Analiza potencja³u turystycznego

Transkrypt

AAnnaalliizzaa ppootteennccjjaałłuu ttuurryyssttyycczznneeggoo LLGGDD NNaasszzaa KKrraajjnnaa
0
Spis treści:
1.WPROWADZENIE………………………………………………………………………………………………………….… 3
2.METODOLOGIA………………………………………………………………………………………………………………… 4
3. CHARAKTERYSTYKA OBSZARU BADAŃ.………………………………………………………………..……… 7
4. ATRAKCYJNOŚĆ TURYSTYCZNA TERENU LGD NASZA KRAJNA…………………………………….10
4.1 Walory przyrodnicze (w kontekście rozwoju oferty turystycznej).…………………………….10
4.1.1 Ukształtowanie terenu………………………………………………………………………….……………………10
4.1.2. Warunki klimatyczne………………………………………………………………………….…………………….11
4.1.3 Wody powierzchniowe……………………………………………………………………………………………….12
4.1.4 Flora i fauna……………………………………………………………………………………………………………….13
4.2 Walory kulturowe Krajny………………………………………………………………………………………………16
4.3 Dostępność komunikacyjna………………………………………………………………………………………….19
4.4 Stan zagospodarowania turystycznego…………….……………………………………………….……….21
4.4.1 Baza noclegowa.…………………………………………………………………………………..…………………..21
4.4.2 Baza gastronomiczna.…………………………………………………………………………………..………….30
4.4.3 Szlaki turystyczne.…………………………………………………………………………………………………….31
4.4.4 Wsparcie instytucjonalno – organizacyjne……………………………………………………………….36
5. ANALIZA AKTUALNEJ OFERTY TURYSTYCZNEJ……………………………………………………….…….40
5.1 Atrakcyjność turystyczna obszaru badań w opinii respondentów………………………………46
5.2 Projekty turystyczne i paraturystyczne…………………………………………………………………….…59
5.2.1 Gmina Sępólno Krajeńskie……………………………………………..………………………………….…….59
5.2.2 Gmina Sośno………………………………………………………………………………………………………………63
5.2.3 Gmina Więcbork…………………………………………………………………………………………………………64
5.3 Segmentacja turystów – wstępne załoŜenia……………………………………….………………………66
1
6. ANALIZA SWOT……………………………………………………………………………………………………………..69
7. REKOMENDACJE…………………………………………………………………………………………………………….70
8. BIBLIOGRAFIA……………………………………………………………………………………………………………….72
2
1. WPROWADZENIE
Efektywne planowanie rozwoju turystyki w danym regionie uzaleŜnione jest od analizy
posiadanych
zasobów.
Dokument
ten
jest
swoistą
diagnozą
interdyscyplinarnego
podejścia do zagadnienia turystyki na obszarze działania Lokalnej Grupy Działania Nasza
Krajna.
Analiza potencjału turystycznego LGD Nasza Krajna ma za zadanie:
•
określenie posiadanych zasobów na terenie LGD Nasza Krajna
•
określenie ich stanu
•
umoŜliwienie aplikowania o środki na projekty turystyczne z funduszy europejskich
•
wskazywać kierunki rozwoju turystyki w regionie objętym LGD Nasza Krajna
•
umoŜliwiać współpracę w zakresie rozwoju turystyki dla gmin wchodzących
w obszar działania LGD
•
określenie preferencji turystów w zakresie walorów uznawanych za atrakcyjne
na obszarze LGD
3
2. METODOLOGIA PRACY
Sposób opracowania dokumentu wymaga wyznaczenia poszczególnych faz jego realizacji.
Pierwszy etap ma na celu dokonanie diagnozy stanu istniejącego. Za pomocą wyznaczonego sposobu poszukiwania danych i informacji, opracowano diagnozę.
W drugim etapie, słuŜącym określeniu istniejących problemów i moŜliwości rozwoju turystyki w regionie, postanowiono w wysokim stopniu uspołecznić proces jego tworzenia.
Aby analiza mogła zostać w praktyce wykorzystana musi opisywać faktyczne problemy, preferencje i aspiracje społeczności lokalnej oraz potencjalnych podmiotów realizujących zadania z dziedziny turystyki. Udział tych środowisk w tworzeniu analizy daje tego najpełniejszą
gwarancję.
Wychodząc z powyŜszych załoŜeń prace nad drugą częścią dokumentu rozpoczęto
od identyfikacji głównych podmiotów lokalnych, regionalnych, potencjalnie zainteresowanych problematyką turystyki. Przedstawicieli tych grup zaproszono na cztery kolejne spotkania o formule warsztatowej, których celem było stworzenie zrębów opracowania dokumentu i poddanie ich szerszej dyskusji.
Grono uczestników spotkań składało się z przedstawicieli władz lokalnych z obszaru objętego projektem oraz przedstawicieli głównych podmiotów gospodarczych działających
w sektorze turystycznym na tym obszarze. ZałoŜono otwartą formułę udziału w spotkaniach.
Ponadto dokument zawiera procesy i działania juŜ podjęte lub planowane do podjęcia,
które wiąŜą się z problematyką turystyki. Aby poznać te elementy konieczny jest udział
w tworzeniu analizy wszystkich lokalnych podmiotów, działających w obszarze turystyki.
Dzięki takiej partycypacji istnieje moŜliwość lepszej koordynacji poszczególnych działań
i nadanie im wspólnych ram.
Oddziaływanie dokumentu w sposób długoterminowy powinno wpłynąć na:
•
optymalne wykorzystanie zasobów regionalnej turystyki
•
efektywne wykorzystanie instrumentów oddziaływania marketingowego
•
wzrost liczby turystów w regionie
•
inwestycje w lokalną infrastrukturę
•
rozwój sektora MSP – zachowanie i tworzenie nowych stanowisk pracy w turystyce
i sektorach z nią związanych
4
W grudniu br. przeprowadzono ankietyzację wśród mieszkańców terenu LGD w odpowiedzi na którą wpłynęło 145 wypełnionych formularzy.
Badanie ankietowe przeprowadzono wśród:
– urzędników Starostwa Powiatowego w Sępólnie Krajeńskim
– urzędników z Urzędów Gmin: Urząd Miejski w Sępólnie Krajeńskim, Urząd Gminy
Sośno, Urząd Miasta i Gminy Więcbork
Sępólno Krajeńskie, Sośno, Więcbork
– właścicieli obiektów noclegowych
– pracowników Centrum Informacji Turystycznej
– pracowników instytucji prowadzących działalność kulturalną i muzealną
– pracowników organizacji pozarządowych
Wizja lokalna oraz konsultacje eksperckie:
Romuald Adamski – właściciel Zespołu Pałacowo – Parkowego w Sypniewie
Zdzisław Grzeca – prezes Stowarzyszenia Rozwoju Wsi „Kół Gospodyń Wiejskich i Kółek
Rolniczych gminy Sępólno Krajeńskie”
BoŜena Hermann – właścicielka gospodarstwa agroturystycznego „Wodny Raj”
Dariusz Jodkowski – właściciel klubu Hangar
Monika Kozłowska – asystentka w Zakładzie Geografii Turystyki Instytutu Geografii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Jan Król – dyrektor Krajeńskiego Parku Krajobrazowego
Leszek Skaza – historyk i społeczny opiekun zabytków w powiecie sępoleńskim
Bartosz Łangowski – kierownik Referatu Inwestycji, Rozwoju Turystyki i Sportu, Urząd
Miejski Sępólno Krajeńskie
Małgorzata Prasał – członek Stowarzyszenia Zielona Krajna
5
Iwona Sikorska – inspektor ds. rozwoju i pozyskiwania środków unijnych Urzędu Gminy
w Więcborku
Norbert Sobiech – członek Stowarzyszenia Jeziora i Lasy Krajeńskie
Waldemar Stupałkowski – Burmistrz Sępólna Krajeńskiego
Danuta Wańke – członek Rady Miejskiej w Sępólnie Krajeńskim, właścicielka gospodarstwa agroturystycznego w Iłowie
Halina Zimon-PoroŜyńska – prezes Stowarzyszenia Zielona Krajna
Tworzona analiza powinna być wstępną częścią prac nad strategią rozwoju turystyki LGD
Nasza Krajna.
W dokumencie są wymienione następujące określenia: teren, obszar, region, LGD w odniesieniu do obszaru Lokalnej Grupy Działania Nasza Krajna.
6
3. CHARAKTERYSTYKA OBSZARU BADAŃ
Krajna to kraina historyczna, początkowo część Pomorza, w I poł. XII wieku przyłączona
do państwa Polan, następnie do państwa zakonu krzyŜackiego, od 1314 przynaleŜąca do
województwa kaliskiego i stąd najczęściej uznawana za część Wielkopolski; w okresie
zaboru pruskiego część ówczesnej pruskiej prowincji Prusy Zachodnie; w okresie międzywojennym wschodni obszar Krajny, który wszedł w skład państwa polskiego, wchodził
w skład województwa pomorskiego – część północna (od 1938r całość) i województwa
poznańskiego – część południowa; zachodni obszar Krajny, który pozostał w granicach
Niemiec
przynaleŜał
administracyjnie
do
Marchii
Granicznej
Poznańsko-
Zachodniopruskiej, a od 1938r. do prowincji pomorskiej; obecnie naleŜąca do województw: kujawsko-pomorskiego (Kamień Krajeński, Sępólno Krajeńskie, Więcbork, Nakło
nad Notecią, Mrocza, Sadki) wielkopolskiego (Złotów, Krajenka, Wysoka, Wyrzysk, ŁobŜenica, Lipka, Zakrzewo, Białośliwie, Miasteczko Krajeńskie, oraz fragmenty gm. Piła i
Ujście).
Lokalna Grupa Działania Nasza Krajna obejmuje swoim działaniem obszar 627,78 km2.
Stanowi to łącznie 0,2 % powierzchni kraju.
Tab.1. Powierzchnia obszaru objętego LGD Nasza Krajna
Lp.
Powierzchnia (km2)
Wyszczególnienie
1
Gmina Sępólno Krajeńskie
229
2
Gmina Więcbork
236
3
Gmina Sośno
163
628km2
Razem
Teren
LGD
Nasza
Krajna
znajduje
się
w
północno-zachodniej
w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie sępoleńskim.
7
części
kraju
Rys. 1. PołoŜenie LGD na tle Polski.(Źródło: Lokalna strategia rozwoju LGD Nasza Krajna)
W skład LGD Nasza Krajna wchodzą 3 gminy: gmina miejsko-wiejska Sępólno Krajeńskie,
gmina wiejska Sośno, gmina miejsko-wiejska Więcbork. Sąsiaduje z 5 powiatami połoŜonymi w granicach 2 województw, w tym z 9 gminami:
w województwie kujawsko-pomorskim:
– z powiatem bydgoskim (w ramach powiatu z gminami: Koronowo, Sicienko),
– z powiatem nakielskim (w ramach powiatu z gminą Mrocza),
– z powiatem tucholskim (w ramach powiatu z gminami: Gostycyn, Kęsowo)
w województwie wielkopolskim:
– z powiatem pilskim (w ramach powiatu z gminą ŁobŜenica),
– z powiatem złotowskim (w ramach powiatu z gminami: Lipka, Zakrzewo, Złotów).
8
Rys. 2. Mapa LGD – granice administracyjne
(Źródło: Lokalna Strategia Rozwoju LGD Nasza Krajna).
Ponadto od północy obszar LGD Nasza Krajna sąsiaduje z gminą Kamień Krajeński, która
jako jedyna z całego powiatu nie wchodzi w jej skład.
Wg publikacji GUS „Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2009 r.” teren
LGD zamieszkiwało 34 195 osób. Liczba mieszkańców na 1 km2 – 52 osoby lokuje teren
LGD poniŜej średniej krajowej (121 osób).
Stolicą obszaru, a jednocześnie siedzibą LGD, jest Sępólno Krajeńskie, które pod względem liczby mieszkańców (9 207 osób) zajmuje 452 lokatę (stan z 2009 r.) wśród miast w
Polsce. Jest połoŜone nad Jeziorem Sępoleńskim, w dolinie rzeki Sępolny (regionalna nazwa rzeki brzmi Sępolenka), przy drodze krajowej nr 25, w odległości 64 km na północny
zachód od Bydgoszczy.
9
4. ATRAKCYJNOŚĆ TURYSTYCZNA TERENU LGD NASZA KRAJNA
Przez atrakcyjność turystyczną moŜna rozumieć właściwości obszaru lub miejscowości
wynikające z zespołu cech przyrodniczych lub paraprzyrodniczych które wzbudzają zainteresowanie i przyciągają turystów. Pojęcie to zawiera w sobie elementy stanowiące podstawę rozwoju wszelkiej aktywności turystycznej i zaspokajanie potrzeb turystycznych
jakimi są walory turystyczne (przyrodnicze i kulturowe), zagospodarowanie turystyczne
i dostępność komunikacyjną (Wg. W. Kurek „Turystyka” 2007 r).
4.1 Walory przyrodnicze LGD Nasza Krajna i ich znaczenie w rozwoju oferty turystycznej
Na atrakcyjność turystyczną obszaru w duŜym stopniu wpływają walory przyrodnicze.
Wszelkie elementy środowiska przyrodniczego warunkują moŜliwość uprawiania róŜnych
rodzajów i form turystyki i to one decydują o wyborze segmentów docelowych dla projektowanej oferty turystycznej. Wielkość uŜytków rolnych, obszar wód powierzchniowych czy
formy ochrony przyrody to m. in. dane pozwalające ocenić, w jaki sposób turystyka oparta na walorach przyrodniczych moŜe być rozwijana w regionie.
4.1.1 Ukształtowanie terenu
Z punktu widzenia podziału fizycznogeograficznego, obszar objęty LGD znajduje się
w prowincji NiŜu Środkowoeuropejskiego, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckiego,
makroregionie Pojezierza Południowopomorskiego (na podstawie J. Kondrackiego. Geografia regionalna Polski, PWN, Warszawa 2002 r.).
Rzeźba terenu jest bardzo urozmaicona, co wynika z jej młodoglacjalnej genezy. Obecna
rzeźba pojezierza jest rezultatem północnopolskiej fazy zlodowacenia, które nastąpiło w
erze kenozoicznej w epoce plejstocenu. Urozmaicenie krajobrazu wzmacniają doliny rzek
10
i jezior rynnowych, uwaŜane za obszary najbardziej atrakcyjne pod względem turystycznym.
Na terenie LGD nie funkcjonują duŜe zakłady przemysłowe. Taka działalność nie pozostawia swego piętna w wyraźnej dla krajobrazu formie. Natomiast zauwaŜalny wpływ na
krajobraz ma nowa zabudowa mieszkalna.
4.1.2 Warunki klimatyczne
Polska jest połoŜona w centrum Europy, co powoduje, Ŝe klimat jest umiarkowany, ciepły
przejściowy między morskim, a kontynentalnym. Średnie roczne temperatury powietrza
wynoszą 7,0 – 8,5˚C, a średnia roczna suma opadów to ok. 600 mm.
Teren objęty LGD leŜy (pod względem globalnym) w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego, przejściowego od klimatu oceanicznego Europy Zachodniej do kontynentalnego
Europy Wschodniej i Azji. Znajduje się w zasięgu mas atmosferycznych o róŜnorodnej
genezie powstania i charakterze: morskich i kontynentalnych, polarnych, podzwrotnikowych i arktycznych, czemu sprzyja m.in. ukształtowanie powierzchni. Stąd wynika duŜa
dynamika zmienności typów pogody, zarówno w cyklu rocznym, jak i wieloletnim.
Omawiany obszar znajduje się w regionie klimatycznym Pojezierza Pomorskiego. Z wiatrami z sektora zachodniego wiąŜe się napływ mas powietrza pochodzenia atlantyckiego,
zawsze wilgotnego, w zimie ciepłego i powodującego odwilŜe, a w lecie chłodnego. Tym
masom powietrza towarzyszy pochmurna pogoda, opady deszczu lub mŜawki oraz często
mgły. Wiatry północne przynoszą suche powietrze arktyczne, w ciepłej części roku chłodne, a zimą mroźne. Wiatrom z sektora wschodniego towarzyszy napływ suchego powietrza kontynentalnego, w zimie mroźnego, a latem i wczesną wiosną – bardzo ciepłego.
Na terenie trzech gmin występują równieŜ zagroŜenia naturalne – katastrofalne sytuacje
związane z ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi (np. huraganowy wiatr w 2001 r.,
który wyrządził wiele szkód w mieniu oraz w środowisku przyrodniczym). Z ilością opadów wiąŜe się np. zagroŜenie suszą (w 2006 r.), czy uruchomienie procesów geodyna-
11
micznych. Główną przyczyną zmian klimatycznych jest globalne ocieplenie klimatu, którego przyczyn naleŜy szukać w działalności człowieka (niekontrolowany rozwój przemysłu
i transportu powodujący nagromadzenie gazów cieplarnianych).
Na obszarach pojeziernych w Polsce warunki pogodowe determinują najwaŜniejsze z cech
ruchu turystycznego tj.: sezonowość, natęŜenie i wielkość.
Mimo wszystko jednak warunki klimatyczne nie są najwaŜniejszym czynnikiem wpływającym na kierunki rozwoju turystyki, aczkolwiek do pewnego stopnia kształtują kreowaną
ofertę turystyczną województwa. Klimat umiarkowany ma jednak to do siebie, iŜ stwarza
bardzo duŜe moŜliwości organizacji czasu wolnego na świeŜym powietrzu, choć nie daje
gwarancji pięknej pogody.
4.1.3 Wody powierzchniowe
Zasoby wodne są elementem gwarantującym ciągłość procesów przyrodniczych, decydują
o bioróŜnorodności, walorach ekologicznych. Warunkują rozwój gospodarczy czy kształtują konkurencyjność danego regionu. Sieć hydrograficzna stanowi bardzo waŜny element
atrakcyjności turystycznej obszaru. Jej duŜe zagęszczenie i zróŜnicowanie daje ogromne
moŜliwości rozwijania róŜnych form turystyki, od turystyki aktywnej (w tym równieŜ jej
ekstremalnych form), aŜ do turystyki wypoczynkowej biernej.
Przez obszar LGD przebiega dział wodny I rzędu rozgraniczający dorzecza dwóch najwaŜniejszych rzek w kraju – Wisły i Odry. Głównymi rzekami w dorzeczu Odry jest Łobzonka
i Orla, zaś w dorzeczu Wisły – Kamionka i Sępolna (przez mieszkańców zwana Sępolenką
przypomina).
NaleŜy zauwaŜyć, Ŝe teren objęty analizą jest bogaty w zasoby czystych wód zarówno
powierzchniowych jak i podziemnych. Występują tu jeziora w formach południkowych
bądź równoleŜnikowych rynien zgodnych z przebiegiem pofałdowania morenowego. Geo-
12
graficzne rozłoŜenie sieci hydrograficznej jest nierównomierne, najbogatsze są tereny
gmin Sępólno Krajeńskie i Więcbork, w których wskaźnik jeziorności wynosi 3 – 4% powierzchni ogólnej gmin, na terenie gminy Sośno wskaźnik ten oceniany jest poniŜej 1%.
Na uwagę zasługuje stan czystości wód, który w znacznej mierze wynika z ich połoŜenia
w strefie nisko zurbanizowanej i mało uprzemysłowionej. Wody ze względu na swoja czystość są walorem dla rozwoju turystyki.
4.1.4 Flora i fauna
Lasy
Na terenie LGD najczęściej występującą formacją jest bór sosnowy. Pozostałe to bór mieszany oraz dąbrowa. W niewielkich ilościach występują takŜe siedliska: olsów, olsów jesionowych, lasu wilgotnego i borów mieszanych bagiennych.
Obszar LGD średnio w 24,4% powierzchni pokrywają lasy i grunty leśne. Najmniej występuje w gminie Sośno – 17,2%, zaś największy stopień lesistości wykazują gminy
Więcbork i Sępólno Krajeńskie – odpowiednio 28,3% i 27,7%.
Największe kompleksy leśne występują w zachodniej części terenu LGD, w części środkowej na pograniczu gmin Sępólno i Więcbork, w dolinie Sępolenki, na pd. od Więcborka i
na pd. od Sośna.
W strukturze własności dominują lasy publiczne, zarządzane przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
13
Formy ochrony przyrody
Na terenie Krajny znajduje się Krajeński Park Krajobrazowy. Powierzchnia parku wynosi 738,50 km² (73 850
ha) i jest to największy park krajobrazowy w województwie i trzeci co do wielkości w kraju. Wśród roślin i zwierząt występujących na danym terenie naleŜy wymienić
na torfowiskach: rosiczki, borówki bagienne, modrzewnice zwyczajne, bagna zwyczajne, turzyce bagienne i Ŝurawiny błotne. Spośród ssaków spotyka się tu m.in.
bobry europejskie, wydry europejskie, jelenie i dziki; z
ptaków bociany czarne, orły bieliki i Ŝurawie.
Rys. 3. Logo Krajeńskiego Parku
Krajobrazowego
Teren objęty LGD charakteryzuje się najwyŜszym wśród powiatów ziemskich wskaźnikiem
powierzchni
ogólnej
zajmowanej
przez
obszary
chronione.
Łącznie
zajmują
one
ok. 60 639 ha, co stanowi 76,65%.
Na terenie LGD znajduje się 6 rezerwatów przyrody:
1.
„Gaj Krajeński” (w gminie Sępólno Krajeńskie) – utworzony w 1965 r. w celu ochrony drzewostanu bukowego na siedlisku grądowym oraz runa leśnego (unikatowego
na równinach), o pow. 10,27 ha;
2.
„Lutowo” (w gminie Sępólno Krajeńskie) – utworzony w 1955 r. w celu ochrony
fragmentu boru bagiennego, o pow. 19,39 ha;
3.
„Wąwelno” (w gminie Sośno) – utworzony w 1958 r. w celu ochrony lasu liściastego
z wiekowymi okazami dębu, jesionu, buku i stanowiskiem brekini, o pow. 4,72 ha
(poza terenem KPK);
4.
„Buczyna” (w gminie Sępólno Krajeńskie) – utworzony w 2000 r. w celu ochrony
drzewostanu bukowego, o pow. 20,01 ha;
5.
„Dęby Krajeńskie” (w gminie Sępólno Krajeńskie) – utworzony w 2000 r. w celu
ochrony lasu grądowego z drzewostanem dębowo – bukowym, o pow. 45,83 ha;
6.
„Jezioro Wieleckie” (w gminie Więcbork) – utworzony w 2005 r. w celu ochrony fauny i flory wodnej jeziora o pow. 102,76 ha.
14
Wszystkie rezerwaty przyrody powiatu sępoleńskiego, są jednocześnie rezerwatami
wchodzącymi w skład obszaru objętego Lokalną Strategią Rozwoju.
Kolejną formą ochrony prawnej występującą na tym terenie są Obszary Chronionego Krajobrazu:
Obszar Chronionego Krajobrazu Jeziora Więcborskiego
Obszar ten charakteryzują typowe cechy krajobrazu Pojezierza Krajeńskiego z jeziorami
i otaczającymi je wzgórzami morenowymi. W granicach obszaru są dwa jeziora: Więcborskie i Runowskie – częściowo o charakterze rekreacyjnym. Zachodnia część rejonu obejmuje przyjezierny fragment miasta Więcborka. Ochrona obszaru jest niezbędna,
ze względu na walory krajobrazowe i moŜliwość degradacji obu jezior. Powierzchnia obszaru wynosi ok. 10 kmW.
Rynny Jezior Byszewskich
Obszar Chronionego Krajobrazu Rynny Jezior Byszewskich leŜy na terenie Pojezierza Krajeńskiego i stanowi klasyczny przykład znakomicie wykształconej i zachowanej formy
polodowcowej na NiŜu Polskim, z licznymi jeziorami o dość dobrej jakości wód. Zarówno
forma polodowcowa jak i jej funkcja turystyczna zasługują w pełni na ochronę,
a szczególnie zasoby wodne zgromadzone w jej największych zagłębieniach. Wydzielony
obszar zajmuje łączną powierzchnię 18 kmW z czego na lasy przypada zaledwie 4 kmW
powierzchni, wody zajmują 3,33 kmW i pozostałe tereny (na ogół o intensywnej gospodarce rolnej) 10,67 kmW. Szerokość obszaru – mieści się w zasadzie w granicach morfologicznych rynny.
Ozy Wielowickie
Obszar Chronionego Krajobrazu Ozów Wielowickich obejmuje fragment Pojezierza Krajeńskiego, charakteryzujący się występowaniem młodego krajobrazu polodowcowego
z ozami. Granice regionu wymagają ewentualnej korekty w wyniku szczegółowego kartowania geomorfologicznego. Powierzchnia obszaru wynosi 8,15 kmW. Są to głównie tereny
rolne i częściowo osiedleńcze – w okolicach Sośna.
15
Dolina rzeki Sępolny (650ha).
Obejmuje fragment doliny rzeki wciętej w Pojezierze Krajeńskie .
Ponadto jest tu 80 pomników przyrody, najliczniejsze wśród nich są drzewa (37) i skupiny drzew (36). Poza tym 5 alei przydroŜnych i 2 głazy narzutowe.
4.2
Walory kulturowe Krajny
Rys. 4. Krajna – połoŜenie na mapie Polski (Źródło: Wikipedia)
Nazwa Krajny pochodzi od historycznego połoŜenia tego regionu na rubieŜy (kraju) Wielkopolski. Krajna ma swoją kulturę i gwarę (rzadko spotykaną). Powstała ona poprzez
nałoŜenie się na pomorski (kaszubski) substrat językowy cech dialektu wielkopolskiego,
jak równieŜ zapoŜyczeń z języka dolnoniemieckiego. W okresie zaborów i pierwszych lat
odzyskania niepodległości przez Polskę, Krajna była ośrodkiem walki o prawa mniejszości
polskiej w Niemczech. Kierował nią ks. dr Bolesław Domański z Zakrzewa, prezes Związ-
16
ku Polaków w Niemczech, siedziba V dzielnicy Związku znajdowała się w Złotowie. Znakiem tej walki było rodło (rys.5.), obecnie jeden z uŜywanych herbów Krajny.
Rys. 5. Rodło – herb Krajny
Miasta leŜące na Krajnie to Nakło nad Notecią, Złotów, Sępólno Krajeńskie, Więcbork,
Wyrzysk, Mrocza, Krajenka, ŁobŜenica, Wysoka, Kamień Krajeński.
Od 1932 Krajna posiada własny, nieoficjalny hymn, autorstwa Pawła Jaśka:
„W drogiej nad Ŝycie rodzinnej ziemi mej,
O rannym świcie pieśń płynie z leśnych kniej.
Dębowy bór z bukami wtór, szumi hymn cichej chwały,
A rzewny śpiew, miłości zew, spływa na kraj nasz cały.
Krajno kochana, co od zarania dni,
Rozmiłowana dzieci swe Ŝywisz ty.
Za pokarm twój, za soków zdrój, wyssany z głębi łona,
Za tchnienia czar, za rosy dar, bądź nam błogosławiona.
17
Ziemio ty miła, tak pełna złudnych słów,
Piastową byłaś, piastową będziesz znów.
Ni wichrów moc, w burzliwą noc, ni grom, ni błyskawice
Nie złamią nas i po wszy czas stać będziem, my dziedzice.”
Dziedzictwo kulturowe to takŜe strój krajeński, który składa się z haftowanych gorsetów,
czerwonych kabatów zwanych "jakami" oraz spódnic i fartuchów. Głowy zdobiły czepce
lub chusty i wianki z kwiatów polnych. Jednym z charakterystycznych dla tego regionu
elementów jest haft krajeński – barwy błękitne i granatowe symbolizują jeziora, licznie
występujące na Ziemi Krajeńskiej.
Rys. 6. Elementy haftu krajeńskiego
Walory kulturowe regionu to przede wszystkim cenne obiekty dawnej architektury, reprezentujące róŜnorodne style i formy architektoniczne.
Obecnie Krajna jako region historyczno-kulturowy nie tworzy wyodrębnionej jednostki
administracyjnej.
Na terenie gmin objętych badaniem tj. obszarze gmin Sępólno Krajeńskie, Więcbork, Sośno odbywa się szereg imprez kulturalnych. Większość ma charakter cykliczny. Stanowią
one atrakcję głównie dla mieszkańców oraz ich gości odwiedzających te tereny.
Gmina Więcbork corocznie organizuje Dni Miasta Więcbork. Atrakcję stanowi występ
gwiazd polskiej sceny muzycznej.
18
Pozostałe imprezy cykliczne:
– Powitanie Lata
– Zakończania Lata
– Mikołajki
– Turniej sołectw Gminy Więcbork
– Jarmark Sztuki Nieprofesjonalnej
– pokazy zabytkowej sikawki konnej w Lubczy
– Święto Miodu
– Rajd Rowerowy
– Koncert Orkiestr StraŜackich
Na terenie gminy odbywają się równieŜ DoŜynki, imprezy z okazji świąt majowych
i listopadowych, festiwale oraz wystawy regionalnych twórców. Miłośnicy sportu mogą
wziąć udział w licznych turniejach piłki noŜnej, plaŜowej, siatkówki, koszykówki czy
w rajdach rowerowych, a takŜe w zorganizowanych pierwszy raz 2009 r. regatach. Niezwykłym wydarzeniem jest odbywający się tu Festiwal Piosenki Rockowej oraz Międzynarodowe Spotkania Poetyckie „Pobocza”.
Gmina Sępólno Krajeńskie organizuje regularnie Jarmark św. Wawrzyńca, Dzień Adwentowy oraz Wojewódzki Piknik Osób Niepełnosprawnych. Ciekawą imprezą, przyciągającą
widzów spoza regionu, jest Wojewódzki Przegląd Teatrów Lalkowych „Pacynka”. Liczne
wystawy, konkursy i koncerty integrują mieszkańców i przyciągają turystów. Na uwagę
zasługuje odbywający się cyklicznie ogólnopolski wyścig kolarski junior młodszy. Trasa
przebiega przez malownicze tereny gminy.
4.3 Dostępność komunikacyjna
Dostępność komunikacyjna odgrywa duŜą rolę w ocenie atrakcyjności, zarówno gospodarczej, jak i turystycznej danego miejsca czy regionu. Ma ona wpływ zarówno na rodzaj
i liczbę inwestycji, moŜliwości dojazdu do nawet najmniejszych miejscowości.
19
Transport drogowy
DuŜym walorem obszaru jest połoŜenie w jednym z centralnych województw. JednakŜe
układ drogowy o znaczeniu międzynarodowym i krajowym koncentruje się w innych częściach regionu. W rozpatrywanym obszarze istnieje dostatecznie sprawna sieć dróg kołowych powiatowych i gminnych. Łączą one obszar LGD z Bydgoszczą i Chojnicami, których
mieszkańcy stanowią waŜnych odbiorców dla oferty turystycznej
Przez obszar LGD nie przebiegają paneuropejskie korytarze transportowe.
Teren LGD znajduje w odległości 100 km od morza. PołoŜenie powiatu przy drodze krajowej łączącej centralną i południową Polskę ze środkowym wybrzeŜem jest niewątpliwie
korzystne dla rozwoju turystyki tranzytowej.
Do dróg krajowych naleŜy droga nr 25, która łączy Pomorze z aglomeracją wrocławską.
Na tej trasie planowana jest obwodnica Sępólna.
Do dróg wojewódzkich naleŜą:
droga nr 189
droga nr 241
droga nr 242 z planowaną obwodnicą Więcborka
Transport kolejowy
Teren LGD choć jest połoŜony w północnej Polsce nie posiada rozwiniętej sieci kolejowej.
Co waŜniejsze, przez stolicę regionu nie przebiega Ŝadna z waŜnych magistralnych linii
kolejowych. Teren posiada tylko połączenia towarowe. Nie przebiegają tędy Ŝadne linie
pasaŜerskie.
20
4.4 STAN ZAGOSPODAROWANIA TURYSTYCZNEGO
Podstawowa infrastruktura
Baza noclegowa oraz gastronomiczna to podstawa rozwoju turystyki kaŜdego regionu.
4.4.1 Baza noclegowa
Zgodnie z informacją zawartą na stronach internetowych poszczególnych gmin, bazę noclegową tworzą:
w gminie Sępólno:
Hotel Jan ***
Hotel Restauracja Polonia
Dom Wypoczynkowy w Lutówku
Pensjonat Magda w Lutówku
Szkolne Schronisko MłodzieŜowe w Sępólnie
Ośrodek Rekreacyjno-Wypoczynkowy (ul. Chojnicka 5)
w gminie Więcbork:
Zespół pałacowo-parkowy w Runowie Krajeńskim
Zespół pałacowo-parkowy w Sypniewie
Hotel „Pod Koroną” w Więcborku
Internat Zespołu Szkół – Centrum Edukacyjne w Więcborku
Stara Szkoła – agroturystyka w Zakrzewskiej Osadzie
Internat Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Sypniewie
Szkoła Podstawowa im. Kornela Makuszyńskiego w Więcborku
Pensjonat „Olimpijka” w Więcborku
21
Pensjonat „Widok” w Więcborku
Ośrodek wypoczynkowy UTP
Ośrodki wypoczynkowe (informacje ze stron internetowych Ośrodków):
Ośrodek Wczasowy „Morena” w Więcborku, www.morena.wczasy.net.pl
Do dyspozycji gości: plac zabaw dla dzieci, grill, wypoŜyczalnia rowerów oraz sprzętu
wodnego, tenis stołowy, boisko sportowe, kort tenisowy, parking dozorowany ogrodzony,
plaŜa – 10 metrów, las – 50 metrów.
Miejsca noclegowe
RODZAJ
domki
LICZBA
8
za nocleg od
CENA (PLN)
Liczba miejsc: 32 w domkach letniskowych
3 – 4 osobowych.
80 – 100
Gastronomia: w odległości 100 m moŜliwość
20
pełnego wyŜywienia w stołówce sąsiedniego
ośrodka
Ośrodek Wczasowy „Na Wzgórzu” w Więcborku,
www.nawzgorzu.nad-jeziorem.pl
Do dyspozycji gości: boisko do siatkówki, tenis stołowy i gry zręcznościowe, plac zabaw,
miejsce na ognisko moŜliwość grillowania, teren ogrodzony, parking.
Oferta: wakacyjny wypoczynek, pobyty weekendowe, zielone szkoły (maj, czerwiec,
wrzesień), czynny wypoczynek: trasy rowerowe, trasy turystyki pieszej, ośrodki jazdy
konnej, kort tenisowy, wypoŜyczalnia sprzętu pływającego.
Miejsca noclegowe:
RODZAJ
domki
za nocleg od
LICZBA
8
CENA (PLN)
80-130
20
22
Liczba miejsc: 36 w 6 domkach typu Brda 4-6-osobowych z łazienkami, w domku: dwie
sypialnie, salon, kuchnia. Ponadto 2 domki murowane 3-4 -osobowe z łazienkami,
w domku: dwa pokoje, aneks kuchenny. Wszystkie domki wyposaŜone są w lodówkę
i TV.
Gastronomia: stołówka w odległości 20 m
Ośrodek Wczasowy „Z Widokiem” w Więcborku
www.zwidokiem.nad-jeziorem.pl
Do dyspozycji gości: własna przystań, małe pole namiotowe, wypoŜyczalnia sprzętu wodnego, wypoŜyczalnia rowerów, moŜliwość grillowania, miejsce na ognisko, tenis stołowy,
kort tenisowy, boisko do siatkówki i koszykówki, rzutki do tarczy, plac zabaw dla dzieci,
bezpieczny parking – teren ogrodzony.
W ośrodku w sezonie letnim organizowane są wieczorki taneczne, turnieje tenisa stołowego, rzutek do tarczy, siatkówki plaŜowej.
W ofercie: wczasy, pobyty grupowe, indywidualne, biwaki.
Miejsca noclegowe:
RODZAJ
domki
za nocleg od
LICZBA
15
CENA (PLN)
50-130
50
Liczba miejsc: 70 w 15 domkach letniskowych 4, 5, 6-osobowych o zróŜnicowanym standardzie.
Na terenie ośrodka znajduje się równieŜ małe pole namiotowe.
Gastronomia:
bar, domowe całodzienne wyŜywienie.
23
Ośrodek Wczasowy „Panorama” w Więcborku, www.owpanorama.pl
Do dyspozycji gości: boisko do siatkówki, plac zabaw dla dzieci, sklepik, miejsce na ognisko, moŜliwość grillowania, parking, teren ogrodzony i oświetlony
Miejsca noclegowe:
RODZAJ
domki
LICZBA
18
za nocleg od
CENA (PLN)
80-150
20
Domki drewniane i murowane w zabudowie szeregowej 4, 5, 6-osobowe z zadaszonym
tarasem oraz widokiem na las i Jezioro Więcborskie.
Ośrodek Wczasowy „Riva” w Więcborku, www.rivaosrodek.pl
PołoŜona nad samym jeziorem „Riva” (wł. 'brzeg'), to ośrodek wypoczynkowy oferujący
szeroki wachlarz róŜnego rodzaju miejsc noclegowych. Wraz z komfortowymi warunkami
zakwaterowania oferuje równieŜ: malownicze widoki z kaŜdego okna pensjonatu
i domków, piaszczystą plaŜę i las połoŜone przy samym ośrodku, stołówkę serwującą
dwudaniowe obiady (przy wcześniejszym zamówieniu), bar i kawiarnię oferujące napoje
alkoholowe i bezalkoholowe oraz drobne przekąski, salę telewizyjną do dyspozycji gości,
mini plac zabaw dla dzieci, parking, boisko do siatkówki plaŜowej oraz stadion piłkarski.
Miejsca noclegowe: (liczba miejsc 44)
RODZAJ
CENA (PLN)
apartamenty
2-osobowe
za nocleg od 35
24
Ośrodek Wczasowy „Przy Lesie” w Więcborku, www.grabinscy.neostrada.pl
Ośrodek Wczasowy "Przy Lesie" to mały i familijny ośrodek idealny dla rodzin z małymi
dziećmi, który zapewnia dostęp do natury.
Czynny od maja do września. W ofercie weekendy, wczasy, biwaki, zielone szkoły, obsługa w językach angielskim i rosyjskim, sala konferencyjna na 30 miejsc, w obiekcie: łącza
internetowe, świetlica, ping-pong, biblioteka, place zabaw, grill, parking, własny ratownik, nauka pływania, w pobliŜu: plaŜa, las.
Miejsca noclegowe:
RODZAJ
2-osobowe
3-osobowe
Liczba miejsc: 40
Domki 2-pokojowe 4-osobowe, pokoje z łazienkami, w pokoju: TV, radio, aneks kuchenny, czajnik.
Ośrodek Wczasowy „Flis” w Więcborku, www.flis.nad-jeziorem.pl
Oferta ośrodka jest skierowana do grzybiarzy, wędkarzy, miłośników turystyki pieszej
i rowerowej.
Ośrodek Wczasowy „Tęcza” w Więcborku, www.ow-tecza.pl
Do dyspozycji gości: bar, kiosk, plac zabaw dla dzieci, boisko sportowe, boisko
do koszykówki, kort tenisowy i boisko do siatkówki plaŜowej, tenis stołowy, grill, wyznaczone miejsce na ognisko, wypoŜyczalnia rowerów i sprzętu wodnego, parking, plaŜa
50 –metrów, las – 100 metrów, stadnina koni – 3 km.
Ośrodek jest całkowicie ogrodzony i oświetlony. Akceptuje zwierzęta domowe. Od maja
do października oferuje wczasy, weekendy, imprezy grupowe, szkolenia, zielone szkoły,
pobyty wędkarskie, imprezy okazjonalne.
25
W ośrodku w sezonie letnim organizowane są: wieczorki taneczne, dyskoteki, turnieje:
tenisa stołowego, bilarda, rzutek do tarczy, siatkówki plaŜowej, turnieje brydŜowe i szachowe biesiady przy ognisku.
Miejsca noclegowe:
RODZAJ
domki
LICZBA
24
za nocleg od
CENA (PLN)
60-100
20
Liczba miejsc: 75 w 24 szeregowych, murowanych 3, 4-osobowych domkach kempingowych w odległości 50 m od jeziora.
Gastronomia: Stołówka serwująca smaczne obiady domowe
Baza agroturystyczna
Agroturystyka jest formą wypoczynku na terenach wiejskich o charakterze rolniczym,
opartą o bazę noclegową, Ŝywieniową oraz aktywność rekreacyjną związaną z gospodarstwem rolnym i jego otoczeniem przyrodniczym i usługowym (M. Drzewiecki „Agroturystyka” 1995r.). MoŜliwość skorzystania ze sprzętu sportowego, nauki jazdy konnej czy
uczestnictwa w pracach polowych stanowi dodatkową atrakcję dla osób korzystających
z tej formy turystyki. Zgodnie z informacjami zawartymi w rejestrach gmin Więcbork i
Sępólno oraz w bazie Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie
na terenie LGD Nasza Krajna znajduje się 9 ośrodków agroturystycznych:
26
Ośrodek Konno-Wypoczynkowy Boryna w Radońsku
Gospodarstwo połoŜone jest w Radońsku, gmina Sępólno Krajeńskie. Goście mają do
dyspozycji 9 pokoi. Główną atrakcją są konie.
Fot.1 i 2 Ośrodek Konno-Wypoczynkowy Boryna w Radońsku
Gospodarstwo agroturystyczne Danuta i Krystian Wańke
Gospodarstwo połoŜone jest w Iłowie, gmina Sępólno Krajeńskie. Dla gości przeznaczono
5 pokoi. Na terenie gospodarstwa znajdują się: staw rybny, miejsce na grilla, plac zabaw
dla dzieci, wypoŜyczalnia sprzętu wodnego i rowerów oraz mini zoo.
Osada Krajeńska Magdalena Tesławska
Gospodarstwo znajduje się w miejscowości Czarmuń, gmina Więcbork. Właściciele słyną
z wyrobu bębnów. Od wielu lat fascynuje ich historia Krajny. Przedstawiają ją na festynach i jarmarkach, w których biorą udział od lat.
Wodny Raj – Gospodarstwo Agroturystyczne BoŜena Hermann
Gospodarstwo połoŜone jest w Sępólnie Krajeńskim, w sercu Krajeńskiego Parku Krajobrazowego. Do dyspozycji gości przeznaczono 6 pokoi. Ze względu na bliskość jeziora, na
terenie gospodarstwa znajduje się plaŜa, kąpielisko i łowisko. Ponadto goście mogą rozpalić grilla, a dla dzieci wydzielony został plac zabaw.
27
Gospodarstwo Agroturystyczne Jeleń BoŜena Mordarska
Gospodarstwo leŜy w miejscowości Jeleń, w gminie Więcbork. Na terenie gospodarstwa
znajduje się plaŜa i łowisko. Goście mogą popływać łódką po jeziorze lub pojeździć rowerem po okolicy. Dla dzieci przygotowano plac zabaw, a dla dorosłych miejsce na grilla
i ognisko.
Stajnia „Branicz” Ryszard Czupryński
Stajnia połoŜona jest w Zabartowie, gmina Więcbork. Dla gości przeznaczono 5 pokoi.
Główną atrakcją dla turystów jest moŜliwość nauki jazdy konnej. Znajduje się tu równieŜ
plaŜa, wypoŜyczalnia sprzętu wodnego oraz łowisko.
Fot. 3 Stajnia „Branicz”
Gospodarstwo agroturystyczne Julita Pieczywek
Gospodarstwo znajduje się w Teklanowie, gmina Sępólno. Atrakcją dla gości jest moŜliwość „Zabaw z gliną” – lepienia róŜnych form i elementów, przejaŜdŜek konnych
i rowerowych po okolicy oraz wędkowania. Dla dzieci przygotowano plac zabaw. Jest teŜ
miejsce na grilla i ognisko
28
Krajeńska Przystań Michał Siuda
Gospodarstwo znajduje się w miejscowości ZboŜe w gminie Sępólno Krajeńskie. Dla gości
przeznaczono 5 pokoi. Na terenie gospodarstwa znajduje się łowisko, plaŜa, plac zabaw
dla dzieci i miejsce na grilla. Turyści mogą tu równieŜ zagrać w tenisa stołowego lub wypoŜyczyć rowery
Dolina Spokoju Agnieszka i Jerzy Podgórscy
Gospodarstwo połoŜone w Teklanowie, gmina Sępólno Krajeńskie, dysponuje trzema pokojami dla gości. Na jego terenie znajduje się łowisko i miejsce na grilla. Goście mogą
wypoŜyczyć rowery lub pojeździć konno
Na podstawie zgromadzonych informacji oraz wywiadów z władzami gminy Sośno
ustalono, Ŝe na terenie tej gminy brakuje obiektów świadczących usługi turystyczne.
Tab. 2: Powiat sępoleński: korzystający z bazy noclegowej w 2008 r. Źródło: GUS; opracowanie: Instytut Turystyki.
Rodzaj
obiektu
Kategoria
hoteli
Wszystkie
obiekty
Liczba udzielonych nocWykorzystanie
legów
Wykorzystanie
miejsc nocleg.
pokoi (%)
(%)
Ogółem Cudzoziemcy Ogółem Cudzoziemcom
Liczba korzystających
7944
459
29517
945
54.4
44.9
Hotele
razem
3843
445
5007
840
38.0
44.9
Hotele
***
3843
445
5007
840
38.0
44.9
Inne hotelowe
25
0
271
0
29.1
0.0
Szkolne
schroniska młodzieŜowe
56
0
365
0
22.2
0.0
Ośrodki
wczasowe
4020
14
23874
105
62.0
0.0
29
4.4.2 Baza gastronomiczna
Na terenie działania LGD znajduje się wiele punktów gastronomicznych. Turyści
i przejezdni mogą skorzystać z bogatych ofert restauracji, kawiarni i pizzerii. Kuchnię
lokalną serwują gospodarstwa agroturystyczne. Domowy obiad moŜna równieŜ zjeść
w barach i karczmach.
Na terenie gmin Sępólno, Sośno i Więcbork znajduje się kilka punktów gastronomicznych:
Kawiarnia „Sportowa” w Więcborku
Kawiarnia „Na Pohybel” w Sępólnie Krajeńskim
Karczma „U Michała” w Sypniewie
Pub „Galeria” w Sępólnie Krajeńskim
Bar „Tulipan” w Lutowie
Bar „Grota” w Sępólnie Krajeńskim
Bar „Krystyna” w Sępólnie Krajeńskim
Pizzeria „Verona” w Sępólnie Krajeńskim
Pizzeria „Milano” w Sępólnie Krajeńskim
Pizzeria „Martino” w Sępólnie Krajeńskim
Pizzeria „Bartolini” w Więcborku
Pizzeria „Grandiosa” w Więcborku
oraz restauracji:
„Pomorzanka” w Więcborku
„Polonia” w Sępólnie Krajeńskim
„Słoneczna” w Sępólnie Krajeńskim
30
Przy Hotelu „Jan” w Sępólnie Krajeńskim
Przy Hotelu „Pod Koroną” w Więcborku
Przy Zespole pałacowo-parkowym w Runowie Krajeńskim
4.4.3 Szlaki turystyczne
Turystycznej penetracji powiatu oraz korzystaniu z walorów rekreacyjnych sprzyja dosyć
gęsta sieć pieszych szlaków turystycznych, z których część łączy powiat z obszarami sąsiednimi, co sprzyja podejmowaniu wspólnych działań na rzecz organizacji produktu turystycznego i koordynacji ruchu turystów. Szlaki przebiegają przez obszary najcenniejsze
przyrodniczo (większość szlaków biegnie przez tereny Krajeńskiego Parku Krajobrazowego), krajoznawczo (lasy, brzegi jezior, doliny rzek) i kulturowo (w tym przez miejsca pamięci narodowej).
Turystyka piesza
Najsłabiej pod kątem turystyki pieszej rozwinięta jest gmina Sośno, przez którą przebiega krótki fragment 1 szlaku.
W gminie Więcbork znajduje się 8 szlaków, w tym 3 wspólne z gminą Sępólno; wszystkie
szlaki rozpoczynają się lub kończą na terenie gminy Więcbork.
Rys. 7. Poglądowa mapa gminy Więcbork
31
Rys. 8. Szlaki turystyczne w gminie Sępólno Krajeńskie
W gminie Sępólno znajduje się 9 szlaków, w tym 5 rozpoczynających się lub kończących
na terenie gminy.
Tab. 3. Szlaki piesze na obszarze LGD
NAZWA SZLAKU
POCZĄTEK
SZLAKU
KONIEC SZLAKU
DŁUGOŚĆ
[km.]
Akademicki
Sępólno PKS
Płocicz PKS
6,3
im. gen. Jakuba Komierowskiego
Sępólno PKS
Pruszcz PKS
29,1
Sępólno PKS
Kamień
PKP
23,3
Rycerza Bossuty
32
Krajeński
Męczeństwa Krajan
Sępólno PKS
Jastrzębiec PKS
28,6
Sępoleński
Sępólno PKS
Lutówko PKS
8,0
M. Zientara – Malewskiej
Jazdrowo PKS
rz. Łobzonka most
4,9
Rezerwatów Krajeńskich
Sypniewo PKS
Witkowo PKS
30,4
Znaku Rodła – Janiny Kłopockiej
Sypniewo PKS
DroŜdŜenica PKS
35,6
Dr Stanisława Łabędzińskiego
Więcbork PKS
Witosław PKS
24,5
Jezior Krajeńskich
Więcbork PKS
Zabartowo PKS
9,7
Więcborski
Więcbork PKS
Zabartowo PKS
20,6
Zabartowo PKS
rz. Łobzonka most
24,0
Lutowski
Lutowo
Rezerwat Lutowo
7
Łącznikowy
Sikorz
Włościbórz
4
Niechorski
wokół Jeziora Niechorz
33
6
Szlaki piesze w duŜej części biegną wzdłuŜ lokalnych dróg, co stanowi, według mieszkańców terenów działania LGD, zagroŜenie dla turystów z nich korzystających.
Turystyka rowerowa
Coraz większą popularnością cieszy się turystyka rowerowa. Według Zbigniewa Borońskiego, członka PTTK,: „Szlaki turystyczne, a szczególnie międzynarodowe trasy rowerowe, są waŜnym ogniwem przyczyniającym się do zagospodarowania przestrzennego kraju. Pobudzają aktywność gospodarczą miejscowości, przez które przebiegają. Poza wymiarem poznawczym, edukacyjnym i integracyjnym szlaki krajowe, a zwłaszcza trasy
międzynarodowe, przynoszą wymierne efekty gospodarcze. Podnoszą równieŜ bezpieczeństwo na drogach. Potrzebą chwili jest stworzenie w Polsce silnego lobby dla rozwoju
ścieŜek rowerowych i turystycznych szlaków rowerowych, o czym juŜ wiele lat temu
przekonały się państwa Europy Zachodniej oraz sąsiedzi na zachodzie i południu.”
Na terenie gminy Więcbork wyznaczono 5 tras rowerowych:
Więcbork – Runowo Krajeńskie – Czarmuń – (Puszcza) – Więcbork
Więcbork – Śmiłowo – Więcbork
Więcbork – Śmiłowo – Karolewo – Jastrzębiec – Śmiłowo – Więcbork
Więcbork – Śmiłowo – Jastrzębiec – Wielowicz – Suchorączek – Więcbork
Więcbork – Runowo Krajeńskie – Lubcza – Sypniewo – Wilcze Jary – Sypniewo –
Więcbork
34
Rys. 9 Rozmieszczenie szlaków rowerowych na terenie gminy Więcbork
Spora część szlaków wytyczonych przez PTTK jest juŜ nieprzejezdna. Brakuje oznakowania oraz precyzyjnych map. Turyści odwiedzający te tereny częściej wybierają leśne dukty i polne drogi. Posługują się chętnie mapami wojskowymi oraz mapą turystycznokrajoznawczą Krajeńskiego Parku Krajobrazowego w skali 1:50 000.
Przez teren gminy Sośno przebiega międzynarodowa trasa rowerowa
Euro Route R-1. Jednak według Zbigniewa Borońskiego, twórcy tego
szlaku, program Euro Velo utknął w martwym punkcie. Jest to spowodowane szczątkowym zainteresowaniem samorządów lokalnych i władz
terenowych oraz oddziałów PTTK powstawaniem w Polsce międzynarodowych tras rowerowych, jak równieŜ brak na szczeblu centralnym kompetentnego ogniwa koordynującego
całokształt spraw związanych z realizacją międzynarodowego systemu tras rowerowych
Euro Velo i sprawami szlaków rowerowych w Polsce oraz brak normatywu prawnego
określającego, kto w Polsce jest kompetentny i odpowiedzialny za powstawanie, utrzymanie i finansowanie tras międzynarodowych i szlaków rowerowych.
Podczas spotkań konsultacyjnych wielokrotnie zwracano uwagę na zły stan wyznaczonych
szlaków pieszych i rowerowych. Wiele z nich wymaga uzupełniającego wyznakowania
oraz doprowadzenia baz turystyki pieszej i rowerowej do stanu mogącego słuŜyć rekreacji.
35
Rys. 10 Przebieg międzynarodowej trasy rowerowej R-1 przez teren gminy Sośno
DuŜa liczba akwenów wodnych oraz rzek pozwala na rozwój turystyki wodnej. Szlaki
wodne na terenie gmin Sępólno Krajeńskie i Więcbork są jednak rzadko wykorzystywane.
W gminie Sośno brakuje jeziora, co hamuje rozwój turystyki
4.4.4 Wsparcie instytucjonalno-organizacyjne
Organizacje i stowarzyszenia
Na terenie objętym badaniem działa szereg organizacji pozarządowych. W gminie Sośno
funkcjonuje stowarzyszenie Sosenka oraz Tilia – Toruńskie Stowarzyszenie Ekologiczne,
którego celem jest popularyzacja ekologicznego podejścia do Ŝycia, propagowanie idei
ochrony środowiska oraz promocja i organizowanie indywidualnej i zbiorowej turystyki.
Przy szkołach działają Uczniowskie Kluby Sportowe. W kaŜdej z gmin powstały Koła Gospodyń Wiejskich, które aktywnie włączają się w Ŝycie mieszkańców. Organizują
spotkania, zabawy, konkursy, angaŜują się we wszystkie działania kulturalne. KGW
36
wspierane są przez Ochotnicze StraŜe PoŜarne, które równieŜ zaznaczają swoją obecność
w gminach
Inne organizacje działające na terenie LGD to:
Stowarzyszenie „Hospicjum – Sępólno Krajeńskie” pod wezwaniem Świętego Wawrzyńca
Stowarzyszenie „Dorośli Dzieciom” w Sępólnie Krajeńskim
Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Gminy Sępólno Krajeńskie „Wawrzyniec”
Stowarzyszenie „Szansa dla wsi” Wiśniewa
Stowarzyszenie „Razem w przyszłość” w Sępólnie Krajeńskim
Miejski Ludowy Klub Sportowy „Krajna” z siedzibą w Sępólnie Krajeńskim
Gminne Zrzeszenie Ludowe Zespoły Sportowe w Sępólnie Krajeńskim
Ognisko Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej w Sępólnie Krajeńskim
Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Sępólnie Krajeńskim
Krajeńskie Stowarzyszenie Kupieckie w Sępólnie Krajeńskim
Stowarzyszenie „Bądź z Nami” w Sępólnie Krajeńskim
Stowarzyszenie na rzecz rozwoju demokracji lokalnych oraz inicjatyw pozarządowych
” BEZ GRANIC” w Sępólnie Krajeńskim
Stowarzyszenie „DUśE RÓśOWE SŁOŃCE” w Sępólnie Krajeńskim
Stowarzyszenie Rozwoju Wsi „Kół Gospodyń Wiejskich i Kółek Rolniczych” Gminy Sępólno
Krajeńskie w Radońsku
„Jesteśmy Tacy Sami” z siedzibą w Sępólnie Krajeńskim
"Stowarzyszenie Odnowy Wsi Krajeńskiej" Wysoka Krajeńska
Stowarzyszenie "Zielona Krajna" Organizacja pozarządowa działająca na rzecz społeczności lokalnej. Jednym z istotnych obszarów jest takŜe zagadnienie turystyki na obszarze
działania.
Stowarzyszenie "BliŜej Szkoły" w Sępólnie Krajeńskim
Stowarzyszenie "Na Rzecz Rozwoju Wsi – Niechorzanie"
37
Kształcenie kadr dla turystyki
W Więcborku funkcjonuje Technikum Hotelarskie, którego zadaniem jest przygotowanie
wychowanków do pracy w branŜy turystycznej. Uczniowie zdobywają wiedzę z zakresu
prawa, informatyki i organizacji pracy w hotelarstwie. Uczą się równieŜ zasad obsługi
konsumenta oraz podstaw marketingu. Ukończenie technikum pozwala absolwentom na
znalezienie pracy nie tylko w hotelach, motelach czy pensjonatach, ale równieŜ w ośrodkach uzdrowiskowych, wypoczynkowych oraz na promach. Edukacja trwa cztery lata.
Prócz teorii uczniowie zdobywają równieŜ umiejętności praktyczne. Dzięki odpowiednio
dobranemu programowi zajęć absolwenci przygotowani są do prowadzenia własnej działalności (np. gospodarstwo agroturystyczne).
Instytucje kultury, obiekty sportowo-rekreacyjne
W gminie Sępólno Krajeńskie, przy Stowarzyszeniu „Dorośli Dzieciom” (ul. Szkolna 8/7)
działa Punkt Informacji Turystycznej
W Sępólnie oddano w roku 2009 kompleks boisk sportowych w ramach programu ORLIK
2012. Na 2010 r. jest zaplanowana budowa kolejnego, a na 2011 następnych dwóch
obiektów. Głównymi celami władz samorządowych przy realizacji budowy boiska ORLIK
2012 było udostępnienie dzieciom i młodzieŜy nowoczesnej infrastruktury sportowej oraz
popularyzacja aktywnego stylu Ŝycia, czyli rodzinnych zawodów sportowych, weekendów
ze sportem i turystyką. W skład kompleksu sportowo-rekreacyjnego wchodzą dwa boiska
sportowe: piłkarskie oraz wielofunkcyjne do koszykówki i piłki siatkowej, takŜe budynek
sanitarno–szatniowy. Obiekt jest dostępny dla wszystkich mieszkańców gminy.
Na terenie gminy Sośno dynamicznie działa Koło Gospodyń Wiejskich organizujące liczne
zabawy, spotkania oraz konkursy, np. „Estetyka zagrody”. Powstał tu równieŜ Gminny
Ludowy Zespół Sportowy posiadający sekcje piłki noŜnej, koszykówki i siatkówki. W Sośnie ma siedzibę „Chrześcijańska Szkoła pod śaglami”, zajmująca się edukacja morską
młodzieŜy.
Gminny Dom Kultury w Sośnie wraz z gminną Biblioteką prowadzą działalność kulturową,
w tym róŜne koła zainteresowań: plastyczne, tenisa stołowego, tańca nowoczesnego, czy
modelarstwa lotniczego (Klub Modelarstwa Lotniczego „AVIATIK”). Działa tu równieŜ zespół wokalny.
Oprócz organizacji pozarządowych w gminie Sośno działa aktywnie wiele mniejszych grup
społecznych związanych ze środowiskiem szkolnym oraz samorządy wiejskie.
38
W gminie Więcbork działa od 1957r. Klub Sportowy GROM. Skupia on głównie miłośników
futbolu. Funkcjonują w nim takŜe sekcje: podnoszenia cięŜarów, strzelecka, szachowa i
brydŜowa. Siedziba kluba znajduje się na ul. Sportowej.
39
5. ANALIZA AKTUALNEJ OFERTY TURYSTYCZNEJ
Przedstawienie załoŜeń z dokumentacji
PoniŜsze załoŜenia zostały opracowane w dokumencie ”Strategia rozwoju powiatu
sępoleńskiego” (Załącznik nr 1 do Uchwały Rady Powiatu z dnia 30.01.2008 r.)
Wskazano w nim działania, które maja się przyczynić do rozwoju turystyki w regionie, nie
są natomiast podane osoby odpowiedzialne za ich realizację.
Warto zauwaŜyć powtarzając za „Strategią rozwoju powiatu sępoleńskiego”, Ŝe znacznie
zmalało zainteresowanie biernym wypoczynkiem o charakterze pobytowym (tradycyjnymi
wczasami realizowanymi w okresie letnim w ośrodkach wczasowych przez okres około
2 tygodni). Wzrosło natomiast zapotrzebowanie na aktywne formy wypoczynku, łączące
róŜne rodzaje aktywności fizycznej i umysłowej, realizowane w czasie znacznie krótszych
pobytów (często zaledwie kilkudniowych lub wręcz weekendowych) – jednak nie tylko
w okresie letnim, ale całorocznie; zupełnie nowym rodzajem produktu są roŜnego rodzaju
sporty ekstremalne. Coraz większą popularnością cieszą się róŜne formy aktywnej rekreacji (fitness, hipika, rowery, golf, quady, skutery wodne itp). Zmieniły się takŜe preferencje w zakresie standardu bazy noclegowej – obecnie zdecydowana większość oczekuje
bazy o co najmniej przeciętnym, a najczęściej wysokim, standardzie. Stosunkowo nowym
rodzajem oferty turystycznej są imprezy plenerowe – o charakterze historycznym, kulturowym, kulturalnym, folklorystycznym, regionalnym. DuŜa część turystów preferuje wypoczynek poza granicami kraju, wskutek czego zmniejszył się popyt na wypoczynek realizowany na terenie kraju, ale jednocześnie zmiany stylu Ŝycia powodują wzrost zapotrzebowania na codzienną lub weekendową rekreację. PowyŜsze zmiany doprowadziły do
„nowego otwarcia” na rynku usług turystycznych – tradycyjne rejony wypoczynkowe
straciły na znaczeniu, bowiem popyt na ich ofertę jest bardzo mały (rejony te dodatkowo
zmuszone są do restrukturyzacji bazy i oferty, której upadek często prowadził do lokalnych sytuacji kryzysowych – np. polegających na utracie prestiŜu liderów rynku). Jednocześnie jednak znacznie zmalało znaczenie takich walorów jak duŜa jeziorność i duŜe zalesienie, które nie są niezbędne dla kreowania nowej oferty, co stworzyło szansę rozwoju
działalności, takŜe poza rejonami najcenniejszymi przyrodniczo. Teren LGD posiada znakomite predyspozycje dla rozwoju „nowych” produktów, na które jest obecnie zapotrzebowanie. Oprócz walorów przyrodniczych i kulturowych, posiada atuty: bliskości Bydgoszczy (dla której moŜe być zapleczem turystyczno-rekreacyjnym) i dobrej dostępności
drogowej (leŜy w strefie 1-2 godzinnego dojazdu z miasta). Głównymi walorami przyrodniczymi są: urozmaicona rzeźba terenu, spora jeziorność (przy czym część jezior jest
uwaŜana za przydatne do turystyki i wędkarstwa), lesistość, wysoka atrakcyjność krajo-
40
brazu, wysoka jakość środowiska, występowanie istotnych walorów przyrodniczych
– chronionych w ramach systemu obszarów chronionych, stosunkowo mała gęstość zaludnienia. Walory kulturowe to przede wszystkim zabytki. Władze gmin podejmować będą
działania na rzecz maksymalnej moŜliwej ochrony dziedzictwa kulturowego w celu jego
restauracji i zachowania oraz wykorzystania dla róŜnych form turystyki i rekreacji, ale
takŜe kreowania i podkreślania toŜsamości lokalnej. Dotyczy to np. terenów grodzisk,
cmentarzysk pradziejowych, Góry Zamkowej w Więcborku, miejsc o wybitnych walorach
widokowych, miejsc związanych z walkami Ŝołnierzy polskich podczas II wojny światowej
oraz innych obiektów nieruchomych bądź ruchomych, będących zabytkami lub noszących
cechy zabytku. Wymienione miejsca i obiekty będą promowane na mapach turystycznych
i będą objęte zagospodarowaniem ogólnodostępnym. W przypadku stanowisk archeologicznych moŜliwe jest tworzenie skansenów z ich przebadanych wcześniej części.
Dalej w „Strategii rozwoju powiatu sępoleńskiego” podano, Ŝe rozwijane będą przede
wszystkim następujące rodzaje i formy turystyki, w zakresie których kaŜda z gmin wchodząca w skład LGD Nasza Krajna posiada szczególnie korzystne predyspozycje:
turystyka
pobytowa
(wypoczynek w
bazie noclegowej
o zróŜnicowanej
wielkości
i standardzie),
agroturystyka i turystyka wiejska,
turystyka
biznesowa
i
kongresowa
(czyli
organizacja
pobytów
szkoleniowych
i konferencyjnych),
edukacja ekologiczna i zielone szkoły,
organizacja imprez – o profilu kulturalnym, kulturowym, rekreacyjnym,
róŜne formy turystyki specjalistycznej – adresowanej do nielicznych odbiorców – pasjonatów: wędrówkowa (krajoznawstwo), skauting, rowerowa, wodna, wędkarstwo, hipika,
grzybobrania, turystyka myśliwska, podglądanie przyrody,
róŜne formy rekreacji – związane z krótkotrwałymi pobytami (rowery, quady, kąpieliska,
hipika itp.)
Na terenie LGD podejmowane będą działania organizacyjne wspomagające rozwój turystyki (Strategia rozwoju powiatu sępoleńskiego):
–
utworzone zostanie centrum promocji i organizacji turystyki, które będzie się zajmować promocją powiązaną z monitoringiem stanu bazy – będzie łączyć działalność
41
z zakresu koordynacji działalności inwestycyjnej i zagospodarowania turystycznego
oraz obsługi ruchu turystycznego; będzie prowadzić bank informacji o miejscach
noclegowych, imprezach turystyczno-rekreacyjnych, zajęciach rekreacyjnych, atrakcjach turystycznych; do zadań centrum będzie takŜe naleŜało tworzenie wydawnictw
informacyjnych, promocyjnych; w zakresie działalności centrum znalazłaby się ponadto szeroko rozumiana edukacja ekologiczna;
–
prowadzona będzie skuteczna promocja internetowa oferty turystycznej powiatu –
juŜ obecnie dla zdecydowanej większości odbiorców, podstawowym źródłem informacji o ofercie turystycznej jest internet (który słuŜy takŜe jako najczęściej wykorzystywany sposób kontaktu z gestorem bazy, rezerwacji, czy teŜ zakupu oferty) –
stworzony zostanie portal internetowy (prezentujący wysoką wiarygodność – firmowany przez samorządy) poświęcony atrakcjom, walorom i bazie turystycznej na ternie powiatu, stanowiący kompleksowe źródło wiedzy o ofercie turystycznej Krajny;
prowadzenie portalu moŜe być zadaniem centrum promocji i organizacji turystyki;
–
samorządy rozwijać będą infrastrukturę paraturystyczną (słuŜącą takŜe mieszkańcom do celów rekreacyjnych);
–
samorządy będą uwzględniać w planowaniu przestrzennym potrzebę wyznaczania
terenów na cele realizacji zadań z zakresu turystyki;
–
samorządy będą wspierać rewitalizację zabytków oraz zabytkowych kompleksów
i układów urbanistycznych – zwłaszcza w centrach miast.
Niezbędnymi warunkami wg „Strategii rozwoju powiatu sępoleńskiego” powodzenia działalności turystycznych są:
–
rozwój zagospodarowania ogólnodostępnego, (zwłaszcza w obszarach koncentracji
bazy noclegowej) – ścieŜki rowerowe, szlaki, promenady, kąpieliska, parkingi, punkty informacji turystycznej, tablice informacyjne, tablice witające, punkty widokowe,
boiska, place do gier i zabaw, punkty wypoŜyczania sprzętu turystyczno-sportowego
itp. – jest to zagospodarowanie, które moŜe być publicznym wkładem w rozwój
agroturystyki, turystyki wiejskiej, pensjonatów, małych ośrodków wypoczynkowych
– jest to baza znacznie podnosząca walory danej okolicy i znacznie ułatwiająca inwestorom prowadzenie działalności; tego typu zainwestowanie jest więc formą
wsparcia przez samorządy rozwoju funkcji turystycznej; kaŜda z gmin powiatu posiada plany rozwoju tego typu zagospodarowania;
42
–
rozwój zróŜnicowanych produktów turystycznych, w tym zwłaszcza „produktów
markowych”, a więc takich ofert wypoczynku i rekreacji, które cechują się gwarancją satysfakcji klienta i są powszechnie znane i pozytywnie postrzegane – samorządy deklarują wsparcie dla wszelkich inicjatyw zmierzających do wykreowania i promocji nowych produktów turystycznych, a takŜe udział (w miarę moŜliwości prawnych, organizacyjnych i finansowych) w rozwoju tego typu przedsięwzięć. Na terenie powiatu istnieją moŜliwości rozwoju bardzo zróŜnicowanej oferty – np. urozmaicona rzeźba terenu stwarza warunki do realizacji sztucznych stoków narciarskich
(na igelicie) – bliskość Bydgoszczy gwarantuje zainteresowanie ofertą, torów do quadów, torów do jazdy samochodami terenowymi, torów dla rowerów górskich, pól
golfowych, organizacji zawodów w biegach przełajowych, biegach na orientację, zawodów psich zaprzęgów, organizacji szkół przetrwania (popularnych wśród młodzieŜy), itp. Są to produkty, które łatwo wypromować i skojarzyć medialnie z powiatem
sępoleńskim;
–
rozwój imprez masowych o charakterze kulturalnym, kulturowym, sportowym, rekreacyjnym, itp. Na terenie powiatu naleŜy wykreować 1 – 2 imprezy – traktowane
jako wizytówki powiatu, szczególnie staranie przygotowane i wypromowane poza
powiatem (w duŜych miastach); do ich promocji naleŜy pozyskać patrona medialnego w postaci znanej redakcji radiowej lub telewizyjnej;
–
rozwój bazy sportowo-rekreacyjnej w siedzibach gmin (sale sportowe, boiska, sala
sportowo-widowiskowa, pływalnia, itp.) – baza tego typu będzie słuŜyła mieszkańcom dla codziennej rekreacji, ale w okresie wakacyjnym będzie uzupełnieniem oferty skierowanej do turystów;
–
rozwój na terenie powiatu edukacji ekologicznej – w tym takŜe przygotowanie oferty
edukacji połączonej z wycieczkami i pobytami dla szkół w miejscach atrakcyjnych
przyrodniczo. PoŜądana jest współpraca z nadleśnictwami i parkiem krajobrazowym,
ale organizacyjną stronę przedsięwzięcia mogą prowadzić podmioty komercyjne
(organizacje kilkudniowych programów edukacyjnych dla grup młodzieŜy szkolnej);
rozpoznane takŜe zostaną moŜliwości wykorzystania grodzisk dla organizacji programów historycznych;
–
rozwój turystyki biznesowo-kongresowej – jest to szansa na wykorzystanie bazy
noclegowej poza sezonem letnim (do organizacji imprez i pobytów biznesowych,
konferencji, itp.);
–
rozwój na terenie powiatu agroturystyki i turystyki wiejskiej (z poprawą standardu
bazy tego typu) – działania te będę wspierane poprzez szybszą realizację zadań
43
własnych w zakresie infrastruktury technicznej oraz urządzanie ogólnodostępnej bazy wypoczynkowej w rejonach koncentracji gospodarstw agroturystycznych;
–
utworzenie bazy noclegowej, a zwłaszcza gastronomicznej na potrzeby ruchu tranzytowego odbywającego się przez teren powiatu – przy drodze nr 25 (powiat miejscem odpoczynku w drodze nad Bałtyk);
–
poprawa stanu wód – zwłaszcza jezior wykorzystywanych dla turystyki i rekreacji;
–
utworzenie na terenie powiatu oferty dla zamoŜnych klientów – np. kompleksu bazy
noclegowej o wysokim standardzie połączonej z przystanią, polem golfowym, stadniną, itp;
–
wydłuŜenie sezonu turystycznego poprzez przygotowanie oferty wiosennej, jesiennej, a nawet pobytów zimowych;
–
realizacja ścieŜek i tras rowerowych oraz poprawa zagospodarowania szlaków pieszych;
–
wyznaczanie terenów pod realizację zabudowy letniskowej (w sposób realizujący
interesy gmin w zakresie gospodarki przestrzennej) – zabudowa tego typu de facto
przyczynia się do tworzenia grupy czasowych mieszkańców powiększających popyt
na lokalnym rynku handlu i usług; warto zauwaŜyć, zainwestowanie tego typu najczęściej cechuje się wysoką estetyką, a więc podnosi standard przestrzeni, a ponadto wiąŜe się z wieloletnim związaniem posiadaczy tej zabudowy z terenem gminy,
co niesie równieŜ korzystne efekty społeczne;
–
podejmowanie działań na rzecz wykorzystania linii kolejowej Złotów – Świecie
(na odcinku od Sypniewa) dla organizacji przewozów turystycznych (w tym zadaniu
konieczne jest nawiązanie współpracy z powiatami tucholskim i świeckim w celu realizacji wspólnego projektu).
44
Tab. 4. Dane dotyczące walorów wypoczynkowych, dominujących form turystyki na terenie trzech gmin Sępólno Krajeńskie, Więcbork,
Sośno na podstawie danych Instytutu turystyki „Baza danych GMINA”.
Lasy
Udział (%)
Pow.
na tle
(km2)
powiatu
Liczba jezior:
Walory wypoczynkowe
Dominujący
rodzaj walorów
Atrakcyjność
wypoczynkowa
o bardzo duŜej przydatności
o duŜej przydatności
(o średniej
przydatności
o małej
przydatności
Sępólno Krajeńskie
63.5
27.7
jeziora, las
mała
0
1
1
1
Sośno
27.4
16.9
0
0
0
0
0
0
Więcbork
66.6
28.3
jeziora, las
średnia
45
0
1
2
2
Dominujący rodzaj
wypoczynku
wodny w pełnym
zakresie form
(łącznie z Ŝeglarstwem)
leśny, wodny w
ograniczonym
zakresie form (bez
moŜliwości uprawiania Ŝeglarstwa),
w formie wycieczek
pieszych
5.1 Atrakcyjność turystyczna obszaru badań w opinii respondentów
W celu weryfikacji posiadanych informacji, w grudniu 2009 r., przeprowadzono badanie
ankietowe wśród liderów lokalnych z terenu LGD. Prośbę o wypełnienie ankiet skierowano
do radnych i pracowników samorządowych 3 gmin, oraz Starostwa Powiatu sępoleńskiego, osób prowadzących działalność turystyczną, przedstawicieli organizacji pozarządowych, uczniów technikum hotelarskiego z Więcborka i członków LGD Nasza Krajna
Pytania ankietowe odnosiły się zarówno do opinii na temat stanu infrastruktury turystycznej i potencjału turystycznego obszaru LGD, jak i osobistych preferencji i sposobów
korzystania z usług turystycznych respondentów. W badaniu sondaŜowym uczestniczyło
145 osób.
Status ankietowanych
Jestem liderem
(członkiem
organizacji
pozarządowej,
działaczem
społecznym)
zainteresowanym
rozwojem
turystyki w
powiecie
10%
Jestem
urzędnikiem
zainteresowanym
rozwojem
turystyki w
powiecie
6%
Świadczę usługi
turystyczne
16%
Korzystam z usług
turystycznych
68%
46
Wśród opiniodawców przewaŜa grupa korzystających z usług turystycznych – 68%. Następnie świadczący usługi turystyczne – 16%, liderzy zainteresowani rozwojem turystyki
w powiecie – 10%. Najmniej liczebną grupę wyróŜnioną w badaniu stanowili urzędnicy
zainteresowani rozwojem turystyki w powiecie – 6%.
Ankietowani w większości zamieszkują tereny wiejskie – 64%, zaś miasto jako miejsce
zamieszkania podało 36% badanych.
Miejsce zamieszkania respondentów
wieś
64%
miasto
36%
W większości respondentami są osoby młode, ze względu na płeć przewaŜają kobiety.
Wśród ankietowanych osób powyŜej 46 roku Ŝycia przewaŜali męŜczyźni.
Respondenci z podziałem na wiek i płeć
Liczba respondentów
40
35
30
25
kobieta
20
15
męŜczyzna
10
5
0
18-25
26-35
36-45
46-55
Grupy wiekowe respondentów
47
>55
Na pytanie czy obszar LGD jest atrakcyjny pod względem turystycznym odpowie-
działo 96,5% ankietowanych. AŜ 78% spośród nich udzieliło odpowiedzi twierdzącej,
a 22 % opowiedziało się negatywnie.
Podobnie wypowiadały się zarówno osoby korzystające z usług turystycznych, jak
i świadczące te usługi, a takŜe urzędnicy i liderzy zainteresowani rozwojem turystyki
w regionie.
Atrakcyjność turystyczna, a struktura respondentów
urzędnicy
liderzy
korzystający z usł.
turystycznych
świadczący usł.
turystyczne
tak-78%
nie-22%
Do największych atrakcji swojego regionu mieszkańcy zaliczają elementy będące
jednocześnie walorami przyrodniczymi. Na pierwszym miejscu jeziora, w tym: Jezioro
Więcborskie, Jezioro Sępoleńskie, Jezioro Juchacz; następnie lasy, krajobraz; wymieniane
są takŜe szczegółowo aleja dębowa, torfowisko Messy, torfowisko „Łąki mazurskie”.
Wśród miejscowości wymienianych przez osoby ankietowane jako atrakcje prym wiodą
Runowo oraz Sypniewo na dalszych pozycjach Sępólno. Jako największe atrakcje podawane są: tor motokrosowy, bieg zwycięstwa, imprezy plenerowe, aleja dębów oraz niskie
ceny.
48
Co decyduje o atrakcyjności obszaru LGD Nasza Krajna?
imprezy
2%
handel i usługi
5%
zabytki
8%
względy
krajobrazowe
62%
infrastruktura
techniczna
23%
PoniŜszy
wykres
prezentuje
szczegółowo
zaleŜności
pomiędzy
wiekiem,
a atrakcyjnością turystyczną okolicy. Według najmłodszej grupy ankietowanych (18 – 25
lat) o atrakcyjności okolicy decyduje przede wszystkim istniejąca baza noclegowa
i gastronomiczna, następnie piękne krajobrazy. Akwen wodny oraz moŜliwość wynajęcia
sprzętu turystycznego mają mniejsze znaczenie. W najmniejszym stopniu na atrakcyjność okolicy wpływają istniejące zabytki oraz ścieŜki rowerowe. Starsza grupa wiekowa
(26 – 35 lat) nie ma wyraźnych preferencji, zauwaŜalna jest natomiast, podobnie jak
u młodszych osób, mniejsza rola zabytków i ścieŜek rowerowych. Widoczna jest równieŜ
przewaga względów krajobrazowych u wszystkich respondentów powyŜej 36 roku Ŝycia,
niewiele mniejsze znaczenie ma baza noclegowa i gastronomiczna. Te trzy elementy
w głównej mierze decydują o atrakcyjności turystycznej okolicy. NiŜej oceniana jest niewielka odległość od akwenu wodnego, moŜliwość wynajęcia sprzętu rekreacyjnego, obecność zabytków. Najmniejsza popularnością, i to we wszystkich grupach wiekowych, cieszą się ścieŜki rowerowe.
49
Wiek ankietowanych a opinie o atrakcyjności
turystycznej okolicy
18-25
26-35
36-45
46-55
>55
80
70
60
50
40
30
20
10
18-25
26-35
36-45
0
st
ro
cl
i
eg
n
ęk
a
kr
st
zn
yc
az
br
jo
e
ca
js
ow
ie
,m
er
ow
ki
ir
Ŝk
y
ie
śc
t
by
za
y
ur
ny t t
o d rz ę
w
p
en y s
w
n
ia
ak
ęp
m
no
do
st
no
pi
>55
ga
46-55
y
pa
m
c
ię
i
Osoby młode w wieku od 18 do 25 lat w większości wymieniały jako atrakcje zwią-
zane
z imprezami, wydarzeniami, ofertą turystyki kluby Terminal, Okrąglak, Hangar oraz ofertę Centrum Kultury i Sztuki w Sępólnie oraz stadion w Sępólnie Krajeńskim.
Analiza usług dodatkowych
50
Zależność między wiekiem respondentów a
korzystaniem z oferty turystycznej
z wyżywienia oferowanego przez
obiekt
40
30
z usług gastronomicznych
oferowanych w innych lokalach
20
10
0
1825
2635
3645
4655
z atrakcji oferowanych przez obiekt
>55
ze sprzętu
turystycznego/rekreacyjnego
Zależność między liczbą dzieci a korzystaniem z oferty turystycznej
30
20
10
0
bez dzieci
1 dziecko
2-3 dzieci
>4 dzieci
Wśród osób korzystających z noclegu duŜy procent stanowią grupy młodych ludzi, zatrzymujących się w przewaŜnie w domkach letniskowych.
51
Największą popularnością cieszą się posiłki oferowane przez obiekt; a takŜe usługi gastronomiczne oferowane w innych lokalach, czy moŜliwość wynajęcia sprzętu turystyczno-rekreacyjnego. Rzadko natomiast, osoby nocujące w danym obiekcie, korzystają z
innych atrakcji oferowanych w miejscu noclegu. Prawidłowość ta nie wynika z wieku respondentów. Inaczej natomiast przedstawia się sytuacja, gdy podzielimy ankietowanych
wg liczby posiadanych dzieci. Wówczas wyŜywienie w obiekcie i innych obiektach gastronomicznych ma największe znaczenie dla osób bezdzietnych i rodziców jedynaków. Dla
rodzin z dwójką i większą liczbą dzieci największe znaczenie przy korzystaniu z noclegu
ma przede wszystkim moŜliwość wyŜywienia w obiekcie oraz korzystania ze sprzętu turystycznego irekreacyjnego. Mniejsze znaczenie ma moŜliwość skorzystania z usług gastronomicznych w innych obiektach oraz inne atrakcje w miejscu noclegu.
Blisko 61% respondentów przyznało, Ŝe w ciągu ostatnich 3 lat korzystało z usług gastronomicznych na terenie powiatu sępoleńskiego. Strukturę częstości korzystania z tych
usług przedstawia poniŜszy wykres.
Częstotliwość korzystania z obiektów gastronomicznych
na terenie powiatu sępoleńskiego
<5 razy
13%
>20 razy
24%
5-10 razy
39%
11-20 razy
24%
52
Zaledwie 22% zaznaczyło, Ŝe w ciągu ostatnich trzech lat wypoŜyczyło sprzęt turystyczny. Najczęstszą okazją do tego jest wypoczynek wakacyjny.
Częstotliwość wypoŜyczania sprzetu turystycznego/rekreacyjnego
podczas imprez
integracyjnych
14%
podczas podróŜy
zorganizowanych
w celu
skorzystania z tej
usługi
11%
inne usługi
turystyczne
7%
podczas wakacji
44%
podczas
wyjazdów
weekendowych
13%
okazjonalnie
podczas podróŜy
11%
53
Atrakcje powiatu sępoleńskiego związane z imprezami,
wydarzeniami, ofertą turystyki aktywnej wsród grupy
ankietowanych w wieku 18-25 lat
inne
11%
Terminal
44%
CKiS
22%
Okrąglak
11%
stadion
6%
Hangar
6%
Osoby starsze (od 26 lat wzwyŜ) sporadycznie wymieniały kluby, stadion czy CKiS, natomiast częściej konkretne miejsca czy wydarzenia m.in.: stadninę Branicz, Dzień Adwentowy w Sępólnie, Dzień Św. Wawrzyńca w Sępólnie, Tydzień Kultury Chrześcijańskiej,
zabawy na Placu Wolności, gminne spotkania okolicznościowe, Międzynarodowe spotkania poetyckie „Pobocza”, wystawę psów w Więcborku, regaty czy rajd samochodowy
w Sępólnie i Więcborku.
Na pytanie, czyja opinia najbardziej wpływa na decyzję o wyborze danej okolicy
na miejsce wypoczynku, zdecydowana większość niezaleŜnie od wieku odpowiedziała, Ŝe
opinia znajomych, następnie własne doświadczenia i opinia internautów. Mniejsze znaczenie opiniotwórcze mają przewodniki turystyczne, biura podróŜy czy biura turystyczne.
54
Czyja opinia najbardziej wpływa na decyzję o wyborze danej okolicy na
miejsce wypoczynku?
Opinia znajomych
osób
41%
Opinia internautów
10%
Własne
doświadczenia
28%
Inne
1%
Informacje obsługi
biura podróŜy
5%
Informacje obsługi
biura turystycznego
3%
Informacje w
przewodnikach
12%
Według opiniodawców w najbliŜszym czasie będzie rosło zapotrzebowanie na róŜ-
ne formy turystyki aktywnej, kwalifikowanej, wypoczynek rodzin z dziećmi, agroturystykę.
Ankietowani podają propozycje zwiększenia atrakcyjności obszaru z punktu widzenia
mieszkańców tych gmin. MoŜna je podzielić na działania dotyczące: infrastruktury turystycznej (poprawę jakości dróg, ilość połączeń komunikacyjnych) oraz promocji regionu.
W większości respondentami są osoby młode do 35 roku Ŝycia, które wyraŜają chęć oŜywienia swoich miejsc zamieszkania, na co wskazują w odpowiedziach dotyczących np.
stworzenia placów zabaw, pubów. Pojawiały się pomysły na nowe inwestycje, jak i rewitalizacje istniejących miejsc. Szczegółowo jako jedną z częściej pojawiających się odpowiedzi wymieniano powrót barki, ale takŜe oczyszczenie jezior, budowę sanitariatów na
plaŜy, stworzenie placów zabaw dla dzieci, klubu dla młodzieŜy powyŜej 18 roku Ŝycia,
55
organizowanie większej ilości letnich zabaw i atrakcji nad jeziorem. Wymieniano równieŜ
potrzebę stworzenia całorocznych atrakcji. Tutaj pojawiające się propozycje dotyczyły
obiektów zamkniętych jak i form czynnego wypoczynku na świeŜym powietrzu poza sezonem letnim.
Gminy Więcbork i Sępólno wg opinii władz lokalnych zgłaszają aspirację wykreowania
swoich siedzib na „krajeńskie centrum turystyki” – czyli ulokowania w mieście nie tylko
bazy noclegowej, bazy ogólnodostępnej, organizacji imprez, ale takŜe utworzenia instytucji zajmującej się organizacją turystyki oraz promocją i informacją na temat bazy turystycznej
Gdzie najchędniej przyjeŜdŜają turyści?
Więcbork 46%
Runowo 5%
Lutówko 7%
Juchacz 2%
Zabartowo 5%
Sępólno 33%
inne
2%
Sypniewo 2%
Według sondaŜu przeprowadzonego wśród mieszkańców gmin Sępólno Krajeńskie, Więcbork, Sośno turyści najchętniej przyjeŜdŜają do Więcborka, Sępólna, Lutówka, Zabartowa, Runowa, Sypniewa oraz nad jezioro Juchacz. Na pytanie „Dlaczego turyści wybierają
właśnie
te
miejsca?”
padały
róŜne
odpowiedzi.
Wśród
nich
była
mowa
o unikalności tych miejsc, istniejącej bazie ośrodków wypoczynkowych nad jeziorem
Więcborskim, o plaŜach nad czystymi jeziorami. Jako atut wymieniano takŜe niskie koszty wypoczynku w tym rejonie.
56
Edukacja turystyczna
Jak ocenia Pani/Pan swój poziom wiedzy na temat
turystyki, rekreacji i moŜliwości ich rozwoju?
średni
67%
niski
21%
wysoki
12%
Mieszkańcy swoją wiedzę na temat turystyki w ich regionie w większości (67%) oceniają
na średnim poziomie i aŜ 21% swój stan wiedzy ocenia jako niski. Jedynie 12% oceniło
go na poziomie wysokim. Stąd moŜe wynikać tak małe znaczenie turystyki dla obszaru
LGD.
Czy swoją wiedzę na temat turystyki uwaŜa Pani/Pan za
wystarczającą?
tak
42%
nie
58%
57
Jednocześnie 58% ankietowanych swoją wiedzę ocenia jako niewystarczającą. Być moŜe
jest to sygnał prowokujący instytucje, organizacje, stowarzyszenia do upowszechniania
informacji o własnym miejscu zamieszkania. MoŜna tu upatrywać szansy rozwoju turystyki na terenie LGD.
Ankietowani wskazali ewentualne kierunki kształcenia dla osób, które świadczą usługi
turystyczne. Przedstawiono je w poniŜszej tabeli.
Tab. 5: Zakres edukacji osób świadczących usługi turystyczne.
W jakim zakresie naleŜy prowadzić edukację osób, które świadczą usługi turystyczne
w powiecie sępoleńskim? (MoŜliwość zaznaczenia 3 odpowiedzi)
Zakres szkolenia
Ankietowani
Opinie
ogółem [%]
turystyczne [%]
Docieranie do klientów – promocja
Zagadnienia formalno-prawne (przepisy, wymagania)
Posługiwanie się językiem obcym w
obsłudze turystów
świadczących
64
69
17
26
39
39
48
48
49
74
usługi
Rozwijanie umiejętności nawiązywania
kontaktów – doskonalenie umiejętności
komunikacyjnych
Profesjonalne świadczenie usług związanych z gastronomią i hotelarstwem
Świadczący usługi wskazali na zagadnienia dotyczące profesjonalnego świadczenia usług
związanych z gastronomią i hotelarstwem (79%). Następnie największy nacisk połoŜono
na działania promocyjne z ukierunkowaniem na docieranie do klientów i to zarówno
wśród ogółu badanych (64%), jak i dla wyróŜnionej grupy świadczących usługi turystyczne (69%). W dalszej kolejności wskazano na rozwijanie umiejętności komunikacyjnych,
takŜe w językach obcych zaś w najmniejszym stopniu na zagadnienia formalno-prawne.
58
5.2 Projekty turystyczne i paraturystyczne
Priorytety rozwoju gmin z obszaru LGD Nasza Krajna na podstawie Strategii rozwoju powiatu sępoleńskiego z 30 stycznia 2008 r.
5.2.1 Gmina Sępólno Krajeńskie
NajwaŜniejsze działania o charakterze inwestycyjnym, które powinny być realizowane
w kolejnych latach:
Realizacja obwodnicy Sępólna Krajeńskiego w przebiegu dróg nr 25 i 241.
Dokończenie wodociągowania gminy zgodnie z posiadanym planem.
Dokończenie kanalizacji sanitarnej w gminie zgodnie z posiadanym planem.
Poprawa standardu dróg i chodników oraz realizacja nowych chodników.
Realizacja kanalizacji deszczowej w Sępólnie.
Zagospodarowanie przestrzeni nad Jeziorem Sępoleńskim, w tym budowa mola spacerowego, wraz z przystanią Ŝeglarską oraz amfiteatrem na wodzie.
Budowa hali widowiskowo-sportowej w Sępólnie Krajeńskim.
Termomodernizacja obiektów uŜyteczności publicznej.
Rozwój ogólnodostępnego zagospodarowania turystycznego na terenie gminy (zwłaszcza
ścieŜki rowerowe i kąpieliska).
Działania o charakterze nieinwestycyjnym lub inwestycyjnym na małą skalę:
Utrzymanie bardzo korzystnego ogólnego poziomu funkcjonowania szkół podstawowych
i gimnazjów (stan bazy lokalowej oraz sportowej, nauczanie języków obcych).
Poprawa funkcjonowania instytucji kulturalnych na terenie gminy oraz zwiększenie liczby
i atrakcyjności oferty kulturalnej.
Poprawa dostępności do podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej.
59
Stworzenie oferty kulturalno-sportowej w celu zagospodarowania czasu wolnego mieszkańców – zwłaszcza młodzieŜy.
Wyznaczanie terenów inwestycyjnych.
Zwiększenie liczby parkingów na terenie miasta.
Poprawa stanu wód.
Poprawa funkcjonowania komunikacji publicznej w miejscowościach wiejskich.
Poprawa dostępu do obiektów sportowych (w tym takŜe realizacja nowego zagospodarowania słuŜącego uprawianiu sportu i rekreacji).
Poprawa bezpieczeństwa publicznego i bezpieczeństwa na drogach, w tym doposaŜenie
StraŜy PoŜarnej oraz Policji.
Poprawa dostępu do internetu
Poprawa zagospodarowania słuŜącego dzieciom (place zabaw)
Projekt Kluczowy Gminy Sępólno Krajeńskie
Jak podaje Urząd Miejski w Sępólnie na swojej stronie internetowej, przedmiotem projektu jest budowa hali widowiskowo-sportowej, budowa mola wraz z amfiteatrem i kawiarnią
nad jeziorem Sępoleńskim, zagospodarowanie nabrzeŜa Jeziora Więcborskiego oraz budowa ścieŜki rowerowej pomiędzy Jeziorem Sępoleńskim i Jeziorem Więcborskim. Wybudowana w ramach projektu ścieŜka rowerowa będzie miała długość 21,6 km.
W ramach projektu przewiduje się budowę mola spacerowego, przystani Ŝeglarskiej, amfiteatru na wodzie, kawiarni, placu manewrowego.
Budowa amfiteatru na wodzie dzięki temu, Ŝe jest rozwiązaniem nowatorskim przyczyni
się do zwiększenia atrakcyjności kujawsko-pomorskiej oferty turystycznej na rynku krajowym i międzynarodowym.
60
Rys. 11 Wizualizacja molo i amfiteatru w Sępólnie
W ramach projektu zaplanowano budowę wydzielonych odcinków pieszo-rowerowych,
pieszych oraz pieszo-jezdnych wzdłuŜ ulic lokalnych, dojazdowych oraz pieszych ciągów
gruntowych na terenie miasta i gminy Sępólno Krajeńskie oraz Więcborka. Przedmiotowa
ŚcieŜka rowerowa będzie przebiegać przez tereny Pojezierza Krajeńskiego łącząc wybudowaną halę widowiskowo-sportową, plaŜę miejską, molo wraz z amfiteatrem i przystanią Ŝeglarską, pole biwakowe w Sępólnie Krajeńskim z zagospodarowanym nabrzeŜem
Jeziora Więcborskiego poprzez wieś Nowy Dwór, Witunia oraz miasto Więcbork. ŚcieŜka
rowerowa w obrębie miast zostanie utwardzona
kostką betonową. Budowa infrastruktury towarzyszącej: wzmocnienie nabrzeŜa, oznakowanie
trasy, oświetlenie, ławki zlokalizowane w punktach widokowo-postojowych, tablice z mapą
trasy rowerowej jest konieczna do wykonania, z
punktu widzenia funkcjonalności powyŜszego
rozwiązania i osiągnięcia celu projektu. Poza
obszarami zabudowanymi ścieŜka zostanie poprowadzona istniejącymi drogami o nawierzchni
gruntowej.
Rys. 12. Schemat przedstawiający przebieg
ścieŜki rowerowej
W ramach zagospodarowania terenu przy Jeziorze Więcborskim zaplanowano budowę zaplecza rekreacyjno-sanitarnego, placu zabaw,
kompleksu boisk i parkingu. Kąpielisko miejskie zostanie wyposaŜone w pomosty i ślizg
oraz urządzenia typowe dla tego typu infrastruktury.
61
Stan istniejący
Mając na względzie istniejący stan zagospodarowania nabrzeŜa Jeziora Sępoleńskiego
oraz Jeziora Więcborskiego, a takŜe braki w infrastrukturze turystyki aktywnej, w tym
ścieŜek rowerowych atrakcyjność Pojezierza dla turystów jest bardzo mała. Projektowana
hala widowiskowo-sportowa będzie powiązana z istniejącym budynkiem sportowoadministracyjnym. Projektowany obiekt zlokalizowany będzie w Sępólnie Krajeńskim przy
ul. Chojnickiej 19, w południowo-wschodniej części terenu, gdzie jest połoŜony istniejący
budynek sportowo-rekreacyjny. Aktualnie istniejący obiekt sportowy, z którym zostanie
powiązana projektowana hala widowiskowo-sportowa, jest zarządzany przez Miejski Ludowy Klub Sportowy "Krajna", który prowadzi 6 sekcji sportowych, w tym między innymi:
lekkoatletyczną, podnoszenia cięŜarów oraz Ŝeglarską. Podopieczni klubu "Krajna" zdobywają medale na mistrzostwach Polski i świata. Dzięki realizacji projektu powstanie
moŜliwość organizacji tego typu zawodów w Sępólnie, co niewątpliwie będzie promocją
nie tylko samego miasta, ale i całego regionu.
Uzasadnienie projektu
Realizacja projektu wynika z aktualnych i przyszłych potrzeb uŜytkowników infrastruktury
w zakresie turystyki, rekreacji i sportu. Niniejszy projekt jest odpowiedzią na niedostateczne wyeksponowanie potencjału przyrodniczego województwa kujawsko-pomorskiego.
Zasoby przyrodnicze Pojezierza Krajeńskiego są jednym z najwaŜniejszych elementów
podniesienia konkurencyjności kujawsko-pomorskiej oferty turystycznej. Warunkiem wykorzystania potencjału przyrodniczego gmin: Sępólno Krajeńskie i Więcbork są działania
związane promowaniem walorów przyrodniczych pojezierza poprzez udostępnianie obszarów chronionych dla turystów z zachowaniem zasady zrównowaŜonego rozwoju. Realizacja projektu poprzez zagospodarowanie terenów atrakcyjnych przyrodniczo, jakimi są
nabrzeŜa Jeziora Sępoleńskiego i Więcborskiego na cele turystyczne, rekreacyjne i sportowe przyczyni się do podniesienia atrakcyjności Pojezierza Krajeńskiego i tym samym
regionu.
Projekt będzie realizowany na terenie gmin: Sępólno Krajeńskie i Więcbork. Z uwagi na
znaczenie obszarów chronionych i bogactwo przyrodnicze, które dzięki realizacji projektu
zostanie udostępnione dla społeczności załoŜono, Ŝe charakter oddziaływania projektu
będzie ponadregionalny.
62
Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Sępólno Krajeńskie na lata 2009-2014
Projekt „Stare Miasto jako sprzyjające integracji społecznej centrum turystyczne Sępólna
Krajeńskiego – kompleksowa rewitalizacja przestrzeni śródmiejskiej. Zakłada między innymi rewitalizację budynku byłej szkoły zawodowej na Centrum Aktywności Społecznej,
(zarejestrowanej w rejestrze zabytków: Zabytki architektury i budownictwa w Polsce,
województwo bydgoskie, 5 cz.2. ośrodek dokumentacji zabytków, poz. Nr 83 Zespół
Szkoły Wydziałowej, o.b. ZSZ ul. Jeziorna, szkoła mur. 1925) dla:
−
funkcjonowania organizacji pozarządowych i innych instytucji działających
w Sępólnie,
−
uruchomienia centrum wspierania przedsiębiorczości,
−
utworzenia Izby Ziemi Krajeńskiej,
−
utworzenia punktu informacji turystycznej
−
zagospodarowania pomieszczeń budynku na sale konferencyjne, szkoleniowe,
do spotkań
−
przebudowę zejścia, prowadzącego z Placu Wolności w stronę planowanych do
budowy amfiteatru oraz mola spacerowego nad Jeziorem Sępoleńskim,
„odwrócenie się” do Jeziora Sępoleńskiego,
−
budowę obiektów małej architektury (ławki, kosze, punkty świetlne, itp.)
−
budowę parkingów przy Centrum Aktywności Społecznej,
−
zainstalowanie multimedialnego Punktu Informacji Turystycznej na Placu Wolności.
5.2.2 Gmina Sośno
w kolejnych latach:
Budowa sieci gazowej.
63
Poprawa standardów lokalowych oraz poprawa wyposaŜenia szkół na terenie gminy.
Termomodernizacja obiektów gminnych (w tym oświatowych).
Działania o charakterze nieinwestycyjnym lub inwestycyjnym na małą skalę
Poprawa funkcjonowania komunikacji publicznej – poprawa dostępności zewnętrznej
gminy w komunikacji publicznej
Poprawa w zakresie nauczania języków obcych w szkołach.
Poprawa stanu wód.
Poprawa dostępu do obiektów sportowych (w tym takŜe realizacja nowego zagospodarowania słuŜącemu uprawianiu sportu i rekreacji).
Dalszy rozwój infrastruktury sportowej na terenie gminy.
StraŜy PoŜarnej oraz współpraca z Policją.
Poprawa dostępu do internetu.
5.2.3 Gmina Więcbork
w kolejnych latach:
Realizacja obwodnicy Więcborka w przebiegu drogi nr 241.
64
Rozwój sieci gazowej.
Poprawa standardów lokalowych szkół na terenie gminy oraz poprawa wyposaŜenia szkół
w bazę sportową
Rozwój ogólnodostępnego zagospodarowania turystycznego na terenie gminy (zwłaszcza
ścieŜki rowerowe i kąpieliska).
Działania o charakterze nieinwestycyjnym lub inwestycyjnym na małą skalę:
Inkubator przedsiębiorczości
Zwiększenie liczby parkingów na terenie miasta.
Poprawa stanu wód.
Poprawa funkcjonowania komunikacji publicznej w miejscowościach wiejskich.
Poprawa dostępu do obiektów sportowych (w tym takŜe realizacja nowego zagospodarowania słuŜącego uprawianiu sportu i rekreacji).
StraŜy PoŜarnej oraz Policji.
Poprawa dostępu do Internetu.
65
Podsumowując
naleŜy
zauwaŜyć,
Ŝe
dokumenty
strategia
rozwoju
powiatu,
jak i poszczególnych gmin nie wskazują konkretnych działań do zrealizowania tylko ogólnie sformułowane załoŜenia. Tym samym nie wskazują czasu ich wykonania, ani osób
odpowiedzialnych za ich realizację. Jednocześnie przez urzędy gmin ogłaszane są kolejne
przetargi, których realizacja wpisuje się w załoŜenia poszczególnych Strategii.
5.3 Segmentacja turystów − wstępne załoŜenia
Jednym z głównych elementów podstaw kreowania oferty turystycznej jest poznanie profilu aktualnego odbiorcy oferty turystycznej oraz określenie docelowych segmentów rynku. Przeprowadzenie segmentacji rynku odbiorców ma przede wszystkim określić, które
z walorów i zasobów turystycznych regionu będą –przy odpowiednim zagospodarowaniu
– zyskiwać zainteresowanie turystów. Tym samym moŜliwe staje się określenie potrzeb
w zakresie odpowiedniej bazy noclegowej, gastronomicznej, oferty produktowej oraz
określenie najbardziej skutecznych kanałów promocji i informacji.
Presegmentacja turystyczna
Analiza zasobów turystycznych regionu, określenie najwaŜniejszych, rozwijanych form
turystyki w zestawieniu z trendami obserwowanymi w turystyce pozwalają na przygotowanie wstępnej segmentacji rynku pod kątem przyszłego rozwoju turystyki. Ze względu
na słabą ocenę i niską świadomość posiadanych przez region walorów, warto zwrócić
szczególną uwagę na zagospodarowanie nisz rynkowych oraz zdyskontowanie tych atrakcji i wyróŜników, które pozwolą na silne spozycjonowanie terenu LGD Nasza Krajna. Celem działań, w tym segmentacji, powinno być odróŜnienie regionu na tle konkurencji oraz
zbudowanie i utrwalanie pozytywnych skojarzeń związanych z pobytem turystycznym
w regionie.
Wśród potencjalnych istotnych dla regionu segmentów turystów naleŜy wskazać:
Dzieci i młodzieŜ – głównie turystyka edukacyjna kulturowa i przyrodnicza; uczniowie
szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich – przede wszystkim z terenu LGD; waŜnym elementem jest dostęp do taniej bazy noclegowej, programy turystyczno-
66
edukacyjne dostosowane do potrzeb programowych na danym poziomie, atrakcyjne formy prezentacji walorów środowiska, historia, aktywny udział w wydarzeniach, udział
w warsztatach rzemieślniczych, lekcje przyrodnicze w terenie, itp.
Turyści aktywni – miłośnicy spędzania wolnego czasu w formie aktywnego wypoczynku;
osoby młodsze 16 – 25 (młodzieŜ, studenci) – chętnie spędzające czas w gronie znajomych, np. nad wodą – korzystające z taniej bazy noclegowej (pola biwakowe, kampingi);
rodziny z dziećmi, głównie z terenu LGD oraz terenów ościennych, chętnie łączące wypoczynek nad wodą, przejaŜdŜki rowerowe, itp. ze zwiedzaniem najciekawszych atrakcji
regionu;
Turystyka wypoczynkowa – weekendowa i letnia, dla mieszkańców regionu oraz mieszkańców Bydgoszczy; głównie nad zbiornikami wodnymi oraz w dolinach rzek; wiek
25 – 50 lat, noclegi zarówno w gospodarstwach agroturystycznych, jak i hotelach, ośrodkach wypoczynkowych itp.; od maja do września;
Sportowcy oraz kibice – zarówno osoby dorosłe (sport wyczynowy), jak i dzieci, młodzieŜ
(szkoły sportowe, kluby sportowe) korzystające z lokalnej bazy sportowej; kibice biorący
udział w waŜnych wydarzeniach sportowych, osoby z całego kraju, głównie ludzie młodzi
– lokalne atrakcje nie mają większego znaczenia – waŜna jest sama impreza sportowa;
Udział w imprezach i wydarzeniach kulturalnych – osoby aktywne, chętnie uczestniczące
w róŜnego rodzaju wydarzeniach – szczególnie, jeśli związane są one z ich specyficznymi
zainteresowaniami (muzyka, teatr, sztuka filmowa, rekonstrukcje historyczne itp.);
Turyści kulturowi, odkrywcy – głównie nastawieni na zwiedzanie zabytkowych obiektów,
poznawanie historii i tradycji; poszukujący nowych, ciekawych miejsc, nie powielający
znanych im juŜ atrakcji; zabytki pomilitarne, koleje wąskotorowe – to wyróŜniki, które
powinny zachęcać do odwiedzenia terenu;
Turyści konferencyjni i szkoleniowi – głównie wyjazdy w formie zorganizowanych grup
firmowych lub osoby uczestniczące w szkoleniach realizowanych przez wyspecjalizowane
firmy szkoleniowe; uczestnicy konferencji naukowych, tematycznych itp.; w przypadku
tej grupy stawiane są coraz wyŜsze wymagania w zakresie jakości bazy konferencyjnej,
noclegowej oraz oferty uzupełniającej; chętnie korzystają z gotowych pakietów ofert spędzenia wolnego czasu; waŜny jest dostęp do nowych, ciekawych propozycji (powtarzalność grup);
Kobiety – moŜliwość stworzenia kompleksowego produktu turystycznego terenu LGD Nasza Krajna dla kobiet w wieku 20 – 60 lat; kobiety aktywne, poszukujące ciekawych form
67
spędzania wolnego czasu, chętnie uczestniczące w projektach „tylko dla kobiet”, coraz
częściej poszukujące dla siebie jakiegoś hobby (świat mody, świat urody);
Turyści sentymentalni – głównie z Niemiec oraz śydzi (z całego świata); dotyczy zarówno
osób starszych, jak i ludzi młodych, którzy odwiedzają „ziemię przodków”; waŜna jest
jakość oferty, moŜliwość zwiedzania miejsc związanych z obecnością danego narodu w
Sępólnie, Więcborku, Sośnie i okolicach;
Turysta tranzytowy – podróŜuje zarówno w celach biznesowych, jak i turystycznych; najczęściej korzysta z infrastruktury przydroŜnej (głównie gastronomii, rzadziej z bazy noclegowej); osoby podróŜujące w celach typowo turystycznych (wypoczynek, zwiedzanie)
chętnie skorzystają z moŜliwości odwiedzenia ciekawych miejsc na trasie podróŜy, szczególnie gdy podróŜują z dziećmi (przerwa w podróŜy, dodatkowa rozrywka) – w przypadku
długiej trasy istnieje moŜliwość zatrzymania się na nocleg;
Turyści niepełnosprawni – kluczowym elementem ograniczającym moŜliwość aktywnego
uprawiania turystyki jest czynnik odległości od miejsca zamieszkania oraz liczne utrudnienia w dostępie do miejsc i atrakcji turystycznych. Rozwój nowej oferty turystycznej
uwzględniającej specyficzne potrzeby i wymagania tej grupy osób, moŜe stać się jednym
z waŜnych elementów produktu turystycznego obszaru LGD.
68
6. ANALIZA SWOT
Jednym z elementów uspołecznienia prowadzonej analizy było przeprowadzenie spotkania konsultacyjnego, które odbyło się 21 grudnia w Sępólnie Krajeńskim. Wypracowano
na nim analizę SWOT odnoszącą się do potencjału turystycznego obszaru LGD Nasza
Krajna.
Analiza SWOT
S (mocne strony)
W (słabe strony)
krajobraz
niewystarczająca współpraca
osobliwości środowiska
ograniczona współpraca z Krajeńskim Parkiem
brak wielkiego przemysłu
istnienie LGD
gotowość do współpracy
istniejąca baza w Więcborku
Krajobrazowym, nadleśnictwem
niewielka oferta atrakcji, szlaków i ścieŜek
turystycznych rowerowych i pieszych
słabo rozbudowana baza noclegowa w Sępólnie i Sośnie
brak ukształtowanego wizerunku gminy jako
miejsca atrakcyjnego wypoczynku i rekreacji
brak pól namiotowych
O (szanse)
T (zagroŜenia)
pojawiające się środki na turystykę
silna konkurencja powiatu chojnickiego, tu-
turystyka wodna
cholskiego, gminy Koronowo
całoroczny wysoki podatek ośrodków wypo-
wykorzystanie walorów i potencjału tu-
czynkowych za działalność sezonową
rystycznego porównywalnego z konkurencyjnymi powiatami, gminami
wysokie podatki lokalne
69
7. REKOMENDACJE
Podczas ostatniego spotkania konsultacyjnego uczestniczący w nim liderzy lokalni, zainteresowani rozwojem turystyki w regionie, osoby świadczące usługi turystyczne oraz
urzędnicy zgłosili kilka rekomendacji słuŜących dalszemu rozwojowi turystyki w regionie.
1. Potrzebna jest koordynacja działań osób, instytucji m.in.: właścicieli ośrodków turystycznych, gospodarstw agroturystycznych, przedstawicieli Lasów Państwowych, Nadleśnictwa, Krajeńskiego Parku Krajobrazowego, wydziału promocji gmin, powiatu, osób
związanych z turystyką.
Wielu uczestników spotkania odnoszącego się do aktywności turystycznej nie znało się
wcześniej! Uczestnicy wielokrotnie byli zaskakiwani inicjatywami podejmowanymi przez
inne instytucje i organizacje. Koordynacja działań moŜe spowodować lepszy przepływ
informacji pomiędzy wszystkimi, którzy zainteresowani są rozwojem aktywności turystycznej.
2. Konieczność stworzenia programu rozwoju turystyki na obszarze LGD (powiatu).
W tym szczególnie potrzeba określenia do jakiego rodzaju odbiorców będzie kierowana
oferta turystyczna.
Istnieje strategia rozwoju turystyki w Powiecie Sępoleńskim, w której zapisano szereg
potrzebnych działań. Realizowane są poszczególne projekty wspierające działalność turystyczną, natomiast wszystkie te działania winny mieć charakter spójny, wdraŜanie strategii winno być monitorowane, a sam dokument podlegać okresowej modyfikacji. NaleŜy
teŜ wyraźnie określić role i zakres odpowiedzialności poszczególnych podmiotów mających wpływ na działalność turystyczną na obszarze LGD Nasza Krajna.
3. Stworzenie strony internetowej łączącej atrakcje i oferty turystyczne powiatu
Internet staje się w ostatnich latach najwaŜniejszym sposobem promocji atrakcji turystycznych oraz metodą komunikowania się „ludzi z branŜy” oraz turystów. NaleŜy rozwinąć promocję internetową atrakcji turystycznych obszaru LGD i uwzględnić interesy
wszystkich podmiotów zaangaŜowanych w tę działalność.
4. Uruchomienie punktu informacji turystycznej
Na obszarze LGD istnieje punkt informacji turystycznej w Sępólnie, natomiast jak zgłaszali uczestnicy spotkania konsultacyjnego najwięcej ofert turystycznych jest w gminie
Więcbork. Kilku uczestników (stowarzyszenia i firmy prywatne) zgłaszało gotowość
70
prowadzenia takiego punktu. Powinno to być uzgodnione z odpowiedzialnymi za promocję
i informację komórkami w gminach i powiecie.
5. Przekazywanie informacji do mediów
6. Szkolenie liderów z zakresu turystyki
Postulat ten jak najbardziej słuszny wynikał teŜ z badań ankietowych.
71
8. BIBLIOGRAFIA
1.
Agroturystyka, M. Drzewiecki, Świadectwo. Bydgoszcz 1995 r.
2.
Agroturystyka i usługi towarzyszące, Małopolskie Stowarzyszenie Doradztwa Rolniczego w Krakowie
3.
Gospodarstwa
agroturystyczne
województwa
kujawsko-pomorskiego
2009
r.,
Kujawsko-Pomorski ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie
4.
Lokalna Strategia Rozwoju LGD Nasza Krajna.
5.
Marka wiejskiego produktu turystycznego, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Kraków 2009 r.
5.
Strategia rozwoju powiatu sępoleńskiego z dnia 30 stycznia 2008 r.
6.
Turystyka, W. Kurek, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007 r.
7.
Turystyka wiejska i rozwój lokalny, J. Majewski, Bernard Lane, Fundacja Edukacja
dla Demokracji Warszawa 2003 r.
8.
www.gmina-sepolno.pl – Strona internetowa Urzędu Gminy w Sępólnie Krajeńskim
9.
www.sosno.ug.gov.pl – Strona internetowa Urzędu Gminy w Sośnie
10.
www.wiecbork.pl – Strona internetowa Urzędu Gminy w Więcborku
11.
www.k-pot.pl – Strona internetowa Kujawsko-Pomorskiej Organizacji Turystycznej
12.
www.powiat-sepolno.pl – Strona internetowa Powiatu Sępoleńskiego
Spis tabel:
Tab.1.
Powierzchnia obszaru objętego LGD Nasza Krajna
Tab.2
Powiat sępoleński: korzystający z bazy noclegowej w 2008 r. Źródło: GUS;
opracowanie: Instytut Turystyki.
Tab.3
Szlaki piesze na obszarze LGD
Tab.4.
Dane dotyczące walorów wypoczynkowych, dominujących form turystyki na terenie trzech gmin Sępólno Kr., Więcbork, Sośno na podstawie danych Instytutu
turystyki „Baza danych GMINA”
Tab. 5. Zakres edukacji osób świadczących usługi turystyczne.
72

Analiza potencja³u turystycznego

Transkrypt

Podobne dokumenty

Strategia Rozwoju Turystyki Lokalnej Grupy