Rynek Instalacyjny 1
Transkrypt
Rynek Instalacyjny 1
gaszenie pożaru mgłą wodną dostosowanie budynku do standardu pasywnego centrale dla domów, biur, szpitali i basenów 1-2/2016 rok XXIV Cena 15,50 zł (5% VAT) ISSN 1230-9540 SKANUJ KOD APLIKACJĄ Indeks 344079 I ZOBACZ WIĘCEJ! Nakład 10 tys. egz. ciepłomierze i systemy zdalnego odczytu GRUPA WWW.RYNEKINSTALACYJNY.PL REKLAMA MIESIĘCZNIK INFORMACYJNO-TECHNICZNY ISSN 1230-9540, nakład 10 000 GRUPA Wydawca Grupa MEDIUM www.medium.media.pl Adres redakcji 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18 tel./faks 22 512 60 75 e-mail: [email protected] www.rynekinstalacyjny.pl Redaktor naczelny Waldemar Joniec, tel. 502 042 518 [email protected] Sekretarz redakcji Agnieszka Orysiak, tel. 600 050 378 [email protected] Redaktor portalu internetowego Katarzyna Rybka [email protected] Redakcja Jerzy Kosieradzki (red. tematyczny), Joanna Korpysz-Drzazga (red. językowy), Jacek Sawicki (red. tematyczny), Bogusława Wiewiórowska‑Paradowska (red. tematyczny) Reklama i marketing tel./faks 22 810 28 14, 512 60 70 Dyrektor biura reklamy i marketingu Joanna Grabek, [email protected] Specjalista ds. reklamy w RI Ewa Zgutka, [email protected] Dyrektor ds. marketingu i sprzedaży Michał Grodzki, [email protected] Kierownik ds. promocji Marta Lesner-Wirkus, [email protected] Kolportaż i prenumerata tel./faks 22 512 60 74, 810 21 24 Specjalista ds. prenumeraty Jerzy Lachowski, [email protected] Prenumerata realizowana przez RUCH S.A. Zamówienia na prenumeratę w wersji papierowej i na e-wydania można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: [email protected] lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 717 59 59 – czynne w godzinach 7.00 – 18.00. Koszt połączenia wg taryfy operatora. Administracja Danuta Ciecierska (HR), Maria Królak (księgowość) Skład, łamanie [email protected] Druk Zakłady Graficzne TAURUS Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji tekstów i nie zwraca materiałów niezamówionych. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń, ma też prawo odmówić publikacji bez podania przyczyn. Wszelkie prawa zastrzeżone © by Grupa MEDIUM. Rozpowszechnianie opublikowanych materiałów bez zgody wydawcy jest zabronione. Wersja pierwotna czasopisma – papierowa. Za publikację w „Rynku Instalacyjnym” MNiSW przyznaje jednostkom naukowym 6 punktów Wskazówki dla autorów, procedura recenzowania i lista recenzentów artykułów na www.rynekinstalacyjny.pl/redakcja Grupa MEDIUM jest członkiem Izby Wydawców Prasy COP 21 – konferencja klimatyczna ONZ w Paryżu – zakończyła się zawarciem globalnego porozumienia, a raczej kompromisu. Nie ma odgórnych limitów emisji, każdy kraj dobrowolnie wyznacza sobie cel. A cel wspólny to ograniczenie wzrostu temperatury w 2050 r. do 1,5°C. Ulgowo potraktowano transport i zrezygnowano z wyznaczania długoterminowego celu redukcji emisji CO2. Kraje rozwijające się dostaną do 2020 r. 100 mld dol. na inwestycje związane z klimatem. 60 mld z nich już wydano… Przemysł i energetyka, budownictwo oraz transport od lat się zmieniają. Są coraz mniej uciążliwe dla środowiska dzięki nowym technologiom, ale z drugiej strony przybywa ludzi na planecie i rośnie konsumpcja oraz poziom życia – a te wymagają coraz więcej energii i emisja rośnie. Skoro są czyste technologie, niektóre banki zadeklarowały, że nie będą finansować nowych instalacji spalania węgla w energetyce. Zresztą dobrze zarabiają na kredytowaniu inwestycji w OZE. Na przykład w Chinach w tym roku przybędzie blisko 20 GW w fotowoltaice, a Brytyjczycy chcą zniesienia unijnych ceł na chińskie panele i (niektórzy powiedzą: bo) zamykają ostatnią kopalnię węgla kamiennego, ponadto taniej mogą go kupić w Rosji lub Kolumbii. Nasza gospodarka w perspektywie 2040 r. będzie potrzebować o 35% energii więcej, czy będziemy ją nadal czerpać z węgla? Co w tym roku będzie absorbować polską branżę grzewczą i wentylacyjną? W ubiegłym była to dyrektywa ErP – jej wpływ na rynek, i to pozytywny, widać już i będzie on widoczny nadal. To wpływ regulacji unijnych, a na poziomie lokalnym możemy się spodziewać kolejnych uchwał, takich, jakie przyjął Kraków – od 1 września 2019 r. będzie miastem bez kotłów oraz pieców na węgiel i drewno, a także bez kominków. Obecnie zatruwa go ok. 24 tys. kotłów i pieców na węgiel lub drewno oraz ponad 10 tys. kominków. Jedynie na poziomie krajowym trudno o dobrą zmianę. Mamy takie normy emisji i zasady ogłaszania alarmów smogowych, że w praktyce smogu prawie nie ma. W 2012 r. poziom alarmu smogowego podnieśliśmy z 200 do 300 mg pyłów PM10 w 1 m3 powietrza – Czesi podnoszą alarm przy 100, Słowacy przy 150, a Francuzi przy 80. Dobrej zmiany nie widać też w budowaniu rozproszonej mikroenergetyki obywatelskiej. Nadal nie wiadomo, czy opłaci się być prosumentem. Ponoć dowiemy się o tym w połowie roku, ale wiele wskazuje na to, że znowu powiedzą nam: chcieliśmy dobrze, a wyszło jak zwykle. Może choć uda się przywrócić ład w projektowaniu instalacji, który został zburzony w lutym 2015 r. zmianą art. 29 ust. 1 pkt 27 ustawy Prawo budowlane. Blisko 3/4 polskich miast planuje w najbliższym czasie rozwijać technologię smart city. Będą to m.in. inwestycje w inteligentne systemy zarządzania energią, w tym ciepłownicze i wodociągowe, transport i nowoczesne oświetlenie. Samorządy dobrze wiedzą, że ich przyszłość zależy coraz bardziej od poprawy jakości życia wyborców, a nie od wdrażania polityki historycznej. Ten rok przyniesie też sporo zmian w zarządzaniu budynkami i instalacjami – powszechność smartfonów i aplikacji pozwala sterować zdalnie nawet domową instalacją z kotłem węglowym za 3 tys. zł. Rośnie rynek tzw. domu inteligentnego, na razie głównie systemów bezpieczeństwa, ale i stopniowo rozwiązań oszczędzających energię i zwiększających komfort. Prognozowany jest wręcz 100‑proc. roczny wzrost przez najbliższe 5–6 lat – wówczas rynek ten powinien się nasycić. Z budownictwa płyną dobre wieści, jest popyt i planuje się wiele inwestycji. Ale atmosfera jest taka, jakby coś wisiało w powietrzu. Jeśli jej nie ulegniemy, to przestanie wisieć – bo kryzysy pojawiają się często jako samospełniająca się przepowiednia osób znudzonych tym, że jest tak dobrze... SPIS TREŚCI AKTUALNOŚCI Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 1. Konwencja Rynku Grzewczego, Instalacyjnego i Sanitarnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Ciepło dla dzieci od Vaillanta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Klima-Therm inwestuje w ludzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Zwycięzcy konkursu Panasonic w Japonii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Zehnder szkoli instalatorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Fabryka VTS w Dubaju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Autokarem na Targi Instalacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Danfoss przejął Vacon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Mostra Convegno Expocomfort 2016 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Ventia dystrybutorem Dantherm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Nowości w technice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Innowacyjne zamówienia publiczne na roboty budowlane, Piotr Miecznikowski . . . . . . . . . . . . . 18 Zapraszamy na targi i konferencje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 POWIETRZE Wpływ konfiguracji centrali wentylacyjnej i źródła ciepła na wskaźniki EU i EP domu jednorodzinnego, Małgorzata Szulgowska-Zgrzywa, Maria Kostka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Centrale – zestawienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Parowanie wody w krytych basenach pływackich, Katarzyna Ratajczak, Brandon Kunicki. . . . . . . 40 Dobór pomp do odprowadzania kondensatu, Dennis Gitter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Porównanie dwóch systemów wentylacji dla małego banku, Katarzyna Gładyszewska-Fiedoruk, Klaudia Baworska, Agnieszka Falkowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 ENERGIA Analiza parametrów budynku dostosowanego do standardu pasywnego według kryteriów Passive House Institute, Joanna Jaskulska, Bartosz Radomski, Ilona Rzeźnik, Agnieszka Figielek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Nowe możliwości sterowania komfortem, Katarzyna Rybka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Urządzenie do odprowadzania kondensatu Wilo-DrainLift CON . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Obszary zastosowania płytowych wymienników ciepła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Narzędzia energooszczędnej eksploatacji systemów ciepłowniczych i instalacji c.o., . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Waldemar Joniec . Ciepłomierze – zestawienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 WODA Praktyka projektowania urządzeń gaśniczych na mgłę wodną, Agnieszka Malesińska, Hubert Marchewa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 Wymagania higieniczne wobec instalacji wody pitnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Systemy zaopatrzenia w wodę w Sudanie Południowym, Agnieszka Samolej. . . . . . . . . . . . . . . 78 INFORMATOR Recenzja ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 81 Skorzystaj ze szkoleń ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������82 Katalog firm ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������82 Gdzie nas znaleźć ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������84 Indeks firm ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������86 6 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl dla podwyzszonych wymagan higienicznych AKTUALNOŚCI Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym W dniach 2–4 grudnia 2015 r. Katedra Budownictwa Ogólnego i Fizyki Budowli na Wydziale Budownictwa Politechniki Częstochowskiej zorganizowała XII Międzynarodową Konferencję Naukowo-Techniczną „Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym”. Patronat nad konferencją objęli JM Rektor Politechniki Częstochowskiej prof. dr hab. Maria Nowicka-Skowron oraz Komisja Ochrony Środowiska i Gospodarki Odpadami PAN. W spotkaniu uczestniczyło ponad 50 osób, wśród nich przedstawiciele instytucji naukowo-badawczych oraz uczelni z kraju i zagranicy (m.in. z Rosji i Ukrainy), a także studenci. W wystąpieniach poruszano m.in. zagadnienia: analizy parametrów fizykalnych przegród zewnętrznych i ich złączy w aspekcie wymagań budownictwa niskoenergetycznego, oszczędności energii w budynkach pasywnych, innowacyjnych rozwiązań systemów dociepleń przegród zewnętrznych, badań w zakresie racjonalizacji zużycia energii w systemach ogrzewania promiennikowego, badań układów ogrzewania konwekcyjnego z zastosowaniem pasywnych systemów wykorzystujących energię promieniowania słonecznego, racjonalizacji lokalnych systemów dwufunkcyjnych przygotowujących ciepło na potrzeby ogrzewania i przygotowania c.w.u., doskonalenia urządzeń pneumatycznego załadunku pelletów, analizy parametrów geometrycznych i kinematycznych przepływu turbulentnego powietrza w dużych przestrzeniach, doskonalenia działania central wentylacyjnych pod kątem odzysku ciepła z obiegu chłodniczego, poprawy efektywności działania kolektorów słonecznych w budownictwie energoefektywnym, problemu korozji chemicznej w stalowym budownictwie szkieletowym, ciepłochłonności podłóg w budownictwie zrównoważonym, możliwości poprawy efektywności energetycznej budynków dzięki odpowiedniemu zastosowaniu osłon przeciwsłonecznych oraz wyrobów chemii budowlanej wykorzystujących nanosrebro. Druga część konferencji – wyjazdowa – odbywała się w zakładach produkcyj- nych. W firmie Wiśniowski w Wielogłowach spotkanie poświęcone było m.in. innowacyjnym rozwiązaniom konstrukcyjnym w systemach bram garażowych i przemysłowych oraz drzwi aluminiowych. Z kolei w Nowym Sączu u producenta okien dachowych – firmy Fakro uczestnicy konferencji poznali nowe standardy i rozwiązania konstrukcyjne stolarki okiennej dla budownictwa energooszczędnego, pasywnego i zrównoważonego. W tym kontekście zwrócono też uwagę na główny aspekt stosowania stolarki dachowej – jej efektywne wykorzystanie do doświetlania pomieszczeń światłem naturalnym i pozyskiwanie energii promieniowania słonecznego oraz minimalizacja strat ciepła, jak również nadmiernych zysków ciepła promieniowania słonecznego w okresie letnim. Konferencji towarzyszyła wystawa wyrobów firm: Arsanit, Schöck i Termoorganika. Patronowały jej czasopisma: „Izolacje”, „Rynek Instalacyjny”, „Materiały Budowlane” oraz „Świat Szkła”. dr inż. Adam Ujma 1. Konwencja Rynku Grzewczego, Instalacyjnego i Sanitarnego P olski Związek Pracodawców Hurtowni Branży Grzewczej, Sanitarnej, Klimatyzacji i Wentylacji – SHI organizuje pierwsze spotkanie producentów i dystrybutorów, które ma się stać stałym wydarzeniem dla branży. Pierwsza konwencja odbędzie się 20–21 kwietnia 2016 r. w hotelu Holiday Inn w Józefowie pod Warszawą. Impulsem do tej inicjatywy jest fakt, że zarówno handel, jak i produkcja ewoluują i warto dyskutować o teraźniejszości i przyszłości technologii oraz sposobach docierania do instalatorów i klientów finalnych. Targi oraz imprezy organizowane przez poszczególne firmy dla swoich partnerów są tradycyjnym miejscem spotkań. Nie zastąpią one jednak miejsca, gdzie na neutralnym gruncie wszyscy obecni są w tym samym czasie i w luźnej atmosferze mogą porozmawiać o wszelkich problemach. Takiej możliwości dzisiaj nie ma. Oprócz części oficjalnej przewidziano dużo czasu na takie swobodne rozmowy. Konwencja nie powinna być postrzegana jako impreza dystrybutorów. SHI jest tylko organizatorem, natomiast celem jest lepsza integracja rynku i dyskusja o ważnych wspólnych sprawach. Program będzie na tyle atrakcyjny, że każdy będzie miał możliwość dowiedzenia się czegoś nowego i wymienienia poglądów w ramach grup roboczych. Dołożymy wszelkich starań, żeby impreza była udana i zachęciła wszystkich do uczestnictwa w kolejnej. Jesteśmy też otwarci na wszelkie sugestie i propozycje programowe, a także wsparcie sponsorów tego wydarzenia. Rejestracja rozpocznie się w drugiej połowie lutego i wówczas na stronie www.shi.net.pl udostępnione zostaną dokładne informacje. W analogicznych branżach konwencje tego typu sprawdzają się od lat. Na przykład Konwencja Rynku Elektrotechnicznego, organizowana już od 8 lat, gościła w 2015 roku 180 szefów firm i ich najbliższych współpracowników, w tym 60 firm producenckich. Rynek grzewczy, instalacyjny i sanitarny także potrzebuje takiego wydarzenia. Jest on dużo większy i obejmuje wiele dziedzin. Zachęcam do kontaktu mailowego: [email protected] lub telefonicznego: 662 157 139 Ryszard D'Antoni, dyrektor zarządzający SHI 8 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI Ciepło dla dzieci od Vaillanta P od koniec listopada 2015 r. w budynkach największej i zarazem najstarszej w Polsce SOS Wioski Dziecięcej w Biłgoraju zakończyła się instalacja kolejnych systemów ogrzewania podarowanych przez firmę Vaillant. Firma ta od 2013 r. wspiera modernizację urządzeń grzewczych w Biłgoraju, a jej specjaliści dbają o bieżący przegląd techniczny instalacji. Grupa Vaillant podpisała długoterminową umowę partnerską ze światowym Stowarzyszeniem SOS Wioski Dziecięce, zgodnie z którą stała się wyłącznym partnerem Stowarzyszenia w zakresie dostarczania energooszczędnych i przyjaznych dla środowiska technologii grzewczych. SOS Kinderdorf International to największa na świecie organizacja charytatywna działająca w 135 krajach. W Polsce Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce istnieje ponad 30 lat i obecnie ma pod opieką ponad 1450 dzieci. mat. Vaillant Klima-Therm OPROGRAMOWANIE DO SERWISU inwestuje w ludzi Zarządzaj swoimi pracownikami z jednego miejsca Zarządzaj harmonogramem serwisantów Rejestruj czas dojazdu i naprawy Zapisuj trasy dojazdu Rejestruj materiały zużyte podczas serwisu I wiele więcej! Nagrodę odebrała Anna Sierant, dyrektor ds. personalnych Grupy Klima-Therm rynekinstalacyjny.pl -Therm uzyskała oceny wyższe od średniej przypadającej na przedsiębiorstwa o podobnej wielkości i specyfice działalności. Atutem Klima-Therm okazał się szczególnie wysoki poziom zaangażowania pracowników. „Inwestor w Kapitał Ludzki” to program badawczy realizowany pod patronatem Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwa Gospodarki oraz Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji. Laureatów konkursu nagrodzono 14 grudnia 2015 r. w Pałacu Prymasowskim w Warszawie. mat. Klima-Therm Zarejestruj się na 30-dniowy okres próbny z kodem R2016 na www.fieldworker.pl reklama F irma Klima-Therm uczestniczyła w niezależnym badaniu opinii pracowniczej przeprowadzonym przez Obserwatorium Zarządzania w ramach konkursu „Inwestor w Kapitał Ludzki”. Wyniki ankiety, w której udział wzięło blisko 85% pracowników Klima-Therm, umożliwiły nadanie firmie tego prestiżowego godła. We wszystkich obszarach poddanych badaniu, takich jak m.in. ogólna satysfakcja z pracy, kompetencje, osobista motywacja czy identyfikacja z organizacją, firma Klima- AMP Software sp. z o.o. ul. Bułgarska 108A/13 60-381 Poznań tel. 782 782 703 e-mail: [email protected] styczeń/luty 2016 www.fieldworker.pl 9 AKTUALNOŚCI Zwycięzcy konkursu Panasonic w Japonii I nstalatorzy i projektanci nagrodzeni w międzynarodowym konkursie Panasonic Pro Awards pojechali do Japonii. Wycieczka była nagrodą za przygotowanie najlepszych – przyjaznych środowisku, a także niedrogich i estetycznych – projektów wykorzystujących systemy Panasonic Heating & Cooling. Wśród laureatów znalazła się polska firma Proycon, która przygotowała projekt domu pasywnego H3 Grande. Celem konkursu Panasonic Pro Awards było wyłonienie wyróżniających się obiektów w dziedzinie projektowania, specyfikacji i montażu systemów grzewczo-chłodzących Panasonic. Spośród 30 zgłoszeń jury wybrało ośmiu zwycięzców w kategoriach: obiekty mieszkaniowe – indywidualne, wielomieszkaniowe i socjalne, a także hotelowe, restauracyjne, handlowe oraz komercyjne. W kategorii domów jednorodzinnych najlepszy okazał się polski projekt H3 Grande. Jest to dom o powierzchni użytkowej 175 m2, który do produkcji ciepła wykorzystuje pompę ciepła Panasonic Aquarea High Performance z 300-litrowym zbiornikiem c.w.u. oraz wysokowydajne klimakonwektory Aquarea Air. W efekcie zużywa on rocznie nie więcej energii niż 15 kWh/m2, dzięki czemu spełnia standard budownictwa pasywnego. Projekt został już zrealizowany w Stargardzie, Łodzi, Szczecinie i Gorzowie, a także w trzech miejscowościach w Szwecji. Laureaci konkursu wyjechali na tydzień do Japonii, by odwiedzić m.in. główną siedzibę Panasonic w Tokio oraz jedną z najnowocześniejszych fabryk firmy w miejscowości Gunma. Obejrzeli nowości technologiczne w systemach chłodzenia i ogrzewania i przyjrzeli się procesowi produkcji. Zwiedzili również zrównoważone ekologicznie miasto Fujisawa SST (ang. Fujisawa Sustainable Smart Town). Miasto, zaprojektowane z inicjatywy Panaso- Dom pasywny H3 Grande nic we współpracy z sektorem publicznym, wykorzystuje ekologicznie rozwiązania, takie jak panele fotowoltaiczne i energooszczędne systemy grzewcze. Przy projektowaniu Fujisawy SST uwzględniono ryzyko występowania trzęsień ziemi i wykorzystano rozwiązania pozwalające zapobiegać ich skutkom. W efekcie stanowi ono przykład bezpiecznego i zrównoważonego miasta przyszłości. mat. Panasonic EKO-DOK’16 VIII Konferencja Doktorantów i Młodych Pracowników Nauki Interdyscyplinarne Zagadnienia w Inżynierii i Ochronie Środowiska Boguszów-Gorce, 11–13 kwietnia 2016 r. Konferencja adresowana jest głównie do doktorantów i młodych pracowników nauki. F irma Zehnder wprowadziła program szkoleniowy dla autoryzowanych instalatorów systemów promiennikowych i przeprowadziła wyjazdowe szkolenia w swoim centrum kompetencji w Lahr. Dwudniowe szkolenie – łączące teorię z praktyką – pozwoliło zainteresowanej grupie prężnie działających firm instalacyjnych na zapoznanie się z najważniejszymi aspektami eksploatacji i montażu promienników. Firmy te, stosujące na co dzień rozwiązania Zehnder, stają się polecanymi wykonawcami dla projektów z promiennikami marki, a ich doświadczenie ma zapewnić inwestorom bezproblemowy proces inwestycyjny i rozruchowy instalacji. Zehnder zamierza zaproponować tym firmom rozszerzenie kompetencji o systemy promiennikowe do biur, w których zgodnie z obowiązującymi trendami istotnym wyzwaniem staje się oszczędzanie nie tylko energii grzewczej, ale i chłodzącej. mat. Zehnder 10 styczeń/luty 2016 Organizatorzy: Wydział Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej; Gelsenwasser Polska GmbH; Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy www.eko-dok.pl promocja Zehnder szkoli instalatorów Przedmiotem obrad i dyskusji będą zagadnienia związane m.in. z: • oczyszczaniem ścieków i modelowaniem zjawisk zachodzących podczas biologicznych procesów degradacji związków organicznych, • zagospodarowaniem i optymalizacją procesów fermentacji osadów ściekowych, • uzdatnianiem wody tradycyjnymi metodami oraz z wykorzystaniem niekonwencjonalnych technologii procesów membranowych, • modelowaniem i optymalizacją systemów wodociągowych i kanalizacyjnych, • jakością i ochroną powietrza, monitoringiem i analizą procesów zachodzących w atmosferze i hydrosferze, gospodarowaniem zasobami wodnymi, ochroną przeciwpowodziową oraz badaniami zmian klimatu. Zapraszamy również do prezentacji oraz dyskusji nt. problemów związanych z: • wentylacją i klimatyzacją, mikroklimatem wnętrz i komfortem cieplnym, • budownictwem energooszczędnym, odnawialnymi i niekonwencjonalnymi źródłami energii oraz optymalizacją jej zużycia w budynkach, • zaopatrzeniem w wodę oraz balneotechniką i gazownictwem, • wsparciem procesów badawczych za pomocą nowoczesnych narzędzi symulacyjnych. rynekinstalacyjny.pl POZNAŃ, MTP PAWILON 5A ZOSTAŃ MISTRZEM ZGARNIJ NAGRODY www.mistrzostwainstalatorow.pl PARTNERZY: PARTNERZY WSPIERAJĄCY: ORGANIZATORZY: AKTUALNOŚCI Fot. FWSK 2015 1–2 marca 2016 NAJWAŻNIEJSZE SPOTKANIE BRANŻY WENTYLACYJNEJ, KLIMATYZACYJNEJ I CHŁODNICZEJ Już po raz 14. w Warszawie odbędą się Międzynarodowe Targi Techniki Wentylacyjnej, Klimatyzacyjnej i Chłodniczej FORUM WENTYLACJA – SALON KLIMATYZACJA 2016. Wydarzenie co roku gromadzi przedstawicieli branży: producentów, dystrybutorów, projektantów, wykonawców instalacji, przedstawicieli firm wykonawczych, osób odpowiedzialnych za odbiory techniczne i eksploatację, inwestorów, architektów, przedstawicieli uczelni wyższych i przyszłych inżynierów. Organizator targów, Stowarzyszenie Polska Wentylacja, zaprasza wszystkich specjalistów branżowych do zwiedzenia ekspozycji targowej i zapoznania się z ofertą nowości rynkowych, nowymi rozwiązaniami, urządzeniami i technologiami. Udział w targach potwierdziło już ponad 140 wystawców z Polski i z zagranicy, a ich pełną listę można zobaczyć na www.forumwentylacja.pl. Warto wziąć udział w dwudniowych seminariach eksperckich, na których poruszane będą m.in. zagadnienia z zakresu zmian w prawie i normach, wentylacji, klimatyzacji, pomp ciepła oraz bezpieczeństwa pożarowego. Wykłady prowadzone przez niezależnych specjalistów to praktyczna wiedza i możliwość poznania konkretnych rozwiązań. Ciekawostką programu seminaryjnego będą Warsztaty Projektanta. Podczas warsztatów zaprezentowane zostaną przykłady najciekawszych rozwiązań instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych w budynkach oddanych do użytku w latach 2014–2015 i zgłoszonych przez biura projektowe do Nagrody Pascal 2016. Projektanci instalacji z renomowanych biur projektowych przedstawią swoje najciekawsze rozwiązania. Wszystkich projektantów i instalatorów zapraszamy do odwiedzenia Akademii BIM AEC DESIGN, w ramach której prowadzone będą szkolenia i prezentowane wykłady z zakresu projektowania. Zorganizowane zostaną też warsztaty chłodnicze dla wykonawców, serwisantów i wykonawców instalacji. W ramach Aren Technologii będzie można porównać w jednym miejscu urządzenia różnych producentów. Powietrzne i grunto- we pompy ciepła, które można wykorzystać m.in. w systemach wentylacji i chłodzenia budynków, zaprezentowane zostaną w centralnej części wystawy. Arena Technologii poświęcona sekcyjnym centralom wentylacyjnym będzie prezentacją urządzeń 12 producentów central wentylacyjnych. NOWOŚCIĄ targów będzie Strefa Instalatora – w której zaprezentowane zostaną praktyczne aspekty montażu, uruchamiania, regulacji i serwisu instalacji. Odbędą się też konkursy sprawnościowe dla instalatorów z atrakcyjnymi nagrodami do wygrania. Odwiedzający targi będą mogli również głosować w konkursie Najciekawszy Produkt 2016 i wybrać najlepsze rozwiązanie w trzech kategoriach: wentylacja, klimatyzacja i bezpieczeństwo pożarowe. Podobnie jak w roku ubiegłym Forum Wentylacja – Salon Klimatyzacja 2016 odbędzie się w Centrum Targowo-Kongresowym MT Polska przy ulicy Marsa 56c w Warszawie. Ekspozycja targowa zlokalizowana będzie w dwóch halach na powierzchni ponad 7 tys. m2. Forum Wentylacja – Salon Klimatyzacja 2016 → spotkanie branży, na którym warto być! 12 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI Producent kotłów i palników na pellet z automatycznym systemem podawania i rozpalania paliwa Fabryka VTS w Dubaju Biovert W związku z rozwojem sprzedaży na rynkach Bliskiego Wschodu i Afryki VTS otworzył w październiku 2015 r. w Dubaju nowoczesne Centrum Logistyczno-Produkcyjne. Na 4200 m2 mieści się HUB (ok. 1000 m2), Centrum Logistyczne (ok. 3000 m2) oraz dwupoziomowe biuro. Nowa fabryka wraz z kompleksem biurowym, nowoczesną infrastrukturą i najwyższymi standardami organizacji pracy i bezpieczeństwa zapewni profesjonalną i szybką obsługę zamówień w regionie i pozwoli firmie być bliżej klientów i tego rynku. Jak stwierdziła Hanna Siek-Zagórska, CEO VTS Group, klienci podkreślają, że chętniej współpracują z firmami, które mają swoje lokalne dywizje, w których prowadzą działalność gospodarczą. Świadczy to nie tylko o sile i pozycji firmy, ale także stanowi naoczny dowód jej rozwoju. Budujemy w ten sposób zaufanie do marki, zacieśniając jednocześnie relacje z lokalnym rynkiem. Dubaj to wciąż jeden z najbardziej dynamicznych ośrodków biznesowych na świecie – dzięki lokalizacji w połowie drogi pomiędzy rynkami regionu Azji-Pacyfiku i Europy, zapewnia klientom VTS szybsze dostawy i lepsze połączenia z tymi regionami. mat. VTS Biopalnik Autokarem na Targi Instalacje rupa SBS zaprasza wszystkich instalatorów, projektantów i fachowców z branży instalacyjno-sanitarno-grzewczej do skorzystania z Akcji Autokarowej na Targi Instalacje 2016 (25–28 kwietnia) w ramach IV Klu- rynekinstalacyjny.pl bu Instalatora. Udział w Akcji jest bezpłatny, a uczestnicy zyskują: bezpłatny dojazd na Targi Instalacje 2016, bezpłatne bilety wstępu na Targi Instalacje 2016 i do Klubu Instalatora, bezpłatne vouchery gastronomiczne, bezpłatne materiały targowe, możliwość udziału w grze targowej Klubu Instalatora – cenne nagrody, możliwość bezpłatnego korzystania z licznych atrakcji Klubu Instalatora utrzymanych w klimacie Euro 2016. Szczegóły na http://www.grupa-sbs.pl/akcja-autokarowa-na-targi-instalacje-2016-zapraszamy/ mat. Grupa SBS www.eko-hurt.pl reklama G Biopell 63-300 Pleszew, ul. Szpitalna 15 tel. 62 74 27 122, tel. 606 297 874 styczeń/luty 2016 13 e-mail: [email protected] AKTUALNOŚCI Danfoss przejął Vacon Z dniem 1 stycznia 2016 r. Danfoss Poland formalnie przejął firmę Vacon sp. z o.o., prowadzącą w Polsce działalność w zakresie sprzedaży przemienników częstotliwości. Do tej pory był to jeden z głównych konkurentów Danfoss. W wyniku przejęcia Danfoss Poland będzie prowadzić działalność w zakresie sprzedaży zarówno przemienników częstotliwości VACON®, jak i VLT®, w ramach działu Danfoss Drives. Polski oddział będzie mógł zaoferować klientom szersze portfolio konkurencyjnych i innowacyjnych produktów oraz szeroko pojęte wsparcie techniczne. W styczniu nastąpiło przeniesienie biura, serwisu i magazynu produktów Vacon® do Grodziska Mazowieckiego, a pracownicy Vacon dołączyli do działu Napędów Elektrycznych w firmie Danfoss Poland. mat. Danfoss Mostra Convegno Expocomfort 2016 W Mediolanie od 15 do 18 marca br. odbywać się będą 40. Międzynarodowe Targi Specjalistyczne Technik Grzewczych, Sanitarnych, Klimatyzacyjnych i Ochrony Środowiska – Mostra Convegno Expocomfort (MCE). Targi odbywają się w cyklu dwuletnim – w 2014 r. miały 2039 wystawców, w tym 43% to wystawcy z zagranicy, z 59 krajów. Ich oferty poznało 156 tys. profesjonalistów z branży, 36 tys. wśród nich to goście spoza Włoch. Jest to obok targów ISH we Frankfurcie największa impreza branżowa, na która przybywają specjaliści z całego świata. Targi podzielone są na cztery branże: ogrzewanie (m.in. źródła ciepła, systemy grzewcze i instalacyjne, armatura, regulacja, pomiary), chłodzenie (klimatyzacja, wentylacja, chłodnictwo), woda (instalacje wodociągowe i armatura, wyposażenie łazienek, odprowadzanie ścieków, sauny, baseny, akcesoria), energia (kolektory słoneczne, PV, geotermia, elektrownie wiatrowe, biomasa, biopaliwa, automatyka domowa). Ideą targów MCE jest integracja pomiędzy systemami i rozwiązaniami z zakresu ogrzewania oraz wentylacji, a także zasilania energią elektryczną oraz konstrukcji budynku w jeden spójny system – inteligentny i komfortowy, a zwłaszcza nieingerujący zbytnio w środowisko i szanujący zasoby naturalne. Targom będzie towarzyszyć wiele wydarzeń, w tym poświęcone energoefektywności budownictwa jednorodzinnego oraz technologiom OZE. mat. MCE Ventia dystrybutorem Dantherm F reklama irma Ventia została wyłącznym przedstawicielem Dantherm, duńskiego producenta m.in. central basenowych i kompletnych rozwiązań dla branży basenowej. Od grudnia świadczy też serwis gwarancyjny na te- 14 styczeń/luty 2016 renie całej Polski. Dotychczas Ventia była znana m.in. jako dystrybutor central marki Komfovent, nagrzewnic Stavoklima i kurtyn Havaco. mat. Ventia rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE NAjwiększe wydarzenie AKTUALNOŚCI 1 4 . edycja 1-2 marca 2016 brANżowe Międzynarodowa wystawa techniki wentylacyjnej, klimatyzacyjnej i chłodniczej Ponad 4100 uczestników z 18 państw. Liderzy rynku, przegląd najnowszych wydarzenia specjalne 2016 seminaria dwudniowy cykl wykładów, źródło praktycznej wiedzy urządzeń i technologii, platforma arena technologii wymiany doświadczeń, wiodący pompy ciepła oraz centrale wentylacyjne producenci i dystrybutorzy. konkurs najciekawsze urządzenia prezentowane przez wystawców chcesz wiedzieć więcej? miejsce targów: centrum mt Polska warszawa, ul marsa 56c, Pomysłodawca i organizator: Wejdź na www.forumwentylacja.pl czerwiec 96 rynekinstalacyjny.pl i zostaw e-mail2015 – prześlemy dodatkowe informacje Stowarzyszenie Polska Wentylacja [email protected] | tel. fax 22 542 43 14 15 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI N O W O Ś C I Napęd cyfrowy NovoCon® S firmy Danfoss przeznaczony jest do zaworów AB-QM DN 10–32 do równoważenia i regulacji wodnych instalacji HVAC. Ma cztery funkcje: napęd, magistrala komunikacyjna, wskaźnik przepły- wu i rejestrator danych. Napęd łączy system wodnego ogrzewania i chłodzenia z automatyką budynku za pośrednictwem BACnet i pozwala na zaawansowaną kontrolę oraz zdalną weryfikację stanu układu, a podczas montażu i uruchamiania do przepłukania setek zaworów wystarczy tylko jedno kliknięcie myszką. Eliminuje też konieczność wykonywania standardowych czynności kontrolnych lub szukania usterek w miejscach trudno dostępnych. mat. Danfoss Aplikacja TECH Rekuperator na pilota Wi-Fi Natryski bezbrodzikowe Firma Alnor oferuje mobilne sterowanie rekuperatorem HRU-MinistAir-W-450 z dowolnego miejsca na świecie. Można wybrać tryb pracy centrali rekuperacyjnej odpowiadający aktualnym potrzebom. Przy zakupie centrali wraz z HRU-MinistCONT-WiFi otrzymujemy zainstalowaną puszkę sterującą z adresem internetowym i danymi logowania dla centrali oraz panel do zarządzania klimatem w domu. mat. Alnor W ofercie firmy Geberit znalazły się nowe odpływy liniowe CleanLine – proste w montażu, z wykończeniem ze stali nierdzewnej, szczotkowanej lub wypełniane płytkami podłogowymi. Zwarty kształt korpusu umożliwia ich montaż bezpośrednio przed ścianą lub w dowolny sposób na podłodze. Nowe odpływy podłogowe także można lokować w dowolnym miejscu, a kratkę dopasować do płytek pod względem wysokości, nachylenia i posadzki. Z kolei nowe odpływy ścienne mają specjalne ścianki instalacyjne z przewodami odpływowymi, co znacznie ułatwia ich montaż. Oferowane są w czterech wykończeniach: chrom błyszczący, biały alpin, szczotkowana stal nierdzewna oraz wariant do wypełnienia. Każdy z odpływów Geberit wyposażono w koszyczek lub sitko, które łatwo wyjąć i wyczyścić. Zaletą odpływów jest możliwość stosowania tych samych płytek pod natryskiem co na reszcie posadzki. mat. Geberit Armatura bezdotykowa Ferro proponuje nowe produkty do toalet publicznych: baterię umywalkową stojącą Mistral Sensor oraz baterie umywalkowe ścienne Bora Sensor Power-Safe i Bora Sensor Power-Safe Pre-Mixed, a także zawory pisuarowe natynkowe Zephyr Sensor BBB211 oraz podtynkowe Zephyr Sensor BBB201. Baterie są oferowane dla wody zmieszanej i doprowadzanej oddzielnie. Te pierwsze można wyposażyć w zewnętrzny mieszacz termostatyczny MT15B z nastawą od 30 do 70°C bez możliwości ingerencji osoby postronnej. Wszystkie bezdotykowe baterie Ferro są oszczędne – umożliwiają napowietrzony i komfortowy przepływ do ok. 5 l wody na minutę przy ciśnieniu 3 barów. Zasilane są zewnętrznymi bateriami 9 V. Mają też podwójne systemy zasilania – zewnętrzny zasilacz 230 V oraz baterię 9 V. Dodatkiem do baterii Mistral i Bora Sensor są bezdotykowe dozowniki na mydło o spójnym wzornictwie, o pojemności 1 dm3, zasilane 230 V. Regulacja armatury jest prosta i możliwa za pomocą pilota. mat. Ferro 16 styczeń/luty 2016 Firma TECH opracowała aplikację na komputery PC i urządzenia mobilne, która umożliwia zdalne i precyzyjne zarządzanie termostatami grzejnikowymi. Współpracuje ona z bezprzewodowym sterownikiem ST-2640, a ten z czujnikami pokojowymi i zarządza nawet 22 zaworami na grzejnikach, a także ze sterownikiem kotła gazowego. Dzięki aplikacji można zdalnie regulować i optymalizować temperaturę w poszczególnych pomieszczeniach domu, np. zmniejszać, gdy nie ma domowników, i zwiększać przed ich powrotem. mat. TECH Trójgazowy detektor Tmaster CO/LPG/NO 2 G/EPE/RS485 firmy Pro-Service przeznaczony jest do stosowania w stacjonarnych systemach detekcji tlenku węgla (CO), propanu-butanu (LPG) oraz dwutlenku azotu (NO2) poza strefami zagrożonymi wybuchem, w tym m.in. w: garażach i parkingach podziemnych, tunelach, laboratoriach, oczyszczalniach i przepompowniach ścieków oraz spalarniach odpadów. Pomiar stężenia gazu wykonywany jest w oparciu o selektywne sensory elektrochemiczne (CO i NO2) i nieselektywne sensory półprzewodnikowe (LPG). Detektor współpracuje z typowymi centralkami alarmowymi lub sterownikami o wejściach zgodnych ze standardem RS-485 i protokołem transmisji Modbus RTU (np. EXter4z/RS485, uniSTER8z/RS485, uniSTER16z, uniSTER32z, modularPAG itp.), a także systemami sterowania wentylacją i sterownikami przemysłowymi. Przykładowa inna konfiguracja: O2/CO2, H2S. Rozwiązanie zgodne z PN-EN 50545-1:2012E. mat. Pro-Service rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI N O W O Ś C I Zdalny nadzór Pewny uchwyt Nowy system mocowań Armafix AF firmy Armacell powstał z myślą o prawidłowym mocowaniu rur i eliminowaniu mostków termicznych. W izolacji termicznej AF/Armaflex w miejscu uchwytu umieszczono dwie kostki wykonane z materiału PET o gęstości 100 kg/m3, co eliminuje możliwość ściśnięcia otuliny. Taka konstrukcja uchwytu gwarantuje, że grubość izolacji w każdym miejscu jest taka sama, a co za tym idzie, w każdym punkcie zapewnia ona optymalną ochronę. Całość zamknięta jest w aluminiowym płaszczu, który pozwala na wygodne i pewne zamocowanie obejmy podtrzymującej rurę. W systemie Armafix AF znalazły nad dużą kotłownią się też stalowe obejmy mocujące uchwyt. Obejmy wyposażone są w nakrętkę montażową. mat. Armacell Nowe programy doboru i certyfikaty W Strefie Architekta i Projektanta na stronie www. mercor.com.pl udostępnione zostały trzy nowe programy doboru parametrów technicznych produktów wchodzących w skład systemów wentylacji pożarowej Mercor. Pierwszy to program doboru wentylatorów strumieniowych mcr Bora. Drugi – program doboru klap przeciwpożarowych z możliwością generowania parametrów technicznych klap wielopłaszczyznowych odcinających mcr WIP. Obecnie możliwy więc jest dobór klap mcr FID S, mcr FID C, mcr FID PRO, mcr WIP oraz zaworów odcinających mcr ZIPP. Trzeci to program doboru elementów tworzących system nadciśnienia mcr EXi. Firma uzyskała też nowe certyfikaty: na osiowy wentylator oddymiający mcr Monsun w klasie F400 120 i F200 120 oraz F300 60; na dachowy wentylator oddymiający mcr Pasat w klasie F600 60 oraz na wielopłaszczyznową klapę mcr WIP w wersji transferowej – mcr WIP/T. mat. Mercor Diagnostyka HVAC Kamera termowizyjna Fluke TiS75 ma wyższe parametry niż jej poprzedniczki z tej serii: rozdzielczość detektora: 320×240, współczynnik Distance to Spot 504:1 i wyraźniejszy obraz, a jej zakres pomiarowy wynosi od –20 do 550°C. Ma możliwość tworzenia raportów i ich wysyłania, a także udostępniania obrazów w czasie rzeczywistym za pomocą funkcji Fluke Connect. Zapewnione jest bezpieczne przechowywanie obrazów i zarządzanie nimi niezależnie od lokalizacji oraz możliwość przesyłania danych do chmury Fluke Cloud™ za pomocą smartfonu z Wi-Fi . To z kolei umożliwia współpracę całego zespołu techników bez względu na dzielące ich odległości. Fluke Connect jest dostępna dla systemu Android oraz iOS i współpracuje z ponad 20 różnymi produktami firmy Fluke. mat. Fluke rynekinstalacyjny.pl Firma De Dietrich wprowadziła do oferty system regulacji pracy kotłowni – De Dietrich Project Control przeznaczony dla kotłowni komercyjnych. Składa się on z modułu podłączanego do kotła oraz aplikacji pozwalającej na monitoring poprzez smartfon, tablet lub komputer. Obsługa odbywa się za pomocą Systemu Monitoringu Odległych Kotłowni (smok.co). Aplikacja pozwala odczytywać wartość temperatury i dowolnie ją zmieniać, programować harmonogram jej ustawień, a także dokonać wyboru obiegu c.o. Jest też możliwość jednorazowej lub cyklicznej zmiany ustawień poszczególnych parametrów – na przykład obniżenia temperatury w święta lub weekendy w budynkach użyteczności publicznej. System analizuje błędy i raportuje przez SMS oraz specjalną aplikację alarmową i prowadzi stałą diagnostykę online dla służb serwisowych. Gromadzi także dane na potrzeby bilansu energetycznego. mat. De Dietrich Sterowanie Hoval Jeden intuicyjny kontroler TopTronic® E z wykorzystaniem naściennego panelu dotykowego lub smartfonu może sterować systemem solarnym lub podgrzewaczem wody. Radzi sobie z instalacjami zasilanymi jednym lub wieloma źródłami energii, z ogrzewaniem i chłodzeniem, z jednostkami pojedynczymi lub kaskadowymi obejmującymi nawet do ośmiu jednostek. Dzięki modułowej koncepcji adaptacje i rozszerzenia są możliwe w każdym czasie, włącznie z istniejącymi systemami kontroli w budynkach. Nowy kontroler pobiera z internetu prognozę pogody i dostosowuje instalację do zmieniających się warunków pogodowych. Informacje o pracy i analiza danych są możliwe na panelu sterowania lub w komputerze – dostępne m.in. analizy pełnego zużycia paliwa i oszczędności energii. System sygnalizuje też konieczność konserwacji i powiadamia użytkownika oraz serwis techniczny. Drobne usterki mogą być nawet naprawione zdalnie, bezpośrednio z ekranu komputera. mat. Hoval Nowy kocioł kondensacyjny Naścienny gazowy dwufunkcyjny kocioł FGB firmy Wolf ma wydajny wymiennik ciepła ze stopu aluminium, który umożliwia utrzymanie stałej temperatury c.w.u. na wypływie przy zmiennym zapotrzebowaniu. Jego układ hydrauliczny i system regulacji pozwalają na łatwą integrację z systemem solarnym do przygotowania c.w.u. Kocioł jest kompaktowy i ma niewielkie rozmiary, dzięki czemu można go ulokować w małych wnękach lub nawet zmieścić w szafie. Jest prosty w obsłudze, a wszystkie niezbędne komponenty dostępne są z przodu urządzenia. Ma też możliwość zdalnej obsługi z laptopa, tabletu lub smartfonu z systemem Android lub iOS. Oferowany jest też jako jednofunkcyjny do współpracy z zasobnikiem ciepłej wody. mat. Wolf styczeń/luty 2016 17 AKTUALNOŚCI mgr inż. Piotr Miecznikowski prezes zarządu Stowarzyszenia „BIM dla polskiego Budownictwa” Innowacyjne zamówienia publiczne na roboty budowlane 4 grudnia 2015 r. odbyła się w Warszawie konferencja „Innowacyjne zamówienia publiczne na roboty budowlane – stosowanie technologii/procesów Building Information Modelling w przygotowaniu i realizacji inwestycji publicznych”. Zorganizował ją Urząd Zamówień Publicznych we współpracy ze Stowarzyszeniem „BIM dla polskiego Budownictwa” oraz Klastrem Technologii Informacyjnych w Budownictwie (BIM Klaster), a także nowo powstałym zespołem V4 BIM task group. To pierwsza tej rangi konferencja w Polsce poświęcona BIM w aspekcie zamówień publicznych, świadczy to o zwiększającej się świadomości potrzeby stosowania innowacyjnych rozwiązań w wydatkowaniu środków publicznych. Konferencję otworzył i moderował Dariusz Piasta, prezes UZP, a uczestniczyło w niej ponad 250 osób, wśród których dominowali przedstawiciele inwestora publicznego. Pierwsza część konferencji poświęcona była rozwiązaniom już wdrożonym w Urzędzie Zamówień Publicznych oraz wymaganiom i rekomendacjom wynikającym z nowych dyrektyw unijnych. Małgorzata Przewalska zaprezentowała Elektroniczną Platformę Katalogów Produktów – eKatalogi i omówiła korzyści ze stosowania tych narzędzi przez zamawiających. Justyna Pożarowska, radca prezesa Departamentu Unii Europejskiej i Współpracy Międzynarodowej, omówiła dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych – prezentacja ta potwierdziła, że Urząd docenia znaczenie stosowania technologii BIM w UE, genezę rekomendacji jej stosowania i korzyści, jakie odnoszą zamawiający w poszczególnych krajach Europy. Oprócz państw już stosujących tę technologię oraz wdrażających ją jako obowiązkową, Wielkiej Brytanii i Litwy, elastyczne podejście do rekomendacji zadeklarowały Austria, Belgia, Węgry, Holandia, Bułgaria, Łotwa, Włochy, Polska i Hiszpania. Podstawą stosowania tej technologii – na co wskazywali pracownicy UZP – są otwarte i darmowe formaty wymiany danych, wytwarzane zarówno przez prawnie chronione narzędzia, jak i programy ogólnie dostępne. Prezen- 18 styczeń/luty 2016 tacja J. Pożarowskiej wywołała wiele pytań, ale i wątpliwości co do zasadności stosowania i przydatności BIM. Można się było spodziewać takiej reakcji, jest to bowiem nowa technologia na polskim rynku, wydawałoby się, że wręcz niemożliwa do zastosowania w ciągu najbliższych 5 lat. Dlatego podczas kolejnych konferencji prezentowane będą przykłady zastosowania BIM na polskim rynku w ramach zamówień publicznych, co pozwoli udowodnić, że nie wymaga to zmian obowiązującego prawa. Oczywiście byłoby łatwiej, gdyby Prawo budowlane dopuszczało składanie dokumentacji w postaci modeli branżowych, ale wymaga to stworzenia nowych kompetencji po stronie zamawiającego. Druga część konferencji poświęcona była technologii modelowania, procesom oraz przykładom wdrażania i stosowania. Najpierw należałoby jednak wyjaśnić, czym jest BIM, i obalić pewne mity. Przede wszystkim nie jest to program komputerowy, nie jest to też technologia kosztowna i wymagająca dużych inwestycji. Nie dotyczy również jedynie projektowania i wznoszenia budynków, ale dowolnych obiektów – największe realizowane obecnie w Europie projekty to obiekty infrastrukturalne. Kolejny mit to utożsamianie BIM z projektowaniem 3D i z wizualizacją inwestycji kubaturowych czy drogowych. Nic bardziej mylnego – przy projektowaniu 3D uzyskuje się tylko bryłową prezentację obiektu, pozbawioną informacji, a BIM to właśnie głównie informacja i proces zarządzania. Na takie fałszywe postrzeganie BIM zwracał uwagę Dariusz Kasznia, który od lat zajmuje się tą technologią i którego zdaniem właśnie pierwsze kroki i przełamanie błędnej świadomości są najczęściej najtrudniejsze. Warto na marginesie dodać, że podczas konferencji ani razu nie padła nazwa producenta, dostawcy oprogramowania czy samego programu. Również żaden z prelegentów nie reprezentował swojej firmy, a jedynie organizacje, których celem jest propagowanie i rozwój tej technologii w naszym kraju. Z prezentacji dowiedzieliśmy się, co zyskuje inwestor, stosując tę technologię: krótszy czas realizacji, możliwość osiągnięcia wyższej jakości, łatwiejsze uzyskanie „zielonych” certyfikatów, niższe koszty eksploatacji oraz ułatwienia w późniejszym zarządzaniu obiektem. Obecnie obowiązujące prawo nie definiuje żadnych klasyfikacji czy standardów technicznych w zakresie dokumentacji, procesu projektowania, współpracy uczestników inwestycji, wielokryterialnej oceny ofert, odbioru robót. Tym najbardziej doskwierającym problemem we wdrażaniu technologii, a przede wszystkim w możliwości uzyskania korzyści z niej płynących, zajęła się skutecznie grupa osób reprezentujących środowisko, czyli PZITB, SARP oraz GUNB. W ramach współpracy izb i organizacji budowlanych krajów Grupy Wyszehradzkiej pod koniec października 2015 r. utworzono V4 BIM task group, a jej reprezentanci: Wiktor Piwkowski, główny koordynator, oraz Paweł Wierzowiecki, koordynator merytoryczny, opowiedzieli o założeniach i celach nowej inicjatywy. Jak wiadomo, praktycznie każdy kontrakt ma własne regulacje, obowiązujące prawo odnosi się jedynie do procedur prawniczych i rozliczeniowych. Stosowane zwyczajowo klasyfikacje i metody wyceny robót opierają się na rozwiązaniach z lat 70., które nie pasują do współczesnego budownictwa. Ani BIM, ani inne podobne technologie nie zostały wspomniane w żadnym akcie prawnym. Inwestor, regulacje, ograniczenia i możliwości to jedna strona problemu, drugi ważny aspekt to środowisko projektowe, w którym temat ten budzi wiele skrajnych emocji. Przykładowo Polska Izba Architektów, która pełni funkcję korporacji zawodowej, bardzo głośno protestuje przeciw wdrażaniu BIM. Słychać nawet głosy o konieczności wycofania wymagania BIM w przetargach publicznych. Stanowiska tego nie podzielają architekci zrzeszeni w SARP, bardzo aktywnie wspierający implementację tej technologii. Ciekawe wnioski wyciągnąć można, analizując wyniki dużego badania statystycznego przeprowadzonego w listopadzie 2015 przez agencję Millward Brown (rys. 1). Z danych wynika, że sytuacja systematycznie się po- rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej promocja www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2016 19 AKTUALNOŚCI Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 20 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata PIERWSZE W POLSCE TARGI BRANŻY ZARZĄDZANIA NIERUCHOMOŚCIAMI Dla Czytelników i Klientów czasopisma „RYNEK INSTALACYJNY” specjalne rabaty! W programie imprez towarzyszących m.in.: Konferencja Spółdzielczości Mieszkaniowej promocja Gala Konkursu 7 Złotych Zasad SM Forum dla Zarządców rynekinstalacyjny.pl Patroni targów: styczeń/luty 2016 21 AKTUALNOŚCI Zapraszamy na targi i konferencje LUTY BUDMA – Międzynarodowe Targi Budownictwa i Architektury, 2–5 lutego 2016 r., Poznań – www.budma.pl MARZEC Forum Wentylacja – Salon Klimatyzacja, 1–2 marca 2016 r., Warszawa – www.forumwentylacja.pl XIV Targi Grupy PSB, 1–2 marca 2016 r., Kielce – www.grupapsb.com.pl MARZEC Konferencja „Nowe technologie w sieciach i instalacjach wodociągowych i kanalizacyjnych”, 16–18 marca 2016 r., Ustroń – Zakład Wodociągów i Kanalizacji Instytutu Inżynierii Wody i Ścieków Politechniki Śląskiej, tel. 32 237 22 43, [email protected], www.polsl.pl – więcej na s. 75 KWIECIEÑ Konferencja „BIM – Projektowanie Przyszłości”, 6–7 kwietnia 2016 r., Józefów k. Warszawy – Konfoteka, tel. 515 503 657, 604 980 029, [email protected], www.projektowanieprzyszlosci.pl – więcej na s. 19 Targi MCE – Mostra Convegno Expocomfort, 15–18 marca 2016 r., Mediolan, www.mcexpocomfort.it Konferencja Doktorantów i Młodych Pracowników Nauki EKO-DOK, 11–13 kwietnia 2016 r., Boguszów-Gorce – Wydział Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej, tel. 697 521 462, [email protected], www.eko-dok.pl – więcej na s. 10 ENEX – Międzynarodowe Targi Energetyki i Elektrotechniki, ENEX Nowa Energia – Targi Odnawialnych Źródeł Energii, 30–31 marca 2016 r., Kielce – www.enex.pl Konferencja Budowlana BUDMIKA, 20–24 kwietnia 2016 r., Poznań – Koło Naukowe Studentów Budownictwa i Koło Naukowe Inżynierii Środowiska Politechniki Poznańskiej, tel. 667 590 004, [email protected], www.budmika.put.poznan.pl KWIECIEÑ patronat medialny promocja INSTALACJE – Międzynarodowe Targi Instalacyjne, 25–28 kwietnia 2016 r., Poznań – www.instalacje.mtp.pl Konferencja „OSA – Odpady, Środowisko, Atmosfera”, 20–21 kwietnia 2016 r., Kraków – Studenckie Koło Naukowe Wentylacji, Klimatyzacji i Ogrzewnictwa EQUILIBRIUM oraz Studenckie Koło Naukowe Gospodarki Odpadami Politechniki Krakowskiej, [email protected], www.osa.wis.pk.edu.pl 22 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE dr inż. Małgorzata Szulgowska-Zgrzywa, dr inż. Maria Kostka Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Wrocławska Wpływ konfiguracji centrali wentylacyjnej i źródła ciepła na wskaźniki EU i EP domu jednorodzinnego The impact of the heat source and air handling unit configuration on the usable and primary energy index of single-family building Całościowa i poprawna analiza pracy systemu wentylacji mechanicznej może dać wyniki znacząco odbiegające od uzyskiwanych w sytuacji, gdy pobieżnie analizuje się efekty pracy rekuperatora – przyjmując jego sprawność temperaturową zamiast efektywności energetycznej, pomijając wpływ systemu przeciwzamrożeniowego na efekty energetyczne, prowadząc analizy na danych sezonowych, a nie miesięcznych czy godzinowych. T ypowym rozwiązaniem instalacyjnym dla niskoenergetycznych budynków jednorodzinnych staje się system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. Zalecenie montażu takiego systemu dość często jest wynikiem przyjętej metody klasyfikacji energochłonności budynków jedynie na podstawie wskaźnika zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania i wentylacji – EUco [kWh/(m2 rok)] oraz dążeniem do zmniejszenia kosztów eksploatacji. Wskaźnik EUco zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami [1] uwzględnia wpływ odzysku ciepła w systemie wentylacji i trudno jest bez jego zastosowania osiągnąć wartość poniżej 40 kWh/(m2 rok), zalecaną dla budynków niskoenergetycznych. W wyniku tego system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła uznawany jest za rozwiązanie gwarantujące niską energochłonność Streszczenie ����������������������������������������������������� Na potrzeby artykułu przeprowadzono analizę zapotrzebowania na energię użytkową, końcową i pierwotną dla przykładowego domu jednorodzinnego. Zaprezentowano wpływ wyboru systemu wentylacji, w przypadku różnych konfiguracji centrali wentylacyjnej i źródła ciepła, na wskaźnik EU i EP budynku. Abstract ������������������������������������������������������������� For the purposes of this article the usable, final and primary energy demand analysis for an exemplary single-family building was performed. A significant influence of the ventilation air handling units configuration and the way of their exploitation for the usable and primary energy demand was described. rynekinstalacyjny.pl Parametr Wartość Powierzchnia ogrzewana budynku Af 164 m2 Strumień powietrza wentylacyjnego VNAW = VWYW 250 m3/h Średnia krotność wymiany powietrza 0,5 1/h Szczelność powietrzna n50 1,0 1/h Uprzegród zewętrznych/Uokien/Udrzwi zewnętrznych 0,13/1,0/1,3 W/(m2 K) Zużycie c.w.u. (tcwu = 55°C) 230 l/d Współczynnik kształtu 0,75 1/m Średnia ważona temperatura wewnętrzna 20,3°C Tabela 1. Charakterystyka analizowanego budynku Sprawność systemu c.o. Sprawność systemu c.w.u. Energia pomocnicza* [kWh/rok] Kocioł kondensacyjny 0,98 0,69 710 Pompa ciepła solanka/woda 3,92 2,27 710 Pompa ciepła powietrze/woda 2,94 1,97 710 Kocioł opalany biomasą 0,78 0,57 710 System grzewczy Tabela 2. Założenia dotyczące sprawności systemów grzewczych oraz kosztów energii * bez systemu wentylacji Oznaczenia: Cz – czerpnia powietrza; Wy – wyrzutnia powietrza; F – filtr powietrza; WN – wentylator nawiewny; WW – wentylator wywiewny; WOC – wymiennik do odzysku ciepła; NWs – nagrzewnica wstępna elektryczna; NWt – nagrzewnica wtórna elektryczna; ΔP – presostat; Ctz – czujnik temperatury powietrza zewnętrznego; Ctn – czujnik temperatury powietrza nawiewanego; Cpg – czujnik przeciwprzegrzaniowy i przepływu powietrza; Ctp – czujnik temperatury powietrza w pomieszczeniu; Ctw – czujnik temperatury powietrza wywiewanego za wymiennikiem do odzysku ciepła; Rtn – regulator temperatury powietrza nawiewanego; θWEW = 20,3°C – zadana temperatura wewnętrzna w budynku; θZEW – temperatura powietrza zewnętrznego (mierzona czujnikiem temperatury Ctz); θNAW – temperatura powietrza nawiewanego do pomieszczeń mieszkalnych, za centralą wentylacyjną (utrzymywana na podstawie wskazania czujnika temperatury Ctn); θNAW,R – temperatura za rekuperatorem (przed nagrzewnicą wtórną); θWYW = 20,3°C – temperatura powietrza wywiewanego z pomieszczeń; θZEW,R – temperatura przed rekuperatorem (za nagrzewnicą wstępną); θWYW,R – temperatura wywiewu za rekuperatorem (mierzona czujnikiem Ctw); ρaca = 1200 J/K – pojemność cieplna powietrza; V = 250 m3/h – strumień powietrza wentylującego, we wszystkich analizach założono zrównoważony strumień powierza przepływający przez centralę, czyli VWYW = VNAW = 250 m3/h; bve – czynnik korekty dla strumienia V, dla systemu z wentylacją naturalną 1, dla systemu z wentylacją mechaniczną z odzyskiem ciepła obliczany według opisanej w niniejszym opracowaniu metody; Vx = 1,1 m3/h, strumień powietrza dodatkowego, obliczony zgodnie z PN-EN ISO 13789 [4]; Vinf = 24,5 m3/h, strumień powietrza dodatkowego, obliczony zgodnie z [1]; bve,x = 1 – czynnik korekty dla strumienia Vx oraz Vinf; Hve – współczynnik przenoszenia ciepła przez wentylację ustalany dla każdego miesiąca analizy; tm – czas trwania danego miesiąca analizy; ηREK = 0,85 – sprawność temperaturowa wymiennika do odzysku ciepła. styczeń/luty 2016 23 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata KATALOG FIRM promocja s. 82 24 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl Certyfikat Eurovent dla central wentylacyjnych Systemair z odzyskiem ciepła do domów, rezydencji i mieszkań* Zabudowana wkuchni centrala SAVE VTR 150/K zwbudowanym okapem kuchennym, odzyskiem ciepła (wymiennik obrotowy), wbudowana automatyka, panel sterowania, również bezprzewodowy. Obudowa ze stali nierdzewnej lub lakierowana wkolorze białym. Centrale Systemair spełniają wytyczne Ecodesign/Ekoprojekt 2016 i 2018, Eurovent, Warunków Technicznych, NFOŚiGW w standardach NF40 i NF15 * Systemair jako pierwszy producent posiada certyfikat Eurovent na centrale wentylacyjne SAVE do domów, rezydencji, mieszkań itp. SYSTEMAIR S.A. Al. Krakowska 169, Łazy k. Warszawy 05-552 Wólka Kosowska tel. 22 703 50 00, faks 22 703 50 99 www.systemair.pl e-mail: [email protected] POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 26 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl Airbox T60 Modułowe centrale wentylacyjne Centrale wentylacyjne serii AIRBOX T60 mają charakter modułowy, co oznacza, że możliwa jest indywidualna konfiguracja danego urządzenia, zależnie od potrzeb. Centrale zaprojektowane zostały do obsługi systemów wentylacyjnych o wydajności od 1000 m3/h do 80 000 m3/h. Urządzenia są dostępne jako jednostki nawiewne, wywiewne lub nawiewno-wywiewne. Konstrukcję ramową stanowi profil wykonany ze stopu aluminium/magnezu. Zaletą tego materiału jest wyjątkowa lekkość oraz odporność na korozję. Obudowa oraz rama nośna są izolowane termicznie. Według badań wykonanych zgodnie z DIN EN 1886, przenikalność cieplna nowej serii T60 wynosi tylko 0,8 W/(m2K). Centrale wentylacyjne AIRBOX T60 posiadają oznakowanie RLT oraz EUROVENT. Certyfikacja zgodności z DIN 1946-4 potwierdza spełnienie najwyższych wymagań higienicznych, gwarantując bezpieczeństwo zastosowania w instytucjach ochrony zdrowia. Opcjonalnie, na specjalne zamówienie, istnieje możliwość zastosowania wymiennika ciepła z odzyskiem wilgotności oraz Tera Data Cloud do zdalnej obsługi jednostki. Ocena zgodności z rozporządzeniem wykonawczym 1253/2014/EC (LOT6) dotyczącym realizacji postanowień Dyrektywy ErP jest teraz możliwa! Dowiedz się więcej: www.rosenberg.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 28 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE centrale Rodzaj centrali Wydajność, m3/h Wykonanie Wymiennik Wybrana cecha szczególna Nazwa firmy Typoszereg Więcej na s. wentylacyjna 15, 25, 40 i 55 wewnętrzne, ścienne krzyżowo-przeciwprądowy entalpiczny odzysk ciepła do 82% i wilgoci 78% Zehnder ComfoSpot 50 39 wentylacyjna 15, 25, 40 i 65 wewnętrzne, ścienne entalpiczny krzyżowo-przeciwprądowy odzysk wilgoci, możliwość mycia Zehnder ComfoAir70 39 wentylacyjna 38–2000 wewn., kanałowe, do zabudowy krzyżowy, entalpiczny Lossnay LGH-15-100RVX, LGH-150-200RVX 36 wentylacyjna 45–300 poziome/pionowe kanalikowo-przeciwprądowy/ entalpiczny sprawność temperaturowa: 94,4% Paul Paul Novus (F) 300 39 wentylacyjna 50–200 wewn., podwieszane entalpiczny sprawność entalpiczna 111% Paul Paul Climos F 200 38 wentylacyjna 50–2600 wewn., sufitowe/stojące/ naścienne przeciwprądowy/krzyżowy sterownik zintegrowany z przeglądarką internetową Helios KWL 30 wentylacyjna 60–105 wewn., ścienne krzyżowy, entalpiczny cicha praca Mitsubishi Electric VL-100U5-E 36 30 zewnętrzne sterowanie funkcją Mitsubishi swobodnego chłodzenia Electric wentylacyjna 60–470 wewn., ścienne, podpodłogowe przeciwprądowy odzysk ciepła do 95% Alnor HRUMinistAir-W-450 wentylacyjna 90–395 wewn., kanałowe krzyżowy, entalpiczny nawilża lub osusza powietrze Mitsubishi Electric LGH-50RSDC-E 36 wentylacyjna 100–1000 wewnętrzne obrotowy/przeciwprądowy wbudowany okap kuchenny z oświetleniem Systemair Save 37 Alnor HRU-Wall wentylacyjna do 120 ścienne ceramiczny sprawność odzysku do 90% wentylacyjna 180–380 wewn./zewn. przeciwprądowy odzysk ciepła do 95% Harmann Requra 20, 30 i 40 30 33 wentylacyjna 200–500 wewnętrzne entalpiczny odzysk wilgoci do 65% Helios KWL EC 30 wentylacyjna 200–2000 wewn./zewn., pionowe przeciwprądowy odzysk do 94% Salda RIS V EKO 3.0 35 krzyżowo-przeciwprądowy możliwość podłączenia czujników CO2, wilgotności Harmann Salva S/H/V 600, 1200 i 2400 33 entalpiczny, przeciwprądowy wymiennik z celulozy Alnor HRU-Ergo 30 Swegon Gold E 38 wentylacyjna 200–13 000 wewn./zewn. wentylacyjna 250–1000 wewn., podwieszane wewn./zewn. rotacyjny/sorpcyjny rotacyjny/ krzyżowy/glikolowy/wysokosprawny komunikacja przez Wi-Fi, BMS krzyżowy wentylacyjna 280–50 400 wentylacyjna 290–1200 wewnętrzne rotacyjny/sorpcyjny rotacyjny komunikacja: internet i BMS Swegon Compact 38 wentylacyjna 380 wewn., poziome, podwieszane b.d. komunikacja z BMS Salda Smarty 3X P 35 sprawność wymiennika do 95% Pro-Vent Mistral Pro 400 ec 33 wentylacyjna 400 wewnętrzne przeciwprądowy wentylacyjna 400–2500 wewn., podwieszane przeciwprądowy odzysk ciepła 94% Salda RIS P EKO 3.1 35 odzysk ciepła z agregatem chłodniczym ReCooler Fläkt Woods eQ Master, eQL 32 went-klim 400–120 000 wewn./zewn. obrotowy, krzyżowy, glikolowy wentylacyjna 700–6000 wewn./zewn., poziome przeciwprądowy odzysk do 94% Salda RIS H Eko 3.0 35 Fläkt Woods eQ Prime 32 36 went-klim 700–25 000 wewn./zewn., poziome obrotowy sorpcyjny odzysk ciepła jawnego 85%, utajonego 80% wentylacyjna 785–995 wewn., stojące, higieniczne krzyżowy, entalpiczny możliwość współpracy z systemami klimatyzacji City Multi VRF i Mr. Slim Mitsubishi Electric Lossnay LGF-100GX-E wentylacyjna 850 wewn./podwieszane krzyżowy sterowanie Wi-Fi Pro-Vent Mistral P 800 ec 33 went-klim 900–40 000 wewn./zewn., poziome, higieniczne wysokosprawny glikolowy, krzyżowy, pompa ciepła do budynków o wysokich wymaganiach higienicznych Klimor MCK-H 34 went-klim 1000–5200 wewn., podwieszane krzyżowy/pompa ciepła inwerterowa pompa ciepła Klimor MCKT 34 wentylacyjna z pompą ciepła 1000–32 000 wewn./zewn., poziome obrotowy sorpcyjny odzysk ciepła jawnego 85%, utajonego 80% Fläkt Woods eQ ReCooler HP 32 went-klim 1000–70 000 wewn./zewn. z czynnikiem pośredniczącym odzysk chłodu do 80% Fläkt Woods eQ z systemem Econet 32 went-klim 1000–100 000 wewn./zewn., poziome, basenowe pompa ciepła/wymiennik krzyżowy/ wymiennik asymetryczny krzyżowy/ wysokosprawny odzysk glikolowy/ rurka ciepła wysokosprawny odzysk glikolowy ciepła Klimor MCK-P 34 wentylacyjna 1000–100 000 wewn./zewn. obrotowy, krzyżowy, glikolowy nawilżanie adiabatyczne Trox X-Cube 31 szafa klimatyzacyjna 2000–8000 wewnętrzne pompa ciepła, wysokosprawny odzysk glikolowy integracja automatyki z BMS Klimor MCK-SKH 34 wentylacyjna do 4500 wewn., podwieszane/stojące b.d. komunikacja z BMS Systemair Topvex SF 37 went-klim do 4500 lub 6000 wewn./zewn. obrotowy, krzyżowy komunikacja LON, BACnet lub Modbus Trox X-Cube Compact 31 wentylacyjna do 7000 wewn., podwieszane/stojące obrotowy/przeciwprądowy odzysk ciepła do 91% Systemair Topvex 37 Systemair DV, DVCompact, Time, HHFlex, HHCompact, DVU i DVU-C 37 wentylacyjna do 113 000 rynekinstalacyjny.pl wewn./zewn., higieniczne obrotowy/przeciwprądowy/ glikolowy wbudowana sprężarka styczeń/luty 2016 29 POWIETRZE centrale reklama ALNOR SYSTEMY WENTYLACJI SP. Z O.O. 05-552 Wola Mrokowska, al. Krakowska 10 tel. 22 737 40 00, faks 22 737 40 04 [email protected] www.alnor.com.pl Rekuperator HRU-MinistAir-W-450 zastosowanie: domy mieszkalne o pow. do ok. 200 m2; odzysk ciepła do 95% zgodnie z normą EN 308 – TÜV SÜD; wymiennik przeciwprądowy z tworzywa sztucznego o dobrej szczelności i wysokiej odporności na starzenie; funkcja przeciwzamrożeniowa zabezpiecza wymiennik przed zamarzaniem, utrzymując w jego wnętrzu temperaturę dodatnią; funkcja kontrolująca pracę nagrzewnicy elektrycznej wstępnej i wtórnej pozwala na odpowiednie sterowanie NOWOŚĆ pracą nagrzewnicy wstępnej, gwarantuje zaciąganie powietrza z zewnątrz o odpowiedniej temperaturze, chroniąc tym samym wymiennik przed zamarznięciem. Nagrzewnica wtórna w razie potrzeby dogrzewa powietrze nawiewane do pomieszczeń; funkcja kontroli filtrów sygnalizuje konieczność ich wymiany w zależności od stopnia zanieczyszczenia; możliwość podłączenia króćców w różnej konfiguracji. Dzięki temu można dostosować indywidualnie konstrukcję rekuperatora do miejsca i sposobu montażu; zegar tygodniowy umożliwia ustawienie cyklu pracy rekuperatora według kolejnych dni tygodnia; energooszczędne wentylatory EBM pozwalają na oszczędność energii elektrycznej; nowość: dostępna aplikacja do zdalnego sterowania rekuperatorem za pomocą Wi-Fi. Rekuperator HRU-ERGO rekuperator podwieszany z odzyskiem ciepła i wilgoci z wymiennikiem przeciwprądowym; typoszereg rekuperatorów o zakresie wydajności 250–1000 m3/h; wyposażony w sterownik z tygodniowym programatorem, możliwość sterowania nagrzewnicą elektryczną; nowoczesny wymiennik przeciwprądowy z odzyskiem 84,5% zgodnie z normą EN 308 wykonany z celulozy o wysokiej przepuszczalności wilgoci, dobrej szczelności oraz dużej odporności na starzenie; brak skroplin umożliwia montaż w dowolnej pozycji; odzyskana wilgoć eliminuje suchość w gardle i problemy skórne, zwłaszcza w okresie zimowym; brak dodatkowych kosztów nawilżaczy i związanej z nimi obsługi; prosta konstrukcja umożliwia samodzielny serwis; cicha praca ogranicza koszty wytłumienia instalacji i umożliwia montaż niekoniecznie w kotłowni lub wydzielonym pomieszczeniu; funkcja odszraniania eliminuje koszty dodatkowej nagrzewnicy. Rekuperator wewnątrzścienny HRU-WALL zastosowanie: budynki istniejące, w szczególności bloki mieszkalne; wymiennik: ceramiczny o odzysku ciepła do 90%; energooszczędny wentylator EC działa rewersyjnie, co 70 s nawiewając i wyciągając powietrze z pomieszczenia; działa w 3 szybkościach w zależności od potrzeb i wielkości pomieszczenia, możliwość włączenia by-passu w momencie, gdy powietrze na zewnątrz ma podobną temperaturę do powietrza w pomieszczeniu; zestaw dwóch rekuperatorów wewnątrzściennych dostarcza do 120 m3/h świeżego powietrza, taka ilość zapewnia komfort 4 osobom przebywającym w wentylowanych pomieszczeniach; ISTPOL SP. Z O.O. 03-565 Warszawa, ul. Borzymowska 32 tel. 22 663 48 15, 22 639 86 48, 22 743 69 79 faks 22 743 69 77 [email protected], www.istpol.pl PPUH EL-TEAM SP. Z O.O. 41-106 Siemianowice Śląskie, al. Młodych 26–28 tel. 32 204 36 28, 32 229 03 71, 32 220 00 04 faks 32 220 00 05 [email protected], www.el-team.com.pl reklama bezawaryjna praca w szerokim zakresie temperatury, od –20 do 50°C; cechy szczególne: prosta instalacja i konserwacja, niskie zużycie energii oraz cicha praca. Centrale wentylacyjne KWL z odzyskiem ciepła przeznaczenie: domy jednorodzinne, budynki biurowe, mieszkalne oraz użyteczności publicznej; wydajność: od 50 do 2600 m3/h; wersje naścienne, sufitowe i stojące; sterownik easyControls ze zintegrowaną przeglądarką internetową oraz przyłączem LAN pozwala na łatwą obsługę z poziomu każdej przeglądarki internetowej za pomocą PC, laptopa, tabletu lub smartfonu; bogaty asortyment urządzeń peryferyjnych (GWC powietrzny i glikolowy, nawilżacz, system kanałów owalnych); gwarancja: 12 miesięcy. Centrale wentylacyjne z odzyskiem ciepła i wilgoci centrale wentylacyjne z wymiennikami entalpicznymi poza wymianą ciepła są w stanie odzyskać do 65% wilgoci z powietrza i zapewniają komfort w pomieszczeniu; energia zawarta w parze wodnej poprawia bilans energetyczny procesu odzyskiwania energii w porównaniu z systemami niewykorzystującymi zjawiska entalpii; systemy wentylacyjne posiadające entalpiczne wymienniki firmy Helios osiągają parametry sprawności odzysku ciepła, które wynoszą do 116% (badanie TÜV wg DIBt). Systemy te są dostępne w wielkościach KWL EC od 200 do 500 W; komfortowa wilgotność pomieszczeń – bez nawilżacza, często drogiego i energochłonnego. 30 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE reklama centrale BSH TECHNIK POLSKA SP. Z O.O. 05-500 Piaseczno, St. Iwiczna, ul. Kolejowa 13 tel. 22 737 18 58, faks 22 737 18 59 [email protected] www.bsh.pl Centrale wentylacyjne TROX X-CUBE przeznaczenie: obiekty przemysłowe, farmacja, szpitale i laboratoria, budynki biurowe, restauracje (kuchnie), szkoły i uniwersytety, muzea, centra handlowe, lotniska; wydajność: od 1000 do 100 000 m3/h; budowa: konstrukcja modułowa, dopasowanie do indywidualnych wymagań inwestorów; obudowa: panele z blachy stalowej ocynkowanej, obustronnie lakierowane proszkowo (RAL 9016), izolacja z wełny mineralnej, grubość paneli 47 mm, profile konstrukcyjne całkowicie osłonięte panelami obudowy, połączenia wykonane za pomocą śrub metrycznych; dane techniczne obudowy zostały przetestowane przez TÜV Süd wg EN 1886: ––klasa izolacji termicznej: T2, ––klasa mostków termicznych: TB2, ––klasa szczelności (–400 Pa): L1 (M), ––klasa szczelności (+700 Pa): L1 (M), ––stabilność mechaniczna (±1000 Pa): D1 (M), ––klasa szczelności filtracji: F9, ––klasa korozyjności: C4; filtracja: filtry typu Z-Line (G4, M5), kieszeniowe (M5 do F9), kompaktowe (M6 do F9), NanoWave (M6 do M9), filtry z wkładem z węgla aktywnego, absolutne (E10 do H14); odzysk ciepła: wymiennik rotacyjny, wymiennik krzyżowy, odzysk glikolowy, recyrkulacja; nagrzewnice: wodne, elektryczne, chłodnice: wodne, skraplacze, parowniki; wentylatory: napęd bezpośredni z falownikami (klasa IE2, IE3, IE4) lub wentylatory EC (IE4), zabudowa pojedyncza, podwójna lub ściana wentylatorów (EC); tłumienie dźwięku: tłumiki akustyczne; nawilżanie adiabatyczne: wysokociśnieniowe lub złożowe odparowanie powierzchniowe, elektryczna wytwornica pary, nawilżanie parą technologiczną dostępną w obiekcie, osuszanie; wykonanie wewnętrzne i zewnętrzne; wykonanie higieniczne wg DIN 1946/4: podłoga, w tym prowadnice konstrukcyjne oraz elementy narażone na bezpośredni kontakt z kondensatem wykonane są ze stali nierdzewnej (1.4301), jako opcja wykonania występuje kompletne wykonanie powłoki wewnętrznej ze stali nierdzewnej, ramki filtrów ze stali nierdzewnej, według wymagań pod każdym z wymienników przeznaczonych do mycia montowana jest wanna ociekowa ze stali nierdzewnej (1.4301) z gwarantowanym odpływem – bez zalegania kondensatu w wannie, izolacja termiczna spodu wanny za pomocą paroszczelnej izolacji z kauczuku spienionego zabezpiecza przed wykraplaniem wody, obustronny pełny dostęp do powierzchni wymiany ciepła poprzez drzwi lub panele rewizyjne, przepustnice powietrza o podwyższonej klasie szczelności, okna rewizyjne, oświetlenie LED; automatyka: swobodna konfiguracja zgodna z wyposażeniem centrali wentylacyjnej, komunikacja zewnętrzna LON, BACnet lub Modbus, możliwość sterowania komponentami TROX (np. regulatory przepływu powietrza); certyfikaty: Eurovent, TÜV, ISO 9001:2008; cechy szczególne: wszystkie centrale wentylacyjne X-CUBE są zgodne z wymaganiami dyrektywy ErP 2009/125/WE. Centrale wentylacyjne TROX X-CUBE compact przeznaczenie: budynki biurowe, szkoły, domy jednorodzinne; wydajność do 6000 m3/h z wymiennikiem rotacyjnym, do 4500 m3/h z wymiennikiem krzyżowym; budowa: konstrukcja kompaktowa; obudowa: panele z blachy stalowej ocynkowanej, obustronnie lakierowane proszkowo (RAL 9016), izolacja z wełny mineralnej, grubość paneli 47 mm, profile konstrukcyjne całkowicie osłonięte panelami obudowy, połączenia wykonane za pomocą śrub metrycznych; dane techniczne obudowy zostały przetestowane przez TÜV Süd wg EN 1886: ––klasa izolacji termicznej: T2, ––klasa mostków termicznych: TB2, ––klasa szczelności (–400 Pa): L1 (M), ––klasa szczelności (+700 Pa): L1 (M), ––stabilność mechaniczna (±1000 Pa): D1 (M), ––klasa szczelności filtracji: F9, ––klasa korozyjności: C4; filtracja: filtry kompaktowe (F7); odzysk ciepła: wymiennik rotacyjny, wymiennik krzyżowy; wentylatory: EC (IE4); nagrzewnice: wodne, elektryczne, chłodnice: wodne; wykonanie wewnętrzne i zewnętrzne; automatyka: zintegrowany system automatyki, komunikacja zewnętrzna LON, BACnet lub Modbus; certyfikaty: Eurovent, TÜV, ISO 9001:2008; cechy szczególne: centrale wentylacyjne X-CUBE są zgodne z wymaganiami dyrektywy ErP 2009/125/WE, szybki termin dostawy, urządzenie typu „plug and play”. rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2016 31 POWIETRZE centrale reklama FLÄKT BOVENT SP. Z O.O. Diamond Business Park Ursus 02-495 Warszawa, ul. Posag 7 Panien 1 bud. B tel. 22 392 43 43, faks 22 392 43 44 [email protected], www.flaktwoods.pl Centrale wentylacyjne eQ Master oraz eQL wydajność: od 400 do 120 000 m3/h, 29 wielkości w typoszeregu; przeznaczenie: budynki biurowe, mieszkalne, użyteczności publicznej, przemysłowe, laboratoryjne; funkcje wersji podstawowej: wentylator nawiewny/wywiewny, klasa filtracji od G3 do H14, filtry węglowe, Centrale wentylacyjne eQ Master wymiennik obrotowy/krzyżowy/glikolowy, nagrzewnica wodna/elektryczna, chłodnica wodna/freonowa, z automatyką lub bez; opcje dodatkowe: zaawansowany sterownik, silniki wentylatorów jednobiegowe, silniki EC oraz PM motor; system odzysku ciepła do instalacji z belkami chłodniczymi Twin Wheel, rotorowy system odzysku ciepła z agregatem chłodniczym ReCooler lub pompą ciepła ReCooler HP, wysokosprawny system glikolowego odzysku ciepła Econet; automatyka: w standardzie automatyka wraz ze sterownikiem, układ sterowania konfigurowany indywidualnie wg wytycznych projektanta, możliwość sterowania maks. 4 niezależnymi strefami, funkcja sterowania i wizualizacji poprzez stronę WEB lub GSM; budowa: konstrukcja kompaktowa, modułowa; wykonanie wewnętrzne i zewnętrzne; wymienniki ciepła wbudowane bądź kanałowe; certyfikaty: atest higieniczny, certyfikat Euroventu, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, 14001; gwarancja: 2 lata. Kompaktowe centrale wentylacyjno-klimatyzacyjne eQ Prime wydajność: od 700 do 25 000 m3/h, 8 wielkości w typoszeregu; przeznaczenie: budynki biurowe, handlowe, mieszkalne, magazynowe; wyposażenie wersji podstawowej: wentylatory PM motor, filtry F7, wymiennik obrotowy sorpcyjny do odzysku Centrale wentylacyjne eQ Prime ciepła jawnego i utajonego, kompletna automatyka regulacyjno-pomiarowa z zabudowaną szafą sterowniczą umieszczoną poza strumieniem powietrza; opcje dodatkowe: filtr wstępny G4 oraz filtr M5, nagrzewnica (wodna, elektryczna), chłodnica (wodna, z bezpośrednim odparowaniem), wymiennik „combi coil” jako nagrzewnica i chłodnica w jednym, zabudowane układy regulacyjno-pomiarowe do wymienników ciepła, tłumiki akustyczne; odzysk energii: wymiennik obrotowy – sorpcyjny z odzyskiem ciepła jawnego na poziomie 85% i utajonego 80%; automatyka: w standardzie automatyka wraz ze sterownikiem, układ sterowania konfigurowany indywidualnie wg wytycznych projektanta, możliwość sterowania maks. 4 niezależnymi strefami, możliwość sterowania i wizualizacji poprzez stronę WEB lub GSM; budowa: konstrukcja kompaktowa, wykonanie zewnętrzne oraz wewnętrzne, poziome; cechy szczególne: wysokosprawne wymienniki sorpcyjne pokryte warstwą silikażelu, silniki synchroniczne z magnesem trwałym do wentylatorów z napędem bezpośrednim PMSM w klasie Super Premium, centrala w systemie „plug and play”, certyfikat Euroventu, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, 14001; gwarancja: 2 lata. Kompaktowe pompy ciepła eQ ReCooler HP wydajność: od 1000 do 32 000 m3/h, 5 wielkości w typoszeregu; przeznaczenie: budynki biurowe, handlowe, mieszkalne, magazynowe, użyteczności publicznej; wyposażenie wersji podstawowej: silniki z falownikiem, filtry F7, rewersyjna pompa ciepła z wymiennikiem eQ ReCooler HP obrotowym sorpcyjnym do odzysku ciepła jawnego i utajonego, oprzyrządowanie pompy ciepła wraz z szafą zasilająco-sterującą zabudowane i umieszczone poza strumieniem powietrza, gotowa do uruchomienia; opcje dodatkowe: klasa filtracji od G3 do F9, nagrzewnica wstępna elektryczna, tłumiki akustyczne, sekcja recyrkulacji, nagrzewnica i chłodnica dodatkowa; odzysk energii: rewersyjna pompa ciepła wraz z wymiennikiem obrotowym sorpcyjnym Semco z odzyskiem ciepła jawnego na poziomie 85% i utajonego 80%; automatyka: pompa ciepła w pełni oprzyrządowana i okablowana wraz z automatyką ze sterownikiem, układ sterowania konfigurowany indywidualnie wg wytycznych projektanta, możliwość sterowania maks. 4 niezależnymi strefami, możliwość sterowania i wizualizacji poprzez stronę WEB lub GSM; budowa: konstrukcja kompaktowa, wykonanie zewnętrzne oraz wewnętrzne, poziome; cechy szczególne: pompa wyposażona w sprężarkę typu scroll, separator cieczy i osuszacz, czterodrożny zawór rewersyjny, elektroniczne zawory rozprężne, wysoko sprawne wymienniki sorpcyjne pokryte warstwą silikażelu, certyfikat Euroventu, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, 14001; gwarancja: 2 lata. Modułowe centrale wentylacyjno-klimatyzacyjne eQ z systemem Econet (z czynnikiem pośrednim) wydajność: od 1000 do 70 000 m3/h, 28 wielkości w typoszeregu; przeznaczenie: przemysł, laboratoria, szpitale, budynki użyteczności publicznej i handlowe; wyposażenie wersji podstawowej: silniki z falownikiem, filtry F7, prefabrykowany agregat pompowy w pełni oprzyrządowany i opomiarowany wraz z wymiennikami ciepła umieszczonymi poza centralą wentylacyjną; opcje dodatkowe: wymiennik wstępny „dry-box”, pompa awaryjna, klasa filtracji od G3 aż do H14, nawilżacze adiabatyczne wyparne, tłumiki akustyczne, sekcja recyrkulacji; odzysk energii: odzysk ciepła z czynnikiem pośredniczącym w układzie ze zmienną prędkością przepływu czynnika; automatyka, sterowanie: agregat pompowy okablowany i opomiarowany wraz z szafą sterującą, układ System odzysku Econet® z czynnikiem pośrednim 32 styczeń/luty 2016 sterowania konfigurowany indywidualnie wg wytycznych projektanta, możliwość sterowania maks. 4 niezależnymi strefami, możliwość sterowania i wizualizacji poprzez stronę WEB lub GSM; budowa: konstrukcja modułowa, wykonanie zewnętrzne oraz wewnętrzne, poziome; wykonanie standardowe lub ze stali AISI 304 oraz AISI 316L; cechy szczególne: system Econet pełni funkcje odzysku ciepła/chłodu oraz nagrzewnicy i chłodnicy, brak mieszania się strumieni powietrza, płynna regulacja prędkości obiegu czynnika pośredniczącego, odzysk aż do 80%, wykorzystanie źródeł niskotemperaturowych oraz ciepła odpadowego, tj. 35°C dla grzania i 15°C dla chłodzenia, idealny do systemów VAV; certyfikat Euroventu, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, 14001; gwarancja: 2 lata. rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE reklama centrale HARMANN POLSKA SP. Z O.O. 30-740 Kraków, ul. Półłanki 29 g tel. 12 650 20 30, faks 12 264 71 13 [email protected] www.harmann.pl Centrale z odzyskiem ciepła SALVA S/H/V 600, 1200 i 2400 przeznaczenie: do budynków mieszkalnych, użyteczności publicznej, sklepów, hal przemysłowych i sportowych; wydajność: 200–13 000 m3/h przy 150 Pa; typ wymiennika: krzyżowo-przeciwprądowy, aluminiowy o sprawności do 85%; funkcje: plug&play, wbudowana inteligentna automatyka, ModBus, sterowanie w zależności od zapotrzebowania, funkcja constant flow, sterowanie mocą nagrzewnicy elektrycznej/wodnej i chłodnicy wodnej lub freonowej, automatyczny by-pass, sygnalizacja zabrudzenia filtrów, funkcja odmrażania wymiennika; budowa: bezszkieletowa, wykonane z blachy stalowej ocynkowanej o grubości 1 mm, izolowane wełną mineralną, w zależności od modelu od 30 do 50 mm. Obudowa gwarantuje dobrą izolację akustyczną i termiczną oraz ograniczenie mostków cieplnych. W komplecie filtry EU7 na wlocie oraz EU5 na wylocie; wersja S – płaska do montażu podsufitowego, H – z poziomym wylotem przewodów – montaż zewnętrzny po zastosowaniu osłony, V – z pionowym wylotem przewodów; sterowanie: moduł sterujący wbudowany w urządzenie, w komplecie panel sterujący z wyświetlaczem LCD, sterowanie ręczne, automatyczne z wykorzystaniem wentylacji w zależności od zapotrzebowania, automatyczne z możliwością zmiany nastaw, sterowanie w oparciu o kalendarz. Funkcja korekty strumienia powietrza w zależności od temperatury zewnętrznej. Płynne sterowanie mocą nagrzewnic oraz chłodnic dzięki wbudowanym czujnikom temperatury oraz ciśnienia. Możliwość podłączenia czujników: CO2, wilgotności itp.; cechy szczególne: zwarta kompaktowa budowa, silniki EC z constant flow, wbudowana automatyka z panelem sterującym, wykonanie z nagrzewnicą elektryczną lub wodną, możliwość rozbudowy o chłodnicę wodną i freonową. Centrale rekuperacyjne REQURA 20, 30 i 40 przeznaczenie: do wentylacji z odzyskiem ciepła w budynkach mieszkalnych i komercyjnych; wydajność: 180–380 m3/h przy 150 Pa, pobór mocy: maksymalnie 98–182 W; typ wymiennika: przeciwprądowy z polistyrenu marki RECAIR o sprawności do 95%; funkcje: plug&play, inteligentna funkcja przeciwzamrożeniowa, automatyczny by-pass, możliwość podłączenia nagrzewnicy wstępnej, możliwość zmiany wydajności na poszczególnych biegach; budowa: kompaktowa, waga: 16–24 kg, średnica króćców: 125 i 150 mm, klasa izolacji IP30, obudowa reklama zewnętrzna wykonana z blachy stalowej lakierowanej proszkowo na kolor biały, wnętrze urządzenia wykonane z EPP gwarantującego wysoką izolację termiczną oraz akustyczną, wysoką szczelność oraz małą masę; montaż: ścienny, elementy montażowe dostarczane z urządzeniem; automatyka, sterowanie: główny moduł sterujący z panelem kontrolnym i potencjometrami nastawy wbudowany w urządzenie. Możliwość zastosowania zdalnego sterowania z przełącznikiem biegów, podłączenia do urządzenia czujników CO2 oraz wilgotności; cechy szczególne: energooszczędne wentylatory EC marki EBM (Torin w modelu 20), w modelach 30 i 40 wentylatory z automatyką stałego przepływu utrzymują niezmienną wydajność centrali niezależnie od oporów instalacji, tanie filtry z ramką kieszeniową wielokrotnego użytku; gwarancja: 3 lata. PRO-VENT SYSTEMY WENTYLACYJNE KRZYSZTOF ĆWIK 47-300 Krapkowice, Dąbrówka Górna, ul. Posiłkowa 4a tel. 77 44 044 96, faks 77 44 044 92 [email protected] www.pro-vent.pl Centrala nawiewno-wywiewna Mistral Pro 400 ec przeznaczenie: obiekty użyteczności publicznej, domy jednorodzinne, w szczególności domy pasywne oraz energooszczędne o pow. do 250 m2; wydajność: nawiew 400 m³/h i 470 Pa, wywiew 400 m3/h i 430 Pa; współczynnik SFP: 0,23 (przy 280 m3/h i 100 Pa); w standardzie: wentylatory EC, filtry M5, wymiennik przeciwprądowy, automatyczny by-pass wywiewu; wyposażenie opcjonalne: nagrzewnica elektryczna wstępna (umieszczona w obudowie centrali), wtórna nagrzewnica elektryczna oraz wodna umieszczane są na kanale za centralą, przepustnica GWC, możliwe rozmrażanie recyrkulacyjne, możliwość zastosowania filtrów F7; odzysk energii: wymiennik przeciwprądowy o sprawności do 95%; automatyka, sterowanie: sterowniki z programem pracy tygodniowej i ściennym manipulatorem manualnym lub dotykowym, także sterowanie Wi-Fi przez każdą przeglądarkę internetową; obudowa: w kolorze białym, wykonana z tworzywa PVC, ocieplona i wygłuszona akustycznie; cechy szczególne: centrala o wysokim odzysku ciepła, cicha praca, wentylatory EC o wysokiej sprawności i niskim zużyciu energii elektrycznej, umożliwiają niezależną płynną regulację wydajności nawiewu i wywiewu centrali; centrala posiada atest higieniczny, certyfikat NFOŚiGW, produkcja zgodnie z ISO 9001; gwarancja: 2 lata. NOWOŚĆ Centrala nawiewno-wywiewna podwieszana Mistral P 800 ec przeznaczenie: obiekty użyteczności publicznej i domy jednorodzinne; wydajność: nawiew 850 m3/h i 215 Pa, wywiew 850 m3/h i 225 Pa; w standardzie: wentylatory EC, filtry G4, wymiennik krzyżowy, możliwość podłączenia króćców w różnej konfiguracji oraz indywidualnego dostosowania konstrukcji rekuperatora do miejsca i sposobu montażu; wyposażenie opcjonalne: nagrzewnica elektryczna wstępna (na kanale przed centralą), wtórna nagrzewnica elektryczna oraz wodna za centralą, możliwe rozmrażanie recyrkulacyjne, opcja zastosowania filtrów F7, funkcja kontroli filtrów, możliwa współpraca z przepustnicami zewnętrznymi, czujnikami CO2 i innymi; odzysk energii: wymiennik krzyżowy o sprawności do 74%; automatyka: sterowniki z programem pracy tygodniowej i ściennym manipulatorem manualnym lub dotykowym, także sterowanie Wi-Fi przez przeglądarkę internetową; obudowa: w kolorze białym, wykonana z tworzywa PVC, ocieplona i wygłuszona akustycznie; cechy szczególne: do montażu w przestrzeni sufitu podwieszanego, lekka konstrukcja, wyciszone wentylatory RadiCal, cicha praca, dobra sprawność temperaturowa; centrala posiada atest higieniczny, produkcja zgodnie z ISO 9001; gwarancja: 2 lata. rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2016 33 POWIETRZE centrale reklama KLIMOR S.A. 81-035 Gdynia, ul. B. Krzywoustego 5 tel. 58 783 99 99, faks 58 783 98 88 [email protected] www.klimor.pl Centrale klimatyzacyjne i wentylacyjne podwieszane MCKT wydajność: od 1000 do 5200 m3/h, 3 wielkości w typoszeregu; przeznaczenie: instalacje powietrzne pomieszczeń biurowych, magazynowych, garaży i innych; funkcje wersji podstawowej: filtry EU4 (nawiew, wywiew), nagrzewnica wodna, zespół wentylatorowy z napędem bezpośrednim (silnik AC) z falownikiem lub silnikiem EC, wysokosprawny, asymetryczny wymiennik krzyżowy; opcje dodatkowe: wyższe klasy filtrów, odzysk ciepła na inwerterowej pompie ciepła, nagrzewnica elektryczna, chłodnica wodna i freonowa, tłumiki szumu, system automatyki; odzysk energii: wysokosprawny asymetryczny wymiennik krzyżowy, inwerterowy układ pompy ciepła; automatyka, sterowanie: automatyka konfigurowana w zależności od składu funkcjonalnego; budowa: konstrukcja modułowa, obudowa bezszkieletowa z blachy stalowej ocynkowanej z wełną mineralną, wykonanie wewnętrzne podwieszane; gwarancja: 2 lata. Centrale klimatyzacyjne i wentylacyjne w wykonaniu basenowym MCK-P wydajność: od 1000 do 100 000 m3/h, 11 wielkości w typoszeregu; przeznaczenie: instalacje powietrzne krytych hal basenów kąpielowych oraz przemysłowych pomieszczeń technologicznych; funkcje wersji podstawowej: filtry EU4 (nawiew, wywiew), komora mieszania, wymiennik krzyżowy epoksydowany, zespół wentylatorowy z napędem bezpośrednim (silnik AC) z falownikiem lub silnikiem EC, nagrzewnica wodna; opcje dodatkowe: wyższe klasy filtrów, odzysk ciepła na pompie ciepła, dostawa automatyki sterującej z uruchomieniem; odzysk energii: pompa ciepła, wysokosprawny odzysk glikolowy ciepła, wymiennik krzyżowy, wysokosprawny asymetryczny wymiennik krzyżowy, rurka ciepła; sterowanie: automatyka konfigurowana w zależności od składu funkcjonalnego; budowa: konstrukcja modułowa, wykonanie: zewnętrzne, wewnętrzne i poziome, wykonanie antykorozyjne; gwarancja: 2 lata. Szafy klimatyzacyjne MCK-SKH wydajność: od 2000 do 8000 m3/h, 4 wielkości w typoszeregu; przeznaczenie: szpitale, kliniki, farmacja, laboratoria oraz pomieszczenia o wysokich wymaganiach higienicznych; wyposażenie wersji podstawowej: filtry EU5 (nawiew, wywiew), filtr wtórny klasy EU9, wysokosprawny glikolowy odzysk ciepła, wewnętrzny układ chłodniczy z parownikiem i skraplaczem, zespół wentylatorowy z napędem bezpośrednim (silnik AC) z falownikiem, utrzymanie stałego wydatku na nawiewie i wyciągu, nawilżanie z elektryczną wytwornicą pary, automatyka wbudowana w gabarycie szafy, nagrzewnica wodna; opcje dodatkowe: wyższe klasy filtrów, odzysk na pompie ciepła, nagrzewnica elektryczna, sterowanie elementami regulacyjnymi na sieci powietrznej, integracja automatyki z systemami BMS; odzysk energii: pompa ciepła, wysokosprawny glikolowy odzysk ciepła; sterowanie: system automatyki zintegrowany i zabudowany wewnątrz, sterowanie pracą szafy i urządzeń peryferyjnych na instalacji powietrznej; budowa: konstrukcja modułowa szkieletowa, wykonanie wewnętrzne, technologia materiałowa zgodna z DIN 1946-4; gwarancja: 2 lata. Centrale klimatyzacyjne i wentylacyjne w wykonaniu higienicznym MCK-H wydajność: od 900 do 40 000 m3/h, 11 wielkości w typoszeregu; przeznaczenie: szpitale, kliniki, farmacja, budynki o wysokich wymaganiach higienicznych; funkcje wersji podstawowej: filtry EU4 (nawiew, wywiew), filtr wtórny klasy EU7, wysokosprawny odzysk glikolowy, chłodnica wodna i freonowa, nagrzewnica wodna, zespół wentylatorowy z napędem bezpośrednim (silnik AC) z falownikiem lub z silnikiem EC; opcje dodatkowe: wyższe klasy filtrów, wewnętrzny układ chłodniczy, pompa ciepła, nagrzewnica elektryczna, wymiennik krzyżowy, nawilżacz (z wytwornicą pary lub na parę obcą), tłumiki szumu, system automatyki; odzysk energii: wysokosprawny odzysk glikolowy ciepła, wymiennik krzyżowy, pompa ciepła; sterowanie: automatyka konfigurowana w zależności od składu funkcjonalnego; wykonanie: zewnętrzne, wewnętrzne i poziome, technologia materiałowa zgodna z DIN 1946-4; budowa: konstrukcja modułowa; gwarancja: 2 lata. 34 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE reklama centrale LINDAB SP. Z O.O. 05-850 Ożarów Mazowiecki, Wieruchów, ul. Sochaczewska 144 tel. 22 250 50 50, faks 22 250 50 60 [email protected] www.salda.centrumklima.pl Centrale wentylacyjne z odzyskiem ciepła SMARTY 3X P przeznaczenie: budynki pasywne, użyteczności publicznej, pomieszczenia mieszkalne i inne; wydajność: 380 m3/h; funkcje wersji podstawowej: silniki EC, filtry G4/G4, komunikacja BMS (ModBus), kontrola wilgotności Centrale Salda spełniają wymagania dyrektywy Ecodesign w pomieszczeniu, przetwornik ciśnienia, możliwość zróżnicowania nawiewu do wyciągu; opcje dodatkowe: moduł do komunikacji sieciowej przez przeglądarkę internetową, czujniki CO2 (pomieszczeniowy, kanałowy), czujniki stałego ciśnienia, chłodnica freonowa kanałowa (uruchomienie agregatu skraplającego z automatyki centrali), nagrzewnica elektryczna; budowa: konstrukcja bezszkieletowa, zaawansowana izolacja EPP (λ 0,02 W/mK), wykonanie wewnętrzne poziome, mała wysokość – odpowiednia do instalacji pod sufitami; cechy szczególne: możliwość montażu we wszystkich układach, nowoczesne wentylatory ebmpapst, radical, certyfikat PHI (Passive House Institute), obudowa malowana proszkowo, 3 sterowniki do wyboru; spełniają wymagania dyrektywy Ecodesign; gwarancja: 2 lata. Centrale wentylacyjne z odzyskiem ciepła RIS V EKO 3.0 przeznaczenie: budynki biurowe, przemysłowe, handlowe, mieszkalne, użyteczności publicznej; wydajność: od 200 do 2000 m3/h, 6 wielkości w typoszeregu; wyposażenie wersji podstawowej: wentylatory EC, filtry klasy M5/F7, kompletna automatyka, zintegrowana nagrzewnica elektryczna/wodna, regulacja temperatury powietrza nawiewanego, ochrona przed zamarzaniem wymiennika; opcje dodatkowe: sterownik naścienny FLEX, STOUCH, przetwornik CO2, zestaw zasilająco-sterujący do nagrzewnicy wodnej; odzysk energii: wymiennik przeciwprądowy – do 94% odzysku ciepła; automatyka, sterowanie: w standardzie zaawansowana automatyka, BMS; budowa: konstrukcja modułowa, wykonanie pionowe, obudowa malowana proszkowo RAL 9016; cechy szczególne: wykonanie zewnętrzne/wewnętrzne, możliwość użytkowania w pomieszczeniach nieogrzewanych, np. na poddaszach, izolacja 50 mm, niski poziom hałasu, energooszczędne i ciche wentylatory EC, atest higieniczny, certyfikat CE; spełniają wymagania dyrektywy Ecodesign; gwarancja: 2 lata. Centrale wentylacyjne z odzyskiem ciepła RIS H EKO 3.0 przeznaczenie: budynki biurowe, przemysłowe, handlowe, mieszkalne, użyteczności publicznej; wydajność: od 700 do 6000 m3/h, 8 wielkości w typoszeregu; wyposażenie wersji podstawowej: wentylatory EC, filtry klasy M5/F7, kompletna automatyka, zintegrowana nagrzewnica elektryczna/wodna, regulacja temperatury powietrza nawiewanego, ochrona przed zamarzaniem wymiennika; opcje dodatkowe: sterownik naścienny FLEX, STOUCH, przetwornik CO2, zestaw zasilająco-sterujący do nagrzewnicy wodnej; odzysk energii: wymiennik przeciwprądowy – do 94% odzysku ciepła; automatyka, sterowanie: w standardzie zaawansowana automatyka, BMS; budowa: konstrukcja modułowa, wykonanie poziome, obudowa malowana proszkowo RAL 9016; cechy szczególne: wykonanie zewnętrzne/wewnętrzne, możliwość użytkowania w pomieszczeniach nieogrzewanych, np. na poddaszach, izolacja 50 mm, niski poziom hałasu, energooszczędne i ciche wentylatory EC, atest higieniczny, certyfikat CE; spełniają wymagania dyrektywy Ecodesign; gwarancja: 2 lata. Centrale wentylacyjne z odzyskiem ciepła RIS P EKO 3.0 przeznaczenie: budynki biurowe, przemysłowe, handlowe, mieszkalne, użyteczności publicznej; wydajność: od 400 do 2500 m3/h, 5 wielkości w typoszeregu; wyposażenie wersji podstawowej: wentylatory EC, filtry klasy M5/F7, kompletna automatyka, zintegrowana nagrzewnica elektryczna/wodna, regulacja temperatury powietrza nawiewanego, ochrona przed zamarzaniem wymiennika; opcje dodatkowe: sterownik naścienny FLEX, STOUCH, przetwornik CO2, zestaw zasilająco-sterujący do nagrzewnicy wodnej; odzysk energii: wymiennik przeciwprądowy – do 94% odzysku ciepła; automatyka, sterowanie: w standardzie zaawansowana automatyka, BMS; budowa: konstrukcja modułowa, wykonanie w wersji podwieszanej, obudowa malowana proszkowo RAL 9016; cechy szczególne: wykonanie wewnętrzne, możliwość podwieszania, izolacja 50 mm, niski poziom hałasu, energooszczędne i ciche wentylatory EC, atest higieniczny, certyfikat CE; spełniają wymagania dyrektywy Ecodesign; gwarancja: 2 lata. rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2016 35 POWIETRZE centrale reklama MITSUBISHI ELECTRIC ODDZIAŁ W POLSCE SP. Z O.O. 02-232 Warszawa, ul. Łopuszańska 38 C tel. 22 468 27 50 [email protected] www.mitsubishi-les.com Rekuperatory Lossnay – jednostka stojąca w wykonaniu higienicznym LGF-100GX-E wydajność: od 785 do 995 m3/h; przeznaczenie: instalacje powietrzne pomieszczeń szpitalnych i laboratoriów; rodzaj wymiennika: krzyżowy, entalpiczny; sprawność odzysku energii: do 81%; zakres temperatury pracy: od –15 do 40°C; spręż dyspozycyjny: 119–200 Pa; filtracja: filtry F7; emisja hałasu: 44–49 dB(A); pobór mocy: 600–650 W; moc nagrzewnicy: 12,2 kW; cechy szczególne: możliwość współpracy z systemami klimatyzacji City Multi VRF i Mr. Slim, oszczędność energii do 70%, niewielkie koszty montażu, łatwy serwis, kontrola odzysku ciepła, wysoki stopień filtracji, na wyposażeniu filtry F7, nawilżanie lub osuszanie świeżego powietrza do wskazanego przez użytkownika poziomu. Urządzenie, w zależności od potrzeb, schładza bądź ogrzewa powietrze. Płytka wyposażona jest standardowo w przyłącze montowanego we własnym zakresie czujnika CO2, który służy do dostosowywania ilości świeżego powietrza do warunków panujących w pomieszczeniu. Nowa elektronika sterowania umożliwia bezpośrednie podłączenie do klimatyzatorów serii Mr. Slim ze sterownikiem A oraz systemów City Multi; gwarancja: 3 lata. Rekuperatory Lossnay LGH-15-100RVX, LGH-150-200RVX jednostki kanałowe do zabudowy, przeznaczone do wentylacji domów, mieszkań i powierzchni biurowych o pow. do 700 m2; zakres wydajności: od 38 do 2000 m3/h – 9 wielkości w typoszeregu; rodzaj wymiennika: krzyżowy, entalpiczny; sprawność: do 89,5%; zakres temperatury: 15–40°C; spręż statyczny: od 6 do 175 (Pa); filtracja: filtry F7 EU, G3 EU; poziom hałasu: od 17,0 do 40,0 dB(A); pobór mocy: od 7 do 850 W; cechy szczególne: możliwość zewnętrznego sterowania funkcją swobodnego chłodzenia. Funkcja przydatna do dostarczania do pomieszczeń chłodniejszego powietrza zewnętrznego w porze nocnej. Zmniejsza to dodatkowo zapotrzebowanie klimatyzacji na energię. Urządzenie, w zależności od potrzeb, schładza bądź ogrzewa powietrze. Minimalne wymagania serwisowe. Nowa elektronika sterowania umożliwia bezpośrednie podłączenie do klimatyzatorów serii Mr. Slim ze sterownikiem A oraz systemów City Multi VRF. Urządzenie wyposażone jest standardowo w przyłącze montowanego we własnym zakresie czujnika CO2. Czujnik CO2 służy do dostosowywania ilości świeżego powietrza do warunków panujących w pomieszczeniu. Nowe energooszczędne silniki wentylatorów z regulacją inwerterową. Centrala nawilża lub osusza świeże powietrze do wskazanego przez użytkownika poziomu. Standardowo z wejściem 0–10 V do zewnętrznego ustawiania ilości powietrza; gwarancja: 3 lata. Jednostka kanałowa LGH-50RSDC-E przeznaczenie: domy jednorodzinne, małe obiekty użyteczności publicznej lub biura; wydajność: 90–395 m3/h; wymiennik: krzyżowy, entalpiczny; sprawność wymiennika: maks. 84%; spręż statyczny: 7–100 Pa; masa: 48 kg; wymiary: 1119×979×322 mm (szer.×gł.×wys.); cechy szczególne: nawilża lub osusza świeże powietrze do wskazanego przez użytkownika poziomu. Urządzenie, w zależności od potrzeb, schładza bądź ogrzewa powietrze. Minimalne wymagania serwisowe. Energooszczędny bezszczotkowy stałoprądowy silnik wentylatora. Sterowanie czujnikiem ruchu; gwarancja: 3 lata. Jednostka ścienna model VL-100U5-E przeznaczenie: domy jednorodzinne, małe obiekty użyteczności publicznej lub biura; wymiennik: krzyżowy, entalpiczny; wydajność: 60–105 m3/h; sprawność wymiennika: maks. 80%; masa: 7,5 kg; wymiary: 620×200×265 mm (szer.×gł.×wys.); filtry: F7 jako akcesorium; pobór mocy: 15–30 W; cechy szczególne: montaż jednostki ściennej jest wyjątkowo łatwy – wymaga jedynie wywiercenia dwóch otworów o średnicy 90 mm. Urządzenie pracuje bardzo cicho. Wentylację można nastawić na dwa biegi (wysoki/niski). Łatwe włączanie i wyłączanie. Komplet zawiera przewody wymagane do instalacji oraz osłony przeciwdeszczowe. Nowy design z zamkniętym panelem czołowym i białą obudową; gwarancja: 3 lata. 36 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE reklama centrale SYSTEMAIR S.A. 05-552 Wólka Kosowska, al. Krakowska 169 tel. 22 703 50 00, faks 22 703 50 99 [email protected] www.systemair.pl Centrale wentylacyjne DV, DVCompact,TIME, HHFlex, HHCompact, DVU i DVU-C z wbudowanym agregatem chłodniczym z pompą ciepła (grzanie/chłodzenie) maksymalna wydajność dla central Systemair DV, DVCompact, TIME, HHCompact, HHFlex do ok. 113 000 m3/h; przeznaczenie: obiekty biurowe, hotele, sale konferencyjne, domy, mieszkania, hale sportowe, obiekty Centrale Systemair spełniają wytyczne Ecodesign/Ekoprojekt 2016 i 2018, Eurovent, WT przemysłowe, wykonanie higieniczne itp.; funkcje i wyposażenie wersji podstawowej: energooszczędne wentylatory EC, PM lub silniki AC z falownikami, filtry panelowe lub kieszeniowe do klasy F9, wysoka sprawność wymienników: obrotowego, krzyżowego, przeciwprądowego lub glikolowego, nagrzewnice wodne, glikolowe lub elektryczne, chłodnice wodne, glikolowe lub freonowe, wbudowany freonowy agregat chłodniczy zapewnia oszczędność miejsca i energii (całkowity współczynnik EER do ok. 6,5; regulacja mocy chłodniczej w zakresie od 10 do 100%); opcje dodatkowe: wykonanie wewnętrzne lub zewnętrzne, wersja higieniczna jako opcja, podłączenie kilku paneli sterowania, konfiguracja indywidualnego wykonania, a także specjalnej automatyki itd.; odzysk energii: wymiennik obrotowy o sprawności do ok. 90%, wymiennik przeciwprądowy o sprawności do ok. 93%, wymiennik przeciwprądowy o sprawności do ok. 94% , wymiennik glikolowy o sprawności do ok. 70%; sterowanie: wbudowana automatyka (możliwość zamówienia centrali bez automatyki), współpraca z systemami BMS, np. LON, Modbus, BACnet, Exoline via TCP/IP, Web server, Cloud; budowa: profile stalowe, narożniki aluminiowe, panele obudowy z blachy stalowej z powłoką antykorozyjną (Alucynk AZ185), izolacja z niepalnej wełny mineralnej grubości 50 mm; cechy szczególne: system chłodzenia DVU i DVU-C wyposażony w sprężarkę chłodniczą Danfoss wraz z falownikiem, by-pass w układzie chłodniczym i automatykę, centrala jest fabrycznie okablowana – oszczędność energii oraz miejsca na montaż, a także łatwe prace instalatorskie; opcjonalne nagrzewnice i chłodnice wodne, czerpnio-wyrzutnie, przepustnice, tłumiki kanałowe, ciche wentylatory z energooszczędnymi silnikami EC, PM lub AC z falownikami, Ekoprojekt 2016 i 2018, atesty higieniczne, deklaracje CE, certyfikat Eurovent, certyfikat na wykonanie higieniczne wg VDI 6022, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, ISO 14001; gwarancja standardowa: 2 lata, 4 lata na obudowę, możliwość wydłużenia gwarancji. Centrale wentylacyjne z odzyskiem ciepła Topvex wydajność: do 7000 m3/h; przeznaczenie: obiekty biurowe, hotele, sale konferencyjne, domy, mieszkania, rezydencje itp.; funkcje i wyposażenie wersji podstawowej: energooszczędne wentylatory EC, filtry kieszeniowe F7, wymienniki obrotowe (Topvex SR i FR), wymienniki przeciwprądowe (Topvex SC, FC, TX/C, SX/C), nagrzewnice wodne, glikolowe lub elektryczne, wersje bez nagrzewnicy, opcjonalne chłodnice wodne, glikolowe lub freonowe, wbudowana fabryczna automatyka; opcje dodatkowe: wykonanie wewnętrzne podwieszane lub stojące, opcjonalny moduł chłodniczy Softcooler do central Topvex TR09-15 i SR09-11, podłączenie kilku paneli sterowania; odzysk energii: centrale z wymiennikiem obrotowym o sprawności odzysku ciepła do ok. 91%; sterowanie: wbudowana fabryczna automatyka, możliwość współpracy z systemami BMS, np. LON, Modbus, BACnet, Exoline via TCP/IP, Web server, Cloud; budowa: konstrukcja kompaktowa, panele obudowy z blachy stalowej z powłoką antykorozyjną (Alucynk AZ185), izolacja z niepalnej wełny mineralnej grubości 50 mm; cechy szczególne: dwa wysokosprawne wymienniki obrotowe pracujące równolegle w centralach Topvex FR (w celu obniżenia wysokości centrali), opcjonalne nagrzewnice i chłodnice wodne, czerpnio-wyrzutnie, przepustnice, tłumiki kanałowe, ciche wentylatory z energooszczędnymi silnikami EC, Ekoprojekt 2016 i 2018, atest higieniczny, deklaracja CE, certyfikat Eurovent, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, ISO 14001; gwarancja standardowa: 2 lata, 4 lata na obudowę, możliwość wydłużenia gwarancji. Centrale wentylacyjne nawiewne Topvex SF wydajność: do 4500 m3/h – 7 wielkości; przeznaczenie: obiekty przemysłowe, hale sportowe, magazyny itp.; funkcje i wyposażenie wersji podstawowej: wentylatory z silnikami EC, filtry kieszeniowe F5 (F3 lub F7 w opcji), nagrzewnice wodne, glikolowe lub elektryczne, opcjonalne chłodnice wodne, glikolowe lub freonowe, wbudowana automatyka; automatyka, sterowanie: wbudowana automatyka, możliwość współpracy z systemami BMS, np. LON, Modbus, BACnet, Exoline via TCP/IP, Web server, Cloud; budowa: konstrukcja kompaktowa, panele obudowy z blachy stalowej z powłoką antykorozyjną (Alucynk AZ185), izolacja z niepalnej wełny mineralnej grubości 50 mm; cechy szczególne: niewielka wysokość, małe gabaryty, opcjonalne nagrzewnice i chłodnice wodne, czerpnie, przepustnice, tłumiki kanałowe, atest higieniczny, deklaracja CE, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, ISO 14001, wykonanie wewnętrzne podwieszane lub stojące, możliwość podłączenia kilku paneli sterowania jako opcja dodatkowa; gwarancja standardowa: 2 lata, możliwość wydłużenia gwarancji. Centrale wentylacyjne SAVE wydajność: od 100 do 1000 m3/h; przeznaczenie: mieszkania, apartamenty, domy, rezydencje, małe biura itp.; funkcje i wyposażenie wersji podstawowej: energooszczędne wentylatory EC, filtry F7 i G4, wysokosprawny wymiennik obrotowy (SAVE VTR, VSR) lub przeciwprądowy (SAVE VTC), wbudowany okap kuchenny z oświetleniem (SAVE VTR 150/K), dogrzewające nagrzewnice elektryczne (możliwość wyłączenia nagrzewnic), niektóre typy central bez nagrzewnicy (SAVE VTC), układ automatyki w cenie urządzenia, współpraca z BMS; odzysk energii: wymiennik obrotowy o sprawności odzysku ciepła do ok. 90%, wymiennik przeciwprądowy do ok. 95%, centrale spełniają wymagania NFOŚiGW dla standardów NF40 i NF15; automatyka, sterowanie: w standardzie automatyka wraz ze sterownikiem, możliwość współpracy z systemem BMS budynku – protokół Modbus; budowa: konstrukcja kompaktowa, obudowa z blachy stalowej nierdzewnej lub malowana w kolorze białym, zintegrowany okap kuchenny (SAVE VTR 150/K); cechy szczególne: opcjonalne nagrzewnice i chłodnice wodne, czerpnio-wyrzutnie, przepustnice, tłumiki kanałowe, ciche wentylatory z energooszczędnymi silnikami EC, Ekoprojekt 2016 i 2018, atest higieniczny, deklaracje CE, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, ISO 14001, podłączenie kilku paneli sterowania również bezprzewodowych; gwarancja standardowa: 2 lata, możliwość wydłużenia gwarancji. rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2016 37 POWIETRZE centrale reklama SWEGON SP. Z O.O. 62-080 Tarnowo Podgórne k. Poznania, ul. Owocowa 23 tel. 61 816 87 00, faks 61 814 63 54 [email protected] www.swegon.pl Centrale wentylacyjne GOLD E wydajność: od 280 do 50 400 m3/h, 18 wielkości w typoszeregu; przeznaczenie: klimatyzacja biur, hoteli, budynków użyteczności publicznej, takich jak szkoły, szpitale etc., klimatyzacja budynków energooszczędnych i pasywnych; skład modułu podstawowego: wentylatory nawiewne i wyciągowe z silnikami typu EC klasy IE4, filtry klasy F7, wymiennik ciepła oraz wbudowany fabrycznie układ sterowania; dodatkowe moduły funkcyjne: przepustnica, nagrzewnica, chłodnica i tłumik mogą być łączone z modułem podstawowym jako kolejne sekcje w obudowie lub montowane jako elementy kanałowe, co zwiększa elastyczność montażu urządzeń w pomieszczeniach z ograniczoną ilością miejsca; odzysk energii: wymiennik rotacyjny, sorpcyjny wymiennik rotacyjny, wymiennik krzyżowy, wysokosprawny wymiennik krzyżowy i wymiennik glikolowy; automatyka, sterowanie: zintegrowany układ automatyki IQlogic ma w standardzie możliwość komunikacji przez Wi-Fi, internet, BMS. Komunikacja pomiędzy przenośnym panelem dotykowym IQnavigator a centralą GOLD może się odbywać za pośrednictwem sieci bezprzewodowej. Z centralą można się komunikować za pomocą laptopa, tabletu i telefonu komórkowego. Standardowo system automatyki central GOLD ma dwa porty Ethernet i port USB; budowa: konstrukcja kompaktowa, wykonanie: wewnętrzne oraz zewnętrzne; cechy szczególne: centrale dostarczane są zawsze jako kompletne jednostki z wielofunkcyjnym układem sterowania i kompletnym okablowaniem – centrale w systemie „plug and play”; certyfikaty: certyfikat Passive House Institute, certyfikat Euroventu, atest PZH, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, 14001; gwarancja: 5 lat. Centrale wentylacyjne COMPACT wydajność: od 290 do 1200 m3/h, 2 wielkości w typoszeregu; wersje wykonania: Unit/Top i Air/Heat; przeznaczenie: wentylacja domów jednorodzinnych, sal konferencyjnych, sal szkolnych i przedszkoli; skład podstawowego modułu wersji Unit/Top: wentylatory nawiewne i wyciągowe z silnikami typu EC, filtry klasy F7, wymiennik ciepła oraz wbudowany fabrycznie układ sterowania; skład podstawowego modułu wersji Air/Heat: wentylatory nawiewne i wyciągowe z silnikami typu EC, filtry klasy F7, wymiennik ciepła, wbudowany fabrycznie układ sterowania oraz sekcja nawiewna umieszczona w dolnej części centrali. Sekcja ta wyposażona jest w system dysz powodujący równomierny wypływ powietrza z centrali oraz daje możliwość kształtowania profilu wypływu strumienia powietrza; dodatkowe moduły funkcyjne: przepustnica, nagrzewnica, chłodnica i tłumik wykonane i montowane jako urządzenia kanałowe; odzysk energii: wymiennik rotacyjny, sorpcyjny wymiennik rotacyjny; automatyka, sterowanie: zintegrowany układ automatyki IQnomic ma w standardzie możliwość komunikacji przez internet i BMS; budowa: kompaktowa, wykonanie: wewnętrzne; cechy szczególne: centrale dostarczane są zawsze jako kompletne jednostki z wielofunkcyjnym układem sterowania i kompletnym okablowaniem – centrale w systemie „plug and play”; certyfikaty: certyfikat Euroventu, atest PZH, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, 14001; gwarancja: 2 lata. reklama ZEHNDER POLSKA SP. Z O.O. 52-214 Wrocław, ul. Kurpiów 14a tel. 71 367 64 24, faks 71 367 64 25 [email protected] www.zehnder.pl Centralna jednostka wentylacyjna PAUL Climos F 200 przeznaczenie: do mieszkań, budynków mieszkalnych, obiektów rekreacyjnych o pow. do 150 m2; wydajność: od 50 do 200 m3/h; seryjnie wyposażona w wymiennik entalpiczny (odzysk ciepła i wilgoci) z selektywną membraną polimerową; sprawność temperaturowa: 84% (potwierdzona certyfikatem Passivhaus), entalpiczna: 111% przy 112 m3/h (entalpia powietrza nawiewanego przy wilgotności powietrza czerpanego zbadana wg DIN 4719); ciężar: 25 kg, wymiary: 999×250×594 mm (szer.×wys.×gł.), przyłącza rurowe: 4×DN 125; sterowanie: kolorowy panel dotykowy TFT lub panel obsługowy LED; obudowa: blacha ocynkowana malowana proszkowo, RAL 7016 (antracyt), wewnętrzna izolacja cieplno ‑akustyczna – ekspandowany polipropylen EPP; filtry: M5 oraz opcjonalnie F7 do powietrza nawiewanego; kryterium efektywności energetycznej: 0,40 Wh/m3 (wg certyfikatu Passivhaus); ochrona przed zamarzaniem: wbudowana elektryczna nagrzewnica wstępna (wersja Comfort), regulacja ochrony przeciwzamrożeniowej; wtórna nagrzewnica: wodna lub elektryczna jako opcjonalne urządzenie zewnętrzne; cechy szczególne: nie jest wymagany odpływ kondensatu, montaż w każdej pozycji – nawet na skosach dachowych, kompaktowa budowa o wysokości 25 cm – odpowiednia do zabudowy sufitowej, cicha praca; gwarancja: standardowa 2 lata, a po spełnieniu warunków i zastosowaniu wysokiej jakości oryginalnych akcesoriów dystrybucji powietrza firmy Zehnder – 5 lat. 38 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE reklama centrale ZEHNDER POLSKA SP. Z O.O. 52-214 Wrocław, ul. Kurpiów 14a tel. 71 367 64 24, faks 71 367 64 25 [email protected] www.zehnder.pl Centralna jednostka wentylacyjna PAUL Novus (F) 300 przeznaczenie: do nowych i modernizowanych mieszkań i domów o pow. do 220 m2; wydajność: od 45 do 300 m3/h; opatentowany wymiennik ciepła kanalikowo-przeciwprądowy firmy PAUL lub opcjonalnie wymiennik entalpiczny z odzyskiem wilgoci (oznaczenie „F”); sprawność temperaturowa: potwierdzona certyfikatem Passivhaus do 94,4% przy efektywności energetycznej reklama 0,24 Wh/m3, entalpiczna sprawność temperaturowa: 116% dla 200 m3/h (entalpia strumienia powietrza wg DIN 4719); by-pass: automatyczna regulacja by-passu silnikiem elektrycznym ze 100% szczelnością; ciężar: 50 kg, wymiary: 792×978×601 mm (szer.×wys.×gł.), przyłącza rurowe: 4×DN 160; opcje montażowe: pionowo lub poziomo na ramie montażowej w dowolnym miejscu lub zawieszona na ścianie; sterowanie: do wyboru kolorowy panel dotykowy TFT lub panel obsługowy LED; obudowa: blacha ocynkowana malowana proszkowo, RAL 7016 (antracyt), wewnętrzna izolacja cieplno ‑akustyczna – ekspandowany polipropylen EPP, pokrywa obsługowa – tworzywo sztuczne lakierowane RAL 3020 (czerwień); filtry: powietrze czerpane – G4 lub opcjonalnie F7 (filtr przeciwpyłkowy), wywiewane – G4; poziom ciśnienia akustycznego: 21 dB(A) przy 200 m3/h i 26 dB(A) przy 300 m3/h wg DIN EN ISO 3744; ochrona przed zamarzaniem: system ochrony przed zamarzaniem lub wbudowana bądź zewnętrzna nagrzewnica wstępna (opcjonalnie) albo GWC – gruntowy wymiennik ciepła; wtórna nagrzewnica: wodna lub elektryczna jako opcjonalne urządzenie zewnętrzne; wentylatory: stałoprądowe promieniowe EC ze zintegrowaną elektroniką – regulowane stałą wydajnością; cechy szczególne: urządzenie wentylacyjne o poziomie odzysku ciepła potwierdzonym certyfikatem Passivhaus, o niskim zużyciu energii elektrycznej oraz cichej pracy, intuicyjnej obsłudze i regulacji stałowydajnościowej; gwarancja: standardowa 2 lata, a po spełnieniu warunków i zastosowaniu wysokiej jakości oryginalnych akcesoriów dystrybucji powietrza firmy Zehnder – 5 lat. ZEHNDER POLSKA SP. Z O.O. 52-214 Wrocław, ul. Kurpiów 14a tel. 71 367 64 24, faks 71 367 64 25 [email protected] www.zehnder.pl Decentralna jednostka wentylacyjna ZEHNDER ComfoAir 70 przeznaczenie: nowe mieszkania oraz niewielkie obiekty mieszkalne i rekreacyjne; wydajność: 15, 25, 40 i 65 m3/h; duży krzyżowo-przeciwprądowy entalpiczny wymiennik ciepła zapewniający odzysk ciepła do 89% i wilgoci do 79%; wymiary modułu wentylacyjnego: 660×440×145 mm (wys.×szer.×gł.); sterowanie: 4 stopnie pracy wentylatorów, wyłącznik, monitorowanie czasu pracy filtrów z ręcznym zerowaniem, automatyka ochrony przed zamarzaniem, automatyczne zamykanie klap przy wyłączaniu i po przerwie w zasilaniu prądem elektrycznym; obudowa i izolacja: elementy izolacji wykonane ze spienionego polipropylenu EPP zapewniającego izolację cieplną i akustyczną, obudowa z aluminium powlekanego strukturalną farbą proszkową; wentylatory: promieniowe prądu stałego DC; filtry: G4 do powietrza nawiewanego i wywiewanego oraz opcjonalnie F7 do powietrza nawiewanego; waga: 24 kg wraz z zespoloną kratką czerpni i wyrzutni w ścianie zewnętrznej oraz rurą do montażu w ścianie; grubość ściany zewnętrznej: od 280 do 600 mm; średnica otworu w ścianie: ok. 280 mm; cechy szczególne: szybki, łatwy montaż, intuicyjna obsługa, czysta i sucha elewacja – bez odprowadzania kondensatu po elewacji budynku, cicha praca; gwarancja producenta: 2 lata. Decentralna jednostka wentylacyjna ZEHNDER ComfoSpot 50 przeznaczenie: pomieszczenia i mniejsze domy i mieszkania, budynki modernizowane i nowe; wydajność: 15, 25, 40 i 55 m3/h; krzyżowo-przeciwprądowy entalpiczny wymiennik ciepła 82% i wilgoci 78%; wymiary kratek ściany wewnętrznej i zewnętrznej: 380×376×50 mm (dł.×wys.×szer.); sterowanie: 4 stopnie pracy wentylatorów, wyłączanie urządzenia, tryb nawiewu, tryb wywiewu, wskaźnik statusu roboczego, wymiany filtrów i usterek, monitorowanie czasu pracy filtrów z ręcznym zerowaniem, automatyka ochrony przed zamarzaniem; obudowa: urządzenie – tworzywo sztuczne, bez mostków cieplnych, elementy wewnętrzne – spieniony polipropylen EPP; wentylatory: promieniowe prądu stałego DC; filtry: G4 do powietrza nawiewanego i wywiewanego oraz opcjonalnie F7 do powietrza nawiewanego; waga: ok. 5 kg; grubość ściany zewnętrznej: od 350 do 600 mm; średnica otworu w ścianie: ok. 340 mm; cechy szczególne: szybki, łatwy montaż, kompaktowa budowa o niewielkich wymiarach, całość poza osłonami ukryta w ścianie, osłony kratki na ścianie wewnętrznej i zewnętrznej można pokryć farbą w kolorze ściany, bardzo cicha praca; gwarancja producenta: 2 lata. rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2016 39 POWIETRZE dr inż. Katarzyna Ratajczak Instytut Inżynierii Środowiska, Politechnika Poznańska Brandon Kunicki Koło Naukowe Inżynierii Środowiska, Politechnika Poznańska Parowanie wody w krytych basenach pływackich Monitoring parowania w obiekcie rzeczywistym oraz wpływ kąpiących się osób na ilość odparowującej wody Evaporation in the indoor swimming pools. Measurements of evaporation at swimming pool facility and the bathers impact on evaporation Ilość odparowującej wody w krytym basenie pływackim jest wyznacznikiem wymiarowania instalacji wentylacyjnej. Analiza kilku dostępnych w literaturze wzorów do obliczeń ilości odparowującej wody wskazuje na znaczne różnice w wynikach, sięgające 75–85%. Przyjęcie zbyt małego współczynnika parowania może sprawić, że zyski wilgoci nie będą odbierane, co doprowadzi do niszczenia konstrukcji obiektu i braku poczucia komfortu u użytkowników. Natomiast przyjęcie współczynnika zbyt dużego powoduje przewymiarowanie instalacji wentylacyjnej, co z kolei prowadzi do wzrostu kosztów eksploatacyjnych. B aseny pływackie traktowane są często jako obiekty, które na siebie nie zarabiają i przynoszą straty finansowe. Wiąże się to z wysokimi kosztami eksploatacyjnymi, które spowodowane są przede wszystkim koniecz- Streszczenie ����������������������������������������������������� Literatura podaje liczne wzory do obliczania ilości odparowującej wody w krytych basenach, jednak zależności te dają znacznie odbiegające od siebie wyniki. Znalezienie odpowiedniego wzoru doprowadzi do zaproponowania odpowiedniej metody projektowania instalacji wentylacyjnej. Monitorowanie pracy centrali wentylacyjnej w obiekcie rzeczywistym wraz z określeniem liczby kąpiących się osób może pokazać wpływ tych ostatnich na wielkość współczynnika parowania, którego większość dostępnych zależności obliczeniowych nie uwzględnia. Abstract ������������������������������������������������������������� Literature gives many formulas to calculate the amount of evaporation of water in indoor pools but these relations give results significantly different from each other. Finding the right formula will lead to propose an appropriate method for the design of the ventilation system. Monitoring of air handling unit in swimming pool facility and the identification of the number of bathers can show the impact of people on coefficient of evaporation, which most of the available computing does not account for. 40 styczeń/luty 2016 nością usuwania z hal basenów krytych zysków wilgoci z parowania wody, zabezpieczeniem konstrukcji przed wykraplaniem wilgoci na ich powierzchni oraz zapewnieniem właściwych, stosunkowo wysokich w porównaniu do innych obiektów, parametrów powietrza, które są niezbędne dla komfortu cieplnego użytkowników. Wszystkie te elementy powiązane są ze sobą układem grzewczo-wentylacyjnym [3]. W artykule skupiono się na doborze zależności do obliczania ilości odparowującej wody, która w przypadku basenów pływackich jest bardzo ważna. Odpowiednio dobrana ma znaczący wpływ na zużycie energii w obiektach basenowych, gdyż decyduje o doborze wielkości urządzeń wentylacyjnych, które powodują znaczne zużycie energii [7]. Parametry powietrza w basenach pływackich Poza wspomnianą powyżej zależnością do obliczania ilości odparowującej wody, która jest wyznacznikiem doboru strumienia powietrza wentylacyjnego, ważną kwestią Autor Carrier Shah VDI Malicki jest właściwy dobór parametrów wody i powietrza, które w głównej mierze decydują o odczuciu komfortu użytkowników obiektu [2, 7]. Najważniejszymi parametrami, na które trzeba zwracać uwagę, są: temperatura wody i temperatura powietrza, wilgotność względna oraz prędkość powietrza i minimalny strumień powietrza świeżego w strefie przebywania ludzi [2]. Wyznacznikiem doboru wszystkich parametrów w obiekcie basenowym jest temperatura wody, która powinna być dostosowana do przeznaczenia basenu. Zalecane wartości temperatury przedstawiono w tabeli 1 [4]. Przeznaczenie Temperatura wody [oC] Basen sportowy 24–28 Basen rekreacyjny 26–30 Basen dla dzieci 28–32 Tabela 1. Temperatura wody w zależności od przeznaczenia basenu W aspekcie parowania wody należy zwrócić uwagę na temperaturę powietrza, jego Ilość odparowującej wody [kg/h/m2B] Numer zależności Źródło (42,6 + 37,6 . w) · (p"w – pw)/r (3) [8] 35 · ρpw · (ρp – ρpw)0,333 · (xpw – xp) (4) [9] 7/(RD · T · 1000) · (p"w – pw) (5) [10] (22 + 17,4 · w) · (p”w – pw)/1000 (6) [1] Tabela 2. Zależności do obliczania ilości odparowującej wody przy niewzburzonym lustrze wody rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej reklama www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2016 41 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 42 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2016 43 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata promocja Ogólnopolska Studencka Konferencja Budowlana 44 20–22 kwietnia 2016, Politechnika Poznańska www.budmika.put.poznan.pl www.facebook.com/Budmika styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl Kompletne rozwiązania basenowe DOŚWIADCZENIE TRWAŁOŚĆ JAKOŚĆ Centrale basenowe DanX HP • DanX XD • DanX AF DanX XWPS • DanX XWPRS Osuszacze powietrza • DanX XKS Wydajność od 1 000 m3/h do 32 000 m3/h • Klasa korozyjności C4 • Odpowiednie dla basenów przydomowych, miejskich oraz olimpijskich • Zintegrowana automatyka dostosowana do wymagań użytkownika • Odzysk ciepła na wymienniku krzyżowym • Dostępne wersje ze zintegrowaną pompą ciepła • Łatwy montaż Mobilne CDT • Ścienne CDF • Basenowe CDP Wydajność od 7l/24h do 100l/24h • Klasa korozyjności C4 • Odpowiednie do basenów, muzeów, kościołów itp. • Zintegrowana automatyka dostosowana do wymagań użytkownika • Bogaty typoszereg • Dostępne wersje ze zintegrowaną pompą ciepła • Dostępne wersje mobilne Wyłączny przedstawiciel na terenie Polski: Ventia Sp. z o.o. tel.: (+48 22) 841 11 65 ul. Działkowa 121A 02-234 Warszawa fax: (+48 22) 841 10 98 e-mail: [email protected] www.ventia.pl POWIETRZE A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y Dobór pomp do odprowadzania Dennis Gitter kondensatu W spalinach i powietrzu stykającym się z chłodnymi powierzchniami kondensuje para wodna – nazywana skroplinami lub kondensatem. Nieusuwanie powstającego kondensatu skutkuje uszkodzeniem instalacji i urządzeń chłodniczych, a nawet naruszeniem konstrukcji budynków. Jeżeli skropliny nie mogą zostać odprowadzone w sposób grawitacyjny, niezbędnym elementem instalacji klimatyzacyjnej stają się pompy do skroplin. W RI 7–8/2015 opisano dostępne na rynku pompy do kondensatu – wirowe lub odśrodkowe, perystaltyczne oraz tłokowe i membranowe. Poniżej pokazano, jak dobrać odpowiednie dla danej instalacji urządzenie. Przy doborze pompy do kondensatu główną rolę odgrywa jej wymagana wydajność. W naszych szerokościach geograficznych stosuje się następującą zasadę ogólną: na 1 kW mocy chłodniczej w ciągu godziny usunąć trzeba od 0,5 do 0,8 litra skroplin. Wysokość podnoszenia pomp odśrodkowych, tłokowych i membranowych określa się na podstawie strat ciśnienia w przewodzie odprowadzającym kondensat. Dokładne tabele wydajności i wykresy opracowane dla określonego typu pompy można znaleźć w materiałach technicznych większości producentów. Prześledźmy na konkretnym przykładzie, jak dobrać pompę tłokową. Dane wyjściowe do doboru pompy Moc klimatyzatora: 3,5 kW. Wysokość ssania między wyłącznikiem pływakowym a pompą: 0,5 m. Wymagana wysokość podnoszenia kondensatu: 3,0 m. Długość rurki: 15 m. Należy ustalić ilość pojawiającego się kondensatu oraz sprawdzić, czy wybrana pompa jest w stanie taką ilość odprowadzić. Przebieg doboru Wydajność pompy sprawdzimy na przykładzie urządzenia Sl 2100. Jest to minipompa do odprowadzania skroplin przeznaczona do zastosowania w klimatyzatorach o niewielkich wymiarach wewnętrznych, o mocy do 10 kW. Przyjmujemy, że maksymalna ilość skroplin, jaką należy usunąć, to 0,8 l/h. 46 styczeń/luty 2016 Wartości strat ciśnienia dla przewodu giętkiego o średnicy wewn. 6 mm Wysokość zasysania 0 m Długość całkowita przewodów Wysokość pompowania 5m 1m 9,5 9,0 8,2 7,4 2m 7,0 6,5 5,7 4,9 3m 5,0 4,6 3,9 3,4 4m 4,0 3,6 3,1 2,8 5m 3,2 2,7 2,5 2,3 2,2 2,0 1,8 10 m 6m Wysokość zasysania 1 m (1*) 20 m 30 m Wydajność [l/h] 1m 7,5 7,0 6,2 5,4 2m 6,0 5,0 4,2 3,4 (2*) 3 m 4,8 3,5 (3*) 2,9 2,5 4m 3,6 2,6 2,1 1,8 5m 1,7 1,5 1,3 6m 1,2 1,0 0,8 Tabela parametrów rzeczywistych przepływu pompy Sl 2100 Iloczyn mocy klimatyzatora w kW i przyjętej ilości kondensatu w litrach/kW daje liczbę litrów kondensatu odprowadzonego w ciągu godziny. Wprowadzając do wzoru znane już wartości, otrzymujemy: 3,5 kW × 0,8 l/h = 2,8 l/h Z danych producenta wiemy, że wysokość ssania wynosi w przypadku danej pompy od 0 m albo od 1,0 m. Dla rozpatrywanego przykładu potrzebna jest wysokość ssania 0,5 m, dlatego pozostałe wartości trzeba przyjąć dla bezpieczeństwa dla wysokości 1,0 m (patrz 1* w tabeli). Później dobieramy wartości podane dla wysokości podnoszenia 3,0 m przy 1,0 m wysokości ssania (patrz 2* w tabeli). Następnie analizujemy w tabeli kolumnę całkowitej długości rurki odprowadzającej kondensat. Nie znajdujemy danych dla rurociągu 15 m, dlatego przyjmujemy wartości jak dla 20 m. Otrzymujemy wydajność pompy na poziomie 2,9 l/h (patrz 3* w tabeli). Zarówno po stronie ssawnej (przed pompą), jak i po stronie tłocznej (za pompą) wartości zostały zaokrąglone na niekorzyść rzeczywistych warunków pracy – w rzeczywistości powstawać może ponad 3 l/h kondensatu, a więc znacznie więcej, niż przyjęto dla naszej szerokości geograficznej – zatem proponowany model Sl 2100 można bez przeszkód zastosować. *** Dennis Gitter jest odpowiedzialny za sprzedaż w Europie Wschodniej wyrobów francuskiej firmy Sauermann produkującej pompy do kondensatu. Od kilkunastu lat specjalizuje się na tym rynku w organizacji sprzedaży wysokiej jakości wyrobów producentów branży elektronicznej i obróbki wody. tel. 49 (0) 151 613 11 824 [email protected] rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE dr inż. Katarzyna Gładyszewska-Fiedoruk, mgr inż. Klaudia Baworska, mgr inż. Agnieszka Falkowska Katedra Ciepłownictwa, Ogrzewnictwa i Wentylacji, Politechnika Białostocka Porównanie dwóch systemów wentylacji dla małego banku Comparison of the two systems of ventilation in a small bank W opisywanym budynku wentylacja grawitacyjna nie spełniała swojej funkcji – ilość dwutlenku węgla i wilgotność nie mieściły się w wartościach normatywnych. Analizie poddano inwestycję w nowy system wentylacji i porównano dwa rozwiązania: z zastosowaniem centrali wentylacyjnej oraz centrali wentylacyjno‑klimatyzacyjnej. Parametry powietrza wewnętrznego Zakres zmienności wilgotności względnej powietrza, w którym samopoczucie człowieka może być dobre, jest bardzo szeroki. Wraz z wysoką lub niską temperaturą zaczynamy odczuwać jej wpływ [2]. Jeżeli w pomieszczeniu panuje niska temperatura, a wilgotność jest podwyższona, organizm odczuwa chłód. W przypadku jednoczesnej wysokiej temperatury i wilgotności człowiek odczuwa duszność i poci się, co jest skutkiem utrudnionego odparowywania wilgoci z powierzchni ciała [8]. Ważnym parametrem oceny jakości powietrza w pomieszczeniu jest ilość dwutlenku węgla, ponieważ wpływa ona na komfort pracy i nauki, samopoczucie oraz zdrowie użytkowników pomieszczeń. Spadek wydajności pracy i dyskomfort następuje przy przekroczeniu wartości stężenia CO2 1000 ppm [5, 7, 10]. Odczuwanie ciepła przez człowieka odgrywa ważną rolę w określeniu optymalnej temperatury w strefie przebywania ludzi w pomieszczeniu. Optymalna temperatura to taka, która zapewnia równowagę cieplną ciału ludzkiemu [1, 3, 6]. Liczne badania przeprowadzone w naszym klimacie wykazały, że większość osób, pozostających w spoczynku lub wykonujących lekką pracę i ubranych adekwatnie do pory roku, określa temperaturę zapewniającą dobre samopoczucie na poziomie 22–26°C latem i 20–22°C zimą [4, 9]. Jakość powietrza wewnętrznego Budynek, dla którego przeprowadzono badania jakości powietrza, to bank położony w Polsce północno-wschodniej w IV strefie klimatycznej. Składa się z piwnicy, parteru (gdzie znajduje się sala obsługi klientów i dla którego wykonywano projekt) oraz poddasza. W banku pracuje 25 osób, a powierzchnia sali obsługi klienta wynosi 108,98 m2. Badanie jakości powietrza prowadzone było przez tydzień w lutym w dniach roboczych oraz wolnych od pracy. Zima jest najgorszym sezonem pod względem jakości powietrza wewnętrznego w pomieszczeniach nieposiadających wentylacji mechanicznej, do których należy analizowany bank. W innych sezonach częściej otwierane są okna, co powoduje polepszenie jakości powietrza wewnętrznego. Parametry, które zostały wzięte pod uwagę, zbadano za pomocą miernika testo 435. Rejestracji pomiarów dokonywano co 5 minut, a miernik przez cały czas wykonywania badań znajdował się w tej samej pozycji. W badanym pomieszczeniu każdego dnia wilgotność regularnie się zmienia (rys. 1). W nocy spada do ok. 22–23%, czasem nawet poniżej 20%, natomiast w ciągu dnia, ok. godziny 7:30–8:00 zaczyna wzrastać, a maksimum 32–37% osiąga w godzinach 17:00–18:00. Analizując wyniki badań, można zauważyć cykliczność pracy banku (rys. 2). Maksymalne stężenie dwutlenku węgla występuje w godzinach od ok. 10:00 do 15:00 i wynosi ok. 1000–1200 ppm – oznacza to, że w tych godzi- Streszczenie ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� W artykule omówiono wyniki pomiarów jakości powietrza wewnętrznego, takie jak wilgotność względna, stężenie dwutlenku węgla i temperatura powietrza. Zaproponowano również dwa rozwiązania wymiany powietrza w pomieszczeniu. Instalację wentylacyjną i klimatyzacyjną przeanalizowano pod kątem technicznym, eksploatacyjnym i ekonomicznym. Wilgotność względna w pomieszczeniu banku była zbyt niska, stężenie CO2 przekraczało dopuszczalne normą wartości. Natomiast temperatura powietrza była zbyt wysoka z punktu widzenia ochrony cieplnej budynku, ale pracownicy uznali ją za odpowiednią. Całkowity koszt instalacji wentylacyjnej jest niższy o 15% niż instalacji klimatyzacyjnej. Pod względem eksploatacyjnym układ z centralą wentylacyjną może być bardziej trwały, ponieważ znajduje się w nim mniej urządzeń podatnych na uszkodzenia, takich jak np. nawilżacze. W przypadku instalacji klimatyzacyjnej możliwy jest natomiast odzysk wilgoci w obrotowym wymienniku ciepła. Dodatkową zaletą tej instalacji jest możliwość nawilżania powietrza. Abstract ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� Rys. 1. Wykres zmiany wilgotności w funkcji czasu Oprac. K. Baworska rynekinstalacyjny.pl The article was presented results of measurement for example indoor air quality, such as relative humidity, carbon dioxide concentration and temperature of the air. Also was proposed two solutions for the air change. Ventilation and air conditioning were analyzed in terms of technical, operational and economic. Relative humidity in the room of the bank was been too low, CO2 concentration was exceeded the acceptable standard values. The air temperature was been too high from the point of view of the thermal protection of the building, but the people were recognized it as appropriate. The total cost of the ventilation system is lower by 15% than air conditioning system. In terms of operating system of the air handling unit can be more durable, because there is a device less susceptible to damage such as humidifiers. In the case of air-ventilation it is, however, possible to recover the moisture in a rotating heat exchanger. An additional advantage of the air conditioning system is the ability to humidify the air. styczeń/luty 2016 47 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 48 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2016 49 ENERGIA mgr inż. Joanna Jaskulska, mgr inż. Bartosz Radomski Koło Naukowe Inżynierii Środowiska, Politechnika Poznańska dr inż. Ilona Rzeźnik Instytut Inżynierii Środowiska, Politechnika Poznańska mgr inż. Agnieszka Figielek Stowarzyszenie Wielkopolski Dom Pasywny Analiza parametrów budynku dostosowanego do standardu pasywnego według kryteriów Passive House Institute Analysis of Passive House components which are important for certification by Passive House Institute Zaprezentowane wyniki analiz dla budynku jednorodzinnego projektowanego w standardzie pasywnym wskazują, w jakim stopniu możliwe jest zrekompensowanie gorszych parametrów jednego z elementów struktury budynku innym, o lepszych właściwościach. Pokazują one istotne znaczenie jednoczesności spełnienia takich kryteriów, jak orientacja budynku względem stron świata, właściwy dobór materiałów, komponentów i zastosowanych technologii oraz dokładność przy projektowaniu. B udownictwo pasywne jest konsekwencją coraz wyższych wymagań użytkowników względem zapewnienia komfortu klimatycznego w środowisku wewnętrznym przy jednoczesnym obniżeniu kosztów eksploatacji budynku. Definiowane jest możliwością spełnienia kilku kryteriów, wśród których dwa wiodące to wskaźnik energetyczny charakteryzujący wartość zapotrzebowania na energię na cele ogrzewania nieprzekraczający 15 kWh na m2 powierzchni ogrzewanej w ciągu roku oraz wskaźnik energii pierwotnej, który powinien być mniejszy niż 120 kWh/(m2 rok) – tabela 1. Nastawienie na integralne projektowanie wymaga jednoczesnego spełnienia m.in. takich kryteriów, jak: zapewnienie współczynnika przenikania ciepła przez przegrody zewnętrzne poniżej 0,15 W/(m2 K), ograniczenie do minimum mostków cieplnych, wysoka szczelność powietrzna bryły budynku, osiągnięcie niskiego współczynnika przenikania ciepła przez okna przy jednoczesnym wysokim współczynniku przepuszczalności promieniowania słonecznego, stosowanie systemu wentylacji z odzyskiem ciepła, ograniczenie strat ciepła w instalacji przygotowania i dystrybucji c.w.u., zapewnienie wysokiej efektywności wykorzystania energii elektrycznej [5, 6, 8, 9]. 50 styczeń/luty 2016 Istotnym aspektem podczas projektowania budynku pasywnego, poza kształtem i złożonością bryły, jest jego usytuowanie względem stron świata. Przemyślana lokalizacja przeszkleń, odpowiedni dobór ich wielkości jak również zastosowanie elementów zacieniających pozwala na wykorzystanie pasywnego źródła ciepła, jakim jest promieniowanie słoneczne, do ogrzania pomieszczeń, tak aby jednocześnie zapobiec przegrzewaniu się budynku w okresie wiosenno-letnim [3]. Podczas projektowania obiektów nisko energetycznych dużą wagę przywiązuje się do integralnej współpracy międzybranżowej oraz Kryterium Roczne zapotrzebowanie na energię do ogrzewania Maksymalne zapotrzebowanie na moc do ogrzewania (obciążenie grzewcze) Zużycie energii pierwotnej do zaspokojenia wszystkich potrzeb energetycznych domu Wielkość ≤ 15 kWh/(m2 rok) ≤ 10 W/m2 ≤ 120 kWh/(m2 rok) Współczynnik przenikania ciepła przez przegrody zewnętrzne ≤ 0,15 W/(m2 K) Liniowy współczynnik przenikania ciepła dla mostków cieplnych ≤ 0,01 W/(m K) Współczynnik przenikania ciepła przez okna ≤ 0,8 W/(m2 K) Współczynnik przepuszczalności energii słonecznej okien Szczelność budynku n50 Sprawność odzysku ciepła z powietrza usuwanego z budynku ≥ 55% ≤ 0,6 1/h ≥ 75% Tabela 1. Zestawienie wymagań dla budynku pasywnego [4] Streszczenie ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� W artykule przedstawiono wyniki analizy elementów wpływających na zapotrzebowanie na energię do ogrzewania budynku jednorodzinnego projektowanego pod standard pasywny. Analiza została wykonana w PHPP (pakiet do projektowania budynków pasywnych). Abstract ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� In this article are presented results of analysis passive house components which are important for certification by Passive House Institute (PHI). Analysis realised in PHPP (Passive House Planning Package). rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2016 51 ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 52 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej reklama www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2016 53 ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 54 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej reklama www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2016 55 ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 56 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA mgr inż. Katarzyna Rybka Nowe możliwości sterowania komfortem Utrzymanie komfortu cieplnego w pomieszczeniach to złożony problem – zależy od kilku zmiennych w czasie czynników, a poczucie komfortu jest kwestią subiektywną. Bez odpowiedniego algorytmu sterowania praktycznie nie jest możliwe zapewnienie komfortu użytkownikom pomieszczeń i jednoczesna energooszczędna eksploatacja systemu. U podstaw automatyki budynkowej realizującej funkcje zapewnienia komfortu w pomieszczeniach leżą sposoby regulacji ogrzewania: ilościowa, jakościowa oraz ilościowo-jakościowa. Regulacja ilościowa polega na zmianie – w zależności od potrzeb cieplnych – ilości przepływającego czynnika grzewczego w instalacji bez zmiany jego temperatury. Regulacja jakościowa polega na zmianie temperatury czynnika grzewczego przy stałym przepływie przez instalację. Natomiast regulacja ilościowo-jakościowa to połączenie obu tych możliwości. Jednym z najczęściej stosowanych algorytmów przy regulacji jakościowej jest wykorzystanie sprzężenia zwrotnego. Polega ono na tym, że sterownik kontroluje działanie instalacji na podstawie komunikatu zwrotnego. W przypadku ogrzewania jest to temperatura mierzona przez czujnik umieszczony na powrocie instalacji do kotła. Regulację ilościową stosuje się zaś tam, gdzie priorytetem jest utrzymywanie stałej temperatury, w tym w instalacjach parowych i przemysłowych. Wysoki komfort i jednoczesną optymalizację kosztów umożliwia trzeci wariant – regulacja ilościowo-jakościowa (rys. 1). Polega na ustalaniu w sterowniku wartości ograniczenia temperatury zasilania, do której instalacja jest regulowana jakościowo, po czym, gdy zapotrzebowanie na moc w budynku spada, regulacja odbywa się już ilościowo poprzez zmianę strumienia przepływu. Wariant ten umożliwia osiągnięcie sporych oszczędności przy zachowaniu wysokiego komfortu. W zależności od miejsca regulacji wyróżnia się regulację miejscową i centralną. Różnica pomiędzy nimi jest subtelna i łatwo w niektórych przypadkach o ich pomylenie. Regulacja miejscowa to w uproszczeniu taka, w której urządzenie regulacyjne ma bezpośredni wpływ na kształtowanie mikroklimatu w pomieszczeniu. Bardzo dobrym przykładem regulacji miejscowej są zawory termostatyczne, które pod wpływem zmian temperatury w pomieszczeniu regulują przepływ wody do grzejnika. Regulacja centralna zaś to taka, gdzie regulacja parametrów odbywa się poza pomieszczeniem, w którym chcemy zmienić temperaturę. Termostat pokojowy połączony zdalnie z kotłem to już regulacja centralna, bo to w kotle zmieniane są parametry czynnika grzewczego, a nie w termostacie. W zależności od instalacji zalecane są różne algorytmy regulacji. Najprostszy algorytm dwupołożeniowy, typu włącz/wyłącz, stosowany rynekinstalacyjny.pl reklama Algorytm działania styczeń/luty 2016 57 ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 58 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl Nagrzewnica wodna LEO FB V z konsolą w cenie urządzenia lub NOWOŚĆ! TS - 3-stopniowy regulator obrotów z termostatem najtańszy zestaw (nagrzewnica + regulator) HMI - sterownik programowalny dla bardziej wymagających Dowiedz się więcej! www.flowair.com/basic HMI - Human Machine Interface FLOWAIR ul. Chwaszczyńska 151E / 81–571 Gdynia tel. +48 58 627 57 22–24 / faks +48 58 627 57 21 / e–mail: [email protected] Agata – koordynator sprzedaży FLOWAIR Polska Centralno-Wschodnia Teraz masz wybór! Zdecyduj sam jakiego sterowania potrzebujesz! ENERGIA A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y Urządzenie do odprowadzania kondensatu Wilo‑DrainLift CON Klimat w miejscu pracy wpływa na wydajność pracowników i decyduje o komforcie użytkowników obiektu. Dobry klimat tworzy m.in. odpowiednia temperatura, a komfort gwarantuje niezawodność funkcjonowania urządzeń, które „dbają” o temperaturę. Jednymi z nich są pompy Wilo o najwyższej sprawności. Nadają się do stosowania w systemach automatyki budynku i znacznie redukują koszty zużycia energii elektrycznej. W sytuacji wytrącania kondensatu, gdy urządzenia grzewcze, chłodnicze bądź klimatyzacyjne usytuowane są poniżej poziomu spiętrzania, a kondensat nie może być odprowadzany z naturalnym spadkiem do kanalizacji, Wilo oferuje rozwiązanie skrojone na miarę potrzeb – agregat Wilo-DrainLift CON. Kondensat, nazywany również skroplinami, powstaje w wyniku skraplania się gazów. Wytrącanie wody jest nieuniknione i następuje w wyniku osiągnięcia temperatury nasycenia pary wodnej, gdy temperatura powierzchni jest niższa od temperatury otaczającego powietrza. Ponieważ jednak skropliny mogą mieć właściwości agresywne (odczyn pH), przez co mogą powodować korozję poszczególnych ele mentów instalacji, a w wyniku tego osłabienie konstrukcji, powinny być odprowadzane do kanalizacji bądź wcześniej neutralizowane. Wilo-DrainLift CON pracy automatyczne urządzenie do przetłaczania kondensatu/skroplin, powstających przy pracy takich urządzeń, jak: kotły kondensacyjne, urządzenia klimatyzacyjne, lodówki, zamrażarki, chłodziarki czy parowniki. Zaletami urządzenia DrainLift CON są przede wszystkim: kompaktowa budowa oraz gwarancja komfortu działania dzięki cichej pracy < 47 dB. Czym jest Wilo-DrainLift CON? Przede wszystkim to bardzo proste w obsłudze i sposobie Kompaktowa budowa Przygotowany przez Wilo produkt jest gotowym do podłączenia urządzeniem do odprowadzania kondensatu ze zintegrowanym zaworem zwrotnym, kablem zasilającym z wtyczką długości 2 m, jak również wężem tłocznym długości 5 m. Ten niewielkich rozmiarów agregat do przetłaczania kondensatu wyposażony jest w zbiornik o pojemności 1,2 l, wraz z zespołem silnikowym o mocy maks. 60 W z możliwością obracania o 180° dla wygody instalacji oraz pompą pozwalającą na transport kondensatu na wysokość do 5,5 m. Urządzenie wykonane jest z odpornego tworzywa pozwalającego na przetłaczanie kondensatu o pH nie mniejszym niż 2,4 i maksymalnej temperaturze 50°C. Do szybkiego montażu służy adapter dopływu pozwalający na podłączenie węży o różnych średnicach (40/24 mm). Standardowo urządzenie wyposa- 60 styczeń/luty 2016 żone jest w dwa otwory wlotowe kondensatu ø 19–30 mm. Zintegrowane systemy zapewniające sprawną eksploatację W celu zapewnienia sprawnej eksploatacji Wilo-DrainLift CON wyposażony został w styk sygnalizacji awarii (zwierny/rozwierny), zarówno z możliwością wyprowadzenia sygnału do automatyki budynku/domu, jeżeli taką dysponujemy, jak i prostego podłączenia kabli sygnałowych do brzęczka bądź diody pozwalającej na wizualizację wystąpienia awarii. Dzięki sygnalizacji awarii jesteśmy w stanie zabezpieczyć urządzenie przed ewentualnym przegrzaniem w razie wystąpienia nieszczelności i dopływu kondensatu w ilości wykraczającej ponad retencję zbiornika oraz dopuszczalny tryb pracy urządzenia. Alarm jest aktywowany po całkowitym napełnieniu zbiornika. Wilo Polska Sp. z o.o. tel. 801 369 456 (801 DO WILO) [email protected], www.wilo.pl rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Obszary zastosowania płytowych wymienników ciepła Płytowe wymienniki ciepła są powszechnie stosowane w systemach ogrzewania, chłodzenia oraz wentylacji. Obecnie wszystko, co budujemy, musi być możliwie energooszczędne, zatem rola odzysku ciepła w instalacjach stale wzrasta. Z aletą płytowych wymienników jest przede wszystkim wysoka sprawność przy kompaktowych wymiarach. Dzięki temu mają one tak szerokie zastosowanie, m.in. w ciepłownictwie, chłodnictwie, wykorzystaniu ciepła odpadowego, a także w instalacjach basenowych oraz przygotowaniu c.w.u. i instalacji c.o. Ogrzewanie Lutowane wymienniki ciepła można zastosować w budynkach zasilanych przez sieć ciepłowniczą lub w instalacjach korzystających z odnawialnych źródeł energii, np. pomp ciepła czy kolektorów słonecznych. Wysokie wymagania dotyczące energooszczędności sprawiają, że projektanci zmuszeni są szukać rozwiązań wykorzystujących wszelkie możliwe zyski ciepła w obiekcie. Można i należy pozy- zna 2 85 skiwać także ciepło odpadowe i przekazywać je do instalacji dzięki płytowym wymiennikom ciepła. Coraz bardziej popularne rozwiązania hybrydowe (różne źródła ciepła w jednej instalacji) w wielu przypadkach wymagają zastosowania małych, lutowanych wymienników ciepła. Przykładem może być instalacja łącząca kominek z płaszczem wodnym i kocioł gazowy. Ponieważ pierwsze z wymienionych źródeł ciepła pracuje w układzie otwartym, a drugie w zamkniętym, nie mogą one działać w jednym systemie. Wprawdzie na rynku dostępne są specjalne wężownice schładzające umożliwiające wpięcie kominka do układu zamkniętego, ale skuteczniejszym rozwiązaniem jest płytowy wymiennik ciepła. Jego wysoka sprawność pozwala przekazać ponad 90% ciepła wyprodukowanego przez kominek do układu zamkniętego instalacji c.o. Innym przykładem zastosowania wymiennika w układach hybrydowych jest instalacja solarna i kocioł. Wymiennik pozwala oddzielić obieg solarny z zasobnikiem od instalacji c.w.u. i tym samym uchronić przed rozwojem bakterii Legionella. Wiele mówi się o potencjale wykorzystania ciepła odpadowego zawartego w ściekach szarych. W literaturze dostępne są dane na temat badania efektywności energetycznej i ekonomiczności takich rozwiązań. Jednym ze sposobów odzysku ciepła ze ścieków szarych jest odbiór ciepła poprzez wymienniki ciepła. Ścieki napływają do betonowych kolektorów zbierających i oddają ciepło do rurek wbudowanych w konstrukcję kolektorów [1]. Rurki wypełnione są wodą lub wodnym roztworem SPRAWDZONE ROZWIĄZANIA DLA PRZEMYSŁU CIEPŁOWNICZEGO m.pl pl ego SPOMASZ Bełżyce S.A. 24-200 Bełżyce, ul Fabryczna 2 tel.: +48 81 517 22 81 do 85 fax: +48 81 517 22 86 [email protected] spomasz-belzyce.com.pl SPOMASZ Bełżyce S.A. od 45 lat jest producentem wysokiej klasy urządzeń dla ciepłownictwa i przemysłu spożywczego Oferujemy: • rurowe spawane, częściowo rozbieralne i całkowicie rozbieralne wymienniki ciepła o powierzchni wymiany od 0,29 do 57 m2 ze stali nierdzewnych: 304L, 316L, 316Ti • płytowe rozbieralne wymienniki ciepła na płytach F, E, B, K o dowolnej powierzchni wymiany ciepła • zasobniki ciepłej wody użytkowej ze stali nierdzewnej o pojemności do 5000 l • rurowe wymienniki ciepła o specjalnych konstrukcjach, opracowane pod nietypowe wymagania klientów: różne gabaryty, układy rurek, układ przyłączy reklama Potrzebujesz typowego wymiennika ciepła lub konstrukcji dostosowanej do Twoich potrzeb, skontaktuj się z nami. www.spomasz-belzyce.com.pl rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2016 61 ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 62 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Narzędzia Waldemar Joniec energooszczędnej eksploatacji systemów ciepłowniczych i instalacji c.o. Wytwarzanie ciepła i jego dystrybucja są drogie, towarzyszy im zatem stale poszukiwanie możliwych oszczędności. W wielu wypadkach potencjał oszczędności jest wciąż spory, wymaga to jednak dokładnego opomiarowania i rozpoznania funkcjonowania sieci i instalacji oraz ich stałego monitorowania. Systemy zdalnego odczytu i sterowanie pracą sieci wprowadzane jest w wielu miastach. Końcowy efekt ma być wynikiem synergii najnowszych osiągnięć technologii, automatyki, informatyki i telekomunikacji do sterowania procesami technologicznymi w celu poprawienia efektywności energetycznej, jakości usług oraz procesów biznesowych. Podstawy prawne obowiązkowego opomiarowania zużycia ciepła Dyrektywa 2012/27/UE z 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej [1] wprowadza m.in. powszechny obowiązek opomiarowania budynków i lokali mieszkalnych oraz użytkowych, a także indywidualnego rozliczania kosztów ciepła do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej zgodnie ze wskazaniami urządzeń pomiarowych. Obowiązek ten będzie obligatoryjny od 31 grudnia 2016 roku. Jeśli montaż indywidualnych liczników ciepła jest technicznie skomplikowany i kosztowny, można przeprowadzać pomiary indywidualnego zużycia energii cieplnej za pomocą podzielników kosztów ogrzewania zamontowanych na każdym grzejniku (art. 9) [1]. W artykule 11 dyrektywa stanowi o kosztach dostępu do informacji o opomiarowaniu i rozliczeniach: „Państwa członkowskie zapewniają, by odbiorcy końcowi otrzymywali wszystkie rachunki i informacje o rozliczeniach za zużycie energii nieodpłatnie oraz by odbiorcy końcowi mieli również odpowiedni i bezpłatny dostęp do swoich danych dotyczących zużycia” [1]. Zawieranie umów na dostawę energii cieplnej lub ciepłej wody dla indywidualnych użytkowników końcowych w budynkach wielomieszkaniowych nie podlega prawodawstwu UE. W wielu krajach europejskich zakłady ciepłownicze nie podpisują porozumień z indywidualnymi użytkownikami końcowymi, ale raczej z większymi organizacjami (np. spółdzielnią mieszkaniową, stowarzyszeniem właścicieli mieszkań w budynku wielomieszkaniowym itp.). Bezwarunkowy wymóg instalacji indywidualnych ciepłomierzy w nowych budynkach podłączonych do systemów cie- 64 styczeń/luty 2016 płowniczych lub w istniejących budynkach podłączonych do systemów ciepłowniczych przy wykonywaniu ważniejszych renowacji wprowadziła dyrektywa 2006/32/WE [2]. Dyrektywa 2012/27/UE rozciągnęła ten obowiązek na budynki wielomieszkaniowe zaopatrywane w ciepło z własnego systemu centralnego ogrzewania (np. oddzielny kocioł dla całego budynku lub lokalna kotłownia nieuznawana za system ciepłowniczy). Indywidualne ciepłomierze muszą zostać zainstalowane do 31 grudnia 2016 r., o ile jest to technicznie wykonalne i opłacalne. Przepisów dyrektyw nie stosuje się jednak wprost, lecz poprzez implementację ich postanowień do systemu prawa krajowego. Dyrektywa 2012/27/UE zobowiązuje członków UE do wydania regulacji krajowych w terminie do 5 czerwca 2014 r. Wdrożenie dyrektywy zawiera projekt ustawy o efektywności energetycznej, w którym zawarto także propozycje zmian do ustawy Prawo energetyczne [3]. Wdrożenie wymagań art. 9 dyrektywy 2012/27/UE zawarto w projekcie art. 45a regulującym zasady ustalania opłat za dostarczane do odbiorcy paliwa gazowe, energię elektryczną lub ciepło [3]. W ust. 7 stanowi on: „Jeżeli miejsce zainstalowania układu pomiarowo-rozliczeniowego służącego do rozliczeń kosztów zakupu ciepła jest wspólne dla dwóch lub więcej budynków wielolokalowych albo dwóch lub więcej grup lokali lub lokali, właściciele lub zarządcy tych budynków lub lokali są obowiązani wyposażyć: 1) budynki te i grupy lokali w ciepłomierze; 2) lokale, tam gdzie jest to technicznie wykonalne i opłacalne, w ciepłomierze lub wodomierze ciepłej wody”. Projekt przewiduje rozliczenia także na podstawie „wskazań urządzeń umożliwiających indywidualne rozliczenie kosztów, niebędących przyrządami pomiarowymi w rozumieniu przepisów metrologicznych” (podzielniki kosztów) lub przyjmując „powierzchnię lub kubaturę tych lokali”, w sytuacjach gdy montaż urządzeń pomiarowych jest technicznie niemożliwy lub nieopłacalny. Projekt zawiera też wymóg, że wybór metody rozliczania całkowitych kosztów zakupu ciepła na poszczególne lokale mieszkalne i użytkowe w budynku powinien uwzględniać zachowania energooszczędne oraz prawidłowe warunki eksploatacji budynku i lokali w zakresie temperatury i wentylacji, określone w przepisach prawa budowlanego, a także odrębne ustalanie opłat za ciepło i c.w.u. Ponadto metoda, w zależności od warunków technicznych budynków i lokali, powinna uwzględniać ilość ciepła dostarczanego do lokalu z pionów grzewczych lub na skutek przenikania między lokalami (o ile to możliwe technicznie i uzasadnione ekonomicznie), a także współczynniki wyrównawcze wynikające z położenia lokalu w bryle budynku. Projekt zawiera też regulacje na wypadek nieudostępnienia przez użytkownika lokalu liczników lub podzielników w celu dokonania ich odczytu lub ingerowania w nie w celu zafałszowania pomiarów lub wskazań. Właściciel lub zarządca ma wówczas prawo do odszkodowania na zasadach ogólnych albo obciążenia użytkownika (w okresie rozliczeniowym) „nie więcej niż półtorakrotnością iloczynu średniej wartości kosztów ogrzewania: a) m3 kubatury budynku wielolokalowego i kubatury lokalu użytkowanego albo b) m2 powierzchni budynku wielolokalowego i powierzchni lokalu użytkowanego”. Kolejna istotna planowana zmiana to wymóg sporządzania audytu energetycznego w celu określenia przyczyn nadmiernej energochłon- rynekinstalacyjny.pl KONKURS redakcji Rynku Instalacyjnego Informacji udziela: Katarzyna Masna tel. 22 512 60 71, kom. 606 276 423 [email protected] www.rynekinstalacyjny.pl marketing i rozwój rynkowy firmy energooszczędność odnawialne źródła energii ogrzewnictwo instalacje c.o. i c.w.u. wentylacja i klimatyzacja woda i kanalizacja wybór Czytelników RI ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 66 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2016 67 ENERGIA ANTAP GRUPA SP. Z O.O. 05-092 Łomianki, ul. Racławicka 30 tel. 22 751 52 00, faks 22 751 52 05 [email protected] www.antap.pl reklama ciepłomierze SUPERCAL 739 / SUPERSTATIC 749 – ciepłomierz kompaktowy Typoszereg kompaktowych liczników przeznaczonych do pomiaru zużycia ciepła i/lub chłodu, na bazie mechanicznych (SUPERCAL 739) lub statycznych (SUPERSTATIC 749) przetworników przepływu. Konstrukcja z odłączanym przelicznikiem wskazującym pozwalają na dużą elastyczność zastosowania liczników w trudnych warunkach montażowych. Dane techniczne: zakres przepływów nominalnych: qp = 0,6; 1,5; 2,5 m3/h, średnica nominalna: DN 15–20; przepływ minimalny qp/qi: 1/100, 1/50 (liczniki mechaniczne), przepływ maksymalny qs/qp: 2/1; strata ciśnienia dla qp: Δp = 0,23–0,25 bara (mechaniczny przetwornik) i 0,19–0,2 bara (statyczny przetwornik); próg rozruchu: 3; 8 l/h (mechaniczny przetwornik), 4; 10 l/h (statyczny przetwornik przepływu); zakres pomiaru temperatury: 5–90°C, ciśnienie nominalne: 1,6 MPa; klasa dokładności wg EN 1434: 3 klasa dla liczników mechanicznych, 2 klasa dla liczników statycznych; długość przetwornika: 110, 130 mm, możliwość montażu w pozycji pion/poziom; czujniki temperatury Pt1000 zintegrowane bezpośrednio z przelicznikiem, długość 1,5 m, średnica 5,2 mm; przelicznik wskazujący elektroniczny z dużym, czytelnym wyświetlaczem LCD (8 cyfr), możliwość obrotu o 360°; zasilanie: bateria, 6 lat pracy + 1 rok rezerwy lub 10 lat pracy + 1 rok rezerwy (opcjonalnie); pamięć z ostatnich 18 miesięcy dostępna z poziomu wyświetlacza; moduły komunikacyjne: M-Bus, radio Supercom, radio wM-Bus, 2 wyjścia impulsowe; cechy szczególne: możliwość podłączenia 2 dodatkowych wodomierzy (c.w. + z.w.), duża stabilność i dokładność metrologiczna, ciepłomierz statyczny – brak części ruchomych (brak zużycia), odporny na korozję, niewrażliwy na zabrudzenia; posiada certyfikat MID wg dyrektywy 2004/22/EC. SUPERCAL 739 SUPERCAL 531 – przelicznik wskazujący do ciepłomierzy SUPERCAL 531 APATOR POWOGAZ S.A. 60-542 Poznań, ul. K. Janickiego 23/25 tel. 61 841 81 01, faks 61 847 25 48 [email protected] www.powogaz.com.pl reklama SUPERSTATIC 749 Przelicznik wskazujący SUPERCAL 531 do kompletowania ciepłomierzy w oparciu o dowolny przetwornik przepływu (statyczny, ultradźwiękowy lub mechaniczny) oraz czujniki temperatury Pt100 lub Pt500. Przeznaczony do węzłów cieplnych, obiektów mieszkalnych i przemysłowych. Przelicznik wskazujący SUPERCAL 531 charakteryzuje wysoka dokładność pomiaru, szeroka gama rejestrów pamięci wewnętrznej, rozbudowane możliwości komunikacyjne i usprawniony proces rekalibracji i serwisu urządzenia. Dane techniczne: zakres pomiaru temperatury: 2–200°C, zakres pomiaru różnicy temp.: 3–150 K; klasa środowiskowa: C wg PN-PN 1434, zasilanie: bateryjne lub sieciowe; dwie niekasowalne pamięci EEPROM rejestrujące ostatnie 15 wartości miesięcznych, 32 maksymalne wartości z datą i godziną, 32 uśrednione wartości (mocy cieplnej, przepływu, różnicy temperatury), wartości z dwóch wybranych dni w roku (energia, objętość, dodatkowe wejście impulsowe, wartości taryf); dwa wejścia impulsowe (podłączenie 2 dodatkowych wodomierzy) i dwa wyjścia impulsowe proporcjonalne do energii i objętości; moduły komunikacyjne: OPTO, M-Bus, radio, RS232/485, moduł analogowy, LON, dodatkowe liczniki taryfowe; para czujników temperatury: bezgłowicowe czujniki temp. Pt500/Pt100; typoszeregi przetworników przepływu: statyczne (oscylacyjne) – qp = 1–1500 m3/h, mechaniczne – qp = 0,6–600 m3/h, ultradźwiękowe – qp = 0,6–60 m3/h; średnica nominalna: DN 15–500 mm (w zależności od rodzaju przetwornika); dynamika przepływu minimalnego qp/qi: 1/100, 1/50, 1/25 (w zależności od rodzaju przetwornika); maks. temperatura pracy: 90–150°C, ciśnienie nominalne: 1,6, 2,5 MPa; ciepłomierz ze statycznym przetwornikiem przepływu (SUPERSTATIC 440) charakteryzuje: ––stabilny i precyzyjny pomiar przepływu w długich okresach pracy, efekt samooczyszczenia ––dowolna pozycja montażu na rurociągu, ––łatwy serwis i kontrola metrologiczna – do legalizacji ponownej sama głowica pomiarowa bez konieczności demontażu korpusu przepływomierza. ELF − ciepłomierz kompaktowy najnowszej generacji Precyzyjny licznik ciepła z archiwizacją wielu danych pomiarowych. Zbudowany w oparciu o jednostrumieniowy przetwornik przepływu z elektroniczną detekcją obrotu wirnika, odporny na zewnętrzne pole magnetyczne. Przeznaczony do pomiaru zużycia energii cieplnej pobieranej z sieci cieplnych zarówno na zasilaniu, jak i powrocie układu cieplnego przez niewielkie obiekty mieszkaniowe i usługowe. Dane techniczne: zakres przepływów nominalnych qp: 0,6; 1; 1,5 i 2,5 m3/h; 2,5; 2,5; 4,5; 7,5 dm3/h; dynamika przepływu minimalnego qp/qi: pozycja zabudowy H-1/100, V-1/50; strata ciśnienia przy qp: Δp = 25 kPa, maks. temp. pracy ciągłej: 90°C, ciśnienie nominalne: 1,6 MPa; druga klasa dokładności wg PN-EN 1434-1:2007, klasa środowiskowa A wg PN-EN 1434; średnica nominalna: DN 15 i DN 20, przyłącze gwintowane przetwornika: G¾" i G1", długość korpusu: 110 i 130 mm; typ czujnika: Pt500, jeden czujnik zamontowany bezpośrednio w trójniku, a drugi w korpusie przetwornika przepływu, długość przewodu czujnika: 1,5 m; przelicznik wskazujący ELF: zakres pomiaru temp.: 1–105°C, zakres pomiaru różnicy temp.: 3–104°C; zasilanie bateryjne: 5 lat + 1 rok rezerwy; rejestr pamięci: wyświetlanie i archiwizacja danych dotyczących pomiaru zużycia energii, przepływu chwilowego, temperatury zasilania i powrotu, archiwizacja danych w różnych cyklach czasowych (godzinowe, dobowe, miesięczne, roczne) oraz stany wejść impulsowych (objętości dodatkowych wodomierzy), stany awaryjne i kody błędów; autodiagnostyka: wyczerpana lub uszkodzona bateria, usterka czujnika temp. lub przepływomierza, zbyt duży przepływ, brak impulsu z przetwornika; możliwość odczytu radiowego, moduły komunikacyjne: M-Bus, M-Bus plus 4 wyjścia i wejścia impulsowe, radio, wyjścia i wejścia impulsowe; posiada certyfikat MID wg dyrektywy 2004/22/WE. 68 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA reklama ciepłomierze APATOR POWOGAZ S.A. 60-542 Poznań, ul. K. Janickiego 23/25 tel. 61 841 81 01, faks 61 847 25 48 [email protected] www.powogaz.com.pl FAUN – przelicznik elektroniczny do ciepłomierzy zastosowanie: precyzyjny przelicznik przeznaczony do stosowania w instalacjach wodnych, w węzłach reklama cieplnych, budynkach mieszkalnych i użytkowych, obiektach przemysłowych itp. Przelicznik opracowany został w oparciu o układ mikrokontrolera, innowacyjne rozwiązania techniczne, wzornicze oraz użytkowe. Jego możliwości komunikacyjne pozwalają na łatwy i bezbłędny odczyt oraz transfer danych pomiarowych; możliwość pracy jako ciepłomierz do instalacji ogrzewania, ciepłomierz do instalacji chłodzenia lub ciepłomierz do instalacji ogrzewania i chłodzenia w jednym obiegu; jednostka energii: GJ, MWh, kWh lub Gcal, jednostka objętości: m3; zakres temperatury: 1–180°C, zakres różnicy temperatury 3–175°C, zakres przepływu nominalnego: 0–3000 m3/h; współpracujące czujniki temperatury: Pt500 – pomiar 2- lub 4-przewodowy, Pt100 – pomiar 2- lub 4-przewodowy; współpracujące przetworniki przepływu: ultradźwiękowe lub wirnikowe; zasilanie: bateria litowa 3,6 V typu: AA, 2×AA, C albo D lub zasilacz sieciowy 230 V AC; czas pracy na baterii: 6–12 lat w zależności od baterii; klasa środowiskowa: PN-EN 1434 – C, MID – E1, M1, stopień ochrony: IP54, IP65 lub IP68; temperatura otoczenia: 5–55°C; cechy szczególne: duży czytelny wyświetlacz 8-pozycyjny z intuicyjnymi symbolami i jednostkami dla wyświetlanych wielkości, obsługa przelicznika przy użyciu dwóch przycisków, możliwość indywidualnego konfigurowania przelicznika zgodnie z własnymi wymaganiami poprzez program (na PC), możliwość ręcznego konfigurowania niektórych parametrów, możliwość zamontowania (bez naruszana cech legalizacyjnych) dwóch niezależnych modułów komunikacyjnych oraz wyboru protokołów komunikacyjnych; możliwość wyboru protokołów komunikacyjnych: M-Bus, ModBus, Lumbus; moduły komunikacyjne: M-Bus, RS-232, RS-485, wyjść impulsowych (2 wyjścia), wyjść i wejść impulsowych (2 wyjścia klasy OB, OC lub OD i 2 wejścia klasy IB lub IC), wyjść analogowych (2 wyjścia, 4–20 mA lub 0–10 V), LonWorks, radiowy Wireless M-Bus, radiowy do systemów telemetrycznych IMRB; 4 wejścia impulsowe w standardzie, bogata archiwizacja danych pomiarowych w ponad 500 konfigurowanych rejestrach pamięci nieulotnej i o zmiennym okresie zapisu, godzinowym, dobowym, miesięcznym, rocznym; niezależne dodatkowe rejestry: rozliczeniowe, taryfowe, awarii, zdarzeń. BMETERS POLSKA SP. Z O.O. 51-188 Psary, ul. Główna 60 tel. 71 388 90 83, faks 71 387 15 37 [email protected] www.bmeters.pl metering solutions HYDROCAL-2 – mechaniczny kompaktowy licznik ciepła i chłodu Ciepłomierz HYDROCAL-2 ma przetwornik przepływu o konstrukcji mechanicznej, z bezmagnesową transmisją miedzy przetwornikiem przepływu a jednostką elektroniczną, co zapewnia niezawodność działania, wysoką stabilność pomiarową i niskie progi rozruchu oraz pełne zabezpieczenie przed próbą oddziaływania na urządzenie polem magnetycznym. Dane techniczne: zakres przepływów nominalnych: 0,6; 1,5 i 2,5 m3/h; przepływ minimalny qp/qi: 25; 50 i 50; dynamika przepływu maksymalnego qs/qp: 2, próg rozruchu: 3, 4 i 6 dm3/h; strata ciśnienia qp: 0,18; 0,02 i 0,18, temperatura pracy: 90°C, ciśnienie nominalne: 1,6 MPa; przepływ minimalny qi: 24; 30 i 50 l/h; średnica nominalna: DN 15; DN 15 i DN 20; trzecia klasa dokładności wg PN-EN 1434; zasilanie: bateria, żywotność 10 lat; odczyt: M-Bus, moduł radiowy. HYDROSPLIT-M3 – rozłączny przelicznik elektroniczny Ciepłomierz Hydrosplit M3 to jednostka zliczająca, która wraz z podłączonym przetwornikiem przepływu do ciepłomierzy służy do zliczania ciepła lub chłodu. Przeznaczony do montażu wraz z przetwornikami przepływu o dużych średnicach nominalnych, w sytuacjach gdy nie ma możliwości zastosowania ciepłomierza kompaktowego. Dane techniczne: dwa wejścia impulsowe dla wodomierzy; wyjście impulsowe ciepła i chłodu; wbudowany moduł M-Bus zgodny z PN-EN 13757; średnica nominalna: DN 15 – DN 200; temperatura pracy: 5–180°C; możliwa wersja z modułem radiowym; zasilanie: wymienna bateria, żywotność: 11 lat; czujniki temperatury Pt1000, możliwy montaż na zasilaniu lub powrocie. HYDROSONIS – ultradźwiękowy licznik ciepła i chłodu Ciepłomierz HYDROSONIUS ma precyzyjną i niezawodna konstrukcję, która nie wykorzystuje elementów ruchomych do pomiaru przepływu, umożliwiając pomiar ciepła z bardzo dużą dokładnością. Szeroka gama zastosowania: mieszkania, budynki, lokale handlowe. Możliwość zastosowania w instalacjach grzania i chłodzenia. Dane techniczne: przepływ nominalny: 0,6–60 m3/h, przepływ minimalny: 0,006–0,6 m3/h; ultradźwiękowy pomiar przepływu; dwa uniwersalne wejścia/wyjścia impulsowe dla wodomierzy lub wyjścia impulsowe ciepła; wbudowany moduł M-Bus zgodny z PN-EN 13757; możliwa wersja z modułem radiowym, montaż jednostki zliczającej na ścianie/szynie; zasilanie: wymienna bateria, żywotność: 11 lat; średnica nominalna od DN 15 do DN 100; strata ciśnienia: 7–20 kPa; wskazanie kierunku przepływu. rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2016 69 ENERGIA DIEHL METERING SP. Z O.O. 43-440 Goleszów, Bażanowice, ul. Cieszyńska 1A tel. 33 851 04 39, faks 33 852 16 75 [email protected] www.diehl.com/metering reklama ciepłomierze SHARKY 775 − ciepłomierz ultradźwiękowy DN 15–100 Ciepłomierz kompaktowy o opatentowanej konstrukcji przetwornika przepływu. Mierzy dokładnie i stabilnie, w trudnych warunkach (brudna, gorąca woda o temp. do 150°C). Konstrukcja przetwornika umożliwia regenerację licznika poprzez wymianę wkładu pomiarowego, co podtrzymuje precyzję licznika na kolejne lata pracy. Dane techniczne: dynamika przepływu qp/qi: 1/250 w klasie 2; qp: 1,5; 2,5; 6; 10; 15 i 25 m3/h; stabilny pomiar przez cały okres użytkowania – potwierdzony testem AGFW (maks. ocena 5 gwiazdek); czas kalkulacji pomiaru przepływu – 1 s, temperatury – 4 s; pomiar ultradźwiękowy: bardzo krótki cykl pomiarowy – 1 s; odporny na brudną wodę i osadzanie kamienia – lustra ze stali nierdzewnej; zasilanie: sieciowe lub bateria, żywotność: dwa okresy legalizacyjne dla baterii 3,6 V DC (przy włączonej komunikacji radiowej); odczyt radiowy: IZAR – uniwersalny system mobilnego (samochodowego) odczytu liczników różnych producentów; moduły komunikacyjne: M-Bus, radio, GPRS (IZAR R4 odczyt stacjonarny), RS-232, RS-485, wyjścia analogowe 4–20 mA, wyjścia impulsowe, wejścia impulsowe; dostępne średnice DN: 15, 20, 25, 32, 40, 50, 65, 80 i 100 mm; przepływy nominalne qp: 0,6; 1,0; 1,5; 2,5; 3,5; 6,0; 10; 15; 25; 40 i 60 m3/h; szeroki zakres temperatury – do 150°C: 5–130°C (qp: 0,6–2,5 m3/h), 5–150°C (qp: 3,5–60 m3/h); próg rozruchu dla poszczególnych qp: 1; 2,5; 4; 7; 20; 40; 50; 80 i 120 l/h; przepływ minimalny dla poszczególnych średnic: qp = 6, 10, 35, 24, 40, 60, 100, 160 i 240 l/h; straty ciśnienia dla poszczególnych qp: 8,5; 7,5; 10; 4,4; 12,8; 9,5; 8; 7,5; 8,0 i 7,5 kPa; rejestr pamięci: miesięczna (24 miesiące wstecz), zdarzeń, wartości maksymalnych oraz nieusuwalna pamięć EEPROM odczytywana przez oprogramowanie IZAR@SET; nie są wymagane odcinki proste przed i za ciepłomierzem; wersja rozłączna ciepłomierza – możliwość oddzielnej legalizacji przetwornika i integratora. SHARKY 774 – ciepłomierz ultradźwiękowy DN 15–20 ECOMESS SP. Z O.O. 95-100 Zgierz, ul. Szczawińska 42c tel. 42 714 29 30, faks 42 714 29 31 [email protected] www.ecomess.pl reklama Niewielkie rozmiary, bezawaryjność i dokładny pomiar to najważniejsze cechy urządzenia. Licznik przeznaczony jest głównie do opomiarowania mieszkań i domów jednorodzinnych. Charakteryzuje go czytelny wyświetlacz oraz prosta obsługa. Dane techniczne: przepływ nominalny qp: 0,6; 1,5 i 2,5 m3/h, przepływ startowy q: 2, 2,5 i 4 l/h; przepływ minimalny qi: 6, 15 i 25 l/h, przepływ maksymalny qs: 1,2; 3 i 5 m3/h; średnica nominalna DN: 15 i 20 mm, długość: 110 i 130 mm; ciśnienie operacyjne: 16 barów, zakres pomiaru temperatury: 15–90°C; odporny na zewnętrzne pole magnetyczne dzięki technologii pomiaru ultradźwiękowego – pomiar statyczny; opcjonalnie z modułem radiowym − odczyt radiowy systemem IZAR o dużym zasięgu (piwnica budynku – nawet 200 m) oraz możliwość odczytu liczników różnych producentów; ciepłomierz o wysokiej dokładności pomiaru, trwały i prosty w obsłudze; dynamika pomiaru minimalnego qp/qi: 1/100; czas kalkulacji pomiaru przepływu – 2 s, temperatury – 16 s, żywotność baterii: dwa okresy legalizacyjne; rejestr pamięci: 720 dni oraz 120 miesięcy, rejestry odczytywane przez darmowe oprogramowanie IZAR@SET; czujniki temperatury: Pt500 dwuprzewodowe ø 5,2 mm, dł. przewodów: 1,45 m; możliwość zdalnego odczytu: radio, GPRS, M-Bus; nie są wymagane odcinki proste przed i za ciepłomierzem; posiada certyfikat MID wg dyrektywy 2004/22/WE. SensoStar 2 – ciepłomierz kompaktowy Wysokiej klasy kompaktowy ciepłomierz z jednostrumieniowym przetwornikiem przepływu do pomiaru ciepła i chłodu, łatwy w montażu, prosty w obsłudze, ma duży, obrotowy i wielofunkcyjny wyświetlacz LCD umożliwiający błyskawiczny odczyt danych, bateria zasilająca o dużej pojemności umożliwiająca pracę w pełnym okresie legalizacji (min. 6 lat, opcjonalnie 10 lat), automatyczna sygnalizacja błędów, możliwość wyposażenia w radiowy moduł komunikacyjny Wireless M-Bus, dostępny w wersji kompaktowej i rozłącznej, przeznaczony do montażu na zasilaniu lub powrocie. Dane techniczne: przepływ nominalny qp: 0,6; 1,5; 2,5 m3/h, próg rozruchu qp: 0,6 m3/h – 4 dm3/h; 1,5 m3/h – 7 dm3/h; 2,5 m3/h – 10 dm3/h; strata ciśnienia przy przepływie nominalnym qp: 0,6 m3/h – 16 kPa; 1,5 m3/h – 20 kPa; 2,5 m3/h –17 kPa; maks. temp. pracy ciągłej: 90°C, trzecia klasa dokładności wg EN 1434; średnica nominalna: DN 15; DN 20; przyłącze gwintowane: G ¾”; G1”; długość zabudowy: 110; 130 mm; typ czujnika: Pt1000, jeden w korpusie przetwornika, drugi o długości przewodu 1,5 m, opcjonalnie 3 m; przelicznik elektroniczny: obrotowy z dużym czytelnym 8-cyfrowym wyświetlaczem LCD; zakres temperatury pracy: 15–90°C, zakres pomiaru różnicy temp.: 3–100 K, stopień ochrony: IP54; zasilanie: bateryjne – szacowana żywotność 6 lat + 1 rok rezerwy lub 10 lat + 1 rok rezerwy; rejestr pamięci, dane zawarte na trzech poziomach w pętlach, rejestr zawiera m.in. rejestry energii całkowitej, przepływu wstecznego, datę ostatniego odczytu, numer seryjny urządzenia, liczby dni od dnia kalibracji; 15-miesięczny rejestr danych historycznych; informacja o błędach lub alarmy: system kodu błędów/alarmów wyświetlany na wyświetlaczu; możliwość montażu w pozycji pionowej lub poziomej; opcjonalne wyposażenie dodatkowe: moduł komunikacyjny M-Bus, moduł M-Bus + 2 wejścia impulsowe, wyjście impulsowe, moduł komunikacji radiowej, moduł komunikacji radiowej + 2 wejścia impulsowe; posiada certyfikat oceny zgodności MID, zgodny z dyrektywą 2004/22/EC. 70 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA ciepłomierze reklama ECOMESS SP. Z O.O. 95-100 Zgierz, ul. Szczawińska 42c tel. 42 714 29 30, faks 42 714 29 31 [email protected] www.ecomess.pl SensoStar 2U – ciepłomierz ultradźwiękowy Ciepłomierz z ultradźwiękowym przetwornikiem przepływu do pomiaru ciepła i chłodu, prosty w obsłudze, charakteryzuje się wysoką dokładnością pomiarów i odpornością na zanieczyszczenia, dostępny w dwóch wersjach: kompaktowej i rozłącznej, możliwość wyposażenia w radiowy moduł komunikacyjny Wireless M-Bus. Dane techniczne: zakres przepływów nominalnych qp: 0,6; 1,5; 2,5; 3,5 m3/h; próg rozruchu qp: 0,6 m3/h – 6 dm3/h; 1,5 m3/h; 2,5 m3/h; 3,5 m3/h – 12 dm3/h; strata ciśnienia dla qp: 0,6 m3/h – 4 kPa; 1,5 m3/h – 22 kPa; 2,5 m3/h – 11 kPa; 3,5 m3/h – 21 kPa; maks. temp. pracy ciągłej: 90°C; ciśnienie nominalne: 16 kPa, trzecia klasa dokładności wg EN 1434; średnica nominalna: DN 15 dla qp 0,6; 1,5 m3/h; DN 20 dla qp 2,5; 3,5 m3/h; DN 25 dla qp 3,5 m3/h; typ czujnika: Pt1000, jeden w korpusie przetwornika przepływu, drugi o długości przewodu 1,5 m; przelicznik elektroniczny: obrotowy, z dużym czytelnym 8-cyfrowym wyświetlaczem LCD; zakres temperatury pracy: 15–90°C, zakres pomiaru różnicy temp.: 3–100 K, stopień ochrony: IP54; zasilanie: bateryjne – szacowana żywotność 6 lat + 1 rok rezerwy lub 10 lat + 1 rok rezerwy; rejestr pamięci, dane zawarte na trzech poziomach w pętlach, rejestr zawiera m.in. rejestr energii całkowitej, przepływu wstecznego, datę ostatniego odczytu, numer seryjny urządzenia, liczby dni od dnia kalibracji; 15-miesięczny rejestr danych historycznych, długość zabudowy: 110; 130; 150 mm; system kodu błędów/alarmów na wyświetlaczu, możliwość montażu w pozycji pionowej lub poziomej; opcjonalne wyposażenie dodatkowe: moduł komunikacyjny M-Bus, moduł M-Bus + 2 wejścia impulsowe, wyjście impulsowe, moduł komunikacji radiowej, moduł komunikacji radiowej + 2 wejścia impulsowe; posiada certyfikat oceny zgodności MID, zgodny z dyrektywą 2004/22/EC. reklama ITRON POLSKA SP. Z O.O. 30-702 Kraków, ul. T. Romanowicza 6 tel. 12 257 10 27 do 29, faks 12 257 10 25 [email protected] www.itron.pl CF UltraMax – nowy ultradźwiękowy ciepłomierz kompaktowy Całkowicie odporny na magnesy neodymowe. Pomiar energii cieplnej, energii chłodu oraz ciepła i chłodu (wersja dualna). Przeznaczony dla małych odbiorców. Wykonany w technologii ultradźwiękowej bez elementów ruchomych, co zapewnia długoletnią bezawaryjną pracę. Duża precyzja pomiaru w szerokim zakresie przepływu dla każdej pozycji montażu, również w pionie. Zakres wersji podstawowej dla qp 1,5 m3/h (pomiar od 2 do 3300 dm3/h) przekracza znacząco zakresy trzech tradycyjnych ciepłomierzy o nominale qp: 0,6; 1 i 1,5 m3/h, stanowiąc tym samym „trzy w jednym”. Cechy charakterystyczne i dane techniczne: zakres przepływów nominalnych: 1,5 (obejmuje 0,6; 1,0 i 1,5) oraz 2,5 m3/h; dynamika przepływu minimalnego qp/qi: 250/1, również w pionie; dynamika przepływu maksymalnego qs/qp: 2/1; 2 klasa dokładności wg EN 1434; próg startu: 2 (DN 15); 4 (DN 20) dm3/h; maksymalna temperatura pracy: 120°C, chwilowo 130°C; ciśnienie nominalne: 1,6 MPa; średnica nominalna: DN 15 i DN 20, przyłącze gwintowane: ¾"; 1"; długość przetwornika: 110; 130 mm; typ czujnika: Pt500, jeden z czujników montowany w korpusie przetwornika przepływu, drugi w trójniku montażowym, standardowa długość przewodów: 1,2 m*); przelicznik wskazujący: zakres pomiaru temperatur: 0–90°C; 0–150°C*), zakres pomiaru różnicy temp.: 3–90 K; 3–150 K*), klasa środowiskowa C wg EN 1434, zaawansowane funkcje rejestracji i analizy danych oraz komunikacji w zależności od wersji produktu: bez interfejsu, z wyjściem M-Bus, z możliwością podłączenia 4 dodatkowych wodomierzy, opcjonalnie wyjście impulsowe – energia, objętość, dwukierunkowe radio 433 MHz, 868 MHz (EquaScan); montaż przelicznika na przetworniku przepływu lub na ścianie w odległości do 0,5 m; certyfikat MID wg dyrektywy 2004/22/WE. *) w zależności od zastosowanych czujników CF 51/CF 55/US ECHO II/AXONIC... – ciepłomierze ultradźwiękowe rozłączne Całkowicie odporne na magnesy neodymowe i bez ruchomych elementów hydraulicznych. Przeznaczone do pomiaru zużycia energii cieplnej oraz chłodu w instalacjach ciepłowniczych lub klimatyzacyjnych. Montaż w pozycji poziomej lub pionowej. Cechy charakterystyczne i dane techniczne: zakres przepływów nominalnych: 0,6; 1,5; 2,5; 3,5; 6; 10; 15; 25; 40; 60 m3/h*); dynamika przepływu minimalnego qp/qi ≥ 100/1, również w pionie, dynamika przepływu maksymalnego qs/qp: 2/1; 2 klasa dokładności wg EN 1434; start pomiaru: 1/5 qi; maksymalna temperatura pracy: 130°C, chwilowo 150°C; ciśnienie nominalne: 1,6 MPa – gwintowane, 2,5 MPa – kołnierzowe; średnice nominalne: DN 15, DN 20, DN 25, DN 32, DN 40, DN 50, DN 65, DN 80, DN 100*); długość przetwornika: 110; 130; 260; 260; 300; 270, 300, 300, 360 mm*); typ czujnika: Pt500 (opcja: Pt100), długość przewodów: standardowo od 3 do 15 m (dla Pt500), do 30 m w przypadku linii 4-przewodowej (CF55); przeliczniki wskazujące CF51, CF55: zakres pomiaru temperatur: 0–180°C, zakres pomiaru różnicy temp.: 3–160 K, zasilanie bateryjne (6 lub 12 lat), rejestr pamięci 24 miesięcy, wyjście optyczne, bogate funkcje zapisu i analizy danych, swobodnie programowalny rejestrator danych i pomiar energii nadprogowej (CF55); możliwość podłączenia 2 dodatkowych wodomierzy; system zdalnego odczytu w standardzie M-Bus, 2×M-Bus, MOD-Bus, LonWorks, RS-232, dwukierunkowe radio 433 MHz, modem GPRS, wyjścia impulsowe – energia, objętość; montaż przelicznika na przetworniku przepływu lub na ścianie; certyfikat MID wg dyrektywy 2004/22/WE. *) rynekinstalacyjny.pl na zamówienie dostępne są również wykonania dla większych średnic styczeń/luty 2016 71 ENERGIA ciepłomierze reklama ENBRA POLSKA SP. Z O.O. 30-105 Kraków, ul. Dojazdowa 4 tel. 12 269 39 44, faks 12 269 39 45 [email protected] www.enbra.pl ENBRA SUPERCAL 739 – ciepłomierz kompaktowy Konstrukcja urządzenia jest rozwinięciem miernika Supercal 539. Nowy przelicznik kalorymetryczny ma rozszerzone możliwości komunikacyjne i pozwala na odpięcie przelicznika od przetwornika oraz umieszczenie go w dogodnym miejscu w zakresie długości 0,6 m kabla. Dane techniczne: przepływ nominalny qp: 0,6; 1,5; 2,5 m3/h, ciśnienie nominalne: PN 16, temp. medium: od 5 do 90°C; jednostrumieniowy mechaniczny przetwornik przepływu; wykonanie kompaktowe z jednym z czujników temperatury zamocowanym w korpusie; odpinany przelicznik kalorymetryczny, pomiar ciepła lub ciepła/chłodu; możliwość przyłączenia wodomierzy; komunikacja: wyjścia impulsowe, M-Bus, radio 433/868 MHz, IrDA; zatwierdzenie typu MID, długość kabli: 1,5 m; żywotność baterii: 6+1 rok; archiwum: 18 miesięcznych wartości; możliwość wyposażenia w radio Wireless M-Bus w paśmie 868 MHz; 3 klasa metrologiczna wg EN 1434. Qundis heat 5 – ciepłomierz kompaktowy Urządzenie do rejestrowania zużycia ciepła w systemach centralnego ogrzewania. Dane techniczne: nominalny przepływ qp: 0,6–2,5 m3/h; przepływ minimalny qi: 12 (lub 24 przy montażu pionowym); 30; 50 dm3/h; zakres temperatury: jako miernik ciepła 10–90°C; jako miernik ciepła/chłodu 5–90°C; próg rozruchu: 3–4; 4–5; 6–7 dm3/h; maks. ciśnienie robocze: 16 barów, zakres różnicy temperatury Δt: 3–70 K; zasilanie: sieciowe lub bateryjne, żywotność baterii: 6 lub 10 lat; dokładny pomiar ciepła i chłodu, czujniki temperatury: Pt1000; komunikacja: wyjścia impulsowe, radio (AMR, walk-by) lub M-Bus, RS-232, interfejs IrDA; dodatkowe wejścia impulsowe dla dwóch wodomierzy, 8-cyfrowy wyświetlacz LCD; na życzenie klienta wykonanie w technologii komunikacji radio lub M-Bus, która dzięki otwartej konstrukcji systemu współpracuje z urządzeniami różnych producentów. reklama MINOL ZENNER SP. Z O.O. 91-340 Łódź, ul. Limanowskiego 179 tel. 42 270 46 00, faks 42 270 46 31 [email protected] www.minol-zenner.pl zelsius® C5 – mechaniczne i ultradźwiękowe liczniki ciepła oraz chłodu Typoszereg kompaktowych liczników ciepła i chłodu z różnymi przetwornikami przepływu (jednostrumieniowy, wielostrumieniowy i ultradźwiękowy). Mechaniczne przetworniki przepływu z elektroniczną detekcją obrotów wirnika – odporne na pole magnetyczne. Dostępne jako liczniki ciepła, chłodu lub w wersji łączącej obie te funkcje. W wykonaniu z jednostrumieniowym przetwornikiem przepływu licznik dostępny również w wersji przeznaczonej do glikolu (rodzaj i stężenie glikolu ustawiane w miejscu instalacji z możliwością późniejszej zmiany). Może być w tej wersji stosowany na przykład w instalacjach z kolektorami słonecznymi lub pompami ciepła. W wykonaniu z wielostrumieniowym przetwornikiem przepływu (kapsuła pomiarowa) może być instalowany w korpusach EAS innych producentów, np. o nietypowych długościach zabudowy. Przeliczniki ciepłomierzy zelsius® C5 oprócz podstawowych wskazań zużycia energii udostępniają szereg informacji o wartościach maksymalnych i danych statystycznych. Podstawowe wskazania są rejestrowane na początku każdego miesiąca i mogą być odczytane przy użyciu wyświetlacza (cała historia zużycia od momentu instalacji urządzenia). Opcjonalnie licznik może być wyposażony w trzy programowalne wejścia/wyjścia impulsowe. Dane techniczne: zakres przepływów nominalnych qp: 0,6; 1,5; 2,5 m3/h; średnica nominalna: DN 15 i DN 20; zakres przepływów: maks. qs: 1,2; 3,0; 5,0 m3/h, min. qi: od 6 l/h w zależności od rodzaju przetwornika przepływu i qp; próg rozruchu: w zależności od wykonania, np. dla CMF qp = 0,6–4 l/h; ciśnienie: nominalne PS/PN: 16 barów (25 dla ciepłomierza ultradźwiękowego w wykonaniu kołnierzowym), minimalne 0,3 bara dla mechanicznych i 1 bar dla ultradźwiękowych przy temperaturze 80°C; strata ciśnienia przy przepływie nominalnym qp ≤ 0,25 bara; czujniki temperatury Pt1000; długość przewodów (standardowo 1,5 m, opcjonalnie 5 m); zakres pomiaru temperatury: 0–105°C (od –20 do 105°C wykonanie do glikolu); zakres różnicy temperatury: 3–80 K; minimalna różnica temperatury: 3 K (chłodzenie: 2 K); klasa dokładności: 3 wg EN 1434, dla ultradźwiękowych opcjonalnie 2; wyświetlacz: LCD, 8 cyfr i dodatkowe symbole; rozdzielczość wskazań temperatury: 0,01°C; zasilanie: bateria litowa 3,6 V, żywotność 6 lat lub opcjonalnie 11 lat (możliwość wymiany w trakcie pracy); rodzaj odczytu: standard złącze optyczne (ZVEI, IrDA), opcjonalnie M-Bus, wM-Bus, RS-485, radio3, wersja z modułem radiowym wM-Bus standardowo zgodna z OMS, możliwe inne konfiguracje; dostępny jako licznik ciepła/chłodu albo wersja Combi; rejestrowane dane: wartości miesięczne zużycia za cały okres eksploatacji; rejestracja wartości szczytowych, rejestrowanie przepływu, mocy i innych parametrów; najmniejsza wysokość konstrukcyjna; okres pomiarowy: ustawiany fabrycznie od 2 s, standardowo 30 s; przystosowany do montażu poziomego i pionowego; zgodny z dyrektywą MID. 72 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl WODA dr inż. Agnieszka Malesińska Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Warszawska mgr inż. Hubert Marchewa INSTAC Praktyka projektowania urządzeń gaśniczych na mgłę wodną Practical aspects of water mist extinguishing systems design Instalacje mgły wodnej są urządzeniami gaśniczymi o szerokim zakresie stosowania, wymagają jednak od projektanta dużej wiedzy związanej z istotą ich działania oraz ścisłej współpracy z producentami takich systemów. W edług IMO (International Maritime Organization) po raz pierwszy potrzeba zastosowania ochrony przeciwpożarowej z wykorzystaniem instalacji mgły wodnej zrodziła się w 1914 r., po katastrofie Titanica (1912). Przez wiele lat instalacja mgły wodnej wykorzystywana była najczęściej do zabezpieczania obiektów pływających. Jednym z pierwszych zastosowań lądowych była ochrona przeciwpożarowa drewnianych zabytków architektury sakralnej. Przełomem w rozpowszechnianiu instalacji mgły wodnej był wydany we wrześniu 1987 roku Protokół Montrealski zabraniający używania halonów do celów przeciwpożarowych. Wydawać by się mogło, że przez blisko 30 lat stosowania instalacji mgły wodnej do ochrony budynków (najczęściej użyteczności publicznej) wyklarują się w miarę jasne przepisy i wytyczne wspierające projekty instalacji tego typu. Niestety do dziś brakuje takich wytycznych dla dysz mgłowych. Ponadto projektowanie wymaga ścisłej współpracy z producentem systemów. Charakterystyka systemu mgły wodnej Rozgraniczenie między rozpyleniem a mgłą wodną jest umowne i związane z procentowym udziałem kropel o pewnej wielkości w całej objętości strumienia cieczy. W praktyce mgłę wodną definiuje się jako rozpylony strumień, w którym 99% objętości wody jest zawarte w kroplach o średnicy mniejszej niż 1000 mikronów (1,0 mm). Zasadniczo mgłę wodną można podzielić na trzy klasy: 1 klasa – wielkość kropel od 10 do 200 mm, 2 klasa – wielkość kropel od 200 do 400 mm, 3 klasa – wielkość kropel od 400 do 1000 mm. Zakres otrzymanych średnic budujących strumień mgły wodnej będzie decydował o jej możliwym zastosowaniu. Im mniejsze rynekinstalacyjny.pl krople, tym większa powierzchnia właściwa rozpylanej wody. Zwiększenie powierzchni właściwej przyspiesza proces wymiany ciepła z otoczeniem. Z drugiej strony małe rozmiary kropel pozwalają na ich chwilowe zawieszenie w przestrzeni pomieszczenia, co ułatwia zmianę skupienia z płynnej na gazową. Poprzez odparowanie kropel wody zwiększa się objętość pary wodnej w pomieszczeniu. Proces ten powoduje obniżenie stężenia tlenu w obszarze pożaru, ale tylko na styku ognia (wysokiej temperatury) i mgły wodnej. Wielokierunkowe działanie mgły wodnej opiera się głównie na: chłodzeniu gazów, wypieraniu tlenu i rozpuszczaniu łatwopalnych oparów, zwilżaniu i chłodzeniu powierzchni paliwa (materiału palnego) oraz tłumieniu promieniowania [1]. Skuteczność techniki gaszenia za pomocą mgły wodnej zależy w szczególności od energii kinetycznej rozpylanego strumienia, jego skierowania na ogień oraz od geometrii pomieszczenia. Dlatego ważne jest udowodnienie skuteczności gaszenia dla danego obiektu za pomocą odpowiednich testów gaśniczych [2]. W przypadku np. obiektów sakralnych często wykonuje się modele budynków w odpowiedniej skali, a następnie sprawdza skuteczność gaszenia pożaru danym typem dysz mgłowych/systemem w warunkach polowych. Przy takim jednak podejściu kłopotliwe jest prawidłowe określenie liczb kryterialnych (podobieństwa). Innym sposobem wykonywania testów gaśniczych jest stworzenie warunków zbliżonych do rzeczywistych w laboratorium w skali 1:1. Dopuszczenie stałych urządzeń gaśniczych (SUG) mgłowych do obrotu odbywa się na podstawie badań kwalifikacyjnych, np. według CEN/TS 14972:2008, p. 1: wstępne – identyfikacyjne, kontrolne – badania wyrywkowe mające na celu potwierdzenie wyników badań innych jednostek badawczych i ich uznanie, właściwe (podzespoły i systemy) – środo- wiskowe i funkcjonalne. W opracowaniu tym podany jest wymagany zakres badań, który musi obejmować badania systemowe, badania podzespołów oraz dokumentację producenta. Zakończeniem procesu pełnej akceptacji w Polsce jest wydanie certyfikatu zgodności z aprobatą techniczną. Certyfikat ten upoważnia do znakowania wyrobu znakiem budowlanym. W Polsce upoważnionymi jednostkami do opracowania aprobat technicznych i przeprowadzania certyfikacji stałych urządzeń gaśniczych mgłowych są CNBOP i ITB. Rodzaje przestrzeni chronionych systemem mgły wodnej Mgła wodna jest urządzeniem gaśniczym o bardzo szerokim zastosowaniu. Pomimo że urządzenia na mgłę wodną są ciągle jeszcze kosztowne inwestycyjnie, ich stosowanie Streszczenie ����������������������������������������������������� Stałe urządzenia gaśnicze mgłowe znajdują coraz szersze zastosowanie w ochronie przeciwpożarowej obiektów budowlanych o różnym przeznaczeniu. Mimo rosnącej popularności wiedza o projektowaniu tego typu instalacji nie jest ogólnie dostępna. Stwarza to wiele problemów. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie podstawowych zagadnień związanych z problemami przy projektowaniu mgłowych systemów gaśniczych. Abstract ������������������������������������������������������������� Fixed mist extinguishing systems are increasingly used in fire protection of many kind of buildings. Despite the growing popularity, knowledge about designing this type of system is not generally available. It creates many problems. This article aims to bring basic issues related to problems in designing mist extinguishing systems. styczeń/luty 2016 73 WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 74 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata ZAKŁAD WODOCIĄGÓW I KANALIZACJI INSTYTUTU INŻYNIERII WODY I ŚCIEKÓW POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ W GLIWICACH zaprasza do wzięcia udziału w XI Konferencji Naukowo-Technicznej Nowe technologie w sieciach i instalacjach wodociągowych i kanalizacyjnych 16–18 marca 2016 r., Ustroń (Beskid Śl.) promocja Serdecznie zapraszamy przedstawicieli środowisk naukowych, projektantów, wykonawców i producentów oraz eksploatatorów sieci i instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych. ORGANIZATOR: Politechnika Śląska, Instytut Inżynierii Wody i Ścieków ul. Konarskiego 18, 44-101 Gliwice tel./faks 32 237 22 43, 32 237 21 73, kom. 605 686 142 [email protected], [email protected] www.ise.polsl.pl – zakładka Konferencje rynekinstalacyjny.pl TEMATYKA KONFERENCJI: Celem konferencji jest prezentacja i ocena krajowych oraz zagranicznych osiągnięć i doświadczeń ze szczególnym uwzględnieniem następujących zagadnień tematycznych: materiały, uzbrojenie i opomiarowanie stosowane w budowie oraz wymianie sieci wodociągowej i kanalizacyjnej z uwzględnieniem terenów górniczych; monitoring i aparatura do diagnostyki sieci wodociągowej i kanalizacyjnej; renowacja i naprawa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej; pompownie wodociągowe i kanalizacyjne; materiały stosowane w wykonawstwie i wymianie wewnętrznych instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych; armatura i opomiarowanie instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych; warunki techniczne realizacji i eksploatacji sieci oraz instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych; ekonomika stosowania różnych materiałów, uzbrojenia w sieciach i instalacjach wodociągowych i kanalizacyjnych. PATRONAT NAUKOWY: SEKCJA INŻYNIERII SANITARNEJ KOMITETU INŻYNIERII LĄDOWEJ I WODNEJ POLSKIEJ AKADEMII NAUK styczeń/luty 2016 75 WODA A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y Wymagania higieniczne wobec instalacji wody pitnej Instalator, wykonując instalację wody pitnej, zobowiązany jest przestrzegać wszelkich wymagań higienicznych. W przeciwnym wypadku inwestor ma prawo zażądać usunięcia usterek oraz wynikającego z nich skażenia mikrobiologicznego na koszt wykonującego instalację. Bardzo istotne jest zatem spełnienie szeregu wymagań w trakcie oddawania instalacji do użytku. Dotyczą one m.in. płukania i dezynfekcji, zarówno w przypadku nowej instalacji, jak i naprawianej. Wymagania W Europie obowiązuje powstała na podstawie dyrektywy Rady 98/83/WE z 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi norma EN 806-4:2010 Wymagania dotyczące wewnętrznych instalacji wodociągowych do przesyłu wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Część 4: Instalacje [1], która od września 2010 r. miała w każdym państwie Unii otrzymać status normy krajowej. Ujednolica ona wymagania dotyczące działań związanych z uruchomieniem instalacji wody pitnej. W Polsce norma składa się z trzech części zawierających: postanowienia ogólne (język polski), projektowanie oraz wymiarowanie przewodów (język oryginalny). Oprócz tego w naszym kraju należy stosować wymagania [6]: rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi [1] – wdraża ono postanowienia dyrektywy 98/83/EC z 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [2], normy PN-EN 12502 Ochrona materiałów metalowych przed korozją. Wytyczne do oceny ryzyka wystąpienia korozji w systemach rozprowadzania i magazynowania wody [3]. Istotne są także wytyczne branżowe oraz podawane przez producentów, m.in.: Wymagania techniczne COBRTI INSTAL Zeszyt 3. Warunki Techniczne wykonania i odbioru sieci wodociągowych, 2001; Wymagania techniczne COBRTI INSTAL Zeszyt 7. Warunki Techniczne wykonania i odbioru instalacji wodociągowych, 2003; Wymagania techniczne COBRTI INSTAL Ze- szyt 1. Komentarz do normy PN 92/B01706/ Azl:1999 Zabezpieczenie wody przed wtórnym zanieczyszczeniem, 2001, Wymagania techniczne COBRTI INSTAL Zeszyt 11. Zalecenia do projektowania instalacji ciepłej wody, wentylacji i klimatyzacji minimalizujące namnażanie się bakterii Legionella. Obowiązkiem instalatora jest przestrzeganie obowiązujących norm i wytycznych krajowych. Jeśli dojdzie do usterki, instalator Wymogi Wyszczególnienie norma europejska EN 806‑4 Spełnienie wymogów instrukcje ZVSHK kompresor do płukania instalacji cyfrowe urządzenia pomiarowe REMS Multi-Push SL REMS Multi-Push SLW Próba instalacji wody pitnej z użyciem wody A q q* q Próba instalacji wody pitnej z użyciem wody B q q* q q* q q* q Próba instalacji wody pitnej z użyciem wody B+ (DEU) Próba instalacji wody pitnej z użyciem wody C q q Próba szczelności instalacji wody pitnej z użyciem sprężonego powietrza q q* q q Próba obciążeniowa instalacji wody pitnej z użyciem sprężonego powietrza q q* q q Płukanie instalacji wody pitnej z użyciem wody q q q q q Płukanie instalacji wody pitnej mieszanką wody/powietrza ze stałym dopływem sprężonego powietrza q q q q q q q q q q q q q q q q Dezynfekcja instalacji wody pitnej Protokołowanie wyników programów płukania i prób ciśnieniowych q q Czyszczenie, konserwacja systemów grzewczych q q Zasilanie urządzeń pneumatycznych (q) * z wymaganą dodatkowo „pompą zewnętrzną” do wody/powietrza Wymagania dotyczące instalacji wody pitnej 76 styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl WODA A R T Y K U Ł przedkłada rzeczoznawcy opinię, w której dowodzi, że instalacja została wykonana zgodnie ze stanem techniki. Jeżeli rzeczoznawca uzna winę instalatora, jest on zmuszony ponieść karę cywilną za źle wykonaną instalację. Stąd bardzo ważna jest znajomość i stosowanie obowiązujących przepisów – chociażby po to, by się zabezpieczyć. Przykładowo jeżeli instalacja została wykonana zgodnie ze stanem techniki, a mimo to w trakcie eksploatacji pojawiły się problemy, instalator nie zostanie pociągnięty do odpowiedzialności. Próba ciśnieniowa Obowiązująca w Polsce norma EN 806-4 w Rozdziale 6 Napełnianie i hydrostatyczne próby ciśnieniowe instalacji w obrębie budynków do przesyłu wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi zawiera kryteria oraz czynności, jakie należy wykonać przy próbie z użyciem wody lub powietrza: „Instalacje w obrębie budynków wymagają przeprowadzenia próby ciśnieniowej. Można ją przeprowadzić z użyciem wody lub – jeżeli pozwalają na to krajowe przepisy – z użyciem czystego, niezaolejonego powietrza przy małym ciśnieniu lub gazów obojętnych. Należy pamiętać o możliwych zagrożeniach ze strony dużego ciśnienia gazu lub powietrza w układzie”. Jeżeli chodzi o próbę hydrostatyczną, podane zostały trzy metody jej przeprowadzania, A, B lub C, w zależności od materiału oraz rozmiaru rury. Dla każdej z nich przewidziano inny czas i kroki. Natomiast ujednolicona procedura zamieszczona została w niemieckiej instrukcji ZVSHK Próby szczelności instalacji wody pitnej przy użyciu sprężonego powietrza, gazu obojętnego lub wody [4]. Według przepisów najlepiej przeprowadzać próbę ciśnieniową, jeśli bezpośrednio po niej instalacja zostanie napełniona i uruchomiona. W przeciwnym razie nieużytkowana instalacja, zarówno napełniona, jak i z pustym orurowaniem, może zostać skażona biologicznie i tym samym w momencie jej uruchomienia woda będzie niezdatna do picia. Jest to jednak trudne do osiągnięcia, w rzeczywistości praktycznie niemożliwe. W normie EN 806-4 podano, co w takim wypadku robić: „Jeśli układ nie będzie użytkowany bezpośrednio po uruchomieniu, konieczne jest jego płukanie w regularnych odstępach czasu (nie rzadziej niż 7 dni)”. Nie jest to najlepsze rozwiązanie, ponieważ wymaga czasu i pochłania niepotrzebne koszty. Instrukcja niemiecka [4] zawiera alternatywny sposób, bardziej praktyczny i ekonomiczny. Zaleca się mianowicie przeprowadzić próbę szczelności z użyciem niezaolejonego sprężonego powietrza przy ciś- rynekinstalacyjny.pl nieniu 150 mbarów oraz próbę obciążeniową przy ciśnieniu 3 lub 1 bara, w zależności od średnic znamionowych instalacji wody pitnej. Ciśnienie kontrolne powyżej 3 barów nie może być stosowane. Płukanie Jeżeli czas od momentu próby ciśnieniowej do jej uruchomienia wynosi ponad 7 dni, zalecane jest wspomniane wcześniej płukanie w celu zapobieżenia skażeniu biologicznemu. Może być ono przeprowadzane przy zastosowaniu wody pitnej lub powietrza zmieszanego z wodą. Informacje dotyczące jakości tej wody podaje norma EN 806-4 i zaleca, by woda była filtrowana, a cząsteczki w rozmiarze większym niż 150 mm zatrzymywane. Płukanie instalacji powinno się odbywać na jej odcinkach, przy czym żaden z nich nie może być dłuższy niż 100 m, poczynając od najniższego piętra i przechodząc w górę, wzdłuż pionów. Prędkość przepływu wody przez odcinek jest ujednolicona i wynosi 0,5 m/s, a jej ilość powinna być min. 20 razy większa niż pojemność wodna instalacji. Żeby zwiększyć efektywność płukania, tak aby woda porwała wszelkie zalegające w rurach cząsteczki i bakterie, zaleca się zwiększenie turbulencji tego ruchu poprzez zastosowanie mieszanki wody i powietrza pod odpowiednim ciśnieniem. Dodatkowo EN 806-4 podaje, co zrobić w sytuacji, gdy nie udaje się wytworzyć odpowiedniej prędkości przepływu wody w instalacji: „Jeżeli w płukanym odcinku przewodu rurowego nie udaje się uzyskać minimalnego natężenia przepływu przy całkowitym napełnieniu przewodu rozdzielającego, do płukania należy zastosować zasobnik oraz pompę”. Dezynfekcja Po przeprowadzeniu płukania inwestor lub instytucja zlecająca wykonanie instalacji może zlecić wykonanie dezynfekcji instalacji. Środki chemiczne stosowane w tym celu powinny być przeznaczone do uzdatniania wody pitnej i określone przez normy europejskie, krajowe lub zasady techniczne. Norma EN 806-4 informuje także o zachowaniu zasad bezpieczeństwa w trakcie transportu, magazynowania i obsługi tychże środków dezynfekujących. Przy ich doborze należy się przede wszystkim kierować łatwością użycia, bezpieczeństwem pracy oraz ochroną środowiska. Utleniacze mające w składzie chlor mogą powodować powstawanie niebezpiecznych dla środowiska podchlorynianu sodu NaOCl i dwutlenku chloru ClO2. Dużo lepiej sprawdzi się nadtlenek wodoru H2O2, który rozkłada się na niegroźny tlen i wodę, spełnia do tego kryteria bezpiecznego S P O N S O R O W A N Y stosowania związku chemicznego i jest łatwy w użyciu. Produkty o niskim stężeniu nadtlenku wodoru po rozkładzie w trakcie dezynfekcji można sprawnie wprowadzić do kanalizacji. Stężenia poniżej 5% tego związku nie są uznawane za niebezpieczne. Zalecane jest stosowanie roztworu składającego się z nadtlenku wodoru o stężeniu 1,5% rozcieńczonego w 100 l wody pitnej. Dostępne są na rynku buteleczki z tym roztworem o pojemności 1 l. Stosowanie nadtlenku wodoru w wyższym stężeniu wymaga bardziej pracochłonnego rozcieńczania roztworu do takiego, jaki jest zalecany do dozowania. Może być to niebezpieczne przy stężeniu powyżej 5%. W przypadku błędnie lub źle przygotowanego własnego roztworu do dozowania instalacja wody pitnej może zostać uszkodzona, a konsekwencje zostaną wyciągnięte w stosunku do instalatora. Protokół Po wykonaniu procedury związanej z oddaniem instalacji należy także sporządzić protokół. Informacje w nim zawarte powinny dotyczyć przeprowadzonych prób, płukania i dezynfekcji oraz wyników badań i należy go przekazać właścicielowi budynku. Urządzenia stosowane do prób ciśnieniowych, płukania i dezynfekcji wykonują obecnie wydruki, które mogą okazać się nieocenioną pomocą przy sporządzaniu dokumentacji. Literatura 1. EN 806-4:2010 Wymagania dotyczące wewnętrznych instalacji wodociągowych do przesyłu wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Część 4: Instalacje. 2. Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (DzU z 2006 r. nr 123, poz. 858). 3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU z 2002 r. nr 75, poz. 690 z późn. zm.; stan prawny na 1.01.2014 r.). 4. PN-EN 12502 Ochrona materiałów metalowych przed korozją. Wytyczne do oceny ryzyka wystąpienia korozji w systemach rozprowadzania i magazynowania wody. 5. Instrukcja próby szczelności instalacji wody pitnej przy użyciu sprężonego powietrza, gazu obojętnego lub wody, styczeń 2011, ZVSHK (Centralne Zrzeszenie Instalatorów Sanitarnych, Grzewczych i Klimatyzacyjnych). 6. Erning W.J., Instalacje wody pitnej – eksploatacja i przywracanie należytego stanu użytkowo-technicznego, „Rynek Instalacyjny” nr 9/2008. for Professionals REMS POLSKA SP. Z O.O. 62-070 Dopiewo, Dąbrowa, ul. Piaskowa 19 tel. 61 654 09 00, faks 61 654 09 05 www.rems.de styczeń/luty 2016 77 WODA mgr inż. Agnieszka Samolej Systemy zaopatrzenia w wodę w Sudanie Południowym Pomimo że Republika Sudanu Południowego jest stosunkowo bogata w zasoby wodne, tylko 55% społeczeństwa ma dostęp do czystej wody pitnej. Sieć hydrologiczna została zniszczona podczas wojny, a dane w większości utracone. Budowę choćby najprostszych systemów zaopatrzenia w wodę realizują organizacje międzynarodowe, w tym Polska Akcja Humanitarna. S udan Południowy uzyskał niepodległość 9 lipca 2011 r., po 22 latach wojny domowej między przedstawicielami muzułmańskiej arabskiej północy a chrześcijańskimi i animistycznymi plemionami afrykańskiego południa. Sytuacja w kraju jest nadal napięta. W grudniu 2013 wybuchł trwający do dziś konflikt zbrojny. Rynek jest zdominowany przez import, a ponad połowa społeczeństwa żyje za mniej niż dolara dziennie. Wskaźnik analfabetyzmu wynosi 81% wśród kobiet i 63% u mężczyzn. Śmiertelność noworodków to 60 na 1000 urodzeń, a średnia życia wynosi 55 lat [1]. W wyniku wojny infrastruktura w kraju właściwie nie istnieje. Tylko 55% społeczeństwa ma dostęp do czystej wody pitnej [2]. Wyzwanie stanowi również zarządzanie zasobami wodnymi – sieć hydrologiczna i meteorologiczna zostały zniszczone podczas wojny i obecnie nie istnieją, a większość danych została utracona. Pomimo że po uzyskaniu niepodległości powołano krajowe instytucje odpowiedzialne za zarządzanie zasobami wodnymi, ze względu na sytuację społeczno-polityczną większość działań w sektorze wodno-sanitarnym jest finansowana i realizowana przez donatorów międzynarodowych. Zakres ich działania jest określony w zatwierdzonej w 2011 r. Strategii ramowej: woda, urządzenia sanitarne i higiena. Jedną z organizacji pomocowych jest Polska Akcja Humanitarna (PAH), działająca w sektorze wodno-sanitarnym na terenie Sudanu Południowego od 2006 r. PAH zajmuje się głównie budową i naprawą studni oraz toalet, wdraża również programy edukacji higienicznej i organizuje szkolenia dla miejscowych monterów instalacji i urządzeń wodnych. poziom opadów na południu wynosi maks. 1400 mm, a na północy ok. 800 mm. Główną rzeką jest Nil Biały zasilany m.in. dopływami Bahr el Ghazal, Sobat oraz Atbarah. Powyżej nich rzeka tworzy labirynt kanałów i jezior i tym samym największe mokradła świata Sudd o powierzchni 30 000 km2. Duża ilość wody tracona jest w wyniku silnego parowania. Zasoby wód podziemnych są bogate i znajdują się głównie w tzw. formacji Um Ruwaba zbudowanej z glin i żwiru o wysokiej przepuszczalności. Uwarunkowania środowiskowe Studnie mają jedynie nieliczne zamożne gospodarstwa domowe, hotele i kwatery prywatne. Woda ze studni publicznych (ogólnodostępnych) jest dostępna za darmo, jednak w razie awarii użytkownicy zmuszeni są pokryć koszty napraw np. pomp. Woda ze studni jest pobierana bezpośrednio przez mieszkańców Sudan Płd. ma zasadniczo płaski teren, gdzieniegdzie tylko poprzecinany wzgórzami. Góry ciągną się jedynie przy granicy z Ugandą. Południe kraju porośnięte jest lasem równikowym, który ku północy przechodzi w sawannę. Pora deszczowa trwa 5–8 miesięcy. Średni roczny 78 styczeń/luty 2016 Zaopatrzenie w wodę (głównie kobiety) lub dostarczana do domostw i instytucji w 20-litrowych kanistrach przez drobnych dostawców. Jakość wody jest badana właściwie tylko w momencie oddania studni do użytkowania przez firmę wykonującą odwierty. Jednak w ostatnich latach w kilku miastach pojawiły się tzw. kioski wodne (zasilane ze studni zaopatrzonych w pompy głębinowe elektryczne – fot. 2), czyli miejsca, gdzie można przyjść ze swoim kanistrem i kupić wodę, która powinna spełniać standardy jakości (aczkolwiek mechanizmy kontrolujące nie istnieją). Większość miast nie ma systemów wodociągowych, a tam, gdzie one występują, infrastruktura jest zdewastowana i dostawy wody są nieregularne. Jest to konsekwencja wieloletnich działań wojennych oraz braku umiejętności utrzymania i zarządzania infrastrukturą. Główne źródło wody pitnej stanowią dla większości ludzi naturalne zbiorniki wodne i rzeki, z których woda jest pobierana bezpośrednio do kanistrów lub beczkowozów (fot. 1) i dostarczana w ten sposób do domostw bez uzdatniania. Nie istnieją kontrolowane, oficjalne ujęcia wód powierzchniowych i brakuje stacji uzdatniania wody. Fot. 2. Pobór wody z kiosku wodnego Fot. 1. Pobór wody bezpośrednio z rzeki Fot. autora Poniżej przedstawiono główne rodzaje systemów zaopatrzenia w wodę, zasilanych z wód podziemnych, stosowane w Sudanie Południowym. Fot. autora Studnie płytkie Są to studnie kopane ręcznie przez społeczności lokalne, ich utrzymanie jest tanie i nie wymaga wiedzy technicznej. Głębokość studni wynosi zazwyczaj 2–5 m, a ich ściany nie są w żaden sposób zabezpieczane. Woda pobierana jest za pomocą wiadra lub innego pojemnika. Studnie płytkie (fot. 3) w porze suchej rynekinstalacyjny.pl WODA zwykle wysychają. Jakość wody jest bardzo niska i jest ona często zanieczyszczona przez spływ powierzchniowy oraz brudne naczynia. Fot. 3. Studnia płytka nicze. Obecnie jeden z pierwszych kroków stanowią badania hydrogeologiczne, których głównym celem jest określenie budowy geologicznej i warunków hydrogeologicznych badanego obszaru, w tym charakterystyki warstw wodonośnych określonego poziomu oraz warunków występowania i poziomu wód podziemnych, a także technicznych możliwości wydobycia wody. Ustalona w wyniku Fot. autora Studnie głębinowe Systemy zaopatrzenia w wodę, w tym studnie publiczne, budowane są głównie przez organizacje pomocowe, ponieważ ani władze lokalne, ani społeczności nie mają na to wystarczających funduszy. Średni koszt budowy jednej studni zaopatrzonej w pompę ręczną to ok. 17 000 euro, a w pompę elektryczną – ok. 25 000 euro. Jeszcze kilka lat temu wybór lokalizacji studni opierano jedynie na rozmowach ze społecznością lokalną oraz na znajomości terenu przez lokalne firmy wiert- Fot. 4. Wiercenie studni przez PAH w Kuerdiek Fot. archiwum PAH tych badań lokalizacja jest opiniowana przez władze i społeczności lokalne i dopiero po ich akceptacji można rozpocząć proces wiercenia już w określonym, konkretnym miejscu. Biorąc pod uwagę specyfikę Sudanu Płd., ważne jest upewnienie się przed rozpoczęciem prac, czy proponowane lokalizacje zostały sprawdzone przez UNMISS (Unated Nations Mission in South Sudan) i określone jako miejsca bezpieczne (rozminowane, do których drogi są przejezdne i w których nie wydarzają się strzelaniny, napady etc.). Podczas wierceń (fot. 4) stosowane są wytyczne dotyczące kolejności i jakości prac, a jakość wody jest sprawdzana według norm krajowych i WHO. Najczęściej stosowane są wiertnice produkcji tajskiej (PAT-Drill), które w zależności od typu mogą wiercić otwory do 250 m głębokości. Samo wiercenie jednej studni zajmuje 2–3 dni, a instalowanie pompy i platformy trwa kolejne 3–4 dni – zależy to jednak od odległości miejsca wierceń od źródła wody (którą należy dostarczyć na obszar wierceń), przejezdności drogi oraz odległości od miejsca, w którym stacjonuje ekipa wiercąca. Na zakończenie prac należy wypełnić w odniesieniu do każdej studni tzw. Borehole Completion Record (raport wykonania studni), który przekazuje się administracji lokalnej. Studnie głębinowe z pompami ręcznymi Ze względu na łatwość instalacji i utrzymania oraz wytrzymałość i trwałość najczęściej instalowane są pompy India Mark II (fot. 5a), chociaż na terenach, gdzie zwierciadło wód podziemnych położone jest głęboko (na północy kraju), można jeszcze sporadycznie ZARZĄD GŁÓWNY POLSKIEGO ZWIĄZKU INŻYNIERÓW I TECHNIKÓW SANITARNYCH zaprasza na WARSZTATY PRACY PROJEKTANTA I RZECZOZNAWCY INSTALACJI I SIECI SANITARNYCH 6–7 października 2016 r., Warszawa Celem Warsztatów jest stworzenie warunków do rozwoju zawodowego projektantów, rzeczoznawców oraz innych specjalistów poprzez umożliwienie im zapoznania się z najnowszymi trendami branży sanitarnej oraz wspomagania projektowego. Warsztaty umożliwią również: – podniesienie poziomu wiedzy specjalistów branży sanitarnej, – praktyczną wymianę wiedzy między specjalistami danej dziedziny m.in. nt. prowadzonych projektów, – wymianę doświadczeń zawodowych i rozwiązanie problemów specyficznych dla danej specjalizacji, – edukację studentów oraz młodego pokolenia projektantów i przyszłych rzeczoznawców. Szczegółowy zakres merytoryczny opracowany zostanie m.in. na podstawie ankiet wypełnionych przez przyszłych uczestników Komitet Organizacyjny: PZITS ZG 00-043 Warszawa ul. Czackiego 3/5, pok. 217 tel./faks 22 826 28 94 22 827 02 62 [email protected] www.pzits.pl/warsztaty2016/ promocja Patronat medialny: rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2016 79 WODA a) pobierania wody są studnie, zarówno płytkie – kopane, jak i głębinowe – wiercone, wyposażone w pompy ręczne lub elektryczne. W sytuacji braku kompetencji i możliwości, będącej efektem wieloletniego konfliktu zbrojnego, zadania związane z budową choćby najprostszych systemów zaopatrzenia w wodę przejęte zostały w dużym zakresie przez donatorów i organizacje międzynarodowe. one budowane przez organizacje pomocowe, a użytkowanie i utrzymanie tych systemów przekazywane jest w ręce społeczności i władz lokalnych. Zdarza się, że po pierwszej awarii system jest porzucany z powodu braku funduszy na jego naprawę. Najczęściej stosowane są pompy Grundfos, Dayliff i Lorentz. b) Fot. 5. a) pompa India Mark II o min. wydajności 1200 l/h (przy głębokości 15–70 m) dla 8–10 godzin użytkowania dziennie [3]; b) pompa Duba [4] Literatura 1. Bank Światowy, data.wordbank.org. 2. OXFAM, www.oxfam.org. 3. www.washtechnologies.net. 4. procurement.ifrc.org/catalogue. 5. Technical Guideline and Manual for Borehole with a hand pump – UNICEF, National Water Corporation, August 2007. 6. www.icrc.org/eng/resources/documents/news-release/2012/south-sudan-2012-06-14.htm. 7. www.pah.org.pl. spotkać zainstalowane w przeszłości pompy Duba (fot. 5b). Studnie głębinowe z pompami elektrycznymi Fot. 6. I nstalacja fotowoltaiczna do zasilania systemu zaopatrzenia w wodę o wydajności 90 tys. l/h, wykonana przez ICRC w Akobo [6] Pompy elektryczne stosowane są głównie w przypadku dostarczania wody do sieci wodociągowej lub kiosków wodnych. Zdarza się też, że instalowane są w studniach głębokich – powyżej 200 m. Pompa zasilana jest niezmiernie rzadko z sieci elektrycznej (ze względu na jej brak), stosuje się zatem generatory spalinowe lub instalacje fotowoltaiczne (fot. 6). Rozwiązania tego typu nie są powszechne ze względu na wysokie koszty inwestycyjne i eksploatacyjne, a także brak kompetencji u użytkowników. Są O autorce: Agnieszka Samolej, mgr inż. ochrony środowiska o specjalności zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków, od ponad 13 lat związana z planowaniem i realizacją projektów w sektorze ochrony środowiska i gospodarki wodno-ściekowej w kraju i za granicą, m.in. w ramach współpracy z Polską Akcją Humanitarną w Sudanie Południowym. Podsumowanie Republika Sudanu Południowego jest państwem stosunkowo bogatym w zasoby wodne, a jednak ze względu na brak infrastruktury dostęp do wody ma mniej niż 55% populacji. W większości przypadków nie jest to woda zdatna do picia, gdyż pobierana jest z niepewnych źródeł i w żaden sposób nie uzdatniana. Najczęściej stosowanymi urządzeniami do ENERGIA ENERGIA zmiany w charakterystyce energetycznej mgr inż. Piotr Skowroński etapy projektowania zintegrowanego szkoła w budynku pasywnym gospodarowanie wodami opadowymi z energii odnawialnej? 10/2014 Cena 15,50 zł (5% VAT) ISSN 1230-9540 SKANUJ KOD APLIKACJĄ Indeks 344079 I ZOBACZ WIĘCEJ! Nakład 10 tys. egz. Does the air-water heat pump in Polish conditions use renewable energy? ompa ciep�a powietrze/woda jest urz�dzeniem umo�liwiaj�cym konwersj� energii z powietrza zewn�trznego (energii aerotermalnej) i wykorzystanie jej do ogrzewania lub ch�odzenia budynku. Proces ten realizowany jest za po�rednictwem trzech obiegów: obiegu czynnika dolnego �ród�a, w którym energia cieplna pozyskiwana jest z otoczenia i transportowana do pompy ciep�a; obiegu czynnika ch�odniczego, gdzie pompa zwi�ksza temperatur� pozyskanego ciep�a; obiegu czynnika grzewczego rozprowadzaj�cego ciep�o po budynku. Powietrze zewn�trzne zasysane jest przez wentylator do parownika pompy ciep�a, gdzie oddaje energi� ciepln� do czynnika ch�odniczego – powoduje to obni�enie temperatury powietrza. Zimne powietrze zostaje usuni�te z pompy. Czynnik ch�odniczy – gaz (najcz��ciej R404A, R407C, R410A) – kr��y w obiegu zamkni�tym, równie� przep�ywaj�c przez parownik. Czynnik ch�odniczy odznacza si� bardzo nisk� temperatur� wrzenia, odbieraj�c energi� ciepln� z powietrza, zaczyna wrze�. Gaz, który powstaje podczas wrzenia, kierowany jest do spr��arki zasilanej energi� elektryczn�. W wyniku spr��ania gazu ro�nie ci�nienie, a wraz z nim znacznie wzrasta temperatura gazu (np. z 5 do ok. 70–80°C). Ze spr��arki gaz jest wt�aczany do wymiennika ciep�a (skraplacza), gdzie oddaje energi� ciepln� do systemu grzewczego, po czym ulega sch�odzeniu i si� skrapla. Poniewa� ci�nienie jest nadal wysokie, czynnik ch�odniczy zostaje przet�oczony przez zawór rozpr��ny, gdzie dochodzi do spadku ci�nienia i powrotu czynnika do temperatury pierwotnej. W tym czasie w obiegu czynnika grzewczego energia cieplna wytwarzana przez czynnik ch�odniczy w skraplaczu jest zmiany w charakterystyce energetycznej szkoła w budynku pasywnym gospodarowanie wodami opadowymi 10/2014 rok XXII Cena 15,50 zł (5% VAT) ISSN 1230-9540 SKANUJ KOD APLIKACJĄ Indeks 344079 I ZOBACZ WIĘCEJ! Nakład 10 tys. egz. GRUPA WWW.RYNEKINSTALACYJNY.PL REKLAMA promocja 54 80 GRUPA WWW.RYNEKINSTALACYJNY.PL REKLAMA P rok XXII Cena 15,50 zł (5% VAT) ISSN 1230-9540 SKANUJ KOD APLIKACJĄ Indeks 344079 I ZOBACZ WIĘCEJ! Nakład 10 tys. egz. Pompy ciep�a powietrze/woda bazuj� na najta�szym i naj�atwiejszym do pozyskania �ródle ciep�a. Bior�c pod uwag� koszty wykonania instalacji, wypadaj� du�o korzystniej ni� np. gruntowe pompy ciep�a. Jednak czy takie urz�dzenia pracuj�ce w Polsce mog� zgodnie z przepisami UE zosta� zaklasyfikowane jako wykorzystuj�ce energi� z zasobów odnawialnych? GRUPA REKLAMA etapy projektowania zintegrowanego 10/2014 gospodarowanie wodami opadowymi rok XXII WWW.RYNEKINSTALACYJNY.PL Wydzia� In�ynierii Produkcji Szko�a G�ówna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie etapy projektowania stycze�/luty 2015 odbierana przez wod� w systemie grzewczym (czynnik grzewczy). Zostaje ona podgrzana w celu uzyskania wymaganej temperatury zasilania (tabela 1). Czynnik grzewczy kr��y w obiegu zamkni�tym i przenosi energi� ciepln� podgrzanej wody do ogrzewacza c.w.u. i systemu ogrzewania budynku (np. grzejniki, ogrzewanie pod�ogowe czy klimakonwektory) [11]. Sprawno�� pompy ciep�a w znacznym stopniu zale�y od ró�nicy temperatury pomi�dzy dolnym �ród�em ciep�a a odbiornikiem ciep�a. W przypadku pomp powietrznych obni�enie temperatury w sezonie grzewczym wp�ywa na obni�enie �redniej sprawno�ci tego typu urz�dze� w ci�gu roku. Przy okre�lonej temperaturze otoczenia, w której koszty jednostkowe pozyskanego ciep�a b�d� wy�sze ni� referencyjnego rozwi�zania (np. kot�a gazowego), zastosowanie pompy ciep�a mo�e si� okaza� nieop�acalne ekonomicznie. Temperatura ta wynosi ok. 0°C dla tradycyjnych rozwi�za� z pomp� ciep�a typu powietrze/woda lub ok. –10°C dla bardziej zaawansowanych konstrukcji, wykorzystuj�cych spr��arki z mo�liwo�ci� bezpo�redniego wtrysku par czynnika oraz eko- Rodzaj ogrzewania, którego �ród�em ciep�a jest pompa ciep�a Ogrzewanie p�aszczyznowe Orientacyjne parametry wody grzewczej na zasilaniu 25–35°C Ogrzewanie z wykorzystaniem klimakonwektorów 35–50°C Ogrzewanie z wykorzystaniem grzejników 50–60°C Tabela 1. Orientacyjne temperatury wody grzewczej dla ró�nych systemów ogrzewania wg [14] Streszczenie .................................................................................. Znacz�cy wp�yw na stworzenie finansowych systemów wsparcia pomp ciep�a jako odnawialnych �róde� energii w UE b�dzie mie� ich wydajno��, wyra�ona za pomoc� warto�ci sezonowego wspó�czynnika wydajno�ci grzejnej (SPF). Warto�� tego wspó�czynnika przek�ada si� na ilo�� przekazanej energii odnawialnej i mo�liwo�� zakwalifikowania danego typu pompy ciep�a do instalacji OZE. Ustawodawstwo europejskie podaje wytyczne pozwalaj�ce krajom cz�onkowskim na oszacowanie, jaka cz��� urz�dze� mo�e zosta� zaliczona do takich w�a�nie �róde�. Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A significant influence upon the development of the financial support systems for heat pumps as the renewable energy sources in the European Union will be exerted by the level of efficiency expressed in the form of the seasonal performance factor (SPF). The value of that factor finds its reflection in the quantity of the transferred renewable energy, and in the possibility of qualifying the heat pump of a given type as the installation of the type using renewable energy sources. The European legislation sets forth the guidelines making it possible for the member states to estimate what part of the devices may be included in the group of these very sources. rynekinstalacyjny.pl nomizer (urz�dzenie s�u��ce do monitorowania zu�ycia czynnika roboczego) [13]. Sprawno�� powietrznych pomp ciep�a okre�la si� podobnie jak dla wszystkich innych pomp, wyznaczaj�c wspó�czynnik COP (Coefcient of Performance). Wspó�czynnik ten opisuje stosunek wydajno�ci grzewczej uzyskiwanej w skraplaczu )g do mocy elektrycznej pobieranej przez silnik spr��arki oraz inne urz�dzenia niezb�dne do jego pracy Pel [15], czyli stosunek u�ytecznej mocy cieplnej do pobranej elektrycznej mocy nap�dowej. Wspó�czynnik efektywno�ci wyznaczany jest w ustalonych, laboratoryjnych warunkach pracy na podstawie normy PN-EN 14511 [8]. Poniewa� wspó�czynnik ten odzwierciedla jedynie stan chwilowy w �ci�le okre�lonych warunkach, uzupe�nia si� go, podaj�c sezonowy wspó�czynnik efektywno�ci energetycznej SPF (Seasonal Performance Factor), który w wi�kszym stopniu mo�e pokaza� rzeczywist� wydajno�� pracy pompy ciep�a [11]. Poniewa� odnotowujemy obecnie znaczny wzrost sprzeda�y pomp typu powietrze/woda na terenie Polski (rys. 1), zagadnienie to mo�na uzna� za istotne. Wymagany poziom SPF Sezonowy wspó�czynnik wydajno�ci grzejnej SPF to podstawowa wielko�� u�ywana w analizach efektywno�ci energetycznej pomp ciep�a. Wspó�czynnik ten jest okre�lany równie� jako sezonowy wspó�czynnik efektywno�ci energetycznej SCOP (Seasonal Coefficient of Performance), a w literaturze niemieckiej jako JAZ (Jahresarbeitszahl). SPF definiowany jest zazwyczaj jako stosunek ilo�ci u�ytecznego ciep�a wytworzonego przez pomp� do ilo�ci zu�ytej energii elektrycznej [1]. W praktyce wspó�czynnik ten okre�la efektywno�� energetyczn� podczas eksploatacji pompy ciep�a w konkretnej instalacji w czasie zmiennych warunków temperaturowych sezonu grzewczego [2]. Na warunki te sk�adaj� si� takie czynniki, jak obliczeniowa temperatura zewn�trzna, d�ugo�� trwania sezonu grzewczego, liczba stopniodni ogrzewania oraz charakterystyka cieplna budynku (izolacyjno�� przegród, wielko�� zysków ciep�a itd.) [1]. Istotne znaczenie dla rozwoju rynku pomp ciep�a w Polsce ma prawo Unii Europejskiej, a szczególnie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy [9]. Zgodnie z dyrektyw� 2009/28/WE dotycz�c� promowania odnawialnych �róde� energii warto�� SPF definiuje si� jako udzia� energii ze �róde� odnawialnych przekazywanej do instalacji grzewczej. Stan obecny, na podstawie decyzji KE 2013/114/UE z 1.03.2013 r. [10], przedstawiono na rys. 2. rynekinstalacyjny.pl Zgodnie z t� decyzj� udzia� energii odnawialnej przekazywanej przez spr��arkowe pompy ciep�a do instalacji grzewczej powinien si�ga� od 60 do ponad 80%. Dane dotycz�ce wymaganej warto�ci wspó�czynnika SPF dla pomp ciep�a powietrze/ woda mo�na znale�� w kilku �ród�ach. Wed�ug wspomnianej ju� dyrektywy 2009/28/WE warto�ci wspó�czynnika wydajno�ci podaje si� z uwzgl�dnieniem warunków klimatycznych dziel�cych terytorium UE na trzy strefy (rys. 3). Definicja jest zgodna z rozporz�dzeniem delegowanym Komisji w sprawie etykietowania energetycznego urz�dze� grzewczych, gdzie „warunki klimatu umiarkowanego”, „warunki klimatu ch�odnego” i „warunki klimatu ciep�ego” oznaczaj� warunki temperaturowe w�a�ciwe odpowiednio dla nast�puj�cych europejskich miast: Strasburga, Helsinek i Aten [2]. Terytorium Polski zosta�o zakwalifikowane do strefy klimatu ch�odnego. Charakterystyczne dla naszego klimatu s� krótkie okresy wyst�powania ekstremalnie niskich i wysokich temperatur powietrza zewn�trznego. Wszelkie obliczenia zapotrzebowania na ciep�o budynku s� dokonywane dla niekorzystnych warunków, które mog� wyst�pi� w obiekcie podczas pracy systemu grzewczego. W zale�no�ci od strefy klimatycznej przyjmowane s� obliczenio- we temperatury powietrza zewn�trznego, dla których dokonuje si� szczegó�owych oblicze� strat ciep�a budynku [16]. Wydajno�� systemu opartego na pompie ciep�a powietrze/woda maleje wraz z obni�aj�c� si� temperatur� �ród�a dolnego (powietrza), w przeciwie�stwie do potrzeb grzewczych budynku [15]. Powoduje to konieczno�� wy- Helsinki Strasburg Ateny Rys. 3. Mapa Europy z poszczególnymi strefami klimatycznymi [9] 4000 3500 3500 3000 2600 2500 2119 2000 1680 1500 1500 1300 1000 500 0 2010 r. 2011 r. 2012 r. 2013 r. 2014 r. Prognoza 2015 r. Rys. 1. Liczba nowych instalacji pomp ciep�a powietrze/woda w Polsce [9] 100 Udział energii odnawialnej, % zintegrowanego Czy pompa ciep�a powietrze/woda szkoła w budynku korzysta w warunkach polskich pasywnym zmiany w charakterystyce energetycznej 90 80 72% 60% 70 60 SPF < 2,5 50 Dla SPF <2,5 zgodnie z dyrektywą OZE pompa ciepła nie jest traktowana jako korzystająca z OZE 40 30 20 1 0 2,0 2,5 SPF = 2,5 SPFmin. = 2,5 SPF > 2,5 3,0 3,5 4,0 Sezonowy współczynnik efektywności SPF 4,5 5,0 Rys. 2. Minimalna warto�� wspó�czynnika SPF i udzia� energii odnawialnej przekazywany przez pompy ciep�a do instalacji grzewczej [9] stycze�/luty 2015 55 Czytaj, jak chcesz styczeń/luty 2016 rynekinstalacyjny.pl INFORMATOR R E C E N Z J A Dobre praktyki w zakresie OZE W Polsce od kilku lat odnotowuje się znaczący wzrost zainteresowania wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii, często realizowanych w sposób żywiołowy, bez znajomości podstaw w tym zakresie. Prezentowana książka poświęcona jest wykorzystaniu kolektorów słonecznych oraz pomp ciepła. Wiele osób w Polsce zainteresowanych zmniejszeniem kosztów zużywanej energii dąży do instalacji odnawialnych źródeł energii, często kierując się ceną, nie zwracając uwagi na jakość instalowanych urządzeń przetwórczych. Podstawowa przyczyna tego stanu rzeczy to przede wszystkim brak wiedzy w tym zakresie u potencjalnych inwestorów. Z pewnością część tych problemów rozwiąże prezentowana książka, wydana w 2015 roku przez wydawnictwo ARL MIROWSKI, autorstwa Adolfa Mirowskiego, specjalisty z zakresu instalacji solarnych oraz pomp ciepła. Zgodnie z tytułem jest to poradnik inwestora, który może służyć również projektantom oraz inspektorom nadzoru inwestorskiego. Celem prezentowanej książki jest przedstawienie wybranych paramentów oraz wyjaśnienie istotnych pojęć i definicji, które używane są powszechnie w zakresie kolektorów słonecznych oraz pomp ciepła. W treści książki zamieszczono szereg przykładów praktycznych, które stanowią wprowadzenie do projektowania kolektorów słonecznych oraz układów pomp ciepła. Autor w celu ostrzeżenia potencjalnych inwestorów zamieścił kilka przykładów niewłaściwego postępowania przy projektowaniu układów kolektorów słonecznych – często spotykanych w praktyce. Książka składa się z dwudziestu rozdziałów merytorycznych oraz siedmiu rozdziałów uzupełniających zakończonych spisem literatury, w których autor prowadzi czytelnika od podstaw fizycznych wykorzystania energii słonecznej do podstawowych układów technicznych zamieniających energię słoneczną oraz skumulowaną w ziemi w ciepło. Pierwsze dziesięć rozdziałów zostało poświęconych kolektorom słonecznym, zamieszczono w nim niezbędną wiedzę w zakresie podstaw fizycznych oraz podstawowych obliczeń matematycznych niezbędnych przy projektowaniu i doborze kolektorów słonecznych. W rozdziale dziesiątym stanowiącym zakończenie pierwszej części książki autor zamieścił sześć przykładowych rozwiązań instalacji kolektorów słonecznych w różnych częściach Polski. Druga część, obejmująca rozdziały od jedenastego do 150 dwudziestego, została w całości poświęcona pompom ciepła. Autor opisał w niej systemy grzewcze współpracujące z pompami ciepła, badania geofizyczne w otworach płytkiej geotermii oraz wykorzystanie pomp ciepła do chłodzenia budynków. Na końcu tej części zostały przedstawione przykładowe realizacje pomp ciepła na terenie Polski. W rozdziale dwudziestym drugim zamieszczono wskaźniki przy spalaniu wybranych paliw i przykłady redukcji emisji zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza. Natomiast w rozdziale dwudziestym trzecim przedstawiono uproszczone wykresy do szacowania redukcji emisji zanieczyszczeń powietrza. W końcowych rozdziałach książki zamieszczone zostały klasy i etykiety redukcji zanieczyszczeń powietrza, stanowiące opracowanie autorskie oraz inne wybrane przemyślenia autora zmierzające do poprawy stanu zanieczyszczania powietrza przez spalanie w celach grzewczych różnych paliw. Uzupełnieniem książki są tablice różnych wielkości fizycznych, wykaz norm oraz literatury, która umożliwi dociekliwym czytelnikom rozszerzenie wiedzy zawartej w prezentowanej książce. Jest ona bogato ilustrowana rysunkami wyjaśniającymi omawiane problemy oraz przykładowymi obliczeniami, dzięki czemu ułatwione jest rozumienie zawartych w niej treści. mgr inż. Julian Wiatr, elektro.info www.ksiegarniatechniczna.com.pl Księgarnia Techniczna tak, zamawiam książkę .............................................................................................................. imię nazwisko firma zawód wykonywany kod NIP miejscowość ulica ul. Karczewska 18 04-112 Warszawa tel.: 22 512 60 60 faks: 22 810 27 42 e-mail: rynekinstalacyjny.pl [email protected] www.ksiegarniatechniczna.com.pl w liczbie ........... egz., w cenie ................. + koszty przesyłki 13 zł, płatności dokonam przy odbiorze. nr tel./faks lok. e-mail Informujemy, że składając zamówienie, wyrażacie Państwo zgodę na przetwarzanie wyżej wpisanych danych osobowych w systemie zamówień Grupy MEDIUM w zakresie niezbędnym do realizacji powyższego zamówienia. Zgodnie z Ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU nr 101/2002, poz. 926 z późniejszymi zmianami) przysługuje Państwu prawo wglądu do swoich danych, aktualizowania ich i poprawiania. Upoważniam Grupę MEDIUM do wystawienia faktury VAT bez podpisu odbiorcy. data Podpis Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w celach marketingowych przez Grupę MEDIUM oraz inne podmioty współpracujące z Wydawnictwem z siedzibą w Warszawie przy ul. Karczewskiej 18. Informujemy, że zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU nr 101/2002, poz. 926 z późniejszymi zmianami) przysługuje Pani/Panu prawo wglądu do swoich danych, aktualizowania i poprawiania ich, a także wniesienia umotywowanego sprzeciwu wobec ich przetwarzania. Podanie danych ma charakter dobrowolny. Kupon należy nakleić na kartę pocztową i przesłać na adres: Grupa Medium, ul. Karczewska 18, 04-112 Warszawa, lub przesłać faksem: 22 810 27 42 styczeń/luty 2016 81 81 czytelny podpis INFORMATOR SZKOLENIA Skorzystaj ze szkoleń Beretta tel. 56 657 16 00, faks 56 657 16 57, e-mail: [email protected] Itron Polska (dawniej Actaris) tel. 12 257 10 28 w. 143, e-mail: [email protected] Szkolenia dla projektantów – nowoczesne systemy opomiarowania wody i energii cieplnej Szkolenia dla instalatorów, serwisantów – Toruń, w terenie do uzgodnienia Centralny Ośrodek Chłodnictwa tel. 12 637 09 33 w. 105, 212, [email protected], www.coch.pl F-gazy urządzenia stacjonarne Klimatyzacja samochodowa Certyfikacja kompetencji B Budowa, obsługa i eksploatacja klimatyzatorów typu split Kurs początkowy i uzupełniający dla ubiegających się o świadectwo kwalifikacji w zakresie postępowania z substancjami kontrolowanymi Agregaty wody lodowej Układy termodynamiczne w pompach ciepła w teorii i praktyce Clima Komfort tel. 507 017 354, e-mail: [email protected] Szkolenia dla instalatorów instalacji grzewczych z pompami ciepła z bezpośrednim odparowaniem oraz z pompami typu powietrze/woda, solanka/woda i woda/woda. Terminy do uzgodnienia Comap Polska tel. 22 679 00 25, e-mail: [email protected], www.comap.pl Szkolenia dla instalatorów i projektantów w zakresie instalacji ogrzewania podłogowego BIOfloor oraz instalacji dystrybucji wody sanitarnej i grzewczej SKINsystem – na terenie całego kraju Danfoss Poland – Ciepłownictwo tel. 58 51 29 134 Danfoss Poland – Ogrzewnictwo i Wentylacja tel. 22 755 06 01 Szkolenia i warsztaty techniczne dla instalatorów i projektantów – na terenie całego kraju De Dietrich www.dedietrich.pl Szkolenia dla instalatorów we Wrocławiu: T1A „Urządzenia grzewcze o mocy do 50 kW” – kotły De Dietrich małych mocy w technice domowej: kotły atmosferyczne DTG, kotły naścienne gazowe MS ZENA, kotły gazowe kondensacyjne AGC, EGC, MCR II, MCA, kotły olejowe GT 120, technika solarna T1B „Kotły żeliwne średnich i dużych mocy” – atmosferyczne DTG 230/330, olejowo-gazowe GT 220 do GT 530, palniki nadmuchowe olejowe/gazowe, automatyka i kaskady kotłów T2A „Kotły kondensacyjne” – kotły MCR II, MCA z Diematic i-System, GTU C 120, AGC, EGC, MCA PRO 45-115, C 230, C310/610 T4A „Pompy ciepła” – pompy ciepła PAC Możliwość odbycia dodatkowego szkolenia przy hurtowniach partnerskich w ramach trasy mobilnego laboratorium De Dietrich z zakresu: typoszereg gazowych kotłów kondensacyjnych MCR i Ecodens (warunkiem uczestnictwa jest wcześniejsze odbycie szkolenia T2A w siedzibie firmy De Dietrich we Wrocławiu) pompy ciepła ROE ll i ROE+ – montaż i uruchamianie (warunkiem uczestnictwa jest wcześniejsze odbycie szkoleń T1A lub T2A w siedzibie firmy) zestawy Dietrisol PRO i Dietrisol Light (warunkiem uczestnictwa jest wcześniejsze odbycie szkolenia T1A w siedzibie firmy) Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska tel. 71 326 13 43, e-mail: [email protected] Szkolenia z wykorzystania termowizji w diagnostyce budowlanej: ocena energetyczna budynku, ocena stanu technicznego przegród budowlanych, samodzielne wykonanie ekspertyz budowlanych. Szkolenia z wykorzystania termowizji w diagnostyce energetycznej: ocena stanu technicznego urządzeń i sieci energetycznych, samodzielne wykonanie ekspertyz termowizyjnych. Szkolenia obejmują praktyczne ćwiczenia z użyciem kamer termowizyjnych i obsługą specjalistycznych programów do interpretacji zdjęć Dwudniowe szkolenia ze sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej oraz audytów Flowair tel. 58 669 82 20, faks 58 627 57 21, e-mail: [email protected], www.flowair.com Szkolenia dla projektantów i instalatorów z zakresu ogrzewania nadmuchowego: nagrzewnic wodnych (LEO), nagrzewnic gazowych (ROBUR), kurtyno-nagrzewnic i kurtyn powietrznych (ELiS) Fujitsu Szkolenie dla instalatorów, projektantów, studentów: systemy klimatyzacji ze zmiennym przepływem VRF AIRSTAGE – Warszawa, tel. 22 517 36 00; Gdańsk, tel. 58 768 03 33; Wrocław, tel. 71 785 49 67; Kraków, tel. 12 341 47 07; Rzeszów, tel. 17 854 73 10; Lublin, tel. 609 690 998; Katowice, tel. 32 209 49 26; Łódź, tel. 42 685 52 94; Poznań, tel. 61 852 54 90; Białystok, tel. 605 886 475; Bydgoszcz, tel. 607 800 395 Glen Dimplex Polska e-mail: [email protected] Cykliczne szkolenia dla projektantów i wykonawców instalacji grzewczych z pompami ciepła typu powietrze/woda, solanka/woda oraz woda/woda o mocach 1,87–125,8 kW. Przekazywane informacje są też przydatne handlowcom chcącym poszerzyć swoją wiedzę z zakresu oferowanych produktów. Miejsce szkolenia – Poznań. Terminy oraz formularz zgłoszeniowy na www.dimplex.pl Grundfos www.grundfos.pl Całoroczne szkolenia online: Grundfos Professional/Grundfos Ecademy dla instalatorów, projektantów – ponad 10 modułów szkoleniowych, m.in. o pompach Grundfos ALPHA2, MAGNA, SOLOLIFT2, dyrektywie EuP, regulacji AUTOADAPT oraz nowych pompach cyrkulacyjnych COMFORT PM i in. Thinking Buildings Universe/Grundfos CBS e-learning dla projektantów – aplikacje w Budownictwie Użyteczności Publicznej: m.in. Koszty Cyklu Życia (LCC), obiegi mieszające, klimatyzacja, dezynfekcja wody, ścieki i wiele innych styczeń/luty 2016 ciepła – co drugi piątek w siedzibie firmy (Czechowice-Dziedzice) KAN sekretariat: tel. 85 74 99 200, faks 85 74 99 201 Szkolenia dla projektantów – Białystok, Gdynia, Poznań, Tychy, Warszawa – w każdej lokalizacji raz w miesiącu Szkolenia dla wykonawców – Białystok, Gdynia, Poznań, Tychy, Warszawa – w każdej lokalizacji raz w miesiącu Szczegóły i terminy na www.kan.com.pl Kessel tel. 71 774 67 60, e-mail: [email protected] Szkolenia dla instalatorów z zakresu urządzeń przeciwzalewowych – typy urządzeń, czynniki doboru, zasada działania, prawidłowy montaż, konserwacja. Pytania i zgłoszenia – drogą telefoniczną lub mailową Kisan tel. 22 701 71 30, 22 701 71 34 Warsztaty komputerowe dla projektantów: Instal-op – program wspomagający projektowanie instalacji ogrzewania podłogowego oraz Instal-san – wspomagający instalacje c.w. i z.w. Klimosz tel. 32 475 21 77 w. 11 – Żory, 61 436 24 74 – Września k. Poznania, www.klimosz.pl Szkolenie praktyczne z zakresu kotłów na węgiel, drewno, pelety i ziarno – pierwszy i ostatni czwartek roboczy miesiąca w Żorach i raz w miesiącu we Wrześni Makroterm tel. 12 37 93 781, 603 979 292, inż. Dominik Litwiński, e-mail: [email protected] Cykl szkoleń dla instalatorów, handlowców, serwisantów i projektantów z zakresu Zintegrowanego Oprogramowania: Turbokominki z płaszczem wodnym; kolektory słoneczne Turbosolar; Integratory; projektowanie systemów ZO w domach jednorodzinnych Warsztaty dla instalatorów: podłączanie Integratora Terminy do uzgodnienia Nibco tel. 42 677 56 00 Szkolenie z zakresu instalacji sanitarnych PVC-C/PVC-U NIBCO dla instalatorów, projektantów i inwestorów Nibe-Biawar www.biawar.com.pl Szkolenia z zakresu pomp ciepła i systemów solarnych, obejmujące m.in. budowę i zasadę działania pomp ciepła i systemów solarnych, zasady doboru poszczególnych urządzeń, praktyczne wskazówki i przykładowe problemy Cena egzemplarza RI w prenumeracie Prandelli Polska tel. 58 762 84 60, 604 29 25 50, e-mail: [email protected] Szkolenia cykliczne dla projektantów i instalatorów w siedzibie firmy: Podstawowe zasady projektowania i wykonawstwa w systemach instalacji sanitarnych firmy Prandelli; Gdańsk – pierwszy wtorek m-ca, w terenie – do uzgodnienia niższa o Sanha Polska tel. 76 857 32 02 e-mail: [email protected] Szkolenia dla instalatorów i projektantów na terenie całego kraju – techniki połączeń zaciskowych z miedzi, stali i tworzyw sztucznych; dobór i montaż ściennych paneli grzewczych Sanit tel. 32 332 67 43 Szkolenie dot. zgrzewaczy rur PP i PE do wody i gazu, dające uprawnienia IGNiG-u oraz certyfikat na zgrzewanie systemu ELGEF+ firmy GEORG FISCHER Termet tel. 74 854 70 50, 74 854 04 46 www.termet.com.pl Szkolenia dla serwisantów, instalatorów, projektantów, handlowców w zakresie oferty produkcyjnej Termet w ośrodkach szkoleniowych w: Poznaniu, Wrocławiu, Gdańsku, Bielsku-Białej, Aleksandrowie Łódzkim, Kielcach, Rzeszowie, Orońsku, Pile, Olsztynie, Białymstoku i Świebodzicach Uponor Polska tel. 801 000 425, 22 266 82 00 Szkolenia dla instalatorów w zakresie montażu systemów do zimnej i ciepłej wody, c.o. i ogrzewania/chłodzenia płaszczyznowego firmy Uponor Szkolenia dla projektantów z wykorzystaniem programów Instalsoft lub Audytor, w zakresie montażu systemów do zimnej i ciepłej wody, c.o. i ogrzewania/chłodzenia płaszczyznowego firmy Uponor Viessmann tel. 71 360 71 00, www.viessmann.pl, e-mail: [email protected] Dla projektantów – aspekty projektowania nowoczesnych systemów grzewczych z zastosowaniem kotłów kondensacyjnych i niskotemperaturowych, kolektorów słonecznych i pomp ciepła Dla instalatorów – montaż, uruchomienie, serwis pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów wiszących oraz stojących małej i średniej mocy 2-letnia Szkoła Policealna Nowoczesnych Technik Grzewczych Akademii Viessmann Wavin Metalplast-Buk www.wavin.pl, e-mail: [email protected], bezpłatna infolinia: 800 161 555 Szkolenia online dla firm: Materiały elastyczne a materiały sztywne w systemach kanalizacji grawitacyjnej na podstawie porównania systemu z PVC-U z systemem z kamionki Zehnder tel. 605 885 886 Sławomir Duda (koordynator serwisu), e-mail: [email protected] Szkolenia dla wykonawców/serwisantów: COMFOBOX, CSY 21% od ceny detalicznej „ R y n k u I n s t a l a c y j n e g o” typu powietrze-woda, termodynamicznych ogrzewaczy wody z wbudowaną pompą ciepła i kolektorów słonecznych 82 Hewalex tel. 32 214 17 10 wew. 376, infolinia 801 000 810, e-mail: [email protected] Cykl szkoleń technicznych z zakresu instalacji kolektorów słonecznych i pomp P R E N U M E R ATA e-mail: [email protected] promocja Atlantic tel. 22 487 50 76, Sławomir Rostkowski (Dział Techniczny) Bezpłatne szkolenie z odnawialnych źródeł energii dotyczące: pomp ciepła przyprenumeracierocznej(10numerów) i półrocznej (5 numerów) koszty wysyłki pokrywa wydawnictwo do studentów skierowana jest specjalna oferta edukacyjna (wymagana jest kserokopia aktualnej legitymacji studenckiej) prenumeratę można zamówić od dowolnego numeru Cena prenumeraty: – próbna (kolejne 3 numery): – – – – bezpłatna edukacyjna: półroczna: roczna: dwuletnia: 90 90 130 240 zł zł zł zł Zamówienia można składać: – telefonicznie: 22 810 21 24 lub 22 512 60 82 – faksem: 22 810 27 42 – e-mailem: [email protected] lub [email protected] – przez internet: www.rynekinstalacyjny.pl lub ksiegarniatechniczna.com.pl rynekinstalacyjny.pl INFORMATOR KATALOG FIRM ADAM Sp. z o.o. Systemy Mocowań i Izolacji Dźwiękowych 84-230 Rumia, ul. Morska 9A tel. 58 771 38 88, faks 671 38 35 e-mail: [email protected], www.adam.com.pl ...sprawdzone w każdym detalu stożkowo-membranowy zwrotny zawór antyskażeniowy EWE MegaCAD – CAD-Projekt 05-822 Milanówek, ul. Staszica 2B tel. 22 465 59 29, 601 206 403 e-mail: [email protected] www.megacad.pl Przedsiębiorstwo MPJ Marek Jastrzębski 20-232 Lublin, ul. Jana Kasprowicza 15 tel. 81 472 22 22, faks 81 472 20 00 e-mail: [email protected], www.mpj.pl ROCKWOOL Sp. z o.o. 66-131 Cigacice, ul. Kwiatowa 14 infolinia: 801 660 036, 601 660 033 e-mail: [email protected] www.rockwool.pl oferuje: bezwłazowe studzienki wodomierzowe dla wodomierzy od Qn 2,5 do Qn 6 zestawy wodomierzowe od 1/2" do 2" i ich elementy zawory kulowe oraz skośne grzybkowe od 1/2" do 2" zawory antyskażeniowe typu EA i EB od 3/4" do 2" (połączenia gwintowe) oraz od DN 50 do DN 200 (połączenia kołnierzowe) stojaki hydrantowe i ich elementy hydranty i zawory ogrodowe nawiertki do rur wszelkich typów przejścia przez mury EWE Armatura Polska Sp. z o.o. reklama ul. Partynicka 15 53-031 Wrocław Tel. 71 361 03 43, 71 361 03 49 Faks 71 361 03 52, 71 361 03 74 www.ewe-armaturen.pl rynekinstalacyjny.pl steinbacher izoterm sp. z o.o. 05-152 Czosnów, ul. Gdańska 14, Cząstków Mazowiecki tel. +48 (22) 785 06 90, fax +48 (22) 785 06 89 www.steinbacher.pl, [email protected] steinonorm® 300 otuliny z półsztywnej pianki poliuretanowej Zastosowanie: izolacja stalowych i miedzianych rurociągów centralnego ogrzewania, ciepłej i zimnej wody w budynkach mieszkalnych, administracyjnych i przemysłowych steinwool® otulina izolacyjna z wełny mineralnej Zastosowanie: izolacja termiczna rurociągów centralnego ogrzewania, ciepłej i zimnej wody, przewodów klimatyzacyjnych, wentylacyjnych oraz solarnych, w budynkach mieszkalnych, administracyjnych i przemysłowych steinonorm® 700 otulina z twardej pianki poliuretanowej Zastosowanie: izolacja rurociągów i urządzeń ciepłowniczych usytuowanych w budynkach, piwnicach, kanałach (np. węzły ciepłownicze, kotłownie, ciepłownie itp.) oraz izolacja rurociągów i urządzeń w sieciach napowietrznych steinothan® 107 płyty termoizolacyjne z twardego poliuretanu Zastosowanie: dachy płaskie i spadziste, fasady, ogrzewanie podłogowe steinodur® PSN płyty termoizolacyjno-drenażowe Zastosowanie: fundamenty, ściany piwnic, cokoły, dachy płaskie odwrócone, tarasy, parkingi, podłogi, fasady steinodur® UKD płyty termoizolacyjne z polistyrenu Zastosowanie: dachy płaskie odwrócone, dachy zielone, tarasy, patio, parkingi, podłogi, ściany piwnic styczeń/luty 2016 83 83 INFORMATOR GDZIE NAS ZNALEŹĆ Gdzie nas znaleźć Salony sprzedaży prasy EKO-INSTAL Bydgoszcz, ul. Fabryczna 15B tel. 52 365 03 70, -37, 327 03 77 FAMEL Kępno, ul. Świerczewskiego 41 tel. 62 782 85 95 Kluczbork, ul. Gazowa 2 tel. 77 425 01 00 Namysłów, ul. Reymonta 72 tel. 77 410 48 30 Olesno, ul. Kluczborkska 9a tel. 34 359 78 51 Oława, ul. 3 Maja 20/22 tel. 71 313 98 79 Wieluń, ul. Ciepłownicza 23 tel. 43 843 91 20 HEATING-INSTGAZ Rzeszów, ul. Przemysłowa 13 tel. 17 854 70 10 MIEDZIK Szczecin, ul. Mieszka I 80 tel. 91 482 65 66 Dystrybutorzy AES Jasło, ul. Kopernika 18 tel. 13 446 35 00 ASPOL-FV Łódź, ul. Helska 39/45 tel. 42 650 09 82 BARTOSZ Sp.j. Białystok, ul. Sejneńska 7 tel. 85 745 57 12 BARTOSZ Sp.j. Filia Kielce Kielce, ul. Ściegiennego 35A tel. 41 361 31 74 BAUSERVICE Warszawa, ul. Berensona 29P tel. 22 424 90 90 Warszawa, ul. Albatrosów 10 tel. 22 644 84 21 Szczecin, ul. Pomorska 141/143 tel. 91 469 05 93 BOSAN Warszawa, ul. Płowiecka 103 tel. 22 812 70 72 CENTROSAN Centrum Techniki Grzewczej Piaseczno, ul. Julianowska 24 tel. 22 737 08 35 faks 22 737 08 28 84 BUD-INSTAL CHEM-PK Opoczno, ul. Partyzantów 6 tel. 44 755 28 25 BUDEX Wieluń, ul. Warszawska 22 tel. 43 843 11 60 ELTECH Częstochowa, ul. Kalwia 13/15 tel. 34 366 84 00 PROMOGAZ-KPIS Kraków, ul. Mierzeja Wiślana 7 tel. 12 653 03 45, 653 15 02 FILA Gdańsk, ul. Jaśkowa Dolina 43 tel. 58 520 22 06 SANET Gdynia, ul. Opata Hackiego 12 tel. 58 623 41 05, 623 10 96 GRAMBET Poznań – Skórzewo, ul. Poznańska 78 tel. 61 814 37 70 TERMECO Lublin, ul. Długa 5 tel. 81 744 22 23 WILGA Częstochowa, ul. Jagiellońska 59/65 tel. 34 370 90 40, -41 GRUPA SBS www.grupa-sbs.pl AND-BUD Tarnobrzeg, ul. Kopernika 32 tel. 15 823 01 48 APIS Andrzej Bujalski, www.apis.biz.pl Garwolin, ul. Targowa 2 tel. 25 782 27 00 Łosice, ul. 11 Listopada 6 tel. 83 359 06 67 Łuków, Aleje Kościuszki 17 tel. 25 798 29 48 Siedlce, ul. Torowa 15a tel. 25 632 71 02 ARMET Chorzów, ul. ks. Wł. Opolskiego 11 tel. 32 241 12 39 styczeń/luty 2016 BORKOWSKI Swarzędz, ul. Zapłocie 4 tel. 61 818 17 24, 818 17 25 POL-PLUS Zielona Góra, ul. Objazdowa 6 tel. 68 453 55 55 B&B Wrocław, ul. Ołtaszyńska 112 tel. 71 792 77 75, faks 71 792 77 76 GRUPA INSTAL-KONSORCJUM Rypin, ul. Mławska 46f tel. 54 280 72 68 [email protected] CUPRUM-BIS Toruń, ul. Lubicka 32 tel. 56 658 60 73 ANGUS Warszawa, ul. Pożaryskiego 27a tel. 22 613 38 60, 812 41 45 Osielsko k. Bydgoszczy, ul. Szosa Gdańska 1 tel. 52 381 39 50 [email protected] BEHRENDT www.behrendt.com.pl Brodnica, ul. Batalionów Chłopskich 24 tel. 56 697 25 06 Nowe Miasto Lubawskie, ul. Grunwaldzka 56e tel. 56 472 59 02 PAMAR Bielsko-Biała, ul. Żywiecka 19 tel. 33 810 05 88, -89 AQUA Gorzów Wlkp., ul. Szenwalda 26 tel. 95 720 67 20 Gorzów Wlkp., ul. Młyńska 13 tel. 95 728 17 20 Legnica, ul. Działkowa 4 tel. 76 822 94 20 Wałcz, ul. Budowlanych 10b tel. 67 387 01 00 Wrocław, pl. Wróblewskiego 3 A tel. 71 341 94 67 Zielona Góra, ul. M.C. Skłodowskiej 25 tel. 68 324 08 98 FEMAX Gdańsk – Kiełpinek, ul. Szczęśliwa 25 tel. 58 326 29 00 [email protected] Katowice, ul. Opolska 23-25 tel. 32 205 01 84 GROSS Kielce, ul. Zagnańska 145 tel. 41 340 58 10, -15 HYDRASKŁAD Koło, ul. Sienkiewicza 30 tel. 63 261 00 29 Łask, ul. 9 Maja 90 tel. 43 675 53 11 Pabianice, ul. Lutomierska 42 tel. 42 215 71 60 Sieradz, ul. POW 23 tel. 43 822 49 27 Turek, ul. Wyszyńskiego 2A tel. 63 214 12 12 Warta, Proboszczowice tel. 43 829 47 51 Zduńska Wola ul. Getta Żydowskiego 24c tel. 43 825 57 33 HYDRO-SAN Kwidzyń, ul. Wąbrzeska 2 tel. 55 279 42 26 INSTALATOR Ełk, ul. T. Kościuszki 24 tel. 87 610 59 30 Łomża, ul. Zjazd 2 tel. 82 216 56 47 Ostrołęka, ul. Boh. Westerplatte 8 tel. 29 760 67 37, 760 67 38 INSTALBUD Piotrków Trybunalski, ul. Sulejowska 48 tel. 44 646 46 48 MESAN Wejherowo, ul. Gdańska 13G tel. 58 677 08 28, 677 90 90 rynekinstalacyjny.pl INFORMATOR GDZIE NAS ZNALEŹĆ METALEX Włocławek, Planty 38a tel. 54 235 17 93 MIEDŹ Łódź, ul. Pogonowskiego 5/7 tel. 42 632 24 53 Pabianice, ul. Tkacka 23b tel. 42 215 76 23 NOWBUD Radomsko, ul. Młodzowska 4 tel. 44 682 22 17 PUH CIJARSKI, KRAJEWSKI, RĄCZKOWSKI Płock, ul. Kazimierza Wielkiego 35a tel. 24 268 81 82 RADIATOR Wałbrzych, ul. Wysockiego 20a tel. 74 842 36 04 REMBOR Tomaszów Mazowiecki, ul. Zawadzka 144 tel. 44 734 00 61 do -65 ROMEX Płońsk, ul. Młodzieżowa 28 tel. 23 662 87 25 RPW SANNY Radom, ul. Limanowskiego 95e tel. 48 360 87 96 SANITER Płock, ul. Dworcowa 42 tel. 24 367 49 56 Warszawa, ul. Kłobucka 8 paw. 120 tel. 22 607 99 51 SAN-TERM Łódź, ul. Warecka 10 tel. 42 611 07 81 SANTERM Lublin, ul. Droga Męczenników Majdanka 74 tel. 81 743 89 11 SAUNOPOL Łódź, ul. Inflacka 37 tel. 42 616 06 56 SAWO Zielona Góra, ul. Osadnicza 24 tel. 68 320 46 16 SYSTEMY GRZEWCZE – AUGUSTOWSKI Kutno, ul. Słowackiego 7 tel. 24 355 44 19 Łęczyca, ul. Ozorkowska 27 tel. 24 721 55 75 TERMER – MCM Bełchatów, ul. Cegielniana 76 tel. 44 635 08 71 TERMET Zduńska Wola, ul. Sieradzka 61 tel. 43 823 64 31 TERMOPOL 2 Kraków, ul. Wodna 23 tel. 12 265 06 35 TERWO Łódź, ul. Pogonowskiego 69 tel. 42 636 66 02 THERM-INSTAL Łódź, al. Piłsudskiego 143 tel. 42 677 39 60 Łódź, ul. Kopcińskiego 41 tel. 42 677 39 00 THERMEX Łódź, ul. Wólczańska 238/248 lok. 81 tel. 42 684 78 37 rynekinstalacyjny.pl THERMO-STAN Głowno, ul. Bielawska 17 tel. 42 719 15 26, faks 42 719 05 15 [email protected], www.thermostan.pl Łowicz, ul. Napoleońska 12, tel. 46 837 83 93 TIBEX Łódź, ul. Inflancka 29 tel. 42 640 61 22 Kielce, ul. Batalionów Chłopskich 82 tel./faks 41 366 02 77 [email protected] Konin-Stare Miasto, ul. Ogrodowa 21 tel. 63 245 70 10 do 15, faks 63 245 70 20 [email protected] GRUPA TG Kraków, ul. Rozrywka 1 tel. 12 410 12 00, faks 12 410 12 13 [email protected] CENTRUM Węgorzewo, ul. Warmińska 16 tel. 87 427 22 53 Kraków, ul. Zawiła 56 tel. 12 262 53 54, faks 12 262 53 49 [email protected] HYDRO-INSTAL Gniew, ul. Krasickiego 8 tel. 58 535 38 16 Legnica, ul. Poznańska 12 tel. 76 852 57 58, faks 76 852 57 57 [email protected] PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLU OPAŁEM I ARTYKUŁAMI INSTALACYJNYMI Rzeszów, ul. Reja 10 tel. 17 853 28 74 ZBI WACHELKA INERGIS Częstochowa, ul. Kisielewskiego 18/28B tel. 34 366 91 18 ISKO Jastrzębie-Zdrój, ul. Świerczewskiego 82 tel. 32 473 82 40 Lublin, ul. Olszewskiego 11 tel. 81 710 40 80, [email protected] Nowy Sącz, ul. Magazynowa 1 tel./faks 18 442 87 94 [email protected] Olsztyn, ul. Cementowa 3 tel. 89 539 15 38, 534 54 97 faks 89 534 17 70 [email protected] Opole, ul. Cygana 1 tel. 77 423 21 40, [email protected] MAKROTERM Zakopane, ul. Sienkiewicza 22 tel. 18 20 20 740 Płock, ul. Targowa 20a tel. 24 367 10 24 do 38, faks 24 367 10 26 [email protected] PRANDELLI POLSKA Gdańsk, ul. Budowlanych 40 tel. 58 762 84 50 Poznań, ul. Lutycka 11 tel. 61 849 68 10 do 15, faks 61 849 68 41 [email protected] RESPOL EXPORT-IMPORT Czeladź, ul. Wiejska 44 tel. 32 265 95 34 Warszawa, ul. Burakowska 15 tel. 22 531 58 58 Michałowice-Reguły Al. Jerozolimskie 333 tel. 22 738 73 00 Wrocław, ul. Krakowska 13 tel. 71 343 52 34 www.respol.pl Poznań, ul. św. Michała 43 tel. 61 650 34 24, faks 61 650 34 20 [email protected] Rzeszów, ul. Instalatorów 3 tel. 17 823 24 13, faks 17 823 63 79 [email protected] TADMAR – sieć hurtowni Centrala: Poznań, ul. Głogowska 218 tel. 61 827 24 00 ® faks 61 827 24 10 [email protected] TADMAR Bydgoszcz, ul. Bronikowskiego 27/35 tel. 52 581 22 63 do 65, faks 52 345 81 85 [email protected] Ciechanów, ul. Przasnyska 40 tel. 23 674 36 76 do 77, faks 23 674 36 78 [email protected] Stargard Szczeciński, ul. Limanowskiego 32 tel./faks 91 577 64 96, [email protected] Szczecin, ul. Żyzna 17 tel. 91 439 16 42, 91 311 38 61 [email protected] Tarnów, ul. Tuchowska 23 tel./faks 14 626 83 23, [email protected] Toruń, ul. Chrobrego 135/137 tel. 56 611 63 43 do 45, faks 56 611 63 50 [email protected] Częstochowa, ul. Bór 159/163 tel. 34 365 90 43, faks 34 365 91 07 [email protected] Wałbrzych, ul. Chrobrego 53 tel./faks 74 842 24 29 [email protected] Gdańsk, ul. Marynarki Polskiej 71 tel. 58 342 13 22 do -24, faks 58 343 12 43 [email protected] Warszawa, ul. Krakowiaków 99/101 tel. 22 868 81 28 do 37 [email protected] Gdynia, ul. Hutnicza 18 tel. 58 663 02 35, 667 37 30 [email protected] Wrocław, ul. Długosza 41/47 tel.71 372 69 96 [email protected] Gorzów Wielkopolski, ul. Podmiejska 24 tel. 95 725 60 00/06, faks 95 733 30 63 [email protected] Zamość, ul. Namysłowskiego 2 tel./faks 84 627 16 14 [email protected] Katowice, ul. Leopolda 31 tel. 32 609 79 80 i 81, faks 32 609 79 83 i 85 [email protected] Zawiercie, ul. Władysława Żyły 16 tel. 32 67 10 310-314, faks 32 67 10 311 [email protected] styczeń/luty 2016 85 85 INFORMATOR INDEKS FIRM Zielona Góra, ul. Batorego 118 A tel./faks 68 324 18 28 [email protected] Pełna lista hurtowni Tadmar na www.tadmar.pl TG INSTALACJE TG Instalacje – Centrala Sp. z o.o. 62-070 Dąbrowa k. Poznania, ul. Bukowska 49 tel. 61 843 65 64, faks 61 845 68 17 [email protected] Bydgoszcz, ul. Bronikowskiego 31 tel. 52 325 58 58, faks 52 325 58 50 [email protected] Katowice, ul. Porcelanowa 68 tel./faks 32 730 32 10 [email protected] firm ADAM ���������������������������������������� 83 AES �������������������������������������������� 84 ALNOR �������������������������������� 16, 30 AMP SOFTWARE ������������������������ 9 AND-BUD ���������������������������������� 84 ANTAP �������������������������������������� 68 APATOR POWOGAZ ���������� 68, 69 APIS ������������������������������������������ 84 FILA ������������������������������������������ 84 PANASONIC ������������������������������ 10 FLÄKT BOVENT ����������� 32, 82, 88 PAROC �������������������������������������� 83 FLÄKT WOODS ����������� 32, 82, 88 POL-PLUS ���������������������������������� 84 FLOWAIR ���������������������������������� 59 PRO-SERVICE ������������������������ 3, 16 FLUKE ���������������������������������������� 17 PRO-VENT �������������������������������� 33 FUJITSU ������������������������������������ 82 PROMOGAZ-KPIS ���������������������� 84 GEBERIT ������������������������������������ 16 PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLU OPAŁEM I ARTYKUŁAMI INSTALACYJNYMI �������������������� 85 GEPRO �������������������������������������� 86 GLEN DIMPLEX ������������������������ 82 GRAMBET �������������������������������� 84 GROSS �������������������������������������� 84 GRUNDFOS �������������������������������� 82 AQUA ���������������������������������������� 84 GRUPA INSTAL KONSORCJUM �������������������������� 84 ARMACELL �������������������������� 14, 17 GRUPA SBS ������������������������ 13, 84 Piaseczno, ul. Puławska 34 bud. 28 tel./faks 22 644 91 37, [email protected] ARMET �������������������������������������� 84 GRUPA TG �������������������������������� 85 ASPOL-FV ���������������������������������� 84 HARMANN �������������������������������� 33 Poznań, ul. Lutycka 111 tel. 61 845 68 03, faks 61 845 68 00 [email protected] ATLANTIC ��������������������������������� 82 HEATING-INSTGAZ ������������������ 84 BARTOSZ ���������������������������������� 84 HEWALEX ��������������������������������� 82 BAUSERVICE ���������������������������� 84 HOVAL �������������������������������������� 17 BEHRENDT �������������������������������� 84 HYDRASKŁAD �������������������������� 84 BERETTA ���������������������������������� 82 HYDRO-INSTAL ������������������������ 85 Warszawa, ul. Białołęcka 233 A tel. kom. 600 207 551, [email protected] BMETERS ���������������������������������� 69 HYDRO-SAN ������������������������������ 84 BORKOWSKI ������������������������������ 84 INFO-PANDA ���������������������������� 86 Wrocław, ul. Fabryczna 14 hala nr 5 tel. 71 339 00 20, tel./faks 71 339 00 24 [email protected] BOSAN �������������������������������������� 84 INSTALATOR ���������������������������� 84 BSH TECHNIK ���������������������������� 31 INSTALBUD ������������������������������ 84 BUD-INSTAL CHEM-PK ������������ 84 ISKO ������������������������������������ 53, 85 Łódź, ul. Stalowa 1 tel./faks 42 659 96 76, [email protected] Siedlce, ul. Karowa 18 tel. 25 633 95 85, faks 25 640 71 65 [email protected] Zielona Góra, ul. Lisia 10 B tel. 68 325 70 66, faks 68 329 96 06 [email protected] Księgarnie FERT Księgarnia Budowlana Kraków, ul. Kazimierza Wielkiego 54a GEPRO Księgarnia Techniczna Lublin, ul. Narutowicza 18 Główna Księgarnia Techniczna Warszawa, ul. Świętokrzyska 14 tel. 22 626 63 38 Księgarnia Budowlana ZAMPEX Kraków, ul. Długa 52 Księgarnia INFO-PANDA Bydgoszcz, ul. Śniadeckich 50 Księgarnia Naukowo-Techniczna LOGOS Olsztyn, ul. Kołobrzeska 5 tel. 89 533 34 37 Księgarnia Techniczna NOT Łódź, pl. Komuny Paryskiej 5a tel. 42 632 09 68 Księgarnia Naukowo-Techniczna s.c. Kraków, ul. Podwale 4 Księgarnia Piastowska Cieszyn, ul. Głębocka 6 P.U.H. MERCURJUS Andrzej Warth Gliwice, ul. Prymasa St. Wyszyńskiego 14b tel. 32 231 28 81 Księgarnia Techniczna Anna Dyl Kraków, ul. Karmelicka 36 86 Indeks styczeń/luty 2016 BUDEX �������������������������������������� 84 ISOVER ���������������������������������������� 1 CAD-PROJEKT �������������������������� 83 ISTPOL �������������������������������������� 30 CENTRALNY OŚRODEK CHŁODNICTWA ������������������������ 82 ITRON ���������������������������������� 71, 82 CENTROSAN ���������������������������� 84 CENTRUM �������������������������������� 85 CIJARSKI, KRAJEWSKI, RĄCZKOWSKI �������������������������� 85 RADIATOR �������������������������������� 85 REMBOR ������������������������������������ 85 REMS ���������������������������������������� 76 RESPOL �������������������������������������� 85 REZNOR ������������������������������������ 57 ROCKWOOL ������������������������������ 83 ROMEX �������������������������������������� 85 ROSENBERG ������������������������������ 27 RPW SANNY ���������������������������� 85 SAN-TERM �������������������������������� 85 SANET �������������������������������������� 84 SANIT ���������������������������������������� 82 SANITER ������������������������������������ 85 SANTERM �������������������������������� 85 SAUERMANN ���������������������������� 46 SAUNOPOL �������������������������������� 85 SAWO ���������������������������������������� 85 SPOMASZ BEŁŻYCE ���������������� 61 STEINBACHER IZOTERM ���������� 83 SWEGON ���������������������������������� 38 SYSTEMAIR ������������������������ 25, 37 KAN ������������������������������������������ 82 SYSTEMY GRZEWCZE – AUGUSTOWSKI �������������������� 85 KELVION ������������������������������������ 63 TADMAR ���������������������������������� 85 KESSEL �������������������������������� 82, 87 TECH ������������������������������������������ 16 KISAN ���������������������������������������� 82 TERMECO ���������������������������������� 84 KLIMA-THERM ���������������������������� 9 TERMER – MCM ���������������������� 85 KLIMOR ������������������������������������ 34 TERMOPOL 2 ���������������������������� 85 KLIMOSZ ���������������������������������� 82 TERWO �������������������������������������� 85 KONWEKTOR ������������������������ 2, 83 TG INSTALACJE ������������������������ 86 LEXI GROUP �������������������������������� 7 THERM-INSTAL ������������������������ 85 LINDAB �������������������������������������� 35 THERMEX ���������������������������������� 85 LOGOS �������������������������������������� 86 THERMO-STAN ������������������������ 85 MERCOR ������������������������������������ 17 TIBEX ���������������������������������������� 85 MERCURJUS ���������������������������� 86 TROX ������������������������������������������ 31 ECOMESS ���������������������������� 70, 71 MESAN �������������������������������������� 84 VACON �������������������������������������� 14 EKO-HURT �������������������������������� 13 METALEX ���������������������������������� 85 VAILLANT ������������������������������������ 9 EKO-INSTAL ������������������������������ 84 MIEDZIK ������������������������������������ 84 VENTIA �������������������������������� 14, 45 EKONAIR ����������������������������� 41, 55 MIEDŹ ���������������������������������������� 85 VIESSMANN ���������������������������� 82 EL-TEAM ������������������������������������ 30 MINOL ZENNER ������������������������ 72 VTS �������������������������������������������� 13 ELTECH �������������������������������������� 84 MITSUBISHI ELECTRIC ������������ 36 WACHELKA INERGIS ���������������� 85 ENBRA �������������������������������������� 72 MPJ ������������������������������������������� 83 WILDEBOER �������������������������������� 7 EWE ARMATURA �������������������� 83 NIBCO ���������������������������������������� 82 WILGA �������������������������������������� 84 WILO ������������������������������������������ 60 CLIMA KOMFORT �������������������� 82 COMAP �������������������������������������� 82 CUPRUM-BIS ���������������������������� 84 DANFOSS ���������������������� 14, 16, 82 DANTHERM ������������������������ 14, 45 DE DIETRICH ���������������������� 17, 82 DIEHL METERING ���������������������� 70 DOLNOŚLĄSKA AGENCJA ENERGII I ŚRODOWISKA ���������� 82 FAMEL �������������������������������������� 84 NIBE-BIAWAR �������������������������� 82 FEMAX �������������������������������������� 84 NOWBUD ���������������������������������� 85 WOLF ���������������������������������������� 17 FERRO ���������������������������������������� 16 ONNINEN ������������������������������������ 5 ZAMPEX ������������������������������������ 86 FERT ������������������������������������������ 86 PAMAR ������������������������������������� 84 ZEHNDER ���������������� 10, 38, 39, 82 rynekinstalacyjny.pl Odpływ ścienny Scada Innowacyjne odwadnianie łazienki • Komfortowa zabudowa dzięki regulowanym nóżkom montażowym. • Niewielka wysokość zabudowy – 80 mm do krawędzi płytek. • Zamontowane fabrycznie przejście szczelne na kable dla wersji z podświetleniem LED. www.kessel.pl
Podobne dokumenty
Rynek Instalacyjny 1
lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 717 59 59 – czynne w godzinach 7.00 – 18.00. Koszt połączenia wg taryfy operatora.
Bardziej szczegółowoPobierz egzemplarz bezpłatny
www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: [email protected] lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 ...
Bardziej szczegółowokliknij tutaj aby pobrać darmową wersję numeru
www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: [email protected] lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 ...
Bardziej szczegółowo