Informator - swwgig

INFORMATOR
STOWARZYSZENIA
WYCHOWANKÓW
POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
ODDZIAŁU PRZY
WYDZIALE
GÓRNICTWA I GEOLOGII
GLIWICE – 2008 r.
Redakcja Informatora:
Komisja Naukowa Zarządu Oddziału
Stowarzyszenia Wychowanków Politechniki Śląskiej
przy Wydziale Górnictwa i Geologii
Edycja i skład:
Dariusz Musioł
Gliwice, październik 2008 r.
Druk: Drukarnia cyfrowa D&D Sp. z o.o.
44-100 Gliwice, ul. Moniuszki 6
Tel. (032) 230 84 24
e-mail: [email protected]
Nakład: 350 egz.
2
SPIS TREŚCI
Str.
Słowo Wstępne Prezesa Zarządu Oddziału kol. Piotra Litwy
5
Część I - UCZELNIA I WYDZIAŁ
7
- Władze Rektorskie w kadencjach 2005-2008 i 2008-2012
9
- Władze Administracyjne
10
- Wydziały Politechniki Śląskiej
11
- Politechnika Śląska w liczbach w roku akademickim 2007/2008
12
- Przemówienie Dziekana Wydziału Górnictwa i Geologii
prof. dr. hab. inż. Krystiana Probierza w czasie Uroczystości Barbórki
w dniu 30 listopada 2007 r.
13
- Priorytety Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej w kadencji
2008 – 2012 (Dziekan prof. dr hab. inż. Marian Dolipski)
21
- Studenci i Absolwenci Wydziału Górnictwa i Geologii w latach 2004-2008
26
- Absolwenci Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej w latach
2000-2010 (prof. dr hab. inż. Krystian Probierz, dr inż. Piotr Sobota,
dr inż. Roman Pilorz doc. w Pol. Śl.)
27
- Działalność naukowa pracowników Wydziału Górnictwa i Geologii
Politechniki Śląskiej (dr hab. inż. Jan Drenda prof. w Pol. Śl.)
33
- Poczet Dziekanów Wydziału Górnictwa i Geologii
42
- Profesorowie Wydziału Górnictwa i Geologii
uhonorowani Tablicami Pamiątkowymi
46
Część II - STOWARZYSZENIE WYCHOWANKÓW
47
- Skład Zarządu Głównego Stowarzyszenia Wychowanków
Politechniki Śląskiej
49
- Uchwała XII Walnego Zjazdu Stowarzyszenia Wychowanków
Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej z dnia 14.06.2005 r.
50
- Uchwała Nadzwyczajnego Walnego Zebrania Stowarzyszenia Wychowanków
Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej z dnia 24.04.2007 r.
51
- Skład Zarządu Oddziału Stowarzyszenia Wychowanków przy Wydziale
Górnictwa i Geologii (od 24.04.2007 r.)
52
3
- Komisje problemowe działające w ramach Zarządu Oddziału
Str.
53
- Koła Zakładowe Stowarzyszenia Wychowanków
54
- Zacieśnianie więzów koleżeńskich – spotkania środowiskowe i rocznicowe
57
- Konferencje naukowe pt. „Górnictwo zrównoważonego rozwoju” z udziałem Stowarzyszenia Wychowanków
67
- Uroczystości Barbórkowe - z udziałem Stowarzyszenia Wychowanków
69
- Karczmy Piwne Stowarzyszenia Wychowanków
73
- Odnowienie immatrykulacji z okazji 50 rocznicy rozpoczęcia studiów
na Wydziale Górniczym - z udziałem Stowarzyszenia Wychowanków
77
- Studia, Studia – wspomnienia kol. Wojciecha Skoczyńskiego
83
- Kronika Żałobna
87
4
Piotr Litwa
Prezes Zarządu Oddziału
przy Wydziale Górnictwa i Geologii
SŁOWO WSTĘPNE
Stowarzyszenie Wychowanków Politechniki
Śląskiej ma już ponad 50 lat. Statut Stowarzyszenia
jasno wskazuje na nasze cele. Od samego początku
dążymy do stałego utrzymywania i pogłębiania
łączących nas więzi koleżeńskich. Dokładamy
wszelkich starań, aby pielęgnować nie tylko tradycję
wyuczonego zawodu, ale również jego etykę. Obecnie
Stowarzyszenie skupia 12 tysięcy członków
zwyczajnych i 43 honorowych.
Realizacja misji i uczestnictwo w spotkaniach
Stowarzyszenia
jest
równocześnie
wyrazem
wdzięczności za wiedzę i umiejętności zdobyte w murach Politechniki Śląskiej. Jako
Prezes oddziału skupiającego wychowanków Wydziału Górnictwa i Geologii pragnę
wyrazić nadzieję, że członkowie naszej organizacji są dla obecnie uczącego się
pokolenia żywym świadectwem słuszności obranego kierunku kształcenia. Wydział
Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej od chwili powstania wyróżniał się gronem
wybitnych osobistości świata nauki. Oferuje wysoki poziom nauczania i od lat kształci
wysoko wykwalifikowaną kadrę niezbędną polskiemu górnictwu. Odpowiadając na
zapotrzebowanie rynku pracy, Wydział Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej
skutecznie modyfikuje swoją ofertę edukacyjną. Władze Wydziału wielokrotnie
zmuszone były dostosowywać profil działalności do przemian społecznogospodarczych w naszym kraju, jak również postępu technicznego, który towarzyszy
rozwojowi branży wydobywczej. Trudno nie docenić dziś zasług oddanych polskiej
gospodarce przez pracowników i wychowanków Wydziału. Warto także zaznaczyć, że
wielu jego absolwentów piastuje najwyższe stanowiska nie tylko w branży
wydobywczej, ale również w strukturach administracji państwowej.
Prężne zaplecze badawcze i rozwojowe stanowi fundament gospodarki opartej
na wiedzy. Jestem głęboko przekonany, że nasza Alma Mater ma do odegrania
znaczącą rolę w kształtowaniu warunków rozwoju nowoczesnych gałęzi przemysłu,
a wśród nich branży wydobywczej.
5
Opuszczając mury naszej uczelni, skupiliśmy się w wydziałowych strukturach
Stowarzyszenia Wychowanków Politechniki Śląskiej. Tym samym pragniemy
podkreślić więź z naszym macierzystym Wydziałem. Nie szczędzimy wysiłków
w podtrzymywaniu tradycji akademickich. Jednocześnie patrząc w przyszłość, dążymy
do współtworzenia dzieła rozwoju Politechniki Śląskiej. Wspieramy młodych
absolwentów. Oferujemy im pomoc w adaptacji zawodowej, chętnie służymy radą
w rozwiązywaniu problemów związanych z odnalezieniem się na rynku pracy. Przez
organizację konkursów staramy się wspierać i promować nowoczesne i praktyczne
rozwiązania w branży. W ten sposób rozwijamy różne formy opieki nad najmłodszymi
absolwentami naszego Wydziału, stojącymi u progu kariery zawodowej. Pomoc
naukowo-techniczną i samokształceniową zapewniamy również członkom
Stowarzyszenia.
Stowarzyszenie Wychowanków Politechniki Śląskiej jest organizacją społeczną
o charakterze naukowo-technicznym. W jego historię na stałe wpisała się organizacja
licznych konferencji, sesji i seminariów naukowych oraz kursów specjalistycznych
i dokształcających. Wszystkie te przedsięwzięcia dotyczą ważnych dla środowiska
górniczego tematów. Szczególnie cenimy sobie współorganizowaną przez nasz
oddział cykliczną konferencję „Górnictwo Zrównoważonego Rozwoju”.
Na życie Stowarzyszenia Wychowanków Politechniki Śląskiej składają się
także elementy szczególnie ważne w podtrzymywaniu więzi koleżeńskich takie jak
spotkania środowiskowe, czy doroczne obchody barbórkowe.
Drodzy Przyjaciele, z największą przyjemnością przekazuję do waszych rąk
kolejne wydanie Informatora Stowarzyszenia Wychowanków Politechniki Śląskiej –
Wydziału Górnictwa i Geologii. Prezentuje ono historię i współczesne oblicze
Stowarzyszenia. Liczę, że dla wielu będzie również zachętą do podtrzymywania
i rozwoju wzajemnych kontaktów.
Władzom Politechniki Śląskiej oraz Wydziału Górnictwa i Geologii,
w szczególności zaś Jego Magnificencji, prof. dr. hab. inż. Wojciechowi Zielińskiemu
oraz Dziekanowi prof. dr. hab. inż. Krystianowi Probierzowi pragnę serdecznie
podziękować za życzliwość, wspieranie Stowarzyszenia oraz pomoc w wydaniu
Informatora.
6
Część I
UCZELNIA I WYDZIAŁ
7
8
WŁADZE REKTORSKIE W KADENCJI 2005 - 2008
JM Rektor
Prof. dr hab. inż. Wojciech ZIELIŃSKI
tel. 032 237 12 55
Prorektor ds. Organizacji i Rozwoju
Prof. dr hab. inż. Wojciech CHOLEWA
tel. 032 237 14 55
Prorektor ds. Dydaktyki
Prof. dr hab. inż. Ryszard K. WILK
tel. 032 237 13 55
Prorektor ds. Nauki i Współpracy z Przemysłem
Prof. dr hab. inż. Marian DOLIPSKI
tel. 032 237 24 53
WŁADZE REKTORSKIE W KADENCJI 2008 – 2012
JM Rektor
Prof. dr hab. inż. Andrzej KARBOWNIK
e-mail: [email protected], tel. 0-32 237-12-55
Prorektor ds. Organizacji i Rozwoju
Prof. dr hab. inż. Leszek BLACHA
e-mail: [email protected], tel. 0-32 237-14-55
Prorektor ds. Dydaktyki
dr hab. inż. Stanisław KOCHOWSKI, prof. nzw. w Pol. Śl.
e-mail: [email protected], tel. 0-32 237-13-55
Prorektor ds. Współpracy Międzynarodowej
prof. dr hab. inż. Jerzy RUTKOWSKI
e-mail: [email protected], tel. 0-32 237-12-22
Prorektor ds. Nauki i Współpracy z Przemysłem
dr hab. inż. Jan ŚLUSAREK, prof. nzw. w Pol. Śl.
e-mail: [email protected], tel. 0-32 237-24-53
Adres Rektoratu: 44-100 Gliwice ul. Akademicka 2
9
WŁADZE ADMINISTRACYJNE
Kanclerz:
Mgr inż. Wojciech WYDRYCHIEWICZ
e-mail: [email protected], tel. 0-32 237-22-55
Z-ca Kanclerza – Kwestor
Mgr Krystyna PRĘDA
e-mail: [email protected], tel. 0-32 237-23-55
Z-ca Kanclerza ds. Technicznych
Mgr inż. Janusz SZAFERT
e-mail: [email protected], tel. 0-32 237-22-55
Z-ca Kanclerza ds. Systemów Informatycznych i Wynagrodzeń
mgr inż. Kazimierz BANASIK
e-mail: [email protected], tel. 0-32 237-16-17
Z-ca Kanclerza ds. Ogólnych
Mgr inż. Ewa MIANOWSKA
e-mail: [email protected], tel. 0-32 237-16-17
10
WYDZIAŁY POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
Wydział
Wydział Architektury
ul. Akademicka 7
(032) 237-24-91
Wydział
Automatyki, Elektroniki
i Informatyki
ul. Akademicka 16
(032) 237-13-10
Wydział
Budownictwa
ul. Akademicka 5
(032) 237-14-10
Wydział Chemiczny
ul. M.Strzody 9
(032) 237-15-49,
Wydział Elektryczny
ul. Krzywoustego 2
(032) 237-15-36
Wydział Górnictwa
i Geologii
ul. Akademicka 2
(032) 237-12-83
Wydział Inżynierii
Środowiska i Energetyki
ul. Konarskiego 18
(032) 237-23-10
Wydział
Matematyczno-Fizyczny
ul. Kaszubska 23
(032) 237-20-29
Dziekani
w kadencji 2005-2008
Dziekani
w kadencji 2008-2012
Kierunki studiów
dr hab. inż. arch
Krzysztof Gasidło
prof. nzw. w Pol. Śl.
dr hab. inż. arch
Krzysztof Gasidło
prof. nzw. w Pol. Śl.
Architektura
i urbanistyka
prof. dr hab. inż.
Jerzy Rutkowski
dr hab. inż.
Zdzisław Duda
Automatyka i robotyka,
Elektronika i telekomunikacja,
Informatyka,
Biotechnologia
dr hab. inż.
Jan Ślusarek
prof. nzw. w Pol. Śl.
dr hab. inż.
Jerzy Sękowski
prof. nzw. w Pol. Śl.
Budownictwo
prof. dr hab. inż.
Jerzy Suwiński
prof. dr hab. inż.
Andrzej Jarzębski
dr hab. inż. Lesław
Topór-Kamiński
prof. nzw. w Pol. Śl.
dr hab. inż. Lesław
Topór-Kamiński
prof. nzw. w Pol. Śl.
prof. dr hab. inż.
Krystian Probierz
prof. dr hab. inż.
Marian Dolipski
Górnictwo i geologia,
Zarządzanie
i inżynieria produkcji
prof. dr hab. inż.
Michał Bodzek
dr hab. inż.
Janusz Kotowicz
prof. nzw. w Pol. Śl.
Energetyka,
Inżynieria środowiska,
Mechanika i budowa maszyn,
Biotechnologia
dr hab.
Stanisław Kochowski
prof. nzw. w Pol. Śl.
dr hab. inż.
Radosław Grzymkowski
prof. nzw. w Pol. Śl.
Fizyka techniczna,
Matematyka,
Elektronika i telekomunikacja
Wydział
Mechaniczny
Technologiczny
ul. Konarskiego 18
(032) 237-24-20
prof. dr hab. inż.
Jerzy Świder
prof. dr hab. inż.
Jerzy Świder
Wydział
Inżynierii Materiałowej
i Metalurgii, Katowice
ul. Krasińskiego 8
(032) 603-41-17
prof. dr hab. inż.
Leszek Blacha
prof. dr hab. inż.
Wojciech Szkliniarz
prof. dr hab. inż.
Andrzej Karbownik
dr hab. inż.
Marian Turek
prof. nzw. w Pol. Śl.
prof. dr hab. inż.
Andrzej Wilk
dr hab. inż.
Bogusław Łazarz
prof. nzw. w Pol. Śl.
Wydział
Organizacji i Zarządzania
Zabrze
ul. Roosevelta 26
(032) 277-73-06
Wydział
Transportu, Katowice
ul. Krasińskiego 8
(032) 603-41-08
Chemia,
Technologia chemiczna,
Inżynieria chemiczna i
procesowa,
Biotechnologia
Elektrotechnika,
Elektronika
i telekomunikacja
11
Mechanika i budowa maszyn,
Automatyka i robotyka,
Edukacja technicznoinformatyczna,
Zarządzanie i inżynieria
produkcji
Inżynieria materiałowa,
Metalurgia,
Edukacja technicznoinformatyczna,
Zarządzanie i inżynieria
produkcji
Zarządzanie,
Zarządzanie
i inżynieria produkcji,
Administracja,
Socjologia
Transport
POLITECHNIKA ŚLĄSKA W LICZBACH
W ROKU AKADEMICKIM 2007/2008
(stan na dzień 31.12.2007 r.)
• Liczba wydziałów:
12
• Liczba kierunków studiów:
o magisterskich: 24,
o zawodowych: 5,
o makrokierunki w j. Angielskim: 3.
• Liczba pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze: 3406, w tym
nauczycieli akademickich – 1839, pracowników niebędących nauczycielami
akademickimi – 1567,
• Liczba uczestników studiów doktoranckich: 727,
• Liczba profesorów tytularnych: 147,
• Liczba doktorów habilitowanych: 195,
• Liczba studentów studiów: ogółem: 28986,
• Liczba uczestników 40. studiów podyplomowych: 1300
• Liczba absolwentów: 5243,
• Liczba wszystkich absolwentów Politechniki Śląskiej, wypromowanych od
1945 roku przekroczyła 124 000.
12
PRZEMÓWIENIE
Dziekana Wydziału Górnictwa i Geologii
prof. dr. hab. inż. Krystiana Probierza
w czasie Uroczystości Barbórki
w dniu 30 listopada 2007 r.
Magnificencjo Rektorze,
Ekscelencjo Księże Biskupie Ordynariuszu,
Panie i Panowie Parlamentarzyści i Ministrowie, Panowie Prezesi i Dyrektorzy,
Drodzy Studenci, Absolwenci i Pracownicy ! Szanowni Goście,
Zgodnie z wydziałową tradycją począwszy od 1950
roku, a więc od roku założenia wydziału, w ostatni piątek
listopada obchodzimy uroczystości barbórkowe.
Święto Górniczego Stanu jest dobrą okazją do chwili
zadumy nad tym, co w mijającym roku wydarzyło się na
Wydziale, czego dokonaliśmy a co należałoby skorygować
względnie podjąć ponownie.
Jest
nam
zastanowienia
także
jak
wszystkim
również
pewien
potrzebna
chwila
odpoczynek
od
medialnego zgiełku i codziennego pośpiechu.
Pierwsza refleksja to taka aby oddać należny hołd
braciom górnikom i naszym współpracownikom którzy od nas odeszli, a w szczególności
Pani dr Hamberger – nestorce badań petrologicznych węgla nie tylko na naszym wydziale,
która była pierwszym polskim członkiem rzeczywistym ICCP- czyli Międzynarodowy
Komitet Petrologii Węgla, Pani dr Cichoniowej wieloletniej adiunkt, Panu Żydaczewskiemu
artyście-plastykowi który dał oprawę niemal wszystkim wystawom geologicznym na naszym
wydziale oraz nestorowi polskiego górnictwa, Wicepremierowi, Ministrowi Górnictwa
i Energetyki, wielce zasłużonemu dla Śląska i naszego wydziału – Janowi Mitrędze a także
100 górnikom z kopalni imienia Zasjadki w Doniecku na Ukrainie.
13
Proszę powstańmy i uczcijmy chwilą ciszy tych których Pan Bóg zabrał na wieczną
szychtę ! (dziękuję).
Rok akademicki 2007/2008 rozpoczyna na naszym wydziale ponad 650 młodych ludzi na
studiach stacjonarnych (dziennych) oraz niestacjonarnych (wieczorowych i zaocznych).
To dużo !! lecz możliwości kształcenia na naszym wydziale są większe co dotyczy głównie
studiów dziennych, Ogromne jest także zapotrzebowanie górnictwa na fachowe kadry, co
potwierdzą obecni tutaj panowie Prezesi i Dyrektorzy. Jesteśmy zatem w sytuacji pewnego
paradoksu bowiem istnieją możliwości kształcenia, jest zapotrzebowanie na fachowców
a studentów ..... mogłoby być znacznie więcej. Może lepiej należało prowadzić akcję naboru,
może oferty studiowania należało propagować i rozwieszać także np. w .... Irlandii.
Sytuacja ogólnie nie jest jednak najgorsza i świadczy o tym, że Wydział nasz jest nadal
trendy i w modzie. Zrobimy wszystko co możliwe aby studia u nas były atrakcyjne. Wpływ
na atrakcyjność zawodu będzie wywierać jednakże nie tylko postrzeganie górnictwa,
kształtowane długie lata w środkach przekazu lecz przede wszystkim porównanie zarobków
w innych branżach a także zagranicą. Młodzież dzisiejsza potrafi dobrze kalkulować, tego ich
także uczymy przecież i na naszej uczelni. To, że studiujący mogą sfinansować swoje studia,
świadczy jednak również o tym, że mają zapewne pracę co jest bardzo dobrą informacją.
W żadnym jednak przypadku nie chciałbym aby moją wypowiedź traktowano jako głos za,
w sprawie odpłatności za studia, tu trzeba wielkiej rozwagi i jestem w pełni przekonany, że
nie dokona tego tzw. niewidzialna ręka rynku. A swoją drogą usiłując zrozumieć motywy
częstszego podejmowania studiów niestacjonarnych należy również zadać pytanie: czy po
ostatniej reformie emerytalnej lata studiów to są lata składkowe? nieskładkowe ? a może
w ogóle nie uwzględniane przy naliczaniu emerytur ?
Wypada wyrazić nadzieję, że obecnie rozpoczynający studia dołączą w terminie do grona
prawie 19.tysięcy absolwentów Wydziału którzy, bez fałszywej skromności, cieszą się dobrą
renomą i opinią, i są znani także zagranicą.
Studiujący na naszym wydziale mają szansę zdobyć wiedzę którą będą mogli, znając
oczywiście języki obce, wykorzystać w całej Europie i dla całej Europy !
Są nadzieją na godne zaakcentowanie naszej obecności w Europejskiej Unii, na
wniesienie tak jej potrzebnych nowych wartości i impulsów. Zadaniem zaś naszego Wydziału
jest umożliwienie im tego m.in. poprzez odpowiednią ofertę studiowania, plany i programy
studiów.
14
Na naszym Wydziale można studiować na następujących specjalnościach:
•
Automatyka i energoelektryka w górnictwie,
•
Maszyny górnicze, budowlane i drogowe,
•
Organizacja i ekonomika górnictwa,
•
Technika i organizacja bezpieczeństwa i higieny pracy,
•
Budownictwo podziemne i ochrona powierzchni,
•
Przeróbka kopalin i marketing.
•
Eksploatacja złóż i zagospodarowanie odpadów,
•
Geodezja górnicza,
•
Geologia górnicza i poszukiwawcza,
•
Kształtowanie środowiska na terenach górniczych,
•
Gospodarka wodna,
•
Geoturystyka.
Uruchamiamy także nowe kierunki : Inżynierię Bezpieczeństwa i Mechatronikę.
Konstrukcja planów studiów tych specjalności umożliwia absolwentom każdej
specjalności,
podjęcie
pracy
także
poza
górnictwem
(np.
geodezja,
geologia,
zagospodarowanie odpadów; budownictwo, projektowanie czy obsługa maszyn, budowa dróg
i tuneli, obsługa urządzeń elektrycznych wreszcie w .....turystyce – najbardziej
perspektywicznej dziedzinie gospodarki, jak chociażby w prężnie rozwijającej się kopalni
zabytkowej Guido w Zabrzu – myślę ze Pan Dyrektor Kentnowski to potwierdzi).
Jedno jest pewne każdy z absolwentów klasycznych specjalności górniczych ma
możliwość natychmiastowego zatrudnienia a popyt na absolwentów jeszcze długo będzie
większy niż możliwości zaspokojenia!
Przedstawione specjalności kształcenia świadczą jednoznacznie o tym, że wydział to nie
tylko „młotek i pyrlik” z naszego godła. Uczestniczymy znacząco w gospodarce opartej na
wiedzy i tak jak wszystkie inne dziedziny naszego życia jesteśmy wplątani w globalizację.
Świat stał się globalną wioską, jak trafnie to już kiedyś przewidział Marshall Mc Luhan.
15
A teraz pokrótce o najważniejszych zdarzeniach w roku 2007:
Otóż prof. Wiesław Gabzdyl, twórca śląskiej szkoły petrologii węgla i założyciel
Instytutu Geologii Stosowanej, którym zarządzał 26 lat, za całokształt osiągnięć otrzymał
Nagrodę Ministra Środowiska.
Prof. Jan Białek uzyskał w październiku tytuł profesora nauk technicznych (opłaciło się
to czekanie od marca, oby wręczenie nastąpiło szybciej).
Prof. Marek Jaszczuk i dr Jan Kania za rozwiązanie pt.: „Sposób koncentracji
eksploatacji pola ścianowego, zwłaszcza ściany zawałowej i zestaw urządzeń do realizacji
tego sposobu” uzyskali:
o Złoty medal 59. Międzynarodowej Wystawy – IENA 2007 w Norymberdze,
o Dyplom za wysoki poziom naukowo-techniczny rozwiązania przyznany przez
Ministerstwo Edukacji i Nauki Federacji Rosyjskiej na tejże wystawie,
o Srebrny medal na 56. Światowej Wystawie Innowacji „Brussels-Eureka” 2007,
Bruksela
o Medal przyznany przez Ministerstwo Nauki Rumunii na tejże wystawie,
o Medal Targów Innowacji Gospodarczych i Naukowych 2007, Katowice
o Opis rozwiązania został zamieszczony w katalogu: Selected Research Findings of an
Innovative Nature. Polish Universities and Institutes of the Polish Academy of
Sciences 2007, wydanym przez Biuro Prezydenta i Biuro Popularyzacji i Promocji
Nauki.
o Złoty Medal Międzynarodowej Wystawy Wynalazków IWIS 2007 w Warszawie
Ponadto na tejże wystawie rozwiązanie: Organ urabiający do kombajnu ścianowego,
szczególnie o szerokim zakresie roboczej prędkości posuwu oraz sposób urabiania węgla,
autorstwa zespołu w składzie: prof. Marek Jaszczuk, prof. Marian Dolipski, dr Piotr
Cheluszka, dr Piotr Sobota i mgr E. Kusak zostało nagrodzone także złotym medalem.
Pracownicy naszego wydziału z powodzeniem uczestniczą w Narodowym Programie
Foresight Polska 2020 (mam tu na myśli szczególnie tzw. węglowy, miedziowy i zasoby
naturalne).
Wydaliśmy po raz pierwszy w historii, po czterech latach trudów, wysiłkiem
22 naukowców naszego wydziału, podręcznik do górnictwa węgla kamiennego dwujęzyczny
polsko – wietnamski. Będą mogli z niego korzystać zarówno nasi studenci i pracownicy
górnictwa jak również koledzy z Wietnamu. To jest także promocja polskiej myśli naukowej
16
i technicznej a przy okazji przyczyniliśmy się zapewne również do rozwoju podwalin
wietnamskiego słownictwa górniczego.
Zorganizowaliśmy już piątą edycję studiów podyplomowych dla wietnamskich
inżynierów w zakresie nowoczesnego górnictwa. To jest także najlepsza promocja naszego
Kraju, naszych osiągnięć technicznych i naszej kultury. Gdyby tak jeszcze wsparły nas
finansowo w dziele kształcenia nasze ministerstwa, bo na razie to sprawa jak gdyby prywatna
naszego wydziału. Z działań które podjęliśmy mógł zrodzić się wspólny biznes, czego
dowodem jest znaczna sprzedaż polskich maszyn górniczych do Wietnamu. (prezes
Gruszczyk z REMAGU – Katowice jest dzisiaj z nami i może to potwierdzić).
Kształcimy na studiach dziennych grupę młodzieży wietnamskiej, są w tej chwili na
4. roku. Nasze możliwości są większe lecz potrzeba także wsparcia finansowego np.
stypendium rządowego bo na razie studia te finansuje jedynie wietnamski koncern
Vinacomin, a przedsięwzięcie jest unikalne.
W tym roku akademickim oddaliśmy do użytku supernowoczesną salę wykładową
nr 450, najnowocześniejszą co najmniej na naszym wydziale. Dzięki wsparciu JM Rektora
i JSW S.A. (dziękujemy jeszcze raz Magnificencjo i Panie Prezesie Zagórowski ).
Aktualnie oddajemy do użytku w Instytucie Geologii nowoczesne laboratorium
dydaktyczne do mineralogii i petrografii (sala 522).
Kontynuujemy wymianę studentów w ramach programu Socrates. Nasi wyjeżdżają
głównie do Niemiec, Hiszpanii i Portugalii. U nas z kolei, semestry zalicza i pisze prace
dyplomowe kolejna grupa 25 studentów z Hiszpanii. Prowadzimy te zajęcia w języku
angielskim przygotowując się tym samym do podjęcia kształcenia cudzoziemców w pełnym
zakresie. Nasi studenci i pracownicy naukowi mieli we wrześniu tego roku okazję, podczas
warsztatów geologicznych na Islandii, widzieć na własne oczy czynne wulkany jak również
i zorzę polarną. Geoturyści zaś odbyli tradycyjny rejs po Bałtyku i zwiedzili Słowacki Kras.
To najważniejsze pozytywy.
Czego nie dokonaliśmy w tym roku? Otóż m.in. mamy jeszcze dużo sal nie
unowocześnionych! Wyposażenie niektórych laboratoriów należałoby również unowocześnić
ale nie narzekamy bo od tego nic nie przybywa. Staramy się myśleć i działać pozytywnie,
więc zrobimy to w następnym roku - latach.
17
A co słychać w górnictwie w A.D. 2007 ?
Od 2002 roku, od czasu gdy pełnię zaszczytne obowiązki dziekana komentowałem
pokrótce najważniejsze problemy naszej branży i wokół, teraz też to uczynię. Lapidarnie
rzecz ujmując, wykorzystując maksymalnie optymizm personalny i urzędowy można
stwierdzić, że sytuacja jest złożona. Ad hoc sporządzona analiza SWOT identyfikuje szanse
i zagrożenia, pozytywy i negatywy:
Przyjęto strategię dla górnictwa i Ustawę o jego funkcjonowaniu w latach 2007-2015,
która w zasadzie uwzględnia wszystkie postulaty środowisk górniczych. Po raz pierwszy od
wielu lat zrobiono coś dobrego dla górnictwa Ta uwaga dotyczy oczywiście przede
wszystkim tego roku – czyli 2007. Jest jeden problem, mianowicie nie wskazano źródeł
finansowania m.in. tzw. inwestycji początkowych które w UE można wspierać. Nie zdążono.
Jak więc realizować strategię? Szukać pieniędzy na giełdzie? Kto będzie beneficjentem
sprywatyzowania i kto na tym zarobi? Tylko górnicy? Może coś skapnie i dla nauki
górniczej? Niekoniecznie musi to być tzw. grosik węglowy od każdej wydobytej tony, jak to
było w II Rzeczpospolitej. Może wreszcie po tych latach reformowania gospodarki, resztki
prywatyzowanego majątku narodowego posłużą również wsparciu systemowemu całej nauki
i będzie to systemowa inwestycja w wiedzę? Czy będzie to coś więcej niż znane nam udziały
NFI, po 20 PLN na osobę ?
Spółki węglowe uzyskały większą swobodę np. w kształtowaniu swojej strategii. Lecz
strategia spółek powinna być efektem strategii Państwa wynikającej z polityki energetycznej,
w której zapisano by np. rolę węgla w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego (w tej
chwili 92% energii elektrycznej wytwarzamy z węgla). Niestety nic z tych rzeczy, to zadanie
znowu czeka do wykonania przez nowe władze bo polityki energetycznej nadal nie ma.
Koniunktura na węgiel jest więcej niż dobra, rewelacyjne dla węgla są też relacje jego
ceny do innych nośników (ropy, gazu) czyli terms of trade, można sprzedać niemal każdą
ilość węgla gdyby był wydobyty, (chociaż nie każdy eksport się opłaca, szczególnie ten droga
morską).
Są duże trudności w wydobyciu możliwego do sprzedaży węgla, brak odpowiedniego
frontu eksploatacji spowodowanego chronicznym niedoinwestowaniem. Skumulowały się
bowiem skutki wieloletniej restrukturyzacji polegające na najprostszym lecz zarazem
systematycznym ograniczaniu zdolności produkcyjnych, przed czym niektórzy ostrzegali i to
nawet publicznie. Ruch przeciwny w chwili polepszenia popytu, polegający na zwiększeniu
wydobycia jest niestety b. trudny do wykonania! Kopalnie zlikwidowane nie dadzą
18
wydobycia ! Chyba, że np. Czechom którzy chcą je kupić, im to się chyba będzie opłacało !
A nam? Nie oczekuję odpowiedzi.
Fatalny w skutkach jest brak właściwego rozpoznania geologicznego złóż. Od początku
reform na to brakowało środków a wiadomo, że najpierw należy złoże rozpoznać a dopiero
potem prowadzić eksploatację. To przecież taka oczywista oczywistość. Teraz mamy tego
efekty.
Parę lat temu mówiłem, że zgodę na zatrudnienie górnika wydaje Rada Nadzorcza
Spółki i Minister. To na szczęście już nie obowiązuje lecz było to na tyle skuteczne, że dziś
już nie ma kogo przyjmować. Działa konkurencja płacowa w innych branżach, i w Irlandii
też. Pod koniec zeszłego roku, o czym mówiłem na poprzedniej Barbórce, pozbyto się
doświadczonych 50. letnich dyrektorów kopalń. Czy dziś chociaż część z nich nie byłaby
potrzebna? Kto będzie w górnictwie pracował? Może proroczym okaże się ten nasz
podręcznik do górnictwa w jęz. wietnamskim ?
Już dawno nie czytaliśmy w prasie i nie słuchaliśmy w telewizji, że górnictwo jest
Polsce potrzebne, że jest ważne także dla Unii Europejskiej (bo tam niewiele go już
pozostało) a bezpieczeństwo energetyczne jest również ważne dla wszystkich krajów UE.
Podobnie mówią, o dziwo politycy, i na szczęście nie słyszymy już głosów o tym, że
górnictwo to czarna dziura. Oby tak dalej! Ja jednakże jak ten górnik z kopalni Bytom, o to
kaj są Ci co robili górnictwu czarny PR, pytom?
Świat od wielu lat, a co najmniej dziesięciu, systematycznie zwiększa wydobycie węgla
i nadal to będzie czynić. W Polsce jest trend przeciwny ! ale może i u nas zdarzy się coś
podobnego, niekoniecznie musi to być od razu cud, może to być np. rezultat świadomej
decyzji, zaś nasza wiedza, kompetencje i umiejętności pracowników wydziału jak i całej braci
górniczej będą w tym na pewno przydatne !
Dzięki zaproszeniu naszego Rektora miałem okazję mówić na konferencji w Warszawie
o bezpieczeństwie energetycznym (w czerwcu ub. roku). Mówiłem także, że największymi
światowymi importerami węgla są Japonia, Korea Płd. oraz Tajwan. A zatem te tzw. tygrysy
Dalekiego Wschodu, aby utrzymać swoją pozycję czołowych producentów high tech
względnie „technologii opartych na wiedzy”, muszą importować węgiel i stanowi to łącznie
aż 42% światowego importu!
Węgiel służy więc także rozwojowi najnowszych technologii!
19
Czy zatem nasz import węgla, który się stale zwiększa (to już będzie parę milionów ton
w tym roku) oznacza że staliśmy się także tygrysem Europy ? A może to efekt reform nie
zawsze fortunnych i oznacza pogłębienie kłopotów górnictwa
oraz jeszcze twardszą walkę
o utrzymanie miejsc pracy? Tym razem odmawiam udzielenia odpowiedzi.
Problemem dla górnictwa będzie też ustalenie rzeczywistej wielkości zasobów węgla
którymi Polska dysponuje. Lata reformowania górnictwa spowodowały, jako uboczny skutek
i zapewne niepożądany, ogromny ubytek zasobów. To wymaga wyjaśnienia, tego nie da się
zamieść pod stół. Na dobrą sprawę wielkość zasobów to ciemna liczba. Pocieszające jest to,
że ta liczba jest na pewno większa niż podają oficjalne rejestry! Nieprawdziwa informacja
o stanie zasobów węgla musi powodować podjęcie nieprawidłowych decyzji o sposobach
zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Polski !
To tyle komentarza do aktualnej sytuacji zarówno górnictwa węglowego jak i Wydziału
Górnictwa i Geologii. Myślę, że moje krótkie wystąpienie pozwoliło Wam drodzy Goście
lepiej poznać ich specyfikę i , mimo wszystko, wziąć udział w naszym świętowaniu.
Dziękuję za uwagę !,
SZCZĘŚĆ BOŻE !
*
Moja kadencja dziekańska powoli dobiega końca. W służbie na rzecz Wydziału, bo
tak to traktowałem, zawsze najważniejsze było jego dobro. Gdziekolwiek występowałem
odczuwałem zawsze poparcie naszej społeczności akademickiej, poparcie które umożliwiało
niczym nie skrępowaną swobodę wypowiedzi, prócz oczywiście wymogów prawdy naukowej
i kultury kontaktów międzyludzkich. Dziękuje za to i za współpracę na rzecz wydziału, za
możliwość wysłuchania opinii kolegium dziekańskiego i Rady Wydziału co wpływało na
moje decyzje. Zmuszony bywałem do podejmowania wielu decyzji, często bez chwili do
namysłu – intuicyjnie. Decyzje te były raz lepsze innym razem, nie czyli również dobre, ale
jakby inaczej. I za te ostatnie proszę z serca o wybaczenie. Miałem jednakże zawsze na
uwadze, że To co słuszne niekoniecznie musi być popularne, a to co popularne, nie zawsze
bywa słuszne. Oby mój następca również tak uważał.
Spośród wielu przywilejów dziekańskich jak np. praca i obowiązki nieograniczone
godzinowo, nieraz nawet dla mnie ponad miarę, najbardziej sobie cenię możliwość
użytkowania miejsca parkingowego pod halą maszyn. Wobec „powszechnego nadmiaru
wolnych miejsc parkingowych”, świadczącego o naszym wzrastającym dobrobycie
i powrocie już wielu z Irlandii, jestem przekonany, że moje nigdzie nie spisane prawa nabyte
do tego miejsca, będą także w przyszłości respektowane ! Jeszcze raz dziękuję
20
Prof. dr hab. inż. Marian Dolipski
Dziekan Wydziału Górnictwa i Geologii
Priorytety Wydziału Górnictwa i Geologii
Politechniki Śląskiej w kadencji 2008 – 2012
Intensywny rozwój gospodarczy świata spowodował
ogromne zapotrzebowanie na energię i surowce mineralne.
Na świecie obserwuje się wielki renesans przemysłu
wydobywczego (górniczego). Coraz więcej krajów mówi
o potrzebie zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego.
Do łask wrócił węgiel, ponieważ produkcja energii
elektrycznej z węgla jest najtańsza, a rozpoznane zasoby
węgla na świecie szacowane są na 300 lat. Aby zachwiać
tym atrybutem górnictwa lobby energetyki jądrowej
w Europie Zachodniej wprowadziło limity emisji CO2, co
w konsekwencji przełoży się na wzrost kosztów produkcji
energii elektrycznej z węgla. Ponieważ takie potęgi gospodarcze świata jak USA i Chiny nie
zaakceptowały problemu limitów emisji CO2, wyrażam przekonanie że w tym obszarze
opamięta się również Europa Zachodnia i nie ograniczy w ten sposób rozwoju gospodarczego
krajów Europy Wschodniej (w tym szczególnie Polski, gdzie 95% energii elektrycznej
pochodzi z węgla). Jest oczywistym, że dla potrzeb ochrony środowiska należy dążyć do
redukcji emisji CO2 ze źródeł przemysłowych poprzez rozwój i udoskonalenie technologii
spalania węgla, poprawę sprawności elektrowni węglowych i wprowadzenia instalacji
przechwytujących CO2 w celu jego gromadzenia i innego wykorzystania. Według niektórych
badaczy zjawisk przyrodniczych większe ilości CO2 generują wulkany i pożary lasów aniżeli
przemysł.
Zapotrzebowanie na energię na świecie jest tak duże, że koniecznym jest
wykorzystywanie wszystkich możliwych źródeł energii, do których zalicza się:
− mineralne surowce energetyczne (węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa naftowa, gaz
ziemny, wody geotermalne), które wydobywane są metodami górniczymi,
− odnawialne źródła energii (słońce, wiatr, woda, biomasa i zboże),
− energetykę jądrową.
21
Na obecnym etapie rozwoju technologii energetycznych odnawialne źródła energii dobrze
spełniają swoją rolę dla potrzeb gospodarstw lokalnych a nie przemysłowych (ze względu na
wysokie koszty wytwarzania). Wobec wzrostu cen żywności na świecie, w tym segmencie
energetycznym wystąpił problem moralny: czy wyprodukowane zboże przeznaczyć dla celów
spożywczych czy energetycznych (biopaliwa).
Wobec zróżnicowanych poglądów na temat możliwości rozwoju energetyki jądrowej
warto w tym miejscu przypomnieć, że:
− w USA (najbogatsze i najbardziej rozwinięte technologicznie państwo świata) w ostatnim
ćwierćwieczu nie zbudowano ani jednej elektrowni jądrowej,
− nie opanowano dotychczas technologii przechowywania odpadów pojądrowych. Nawet
w USA, gdzie kosztem 18 miliardów dolarów wybudowano centralne podziemne
składowisko odpadów pojądrowych (zamiast kilku składowisk lokalnych), nie zostało ono
dotychczas uruchomione.
− występuje ograniczony dostęp do surowca jądrowego jakim jest uran,
− wątpliwości budzi bezpieczeństwo eksploatacji elektrowni jądrowych (występujące
i przemilczane awarie instalacji jądrowych mające negatywny wpływ na środowisko
naturalne oraz zdrowie ludzi i zwierząt, ryzyko wykorzystania technologii jądrowej do
produkcji
broni
masowego
rażenia,
przerażające
skutki
ewentualnego
ataku
terrorystycznego),
− wysokie koszty budowy elektrowni jądrowych. W przypadku instalacji czterech
reaktorów jądrowych koszt wynosi 16 miliardów dolarów, bez uwzględnienia kosztów
likwidacji reaktorów po ich zużyciu i kosztów przechowywania odpadów pojądrowych
(patrz wyżej).
Nauka staje nie tylko przed problemem rozwiązań w zakresie poszukiwania nowych
źródeł energii, bezpiecznej produkcji energii elektrycznej i cieplnej ale również wskazania
możliwości oszczędzania energii. Ma się to wyrażać nie tylko poprzez automatyczne
wyłączanie nadmiernych źródeł światła, źródeł ciepła i źródeł napędowych, ale poprzez
znaczny wzrost sprawności maszyn górniczych i energetycznych, instalacji górniczych
i energetycznych oraz procesów górniczych i energetycznych.
Polska jest jedynym krajem UE, który może sobie zapewnić bezpieczeństwo
energetyczne z własnych zasobów węglowych. Zasoby bilansowe węgla kamiennego
(energetycznego i koksującego) wynoszą 6 mld ton, co wystarczy na 60 lat eksploatacji.
Z kolei udokumentowane zasoby węgla brunatnego to 35 mld ton, co wystarczy na 300 lat
22
eksploatacji. Należy dodać, że jedna trzecia zapotrzebowania Polski na gaz ziemny pochodzi
ze złóż krajowych.
Dzisiaj nie mówi się już tylko o zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego, ale mówi
się coraz głośniej o bezpieczeństwie gospodarczym, na które składa się bezpieczeństwo
energetyczne i bezpieczeństwo surowcowe. W skład surowców mineralnych, oprócz
surowców energetycznych, wchodzą :
− surowce metaliczne, jak miedź, cynk, ołów, żelazo i inne,
− surowce chemiczne, jak węgiel, siarka, sole kamienne, sole potasowo–magnezowe i inne,
− surowce skalne, jak kamień budowlany i drogowy, kamień ozdobny, kamień szlachetny,
żwir i piasek,
− surowce wodne, jak wody mineralne, wody lecznicze i wody termalne.
Wydział Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej od prawie sześćdziesięciu lat
(w roku 2010 obchodzony będzie Jubileusz) kształci kadry inżynierskie, magisterskie
i naukowe dla potrzeb przemysłu wydobywczego oraz nauk górniczych i geologicznych.
W roku akademickim 2008/2009 kształcenie odbywać się będzie na kierunkach studiów:
-I
Górnictwo i Geologia
- II Inżynieria Bezpieczeństwa
- III Mechatronika
- IV Zarządzanie i Inżynieria Produkcji (do wygaszenia).
W tym roku nie odbywała się już rekrutacja na ten kierunek.
Na kierunku studiów Górnictwo i geologia studenci będą mieli do wyboru
następujące specjalności studiowania:
1. Automatyka i energoelektryka w górnictwie,
2. Budownictwo podziemne i ochrona powierzchni,
3. Eksploatacja złóż i zagospodarowanie odpadów,
4. Geodezja górnicza,
5. Geologia górnicza i poszukiwawcza,
6. Kształtowanie środowiska na terenach górniczych,
7. Maszyny górnicze, budowlane i drogowe,
8. Maszyny i urządzenia górnicze i wiertnicze,
9. Przeróbka kopalin stałych i marketing,
10. Geoturystyka,
23
11. Organizacja i ekonomika górnictwa,
Na kierunku studiów Inżynieria bezpieczeństwa do wyboru są trzy specjalności
studiowania:
1. Technika i organizacja bezpieczeństwa i higieny pracy
2. Inżynieria ochrony i zarządzanie kryzysowe
3. Gospodarka wodna i zagrożenia powodziowe
Na kierunku studiów Mechatronika oferowana jest specjalność studiowania: Inżynieria
systemów mechatronicznych w górnictwie.
Aktualne priorytety Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej to:
1. pozyskiwanie kandydatów na studia oraz pełna życzliwość dla już studiujących
wyrażająca się tworzeniem atmosfery przychylności, zrozumienia i poświęcenia.
2. awans Wydziału do pierwszej kategorii naukowej w dyscyplinie naukowej górnictwo
i geologia inżynierska poprzez zwiększenie dorobku naukowego i innowacyjnego zgodnie
z wymogami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
z dnia 17 października 2007 roku w sprawie kryteriów i trybu przyznawania oraz
rozliczania środków finansowych na działalność statutową.
3. modernizacja i rozbudowa Hali Technologicznej wraz ze wzmocnieniem infrastruktury
badawczej
w
celu
utworzenia
Wydziałowego
Laboratorium
Badawczego
Zaawansowanych Technologii Górniczych dla celów naukowych i dydaktycznych.
Wydział Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej jest jedynym w UE wydziałem
wyższej uczelni dysponującym potencjałem naukowym i dydaktycznym ze wszystkich
obszarów nowoczesnego górnictwa, do których zalicza się: właściwe rozpoznanie
geologiczne,
ekonomicznie
efektywne
wydobywanie
kopalin,
zastosowanie
energooszczędnych i niezawodnych maszyn górniczych, spełnianie wszelkich wymogów
bezpieczeństwa i ochrona środowiska naturalnego. Badania naukowe mają prowadzić do
generowania innowacji we wszystkich wymienionych obszarach. Na naszym Wydziale
prowadzone są również badania naukowe, które mieszczą się w modnej obecnie technologii
czystego węgla, a mianowicie:
− wykorzystanie węgla do produkcji paliw wodorowych i paliw zawiesinowych ze
szczególnym uwzględnieniem zgazowania węgla jako źródła wodoru dla Europy,
− wykorzystywanie CO2 i gromadzenie go w wyrobiskach podziemnych kopalń.
24
Polskie grupy kapitałowe, które przed kilkoma laty rozpoczęły swoją działalność od
produkcji maszyn i urządzeń górniczych, dzisiaj po konsolidacjach oferują na świecie
wszystkie formy działalności górniczej, do których zalicza się: projektowanie i budowę
kopalń, głębienie szybów, drążenia tuneli i wyrobisk przygotowawczych, dobór systemów
mechanizacyjnych oraz dostarczanie kompleksowego wyposażenia. Do tego wszystkiego
potrzebne są kadry inżynierskie, które będą chciały pracować nie tylko w kraju ale i za
granicą. Pomocne w tym zakresie mogą okazać się również studia Mining Engineering dla
studentów zagranicznych (z Chin, Indii, Afryki, Ameryki Południowej) w języku angielskim,
które będą organizowane na naszym Wydziale. Rozszerzona zostanie również oferta studiów
podyplomowych, które cieszą się coraz większym zainteresowaniem.
Wydział Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej jest dobrem wspólnym nauczycieli
akademickich, studentów (trzech stopni), absolwentów oraz pracowników administracyjnych
oraz inżynieryjno – technicznych. Uczyńmy wszystko by praca i studia na Wydziale
Górnictwa i Geologii odbywały się w atmosferze wzajemnej życzliwości i poszanowania.
Szczęść Boże !
Gliwice 01.09.2008
25
STUDENCI I ABSOLWENCI
WYDZIAŁU GÓRNICTWA I GEOLOGII
Studia
2004/2005
Rok akademicki
2005/2006
2006/2007
2007/2008
Liczba studentów
razem
3066
3378
3500
3686
studia stacjonarne
1732
1914
1780
1965
studia niestacjonarne
1334
1464
1720
1721
Liczba studentów I –go roku
razem
971
1110
890
893
studia stacjonarne
443
506
346
357
studia niestacjonarne
528
604
544
536
Liczba absolwentów
razem
studia magisterskie
stacjonarne
studia magisterskie
niestacjonarne
studia inżynierskie
niestacjonarne
572
425
433
393
300
195
185
169
41
42
47
23
231
188
201
201
26
Prof. dr hab. inż. Krystian Probierz
Dziekan Wydziału Górnictwa i Geologii
Dr inż. Piotr Sobota
Prodziekan ds. Studenckich
Dr inż. Roman Pilorz, doc. w Pol. Śl.
Prodziekan ds. Studiów Niestacjonarnych
Absolwenci Wydziału Górnictwa i Geologii
Politechniki Śląskiej w latach 2000-2010
Żyjemy w dobie przemian społeczeństwa globalnego i nie jesteśmy w stanie przewidzieć
w pełni zmian, jakie w związku z tym nastąpią. Można jednak przewidzieć bez ryzyka
popełnienia większego błędu, że rozwój społeczeństwa, tak jak to miało miejsce w całej historii
naszej cywilizacji, w dalszym ciągu będzie uzależniony od możliwości zaspokajania
zapotrzebowania na rozmaite bogactwa mineralne. A zatem znajomość zagadnień dotyczących
bogactw mineralnych oraz ich pozyskiwania, czyli tego., co wiąże się z naukami o Ziemi i Jest
istotą górnictwa, będzie nadal potrzebna. Trzeba także podkreślić, że również górnictwo jest
przemysłem opartym na wiedzy, korzystającym ze wszystkich zdobyczy, także tych
najszybciej rozwijających się dziedzin nauki. Wydział Górnictwa i Geologii Politechniki
Śląskiej prowadzi studia wyższe stacjonarne magisterskie oraz niestacjonarne (wieczorowe
i zaoczne) inżynierskie na dwóch kierunkach: Górnictwo i Geologia oraz Zarządzanie
i Inżynieria Produkcji. Obydwa kierunki uzyskały pozytywną ocenę Państwowej Komisji
Akredytacyjnej. Ponadto na Wydziale prowadzone są studia magisterskie uzupełniające
niestacjonarne, studia podyplomowe I doktoranckie.
Aktualnie na Wydziale Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej na studiach
stacjonarnych prowadzone są następujące specjalności:
-
Automatyka i energoelektryka w górnictwie (AiEG),
-
Maszyny górnicze, budowlane i drogowe (MGBiD),
- Budownictwo podziemne i ochrona powierzchni (BPiOP),
- Eksploatacja złóż i zagospodarowanie odpadów (EZiZO),
-
Geodezja górnicza (GG),
-
Geologia górnicza i poszukiwawcza (GGiP),
- Kształtowanie środowiska na terenach górniczych (KŚTG),
-
Przeróbka kopalin i marketing (PKSiM).
27
Jak widać z tego zestawienia, są to tzw. klasyczne specjalności górnicze, jednakże
konstrukcja planów studiów umożliwia absolwentom każdej z tych specjalności podjęcie pracy
także poza górnictwem.
W analizie przedstawiono liczbę absolwentów, którzy ukończyli kierunek studiowania
Górnictwo i Geologia na Wydziale Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej w latach
2004÷2006 na studiach stacjonarnych, uzyskując tytuł zawodowy magistra inżyniera i na
studiach niestacjonarnych, uzyskując tytuł zawodowy inżyniera oraz prognozę liczby
absolwentów tych studiów na lata 2007÷2010. W prognozie uwzględniono liczebności grup
studenckich, które aktualnie realizują program studiów na kolejnych latach studiów oraz
przewidywaną sprawność procesu dydaktycznego..
Sumaryczna liczba absolwentów wszystkich specjalności kierunku studiowania Górnictwo
i Geologia na studiach stacjonarnych w ostatnich trzech latach wahała się w granicach od 140
w roku 2006 do 168 w roku 2005 (rys. 1).
W najbliższych czterech latach przewidywana liczba absolwentów będzie mniejsza w latach
2008 i 2009 - około 130 absolwentów rocznie," zaś większa w roku bieżącym i w 2010 r.,
w którym osiągnie poziom 200 absolwentów.
Udział absolwentów poszczególnych specjalności w sumarycznej liczbie absolwentów
kierunku studiowania Górnictwo i Geologia na studiach stacjonarnych nie jest równomierny
i dodatkowo zmienia się w poszczególnych latach. Z tego powodu przedstawiono odrębnie dla
wszystkich specjalności liczbę absolwentów, którzy ukończyli kierunek studiowania Górnictwo
i Geologia na Wydziale Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej w latach 2004÷2006 na
studiach stacjonarnych, uzyskując tytuł zawodowy magistra inżyniera, oraz prognozę liczby
absolwentów tych studiów na lata 2007÷2010.
Górnicy kształceni są na Wydziale Górnictwa i Geologii w ramach dwóch specjalności
studiowania: Budownictwo podziemne i ochrona powierzchni oraz Eksploatacja złóż
i zagospodarowanie odpadów. W ostatnich latach liczba absolwentów tych specjalności rosła od 37
w 2004 r. do 50 w 2006 r., chociaż udział obydwóch specjalności w poszczególnych latach był
zróżnicowany (rys. 2). Przewiduje się utrzymanie podobnego poziomu liczby absolwentów
w bieżącym roku, niewielki spadek w latach 2008÷2009 do liczby 45 absolwentów oraz
przekroczenie liczby 60 absolwentów w 2010 r. Prognozowane wahania przewidywanej liczby
absolwentów w latach 2007÷2010 dotyczą przy tym głównie specjalności studiowania
Eksploatacja złóż i zagospodarowanie odpadów.
28
Rys. 1. Górnicy (spec. EZiZO oraz BPiOP - mgr inż.)
Rys. 2. Górnicy (spec. EZiZO oraz BPiOP - mgr inż.)
Miernicy kształceni są na Wydziale Górnictwa i Geologii w ramach specjalności
studiowania Geodezja górnicza. Liczba absolwentów tej specjalności w ostatnich trzech latach
była stabilna i zmieniała się w niewielkich granicach od 26 w 2006 r. do 30 w 2005 r.
Przewidywane jest utrzymanie zbliżonej liczby absolwentów specjalności studiowania Geodezja
górnicza do 2010 r. (rys. 3).
Geolodzy uzyskują tytuły magistra inżyniera w ramach specjalności studiowania
Geologia górnicza i poszukiwawcza. O ile w latach ubiegłych liczba absolwentów tej
specjalności utrzymywała się na poziomie około 20 (od 18 w 2006 r. do 20 w 2005 r.) o tyle w
latach następnych prognozowany jest znaczny spadek liczby geologów do zaledwie 6 w 2009 r.
Po tym roku powinien nastąpić powrót do poziomu około 20 absolwentów rocznie (rys. 4).
Rys. 3. Miernicy (spec. GG - mgr inż.)
Rys. 4. Geolodzy (spec. GGiP - mgr inż.)
Najmniej liczną grupą absolwentów opuszczających Wydział Górnictwa i Geologii
są elektrycy kształceni w ramach specjalności studiowania Automatyka i energoelektryka
w górnictwie. W ostatnich trzech latach liczba absolwentów tej specjalności na studiach
stacjonarnych nie przekroczyła 10 rocznie, a w 2006 r. zaledwie 2 studentów uzyskało tytuł
magistra inżyniera. Przewiduje się w latach następnych liczbę absolwentów na poziomie około
10, zaś wzrost do 15 absolwentów będzie możliwy dopiero w 2010 r. (rys. 5).
29
Mechanicy kształceni byli na Wydziale Górnictwa i Geologii najpierw w ramach
specjalności studiowania Maszyny i urządzenia górnicze i wiertnicze, a obecnie na specjalności
Maszyny górnicze, budowlane i drogowe.
Liczba absolwentów tych specjalności na studiach stacjonarnych jest bardzo zmienna.
W ostatnich trzech latach wahała się w przedziale od 10 w 2006 r. do 22 w 2004 r. (rys. 6).
W bieżącym roku przewiduje się, iż specjalność tę ukończy około 20 studentów lecz w roku
przyszłym ponownie tylko 13. W następnych latach prognozowany jest systematyczny,
wyraźny wzrost liczby absolwentów specjalności Maszyny górnicze, budowlane i drogowe aż
do 28 w 2010 r.
Rys. 5. Elektrycy (spec. AiEG - mgr inż.)
Rys. 6. Mechanicy (spec. MGBiD - mgr inż.)
Specjalistów przeróbki węgla kształci się na Wydziale Górnictwa i Geologii
w ramach specjalności studiowania Przeróbka kopalin i marketing. Liczba absolwentów tej
specjalności zmieniała się w ostatnich trzech latach od 10 w 2004 r. do 18 w 2005 r.
Prognozowana liczba absolwentów tej specjalności w roku bieżącym wyniesie 15, lecz w następnych dwóch latach nie osiągnie 10. Wzrost do 20 absolwentów przewidywany jest dopiero
w 2010 r. (rys. 7).
Na kierunku studiowania Górnictwo i Geologia na studiach stacjonarnych kształci się
również innych specjalistów. Na wydziale Górnictwa i Geologii są to absolwenci specjalności
Kształtowanie środowiska na terenach górniczych. W ostatnich trzech latach tytuł magistra inżyniera
tej specjalności uzyskało 65 studentów. W bieżącym roku przewidywany jest wyraźny wzrost liczby
absolwentów do 30, zaś w 2008 r. prognozowany jest zdecydowany spadek poniżej
15 absolwentów. W następnych latach powinien następować systematyczny wzrost liczby
absolwentów tej specjalności do 28 w 2010 r. (rys. 8)
Oprócz studiów stacjonarnych tytuł magistra inżyniera uzyskują również absolwenci
studiów magisterskich, uzupełniających realizowanych w trybie wieczorowym na specjalnościach
Organizacja i ekonomika górnictwa oraz Technika i organizacja bezpieczeństwa i higieny pracy.
30
Rys. 7. Przeróbkarze (spec. PKSiM - mgr inż.)
Rys. 8. Inni (spec. KŚTG - mgr inż.)
W ostatnich latach dyplom magistra inżyniera uzyskało około 60 absolwentów.
Wydział Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej kształci również studentów na
kierunku Zarządzanie i Inżynieria Produkcji, w ramach którego prowadzone są cztery
specjalności kształcenia:
-
Organizacja i ekonomika górnictwa,
-
Technika i organizacja bezpieczeństwa i higieny pracy,
-
Gospodarka wodna,
-
Geoturystyka.
Pierwszych 87 absolwentów tego kierunku uzyskało tytuły magistra inżyniera w 2005 r.
W roku następnym kolejnych 89 absolwentów opuściło mury Wydziału Górnictwa i Geologii.
Wydział Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej kształci również na kierunku
Górnictwo i Geologia (GiG) na studiach niestacjonarnych w Gliwicach i Rybniku (studia
zaoczne i wieczorowe). Absolwenci tych studiów uzyskują tytuł zawodowy inżyniera.
W ostatnich trzech latach liczba absolwentów tych studiów zawierała się w granicach od 146
w 2004 r. do 167 w 2005 r. W roku bieżącym przewidywana liczba absolwentów nie ulegnie
zasadniczej zmianie. Natomiast począwszy od 2008 r. nastąpi systematyczny znaczny wzrost
liczby absolwentów do liczby przekraczającej 300 inżynierów w 2010 r., co związane jest
z dużym naborem studentów na studiach zaocznych.
Udział absolwentów poszczególnych specjalności w sumarycznej liczbie absolwentów
kierunku studiowania Górnictwo i Geologia na studiach niestacjonarnych nie jest równomierny
i dodatkowo zmienia się w poszczególnych latach. Z tego powodu przedstawiono odrębnie
dla wszystkich specjalności liczbę absolwentów, którzy ukończyli kierunek studiowania
Górnictwo i Geologia na Wydziale Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej w latach
2004÷2006 na studiach wieczorowych, uzyskując tytuł zawodowy inżyniera oraz prognozę
liczby absolwentów studiów wieczorowych i zaocznych na lata 2007÷2010. Strukturę
absolwentów według specjalności kształcenia przedstawiono na rysunkach 9 do 12.
31
Rys. 9. Górnicy (EZiZO i BPiOP- inż.)
Rys. 10. Elektrycy (AiEG - inż.)
Rys. 11. Mechanicy (MiUGiW-inż.)
Rys. 12. Miernicy (GG - inż.)
Ostatni absolwenci pięcioletnich jednolitych studiów magisterskich uzyskają tytuły
magistra inżyniera w 2011 r. Nowa ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym reformuje system
szkolnictwa wyższego wprowadzając od 1 października 2007 r. obowiązek realizacji studiów
dwustopniowych. Studia I stopnia - to siedmio- lub ośmiosemestralne studia inżynierskie, zaś
studia II stopnia - to trzy- lub czterosemestralne studia magisterskie. Każdy stopień kończy
się uzyskaniem odpowiedniego dyplomu ukończenia studiów. Pierwsi absolwenci studiów
I stopnia uzyskają dyplomy inżynierskie w 2011 r., co najprawdopodobniej zmieni w sposób
zasadniczy dotychczasowe proporcje absolwentów Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki
Śląskiej uzyskujących tytuł inżyniera lub magistra inżyniera.
Przedstawiona liczba absolwentów, którzy ukończyli kierunek studiowania
Górnictwo i Geologia na Wydziale Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej w latach
2004÷2006, uzyskując tytuł zawodowy magistra inżyniera lub inżyniera, oraz prognoza liczby
absolwentów tych studiów na lata 2007÷2010 mogą być przydatne w analizie potrzeb pozyskiwania kadr dla sektora górnictwa węgla kamiennego. Jest to problem uwzględniony
w opracowaniu Ministra Gospodarki pt. „Strategia działalności górnictwa węgla
kamiennego w Polsce w latach 2007÷2015 zwłaszcza w aspekcie zapobiegania powstaniu luki
pokoleniowej i kompetencyjnej.
32
Dr hab. inż. Jan Drenda, prof. nzw. w Pol. Śl.
Prodziekan ds. Nauki w kadencji 2005÷2008
DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA PRACOWNIKÓW
WYDZIAŁU GÓRNICTWA I GEOLOGII
POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
Wydział Górnictwa i Geologii składa się z 7 jednostek naukowo-badawczych, katedr
i instytutów, którymi są:
1. Katedra Elektryfikacji i Automatyzacji Górnictwa.
2. Instytut Mechanizacji Górnictwa
3. Katedra Zarządzania i Inżynierii Bezpieczeństwa
4. Katedra Geomechaniki, Budownictwa Podziemnego i
Zarządzania Ochroną
Powierzchni
5. Katedra Przeróbki Kopalin i Utylizacji Odpadów
6. Instytut Eksploatacji Złóż
7. Instytut Geologii Stosowanej
Prowadzone na Wydziale prace naukowo badawcze w pełnym zakresie pokrywają
specjalności występujące w górnictwie podziemnym, odkrywkowym oraz geologii.
Wydział posiada uprawnienia przyznawania stopnia naukowego doktora i doktora
habilitowanego w 21 specjalnościach górniczych. Posiada również uprawnienia prowadzenia
postępowania w sprawie nadawania tytułu naukowego profesora.
Specjalnościami doktoryzowania na Wydziale Górnictwa i Geologii są:
1. Aerologia górnicza
2. Bezpieczeństwo i higiena pracy w górnictwie
3. Budownictwo podziemne
4. Elektrotechnika, automatyka i telekomunikacja w górnictwie
5. Geofizyka górnicza
6. Geologia kopalniana
7. Geometryzacja złóż i szacowanie zasobów
8. Gospodarka surowcami mineralnymi
9. Maszyny i technologie przeróbki kopalin stałych
10. Maszyny i urządzenia górnicze i wiertnicze
11. Mechanika skał i górotworu
12. Ochrona terenów górniczych
13. Organizacja i ekonomika górnictwa
33
14. Projektowanie górnicze
15. Sozologia górnicza
16. Technologie eksploatacji złóż
17. Transport kopalniany
18. Gospodarka zasobami naturalnymi i alternatywne nośniki energii
19. Górnictwo odkrywkowe
20. Geoturystyka
21. Technologie czystego węgla
Podstawową działalnością naukowo badawczą Wydziału są prace statutowe i badania
własne. W pracach statutowych biorą udział wszyscy pracownicy naukowo badawczy,
w badaniach własnych, których głównym celem jest podnoszenie kwalifikacji naukowych
i zawodowych pracowników, adiunkci oraz słuchacze studium doktoranckiego. W ramach
badań własnych prowadzone są tzw. granty dziekańskie, habilitacyjne i doktorskie, czyli
finansowane tematy prac własnych, dla adiunktów i doktorantów.
Na Wydziale w szerokim zakresie prowadzone są również prace naukowe zlecane przez
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektów własnych, rozwojowych
i celowych. Prowadzone są prace badawcze w ramach umów międzyrządowych. Kilkadziesiąt
prac naukowo badawczych corocznie wykonywanych jest na zlecenie przemysłu górniczego.
Od 2006 Wydział jest członkiem dwóch konsorcjów prowadzących prace naukowe
typu „foresight” dotyczące opracowania scenariuszy rozwoju technologicznego przemysłu
wydobywczego węgla kamiennego oraz scenariuszy rozwoju technologicznego przemysłu
wydobywczego rud miedzi i surowców towarzyszących w Polsce.
Efektem pracy naukowo-badawczej pracowników Wydziału są liczne publikacje
w formie monografii, książek artykułów w czasopismach zagranicznych i krajowych oraz
opublikowanych referatów wygłoszonych na konferencjach naukowych. W ciągu ostatnich
czterech lat wydano drukiem 40 monografii i podręczników oraz 37 rozdziałów
w
monografiach
i
podręcznikach
akademickich.
Opublikowano
925
artykułów
w czasopismach naukowych w tym 115 w czasopismach zagranicznych.
Do czasopism w których najczęściej publikowane są artykuły naszych pracowników
należą: Zeszyty Naukowe Pol. Śl., Kwartalnik Wydziału Górnictwa i Geologii, Mechanizacja
i Automatyzacja Górnictwa, Przegląd Górniczy, Gospodarka Surowcami Mineralnymi,
Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie. Z czasopism zagranicznych
w których publikowane są artykuły naszych pracowników uwzględnić należy Glückauf
Forschungshäfte, Geologica Belgica, Magasine of the Coal Preparation Society of America,
Geophysical Research Abstract, Transport and Logistic. Pracownicy naszego wydziału
34
opublikowali również 7 artykułów w czasopismach z tzw. Listy Filadelfijskiej zaliczanych do
najbardziej prestiżowych czasopism naukowych, są to czasopisma: Tectonophysics, Hyperfine
Interact, Jurnal of Coal Geol, Tribology International, Geological Quarterly.
Inne osiągnięcia naukowe Wydziału w tym okresie to uzyskanie 15 patentów złożenie
21 wniosków patentowych, prowadzenie 25 kilkuletnich projektów badawczych krajowych
i zagranicznych oraz wykonanie 257 prac naukowo-badawczych dla przemysłu.
Tematyka prac naukowych wykonywanych przez pracowników naszego Wydziału jest
obszerna, obejmująca w pełni problemy naukowe nowoczesnego górnictwa.
Prof. dr hab. inż. Stanisław Cierpisz
Kierownik Katedry Elektryfikacji i Automatyzacji Górnictwa
W
Katedrze
Elektryfikacji
i
Automatyzacji
Górnictwa
prowadzone
są
w zakresie elektroenergetyki, automatyki i telekomunikacji w górnictwie.
- Elektroenergetyka w górnictwie rozwiązuje problemy dotyczące m.in.:
•
Zakłóceń w pracy kopalnianych sieci elektroenergetycznych,
•
Projektowania i badania
•
Zagrożenia porażeniowego i środków ochrony przeciwporażeniowej,
•
Projektowania górniczych sieci rozdzielczych i zasilających,
•
Zwalczania zagrożeń od prądów błądzących,
•
Projektowania trakcji elektrycznej w kopalniach,
•
Zasilania i sterowania maszyn górniczych,
•
Konstrukcji i parametrów górniczych kabli i przewodów oponowych.
zabezpieczeń elektroenergetycznych,
- Automatyzacja Procesów Przeróbki Kopalin rozwiązuje problemy dotyczące m.in.:
•
Monitoring i automatyzacja procesów przeróbczych,
•
Kontrola jakości produktów wzbogacania,
•
Systemy dyspozytorskie,
•
Identyfikacja i symulacja procesów przeróbczych,
•
Zastosowanie metod modelowania i optymalizacji procesów przeróbczych,
•
Załadunek i ekspedycja produktów wzbogacania,
•
Dokładność pomiarów parametrów procesów,
•
Systemy ekspertowe i bazy danych.
- Telekomunikacja, w ramach której pracownicy zajmują się.:
•
Systemami teleinformatycznymi w górnictwie,
35
prace
•
Kompatybilnością elektromagnetyczną w górnictwie,
•
Bezpieczną eksploatacją systemów elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych
kopalń,
•
Systemami telekomunikacyjnymi kopalń łączonych i likwidowanych,
O utylitarności prac naukowo-badawczych Katedry świadczą licznie nabywane przez
kopalnie licencje dotyczące projektowania i monitorowania sieci energetycznych oraz
automatyzacji procesów przeróbczych.
Prof. dr hab. inż. Marian Dolipski
Dyrektor Instytutu Mechanizacji Górnictwa
W Instytucie Mechanizacji Górnictwa prowadzone są prace dotyczące zagadnień:
-
Dynamika i sterowanie maszyn ścianowych i chodnikowych,
-
Teoretyczna i doświadczalna identyfikacja trwałości przemysłowych przekładni
zębatych,
-
Badania procesów zmęczeniowych,
-
Badania w zakresie tribologii i inżynierii smarowania,
-
Modelowanie i badania dynamiki maszyn,
-
Rozwój metod wspomagania komputerowego w projektowaniu elementów i węzłów
konstrukcyjnych maszyn - obliczenia i grafika inżynierska,
-
Badanie interakcji sekcji obudowy zmechanizowanej z górotworem,
-
Transport poziomy i pionowy w kopalni,
-
Przenośniki taśmowe w górnictwie podziemnym i odkrywkowym,
-
Badanie zjawisk termicznych w hamulcach tarczowych maszyn wyciągowych dużej
mocy,
-
Badanie sprzężenia ciernego między taśmą przenośnikową a strugą urobku
z uwzględnieniem dynamiki procesu hamowania przenośnika.
Dr hab. inż. Henryk Przybyła prof. nzw. w Pol. Śl.
Kierownik Katedry Zarządzania i Inżynierii Bezpieczeństwa
Katedra Zarządzania i Inżynierii Bezpieczeństwa prowadzi prace naukowo-badawcze
dotyczące następujących zagadnień:
-
Stosowanie systemów informatycznych i metod matematycznych w zarządzaniu,
36
-
Zarządzanie
zespołami
ludzkimi
w
przedsiębiorstwach
i
restrukturyzacja
zatrudnienia,
-
Modele ekonometryczne w projektowaniu struktury kopalń,
-
Ocena strategii rozwoju przedsiębiorstw górniczych i ryzyka inwestycyjnego,
-
Aktywizacja gospodarcza regionu ze względu na walory turystyczne,
-
Zagospodarowanie majątku nieprodukcyjnego kopalń,
-
Metoda taksonomiczna w badaniach struktury organizacyjnej przedsiębiorstw
górniczych,
-
Organizacja robót w podbierkowych systemach eksploatacji,
-
Badania wymagań pracodawców od absolwentów wyższych szkół technicznych,
-
Zarządzanie bezpieczeństwem – wytyczne i audyty,
-
Ocena stanu BHP w kopalniach,
-
Informatyczne i matematyczne metody oceny ryzyka zawodowego,
-
Problemy ryzyka wypadkowego w zakładach górniczych.
Dr hab. inż. Piotr Strzałkowski prof. nzw. w Pol. Śl.
Kierownik Katedry Geomechaniki, Budownictwa Podziemnego i Zarządzania Ochroną
Powierzchni
Katedra Geomechaniki, Budownictwa Podziemnego i Zarządzania Ochroną Powierzchni
prowadzi prace i badania na temat:
− Badania
eksperymentalne
nad
odkształceniowymi
i
wytrzymałościowymi
własnościami skał,
-
Mechanika anizotropowych i nieciągłych ośrodków skalnych,
-
Mechanika spękanych ośrodków skalnych oraz
modelowanie numeryczne tych
ośrodków za pomocą metody elementów odrębnych,
-
Modelowanie numeryczne i badania zachowania się górotworu w sąsiedztwie
budowli podziemnych,
-
Techniczno – technologiczne aspekty wykonywania i utrzymywania wyrobisk
udostępniających,
-
Metody i sposoby utrzymania stateczności wyrobisk górniczych w strefach wpływu
eksploatacji górniczej,
-
Projektowanie i wykonywaniem tuneli i innych obiektów infrastruktury podziemnej
miast,
37
-
Ocena niezawodności i bezpieczeństwa konstrukcji obudowy oraz stateczności
wyrobisk górniczych z uwzględnieniem niepewności informacji,
-
Badania wytrzymałościowe obudów górniczych lub jej poszczególnych elementów
konstrukcyjnych,
-
Badania, metodami nieniszczącymi, stanu
technicznego obudowy szybów
w aspekcie bezpiecznego ich użytkowania,
-
Badania materiałów wiążących wykonywanych na bazie odpadów górniczych
i elektrownianych i możliwości ich wykorzystania do ochrony wyrobisk górniczych,
-
Prace teoretyczne i badania w zakresie prognozowania wpływów podziemnej
eksploatacji złóż na górotwór i powierzchnię terenu,
-
Ocena
oddziaływania
eksploatacji
górniczej
na
obiekty
podziemne
i powierzchniowe,
-
Ocena wpływu działalności zakładów górniczych na środowisko,
-
Likwidacja kopalń i ich części z uwzględnieniem aspektu ochrony środowiska,
-
Geomechanika zboczy i skarp, w tym na terenach górniczych,
-
Projektowanie eksploatacji górniczej z zachowaniem metod minimalizacji jej
wpływów na górotwór i powierzchnię terenu,
-
Modele budowli podziemnych stosowane w projektowaniu,
-
Optymalizacja konstrukcji wyrobisk korytarzowych.
Prof. dr hab. inż. Aleksander Lutyński
Kierownik Katedry Przeróbki Kopalin i Utylizacji Odpadów
Katedra Przeróbki Kopalin i Utylizacji Odpadów prowadzi prace naukowo-badawcze
dotyczące następujących zagadnień:
-
Wodne osadzarki pulsacyjne,
-
Transport taśmowy w zakładach przeróbczych,
-
Paliwa zawiesinowe,
-
Paliwa biowęglowe,
-
Materiały barier do remediacji wód gruntowych,
-
Nowe kierunki wykorzystania odpadów pogórniczych.
38
Dr hab. inż. Józef Sułkowski prof. nzw. w Pol. Śl.
Dyrektor Instytutu Eksploatacji Złóż
Instytut Eksploatacji Złóż prowadzi następujące tematy badawcze:
-
Sieci wentylacyjne kopalń,
-
Rozpływy powietrza w kopalniach – regulatory sieci,
-
Klimatyzacja kopalń,
-
Bezpieczeństwo klimatyczne górników,
-
Sejsmika górotworu,
-
Odkształcenia pionowe i poziome górotworu w skutek eksploatacji podziemnej,
-
Wyznaczanie krawędzi odchyleń budynków na terenach górniczych,
-
Kształtowanie się obniżeń terenu w skutek prowadzonej eksploatacji górniczej,
-
Systemy eksploatacji złóż węgla i innych kopalin,
-
Eksploatacja pokładów zagrożonych tąpaniami,
-
Lokowanie odpadów i pyłów lotnych w zawałach ścian,
-
Lokowanie odpadów,
-
Izolacja składowisk odpadów,
-
Wydzielanie się gazów kopalnianych na powierzchnię z nieczynnych kopalń
w rejonach wychodni pokładów,
-
Gaszenie palących się hałd.
Prof. dr hab. inż. Krystian Probierz
Dyrektor Instytutu Geologii Stosowanej
Instytut Geologii Stosowanej prowadzi prace naukowo –badawcze dotyczące następujących
zagadnień :
-
geologii górniczej i geologii złóż kopalin stałych, w tym Górnośląskiego Zagłębia
Węglowego m.in. tektonika, litologia, własności skał, warunki geologiczno.-górnicze,
zagrożenia wodne, geotermika, ziemskie pole ciepła, stosowanie metod statystycznych
i geostatystycznych w modelowaniu złóż, wprowadzanie metod cyfrowych do konstrukcji
map geologicznych,
-
gospodarki surowcami mineralnymi (bezpieczeństwo energetyczne i surowcowe,
określenie gospodarczych i społecznych uwarunkowań w działalności polskiego
górnictwa węglowego, określanie wielkości zasobów węgla),
-
charakterystyki mineralogiczno-petrograficznej surowców mineralnych, odpadów stałych
górniczych, przeróbczych, hutniczych, elektrownianych, wraz z określeniem ich wpływu
na środowisko i możliwości ich utylizacji,
39
-
petrologii węgla (jakość węgla, klasyfikacja i metamorfizm węgla, monitoringu
petrologiczny, prognozowanie i ocena procesów wzbogacania i odsiarczania węgli,
prognozowanie i ocena procesów koksowania, upłynniania, zgazowania i brykietowania
węgli),
sozologii górniczej (m.in. aspekty prawne ochrony środowiska, badania mineralogiczne
-
odpadów
pogórniczych,
rewitalizacja
terenów
zdegradowanych,
ekomonitoring
petrologiczny węgla),
-
gospodarki wodnej, hydrogeologii i hydrologii, w tym analiza warunków hydrologicznych
i hydrogeologicznych w ujęciu regionalnym i lokalnym z wykorzystaniem modelowania
komputerowego, metody zabezpieczania wód przed zanieczyszczeniem, ochrona terenów
górniczych przed powstawaniem szkód hydrogeologicznych, ocena: jakości wód, zmian
warunków
hydrogeologicznych
związanych
z
likwidacją
kopalń,
zagrożenia
powodziowego.
-
geoturystyki wraz z ochroną zabytków przyrody nieożywionej oraz zabytków techniki,
-
bezpieczeństwa pracy w górnictwie, prawa górniczego i geologicznego.
Dużą rolę Wydział przypisuje rozwojowi młodej kadry naukowej polegającemu na
uzyskiwaniu stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego nauk technicznych.
Aktualnie
na
prowadzonym
na
Wydziale
Studium
Doktoranckim
studiuje
36 doktorantów, wśród pracujących adiunktów kilkudziesięciu prowadzi badania naukowe
zamiarem uzyskania habilitacji. Tematyka badań naukowych prowadzonych przez
z
doktorantów i młodych adiunktów jest związana generalnie z profilem badań naukowych
siedmiu jednostek (katedr i instytutów) naszego Wydziału. Zadania badawcze obejmują:
•
sterowanie górniczymi procesami produkcyjnymi oraz kierowanie siecią elektryczną
w kopalni,
•
badania
dynamiki
części
maszyn,
charakterystyki
podpornościowe
obudowy
zmechanizowanej, procesy tribologiczne w węzłach konstrukcyjnych,
•
badania strategii marketingowych węgla, zarządzanie produkcją i kosztami kopalni,
zarządzanie bezpieczeństwem pracy,
•
zagadnienia związane z przeróbką węgla i skał jak: badania zawiesin węglowowodnych, likwidacja zanieczyszczeń środowiska wodno-mułowego, pozyskiwanie
biopaliw,
•
opis deformacji terenu, tworzenie kopalnianych map numerycznych,
40
•
bezpieczne składowanie odpadów, zawiesiny podsadzkowe,
•
zwalczanie zagrożeń górniczych (gazowych, pożarowych, klimatycznych, tąpaniami),
•
bezpieczeństwo pracy w kopalniach,
•
projektowanie obudów górniczych i określenie ich stateczności,
•
badania składu petrograficznego i własności węgla, badania mineralogicznopetrograficzne skał, pyłów atmosferycznych i osadów lądowych, ocena jakości wód.
Prace badawcze pracowników naszego Wydziału związane są ściśle z rozwojem
specjalności naukowych związanych z kształceniem studentów przyszłych specjalistów
górników,
mechaników,
elektryków,
geologów,
specjalistów
ochrony
środowiska
i bezpieczeństwa pracy. Na Wydziale prowadzonych jest 12 specjalności dydaktycznych.
Specjalności te obejmują pełny zakres zagadnień związanych z górnictwem i geologią.
Prowadzenie prac badawczych przez młodych pracowników naukowych przyczynia się do
pogłębienia ich doświadczenia zawodowego i rozwoju specjalności naukowych. Decyzją
Senatu w przyszłym roku utworzona będzie nowa specjalność na naszym Wydziale –
Inżynieria
Systemów
Mechatronicznych
oraz
nowy
kierunek
studiów
Inżynieria
Bezpieczeństwa.
W latach 2006-2007 badania własne prowadzone były w ramach tzw. Grantów
dziekańskich (3 tematy) oraz prac badawczych w jednostkach (7 tematów). Tematy
w jednostkach posiadały liczne zadania badawcze opracowywane przez poszczególnych
pracowników. Ogółem w jednostkach Wydziału w ramach 7 tematów wykonano 50 zadań
badawczych. W pracach własnych wzięli udział wszyscy doktoranci oraz młodzi adiunkci –
ogółem 80 osób. Rezultatem tych prac własnych było 6 monografii oraz 200 artykułów
i referatów opublikowanych w czasopismach naukowych i konferencjach krajowych
i zagranicznych. Uzyskano 6 patentów. Dr inż. Paweł Wrona uzyskał nagrodę Ministra Nauki
i Szkolnictwa Wyższego za pracę doktorską.
Liczba uzyskanych stopni i tytułów naukowych w latach 2002 – 2008:
1. stopnie naukowe doktora
52, w tym 15 osób z zewnątrz,
2. stopnie naukowe doktora habilitowanego
9, w tym 1 osoba z zewnątrz,
3. tytuł profesora
5 osób.
41
POCZET DZIEKANÓW
WYDZIAŁU GÓRNICTWA I GEOLOGII
Prof. dr inż. Józef WĄSOWSKI
(1950-1951)
Prof. mgr inż. Józef GALANKA
(1951-1952)
Prof. mgr inż. Roman DYKACZ
(1952-1962)
Prof. dr inż. Tadeusz ZARAŃSKI
(1962-1964)
42
Prof. mgr inż. Wacław REGULSKI
(1964-1965)
Prof. dr inż. Witold PARYSIEWICZ
(1965-1967)
Prof. mgr inż. Tadeusz LASEK
(1967-1969)
Prof. zw. dr hab. inż. Mirosław CHUDEK
(1970-1975)
(1985-1990)
43
Prof. dr hab. inż. Henryk GIL
(1975-1981)
(1984-1985)
Prof. dr inż. Włodzimierz SIKORA
(1981-1982)
Prof. zw. dr hab. inż. Marian KOZDRÓJ
(1982-1984)
Prof. dr hab. inż. Bernard DRZĘŹLA
(1990-1996)
44
Prof. dr hab. inż. Marian DOLIPSKI
(1996-2002)
(2008-20xx)
Prof. dr hab. inż. Krystian PROBIERZ
(2002-2008)
Sala Rady Wydziału
45
PROFESOROWIE
WYDZIAŁU GÓRNICTWA I GEOLOGII
UHONOROWANI TABLICAMI PAMIĄTKOWYMI
Prof. zw. dr hab. inż. Jan KUHL
(1899-1982)
Prof. zw. dr hab. inż. Wacław CYBULSKI
(1901-1973)
Prof. dr inż. Witold PARYSIEWICZ
(1907-1967)
Prof. zw. inż. Józef GALANKA
(1905-1962)
46
Część II
STOWARZYSZENIE
WYCHOWANKÓW
47
48
SKŁAD ZARZĄDU GŁÓWNEGO
STOWARZYSZENIA WYCHOWANKÓW
POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
Prezesi Honorowi
Prof. dr hab. inż. Tadeusz TYRLIK
Prof. dr hab. inż. Walery SZUŚCIK
Dr inż. Lech DOBROWOLSKI - prezes
Dr inż. Magdalena KOKOWSKA - wiceprezes
Dr inż. Stanisław SULWIŃSKI - sekretarz
Dr inż. Jerzy KILARSKI - skarbnik
Mgr inż. Andrzej GRABOWSKI
Dr inż. Lucjan KARWAN
Mgr inż. Krzysztof KOLONKO
Dr inż. Piotr KOŁODZIEJCZYK
Główna Komisja Rewizyjna
Mgr inż. Wojciech SKOCZYŃSKI - przewodniczący
Mgr inż. Andrzej BĘCZKOWSKI
Dr inż. Ryszard FRĄCZEK
Mgr inż. Wiesław MATULKA
Mgr inż. Sławomir PARTYGA
Sąd Koleżeński
Prof. dr hab. inż. Edward KOSTOWSKI - przewodniczący
Prof. dr hab. inż. Janusz GARDULSKI
Mgr inż. Tadeusz LIPIŃSKI
Mgr inż. Tadeusz HERMON
Prof. dr hab. inż. Józef SUŁKOWSKI
49
XII WALNY ZJAZD STOWARZYSZENIA WYCHOWANKÓW
WYDZIAŁU GÓRNICTWA I GEOLOGII POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
I. Walny Zjazd Stowarzyszenia Wychowanków Wydziału Górnictwa i Geologii zebrany
w dniu 14 czerwca 2005r, wykorzystując dotychczasowe doświadczenia w działalności
Stowarzyszenia i nawiązując do sprawozdania ustępującego Zarządu oraz do dyskusji
przeprowadzonej w czasie obrad
zobowiązał
nowo wybrany Zarząd Stowarzyszenia do:
1. Zacieśniania między wychowankami więzów koleżeńskich nawiązanych w Uczelni
podczas studiów, wykorzystując najbardziej efektywne formy działalności takie jak
spotkania środowiskowe, zjazdy roczników, spotkania towarzyskie i kulturalne,
2. Bieżącej współpracy z władzami Wydziału Górnictwa i Geologii w zakresie:
• rozpowszechniania i popularyzowania osiągnięć naukowo-badawczych, technicznych
i organizacyjnych wśród inżynierów zatrudnionych w górnictwie i jego zapleczu, w tym
również poprzez współudział w organizowaniu sesji naukowych i konferencji
naukowo-technicznych, seminariów i warsztatów problemowych,
• podnoszenia i aktualizacji wiedzy technicznej i ogólnej inżynierów poprzez pomoc
w organizowaniu magisterskich i podyplomowych kursów i szkoleń specjalistycznych,
• podnoszenia jakości kształcenia absolwentów, min. poprzez wyróżnianie
najlepszych grup studenckich, nagradzanie najbardziej użytecznie z punktu widzenia
przemysłu prac dyplomowych. Pomoc w organizowaniu praktyk studenckich, a także
konsultowanie planów i programów studiów,
• pielęgnowania tradycji związanych z Wydziałem i Uczelnią,
3. Rozszerzania zakresu, form i metod pracy Stowarzyszenia w celu zwiększenia
zaangażowania wychowanków w działaniach na rzecz restrukturyzacji i kształtowania
nowego oblicza polskiego górnictwa
4. Udzielania pomocy koleżeńskiej w ramach "funduszu pomocy socjalnej" dla
wychowanków Wydziału i ich rodzin, które znalazły się w bardzo trudnej sytuacji
materialnej. Środki na ten cel pochodzić będą z dobrowolnych składek wychowanków.
5. Rozszerzenia współpracy ze Stowarzyszeniem Inżynierów i Techników
Górnictwa Izbą Przemysłowo-Handlową i innymi organizacjami działającymi
w branży górniczej, a także ze Stowarzyszeniami Wychowanków innych wyższych
uczelni o kierunku górniczym w kraju i za granicą.
6. Rozwijania działalności informacyjnej w celu pozyskiwania nowych członków oraz
informowania członków o pracach Stowarzyszenia i utrzymywania kontaktów
z członkami Kół Zakładowych, poprzez organizację spotkań środowiskowych.
II. Walny Zjazd jednocześnie upoważnił nowo wybrany Zarząd Stowarzyszenia do:
1. Okresowych zmian wysokości składki członkowskiej, w celu pozyskania środków na
rzecz Stowarzyszenia
50
2. Okresowych zmian minimalnej wysokości składek na fundusz socjalny, aby
umożliwić realną pomoc najbardziej potrzebującym koleżankom i kolegom, oraz
rodzinom zmarłych członków Stowarzyszenia.
3. Dokooptowania do Zarządu przedstawicieli kopalń, fabryk i innych instytucji w terminie do
końca 2005r., do maksymalnego 4O-to osobowego składu.
4. Wyboru ze swego grona Delegatów na Zjazd Stowarzyszenia Wychowanków
Politechniki Śląskiej.
Piotr Litwa
Prezes Zarządu Oddziału
przy Wydziale Górnictwa i Geologii
NADZWYCZAJNE WALNE ZEBRANIE STOWARZYSZENIA
WYCHOWANKÓW WYDZIAŁU GÓRNICTWA I GEOLOGII
POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
Nadzwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia Wychowanków Wydziału Górnictwa
i Geologii Politechniki Śląskiej, odbywające się 24 kwietnia 2007 roku nakreśla kierunki
pracy na okres najbliższych dwóch lat. Jako priorytetowe działania przyjmuje się:
1. aktywizację Stowarzyszenia poprzez organizację spotkań środowiskowych, współudział
w organizacji Obchodów Dnia Górnika na Wydziale Górnictwa i Geologii oraz
wspieranie absolwentów Wydziału w rozwiązywaniu problemów zawodowych,
2. integrację uczelni i studentów z przemysłem poprzez współorganizację corocznej
konferencji naukowej, przyznawanie dyplomów pamiątkowych oraz organizację konkursu
najbardziej użytecznych prac dyplomowych na rzecz przemysłu, bezpieczeństwa i higieny
pracy oraz ochrony środowiska,
3. pogłębianie więzi koleżeńskich z uczelnią poprzez organizację Karczmy Piwnej w
gmachu Wydziału, organizację kolejnej immatrykulacji, wspieranie organizacji zjazdów
koleżeńskich rocznika, oraz udzielanie wsparcia finansowego dla członów Stowarzyszenia
ewentualnie ich rodzin, jak i byłej kadry naukowej i administracyjnej Wydziału,
4. współudział w organizacji seminariów lub konferencji, współpraca z innymi Oddziałami
Stowarzyszenia Wychowanków Politechniki Śląskiej, a także z Stowarzyszeniem
Wychowanków Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie oraz sporządzanie Informatora
Stowarzyszenia Wychowanków Wydziału Górnictwa i Geologii
Piotr Litwa
Prezes Zarządu Oddziału
przy Wydziale Górnictwa i Geologii
51
Skład Zarządu Oddziału
Stowarzyszenia Wychowanków
przy Wydziale Górnictwa i Geologii
/od 24 kwietnia 2007 r./
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
Imię i Nazwisko
Piotr Litwa
Leonard Klabis
Józef Sułkowski
Piotr Wałach
Ryszard Przydatek
Piotr Wojtacha
Jan Bąk
Henryk Brol
Bogusław Czapka
Krzysztof Cybulski
Adam Duda
Wiesław Dziewior
Edward Gil
Jan Guzera
Grzegorz Juzek
Marian Kolarczyk
Magdalena KokowskaPawłowska
Jerzy Kozyra
Jacek Kudela
Krzysztof Kurak
Janusz Kula
Andrzej Kuziak
Stanisław Lasek
Jerzy Mendecki
Roman Olma
Zbigniew Schinohl
Zygfryd Skrzypek
Jacek Spałek
Grzegorz Stacha
Stanisław Tobiczyk
Funkcja
prezes zarządu (Zakres czynności Prezydium
v-prezes zarządu ds. organizacyjnych
v-prezes zarządu ds. naukowych
v-prezes zarządu ds. współpracy z przemysłem
sekretarz zarządu
sekretarz zarządu
skarbnik
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu - przewodniczący komisji socjalnej
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu
członek zarządu
Skład Komisji Rewizyjnej
L.p. Imię i Nazwisko
1. Aleksander Lutyński
2. Stanisław Błaszczyński
3. Marian Filipek
4. Wojciech Skoczyński
Funkcja
przewodniczący
członek
członek
członek
52
KOMISJE PROBLEMOWE
DZIAŁAJĄCE W RAMACH ZARZĄDU ODDZIAŁU
a) Komisja organizacyjna
Komisja organizacyjna zajmuje się przygotowaniem spotkań środowiskowych,
współorganizacją konferencji naukowych wspólnie z Wydziałem Górnictwa i Geologii oraz
utrzymywaniem łączności z kołami zakładowymi Stowarzyszenia Wychowanków. Ponadto
opracowuje roczne plany pracy Zarządu Oddziału i jego roczne plany finansowe. Komisją
kieruje wiceprezes zarządu ds. organizacyjnych.
b) Komisja naukowa
Komisja naukowa współpracuje z władzami Wydziału w zakresie kształcenia kadr
i wymiany doświadczeń zawodowych. Organizuje coroczne konkursy na najlepszą grupę
studencką, najlepszą pracę dyplomową użyteczną dla przemysłu oraz popularyzuje
działalność naukową Wydziału wśród wychowanków. Komisją kieruje wiceprezes zarządu
ds. naukowych.
c) Komisja ds. współpracy z przemysłem
Komisja ds. współpracy z przemysłem zajmuje się wymianą doświadczeń zawodowych
między Uczelnią, Wydziałem a Przemysłem, zwłaszcza w ramach spotkań środowiskowych.
Inspiruje pomoc w zakresie unowocześniania bazy dydaktyczno-laboratoryjnej Wydziału.
Działa na rzecz kształtowania nowego oblicza polskiego górnictwa . Komisją kieruje
wiceprezes ds. współpracy z przemysłem.
d) Komisja socjalna
Komisja socjalna, powołana na VIII Walnym Zebraniu Stowarzyszenia Wychowanków
w 1985 r. z inspiracji ówczesnego Prezesa kol. T.Zygadłowicza, zajmuje się udzielaniem
pomocy koleżeńskiej w ramach „funduszu pomocy socjalnej” dla wychowanków i byłych
pracowników Wydziału, którzy znaleźli się w bardzo trudniej sytuacji materialnej. Komisja
działa na podstawie regulaminu gdyż pozyskiwane środki pochodzą z dobrowolnych składek
wychowanków , ze specjalnie organizowanych akcji na ten cel oraz z dotacji instytucji lub
osób prywatnych i księgowane są na wydzielonym koncie.
Przewodniczący i skład komisji socjalnej wybierani są spośród członków Zarządu.
53
Koła Zakładowe Stowarzyszenia Wychowanków
Region gliwicki
Łącznik regionu - Andrzej Skrzydło nadinspektor OUG w Gliwicach
Koło zakładowe
Przewodniczący
KWK „Halemba – Wirek”
Ruch „Halemba”
Ruch „Wirek”
Marek Buczkowski
Lucjan Foik
KWK „Bolesław Śmiały”
Mariusz Widera
KWK „Knurów”
Roland Bobek
KWK „Szczygłowice”
Marian Błażyca
KWK „Bobrek-Centrum”
Tomasz Jagoda
KWK „Polska-Wirek”
Lucjan Foik
ZG „Piekary”
Jan Gliklich
KWK „Pokój”
Rajmund Rudzki
KWK „Sośnica-Makoszowy”
Ruch „Sośnica”
Ruch „Makoszowy”
Andrzej Żyła
Jan Pęciak
KWK „Budryk”
Lech Pabian
KWK „Bielszowice”
Andrzej Szymusiak
OUG w Gliwicach
Zbigniew de Lorm
Region katowicki
Łącznik regionu - Grzegorz Juzek dyrektor OUG w Katowicach
Koło zakładowe
Przewodniczący
KWK „Piast”
Jacek Kudela
KWK „Kazimierz Juliusz”
Adam Ambroży
C.Z.O.K
Dariusz Mazur
KWK „Brzeszcze-Silesia”
Grzegorz Żukowski
KWK „Murcki”
Czesław Korus
KWK „Ziemowit”
Antoni Kubista
KWK „Wujek” + Ruch „Śląsk”
Krzysztof Kurak
PKW S.A. ZG Janina
Marian Sewera
KWK „Mysłowice-Wesoła”
Edward Gil
KWK „Wieczorek”
Marek Pieszczek
KWK „ Staszic”
Wiesław Dziewiór
PKW S.A. „Centrum” + ZG „Sobieski”
54
Krzysztof Proboszcz
Region rybnicki
Łącznik regionu - Zbigniew Schinohl dyrektor OUG w Rybniku
Koło zakładowe
Przewodniczący
KWK „Jas-Mos”
Ryszard Skatuła
KWK „Borynia”
Arkadiusz Żydek
KWK „Zofiówka”
Roman Olma
KWK „Pniówek”
Andrzej Pilorz
KWK „Krupiński”
Wojciech Kurzydym
KWK „Chwałowice”
Grzegorz Dubiel
KWK „Marcel”
Andrzej Kuziak
KWK „ Jankowice”
Janusz Kula
KWK „ „Rydułtowy-Anna” Ruch I
KWK „ „Rydułtowy-Anna” Ruch II
55
Henryk Polak
56
ZACIEŚNIANIE WIĘZÓW KOLEŻEŃSKICH –
SPOTKANIA ŚRODOWISKOWE I ROCZNICOWE
Działalność Oddziału Stowarzyszenia Wychowanków Wydziału Górnictwa
i Geologii Politechniki Śląskiej nakierowana jest przede wszystkim na utrzymanie
i rozwijanie wzajemnych więzi między Członkami Stowarzyszenia a Wydziałem.
Członkiem Stowarzyszenia, zgodnie ze Statutem, może być, każda osoba, która jest
absolwentem Politechniki Śląskiej lub podniosła swoje kwalifikacje naukowo-techniczne
w tej uczelni, na przykład na studiach podyplomowych, doktoranckich a także uzyskała
stopnie i tytuły naukowe w Politechnice Śląskiej.
W celu zacieśniania więzów koleżeńskich wykorzystuje się formy działalności, takie
jak: spotkania środowiskowe, zjazdy roczników, spotkania towarzyskie i kulturalne.
W latach 60.tych i 70.tych dominowały spotkania towarzyskie, zarówno w salach Wydziału
Górniczego jaki poza nimi (w Zameczku Leśnym w Gliwicach a także w pomieszczeniach
klubowych SITG w kopalniach) oraz sesje naukowe (w odstępach dwuletnich).
Organizatorami z ramienia Zarządu Stowarzyszenia byli ówcześni prezesi kol.
S. Duchowski, W. Szuścik a także członkowie zarządu, między innymi J. Bąk, R. Frączek,
A. Frycz, H. Loska, J. Psota, A. Rawicki, J. Sułkowski, J. Uliasz, J. Zych.
W 1976 r. zorganizowano pierwsze spotkanie środowiskowe. Formułę takich
spotkań przedyskutowano i zaakceptowano na VI Walnym Zjeździe Wychowanków
w styczniu 1977 r. Jeszcze w 1977 r. zorganizowano trzy spotkania środowiskowe, co
można wiązać z aktywną działalnością nowo wybranego prezesa kol. R. Makiołki.
W latach 80-tych spotkań środowiskowych nie organizowano. Reaktywacja spotkań
nastąpiła w 1993 r. po IX Walnym Zjeździe Wychowanków. Dużą wagę przykładał do ich
organizacji prezes kol. T. Zygadłowicz oraz wiceprezes kol. Z. Skrzypek. W kadencji
Zarządu 1993÷1997 zorganizowano 7 takich spotkań. W kolejnych latach, gdy Zarządem
Stowarzyszenia kierował prezes kol. H. Brol oraz w bieżącej kadencji pod kierownictwem
prezesa kol. P. Llitwy spotkania środowiskowe na trwale wpisały się w historię naszego
Stowarzyszenia.
W okresie od 2000 do 2008 roku zorganizowano 18 takich spotkań o bardzo
interesującej, ciekawej i użytecznej dla przemysłu tematyce.
Celem tych spotkań była wymiana doświadczeń ludzi przemysłu i nauki. Spotkanie te miały
zawsze uroczystą oprawę, dzięki staraniom przewodniczących kół zakładowych oraz
kierownictw poszczególnych zakładów.
W spotkaniach brali udział członkowie kół zakładowych, kierownictwa zakładów,
władz: Wydziału Górnictwa i Geologii, Oddziałów Stowarzyszenia, Stowarzyszenia
Inżynierów i Techników Górnictwa. Koleżeńska atmosfera tych spotkań umożliwiała
przedstawienie problemów z jakimi borykają się na co dzień nasi koledzy w zakładach pracy
57
podczas codziennej niełatwej pracy. Spotkanie były również dobrą okazją do przedstawienia
przez Władze Dziekańskie Wydziału Górnictwa i Geologii osiągnięć, struktury
organizacyjnej Wydziału, specjalności kształcenia oraz możliwości współpracy
z przemysłem.
Spotkania środowiskowe odbyły się w:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
KWK „Makoszowy” w Zabrzu – 15 czerwca 2000 r.,
•
•
Okręgowej Stacji Ratownictwa Górniczego w Zabrzu – 20 kwietnia 2006 r.,
•
KWK „Murcki” w Katowicach – 15.06.2007 r. – spotkanie środowiskowe absolwentów
Politechniki Śląskiej związane z 350. latami kopalni,
•
Zakładzie Górniczym „Piekary” w Piekarach Śląskich, w dniu 26 czerwca 2006 r.
z udziałem członków kół zakładowych ZG „Piekary” i KWK „Bobrek-Centrum”,
•
KWK „Bobrek-Centrum” w Bytomiu w dniu 3 października 2007 z udziałem członków
koła Stowarzyszenia KWK „Bobrek-Centrum”, i ZG „Piekary”,
•
•
•
KWK „Ziemowit” w Lędzinach – w dniu 5.02.2008 r.,
KWK „Makoszowy” w Zabrzu – 18 października 2001 r.,
KWK „Sośnica” w Gliwicach – w maju 2002 r.,
KWK „Szczygłowice” w Knurowie 3 – 17 maja 2002 r.,
KWK „Budryk” S.A. w Ornontowicach – w listopadzie 2003 r.,
KWK „Szczygłowice” w Knurowie 3 – 28 maja 2004 r.,
KWK „Bolesław Śmiały” w Łaziskach Górnych” – 18 kwietnia 2005 r.,
KWK „Budryk” S.A. w Ornontowicach – 27 października 2005r.,
KWK „Jas-Mos” w Jastrzębiu Zdroju” – 24 lutego 2006 r.,
Okręgowym Urzędzie Górniczym w Katowicach w dniu 18.03.2006 r.,
w których uczestniczyli przedstawiciele kół kopalnianych Katowickiego Holdingu
Węglowego S.A.,
KWK „Murcki” w Katowicach – 2.02.2007 r. – wspólne spotkanie kół zakładowych
absolwentów AGH i Politechniki Śląskiej,
KWK „Marcel” w Radlinie – w dniu 12.03.2008 r.,
KWK „Piast” w Bieruniu – w dniu 17.06.2008 r.
Organizowane były również spotkania rocznicowe wielu roczników absolwentów
i koledzy zajmujący się ich bezpośrednią organizacją mogli zawsze korzystać ze wsparcia
Zarządu. Wiele z tych spotkań było inspirowanych przez członków Zarządu dzięki
aktywizacji kolegów „swojego rocznika”.
Zarząd powrócił również do organizacji „Balów Wychowanków” w gmachu Wydziału
Górnictwa i Geologii w tzw. okresie karnawałowym (ostatnia sobota stycznia).
Zorganizowano ich kilka, ale z roku na rok uczestników ubywało i w 2006 r. odbył się ostatni
bal. W miejsce „Balów Wychowanków” postanowiono organizować karczmy Piwne.
58
Zdjęcia ze spotkań koleżeńskich
Spotkanie środowiskowe w KWK „Makoszowy” w dniu 18.10.2001 r.
Na górnym zdjęciu przemawia prezes Zarządu kol. H Brol, obok od lewej ówczesny dyrektor
OUG w Gliwicach kol. P. Litwa, wiceprezes WUG kol. R. Starosielec oraz dyrektor
techniczny kopalni kol. R. Kurpas.
Zdjęcie dolne lewe: przemawia dyr. techniczny kopalni kol. R. Kurpas
Zdjęcie dolne prawe: przemawia przewodniczący Koła kol. L. Żurek
59
Spotkanie środowiskowe w KWK „Makoszowy” w dniu 18.10.2001 r.
Zdjęcie górne: od lewej kol. R. Kurpas, Dziekan Wydziału K. Probierz, kol. L. Żurek,
kol. S. Paździorek, kol. prof. J. Sułkowski.
Zdjęcie dolne: dyskusja podczas przerwy, z dziekanem prof. K. Probierzem rozmawia kol.
prof. S. Krzemień a z dyr. R. Kurpasem kol. R. Przydatek
60
Spotkanie środowiskowe w KWK „Budryk” w dniu 27.10.2005 r.
Zdjęcie górne: prezentacja Wydziału przez Dziekana prof. K. Probierza
Zdjęcie dolne: przemawia Prezes Zarządu kol. P. Litwa.
Fotografującego „zauważył” kol. M. Filipek
61
Spotkanie środowiskowe w KWK „Budryk” w dniu 27.10.2005 r.
62
Spotkanie środowiskowe w ZG „Piekary” w dniu 26.06.2006 r.
Głos w dyskusji zabrał kol. L. Klabis wiceprezes Zarządu
Spotkanie środowiskowe w ZG „Piekary” w dniu 26.06.2006 r.
Prezentacja Wydziału przez dziekana prof. K. Probierza
63
Spotkanie środowiskowe w ZG „Piekary” w dniu 26.06.2006 r.
Wśród uczestników widoczni: Prezes Zarządu
kol. P. Litwa i dyrektor ZG „Piekary” Z. Mielcarek
Spotkanie środowiskowe w ZG „Piekary” w dniu 26.06.2006 r.
Prezentacja wyrobów firmy SIGMA
64
Zdjęcia ze spotkań po latach
Spotkanie po latach absolwentów rocznika 1969/70, Wisła maj 2005 r.
Niektórzy absolwenci przed oficjalnym toastem
Spotkanie po latach absolwentów rocznika 1967/68, Ustroń maj 2008 r.
65
Spotkanie po latach absolwentów rocznika 1971/72, Rudy Raciborskie 19 maj 2007 r.
Gościem był „Ich” dziekan prof. M. Chudek
66
KONFERENCJE NAUKOWE
„GÓRNICTWO ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU” Z UDZIAŁEM STOWARZYSZENIA
WYCHOWANKÓW
Wydział Górnictwa i Geologii przy współudziale Stowarzyszenia Wychowanków
organizuje od 2000 roku cykliczne konferencje naukowe pod wspólnym tytułem „Górnictwo
zrównoważonego rozwoju”.
Zrównoważony rozwój gospodarczy definiuje się jako rozwój, który zaspakaja
potrzeby współczesne bez narażania na szwank możliwości zaspokojenia potrzeb przyszłych
pokoleń. Zrównoważony rozwój może być więc postrzegany jako utrzymanie i pomnożenie:
−
naturalnego kapitału, obejmującego zasoby naturalne posiadające wartość ekonomiczną,
−
kapitału wytworzonego przez ludzkość, w postaci dóbr, infrastruktury, zabudowanych
obszarów itp.,
−
kapitału ludzkiego obejmującego zdrowie, dobrobyt, zdolności intelektualne, duchowy
rozwój każdego człowieka,
−
kapitał społeczny zdefiniowany jako relacje społeczne i instytucie funkcjonujące
wewnątrz i pomiędzy społecznościami.
Górnictwo jest działalnością polegająca na wydobywaniu pierwotnych zasobów, przy
użyciu ogromnych ilości energii oraz wytworzeniu dużych ilości odpadów, zawierających
czasem składniki toksyczne. Górnictwo może być sektorem zrównoważonym jeśli będzie
dążyć zachowania integralności istotnych dla życia zasobów naturalnych – w tym ochrony
bioróżnorodności, czystości wody i powietrza, dla których nie ma substytutów. Górnictwo
nowoczesne to górnictwo zrównoważonego rozwoju.
Dziekan Wydziału Górnictwa i Geologii prof. M. Dolipski wielokrotnie w swych
wystąpieniach przedstawiał definicję nowoczesnego górnictwa jako ekonomicznie efektywne
wydobywanie surowców mineralnych, po uprzednim właściwym rozpoznaniu geologicznym,
przy czym to wydobycie odbywa się za pomocą energooszczędnych i niezawodnych maszyn,
z zachowaniem wymogów bezpieczeństwa i ochrony środowiska naturalnego.
Dziekan M. Dolipski uważa, że definicja nowoczesnego górnictwa zawiera pięć
filarów, na których się ono opiera:
1. właściwe rozpoznanie geologiczne,
2. ekonomicznie efektywne wydobywanie surowców mineralnych,
3. zastosowanie energooszczędnych i niezawodnych maszyn,
4. wszelkie wymogi bezpieczeństwa,
5. ochrona środowiska naturalnego.
67
Oznacza to, że każde z tych zagadnień jest jednakowo ważne i górnictwo żadnego z nich nie
może zaniedbywać.
Konferencje „Górnictwo zrównoważonego rozwoju” odbywały się więc zawsze
w pięciu sesjach, których tematyka odzwierciedlała aktualne priorytety górnictwa w ramach
wymienionych filarów nowoczesnego górnictwa. Poprzedzały ją sesje ogólne z kilkoma
referatami problemowymi z punktu widzenia całości górnictwa.
Uczestnikami konferencji są, obok pracowników naukowo-badawczych Wydziału
Górnictwa i Geologii oraz pracowników innych górniczych uczelni i instytutów naukowobadawczych także inżynierowie praktycy z kopalń, wychowankowie Politechniki Śląskiej.
Konferencje odbywane są na terenie uczelni, w otoczeniu kopalń i przedsiębiorstw
górniczych, z obecnością senatorów i posłów RP oraz przedstawicieli władz lokalnych. Mają
więc również zadanie poprawiać komunikację społeczną, rozszerzać współpracę wszystkich
podmiotów w przemyśle górniczym, zwracać uwagę na wartości środowiskowe.
Konferencje „Górnictwo zrównoważonego rozwoju” znalazły znaczące miejsce wśród
konferencji naukowych organizowanych dla potrzeb polskiego środowiska górniczego.
Konferencja Górnictwo Zrównoważonego Rozwoju, listopad 2004 r.
Z ramienia Komitetu Organizacyjnego przemawia Prodziekan prof. M. Kolarczyk – Członek
Zarządu Oddziału Stowarzyszenia Wychowanków
68
UROCZYSTOŚCI BARBÓRKOWE - Z UDZIAŁEM
STOWARZYSZENIA WYCHOWANKÓW
Jednym z elementów tradycji górniczych są obchody związane z imieniem św.
Barbary, patronki górników, w dniu 4 grudnia. Na Wydziale Górnictwa i Geologii
uroczystości barbórkowe organizowane są w ostatni piątek listopada i dzieje się tak od
założenia Wydziału w 1950 r. W czasie tych uroczystości ogłaszane są wyniki konkursów
mających na celu aktywizację środowiska studenckiego.
Statut Stowarzyszenia Wychowanków zakłada jako jeden z celów działania
Stowarzyszenia rozwój różnych form opieki nad najmłodszymi absolwentami Politechniki
Śląskiej. Opiekę tą rozpoczynamy już w czasie ich studiów starając się wspierać władze
Wydziału Górnictwa i Geologii w zakresie podnoszenia jakości kształcenia.
Stowarzyszenie corocznie organizuje konkurs na najlepszą grupę studencką, którą wyłania się
zgodnie z regulaminem oceniającym wielokierunkowe osiągnięcia grupy tj. wyniki w nauce,
działalność w kołach naukowych, w samorządzie studenckim, w zespołach sportowych
artystycznych i innych.
Wyróżnienie grupy studenckiej honorowane jest ufundowaniem przez Stowarzyszenie
Honorową Szpadą Górniczą, która jest symbolem podkreślającym znaczenie umiejętności
pracy zespołowej. Honorowa Szpada Górnicza wręczana jest przedstawicielom wyróżniającej
grupy studenckiej w czasie Uroczystości Barbórkowych.
Również corocznie Stowarzyszenie organizuje konkurs na pracę dyplomową
najbardziej użyteczną dla przemysłu. Zgodnie z regulaminem konkursu nagradzane są prace,
które oprócz wysokich walorów merytorycznych i formalnych wymaganych od pracy
dyplomowej, rozwiązują również problem praktyczny dotyczący kopalń, przedsiębiorstw
górniczych lub terenów górniczych. Nagrody pieniężne, może niezbyt wysokie, są jednak
pierwszym dochodem absolwenta wynikającym już z pracy inżynierskiej.
Promotorzy prac uzyskują natomiast dyplomy gdyż konkurs ma na celu także
zachęcenie nauczycieli akademickich Wydziału do podejmowania się prowadzenia prac
dyplomowych o tematyce związanej z praktyką górniczą. Nagroda w konkursie dla pracy
dyplomowej jest dla promotora konkretnym sukcesem dydaktycznym.
W ostatnich przeprowadzonych konkursach najwyższą nagrodę uzyskali:
•
w roku akademickim 2001/2002 – mgr inż. Grzegorz Smolnik za pracę pt.
„Modelowanie numeryczne komputerowe symulacja eksploatacji pokładu 510
w KWK „Mysłowice””,
69
•
w roku akademickim 2002/2003 – mgr inż. Andrzej Pawletko za pracę pt. „Analiza
porównawcza bezpieczeństwa wypadkowego w kopalniach dawnej Gliwickiej Spółki
Węglowej S.A. z zastosowaniem metody statystyki branżowej i metody statystyki
ubezpieczeniowej”,
•
w roku akademickim 2003/2004 – mgr inż. Bartosz Bukowiecki za pracę pt. „System
identyfikacji podzespołów sekcji obudowy zmechanizowanej dla potrzeb gospodarki
remontowej”,
•
w roku akademickim 2004/2005 – mgr inż. Sylwia Skoczyńska za pracę pt.
„Zjawisko kwaśnego drenażu jako czynnik zanieczyszczenia wód na przykładzie
obszaru składowiska Smolnica”,
•
w roku akademickim 2005/2006 – mgr inż. Łukasz Gazdecki za pracę pt. „Wpływ
przeobrażeń termicznych na skład mineralny oraz wybrane właściwości fizykomechaniczne odpadów z KWK Mikulczyce”,
•
w roku akademickim 2006/2007 – mgr inż. Małgorzata Rakoszek za pracę pt.
„Opracowanie interaktywnego GIS dla fragmentu obszaru miasta Zabrze”.
Uroczystości Barbórkowe, listopad 2006 r.
Przemawia Dziekan prof. K. Probierz
70
Uroczystości Barbórkowe, listopad 2006 r.
Dyplom w konkursie na pracę dyplomową najbardziej użyteczną dla przemysłu wręcza
mgr. inż. Ł. Tarskiemu Prezes kol. P. Litwa. Obok zwycięzca konkursu mgr inż. Ł. Gazdecki
Uroczystości Barbórkowe, listopad 2006 r. – widok na część auli 200
71
Uroczystości Barbórkowe, listopad 2006 r.
Dziekan prof. K. Probierz z otrzymanymi kwiatami, obok od lewej: kol. prof. M. Kolarczyk,
Prezes Zarządu KHW S.A. S. Gajos, Prodziekan Politechniki Madryckiej prof. Calvo oraz
Prezes Zarządu kol. P. Litwa.
Uroczystości Barbórkowe, listopad 2006 r. – oczekiwanie na skok przez skórę
72
KARCZMY PIWNE
STOWARZYSZENIA WYCHOWANKÓW
Jednym z kierunków działań Stowarzyszenia jest pogłębianie więzi koleżeńskich.
Zarząd postanowił więc organizować corocznie Karczmę Piwną w gmachu Wydziału
Górnictwa i Geologii aby przez to wzbogacić tradycje górnicze kultywowane na Wydziale.
Zorganizowano już dwie Karczmy (2006 i 2007) a liczbę uczestników (150 osób) limitowało
niestety miejsce tj. hol Wydziału Górnictwa i Geologii. Karczmy piwne, wprowadzone przez
polskich studentów Akademii Górniczej w Leoben (Austria), są już zakorzenionym
zwyczajem związanym także z uroczystościami barbórkowymi. Wiemy, że są spotkaniami
przy piwie, którego nie wolno nadużywać ale stwarza ono zawsze warunki do swobodnej
zabawy. Pierwsza część tego spotkania gwarków ma zawsze charakter uroczysty i tak też było
w holu Wydziału Górnictwa i Geologii. W jej ramach organizowano „skok przez skórę” dla
wybranych inżynierów-stażystów, absolwentów Wydziału, którzy w danym roku rozpoczęli
pracę w kopalniach. Stare Strzechy czyli Prezes Stowarzyszenia Wychowanków, Rektor
Politechniki Śląskiej oraz Dziekan Wydziału Górnictwa i Geologii potwierdzali w ten sposób
przyjęcie wszystkich absolwentów Wydziału do zawodu górniczego. Wręczane były również
Honorowe Szpady Górnicze.
Karczma Piwna 2006 r.
Skórę trzymają: JM Rektor Politechniki Śląskiej prof. W. Zieliński oraz Dziekan Wydziału
prof. K. Probierz, „Trudne pytania” będzie zadawał Prezes Zarządu kol. P. Litwa.
73
Karczma Piwna 2006 r.
Zdjęcie górne: wręczenie honorowej szpady górniczej.
Zdjęcie dolne: na pierwszym planie w „Ławie prawej” Prezes Zarządu kol. P. Litwa
i Dziekan Wydziału prof. K. Probierz.
74
Karczma Piwna 2007 r.
Zdjęcie górne: „Do hymnu górniczego” – komendę podał Prezes kol. P. Litwa.
Zdjęcie dolne: tradycyjne „ławy piwne” w czasie śpiewu pieśni gwareckich.
75
Karczma Piwna 2007 r.
Zdjęcie górne: Rozpoczęcie spotkania przy piwie przez Prezesa Zarządu kol. P. Litwę. Stoją
obok: kol. B. Czapka, Prezes WUG kol. P. Buchwald a także Dziekan prof. K. Probierz.
Zdjęcie dolne: od lewej; Dziekan prof. K. Probierz, Prezes Zarządu KW S.A. G. Pawłaszek,
Prezes Zarządu PKW A. Szymkiewicz, Dyrektor KD „Barbara” doc. K. Cybulski, Dyrektor
OUG w Gliwicach J. Kolasa.
76
„Nic tak nie odmładza jak powrót
do błędów młodości”
Sacha Guitry
ODNOWIENIE IMMATRYKULACJI
z okazji 50 rocznicy rozpoczęcia studiów
na Wydziale Górniczym – z udziałem
Stowarzyszenia Wychowanków
Uroczyste wpisanie w poczet studentów, nazywane immatrykulacją, jest zawsze
dużym przeżyciem dla młodego człowieka. Wiąże się bowiem z otrzymaniem indeksu czyli
specjalnej książeczki do wpisywania nazw studiowanych przedmiotów oraz uzyskiwanych
ocen zaliczeniowych i egzaminacyjnych.
Indeks staje się własnością studenta i najważniejszym dokumentem w okresie studiów.
Różnego rodzaju karty zaliczeniowo-egzaminacyjne oraz protokoły z zaliczeń i egzaminów
mają charakter dokumentów wtórnych, które ułatwiają w dziekanacie prowadzenie
dokumentacji toku studiów. Zaginiony indeks student musi odtwarzać prosząc profesorów,
wykładowców lub adiunktów o ponowne wpisy ocen z zaliczeń i egzaminów. Zdarzało się to
studentom nawet tuż przed obroną pracy dyplomowej, która z tego powodu była
wstrzymywana. Indeks, z wypełnioną ostatnią stroną przez komisję egzaminu dyplomowego
oraz podpisem dziekana pod stwierdzeniem o ukończeniu studiów, staje się pamiątką
rodzinną. Pracodawcom przedstawia się bowiem dyplom ukończenia studiów.
Czy można uzyskać ponownie indeks na „swoim” wydziale, na przykład po 50. latach?
Można! Tak się dzieje prawie corocznie na Wydziale Górnictwa i Geologii od 2001 roku.
W uroczystościach odnowienia immatrykulacji brało udział od kilkunastu do
kilkudziesięciu wychowanków Wydziału. Najliczniej był dotychczas reprezentowany rocznik
studiów
1954/55,
bo
w
uroczystości
odnowienia
immatrykulacji
wzięło
61. wychowanków.
Uroczystości odbywały się:
24.11.2000 r.
dla rocznika 1950/51
23.11.2001 r.
dla rocznika 1951/52
22.11.2002 r.
dla rocznika 1952/53
21.11.2003 r.
dla rocznika 1953/54
8.10.2004 r.
dla rocznika 1954/55
1.06.2007 r.
dla rocznika 1955/56 oraz 1956/57
77
udział
Uczestnicy uroczystości ze wzruszeniem odbierali indeks z rąk rektora lub prorektora
Politechniki Śląskiej oraz dziekana Wydziału Górnictwa i Geologii.
Nawet jeśli któryś z wychowanków uważa podjęcie studiów na kierunku „górnictwo” lub
„górnictwo i geologia” za błąd młodości to powrót do tego błędu odmładza!
Treść indeksu otrzymanego w czasie odnowienia immatrykulacji
78
79
Odnowienie w dniu 23.11.2001 r. immatrykulacji przeprowadzonej w 1951 r.
80
Odnowienie w dniu 20.11.2000 r. immatrykulacji przeprowadzonej w 1952 r. Rektor B. Pochopień obok
Dziekana prof. M. Dolipskiego, obok Rektora prof. M. Palej, z kilofkiem górniczym prof. K. Szałajko.
Odnowienie immatrykulacji w dniu 24.11.2000 r.
Dziekan prof. M. Dolipski wręcza indeks kol. T. Zygadłowiczowi byłemu Prezesowi
Zarządu Stowarzyszenia Wychowanków
Odnowienie immatrykulacji w dniu 22.11.2002 r.
Indeksy wręczają: Prorektor prof. M. Dolipski i Dziekan prof. K. Probierz.
81
82
Odnowienie w dniu 08.10.2004 r. immatrykulacji przeprowadzonej w 1954 r.
Wojciech SKOCZYŃSKI
STUDIA, STUDIA
Z pomocą boską i brata zdałem egzamin wstępny, sfałszowałem pochodzenie
i pominąłem koneksje rodzinne, no i rozpocząłem naukę na Wydziale Mechanicznym.
Przypomnę, że w ankiecie pominąłem:
• Wujka Michała, brata ojca, który przed wojną oskarżał z powodzeniem Wandę
Wasilewską, doprowadzając do relegowania jej z Polski. Na bieżąco był
pracownikiem RADIA WOLNA EUROPA.
• Wujka MARIANA Lewandowskiego, przebywającego w KANADZIE, a będącego
ministrem w rządzie emigracyjnym.
• O Ojcu napisałem, ze jest kierowcą ciężarówki, pracownikiem fizycznym, (był
w tym czasie dyrektorem koksowni ANNA w Zdzieszowicach), to go zbulwersowało
i dostałem ostra reprymendę w czasie niedzielnego obiadu.
• Dostałem poparcie organizacji powiatowej ZMP (dzięki księdzu Tadeuszowi Niechajowi).
To wszystko sprawiło, że rozpocząłem studia jako błagonadiożny obywatel.
Sprzedałem ukochaną DEKAWKĘ i kupiłem SHL stodwudziestkę piątkę.
Pierwszy rok na wydziale mechanicznym przeleciał bez specjalnych sensacji, jak
wróciłem z Rajdu Tatrzańskiego w sierpniu, dowiedziałem się, że jestem studentem nowo
powołanego Wydziału Górniczego, specjalność „mechanizacja górnictwa". Wszelkie
interwencje odbijały się od stwierdzenia:
„ Towarzyszu, Polska Ludowa potrzebuje górników”. No i jak tu walczyć z
zatwierdzonymi sloganami.
Polska Ludowa wymyśliła poza tym STUDIUM WOJSKOWE, na Politechnikę Śląską
wypadła, jako specjalność, samochodówka. Mnie to akurat pasowało, bo była to branża przeze
mnie opanowana, nie dość na tym, to miałem stale wykłady na studium i wpadało mi oprócz
stypendium 1800 zł co miesiąc. To pozwalało na swobodne życie i nawet na odrobinę
studenckiego luksusu.
Musiałem co prawda wciskać studentom ciemnoty, jak np. o wyższości samochodu ZIS
PIAĆ73 (pięć, z góry jechać, pod górę pchać), bo u niego przez gaźnik opadowy powietrze
swobodniej napływało do silnika niż w amerykańskim GMC, (DŻEMSIE), który miał gaźnik
górnossący. Prawda była taka, że na poligonie ZIS 150 (z tym samym silnikiem jak 5 i z armatą
na holu konsumował 100 na 100), a DŻEMS (GMC)401/100(km).
Byłem również instruktorem nauki jazdy, uczyłem jeździć na ZISACH 5 (PIAĆ)
i WILLIS'ach. Zis był jakimś amerykańskim STUDEBAKEREM z wczesnych lat 20-ych,
silnik dolna szóstka, z 5 litrów, maks. obroty góra 2.500 /min. Skrzynia 4 biegowa, a bydlę było
takie elastyczne, ze ruszało na każdym biegu. Hamulce mechaniczne, tylko na tylne koła. I to
miało być przodujące?
83
Podobne zakłamanie występowało wtedy wszędzie, spędzono nas kiedyś do
ZAKŁADU OBRABIAREK do metali, przyjechał radziecki tokarz w towarzystwie
radzieckich profesorów, niejaki KOLESOW, zaprezentować przyspieszone toczenie nożem
o ujemnym (!!!!!!!!!!!) kącie przyłożenia. Jak radzieccy wyszli, to stary mistrz ze LWOWA,
pan POPIEL, późniejszy teść EWY CAIS, córki kuzyna powiedział do nas:
„poczekajcie panowie, to ja wam coś pokażę”.
Założył nóż podszlifowany przez siebie na oko i przetoczył detal z prędkością o 50 %
wyższą.
Była wtedy też modna pracownica ryskiej fabryki obuwia, LIDIA
KORABIELNIKOWA, która przez pięć dni robiła obuwie z materiału pobieranego z magazynu,
a szóstego dnia robiła buty z materiału zaoszczędzonego. Prasa nie podawała tylko, czy w tych
butach można było chodzić.
Ta skłonność do wciskania ludziom głupot dość mocno ugruntowała się w Polsce, bo
we wczesnych latach w hucie STARACHOWICE, WIKTOR SAJ rzucił hasło,
„JA NIE WYPUSZCZĘ BRAKU”
W 61 roku idę przez ścianę na „THOREZIE" (pracowałem tam 1960-63 r. jako
kierownik robót górniczych), pytam się górnika, jak się nazywa?
- „SAJ”, panie kierowniku.
- „ To macie w Starachowicach brata Wiktora?”
- „ Tak a skąd pan wie?”
Trudno mi było wytłumaczyć, że jest bratem takiego słynnego człowieka, a jakość
produkcji czegokolwiek w Polsce była porażająco niska. Tak to wtedy wyglądało, należało
jednak nie przejmować się zbytnio.
Życie przebiegało dość wesoło, ostatecznie byłem dość przystojny, a zabawy szkolne
były super. W sobotę się zaczynało o 17-ej i całonocna do 5-ej rano, a w niedziele od 17-ej
do 24-ej i w poniedziałek nogi jak z waty. Wracaliśmy kiedyś z sylwestra, chyba w 51-ym
roku rozbawieni, a na rogu KOŚCIUSZKI i DASZYŃSKIEGO przyczepił się do nas pijany
starszyna:74
Dawaj dieńgi, dawaj dieńgi i wymachiwał tetetką.
Szedł z nami Zbyszek Mazurkiewicz, podejrzewam, że był do UB przynależ-nion,
podszedł do niego i go rozbroił. W tetetce trzeba była zsunąć nakładkę do tyłu i w bezpośrednim
starciu stawała się nieprzydatnym kawałkiem żelaza. Zabrał mu spluwę, przyłożyliśmy mu po
ryju i poszliśmy na odwach, mieścił się naprzeciwko szpitala na Kościuszki. Dyżurny lejtenant
skazał:
- „ Czto, ruskij sałdat rozbójnik? Eto nie wazmożne".
A Zbyszek wyciąga spluwę z kieszeni i pyta:
- „A eto czto, chwost ili pistolet, a?"
Lejtenant zaraz wziął dwóch bojców i poleciał szukać starszyny.
Oni jeszcze do śmierci STALINA w 53 roku mieli garnizony w polskich miastach.
Należałem wtedy dalej do tego ZMP, przemianowanego na ZSMP, ciągnęło się to za mną jak
smród za wojskiem, trzeba było odpokutować skutki dorady księdza NIECHAJA, a wypisać
się nie bardzo było można.
Przez studia przechodziliśmy krok za krokiem, a utworzyliśmy paczkę:
• WOJCIECH CIĄŻYŃSKI
• STANISŁAW NOWAK
• WOJCIECH SKOCZYŃSKI.
i w takim składzie przetrwaliśmy do końca magisterium 1955 roku.
84
Zdarzeń wesołych mieliśmy sporo, jak np. wczesny Balcerowicz, czyli wymiana
pieniędzy w 50 roku, czy bal z przodownikami pracy. Ja to piszę w 2005 roku, akurat dziś
(19 styczeń), na zebraniu zarządu STOWARZYSZENIA WYCHOWANKÓW WYDZIAŁU
GÓRNICZEGO była omawiana organizacja corocznego balu wydziału górniczego. Zadałem
pytanie:
- „Hey, boys, chcecie posłuchać opowieści weterana o pierwszym balu wydziału
górniczego w 1952 roku?
- „Chcemy, chcemy”.
- „No to posłuchajcie”.
Pierwszy bal był w roku 1951, ponieważ wydział nie miał jeszcze siedziby, dziekanat
z dziekanem Wąsowskim mieścił się w akademiku na rynku, bal odbył się w auli
mechanicznego na Konarskiego. Spęd był totalny, jakieś ministry musiały być, bo przed
wydziałem stały trzy mercedesy rządowe. Rzecz jasna, że rektorat z rektorem
KUCZEWSKIM i komitet wojewódzki PZPR był reprezentowany na balu. Szatnia była
w pomieszczeniach basenu na parterze, a dla uświetnienia przywieziono czołówkę
przodowników górniczych. Byli tam towarzysze:
• CYROŃ
• Dwaj BUGDOŁOWIE
• APRIAS
• ZIELIŃSKI
Nie wiem, czy był PSTROWSKI o którym górnicy mówili:
„ Chcesz się dostać przed sąd boski,
pracuj jak WINCENTY PSTROWSKT
Bal był w auli, a oni byli goszczeni na drugim piętrze. Koło czwartej nad ranem był
koniec balu, na dole przy szatni kłębił się tłum balowiczów, a na drugim piętrze
wyprowadzano naszych zaprawionych dobrze przodowników. Dostawiano ich do poręczy
i obracano po następnych, a kilku z tych przy poręczy zaczęło haftować. Był wśród nich
wyróżniający się towarzysz ZIELIŃSKI. Wyobraźcie sobie co wyrabiał ten tłum na dole
polewany rytmicznie rzygowinami osób zasłużonych. Co za powód do dumy i opowiadania
kolegom i wnukom:
„,Mnie obrzygał osobiście przodownik pracy przemysłu węglowego”.
85
86
KRONIKA ŻAŁOBNA
(wg biuletynu „Z Życia Politechniki Śląskiej”)
Doc. dr inż. Bronisław FOLWARCZNY (1935÷
÷1999)
4 kwietnia 1999 r. zmarł w wieku 64 lat doc. dr inż. Bronisław FOLWARCZNY,
wieloletni, zasłużony nauczyciel akademicki Instytutu Mechanizacji Górnictwa Wydziału
Górnictwa i Geologii. Pełnił szereg funkcji na Uczelni i na Wydziale, a między innymi:
zastępcy prorektora Politechniki Śląskiej Gliwicach i Filii w Rybniku, prodziekana studiów
Instytutu Mechanizacji Górnictwa, kierownika Zakładu Podstaw Konstrukcji Maszyn
Górniczych. W latach 1960÷62 był konstruktorem w ZKMPW (obecnie KOMAG). Za zasługi
w pracy naukowo-dydaktycznej był odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia
Polski i innymi odznaczeniami i medalami. Był Generalnym Dyrektorem Górniczego II°
stopnia Był też laureatem wielu Nagród Rektora. Uroczystości pogrzebowe odbyły się
9 kwietnia na Cmentarzu Centralnym w Gliwicach.
Prof. zw. dr hab. Inż. Józef SZTELAK (1918÷
÷1999)
25 listopada zmarł w wieku 81 lat prof. zw. dr hab. inż. Józef SZTELAK urodzony
w Stępociach-Świrczynie na Kielecczyźnie, absolwent „Sztygarki” w Dąbrowie Górniczej
i „Goetlówki” w Krzemiankach w Krakowie, żołnierz Armii Krajowej w latach 1940÷1945.
Ukończył Wydział Geologiczno-Mierniczy AGH w Krakowie. W latach 1949÷1978 pracował
w przemyśle, zajmując stanowiska od geologa dokumentatora do dyrektora ds. geologii
Zjednoczenia Przedsiębiorstw Geologicznych. Z Politechniką związał się w 1958 r. jako
wykładowca, a od 1978 r. do 1998 r. jako profesor, kierownik Zakładu Hydrogeologii
i Geologii Inżynierskiej, zastępca Dyrektora Instytutu Geologii Stosowanej. Był wybitnym
autorytetem naukowym i zawodowym, cenionym w środowisku akademickim i w przemyśle
znawcą zagadnień hydrogeologicznych i występujących w kopalniach zagrożeń wodnych.
Jego aktywność zawodowa i społeczna były wysoko oceniane i wyróżniane przez władze
państwowe i resortowe. Był m.in. Kawalerem Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia
Polski a także posiadał stopień Generalnego Dyrektora Górniczego I°. Pogrzeb odbył się
27 listopada na cmentarzu przy ul. Generała Andersa w Sosnowcu.
Prof. dr hab. inż. Kazimierz CHMURA (1923÷
÷2001)
7 stycznia 2001 r. zmarł prof. dr hab. inż. Kazimierz CHMURA, w wieku 78 lat,
emerytowany profesor zwyczajny Politechniki Śląskiej, wybitny geolog złożowy, urodzony
2 października 1923 r. w Jarosławiu-Tywoni, absolwent AGH w Krakowie, kombatant II
wojny światowej, inwalida wojenny, odznaczony wieloma medalami wojennymi. W latach
1953÷1963 pracował w przemyśle materiałów ogniotrwałych. Z Politechniką Śląską związał
się w 1963 r. Był kierownikiem Katedry Geologii Złóż, później kierownikiem Zakładu
87
Geologii Kopalnianej i Sozotechniki w IGS (1991÷1994) oraz zastępcą dyrektora ds. nauki
w IGS (1991÷1994). Pełnił funkcję kierownika a następnie prodziekana studiów dla
pracujących Wydziału Górniczego (1966÷1976) oraz zastępcy prorektorta ds. nauki
i współpracy z przemysłem (1973÷1975). Członek Komitetu Nauk Geologicznych PAN
w latach 70-tych, pierwszy przewodniczący Komisji Nauk Geologicznych PAN O/Katowice
(1982÷1987), uprawniony geolog CUG. Był twórcą kierunku badań własności
geotermodynamicznych skał, autorem licznych publikacji. Odznaczony był m.in. Krzyżem
Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, był Generalnym Dyrektorem
Górniczym II°, laureatem Nagród Ministra i Rektora. Pogrzeb odbył się 11 listopada na
Cmentarzu Centralnym w Gliwicach.
÷2001)
Prof. dr hab. inż. Marian PALEJ (1923÷
21 sierpnia 2001 r. zmarł w wieku 78 lat prof. dr hab. inż. Marian PALEJ, światowy
autorytet w dziedzinie geometrii syntetycznej i wykreślnej. Urodzony 12.04.1923 r.
w Borysławiu, tam też zdał maturę i rozpoczął studia na Wydziale Budowy Maszyn
Politechniki Lwowskiej, które przerwał wybuch wojny. Po wojnie został repatriowany
i przybył do Gliwic, gdzie wznowił studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Śląskiej.
1 października 1950 r. podjął pracę w Katedrze Geometrii Wykreślnej Politechniki Śląskiej,
łącząc ją z pracą w przemyśle. Prof. Marian Palej w 1969 r jeszcze jako docent objął
kierownictwo Katedry Geometrii Wykreślnej Politechniki Śląskiej. Był organizatorem
i dyrektorem pierwszego i jedynego w Polsce Instytutu Geometrii Wykreślnej, a w latach
1979÷1981 zastępcą dyrektora Instytutu Matematyki Politechniki Śląskiej. W 1981 roku
został wybrany na stanowisko prorektora Politechniki Śląskiej. Był cenionym ekspertem
geometrii nie tylko w kraju, ale również poza jego granicami. Był członkiem wszystkich
ważniejszych sympozjów i konferencji tematycznych na świecie. Profesor Marian Palej był
inicjatorem i założycielem Polskiego Towarzystwa Geometrii i Grafiki Inżynierskiej,
w którym od początku pełnił funkcję prezesa. Ceremonia pogrzebowa odbyła się 24 sierpnia
na Cmentarzu Centralnym w Gliwicach.
Doc. dr Tadeusz KRZOSKA (1929÷
÷2002)
9 stycznia 2002 r. zmarł w wieku 73 lat doc. dr Tadeusz KRZOSKA, emerytowany
pracownik Instytutu Geologii Stosowanej na Wydziale Górnictwa i Geologii. Wybitny
dydaktyk, obdarzony wspaniałą dykcją prowadził wykłady z geologii ogólnej, regionalnej,
historycznej i paleontologii. W pracy naukowej podejmował tematykę z zakresu geologii złóż
oraz oznaczania fauny karbońskich poziomów morskich północno-zachodniej części GZW.
Pełnił funkcję kierownika wieczorowych studiów zawodowych na ówczesnym Wydziale
Górniczym (1972÷1977), a w latach 1979÷1984 kierownika studiów dla pracujących
i studiów wieczorowych w Filii w Rybniku. Był człowiekiem o wielkiej kulturze osobistej,
kompetentnym, prawym i skromnym. Potrafił łatwo nawiązywać kontakty i był przyjazny
ludziom, co doceniali studenci i współpracownicy, szczególnie rozpoczynający pracę na
88
Uczelni. Zalety i dokonania doc. Krzoski zostały zauważone przez przełożonych, bowiem
odznaczono Go licznymi odznaczeniami , m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia
Polski i Medale Edukacji Narodowej. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 28 lutego na
Cmentarzu Centralnym w Gliwicach.
Prof. zw. dr hab. inż. Czesław POTOCKI (1932÷
÷2002)
12 września 2002 r. zmarł w wieku 70 lat prof. zw. dr hab. inż. Czesław POTOCKI
emerytowany zastępca dyrektora Instytutu Organizacji I Ekonomiki Górnictwa, nauczyciel
akademicki Wydziału Górnictwa i Geologii, wychowawca kadry naukowej wielu pokoleń
inżynierów, promotor wielu prac doktorskich. Autor licznych publikacji oraz prac naukowych
dla górnictwa. Odznaczony wieloma nagrodami państwowymi i uczelnianymi.
Doc. dr inż. Bogusław NOSOWICZ (1924÷
÷2003)
Dnia 25 lutego 2003 r. zmarł w wieku 79 lat doc. dr inż. Bogusław NOSOWICZ
emerytowany nauczyciel akademicki Instytutu Fizyki Wydziału Matematyczno – Fizycznego.
Doc. dr inż. B.Nosowicz urodzi się 10 października 1924 r. w Radomiu w rodzinie
robotniczej. W czasie II wojny światowej walczył w ruchu oporu, będąc aktywnym
żołnierzem Armii Krajowej. Studia wyższe ukończył w 1951 r. na Wydziale Elektrycznym
naszej Uczelni. W 1952 r. podejmuje pracę w Katedrze Fizyki. Był, znanym i cenionym
naukowcem z zakresu stosowania metod wibroakustycznych w diagnostyce maszyn
górniczych. Był także bardzo dobrym nauczycielem akademickim, szczerze oddany
wychowaniu i pracy z młodzieżą akademicką. Za zasługi w pracy naukowo-badawczej był
wielokrotnie odznaczany nagrodami wyróżnieniami wojewódzkimi, resortowymi
i rektorskimi. Uroczystości pogrzebowe odbyły się na Cmentarzu Centralnym w Gliwicach.
Doc. Kazimierz SZAŁAJKO (1912÷
÷2003)
W dniu 31 sierpnia 2003 r., zmarł w wieku 91 lat doc. Kazimierz SZAŁAJKO,
emerytowany pracownik Politechniki Śląskiej, absolwent Uniwersytetu Jana Kazimierza
we Lwowie i pracownik tej uczelni w latach 1935÷1937, pracownik Politechniki Lwowskiej
w latach 1937÷1939, współpracownik prof. Stefana Banacha. Doc. Kazimierz Szałajko był
pracownikiem Politechniki Śląskiej od 1946 do 1982 roku: zajmował różne stanowiska
kierownicze, był dyrektorem Instytutu Matematyki w latach 1971÷1982. Wychowawca wielu
pokoleń absolwentów Politechniki Śląskiej, głównie Wydziału Górniczego. Za działalność
naukową, dydaktyczną, organizacyjną i społeczną otrzymał wiele odznaczeń, wśród nich
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Był człowiekiem wielkiej pracowitości
i uczciwości, cieszył się powszechnym szacunkiem i uznaniem pracowników i studentów.
Uroczystości pogrzebowe odbyły się 4 września na Cmentarzu Centralnym w Gliwicach
89
Prof. zw. dr hab. inż. Bernard DRZĘŹLA, dr h.c (1942÷
÷2006)
9 marca 2006 r. w wieku 64 lat zmarł prof. zw. dr hab. inż. Bernard DRZĘŹLA,
dr h.c. dyrektor Instytutu Geotechnologii, Geofizyki Górniczej i Ekologii Terenów
Przemysłowych Wydziału Górnictwa i Geologii. Wybitny naukowiec, wychowawca
młodzieży i młodej kadry naukowej oraz wielu pokoleń inżynierów górniczych. Laureat
nagród państwowych, wyróżnień i odznaczeń. Uhonorowany tytułami Doktora Honoris
Causa, Senator V kadencji RP, Generalny Dyrektor Górniczy I stopnia. Zajmował się głównie
geomechaniką, w tym prognozowaniem wpływów eksploatacji górniczej na powierzchnię
i projektowaniem jej pod obiektami, a także tąpaniami oraz sejsmologią górniczą. W latach
1975÷1978 był kierownikiem studiów dziennych w Filii Politechniki Śląskiej w Rybniku,
a także kierownikiem tej Filii. W latach 1978-1989 był zastępcą dyrektora Instytutu
Eksploatacji Złóż, zaś od 1989 roku do chwili śmierci dyrektorem tego instytutu,
przemianowanym na Instytut Geotechnologii, Geofizyki Górniczej i Ekologii Terenów
Przemysłowych.
Od 1982 roku aż do 1990 był prodziekanem ds. dydaktyki zaś od 1990 do 1996 roku pełnił
obowiązki dziekana Wydziału Górniczego, który w 1991 r. zmienił nazwę na Górnictwa
i Geologii. Bardzo długa jest lista organizacji międzynarodowych i zagranicznych których
członkiem (z wyboru lub nominacji) był Profesor. Pogrzeb odbył się 11 marca na Cmentarzu
Parafialnym w Żorach przy ul. Osińskiej.
Dr hab. inż. Marian KOLARCZYK, prof. nzw. w Pol. Śl. (1947÷
÷2008)
7 lutego 2008 r. zmarł nagle dr hab. inż. Marian KOLARCZYK, profesor
nadzwyczajny w Politechnice Śląskiej, Zastępca Dyrektora Instytutu Eksploatacji Złóż na
Wydziale Górnictwa i Geologii, Kierownik Zakładu Eksploatacji Złóż i Geofizyki Górniczej.
Profesor Kolarczyk był przede wszystkim specjalistą z zakresu aerologii górniczej,
a Jego największe osiągnięcia naukowe dotyczą kopalnianej sieci wentylacyjnej. Jednakże
jego dorobek naukowy obejmuje również zagadnienia zwalczania pożarów podziemnych,
klimatyzacji kopalń i ratownictwa górniczego. Od 1983 r., a więc przez 25 lat, był dodatkowo
zatrudniony na część etatu w KWK „Knurów” w działach wentylacji i przygotowaniu
produkcji. W latach 2002÷2005 Profesor Kolarczyk pełnił funkcję prodziekana Wydziału
Górnictwa i Geologii ds. organizacji. Za działalność naukową, dydaktyczną, organizacyjną
i społeczną był nagrodzony i wyróżniony w Uczelni. Wyrazem uznania dla współpracy
Profesora Kolarczyka z przemysłem górniczym jest przyznany Mu stopień Generalnego
Dyrektora Górniczego. Ostatnie pożegnanie odbyło się na cmentarzu parafialnym w Rybniku
– Popielowie w dniu 12 lutego 2008 r.
90