poradnia Servier dotarła do 15 dużych miast (Warszawa, Olsztyn, Białystok, Lublin, Gdańsk, Szczecin, Poznań, Wrocław, Łódź, Opole, Katowice, Kraków, Bydgoszcz, Toruń, Rzeszów) oraz 13 mniejszych ośrodków. Podczas akcji poddano badaniom łącznie 6156 pacjentów. Wykazano, że 2191 osób (36%.) miało podwyższone wartości ciśnienia tętniczego (>140/90 mm Hg), a u 64%. badanych stwierdzono nadwagę lub otyłość. 2444 osoby (40%) miały przekroczoną wartość 200 mg/dl stężenia cholesterolu całkowitego, natomiast u 9% stwierdzono nieprawidłowe stężenie glukozy we krwi. Akcja diabetologiczna „Servier – przyjaciel w cukrzycy. Wykrywa, leczy, pomaga” została zainaugurowana w Warszawie, podczas X jubileuszowego zjazdu Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego i trwała do końca listopada 2005 roku. Do jej podstawowych celów należą: edukacja społeczeństwa w zakresie czynników ryzyka cukrzycy typu 2, zwiększenie świadomości zagrożenia chorobą i problemów, jakie niesie ze sobą, oraz promowanie konieczności badania poziomu cukru we krwi. O potrzebie przeprowadzania tego typu akcji w Polsce świadczy fakt, iż liczba osób z cukrzycą, zwłaszcza typu 2, wzrasta w dramatycznym tempie i ma już zdecydowanie społeczny charakter. Podczas akcji, oprócz bezpłatnych badań poziomu cukru we krwi, można zmierzyć ciśnienie tętnicze oraz skorzystać z konsultacji lekarskich. Badaniom towarzyszą liczne atrakcje: punkty dietetyczne, wspólne ćwiczenia fitness, konkursy dla dorosłych, jak również konkursy i zabawy dla dzieci. W lipcu 2005 roku Servier przeprowadziło pilotażową akcję diabetologiczną w Warszawie, Krakowie i Myślenicach. Badania cieszyły się ogromnym zainteresowaniem. Łącznie zgłosiło się 2148 pacjentów. U 129 osób stwierdzono stężenie glukozy we krwi równe lub większe 140 mg/dl, co oznacza, że osoby te mają zaburzenia gospodarki węglowodanowej, a u 24 badanych rozpoznano cukrzycę. Jesienią 2005 roku akcja „Servier – przyjaciel w cukrzycy. Wykrywa, leczy, pomaga” objęła mieszkańców następnych 15 miast wojewódzkich i kilkunastu mniejszych ośrodków miejskich. Ideą kolejnego przedsięwzięcia Servier jest popularyzacja wiedzy dotyczącej czynników ryzyka oraz powikłań, jakie niesie ze sobą przewlekła niewydolność żylna, wiązana zazwyczaj z defektem kosmetycznym, a nie poważnym problemem zdrowotnym i społecznym. Akcja „Servier w trosce o żyły” oraz prowadzone w jej trakcie badania profilaktyczne objęły swoim zasięgiem 11 miast Polski. W Naczyniowej Poradni Servier można było bezpłatnie wykonać badania dopplerowskie, a także skorzystać z porady lekarza specjalisty. Badania dopplerowskie, wykonywane podczas akcji „Servier w trosce o żyły”, to bezbolesne badania ultrasonograficzne wykorzystujące fale ultradźwiękowe, które pozwalają na obserwację tkanek i naczyń krwionośnych oraz kierunku i prędkości, z jaką przepływa krew. Badanie to pozwala stwierdzić, czy u pacjenta występują problemy z przepływem krwi i czy cierpi on na przewlekłą niewydolność żylną. W ciągu ośmiu tygodni trwania akcji z badań i konsultacji dostępnych w Naczyniowej Poradni Servier skorzystało łącznie 5850 pacjentów. W wyniku przeprowadzonej akcji u 66% z nich stwierdzono przewlekłą niewydolność żylną w różnym stopniu zaawansowania, a 49% badanych skierowano na dalszą diagnostykę. PRASA 27-01-2005, Gazeta Prawna, Krzysztof Polak, Praca od podstaw Nieetyczne zachowania w biznesie nie oznaczają, że ludzie, biznesu są mniej etyczni niż inni. Na pewno oznaczają natomiast, że istnieje luka, którą trzeba wypełnić. Chodzi o dostrzeżenie ważności zachowywania zasad, co już zdaje się mieć miejsce w przedsiębiorstwach działających w Polsce. Stosunku do wartości moralnych w firmie nie można też pozostawiać wyłącznie sprawie indywidualnej odpowiedzialności poszczególnych pracowników. Etyczne lub nieetyczne zachowania są bowiem najczęściej pochodną rozwiązań systemowych. Oznacza to, że w źle zorganizowanych i wadliwie funkcjonujących firmach trudno być wiernym zasadom, i na odwrót – w dobrze zarządzanych firmach nawet ludzie o wątpliwej reputacji na ogół poprawiają się i stają się lepsi, niż dotąd. Dlatego polscy eksperci proponują, by opracować standardy infrastruktury etycznej dla biznesu. Chodzi o zespół elementów służących upowszechnieniu respektowania zasad, m.in. programy edukacyjne, programy etyki dla przedsiębiorstw, wytyczne do orzecznictwa w sprawach gospodarczych, które pozwalałyby łagodniej sądzić firmy realizujące programy etyczne, kodeksy dobrej praktyki, kodeksy etyczne itp. 02-03-2005, Media i marketing, AMS, TW, Serce w biznesplanie Komunikowanie przez firmy takich spraw jak to, że przy produkcji nie pracowały dzieci czy więźniowie w Chinach, nie ma obecnie wpływu na sprzedaż. Prawdopodobnie jest to nie tylko kwestia wrażliwości na cenę, ale także słabej edukacji konsumentów. Polacy nie są jeszcze świadomi tak „modnych” na Zachodzie problemów jak ochrona środowiska, niewolnicza praca czy wymuszanie niskich cen kawy lub kakao na plantatorach z Trzeciego Świata. Konsumenci nie byliby zapewne skłonni zapłacić więcej za produkty wytwarzane zgodnie z zasadami społecznej odpowiedzialności. Nie ma więc miejsca na tzw. marki etyczne, które dość dynamicznie rozwijają się np. w Holandii. Chodzi tu o brandy droższe od standardowych, których producenci gwarantują, że zostały stworzone zgodnie z etyką biznesu. Nie oznacza to jednak, że społeczna odpowiedzialność w Polsce nie ma sensu, jest to przygotowanie gruntu pod przyszłe zachowania wyedukowanych konsumentów. w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 51 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 SPOŁECZEŃSTWO Równe szanse i różnorodność Nazwa: TORFARM S.A. Główna działalność: Dystrybutor farmaceutyczny Siedziba: Toruń Rok założenia: 1990 Liczba zatrudnionych w 2005: 1400 Roczne obroty za 2005: 1,3 mld Strona internetowa: www.torfarm.com.pl TORFARM Apteka bez barier TORFAM S.A. wraz ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Integracji od 2001 r. organizuje kampanię społeczną „Apteka bez barier”. Jej głównym celem jest likwidacja barier architektonicznych i mentalnych w aptekach. Podstawowym założeniem kampanii jest uwrażliwienie aptekarzy na problemy osób niepełnosprawnych. W ramach kampanii powstał ogólnopolski konkurs o tym samym tytule, podczas którego wyróżniane są oraz promowane apteki dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz aptekarze działający na ich rzecz. W ramach programu „Apteka bez barier” prowadzona jest kampania informacyjna dla aptekarzy mówiąca o możliwościach i sposobach usunięcia barier architektonicznych i mentalnych w aptekach, a także o konieczności profesjonalnej opieki farmaceutycznej nad pacjentem niepełnosprawnym. Głównymi narzędziami komunikacyjnymi jest „Magazyn Aptekarski” TORFAM-u i konkurs „Apteka bez barier”. W konkursie może wziąć udział każda apteka, która w momencie zgłoszenia jest dostosowana do obsługi osób niepełnosprawnych lub dostosuje się w trakcie danej edycji. Do konkursu aptekę może zgłosić właściciel, kierownik apteki lub osoba trzecia. Zgłoszona apteka otrzymuje pakiet informacyjny, w którym znajduje się ankieta. Wypełnioną ankietę wraz ze zdjęciami apteki (wewnątrz i z zewnątrz) należy przesłać pod adresem firmy TORFARM. Zgłoszone do konkursu apteki oceniane są przez niezależne jury na podstawie ankiet, zdjęć obiektu oraz opinii osób niepełnosprawnych. Wytypowane apteki odwiedzają przedstawiciele organizatorów w celu potwierdzenia zgodności danych. Nagrodzone apteki otrzymują tablice pamiątkowe, dyplomy gratulacyjne, prenumeratę pism „Lek w Polsce” oraz „Integracja”. Każda wyróżniona apteka jest promowana w swoim regionie poprzez informacje prasowe w mediach lokalnych, uroczyste odsłonięcie mosiężnej tablicy w aptece z udziałem osobistości z branży farmaceutycznej i przeprowadzane wywiady. Program „Apteka bez barier” spełnia także cele edukacyjne. Firma TORFAM wydala „Przewodnik dla aptekarzy”, w którym na 48 stronach znalazły się informacje dotyczące dostosowania apteki do obsługi osób o ograniczonej sprawności ruchowej, niewidomych, niesłyszących i niepełnosprawnych umysłowo. W publikacji znajduje się także wyciąg z przepisów prawa budowlanego i farmaceutycznego dotyczących likwidacji barier. W 2005 r. odbyła się czwarta edycja konkursu, do której zgłosiło się 200 aptek, czyli o 130 więcej niż w pierwszej edycji. Edukacja Nazwa: Telekomunikacja Polska S.A. Główna działalność: Operator telefonii stacjonarnej Siedziba: Warszawa Rok założenia: 1992 Liczba zatrudnionych w 2005: 33 603 (grupa kapitałowa, dane skonsolidowane) Roczne obroty za 2005: 18 342 mln PLN (grupa kapitałowa, dane skonsolidowane) Strona internetowa: www.tp.pl 52 Telekomunikacja Polska Edukacja z Internetem tp U podstaw koncepcji programu znalazło się przekonanie o pierwszoplanowej roli dostępu do szerokopasmowego Internetu jako narzędzia skutecznie eliminującego bariery w rozwoju poszczególnych regionów i wyrównującego szanse młodych ludzi. Program „Edukacja z Internetem tp” obejmuje promocyjną ofertę usług dostępu do Internetu skierowaną do szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz cykl szkoleń dla nauczycieli. W roku szkolnym 2004/2005 placówki oświatowe płaciły symboliczną złotówkę miesięcznego abonamentu za najwyższą dostępną w danym miejscu opcję prędkości usługi internetowej TP. Tyleż samo (1,22 zł brutto) kosztowała aktywacja usługi. Każdej placówce udostępniono 100 MB przestrzeni dyskowej, którą mogły wykorzystać dla swoich potrzeb, zrezygnowano także ze stosowania jakichkolwiek obostrzeń odnośnie wolumenów w transferze danych. Wraz ze Szkołą Wyższą Psychologii Społecznej w Warszawie przygotowano szkolenia skierowane nie tylko do informatyków, lecz także nauczycieli innych przedmiotów. Przeprowadzono w sumie cykl szkoleń dla 70 pedagogów z 16 szkół w całej Polsce. Rok szkolny 2005/2006 ogłoszono Rokiem Bezpiecznego Internetu. Telekomunikacja Polska została Partnerem Głównym Fundacji Dzieci Niczyje, realizującej ogólnopolską kampanię Dziecko w Sieci. W ramach kampanii realizowane są konferencje o tematyce bezpieczeństwa w internecie. Ponadto do szkół uczestniczących w programie wysłano pakiet „e-bezpieczeństwo” (zabezpieczenia: antywirus, firewall, ochrona rodzicielska oraz scenariusze lekcji o bezpieczeństwie w internecie przygotowane przez psychologów z Fundacji Dzieci Niczyje). www.odpowiedzialnybiznes . pl RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 SPOŁECZEŃSTWO Program prowadzony jest we współpracy z Ministerstwem Edukacji i Nauki, co pozwala koordynować działania na rzecz edukacji informatycznej w skali całego kraju. Ogromną rolę w popularyzowaniu tej inicjatywy odgrywały samorządy lokalne, które są organami prowadzącymi szkoły. We współpracy ze Związkiem Powiatów Polskich, TP informowała przedstawicieli gmin, powiatów i województw o założeniach programu oraz zachęcała do promowania projektów mających na celu zmniejszenie tzw. bariery cyfrowej. W końcu stycznia 2006 roku z usług stałego dostępu do Internetu w ramach programu „Edukacja z Internetem tp” korzystało ponad 9,5 tys. szkół z całej Polski, w porównaniu z 7 tys. szkół w roku szkolnym 2004/2005. PRASA 31-05-2005, Rzeczpospolita, Krzysztof Obłój, Czy polski biznes może być etyczny? Metody uczenia etyki w zarządzaniu są różne – od studiowania dylematów, przed którymi stawali bohaterowie wielkiej literatury (Lord Jim, Don Kichot, Cyrano de Bergerac), poprzez analizę biznesowych przypadków trudnych etycznie wyborów, aż po studiowanie Pisma Świętego, które opisuje sporo takich dylematów. Cel jest natomiast jeden – przypomnieć menedżerom, że oprócz pogoni za zyskiem ekonomicznym i maksymalizacją wartości spółki istnieje coś więcej, coś, co ma trudno wymierną wartość, ale czyni z nich ludzi godnych zaufania – poczucie społecznego obowiązku i przyzwoitości, jakieś standardy etyczne, jakieś reguły, które mówią, gdzie kończy się dobro, a zaczyna się zło. Generalnie zawsze byłem przeciwnikiem takich kursów, bo wydawało mi się absurdalne uczenie na nowo dorosłych ludzi, co to znaczy być uczciwym lub przyzwoitym. Powoli jednak nachodzi mnie refleksja, że chyba przyszła pora na kursy etyki w Polsce. Nasz biznes staje się bowiem fundamentalnie amoralny, a to jest na dłuższą metę bardzo niebezpieczne dla niego samego, dla menedżerów i dla całej gospodarki. Nie chodzi o pryncypia etyki, ale o to, że biznes bez minimum etyki jest nieskuteczny. 04-04-2005, Gazeta Bankowa, Artur Negri, Etyka kreuje przewagę Zauważalna jest już postawa konsumenckiego nieposłuszeństwa: niekorzystny wizerunek firmy zaczyna wpływać na zmniejszenie sprzedaży jej produktów. W porównaniu ze społeczeństwami zachodnimi bojkotowanie produktów firmy nie przestrzegającej norm etycznych i prawnych jest stosunkowo rzadkie. Ale potencjał takich zachowań jest znaczący, gdyż główna przeszkoda to brak stosownej wiedzy, a nie obojętność. Nieetyczne postępowanie firm znacznie rzadziej ma wpływ na decyzje konsumenckie Polaków – wynika z raportu ISP „Świadomość ekonomiczna społeczeństwa i wizerunek biznesu”. Najbardziej znaczący jest sprzeciw wobec firm, które szkodzą środowisku. 19 proc. badanych przyznało, że zdarzyło się im zbojkotować produkty lub usługi jakiejś firmy z powodu jej złego wpływu na środowisko naturalne. 16 proc. respondentów odrzuciło produkty lub usługi jakiejś firmy z powodu złego traktowania pracowników. Prawie co szósty badany przyznał, że zbojkotował jakąś firmę, bo wiedział, że jest ona nieuczciwa w relacjach ze swoimi kontrahentami i dostawcami. w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 53 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 KALENDARIUM WYBRANE WYDARZENIA W 2005 ROKU KALENDARIUM FORUM ODPOWIEDZIALNEGO BIZNESU 5 - 6 luty Badanie dotyczące postrzegania przez Polaków odpowiedzialnego biznesu Forum Odpowiedzialnego Biznesu i Danone Badanie omnibusowe na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie Polaków, prezentujące jak odpowiedzialność biznesu jest postrzegana przez Polaków i jakie motywy przypisują oni firmom podejmującym tego typu działalność. Wyniki badania, opublikowane w raporcie „Odpowiedzialny Biznes 2005. 100 dobrych przykładów”, opracowała i opatrzyła komentarzem Dominika Maison z Wydziału Psychologii UW. 15-17 lutego 3-dniowe seminarium „Odpowiedzialny biznes w nieodpowiedzialnym świecie” Studenckie Koło Menedżerów Uniwersytet w Białymstoku i Liga Odpowiedzialnego Biznesu Cykl warsztatów i dyskusji dla studentów pokazujących czym jest CSR, co oznacza w praktyce, jakie są rodzaje działań podejmowanych przez firmy oraz jak może wyglądać zaangażowanie na rzecz lokalnej społeczności. Prowadzący warsztaty: Anna Mikulska (PricewaterhouseCoopers), Piotr Marczuk (British American Tobacco), Sylwia Lewandowska (FOB). 24 lutego Debata „Czy w Polsce istnieje odpowiedzialny biznes?” Koło Naukowe „Praktyk” Uniwersytet Warszawski i Liga Odpowiedzialnego Biznesu Debata na Wydziale Zarządzania UW z udziałem: prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego (CEB), dr Tomasza Ochinowskiego (UW), Małgorzaty Kalisz (PricewaterhouseCoopers), Teresy Bukalskiej (Schenker) oraz Krzysztofa Jakubiaka (Polpharma). 1 marca Raport „Odpowiedzialny biznes w Polsce 2004. 100 dobrych przykładów” Forum Odpowiedzialnego Biznesu Ogłoszenie raportu podsumowującego działalność firm w zakresie odpowiedzialnego biznesu w 2004 roku. Konferencja miała na celu przybliżenie współczesnego rynku pracy, pokazanie III sektora jako atrakcyjnego miejsca pracy oraz etycznych aspektów procesu rekrutacyjnego. Konferencji towarzyszyły warsztaty dotyczące tych zagadnień. 20 kwietnia Global Road Safety Partnership w Polsce Forum Odpowiedzialnego Biznesu zostało oficjalnym Sekretariatem Global Road Safety Partnership w Polsce. GRSP to globalne partnerstwo łączące sektor rządowy, organizacje pozarządowe oraz biznes. Zostało powołane w 1999 roku z inicjatywy Banku Światowego, przy współpracy z Międzynarodowym Czerwonym Krzyżem, a także z wieloma interesariuszami działającymi na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego. W Polsce GRSP działało od 2000 roku przy Krajowej Radzie Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. 20 kwietnia Debata „Dekalog przedsiębiorcy” Studenckie Forum BCC i Liga Odpowiedzialnego Biznesu Debata miała na celu odpowiedź na pytanie, jakimi zasadami powinien się kierować młody przedsiębiorca wkraczający w świat biznesu, aby uniknąć błędów na samym początku. Spotkanie z udziałem prof. Jana Antoszkiewicza (SGH), Małgorzaty Greszty (FOB), Marka Żurka (BCC), Mariana Małeckiego (BRE Bank), Zbigniewa Jakubasa (Multico), Marka Romana (EVIP), moderował Marek Mądrzejewski. 26 kwietnia Konferencja „Czas na CSR” Koło Naukowe „Synergia” Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego i Liga Odpowiedzialnego Biznesu Konferencja miała na celu zapoznanie uczestników z działaniami firm w Polsce w obszarze CSR, a także zainspirowanie do dyskusji, czy firma z branży kontrowersyjnej może być nazwana społecznie odpowiedzialną. Spotkania z udziałem prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego (CEBI), Doroty Adamskiej (BP), Pawła Sanowskiego (Instytut Monitorowania Mediów), Elżbiety Radzkiej (CIC Communication&Marketing), Danuty Gut (Browary Polskie) prowadziły Beata Kapcewicz i Sylwia Lewandowska (FOB). 12-13 kwietnia Konferencja „Strategie selekcji – praktycy radzą jak zaistnieć na rynku pracy” Koło Naukowe „Strateg” Uniwersytet Gdański i Liga Odpowiedzialnego Biznesu 54 www.odpowiedzialnybiznes . pl 27 kwietnia Dzień Odpowiedzialnego Biznesu Studenckie Koło Menedżerów Uniwersytet w Białymstoku, Studenckie Forum BCC Loża Podlaska i Liga Odpowiedzialnego Biznesu Konferencja złożona z dyskusji oraz serii warsztatów miała na celu przybliżenie odpowiedzialnych działań podejmowanych przez lokalne firmy oraz omówienie współpracy biznesu i NGO. Wydarzenie to było także okazją do prezentacji wyników badania przeprowadzonego na uczelniach ekonomicznych w Białymstoku dotyczących znajomości zagadnień CSR. Udział w wydarzeniu wzięli: Anna Mikulska (PricewaterhouseCoopers), Anna Nowacka i Krzysztof Łuniewski (ASTWA), Ryszard Romanowski (Fundacja J&S Pro Bono Poloniae), Sylwia Lewandowska (FOB). 17 maja Konferencja „Odpowiedzialność społeczna biznesu w praktyce” AIESEC Poznań i Liga Odpowiedzialnego Biznesu W trakcie konferencji w poznańskiej Akademii Ekonomicznej odbyła się dyskusja na temat roli biznesu w działaniach społecznych oraz zamknięte spotkanie dla firm, które przyjęły studentów w ramach programu wymiany praktyk na staże związane z CSR. Udział w wydarzeniu wzięli: prof. Włodzimierz Kaczocha (AE Poznań), Ryszard Romanowski (Fundacja J&S Pro Bono Poloniae), Michał Miałkiewicz (Prezydent AIESEC Poznań), Sylwia Lewandowska (FOB). RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 KALENDARIUM 3 czerwca Rozstrzygnięcie Konkursu „Odpowiedzialne Strategie” Koło Naukowe „BOSS” Akademia Ekonomiczna Wrocław i Liga Odpowiedzialnego Biznesu Konferencja podsumowująca konkurs odbyła się w Hotelu Holiday Inn we Wrocławiu. Podczas spotkania o CSR rozmawiali prof. Bogusław Fiedor (rektor AE Wrocław), prof. Bożena Klimczak (AE Wrocław), Ewa Kakiet-Springer (American Bistro Poland), Anna Dunin i Robert Adach (Schenker), Ewa Karpińska-Bryke (Profes), Maciej Knyrek (Holiday Inn) oraz Małgorzata Greszta i Sylwia Lewandowska (FOB). 7 czerwca Debata „Czy w Polsce możliwy jest etyczny lobbing?” Koło Naukowe „Synergia” Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego i Liga Odpowiedzialnego Biznesu 17 czerwca Uroczysta Gala Ligi Odpowiedzialnego Biznesu Liga Odpowiedzialnego Biznesu Było to spotkanie studentów, przedstawicieli firm i instytucji wspierających Ligę w ciągu całego roku. Podczas Gali odbyła się dyskusja o wyzwaniach zarówno dla biznesu, świata akademickiego, ale także dla każdego ze studentów, wkraczającego na ścieżkę odpowiedzialnego biznesu.Udział w dyskusji moderowanej przez Arkadiusza Doczyka (Parlament Studentów RP) wzięli: Minister Barbara Labuda (Kancelaria Prezydenta RP), prof. Wojciech Gasparski 19 lipca Podpisanie Deklaracji na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego 3M, ABB, BP, DaimlerChrysler, Michelin, Renault i Shell Sygnatariusze deklaracji, dostrzegając problem bezpieczeństwa na drogach, zobowiązali się do wprowadzenia wewnętrznych standardów zwiększających poziom bezpieczeństwa, zwłaszcza w użytkowaniu samochodów służbowych. Podpisana deklaracja to element większego projektu realizowanego przez Global Road Safety Partnership – Bezpieczna Flota, którego celem jest opracowanie przewodnika bezpieczeństwa ruchu drogowego, dotyczącego prowadzenia samochodów służbowych. W ramach projektu zostały także przeprowadzone badania menedżerów flot (MillwardBrown, lipiec 2005). 25-26 października Konferencja „Kariera w zgodzie z sumieniem” Akademickie Stowarzyszenie Katolickie „SoliDeo” i Liga Odpowiedzialnego Biznesu Konferencja składała się z dyskusji, podczas której Małgorzata Wiśniewska (PricewaterhouseCoopers), Jolanta Jaworska (IBM), Przemek Pohrybieniuk (Danone), o. Wojciech Prus – dominikanin, a także Sylwia Lewandowska (FOB), rozmawiali o autorytetach i wartościach istotnych dla studentów wchodzących na rynek pracy. W ramach konferencji odbył się również cykl warsztatów. 7-8 listopada „Odpowiedzialny Biznes 2005”. Strategie odpowiedzialności w biznesie. Targi Dobrych Praktyk. Forum Odpowiedzialnego Biznesu Dwudniowe wydarzenie zorganizowane przez Forum. Podczas pierwszego dnia odbyły się panelowe dyskusje z udziałem zaproszonych gości – przedstawicieli biznesu, administracji rządowej i środowisk naukowych. Gościem specjalnym był David Logan (The Corporate Citizenship Company). Drugiego dnia miały miejsce pierwsze w Polsce Targi Dobrych Praktyk Biznesowych, na których przedsiębiorstwa prezentowały swoje projekty z zakresu odpowiedzialnego biznesu. 9 listopada Dyskusja „Dobry produkt = zaufanie firmy. Do kogo należy odpowiedzialność za produkt?” IAAS SGGW i Liga Odpowiedzialnego Biznesu Dyskusja dotycząca odpowiedzialnego marketingu moderowana przez Agatę Stafiej-Bartosik (Danone) z udziałem: Danuty Gut (Browary Polskie), prof. Witolda Orłowskiego, Przemka Pohrybieniuka (Danone). 15 listopada Dyskusja „How to create a trusted brand?” Koło Naukowe „Synergia” Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania i Liga Odpowiedzialnego Biznesu Spotkanie prowadzone przez Bolesława Roka dotyczyło strategii odpowiedzialności firm, które swoje działania biznesowe opierają na budowaniu zaufania do marki produktów i firmy. Udział w spotkaniu wzięli: Wojciech Sobieraj (Bank BPH), Michał Dżoga (Telekomunikacja Polska), Przemek Pohrybieniuk (Danone). 16 listopada Dyskusja „Kariera inżyniera – rola zaufania w relacjach z partnerami w biznesie” Koło Naukowe „Biz-on” Politechnika Warszawska i Liga Odpowiedzialnego Biznesu To spotkanie prowadzone przez Sylwię Lewandowską (FOB) z Igą Rawicką (Servier), Andrzejem Brzozowskim (ABB) i Przemkiem Pohrybieniukiem (Danone), poświęcone było kwestiom zaufania w relacjach biznesowych a także postrzeganiu przez studentów „znajomości”, które ułatwiają robienie biznesu. 2005 Celem spotkania było „odczarowanie” hasła lobbing i rozważania czy można uprawiać lobbing w uczciwy sposób. Gośćmi Małgorzaty Molędy-Zdziech (SGH) byli: prof. Wojciech Gasparski (CEBI), Grażyna Kopińska (Fundacja Batorego), Ryszard Romanowski (Fundacja J&S Pro Bono Poloniae), Jeremi Mordasewicz (PKPP „Lewiatan”), Damian Zaczek (Decydent), Marek Zagórski (członek Nadzwyczajnej Komisji ds. rozpatrzenia ustawy o działalności lobbingowej). (CEBI), Irena Pichola (PricewaterhouseCoopers), Ewa Kakiet-Springer (American Bistro Poland), Przemysław Jaworowski (KN „BOSS” AE Wrocław). Listopad Badanie postaw MŚP wobec odpowiedzialnego biznesu. Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Konfederacja Pracodawców Prywatnych „Lewiatan” i Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce Badanie miało charakter jakościowy i dotyczyło percepcji odpowiedzialnego biznesu wśród małych i średnich przedsiębiorców. Prezentuje ono postawy oraz bariery, jakie firmy z tego sektora dostrzegają w obszarze odpowiedzialnego biznesu. Badanie zostało przeprowadzone w ramach projektu „Nowe przewagi konkurencyjne – odpowiedzialne przedsiębiorstwo na rynku europejskim”. 7 grudnia Dyskusja „Lobbing z zaufaniem – czy relacje biznesu i polityki mogą być uczciwe?” Koło Naukowe Zrównoważonego Rozwoju „Oikos”, SGH i Liga Odpowiedzialnego Biznesu W spotkaniu prowadzonym przez Małgorzatę Molendę-Zdziech udział wzięli: prof. Witold Orłowski, Robert Gwiazdowski (Centrum im. Adama Smitha), Jeremi Mordasewicz (PKPP „Lewiatan”) i Przemek Pohrybieniuk (Danone). w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 55 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 KALENDARIUM KAMPANIE SPOŁECZNE KALENDARIUM Styczeń „Podziel się sukcesem” Business Centre Club Druga edycja akcji zapoczątkowanej przez prezesa Business Centre Club Marka Goliszewskiego w styczniu 2004r. Ideą programu jest zaangażowanie przedsiębiorców w pomoc potrzebującym zgodnie z profilem i strategią firmy. Beneficjantami są dzieci i młodzież, studenci, osoby bezrobotne, chore, organizacje pozarządowe i lokalne ośrodki pomocy społecznej. Luty II etap kampanii społecznej „Alkohol nieletnim – wstęp wzbroniony” Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego – Browary Polskie Celem akcji jest ograniczenie sprzedaży alkoholu osobom poniżej 18 roku życia. 20 kwietnia Międzynarodowy Dzień Walki z Hałasem – inauguracja kampanii „Stop hałasowi” Krajowy Punkt Centralny Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy Inauguracja kampanii informacyjnej mającej na celu propagowanie wiedzy na temat szkodliwości i możliwości zwalczania hałasu w miejscu pracy. 30 kwietnia Zakończenie pierwszego etapu kampanii społecznej „Przestań sobie wyrzucać” Federacja Polskich Banków Żywności Celem kampanii jest zwrócenie uwagi na problem marnowania żywności. Wg szacunków Banków Żywności 1/3 produkcji żywności marnuje się podczas gdy miliony ludzi na całym świecie głodują. Pierwszy etap kampanii miał informować o możliwości przekazania 1% podatku na rzecz Federacji Polskich Banków Żywności. Maj BREL – Bezpieczeństwo, Ratownictwo, Edukacja, Ludzie BRE Leasing Kampania miała na celu propagowanie informacji dotyczących zasad udzielania pierwszej pomocy oraz zminimalizowanie strachu przed podjęciem działań ratunkowych. 5 maja Kampania społeczna „Sprawni w pracy” Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych i Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji Celem kampanii było zachęcenie pracodawców do zatrudniania niepełnosprawnych pracowników oraz nakłonienie niepełnosprawnych do walki o prawo do realizacji zawodowej. 56 Czerwiec Kampania informacyjna „Płytka wyobraźnia to kalectwo” Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji V edycja kampanii, której celem jest uświadomienie młodym ludziom konsekwencji, jakie niosą za sobą skoki do wody. Czerwiec Kampania „Czas na równe traktowanie” Pełnomocnik Rządu ds. Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn Celem akcji, w ramach której na warszawskich billboardach pojawiły się satyryczne obrazki Andrzeja Mleczki, było przedstawienie aspektów prawnych regulujących równe traktowanie kobiet i mężczyzn we wszystkich dziedzinach życia. Akcja finansowana była z europejskiego funduszu Phare. 7 czerwca Kampania społeczna „Postaw na swoim! – przedsiębiorczość” Międzynarodowe Stowarzyszenie Reklamy w Polsce (IAA) Kampania, organizowana w ramach programu „Marketing dla Przyszłości”, miała na celu promocję przedsiębiorczości przez bezpośrednie zachęcanie, zwłaszcza młodych ludzi, do zakładania własnych firm. 17 czerwca – 3 lipca Commercial Union Vita – tour Commercial Union i magazyn Vita Celem ogólnopolskiej akcji jest promowanie profilaktyki zdrowotnej oraz szerzenie wiedzy o metodach zapobiegania chorobom. Akcja ma uświadomić, że dzięki profilaktyce, wcześnie wykryta choroba może być pokonana skutecznie i w sposób nieinwazyjny. W ramach kampanii można było dokonać bezpłatnych badań profilaktycznych. Lipiec – grudzień Kampania „Kwik rozpaczy” VIVA! Akcja dla zwierząt Celem kampanii jest walka z nadużyciami w wielkoprzemysłowym chowie zwierząt. W ramach akcji agencja TBWA\ przygotowała plakat „24 godziny z życia świnki” mający na celu zwrócenie uwagi społeczeństwa na warunki, w jakich zwierzęta te są hodowane. 1 lipca Kampania „Spokojna głowa w kasku” Michelin Inauguracja kampanii adresowanej do dzieci, młodzieży i rodziców, której celem jest uświadomienie zagrożeń wynikających z niestosowania kasków podczas np. jazdy na rowerze, rolkach czy deskorolce. 14 lipca Kampania „Wrzuć na luz – jedziesz na wakacje” Fundacja Krzysztofa Hołowczyca „Kierowca Bezpieczny” Kampania, której partnerem jest PKN ORLEN, miała przekonać kierowców, głównie mężczyzn w wieku 18 – 49 lat, do spokojnej, rozważnej i pozbawionej agresji jazdy w okresie urlopowym. www.odpowiedzialnybiznes . pl 20 lipca Społeczna kampania reklamowa „Detox” WWF Kampania miała na celu zwiększenie kontroli nad wykorzystaniem i produkcją syntetycznych substancji chemicznych. W reklamie charytatywnie wystąpili Reni Jusis, Maja Ostaszewska, Krzysztof Hołowczyc i Piotr Najsztub. Sierpień Kampania „Agresja zabija” Komitet Ochrony Praw Dziecka Celem kampanii było uwrażliwienie społeczeństwa oraz rozpoczęcie dyskusji na temat agresji, zarówno fizycznej jak i mentalnej, w życiu codziennym. Sierpień Kampania społeczna „Odkryj Polskę na nowo” Fundacja Dajesz Prace PL Celem kampanii było nakłonienie Polaków do spędzenia urlopów w Polsce poprzez uświadomienie atrakcji jakie oferuje nasz kraj. 16 sierpnia II edycja ogólnopolskiej kampanii społeczno-edukacyjnej „Wybierz markowe” Polskie Stowarzyszenie Wytwórców Produktów Markowych ProMarka Zeszłoroczna edycja kampanii, której celem zwiększenie świadomości w wyborach konsumentów, przebiegła pod hasłem „Marka ręczy dobrym imieniem”. Podpisały się pod nim: Alpen Gold, Bella, Cif, Colgate, Dove, Duracell, Flora, Jacobs, Kamis, Ludwik, Milka, Pampers, Prince Polo i Złoty Orzech. 1 września „Bezpieczna szkoła z PZU” PZU S.A. Celem programu jest edukacja uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych w zakresie bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym. Patronat nad akcją objęło Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, Komenda Główna Policji i Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. 12 września Kampania edukacyjno-informacyjna „Czas na legalizację oprogramowania” Business Software Alliance BSA to międzynarodowa organizacja zrzeszająca czołowych producentów oprogramowania komputerowego. Celem akcji jest uświadomienie użytkownikom komputerów, przede wszystkim małym i średnim firmom, konsekwencji jakie ma korzystanie z nielegalnego oprogramowania komputerowego. 15 września „Wielka Kampania Życia – Avon kontra rak Piersi” AVON Cosmetics Kolejna edycja kampanii, której celem jest nakłonienie kobiet do badań profilaktycznych na wypadek raka piersi. RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 KALENDARIUM 15 września Kobieta a HIV Fundacja Komunikacji Społecznej i Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) Kampania adresowana do przyszłych matek oraz lekarzy, pielęgniarek i położnych, mająca na celu zachęcenie kobiet do wykonywania testów na obecność wirusa HIV oraz promowanie standardów dotyczących konieczności zalecania przez lekarzy pacjentkom robienia takich badań. 15 września Kampania „Ostatni wyskok” Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego Celem kampanii jest zwiększenie liczby osób zapinających pasy bezpieczeństwa podczas jazdy samochodem. Październik II edycja „Ogólnopolskich dni produktu polskiego” Fundacja Dajesz Prace PL 24-28 października Europejski Tydzień Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy Jest to finał kampanii „Stop hałasowi” zainaugurowanej podczas Międzynarodowego Dnia Walki z Hałasem. W ramach obchodów Tygodnia wyróżniono firmę Schenker przyznając jej Złotą Kartę Lidera Bezpiecznej Pracy na lata 2005-2006 za działania na rzecz poprawy warunków i bezpieczeństwa pracy. Grudzień Kampania edukacyjna „W górach bezpieczniej” Grupa PZU, Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe i Onet.pl Celem kampanii jest popularyzacja i upowszechnienie zasad bezpiecznego zachowania w górach. 16 grudnia 2005 Finał programu „Przedsiębiorstwo Fair Play” Instytut Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym Konkurs ma na celu wyróżnienie firm, które w swej działalności kierują się rzetelnością i lojalnością wobec klientów i pracowników. Przedsiębiorstwom Fair Play wręczono statuetki – nagrody główne programu, nagrody specjalne oraz certyfikaty. Lista nagrodzonych na stronie www.fairplay.pl 6 stycznia „Zatrudnienie Fair Play. Promocja kultury przedsiębiorczości i etyki rynku pracy” Instytut Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym Pierwsze spotkanie w ramach projektu „Zatrudnienie Fair Play. Promocja kultury przedsiębiorczości i etyki rynku pracy” w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL. W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele Instytutu Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym, Krajowej Izby Gospodarczej, Polsko-Amerykańskiej Fundacji Doradztwa dla Małych Przedsiębiorstw, Biura Promocji w Bydgoszczy i Centrum Promocji Biznesu w Rzeszowie. 18 stycznia Regionalna konferencja „Wspólna droga do 2015 roku – Milenijne Cele Rozwoju” Ministerstwo Spraw Zagranicznych, przedstawicielstwo Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) w Polsce oraz Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie. Konferencja poświęcona była Raportowi „Projekt Milenijny ONZ” przygotowanemu na zlecenie Sekretarza Generalnego ONZ. Raport jest podsumowaniem realizacji Celów w ostatnim pięcioleciu i planem działań, które społeczność międzynarodowa musi podjąć, aby Cele zostały osiągnięte do roku 2015. 28 stycznia Konferencja „Media, reklama i public relations w Polsce” Instytut Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego Konferencja na rzecz przejrzystości mediów w Polsce w ramach kampanii „Czyste informacje” zainaugurowanej w czerwcu 2004 roku, której celem jest przeciwdziałanie krypto reklamie, advertorialom i uzyskiwaniu publikacji dziennikarskich w zamian za ukryte opłaty. 3 marca „Doing good versus doing well. Dilemmas of doing business in Poland” AIESEC SGH w ramach projektu CeSaR Debata, której celem było zainteresowanie studentów tematyką odpowiedzialnego biznesu. 9 marca Konferencja „Odpowiedzialna przedsiębiorczość w budowaniu reputacji firmy” Krajowa Izba Gospodarcza Konferencja była częścią ogólnoeuropejskiej kampanii podnoszenia świadomości małych i średnich przedsiębiorstw dotyczącej odpowiedzialnego biznesu. Kampania, realizowana przez organizacje izb gospodarczych i rzemiosła w całej Europie, finansowana jest ze środków Komisji Europejskiej. 8-10 kwietnia Studencki Weekend Odpowiedzialnego Biznesu AIESEC SGH w ramach projektu CeSaR 3-dniowe seminarium poświecone odpowiedzialności społecznej biznesu. 12 kwietnia Debata „Jak sprawić, by biznes w Polsce chciał być społecznie odpowiedzialny?” Wydział Socjologii UW Debata z udziałem prezes Forum Odpowiedzialnego Biznesu poświęcona temu, jak społeczeństwo może skutecznie egzekwować od firm odpowiedzialne zaangażowanie w rozwiązywanie problemów społecznych. 12 - 13 maja IX Ogólnopolska Konferencja „Etyka w życiu gospodarczym” Selezjańska Wyższa Szkoła Ekonomii i Zarządzania Celem corocznych, ogólnopolskich konferencji jest podnoszenie standardów etycznych działalności gospodarczej, krzewienie etycznych postaw, przeciwdziałanie korupcji, brutalności i cynizmowi życia gospodarczego. 1 czerwca Konferencja „Czyste informacje – czy jest możliwe skuteczne zwalczanie ukrytej reklamy i przekupstwa w mediach?” Związek Firm Public Relations 2005 Celem akcji, przeprowadzonej w sieci supermarketów TESCO, jest przekonanie konsumentów, że kupując artykuły wyprodukowane w Polsce przyczyniają się do zmniejszenia bezrobocia. Na czas akcji ponad 400 produktów wyróżniono znakiem „Kupując polskie produkty – dajesz pracę”. KONFERENCJE, SEMINARIA, SPOTKANIA Konferencja w ramach kampanii „Czyste informacje”. 14 czerwca Konferencja „Społeczna odpowiedzialność w sektorze MSP” Komisja Europejska Konferencja, w której uczestniczył Gunter Verheugen wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej i Komisarz ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu, adresowana była do MSP i dotyczyła sposobów uczynienia programu CSR jak najbardziej efektywnym i przynoszącym pozytywne rezultaty małym i średnim przedsiębiorstwom. Sierpień Nowa edycja Vademecum Dobroczyńcy Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce i Fundacja Bankowa im. Leopolda Kronenberga Cykl prezentacji dla przedsiębiorców, których celem jest edukacja i promocja zaangażowania w zakresie idei społecznego zaangażowania biznesu. 14 października Konferencja „Kobieta na rynku pracy” GLOBAL Training Centre Celem wydarzenia było podjęcie dyskusji na temat problemów kobiet na rynku pracy oraz ich możliwych rozwiązań. w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 57 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 KALENDARIUM 20-24 października Konferencja 20th Annual Global Dialogue Caux Round Table Caux Round Table KALENDARIUM W konferencji, która odbyła się na Zamku Królewskim w Warszawie, wzięło udział 60 liderów światowego biznesu z Australii, Francji, Niemiec, Japonii, Malezji, Meksyku, Hiszpanii, Holandii, Wielkiej Brytanii, USA i Polski. Dyskutowano o idei odpowiedzialnego kapitalizmu opartego na zasadach etycznej przedsiębiorczości. 6 grudnia IV Konferencja EABIS European Academy of Business in Society Konferencja EABIS „Odpowiedzialność biznesu i konkurencyjność: Rozwój kapitału ludzkiego na rzecz zrównoważonego wzrostu” po raz pierwszy odbyła się w Polsce. Uczestniczyło w niej ponad 200 najwybitniejszym znawców zagadnień odpowiedzialnego biznesu z 34 krajów. Zorganizowana została przez Centrum Etyki Biznesu WSPiZ z pomocą Forum Odpowiedzialnego Biznesu. 7 grudnia Warsztat Global Compact nt. społecznej odpowiedzialności biznesu UNDP Polska Warsztat dla firm, organizacji pozarządowych i mediów współpracujących w ramach inicjatywy ONZ Global Compact. Oparty na metodzie gry symulacyjnej, opracowany i przeprowadzony przez zespół Pracowni SGS, miał na celu zainicjowanie współpracy przy realizacji projektów społecznych pomiędzy przedstawicielami różnych sektorów i środowisk. 7 grudnia V Konferencja „Edukacja konsumencka: cele, instrumenty, dobre praktyki” Centrum Etyki Biznesu WSPiZ Celem konferencji, nad którą honorowy patronat objął dr Cezary Banasiński, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, była dyskusja na temat celów i treści edukacji konsumenckiej, podmiotów, które odpowiadają za jej realizację oraz ich możliwych inicjatyw, a także przedstawienie przykładów dobrych praktyk. KONKURSY, INICJATYWY Styczeń „Safer Internet Action Plan” / „Dziecko w sieci” Komisja Europejska / Fundacja Dzieci Niczyje, Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa Od stycznia 2005 roku kampania „Dziecko w sieci”, rozpoczęta w 2004 roku przez Fundację Dzieci Niczyje oraz Naukową i Akademicką Sieć Komputerową, prowadzona jest w ramach programu Komisji Europejskiej „Safer Internet Action Plan”. Głównym partnerem kampanii jest program „edukacja z internetem TP”. 58 15 lutego Inauguracja „Kompanii Inicjatyw” Kompania Piwowarska Celem „Kompanii Inicjatyw” jest zachęcenie i motywowanie studentów do rozwijania cech przywódczych, zdolności interpersonalnych oraz nabywania nowych kompetencji i doświadczeń w pracy zespołowej. Częścią projektu jest konkurs „Cel – Menedżer”, który ma wyłonić najbardziej aktywnych, odpowiedzialnych i kreatywnych studentów. Wśród nagród są między innymi płatne staże w placówkach Kompanii Piwowarskiej S.A. oraz Grupy SABMiller. 25 marca Pierwszy w Polsce Certyfikat Zielonego Biura Fundacja Partnerstwo dla Środowiska Prezes BP Polska, Jerzy Brniak odebrał z rąk ministra środowiska Zbigniewa Witkowskiego pierwszy w Polsce certyfikat Zielonego Biura. Kwiecień Finał konkursu „Bezpieczeństwo dla wszystkich” Renault Polska Konkurs organizowany w ramach kampanii „Bezpieczeństwo dla wszystkich” związanej z bezpieczeństwem na drodze. W konkursie biorą udział klasy szkół podstawowych, a nagrodą jest ufundowana przez Renault wycieczka do Disneylandu pod Paryżem. 1 kwietnia Nagroda im. Jacka Kuronia Federacja Polskich Banków Żywności Po raz trzeci Banki Żywności przyznały nagrody dla swoich darczyńców. W zeszłym roku nosiła ona imię Jacka Kuronia i była przyznana w trzech kategoriach – małe, średnie i duże przedsiębiorstwa. Wśród laureatów znaleźli się Agencja Rynku Rolnego, Danone, Nestlé, Farmutil HS Zakład Rolniczo-Przemysłowy w Śmiłowie, Uniq Lisner, Toruń – Pacific, Wimar-Chłodnia, Narodowy Bank Polski, Schenker, Ahold Polska, Astromal, Wydawnictwa Akcydensowe S.A., Widruk Bis i Digital Center. 19 kwietnia Finał konkursu „Dobroczyńca Roku 2004” Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce W konkursie organizowanym od 1997 roku wyróżniani są przedsiębiorcy angażujący się społecznie. W 2005 roku nagrody otrzymali Avon, Cargill, Metsa Tissue, Nestlé, PKO BP, TBWA, TPSA i Unilever. 28 kwietnia Finał konkursu „Filantrop Roku 2004 Regionu Jeleniogórskiego” Dolnośląska Federacja Organizacji Pozarządowych we Wrocławiu, Fundacja „Merkury” w Wałbrzychu, Regionalne Centrum Wspierania Inicjatyw Pozarządowych w Wałbrzychu. Nagrody w tegorocznej edycji konkursu www.odpowiedzialnybiznes . pl otrzymali: P.P.H. „Bartek” Jacek Rybak, Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne „Jelfa” S.A. w Jeleniej Górze, Fabryka Papieru w Dąbrowicy, Urząd Gminy Zgorzelec i Pizzeria „PALERMO” w Jeleniej Górze. 10 czerwca Gala „Grasz o staż” PricewaterhouseCoopers, Gazeta Wyborcza Finał X konkursu dla studentów i absolwentów, w którym nagrodami są płatne praktyki i zagraniczne staże – w zeszłym roku 1800 osób walczyło o 200 miejsc. 17 czerwca Ogólnopolski Ranking Pracodawców „Kompas” Studenckie Koło Naukowe Konsultingu SGH przy współpracy z SMG/ KRC Millward Brown Company Ranking został przeprowadzony wśród studentów 8 czołowych uczelni w całej Polsce i wzięło w nim udział ponad 4500 respondentów. Tytuł otrzymali: branża konsultingowa – PricewaterhouseCoopers, sektor FMCG – Procter&Gamble, sektor finansów – Ministerstwo Finansów, branża High-Tech – Microsoft. 21 czerwca Złoty Laur Klienta/Konsumenta 2005 Przegląd Gospodarczy, dodatek do Gazety Prawnej Nagrody przyznawane przez klientów i konsumentów najlepiej postrzeganym produktom, markom i usługom na polskim rynku. Pełna lista laureatów tegorocznej edycji dostępna jest na stronie www.pg.info.pl/rankingi/laury.pdf 16-17 września Zbiórka żywności w ramach programu „Podziel się posiłkiem” Danone, Fundacja Polsat i Federacja Banków Żywnosci Podczas dwudniowej Zbiórki Żywności „Podziel się posiłkiem” prowadzonej w ramach programu „Podziel się posiłkiem” zebrano 262 948,74 kg żywności. 23 września Konkurs grantowy „Masz pomysł? Podziel się posiłkiem!” Danone, Fundacja Polsat Celem konkursu grantowego jest finansowe wsparcie działań lokalnych w walce z niedożywieniem dzieci i młodzieży w Polsce. 24 – 25 września Ecco Walkathon Ecco Organizowany co roku marsz, w którym za każdy kilometr drogi uczestnika firma Ecco wpłaca złotówkę na rzecz WWF, PAH lub PTK. W zeszłorocznej edycji 7.108 uczestników w ciągu 5 godzin przebyło ponad 67 tys. km, co przełożyło się na kwotę prawie 270 tys. zł 29 września Konkurs „Lider Zarządzania Zasobami Ludzkimi” Instytut Pracy i Spraw Socjalnych RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 KALENDARIUM Konkurs promuje firmy i organizacje prezentujące wysoki poziom w dziedzinie zarządzania zasobami ludzkimi. Złoty wawrzyn i tytuł Lidera otrzymał Computerland S.A., a szafirowym uhonorowano Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego. Bursztynowe statuetki otrzymali Przedsiębiorstwo Wyrobów Cukierniczych „Odra” S.A., Sanion Polska, Bank BPH S.A., Tesco Polska, Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Koninie, Michelin Polska, DHL Express, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. F. Chopina, Przedszkole nr 4 w Warszawie. 15 października „Przyjaciel Ziemi 2005” Fundacja Nasza Ziemia Tytuł „Przyjaciela Ziemi 2005” otrzymał PTK Centertel, operator sieci Orange i partner Forum. Wyróżnienie przyznawane jest przez Fundację Nasza Ziemia partnerom, wolontariuszom oraz dobroczyńcom, którzy wspierają ideę promocji postaw i edukacji ekologicznej. Inauguracja cyklu spotkań w konwencji „obiadów czwartkowych” poświęconych polskim przedsiębiorstwom, które odniosły sukces w swojej branży godząc znakomite wyniki biznesowe z etyczną postawą i działalnością społeczną. Cykl ma dostarczyć informacji do publikacji, której celem jest walka ze złym wizerunkiem przedsiębiorcy w polskim społeczeństwie. Listopad Konkurs „Lodołamacze” Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych Celem konkursu zainaugurowanego w 2005 roku przez Polską Organizację Pracodawców Osób Niepełnosprawnych, jest promowanie firm wyróżniających się polityką personalną otwartą na osoby niepełnosprawne oraz kreowanie pozytywnych wzorców zarządzania osobami niepełnosprawnymi. 4 listopada Finał konkursu „Czysty Biznes 2005” Fundacja Partnerstwo dla Środowiska Nagrody „Czysty Biznes 2005” rozdano podczas VII Dorocznych Spotkań Klubów Czystego Biznesu. Wyróżnieni zostali: Cukiernia Beskidzka, Madrohut, Energobaltic, Krakowskie Centrum Konferencyjno-Szkoleniowe „Dwór w Tomaszowicach”, Urząd Gminy w Wojniczu, Slag Recycling, Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Miasta i Gminy Debrzno oraz Klasztor OO. Karmelitów Bosych. 21 listopada Finał konkursu „Filary Polskiej Gospodarki” Puls Biznesu W konkursie Pulsu Biznesu wyróżniono 17 firm aktywnie działających w regionach, nii wyższej kadry zarządzającej. Większość przedsiębiorców, z 2000 przebadanych firm, zetknęła się z problemem nadużyć i postrzega to jako poważny problem. 22 listopada Konkurs „Arts & Business Awards” Fundacja Commitment to Europe art & business 18 października Indeks Percepcji Korupcji 2005 Transparency International Pierwsza edycja konkursu, którego celem jest wyróżnianie firm wspierających rozwój sztuki. W gronie nagrodzonych znaleźli się: Fundacja Lidex oraz Narodowa Galeria Sztuki Zachęta, Hewlett Packard, PKO BP, Teatr Muzyczny Roma i Bank Zachodni WBK. 25 listopada Kategoria „Corporate Social Responsibility” w konkursie „Złote Spinacze” Związek Firm Public Relations Pierwszy raz w konkursie przyznano nagrodę w kategorii Corporate Social Responsibility. Wyróżniono autorski projekt „Klasa BGŻ”. 29 listopada Wyróżnienie za „Społeczną odpowiedzialność biznesu” polskiej edycji konkursu „Przedsiębiorca roku” Ernst & Young Pierwszy raz w polskiej historii konkursu przyznano wyróżnienie za społeczną odpowiedzialność biznesu. Otrzymali je Piotr Nowakowski i Piotr Olewiński z firmy Novol. 18 grudnia Finał konkursu „Barwy Wolontariatu” Sieć Centrów Wolontariatu Tegoroczną nagrodę w konkursie na najlepsze inicjatywy i pomysły w działalności wolontarystycznej, jury przyznało firmie Citibank Handlowy za program wolontariatu pracowniczego. 19 grudnia Finał krajowej edycji Europejskich Nagród „Biznes dla Środowiska” Fundacja Partnerstwo dla Środowiska Do konkursu nominowani mogą być zwycięzcy Ogólnopolskich Nagród „Czysty Biznes 2005”. Jury wyróżniło: w kategorii Produkt – Park Leśny Gliwice, w kategorii Proces technologiczny – Energobaltic z Gdańska, Cukiernia Beskidzka z Zawoi oraz Hydroprojekt z Warszawy. Zdecydowano nie przyznawać nagrody w kategorii Zarządzanie i Współpraca międzynarodowa. Finał Europejskich Nagród „Biznes dla Środowiska” będzie miał miejsce w czerwcu 2006 roku w Brukseli. RAPORTY, BADANIA 21 kwietnia „Nadużycia gospodarcze w polskich firmach” – badanie sondażowe 2004/2005 Deloitte Celem badania, nad którym patronat objął Bank Światowy i International Business Leaders’ Forum, było oszacowanie skali nadużyć w polskich firmach i poznanie opi- Badanie objęło 159 państw, które szeregowane są wg 10 punktowej skali korupcji. Polska zajęła 70. pozycję z korupcją na poziomie 3.4 punkta, co oznacza wynik gorszy w stosunku do ubiegłorocznego o 0.1%. 4 listopada „Problemy zarządzania środowiskiem w małych i średnich przedsiębiorstwach” Fundacja Partnerstwo dla Środowiska Po raz czwarty, w ramach programu „Czysty biznes”, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska przeprowadziła badania dotyczące działań proekologicznych w małych i średnich przedsiębiorstwach. Raport z badań dostępny jest na stronie www.czystybiznes.pl 7-8 listopada Badanie „Co firmy sądzą o odpowiedzialności społecznej biznesu?” Bank Światowy Raport prezentuje postawy i praktyki odpowiedzialnego biznesu w Europie Środkowej na podstawie opinii menedżerów z trzech krajów: Polski, Węgier i Słowacji. Badanie zostało przeprowadzone w ramach projektu „Tworzenie lepszego klimatu dla odpowiedzialności społecznej biznesu w krajach Europy Środkowej i Wschodniej”, współfinansowanego przez Bank Światowy i Komisję Europejską. Raport został ogłoszony przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu podczas Targów Dobrych Praktyk. 2005 18 października Cykl spotkań „Rozmowy o dobrym biznesie” Akademia Przedsiębiorczości, mecenas Telekomunikacja Polska S.A. tworzących nowe miejsca pracy i aktywizujących społeczność lokalną. Wyróżnione firmy łączą w swojej działalności stabilny rozwój z poszanowaniem zasad rzetelności i etyki. 29 listopada Badanie przestępczości gospodarczej 2005 – Polska PricewaterhouseCoopers Badanie, które objęło ponad stu przedsiębiorców, dowodzi, że w porównaniu z 2003 rokiem odsetek polskich firm, które padły ofiarą przestępczości gospodarczej wzrósł z 46% do 54% i jest o 9% większy niż średnia na świecie. 30 listopada „Corporate responsibility a driver of European competitiveness” AccountAbility, Fundação Dom Cabral Raport, zaprezentowany na tegorocznej konferencji EABIS w Warszawie, przedstawia jak odpowiedzialne praktyki mogą stać się motorem dla konkurencyjności na poziomie krajowym i regionalnym. „Etyczny kapitalizm” Stephen Young, Wydawnictwo METAmorfoza Książka autorstwa dyrektora wykonawczego Okrągłego Stołu z Caux, pokazuje jak skutecznie i trwale korzystać z rozmaitych form kapitału, jak budować i rozwijać wartość firmy i jak działać na rzecz społeczności. w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 59 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 O FORUM O Forum Odpowiedzialnego Biznesu Forum Odpowiedzialnego Biznesu jest pierwszą i jedyną organizacją pozarządową w Polsce, która zajmuje się koncepcją odpowiedzialnego biznesu w kompleksowy sposób. Forum jest stowarzyszeniem mającym status organizacji pożytku publicznego. Powstało w 2000 roku z inicjatywy środowisk gospodarczych, akademickich i pozarządowych. Obecnie współpracuje z dwudziestoma Partnerami Strategicznymi: Accenture, 3M Poland, ABB w Polsce, BP Polska, DaimlerChrysler Automotive Polska, Danone Polska, DHL, Johnson & Johnson Poland, Microsoft, Nestlé Polska, Novo Nordisk Polska, Bank Pekao S.A., Polkomtel S.A. operator sieci Plus GSM, PKN Orlen, PricewaterhouseCoopers Polska, Provident Polska, PTK Centertel, Schenker Sp. z o.o., Shell Polska, Telekomunikacja Polska S.A. Forum współpracuje także z: British American Tobacco, Marketplanet, Servier Polska; DOOR Poland, Instytutem Monitorowania Mediów, OS3 multimedia, PROFES. Odpowiedzialny biznes (ang. Corporate Social Responsibility) to całościowa koncepcja zarządzania, podejście strategiczne i długofalowe, prowadzące do osiągania trwałego zysku, a jednocześnie oparte na zasadach dialogu społecznego i poszukiwaniu rozwiązań korzystnych dla wszystkich stron. Odpowiedzialne prowadzenie biznesu jest sposobem na budowanie przewagi konkurencyjnej firmy na rynku. MISJA Misją Forum jest upowszechnianie idei odpowiedzialnego biznesu jako standardu obowiązującego w Polsce w celu zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstw, zadowolenia społecznego i poprawy stanu środowiska. W tym celu Forum: ● wspiera firmy w stawaniu się bardziej odpowiedzialnymi; ● buduje koalicję firm zaangażowanych w rozwój poprzez dialog ze wszystkimi interesariuszami; ● tworzy przestrzeń do wymiany doświadczeń pomiędzy menedżerami, administracją państwową i organizacjami społecznymi; ● aktywnie poszukuje rozwiązań z zakresu społecznej odpowiedzialności, adekwatnych do potrzeb i możliwości firm działających w Polsce; ● współpracuje z organizacjami pozarządowymi i administracją publiczną na rzecz budowania klimatu społecznego i politycznego, sprzyjającego rozwojowi odpowiedzialności w biznesie. OBSZARY DZIAŁALNOŚCI 1. Promowanie odpowiedzialnego biznesu Forum propaguje odpowiedzialny biznes jako sposób myślenia i standard działania biznesu na poziomie strategicznym i operacyjnym. W ramach tego obszaru realizowane są następujące projekty: 60 www.odpowie dzia lnybizne s . pl ● ● ● doroczne wydarzenie – Targi Dobrych Praktyk Biznesowych; portal www.odpowiedzialnybizes.pl; Newsletter. 2. Wspieranie firm we wdrażaniu zasad odpowiedzialnego biznesuForum pomaga firmom wprowadzać społeczną odpowiedzialność do codziennej praktyki biznesowej poprzez: ● Program Partnerstwa Forum Odpowiedzialnego Biznesu; ● publikacje tematyczne. 3. Współdziałanie z firmami na rzecz społeczeństwa Forum w koalicji z firmami prowadzi programy na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego oraz rozwiązywania problemów społecznych. W ramach tego obszaru realizowane są następujące projekty: ● Liga Odpowiedzialnego Biznesu – ogólnopolska sieć organizacji studenckich zaangażowanych w promowanie koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu; ● Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego. 4. Analizowanie i rozwijanie odpowiedzialnego biznesu Forum pokazuje nowe trendy i buduje sprzyjający klimat społeczny i polityczny dla rozwoju odpowiedzialnego biznesu. W ramach tego obszaru realizowane są następujące projekty: ● raport Odpowiedzialny Biznes w Polsce; ● projekty badawcze. FORUM NA ARENIE MIĘDZYNARODOWEJ Ważne miejsce w działalności Forum zajmuje współpraca międzynarodowa. Dzięki zaangażowaniu w działalność na poziomie Unii Europejskiej, udaje się nam przenosić do Polski nowe trendy, zaś Polska staje się ważnym partnerem w unijnej dyskusji na temat społecznej odpowiedzialności biznesu. Od 2002 roku Forum jest narodowym partnerem CSR Europe – sieci organizacji promujących koncepcję odpowiedzialnego biznesu w Europie. Dzięki tej współpracy, działalność Forum zyskała międzynarodowy wymiar. Przekłada się to na europejski charakter realizowanych programów i umożliwia korzystanie z dorobku innych europejskich organizacji. W 2003 roku w ramach sieci CSR Europe Polska jako pierwszy kraj spoza Unii Europejskiej włączyła się w Europejską Kampanię na rzecz Odpowiedzialnego Biznesu 2005. Dodatkowych informacji udziela: Joanna Gabrysiak Specjalista PR (+48 22) 627 18 71 72 e-mail: [email protected] RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 O FORUM PROGRAM PARTNERSTWA FORUM ODPOWIEDZIALNEGO BIZNESU Partnerzy: British American Tobacco, Marketplanet, Servier, Partnerzy Wspierający: Door Poland, OS3 multimedia. Pod koniec 2005 roku w Programie Partnerstwa uczestniczyło 26 firm. Program Partnerstwa to kompleksowy program współpracy Forum Odpowiedzialnego Biznesu z firmami, które poprzez swoje zaangażowanie i działania przyczyniają się do szerzenia idei odpowiedzialnego biznesu w Polsce. ● Zapraszając firmę do Programu, Forum opiera się na pozytywnych przykładach praktyk biznesowych, bierze pod uwagę chęć i gotowość firmy do wprowadzania zasad odpowiedzialnego biznesu w jej codziennym działaniu oraz do rozwoju tego tematu w Polsce. Zadaniem stowarzyszenia jest tworzenie przyjaznego klimatu dla wymiany dobrych przykładów i doświadczeń oraz pokazywanie, że warto prowadzić biznes w odpowiedzialny sposób. Przyłącz się! Program Partnerstwa jest otwarty dla wszystkich firm, które chcą przyłączyć się do ruchu promującego odpowiedzialne prowadzenie biznesu. Na Program składają się trzy poziomy współpracy: Partnerzy Strategiczni – firmy, które mogą pochwalić się konkretnym dorobkiem w zakresie odpowiedzialności społecznej biznesu, chcą dzielić się swoimi doświadczeniami z innymi, a wraz z przystąpieniem do grona Partnerów Strategicznych Forum, zobowiązują się długofalowo wspierać rozwój tej idei w Polsce. Partnerzy – firmy, które poprzez wdrażanie zasad CSR chcą aktywnie uczestniczyć w ruchu firm działających na rzecz rozwoju odpowiedzialnego biznesu w Polsce. Partnerzy Wspierający – firmy i instytucje, które dzieląc się z Forum swoją wiedzą i narzędziami, wspierają je w profesjonalnym i sprawnym zarządzaniu stowarzyszeniem. Program Partnerstwa w 2005 roku Program Partnerstwa został powołany do życia w październiku 2005 roku. U jego założeń leżało przekonanie, że szeroki ruch firm promujących CSR jest w stanie zmienić oblicze polskiego biznesu i wprowadzić odpowiednie standardy. Program Partnerstwa otwarty na firmy o różnych doświadczeniach i potrzebach, taki ruch kreuje. Początkowo Program obejmował firmy, które dotąd współpracowały z Forum jako Partnerzy Strategiczni czy firmy wspierające. Jednak już w listopadzie 2005 do Programu przystąpiły kolejne firmy: ● Partnerzy Strategiczni: Accenture, PKN Orlen, PTK Centertel, Telekomunikacja Polska, ● Współpracując z Forum Państwa firma: ● zdobywa wiedzę poprzez uczestnictwo w inspirujących wydarzeniach: - spotkaniach dyskusyjnych: Rozmowy o odpowiedzialnym biznesie, - dorocznych wydarzeniach z cyklu Targi Dobrych Praktyk, - Raporcie Odpowiedzialny Biznes w Polsce, - Publikacje tematyczne, np. dialog z interesariuszami, ● zyskuje wsparcie we wdrażaniu zasad odpowiedzialnego biznesu, dzięki: - udziałowi w warsztatach ABC odpowiedzialnego biznesu, - praktycznym Spotkaniom tematycznym, - publikacjom, ● otrzymuje Newsletter z najciekawszymi informacjami o wydarzeniach związanych z odpowiedzialnym biznesem, Programem Partnerstwa i jego uczestnikami, ● jest objęta działaniami public relations mającymi na celu budowanie wizerunku stowarzyszonych firm jako odpowiedzialnych społecznie, ● jest promowana jako odpowiedzialna społecznie wśród jej interesariuszy, ● ma okazję budować sieć kontaktów, poprzez udział w ciekawych wydarzeniach Forum, skupiających szerokie grono firm, organizacje pozarządowe, instytucje publiczne oraz media, ● wpływa na promocję odpowiedzialnego biznesu w Polsce poprzez wspieranie Forum w realizacji jego celów statutowych. Szczegółowych informacji udziela: Oksana Świerczyńska, e-mail: [email protected] Liliana Anam-Skórczewska, e-mail: [email protected] tel. 022 627 18 71. w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 61 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 O FORUM LOBUZY I ICH DZIAŁALNOŚĆ LOBBINGOWA NA RZECZ ODPOWIEDZIALNEJ PRZYSZŁOŚCI, CZYLI O LIDZE ODPOWIEDZIALNEGO BIZNESU W 2005 R. Edukacja z zakresu odpowiedzialnego biznesu na polskich uczelniach wyższych nadal jest paradoksalnie dość skromna. Paradoksalnie, bo przez kilkanaście lat coraz intensywniejszego istnienia CSR Polska dorobiła się własnych praktyków i ekspertów tematu – osób w dużej mierze związanych silnie właśnie z placówkami dydaktycznymi. Niestety jednak, nadal brakuje dobrych programów nauczania, które nie tylko przedstawiają teorię etyki w biznesie, ale w sposób kompleksowy mogą zaspakajać potrzeby studentów spragnionych wiedzy o odpowiedzialności przedsiębiorstw. Szczęśliwie jednak można powiedzieć, że za sprawą samych zainteresowanych odpowiedzialny biznes istnieje i jest szeroko promowany w świecie studenckim, a na niektórych uczelniach zadomowił się na dobre, dzięki organizacjom działającym w kolejnym roku Ligi Odpowiedzialnego Biznesu. Jak pokazują badania przeprowadzone przez nas w kwietniu 2005, 40% studentów naszego wydziału rozpoznaje zagadnienia odpowiedzialnego biznesu. Na innych uczelniach jest to wskaźnik zdecydowanie niższy, wynosi bowiem około 20% i 10 %. Bez Ligi nasza uczelnia nie odbiegałaby tak znacząco w sensie pozytywnym od poziomu wiedzy na innych uczelniach w Białymstoku – twierdzi Grzegorz Steć, prezes Studenckiego Koła Menedżerów z Uniwersytetu w Białymstoku. 40 warsztatów tematycznych, 15 konferencji, dwa konkursy, dwie płatne praktyki oraz dwa badania naukowe, a także spotkania robocze z firmami i rozmowy z ekspertami – to efekty zeszłorocznych działań „Ligowców”. W sumie w wydarzeniach w ramach LOB wzięło udział ponad 2200 przedstawicieli środowisk studenckich, biznesowych, administracji rządowej i samorządowej, mediów oraz organizacji pozarządowych, a nawet duchowieństwa z wielu miast Polski. Są to jednak tylko (i aż!) liczby podsumowujące zeszłoroczne działania. Kluczowe zdaje się być to, kto za tymi liczbami stoi, czyli studenci – współtworzący projekty – oraz zapraszani goście. Adepci CSR mieli okazję spotkać się m.in. z minister Barbarą Labudą (honorową patronką programu), prof. Witoldem Orłowskim, prof. Wojciechem Gasparskim, Ewą Kakiet-Springer, Robertem Gwiazdowskim, Jeremim Mordasewiczem, Przemkiem Pohrybieniukiem, rektorami uczelni wyższych, lokalnymi przedsiębiorcami oraz z licznymi menedżerami Danone i PricewaterhouseCoopers – partnerami Ligi. W ramach LOB nie boimy się rozmawiać o różnych aspektach odpowiedzialności, stąd podejmowane były także tematy kontrowersyjne i trudne. Warto wspomnieć w tym miejscu o wspólnej inicjatywie dwóch organizacji działających we Wrocławiu – Cyklu Szokujących Rozmów, w ramach którego liderzy Ligi reprezentujący Koło Naukowe „BOSS” oraz AIESEC Wrocław przygotowali formułę spotkań związanych z odpowiedzialnością przedsiębiorstw na poziomie lokalnym. Rok 2005 był dla Ligi czasem szczególnym, gdyż mogliśmy podsumować efekty pilotażowych projektów oraz zrewidować własne zaangażowanie. Działanie w LOB pokazuje bowiem, że CSR nie 62 www.odpowiedzialnybiznes . pl stał się tylko modnym pomysłem na projekt, ale okazał się także dużym zobowiązaniem każdego z szefów projektów wobec własnych interesariuszy i siebie samego. Pragnąc być wolnym człowiekiem, muszę być moralny wobec siebie i innych, a Liga pozwala mi spojrzeć na codzienność inaczej i wyciągać wnioski z mojego postępowania – mówi o specyfice wspólnych rozmów i spotkań Adrian Kwiatkowski, lider Ligi i szef „Stratega” z UG. Przemyślenia te zaowocowały Programem Rozwoju Liderów LOB, który skupia obecnie 14 studentów z różnych uczelni w Polsce. Jak określili to „Ligowcy” na jednym ze spotkań – Liga jest jak misja z kosmosu, bo promowanie CSR jest zadaniem nieziemskim. Kasia Zadrożna, szefowa „Synergii” na WSPiZ im. L. Koźmińskiego i jednocześnie zwyciężczyni konkursu „Odpowiedzialne Strategie”, mówi krótko i treściwie: Dzięki Lidze, Ciągle Się Rozwijam. O tym, że warto stale edukować studentów w zakresie odpowiedzialnego biznesu, przekonuje Robert Żmijewski, Kierownik ds. Rozwoju Organizacji Danone, według którego dzisiejsi studenci to jutrzejsi menedżerowie. Jeśli biznes ma stać się ogólnie odpowiedzialniejszy, przyszła kadra musi być przygotowana do zarządzania w sposób odpowiadający temu założeniu. Warto, aby nasze doświadczenia, dotyczące sukcesów, ale także kwestii, z których ciągle nie jesteśmy w pełni usatysfakcjonowani, mogli poznać ci, którzy już za chwilę staną przed takimi samymi wyzwaniami w swoich firmach. » ORGANIZACJE WSPÓŁPRACUJĄCE W LOB: » KN „BOSS” – Akademia Ekonomiczna Wrocław, » KN „CSRtywni” – Uniwersytet Łódzki, » KN „Strateg” – Uniwersytet Gdański, » KN OIKOS – Szkoła Główna Handlowa, » KN „Praktyk” – Uniwersytet Warszawski, » KN Strategii Gospodarczych – Uniwersytet Warszawski, » KN „Synergia” – Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego, » KN Przedsiębiorczości i Innowacyjności „Biz-on”, Politechnika Warszawska, » Studenckie Koło Menedżerów – Uniwersytet w Białymstoku, » AIESEC Komitet Lokalny Poznań – Akademia Ekonomiczna, » AIESEC Komitet Lokalny Katowice – Akademia Ekonomiczna, » AIESEC Komitet Lokalny Wrocław – Akademia Ekonomiczna, » AIESEC Komitet Lokalny Toruń – Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika, » AIESEC Polska, » Akademickie Stowarzyszenie Katolickie „Soli Deo”, » International Association of Students in Agricultural and Related Science (IAAS) – SGGW, » Studenckie Forum Business Centre Club, » Parlament Studentów RP. RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 O FORUM Liga Odpowiedzialnego Biznesu to program edukacyjny skierowany do środowiska akademickiego. Jest to inicjatywa Forum Odpowiedzialnego Biznesu, które zaprosiło do współpracy PricewaterhouseCoopers oraz Danone. Jest to sieć 20 organizacji studenckich i 14 liderów – studentów, ambasadorów odpowiedzialności w lokalnych społecznościach. LOB promuje dobre praktyki i pozytywne osobowości przedsiębiorczości, zarówno tej małej, średniej, jak i dużej czy wręcz globalnej. Liga stała się przestrzenią poznania, współpracy i dialogu różnych grup interesariuszy regionalnych środowisk, dla których wspólnym mianownikiem jest tworzenie pozytywnego klimatu dla odpowiedzialności. Wspólnie ze studentami, opiekunami LOB i lokalnymi przedsiębiorcami LOBbujemy na rzecz wiary w odpowiedzialną przyszłość... Opiekunowie LOB Ligę wspierała Szczegółowych informacji udziela: Sylwia Lewandowska Koordynator Ligi Odpowiedzialnego Biznesu e-mail: [email protected] GLOBAL ROAD SAFETY PARTNERSHIP W FORUM PARTNERSTWO DLA BEZPIECZEŃSTWA DROGOWEGO 20 kwietnia 2005 roku Forum Odpowiedzialnego Biznesu zostało oficjalnym Sekretariatem Global Road Safety Partnership w Polsce. GRSP to globalne partnerstwo łączące sektor rządowy, organizacje pozarządowe oraz biznes. Zostało powołane w 1999 roku z inicjatywy Banku Światowego, przy współpracy z Międzynarodowym Czerwonym Krzyżem, a także z wieloma interesariuszami działającymi na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego. W Polsce GRSP działało od 2000 roku przy Krajowej Radzie Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Uroczystość przekazania Sekretariatu odbyła się w Ministerstwie Infrastruktury w obecności partnerów GRSP w Polsce. Pod koniec 2005 roku, firmy i organizacje współpracujące z GRSP w Polsce postanowiły powołać Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego. Jest to odpowiedź na sytuację na polskich drogach, która należy do najgorszych w Europie. W ciągu ostatnich 15 lat (1990–2004) zdarzyło się w Polsce ponad 820 000 wypadków drogowych, w których zginęło prawie 100 000 osób, a prawie milion zostało rannych. Koszt wypadków drogowych jest szacowany na około 30 miliardów PLN rocznie. Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego jest aktywną, działającą non-profit inicjatywą, której członkami są firmy, przedstawiciele rządu, stowarzyszenia i fundacje. Członkowie Partnerstwa chcą współpracować i przyczyniać się do zmniejszania liczby zabitych i rannych na polskich drogach. Obecnie Partnerstwo zrzesza osiem firm: 3M, ABB, BP, DaimlerChrysler, DaimlerChrysler Fleet Management, Michelin, Renault i Shell. Inicjatywa wspie- rana jest przez takie instytucje i firmy, jak: Forum Odpowiedzialnego Biznesu, VESSEL, PCK, Fundacja Krzysztofa Hołowczyca „Bezpieczny Kierowca”, Światowa Organizacja Zdrowia oraz Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych. Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego objęte jest patronatem honorowym przez GRSP oraz prof. Zbigniewa Religię, Ministra Zdrowia RP. Celem Partnerstwa jest ograniczenie liczby wypadków drogowych i ich ofiar w Polsce poprzez wdrażanie zaplanowanych projektów na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego. Projekty będą spójne z celami wyznaczonymi przez Krajowy Program Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego (GAMBIT 2005). Pierwszym projektem realizowanym przez Partnerstwo jest projekt poświęcony bezpiecznemu użytkowaniu samochodów służbowych, Bezpieczna Flota. Jego celem jest opracowanie przewodnika, a następnie wdrożenie standardów bezpieczeństwa w zarządzaniu samochodami służbowymi. Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego i Bank Światowy patronują temu przedsięwzięciu. Szczegółowych informacji udziela: Joanna Gabrysiak Sekretarz Partnerstwa dla Bezpieczeństwa Drogowego e-mail: [email protected] www.partnerstwodlabezpieczenstwa.pl w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl 63 RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005 INDEKS FIRM I DOBRYCH PRZYKŁADÓW 3M . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 ABB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15, 27, 38 Accenture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Alcatel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 ARTHUR-Edukacja Biznesu . . . . . . . . . . . . . . . 39 Avon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Bank BPH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 BP Polska . . . . . . . . . . . . . . . . 16, 27, 29, 40, 58 BRE Leasing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 British American Tobacco . . . . . . . . . . 29, 30, 41 Cadbury Wedel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Cisco Systems . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Citibank Handlowy . . . . . . . . . . . . 17, 31, 42, 59 Commercial Union . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Danone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17, 18, 31, 58 DaimlerChrysler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Strona BIZNES A MIEJSCE PRACY Rodzaj praktyki ABB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zarządzanie Etyką Biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etyka biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Alcatel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kobiety w przywództwie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Równe szanse i różnorodność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 BP Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nowy Kodeks Postępowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etyka biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Cadbury Wedel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . OD SERCA. Pomagamy Innym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wolontariat pracowniczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Citibank Handlowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wolontariat pracowniczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wolontariat pracowniczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Danone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Elastyczne formy zatrudnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Życie prywatne-zawodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Danone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Danone Way . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zaangażowanie pracowników w zarządzanie firmą . . . . 18 DHL Express. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ekologiczny Obywatel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ochrona środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Grupa Żywiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zasady Etyki Biznesowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etyka biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Johnson & Johnson. . . . . . . . . . . . . . . . Credo Survey . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etyka biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Philip Morris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Datek za datek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wolontariat pracowniczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 PKN Orlen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kompromis zamiast konfrontacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tworzenie/zachowanie miejsc pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Procter & Gamble . . . . . . . . Przewodnik Etyki Biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etyka biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Polkomtel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Plusletter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Komunikacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Polkomtel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wizja Misja Wartości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etyka biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 PricewaterhouseCoopers . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fundacja PricewaterhouseCoopers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wolontariat pracowniczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Provident Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Forum Pracownika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zaangażowanie pracowników w zarządzanie firmą . . . . 25 Schenker Komunikacja Komunikacja wewnętrzna w procesie fuzji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . firm Spedpol i Schenker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Telekomunikacja Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Program Mobilności Zawodowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tworzenie/zachowanie miejsc pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Telekomunikacja Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kodeks Etyki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etyka biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego Bezpieczna Flota . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zdrowie i bezpieczeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 BIZNES A RYNEK Nazwa praktyki PKN Orlen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21, 56 Polkomtel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23, 48 Powszechny Zakład Ubezpieczeń . . . . 49, 50, 56 PricewaterhouseCoopers . . . . . . . . . . 24, 58, 59 Procter & Gamble . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Provident Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25, 48 Renault . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27, 58 Schenker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25, 33 Shell . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Servier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Telekomunikacja Polska . .26, 27, 34, 52, 58, 59 Tesco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35, 57 TORFARM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 VESSEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27, 63 BP Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Program Czysty Biznes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ochrona środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dialog Społeczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dialog z interesariuszami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . British American Tobacco. . . . . . . . . . . British American Tobacco, Philip Morris . . . . . Program Odpowiedzialnej Sprzedaży . . . . . . . . . . . . . . . . Odpowiedzialny marketing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Citibank Handlowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vademecum Dobroczyńcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Danone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Podziel się posiłkiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Marketing zaangażowany . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kompania Piwowarska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Manifest Alkoholowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Komunikacja marketingowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Marketplanet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Podniesienie rangi zakupów w organizacji . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Metro Group . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ekologiczne gospodarowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ochrona środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nestlé. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Handlowa Akademia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Schenker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Raport Społeczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sprawozdawczość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Telekomunikacja Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dialog z organizacjami konsumenckimi . . . . . . . . . . . . . . Dialog z interesariuszami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tesco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Solidny partner polskich dostawców . . . . . . . . . . . . . . . . . Współpraca z dostawcami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BIZNES A SPOŁECZEŃSTWO Nazwa firmy Deloitte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 DHL Express . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Ernst&Young . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Grupa Żywiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 ING Bank Śląski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Instytut Monitorowania Mediów . . . . . . . . . . 43 Johnson & Johnson . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Kompania Piwowarska . . . . . . . . . . . . . . . 32, 58 Marketplanet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 METRO Group . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32, 44 Michelin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27, 56 Microsoft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44, 45 Motorola Polska Electronics . . . . . . . . . . . . . . 46 Nestlé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33, 46 OS3 Multimedia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Philip Morris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21, 30, 47 ABB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przedsiębiorczość i sztuka autoprezentacji . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Accenture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czytelmania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Accenture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Learning@Europe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 ARTHUR-Edukacja Biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . Udział w szkoleniach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Bank BPH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Europa w sztuce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 BP Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Autokreacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Równe szanse i różnorodność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 BRE Leasing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BREL-Bezpieczeństwo, Ratownictwo, Edukacja, Ludzie Zdrowie i bezpieczeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Akademia Augustowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 British American Tobacco . . . . . . . . . . . . Cisco Systems. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e-Słupsk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Budowanie społeczeństwa informacyjnego . . . . . . . . . . . . 41 Citibank Handlowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Moje finanse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 ING Bank Śląski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W towarzystwie Lwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Instytut Monitorowania Mediów . . . . . . . . . . . Praktykuj za granicą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 METRO Group . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Metro Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Microsoft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Forum Edukacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Microsoft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Regeneracja sprzętu komputerowego . . . . . . . . . . . . . . . . Środowisko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Motorola Polska Electronics . . . . . . . . . . . . . . . . Projekt Diversity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Równe szanse i różnorodność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Nestlé. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Forum dyskusyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 OS3 Multimedia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dajemy wędkę, a nie rybę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Budowanie społeczeństwa informacyjnego . . . . . . . . . . . . 47 Philip Morris. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Oczy otwarte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Polkomtel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kompleksowy program TOPR, WOPR, GOPR . . . . . . . . . . Bezpieczeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Provident Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Trampolina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Powszechny Zakład Ubezpieczeń . . . . . . . . . . . Stop wariatom drogowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zdrowie i bezpieczeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Powszechny Zakład Ubezpieczeń . . . . . . . . . . . Bezpieczna szkoła z PZU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zdrowie i bezpieczeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Rozwijanie społecznej aktywności Równe szanse i różnorodność Powszechny Zakład Ubezpieczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . niepełnosprawnych dzieci i młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Servier. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W trosce o Twoje zdrowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zdrowie i bezpieczeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 TORFARM S.A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Apteka bez barier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Równe szanse i różnorodność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Telekomunikacja Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja z Internetem tp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 64 www.odpowiedzialnybiznes . pl 29 29 30 31 31 32 32 32 33 33 34 35 RAPORT ODPOWIEDZIALNY BIZNES W POLSCE Dobre przykłady 2006 DA J PRZYKŁAD INNYM! Dobre praktyki prześlij na adres: [email protected] Szczegóły: www.odpowiedzialnybiznes.pl Copyright by Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Warszawa 2006. Wszelkie prawa zastrzeżone. ISBN 83-920938-2-8 WWW.ODPOWIEDZIALNYBIZNES.PL Dziesiątki ważnych informacji. Od ręki. On-line.