Dobre przykłady. Raport 2005

Transkrypt

Dobre przykłady. Raport 2005
RAPORT
ODPOWIEDZIALNY
BIZNES W POLSCE
Dobre przykłady
Forum Odpowiedzialnego Biznesu
1%
Koordynatorzy wydania:
Marzena Jagielska
Oksana Świerczyńska
Redakcja:
Marzena Jagielska
Bolesław Rok
Współpraca:
Liliana Anam-Skórczewska
Joanna Gabrysiak
Sylwia Lewandowska
Dorota Lisowska
Paweł Łukaszewicz
Monitoring rynku:
Zespół Forum Odpowiedzialnego Biznesu
ODPOWIEDZIALNY
PODATEK
Monitoring mediów:
Joanna Gabrysiak
Marzena Jagielska
– na podstawie
materiałów dostarczonych przez
Źródło materiałów:
Materiały własne firm
Informacje prasowe
Serwisy WWW
Zdjęcia:
Alx Sanchez, Olga Figurska, Andrea Kahle,
Nick Benjaminsz, Vinícius Zimmer, Les Powell,
Pierre-André Vullioud, LotusHead, Matthew
Maaskant, Anka Draganski, Virag Vig
Copyright by Forum Odpowiedzialnego
Biznesu, Warszawa 2006
Wszelkie prawa zastrzeżone.
ISBN 83-920938-2-8
Forum Odpowiedzialnego Biznesu
KTO?
W IMIĘ CZEGO?
CZYJEGO?
NR KONTA:
Organizacja
Pożytku
Publicznego
Bank Handlowy S.A.
07 1030 1582 0000 0008 1025 4009
dopisek: „jeden procent na Forum”
Wydawca:
Forum Odpowiedzialnego Biznesu
ul. Myśliwiecka 10/2
00-459 Warszawa
Tel. +48 [22] 627 18 71
Tel./fax: +48 [22] 627 18 72
e-mail: [email protected]
www.odpowiedzialnybiznes.pl
Opracowanie graficzne:
Olga Figurska
www.lunatikot.pl
Druk:
Drukarnia w Oficynie,
ul. Kredytowa 4,
00-062 Warszawa
e-mail: [email protected]
SPIS TREŚCI
Słowo wstępne
3
........................................................................
Jaki to był rok dla odpowiedzialnego biznesu w Polsce?
Bolesław Rok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
ooo
Nauka kościoła a koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu
Maciej Zięba OP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Strategia Lizbońska – co nowego dla biznesu?
Danuta Hübner, Komisarz ds. Polityki Regionalnej
8
.......................
Wizerunek przedsiębiorców w społeczeństwie
Henryka Bochniarz, Prezydent Polskiej Konfederacji Pracodawców
Prywatnych Lewiatan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Zrównoważony rozwój
Beata Wiszniewska, Regionalne Centrum Ekologiczne na Europę
Środkową i Wschodnią, Dyrektor Regionalny na kraje UE . . . . . . . . . . 11
Co przedstawiciele firm sądzą o odpowiedzialności społecznej
biznesu? Badanie Banku Światowego
Piotr Mazurkiewicz, Bank Światowy, Specjalista ds.
Odpowiedzialności Społecznej Biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
DOBRE PRZYKŁADY
Biznes a miejsce pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Biznes a rynek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Biznes a społeczeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
KALENDARIUM WYDARZEŃ
Forum Odpowiedzialnego Biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kampanie społeczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konferencje, seminaria, spotkania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konkursy, inicjatywy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Raporty, badania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
54
56
57
58
59
FORUM ODPOWIEDZIALNEGO BIZNESU
O Forum Odpowiedzialnego Biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Program Partnerstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Liga Odpowiedzialnego Biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
60
61
62
63
Indeks firm i dobrych przykładów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
1
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
Słowo wstępne
C
Corporate Social Responsibility (CSR), czyli odpowiedzialność społeczna biznesu, stanowi już integralną część polityki gospodarczej Unii Europejskiej. Europejska definicja tej koncepcji jest uwarunkowana nie tylko różnicami kulturowymi i formą
rządów. Na jej kształt duży wpływ miała i ma obecna sytuacja gospodarcza Starego Kontynentu. W obliczu globalnych
zmian rynkowych, zachodzą też wyraźne zmiany w interpretacji pojęcia kapitału, przy jednoczesnej ekspansji liberalizacji
rynkowej. Wysoko rozwinięta technologia minimalizuje nakłady siły fizycznej potrzebnej do produkcji towaru i usług. Kapitał jako
tangible value traci na wartości przy wzroście intangible value. Kapitalizm materialny ustępuje kapitalizmowi intelektualnemu. Unia
Europejska konkuruje z innymi wiodącymi gospodarkami światowymi, opartymi na nowych technologiach. Zgodnie z założeniami
Strategii Lizbońskiej, wzrost konkurencyjności gospodarki europejskiej ma być osiągnięty w oparciu o wiedzę. Stąd także europejska
wersja społecznej odpowiedzialności biznesu przykłada szczególną wagę do szeroko pojętej edukacji jako czynnika wzrostu konkurencyjności.
Niniejsza publikacja jest czwartą edycją rocznego raportu „Odpowiedzialny biznes w Polsce”. Raport ten jest próbą odnalezienia „polskich dróg” odpowiedzialności społecznej biznesu. W jaki sposób koncepcja CSR jest rozumiana w warunkach gospodarki postkomunistycznej? Czy istnieją podobieństwa w podejściu do CSR między państwami dawnego bloku? Jakie wyzwania stoją przed małymi
i średnimi przedsiębiorstwami? Jaki wpływ na polską przedsiębiorczość ma nauka kościoła katolickiego? Czy zarządzanie ochroną
środowiska w Polsce wciąż jawi się jako wiedza niewykorzystana?
Sercem naszej publikacji jest zbiór dobrych przykładów nadesłanych przez firmy, z których wybraliśmy te najciekawsze. Zostały one
przedstawione w ramach trzech głównych obszarów: miejsce pracy, rynek i społeczeństwo. Wyróżnione przez nas praktyki, za które,
ani nie rozdajemy nagród, ani nie przyznajemy dyplomów, prezentujemy Państwu jako dowód, że można czynić dobro, wcale nie
tracąc konkurencyjności. To właśnie odpowiedzialny biznes jest bardziej konkurencyjny. Mamy nadzieję, że nawet jeśli nie wezmą
Państwo z nich przykładu, to przynajmniej bedą mogły posłużyć za punkt wyjścia do rozważań nad nowym wymiarem współpracy
biznesu z różnymi grupami interesariuszy.
Na końcu raportu zamieściliśmy kalendarium najważniejszych wydarzeń zeszłego roku dotyczących społecznej odpowiedzialności
biznesu. Natomiast na marginesach, obok dobrych przykładów, znajdą Państwo najciekawsze - naszym zdaniem - wycinki prasowe,
poświęcone tej tematyce.
Życzymu Państwu dobrej lektury i dorodnych owoców własnej pracy!
Marzena Jagielska
Forum Odpowiedzialnego Biznesu
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
3
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
Jaki to był rok dla
odpowiedzialnego biznesu?
G
ospodarka w Polsce powoli się rozkręca – donosiły
media przez cały ubiegły rok, opisując różne przejawy
ożywienia. Zdecydowanie rozwinął się w tym czasie
rynek kapitałowy, a polskie firmy umiejętnie korzystając z kapitału i wiedzy, coraz odważniej budowały swoją
pozycję w Unii Europejskiej. Wielkich katastrof gospodarczych
na szczęście w Polsce nie było, chociaż niektórzy je zapowiadali,
nie było też takich katastrof na świecie, chociaż ludzkich tragedii
nie zabrakło. Czy jednak firmy w Polsce stały się bardziej odpowiedzialne? Niestety, ubiegły rok do przełomowych pod tym
względem zdecydowanie nie należał. Ale zamiast przełomów,
było dużo dobrej, systematycznej pracy. Chociaż efekty – jak to
zwykle w życiu bywa – można oceniać rozmaicie.
Przede wszystkim, sam termin CSR, czyli społeczna odpowiedzialność biznesu lub po prostu odpowiedzialny biznes, znalazł swoje
stałe miejsce w języku biznesowym. Mógłbym nawet powiedzieć
więcej, termin CSR został przejęty przez biznes. Szczególnie pracownicy działów PR, którzy zawsze są najbardziej wrażliwi i czuli
na wszelkie nowe instrumenty pozwalające wzmacniać budowanie wizerunku firmy, zaczęli posługiwać się tym terminem na co
dzień. Gdy czytam, że „CSR jest nowym narzędziem PR”, bądź
„elementem strategii PR”, to zastanawiam się, czy przypadkiem
kreowanie wizerunku nie zaczęło zastępować rzeczywistej odpowiedzialności biznesu wobec swoich interesariuszy w praktyce. Gdy słyszę, że dana firma rozwija „programy CSR”, to od
razu stawiam pytanie o to, czym różni się ten modny termin
od dawniej używanych: filantropia, dobroczynność, działalność
społeczna, sponsoring. Czasem też mam wrażenie, że niektóre firmy powinny więcej zajmować się finansowaniem rozwoju
swoich pracowników, a mniej – albo dopiero w drugiej kolejności
– finansowym wsparciem zawodów sportowych czy koncertów.
Choć to też przecież ludziom jest potrzebne.
Nie chodzi mi jednak o to, aby krytykować „niewłaściwe” rozumienie CSR, podkreślam tylko trwający obecnie w Polsce wielki
zamęt pojęciowy wokół koncepcji odpowiedzialności w biznesie.
Jest to zdecydowanie pozytywny objaw, bo oznacza, że CSR wyszedł już z salonów i trafił na łamy branżowych pism biznesowych, trafił na posiedzenia zarządów, różnych departamentów
i zespołów projektowych w wielu firmach. To bardzo ważny etap
w przenikaniu idei odpowiedzialności do biznesu. W mojej, prywatnej klasyfikacji to już etap piąty.
4
www.odpowiedzialnybiznes . pl
Pierwszy etap to była obojętność, milczenie i całkowity brak zainteresowania. W drugim etapie CSR budziło niechęć, a czasem
wręcz sprzeciw i agresję ze strony większości liderów biznesu,
czy publicystów ekonomicznych, owładniętych ideą niewidzialnej ręki rynku, rozwiązującej wszystkie problemy. Trzeci etap, to
zainteresowanie, a nawet wręcz moda na werbalne podkreślanie, przy różnych, publicznych okazjach, znaczenia zasad etyki
i odpowiedzialności społecznej, leżących u podstaw działania
każdej, szanującej się firmy. Czwarty etap to rozwój konkretnych,
choć cząstkowych projektów, obejmujących jakiś znaczący obszar
funkcjonowania firmy. Obecny, piąty etap, to próba wiązania CSR
z innymi strategiami realizowanymi w firmie, strategią komunikacyjną, personalną, marketingową, czy np. strategią ładu korporacyjnego. To właśnie etap chaosu i zamętu, bo uzewnętrzniają
się rozmaite animozje pomiędzy poszczególnymi działami w firmach, różnice w kulturze organizacyjnej, czy naturalne różnice
branżowe.
Warto jednak podkreślić, że polska gospodarka przechodzi bardzo przyśpieszony kurs dojrzewania. Na rynkach rozwiniętych
etapy te trwały przez całe dziesięciolecia, a w Polsce – tylko kilka lat. Chociaż pojawiały sie też firmy, które „wychodziły przed
szereg”, z różnych zresztą powodów, i prezentowały dojrzałą
postawę, wyprzedzając rynek. Warto wspomnieć o ABB, które przeprowadzało formalny dialog z interesariuszami w 2000
roku, czy Elektrowni Opole, która wdrożyła standard zarządzania
odpowiedzialnością społeczną SA8000 już w roku 2001. Także
partnerzy Forum Odpowiedzialnego Biznesu to w zdecydowanej
większości firmy, które – w zakresie CSR – wyprzedziły rynek.
Trudno przewidywać przyszłość, ale jeżeli przyjmiemy założenie, że gospodarka w Polsce rozwija się w dużej mierze zgodnie
z tendencjami widocznymi na rynkach rozwiniętych, to po etapie
chaosu powinien rozpocząć się etap profesjonalnych, całościowych zmian systemów zarządzania w zgodzie z zasadami odpowiedzialnego biznesu. Czy tak będzie w Polsce – nie wiem, ale
przypuszczam, że wkrótce CSR może sprofesjonalizować się, tak
jak to miało miejsce w przypadku zarządzania jakością, czy środowiskiem, i stać się uznanym powszechnie obszarem zarządzania, ze swoimi specjalistami na poziomie poszczególnych firm
i grupą ekspertów, prowadzących całościowe programy doradcze i szkoleniowe. I wtedy CSR będzie nowoczesnym wyznacznikiem konkurencyjności firmy.
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
Ale czas opuścić grząski teren prognozowania, bo chociaż jestem aktywnie uczestniczącym obserwatorem procesu rozwoju CSR w Polsce i na świecie, to przecież mogę się mylić, gdyż
etap profesjonalizacji, dojrzewania może wcale tak szybko nie
nastąpić, z powodu różnych, nieprzewidywalnych teraz zawirowań na rynku polskim, czy europejskim. Dojrzewanie polskiego
biznesu to jednak bardzo skomplikowany proces – jak napisał
kiedyś prof. Witold Orłowski. Zamiast więc prognozować, chciałbym wskazać na najbardziej znaczące wydarzenia z zakresu CSR
w ubiegłym roku. Zastrzegam, że to zdecydowanie subiektywna
ocena.
Rewolucja terminologiczna
Zacznę od poziomu globalnego, bo i CSR jest zjawiskiem globalnym. Otóż, w ubiegłym roku termin CSR, w swoim podstawowym znaczeniu, zaczął powoli zanikać. Zamiast tego, zarówno
w kręgach praktyków jak i teoretyków biznesu, znaczenia nabrał termin CR (Corporate Responsibility), czyli odpowiedzialność w biznesie. Bo przecież nie chodzi w tym paradygmacie
zarządzania o jakąś szczególną odpowiedzialność wyłącznie
natury społecznej, ale przede wszystkim – biznesowej, o odpowiedzialność za produkt, odpowiedzialność wobec rynku,
partnerów biznesowych, klientów, pracowników i wielu innych
grup. Ci zaś, którzy nie potrafili rozstać się z tym wciąż modnym
terminem CSR, wrócili do koncepcji prof. Edwarda Freemana
sprzed 20 lat, i rozwinęli termin CSR jako Corporate Stakeholder
Responsibility. Skrót ten sam, ale znaczenie inne, bo teraz chodzi o odpowiedzialność wobec wszystkich grup interesariuszy,
o zarządzanie relacjami, o budowanie odpowiedzialnych relacji
między ludźmi. Przy takim rozumieniu widać wyraźnie, że CSR
to nie budowanie wizerunku, ale strategia zarządzania firmą na
wszystkich jej poziomach, strategia, która wymaga innowacyjnych rozwiązań.
CSR w Komisji Europejskiej
Drugie znaczące wydarzenie dotyczy tego, co działo się z CSR
w Komisji Europejskiej, a właściwie tego, co się nie stało. Przez
cały rok różne środowiska biznesowe i pozarządowe oczekiwały
długo zapowiadanej „Komunikacji” Rady Europejskiej na temat
CSR. Termin ogłoszenia wielokrotnie przekładano, przy różnych
spotkaniach pojawiały się sugestie, że cały obszar CSR ma zostać
ujęty w postaci dyrektyw, i powoli wprowadzany do prawa poszczególnych krajów. Mówiono o presji wywieranej przez związki
zawodowe na poziomie UE i o tym, że dobrowolnie wprowadzane przez różne firmy zasady odpowiedzialności w relacjach z interesariuszami to często tylko „mydlenie oczu”, że sektor biznesu
powinien być bardziej „zachęcany” przez rozmaite instrumenty
prawne do odpowiedzialności za dobrobyt społeczny i realizację
Strategii Lizbońskiej. Na szczęście nic z tego nie wyszło. CSR pozostał obszarem nie obligatoryjnej działalności firm, takiej, gdzie
liczy się innowacyjność i konkurencyjność. W trakcie pisania tego
tekstu dowiedziałem się ze „źródeł dobrze poinformowanych”,
że oczekiwany dokument ukaże się pod koniec marca i przypieczętuje stanowisko Komisji, że CSR nie będzie obszarem żadnych
regulacji unijnych.
Warszawa w centrum ruchu CSR
Wracając na poziom krajowy, chcę zwrócić uwagę przede
wszystkim na to, co wzmocniło naszą pozycję na świecie. Na
jesieni zjechali do nas przedstawiciele Caux Round Table, jednej
z pierwszych inicjatyw odpowiedzialnego biznesu o wymiarze
globalnym, by właśnie w Warszawie dyskutować kierunki rozwoju CSR. A w grudniu, na zaproszenie Centrum Etyki Biznesu i European Academy of Business in Society, ponad dwustu
najlepszych profesjonalistów z różnych obszarów CSR, dosłownie z całego świata, spotkało się tu, by zaprezentować główne
tendencje rozwojowe odpowiedzialnego biznesu w kontekście
konkurencyjności gospodarki europejskiej. W ten sposób Polska
stała się istotnym punktem ma mapie CSR. A obu wydarzeniom
wsparcia udzieliło Forum Odpowiedzialnego Biznesu.
CSR w świecie akademickim
Również w polskim życiu naukowym, CSR staje się powoli istotnym tematem badań i wykładów, także dzięki tym międzynarodowym kontaktom. Studenci podejmujący naukę na różnych
poziomach, od licencjatu po MBA, mogą znaleźć coraz lepiej
przygotowywane programy nauczania etyki i odpowiedzialności biznesu, w coraz większym stopniu oparte na polskich
kazusach i doświadczeniach. Szczególnie mnie cieszy fakt, że
właśnie w ubiegłym roku rozpoczęły się comiesięczne spotkania
grupy kilkunastu osób z całej Polski, które przygotowują swoje
rozprawy doktorskie na temat odpowiedzialności w biznesie.
Osoby te starają się umiejętnie łączyć rozległą wiedzę na temat
CSR z codziennością polskiego biznesu. Pierwszy doktorat na
temat CSR został już obroniony w Akademii Ekonomicznej we
Wrocławiu.
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
5
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
Przejrzystość kampanii społecznych
W środowisku polskiego biznesu nie było – jak już pisałem – żadnych przełomowych wydarzeń, ale raczej mieliśmy do czynienia
z systematycznym dojrzewaniem. Wiele firm konsekwentnie
rozwijało i poszerzało swoje realizowane już projekty, zarówno
wobec pracowników, otoczenia społecznego, jak i nakierowane
na rynek. Warto zwrócić uwagę na coraz lepsze dopasowywanie projektów do strategii obecności firmy na rynku. Firmy coraz
rzadziej wmawiają opinii publicznej, że angażują się w projekty
społeczne wyłącznie z potrzeby czynienia dobra dla innych. Jak
pokazało badanie przeprowadzone na zlecenie Forum Odpowiedzialnego Biznesu i Danone w ubiegłym roku, respondenci
nie wierzą w altruistyczną motywację firm. I dobrze, bo CSR ma
być strategią win-win, a nie działalnością dobroczynną. W pełni
rozumiem, z biznesowego punktu widzenia, że Telekomunikacja
Polska skupia się na edukacji internetowej, dystrybutor farmaceutyczny Torfarm współpracuje z aptekami, a PZU organizuje
kampanie społeczne, by zmniejszyć ilość wypadków na drogach.
Jestem też przekonany, że przyszli pracownicy odpowiedzialnych
firm, a obecnie będący ciągle jeszcze studentami, uczestniczącymi w gorących dyskusjach organizowanych w całej Polsce przez
Ligę Odpowiedzialnego Biznesu, strategiczne partnerstwo będą
rozumieć jeszcze lepiej.
Praca od podstaw
Z innych wydarzeń w świecie biznesu, chciałbym zwrócić uwagę
na wprowadzenie w ubiegłym roku systemu zarządzania społeczną odpowiedzialnością, zgodnego z wymaganiami normy
SA8000, przez Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych.
Wyraźnie widać też znaczącą pracę w zakresie wdrażania programów etycznych, podjętą m.in. przez ABB, BP, PKN Orlen,
Procter&Gamble, Telekomunikację Polską, Polkomtel. Można
powiedzieć, że firmy te poszły drogą zaproponowaną już kilka
lat temu przez Schenker (d. Spedpol). Bo to właśnie w tej firmie
– po raz pierwszy w Polsce – włączono wszystkich pracowników w proces przygotowywania programu etycznego. W ubiegłym roku Schenker znowu zaskoczył pozytywnie i opublikował
swój raport społeczny 2004/2005 „Ekonomia, etyka, ekologia”.
Wprawdzie na rynku polskim pojawiło się jeszcze kilka innych
raportów CSR (np. bardzo profesjonalny Raport CSR 2005 firmy
DHL, czy całkiem dobry raport Polpharmy „Odpowiedzialność
społeczna”), to raport firmy Schenker jest chyba najlepiej dopasowany do polskich realiów CSR, wyznaczając standardy dla
innych firm.
Dziennikarze lubią CSR
Odpowiedzialny biznes, w różnych swoich aspektach, coraz częściej znajduje miejsce w mediach. To cieszy, zważywszy na fakt, że
media dysponują w Polsce ogromnym potencjałem zaufania społecznego, szczególnie w obliczu słabo wykształconych struktur
społeczeństwa obywatelskiego. Różna jest jakość tych publikacji,
ciągle jeszcze mamy do czynienia z sytuacjami, gdy dziennika-
6
www.odpowiedzialnybiznes . pl
rze piszą w sposób nierzetelny i przesadnie krytyczny o biznesie
w ogóle, i konkretnych firmach w szczególności, nie uświadamiając sobie negatywnych konsekwencji społecznych. Bo Polacy – jak
wskazują na to różne badania – często nie dostrzegają żadnych
korzyści płynących z działalności prywatnych firm i mają ciągle
ambiwalentny stosunek do przedsiębiorczości w ogóle. To, w jaki
sposób można wspierać dobre praktyki w przedsiębiorstwach,
a zmuszać do poprawy tych, którzy nie przestrzegają nawet
podstawowych zasad odpowiedzialności, jest ciągle aktualnym
pytaniem skierowanym do dziennikarzy i wydawców. Ale też
nie pojawiła się jeszcze w Polsce potrzeba debaty na temat roli
biznesu w nowoczesnym społeczeństwie – choć warto dodać,
że w ubiegłym roku taka debata miała miejsce w wielu krajach
UE, zapoczątkowana m.in. przez serię kontrowersyjnych artykułów na łamach The Economist. Ducha tej debaty dobrze oddaje tekst prof. Janiny Filek „Jeśli biznesem biznesu jest biznes”,
umieszczony na łamach „Ucha Igielnego”, dodatku do Tygodnika
Powszechnego, ukazującego się pod patronatem Forum Odpowiedzialnego Biznesu.
Przebudzenie konsumentów
W otoczeniu biznesu coraz więcej też słychać o budzącej się
świadomości konsumentów na rynku polskim. Do tej pory był
to zdecydowanie najsłabszy punkt w rozwoju odpowiedzialnego biznesu, a wiele firm podkreślało, że CSR ich nie interesuje
dopóty, dopóki konsumenci nie zaczną tego doceniać. I oto
w ubiegłym roku ukazały się wyniki pierwszego badania na
temat jakości raportów CSR w Polsce, przeprowadzonego przez
Stowarzyszenie Konsumentów Polskich. Możemy tam przeczytać, że „konsumencki aspekt CSR jest w raportach poruszany
rzadko i w niewielkim zakresie”. O rosnących jak na drożdżach
programach edukacyjnych dla konsumentów mówili zaś na konferencji, zorganizowanej przez Centrum Etyki Biznesu, rzecznicy
konsumentów z całej Polski. Mieliśmy też do czynienia z mniej lub
bardziej nagłośnionymi bojkotami konsumenckimi konkretnych
produktów lub firm. Nie chcę oceniać, czy były one prowadzone
w słusznej sprawie, czy nie – bo tutaj akurat nie jest to ważne.
Chodzi o upowszechnienie podstawowego instrumentu wywierania wpływu na firmę, który do tej pory właściwie w ogóle nie
istniał w naszej przestrzeni publicznej. Oznacza to, że konsumenci przypominają o sobie, o rosnących oczekiwaniach wobec firm,
również takich oczekiwaniach, które dotyczą tego, co dzieje się
w firmie, zanim produkt trafi na półkę sklepową.
Rok 2005 nie był zatem okresem przełomowym, ale to, co się wydarzyło, z pewnością spowoduje istotne skutki, widoczne w latach następnych. Mam nadzieję, że profesjonalizacja CSR nastąpi
w miarę szybko, z korzyścią dla polskiej gospodarki i wszystkich
jej interesariuszy.
Bolesław Rok
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
Nauka kościoła a koncepcja
społecznej odpowiedzialności
biznesu
Z Maciejem Ziębą OP rozmawia Paweł Łukaszewicz z Forum Odpowiedzialnego Biznesu
Paweł Łukaszewicz: Jaki jest model państwa i gospodarki w nauce Kościoła? Czy bliższy jest mu liberalizm wolnorynkowy, czy
może raczej model państwa socjalnego, opiekuńczego?
O. Maciej Zięba: Zarówno gospodarka przedsiębiorczości, a więc
coś więcej niż wolnorynkowa gospodarka, jak i demokracja współcześnie rozumiana, są produktami kultury chrześcijańskiej. Liczy się
tu indywiduum, osoba, która ma swoją godność, rozumność, wolność i wchodzi w relacje z innymi, gdyż jest bytem społecznym.
Takie rozumienie osoby sprzyja żywotnej demokracji i rozwijaniu
gospodarki wolnorynkowej. Ta jednak nie polega tylko na wolnej
wymianie, ale na zaprzężeniu ludzkiej kreatywności i ludzkiej zdolności do współpracy. W swoim nauczaniu społecznym, zwłaszcza
w Centesimus Annus, Jan Paweł II pokazuje, że przedsiębiorczość
i wolnorynkowa ekonomia są miejscami twórczymi, w których
chrześcijanin może budować różnego rodzaju dobra. Nie jest to
oczywiście bezwarunkowe. Można wolny rynek zrobić miejscem
bezosobowej dehumanizacji, walki bezlitosnych sił, gdzie zwycięzcami są najbardziej brutalni, a wszyscy inni są wykorzystywani
przez nich. Może się to udawać przez jakiś czas, ale nie na długo.
PŁ: Jakie więc cechy powinny wyróżniać dobrego chrześcijanina
i zarazem przedsiębiorcę?
MZ: Przede wszystkim powinien on postępować etycznie, to znaczy być kompetentnym i uczciwym. Wolny rynek opierać się musi
na założeniu, że ludzie starają się być uczciwi. Oczywiście zawsze
zdarzy się ktoś nieuczciwy, ale jeśli powoduje to tylko zaburzenie
systemu, to pół biedy. Natomiast gdyby było to włączone w system, wolna gospodarka nie mogłaby funkcjonować. Przedsiębiorca, o którym mówimy, po pierwsze, stara się więc w sposób
kompetentny i uczciwy odnieść sukces w grze wolnorynkowej.
Po drugie, nie jest niewolnikiem tej gry. Docenia jej wartość dla
ludzkiego życia, ale nie jest nią owładnięty. Dostrzega jeszcze
inne wymiary – rodzinny, przyjaźni, odpoczynku i relacji z Panem
Bogiem. Dopiero te połączone wymiary dają człowieczeństwo.
Po trzecie zaś, nasz przedsiębiorca wie, że są na wolnym rynku
ludzie, którzy z różnych powodów sobie nie radzą i że są obszary
nie wolnorynkowe, jak np. muzea, które przecież nie mogą być
podmiotami konkurencji. Dlatego stara się wspierać, proporcjonalnie do swoich możliwości, tych ludzi i te dziedziny.
PŁ: Ale jak się to przekłada na rzeczywistość polskiej gospodarki? Wg badania CBOS z sierpnia ubiegłego roku, 95% Polaków
deklaruje wyznanie rzymskokatolickie. Czy sądzi ojciec, że polski
przedsiębiorca, jako przedstawiciel tej ogromnej większości, jest
taką właśnie osobą?
MZ: Nie można zrobić takiego prostego przełożenia. Dwadzieścia
lat temu też 95% społeczeństwa deklarowało wiarę katolicką, ale
gospodarka była tak idiotyczna, że nie obejmowano jej refleksją
etyczną. Teraz dopiero się uczymy, że zasady etyczne obowiązują także w sferze ekonomii i tu zauważyć już można pozytywne
zmiany. Piętnaście lat temu kopiowanie programów i CD było
czymś absolutnie naturalnym, a dzisiaj każdy jest świadomy, że
jest to forma kradzieży i to jest ważna zmiana w mentalności.
Spotykam wielu biznesmenów, ludzi średniej generacji i młodszych, którzy widzą to, o czym mówiliśmy – że mogą postępować
etycznie, a nie koniecznie iść na skróty, że życie jest jedno i warto widzieć całe jego bogactwo, a nie tylko perspektywę kariery
zawodowej, oraz że powinni wspierać innych. I takich ludzi jest
coraz więcej, z czego się ogromnie cieszę.
PŁ: A czy nie sądzi ojciec, że wiele możliwości czynienia dobra
uniemożliwia złe prawodawstwo? Weźmy chociaż przykład piekarza z Legnicy, który niesprzedane pieczywo rozdawał biednym,
czym naraził się fiskusowi.
MZ: Bez wątpienia. Ta sprawa, jak również innych piekarzy, którzy
postępują etycznie i zamiast wyrzucić chleb na śmietnik, rozdają
je biednym, jest skandalem. Żyjemy w końcu w kraju, w którym
kruszynę chleba podnoszą z ziemi przez uszanowanie. Tak, na
tym przykładzie widać, że czasami prawodawstwo jest idiotyczne. Polska jest jednak krajem wolnym i prawo można zmieniać
metodami demokratycznymi. Musimy walczyć z tego rodzaju absurdami i starać się ograniczać ingerencję państwa w ekonomię.
Bo im większy wpływ państwa na ekonomię, im te styki są szersze
i głębsze, tym bardziej powiększane są obszary korupcji. Nie chodzi oczywiście o ścisłą separację i całkowite oddzielenie tych sfer,
bo to jest niemożliwe, ale ograniczenie, zwłaszcza takich miejsc,
gdzie są koncesje, pozwolenia, kontrole itd. Kontrolami, absolutnie legalnymi, można zabić każdą firmę.
PŁ: Chciałbym na koniec zapytać ojca o ideę odpowiedzialności
przedsiębiorstw. Czy, zdaniem ojca, ta stosunkowo młoda idea
wpisuje się w wielowiekową tradycję nauki społecznej Kościoła?
MZ: Bardzo dobrze się wpisuje. Pokazuje, że przedsiębiorca nie
żyje w próżni, że żyje w środowisku ekologicznym i, to określenie Jana Pawła II, ekologii ludzkiej – wpływamy na ludzi, z którymi pracujemy, współpracujemy, wśród których żyjemy. Odpowiedzialny biznes to nazywanie innymi słowy tego samego kierunku.
Widzę w nim szansę na twórczy dialog świata ekonomii i przedsiębiorczości z Kościołem. Gdy dwadzieścia lat temu zaczynałem
studiować, podstawowe zasady nauczania społecznego Kościoła,
jak dobro wspólne, solidarność, pomocniczość, uważano za anachroniczne, kościelne prawidła. Teraz te wszystkie zasady przeżywają swój renesans właśnie w idei społecznej odpowiedzialności.
Stopniowo dochodzi także do świadomości biznesu, że nie jest
on grą, która jedynie pożera słabszych, ale że świat ma wiele innych wymiarów, w których biznes także jest graczem. I z tego
powinniśmy się cieszyć.
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
7
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
Strategia Lizbońska – co nowego
dla biznesu?
B
lisko sześć lat temu, na szczycie Rady Europejskiej
w Lizbonie, państwa członkowskie przyjęły plan działań,
który miał odwrócić proces pogarszania się konkurencyjnej pozycji Unii Europejskiej. U podstaw tej decyzji leżało
przyspieszenie rozwoju gospodarczego Stanów Zjednoczonych
i niezdolność Unii Europejskiej do pójścia tą samą drogą.
Elementami sukcesu gospodarki USA w drugiej połowie lat 90.
były spadek bezrobocia – do poziomu około 4%, najniższego od
lat 60. – i szybki wzrost oparty na dwóch nowych czynnikach:
ICT i innowacje technologiczne. To dlatego kluczowymi celami
Strategii Lizbońskiej stała się budowa gospodarki opartej na
wiedzy, co miało prowadzić do wzrostu produktywności, oraz
zwiększenie poziomu zatrudnienia, jako sposobu na utrzymanie
(i finansowanie) europejskiego modelu społecznego. Oczywiście, miała temu towarzyszyć odpowiednia polityka makroekonomiczna oraz dalsze postępy integracji w ramach Jednolitego
Rynku.
Z punktu widzenia firm również nie był to czas stracony – podjęto
wiele działań służących poprawie sytuacji MSP i wspieraniu przedsiębiorczości; na agendzie Unii stanęły takie problemy, jak ocena
skutków regulacji czy lepsze prawo dla przedsiębiorców. Wzrosło
również znaczenie przedsiębiorców w dialogu społecznym.
Jednocześnie pojawiły się nowe elementy – przede wszystkim
wzrost konkurencji ze strony takich państw, jak Chiny, Indie
i Brazylia. W maju 2004 roku miało również miejsce rozszerzenie, które z jednej strony, poprawiło pozycję konkurencyjną Unii
w gospodarce światowej, a z drugiej, poprzez wzrost konkurencji wewnątrz UE, przyspieszyło tempo przemian strukturalnych
w „starych” państwach Unii Europejskiej.
Ten niejednoznaczny obraz był punktem wyjścia dla nowej Komisji Europejskiej, która jako podstawowy cel postawiła sobie rewitalizację Strategii Lizbońskiej. Pierwszym krokiem Komisji było
przeprowadzenie jasnego podziału zadań między Unią Europejską a państwami członkowskimi, tak by działania wspólnotowe
i narodowe wzajemnie się uzupełniały.
Bilans pięciu lat wdrażania Strategii Lizbońskiej jest, jak wiemy,
nie najlepszy. Przyczyna tego jest dwojaka. Po pierwsze, słuszna
diagnoza została przełożona na nadmierną liczbę „politycznie
poprawnych” celów, których jednoczesna realizacja – choćby ze
względu na ograniczone możliwości budżetów krajowych – była
niemożliwa. Po drugie, wymagały one przede wszystkim działań
na szczeblu narodowym. Działania te były przy tym często niepopularne, ponieważ wiązały się z reformą rynków pracy czy koniecznością gruntownej reorientacji wydatków publicznych.
Na szczeblu narodowym podstawowym elementem nowego podejścia są narodowe programy reform, które definiują najważniejsze cele związane ze Strategią Lizbońską oraz sposoby ich
realizacji. Określają one te priorytety – na poziomie makro i mikro oraz w odniesieniu do rynku pracy – których realizacja jest
niezbędna dla zwiększenia konkurencyjności gospodarek państw
członkowskich.
Unia zdecydowała się więc na wdrażanie Strategii metodą otwartej koordynacji, opierającą się na publikowanych przez Komisję
porównaniach, wskaźnikach i rankingach, w nadziei, że pod ich
wpływem państwa członkowskie zdecydują się na podjęcie konkretnych działań. Tak się jednak nie stało. Peer pressure – czyli,
w swobodnym tłumaczeniu, nacisk grupy rówieśniczej – nie wystarczył, by politycy zaryzykowali przeprowadzenie niepopularnych reform.
Na poziomie wspólnotowym Komisja zredukowała liczbę celów
Strategii oraz podjęła działania dla pełnego wykorzystania synergii między politykami, które do tej pory funkcjonowały w dużym stopniu niezależnie od siebie. Chodzi tu przede wszystkim
o ogólne wytyczne polityki gospodarczej oraz Europejską Strategię Zatrudnienia. Również pozostałe polityki – takie jak polityka
podatkowa czy ochrona środowiska – zostały ściślej powiązane
ze wzrostem gospodarczym i zatrudnieniem.
Myślę jednak, że nie mają racji ci, którzy twierdzą, że Strategia
Lizbońska okazała się porażką. Nastąpiło przecież dalsze zaawansowanie integracji w ramach Jednolitego Rynku – szczególnie
w odniesieniu do usług finansowych, transportu i energii – innowacyjność znalazła się w centrum polityki gospodarczej Unii
i polityk narodowych; kilka państw członkowskich już teraz osiągnęło cele wyznaczone na rok 2010 w odniesieniu do poziomu
zatrudnienia czy nakładów na naukę i badania.
Ale zmiany na tym się nie kończą. W końcu stycznia br. Komisja
przyjęła tzw. Annual Progress Report, który będzie jej wkładem
do wiosennego szczytu Rady Europejskiej, poświęconego Strategii Lizbońskiej. Znalazła się w nim ocena narodowych programów reform, a także propozycje konkretnych działań na szczeblu narodowym i wspólnotowym. Co ważne, począwszy od 2007
roku, elementem Raportu będą także rekomendacje Komisji dla
polityki gospodarczej państw członkowskich.
8
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
Co nowego Komisja proponuje unijnym przedsiębiorcom? Na
przykład, poprawę warunków działania przedsiębiorstw poprzez
lepszą legislację i pełniejszą ocenę skutków regulacji dla biznesu. Do końca 2007 roku państwa członkowskie mają wdrożyć
metodologię pozwalającą na ocenę kosztów administracyjnych
związanych z wdrożeniem krajowego prawa. Do tego samego,
w odniesieniu do ustawodawstwa wspólnotowego, zobowiązała
się Komisja. Inne działania obejmują zobowiązanie państw członkowskich do stworzenia, także do końca 2007 roku, „jednego
okienka”, w którym będzie możliwe załatwienie wszystkich formalności niezbędnych dla założenia firmy.
Raport jest też podsumowaniem głębokiej reformy polityki spójności, która doprowadziła do stworzenia z niej najważniejszego instrumentu finansowego Unii na rzecz realizacji Strategii
Lizbońskiej. Państwa członkowskie powinny programować wykorzystanie funduszy strukturalnych w latach 2007-2013 w ścisłym związku z celami zawartymi w narodowych programach
reform. Nowa polityka regionalna ma ułatwiać proces usuwania
strukturalnych barier wzrostu, szczególnie w regionach zapóźnionych w rozwoju, i służyć budowaniu innowacyjności i konkurencyjności.
Dzięki jakim zmianom będzie to możliwe? Po pierwsze, uprościliśmy procedury unijne i przekazaliśmy więcej uprawnień
szczeblom narodowym i regionalnym. Jednocześnie, fundusze
strukturalne i Fundusz Spójności zostaną skoncentrowane na
celach najważniejszych z punktu widzenia konkurencyjności.
Rada Europejska na grudniowym szczycie podjęła pomysł Komisji proponujący przeznaczenie średnio 60% środków, które trafią
do najmniej rozwiniętych regionów unijnych, na rzecz realizacji
Strategii Lizbońskiej. Zobowiązanie to dotyczy tylko „starych”
krajów członkowskich, ale myślę, że Polska i nowe kraje członkowskie powinny je także podjąć, we własnym, dobrze rozumianym interesie.
Po drugie, po raz pierwszy podstawą programowania dla polityki
regionalnej są priorytety strategiczne1. Wzmacniają one synergię
między polityką regionalną a Strategią Lizbońską. Są także uzupełnieniem priorytetów rozwojowych na szczeblach narodowym,
regionalnym i lokalnym. Pozwoli to – po raz pierwszy w historii
polityki regionalnej – na zintegrowane podejście, w ramach którego Unia, państwa członkowskie i regiony będą razem działały
na rzecz wzrostu, zatrudnienia i konkurencyjności.
W jaki sposób nowa polityka regionalna wpłynie na sytuację
polskich przedsiębiorstw? Polityka regionalna oferuje środki na
poprawę stanu infrastruktury, tak by uczynić przepływ ludzi,
towarów, a także danych bardziej bezpiecznymi i aby zapewnić
dystrybucję i dostawy energii w długim okresie. Z Funduszu Spójności i funduszy strukturalnych można finansować cały szereg
przedsięwzięć infrastrukturalnych, począwszy od dróg, poprzez
autostrady, linie kolejowe, porty morskie, lotniska, a skończywszy
na infrastrukturze telekomunikacyjnej. To samo dotyczy miejskich
systemów grzewczych, rozwoju odnawialnej energii i infrastruktury ochrony środowiska. Wszystkie te przedsięwzięcia poprawiają jakość otoczenia działalności gospodarczej.
Polityka regionalna to także środki na edukację i szkolenia pracowników. Polska dysponuje sporymi zasobami dobrze wykształconej siły roboczej, ale dla pełnego zaspokojenia potrzeb
przedsiębiorstw konieczne jest ciągłe podnoszenie kwalifikacji
pracowników. Elementem poprawy otoczenia biznesowego będą
także środki, które zostaną przeznaczone na poprawę działania
administracji publicznej, zarówno poprzez szkolenia, jak i inwestycje, między innymi w sferze e-government.
Co ważne, nowa polityka regionalna kładzie nacisk i oferuje środki na inwestycje w wiedzę i innowacje. Musimy być lepsi, ponieważ nie możemy być tańsi. W chwili obecnej jedną z przewag
Polski są relatywnie niskie płace. Ale Polska musi być atrakcyjnym
miejscem do podejmowania inwestycji nawet wtedy, gdy płace
wzrosną. Dlatego ta dziedzina polityki regionalnej powinna być
dla Polski szczególnie istotna, zwłaszcza, że nasz kraj plasuje się
od lat na końcu rankingów innowacyjności.
Zgodnie z ustaleniami ostatniego Szczytu Unii Europejskiej, Polska
otrzyma w latach 2007-2013 blisko 60 miliardów euro w ramach
polityki regionalnej. W relacji do PKB są to środki inwestycyjne,
które przewyższają transfery w szczytowych latach wdrażania
Planu Marshalla. Ale przede wszystkim to ogromna szansa wprowadzenia gospodarki polskiej na ścieżkę długookresowego, szybkiego wzrostu gospodarczego i skrócenia czasu niezbędnego dla
procesu realnej konwergencji w Unii Europejskiej.
Danuta Hübner
Komisarz ds. Polityki Regionalnej
1
Strategiczne Wytyczne dla Polityki Spójności, 2007-2013.
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
9
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
Wizerunek przedsiębiorców
w społeczeństwie
P
o 16 latach transformacji ustrojowej wizerunek prywatnych przedsiębiorców jest bardzo sprzeczny i raczej
negatywny. Z badań przeprowadzonych przez Instytut
Spraw Publicznych w 2004 r. wynika, że z jednej strony przedsiębiorca postrzegany jest jako człowiek wykształcony, zamożny, oszczędny, troszczący się o swoją firmę i wzór
dla innych, z drugiej strony wiele do życzenia pozostawia
jego postawa etyczna – uczciwość, praworządność, stosunek
do ludzi czy traktowanie pracowników. Polacy są przekonani,
że w firmach nie przestrzega się kodeksu pracy, zatrudnia się
ludzi na czarno i w wielu przypadkach nie płaci im się wynagrodzeń. Na dodatek funkcjonuje nadal przekonanie społeczne, że
przedsiębiorcy uchylają się od płacenia podatków i nie zapewniają odpowiedniej ilości miejsc pracy. Taki jest ogólny mit.
Oczywiście sytuacja wygląda lepiej, gdy zapytamy pojedyncze
osoby, jak to w rzeczywistości wygląda w ich firmach. I wtedy
okazuje się, że nie jest tak źle.
Przyczyn negatywnego wizerunku przedsiębiorców należy szukać przede wszystkim w sytuacji gospodarczej. Jedną z najważniejszych jest presja na zatrudnianie i przekonanie, że to przedsiębiorcy są odpowiedzialni za tworzenie miejsc pracy. Dlatego
rosnące bezrobocie wpływa bardzo negatywnie na wizerunek
przedsiębiorców. Społeczeństwo ma duże oczekiwania wobec
biznesu. W opinii ankietowanych przez ISP zadaniem przedsiębiorców jest inicjowanie rozwoju gospodarczego, kreowanie
wzrostu gospodarczego, działanie dla dobra społeczeństwa oraz
aktywne współtworzenie społeczeństwa obywatelskiego. Nie
zauważane jest wiele innych efektów działalności gospodarczej.
Na dodatek niechęć środowisk gospodarczych do prowadzenia
rzeczywistego dialogu społecznego, upowszechniania dobrych
wzorców kultury korporacyjnej, do godzenia dobrych wyników
finansowych z odpowiedzialnym uprawianiem działalności gospodarczej pogłębia ten negatywny wizerunek przedsiębiorców.
Wśród pozytywnych cech przedsiębiorców społeczeństwo dostrzega przede wszystkim to, że daje pracę (45 proc.), jest
oszczędny, rozsądnie wydaje pieniądze (63 proc.) oraz jest dobrze
wykształcony (53 proc.). Korzystnie postrzegane są także inwestycje w firmę i nie liczenie na szybki zysk (45 proc.). Lista wydłuża
się niestety, gdy Polacy mają wskazać cechy negatywne. W opinii
ankietowanych przedsiębiorca to osoba, która żyje z pracy innych
(71 proc.), troszczy się tylko o siebie, nie szanuje pracowników,
10
www.odpowiedzialnybiznes . pl
nie płaci składek na ZUS, opóźnia wypłatę wynagrodzeń, nie płaci za nadgodziny (ok. 70 proc). Negatywnie oceniane jest także
wywyższanie się przedsiębiorców – uważa się za kogoś lepszego
(58 proc.), nie pracuje więcej niż inni (53 proc.), chełpi się swoimi
pieniędzmi (44 proc.). I to co jest dla nas najbardziej bolesne, że
społeczeństwo ma przeświadczenie, że przedsiębiorca raczej nie
przestrzega prawa (48 proc.) i jest nieuczciwy (41 proc.). Niestety
na dodatek media utwierdzają ludzi w takim przekonaniu, pokazując najczęściej patologie, a nie pozytywne przykłady.
O tym, że wpływ wizerunku na działalność firmy jest ogromna
nie musimy nikogo przekonywać. Jak również o tym, że trudno
prowadzić działalność, gdy społeczny odbiór tego co robimy jest
taki negatywny. Do rozwoju biznesu niezbędna jest społeczna akceptacja – pracowników, klientów, kontrahentów. Coraz częściej
decyzji klienta o wyborze firmy - producenta sprzyja jej zaangażowanie w działalność społeczną (68 proc.), troska o środowisko
naturalne oraz promowanie kultury i sportu (49 proc.).
Dlatego poprawa wizerunku biznesu staje się priorytetem i warunkiem niezbędnym do dalszego funkcjonowania. Jednym z elementów poprawy wizerunku może być zaangażowanie społeczne
przedsiębiorstw oraz wprowadzanie zasad etyki do działalności
firmy. Polskim przedsiębiorstwom daleko jeszcze do standardów
etycznych firm funkcjonujących zagranicą – w większości z nich
brak jest jakichkolwiek elementów infrastruktury etycznej, a działania w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu są raczej
wynikiem przypadku, a nie świadomej polityki przedsiębiorstwa.
Przeciwdziałanie obecnej sytuacji wymaga opracowania strategii
społecznej odpowiedzialności związanej z działalnością gospodarczą powiązanej z budową takiej właśnie infrastruktury etycznej. Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan
podjęła inicjatywę opracowania Kanonu Etycznego Przedsiębiorców członków PKPP Lewiatan. PKPP Lewiatan promuje także idee
społecznej odpowiedzialności biznesu, czego wyrazem jest jego
udział w projekcie dofinansowywanym przez Europejski Fundusz
Społeczny: Nowe przewagi konkurencyjne – odpowiedzialne
przedsiębiorstwo na rynku europejskim.
Henryka Bochniarz
Prezydent Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych
Lewiatan
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
Zrównoważony rozwój
R
ozwój społeczny i gospodarczy kraju powinien się odbywać z poszanowaniem środowiska naturalnego, zgodnie z koncepcją trwałego i zrównoważonego rozwoju.
Definicja tej koncepcji została pierwszy raz podana w roku
1983 przez Światową Komisję Środowiska i Rozwoju, której przewodniczyła Premier Norwegii Harlem Gro Brundtland i brzmi następująco: „trwały i zrównoważony rozwój to prawo do zaspokajania
aspiracji zawodowych obecnej generacji, bez ograniczania praw
przyszłych pokoleń do zaspokajania ich potrzeb rozwojowych”.
Koncepcja trwałego i zrównoważonego rozwoju ma swoje odzwierciedlenie w traktatach i strategiach Unii Europejskiej obowiązujących również Polskę jako kraj członkowski, jest także ujęta
w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w której w art. 5 stwierdza się, że: „Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”. Koncepcja ta
stanowi również podstawę przy formułowaniu strategii rozwoju
kraju, polityki ochrony środowiska, jak również praw i regulacji
dotyczących funkcjonowania gospodarki jako całości, jak również jako poszczególnych jednostek.
Należy sobie zdawać sprawę, że funkcjonowanie nowoczesnej
gospodarki i społeczeństwa konsumpcyjnego w sposób nieunikniony wiąże sie z występowaniem znaczących oddziaływań na
wszystkie elementy środowiska naturalnego. Trzeba jednak dążyć do tego, aby realizując usprawiedliwione aspiracje i potrzeby
społeczne, tak minimalizować skutki tych oddziaływań, aby same
w sobie nie stały się one nieprzekraczalną barierą dla dalszego
podnoszenia jakości życia obecnego i kolejnych pokoleń.
W praktyce realizacja koncepcji trwałego i zrównoważonego
rozwoju oznacza, że należy przy prowadzeniu działalności gospodarczej racjonalnie korzystać z zasobów środowiska oraz
zapobiegać powstawaniu zanieczyszczeń w środowisku, lub
przynajmniej ograniczać te zanieczyszczenia. Do realizacji tego
celu służą standardy działania jednostek gospodarczych wprowadzane przez system przepisów i instrumentów prawnych, organizacyjnych i ekonomicznych.
W poprzednich dekadach, realizacja wymagań ochrony środowiska koncentrowała się w znaczącej części na rozwiązaniach
„końca rury”, czyli ograniczaniu zanieczyszczeń odprowadzanych z zakładów przemysłowych poprzez budowę specjalnych
urządzeń, takich jak oczyszczalnie ścieków, filtry przechwytujące zanieczyszczenia odprowadzane do atmosfery czy osłony
lub ekrany ograniczające hałas. Takie rozwiązania, jakkolwiek
pozytywne, są bardzo kosztowne i zazwyczaj nie rozwiązują
problemów, a jedynie je minimalizują, nierzadko powodując powstawanie problemów kolejnych, związanych z postępowaniem
z odpadami z urządzeń oczyszczających.
Presja ekonomiczna końca XXw. oraz coraz ostrzejsze wymagania ochrony środowiska spowodowały potrzebę poszukiwania
rozwiązań systemowych, pozwalajacych na zracjonalizowanie
kosztów ochrony środowiska, w szczególności poprzez wdrażanie technik umożliwiających zapobieganie presji na środowisko
„u źródła” oraz poprawę efektywności wykorzystania energii, surowców i materiałów oraz zapobieganie powstawaniu odpadów.
Działania w tym kierunku są podejmowane i promowane przez
administrację rządową odpowiedzialną za całościowe funkcjonowanie państwa, tym niemniej, aby cele zostały osiągnięte, konieczna jest współpraca zarówno z jednostkami gospodarczymi,
jak i ogółem społeczeństwa, będącym głównym użytkownikiem
środowiska. Coraz większego znaczenia nabierają inicjatywy
podejmowane przez przedsiębiorstwa przemysłowe, organizacje pozarządowe, stowarzyszenia takie jak Polski Ruch Czystszej
Produkcji czy program Odpowiedzialność i Troska nadzorowany
w Polsce przez Izbę Przemysłu Chemicznego. Coraz powszechniejsze jest wdrażanie systemów zarządzania środowiskowego
w systemie ISO 14000 lub w systemie EMAS, ułatwiających poszukiwanie i stosowanie rozwiązań systemowych.
Rola przemysłu jest nie do przecenienia nie tylko w zakresie wdrażania nowych technologii i systemów zarządzania, ale również we
wspieraniu administracji w promowaniu zmian zachowań konsumenckich społeczeństwa, które jest zarówno bezpośrednim użytkownikiem środowiska w codziennym życiu, jak i oddziałuje na
użytkowanie środowiska w sposób pośredni, wpływając, poprzez
kreowanie zapotrzebowanie na wyroby i usługi, na nieobojętną
dla środowiska aktywność podmiotów gospodarczych. Należy
pokreślić, że zmiany w zachowaniach konsumenckich w kierunku kształtowania popytu na produkty i usługi przyjazne dla środowiska, są niezwykle skutecznym narzędziem, mającym często
silniejsze oddziaływanie niż stosowanie instrumentów prawnych
i ekonomicznych, a zatem działania promocyjne są niezwykle
ważne.
Konkludując, w celu zapewnienia dobrobytu i wysokiej jakości
życia dla siebie i kolejnych pokoleń, konieczne jest połączenie
wysiłków organów rządowych, podmiotów gospodarczych i nas
wszystkich jako jednostek tworzących społeczeństwo. Bardzo
pozytywnym zjawiskiem jest zwiększająca się stale świadomość
tego faktu wśród najważniejszych grup społecznych i konkretne
działania podejmowane przez te grupy.
Beata Wiszniewska
Dyrektor Regionalny na kraje Unii Europejskiej
Regionalne Centrum Ekologiczne na Europę Środkową
i Wschodnią
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
11
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
Co przedstawiciele firm sądzą
o odpowiedzialności społecznej
biznesu?
Badanie Banku Światowego
B
adanie po raz pierwszy porównuje postawy i praktyki
odpowiedzialnego biznesu w regionie Europy Środkowej
na podstawie opinii menedżerów z trzech krajów: Polski,
Węgier i Słowacji. Raport z badań został ogłoszony przez
Forum Odpowiedzialnego Biznesu w listopadzie 2005 roku.
Polscy menedżerowie, znacznie częściej niż w innych krajach
(80%), postrzegają społeczną odpowiedzialność biznesu jako
etyczne działanie. Znacznie rzadziej zaś (mniej niż 1/5 polskich
respondentów) wskazują na rozumienie odpowiedzialnego biznesu jako odpowiadanie na potrzeby interesariuszy. Ta ostatnia
definicja była znacznie częściej wskazywana przez badanych menedżerów na Słowacji i Węgrzech.
Wykres 2 Rozumienie koncepcji odpowiedzialności społecznej
firm – główni interesariusze
Akcjonariusze
Klienci
Pracownicy
Społeczność lokalna
Rząd
Organizacje
pozarządowe
Wykres 1 Rozumienie odpowiedzialności społecznej
przedsiębiorstw
Etyczne działanie
Przejrzystość działań
Działania zgodne
z przepisami
Partnerstwo
z interesariuszami
Ochrona środowiska
Odpowiadanie na
potrzeby interesariuszy
Public Relations
Jeśli chodzi o bariery we wprowadzaniu odpowiedzialnego biznesu, często wskazywany jest brak odpowiednich przepisów, co
może dziwić w obliczu faktu, że badani menedżerowie właściwie
w małym stopniu oczekują wsparcia rządu (najrzadziej jednak liczą
na takie wsparcie w Polsce).
Wykres 3 Rola i oczekiwane wsparcie od kluczowych
interesariuszy
Wsparcie ze strony rządu, organizacji pozarządowych,
właścicieli i pracowników (3.5 = zdecydowanie
pomocne, 1.5 = zdecydowanie niepomocne)
Niwelowanie
nierówności społecznych
Bardzo podobnie w badanych krajach są definiowani główni interesariusze firmy. We wszystkich krajach pierwsze trzy wskazywane grupy to: akcjonariusze, klienci i pracownicy, choć występują nieznacznie różnice we wskazaniach procentowych. Warto
zauważyć, że pracownicy są jednak mniej istotną grupą interesariuszy w opinii polskich menedżerów w stosunku do menedżerów
z dwóch pozostałych krajów.
12
www.odpowiedzialnybiznes . pl
Właściciele
Pracownicy
Organizacje
Rząd
W Polsce też, zdecydowanie bardziej negatywnie, w porównaniu
z innymi badanymi krajami, ocenia się wpływ polityki rządu na
inwestycje w działania z zakresu odpowiedzialnego biznesu.
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
Wykres 4 Ryzyko związane z wprowadzeniem praktyk
odpowiedzialnego biznesu
Wyższe koszty
operacyjne
Negatywny wpływ na
rentowność
Zaostrzenie regulacji
Większe żądania
interesariuszy
Pogorszenie
konkurencyjności
Spadek wydajności
Wpływ na jakość
Duże podobieństwa występują również w zakresie definiowania
głównych barier i ryzyka związanego z wprowadzaniem zasad
odpowiedzialnego biznesu. Wskazywane zagadnienia są związane głównie z finansami: wyższe koszty, negatywny wpływ na
rentowność czy brak przełożenia na sukces finansowy. Jednak
menedżerowie z Polski i Słowacji dostrzegają wyższy poziom ryzyka związanego z wprowadzaniem odpowiedzialnego biznesu
niż ich węgierscy koledzy.
Badanie zostało przeprowadzone w ramach projektu: Tworzenie lepszego klimatu dla odpowiedzialności społecznej biznesu
w krajach Europy Środkowej i Wschodniej, współfinansowanego
przez Bank Światowy i Komisję Europejską. W badaniu wzięły
udział 454 firmy z trzech krajów, wybrane z grupy 500 firm o najwyższym obrocie i/lub liczbie pracowników. Ankiety w firmach
przeprowadzono na przełomie 2004 i 2005 roku.
Joanna Gabrysiak
Forum Odpowiedzialnego Biznesu
S
kumulowane wyniki ankiet przeprowadzonych na Węgrzech,
w Polsce i na Słowacji wskazują, że postawy odnośnie roli
firmy w społeczeństwie oraz ogólna koncepcja odpowiedzialnych społeczniezachowań są zasadniczo bardzo do
siebie zbliżone we wszystkich trzech krajach. Istnieje znaczna
zbieżność poglądów odnośnie najważniejszych aspektów terminu
„odpowiedzialność społeczna firm”, w szczególności w kwestiach
zgodności z obowiązującymi przepisami, etycznego działania oraz
zapewnienia ochrony środowiska naturalnego. Równie ważna
jest wspólnota poglądów odnośnie tego, czym odpowiedzialność
społeczna przedsiębiorstw nie jest (niwelowanie nierówności społecznych i public relations). Ponadto, istnieje zbieżność postaw
w zakresie roli przedsiębiorstwa w społeczeństwie/ gospodarce
(zachowanie zgodności z przepisami, osiąganie zysków, unikanie
wykorzystywania pracy nieletnich i ochrona środowiska), a także
na czym nie polega rola przedsiębiorstwa (wpłaty na rzecz organizacji charytatywnych, tworzenie miejsc pracy tylko dla ich tworzenia, by zapewnić pracę większej ilości osób).
Istnieją pewne różnice jeśli chodzi o postrzeganie najważniejszych
barier na drodze do wdrożenia praktyk z zakresu odpowiedzialności społecznej (mimo, że „ogólny koszt” i „brak odpowiednich
przepisów” wymieniane są na pierwszych miejscach listy najważniejszych barier). Nie ma jednak różnicy zdań odnośnie najmniej
ważnych przeszkód. Ogólny pogląd jest taki, iż niezależnie od
innych przeszkód, różnice kulturowe oraz opór kierownictwa
i pracowników przed bardziej odpowiedzialnymi zachowaniami
nie są istotnymi czynnikami. Podobnie, podjęcie praktyk w zakresie odpowiedzialności społecznej nie jest postrzegane jako ryzyko
w aspekcie zachowania jakości i wydajności pracy przez firmy.
Wreszcie, istnieją pewne różnice zdań wśród respondentów odnośnie działań, które mogłyby prowadzić do szerszego wdrażania
praktyk z zakresu odpowiedzialności społecznej. Firmy we wszystkich trzech krajach zazwyczaj wskazywały na dotowanie oprocentowania, większą rolę samorządów lokalnych oraz uznanie ze strony konsumentów i partnerów biznesowych jako czynniki, które
zachęcają do podejmowania praktyk z zakresu odpowiedzialności
biznesu. Dla firm ze Słowacji i Węgier najważniejszym czynnikiem
zachęcającym do wprowadzania takich praktyk są zachęty podatkowe, natomiast przedsiębiorstwa polskie podkreślają znaczenie
reformy prawa pracy. Firmy we wszystkich trzech krajach zgadzają
się, że ewentualne interwencje rządu miałyby mniejszy wpływ jeśli
chodzi o stymulowanie wprowadzania praktyk z zakresu odpowiedzialności przedsiębiorstw. Niemniej, firmy w Polsce i na Słowacji
wskazały, iż dialog z rządem mógłby być potrzebny, natomiast firmy węgierskie, ani dialogu z rządem, ani dialogu z organizacjami
pozarządowymi, nie postrzegały jako istotnego czynnika. Niemal
powszechny jest również pogląd, że rządy jak dotąd nie stworzyły
odpowiednich rozwiązań strategicznych, które mogłyby zachęcać
do wprowadzania odpowiedzialnych społecznie zachowań przez
firmy w trzech objętych badaniem krajach.
Wyniki badania, w połączeniu z wiedzą na temat kontekstu społeczno-ekonomicznego, w jakim działają respondenci, wskazują
na kulturę korporacyjną zorientowaną przede wszystkim na rynek i konkurencję. W takiej kulturze, rola firmy definiowana jest
jako rola ekonomiczna i racjonalna, zasadniczo nie socjalna czy
altruistyczna. Firmy postrzegają siebie jako jednostki predysponowane do zachowań społecznie odpowiedzialnych, i być może
już takie zachowania wykazują, jednak odczuwają brak odpowiednich przepisów i zachęt gospodarczych, które skłoniłyby je
do pójścia dalej w tym kierunku.
Podczas badania stwierdzono istnienie powszechnego poglądu,
iż brakuje odpowiednio jasnej polityki państwa w zakresie odpowiedzialności społecznej biznesu. Jednak firmy z Polski, Węgier
i Słowacji nie reprezentują wspólnego stanowiska na temat najważniejszych działań, które należałoby podjąć aby doprowadzić
do szerszego stosowania praktyk z zakresu odpowiedzialności
społecznej. Firmy węgierskie preferują zachęty i relacje z samorządem lokalnym, oraz raczej presję ze strony konsumentów niż regulacje, uczestnictwo rządu. Wierzą, że w takich warunkach przyjęłyby nowe modele biznesowe i nowe modele zachowań. Firmy
słowackie do pewnego stopnia podzielają ten pogląd, silnie wierzą
jednak w potrzebę dialogu z rządem. Firmy polskie, dla odmiany,
podkreślają czynniki skali makro i czynniki na poziomie ogólnokrajowym (reforma przepisów, ogólnokrajowy dialog z rządem, środki
z zakresu bankowości). Niemniej jednak, istnieje zgoda co do tego,
że rządy nie powinny być zbyt intensywnie i zbyt bezpośrednio
zaangażowane w kwestie mikrozarządzania przedsiębiorstwami.
Piotr Mazurkiewicz
Specjalista Banku Światowego
ds. Odpowiedzialności Społecznej Biznesu,
autor Raportu
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
13
BIZNES
A MIEJSCE PRACY
O
wartości przedsiębiorstwa stanowią nie tylko środki produkcji, kapitał i dochody, ale także zwyczaje dotyczące traktowania swoich pracowników. Na rynku konkurencyjnym każda z firm funkcjonuje w otoczeniu
podobnych warunków zewnętrznych, i tym co różnicuje jej pozycję są najczęściej ludzie. To zachowania ludzi
są podstawą efektywnej realizacji zadań strategicznych. Trwałe sukcesy odnoszą te przedsiębiorstwa, które
dokonują właściwych wyborów strategicznych i jednocześnie – w odpowiedzi na zmiany warunków rynkowych – umieją tak dostosowywać kulturę organizacyjną do oczekiwań pracowników, że wybrana strategia może być skutecznie
realizowana. Mimo wysokiego poziomu bezrobocia coraz trudniej jest pozyskać i utrzymać najlepszych pracowników,
a doskonalenie procedur kształtowania relacji międzyludzkich w oparciu o zasady odpowiedzialności – przejawiające się
np. w sprawiedliwym systemie ocen pracowniczych, czy jasnych kryteriach awansu wewnętrznego – w istotny sposób
wzmacnia system motywacji pracowniczych.
Kultura organizacyjna przedsiębiorstw działających w Polsce ma wpływ na kształtowanie postaw i wartości realizowanych przez pracowników nie tylko w miejscu pracy. Dobrowolne zaangażowanie pracowników najlepszych przedsiębiorstw w rozwiązywanie problemów społecznych okazuje się niezwykle istotne, szczególnie gdy brakuje funduszy
i efektywnych struktur organizacyjnych społeczeństwa obywatelskiego.
Szereg badań potwierdza pozytywną korelację między etycznymi zachowaniami a motywacją pracowników. Przedsiębiorstwo kładące nacisk na zgodność z ustalonymi zasadami etyki, mające wiarygodną kadrę zarządzającą i wspierające
pracowników w praktycznym stosowaniu tych zasad, osiąga wyższy poziom motywacji pracowników i ich identyfikacji
z firmą, niż takie, które nie stosuje programów etycznych. Ludzie pragną nie tylko pracy i płacy, ale poczucia celu, chcą
identyfikować się z taką organizacją, z której mogą być dumni, wtedy gotowi są do wysiłku, poświęcenia i długotrwałego zaangażowania.
14
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
MIEJSCE PRACY
ABB

Zarządzanie Etyką Biznesu
Dla Grupy ABB kluczowym czynnikiem kształtującym reputację jest uczciwość.
Obowiązująca w firmie „Etyka Biznesu ABB” ma zapewnić, by wszyscy pracownicy
wykonywali swą pracę zgodnie z misją i wizją firmy. Zarządzanie etyką biznesu to
proces ciągłego doskonalenia oparty na systemie złożonym z wzajemnie powiązanych elementów, takich jak akty prawne i standardy etyki, system komunikowania
się z pracownikami i otoczeniem zewnętrznym, szkolenia, wewnętrzne badania
ankietowe, telefon zaufania, kontrola wewnętrzna oraz system nagród i kar. Nad
prawidłowym przebiegiem procesu zarządzania etyką biznesu ABB w Polsce czuwa
dyrektor krajowy ABB wraz głównym doradcą prawnym ABB w Polsce i powołaną
w tym celu Radą Etyki. W skład sześcioosobowej Rady Etyki wchodzą zarówno osoby
bezpośrednio związane z prowadzeniem biznesu, jak i pracownicy ich wspierający.
W ramach procesu najwięcej czasu przeznacza się na szkolenia, które w każdej lokalizacji ABB przeprowadzane są kilkakrotnie. Stałym elementem każdego z tych szkoleń jest omówienie wniosków z bieżących zdarzeń z zakresu bezpieczeństwa pracy.
W 2005 roku przeszkolono w firmie 231 osób, dzięki czemu łączna liczba osób
przeszkolonych wzrosła do 976 (54% wszystkich pracowników ABB w Polsce).
Etyka biznesu
Nazwa: ABB Sp. z o.o.
Główna działalność: Energetyka,
automatyka, robotyka, systemy
przemysłowe i budowlane
Siedziba: ul. Żegańska 1,
04-713 Warszawa
Rok założenia: 1992
Liczba zatrudnionych w 2005: 1800
Roczne obroty za 2005: 1,5 mld złotych
Strona internetowa: www.abb.pl
Obok szkoleń stosowane są też inne formy promowania i komunikowania etyki
biznesu wśród pracowników ABB, m.in.: artykuły w miesięcznym biuletynie ABB, broszury „Etyka Biznesu ABB” czy opinie Rady Etyki dla najwyższej kadry zarządzającej.
Podstawowymi narzędziami oceny skuteczności całego systemu zarządzania etyką
biznesu są: okresowa anonimowa ankieta rozsyłana do wszystkich pracowników
ABB w Polsce oraz kontrola wewnętrzna. Ankieta pozwala na ocenę znajomości,
zrozumienia i zakresu stosowania zasad etyki biznesu w poszczególnych lokalizacjach i grupach pracowniczych. Kontrola wewnętrzna natomiast, połączona niekiedy
z audytem wewnętrznym wybranego procesu, przeprowadzana jest jako konsekwencja sygnałów przekazywanych przez telefon zaufania bądź w wyniku decyzji Rady
Etyki, zaleceń kierownictwa firmy lub informacji otrzymywanych z innych źródeł.
Kontrola taka pozwala zidentyfikować słabe punkty w procesach biznesowych,
minimalizować ryzyko wystąpienia zagrożeń dla ciągłości produkcji oraz zachęca
pracowników do postępowania zgodnie z Etyką Biznesu ABB.
Alcatel

Kobiety w przywództwie
8 marca 2005 r. firma Alcatel zainicjowała pięcioletni program „Kobiety w przywództwie”, którego głównym celem jest wyrównanie poziomu zatrudnienia przedstawicieli obu płci na wysokich stanowiskach kierowniczych. W roku 2004 wśród
personelu Alcatela kobiety stanowiły ogółem 24% wszystkich zatrudnionych. Ich
udział w szeregach pracowników średniego szczebla o wysokim potencjale wynosił
około 19%, zaś wśród wysokich rangą menedżerów kobiety stanowiły zaledwie 7%.
Program „Kobiety w przywództwie” to kampania edukacyjna mająca lepiej przygotować kobiety od strony merytorycznej, psychologicznej i społecznej do awansu
zawodowego oraz zwiększyć znajomość problematyki wśród pozostałej części pracowników.
W projekcie założono wykorzystanie różnorodnych form i narzędzi komunikacji.
Lepszemu poznaniu problemu i uwzględnieniu wszelkiego rodzaju barier, wynikających często z różnorodności kulturowej i społecznej czy wręcz z lokalnego prawa
i zwyczajów, służy ogólnodostępne forum dyskusyjne, na łamach którego można
swobodnie wymieniać poglądy związane z szeroko rozumianą kwestią równouprawnienia. Szczegółowe problemy na szczeblach lokalnych są omawiane podczas regularnych spotkań pracowników przy „okrągłym stole”. Tematyka ta jest również częścią
dedykowanych stron intranetowych. Ważną częścią projektu jest dzielenie się wiedzą
i dobrymi przykładami. Kobiety zajmujące w firmie najwyższe stanowiska prezentują w intranecie swoją drogę kariery i udzielają praktycznych wskazówek osobom,
które chciałyby podążyć ich śladem. Uruchomiono równolegle program mentorski,
w którym poprzez interaktywne narzędzia osoby o rozległej wiedzy i umiejętnościach
wspierają potencjalnych kandydatów na stanowiska menedżerskie w realizacji ich
planów rozwojowych. Trzecim elementem programu jest system specjalnych szkoleń,
Równe szanse i różnorodność
Nazwa: Alcatel Polska S.A.
Główna działalność: Dostawca
infrastruktury telekomunikacyjnej
w Polsce adresowanej do operatorów
telekomunikacyjnych, firm, instytucji,
władz lokalnych i wybranych sektorów
przemysłowych
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1995
Strona internetowa: www.alcatel.pl
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
15
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
MIEJSCE PRACY
który uwzględnia tak kluczowe z punktu widzenia kariery kobiet zagadnienia, jak:
zrozumienie specyfiki niepisanych zasad rządzących światem męskiej kultury korporacyjnej, sztuka autopromocji, przełamywanie stereotypów, znajdowanie równowagi
między życiem prywatnym i zawodowym, stosowanie sprawdzonych technik przywódczych do rozwiązywania konfliktów. Alcatel został członkiem międzynarodowej
organizacji European Professional Women’s, oferując w niej roczne członkostwo
wybranym pracownicom.

Etyka biznesu
Nazwa: BP Polska Sp. z o.o
Główna działalność: Część koncernu BP,
sektor paliwowy
Siedziba: Kraków
Rok założenia: 1991
Liczba zatrudnionych w 2005:
ponad 2000
Strona internetowa: www.bp.pl

Wolontariat pracowniczy
Nazwa: Cadbury Wedel Sp. z o.o.
Główna działalność: Cadbury Wedel
jest częścią Cadbury Schweppes
– międzynarodowego koncernu, który
produkuje, sprzedaje i dystrybuuje
słodycze i napoje na całym świecie
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1851
Liczba zatrudnionych w 2005: 1300
Strona internetowa:
www.cadburyschweppes.com
BP Polska
Nowy Kodeks Postępowania
Nowy Kodeks Postępowania został oficjalnie ogłoszony 15 czerwca 2005 r. Zastąpił
on obowiązujący dotąd zbiór zasad postępowania w BP zatytułowany „Nasze
zasady”. Kodeks Postępowania BP został wprowadzony z myślą o ujednoliceniu
standardów prawnych i etycznych, tak by koncern BP wszędzie działał w jednakowo
odpowiedzialny sposób. Obowiązujące standardy wynikają z misji BP i stanowią praktyczne odzwierciedlenie strategii firmy w zakresie odpowiedzialności biznesu wobec
pracowników oraz zobowiązań firmy co do stworzenia dobrego miejsca pracy dla
pracowników BP.
Kodeks Postępowania ma zachęcać pracowników do wyrażania wątpliwości i uwag.
W tym celu uruchomiono Otwartą Linię (Open Talk), która jest dostępna przez 24
godziny na dobę. Zanim wypracowano zasady postępowania obowiązujące wszystkich pracowników, przeprowadzono szereg konsultacji, zarówno z pracownikami, jak
i z interesariuszami zewnętrznymi – na każdym z rynków narodowych, na których działa firma. Konsultacje zewnętrzne okazały się istotne w szczególności przy opracowywaniu aspektów prawnych. Wraz z wejściem w życie obowiązujących zasad rozpoczął
się proces treningów i edukacji pracowników BP na całym świecie. Każdy pracownik
wziął udział w specjalnie przygotowanym treningu, podczas którego mógł zapoznać
się z treścią Kodeksu Postępowania BP oraz wyrazić swoje wątpliwości czy uwagi
na jego temat. Spotkania prowadzone były przez Prezesa BP oraz Szefa Działu Kadr.
Kodeks obejmuje pięć kluczowych zagadnień dotyczących działania firmy: zdrowie,
bezpieczeństwo i środowisko naturalne; pracownicy, partnerzy w interesach; instytucje
rządowe i społeczności lokalne; aktywa firmy i rzetelność w sprawach finansowych.
Cadbury Wedel
OD SERCA. Pomagamy Innym
Firma Cadbury Wedel, tworząc swoją misję – „Wspólną pracą tworzymy marki, które
ludzie kochają” – założyła, że jej pozytywny i emocjonalny wydźwięk oraz zawarty
w niej nacisk na współdziałanie stworzą przestrzeń dla wspólnej aktywności społecznej pracowników. „Zaczynamy od siebie” to strategia społecznego zaangażowania firmy, która zakłada, że zaangażowanie pracowników w działania wspierające
społeczności lokalne będzie również służyć realizacji innych celów firmy, którymi są
budowanie pozytywnych relacji pracowniczych i kształtowanie wśród pracowników
postaw odpowiedzialności, empatii, otwartości. Główną osią komunikacyjną strategii
jest program „Cadbury Wedel OD SERCA. Pomagamy Innym”. W ramach programu
pracownicy mają możliwość otrzymania od firmy funduszy na realizację autorskiego
projektu społecznego. W czerwcu 2005 roku odbyła się Wielka Gala OD SERCA, podczas której nagrodzono projekty I edycji programu.
W Cadbury Wedel działa również „Giełda Magicznych Godzin”. Jest to szereg aktywności wolontariackich, które pracownicy mogą podjąć, aby pomóc dzieciom z lokalnych
stowarzyszeń, otrzymując przy tym wsparcie ze strony firmy w postaci produktów,
transportu, pomocy organizacyjnej i innych. W programie OD SERCA założono, że rozwój współpracy z lokalnymi organizacjami pozarządowymi przyniesie obopólne korzyści. Pracownicy Cadbury Wedel będą mieli możliwość aktywnego działania na rzecz
własnych społeczności, a organizacje pozarządowe zyskają wsparcie finansowe, pomoc
wolontariuszy oraz produkty firmy w ramach „czekoladowej pomocy”. Za kryteria
sukcesu programu przyjęto: liczbę godzin przekazanych dzieciom przez pracowników
w ramach „Giełdy Magicznych Godzin”, liczbę zrealizowanych projektów społecznych,
wyniki badania klimatu pracy pracowników (83% zatrudnionych jest dumnych z pracy
w Cadbury Wedel) oraz udział zaangażowanych pracowników w działania społeczne.
16
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
MIEJSCE PRACY
Citibank Handlowy

Wolontariat pracowniczy
Program wolontariatu pracowniczego w Citibank Handlowy działa od marca 2004
roku. Jego dwa główne filary to edukacja finansowa młodych ludzi w ramach
ogólnopolskiego programu Moje Finanse realizowanego wspólnie z NBP i Fundacją
Młodzieżowej Przesiębiorczości oraz budowa domów dla niezamożnych rodzin
z Habitat for Humanity. Oprócz tego, pracownicy banku mają do wyboru setki ofert
pracy wolontarystycznej nadsyłanych z Centrum Wolontariatu: tłumaczenia dla
organizacji pozarządowych, opiekę nad dziećmi, naukę angielskiego, prowadzenie
szkoleń i prezentacji. Konstrukcja programu sprawia, że każdy chętny znajdzie ofertę,
która odpowiada jego indywidualnym preferencjom. Specjalny system informatyczny
oparty na aplikacji Lotus Notes automatycznie dopasowuje oferty pracy do preferencji
wolontariuszy oraz zlicza przepracowane przez nich godziny.
Nazwa: Bank Handlowy w Warszawie S.A.
Główna działalność: Usługi bankowe
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1870
Liczba zatrudnionych w 2005: 5400
Roczne obroty za 2005: 1,5 mld złotych
Strona internetowa:
www.citibankhandlowy.pl
Centralnym elementem systemu jest baza zasilana przy pomocy specjalnego formularza Centrum Wolontariatu, w której zbierane są zarówno dane o organizacjach
poszukujących wolontariuszy, jak i o samych wolontariuszach. Chętni do pracy
w wolontariacie pracownicy Citibank Handlowy wypełniają ankietę umieszczoną
w firmowym intranecie zaznaczając, jaki rodzaj pracy ich interesuje. Dane organizacji
i pracowników zostają skojarzone przez system w ten sposób, by profil wolontariusza
jak najlepiej odpowiadał charakterowi oferowanych zajęć. Dzięki temu pracownicy,
którzy zgłosili gotowość do określonej pracy wolontariackiej, otrzymują zindywidualizowane oferty, z których wybierają odpowiadające im projekty. Za pośrednictwem
Fundacji Kronenberga bank zapewnia wolontariuszom wsparcie logistyczne i przejmuje wszelkie formalności. Fundacja zajmuje się koordynacją działań: dostarcza
oferty wolontariatu, pomaga w kontaktach z organizacjami przyjmującymi wolontariuszy, zwraca koszty przejazdu i zapewnia ubezpieczenie NW.
PRASA
01-01-2005, Gazeta BCC,
Zbigniew Bierzański, Miara
społecznej wartości firmy
Inwestycje w społecznie odpowiedzialny
biznes wymagają konkretnych sposobów
mierzenia i mierników uzyskanych efektów.
Nie wystarczają międzynarodowe normy
AA1000 – AccountAbility 1000 i SA8000
– Social Accountability 8000, stosowane
do oceny spełniania wymogów odpowiedzialności społecznej, nie wystarcza audyt
społeczny i screening etyczny. Inwestor
(akcjonariusz) czy klient (konsument)
nie zadowala się ogólnymi opisowymi
ocenami, potrzebne są oceny wymierne,
nadające się do liczbowych porównań firm
i produktów.
Każdy pracownik angażujący się w prace społeczne ma prawo do jednego, płatnego dnia wolnego w roku poświęcanego na wolontariat. Pracownicy, którzy
przepracowali 50 godzin w ciągu roku na rzecz danej organizacji społecznej, mają
z kolei możliwość przekazania jej dotacji w wysokości 1500 zł, finansowanej przez
Citigroup Foundation. Już ponad 220 pracowników banku zadeklarowało gotowość
zaangażowania w wolontariat w ramach programu Moje Finanse, a blisko 30 osób
prowadziło pierwsze szkolenia w 2005 roku. Program wolontariatu pracowniczego
Citibank Handlowy został uhonorowany główną nagrodą V edycji konkursu Barwy
Wolontariatu w ocenianej po raz pierwszy kategorii „Wolontariat Pracowniczy”.
Danone
Elastyczne formy zatrudnienia

Podstawowym założeniem programu było wypracowanie skutecznego rozwiązania
długoterminowego pozwalającego na wykorzystywanie urlopów w dziale administracji
finansowej, zgodnie z planami urlopowymi. Celem było znalezienie takiego rozwiązania, które będzie funkcjonować w sposób niezakłócający standardowego systemu pracy
działu administracji finansowej (przy stałym poziomie zatrudnienia istniała konieczność
obciążania pracowników pracą w godzinach nadliczbowych). Rozwiązanie polegało
na znalezieniu, przeszkoleniu i zatrudnieniu zespołu pracowników tymczasowych do
pracy na wskazanych stanowiskach. Pracownicy ci zatrudniani są na okres wakacyjny.
Rekrutacja odbywa się na lokalnych rynkach, gdzie funkcjonują oddziały firmy Danone.
Firma współpracuje z rejonowymi biurami pracy, agencjami pracy tymczasowej oraz
polega na rekomendacjach pracowników. Rozwiązanie stosowane jest w okresie
urlopowym (kwiecień–wrzesień), każdego roku. Potrzeba zatrudniania pracowników
tymczasowych determinowana jest uzgodnionym kalendarzem urlopowym. W proces
zaangażowany jest dział personalny oraz odpowiedni kierownik liniowy odpowiadający
za dział administracji finansowej w danym rejonie działania firmy. W czasie 1-2-dniowego przeszkolenia nowi pracownicy są przygotowywani do wykonywania zadań.
Rozwiązanie to nie powoduje dodatkowych kosztów, a jednocześnie daje możliwość
zatrudnienia i zdobycia doświadczenia zawodowego osobom z obszarów dotkniętych bezrobociem. Firma niejednokrotnie proponuje stałe zatrudnienie pracownikom
tymczasowym, ponieważ osoby te szybko adaptują się w firmie, poznając procedury,
strukturę i specyfikę branży oraz firmy. Na przestrzeni dwóch ostatnich lat dzięki temu
systemowi w firmie Danone stałe zatrudnienie znalazło około 80 osób.
Wolontariat pracowniczy
Życie prywatne – zawodowe
Nazwa: Danone Sp. z o.o
Główna działalność: Świeże produkty
mleczne
Siedziba: 01-103 Warszawa,
ul. Redutowa 9/23
Rok założenia: 1992
Liczba zatrudnionych w 2005: 1350
Roczne obroty za 2005:
1 123 424 391,30 PLN
Strona internetowa: www.danone.pl
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
17
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
MIEJSCE PRACY

Zaangażowanie pracowników
w zarządzanie firmą
PRASA
16-03-2005, CEO,
Szymon Augustyniak,
O odpowiedzialnym biznesie:
„tak – tak, nie – nie”
Zarzut o „sprzedaż” idei CSR działom
PR formułowany jest już zresztą od
pewnego czasu. Jak stwierdza raport
Światowego Forum Gospodarczego
z ub. roku, społeczna i ekologiczna odpowiedzialność traktowana jest niestety
w wielkich korporacjach jako metoda
poprawy wizerunku. Częściowo służy
temu na przykład wytwarzanie szumu
informacyjnego, „bombardowania dywanowego informacją”, jak uszczypliwie
podsumował to z kolei jakiś czas temu
raport SustainAbility. Pomiędzy 2000
a 2002 rokiem objętość raportów CSR
publikowanych przez firmy zwiększyła
się średnio o 45%, bynajmniej bez pozytywnego wpływu na ich przejrzystość czy
jakość merytoryczną. Trudno oprzeć się
wrażeniu, że zaufaniu do idei odpowiedzialnego biznesu nie sprzyjają wreszcie
egzotyczne mariaże z tą koncepcją firm
powszechnie znanych publiczności jako
– poprzez swoją działalność – co najmniej jej dalekie.

Ochrona środowiska
Nazwa: DHL Express (Poland) sp. z o.o.
Główna działalność: DHL Express jest
częścią międzynarodowej Grupy DHL
należącej od 1 stycznia 2003 roku
do Deutsche Post Word Net,
firma logistyczna
Siedziba: Warszawa
Liczba zatrudnionych w 2005: 3300
Strona internetowa: www.dhl.com.pl
Danone
Danone Way
Założeniem programu Danone Way jest stałe doskonalenie działania firmy na podstawie zasad odpowiedzialnego zarządzania. Podejście to zakłada, że ważne jest nie tylko
to, jak duży zysk przynosi firma, ale także to, w jaki sposób tego dokonuje. Program
Danone Way jest procesem stałego doskonalenia ludzi i firmy z wykorzystaniem katalogu 99 praktyk biznesowych, podzielonych na sześć głównych tematów: pracownicy,
klienci i konsumenci, dostawcy, środowisko, społeczności lokalne, udziałowcy. Stałym
elementem wdrażania Danone Way jest angażowanie pracowników w zarządzanie
odpowiedzialnością społeczną firmy. To właśnie ich ocenie podlega sposób, w jaki
firma w praktyce stosuje głoszone przez siebie zasady.
W Polsce pracownicy firmy Danone mieli taką możliwość po raz pierwszy w 2005 r.
W tym celu zostało stworzonych 18 grup roboczych, w skład których weszli pracownicy wszystkich szczebli organizacyjnych – od stanowisk najniższych, po stanowiska
zarządu. Zaangażowani zostali również przedstawiciele związków zawodowych.
Zadaniem każdej z grup roboczych było ustalenie oceny już zrealizowanej praktyki
biznesowej, omówienie poziomu, na jakim organizacja powinna realizować daną
praktykę i wypracowanie propozycji działań, które w opinii grupy powinny być podjęte, aby umożliwić firmie realizowanie praktyki na żądanym poziomie.
Warsztaty, w których każda z grup roboczych wzięła udział, były animowane przez specjalnie wybranych oraz przygotowanych do tego zadania pracowników, tzw. liderów
Danone Way. Głównym ich zadaniem było wyjaśnienie uczestnikom, czym jest program
Danone Way i w jakim celu jest realizowany. Liderzy Danone Way czuwali także nad
sprawnym przebiegiem warsztatów, by zapewnić możliwość wypowiedzi każdemu
z pracowników. Mieli oni nie angażować się w dyskusję oraz nie przedstawiać swoich
poglądów co do omawianych praktyk, lecz pozostać animatorami dyskusji. Po zakończeniu warsztatów wyniki oraz propozycje działań zostały przedstawione na forum
zarządu firmy, który zatwierdził oceny praktyk oraz listę działań do zrealizowania.
Wszyscy pracownicy firmy mogli zapoznać się z rezultatami realizacji Danone Way ze
specjalnie wydanego i poświęconego temu programowi biuletynowi informacyjnemu.
Dzięki przeprowadzonemu programowi, pracownicy sami wypracowali i zgłosili 39
akcji. Kilka miesięcy po wdrożeniu programu firma Mazar przeprowadziła audyt
Danone Way, którego celem było zweryfikowanie sposobu wdrożenia programu oraz
zgodności ocen praktyk ze stanem faktycznym w firmie. W wyniku audytu ocena
realizacji programu (oceny praktyk, identyfikacja obszarów do poprawy, plan akcji) dla
każdego z sześciu tematów Danone Way osiągnęła poziom bardzo dobry. Powtórna
ocena sposobu realizacji praktyk Danone Way została zaplanowana na rok 2006.
DHL Express
Ekologiczny Obywatel
Decyzja o rozpoczęciu projektu Ekologiczny Obywatel (Environmental Citizenship)
to efekt polityki proekologicznej DHL Express opartej na zasadach zrównoważonego
rozwoju. Ze względu na charakter działalności firma chce zapewnić efektywny przepływ towarów przy jednoczesnym zminimalizowaniu negatywnego oddziaływania
na środowisko. W początkowej fazie projekt obejmował kraje europejskie, obecnie
ma zasięg globalny. W jego ramach odbywają się regularne spotkania przedstawicieli
z wszystkich krajów uczestniczących w projekcie, zaś wyniki środowiskowe są regularnie raportowane, a postępy realizacji zadań – audytowane przez zewnętrznych audytorów. Całość działań zaplanowano w sześciu etapach: wprowadzenie, podstawowe
wymagania, aktywna ochrona środowiska, zarządzanie środowiskowe, ekologiczna
doskonałość i bio-biznes. Utworzone zostały specjalne grupy projektowe skupiające
przedstawicieli wszystkich pionów firmy, którzy pełnią rolę łączników odpowiadając
za przekazanie zadań wynikających z planu projektu i raportując ich wykonanie. Takie
rozwiązanie pozwoliło właściwie określić zakres wymagań, jakie należało spełnić, aby
skutecznie wdrożyć projekt w całej firmie.
Podstawy proekologicznego programu zostały wypracowane przy współpracy
z menedżerami poszczególnych jednostek. Wiele wdrożonych działań prośrodowi-
18
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
MIEJSCE PRACY
skowych w DHL Express Poland miało swój początek wewnątrz firmy. Uświadomieni
ekologicznie pracownicy zaczęli zauważać możliwości wprowadzenia na własnym
obszarze działania rozwiązań, które dają wymierny środowiskowy efekt. Z inicjatywy
pracowników powstały np. znaki w formie naklejek, namawiające do proekologicznych działań: „Wykorzystaj papier na maksa”, „Żarówka też musi odpocząć”,
„Nie marnuj wody”. Inną inicjatywą pracowników był pomysł na wykorzystanie
skrawków papieru z niszczarek do pakowania/przepakowywania paczek. Wdrożeniu
projektu towarzyszyła intensywna kampania informacyjna. Program ma swoje logo
i hasło: „Nie dziedziczymy ziemi po przodkach, lecz pożyczamy od naszych dzieci”.
Miernikiem sukcesu wprowadzonego projektu są wskaźniki środowiskowe.
Do tej pory realizacja poszczególnych zadań przyniosła wymierne efekty w postaci
oszczędności w zużyciu zasobów naturalnych i finansowych. Zamontowanie systemów oszczędności energii pozwoliło zmniejszyć zużycie energii w sortowniach
o 22,21% w stosunku do roku poprzedniego. Są to oszczędności rzędu ok. 70 tysięcy
złotych. Zainstalowanie układu automatycznego ograniczania zużycia gazu w sortowniach to kolejne zaoszczędzone 40 tysięcy złotych. Poprzez segregację odpadów
i podpisanie umów z firmami odbierającymi posortowane odpady poszczególne jednostki organizacyjne zaoszczędziły nawet połowę poprzednich kosztów.
Grupa Żywiec

Zasady Etyki Biznesowej
Etyka biznesu
Zasady etyki biznesowej w Grupie Żywiec to projekt, którego wdrażanie zostało
przewidziane na 2005 rok. U podstaw działalności Grupy Żywiec leży głębokie przekonanie, że biznes to nie tylko prowadzenie efektywnej, zyskownej działalności, ale
także kompleksowe podejście do zarządzania, które cele handlowe stawia na równi
z takimi kwestiami jak przejrzystość informacji finansowej, działania na rzecz ochrony
środowiska i przestrzeganie standardów etycznych we wszystkich obszarach funkcjonowania firmy.
Nazwa: Grupa Żywiec S.A.
Główna działalność: Producent piwa
Siedziba: Żywiec
Rok założenia: 1856
Liczba zatrudnionych w 2005: 6000
Strona internetowa: www.grupazywiec.pl
Zasady etyki biznesowej opierają się na niezmiennych wartościach, którymi kieruje się
Grupa Żywiec w swojej działalności. Są to szacunek wobec jednostki, społeczeństwa
i środowiska naturalnego, pasja i zaangażowanie w wykonywaną pracę. Zasady etyki
biznesowej określają stanowisko firmy w takich aspektach jak: przeciwdziałanie oszustwom, korupcja i konflikt interesów, prawo konkurencji, wręczanie i przyjmowanie
upominków, przestrzeganie praw człowieka, zakaz dyskryminacji i równość praw,
molestowanie seksualne i mobbing.
PRASA
Zasady etyki biznesowej są spójne z Kodeksem Etycznym koncernu Heineken.
Zarządowi i kierownictwu GŻ zależało jednak, aby Zasady etyki biznesowej w maksymalnym stopniu uwzględniały potrzeby pracowników Grupy Żywiec. Ich ostateczna
treść winna być traktowana przez pracowników jako własna a nie narzucona przez
władze spółki. Tylko takie postępowanie jest w ocenie władz spółki słuszne. Wówczas
Zasady mogą rzeczywiście wpływać na zachowanie pracowników a nie będą jedynie
zbiorem martwych reguł.Zanim rozpoczęto wdrażanie Zasad dla kluczowych managerów zostały zorganizowane warsztaty dyskusyjne w celu wyjaśnienia, dlaczego
firma uznała za właściwe wdrożenie Zasad etyki biznesowej i poznania oczekiwań
pracowników. Na warsztatach wspólnie wyłoniono również najbardziej istotne dla
projektu zagadnienia. Zasady etyki biznesowej uwzględniają także wyniki badań
opinii przeprowadzonych wśród wszystkich pracowników Grupy Żywiec, w których
znalazły się m.in. pytania na temat wartości istotnych dla prowadzenia efektywnej
działalności biznesowej.
Wdrożenie Zasad poprzedzone było przeprowadzeniem specjalnie przygotowanej
kampanii komunikacyjnej, której celem było przedstawienie pracownikom założeń
i celów projektu, zapoznanie z możliwościami zgłaszania nieprawidłowości oraz
zachęcenie do podzielenia się uwagami na temat materiałów i publikacji. W tym
celu wykorzystano różne dostępne dla pracowników narzędzia komunikacyjne: listy
do pracowników, ogłoszenia na tablicach informacyjnych, intranet a także spotkania
bezpośrednie. Zgodnie z decyzją podjętą przez Zarząd GŻ w kwietniu br. Zasady etyki
biznesowej stały się jednym z elementów programu wdrożeniowego dla nowych pracowników. Odrębne, bardziej zaawansowane szkolenia zostały również przygotowa-
14-04-2005, Gazeta Prawna,
Anna Lewicka-Strzałecka, Firmy
i programy etyczne
Funkcjonujące w gospodarce wolnorynkowej organizacje konsumenckie,
ekologiczne, społeczne wspierane przez
wolne media stanowią potężną siłę, toteż
firmy operujące na globalnym rynku nie
mogą sobie pozwolić na ignorowanie
opinii klientów, bo od klientów zależy ich
byt. W ostatnim dziesięcioleciu XX wieku
coraz bardziej popularne stały się kodeksy
etyczne firm (kodeksy dobrych praktyk, kodeksy postępowania) i szkolenia etyczne.
Coraz więcej firm uruchomiło specjalne
działy zajmujące się monitorowaniem
przestrzegania zasad oraz organizowaniem wewnętrznych systemów ujawniania
nadużyć. Pojawił się nawet nowy zawód
– menedżer ds. etyki (ethics officer). Na
początku tego stulecia nową formą etycznej legitymizacji wielkich korporacji stały
się tzw. raporty społeczne. Firmy składają
w nich dobrowolne sprawozdanie z tego,
co zrobiły na rzecz gospodarki, społeczeństwa i środowiska.
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
19
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
MIEJSCE PRACY
PRASA
27-01-2005, Gazeta Prawna,
Bolesław Rok, Koonkurencja nie
jest błędem
Dla każdej firmy istotnym warunkiem
osiągania dobrych wyników finansowych
w dłuższym czasie jest mądre zarządzanie relacjami z różnorodnymi grupami
interesariuszy. Rozsądni właściciele lub
akcjonariusze, uczciwi i efektywni pracownicy, lojalni klienci, przychylnie nastawieni
mieszkańcy społeczności lokalnej – to
drogocenne zasoby, które najlepiej budują
długofalową wartość firmy. Na szczęście,
oprócz afer, które zdarzają się w każdym
środowisku, istnieje w Polsce niezliczona
liczba przykładów rzetelnej współpracy
w biznesie, odpowiedzialnych metod zarządzania, długofalowych wizji. Jednocześnie
widać wyraźnie, że wzrost gospodarczy
nie przekłada się już na wzrost ilości miejsc
pracy. A więc gospodarka się rozwija, ale
jednocześnie przedsiębiorcy są zmuszeni przez otoczenie rynkowe do redukcji
kosztów, co objawia się m.in. silną presją
na wzrost wydajności zatrudnionych już
pracowników, a nie zatrudnianie nowych.

Etyka biznesu
ne dla członków kadry kierowniczej, do których w pierwszej kolejności mogą zwracać
się pracownicy z pytaniami dotyczącymi Zasad etyki biznesowej. Wszyscy pracownicy
otrzymali materiały informacyjne poświęcone Zasadom, które w przystępny sposób
wyjaśniają zdefiniowane w Zasadach etyki biznesowej zagadnienia oraz przedstawiają zasady obowiązujące w GŻ. Zostały przygotowane dwie publikacje. Pierwsza
z nich przeznaczona jest dla wszystkich pracowników. Druga publikacja skierowana
jest do członków kadry kierowniczej. Zawiera szereg praktycznych przykładów, które
uwzględniają specyfikę firmy i odnoszą się do konkretnych sytuacji.
Przestrzeganie Zasad dotyczy wszystkich zatrudnionych w Grupie Żywiec bez względu na zajmowane stanowisko: członków zarządu, kadry kierowniczej wyższego
i średniego szczebla, jak i poszczególnych pracowników. W ramach realizacji projektu
Zarząd GŻ powołał odrębne stanowisko: kierownika ds. programów odpowiedzialności społecznej. Do jego zadań należała koordynacja całości działań związanych
z przygotowaniem i wdrożeniem projektu. GŻ opracowała również własne procedury
zgłaszania przypadków naruszania Zasad.
Dzięki wprowadzeniu Zasad etyki biznesowej pracownicy otrzymują poręczny instrument ułatwiający im postępowanie w różnych sytuacjach. Zarząd GŻ jest przekonany,
że wprowadzenie Zasad etyki biznesowej zwiększy zaufanie do firmy, zmniejszy liczbę
sytuacji, w których mogłaby dochodzić do potencjalnego konfliktu interesów lub
innych niepożądanych praktyk. Zaangażowanie pracowników we właściwe zrozumienie i wdrożenie Zasad etyki biznesowej sprawi, że będą się one przekładały na ich
codzienne decyzje i stosunek firmy do pracowników, akcjonariuszy, klientów, partnerów handlowych oraz społeczności lokalnych sąsiadujących z browarami.
Zasady etyki biznesowej wprowadzane były zgodnie z przyjętym przez Zarząd firmy
harmonogramem. Całość działań związanych z projektem wdrożenia Zasad (zakrojonym na okres jednego roku) została skontrolowana przeprowadzanym na przełomie
roku 2005/2006 audytem etycznym.
Johnson & Johnson
Credo Survey
Nazwa: Johnson & Johnson Poland
Sp. z o. o.
Główna działalność: Wytwórca produktów
przeznaczonych dla ochrony zdrowia
– Sektor Farmaceutyczny i Sektor Sprzętu
i Materiałów Medycznych
i Diagnostycznych oraz Sektor Kosumencki
(Consumer) – będący dostawcą na rynek
kosmetyków
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1886. Pierwsze biuro
w Polsce powstało w 1989 roku
Liczba zatrudnionych w 2005: 110000,
z czego w Polsce ok. 500 osób
Strona internetowa: www.jnj.com
„Nasze Credo” jest zbiorem wartości etycznych firmy Johnson & Johnson. Opisuje
odpowiedzialność firmy względem klientów, pracowników, społeczności, wśród
których firma prowadzi działalność, oraz wobec akcjonariuszy firmy. „Our Credo”
opracowane zostało jako jednostronicowy dokument przez Generała Roberta Wooda
Johnsona – syna jednego z założycieli firmy Johnson & Johnson w 1943 roku.
W każdej siedzibie firmy na świecie, w reprezentacyjnym miejscu, znajduje się tablica
z „Naszym Credo” – w lokalnym języku, przypominając pracownikom firmy o ich
odpowiedzialności w codziennej pracy zawodowej.
Czy firma postępuje zgodnie z zasadami wyrażonymi w Credo? Odpowiedź na to pytanie daje przeprowadzane uprzednio co dwa lata, a obecnie corocznie, badanie w formie ankiety elektronicznej. Respondentami są wszyscy pracownicy Johnson & Johnson,
którzy odpowiadają w niej na konkretne pytania obejmujące cztery obszary Credo:
klienci, pracownicy, społeczności i akcjonariusze. Po zakończeniu badania ankietowego opracowane statystycznie wyniki prezentowane są wszystkim pracownikom firmy.
Zarządy każdej z lokalnych firm operacyjnych zobowiązane są do wdrożenia planów
akcji, które mają na celu wprowadzenie usprawnień w obszarach, które zostały ocenione przez pracowników jako wymagające poprawy.
Miernikiem pozytywnego wpływu wartości zapisanych w „Our Credo” są zadowolenie i wysoki poziom satysfakcji pracowników, przekładające się na ich wysoką
motywację i poziom osiągnięć, oraz bardzo dobry odbiór firmy przez jej klientów
i społeczeństwo, postrzegających firmę jako wysoce odpowiedzialną, nowatorską,
a także przyjazną ludziom. Miernikiem finansowym jest poziom rozwoju firmy mierzony jej wzrostem i poziomem cen akcji. Generał Robert Wood Johnson zapytany,
dlaczego odpowiedzialność wobec akcjonariuszy wymieniana jest na końcu Credo,
odpowiedział: „Jeżeli wszystkie wyżej wymienione odpowiedzialności są spełnione,
akcjonariusze na pewno będą mieli powody do zadowolenia”.
20
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
MIEJSCE PRACY
Philip Morris

Datek za datek
W Philip Morris Polska S.A. (PMP) działania woluntarystyczne mają już kilkuletnią
tradycję. Cześć pracowników angażuje się w działalność społeczną indywidualnie,
inni łączą się w grupy i wspólnie wspierają wybraną placówkę. Wszyscy z nich jednak
mają możliwość uzyskania wsparcia, zwracając się do Rady Kontrybucyjnej PMP. Rada
Kontrybucyjna to grupa działających dobrowolnie pracowników, sprawujących różne
funkcje w organizacji, która opiniuje wnioski o darowizny oraz planuje i organizuje
różnego rodzaju akcje charytatywne angażujące pracowników. Dzięki inicjatywie
Rady Kontrybucyjnej, powstały m.in. takie akcje, jak „Zostań świętym Mikołajem”,
„Podarunek za datek” czy „Książkowy maraton firmowy”. Każdy pracownik PMP,
który chce działać społecznie albo interesuje się społeczną działalnością firmy, może
uczestniczyć w spotkaniach Rady Kontrybucyjnej lub zostać jej członkiem.
Wolontariat pracowniczy
Nazwa: Philip Morris Polska S.A.
Główna działalność: Firma tytoniowa
Siedziba: Kraków
Rok założenia: 1996 r.
(prywatyzacja Zakładów Przemysłu
Tytoniowego w Krakowie)
Liczba zatrudnionych w 2005:
około 1800 osób
Strona internetowa:
www.philipmorrisinternational.com
W czerwcu 2005 r. wolontaryzm w firmie został wzbogacony o nowy program „Datek
za datek”. W ramach programu osobiste darowizny pracowników na cele charytatywne
są podwajane przez darowiznę ze strony firmy. Warunkiem uzyskania finansowego
wsparcia ze strony firmy jest zatrudnienie w firmie na czas nieokreślony. Pracownik sam
wybiera formę, w jakiej chce przekazywać swoje pieniądze na pomoc danej organizacji.
Może to być nieregularna darowizna lub też „payroll deduction”, czyli comiesięczna
wpłata z pensji pracownika ustalonej przez niego kwoty na rzecz wybranych organizacji pożytku publicznego. Przekazując darowiznę raz bądź kilka razy w ciągu roku,
pracownik za każdym razem może ubiegać się o równorzędną dotację ze strony firmy
na ten sam cel. Trzeba zaznaczyć, że aby PMP przekazał darowiznę stanowiącą równowartość datku pracownika, łączna wartość jego wpłat musi wynieść przynajmniej
100 zł na jedną organizację i nie przekraczać 2500 zł w ciągu roku kalendarzowego.
W przypadku „payroll deduction” firma dodatkowo, raz do roku, przekazuje wybranej
przez pracownika organizacji kwotę będącą sumą datków przekazanych przez wszystkie osoby, które zdecydowały się wesprzeć tę organizację w ciągu poprzedniego roku.
Dzięki programowi „Datek za datek”, od czasu jego uruchomienia, czyli od czerwca
do końca 2005 r. na cele charytatywne przekazano ponad 10 tys. złotych.
PKN Orlen

Kompromis zamiast konfrontacji
W marcu 2005 roku Zarząd PKN ORLEN S.A podjął decyzję o wdrożeniu programu
Restrukturyzacji Regionalnych Jednostek Organizacyjnych. Konieczność reorganizacji
i restrukturyzacji służb sprzedaży detalicznej wynikała bezpośrednio z przyjętej na
początku 2005 roku strategii budowy własnej wartości PKN ORLEN S.A oraz planu
rozwoju sprzedaży detalicznej w Polsce w latach 2005-2009. Oczekiwanym efektem
zmian było zbudowanie nowej struktury organizacyjnej spółki, opartej o koncepcję
jednego pracodawcy. Podjęte działania zmierzały do likwidacji dotychczasowych 12
wewnętrznych pracodawców (czyli 12 regulaminów pracy, 12 regulaminach zakładowych funduszy świadczeń socjalnych oraz 17 różnych systemów wynagradzania).
Ujednolicenie spraw pracowniczych w skali całej Spółki miało również zakończyć
proces integracji Petrochemii Płock S.A. z CPN S.A. poprzez wyeliminowanie „sztucznej” struktury prawodawczej utrwalającej odrębności mimo, iż upłynęło pięć lat od
formalnego połączenia obydwu firm.
Tworzenie / zachowanie
miejsc pracy
Nazwa: Polski Koncern Naftowy
ORLEN S.A.
Główna działalność: Produkcja
i sprzedaż paliw oraz innych produktów
ropopochodnych
Siedziba: Płock
Liczba zatrudnionych w 2005: 5519
Strona internetowa: www.orlen.pl
Mając świadomość szczególnego społecznego wymiaru programu restrukturyzacji
– przygotowując projekt szczególny nacisk położono na społeczne aspekty procesu
przygotowując m.in. pakiety osłonowe dla pracowników objętych restrukturyzacją.
Przede wszystkim przyjęto założenie, że nowe struktury regionalne funkcjonować
będą przy wykorzystaniu dotychczas zatrudnionych tam pracowników. Każdy zainteresowany mógł aplikować na stanowiska w nowej strukturze firmy. Spółka zapewniała pomoc dla pracowników, którzy wyrażą chęć zmiany miejsca świadczenia pracy
(pakiety relokacyjne) lub podejmą działalność gospodarczą (szkolenia). Osoby decydujące się na odejście z firmy mogły skorzystać z Programu Dobrowolnych Odejść,
gwarantującego jedne z najwyższych w kraju odprawy pieniężne.
Przygotowując założenia programu restrukturyzacji, Zarząd uznał za bezdyskusyjne, że program musi być realizowany w sposób zgodny z prawem, transparentny,
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
21
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
MIEJSCE PRACY
PRASA
10-03-2005, Gazeta Prawna,
Dominika Maison, Badania PBS – jak
Polacy rozumieją uczciwy biznes
Odpowiedzialny biznes jest pojęciem
bardzo szerokim. W jego skład wchodzą,
z jednej strony, działania związane z realizacją podstawowych celów biznesowych
przedsiębiorstwa. „Odpowiedzialny” znaczy
tu po prostu rzetelny i skuteczny biznes
– podnoszący wartość firmy i prowadzący
do osiągnięcia godziwych zysków. Z drugiej
strony, określenie to wskazuje na jakość
etyczną działań gospodarczych. Chodzi
zarówno o uczciwe i sprawiedliwe postępowanie wobec pracowników, kontrahentów
i klientów, jak i o łączność biznesu z celami,
które nie są z nim wprost związane, np.
o społeczne zaangażowanie firmy (finansowe wspieranie ważnych celów społecznych,
organizacji i szkół), o popieranie i promowanie zachowań ekologicznych – wyrażających troskę o środowisko naturalne.
Zdecydowana większość (68 proc.) społeczeństwa, jak pokazują lutowe badania PBS
z Sopotu, przeprowadzone na reprezentatywnej grupie Polaków, za odpowiedzialny
biznes uznaje działania o charakterze
etycznym, czyli uczciwe traktowanie
pracowników, kontrahentów i klientów.
Zdecydowanie mniej osób rozumie przez to
skuteczną realizację podstawowych celów
biznesowych (11,9%), jak również działania
związane z zaangażowaniem społecznym
firmy (11,1%). Prawdopodobnie respondenci uważają, że „odpowiedzialne”
prowadzenie biznesu powinno w pierwszej
kolejności dotyczyć pracowników, a dopiero
w drugiej kolejności ujawnić się w stosunku
do otoczenia społecznego.
przewidywalny dla partnera społecznego. Formalno-prawna część procesu dochodzenia do założonych struktur została rozłożona na trzy miesiące. Z takim wyprzedzeniem Zarząd wypowiedział bowiem dotychczasowe porozumienia ze związkami
z b.CPN S.A. sankcjonujące obowiązującą strukturę wielopracodawczą. To maksymalny
okres wypowiedzenia wskazywany przez autorytety prawne dla tego rodzaju umów.
Przyjęcie najdłuższego okresu było wyrazem dobrej woli pracodawcy i dawało możliwość wypracowania świadczeń optymalnie zabezpieczających interesy pracowników.
Poza prowadzeniem dialogu z partnerami społecznymi, od początku prowadzona
była szeroka kampania informacyjna skierowana do wszystkich pracowników objętych procesem restrukturyzacji.
W dniu 30 marca 2005 roku – równocześnie z rozpoczęciem procesu konsultacji projektu ze związkami zawodowymi, założenia i uzasadnienie projektu zostały przedstawione kadrze kierowniczej obszaru sprzedaży detalicznej. Członkowie Zarządu wzięli
na siebie obowiązek komunikowania przedstawionych propozycji rozwiązań bezpośrednio pracownikom Regionalnych Jednostek Organizacyjnych; wysłuchali często
bardzo emocjonalnie przekazywanych opinii i uwag. Po ich przeanalizowaniu, Zarząd
uznał za możliwe zmodyfikowanie swoich pierwotnych propozycji m.in. w zakresie
lokalizacji siedzib nowych struktur.
Intencją prowadzonej bardzo intensywnie kampanii informacyjnej było zapewnienie pełnego dostępu do informacji wszystkim zainteresowanym pracownikom.
Oprócz cyklicznych (dwutygodniowych) gazety firmowej ORLEN Ekspres, ukazało się
8 wydań specjalnych omawiających w szczegółowy sposób przedstawione propozycje oraz przebieg negocjacji ze związkami zawodowymi. W Intranecie utworzono specjalną zakładkę poświęconą wyłącznie tematyce restrukturyzacji, w której
umieszczono wszystkie formularze, wnioski aplikacyjne, ogłoszenia rekrutacyjne.
Pomimo szczegółowego uzasadnienia planowanych zmian partnerom społecznym,
zaproponowania pracownikom atrakcyjnych świadczeń finansowych oraz umożliwienia utrzymania części przywilejów związkowych, organizacje związkowe oprotestowały program reorganizacji, nie dopuszczając do merytorycznej dyskusji praktycznie w żadnej kwestii. W ciągu 110 dni negocjacji odbyło się łącznie 20 spotkań
konsultacyjno – negocjacyjnych ze związkami zawodowymi, nie licząc konsultacji
z liderami związkowymi w mniejszych gremiach. W każdym ze spotkań uczestniczyła
ok. 40 osobowa grupa związkowców związkowa, reprezentująca 23 równoprawne
organizacje związkowe funkcjonujące w Koncernie.
Brak woli porozumienia, wycofywanie się z przyjętych ustaleń paraliżowały proces
negocjacji. Eskalując konflikt, regionalne organizacje związkowe powołały Krajowy
Międzyzwiązkowy Komitet Protestacyjny, przeprowadziły referendum strajkowe
wśród pracowników Regionalnych Jednostek Organizacyjnych, zorganizowały pikietę
przed Centrum Administracyjnym w Płocku oraz ogłosiły spór zbiorowy. Jednak konsekwentna realizacja harmonogramu działań prawnych, wprowadzenie zachęcającej
oferty świadczeń dla pracowników i determinacja Zarządu w kontynuowaniu rozmów i prowadzenie otwartej komunikacji przyniosły rezultaty. Przeprowadzono proces rekrutacji pracowników do nowych struktur. Z Programu Dobrowolnych Odejść
skorzystało ok. 580 pracowników, a sporej grupie zgody na odejście nie wyrażono.
Oznacza to, że uniknięto konieczności składania zamiarów wypowiedzeń umów
o pracę wobec tych pracowników, którzy nie znaleźli miejsca zatrudnienia w nowej
strukturze. Liczba ta istotnie przekroczyła wartości przedstawione przez Zarząd
w ramach programu restrukturyzacji struktur regionalnych.
21 lipca 2005 roku zostało podpisane „Porozumienie w sprawie zakończenia sporu
zbiorowego oraz uprawnień pracowniczych i związkowych związanych z wdrożeniem
Programu restrukturyzacji struktur regionalnych PKN ORLEN S.A.”, które zakończyło
spór zbiorowy.

Etyka biznesu
Procter & Gamble
Przewodnik Etyki Biznesu
W roku 2005 został wdrożony zaktualizowany Przewodnik Etyki Biznesu. Głównym
celem wprowadzenia Przewodnika było zapoznanie pracowników z uaktualnionymi
przepisami i ustalenie obowiązujących standardów zachowań etycznych, zgodnych
22
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
MIEJSCE PRACY
z wartościami wyznawanymi przez firmę. Dział Personalny, współpracując z menedżerami poszczególnych działów upewnił się, że każdy pracownik otrzymał kopię
nowego kodeksu, przeszedł szkolenie w formie prezentacji, ukończył elektroniczny
kurs potwierdzony uzyskaniem certyfikatu, podpisał oświadczenie o zapoznaniu
się z treścią Przewodnika i zobowiązał się do przestrzegania zawartych w nim
zasad. Powstał zestaw norm obowiązujących wszystkich pracowników. Jednocześnie
wzmocniono komunikat dotyczący mechanizmów przestrzegania Przewodnika i zgłaszania ewentualnych przypadków niezgodnego z nim zachowania.
Nazwa: Procter & Gamble Operations
Polska Sp. z o.o.
Główna działalność: Produkcja
i sprzedaż tzw. szybkozbywalnych dóbr
konsumpcyjnych (FMCG),
m.in. kosmetyków, art. higienicznych
i środków czystości
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1837, 1991 w Polsce
Strona internetowa: www.pg.pl
Przewodnik Etyki Biznesu P&G zbudowany jest wokół pięciu kluczowych zagadnień.
Są to: konflikt interesów, zachowanie w miejscu pracy, informacja o firmie i konsumentach, rzetelność dokumentacji finansowej firmy, uczciwe zasady działania i konkurencji. Opisane są w nim wzorcowe zachowania w sytuacjach biznesowych wraz ze
szczegółowym ich omówieniem mającym na celu rozwianie ewentualnych wątpliwości.
Do nadzoru nad stroną merytoryczną i interpretacją Przewodnika została powołana
wewnętrzna Komisja Etyki P&G.
Polkomtel

Plusletter
Elektroniczny informator – „Plusletter” – umożliwia osobom zatrudnionym w firmie
szybki dostęp do informacji potrzebnych nie tylko w pracy. Głównym celem jego
powstania było usprawnienie przepływu informacji od kadry zarządzającej do pracowników Spółki. To właśnie pracownicy Polkomtela, podczas corocznych badań
satysfakcji zwrócili uwagę na niewystarczający dostęp do bieżących informacji
o działalności firmy. „Plusletter” to dynamiczny ośrodek w intranecie, zasilany przez
redaktorów treści – pracowników z różnych obszarów funkcjonowania Spółki, głównie członków Międzydepartamentalnego Zespołu Komunikacji Wewnętrznej. Proces
dostarczania informacji koordynowany jest przez redaktora lokalnego, który ma
dodatkową możliwość filtrowania i moderowania komunikatów. Krótkie zapowiedzi
o pojawieniu się nowych, ważnych informacji w „Plusletterze” rozsyłane są cyklicznie
e-mailem z linkiem do strony w intranecie.
Komunikacja
Nazwa: Polkomtel S.A.
Główna działalność: Operator telefonii
komórkowej
Siedziba: ul. Postępu 3, 02-676 Warszawa
Rok założenia: 1995
Liczba zatrudnionych w 2005: 3500
Strona internetowa:
www.polkomtel.com.pl
www.plusgsm.com.pl
Stałe rubryki poświęcone są takim tematom, jak oferta firmy, komunikaty Zarządu
i od dyrektorów, wydarzenia z centrali i regionów, informacje o salonach firmowych,
a także operacyjne i wspierające Help Desk, przekazywane głównie przez HR itp.
Przed wprowadzeniem „Pluslettera” informacje przekazywane z różnych źródeł rozsyłane były e-mailem do wszystkich pracowników. Stworzenie sprawnego systemu
komunikacji wewnętrznej nie wymagało dużych nakładów, gdyż wiedza w Spółce już
istniała, trzeba było ją tylko usystematyzować i udostępnić wygodne narzędzie do
transferu. „Plusletter” tworzy jedno źródło dostarczanych na czas informacji, z możliwością przeglądania wiadomości archiwalnych, zwiększając tym samym poziom
satysfakcji pracowniczej w obszarze komunikacji wewnętrznej.
Polkomtel
Wizja, Misja, Wartości

Etyka biznesu
W związku ze zmieniającym się otoczeniem biznesowym oraz nową strategią
nakreśloną przez Radę Nadzorczą obowiązujące w firmie wizja i misja przestała spełniać podstawowe zadania. Z tego względu zarząd spółki podjął decyzję
o zaktualizowaniu dotychczasowych zapisów, akcentując tym samym szczególną
rolę spójności wizji, misji i wartości (WMW) z biznesowymi celami organizacji.
Procesowi tworzenia strategii Spółki towarzyszyły prace nad określeniem nowego
kształtu WMW, który stanowiłby solidną podstawę do realizacji przyjętych celów
strategicznych firmy. Prace te odzwierciedlały również ambicje biznesowe kadry
menedżerskiej. Jednym z podstawowych założeń programu było przeprowadzenie
badań fokusowych wśród pracowników na temat istotnych w ich pracy wartości.
Do pracowników należał również wybór propozycji graficznych wszystkich materiałów komunikacyjnych. Zaangażowaniu pracowników w tworzenie WMW przyświecała myśl, że określone zasady postępowania są przestrzegane tylko wtedy, gdy są
one zrozumiałe i akceptowane przez pracowników firmy, jak również wówczas, gdy
wykorzystywane są w codziennej pracy, stając się wewnętrznymi przekonaniami
pracowników.
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
23
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
MIEJSCE PRACY
Zadania komunikacyjne przeprowadzone były w trzech etapach przy wykorzystaniu m.in. takich narzędzi, jak publikacje, intranet czy prezentacje multimedialne.
W pierwszym etapie zapoznawano pracowników z sytuacją biznesową, w celu lepszego zrozumienia przez nich kontekstu funkcjonowania Spółki, w tym głównych kierunków zatwierdzonej strategii oraz celów. Drugi etap polegał na rozpowszechnieniu
informacji o WMW oraz objaśnianiu oczekiwanych zachowań i postaw wynikających
z WMW. Przekaz informacji odbywał się podczas spotkań wewnętrznych ze wszystkimi
pracownikami. W efekcie każdy dyrektor przeprowadził szkolenie w swojej komórce
organizacyjnej, prezentując zasady WMW wraz z przykładami oczekiwanych zachowań i postaw, jak najbardziej zbliżonych do specyfiki pracy poszczególnych zespołów.
Dzięki tym działaniom, pracownicy mogli dostrzec związek WMW z wymaganiami
dotyczącymi ich pracy oraz oczekiwanych kompetencji na swoich stanowiskach. Na
potrzeby tego projektu przeszkolono trenerów, którzy wspierali dyrektorów podczas
spotkań z pracownikami. Za cały proces odpowiedzialna była jedna osoba z Departamentu Zarządzania Zasobami Ludzkimi – koordynująca oraz objaśniająca wszystkie
niejasności związane z wdrażaniem WMW. Trzecim i ostatnim etapem była kontrola
przebiegu procesu komunikacyjnego oraz podsumowanie wyników komunikacji
poprzez przeprowadzenie wywiadów i badań fokusowych. Jako kryteria sukcesu
przyjęto stopień identyfikacji pracowników z WMW, zaangażowanie w proces implementacji wartości w życie codzienne firmy i znajomość treści WMW.

Wolontariat pracowniczy
Nazwa: PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o
Główna działalność: Świadczenie usług
w oparciu o specjalizację branżową,
oferując rozwiązania w zakresie
audytu, usług doradczych i doradztwa
podatkowego klientom z sektora
publicznego i prywatnego
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1990
Liczba zatrudnionych w 2005: 886
Strona internetowa: www.pwc.pl
PricewaterhouseCoopers
Fundacja „Podaruj siebie”
Pomysł na Fundację PricewaterhouseCoopers pojawił się już na początku roku 2005.
Wtedy to grupa osób żywo zainteresowanych działalnością społeczną w firmie zainicjowała rozmowy na temat powstania Fundacji, która stwarzałaby pracownikom możliwość podjęcia konkretnych działań wspierających rozwiązanie wybranych problemów
społecznych. Tym samym Fundacja PwC miała zintegrować i ukierunkować liczne,
rozproszone dotychczas, inicjatywy pro bono podejmowane przez firmę. Filarami działalności Fundacji stały się: wolontariat, doradztwo i wsparcie finansowe. Jednocześnie
w każdym z działów firmy wyłonieni zostali koordynatorzy, pracujący blisko ze sobą
i nadający Fundacji obecny kształt. Jednym z pierwszych zadań było zbadanie potrzeb
i możliwości pracowników. W tym celu zostało przeprowadzane badanie ankietowe
wśród pracowników firmy. Ankiety wypełniło blisko 200 osób, a ich wyniki pokazały,
że wielu pracowników zainteresowanych jest szerszą działalnością społeczną w bardzo konkretnych, wskazanych przez siebie obszarach. W kolejnym etapie kierownictwo firmy formalnie wsparło te działania m.in. deklaracją, że każdy z pracowników ma
prawo wykorzystania trzech godzin w miesiącu, w ramach godzin pracy, na aktywność społeczną w ramach Fundacji. Działalność Fundacji PricewaterhouseCoopers
„Podaruj siebie” objęła nie tylko biuro warszawskie, ale i pozostałe 5 biur regionalnych. W każdym z nich wyłonieni zostali partnerzy społeczni.
Przykładowe działania podjęte w ramach Fundacji to: nauka języka angielskiego podopiecznych i pracowników Powiślańskiej Fundacji Społecznej (PFS); przygotowanie
kampanii marketingowej promującej działalność PFS; zbiórka żywności dla najbiedniejszych rodzin dzieci będących pod opieką PFS; organizacja spotkań nastolatków
z domów dziecka połączonych z pogadanką o pierwszej pracy, ścieżce kariery, zachęcaniem do nauki, sportu, hobby etc.; odwiedziny dzieci w ośrodku Fundacji Pomocy
Dzieciom z Chorobą Nowotworową oraz szpitalu na oddziałach onkologii i hematologii dziecięcej; doradztwo IT i opieka nad komputerami w Fundacji Pomocy Dzieciom
z Chorobą Nowotworową; doradztwo na rzecz Dziennego Ośrodka Rehabilitacji
w Poznaniu w zakresie PR; przygotowywanie okazjonalnych zbiórek środków pieniężnych, jak i innych datków, paczek dla wszystkich partnerów społecznych Fundacji
PwC. W ramach wsparcia finansowego, oprócz organizowania akcji charytatywnych,
pracownicy mogą dokonywać wpłat na rzecz Fundacji PwC poprzez potrącenia
z wynagrodzenia w formie przekazania 1% podatku, przekazania stałej, comiesięcznej
kwoty z pensji, bądź też okazjonalne datki pieniężne. Obecnie, po doświadczeniach
ubiegłego roku, Fundacja PwC „Podaruj siebie” ma w planach stworzenie ogólnopolskiego programu, który pomagałby w rozwiązaniu problemów społecznych wybranej
grupie docelowej.
24
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
MIEJSCE PRACY
Provident Polska

Forum Pracownika
Po dwóch latach funkcjonowania Forum Pracownika w jego pierwotnej formie podjęto
próbę oceny efektywności tego rozwiązania. Wśród uczestników Forum przeprowadzono
ankietę, analizie poddano statystyki działania. Wyniki pokazały, że Forum ma ogromny
potencjał, ale też pewne niedoskonałości, które należało przezwyciężyć. Wyzwaniami
okazały się: mała innowacyjność proponowanych przez pracowników rozwiązań,
spadające zainteresowanie tą formułą, brak wsparcia projektu przez kierowników
regionalnych, którzy nie widzieli korzyści z wysyłania wartościowego pracownika
na spotkania w ramach Forum, niedostateczna informacja o działaniach Forum
– szczególnie o sukcesach, które udało się w jego ramach osiągnąć – oraz nieefektywny podział terytorialny sprawiający, że reprezentanci musieli dojeżdżać na Fora
w odległe miejsca.
Nazwa: Provident Polska S.A.
Główna działalność: Część
międzynarodowej grupy finansowej
Provident Financial, udzielanie szybkich
pożyczek gotówkowych z możliwością
obsługi domowej, oferowanych klientom
indywidualnym
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1997
Strona internetowa:
www.providentpolska.pl
Plan zmian w formule Forum Pracownika stworzony został podczas dwudniowej
sesji strategicznej, na którą zostali zaproszeni najbardziej aktywni reprezentanci.
Podstawową zmianą było przeniesienie projektu z działu personalnego do działu komunikacji. Wykorzystując emocjonalne zaangażowanie pracowników tego
działu, z projektu uczyniono główne narzędzie komunikacji wewnętrznej firmy.
Zmienione zostały także zasady dotyczące pełnienia funkcji reprezentantów.
Zakładając, że mniejsza rotacja reprezentantów przyczyni się do wzrostu identyfikacji
z proponowanymi przez nich projektami, ich kadencję wydłużono do dwóch lat.
Dodatkowo wprowadzono możliwość wielokrotnego wyboru reprezentantów Forum,
motywując w ten sposób do lepszej pracy ewentualnych kandydatów. Większe
wsparcie dla zaangażowanych osób i poczucie wagi samego projektu oraz jego roli
dla firmy uzyskane zostało dzięki temu, że liderem projektu w nowej formie został
wiceprezes firmy. Utworzone zostało także jednoosobowe stanowisko Koordynatora
ds. Forum, który zajmuje się wyłącznie tym projektem.
PRASA
14-04-2005, BusinessWeek Polska,
Dariusz Styczek, Piotr Aleksandrowicz, Radosław Omachel,
Przedsiębiorcy starają się przestrzegać dekalogu
Nie ma etycznego biznesu bez dobrych
relacji pracodawcy z pracobiorcami i bez
wzajemnego szacunku obu stron. Dziś,
kiedy obciążenia z tytułu zatrudnienia
na etat stanowią 85 proc. wynagrodzenia
pracownika, te stosunki są szczególnie
narażone na szwank. – Nie zatrudniam
na czarno, płacę wszystkie składki i podatki, ale nie każdą firmę na to stać. Wielu
przedsiębiorców staje przed problemem:
zatrudnić na czarno lub w ogóle. Wtedy
sprawa przestaje już być taka oczywista
– uważa Blikle.
Jeszcze większym wyzwaniem etycznym
jest zwalnianie pracowników. Jeżeli pracownik nie potrafi sprostać oczekiwaniom,
po prostu musi odejść, ale uczciwość
wymaga wcześniejszego zwrócenia mu
uwagi na popełniane błędy i podjęcia
próby pomocy w poprawieniu się.
W nowych założeniach ogromny nacisk położono także na informację zwrotną.
Jasno określono drogi komunikacji w ramach Forum, uwzględniające zarówno
kolejne poziomy rozpatrywania pomysłu, jak również informowanie pomysłodawcy o powodach odrzucenia pomysłu lub o efektach jego wdrożenia. Dodatkowo
ustalono, iż każda edycja programu zostanie poprzedzona szkoleniem wszystkich
reprezentantów, które jako wartość dodana ma także służyć motywowaniu wszystkich uczestników. W efekcie prowadzonego programu i jego rewitalizacji osiągnięto
większe zaangażowanie pracowników (duża liczba kandydatów oraz wysoka frekwencja w wyborach), wysoką liczbę i jakość zgłaszanych pomysłów oraz możliwość
zidentyfikowania najbardziej aktywnych pracowników, czyli ludzi, którzy powinni
robić w firmie karierę.
Projekt stał się podstawą bliźniaczych projektów realizowanych w innych oddziałach firmy na świecie, a także w centrali. Do autorów projektu w Polsce z prośbą
o dzielenie się doświadczeniami zwracają się osoby prowadzące projekty w Meksyku,
Czechach, Słowacji i na Węgrzech.
Schenker

Komunikacja wewnętrzna w procesie fuzji firm
Spedpol i Schenker
Fuzja Spedpolu i Schenkera, która miała miejsce pod koniec 2004 r. i w wyniku której
powstał nowy Schenker Sp. z o.o., wiązała się z wieloma zmianami w organizacji.
Proces rozpoczął się w marcu 2004 r., a formalne nowa firma wystartowała w grudniu
tego samego roku. Konieczne było zaprojektowanie specjalnych działań komunikacyjnych, mających na celu zwiększenie szans na pozytywną współpracę pracowników
z obu części organizacji przy tworzeniu nowej firmy, szybkie zrozumienie wspólnych
celów biznesowych dzięki dobrej informacji, zapewnienie spokojnego przebiegu procesu poprzez klarowny przekaz oraz zrozumienie i akceptację wprowadzanych rozwiązań przez pracowników. Dodatkowym założeniem było utrzymywanie równowagi
pomiędzy obu częściami łączącej się organizacji, budowanie atmosfery wzajemnego
szacunku wobec doświadczeń obu firm i zachowanie możliwości tworzenia nowych
rozwiązań na bazie tego, co zostało pozytywnie sprawdzone w przeszłości.
Zaangażowanie pracowników
w zarządzanie firmą
Komunikacja
Nazwa: Schenker Sp. z o.o.
Główna działalność: Dostawca
zintegrowanych rozwiązań logistycznych
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1991
Liczba zatrudnionych w 2005: 39000 na
świecie, 1300 w Polsce
Roczne obroty za 2005: 8 mld euro
Strona internetowa: www.schenker.pl
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
25
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
MIEJSCE PRACY
PRASA
01-11-2005, Marketing w praktyce,
Kinga Szydzińska, Prospołeczna
firma
Ponad 68 proc. wskazuje, że odpowiedzialny biznes to przede wszystkim rzetelne postępowanie wobec pracowników, klientów
i kontrahentów. Około 12 proc. badanych
uważa, że jest to realizacja podstawowych
celów biznesowych, a 11 proc wskazuje na
działalność prospołeczną. Wyniki te można
interpretować na dwa sposoby – albo
badani w bardzo wyraźny sposób skoncentrowali się na słowie „biznes” a działalność
społeczną uznają za pozabiznesowy obszar
zaangażowania firmy, albo znacznie ważniejsze jest dla nich to, by firma najpierw
wprowadziła standardy etyczne do swojej
wewnętrznej działalności, a dopiero potem
rozwijała działalność charytatywną. Może
to być ważna wskazówka dla polskich
firm, które często skupiają się raczej na
zaangażowaniu zewnętrznym niż trosce
o wprowadzenie wysokich standardów
etycznych w wewnętrznym działaniu firmy.

Tworzenie / zachowanie
miejsc pracy
Nazwa: Telekomunikacja Polska S.A.
Główna działalność: Operator telefonii
stacjonarnej
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1992
Liczba zatrudnionych w 2005: 33 603
(grupa kapitałowa, dane skonsolidowane)
Roczne obroty za 2005: 18,342 mln PLN
(grupa kapitałowa, dane skonsolidowane)
Strona internetowa: www.tp.pl
Komunikacja w procesie fuzji była działaniem kompleksowym, skierowanym do
wszystkich pracowników. W pierwszym miesiącu od ogłoszenia fuzji odbyły się spotkania nowego i ustępującego Zarządu z pracownikami oddziałów. W ciągu pierwszych trzech miesięcy przełożeni wszystkich szczebli na cotygodniowych spotkaniach
informowali pracowników o przebiegu fuzji i jej celach. Informacja kierowana była
również do organizacji związkowych. Spotkania z liderami związkowymi odbyły się
w pierwszych dniach po decyzji o fuzji. Oprócz bezpośrednich spotkań z interesariuszami wewnętrznymi wykorzystano także nowoczesne narzędzia komunikacji, takie
jak anonimowe czaty z Zarządem w intranecie, tradycyjne i elektroniczne skrzynki
na pytania, rozsyłane w cyklu tygodniowym oficjalne odpowiedzi na pytania zadane
przez pracowników. W intranecie i gazecie firmowej ukazywały się w tym czasie również publikacje dotyczące fuzji, m.in. nowe schematy organizacyjne, słowniki pojęć
i słów-kluczy czy zwrotów biznesowych stanowiących zawodowy „żargon” obu firm.
Komunikacja dotycząca najbardziej wrażliwych kwestii w organizacji została przeprowadzona szybko i sprawnie. I tak, ostateczne decyzje dotyczące docelowej obsady stanowisk kierowniczych w nowej strukturze sformułowano w ciągu dwóch tygodni od
ogłoszenia decyzji o fuzji, zaś informacje o redukcji zatrudnienia (liczba zwalnianych
osób, kryteria wyboru, sprecyzowanie działań osłonowych, zasady formalno-prawne)
zakomunikowano w ciągu pierwszych sześciu tygodni. W późniejszej fazie, po upływie
trzech miesięcy od ogłoszenia decyzji o fuzji – komunikacja koncentrowała się głównie na dwóch nurtach: na postępach prac w poszczególnych zespołach projektowych
opracowujących rozwiązania biznesowe oraz na przyszłych rozwiązaniach ze sfery
spraw pracowniczych (nazewnictwo stanowisk, regulaminy wynagradzania, premie,
fundusz socjalny, finansowanie nauki i opieki medycznej dla pracowników).
Telekomunikacja Polska
Program Mobilności Zawodowej
Program Mobilności Zawodowej powstał w 2004 r. jako długoterminowe działanie
firmy mające na celu zapewnienie odpowiednich zasobów ludzkich dla realizacji
strategicznych założeń biznesowych firmy. Polityka mobilności rozumiana jest jako
proces przygotowania już zatrudnionych osób do pełnienia nowych ról zawodowych
zgodnie z potrzebami TP, poprzez transfer kompetencji pomiędzy i wewnątrz struktur
organizacyjnych oraz poprzez planową wymianę pracowników zidentyfikowanych
jako osoby z najwyższym potencjałem pomiędzy strukturami Grupy France Telecom.
W ramach Programu Mobilności Zawodowej kadry menedżerskie TP zostały zachęcone do wykorzystywania wewnętrznego rynku pracy – preferowanego źródła doboru
nowych pracowników. Zachęceniu i wsparciu pracowników TP w mobilności zawodowej, w tym mobilności geograficznej, służyły również, oprócz działań rozwojowych,
wprowadzone uchwałą zarządu TP zasady przyznawania świadczeń alokacyjnych
pracownikom TP, którzy zmieniają miejsce pracy. Świadczenia te obejmują refundację
kosztów wynajęcia mieszkania lub spłatę zaciągniętego kredytu bankowego bądź nie
oprocentowanej pożyczki z Centralnego Funduszu Mieszkaniowego TP, lub rekompensatę kosztów dojazdów PKP/PKS.
Program Mobilności Zawodowej przygotowany został przez pracowników Pionu
Kadr TP. Za jego realizację odpowiada dyrektor Departamentu Mobilności i Rozwoju
Pracowników. Nad przebiegiem działań Programu w ramach struktury terytorialnej
TP czuwa pięciu regionalnych dyrektorów Pionu Kadr. Są oni wsparciem w realizacji
Programu dla współodpowiedzialnych za Program regionalnych dyrektorów wykonawczych oraz innych menedżerów, koordynując przebieg jego działań w podległych strukturach terytorialnych TP. Wsparciem w realizacji Programu są Wydziały
Mobilności Zawodowej podlegające bezpośrednio regionalnemu dyrektorowi Pionu
Kadr. Spójnej i kompletnej informacji o zasadach wewnętrznej mobilności udziela
pracownikom siedemnaście punktów Mobilności Zawodowej na terenie całego kraju.
W 2004 roku w różnych formach mobilności uczestniczyło w ramach Programu 568
osób. Rok później było ich prawie 3,9 tysięcy, czyli około 14% wszystkich pracowników firmy. Dla jednych była to zmiana stanowiska i zadań w dotychczasowym miejscu
pracy, dla innych zmiana ta wiązała się z podjęciem nowych zadań w innym pionie czy
nawet w innej spółce Grupy.
26
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
MIEJSCE PRACY
Telekomunikacja Polska

Etyka biznesu

Zdrowie i bezpieczeństwo
Kodeks Etyki
Celem wprowadzenia Kodeksu Etyki TP było jasne określenie najważniejszych kwestii
związanych z uczciwością oraz przestrzeganiem zasad etycznych, a tym samym scalenie społeczności pracowników TP. Wprowadzenie Kodeksu Etyki miało również na celu
zmniejszenie potencjalnego ryzyka występowania zjawisk patologicznych i nieetycznych w firmie. Kodeks Etyki TP został stworzony na bazie zasad etycznych i wzorców
postępowania obowiązujących w całej Grupie France Telecom. Proces konsultacji
z pracownikami TP i kadrą TOP-500 służył wypracowaniu takiego zapisu, który byłby
dostosowany do polskiej rzeczywistości. Kodeks został przyjęty w drodze uchwały
zarządu TP z 19.04.2005 r., a następnie w nakładzie 25 tys. egzemplarzy rozdystrybuowany wraz z „iTePe” (miesięcznikiem pracowników TP). Przestrzeganiem Kodeksu
w TP zajmuje się m.in. Departament Audytu Wewnętrznego (DAW), który prowadzi
dochodzenia wewnętrzne w zakresie zgłoszonych przez jednostki organizacyjne TP
przypadków nieetycznych zachowań. DAW przy współpracy z Pionem Bezpieczeństwa
TP podejmuje działania zmierzające do wprowadzenia w TP systemu anonimowego
zgłaszania przez pracowników TP nieprawidłowości, oszustw i nadużyć.
Partnerstwo dla Bezpieczeństwa
Drogowego
Bezpieczna Flota
„Bezpieczna Flota” to pierwszy projekt realizowany przez Partnerstwo dla
Bezpieczeństwa Drogowego. Celem projektu jest zmniejszenie liczby wypadków drogowych i ich ofiar poprzez poprawę praktyk dotyczących bezpieczeństwa w firmach
i organizacjach, które posiadają floty samochodowe. W świetle wyników badań
pochodzących z innych krajów okazuje się, że wypadki drogowe związane z pracą
stanowią 30% wszystkich wypadków oraz że każdego roku 27 % samochodów służbowych ulega kolizjom drogowym. W ramach projektu firmy partnerskie podpisały
w lipcu 2005 roku „Deklarację na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego”, w ramach
której zobowiązały się do wprowadzenia wewnętrznych standardów zwiększających
poziom bezpieczeństwa, zwłaszcza w użytkowaniu samochodów służbowych.
Kolejnym krokiem po podpisaniu deklaracji było opracowanie Przewodnika Bezpieczna
Flota – Standardy bezpieczeństwa w zarządzaniu samochodami służbowych. Celem
Przewodnika jest syntetyczna prezentacja wiedzy Partnerów na temat działań
i standardów prowadzących do zapobiegania wypadkom drogowym z udziałem
samochodów firmowych. I to począwszy od uwrażliwienia zarządów i kierownictwa
na ryzyko związane z wywieraniem presji czasowej na pracowników użytkujących
samochody służbowe (np. na reprezentantów handlowych czy dostawców), po świadome kształtowanie polityki flotowej uwzględniającej m.in. prawidłowy dobór parku
samochodowego, wyposażenie w niezbędne elementy bezpieczeństwa, dbałość
o stan techniczny, wdrożenie wewnętrznych procedur i systemów kontroli, działania
edukacyjne oraz cykliczne szkolenia kierowców.
Nazwa: Partnerstwo dla Bezpieczeństwa
Drogowego, inicjatywa non-profit
Partnerzy: 3M, ABB, BP, DaimlerChrysler,
DaimlerChrysler Fleet Management,
Michelin, Renault, Shell
Partnerzy wspierający: VESSEL, Forum
Odpowiedzialnego Biznesu, PCK,
Fundacja Krzysztofa Hołowczyca
„Kierowca Bezpieczny” oraz Zrzeszenie
Międzynarodowych Przewoźników
Drogowych;
Honorowy patronat: Minister Zdrowia,
prof. Zbigniewa Religa oraz Global Road
Safety Partnership
Strona internetowa:
www.partnerstwodlabezpieczenstwa.pl
Premiera Przewodnika zaplanowana została na 7 lutego 2006 r. Przewodnik skierowany jest do przedsiębiorstw posiadających samochody służbowe, których liczba w Polsce szacowana jest na 500-800 tys. pojazdów. Patronat honorowy nad Przewodnikiem
objęły Bank Światowy i Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. W 2006
roku Partnerstwo będzie promować standardy zawarte w Przewodniku wśród innych
firm oraz instytucji administracji publicznej, z nadzieją, że wpłynie to znacząco na
zwiększenie bezpieczeństwa na polskich drogach.
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
27
BIZNES A RYNEK
P
ozyskiwanie i utrzymywanie zainteresowania klientów jest dla każdego przedsiębiorstwa zadaniem priorytetowym. Mówi się czasem, że żadna organizacja nie uczyni jakiegokolwiek kroku w kierunku podniesienia jakości
zarządzania, dopóki rynek nie zmusi jej do tego. Odpowiedzialność społeczna w zachowaniach rynkowych nie
pojawiła się zatem samoistnie, z samej potrzeby czynienia dobra przez właścicieli kapitału, lecz okazała się skuteczną metodą zdobywania przewagi konkurencyjnej na rozwiniętym rynku. To konsumenci zaczęli interesować się tym,
jak przedsiębiorstwo, którego produkty kupują, traktuje swoich pracowników, dostawców, czy wywiera szkodliwy wpływ
na środowisko przyrodnicze, czy uczestniczy w praktykach korupcyjnych, itp. A przyszłość każdego przedsiębiorstwa zależy od klientów, to oni decydują o jego rozwoju lub bankructwie. Widać wyraźnie, że w ostatnich latach, szczególnie
w obliczu nasilającej się na całym świecie krytyki dotyczącej angażowania się przedsiębiorstw – w przeszłości i obecnie
– w przedsięwzięcia, które są oceniane zdecydowanie negatywnie, przedsiębiorstwa coraz dokładniej analizują swoje
postępowanie, by nie narażać się na osłabienie wizerunku, a przez to utratę pozycji na rynku.
28
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
RYNEK
BP Polska

Ochrona środowiska
Program Czysty Biznes
Program Czysty Biznes jest filarem strategii odpowiedzialnego biznesu BP w zakresie
ochrony środowiska od 1998 roku. Podstawowym celem programu jest pomoc małym
i średnim przedsiębiorstwom (MŚP) we wprowadzaniu proekologicznych zmian
wewnątrz oraz wokół firmy i nawiązywaniu trwałej współpracy na rzecz zrównoważonego rozwoju z samorządami, innymi firmami i organizacjami pozarządowymi.
Założenie programu Czysty Biznes opiera się na pokazaniu w praktyce, że działania
na rzecz ochrony środowiska nie muszą być jedynie kosztami czy też dodatkowymi
obciążeniami, ale mogą być ważnym elementem dobrze zarządzanej firmy, zwłaszcza
że wdrażane rozwiązania pozwalają zaoszczędzić firmom od 500 do 200 000 złotych
rocznie. W ramach programu działają kluby Czysty Biznes, do których mogą przystąpić
wszystkie zainteresowane firmy. Poprzez pomoc doradczą, informacyjną i szkoleniową,
firmy wspólnie ze specjalistami programu identyfikują, a następnie wdrażają działania
prośrodowiskowe. Każdym klubem opiekuje się koordynator, którego zadaniem jest
stały kontakt z firmami członkowskimi i pomoc w korzystaniu z oferty programu.
Nazwa: BP Polska Sp. z o.o
Główna działalność: Część koncernu BP,
sektor paliwowy
Siedziba: Kraków
Rok założenia: 1991
Liczba zatrudnionych w 2005:
ponad 2000
Strona internetowa: www.bp.pl
Początkowo Czysty Biznes był inicjatywą firmy BP, Fundacji Partnerstwo dla Środowiska
oraz brytyjskiej organizacji Groundwork. Obecnie kluby Czystego Biznesu prowadzone
są w większości przez lokalne organizacje pozarządowe. W miarę rozwoju programu
nawiązano robocze kontakty z samorządami lokalnymi, władzami regionalnymi,
Ministerstwem Środowiska oraz Gospodarki, które angażują się w różne projekty
realizowane przez program. W 2005 r. w programie Czysty Biznes uczestniczyło
16 klubów zrzeszających 300 firm, działających w województwach małopolskim,
mazowieckim, śląskim, podkarpackim i pomorskim. Od 1998 r. w programie Czysty
Biznes uczestniczyło łącznie ponad 500 przedsiębiorstw.
British American Tobacco

Dialog Społeczny
British American Tobacco Polska rozpoczęła drugi cykl Dialogu Społecznego, którego
ideą jest podejmowanie przez firmę konkretnych zobowiązań w odpowiedzi na oczekiwania jej partnerów społecznych zgłoszone podczas sesji dyskusyjnych. Dzięki temu,
firma może realizować projekty, które faktycznie wychodzą naprzeciw potrzebom jej
otoczenia, unikając budowania strategii odpowiedzialności społecznej wyłącznie na
własnych pomysłach. Ten model dialogu firma zapoczątkowała jako pierwsza w Polsce
w 2003 r. W sesjach dyskusyjnych uczestniczyło wtedy blisko 90 osób reprezentujących 46 różnych instytucji, organizacji i grup społecznych. Partnerzy British American
Tobacco Polska zgłosili w dyskusji ponad 100 konkretnych postulatów. Ich oczekiwania dotyczyły bardzo różnych obszarów – od kwestii odpowiedzialnego marketingu
wyrobów tytoniowych i zapobiegania dostępu do nich nieletnim, przez kwestie ekologiczne, do spraw związanych z bezpośrednią współpracą z różnymi środowiskami.
W odpowiedzi na te oczekiwania firma zobowiązała się wówczas m.in. do tego, by
stworzyć na firmowej stronie internetowej sekcję poświęconą kwestiom palenia i zdrowia, zwiększyć swój wkład w budżet Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży i rozszerzyć jego zakres, regularnie kontrolować firmową bazę danych konsumentów, tak by
mieć pewność, iż zawiera ona wyłącznie dane dorosłych osób palących; kontynuować
badania skali przemytu papierosów do Polski i rozwijać współpracę z instytucjami
państwowymi w zwalczaniu zjawiska przemytu oraz utworzyć, przy współpracy partnerów z lokalnego samorządu, pracodawców oraz szkół i uczelni wyższych z regionu
Augustowa tzw. Akademię Augustowską, służącą m. in. aktywizacji bezrobotnych
absolwentów szkół wyższych z regionu. Zobowiązania te zostały zrealizowane, a szczegółowe informacje na temat wypełnienia zobowiązań zostały przesłane wszystkim
uczestnikom pierwszego cyklu dialogu społecznego.
W drugim cyklu Dialogu Społecznego rolę moderatora pełni dr Michał Boni, który
czuwa nad prawidłowym i bezstronnym jego przebiegiem. Proces jest prowadzony pod nadzorem niezależnego audytora, który weryfikuje jego zgodność z normą
AA1000AS. Kluczowym elementem procesu będą spotkania z partnerami społecznymi, które odbędą się kwietniu 2006 r. Firma zaprasza na nie przedstawicieli wszystkich instytucji, organizacji i grup społecznych zainteresowanych sprawami dotyczącymi wyrobów tytoniowych. Celem spotkania jest poznanie aktualnych oczekiwań
Dialog z interesariuszami
Nazwa: British American Tobacco Polska
Główna działalność: Produkcja wyrobów
tytoniowych
Siedziba: Fabryka w Augustowie;
Oddział w Warszawie
Liczba zatrudnionych w 2005: 1025
Roczne obroty za 2005: 1,5 mld złotych
Strona internetowa: www.bat.com.pl
PRASA
14-04-2005, Gazeta Prawna,
Zbigniew Żakowski, Jak buduje się
reputację firmy
Małe i średnie przedsiębiorstwa stanowią
aż 99 proc. firm w Unii Europejskiej, tworzą 2/3 miejsc pracy. Dzięki elastyczności
są najbardziej nowatorskie i dynamiczne. Mają mniej środków finansowych
i zatrudniają mniej ludzi, ale są lepiej
zintegrowane z lokalną społecznością,
nawiązują więcej osobistych relacji
z pracownikami, klientami i dostawcami.
Ma to kapitalne znaczenie przy osiąganiu
korzyści z odpowiedzialnego prowadzenia
biznesu – powiedziała Joan Pearce, l radca
przedstawicielstwa UE w Polsce.
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
29
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
RYNEK
partnerów społecznych wobec British American Tobacco Polska i zaprezentowanie
zobowiązań, jakie firma już podjęła i wypełniła w odpowiedzi na postulaty zgłoszone w poprzednim cyklu dialogu. Nowym elementem procesu jest strona internetowa
www.odpowiedzialnosc.pl, na której znajdują się informacje o idei procesu oraz bieżące relacje z jego przebiegu. Dzięki tej stronie, partnerzy społeczni firmy, którzy nie
uczestniczą w spotkaniach, będą mogli włączyć się czynnie w proces, zgłaszając swoje
oczekiwania. Będzie to również okazja do przedstawienia własnych komentarzy po
spotkaniach. Proces zakończy się wydaniem raportu społecznego, który firma planuje
opublikować jesienią 2006 roku.

Odpowiedzialny marketing
Nazwa: British American Tobacco
Główna działalność: Produkcja wyrobów
tytoniowych
Siedziba: Fabryka w Augustowie;
Oddział w Warszawie
Liczba zatrudnionych w 2005: 1025
Roczne obroty za 2005: 1,5 mld złotych
Strona internetowa: www.bat.com.pl
Nazwa: Philip Morris Polska S.A.
Główna działalność: Firma tytoniowa
Siedziba: Kraków
Rok założenia: 1996 r.
(prywatyzacja Zakładów Przemysłu
Tytoniowego w Krakowie)
Liczba zatrudnionych w 2005:
około 1800 osób
Strona internetowa:
www.philipmorrisinternational.com
PRASA
07-11-2005, Rzeczpospolita,
Aleksandra Biały, Zdecydują klienci
To, że zachodnie korporacje włączają
do swoich strategii sprawy związane
z odpowiedzialnym biznesem, jest zasługą
konsumentów. To oni w większości krajów
starej Unii oraz w USA stanowią olbrzymią
siłę, głosując przy sklepowych półkach.
Nie chcą kupować produktów firm, które
postępują nieetycznie: testując produkty
na zwierzętach, zanieczyszczając środowisko, stosując genetycznie modyfikowaną
żywność etc. W Polsce niektóre korporacje
zaczynają zatrudniać menedżerów do
spraw społecznej odpowiedzialności.
To cieszy. Ale trochę nie wierzę w prawdziwie społecznie odpowiedzialny biznes bez
silnych ruchów konsumenckich. A takich
w Polsce nie ma.
30
British American Tobacco
Philip Morris
Program Odpowiedzialnej Sprzedaży
W 2005 r. dwie firmy tytoniowe, Philip Morris Polska S.A. oraz British American Tobacco
Polska kontynuowały Program Odpowiedzialnej Sprzedaży, który ma na celu ograniczanie dostępu nieletnich do wyrobów tytoniowych, a tym samym zapobieganie paleniu
wśród młodzieży. Program został zainicjowany w 1998 r. przez Krajowe Stowarzyszenie Przemysłu Tytoniowego i co roku odbywa się jego kolejna edycja. W 2005 r.
Program realizowała Koalicja szesnastu partnerów obejmująca duże sieci handlowe,
Polską Izbę Handlu, Unię Polskich Sieci Detalicznych, Naczelną Radę Zrzeszeń Handlu
i Usług, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta oraz Towarzystwo Przyjaciół Dzieci.
Program wspierały również lokalne samorządy kilkunastu miast.
Partnerzy Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży regularnie przypominają handlowcom
i ich klientom o zakazie sprzedaży wyrobów tytoniowych osobom poniżej 18 roku
życia. Dzielą się ze sprzedawcami praktycznymi radami, jak skutecznie odmawiać nieletnim sprzedaży wyrobów tytoniowych, dostarczają pomocnych narzędzi ułatwiających odmowę, w tym m.in. bloczków z listami do rodziców, które można wręczać
nieletnim twierdzącym, że chcą kupić papierosy dla nich właśnie. Zasięg Programu
Odpowiedzialnej Sprzedaży poszerza się z każdym rokiem. Materiały informacyjne
i szkoleniowe związane z Programem dotarły już do około 140 tys. punktów sprzedaży w całej Polsce. Głównymi dystrybutorami są przedstawiciele handlowi Philip Morris
Polska S.A. i British American Tobacco Polska. Propagowanie Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży wpisane jest już od lat na stałe w szkolenia i pracę działów sprzedaży obu firm, których klienci handlowi zobowiązani są do uczestnictwa w Programie.
To m.in. z inicjatywy Koalicji Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży w 2004 r. wszedł
w życie przepis uprawniający sprzedawców do legitymowania młodo wyglądających
klientów pragnących kupić wyroby tytoniowe.
Aby zwiększyć skuteczność przestrzegania zakazu sprzedaży wyrobów tytoniowych
nieletnim, w 2004 r. partnerzy Programu nawiązali pilotażową współpracę z samorządami, w ramach której w poszczególnych miastach były organizowane Dni Odpowiedzialnej Sprzedaży. W 2005 roku Dni Odpowiedzialnej Sprzedaży zostały zorganizowane w trzynastu miastach Polski (Bełchatów, Serock, Pułtusk, Lublin, Zamość,
Kielce, Poznań, Płock, Augustów, Białystok, Leżajsk, Kraków i Warszawa). Podczas
Dni organizowane były konferencje prasowe dla lokalnych mediów, a policja i straż
miejska, często z udziałem harcerzy i wolontariuszy, wręczała sprzedawcom ulotki
z informacjami o obowiązującym prawie i konsekwencjach jego łamania, poradami,
w jaki sposób najlepiej odmawiać sprzedaży, której prawo zakazuje, oraz z numerami
telefonów, pod które sprzedawca może zadzwonić w razie problemów.
Wieczorem odbywały się spotkania pod hasłem „Odmowa sprzedaży – jak sobie radzić
w trudnych sytuacjach”, na które handlowcy byli zapraszani przez prezydentów bądź
burmistrzów miast uczestniczących w Programie. W spotkaniach, oprócz partnerów
Programu, brali udział przedstawiciele władz miasta, policji oraz straży miejskiej. Podczas ubiegłorocznej edycji Programu partnerzy rozdystrybuowali 140 tys. wyżej opisanych ulotek dla sprzedawców. W spotkaniach wzięło udział około 400 sprzedawców
oraz właścicieli sklepów, którzy otrzymali do dyspozycji ponad 900 płyt CD z nowym
filmem szkoleniowym. Film szkoleniowy otrzymały również sieci handlowe uczestniczące w Programie, aby włączyć go do swoich wewnętrznych szkoleń dla sprzedawców.
Na konferencjach prasowych otwierających Dni Odpowiedzialnej Sprzedaży w każdym mieście swoje poparcie dla inicjatywy wyrazili rodzice reprezentujący komitety
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
RYNEK
rodzicielskie lokalnych gimnazjów, ogłaszając apel „Prosimy, nie sprzedawaj papierosów naszym dzieciom”. Zapowiadali też, że będą odwiedzać i monitorować punkty
handlowe położone w pobliżu szkół.
Organizacji Dni Odpowiedzialnej Sprzedaży towarzyszyła dwutygodniowa kampania
społeczna „Reaguj, gdy nieletni chce kupić papierosy” przeprowadzana w lokalnej
prasie i radiu, finansowana przez Philip Morris Polska S.A. Jej celem było pozyskanie
społecznego poparcia dla ograniczenia sprzedaży wyrobów tytoniowych nieletnim
i wsparcie sprzedawców, którzy takiej sprzedaży odmawiają.
W każdym z miast, w którym odbywał się Dzień Odpowiedzialnej Sprzedaży, przeprowadzone zostało badanie Tajemniczy Klient (przed i po akcji), które miało zmierzyć
skuteczność podjętych działań. Badanie, w którym ankieter wyglądający na nieletniego próbował zakupić papierosy pokazywało, jaki jest stopień przestrzegania zakazu
sprzedaży wyrobów tytoniowych osobom niepełnoletnim oraz czy sprzedawcy mają
świadomość tego, iż mają prawo żądać okazania dowodu w przypadku wątpliwości co do wieku młodego klienta proszącego o wyroby tytoniowe. Przeprowadzone
w 2005 r. badania pokazały, że w większości polskich miast nastąpiła istotna poprawa
w tej dziedzinie. Strona Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży: www.stop18.pl
Citibank Handlowy

Vademecum Dobroczyńcy
W 2005 r. w czterech miastach odbyły się seminaria pt. „Społeczne zaangażowanie
biznesu – marketing, public relations, a może inwestycja... ?”, w których udział wzięło ponad 250 przedsiębiorców – klientów lokalnych oddziałów Citibank Handlowy,
przedstawicieli samorządów, organizacji pozarządowych i mediów lokalnych. Podczas
seminariów przedstawiane były multimedialne prezentacje prowadzone przez ekspertów zajmujących się na co dzień społecznym zaangażowaniem biznesu, komunikacją społeczną i public relations. Podczas spotkań uczestnicy mieli okazję podzielić się
własnymi doświadczeniami oraz wziąć udział w dyskusji moderowanej przez Janusza
Macherka, publicystę „Rzeczpospolitej” i „Tygodnika Powszechnego”. Seminaria były
realizowane w ramach programu „Vademecum Dobroczyńcy”, którego celem jest
zapoznanie przedsiębiorców z nowoczesnym modelem filantropii, rozumianym jako
partnerstwo firm i organizacji społecznych. Program realizowany jest od 1999 roku
przez Fundację Bankową im. Leopolda Kronenberga wspólnie z Akademią Rozwoju
Filantropii w Polsce. Doświadczenia obu organizacji na polu społecznego zaangażowania biznesu pozwalają dzielić się praktyczną wiedzą z przedsiębiorcami z całego
kraju. Realizacja programu wspierana jest przez władze samorządowe, media lokalne,
izby handlowe i zrzeszenia przedsiębiorców.
Danone
Podziel się posiłkiem
Nazwa: Bank Handlowy w Warszawie S.A.
Główna działalność: Usługi bankowe
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1870
Liczba zatrudnionych w 2005: 5400
Roczne obroty za 2005: 1,5 mld złotych
Strona internetowa:
www.citibankhandlowy.pl

Częścią strategii odpowiedzialności społecznej firmy Danone jest zaangażowanie
w inicjatywy dążące do rozwiązania problemu niedożywienia dzieci w Polsce. Firma od
trzech lat prowadzi program „Podziel się Posiłkiem!”, którego głównym założeniem
było połączenie doświadczenia i potencjału różnych partnerów, organizacji pozarządowych pracujących na rzecz walki z niedożywieniem, mediów i biznesu, tak aby ich
współpraca mogła przynieść realną zmianę społeczną w postaci ograniczenia zjawiska
niedożywienia dzieci. Pierwsza edycja programu “Podziel się Posiłkiem!” miała miejsce
w roku szkolnym 2003/2004. Została zorganizowana wraz z akcją „Pajacyk” Polskiej
Akcji Humanitarnej i wykorzystywała metodę marketingu społecznie zaangażowanego
(cause related marketing). Dzięki aktywnemu udziałowi konsumentów, organizatorom
udało się ufundować 364 726 posiłków dla dzieci w 76 szkołach w Polsce. W drugiej
edycji programu „Podziel się Posilkiem!” powiększyło się grono partnerów – obok
Danone i Polskiej Akcji Humanitarnej, pojawiły się Caritas Polska oraz Federacja Polskich Banków Żywności. Kapituła powołana przez Danone przyznała także 10 dotacji
w wysokości 5000zł dla twórczych lokalnych inicjatyw na rzecz walki z niedożywieniem. W roku szkolnym 2004/2005 program przyczynił się do wydania 798 929 posiłków dla dzieci korzystających z pomocy 566 organizacji i instytucji.
Edukacja
Marketing zaangażowany
Nazwa: Danone Sp. z o.o
Główna działalność: Świeże produkty
mleczne
Siedziba: 01-103 Warszawa,
ul. Redutowa 9/23
Rok założenia: 1992
Liczba zatrudnionych w 2005: 1350
Roczne obroty za 2005:
1 123 424 391,30 PLN
Strona internetowa: www.danone.pl
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
31
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
RYNEK
Program „Podziel się Posiłkiem!” w edycji 2005/2006 był organizowany przez Danone
i Fundację Polsat. Zbiórkę żywności „Podziel się Posiłkiem!” zorganizowały wspólnie
Banki Żywności, Danone i Fundacja Polsat. Dotacje dla pomysłów na walkę z niedożywieniem Kapituła Programu Grantowego Danone przyznała 32 lokalnym inicjatywom
w całej Polsce. Liczba posiłków ufundowanych w tej edycji będzie znana dopiero pod
koniec roku szkolnego, z pewnością przekroczy jednak 800 000.

Komunikacja marketingowa
Do nadzoru nad zgodnością działań z deklaracjami powołana została Komisja ds.
zgodności marketingowej, której celem jest akceptowanie, sugerowanie zmian lub
odrzucanie projektów i działań marketingowych. Ma ona też obowiązek poddawania
krytycznej ocenie komunikacji marketingowej. W praktyce wszystkie materiały i pomysły związane z komunikacją marketingową muszą być przedstawione komisji do
zaopiniowania. Odpowiedzialna komunikacja marketingowa Kompanii Piwowarskiej
opiera się na zobowiązaniach zawartych w Kodeksie Reklamowym Browarów Polskich,
Manifeście Alkoholowym SABMiller i Kodeksie Marketingowym SABMiller.
Edukacja
Nazwa: Marketplanet
Główna działalność: Doradztwo,
szkolenia, dostarczanie narzędzi
wspomagających proces zakupów
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 2001
Roczne obroty: 18,5 mln złotych
Liczba zatrudnionych w 2005: 40
Strona internetowa: www.marketplanet.pl

Ochrona środowiska
Nazwa: METRO Group
Główna działalność: Handel
wielkopowierzchniowy
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: połowa lat 90.
Liczba zatrudnionych w 2005: 18300
Strona internetowa: www.metrogroup.pl
32
Manifest Alkoholowy
Kompania Piwowarska uznając, że niewłaściwa konsumpcja wyrobów alkoholowych
może spowodować negatywne skutki osobiste, zdrowotne bądź społeczne, w 2005 r.
wprowadziła odpowiedzialny marketing swoich produktów. Manifest Alkoholowy to program odpowiedzialnej komunikacji marketingowej. Obejmuje on wszystkich pracowników firmy tworzących komunikację marketingową oraz pracowników współpracujących
z nimi agencji reklamowych. Każda z tych osób wzięła udział w szkoleniach z zakresu
etycznego marketingu i zasad głoszonych w Manifeście. Termin „komunikacja marketingowa” obejmuje wszelkie media (w tym internet i wiadomości tekstowe), opakowania,
promocje, product placement, merchandising, sponsoring oraz badania marketingowe.
Nazwa: Kompania Piwowarska S.A.
Główna działalność: Producent piwa
Siedziba: Poznań
Rok założenia: 1999
(prywatyzacja Zakładów Przemysłu
Tytoniowego w Krakowie)
Liczba zatrudnionych w 2005:
2737 (stan na dzień 31.01.06)
Strona internetowa:www.kp.pl

Kompania Piwowarska
Marketplanet
Podniesienie rangi zakupów w organizacji
Firma doradcza Marketplanet zajmuje się procesem zakupów w firmach zakładając, że
jest to obszar szczególnie narażony na działania nieetyczne. Działalność jej polega na
wdrażaniu w organizacjach dobrych praktyk zakupowych, które pozwalają zwiększyć
przejrzystość decyzji zakupowych i zminimalizować ryzyko zachowań nieetycznych.
Dobre praktyki mają na celu wyeliminowanie z zakupów działań na szkodę przedsiębiorstwa, przyjmowanie przez pracowników korzyści majątkowych od kontrahentów
pracodawcy, preferowanie wybranego kontrahenta wbrew interesom firmy. Reorganizacja zakupów obejmuje między innymi wprowadzanie odpowiednich standardów
dokumentacyjnych, wprowadzeniu w organizacji zasad etyki jak i separację funkcji
zarządczo - kontrolnych od operacyjnych. W pracach projektowych szczególny nacisk
położony jest na szkolenia personelu i wsparcie procesu zakupowego rozwiązaniami
informatycznymi, które pozwalają na jego efektywne monitorowanie. Program „Podniesienie rangi zakupów w organizacji i ograniczenie skali zachowań nieetycznych”
realizowany jest dwutorowo: poprzez edukację środowisk biznesowych i wdrażanie
systemowych rozwiązań minimalizujących ryzyko zachowań nieetycznych. Do grona
korporacji, którym Marketplanet pomógł wdrożyć dobre praktyki w zakupach należą
między innymi: Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A., Telekomunikacja Polska S.A, PTK Centertel Sp. z o.o., Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A.
METRO Group
Ekologiczne gospodarowanie
Dwunasta zasada korporacyjna METRO Group mówi o tym, że koncern wciela w życie
politykę odpowiedzialnego biznesu, między innymi poprzez zaangażowanie w ochronę środowiska. Celem tych działań jest oszczędne gospodarowanie zasobami oraz
zapobieganie zagrożeniom środowiska we wszystkich obszarach działalności handlowej: począwszy od transportu, poprzez opakowania, aż po dobór asortymentu i zarządzanie nieruchomościami. Wytyczne skierowane są do pracowników wszystkich
sieci handlowych należących do grupy Metro; w Polsce są to Makro Cash & Carry, Real,
Media Markt, Saturn i Praktiker. W działania proekologiczne włączają się także dostawcy i klienci, gdyż ochrona środowiska postrzegana jest przez koncern jako proces
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
RYNEK
całościowy i długofalowy. Proekologiczne działania są przede wszystkim skierowane
na powtórne użycie materiałów i logistykę. Wszystkie placówki handlowe METRO Group posiadają system segregacji odpadów, prowadzą także selektywną zbiórkę opakowań od klientów. Pozyskane w ten sposób surowce przekazywane są specjalistycznym
firmom w celu poddania ich recyklingowi lub utylizacji. Metale szlachetne z odpadów
niebezpiecznych pochodzących z fotolaboratoriów oraz sprzęt elektrotechniczny są
przekazywane do specjalistycznych firm prowadzących odzysk odpadów. Z kolei surowce wtórne, takie jak folia, makulatura, styropian – do zakładów papierniczych oraz
firm zajmujących się recyklingiem tworzyw sztucznych.
PRASA
24-04-2005, Tygodnik Powszechny,
Redakcja „Ucha igielnego”, Można,
trzeba, warto
W etyce życia gospodarczego odróżnia się
etyczne standardy przedsiębiorców i menedżerów, a więc indywidualnych osób,
oraz firm. Z wyników badań wynika, że to
jednak od indywidualnych osób najwięcej zależy. Miażdżąca większość polskich
przedsiębiorstw to ponadto mały i średni
biznes, jedno- lub kilkuosobowy, oparty
na osobistych relacjach i przykładach. To
on i jego poczynania w znaczącym stopniu
kształtują opinię o polskiej gospodarce,
od niego więc i ona zależy. W małych
przedsiębiorstwach właściciel, kierownictwo i personel to często osoby blisko ze
sobą związane, a niekiedy wręcz te same.
Indywidualna przyzwoitość i uczciwość
decyduje o wizerunku takich przedsiębiorstw nie mniej niż kodeksy etyczne
w wielkich koncernach. Ale i tych nie
można tłumaczyć, że w licznych i częściowo anonimowych załogach rozmywa się
osobista odpowiedzialność, a za standardy
odpowiada tylko kierownictwo.
METRO Group kładzie duży nacisk na szkolenie pracowników placówek handlowych
w zakresie segregacji wytwarzanych odpadów. Szkolenia prowadzą pracownicy działu
Zarządzania Środowiskowego spółki-córki METRO Group Asset Management. Szkolenia oparte są na opracowanych przez ten dział instrukcjach postępowania z odpadami
wytwarzanymi i zbieranymi na terenie placówek handlowych firmy. Instrukcje szczegółowo opisują, jak należy postępować z każdym rodzajem odpadu oraz w jaki sposób
należy prawidłowo dokumentować przekazywanie odpadów dalszym odbiorcom.
W wyniku prowadzonych działań ilość wysegregowanych odpadów opakowaniowych
poddanych recyklingowi znacznie przewyższa ustalone ustawowo minimalne poziomy
recyklingu. W 2004 r. dwukrotnie został przekroczony wymagany ustawowo poziom
recyklingu tworzyw sztucznych, a w przypadku opakowań papierowych – pięciokrotnie. W maju 2005 r. koncern METRO Group podpisał porozumienie z Federacją Polskich
Banków Żywności, zgodnie z którym sieci Makro Cash & Carry i Real bezpłatnie przekazują bankom żywności na terenie całego kraju artykuły spożywcze o krótkim terminie
przydatności do spożycia. Artykuły te w ilościach hurtowych trafiają do organizacji i instytucji społecznych. Dzięki temu, żywność nie marnuje się i nie trafia na wysypiska.
Nestlé

Handlowa Akademia
W 2005 r. firma Nestlé zainicjowała projekt pod nazwą Handlowa Akademia Nestlé,
którego celem jest podniesienie konkurencyjności partnerów Nestlé – przedstawicieli
polskich firm handlu hurtowego i detalicznego. Pierwsze spotkanie odbyło się pod koniec czerwca zeszłego roku w Polichnie. Kolejne, dwudniowe sesje były organizowane
w różnych regionach Polski, tak aby ułatwić uczestnikom udział w zajęciach. W szkoleniach o tematyce „Kierowanie i motywowanie”, według deklaracji handlowców najbardziej przez nich pożądanej, wzięło udział blisko 80 partnerów handlowych firmy
z 35 przedsiębiorstw z całej Polski. Uczestnicy pokrywali 20% (MSP) lub 40% (duże
przedsiębiorstwa) kosztu szkolenia. Pozostałą część finansowało Nestlé. Prowadzenie
szkoleń powierzono trenerom firmy McHayes & StewardGroup, którą koncern Nestlé
uznał za lidera w zakresie usług szkoleniowych dla sektora FMCG.
Edukacja
Nazwa: Nestlé Polska S.A.
Główna działalność: Producent wyrobów
spożywczych
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1905, w Polsce 1993
Liczba zatrudnionych w 2005: ok. 2000
Strona internetowa: www.nestle.pl
Na zakończenie szkoleń uczestnicy wypełniali ankiety, odpowiadając na pytania dotyczące poziomu merytorycznego, umiejętności przekazywania wiedzy przez trenerów. Ocena wypadła bardzo dobrze, a największym powodzeniem wśród uczestników cieszyły
się takie elementy szkolenia, jak algorytmy postępowania, metody nagradzania i karania, sposoby motywowania pracowników, praca w grupie na konkretnych przykładach
i praktyczne wykorzystywanie metod kierowania innymi ludźmi. Na pierwszy kwartał
2006 roku zaplanowany jest kolejny cykl szkoleń, gdzie poruszane będą między innymi
tematy związane z budowaniem relacji z klientem i zarządzaniem potencjałem firmy.
Schenker
Raport Społeczny

Sprawozdawczość
Schenker od lat działa zgodnie z ideą odpowiedzialności społecznej. Podstawą strategii firmy jest równowaga pomiędzy ekonomią, etyką i ekologią. Na tej równowadze
firma buduje relacje ze swoim otoczeniem. Opracowanie Raportu Społecznego było
kolejnym etapem na drodze do realizacji idei odpowiedzialności w biznesie. Udowadnia on na konkretnych przykładach, że działania firmy są zgodne z jej deklaracjami.
W firmie Schenker podkreśla się wagę dobrej współpracy ze wszystkimi grupami interesariuszy. Właśnie dlatego struktura raportu społecznego Schenkera została oparta
o najważniejsze grupy interesariuszy, które firma wymienia w swojej polityce, czyli
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
33
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
RYNEK
Nazwa: Schenker Sp. z o.o.
Główna działalność: Dostawca
zintegrowanych rozwiązań logistycznych
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1991
Liczba zatrudnionych w 2005: 39.000 na
świecie, 1.300 w Polsce
Roczne obroty za 2005: 8 mld euro
Strona internetowa: www.schenker.pl
PRASA
15-12-2005, Przekrój,
Konsumenci bojkotują
Niemal co drugi Polak przy zakupach
kieruje się przede wszystkim ceną. Na
jakość zwraca uwagę zaledwie 17 procent
ankietowanych przez UOKiK. Nie interesuje
nas także to, co stoi za produktem: czy na
przykład powstał w zgodzie z zasadami
etyki biznesu.
Kiedy dwa lata temu zapytano Polaków,
czy zdarzyło im się zrezygnować z zakupu
produktu bądź usługi jakiejś firmy dlatego,
że źle traktuje swoich pracowników czy
też nie płaci swoim kontrahentom, aż 70
procent odpowiedziało, że nigdy się im to
nie zdarzyło, gdyż nic o tym nie wiedzieli.
Zupełnie inaczej zachowują się konsumenci
krajów „starej” UE. W Wielkiej Brytanii na
przykład w 2004 roku w wyniku bojkotu
konsumentów firmy straciły 3,2 miliarda
funtów. To prawda, że straty firm spowodowane bojkotem to zaledwie 0,5 procent
tego, co wyspiarze wydają na zakupy, ale
jest to i tak o 600 milionów funtów więcej
niż w 2003 roku. Coraz częściej nie chcą
oni kupować produktów testowanych
na zwierzętach, wyprodukowanych ze
szkodą dla środowiska naturalnego czy
modyfikowanych genetycznie. Tego typu
towary wycofywane z rynku brytyjskiego
czy francuskiego według polskiego Forum
Odpowiedzialnego Biznesu mogą trafić do
naszego kraju i znaleźć nabywców. Bo według speców od marketingu Polacy zaczną
się buntować i bojkotować na szeroką
skalę produkty wytworzone niezgodnie
z normami etyki i ochrony środowiska nie
wcześniej niż za 40 lat.

Dialog z interesariuszami
udziałowców, pracowników, dostawców, klientów, konkurencję, studentów i środowiska naukowe oraz społeczności lokalne. Wszystkie spisane w nim działania dotyczą
polskiej części globalnej organizacji. Tytuł publikacji nawiązuje do filarów strategii
odpowiedzialności społecznej firmy i brzmi: „Raport Społeczny 2004/2005. Ekonomia,
etyka, ekologia.”
Opis relacji z siedmioma najważniejszymi grupami współpracującymi z firmą poprzedza informacja na temat jej charakteru biznesowego. Istotną częścią wprowadzenia
jest list prezesa firmy, w którym zostały przedstawione etapy jej rozwoju pod kątem
budowania strategii działania z odpowiedzialnym, partnerskim biznesem jako podstawowym elementem funkcjonowania na rynku. Wstęp zawiera również odniesienie do
wizji i misji firmy oraz do przyjętych przez nią wartości.
Rezultaty polityki Schenkera, czyli programy i działania podejmowane przez firmę
w latach 2004-2005 wobec grup interesariuszy pokazuje dalsza część raportu. Kolejność wymienianych grup nie jest przypadkowa. Wynika ona z pierwotnej i oczywistej roli, jaką ma do spełnienia przedsiębiorstwo. Pierwszą z grup wymienionych
przez firmę są więc udziałowcy. Kolejną, równie ważną, stanowią klienci. Poziom obsługi klienta zależy od pracowników, czyli od trzeciej z wymienionych grup. Jest to
istotny obszar, od którego de facto zależy sukces firmy. Kolejną z grup są dostawcy.
Najważniejsi z nich to kierowcy i bezpośrednio ich zatrudniające firmy przewozowe.
Ta grupa to kluczowe ogniwo w procesie obsługi klientów Schenkera. W raporcie wymieniona jest również konkurencja. Schenker uznaje uczciwą konkurencję za naturalny czynnik wspierający rozwój firmy i rynku, budując relacje na zasadach fair play.
Kolejny rozdział poświęcony jest uczelniom i studentom. Firma dużo uwagi poświęca środowiskom naukowym i przyszłym potencjalnym pracownikom, bądź klientom
– menedżerom lub właścicielom firm. Jednym z najbardziej obszernych rozdziałów jest
opis relacji ze społecznościami lokalnymi. Ważnym obszarem oddziaływania firmy są
gminy, w których mieszczą się siedziby oddziałów Schenkera. Firma nawiązuje relacje
zarówno z władzami jak i mieszkańcami. Szczególnie dużo działań, jak np. program
„Na czas. Na miejsce. Na wyspy Robinsona” adresowanych jest do dzieci i młodzieży,
będących w trudnej sytuacji życiowej. Wiele wydarzeń mających miejsce w opisanym
okresie podejmowanych było wspólnie z dostawcami – kierowcami i przewoźnikami
współpracującymi z Schenkerem.
Raport powinien być wydawnictwem cyklicznym, w związku z tym planuje się następne edycje podsumowujące kolejne lata rozwoju firmy. Warto podkreślić, że opisywany
Raport nie był pierwszą publikacją związaną z tematyką odpowiedzialności społecznej.
Jednak wcześniejsze wydawnictwa nawiązywały głównie do działalności pracowników firmy w zakresie współpracy ze społecznościami lokalnymi i wyższymi uczelniami.
Raport powstał w zespole marketingu Biura Zarządu Schenkera, gdzie opracowano
koncepcję jego struktury. Tam też została zebrana i zredagowana część merytoryczna
i opracowany projekt graficzny wpisany w system identyfikacji wizualnej grupy Schenker. Raport był konsultowany z najwyższym kierownictwem w firmie i osobami odpowiedzialnymi za konkretne opisywane projekty czy obszary działalności firmy, a także
z ekspertem zewnętrznym. Raport został opatrzony wypowiedzią Prof. Wojciecha Gasparskiego z Centrum Etyki Biznesu WSPIZ.
Korzyści wynikające z opracowania raportu społecznego to przede wszystkim: skierowanie uwagi czytelników na problemy społeczne, wzrost świadomości pracowników
w zakresie działań podejmowanych przez zatrudniającą ich firmę a także uporządkowanie i podsumowanie wszystkich działań w obszarze CSR podejmowanych w latach 2004
i 2005. Raport Społeczny jest wsparciem procesu budowania wizerunku firmy jako dobrego pracodawcy i odpowiedzialnej społecznie wśród wszystkich grup interesariuszy.
Telekomunikacja Polska
Dialog z organizacjami konsumenckimi
Podejmując dialog z organizacjami konsumenckimi, TP wychodziła z założenia, że
najlepszym rozwiązaniem tak dla firmy, jak i dla jej klientów reprezentowanych przez
organizacje konsumenckie, będzie nawiązanie stałych, bezpośrednich kontaktów
z tymi organizacjami, gdyż jedynie bezpośrednia wymiana poglądów na temat usług
i standardów obsługi klientów może zaowocować wypracowaniem skutecznych rozwiązań zgłaszanych problemów. Inicjatywa organizowania dwustronnych spotkań
34
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
RYNEK
wynikała z realizacji długoterminowego celu strategicznego firmy, jakim jest podnoszenie satysfakcji klientów z poziomu obsługi i świadczonych usług. Jednocześnie
przewidywano, że organizowanie cyklicznych spotkań pozwoli pośrednio wpłynąć
na ograniczenie ryzyka wystąpienia sporów i postępowań sądowych, gdyż wczesne
komunikowanie drażliwych kwestii daje szansę na wypracowanie stosownych rozwiązań w atmosferze dyskusji i partnerstwa. Tematy spotkań są najczęściej proponowane przez przedstawicieli organizacji konsumenckich spośród „gorących tematów”,
z jakimi zgłaszają się do nich klienci. Pracownicy TP starają się zapewnić obecność
na spotkaniu specjalistów odpowiedzialnych za daną tematykę, tak by umożliwić
najszersze wyjaśnienie kontrowersyjnych kwestii.
Nazwa: Telekomunikacja Polska S.A.
Główna działalność: operator telefonii
stacjonarnej
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1992
Liczba zatrudnionych w 2005: 33 603
(grupa kapitałowa, dane skonsolidowane)
Roczne obroty za 2005: 18,342 mln PLN
(grupa kapitałowa, dane skonsolidowane)
Strona internetowa: www.tp.pl
Pierwsze inauguracyjne spotkanie odbyło się w kwietniu 2003 r. w Warszawie. Z czasem rozszerzono ich organizację na inne miasta. W 2005 r. spotkania odbywały się
nie tylko w Warszawie, ale również w Olsztynie, Krakowie, Poznaniu, Katowicach
i Gdańsku. W każdym z pięciu regionów TP został wyznaczony pracownik specjalnie
delegowany do kontaktów z rzecznikami i przedstawicielami organizacji konsumenckich. Stworzono też oddzielną komórkę, do której zadań należy załatwianie spraw
kierowanych do TP przez organizacje. Dodatkowo, poza cyklem warsztatów, TP na
bieżąco informuje organizacje konsumenckie o istotnych zmianach w obsłudze klientów i w swojej ofercie. Na ogół problemy zgłaszane w trakcie spotkań są rozwiązywane na bieżąco. Wyjaśnienia spraw trudnych, wymagających czasu, przekazywane
są zainteresowanym w formie pisemnej.
PRASA
02-03-2005, Media i marketing,
AMS, TW, Serce w biznesplanie
Działania związane z ekologią, prawami
pracowniczymi, akcjami dobroczynnymi
stały się już nie tylko dobrą wolą, ale wręcz
standardem rozwoju przedsiębiorstw. Czy
jednak ogromne nakłady poniesione na
tzw. social responsibility przekładają się
na wizerunek lub wyniki sprzedaży firm?
Im firma większa i potężniejsza, tym oczekiwania wobec niej stają się coraz bardziej
wygórowane. Wraz z wejściem do UE
zmieniają się warunki prowadzenia biznesu. Nie można już zwyczajnie „prowadzić
firmy” bez konieczności rozglądania się na
boki. Nasilająca się konkurencja, dynamiczny rozwój wielu branż sprawiają, że żadne
przedsiębiorstwo nie może już funkcjonować w oderwaniu od otoczenia.
Bezpośrednią korzyścią dla TP jest przełamanie atmosfery nieufności, a tym samym,
podjęcie konstruktywnej współpracy. Firma ma możliwość uzyskania cennych informacji z rynku o zauważonych nieprawidłowościach. Wpływa to pozytywnie na poprawę funkcjonowania TP, a pośrednio – na ograniczenie występowania konfliktów
oraz liczby skarg składanych przez klientów do rzeczników konsumentów i organizacji
konsumenckich. W październiku i listopadzie 2005 r. na spotkaniach, które odbyły się
we wszystkich wymienionych wcześniej miastach, wśród przedstawicieli organizacji
konsumenckich przeprowadzono badanie ankietowe. Wyniki ankiety potwierdziły powszechną akceptację spotkań oraz potrzebę ich kontynuowania. Sondaż wskazał też
na możliwość pewnych innowacji w sposobie prezentowania zasad i procedur TP wobec rynku (np. poprzez poglądowe analizy trudnych lub powszechnych przypadków
reklamacyjnych). Rzecznicy konsumentów pozytywnie ocenili dotychczasową współpracę z TP i potwierdzili wspierającą rolę, jaką pełnili przedstawiciele regionalni TP
przy wyjaśnianiu interwencji klientów. Zdecydowana większość respondentów pozytywnie wypowiedziała się na temat pracy zespołu, w którego kompetencjach leży załatwianie spraw bezpośrednio kierowanych do TP przez organizacje konsumenckie.
Tesco

Solidny partner polskich dostawców
Najważniejszymi partnerami Tesco są małe i średnie polskie firmy. Dzięki nowoczesnej, dobrze zorganizowanej sieci handlowej ich produkty mogą szybko i sprawnie
dotrzeć do milionów klientów. Najważniejsze korzyści, jakie polscy dostawcy czerpią
z tej współpracy, to przede wszystkim: duże i długoterminowe kontrakty, wsparcie
specjalistów z Tesco przy stałym podnoszeniu jakości produkcji, wspólne opracowywanie kampanii marketingowych i nowych produktów, możliwość eksportu produktów do sieci Tesco w Europie. Dzięki temu Tesco jest solidnym partnerem polskich
dostawców.
Eksport z firmą Tesco z roku na rok przynosi coraz więcej korzyści zarówno producentom, jak i samej sieci. W latach 2001–2003 polscy producenci wyeksportowali do
sklepów Tesco w Wielkiej Brytanii towary o wartości blisko 250 milionów zł, w 2004
roku kwota ta sięgnęła 100 milionów zł, a w 2005, tylko w pierwszym półroczu, było
to już ponad 75 milionów zł.
Współpraca z dostawcami
Nazwa: TESCO Polska Sp. z o.o.
Główna działalność: Handel detaliczny
Siedziba: Kraków
Rok założenia: 1920 na świecie,
1995 w Polsce
Liczba zatrudnionych w 2005: 360.000 na
świecie, 20.000 w Polsce
Roczne obroty za 2005: 37 mld funtów
na świecie, 4,5 mld zł w Polsce
Także eksport świeżej żywności to szczególna szansa dla polskich producentów.
W 2005 roku Tesco wysłało do Wielkiej Brytanii 8 tysięcy ton warzyw, przede wszystkim pomidorów, które cieszyły się dużym uznaniem na tamtejszym rynku. Zanim rozpoczął się eksport pomidorów, brytyjscy specjaliści przeprowadzili gruntowną analizę
oraz badania jakości bezpośrednio u dostawców tych warzyw w całej Europie. Polskie
pomidory otrzymały najwyższe noty. Anglicy docenili między innymi wysoki poziom
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
35
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
RYNEK
PRASA
01-02-2005, Gazeta BCC,
Zbigniew Bierzański, Raport
z odpowiedzialności
Jakiekolwiek są wszystkie motywacje
czy intencje firmy podejmującej się
„społecznego raportowania”, wynikiem
tego procesu są społecznie uzgodnione
zobowiązania przedsiębiorstwa, których
wykonanie podlega publicznej weryfikacji,
w formie specjalnego, zorganizowanego
procesu zwanego właśnie social reporting
– „raportowaniem społecznym”. Tak
więc nie idzie tu po prostu o prezentację
raportu, ale o zbadanie, jakie zobowiązania względem interesariuszy przyjęła
firma i w jaki sposób, i w jakim stopniu
je wykonała. Badanie to jest planowym
publicznym procesem – nie zaś lekturą
dokumentu. Jest to bardziej kontrola NIK
niż sprawozdanie na walnym zebraniu, np.
spółdzielni mieszkaniowej.
13-12-2005, Gazeta Wyborcza,
Ewa Siedlecka, Demokracja
konsumentów
Na świecie dziesiątki potężnych organizacji
zbierają dla klientów informacje o etycznej
stronie działalności firm: Greenpeace
– o zatruwaniu środowiska, Clean Clothes
Campaign czy Campaign for Justice at
Coca Cola – o łamaniu praw pracowniczych, amerykańska PETA – o wykorzystywaniu zwierząt. Polskie organizacje nie
mają pieniędzy na niezależny monitoring
polskich firm. Czasem można liczyć na media – jak w przypadku zatruwającego środowisko producenta żelatyny Grabka czy
Constaru, z jego odświeżanymi wędlinami
(dziennikarka TVN zatrudniła się w jednym
z zakładów Constaru).
Drugą barierą jest zamożność, a właściwie
niezamożność polskich konsumentów. Nie
ma co ukrywać – etyczne towary są najczęściej droższe. A te super etyczne – np.
marki Fair Trade – kilkakrotnie droższe. Jest
już w Polsce grupa ludzi dobrze zarabiających, w większości młodych, którzy chętnie
zapłacą więcej w zamian za moralną
satysfakcję. I ludzi zarabiających niedużo,
którzy bardzo chcą robić dobre rzeczy dla
świata. Jest też rzeczywiście spora grupa
ludzi, których stać tylko na najbardziej
potrzebne, najtańsze towary. Ale to nie na
nich opiera się rynek, ale na tych, którzy
mogą pozwolić sobie na więcej. Czyli na
większości konsumentów w Polsce. Zresztą
kto powiedział, że etyczna konsumpcja nie
powinna wymagać żadnego wysiłku, żadnych wyrzeczeń? Co byłaby wtedy warta?
36
standaryzacji oraz konkurencyjną cenę w stosunku do innych europejskich dostawców. Kolejnym obszarem współpracy jest eksport polskich produktów pod marką
własną Tesco. Wartość tego eksportu stale wzrasta. W 2004 roku wyniosła prawie
6 milionów zł, a w 2005 roku sięgnęła już 8 milionów zł.
Dla polskich producentów integracja z Unią Europejską wiązała się m. in. z koniecznością dostosowania się do wysokich standardów obowiązujących na rynku europejskim.
Jednym z wymagań było wprowadzenie od 2004 roku we wszystkich przedsiębiorstwach branży spożywczej systemu kontroli produkcji żywności HACCP. Wychodząc
naprzeciw potrzebom dostawców, w latach 2003 i 2004 Tesco, wspólnie z firmą SGS,
przeprowadziło specjalne, bezpłatne szkolenia dla dostawców. Co roku Tesco organizuje konferencje dla swoich dostawców. Są one okazją do zdobycia specjalistycznej wiedzy, zapoznania się z globalną i lokalną strategią Tesco dotyczącą współpracy
z dostawcami oraz zdobycia informacji o nowych możliwościach rozwoju. Wyróżniający się partnerzy sieci podczas konferencji zostają uhonorowani nagrodami „Tesco
Value”. W 2005 roku takie wyróżnienie otrzymała firma Florentyna z Pleszewa, produkująca wyroby ze szkła, za znaczący wkład w rozwój marek własnych Tesco w Polsce
i za granicą.
W 2005 roku Tesco rozpoczęło współpracę z Fundacją Dajesz Pracę PL. Na przełomie
maja i czerwca oraz w październiku odbyły się akcje „Kupując polskie produkty dajesz
pracę”. W tym czasie wszystkie sklepy Tesco, poprzez specjalne plakaty i informacje
w gazetce promocyjnej, zachęcały swoich klientów do wybierania polskich produktów. Głównym celem akcji była edukacja konsumentów odnośnie wpływu ich decyzji
zakupowych na polską gospodarkę i rynek pracy, a także promocja polskich produktów i ich producentów. Wynikiem wspólnych działań był 97% wzrost sprzedaży 30
polskich produktów oznaczonych znakiem „Dajesz Pracę”.
www.odpowiedzialnybiznes . pl
BIZNES
A SPOŁECZEŃSTWO
P
rzedsiębiorstwa wywierają istotny wpływ na rozwój społeczny poprzez swą podstawową działalność, zapewniając miejsca pracy, płace i świadczenia oraz wpływy z podatków. Z drugiej strony, przedsiębiorstwa uzależnione
są od zdrowia i stabilności społeczności, w których działają. Odpowiedzialność polskiego biznesu to nie tylko
zdanie sobie sprawy z ważnej roli społecznej. To również działanie w swoim własnym, dobrze pojętym długookresowym interesie. Niezależnie od swojej wielkości, każde przedsiębiorstwo jest osadzone w pewnej społeczności,
wchodząc w relacje z różnymi grupami interesariuszy. Odpowiedzialnie prowadzona działalność gospodarcza nie może
pomijać tego podstawowego wymiaru, który dotyczy rozwijania działalności gospodarczej w taki sposób, aby maksymalizować pozytywne efekty społeczne, zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie, a minimalizować negatywne. I chociaż
większość Polaków nadal nie docenia zależności pomiędzy funkcjonowaniem efektywnych, dobrze zarządzanych przedsiębiorstw a rozwojem lokalnym i wzrostem jakości życia, to trudno sobie wyobrazić, jak wyglądałoby nasze życie, gdyby
przedsiębiorstwa nie realizowały żadnych dobrowolnych projektów na rzecz społeczeństwa.
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
37
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
SPOŁECZEŃSTWO

Edukacja
ABB
Przedsiębiorczość i sztuka autoprezentacji
Nazwa: ABB Sp. z o.o.
Główna działalność: Energetyka,
automatyka, robotyka, systemy
przemysłowe i budowlane
Siedziba: ul. Żegańska 1,
04-713 Warszawa
Rok założenia: 1992
Liczba zatrudnionych w 2005: 1800
Roczne obroty za 2005: 1,5 mld złotych
Strona internetowa: www.abb.pl

Edukacja
Nazwa: Accenture sp. z o.o.
Główna działalność: Usługi z zakresu
doradztwa biznesowego, rozwiązań
informatycznych oraz outsourcingu
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1993
Liczba zatrudnionych w 2005: 533
Strona internetowa: www.accenture.pl

Edukacja
W marcu 2005 roku ABB wraz z publicznym gimnazjum w Przasnyszu rozpoczęło
realizację projektu, którego nadrzędnym celem było pobudzenie aspiracji poznawczych i twórczych przasnyskiej młodzieży. Firma przeznaczyła na realizację projektu
kwotę 60 tysięcy złotych. Kilkunastu pracowników firmy i jej partnerów biznesowych prowadziło zajęcia dla młodzieży, dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem.
W ramach projektu młodzież brała udział w sobotnich warsztatach organizowanych w podziale na cztery sekcje: przedsiębiorczości, medialnej, teatru i mody
oraz filmu i fotografii. W sumie zorganizowano 276 godzin zajęć dla 659 uczniów.
W dziewięciu wycieczkach uczestniczyło 403 gimnazjalistów. W realizację projektu
czynnie zaangażowało się ponad 30 osób. Z funduszy ABB wyremontowano świetlicę dla młodzieży w gimnazjum, utworzono kafejkę internetową, zakupiono kamerę
i sprzęt komputerowy oraz zorganizowano dziewięć wycieczek autokarowych do
Pułtuska i Warszawy.
Accenture
Czytelmania
Czytelmania to ogólnopolska kampania na rzecz wspierania czytelnictwa organizowana przez fundację Commitment to Europe arts & business. Projekt kampanii
skupiał się na problemie czytelnictwa, a nie jedynie na promocji książek, jej przekaz
zaś skierowany był do całego społeczeństwa, gdyż problem niskiego czytelnictwa
w Polsce dotyczy nie tylko określonych grup społecznych. Czytelmania była kampanią „ponad podziałami”, która w działaniach na rzecz podniesienia poziomu
czytelnictwa zjednoczyła wydawców, księgarzy, media oraz biznes. Czytelmanię
rozpoczęła czerwcowa odsłona medialna, która polegała na tym, że przez cztery
tygodnie czerwca media partnerskie kampanii publikowały na swych łamach artykuły na temat poziomu polskiego czytelnictwa, podobnych akcji zagranicznych oraz
przebiegu samej kampanii. Kolejnym etapem była odsłona wrześniowa, podczas
której media partnerskie przez cały miesiąc informowały o wieńczącym kampanię
Weekendzie z książką. Publikowały komentarze, opinie oraz analizy dotyczące czytelnictwa w Polsce i pozostałych krajach europejskich. Weekend z książką, którego
gospodarzami były wszystkie salony Empiku w kraju, odbył się w pierwszy weekend października. Dla osób biorących udział w wydarzeniu przewidziano upominki
w postaci książki – prezentu specjalnie wydanego na tę okazję. Inspiracją dla Czytelmanii były zagraniczne akcje tego typu prowadzone od kilku lat, m. in. w USA,
Holandii czy też Wielkiej Brytanii. W 2005 r. firma Accenture została sponsorem strategicznym Czytelmanii, wspierając finansowo wszystkie jej etapy. O projekcie i jego
założeniach poinformowani zostali wszyscy pracownicy firmy, z których większość
uczestniczyła również w Weekendzie z książką. Partnerami medialnymi akcji były
„Gazeta Wyborcza”, Gazeta.pl, tygodnik „Przekrój”, Empik oraz radio RMF FM,
a w ramach współpracy merytorycznej do akcji włączyli się European Booksellers Federation oraz Federation of European Publishers.
Accenture
Learning@Europe
To projekt zainicjowany przez Politechnikę Mediolańską, a jego sponsorem jest globalna fundacja Accenture. Temat przewodni przedsięwzięcia – „Identyfikacja narodowa w Europie” – obejmuje czynniki społeczne, polityczne, gospodarcze, religijne
i kulturowe, które doprowadziły do ukształtowania się tożsamości narodowych
państw europejskich. Learning@Europe to projekt edukacyjny, który łączy rozwiązania technologiczne z tradycyjną metodologią nauczania, jednocześnie wspierając
edukację i motywując młodzież do nauki. Program oparty jest na 6-7-tygodniowym
doświadczeniu kulturowym przeprowadzanym w internetowym środowisku trójwymiarowym, w którym biorą udział cztery klasy z różnych regionów Europy. Pierwsza faza projektu przeprowadzona została pomiędzy marcem a majem 2005 roku.
W 12 doświadczeniach udział wzięło 48 klas z Belgii, Francji, Włoch, Norwegii, Polski
i Hiszpanii. Podczas trwania projektu uczniowie studiowali dokumenty, których treść
oparta była na wywiadach z ekspertami, wzięli udział w czterech sesjach on-line,
wypowiadali się na łamach forów internetowych oraz wykonywali zadania domo-
38
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
SPOLECZEŃSTWO
we, takie jak interpretacja wydarzeń historycznych widzianych z różnych perspektyw.
W celu dokonania oceny projektu przeprowadzane były ankiety, zarówno wśród nauczycieli, jak i uczniów. Zewnętrzny przegląd metod oceny, analizy i rezultatów dokonany został przez Toma Reevesa (University of Georgia) oraz Jenny Preece (University
of Maryland). Końcowe wyniki analizy wykazały, że dzięki L@E znacząco wzrósł poziom i zakres wiedzy oraz umiejętności uczniów.
ARTHUR – Edukacja Biznesu

Udział w szkoleniach
W obliczu sytuacji, w jakiej znajdują się polskie organizacje pozarządowe, firma
ARTHUR postanowiła wdrożyć program zniżkowych szkoleń dla ich przedstawicieli.
Celem programu jest wsparcie rozwoju aktywności społecznej poprzez rozwój pracowników, wolontariuszy i członków organizacji pozarządowych działających w Polsce. Inicjatorzy programu wychodzą z założenia, że organizacje społeczne stanowią
integralną część dobrze funkcjonującego społeczeństwa, a dzięki wykwalifikowanej
kadrze, lepiej i efektywniej mogą realizować cele, dla których zostały powołane. Założenie to ściśle się wiąże także z misją firmy, którą jest „Wpływanie na rozwój organizacji i społeczeństw poprzez podniesienie rangi, efektywności i dostępności edukacji”.
W ramach programu na każdym szkoleniu otwartym firma udostępnia jedno miejsce dla przedstawicieli organizacji społecznej, zaś koszt szkolenia zredukowany jest
o 90 procent. Program skierowany jest do tych organizacji, które świadomie kierują
rozwojem ludzi zaangażowanych społecznie, dlatego też głównym kryterium przy wyborze kandydatów jest uzasadnienie potrzeby przeszkolenia danej osoby.
Bank BPH
Nazwa: ARTHUR – Edukacja Biznesu
Główna działalność: Firma
szkoleniowo-doradcza
Siedziba: Warszawa
Strona internetowa: www.arthur.com.pl

Europa w sztuce
Projekt „Europa w sztuce” realizowany przez Bank BPH od lutego 2004 r. do końca grudnia 2005 r. polegał na prezentacji dzieł sztuki wybranych z kolekcji spółek
wchodzących w skład Grupy HVB i zorganizowaniu wystawy tych dzieł w niektórych
krajach Europy, tj. w Niemczech, Austrii, Polsce, Czechach, Rumunii, Słowacji, Bułgarii
i na Węgrzech. Projekt miał na celu integrację interesariuszy banku, w tym pracowników, akcjonariuszy, klientów i członków społeczności lokalnych, oraz propagowanie
elementów kultur narodowych wśród społeczności tych krajów europejskich, w których Grupa jest obecna. Projekt zakładał również aktywny udział pracowników Grupy
w wyborze wspólnej kolekcji 100 dzieł sztuki. W I etapie projektu spośród dzieł sztuki
znajdujących się w posiadaniu dziewięciu banków Grupy z ośmiu krajów Europy kuratorzy poszczególnych kolekcji wspólnie wybrali 130 obiektów, które odzwierciedlały
różnorodność poszczególnych krajów. W II etapie na specjalnie utworzonej stronie
internetowej projektu zamieszczone zostały zdjęcia wszystkich wybranych dzieł wraz
z opisem i informacją o autorach. Dzięki temu, każdy z 60 tys. pracowników Grupy
HVB, w tym ok. 10 tys. pracowników Banku BPH, głosując na konkretne prace, osobiście mógł zadecydować o kształcie przyszłej wystawy.
Ponadto pracownicy uczestniczyli przy katalogowaniu i wyborze dzieł sztuki, opracowywaniu informacji na temat poszczególnych prac i autorów, tworzeniu strony internetowej, akcji informacyjnej, współpracy z instytucjami kultury itp. Wybrane przez
nich dzieła sprowadzono do Hamburga, skąd wystawa rozpoczęła tournée po Europie.
Towarzyszył mu katalog wydany w jęz. angielskim i niemieckim, a także suplementy
w językach narodowych. Ponadto w każdej miejscowości goszczącej wystawę organizowany był uroczysty wernisaż, na który zapraszano zarówno pracowników, jak i klientów banków Grupy, a także społeczność lokalną. Wstęp na wystawę był bezpłatny,
a dochód ze sprzedaży katalogów i suplementów trafiał do instytucji, która w swych
murach gościła wystawę. W Polsce wystawa była prezentowana na przełomie stycznia i lutego 2005 r w Muzeum Narodowym w Warszawie, Oddział w Królikarni, gdzie
obejrzało ją ok. 5,5 tysiąca osób. Honorowy patronat nad wystawą w Polsce objęli:
Minister Kultury oraz Minister Spraw Zagranicznych. Nowością w przypadku takiego
projektu, jak „Europa w sztuce” było to, iż jego inicjatorem był Bank, a nie instytucja
kultury, prezentowane na wystawie zbiory pochodziły z kolekcji banków, a nie instytucji kultury, z kolei wyboru dzieł sztuki dokonali pracownicy banków wchodzących
w skład Grupy HVB, a nie przedstawiciele instytucji kultury, w dodatku – w głosowaniu internetowym.
Edukacja
Edukacja
Nazwa: Bank BPH S.A.
Główna działalność: Usługi bankowe
Siedziba: Kraków
Rok założenia: 1989
Liczba zatrudnionych w 2005:
ponad 9700
Strona internetowa: www.bph.pl
PRASA
21-11-2005, Puls Biznesu,
Magdalena Budzińska, Wartość
firmy to nie tylko kurs akcji
Zarządzający dużymi przedsiębiorstwami są
coraz bardziej świadomi tego, że nakłady
przeznaczane na wspieranie rozwoju regionalnego to długofalowa inwestycja, na
której korzystają obie strony. Warto wspierać lokalną społeczność, bo im lepiej będzie
się powodziło w regionie, tym szersze
perspektywy rozwoju będzie miała firma.
Coraz popularniejsze stają się postulaty
odpowiedzialnego biznesu, stanowiące realizację założeń stosowania etyki w biznesie. Są one nie tylko miarą zaawansowania
gospodarki i rozwoju firmy, ale mają także
ugruntowanie ekonomiczne, polegające na
gromadzeniu wartości niematerialnych. Na
konkurencyjnym rynku nie do przecenienia
jest pozytywny wizerunek firmy i lojalność
klientów. Satysfakcja klientów, pracowników i szacunek społeczności lokalnej
powinny stanowić równorzędne cele.
www. o dpo wie dz ialn yb i zn e s. pl
39
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
SPOŁECZEŃSTWO

Równe szanse i różnorodność
BP Polska
Autokreacja
Nazwa: BP Polska Sp. z o.o.
Główna działalność: Część koncernu BP,
sektor paliwowy
Siedziba: Kraków
Rok założenia: 1991
Liczba zatrudnionych w 2005:
ponad 2000
Strona internetowa: www.bp.pl

Zdrowie i bezpieczeństwo
Nazwa: BRE Leasing Sp z o.o.
Główna działalność: Usługi leasingowe
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1991
Liczba zatrudnionych w 2005: 200 osób
Wartość przedmiotów oddanych
w leasing w 2005: 1,474 mld zł
Strona internetowa:
www.bre-leasing.com.pl
PRASA
01-01-2005, FORBES,
Eryk Stankunowicz, Bicie piany czy
katharsis
W całym cywilizowanym świecie, a od
niedawna także w Polsce, panuje zły
klimat wobec przedsiębiorstw, które nie
wywiązują się ze swoich zobowiązań
wobec pracowników. Jeżeli ktoś jeździ najnowszym mercedesem, a sam nie wypłaca
pensji, w erze odrodzenia samoświadomości pracowniczej skazuje się na rynkową
kompromitację. Taką, jakiej doświadczyła
sieć sklepów Biedronka portugalskiego
koncernu Jeronimo Martins, dyżurny bohater negatywny mediów z powodu złego
traktowania sprzedawców. Czas wreszcie
postawić tamę swoim kolegom, którzy
zwykli chadzać na skróty.
40
Celem programu Autokreacja jest zmniejszenie bezrobocia wśród wybranych grup docelowych oraz niwelowanie konfliktów społecznych powstających na jego tle. Program
Autokreacja jest realizowany w ramach tygodniowego kursu, podczas którego uczestnicy dowiadują się, jak aktywnie poszukiwać pracy, jak pisać CV, jak przygotować się do
rozmowy kwalifikacyjnej, jak poznać swoje silne i słabe strony oraz pracować nad własnym poczuciem wartości. Uczestnicy biorą udział także w zorganizowanych dla nich
krótkich kursach komputerowych oraz wykładach prowadzonych przez menedżerów
z dużych firm, przybliżających proces i etapy rekrutacji w ich organizacjach. Kurs Autokreacji realizowany jest na podstawie partnerskiej współpracy pomiędzy: biznesem,
organizacjami pozarządowymi, urzędami pracy i innymi jednostkami administracji publicznej oraz szkołami. Organizatorem kursu jest Stowarzyszenie Autokreacja. Firma
BP jest jednym z głównych sponsorów programu, a jej pracownicy, jako wolontariusze, uczestniczą w programie w roli trenerów osób bezrobotnych. W programie biorą
również udział inne firmy, które delegują swoich pracowników do przeprowadzenia
warsztatów w trakcie kursu oraz fundują upominki i nagrody dla uczestników. Powiatowe urzędy pracy (od czterech do sześciu w regionie) delegują pracowników – liderów klubów pracy, którzy oprócz prowadzenia rekrutacji uczestników do programu
przeprowadzają warsztaty podczas kursu. Swoje zasoby udostępniają również uczelnie wyższe, delegując wykładowców do przeprowadzenia warsztatów. W programie
wzięło udział ponad 430 uczestników z różnych regionów Polski. Około 60% spośród
bezrobotnych w ciągu sześciu miesięcy od zakończenia kursu znajduje zatrudnienie
bądź wprowadza istotne zmiany w swoim życiu.
BRE Leasing
BREL – Bezpieczeństwo, Ratownictwo, Edukacja, Ludzie
BRE Leasing Sp z o.o. podjęła się sponsorowania akcji społeczno-edukacyjnej, której celem jest propagowanie zasad pierwszej pomocy przedlekarskiej. W maju 2005
r. ruszył program BREL – Bezpieczeństwo, Ratownictwo, Edukacja, Ludzie, którego
głównym założeniem jest przystępne i powszechne propagowanie informacji dotyczących udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym m.in. w wypadkach, a także
zminimalizowanie strachu przed podjęciem działań.
Decydując się na zaangażowanie w projekt, firma wzięła pod uwagę wyniki badań na
temat stopnia poinformowania i wiedzy społeczeństwa co do zasad udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej. Według instytutu badawczego TNS OBOP, ponad połowa
Polaków (56%) w wieku powyżej 15. roku życia negatywnie ocenia swoje umiejętności
udzielania pierwszej pomocy ratującej życie, a z porównań międzynarodowych wynika, że wskaźnik śmiertelności spowodowany wypadkami wynosi w naszym kraju 12,6
na 100 rannych, podczas gdy w Unii Europejskiej – 4,5 na 100 rannych. Wszystkie
materiały i szkolenia zostały stworzone z wykorzystaniem aktualnych wytycznych Unii
Europejskiej. Trudną terminologię medyczną zastąpiono potocznym słownictwem.
Stworzony specjalnie na potrzeby akcji BREL Team, prowadzi szkolenia i pokazy
w miastach całej Polski. W jego skład wchodzą instruktorzy z wysokimi kwalifikacjami, mający do dyspozycji samochód wyposażony w najwyższej klasy sprzęt medyczny, między innymi resuscytator (do sztucznego oddychania), zestaw do tlenoterapii,
laryngoskop (do udrażniania dróg oddechowych) i wiele innych. Podczas szkoleń każdy chętny może zapoznać się z zasadami działania takiego sprzętu. Ekipa szkoleniowa jest obecna na piknikach, festynach i imprezach motoryzacyjnych. Prowadzone są
również szkolenia dla pracowników różnych firm. Każdy może poćwiczyć sztuczne oddychanie na specjalnym manekinie lub zapoznać się z działaniem defibrylatora (urządzenie przywracające prawidłową akcję serca). Wszystko to pod okiem wysokiej klasy
instruktorów. W szkoleniu może wziąć udział każdy, niezależnie od wieku czy statusu
społecznego. Akcja BREL to nie tylko działania w terenie. W jej ramach został uruchomiony serwis internetowy www.brel.pl, gdzie znajdują się kompletne informacje związane z pierwszą pomocą. Oprócz możliwości uzyskania materiałów szkoleniowych,
można poradzić się specjalisty, znaleźć informację o pierwszej pomocy na świecie,
zapoznać się ze statystykami. Na stronach zamieszczono również słownik tłumaczący
medyczną terminologię na przystępny język. Dla chętnych są testy z pierwszej pomocy i wiele innych dodatków. Dopełnienie całej akcji stanowią ulotki informujące
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
SPOŁECZEŃSTWO
o podstawowych zasadach udzielania pierwszej pomocy, zawierające najważniejsze
numery alarmowe, czy gadżety w formie breloczków, w których znajdują się maski do
sztucznego oddychania i rękawiczki.
British American Tobacco

Akademia Augustowska
W 2005 r. w ramach Akademii Augustowskiej prowadzono takie projekty jak: Akademia Umiejętności, Akademia Wiedzy, Akademia Pracy i Innowacji, Akademia
Przedsiębiorczości. Projekt „Augustowska Akademia Umiejętności” był finansowany
ze środków Unii Europejskiej programu „Promocja zatrudnienia wśród młodzieży
– Aktywne formy zapobiegania bezrobociu”, prowadzonego przez Polską Agencję
Rozwoju Przedsiębiorczości. W programie wzięło udział 100 osób. W ramach projektu przeprowadzono następujące warsztaty: „Aktywne poruszanie się po rynku pracy”,
„Pracownik administracyjno-biurowy”, „Kelner-barman”, „ABC przedsiębiorczości”,
„Aktywne poszukiwanie pracy”. W każdym warsztacie brało udział od 20 do 40 osób.
Zorganizowano również 20 trzymiesięcznych staży absolwenckich dla osób kończących szkolenia „Pracownik administracyjno-biurowy” oraz „Kelner-barman”.
Nazwa: British American Tobacco Polska
Główna działalność: Produkcja wyrobów
tytoniowych
Siedziba: Fabryka w Augustowie;
Oddział w Warszawie
Liczba zatrudnionych w 2005: 1025
Roczne obroty za 2005: 1,5 mld złotych
Strona internetowa: www.bat.com.pl
W ramach Akademii Wiedzy pracownicy BAT Polska przeprowadzili cykl wykładów
w Wyższej Szkole Finansów i Zarządzania w Białymstoku, obejmujących zagadnienia
systemów jakości w dużych firmach, jakości w organizacji pracy, strategii oraz komunikacji w biznesie oraz systemów IT w specyficznym sektorze FMCG. Realizując projekt
Akademia Pracy i Innowacji opracowano ankietę rejestracyjną dla pracodawców, stworzono dla potrzeb programu bazę danych pracodawców z powiatów suwalskiego oraz
augustowskiego, a także zorganizowano serię spotkań z pracodawcami. Spotkania
zaowocowały nawiązaniem współpracy, m.in. w zakresie przyjmowania przez zaprzyjaźnione firmy stażystów, którzy uczestniczyli w realizowanych przez BAT programach.
W ramach działań statutowych uruchomiono w biurze Programu punkt konsultacyjny
dla przedsiębiorców, oraz punkt informacyjny o Funduszu Rozwoju Przedsiębiorczości.
PRASA
19-12-2005, Puls Biznesu,
Joanna Inorowicz, Firma jak
Mikołaj
Prezes uczy matematyki, szef marketingu
pomaga w budowaniu domów. Coraz
więcej firm angażuje się w wolontariat.
Firma, z której wywodzą się wolontariusze,
jest postrzegana jako społecznie odpowiedzialna, a jej pracownicy, poświęcając swój
czas i energię innym, rozwijają się i mają
poczucie wpływu na otoczenie.
– Zyskują też satysfakcję z czynienia czegoś
dobrego. Rozwijają swoje kompetencje
organizacyjne i kierownicze – twierdzi
Anna Dunin-Brzezińska z firmy Schenker.
Ponieważ w akcje społeczne angażują się
osoby z różnych działów i szczebli, mają
okazję wymienić poglądy w gronie, w którym zwykle się nie spotykają. Odreagowują
stresy zawodowe, realizują swoje pasje,
rozwijają zainteresowania, mogą zostać
liderami, podczas gdy w pracy są zwykle
podwykonawcami.
W ramach programu Akademia Przedsiębiorczości rozstrzygnięto konkurs na „Najlepsze Młodzieżowe Mini-Przedsiębiorstwo”. Konkurs obejmował cześć symulacyjną
dotyczącą zakładania, prowadzenia oraz rozwiązania firmy, a także część praktyczną, obejmującą działania promujące przedsiębiorczość młodych. Zwycięski projekt
to propozycja przewodnika (w formie gotowej do zamieszczenia w internecie strony
www) po hotelach, gastronomii i innych atrakcjach Augustowa. Zorganizowano też
II edycję targów pracy, które odbyły się na Rynku Zygmunta Augusta w Augustowie.
Prezentowano na nich firmy branży ogrodniczej i pokrewnych. W ramach Programu
Młodzież zorganizowano szkolenie dla uczniów w wieku 15-25 lat oraz nauczycieli
szkół średnich. Do udziału zaproszono też pracowników i wolontariuszy Stowarzyszenia Inicjatyw Społeczno-Gospodarczych im. Króla Zygmunta Augusta w Augustowie.
W szkoleniu wzięło udział blisko 100 osób.
Cisco Systems
e-Słupsk

e-Słupsk to autorski program Cisco Systems Poland zrealizowany przy współpracy
Fundacji Edukacji Ekonomicznej. Celem projektu jest wspieranie lokalnej społeczności w rozwiązywaniu problemów będących wynikiem recesji gospodarczej. Jego
głównym elementem była budowa szkieletu szybkiej miejskiej sieci komputerowej,
która po zakończeniu pierwszej fazy przedsięwzięcia połączyła blisko 30 lokalizacji.
Sieć komputerowa oraz system telefonii IP połączyły ze sobą urzędy administracyjne, szpitale, szkoły i posterunki policyjne znajdujące się na terenie miasta. Oficjalna
inauguracja inicjatywy miała miejsce 15 czerwca 2005 r. Sam projekt zyskał aprobatę
Ministerstwa Gospodarki i Pracy, stając się bazą modelowego programu MGiP – Gminna Informatyczna Sieć Edukacyjna. Słupska sieć powstała dzięki sprzętowi darowanemu przez Cisco Systems, który stanowił 75% wartości całej inwestycji. Pozostałe środki
zapewniły władze Słupska (docelowo kontynuacja projektu będzie oparta na pozyskiwaniu finansowania ze środków unijnych).
Edukacja
Budowanie społeczeństwa
informacyjnego
Nazwa: Cisco Systems Poland Sp. z o.o.
Główna działalność: Cisco Systems jest
międzynarodowym dostawcą sprzętu
i oprogramowania do budowy sieci
teleinformatycznych
i telekomunikacyjnych
Rok założenia: 1995
Liczba zatrudnionych w 2005: 57
Strona internetowa: www.cisco.pl
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
41
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
SPOŁECZEŃSTWO
PRASA
14-04-2005, BusinessWeek Polska,
Biznes czasami wymaga kompromisów
62 procent osób decyzyjnych (szefów,
właścicieli) w małych i średnich przedsiębiorstwach odpowiada, że nigdy nie
zdarzyło im się w działalności biznesowej
postąpić nieetycznie. Jednak tylko 27 proc.
na pytanie, czy w biznesie można być
w pełni uczciwym, odpowiada zdecydowanie tak, znacznie więcej nie jest do końca
pewnych (43 proc. raczej tak), co nasuwa
podejrzenie, że biznes czasami wymaga
jednak „kompromisów”.
Z pewną niespójnością poglądów można
się często spotkać w badaniach zjawisk
negatywnych. Owszem, zjawiska naganne
występują powszechnie, ale mnie nie dotyczą – odpowiada wówczas znaczna część
badanych. Prawda leży zapewne pośrodku.
Nie jest tak źle, jak się powszechnie uważa,
ale nie jest też tak dobrze, jak mówią
o sobie zainteresowani.
• Badanie CBM Indicator specjalnie dla
BusinessWeeka przeprowadzone na grupie
200 osób decyzyjnych w małych i średnich
przedsiębiorstwach między 4 a 8 kwietnia
br. Partnerem współfinansującym badania
była firma Oracle Polska
W trakcie realizacji projektu władze Słupska korzystały także z konsultacji specjalnej
komórki doradczej Cisco Systems Internet Business Solutions Group oraz wiedzy i doświadczenia Fundacji Edukacji Ekonomicznej. Na bazie sieci komputerowej wdrożono wiele przydatnych aplikacji, które służą mieszkańcom, urzędnikom miejskim oraz
prywatnym przedsiębiorcom. Pierwszą z nich jest system elektronicznej rekrutacji do
szkół ponadgimnazjalnych, który umożliwia uczniom złożenie wniosku o przyjęcie
do wybranej szkoły średniej on-line. Stworzenie sieci zagwarantowało ponadto szerokopasmowy dostęp do słupskiego interaktywnego portalu edukacyjnego. Portal ten
nie tylko umożliwia nauczycielom pobieranie materiałów multimedialnych do lekcji
oraz zadawanie i odbieranie prac domowych za pośrednictwem Internetu, ale jest
również obszerną bazą danych o lokalnych placówkach oświatowych. Trzecim elementem w dziedzinie edukacji jest wdrożenie jednolitego systemu zarządzania oświatą, z którego będą korzystać władze miasta odpowiedzialne za ten obszar. W celu
usprawnienia działań administracji miejskiej stworzono elektroniczny system zarządzania miastem oparty na systemie GIS (Global Information System, czyli System
Informacji Przestrzennej). Aplikacja umożliwia nakładanie ważnych informacji – jak
np. dane o własności gruntów, aplikacje urbanistyczne i geodezyjne, kwestie podatkowe, systemy zezwoleń – na cyfrowe mapy dostępne urzędnikom samorządowym
i mieszkańcom miasta. Co więcej, informacje te miasto może wykorzystywać w projektowaniu sieci transportowej oraz w cywilnym planowaniu kryzysowym.
Przykładami dostępnych w Słupsku usług publicznych on-line jest: pobieranie wniosków o wydanie aktu urodzenia, różnego rodzaju zezwoleń, w tym także prawa jazdy,
oraz zgłaszanie wakatów i składanie podań o pracę. Przeprowadzona analiza zwrotu
inwestycji wykazała oszczędność kosztów w kwocie 3,5 mln USD w ciągu pięciu lat
w obszarze optymalizacji warunków pracy oraz zmniejszenia opłat telekomunikacyjnych, dzięki telefonii IP. W najbliższych planach miasta jest wymiana 14 analogowych
kamer przemysłowych zainstalowanych na ulicach, co ma podnieść bezpieczeństwo
regionu. Tylko ten krok pozwoli miastu zaoszczędzić na dzierżawie linii około 30 000
USD rocznie, przy jednoczesnym poszerzeniu obszaru objętego monitoringiem kamer.
Bez przesady można stwierdzić, iż dzięki programowi, zbudowano w Słupsku podstawy nowoczesnego społeczeństwa informacyjnego. Nowa sieć teleinformatyczna
pozwoliła zwiększyć efektywność działania jednostek administracyjnych oraz stworzyła korzystne warunki do rozwoju prywatnej przedsiębiorczości. Ważnym elementem
projektu jest też poprawa bezpieczeństwa w mieście, dzięki systemowi monitoringu
wizyjnego, oraz udostępnienie mieszkańcom punktów dostępu do Internetu (ang. hot-spot). Wdrożony model partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) w zakresie usług sieciowych stymuluje wzrost gospodarczy regionu. Projekt e-Słupsk jest jednym z trzech
filarów szerokiego projektu budowy społeczeństwa informacyjnego w Polsce podjętego przez Cisco Systems. Pozostałe dwa projekty to Laboratoria Zaawansowanych
Technologii wspierające środowisko akademickie oraz program e-Vita popularyzujący
zastosowanie nowoczesnych technologii informacyjnych w środowiskach wiejskich.

Edukacja
Nazwa: Bank Handlowy w Warszawie S.A.
Główna działalność: Usługi bankowe
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1870
Liczba zatrudnionych w 2005: 5400
Roczne obroty za 2005: 1,5 mld złotych
Strona internetowa:
www.citibankhandlowy.pl
Citibank Handlowy
Moje finanse
Życie w społeczeństwie, którego nieodłącznym elementem jest gospodarka rynkowa,
wymaga znajomości zasad funkcjonowania sektora finansowego, a szczególnie bankowego, sposobów planowania i inwestowania, jak również umiejętności zarządzania
finansami osobistymi. Współczesna szkoła nie oferuje uczniom tego typu edukacji.
Lukę tę wypełnia program edukacyjny „Moje finanse”, finansowany przez Fundację
Bankową im. L. Kronenberga i Narodowy Bank Polski, a wdrażany do szkół przez
Fundację Młodzieżowej Przedsiębiorczości. Bezpośrednimi odbiorcami programu jest
2400 nauczycieli ze szkół ponadgimnazjalnych z całej Polski. Przewiduje się, że do
2007 roku w lekcjach i warsztatach udział weźmie ponad 216 000 uczniów. Materiały edukacyjne przygotowywane są przez współpracowników Fundacji Młodzieżowej
Przedsiębiorczości, a konsultowane przez ekspertów NBP i Citibank Handlowy.
Program „Moje finanse” realizowany jest w trzech modułach: „Polubić banki”, „Moje
inwestycje” i „Inwestycja w przyszłość”. Od jesieni 2005 roku trwają szkolenia trenerów i nauczycieli, którzy realizują program podczas lekcji „Podstawy przedsiębiorczości” oraz w ramach interaktywnych warsztatów. Prowadzący je nauczyciele zostają
42
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
SPOŁECZEŃSTWO
zaopatrzeni w multimedialne pomoce naukowe, filmy i gry, które uatrakcyjniają przekazywane informacje oraz zachęcają młodzież do aktywnego uczestnictwa w zajęciach. Część warsztatów prowadzą wolontariusze Citibank Handlowy. Lekcje z ich
udziałem odbywają się zarówno w szkołach, jak i w wybranych oddziałach banku,
gdzie uczniowie wcielają się w rolę bankierów oraz klientów. Dzięki takiej formule,
młodzi ludzie zyskują praktyczną wiedzę przydatną w codziennym życiu. Program
„Moje finanse” wspierany przez wolontariat pracowniczy wpisuje się w długofalową
strategię społecznego zaangażowania Citibank Handlowy.
ING Bank Śląski

W towarzystwie Lwa
W Polsce rocznie ok. 2500 dzieci zapada na choroby nowotworowe, a blisko 6000 jest
pod stałą kontrolą lekarską po terapii. Program „W towarzystwie Lwa” został zainicjowany z myślą o wszystkich, których problem ten dotyka w bezpośredni lub pośredni
sposób. Główne cele programu to propagowanie technik biblioterapii, adresowanych do lekarzy, pedagogów i rodziców, jako narzędzia wspierającego dzieci w walce
z chorobą nowotworową. Program „W towarzystwie Lwa” rozpoczął się 8 września
2005 r. na oddziale onkologii Instytutu Pediatrii UM w Łodzi jako działanie wypływające z globalnej strategii Grupy ING. Programem objęte zostały wszystkie placówki
onkologiczne w kraju. Techniki biblioterapii, czyli terapii pedagogicznej, zastosowanej
w programie, opierają się na mechanizmie identyfikacji dziecka z bohaterem książki,
który w tym wypadku pomaga uwierzyć w sukces w walce z chorobą. Książka „Lucjan, Lew, jakiego nie było” powstała we współpracy z wydawnictwem Muchomor.
Terapeutyczna fabuła książki to wynik współpracy ze specjalistką w dziedzinie biblioterapii z Uniwersytetu Śląskiego – dr Katarzyną Krasoń. Ilustracje zostały skomponowane w taki sposób, aby dziecko, które nie czyta samodzielnie, mogło odtworzyć
sobie raz usłyszaną historię dzięki logicznie ustawionym obrazom.
Edukacja
Nazwa: ING Bank Śląski
Główna działalność: Usługi bankowe
Siedziba: Katowice
Rok założenia: 1989
Liczba zatrudnionych w 2005: 7200
Roczne obroty za 2005: Suma bilansowa
grupy kapitałowej ING Banku Śląskiego
(grudzień 2005) wynosiła 42 268,3 mln zł
Strona internetowa: www.ing.pl
Programowi towarzyszyły spotkania dzieci ze znanymi osobami, które wzięły udział
w akcji charytatywnie. Zaproszeni goście odwiedzili oddziały onkologiczne, czytali
książki, brali udział w konkursach i zabawach. Podzielili się z dziećmi swoimi przeżyciami, opowiadali o walce z przeciwnościami losu, pasjach, hobby, marzeniach. Spotkania z dziećmi na oddziałach onkologicznych były organizowane w porozumieniu
i z aprobatą ordynatorów oddziałów i specjalistów regionalnych. Zabawę prowadzili
animatorzy (Hania i Lew – bohaterowie książki) doświadczeni w kontaktach z dziećmi.
Dzięki intensywnej komunikacji wewnętrznej, pracownicy mocno utożsamili się z celami akcji, czego wynikiem było zaangażowanie w zbiórkę pieniężną na zakup sprzętu
medycznego dla oddziałów onkologicznych. W zamian za wsparcie akcji pracownicy
otrzymali pomarańczowe bransoletki z napisem „Daję szansę dzieciom”. Podczas akcji
wspierającej udało się zebrać blisko 50 tysięcy złotych. W spotkaniach zorganizowanych w 2005 r. uczestniczyło ok. 800 dzieci, a do szpitali dostarczono ponad 6 tysięcy
książek. Projekt będzie kontynuowany w 2006 r., a jego realizacja połączona z wykorzystaniem zaangażowania pracowników poprzez organizowanie akcji, takich jak
„Pomarańczowa bransoletka” i wolontariatu.
Instytut Monitorowania Mediów
PRaktykuj za granicą
„PRaktykuj za granicą” to konkurs organizowany przez Instytut Monitorowania Mediów
od 2003 roku. Dotychczas odbyły się jego dwie edycje. Projekt jest skierowany do studentów kształcących się w dziedzinie public relations oraz komunikacji społecznej. Jego
zwycięzcy mają szanse poszerzania swojej wiedzy o public relations oraz zdobywania
doświadczenia w tym obszarze, dzięki możliwości odbywania praktyk poza granicami
Polski w renomowanych biurach agencji PR. IMM jest głównym organizatorem projektu, dodatkowo co roku angażuje do jego prowadzenia inne firmy i instytucje. W założeniach każda z edycji konkursu ma być tworzona przy ścisłej współpracy z organizacją
non-profit. W pierwszej edycji konkursu IMM współpracował z Polską Akcją Humanitarną, a w drugiej – z Fundacją Komunikacji Społecznej. Trzecia edycja konkursu jest
prowadzona przy współpracy z Amnesty International. Zadanie konkursowe dla uczestników polega na opracowaniu strategii komunikacji dla jednego z dwóch tematów wiążących się z działaniami tych organizacji. Konkurs tym samym ma na celu również pozyskanie ciekawych pomysłów na promocję współpracujących organizacji, zwiększenie

Edukacja
Nazwa: Instytut Monitorowania Mediów
Główna działalność: Monitoring mediów
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1999
Liczba zatrudnionych w 2005: 120
Strona internetowa: www.instytut.com.pl
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
43
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
SPOŁECZEŃSTWO
ich popularności oraz przyczynienie się do ich rozwoju. Dla twórców trzech najlepszych
strategii przygotowywane są co roku staże w europejskich biurach agencji PR. Ponadto laureaci otrzymują nagrody pieniężne na pokrycie kosztów podróży i/lub pobytu.
Jak dotąd, praktykantów przyjęły zaangażowane w przygotowanie konkursu oddziały
agencji Fleishman-Hillard (dawniej Herald Communications) oraz agencja z sieci Eurocom PR. Studenci wygrali wyjazdy do Londynu, Mediolanu, Berlina i Monachium.
Od 2004 r. konkurs IMM wspiera honorowym patronatem EUPRERA (European Public Relations Education & Reasearch Association), patronem pierwszej i trzeciej edycji
zostało też Polskie Stowarzyszenie Public Relations. Partnerami konkursu były jak dotąd również organizacje studenckie: AIESEC, lokalne oddziały AEGEE oraz studenckie
koła public relations. Dzięki nim, konkurs był promowany wśród studentów, co również przyczyniło się do propagowania działalności organizacji współpracujących przy
konkursie w środowisku akademickim. Do promocji konkursu zaangażowane były
także media – w czasie dwóch edycji IMM współpracował z następującymi partnerami medialnymi: PRoto.pl, „Press”, Radio PiN, Mediarun, gazeta.pl, „Dziennik Polski”
oraz „Gazeta Studencka”. Za miernik sukcesu konkursu przyjęto zainteresowanie nim
ze strony studentów oraz mediów, a także pozytywne oceny branży PR i CSR. Temat
konkursu był obecny w wielu mediach, zarówno ogólnoinformacyjnych czy branżowych, jak i w mediach studenckich, na stronach uczelni i biur karier.

Edukacja
Nazwa: METRO Group
Główna działalność: Handel
wielkopowierzchniowy
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: połowa lat 90.
Liczba zatrudnionych w 2005: 18300
Strona internetowa: www.metrogroup.pl
METRO Group
Metro Edukacja
METRO Group wraz z polskimi szkołami realizuje od 2000 r. program kształcenia
młodzieży w dziedzinie nowoczesnego handlu. Projekt ma na celu przygotowanie
młodych ludzi do pracy w nowoczesnych placówkach handlowych. Honorowy patronat nad projektem sprawuje J.E. Józef Glemp, Prymas Polski. Program kształcenia młodzieży w dziedzinie handlu Metro Edukacja został też pozytywne zaopiniowany przez
Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz kuratoria oświaty. W każdej ze szkół biorących
udział w projekcie kadra nauczycielska oraz eksperci Centrum Kształcenia Zawodowego Handlowców w Niemczech dokonują modyfikacji dotychczasowych programów
nauczania poprzez przygotowanie materiałów pomocniczych w postaci wzorców dokumentacji księgowej, kadrowej, płacowej itd., a także opracowanie polskich wersji
filmów dydaktycznych z zakresu towaroznawstwa i obsługi klienta. Sześć pierwszych
szkół biorących udział w projekcie METRO Group wyposażyła w pracownie komputerowe. W ramach projektu Metro Edukacja uczniowie zdobywają wiedzę o funkcjonowaniu przedsiębiorstw handlowych na rynku i ich organizacji, poznają podstawy
marketingu, sporządzają korespondencję handlową oraz uczą się korzystać z programów komputerowych służących m.in. do wystawiania faktur czy obsługi dostaw towarów – nie tylko w szkole, ale również w samych sklepach pod okiem fachowców.
Istotnym elementem projektu, wzbogacającym wiedzę teoretyczną uczniów, jest miesięczny program praktyk zawodowych w placówkach handlowych METRO Group (Real,
Praktiker oraz Makro Cash & Carry). Uczestnicy projektu otrzymują dwujęzyczny certyfikat potwierdzający zdobytą wiedzę i umiejętności. W roku szkolnym 2004/2005 program
został rozszerzony na kolejne cztery szkoły w Radomiu, Katowicach, Olsztynie i Bytomiu,
co oznacza, że obecnie w programie uczestniczy już 20 szkół. W czerwcu 2005 r. łączna
liczba dotychczasowych absolwentów programu wzrosła do 444. Latem ub. roku 20
absolwentów Metro Edukacji ze szkół w Zabrzu, Częstochowie i Kielcach wyjechało do
Niemiec na miesięczny kurs, który zakończył się przyznaniem certyfikatów magdeburskiej Izby Handlowo-Przemysłowej. Świadectwa te są honorowane przez wszystkie izby
handlowo-przemysłowe w Niemczech. Polscy uczniowie spotkali się także z niemieckimi
rówieśnikami, którzy w ramach innego projektu – „Internacjonalizacja kształcenia zawodowego”, przyjeżdżają na praktyki do warszawskich sklepów METRO Group.

Edukacja
Microsoft
Forum Edukacji
Forum Edukacji Microsoft jest kluczowym i strategicznym obszarem aktywności społecznej firmy. Inauguracja działalności Forum miała miejsce 18 maja 2005 roku. Forum
Edukacji Microsoft pozwala integrować działania, osiągać efekt synergii i efektywniejszej alokacji środków, a także jasno komunikować, zarówno wewnątrz firmy, jak
44
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
SPOŁECZEŃSTWO
i na zewnątrz, cele i obszary, w których Microsoft realizuje swoje zadania społeczne.
Koncentracja wysiłków na edukacji informatycznej jest naturalną konsekwencją prowadzonego przez firmę biznesu. Cele Forum Edukacji Microsoft to popularyzowanie technologii informatycznych wśród dzieci i młodzieży, a także wśród nauczycieli
oraz grup społecznych szczególnie narażonych na zjawisko tzw. „wykluczenia informacyjnego”. Forum realizuje swoje cele za pośrednictwem projektów promujących
edukację informatyczną o różnym stopniu zaawansowania, rozumianą jako narzędzie
pomocne, a czasem wręcz niezbędne dla rozwoju osobistego oraz zawodowego.
Forum skupia w ramach jednej inicjatywy wszystkie realizowane przez firmę projekty i programy z zakresu edukacji informatycznej i wykorzystania nowych technologii
w codziennym życiu zawodowym i osobistym. Pełni też funkcję platformy informacyjnej, dostarczając bieżących informacji o realizowanych projektach za pośrednictwem
witryny internetowej, komunikatów prasowych, a także specjalnej infolinii. Za pośrednictwem witryny www.forumedukacji.pl organizacje społeczne mogą komunikować
się z firmą Microsoft, a także zgłaszać swoje propozycje projektów edukacyjnych. Przy
podejmowaniu decyzji o nowych grantach, co następuje raz w roku, analizowany jest
zasięg oraz wpływ i efekty społeczne zgłoszonych projektów.
Nazwa: Microsoft Sp. z o.o.
Główna działalność: Międzynarodowy
producent oprogramowania
komputerowego, aplikacji serwerowych
i technologii informatycznych dla klientów
indywidualnych, firm i instytucji
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1992
Liczba zatrudnionych w 2005: około
200 osób
Strona internetowa:
www.microsoft.com/poland
PRASA
Do sukcesów Forum Edukacji Microsoft można zaliczyć efektywne i zgodne z założeniami wykorzystanie przez beneficjentów projektu zasobów udostępnianych przez Microsoft. Dla każdego projektu to partner społeczny, będący beneficjentem grantu, ustala
system mierzenia efektów i wpływu społecznego, który jest kluczowym wyznacznikiem
i ważnym elementem oceny przy podejmowaniu decyzji o finansowym i rzeczowym
zaangażowaniu firmy. W roku 2005 Forum rozpoczęło realizację dwóch nowych projektów edukacyjnych. Beneficjentem pierwszego z nich jest Fundacja Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo, która dzięki finansowaniu Microsoft,
od lata 2005 roku prowadzi szkolenia informatyczne adresowane dla osób niepełnosprawnych. Do tej pory wzięło w nich udział już około 400 osób, drugie tyle zostanie
przeszkolonych w roku 2006. Drugi projekt jest realizowany przez Stowarzyszenie SOS
Wioski Dziecięce i adresowany do dzieci i młodzieży mieszkających w Wioskach, ale
także do lokalnych mieszkańców. Wartość grantów przekazanych przez Microsoft na
oba projekty to ponad 780 tys. zł. Łączne zaangażowanie firmy w różne projekty prowadzone w ramach Forum Edukacji Microsoft w 2005 roku wyniosło blisko 3 mln zł.
21-11-2005, Puls Biznesu,
Magdalena Budzińska, Wartość
firmy to nie tylko kurs akcji
Analizując wartość przedsiębiorstwa,
bierze się zwykle pod uwagę jego pozycję
na rynku, obroty i zyski, cenę akcji, stopień
technologicznego zaawansowania czy
dostosowanie do europejskich standardów
jakości. Warto jednak przyjrzeć się temu,
jak wyłonione dzięki takim kryteriom
firmy, najlepsze i najbardziej dynamiczne,
wpływają na sytuację regionu, w którym
działają. Nowoczesny model dobrych praktyk oraz idee odpowiedzialnego biznesu
zakładają bezpośrednie zaangażowanie
największych przedsiębiorstw w rozwój
lokalnych społeczności. Ponadto wiele
działań służących modernizacji i udoskonalaniu firmy jako takiej znajduje przełożenie
na poprawę warunków w regionie.
Powołanie do życia Forum Edukacji Microsoft pozwoliło zintegrować szereg niezależnych inicjatyw społeczno-edukacyjnych i nadać im strategiczną rangę. W efekcie firma promuje i wspiera projekty edukacyjne o znaczącym zasięgu oddziaływania, a tym
samym, w większym stopniu przyczynia się do poprawy sytuacji adresatów tychże
projektów.
Microsoft

Regeneracja sprzętu komputerowego
Ochrona środowiska
Program Microsoft Authorized Refurbisher MAR (Regeneracja sprzętu komputerowego) łączy działania na rzecz społeczeństwa z rozwiązaniami proekologicznymi.
Program został przygotowany przez regionalną centralę Microsoft na Europę, Afrykę
i Bliski Wschód na podstawie podobnego programu Microsoftu istniejącego w Ameryce Północnej. Celem programu MAR jest umożliwienie organizacjom społecznym
i edukacyjnym, wykorzystującym w swojej działalności używany sprzęt komputerowy
pochodzący z darowizn, dostępu do rozwiązań technologicznych. W ramach MAR
organizacje zajmujące się regeneracją sprzętu komputerowego (ang. refurbishment)
otrzymują licencję na instalowanie systemów operacyjnych Windows 98 Second Edition oraz Windows 2000 Professional na regenerowanych komputerach, o ile te są
własnością uprawnionych odbiorców.
Adresatami projektu i odbiorcami sprzętu, na którym instaluje się oprogramowanie
w ramach MAR, są przede wszystkim organizacje społeczne (stowarzyszenia i fundacje) oraz edukacyjne. W wielu przypadkach organizacje te wykorzystują używany
sprzęt pochodzący od darczyńców, ale pozbawiony oprogramowania. Dzięki programowi MAR i legalnie użytkowanemu systemowi operacyjnemu Windows, mogą skorzystać z dobrodziejstw ofiarowanego sprzętu, który często służy nie tylko bieżącej
pracy, ale prowadzeniu działalności edukacyjnej. Organizacje zapewniają bowiem dostęp do sprzętu, tym samym dając szanse zdobycia umiejętności posługiwania się nim
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
45
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
SPOŁECZEŃSTWO
swoim bezpośrednim beneficjentom: dzieciom, bezrobotnym czy też osobom niepełnosprawnym. Zmniejszają tym samym bariery społeczne w dostępnie do nowych
technologii, dzięki czemu coraz więcej osób ma możliwość uczenia się i doskonalenia
swoich kwalifikacji zawodowych. Program MAR został zainaugurowany w regionie
EMEA – w Europie, Afryce i na Bliskim Wschodzie w kwietniu 2004 r. Dotychczas przystąpiło do niego 180 firm zajmujących się regeneracją sprzętu komputerowego z 23
krajów. Systemy operacyjne zainstalowano do tej pory na ponad 50 000 komputerów.
Dzięki sukcesowi programu MAR w tym obszarze, począwszy od 2006 roku zostanie
on wdrożony przez firmę Microsoft na całym świecie. W Polsce program istnieje od
2005 r. i do tej pory status MAR uzyskało pięć organizacji, a dziesiątki innych skorzystało z dostępu do systemu operacyjnego Windows.

Równe szanse i różnorodność
Nazwa: Motorola Polska Electronics
Sp. z o.o. (potocznie Centrum
Oprogramowania Motoroli)
Główna działalność: IT, tworzenie
oprogramowania
Siedziba: Kraków, ul. Bobrzyńskiego 46
Rok założenia: 1998
Strona internetowa: www.motorola.pl
Motorola Polska Electronics
Projekt Diversity
W 2000 r. została podjęta decyzja o zwiększeniu liczby kobiet pracujących na stanowiskach inżynier oprogramowania we wszystkich ośrodkach oprogramowania Motoroli
na świecie. W Polsce kobiety w zawodzie inżyniera oprogramowania stanowią bardzo
nieliczną grupę, co wynika m.in. z faktu, że zawód ten jest tradycyjnie postrzegany
jako męski. W roku 2000 na krakowskich uczelniach studia związane z informatyką kończyło zaledwie 2% kobiet. Dziewczęta tradycyjnie nie podejmowały studiów
o profilu technicznym. Celem projektu Diversity (z ang. różnorodność) jest zachęcenie młodych kobiet do rozważenia wyboru studiów informatycznych po zakończeniu
edukacji w szkole średniej. Jedną z najważniejszych idei projektu jest przekonanie,
że informatyka to dziedzina dla wszystkich, kobiet i mężczyzn, przy jednoczesnym
założeniu, że w zespołach zróżnicowanych pracuje się lepiej i efektywniej. „Diversity” rozumiane jest w tym wypadku jako różnorodność wewnątrz zespołów ludzkich
pracujących razem, czyli kobiet i mężczyzn, co wspomaga kreatywność, elastyczność,
dostosowanie się do wymagań klienta, doświadczenie i efektywność.
W ramach programu „Diversity” krakowskie Centrum Oprogramowania Motoroli
organizuje coroczne konkursy na stworzenie tematycznej strony internetowej. Do
konkursu mogą przystąpić tylko mieszane grupy uczniów składające się przynajmniej
w połowie z dziewcząt. Od 2003 r. konkurs Diversity organizowany jest on-line, poprzez specjalną stronę projektu www.diversity.pl, na której znajdują się także wirtualne warsztaty techniczne pomocne w tworzeniu własnej strony, dostępne dla każdego
użytkownika Internetu. Pierwsza edycja konkursu adresowana była do czterech szkół
w Krakowie. Obecnie, dzięki stworzeniu strony internetowej, która jest głównym narzędziem komunikacji, w konkursie mogą brać udział szkoły średnie z całej Polski.
W 2005 r do konkursu zgłosiło się ponad 1600 uczniów z 240 szkół, przesyłając 185
gotowych stron internetowych. To jedenastokrotnie więcej niż w I edycji. W 2005 r.
stworzone zostało także forum Diversity, na którym pracownicy Motoroli udzielali
porad technicznych i odpowiadali na pytania uczestników.

Edukacja
Nazwa: Nestlé Polska S.A.
Główna działalność: Producent wyrobów
spożywczych
Siedziba: Warszawa
Liczba zatrudnionych w 2005: ok. 2000
Strona internetowa: www.nestle.pl
Nestlé
Forum dyskusyjne
Forum dyskusyjne Nestlé to program skierowany do studentów oraz absolwentów.
Jego celem jest dzielenie się wiedzą z młodymi ludźmi, pokazanie kulis zarządzania
międzynarodowym koncernem oraz przygotowanie studentów do działania w otoczeniu biznesowym. Jednocześnie Forum buduje wizerunek firmy jako pracodawcy
zaangażowanego w edukację młodych ludzi i potencjalnych pracowników oraz utrzymuje dialog ze środowiskiem uniwersyteckim. Forum dyskusyjne to konkurs, w którym uczestnicy rozwiązują wybrane studium przypadku z życia firmy. Podczas Forum
prezentowanych jest ponad 30 różnych case studies z różnorodnych dziedzin, takich
jak marketing, sprzedaż, logistyka, finanse, HR czy IT. Uczestnicy mają więc możliwość
wyboru dziedziny, w której chcieliby sprawdzić swoją wiedzę i popisać się kreatywnością. Jest to swoista konfrontacja umiejętności nabytych na studiach z autentycznymi
sytuacjami, w których trzeba podejmować realne decyzje.
Forum dyskusyjne Nestlé realizowane jest w internecie na stronie www.forum.nestle.
com – od połowy października do połowy grudnia, angażując jednocześnie studentów z różnych krajów i uczelni. Dyskusję na Forum poprzedza napisanie i opubliko-
46
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
SPOŁECZEŃSTWO
wanie wspomnianych wcześniej studiów przypadków. Wszystkie studia przypadków
tworzone są przez menedżerów Nestlé na podstawie prawdziwych sytuacji biznesowych, z którymi zetknęli się w przeszłości. Po trwającej kilka tygodni dyskusji wśród
studentów – uczestników Forum, autorzy opublikowanych przypadków podsumowują dyskusję, podają własne rozwiązanie oraz wyłaniają zwycięzcę. Laureaci Forum dyskusyjnego są zapraszani do uczestnictwa w szkoleniu menedżerskim w firmie, które
jest nagrodą w konkursie. Mogą również ubiegać się o udział w programie letnich
praktyk, przechodząc automatycznie do drugiego etapu eliminacji. Praca nad przygotowaniem jednej edycji projektu trwa od czerwca od września. W tym czasie lokalni
koordynatorzy Forum dyskusyjnego dbają o promocję strony internetowej oraz samego projektu na uczelniach. Jednocześnie powstają studia przypadków tworzone przez
menedżerów Nestlé. Koordynatorzy kontaktują się z autorami, zbierają przygotowane
materiały oraz nadzorują umieszczenie ich na stronie internetowej. Autorzy studiów
przypadków śledzą wątki dyskusji, by móc później wyłonić zwycięzców.
OS3 multimedia

Dajemy wędkę, a nie rybę
Program „Dajemy wędkę, a nie rybę” jest długoterminowym działaniem agencji interaktywnej OS3 multimedia na rzecz organizacji pozarządowych. Celem akcji jest wsparcie organizacji pozarządowych w realizacji celów statutowych poprzez wzmacnianie
ich wiarygodności i poprawę komunikacji z interesariuszami przy pomocy Internetu.
Program polega na tworzeniu, dostarczaniu i wdrażaniu profesjonalnych rozwiązań
e-marketingowych. Realizowany jest m.in. poprzez doradztwo w zakresie e-marketingu, tworzenie stron internetowych, newsletterów, realizowanie kampanii internetowych, budowanie internetowych baz danych interesariuszy, dostarczanie profesjonalnych narzędzi e-marketingowych oraz szkolenia. Program „Dajemy wędkę, a nie rybę”
ma charakter długofalowy. Po zbadaniu potrzeb danej organizacji nieodpłatnie wdrażany jest projekt internetowy, aktualizowany i modernizowany przez agencję. W razie
potrzeby zakres świadczeń agencji jest poszerzany. Zarówno firma, jak i jej poszczególni pracownicy dobrowolnie biorą udział w programie. Dotychczas agencja objęła
opieką pięć organizacji: SOS dla dzieci, Fundację Izabeli i Adama Małyszów, Polską Akcję Humanitarną, Forum Odpowiedzialnego Biznesu oraz Amnesty International.
Philip Morris
Nazwa: OS3 multimedia
Główna działalność: Agencja interaktywna
specjalizująca się w tworzeniu strategii,
budowaniu wizerunku firm i marek
oraz kształtowaniu trwałych więzi
z otoczeniem poprzez Internet i nowe
media
Siedziba: Rybnik, Warszawa, Nowy Jork
Rok założenia: 1996
Liczba zatrudnionych w 2005: 35
Strona internetowa: www.OS3.pl

Oczy otwarte
Coroczny konkurs dziennikarski „Oczy otwarte” organizowany jest od 2001 r. przez
Philip Morris Polska S.A. we współpracy ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Integracji i pod
patronatem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Pierwotnie konkurs miał służyć
wzmocnieniu programu „Niepełnosprawni – normalna sprawa”, którego celem było
obalanie stereotypów na temat niepełnosprawnych i zwalczanie barier pomiędzy niepełnosprawnymi a zdrowymi. W 2005 r. formuła konkursu została poszerzona o dwa
nowe obszary, w których Philip Morris Polska S.A. udziela się społecznie: przeciwdziałanie przemocy w rodzinie oraz pomoc dzieciom ze środowisk społecznie zagrożonych.
W związku z tym do współpracy przy konkursie przyłączyły się Towarzystwo Przyjaciół
Dzieci oraz Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”.
Celem konkursu „Oczy otwarte” jest promowanie najlepszych prac dziennikarskich,
które zwiększają świadomość ważnych problemów społecznych i przyczyn ich powstawania u czytelników, słuchaczy i widzów. Jednocześnie pozwalają im lepiej zrozumieć
istotę tych problemów, a także zachęcają ich do zaangażowania się w poszukiwanie
możliwych rozwiązań.
Budowanie społeczeństwa
informacyjnego
Edukacja
Nazwa: Philip Morris Polska S.A.
Główna działalność: Firma tytoniowa
Siedziba: Kraków
Rok założenia: 1996 r.
(prywatyzacja Zakładów Przemysłu
Tytoniowego w Krakowie)
Liczba zatrudnionych w 2005:
około 1800 osób
Strona internetowa:
www.philipmorrisinternational.com
Wybór najlepszych prac dziennikarskich w wybranej tematyce przebiega dwuetapowo. Aby zapewnić wysoki poziom nominowanych prac, profesjonalnej selekcji dokonują członkowie jury składającego się z uznanych autorytetów dziennikarskich.
Wybierają oni 20 najlepszych prac, 10 w kategorii „artykuł prasowy” oraz po pięć
w kategoriach „audycja radiowa” i „program telewizyjny”. Ostatecznych zwycięzców
wyłania kapituła, którą tworzy 21-osobowe grono przedstawicieli środowiska niepełnosprawnych, ekspertów w zakresie przemocy w rodzinie oraz osób pracujących
z dziećmi ze środowisk społecznie zagrożonych. W 2005 r. do konkursu zgłoszono
prawie 160 prac, dzięki czemu jest to nadal trzeci najpopularniejszy pod względem
liczby zgłoszeń konkurs dziennikarski w Polsce.
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
47
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
SPOŁECZEŃSTWO

Bezpieczeństwo
Nazwa: Polkomtel S.A.
Główna działalność: Operator telefonii
komórkowej
Siedziba: ul. Postępu 3, 02-676 Warszawa
Rok założenia: 1995
Liczba zatrudnionych w 2005: 3500
Strona internetowa:
www.polkomtel.com.pl
www.plusgsm.com.pl
PRASA
28-04-2005, Puls Biznesu,
Magdalena Krukowska,
Wykorzystaj swoje atuty i dobre
serce
Małe i średnie firmy powinny być odpowiedzialne społecznie. Dlaczego? Bo na
tym mogą zarobić.
Tworzenie strategii odpowiedzialnego
biznesu to głównie domena dużych koncernów. Tymczasem mniejsze przedsiębiorstwa są często bardziej elastyczne, mają
lepszy kontakt z lokalną społecznością,
jednak rzadko kiedy tworzą długoterminowe plany, w których celom biznesowym
towarzyszą cele społeczne czy ekologiczne.
Mylą często odpowiedzialny biznes ze
sponsoringiem czy akcją społeczną.

Edukacja
Nazwa: Provident Polska S.A.
Główna działalność: Część
międzynarodowej grupy finansowej
Provident Financial, udzielanie szybkich
pożyczek gotówkowych z możliwością
obsługi domowej, oferowanych klientom
indywidualnym
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1997
Strona internetowa:
www.providentpolska.pl
48
Polkomtel
Kompleksowy program TOPR, WOPR, GOPR
Pomoc, jaką Polkomtel oferuje służbom ratowniczym, jest bardzo różnorodna. Od
przekazywania sprzętu i środków finansowych, po zbudowanie specjalistycznego
Zintegrowanego Systemu Ratownictwa, który służy zarówno lepszej komunikacji
między potrzebującymi a ratownikami, jak również pomiędzy samymi ratownikami
a ich centralami przyjmującymi zgłoszenia od poszkodowanych. System łączności
dla ratowników opracowany przez operatora sieci Plus pozwala szybciej dotrzeć do
poszkodowanych osób i sprawniej udzielić im pomocy. W ramach systemu Polkomtel stworzył dwa ratownicze numery telefonu 0 601 100 300 (działający w górach)
oraz ratunkowy 0 601 100 100 (działający na obszarze woj. warmińsko-mazurskiego
i podlaskiego oraz na całym polskim wybrzeżu). Dodatkowo Polkomtel przekazuje
służbom ratowniczym, zgodnie ze zgłoszonym przez nich zapotrzebowaniem, nowoczesny, specjalistyczny sprzęt ratunkowy, łączność komórkową, środki finansowe oraz
współorganizuje akcje, których celem jest propagowanie zasad bezpiecznej turystyki
górskiej i przebywania nad wodą. Firma prowadzi także akcje edukacyjno-informacyjne w trakcie sponsorowanych przez siebie imprez, na których zaproszeni ratownicy
pokazują, jak wyglądają działania ratownicze oraz uczą, jak turyści powinni się zachowywać, aby nie doszło do tragedii.
Efektem doświadczeń zdobytych we współpracy ze służbami ratowniczymi jest także Komunalny System Bezpieczeństwa uruchomiony wspólnie z Urzędem Miasta Sopot. Jego podstawowym zadaniem jest integracja służb komunalnych i ratowniczych
miasta w jedną sprawną strukturę, która ma na celu zapobieganie, wykrywanie i likwidację zagrożeń cywilizacyjnych, wypadków i katastrof. Początkowo współpraca
Polkomtela z jednostkami ratowniczymi miała charakter sponsoringowy. Jednak dzięki dialogowi i analizie potrzeb, zaczęła ewaluować w kierunku partnerskiego projektu. Pełen rozkwit programu nastąpił w momencie zaangażowania się zarządu spółki
w realizację przedsięwzięcia i uznania go za projekt strategiczny. W prace nad programem zaangażowanych jest wiele departamentów Polkomtela. Biuro Komunikacji
Korporacyjnej bezpośrednio współpracuje z ratownikami oraz koordynuje projekt wewnątrz firmy. Departament Komunikacji Marketingowej działa na rzecz informowania
o numerach ratunkowych oraz ich promocji w mediach. Autorem projektu Zintegrowanego Systemu Ratownictwa jest Departament Klientów Kluczowych. W projekt zaangażowane są również inne departamenty w firmie – m.in. Departament Rozwoju
Produktów i Usług, w którym inżynierowie odpowiadają za konfigurację sieci oraz
usługi dodatkowe.
Provident Polska
Trampolina
W 2005 roku odbyła się trzecia edycja ogólnopolskiego programu społecznego
„Trampolina”, który powstał jako element zaangażowania firmy w problemy społeczności lokalnych. „Trampolina” jest odpowiedzią na trudną sytuację polskich szkół i ich
niedoinwestowanie w tak ważnej dziedzinie, jaką jest wychowanie fizyczne. W roku
2005 do programu „Trampolina” wprowadzono kilka nowych elementów. Zwiększony
został udział pracowników i przedstawicieli w programie (w ramach wolontariatu).
Ponad 100 osób było w stałym kontakcie ze szkołami, pomagając w organizowaniu
imprez, przekazywaniu sprzętu sportowego i wręczaniu nagród. Firma zdecydowała
się dodatkowo na przekazywanie sprzętu sportowego szkole w każdej miejscowości,
w której otwierała swój oddział. Kolejnym elementem, o który wzbogacono program
„Trampolina”, były organizowane wspólnie z lokalnymi gazetami plebiscyty na najpopularniejszego sportowca. Czytelnicy, głosując na sportowca regionu, wybierali również szkołę, która ich zdaniem najbardziej potrzebowała sprzętu sportowego. W 2005
roku 26 szkołom z różnych regionów Polski został przekazany sprzęt sportowy o wartości 266 tysięcy złotych. Przekazywaniu sprzętu towarzyszyły Dni Sportu, których
gośćmi byli, oprócz przedstawicieli firmy i lokalnych władz, znani sportowcy. W ciągu trzech lat trwania programu „Trampolina” odwiedzono kilkadziesiąt szkół, które
otrzymały ponad 7000 sztuk profesjonalnego sprzętu sportowego. W akcję pomocy
szkołom zaangażowało się w tym czasie kilkuset pracowników Providenta. Do tej pory
na pomoc placówkom edukacyjnym Provident przeznaczył prawie 1,5 miliona złotych,
a najlepszymi ambasadorami „Trampoliny” jest ponad 25 000 obdarowanych dzieci.
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
SPOŁECZEŃSTWO
Powszechny Zakład Ubezpieczeń

Stop wariatom drogowym
Kampania prewencyjna „Stop wariatom drogowym” została zrealizowana w ramach
programu „PZU z myślą o bezpieczeństwie”. Kampania miała zwrócić uwagę kierowców na ich własne zachowania, będące najczęstszymi przyczynami wypadków, tj. nadmierną prędkość, brawurową jazdę czy też prowadzenie samochodu pod wpływem
alkoholu. Przygotowując kampanię, celowo zrezygnowano z tradycyjnych motywów
służących straszeniu i szokowaniu tragicznymi skutkami wypadków. Przekaz skierowany był bezpośrednio do kierowców, prezentując w sposób metaforyczny rzeczywiste
sytuacje na drodze i nieodpowiedzialne postawy kierujących pojazdami. Zachowania te
odegrane zostały w symboliczny sposób przez przerysowane postacie „wariatów drogowych”. Spoty reklamowe emitowano równolegle w telewizji i radiu, a plakaty kampanii pojawiły się na nośnikach outdoorowych. Dodatkowo kampania była wspierana
aktywnościami na stacjach benzynowych oraz licznymi konkursami radiowymi. Badania
skuteczności kampanii „Stop wariatom drogowym” zrealizowane przez instytuty Pentor i SMG/KRC Millward Brown Co. pokazały, że z przekazem kampanii bezpośrednio
zetknęło się ponad 64% ogółu społeczeństwa i aż 73% przedstawicieli grupy docelowej – kierowców. Ponad połowa osób zapamiętała hasło kampanii. Badania jakościowe
pokazały także, że Polacy pozytywnie ocenili zastosowaną w kampanii kreację. Ponad
88% badanych stwierdziło, że określenie „wariat drogowy” to właściwe określenie dla
kierowcy jadącego niebezpiecznie i uznało hasło „Stop wariatom drogowym” za odpowiednie dla kampanii piętnującej kierowców stanowiących zagrożenie dla innych.
Nazwa: Powszechny
Zakład Ubezpieczeń S.A.
Główna działalność: Ubezpieczenia
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: S.A. od 1991
Liczba zatrudnionych w 2005: 11617
osób (stan na 31 grudnia 2005)
Strona internetowa: www.pzu.pl
PRASA
02-03-2005, Puls Biznesu,
Magdalena Krukowska, Dobre
przykłady powinny inspirować
Odpowiedzialność społeczna staje się
powoli dla firm koniecznością. Dlaczego? Polscy klienci w coraz większym
stopniu uwzględniają wymiar etyczny
przy podejmowaniu decyzji o zakupie
danego produktu. Co ciekawe, z badania
przeprowadzonego na zlecenie Forum
i firmy Danone na temat postaw Polaków
wobec społecznej odpowiedzialności biznesu wynika, że zdecydowana większość
społeczeństwa uznaje za odpowiedzialny
biznes działania etyczne powiązane z biznesem, czyli uczciwe postępowanie wobec
pracowników, kontrahentów i klientów.
Tylko 11 proc. ankietowanych wskazuje
na działania związane z zaangażowaniem
społecznym.
Internetowy serwis www.stopwariatom.pl odwiedziło w ciągu trzech miesięcy ponad
milion osób, a blisko połowa z nich wypełniła psychotest „Sprawdź, czy jesteś wariatem drogowym”. Co jednak najważniejsze, dane policji z lipca i sierpnia 2005 r. pokazały największą dotychczas odnotowaną dynamikę spadku liczby śmiertelnych ofiar
wypadków. O 672 wypadki drogowe zmniejszyły się wakacyjne statystyki policyjne
w porównaniu z analogicznym okresem roku 2004. O 917 osób zmniejszyła się liczba rannych w tych wypadkach, a o 54 osoby zmalała liczba zabitych (dane Wydziału
ds. Ruchu Drogowego biura taktyki zwalczania przestępczości KGP). Właśnie w tym
okresie – corocznie najgorszym, jeśli chodzi o liczbę wypadków drogowych – kierowcy mogli się zetknąć z kampanią „Stop wariatom drogowym”. Kampania została sfinansowana z funduszu prewencyjnego PZU S.A. W ramach prowadzonej od wielu lat
działalności prewencyjnej PZU dba o poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Powszechny Zakład Ubezpieczeń
Bezpieczna szkoła z PZU
Wraz z początkiem nowego roku szkolnego 2005/2006 blisko 12 tysięcy szkół w Polsce
zostało zaproszonych do udziału w ogólnopolskim programie edukacyjno-prewencyjnym „Bezpieczna szkoła z PZU”, którego celem jest edukacja uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych w zakresie bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym.
Program realizowany jest pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej, Komendy Głównej Policji i Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Partnerem
programu jest portal internetowy Onet.pl. Program w całości finansowany jest
z funduszu prewencyjnego PZU S.A., który przeznaczył na ten cel 5,5 miliona złotych.
Badania przeprowadzone przez instytut Pentor na zlecenie PZU S.A. w marcu 2005 roku
pokazały, że większość Polaków obawia się o bezpieczeństwo swoich dzieci w kontekście ich uczestnictwa w ruchu drogowym. 78% respondentów zdecydowanie orzekło,
że dzieci nie są bezpieczne na polskich drogach, potwierdzając jednocześnie potrzebę
realizowania zajęć edukacyjnych z tego zakresu w szkołach. Właśnie w odpowiedzi na
ten problem powstał program edukacyjno-prewencyjny „Bezpieczna szkoła z PZU”,
którego głównym celem jest zmniejszenie liczby oraz zminimalizowanie skutków wypadków drogowych z udziałem dzieci i młodzieży szkolnej. Cel ten jest realizowany
poprzez udzielanie dyrekcjom szkół i samorządom lokalnym wsparcia merytorycznego
dla działań, prowadzących do zwiększenia bezpieczeństwa w najbliższej okolicy szkół.
Program składa się z trzech części: „Pierwsze kroki na drodze”, „Moja karta rowerowa” i „Nasza Szkoła”. Szkoły, które biorą udział w programie, otrzymały komplety
materiałów dydaktycznych do prowadzenia zajęć lekcyjnych z zakresu bezpieczeństwa
Zdrowie i bezpieczeństwo

Zdrowie i bezpieczeństwo
PRASA
01-05-2005, Harvard Business
Review,
Dominika Maison, Dla
własnych korzyści czy na rzecz
społeczeństwa
Aby wyróżnić swoje produkty na tle bardzo podobnych produktów konkurencji,
polskie firmy coraz mocniej stawiają na
budowanie psychicznej więzi z konsumentem wokół wspólnych wartości. W tym
celu sponsorują wydarzenia kulturalne,
przeznaczają część zysków ze sprzedaży na
cele społeczne itp. Pokazując swoją ludzką
twarz, firmy przekonują, że zależy im
nie tylko na własnym zysku, ale także na
dobru odbiorców.
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
49
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
SPOŁECZEŃSTWO
ruchu drogowego, przygotowania uczniów do egzaminu na kartę rowerową oraz do
przeprowadzenia takiego egzaminu, a także materiały pomocne przy opracowywaniu
planu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w najbliższej okolicy szkoły. Materiały dydaktyczne do programu powstały przy współpracy z ekspertami – pedagogami, policjantami oraz specjalistami w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Dzieci oraz młodzież mogą uczyć się zasad ruchu drogowego, korzystając z atrakcyjnych narzędzi. Znajdują się wśród nich animowany film edukacyjny dla najmłodszych,
e-learning – specjalny program komputerowy przygotowujący do egzaminu na kartę rowerową, czy też broszury zawierające kompendium wiedzy o przepisach ruchu
drogowego. Serwis internetowy www.bezpiecznaszkola.pzu.pl, za pomocą którego
dzieci mogą samodzielnie poszerzać wiedzę zdobytą na zajęciach, cieszy się bardzo
dużą popularnością wśród internautów – od 1 września 2005 r. do 1 stycznia 2006 r.
odwiedziło go ponad milion użytkowników.

Równe szanse i różnorodność
Powszechny Zakład Ubezpieczeń
Rozwijanie społecznej aktywności niepełnosprawnych
dzieci i młodzieży
W czerwcu 2005 roku Fundacja PZU ogłosiła konkurs, który miał na celu wsparcie zorganizowanej opieki nad niepełnosprawnymi dziećmi i młodzieżą. Dotacje miały służyć zwiększeniu samodzielności i aktywności społecznej tej grupy dzieci i młodzieży,
umożliwiając jednocześnie ich rodzicom rozwój własnej aktywności życiowej. W konkursie preferowano projekty, których celem będzie uruchomienie regularnych form
opieki oraz stałych mechanizmów wsparcia dla rodziców. Zamiarem Fundacji PZU
była pomoc w wypracowaniu i rozwinięciu skutecznych oraz możliwych do kontynuowania i powielenia metod pracy z niepełnosprawnymi dziećmi oraz ich rodzicami.
Do ubiegania się o dotacje uprawnione były organizacje pozarządowe, osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa
do Kościoła katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych
kościołów i związków wyznaniowych oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego. W wyniku konkursu wyselekcjonowano 18 projektów, na których realizację Fundacja PZU przekazała dotacje w wysokości od 10 do 30 tys. zł.
Fundacja PZU istnieje od maja 2004 r. Jej celem jest wspieranie nowatorskich inicjatyw
służących podnoszeniu jakości życia społecznego oraz rozwojowi indywidualnemu.
Fundacja oferuje swoją pomoc organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność
w dziedzinach: edukacji, kultury i sztuki, pomocy społecznej oraz ochrony zdrowia.
Działalność statutowa Fundacji rozwijana jest przez programy partnerskie prowadzone
wspólnie z organizacjami społecznymi oraz własne programy dotacyjne.

Zdrowie i bezpieczeństwo
Nazwa: Servier Polska Sp. z o.o.
Główna działalność: Innowacyjna firma
farmaceutyczna
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1954 we Francji,
1992 w Polsce
Liczba zatrudnionych w 2005: 16 000
osób w 140 krajach, w Polsce ponad 500
Strona internetowa: www.servier.pl
Servier
W trosce o Twoje zdrowie
Od kilku lat Servier Polska organizuje ogólnopolskie bezpłatne akcje profilaktyczno-diagnostyczne. Ich podstawowym celem jest dostarczanie wiedzy na temat schorzeń
stanowiących istotny problem społeczny, ich profilaktyki, a także praktycznych porad
dotyczących życia z różnymi chorobami przewlekłymi. Firma Servier podejmując działania o charakterze edukacyjnym, pragnie jednocześnie zachęcić Polaków do systematycznego wykonywania badań diagnostycznych pozwalających na wykrycie schorzeń
w ich początkowym stadium. W tym mają pomóc działania Servier, które w 2005 roku
prowadzone były w ramach wspólnej akcji „Servier w trosce o Twoje zdrowie” pod
patronatem medycznych towarzystw naukowych: Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego, Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, Polskiego Towarzystwa
Flebologicznego, Polskiego Towarzystwa Chirurgii Naczyniowej oraz uznanych autorytetów medycyny w poszczególnych dziedzinach.
Celem akcji „Servier dla serca” jest przebadanie zgłaszających się do poradni osób
pod kątem ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia, głównej przyczyny zgonów na
całym świecie. Sukces przedsięwzięcia w latach 2003-2004 i ogromne zainteresowanie Polaków bezpłatnymi badaniami profilaktycznymi układu krążenia zadecydowały
o kontynuacji programu w roku 2005. W Kardiologicznej Poradni Servier można bezpłatnie zmierzyć ciśnienie, poziom glukozy i cholesterolu we krwi oraz przeprowadzić badania EKG. Kardiologiczna Poradnia Servier to mobilna przychodnia, w której
50
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
SPOŁECZEŃSTWO
pacjentom opiekę zapewnia wyspecjalizowany zespół medyczny: lekarze kardiolodzy
i pielęgniarki. Każda osoba, której wyniki badań okazują się nieprawidłowe, może
skorzystać z bezpłatnej konsultacji kardiologicznej i uzyskać odpowiednie zalecenia
dotyczące terapii i modyfikacji stylu życia. W każdej z odwiedzanych przez Kardiologiczną Poradnię Servier miejscowości organizowany jest dodatkowo Namiot Edukacyjny Servier, w którym zgłaszające się osoby dowiadują się, na czym polega modyfikacja
stylu życia. Firma przygotowała dla pacjentów film edukacyjny poświęcony zdrowemu
stylowi życia oraz profilaktyce nadciśnienia tętniczego i choroby wieńcowej. W trakcie
projekcji można uzyskać informacje o zdrowej diecie, właściwym sposobie żywienia,
prawidłowym mierzeniu ciśnienia i wartościach ciśnienia, które powinny wzbudzać
zaniepokojenie, a także informacje o tym, jakie symptomy ze strony układu krążenia
powinny być sygnałem ostrzegawczym. W ramach filmu edukacyjnego prezentowany jest również zestaw ćwiczeń i zaleceń dotyczących wysiłku fizycznego. Konsultacji
udziela wyspecjalizowana pielęgniarka oraz lekarz.
Podczas akcji w Kardiologicznej Poradni Servier w okresie sześciu tygodni 2004 roku
bezpłatnie przebadano 5804 mieszkańców z 14 polskich miast. Natomiast w 2005
roku w ciągu siedmiu tygodni Kardiologiczna Poradnia Servier dotarła do 15 dużych
miast (Warszawa, Olsztyn, Białystok, Lublin, Gdańsk, Szczecin, Poznań, Wrocław, Łódź,
Opole, Katowice, Kraków, Bydgoszcz, Toruń, Rzeszów) oraz 13 mniejszych ośrodków.
Podczas akcji poddano badaniom łącznie 6156 pacjentów. Wykazano, że 2191 osób
(36%.) miało podwyższone wartości ciśnienia tętniczego (>140/90 mm Hg), a u 64%.
badanych stwierdzono nadwagę lub otyłość. 2444 osoby (40%) miały przekroczoną
wartość 200 mg/dl stężenia cholesterolu całkowitego, natomiast u 9% stwierdzono
nieprawidłowe stężenie glukozy we krwi.
Akcja diabetologiczna „Servier – przyjaciel w cukrzycy. Wykrywa, leczy, pomaga”
została zainaugurowana w Warszawie, podczas X jubileuszowego zjazdu Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego i trwała do końca listopada 2005 roku. Do jej
podstawowych celów należą: edukacja społeczeństwa w zakresie czynników ryzyka
cukrzycy typu 2, zwiększenie świadomości zagrożenia chorobą i problemów, jakie niesie ze sobą, oraz promowanie konieczności badania poziomu cukru we krwi. O potrzebie przeprowadzania tego typu akcji w Polsce świadczy fakt, iż liczba osób z cukrzycą,
zwłaszcza typu 2, wzrasta w dramatycznym tempie i ma już zdecydowanie społeczny
charakter. Podczas akcji, oprócz bezpłatnych badań poziomu cukru we krwi, można
zmierzyć ciśnienie tętnicze oraz skorzystać z konsultacji lekarskich. Badaniom towarzyszą liczne atrakcje: punkty dietetyczne, wspólne ćwiczenia fitness, konkursy dla
dorosłych, jak również konkursy i zabawy dla dzieci. W lipcu 2005 roku Servier przeprowadziło pilotażową akcję diabetologiczną w Warszawie, Krakowie i Myślenicach.
Badania cieszyły się ogromnym zainteresowaniem. Łącznie zgłosiło się 2148 pacjentów. U 129 osób stwierdzono stężenie glukozy we krwi równe lub większe 140 mg/dl,
co oznacza, że osoby te mają zaburzenia gospodarki węglowodanowej, a u 24 badanych rozpoznano cukrzycę. Jesienią 2005 roku akcja „Servier – przyjaciel w cukrzycy.
Wykrywa, leczy, pomaga” objęła mieszkańców następnych 15 miast wojewódzkich
i kilkunastu mniejszych ośrodków miejskich.
Ideą kolejnego przedsięwzięcia Servier jest popularyzacja wiedzy dotyczącej czynników ryzyka oraz powikłań, jakie niesie ze sobą przewlekła niewydolność żylna, wiązana zazwyczaj z defektem kosmetycznym, a nie poważnym problemem zdrowotnym
i społecznym. Akcja „Servier w trosce o żyły” oraz prowadzone w jej trakcie badania
profilaktyczne objęły swoim zasięgiem 11 miast Polski. W Naczyniowej Poradni Servier
można było bezpłatnie wykonać badania dopplerowskie, a także skorzystać z porady
lekarza specjalisty. Badania dopplerowskie, wykonywane podczas akcji „Servier w trosce o żyły”, to bezbolesne badania ultrasonograficzne wykorzystujące fale ultradźwiękowe, które pozwalają na obserwację tkanek i naczyń krwionośnych oraz kierunku
i prędkości, z jaką przepływa krew. Badanie to pozwala stwierdzić, czy u pacjenta występują problemy z przepływem krwi i czy cierpi on na przewlekłą niewydolność żylną.
W ciągu ośmiu tygodni trwania akcji z badań i konsultacji dostępnych w Naczyniowej
Poradni Servier skorzystało łącznie 5850 pacjentów. W wyniku przeprowadzonej akcji
u 66% z nich stwierdzono przewlekłą niewydolność żylną w różnym stopniu zaawansowania, a 49% badanych skierowano na dalszą diagnostykę.
PRASA
27-01-2005, Gazeta Prawna,
Krzysztof Polak, Praca od podstaw
Nieetyczne zachowania w biznesie nie
oznaczają, że ludzie, biznesu są mniej
etyczni niż inni. Na pewno oznaczają
natomiast, że istnieje luka, którą trzeba
wypełnić. Chodzi o dostrzeżenie ważności
zachowywania zasad, co już zdaje się mieć
miejsce w przedsiębiorstwach działających
w Polsce. Stosunku do wartości moralnych
w firmie nie można też pozostawiać wyłącznie sprawie indywidualnej odpowiedzialności poszczególnych pracowników.
Etyczne lub nieetyczne zachowania są
bowiem najczęściej pochodną rozwiązań
systemowych. Oznacza to, że w źle zorganizowanych i wadliwie funkcjonujących
firmach trudno być wiernym zasadom, i na
odwrót – w dobrze zarządzanych firmach
nawet ludzie o wątpliwej reputacji na ogół
poprawiają się i stają się lepsi, niż dotąd.
Dlatego polscy eksperci proponują, by
opracować standardy infrastruktury
etycznej dla biznesu. Chodzi o zespół
elementów służących upowszechnieniu respektowania zasad, m.in. programy edukacyjne, programy etyki dla przedsiębiorstw,
wytyczne do orzecznictwa w sprawach
gospodarczych, które pozwalałyby łagodniej sądzić firmy realizujące programy
etyczne, kodeksy dobrej praktyki, kodeksy
etyczne itp.
02-03-2005, Media i marketing,
AMS, TW, Serce w biznesplanie
Komunikowanie przez firmy takich spraw
jak to, że przy produkcji nie pracowały
dzieci czy więźniowie w Chinach, nie ma
obecnie wpływu na sprzedaż. Prawdopodobnie jest to nie tylko kwestia wrażliwości
na cenę, ale także słabej edukacji konsumentów. Polacy nie są jeszcze świadomi
tak „modnych” na Zachodzie problemów
jak ochrona środowiska, niewolnicza praca
czy wymuszanie niskich cen kawy lub
kakao na plantatorach z Trzeciego Świata.
Konsumenci nie byliby zapewne skłonni
zapłacić więcej za produkty wytwarzane
zgodnie z zasadami społecznej odpowiedzialności. Nie ma więc miejsca na tzw.
marki etyczne, które dość dynamicznie
rozwijają się np. w Holandii. Chodzi tu
o brandy droższe od standardowych,
których producenci gwarantują, że zostały
stworzone zgodnie z etyką biznesu. Nie
oznacza to jednak, że społeczna odpowiedzialność w Polsce nie ma sensu, jest to
przygotowanie gruntu pod przyszłe zachowania wyedukowanych konsumentów.
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
51
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
SPOŁECZEŃSTWO

Równe szanse i różnorodność
Nazwa: TORFARM S.A.
Główna działalność: Dystrybutor
farmaceutyczny
Siedziba: Toruń
Rok założenia: 1990
Liczba zatrudnionych w 2005: 1400
Roczne obroty za 2005: 1,3 mld
Strona internetowa: www.torfarm.com.pl
TORFARM
Apteka bez barier
TORFAM S.A. wraz ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Integracji od 2001 r. organizuje
kampanię społeczną „Apteka bez barier”. Jej głównym celem jest likwidacja barier architektonicznych i mentalnych w aptekach. Podstawowym założeniem kampanii jest
uwrażliwienie aptekarzy na problemy osób niepełnosprawnych. W ramach kampanii
powstał ogólnopolski konkurs o tym samym tytule, podczas którego wyróżniane są
oraz promowane apteki dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz aptekarze działający na ich rzecz. W ramach programu „Apteka bez barier” prowadzona jest kampania informacyjna dla aptekarzy mówiąca o możliwościach i sposobach
usunięcia barier architektonicznych i mentalnych w aptekach, a także o konieczności
profesjonalnej opieki farmaceutycznej nad pacjentem niepełnosprawnym.
Głównymi narzędziami komunikacyjnymi jest „Magazyn Aptekarski” TORFAM-u i konkurs „Apteka bez barier”. W konkursie może wziąć udział każda apteka, która w momencie zgłoszenia jest dostosowana do obsługi osób niepełnosprawnych lub dostosuje się w trakcie danej edycji. Do konkursu aptekę może zgłosić właściciel, kierownik
apteki lub osoba trzecia. Zgłoszona apteka otrzymuje pakiet informacyjny, w którym
znajduje się ankieta. Wypełnioną ankietę wraz ze zdjęciami apteki (wewnątrz i z zewnątrz) należy przesłać pod adresem firmy TORFARM. Zgłoszone do konkursu apteki
oceniane są przez niezależne jury na podstawie ankiet, zdjęć obiektu oraz opinii osób
niepełnosprawnych. Wytypowane apteki odwiedzają przedstawiciele organizatorów
w celu potwierdzenia zgodności danych. Nagrodzone apteki otrzymują tablice pamiątkowe, dyplomy gratulacyjne, prenumeratę pism „Lek w Polsce” oraz „Integracja”.
Każda wyróżniona apteka jest promowana w swoim regionie poprzez informacje prasowe w mediach lokalnych, uroczyste odsłonięcie mosiężnej tablicy w aptece z udziałem osobistości z branży farmaceutycznej i przeprowadzane wywiady. Program „Apteka bez barier” spełnia także cele edukacyjne. Firma TORFAM wydala „Przewodnik
dla aptekarzy”, w którym na 48 stronach znalazły się informacje dotyczące dostosowania apteki do obsługi osób o ograniczonej sprawności ruchowej, niewidomych,
niesłyszących i niepełnosprawnych umysłowo. W publikacji znajduje się także wyciąg
z przepisów prawa budowlanego i farmaceutycznego dotyczących likwidacji barier.
W 2005 r. odbyła się czwarta edycja konkursu, do której zgłosiło się 200 aptek, czyli
o 130 więcej niż w pierwszej edycji.

Edukacja
Nazwa: Telekomunikacja Polska S.A.
Główna działalność: Operator telefonii
stacjonarnej
Siedziba: Warszawa
Rok założenia: 1992
Liczba zatrudnionych w 2005: 33 603
(grupa kapitałowa, dane skonsolidowane)
Roczne obroty za 2005: 18 342 mln PLN
(grupa kapitałowa, dane skonsolidowane)
Strona internetowa: www.tp.pl
52
Telekomunikacja Polska
Edukacja z Internetem tp
U podstaw koncepcji programu znalazło się przekonanie o pierwszoplanowej roli
dostępu do szerokopasmowego Internetu jako narzędzia skutecznie eliminującego
bariery w rozwoju poszczególnych regionów i wyrównującego szanse młodych ludzi.
Program „Edukacja z Internetem tp” obejmuje promocyjną ofertę usług dostępu do
Internetu skierowaną do szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
oraz cykl szkoleń dla nauczycieli. W roku szkolnym 2004/2005 placówki oświatowe
płaciły symboliczną złotówkę miesięcznego abonamentu za najwyższą dostępną
w danym miejscu opcję prędkości usługi internetowej TP. Tyleż samo (1,22 zł brutto) kosztowała aktywacja usługi. Każdej placówce udostępniono 100 MB przestrzeni dyskowej, którą mogły wykorzystać dla swoich potrzeb, zrezygnowano także ze
stosowania jakichkolwiek obostrzeń odnośnie wolumenów w transferze danych.
Wraz ze Szkołą Wyższą Psychologii Społecznej w Warszawie przygotowano szkolenia
skierowane nie tylko do informatyków, lecz także nauczycieli innych przedmiotów.
Przeprowadzono w sumie cykl szkoleń dla 70 pedagogów z 16 szkół w całej Polsce.
Rok szkolny 2005/2006 ogłoszono Rokiem Bezpiecznego Internetu. Telekomunikacja
Polska została Partnerem Głównym Fundacji Dzieci Niczyje, realizującej ogólnopolską
kampanię Dziecko w Sieci. W ramach kampanii realizowane są konferencje o tematyce bezpieczeństwa w internecie. Ponadto do szkół uczestniczących w programie
wysłano pakiet „e-bezpieczeństwo” (zabezpieczenia: antywirus, firewall, ochrona rodzicielska oraz scenariusze lekcji o bezpieczeństwie w internecie przygotowane przez
psychologów z Fundacji Dzieci Niczyje).
www.odpowiedzialnybiznes . pl
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
SPOŁECZEŃSTWO
Program prowadzony jest we współpracy z Ministerstwem Edukacji i Nauki, co pozwala koordynować działania na rzecz edukacji informatycznej w skali całego kraju.
Ogromną rolę w popularyzowaniu tej inicjatywy odgrywały samorządy lokalne, które
są organami prowadzącymi szkoły. We współpracy ze Związkiem Powiatów Polskich,
TP informowała przedstawicieli gmin, powiatów i województw o założeniach programu oraz zachęcała do promowania projektów mających na celu zmniejszenie tzw.
bariery cyfrowej. W końcu stycznia 2006 roku z usług stałego dostępu do Internetu
w ramach programu „Edukacja z Internetem tp” korzystało ponad 9,5 tys. szkół z całej Polski, w porównaniu z 7 tys. szkół w roku szkolnym 2004/2005.
PRASA
31-05-2005, Rzeczpospolita,
Krzysztof Obłój, Czy polski biznes
może być etyczny?
Metody uczenia etyki w zarządzaniu są
różne – od studiowania dylematów, przed
którymi stawali bohaterowie wielkiej
literatury (Lord Jim, Don Kichot, Cyrano de
Bergerac), poprzez analizę biznesowych
przypadków trudnych etycznie wyborów,
aż po studiowanie Pisma Świętego, które
opisuje sporo takich dylematów.
Cel jest natomiast jeden – przypomnieć
menedżerom, że oprócz pogoni za
zyskiem ekonomicznym i maksymalizacją
wartości spółki istnieje coś więcej, coś, co
ma trudno wymierną wartość, ale czyni
z nich ludzi godnych zaufania – poczucie
społecznego obowiązku i przyzwoitości, jakieś standardy etyczne, jakieś reguły, które
mówią, gdzie kończy się dobro, a zaczyna
się zło.
Generalnie zawsze byłem przeciwnikiem
takich kursów, bo wydawało mi się absurdalne uczenie na nowo dorosłych ludzi, co
to znaczy być uczciwym lub przyzwoitym.
Powoli jednak nachodzi mnie refleksja,
że chyba przyszła pora na kursy etyki
w Polsce. Nasz biznes staje się bowiem
fundamentalnie amoralny, a to jest na
dłuższą metę bardzo niebezpieczne dla
niego samego, dla menedżerów i dla całej
gospodarki. Nie chodzi o pryncypia etyki,
ale o to, że biznes bez minimum etyki jest
nieskuteczny.
04-04-2005, Gazeta Bankowa,
Artur Negri, Etyka kreuje przewagę
Zauważalna jest już postawa konsumenckiego nieposłuszeństwa: niekorzystny
wizerunek firmy zaczyna wpływać na
zmniejszenie sprzedaży jej produktów.
W porównaniu ze społeczeństwami
zachodnimi bojkotowanie produktów
firmy nie przestrzegającej norm etycznych
i prawnych jest stosunkowo rzadkie. Ale
potencjał takich zachowań jest znaczący,
gdyż główna przeszkoda to brak stosownej wiedzy, a nie obojętność.
Nieetyczne postępowanie firm znacznie
rzadziej ma wpływ na decyzje konsumenckie Polaków – wynika z raportu ISP
„Świadomość ekonomiczna społeczeństwa
i wizerunek biznesu”. Najbardziej znaczący
jest sprzeciw wobec firm, które szkodzą
środowisku. 19 proc. badanych przyznało,
że zdarzyło się im zbojkotować produkty
lub usługi jakiejś firmy z powodu jej złego
wpływu na środowisko naturalne. 16 proc.
respondentów odrzuciło produkty lub
usługi jakiejś firmy z powodu złego traktowania pracowników. Prawie co szósty
badany przyznał, że zbojkotował jakąś
firmę, bo wiedział, że jest ona nieuczciwa
w relacjach ze swoimi kontrahentami
i dostawcami.
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
53
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
KALENDARIUM
WYBRANE WYDARZENIA
W 2005 ROKU
KALENDARIUM
FORUM
ODPOWIEDZIALNEGO
BIZNESU
5 - 6 luty
Badanie dotyczące postrzegania
przez Polaków odpowiedzialnego
biznesu
Forum Odpowiedzialnego Biznesu
i Danone
 Badanie omnibusowe na ogólnopolskiej
reprezentatywnej próbie Polaków, prezentujące jak odpowiedzialność biznesu jest
postrzegana przez Polaków i jakie motywy
przypisują oni firmom podejmującym tego
typu działalność. Wyniki badania, opublikowane w raporcie „Odpowiedzialny Biznes
2005. 100 dobrych przykładów”, opracowała i opatrzyła komentarzem Dominika
Maison z Wydziału Psychologii UW.
15-17 lutego
3-dniowe seminarium
„Odpowiedzialny biznes
w nieodpowiedzialnym świecie”
Studenckie Koło Menedżerów
Uniwersytet w Białymstoku i Liga
Odpowiedzialnego Biznesu
 Cykl warsztatów i dyskusji dla studentów
pokazujących czym jest CSR, co oznacza w praktyce, jakie są rodzaje działań
podejmowanych przez firmy oraz jak może
wyglądać zaangażowanie na rzecz lokalnej
społeczności. Prowadzący warsztaty: Anna
Mikulska (PricewaterhouseCoopers), Piotr
Marczuk (British American Tobacco), Sylwia
Lewandowska (FOB).
24 lutego
Debata „Czy w Polsce istnieje
odpowiedzialny biznes?”
Koło Naukowe „Praktyk”
Uniwersytet Warszawski i Liga
Odpowiedzialnego Biznesu
 Debata na Wydziale Zarządzania UW
z udziałem: prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego (CEB), dr Tomasza Ochinowskiego
(UW), Małgorzaty Kalisz (PricewaterhouseCoopers), Teresy Bukalskiej (Schenker) oraz
Krzysztofa Jakubiaka (Polpharma).
1 marca
Raport „Odpowiedzialny biznes
w Polsce 2004. 100 dobrych
przykładów”
Forum Odpowiedzialnego Biznesu
 Ogłoszenie raportu podsumowującego
działalność firm w zakresie odpowiedzialnego biznesu w 2004 roku.
 Konferencja miała na celu przybliżenie
współczesnego rynku pracy, pokazanie III
sektora jako atrakcyjnego miejsca pracy
oraz etycznych aspektów procesu rekrutacyjnego. Konferencji towarzyszyły warsztaty
dotyczące tych zagadnień.
20 kwietnia
Global Road Safety Partnership
w Polsce
 Forum Odpowiedzialnego Biznesu zostało
oficjalnym Sekretariatem Global Road Safety Partnership w Polsce. GRSP to globalne
partnerstwo łączące sektor rządowy, organizacje pozarządowe oraz biznes. Zostało
powołane w 1999 roku z inicjatywy Banku
Światowego, przy współpracy z Międzynarodowym Czerwonym Krzyżem, a także
z wieloma interesariuszami działającymi na
rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego.
W Polsce GRSP działało od 2000 roku przy
Krajowej Radzie Bezpieczeństwa Ruchu
Drogowego.
20 kwietnia
Debata „Dekalog przedsiębiorcy”
Studenckie Forum BCC i Liga
Odpowiedzialnego Biznesu
 Debata miała na celu odpowiedź na
pytanie, jakimi zasadami powinien się
kierować młody przedsiębiorca wkraczający
w świat biznesu, aby uniknąć błędów na
samym początku. Spotkanie z udziałem
prof. Jana Antoszkiewicza (SGH), Małgorzaty Greszty (FOB), Marka Żurka (BCC),
Mariana Małeckiego (BRE Bank), Zbigniewa
Jakubasa (Multico), Marka Romana (EVIP),
moderował Marek Mądrzejewski.
26 kwietnia
Konferencja „Czas na CSR”
Koło Naukowe „Synergia” Wyższa
Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego
i Liga Odpowiedzialnego Biznesu
 Konferencja miała na celu zapoznanie
uczestników z działaniami firm w Polsce
w obszarze CSR, a także zainspirowanie do
dyskusji, czy firma z branży kontrowersyjnej
może być nazwana społecznie odpowiedzialną. Spotkania z udziałem prof. dr hab.
Wojciecha Gasparskiego (CEBI), Doroty
Adamskiej (BP), Pawła Sanowskiego (Instytut Monitorowania Mediów),
Elżbiety Radzkiej (CIC Communication&Marketing),
Danuty Gut (Browary
Polskie) prowadziły
Beata Kapcewicz
i Sylwia Lewandowska (FOB).
12-13 kwietnia
Konferencja „Strategie selekcji
– praktycy radzą jak zaistnieć na
rynku pracy”
Koło Naukowe „Strateg” Uniwersytet Gdański i Liga Odpowiedzialnego Biznesu
54
www.odpowiedzialnybiznes . pl
27 kwietnia
Dzień Odpowiedzialnego Biznesu
Studenckie Koło Menedżerów
Uniwersytet w Białymstoku, Studenckie Forum BCC Loża Podlaska
i Liga Odpowiedzialnego Biznesu
 Konferencja złożona z dyskusji oraz serii
warsztatów miała na celu przybliżenie
odpowiedzialnych działań podejmowanych przez lokalne firmy oraz omówienie
współpracy biznesu i NGO. Wydarzenie to
było także okazją do prezentacji wyników
badania przeprowadzonego na uczelniach
ekonomicznych w Białymstoku dotyczących
znajomości zagadnień CSR. Udział w wydarzeniu wzięli: Anna Mikulska (PricewaterhouseCoopers), Anna Nowacka i Krzysztof
Łuniewski (ASTWA), Ryszard Romanowski
(Fundacja J&S Pro Bono Poloniae), Sylwia
Lewandowska (FOB).
17 maja
Konferencja „Odpowiedzialność
społeczna biznesu w praktyce”
AIESEC Poznań i Liga Odpowiedzialnego Biznesu
 W trakcie konferencji w poznańskiej
Akademii Ekonomicznej odbyła się dyskusja na temat roli biznesu w działaniach
społecznych oraz zamknięte spotkanie dla
firm, które przyjęły studentów w ramach
programu wymiany praktyk na staże
związane z CSR. Udział w wydarzeniu
wzięli: prof. Włodzimierz Kaczocha (AE
Poznań), Ryszard Romanowski (Fundacja
J&S Pro Bono Poloniae), Michał Miałkiewicz
(Prezydent AIESEC Poznań), Sylwia
Lewandowska (FOB).
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
KALENDARIUM
3 czerwca
Rozstrzygnięcie Konkursu „Odpowiedzialne Strategie”
Koło Naukowe „BOSS” Akademia
Ekonomiczna Wrocław i Liga Odpowiedzialnego Biznesu
 Konferencja podsumowująca konkurs
odbyła się w Hotelu Holiday Inn we Wrocławiu. Podczas spotkania o CSR rozmawiali
prof. Bogusław Fiedor (rektor AE Wrocław),
prof. Bożena Klimczak (AE Wrocław), Ewa
Kakiet-Springer (American Bistro Poland),
Anna Dunin i Robert Adach (Schenker), Ewa
Karpińska-Bryke (Profes), Maciej Knyrek
(Holiday Inn) oraz Małgorzata Greszta
i Sylwia Lewandowska (FOB).
7 czerwca
Debata „Czy w Polsce możliwy jest
etyczny lobbing?”
Koło Naukowe „Synergia” Wyższa
Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego i Liga
Odpowiedzialnego Biznesu
17 czerwca
Uroczysta Gala Ligi Odpowiedzialnego Biznesu
Liga Odpowiedzialnego Biznesu
 Było to spotkanie studentów, przedstawicieli firm i instytucji wspierających Ligę
w ciągu całego roku. Podczas Gali odbyła
się dyskusja o wyzwaniach zarówno dla biznesu, świata akademickiego, ale także dla każdego
ze studentów, wkraczającego
na ścieżkę odpowiedzialnego
biznesu.Udział w dyskusji
moderowanej przez Arkadiusza
Doczyka (Parlament Studentów
RP) wzięli: Minister Barbara
Labuda (Kancelaria Prezydenta
RP), prof. Wojciech Gasparski
19 lipca
Podpisanie Deklaracji na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego
3M, ABB, BP, DaimlerChrysler,
Michelin, Renault i Shell
 Sygnatariusze deklaracji, dostrzegając
problem bezpieczeństwa na drogach, zobowiązali się do wprowadzenia wewnętrznych standardów zwiększających poziom
bezpieczeństwa, zwłaszcza w użytkowaniu
samochodów służbowych. Podpisana
deklaracja to element większego projektu
realizowanego przez Global Road Safety
Partnership – Bezpieczna Flota, którego
celem jest opracowanie przewodnika
bezpieczeństwa ruchu drogowego, dotyczącego prowadzenia samochodów służbowych. W ramach projektu zostały także
przeprowadzone badania menedżerów flot
(MillwardBrown, lipiec 2005).
25-26 października
Konferencja „Kariera w zgodzie
z sumieniem”
Akademickie Stowarzyszenie
Katolickie „SoliDeo” i Liga
Odpowiedzialnego Biznesu
 Konferencja składała się z dyskusji,
podczas której Małgorzata Wiśniewska
(PricewaterhouseCoopers), Jolanta Jaworska (IBM), Przemek Pohrybieniuk (Danone),
o. Wojciech Prus – dominikanin, a także
Sylwia Lewandowska (FOB), rozmawiali
o autorytetach i wartościach istotnych dla
studentów wchodzących na rynek pracy.
W ramach konferencji odbył się również
cykl warsztatów.
7-8 listopada
„Odpowiedzialny Biznes 2005”.
Strategie odpowiedzialności w biznesie. Targi Dobrych Praktyk.
Forum Odpowiedzialnego Biznesu
 Dwudniowe wydarzenie zorganizowane
przez Forum. Podczas pierwszego dnia
odbyły się panelowe dyskusje z udziałem
zaproszonych gości – przedstawicieli
biznesu, administracji rządowej i środowisk naukowych. Gościem specjalnym był
David Logan (The Corporate Citizenship
Company). Drugiego dnia miały
miejsce pierwsze w Polsce Targi
Dobrych Praktyk Biznesowych,
na których przedsiębiorstwa
prezentowały swoje projekty z zakresu odpowiedzialnego biznesu.
9 listopada
Dyskusja „Dobry produkt = zaufanie firmy. Do kogo należy
odpowiedzialność za produkt?”
IAAS SGGW
i Liga Odpowiedzialnego Biznesu
 Dyskusja dotycząca odpowiedzialnego
marketingu moderowana przez Agatę Stafiej-Bartosik (Danone) z udziałem: Danuty
Gut (Browary Polskie), prof. Witolda Orłowskiego, Przemka Pohrybieniuka (Danone).
15 listopada
Dyskusja „How to create a trusted
brand?”
Koło Naukowe „Synergia” Wyższa
Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania i Liga Odpowiedzialnego
Biznesu
 Spotkanie prowadzone przez Bolesława
Roka dotyczyło strategii odpowiedzialności firm, które swoje działania biznesowe
opierają na budowaniu zaufania do marki
produktów i firmy. Udział w spotkaniu
wzięli: Wojciech Sobieraj (Bank BPH), Michał
Dżoga (Telekomunikacja Polska), Przemek
Pohrybieniuk (Danone).
16 listopada
Dyskusja „Kariera inżyniera – rola
zaufania w relacjach z partnerami
w biznesie”
Koło Naukowe „Biz-on” Politechnika
Warszawska i Liga Odpowiedzialnego Biznesu
 To spotkanie prowadzone przez Sylwię
Lewandowską (FOB) z Igą Rawicką (Servier),
Andrzejem Brzozowskim (ABB) i Przemkiem
Pohrybieniukiem (Danone), poświęcone było kwestiom zaufania w relacjach
biznesowych a także postrzeganiu przez
studentów „znajomości”, które ułatwiają
robienie biznesu.
2005
 Celem spotkania było „odczarowanie”
hasła lobbing i rozważania czy można
uprawiać lobbing w uczciwy sposób.
Gośćmi Małgorzaty Molędy-Zdziech (SGH)
byli: prof. Wojciech Gasparski (CEBI),
Grażyna Kopińska (Fundacja Batorego),
Ryszard Romanowski (Fundacja J&S Pro
Bono Poloniae), Jeremi Mordasewicz (PKPP
„Lewiatan”), Damian Zaczek (Decydent),
Marek Zagórski (członek Nadzwyczajnej
Komisji ds. rozpatrzenia ustawy o działalności lobbingowej).
(CEBI), Irena Pichola (PricewaterhouseCoopers), Ewa Kakiet-Springer (American
Bistro Poland), Przemysław Jaworowski (KN
„BOSS” AE Wrocław).
Listopad
Badanie postaw MŚP wobec odpowiedzialnego biznesu.
Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Konfederacja Pracodawców
Prywatnych „Lewiatan” i Akademia
Rozwoju Filantropii w Polsce
 Badanie miało charakter jakościowy i dotyczyło percepcji odpowiedzialnego biznesu
wśród małych i średnich przedsiębiorców.
Prezentuje ono postawy oraz bariery, jakie
firmy z tego sektora dostrzegają w obszarze
odpowiedzialnego biznesu. Badanie zostało
przeprowadzone w ramach projektu „Nowe
przewagi konkurencyjne – odpowiedzialne
przedsiębiorstwo na rynku europejskim”.
7 grudnia
Dyskusja „Lobbing z zaufaniem
– czy relacje biznesu i polityki mogą
być uczciwe?”
Koło Naukowe Zrównoważonego
Rozwoju „Oikos”, SGH i Liga Odpowiedzialnego Biznesu
 W spotkaniu prowadzonym przez Małgorzatę Molendę-Zdziech udział wzięli:
prof. Witold Orłowski, Robert Gwiazdowski (Centrum im. Adama Smitha), Jeremi
Mordasewicz (PKPP „Lewiatan”) i Przemek
Pohrybieniuk (Danone).
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
55
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
KALENDARIUM
KAMPANIE
SPOŁECZNE
KALENDARIUM
Styczeń
„Podziel się sukcesem”
Business Centre Club
 Druga edycja akcji zapoczątkowanej
przez prezesa Business Centre Club Marka
Goliszewskiego w styczniu 2004r. Ideą programu jest zaangażowanie przedsiębiorców
w pomoc potrzebującym zgodnie z profilem i strategią firmy. Beneficjantami są dzieci i młodzież, studenci, osoby bezrobotne,
chore, organizacje pozarządowe
i lokalne ośrodki pomocy społecznej.
Luty
II etap kampanii społecznej „Alkohol nieletnim – wstęp wzbroniony”
 Agencja Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych i Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego – Browary Polskie
Celem akcji jest ograniczenie sprzedaży
alkoholu osobom poniżej 18 roku życia.
20 kwietnia
Międzynarodowy Dzień Walki
z Hałasem – inauguracja kampanii
„Stop hałasowi”
 Krajowy Punkt Centralny Europejskiej
Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy
Inauguracja kampanii informacyjnej mającej
na celu propagowanie wiedzy na temat
szkodliwości i możliwości zwalczania hałasu
w miejscu pracy.
30 kwietnia
Zakończenie pierwszego etapu
kampanii społecznej
„Przestań sobie wyrzucać”
Federacja Polskich Banków
Żywności
 Celem kampanii jest zwrócenie uwagi
na problem marnowania żywności. Wg
szacunków Banków Żywności 1/3 produkcji
żywności marnuje się podczas gdy miliony
ludzi na całym świecie głodują. Pierwszy
etap kampanii miał informować o możliwości przekazania 1% podatku na rzecz
Federacji Polskich Banków Żywności.
Maj
BREL – Bezpieczeństwo,
Ratownictwo, Edukacja, Ludzie
BRE Leasing
 Kampania miała na celu propagowanie
informacji dotyczących zasad udzielania
pierwszej pomocy oraz zminimalizowanie
strachu przed podjęciem działań ratunkowych.
5 maja
Kampania społeczna
„Sprawni w pracy”
Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych i Stowarzyszenie
Przyjaciół Integracji
 Celem kampanii było zachęcenie
pracodawców do zatrudniania niepełnosprawnych pracowników oraz nakłonienie
niepełnosprawnych do walki o prawo do
realizacji zawodowej.
56
Czerwiec
Kampania informacyjna
„Płytka wyobraźnia to kalectwo”
Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji
 V edycja kampanii, której celem jest uświadomienie młodym ludziom konsekwencji,
jakie niosą za sobą skoki do wody.
Czerwiec
Kampania
„Czas na równe traktowanie”
Pełnomocnik Rządu ds. Równego
Statusu Kobiet i Mężczyzn
 Celem akcji, w ramach której na warszawskich billboardach pojawiły się satyryczne
obrazki Andrzeja Mleczki, było przedstawienie aspektów prawnych regulujących równe
traktowanie kobiet i mężczyzn we wszystkich dziedzinach życia. Akcja finansowana
była z europejskiego funduszu Phare.
7 czerwca
Kampania społeczna „Postaw na
swoim! – przedsiębiorczość”
Międzynarodowe Stowarzyszenie
Reklamy w Polsce (IAA)
 Kampania, organizowana w ramach programu „Marketing dla Przyszłości”, miała
na celu promocję przedsiębiorczości przez
bezpośrednie zachęcanie, zwłaszcza młodych ludzi, do zakładania własnych firm.
17 czerwca – 3 lipca
Commercial Union Vita – tour
Commercial Union i magazyn Vita
 Celem ogólnopolskiej akcji jest promowanie profilaktyki zdrowotnej oraz szerzenie
wiedzy o metodach zapobiegania chorobom. Akcja ma uświadomić, że dzięki profilaktyce, wcześnie wykryta choroba może być
pokonana skutecznie i w sposób nieinwazyjny. W ramach kampanii można było dokonać
bezpłatnych badań profilaktycznych.
Lipiec – grudzień
Kampania „Kwik rozpaczy”
VIVA! Akcja dla zwierząt
 Celem kampanii jest walka z nadużyciami
w wielkoprzemysłowym chowie zwierząt.
W ramach akcji agencja TBWA\ przygotowała plakat „24 godziny z życia świnki”
mający na celu zwrócenie uwagi społeczeństwa na warunki, w jakich zwierzęta te są
hodowane.
1 lipca
Kampania
„Spokojna głowa w kasku”
Michelin
 Inauguracja kampanii adresowanej do
dzieci, młodzieży i rodziców, której celem
jest uświadomienie zagrożeń wynikających
z niestosowania kasków podczas np. jazdy
na rowerze, rolkach czy deskorolce.
14 lipca
Kampania „Wrzuć na luz – jedziesz
na wakacje”
Fundacja Krzysztofa Hołowczyca
„Kierowca Bezpieczny”
 Kampania, której partnerem jest PKN
ORLEN, miała przekonać kierowców,
głównie mężczyzn w wieku 18 – 49 lat, do
spokojnej, rozważnej i pozbawionej agresji
jazdy w okresie urlopowym.
www.odpowiedzialnybiznes . pl
20 lipca
Społeczna kampania reklamowa
„Detox”
WWF
 Kampania miała na celu zwiększenie
kontroli nad wykorzystaniem i produkcją
syntetycznych substancji chemicznych.
W reklamie charytatywnie wystąpili Reni Jusis, Maja Ostaszewska, Krzysztof Hołowczyc
i Piotr Najsztub.
Sierpień
Kampania „Agresja zabija”
Komitet Ochrony Praw Dziecka
 Celem kampanii było uwrażliwienie
społeczeństwa oraz rozpoczęcie dyskusji na
temat agresji, zarówno fizycznej jak i mentalnej, w życiu codziennym.
Sierpień
Kampania społeczna
„Odkryj Polskę na nowo”
Fundacja Dajesz Prace PL
 Celem kampanii było nakłonienie Polaków
do spędzenia urlopów w Polsce poprzez
uświadomienie atrakcji jakie oferuje nasz
kraj.
16 sierpnia
II edycja ogólnopolskiej kampanii
społeczno-edukacyjnej
„Wybierz markowe”
Polskie Stowarzyszenie Wytwórców
Produktów Markowych ProMarka
 Zeszłoroczna edycja kampanii, której
celem zwiększenie świadomości w wyborach konsumentów, przebiegła pod
hasłem „Marka ręczy dobrym imieniem”.
Podpisały się pod nim: Alpen Gold, Bella,
Cif, Colgate, Dove, Duracell, Flora, Jacobs,
Kamis, Ludwik, Milka, Pampers, Prince Polo
i Złoty Orzech.
1 września
„Bezpieczna szkoła z PZU”
PZU S.A.
 Celem programu jest edukacja uczniów
szkół podstawowych i gimnazjalnych w zakresie bezpiecznego uczestnictwa w ruchu
drogowym. Patronat nad akcją objęło
Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu,
Komenda Główna Policji i Krajowa Rada
Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.
12 września
Kampania edukacyjno-informacyjna
„Czas na legalizację oprogramowania”
Business Software Alliance
 BSA to międzynarodowa organizacja zrzeszająca czołowych producentów oprogramowania komputerowego. Celem akcji jest
uświadomienie użytkownikom komputerów, przede wszystkim małym i średnim
firmom, konsekwencji jakie ma korzystanie
z nielegalnego oprogramowania komputerowego.
15 września
„Wielka Kampania Życia – Avon
kontra rak Piersi”
AVON Cosmetics
 Kolejna edycja kampanii, której celem jest
nakłonienie kobiet do badań profilaktycznych na wypadek raka piersi.
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
KALENDARIUM
15 września
Kobieta a HIV
Fundacja Komunikacji Społecznej
i Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP)
 Kampania adresowana do przyszłych
matek oraz lekarzy, pielęgniarek i położnych, mająca na celu zachęcenie kobiet do
wykonywania testów na obecność wirusa
HIV oraz promowanie standardów dotyczących konieczności zalecania przez lekarzy
pacjentkom robienia takich badań.
15 września
Kampania „Ostatni wyskok”
Krajowa Rada Bezpieczeństwa
Ruchu Drogowego
 Celem kampanii jest zwiększenie liczby
osób zapinających pasy bezpieczeństwa
podczas jazdy samochodem.
Październik
II edycja „Ogólnopolskich dni
produktu polskiego”
Fundacja Dajesz Prace PL
24-28 października
Europejski Tydzień Bezpieczeństwa
i Zdrowia w Pracy
Europejska Agencja Bezpieczeństwa
i Zdrowia w Pracy
 Jest to finał kampanii „Stop hałasowi”
zainaugurowanej podczas Międzynarodowego Dnia Walki z Hałasem. W ramach
obchodów Tygodnia wyróżniono firmę
Schenker przyznając jej Złotą Kartę Lidera
Bezpiecznej Pracy na lata 2005-2006 za
działania na rzecz poprawy warunków
i bezpieczeństwa pracy.
Grudzień
Kampania edukacyjna
„W górach bezpieczniej”
Grupa PZU, Górskie Ochotnicze
Pogotowie Ratunkowe i Onet.pl
 Celem kampanii jest popularyzacja
i upowszechnienie zasad bezpiecznego
zachowania w górach.
16 grudnia 2005
Finał programu
„Przedsiębiorstwo Fair Play”
Instytut Badań nad Demokracją
i Przedsiębiorstwem Prywatnym
 Konkurs ma na celu wyróżnienie firm,
które w swej działalności kierują się
rzetelnością i lojalnością wobec klientów
i pracowników. Przedsiębiorstwom Fair Play
wręczono statuetki – nagrody główne programu, nagrody specjalne oraz certyfikaty.
Lista nagrodzonych na stronie
www.fairplay.pl
6 stycznia
„Zatrudnienie Fair Play. Promocja
kultury przedsiębiorczości i etyki
rynku pracy”
Instytut Badań nad Demokracją
i Przedsiębiorstwem Prywatnym
 Pierwsze spotkanie w ramach projektu
„Zatrudnienie Fair Play. Promocja kultury
przedsiębiorczości i etyki rynku pracy”
w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL.
W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele
Instytutu Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym, Krajowej Izby
Gospodarczej, Polsko-Amerykańskiej Fundacji Doradztwa dla Małych Przedsiębiorstw,
Biura Promocji w Bydgoszczy i Centrum
Promocji Biznesu w Rzeszowie.
18 stycznia
Regionalna konferencja
„Wspólna droga do 2015 roku
– Milenijne Cele Rozwoju”
Ministerstwo Spraw Zagranicznych,
przedstawicielstwo Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju
(UNDP) w Polsce oraz Ośrodek
Informacji ONZ w Warszawie.
 Konferencja poświęcona była Raportowi
„Projekt Milenijny ONZ” przygotowanemu
na zlecenie Sekretarza Generalnego ONZ.
Raport jest podsumowaniem realizacji
Celów w ostatnim pięcioleciu i planem
działań, które społeczność międzynarodowa musi podjąć, aby Cele zostały osiągnięte
do roku 2015.
28 stycznia
Konferencja „Media, reklama
i public relations w Polsce”
Instytut Dziennikarstwa
Uniwersytetu Warszawskiego
 Konferencja na rzecz przejrzystości mediów w Polsce w ramach kampanii „Czyste
informacje” zainaugurowanej w czerwcu
2004 roku, której celem jest przeciwdziałanie krypto reklamie, advertorialom i uzyskiwaniu publikacji dziennikarskich w zamian
za ukryte opłaty.
3 marca
„Doing good versus doing well.
Dilemmas of doing business
in Poland”
AIESEC SGH w ramach projektu
CeSaR
 Debata, której celem było zainteresowanie
studentów tematyką odpowiedzialnego
biznesu.
9 marca
Konferencja „Odpowiedzialna
przedsiębiorczość w budowaniu
reputacji firmy”
Krajowa Izba Gospodarcza
 Konferencja była częścią ogólnoeuropejskiej kampanii podnoszenia świadomości
małych i średnich przedsiębiorstw dotyczącej
odpowiedzialnego biznesu. Kampania, realizowana przez organizacje izb gospodarczych
i rzemiosła w całej Europie, finansowana jest
ze środków Komisji Europejskiej.
8-10 kwietnia
Studencki Weekend
Odpowiedzialnego Biznesu
AIESEC SGH w ramach projektu
CeSaR
 3-dniowe seminarium poświecone odpowiedzialności społecznej biznesu.
12 kwietnia
Debata „Jak sprawić, by biznes
w Polsce chciał być społecznie
odpowiedzialny?”
Wydział Socjologii UW
 Debata z udziałem prezes Forum
Odpowiedzialnego Biznesu poświęcona
temu, jak społeczeństwo może skutecznie
egzekwować od firm odpowiedzialne zaangażowanie w rozwiązywanie problemów
społecznych.
12 - 13 maja
IX Ogólnopolska Konferencja
„Etyka w życiu gospodarczym”
Selezjańska Wyższa Szkoła Ekonomii
i Zarządzania
 Celem corocznych, ogólnopolskich
konferencji jest podnoszenie standardów
etycznych działalności gospodarczej,
krzewienie etycznych postaw, przeciwdziałanie korupcji, brutalności i cynizmowi życia
gospodarczego.
1 czerwca
Konferencja „Czyste informacje
– czy jest możliwe skuteczne
zwalczanie ukrytej reklamy
i przekupstwa w mediach?”
Związek Firm Public Relations
2005
 Celem akcji, przeprowadzonej w sieci
supermarketów TESCO, jest przekonanie konsumentów, że kupując artykuły
wyprodukowane w Polsce przyczyniają się
do zmniejszenia bezrobocia. Na czas akcji
ponad 400 produktów wyróżniono znakiem
„Kupując polskie produkty – dajesz pracę”.
KONFERENCJE,
SEMINARIA,
SPOTKANIA
 Konferencja w ramach kampanii „Czyste
informacje”.
14 czerwca
Konferencja „Społeczna odpowiedzialność w sektorze MSP”
Komisja Europejska
 Konferencja, w której uczestniczył Gunter
Verheugen wiceprzewodniczący Komisji
Europejskiej i Komisarz ds. Przedsiębiorstw
i Przemysłu, adresowana była do MSP i dotyczyła sposobów uczynienia programu CSR
jak najbardziej efektywnym i przynoszącym
pozytywne rezultaty małym i średnim
przedsiębiorstwom.
Sierpień
Nowa edycja
Vademecum Dobroczyńcy
Akademia Rozwoju Filantropii
w Polsce i Fundacja Bankowa
im. Leopolda Kronenberga
 Cykl prezentacji dla przedsiębiorców,
których celem jest edukacja i promocja
zaangażowania w zakresie idei społecznego
zaangażowania biznesu.
14 października
Konferencja „Kobieta na rynku
pracy”
GLOBAL Training Centre
 Celem wydarzenia było podjęcie dyskusji
na temat problemów kobiet na rynku pracy
oraz ich możliwych rozwiązań.
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
57
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
KALENDARIUM
20-24 października
Konferencja 20th Annual Global
Dialogue Caux Round Table
Caux Round Table
KALENDARIUM
 W konferencji, która odbyła się na Zamku
Królewskim w Warszawie, wzięło udział
60 liderów światowego biznesu z Australii,
Francji, Niemiec, Japonii, Malezji, Meksyku,
Hiszpanii, Holandii, Wielkiej Brytanii, USA
i Polski. Dyskutowano o idei odpowiedzialnego kapitalizmu opartego na zasadach
etycznej przedsiębiorczości.
6 grudnia
IV Konferencja EABIS
European Academy of Business
in Society
 Konferencja EABIS „Odpowiedzialność
biznesu i konkurencyjność: Rozwój kapitału
ludzkiego na rzecz zrównoważonego wzrostu” po raz pierwszy odbyła się w Polsce.
Uczestniczyło w niej ponad 200 najwybitniejszym znawców zagadnień odpowiedzialnego biznesu z 34 krajów. Zorganizowana została przez Centrum Etyki Biznesu
WSPiZ z pomocą Forum Odpowiedzialnego
Biznesu.
7 grudnia
Warsztat Global Compact nt. społecznej odpowiedzialności biznesu
UNDP Polska
 Warsztat dla firm, organizacji pozarządowych i mediów współpracujących w ramach
inicjatywy ONZ Global Compact. Oparty na
metodzie gry symulacyjnej, opracowany
i przeprowadzony przez zespół Pracowni
SGS, miał na celu zainicjowanie współpracy
przy realizacji projektów społecznych pomiędzy przedstawicielami różnych sektorów
i środowisk.
7 grudnia
V Konferencja „Edukacja konsumencka: cele, instrumenty, dobre
praktyki”
Centrum Etyki Biznesu WSPiZ
 Celem konferencji, nad którą honorowy
patronat objął dr Cezary Banasiński, Prezes
Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, była dyskusja na temat celów i treści
edukacji konsumenckiej, podmiotów,
które odpowiadają za jej realizację oraz ich
możliwych inicjatyw, a także przedstawienie
przykładów dobrych praktyk.
KONKURSY,
INICJATYWY
Styczeń
„Safer Internet Action Plan” /
„Dziecko w sieci”
Komisja Europejska / Fundacja Dzieci Niczyje, Naukowa i Akademicka
Sieć Komputerowa
 Od stycznia 2005 roku kampania „Dziecko
w sieci”, rozpoczęta w 2004 roku przez
Fundację Dzieci Niczyje oraz Naukową
i Akademicką Sieć Komputerową, prowadzona jest w ramach programu Komisji
Europejskiej „Safer Internet Action Plan”.
Głównym partnerem kampanii jest program
„edukacja z internetem TP”.
58
15 lutego
Inauguracja „Kompanii Inicjatyw”
Kompania Piwowarska
 Celem „Kompanii Inicjatyw” jest zachęcenie i motywowanie studentów do
rozwijania cech przywódczych, zdolności
interpersonalnych oraz nabywania nowych
kompetencji i doświadczeń w pracy zespołowej. Częścią projektu jest konkurs „Cel
– Menedżer”, który ma wyłonić najbardziej
aktywnych, odpowiedzialnych i kreatywnych studentów. Wśród nagród są między
innymi płatne staże w placówkach Kompanii Piwowarskiej S.A. oraz Grupy SABMiller.
25 marca
Pierwszy w Polsce Certyfikat
Zielonego Biura
Fundacja Partnerstwo dla
Środowiska
 Prezes BP Polska, Jerzy Brniak odebrał
z rąk ministra środowiska Zbigniewa
Witkowskiego pierwszy w Polsce certyfikat
Zielonego Biura.
Kwiecień
Finał konkursu „Bezpieczeństwo
dla wszystkich”
Renault Polska
 Konkurs organizowany w ramach kampanii „Bezpieczeństwo dla wszystkich”
związanej z bezpieczeństwem na drodze.
W konkursie biorą udział klasy szkół podstawowych, a nagrodą jest ufundowana
przez Renault wycieczka do Disneylandu
pod Paryżem.
1 kwietnia
Nagroda im. Jacka Kuronia
Federacja Polskich Banków
Żywności
 Po raz trzeci Banki Żywności przyznały
nagrody dla swoich darczyńców. W zeszłym
roku nosiła ona imię Jacka Kuronia i była
przyznana w trzech kategoriach – małe,
średnie i duże przedsiębiorstwa. Wśród
laureatów znaleźli się Agencja Rynku Rolnego, Danone, Nestlé, Farmutil HS Zakład
Rolniczo-Przemysłowy w Śmiłowie, Uniq
Lisner, Toruń – Pacific, Wimar-Chłodnia, Narodowy Bank Polski, Schenker, Ahold Polska,
Astromal, Wydawnictwa Akcydensowe S.A.,
Widruk Bis i Digital Center.
19 kwietnia
Finał konkursu „Dobroczyńca Roku
2004”
Akademia Rozwoju Filantropii
w Polsce
 W konkursie organizowanym od 1997
roku wyróżniani są przedsiębiorcy angażujący się społecznie. W 2005 roku nagrody
otrzymali Avon, Cargill, Metsa Tissue,
Nestlé, PKO BP, TBWA, TPSA i Unilever.
28 kwietnia
Finał konkursu „Filantrop Roku
2004 Regionu Jeleniogórskiego”
Dolnośląska Federacja Organizacji
Pozarządowych we Wrocławiu,
Fundacja „Merkury” w Wałbrzychu,
Regionalne Centrum Wspierania
Inicjatyw Pozarządowych w Wałbrzychu.
 Nagrody w tegorocznej edycji konkursu
www.odpowiedzialnybiznes . pl
otrzymali: P.P.H. „Bartek” Jacek Rybak,
Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne „Jelfa”
S.A. w Jeleniej Górze, Fabryka Papieru
w Dąbrowicy, Urząd Gminy Zgorzelec
i Pizzeria „PALERMO” w Jeleniej Górze.
10 czerwca
Gala „Grasz o staż”
PricewaterhouseCoopers,
Gazeta Wyborcza
 Finał X konkursu dla studentów i absolwentów, w którym nagrodami są płatne
praktyki i zagraniczne staże – w zeszłym
roku 1800 osób walczyło o 200 miejsc.
17 czerwca
Ogólnopolski Ranking Pracodawców „Kompas”
Studenckie Koło Naukowe Konsultingu SGH przy współpracy z SMG/
KRC Millward Brown Company
 Ranking został przeprowadzony wśród
studentów 8 czołowych uczelni w całej
Polsce i wzięło w nim udział ponad 4500
respondentów. Tytuł otrzymali: branża
konsultingowa – PricewaterhouseCoopers,
sektor FMCG – Procter&Gamble, sektor
finansów – Ministerstwo Finansów, branża
High-Tech – Microsoft.
21 czerwca
Złoty Laur Klienta/Konsumenta 2005
Przegląd Gospodarczy, dodatek do
Gazety Prawnej
 Nagrody przyznawane przez klientów
i konsumentów najlepiej postrzeganym
produktom, markom i usługom na polskim
rynku. Pełna lista laureatów tegorocznej
edycji dostępna jest na stronie
www.pg.info.pl/rankingi/laury.pdf
16-17 września
Zbiórka żywności w ramach programu „Podziel się posiłkiem”
Danone, Fundacja Polsat i Federacja
Banków Żywnosci
 Podczas dwudniowej Zbiórki Żywności
„Podziel się posiłkiem” prowadzonej
w ramach programu „Podziel się posiłkiem”
zebrano 262 948,74 kg żywności.
23 września
Konkurs grantowy „Masz pomysł?
Podziel się posiłkiem!”
Danone, Fundacja Polsat
 Celem konkursu grantowego jest finansowe wsparcie działań lokalnych w walce
z niedożywieniem dzieci i młodzieży
w Polsce.
24 – 25 września
Ecco Walkathon
Ecco
 Organizowany co roku marsz, w którym za
każdy kilometr drogi uczestnika firma Ecco
wpłaca złotówkę na rzecz WWF, PAH lub
PTK. W zeszłorocznej edycji 7.108 uczestników w ciągu 5 godzin przebyło ponad 67
tys. km, co przełożyło się na kwotę prawie
270 tys. zł
29 września
Konkurs „Lider Zarządzania Zasobami Ludzkimi”
Instytut Pracy i Spraw Socjalnych
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
KALENDARIUM
 Konkurs promuje firmy i organizacje
prezentujące wysoki poziom w dziedzinie
zarządzania zasobami ludzkimi. Złoty wawrzyn i tytuł Lidera otrzymał Computerland
S.A., a szafirowym uhonorowano Łódzkie
Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego. Bursztynowe statuetki
otrzymali Przedsiębiorstwo Wyrobów Cukierniczych „Odra” S.A., Sanion Polska,
Bank BPH S.A., Tesco Polska, Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Koninie, Michelin
Polska, DHL Express, Wojewódzki Szpital
Specjalistyczny im. F. Chopina, Przedszkole
nr 4 w Warszawie.
15 października
„Przyjaciel Ziemi 2005”
Fundacja Nasza Ziemia
 Tytuł „Przyjaciela Ziemi 2005” otrzymał
PTK Centertel, operator sieci Orange i partner Forum. Wyróżnienie przyznawane jest
przez Fundację Nasza Ziemia partnerom,
wolontariuszom oraz dobroczyńcom, którzy
wspierają ideę promocji postaw i edukacji
ekologicznej.
 Inauguracja cyklu spotkań w konwencji
„obiadów czwartkowych” poświęconych
polskim przedsiębiorstwom, które odniosły
sukces w swojej branży godząc znakomite
wyniki biznesowe z etyczną postawą i działalnością społeczną. Cykl ma dostarczyć
informacji do publikacji, której celem jest
walka ze złym wizerunkiem przedsiębiorcy
w polskim społeczeństwie.
Listopad
Konkurs „Lodołamacze”
Polska Organizacja Pracodawców
Osób Niepełnosprawnych
 Celem konkursu zainaugurowanego
w 2005 roku przez Polską Organizację
Pracodawców Osób Niepełnosprawnych,
jest promowanie firm wyróżniających się
polityką personalną otwartą na osoby niepełnosprawne oraz kreowanie pozytywnych
wzorców zarządzania osobami niepełnosprawnymi.
4 listopada
Finał konkursu „Czysty Biznes 2005”
Fundacja Partnerstwo dla
Środowiska
 Nagrody „Czysty Biznes 2005” rozdano
podczas VII Dorocznych Spotkań Klubów
Czystego Biznesu. Wyróżnieni zostali:
Cukiernia Beskidzka, Madrohut, Energobaltic, Krakowskie Centrum Konferencyjno-Szkoleniowe „Dwór w Tomaszowicach”,
Urząd Gminy w Wojniczu, Slag Recycling,
Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Miasta
i Gminy Debrzno oraz Klasztor OO. Karmelitów Bosych.
21 listopada
Finał konkursu „Filary Polskiej
Gospodarki”
Puls Biznesu
 W konkursie Pulsu Biznesu wyróżniono
17 firm aktywnie działających w regionach,
nii wyższej kadry zarządzającej. Większość
przedsiębiorców, z 2000 przebadanych
firm, zetknęła się z problemem nadużyć
i postrzega to jako poważny problem.
22 listopada
Konkurs „Arts & Business Awards”
Fundacja Commitment to Europe
art & business
18 października
Indeks Percepcji Korupcji 2005
Transparency International
 Pierwsza edycja konkursu, którego celem
jest wyróżnianie firm wspierających rozwój
sztuki. W gronie nagrodzonych znaleźli się:
Fundacja Lidex oraz Narodowa Galeria Sztuki Zachęta, Hewlett Packard, PKO BP, Teatr
Muzyczny Roma i Bank Zachodni WBK.
25 listopada
Kategoria „Corporate Social
Responsibility” w konkursie „Złote
Spinacze”
Związek Firm Public Relations
 Pierwszy raz w konkursie przyznano
nagrodę w kategorii Corporate Social
Responsibility. Wyróżniono autorski projekt
„Klasa BGŻ”.
29 listopada
Wyróżnienie za „Społeczną odpowiedzialność biznesu” polskiej edycji konkursu „Przedsiębiorca roku”
Ernst & Young
 Pierwszy raz w polskiej historii konkursu
przyznano wyróżnienie za społeczną odpowiedzialność biznesu. Otrzymali je Piotr
Nowakowski i Piotr Olewiński z firmy Novol.
18 grudnia
Finał konkursu „Barwy Wolontariatu”
Sieć Centrów Wolontariatu
 Tegoroczną nagrodę w konkursie na
najlepsze inicjatywy i pomysły w działalności wolontarystycznej, jury przyznało firmie
Citibank Handlowy za program wolontariatu pracowniczego.
19 grudnia
Finał krajowej edycji Europejskich
Nagród „Biznes dla Środowiska”
Fundacja Partnerstwo dla Środowiska
 Do konkursu nominowani mogą być
zwycięzcy Ogólnopolskich Nagród „Czysty
Biznes 2005”. Jury wyróżniło: w kategorii
Produkt – Park Leśny Gliwice, w kategorii Proces technologiczny – Energobaltic
z Gdańska, Cukiernia Beskidzka z Zawoi
oraz Hydroprojekt z Warszawy. Zdecydowano nie przyznawać nagrody w kategorii
Zarządzanie i Współpraca międzynarodowa. Finał Europejskich Nagród „Biznes dla
Środowiska” będzie miał miejsce w czerwcu
2006 roku w Brukseli.
RAPORTY, BADANIA
21 kwietnia
„Nadużycia gospodarcze w polskich
firmach” – badanie sondażowe
2004/2005
Deloitte
 Celem badania, nad którym patronat objął
Bank Światowy i International Business
Leaders’ Forum, było oszacowanie skali
nadużyć w polskich firmach i poznanie opi-
 Badanie objęło 159 państw, które szeregowane są wg 10 punktowej skali korupcji.
Polska zajęła 70. pozycję z korupcją na poziomie 3.4 punkta, co oznacza wynik gorszy
w stosunku do ubiegłorocznego o 0.1%.
4 listopada
„Problemy zarządzania środowiskiem w małych i średnich przedsiębiorstwach”
Fundacja Partnerstwo dla Środowiska
 Po raz czwarty, w ramach programu
„Czysty biznes”, Fundacja Partnerstwo
dla Środowiska przeprowadziła badania
dotyczące działań proekologicznych w małych i średnich przedsiębiorstwach. Raport
z badań dostępny jest na stronie
www.czystybiznes.pl
7-8 listopada
Badanie „Co firmy sądzą o odpowiedzialności społecznej biznesu?”
Bank Światowy
 Raport prezentuje postawy i praktyki
odpowiedzialnego biznesu w Europie Środkowej na podstawie opinii menedżerów
z trzech krajów: Polski, Węgier i Słowacji.
Badanie zostało przeprowadzone w ramach
projektu „Tworzenie lepszego klimatu dla
odpowiedzialności społecznej biznesu
w krajach Europy Środkowej i Wschodniej”,
współfinansowanego przez Bank Światowy
i Komisję Europejską. Raport został ogłoszony przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu
podczas Targów Dobrych Praktyk.
2005
18 października
Cykl spotkań „Rozmowy o dobrym
biznesie”
Akademia Przedsiębiorczości, mecenas Telekomunikacja Polska S.A.
tworzących nowe miejsca pracy i aktywizujących społeczność lokalną. Wyróżnione firmy
łączą w swojej działalności stabilny rozwój
z poszanowaniem zasad rzetelności i etyki.
29 listopada
Badanie przestępczości gospodarczej 2005 – Polska
PricewaterhouseCoopers
 Badanie, które objęło ponad stu przedsiębiorców, dowodzi, że w porównaniu z 2003
rokiem odsetek polskich firm, które padły
ofiarą przestępczości gospodarczej wzrósł
z 46% do 54% i jest o 9% większy niż średnia na świecie.
30 listopada
„Corporate responsibility a driver
of European competitiveness”
AccountAbility, Fundação Dom
Cabral
 Raport, zaprezentowany na tegorocznej
konferencji EABIS w Warszawie, przedstawia jak odpowiedzialne praktyki mogą stać
się motorem dla konkurencyjności na poziomie krajowym i regionalnym.
„Etyczny kapitalizm”
Stephen Young,
Wydawnictwo METAmorfoza
 Książka autorstwa dyrektora wykonawczego Okrągłego Stołu z Caux, pokazuje jak
skutecznie i trwale korzystać z rozmaitych
form kapitału, jak budować i rozwijać
wartość firmy i jak działać na rzecz społeczności.
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
59
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
O FORUM
O Forum Odpowiedzialnego Biznesu
Forum Odpowiedzialnego Biznesu jest pierwszą i jedyną organizacją pozarządową w Polsce, która zajmuje się koncepcją
odpowiedzialnego biznesu w kompleksowy sposób.
Forum jest stowarzyszeniem mającym status organizacji pożytku
publicznego. Powstało w 2000 roku z inicjatywy środowisk gospodarczych, akademickich i pozarządowych. Obecnie współpracuje
z dwudziestoma Partnerami Strategicznymi: Accenture, 3M Poland, ABB w Polsce, BP Polska, DaimlerChrysler Automotive Polska,
Danone Polska, DHL, Johnson & Johnson Poland, Microsoft, Nestlé
Polska, Novo Nordisk Polska, Bank Pekao S.A., Polkomtel S.A. operator sieci Plus GSM, PKN Orlen, PricewaterhouseCoopers Polska,
Provident Polska, PTK Centertel, Schenker Sp. z o.o., Shell Polska,
Telekomunikacja Polska S.A.
Forum współpracuje także z: British American Tobacco, Marketplanet, Servier Polska; DOOR Poland, Instytutem Monitorowania
Mediów, OS3 multimedia, PROFES.
Odpowiedzialny biznes (ang. Corporate Social Responsibility) to
całościowa koncepcja zarządzania, podejście strategiczne i długofalowe, prowadzące do osiągania trwałego zysku, a jednocześnie oparte na zasadach dialogu społecznego i poszukiwaniu
rozwiązań korzystnych dla wszystkich stron. Odpowiedzialne
prowadzenie biznesu jest sposobem na budowanie przewagi
konkurencyjnej firmy na rynku.
MISJA
Misją Forum jest upowszechnianie idei odpowiedzialnego biznesu
jako standardu obowiązującego w Polsce w celu zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstw, zadowolenia społecznego i poprawy stanu środowiska.
W tym celu Forum:
● wspiera firmy w stawaniu się bardziej odpowiedzialnymi;
● buduje koalicję firm zaangażowanych w rozwój poprzez dialog
ze wszystkimi interesariuszami;
● tworzy przestrzeń do wymiany doświadczeń pomiędzy menedżerami, administracją państwową i organizacjami społecznymi;
● aktywnie poszukuje rozwiązań z zakresu społecznej odpowiedzialności, adekwatnych do potrzeb i możliwości firm działających w Polsce;
● współpracuje z organizacjami pozarządowymi i administracją
publiczną na rzecz budowania klimatu społecznego i politycznego, sprzyjającego rozwojowi odpowiedzialności w biznesie.
OBSZARY DZIAŁALNOŚCI
1. Promowanie odpowiedzialnego biznesu
Forum propaguje odpowiedzialny biznes jako sposób myślenia
i standard działania biznesu na poziomie strategicznym i operacyjnym.
W ramach tego obszaru realizowane są następujące projekty:
60
www.odpowie dzia lnybizne s . pl
●
●
●
doroczne wydarzenie – Targi Dobrych Praktyk Biznesowych;
portal www.odpowiedzialnybizes.pl;
Newsletter.
2. Wspieranie firm we wdrażaniu zasad odpowiedzialnego biznesuForum pomaga firmom wprowadzać społeczną odpowiedzialność do codziennej praktyki biznesowej poprzez:
● Program Partnerstwa Forum Odpowiedzialnego Biznesu;
● publikacje tematyczne.
3. Współdziałanie z firmami na rzecz społeczeństwa
Forum w koalicji z firmami prowadzi programy na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego oraz rozwiązywania problemów społecznych.
W ramach tego obszaru realizowane są następujące projekty:
● Liga Odpowiedzialnego Biznesu – ogólnopolska sieć organizacji studenckich zaangażowanych w promowanie koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu;
● Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego.
4. Analizowanie i rozwijanie odpowiedzialnego biznesu
Forum pokazuje nowe trendy i buduje sprzyjający klimat społeczny i polityczny dla rozwoju odpowiedzialnego biznesu.
W ramach tego obszaru realizowane są następujące projekty:
● raport Odpowiedzialny Biznes w Polsce;
● projekty badawcze.
FORUM NA ARENIE MIĘDZYNARODOWEJ
Ważne miejsce w działalności Forum zajmuje współpraca międzynarodowa. Dzięki zaangażowaniu w działalność na poziomie
Unii Europejskiej, udaje się nam przenosić do Polski nowe trendy,
zaś Polska staje się ważnym partnerem w unijnej dyskusji na temat społecznej odpowiedzialności biznesu.
Od 2002 roku Forum jest narodowym partnerem CSR
Europe – sieci organizacji promujących koncepcję odpowiedzialnego biznesu w Europie. Dzięki tej współpracy,
działalność Forum zyskała międzynarodowy wymiar. Przekłada się to na europejski charakter realizowanych programów
i umożliwia korzystanie z dorobku innych europejskich organizacji. W 2003 roku w ramach sieci CSR Europe Polska jako pierwszy
kraj spoza Unii Europejskiej włączyła się w Europejską Kampanię
na rzecz Odpowiedzialnego Biznesu 2005.
Dodatkowych informacji udziela:
Joanna Gabrysiak
Specjalista PR
(+48 22) 627 18 71 72
e-mail: [email protected]
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
O FORUM
PROGRAM PARTNERSTWA
FORUM ODPOWIEDZIALNEGO BIZNESU
Partnerzy: British American Tobacco, Marketplanet, Servier,
Partnerzy Wspierający: Door Poland, OS3 multimedia.
Pod koniec 2005 roku w Programie Partnerstwa uczestniczyło 26
firm.
Program Partnerstwa to kompleksowy program współpracy
Forum Odpowiedzialnego Biznesu z firmami, które poprzez swoje zaangażowanie i działania przyczyniają się do szerzenia idei
odpowiedzialnego biznesu w Polsce.
●
Zapraszając firmę do Programu, Forum opiera się na pozytywnych przykładach praktyk biznesowych, bierze pod uwagę chęć
i gotowość firmy do wprowadzania zasad odpowiedzialnego biznesu w jej codziennym działaniu oraz do rozwoju tego tematu
w Polsce. Zadaniem stowarzyszenia jest tworzenie przyjaznego
klimatu dla wymiany dobrych przykładów i doświadczeń oraz pokazywanie, że warto prowadzić biznes w odpowiedzialny sposób.
Przyłącz się!
Program Partnerstwa jest otwarty dla wszystkich firm, które chcą
przyłączyć się do ruchu promującego odpowiedzialne prowadzenie biznesu.
Na Program składają się trzy poziomy współpracy:
Partnerzy Strategiczni – firmy, które mogą pochwalić się konkretnym dorobkiem w zakresie odpowiedzialności społecznej biznesu, chcą dzielić się swoimi doświadczeniami z innymi, a wraz
z przystąpieniem do grona Partnerów Strategicznych Forum,
zobowiązują się długofalowo wspierać rozwój tej idei w Polsce.
Partnerzy – firmy, które poprzez wdrażanie zasad CSR chcą aktywnie uczestniczyć w ruchu firm działających na rzecz rozwoju
odpowiedzialnego biznesu w Polsce.
Partnerzy Wspierający – firmy i instytucje, które dzieląc się z Forum swoją wiedzą i narzędziami, wspierają je w profesjonalnym
i sprawnym zarządzaniu stowarzyszeniem.
Program Partnerstwa w 2005 roku
Program Partnerstwa został powołany do życia w październiku
2005 roku. U jego założeń leżało przekonanie, że szeroki ruch
firm promujących CSR jest w stanie zmienić oblicze polskiego biznesu i wprowadzić odpowiednie standardy. Program Partnerstwa
otwarty na firmy o różnych doświadczeniach i potrzebach, taki
ruch kreuje.
Początkowo Program obejmował firmy, które dotąd współpracowały z Forum jako Partnerzy Strategiczni czy firmy wspierające.
Jednak już w listopadzie 2005 do Programu przystąpiły kolejne
firmy:
● Partnerzy Strategiczni: Accenture, PKN Orlen, PTK Centertel,
Telekomunikacja Polska,
●
Współpracując z Forum Państwa firma:
● zdobywa wiedzę poprzez uczestnictwo w inspirujących wydarzeniach:
- spotkaniach dyskusyjnych: Rozmowy o odpowiedzialnym biznesie,
- dorocznych wydarzeniach z cyklu Targi Dobrych Praktyk,
- Raporcie Odpowiedzialny Biznes w Polsce,
- Publikacje tematyczne, np. dialog z interesariuszami,
● zyskuje wsparcie we wdrażaniu zasad odpowiedzialnego
biznesu, dzięki:
- udziałowi w warsztatach ABC odpowiedzialnego biznesu,
- praktycznym Spotkaniom tematycznym,
- publikacjom,
● otrzymuje Newsletter z najciekawszymi informacjami o wydarzeniach związanych z odpowiedzialnym biznesem, Programem Partnerstwa i jego uczestnikami,
● jest objęta działaniami public relations mającymi na celu budowanie wizerunku stowarzyszonych firm jako odpowiedzialnych społecznie,
● jest promowana jako odpowiedzialna społecznie wśród jej interesariuszy,
● ma okazję budować sieć kontaktów, poprzez udział w ciekawych wydarzeniach Forum, skupiających szerokie grono firm,
organizacje pozarządowe, instytucje publiczne oraz media,
● wpływa na promocję odpowiedzialnego biznesu w Polsce
poprzez wspieranie Forum w realizacji jego celów statutowych.
Szczegółowych informacji udziela:
Oksana Świerczyńska, e-mail: [email protected]
Liliana Anam-Skórczewska, e-mail: [email protected]
tel. 022 627 18 71.
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
61
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
O FORUM
LOBUZY I ICH DZIAŁALNOŚĆ LOBBINGOWA
NA RZECZ ODPOWIEDZIALNEJ PRZYSZŁOŚCI,
CZYLI O LIDZE ODPOWIEDZIALNEGO BIZNESU W 2005 R.
Edukacja z zakresu odpowiedzialnego biznesu na polskich uczelniach wyższych nadal jest paradoksalnie dość skromna. Paradoksalnie, bo przez kilkanaście lat coraz intensywniejszego istnienia
CSR Polska dorobiła się własnych praktyków i ekspertów tematu
– osób w dużej mierze związanych silnie właśnie z placówkami dydaktycznymi. Niestety jednak, nadal brakuje dobrych programów
nauczania, które nie tylko przedstawiają teorię etyki w biznesie,
ale w sposób kompleksowy mogą zaspakajać potrzeby studentów
spragnionych wiedzy o odpowiedzialności przedsiębiorstw.
Szczęśliwie jednak można powiedzieć, że za sprawą samych
zainteresowanych odpowiedzialny biznes istnieje i jest szeroko
promowany w świecie studenckim, a na niektórych uczelniach zadomowił się na dobre, dzięki organizacjom działającym w kolejnym
roku Ligi Odpowiedzialnego Biznesu. Jak pokazują badania przeprowadzone przez nas w kwietniu 2005, 40% studentów naszego
wydziału rozpoznaje zagadnienia odpowiedzialnego biznesu. Na
innych uczelniach jest to wskaźnik zdecydowanie niższy, wynosi
bowiem około 20% i 10 %. Bez Ligi nasza uczelnia nie odbiegałaby tak znacząco w sensie pozytywnym od poziomu wiedzy na
innych uczelniach w Białymstoku – twierdzi Grzegorz Steć, prezes
Studenckiego Koła Menedżerów z Uniwersytetu w Białymstoku.
40 warsztatów tematycznych, 15 konferencji, dwa konkursy, dwie płatne praktyki oraz dwa badania naukowe, a także spotkania robocze z firmami i rozmowy z ekspertami – to
efekty zeszłorocznych działań „Ligowców”. W sumie w wydarzeniach w ramach LOB wzięło udział ponad 2200 przedstawicieli
środowisk studenckich, biznesowych, administracji rządowej i samorządowej, mediów oraz organizacji pozarządowych, a nawet
duchowieństwa z wielu miast Polski. Są to jednak tylko (i aż!)
liczby podsumowujące zeszłoroczne działania. Kluczowe zdaje
się być to, kto za tymi liczbami stoi, czyli studenci – współtworzący projekty – oraz zapraszani goście. Adepci CSR mieli okazję spotkać się m.in. z minister Barbarą Labudą (honorową patronką
programu), prof. Witoldem Orłowskim, prof. Wojciechem
Gasparskim, Ewą Kakiet-Springer, Robertem Gwiazdowskim,
Jeremim Mordasewiczem, Przemkiem Pohrybieniukiem, rektorami uczelni wyższych, lokalnymi przedsiębiorcami oraz
z licznymi menedżerami Danone i PricewaterhouseCoopers
– partnerami Ligi.
W ramach LOB nie boimy się rozmawiać o różnych aspektach odpowiedzialności, stąd podejmowane były także tematy kontrowersyjne i trudne. Warto wspomnieć w tym miejscu o wspólnej
inicjatywie dwóch organizacji działających we Wrocławiu – Cyklu
Szokujących Rozmów, w ramach którego liderzy Ligi reprezentujący Koło Naukowe „BOSS” oraz AIESEC Wrocław przygotowali
formułę spotkań związanych z odpowiedzialnością przedsiębiorstw na poziomie lokalnym.
Rok 2005 był dla Ligi czasem szczególnym, gdyż mogliśmy podsumować efekty pilotażowych projektów oraz zrewidować własne
zaangażowanie. Działanie w LOB pokazuje bowiem, że CSR nie
62
www.odpowiedzialnybiznes . pl
stał się tylko modnym pomysłem na projekt, ale okazał się także
dużym zobowiązaniem każdego z szefów projektów wobec
własnych interesariuszy i siebie samego. Pragnąc być wolnym
człowiekiem, muszę być moralny wobec siebie i innych, a Liga
pozwala mi spojrzeć na codzienność inaczej i wyciągać wnioski
z mojego postępowania – mówi o specyfice wspólnych rozmów
i spotkań Adrian Kwiatkowski, lider Ligi i szef „Stratega” z UG.
Przemyślenia te zaowocowały Programem Rozwoju Liderów
LOB, który skupia obecnie 14 studentów z różnych uczelni w Polsce. Jak określili to „Ligowcy” na jednym ze spotkań – Liga jest jak
misja z kosmosu, bo promowanie CSR jest zadaniem nieziemskim.
Kasia Zadrożna, szefowa „Synergii” na WSPiZ im. L. Koźmińskiego
i jednocześnie zwyciężczyni konkursu „Odpowiedzialne Strategie”, mówi krótko i treściwie: Dzięki Lidze, Ciągle Się Rozwijam.
O tym, że warto stale edukować studentów w zakresie odpowiedzialnego biznesu, przekonuje Robert Żmijewski, Kierownik
ds. Rozwoju Organizacji Danone, według którego dzisiejsi studenci to jutrzejsi menedżerowie. Jeśli biznes ma stać się ogólnie
odpowiedzialniejszy, przyszła kadra musi być przygotowana do
zarządzania w sposób odpowiadający temu założeniu. Warto,
aby nasze doświadczenia, dotyczące sukcesów, ale także kwestii,
z których ciągle nie jesteśmy w pełni usatysfakcjonowani, mogli
poznać ci, którzy już za chwilę staną przed takimi samymi wyzwaniami w swoich firmach.
»
ORGANIZACJE WSPÓŁPRACUJĄCE W LOB:
» KN „BOSS” – Akademia Ekonomiczna Wrocław,
» KN „CSRtywni” – Uniwersytet Łódzki,
» KN „Strateg” – Uniwersytet Gdański,
» KN OIKOS – Szkoła Główna Handlowa,
» KN „Praktyk” – Uniwersytet Warszawski,
» KN Strategii Gospodarczych – Uniwersytet Warszawski,
» KN „Synergia” – Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości
i Zarządzania im. L. Koźmińskiego,
» KN Przedsiębiorczości i Innowacyjności „Biz-on”,
Politechnika Warszawska,
» Studenckie Koło Menedżerów – Uniwersytet w Białymstoku,
» AIESEC Komitet Lokalny Poznań – Akademia Ekonomiczna,
» AIESEC Komitet Lokalny Katowice – Akademia Ekonomiczna,
» AIESEC Komitet Lokalny Wrocław – Akademia Ekonomiczna,
» AIESEC Komitet Lokalny Toruń – Uniwersytet im.
Mikołaja Kopernika,
» AIESEC Polska,
» Akademickie Stowarzyszenie Katolickie „Soli Deo”,
» International Association of Students in Agricultural
and Related Science (IAAS) – SGGW,
» Studenckie Forum Business Centre Club,
» Parlament Studentów RP.
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
O FORUM
Liga Odpowiedzialnego Biznesu to program edukacyjny skierowany do środowiska akademickiego. Jest to inicjatywa Forum Odpowiedzialnego Biznesu, które zaprosiło do współpracy
PricewaterhouseCoopers oraz Danone. Jest to sieć 20 organizacji studenckich i 14 liderów – studentów, ambasadorów odpowiedzialności w lokalnych społecznościach. LOB promuje dobre
praktyki i pozytywne osobowości przedsiębiorczości, zarówno
tej małej, średniej, jak i dużej czy wręcz globalnej. Liga stała się
przestrzenią poznania, współpracy i dialogu różnych grup interesariuszy regionalnych środowisk, dla których wspólnym mianownikiem jest tworzenie pozytywnego klimatu dla odpowiedzialności.
Wspólnie ze studentami, opiekunami LOB i lokalnymi przedsiębiorcami LOBbujemy na rzecz wiary w odpowiedzialną przyszłość...
Opiekunowie LOB
Ligę wspierała
Szczegółowych informacji udziela:
Sylwia Lewandowska
Koordynator Ligi Odpowiedzialnego Biznesu
e-mail: [email protected]
GLOBAL ROAD SAFETY PARTNERSHIP W FORUM
PARTNERSTWO DLA BEZPIECZEŃSTWA DROGOWEGO
20 kwietnia 2005 roku Forum Odpowiedzialnego Biznesu zostało oficjalnym Sekretariatem Global Road Safety Partnership
w Polsce. GRSP to globalne partnerstwo łączące sektor rządowy, organizacje pozarządowe oraz biznes. Zostało powołane
w 1999 roku z inicjatywy Banku Światowego, przy współpracy
z Międzynarodowym Czerwonym Krzyżem, a także z wieloma
interesariuszami działającymi na rzecz bezpieczeństwa ruchu
drogowego.
W Polsce GRSP działało od 2000 roku przy Krajowej Radzie Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Uroczystość przekazania Sekretariatu odbyła się w Ministerstwie Infrastruktury w obecności
partnerów GRSP w Polsce.
Pod koniec 2005 roku, firmy i organizacje współpracujące z GRSP
w Polsce postanowiły powołać Partnerstwo dla Bezpieczeństwa
Drogowego. Jest to odpowiedź na sytuację na polskich drogach,
która należy do najgorszych w Europie. W ciągu ostatnich 15 lat
(1990–2004) zdarzyło się w Polsce ponad 820 000 wypadków
drogowych, w których zginęło prawie 100 000 osób, a prawie
milion zostało rannych. Koszt wypadków drogowych jest szacowany na około 30 miliardów PLN rocznie.
Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego jest aktywną, działającą non-profit inicjatywą, której członkami są firmy, przedstawiciele rządu, stowarzyszenia i fundacje. Członkowie Partnerstwa
chcą współpracować i przyczyniać się do zmniejszania liczby
zabitych i rannych na polskich drogach. Obecnie Partnerstwo zrzesza osiem firm: 3M, ABB, BP, DaimlerChrysler, DaimlerChrysler
Fleet Management, Michelin, Renault i Shell. Inicjatywa wspie-
rana jest przez takie instytucje i firmy, jak: Forum Odpowiedzialnego Biznesu, VESSEL, PCK, Fundacja Krzysztofa Hołowczyca
„Bezpieczny Kierowca”, Światowa Organizacja Zdrowia oraz
Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych.
Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego objęte jest patronatem honorowym przez GRSP oraz prof. Zbigniewa Religię,
Ministra Zdrowia RP.
Celem Partnerstwa jest ograniczenie liczby wypadków drogowych
i ich ofiar w Polsce poprzez wdrażanie zaplanowanych projektów
na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego. Projekty będą spójne
z celami wyznaczonymi przez Krajowy Program Bezpieczeństwa
Ruchu Drogowego (GAMBIT 2005).
Pierwszym projektem realizowanym przez
Partnerstwo jest projekt poświęcony bezpiecznemu użytkowaniu samochodów
służbowych, Bezpieczna Flota. Jego celem jest opracowanie
przewodnika, a następnie wdrożenie standardów bezpieczeństwa w zarządzaniu samochodami służbowymi. Krajowa Rada
Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego i Bank Światowy patronują temu przedsięwzięciu.
Szczegółowych informacji udziela:
Joanna Gabrysiak
Sekretarz Partnerstwa dla Bezpieczeństwa Drogowego
e-mail: [email protected]
www.partnerstwodlabezpieczenstwa.pl
w w w. o d p o wi e d z ia l n y b i z n e s . pl
63
RAPORT Odpowiedzialny biznes w Polsce 2005
INDEKS FIRM
I DOBRYCH PRZYKŁADÓW
3M . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
ABB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15, 27, 38
Accenture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Alcatel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
ARTHUR-Edukacja Biznesu . . . . . . . . . . . . . . . 39
Avon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Bank BPH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
BP Polska . . . . . . . . . . . . . . . . 16, 27, 29, 40, 58
BRE Leasing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
British American Tobacco . . . . . . . . . . 29, 30, 41
Cadbury Wedel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Cisco Systems . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Citibank Handlowy . . . . . . . . . . . . 17, 31, 42, 59
Commercial Union . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Danone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17, 18, 31, 58
DaimlerChrysler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Strona
BIZNES A MIEJSCE PRACY
Rodzaj praktyki
ABB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zarządzanie Etyką Biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etyka biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Alcatel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kobiety w przywództwie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Równe szanse i różnorodność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
BP Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nowy Kodeks Postępowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etyka biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Cadbury Wedel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . OD SERCA. Pomagamy Innym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wolontariat pracowniczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Citibank Handlowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wolontariat pracowniczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wolontariat pracowniczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Danone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Elastyczne formy zatrudnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Życie prywatne-zawodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Danone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Danone Way . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zaangażowanie pracowników w zarządzanie firmą . . . . 18
DHL Express. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ekologiczny Obywatel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ochrona środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Grupa Żywiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zasady Etyki Biznesowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etyka biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Johnson & Johnson. . . . . . . . . . . . . . . .
Credo Survey . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etyka biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Philip Morris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Datek za datek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wolontariat pracowniczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
PKN Orlen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kompromis zamiast konfrontacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tworzenie/zachowanie miejsc pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Procter & Gamble . . . . . . . .
Przewodnik Etyki Biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etyka biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Polkomtel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Plusletter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Komunikacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Polkomtel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wizja Misja Wartości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etyka biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
PricewaterhouseCoopers . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fundacja PricewaterhouseCoopers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wolontariat pracowniczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Provident Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Forum Pracownika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zaangażowanie pracowników w zarządzanie firmą . . . . 25
Schenker
Komunikacja
Komunikacja wewnętrzna w procesie fuzji
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . firm Spedpol i Schenker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Telekomunikacja Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Program Mobilności Zawodowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tworzenie/zachowanie miejsc pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Telekomunikacja Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kodeks Etyki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Etyka biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego Bezpieczna Flota . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zdrowie i bezpieczeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
BIZNES A RYNEK
Nazwa praktyki
PKN Orlen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21, 56
Polkomtel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23, 48
Powszechny Zakład Ubezpieczeń . . . . 49, 50, 56
PricewaterhouseCoopers . . . . . . . . . . 24, 58, 59
Procter & Gamble . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Provident Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25, 48
Renault . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27, 58
Schenker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25, 33
Shell . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Servier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Telekomunikacja Polska . .26, 27, 34, 52, 58, 59
Tesco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35, 57
TORFARM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
VESSEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27, 63
BP Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Program Czysty Biznes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ochrona środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dialog Społeczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dialog z interesariuszami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
British American Tobacco. . . . . . . . . . .
British American Tobacco, Philip Morris . . . . . Program Odpowiedzialnej Sprzedaży . . . . . . . . . . . . . . . . Odpowiedzialny marketing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Citibank Handlowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vademecum Dobroczyńcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Danone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Podziel się posiłkiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Marketing zaangażowany . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kompania Piwowarska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Manifest Alkoholowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Komunikacja marketingowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Marketplanet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Podniesienie rangi zakupów w organizacji . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Metro Group . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ekologiczne gospodarowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ochrona środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nestlé. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Handlowa Akademia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Schenker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Raport Społeczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sprawozdawczość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Telekomunikacja Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dialog z organizacjami konsumenckimi . . . . . . . . . . . . . . Dialog z interesariuszami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tesco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Solidny partner polskich dostawców . . . . . . . . . . . . . . . . . Współpraca z dostawcami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
BIZNES A SPOŁECZEŃSTWO
Nazwa firmy
Deloitte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
DHL Express . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Ernst&Young . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
Grupa Żywiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
ING Bank Śląski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
Instytut Monitorowania Mediów . . . . . . . . . . 43
Johnson & Johnson . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Kompania Piwowarska . . . . . . . . . . . . . . . 32, 58
Marketplanet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
METRO Group . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32, 44
Michelin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27, 56
Microsoft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44, 45
Motorola Polska Electronics . . . . . . . . . . . . . . 46
Nestlé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33, 46
OS3 Multimedia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
Philip Morris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21, 30, 47
ABB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przedsiębiorczość i sztuka autoprezentacji . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Accenture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czytelmania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Accenture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Learning@Europe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
ARTHUR-Edukacja Biznesu . . . . . . . . . . . . . . . . . Udział w szkoleniach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
Bank BPH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Europa w sztuce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
BP Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Autokreacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Równe szanse i różnorodność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
BRE Leasing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BREL-Bezpieczeństwo, Ratownictwo, Edukacja, Ludzie Zdrowie i bezpieczeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
Akademia Augustowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
British American Tobacco . . . . . . . . . . . .
Cisco Systems. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
e-Słupsk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Budowanie społeczeństwa informacyjnego . . . . . . . . . . . . 41
Citibank Handlowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Moje finanse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
ING Bank Śląski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W towarzystwie Lwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
Instytut Monitorowania Mediów . . . . . . . . . . . Praktykuj za granicą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
METRO Group . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Metro Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
Microsoft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Forum Edukacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
Microsoft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Regeneracja sprzętu komputerowego . . . . . . . . . . . . . . . . Środowisko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Motorola Polska Electronics . . . . . . . . . . . . . . . . Projekt Diversity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Równe szanse i różnorodność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
Nestlé. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Forum dyskusyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
OS3 Multimedia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dajemy wędkę, a nie rybę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Budowanie społeczeństwa informacyjnego . . . . . . . . . . . . 47
Philip Morris. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Oczy otwarte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
Polkomtel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kompleksowy program TOPR, WOPR, GOPR . . . . . . . . . . Bezpieczeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Provident Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Trampolina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Powszechny Zakład Ubezpieczeń . . . . . . . . . . . Stop wariatom drogowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zdrowie i bezpieczeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
Powszechny Zakład Ubezpieczeń . . . . . . . . . . . Bezpieczna szkoła z PZU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zdrowie i bezpieczeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
Rozwijanie społecznej aktywności
Równe szanse i różnorodność
Powszechny Zakład Ubezpieczeń
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . niepełnosprawnych dzieci i młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Servier. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
W trosce o Twoje zdrowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zdrowie i bezpieczeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
TORFARM S.A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Apteka bez barier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Równe szanse i różnorodność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
Telekomunikacja Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja z Internetem tp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
64
www.odpowiedzialnybiznes . pl
29
29
30
31
31
32
32
32
33
33
34
35
RAPORT
ODPOWIEDZIALNY
BIZNES W POLSCE
Dobre przykłady
2006
DA J
PRZYKŁAD
INNYM!
Dobre praktyki prześlij na adres:
[email protected]
Szczegóły: www.odpowiedzialnybiznes.pl
Copyright by Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Warszawa 2006.
Wszelkie prawa zastrzeżone. ISBN 83-920938-2-8
WWW.ODPOWIEDZIALNYBIZNES.PL
Dziesiątki ważnych informacji.
Od ręki. On-line.

Podobne dokumenty