Najpiękniejsze miejsca Krymu
Transkrypt
Najpiękniejsze miejsca Krymu
Najpiękniejsze miejsca Krymu 1946–91 – siedzibą okręgu krymskiego Ukraińskiej SRR. W latach 1992–95 miasto było stolicą Republiki Krymu, a od 17 marca 1995 r. – Autonomicznej Republiki Krymu w ramach wolnej Ukrainy. Warto zobaczyć Miasto nie obfituje w interesujące zabytki – ciekawsza jest ich historia niż dzisiejszy wygląd. Oprócz obiektów wymienionych poniżej, w centrum znajduje się kilka bardzo ładnych ulic ze starymi kamienicami, na połu- Moskówskoje kolcó Moskówskoje kolcó Ga gá rin a) Eupatoria на ( r парк им. Гагарина (park im. Gagárina) ал С гир (Sałgir) (T ) то го aja Па Ре вл чн ен ая ко (R То лс iéc (P aw zn lie ns кс бк а( ем не Ka rla ka бу хт ark sa ) a) mb ú rg Ukraina ) bo lia Że а( XIX-wieczne gimnazjum sk ow Наб е tK íro wa ) iék ro sp ко го п. ) aja ) пр ьск ая (S’ ew ast opó lska j a) Ту ре цк ая (Tu rie ck ) (P ús zk ina Се вас топ ол мо ки ша (S я( Ka raí ms ka ja ) ин а шк Пу hi) bc Sewastopol ) u Са am ok isz a) ja) na ien ám zn o sn а ры ск Kra ло им ва я( ра на (K Ка ен rył м ow на з a) но с а р К К (S a) ł ow oz (K ва Су бх и mecze Курч атоваKebir-D (Ku rcz ого o) нск w Це énsko вагее a-C Сер giéjew (S’er Центральный рынок (Centralnyj Rynok) р Володарского (W a kaj ос парк им. Тренева (park im. Trieniewa) Biblioteka Tauryka 300 m ро lia Ки go ва (p вс ук о Ж na ja) Júż ая ( жн Ю a) Krym зло Ко 0 żna j s iés Od я( Muzeum Etnograficzne sko wo ) Kolos Symferopol (Náb ierie ск а ес Од w ajakó ского (M na ja) Детский п (Dietskij pa Dwa Kapitany сквер Победы (skwier Pobiedy) пл. Советская (pł. Sowiéckaja) Маяков bjezd режна я Jewriejska Siła Kuchnia i Dykanka Г Biblioteka im. I. Franki орькKelta sobór ог о( Piotra i Pawła G Teatr Dramatyczny im. Gorkiego ór ko wo Baza Walensja cerkiew ) sobór Trzech Świętych supermarket Trójcy Го sklep-probiernia Silpo (d. Cum) го Centralne Massandra ля Świętej (G Muzeum Taurydy ó Sportíwnaja Объе здная (O Набе se (Ż o) iuk ht uk ow ko w yL iec яб ов ws oz kn Же л kó (R Lib ow łst (To aja го (M рг а( M ja) то го я za Ли кс лс ско Ka ар o) гол ов я( аМ То як ка К (K рейз rie ер jzj а era ) Па вл ен Дз нс kasy przedsprzedaży biletów kolejowych Лю o) nk o) lie рл за Го зы wa ) ier a) Sp а( (P aw Ка ко z’u b an ow a) ер Сп (D Ро Ка rieżnaja ) юб ан ов а Muzeum Sztuk Pięknych пл. Ку (płoszcziad ова Кир w сп. Kíro про piékt os (pr н ереж ая (Ná Наб bie a) nin a) Lié nin ár Lié ulw ár (b ulw на (b ни на Ле ни л. Ле бу л. nk o) бу o) tow o łs Че хо Oprac. M. Czopik ad baza-hotel Artek Ма ая усн ) ейб snaja л л u Тро lliejb (Tro ри b. k Га га zo ва (C zie c ho wa ) 87 Symferopol dnie zaś od pl. Sowieckaja znajdziemy kwartał, będący pozostałością starego tatarskiego Ak-Meczetu. Wycieczkę po Symferopolu można zacząć od ul. Liebknechta, gdzie znajduje się Muzeum Sztuk Pięknych [chudożéstwiennyj muzjéj]. Ekspozycje muzealne prezentują sztukę rosyjską, ukraińską i innych byłych republik radzieckich od początku XVI w. do naszych czasów. Można zobaczyć też sztukę krymską i liczne płótna I. Ajwazowskiego, W. Makowskiego, A. Kunidżi, A. Wenecjanowa, M. Wrubla i wielu innych. Latem jest prezentowana jakaś wystawa czasowa. Muzeum Sztuk Pięknych, ul. Liebknechta 35, tel.: 275404, czynne codz. oprócz pn. 10.00–16.30. ó baza-hotel Artek kasy autobusowe kasy trolejbusowe Куйбы шева (Kújby s marszrutki międzymiastowe ) еды Поб obiedy P сп. про spiékt o (pr pomnik Lenina 51- йА przystanek trolejbusów do centrum и (5 1-o j Ar Serwis-centr m kasy pociągów dalekobieżnych a) idt kasy pociągów lokalnych ид та (S zm Детский парк (Dietskij park) przechowalnia bagażu aja ) Кие pitany Наб е ska a i Dykanka sobór Piotra i Pawła Володарского (Woło Тур ген żna Лени Са aja ) (Sa łgi zie sk ир Во Stu ро aja) ieapolsk де Wo ro Ал ( B a t a j e wa ) уш ти Г ур ko w нс o) ка urz Moskwá я( Ału szt ins ka ja) dom Woroncowa ał ja) ska in Jałt я( esp ow a) ска тин Ял (Bi ja) tna ва ло Бата ева kaja) парк Салгирка (park Sałgirka) rór (Ku rezerwat historyczno-archeologiczny Neapol Scytyjski Археологическая (Archieologíczieskaja) úfs пл. Советской конституции (płoszcziad’ Sowietskoj Konstytucji) ая Инге (In gie) о( ws Неапольская (N Ст у ког Awto спа Бе Кра сно арм 8-го ейс кая Ма рта (Kr (8asn wo oar mié Ma jska rta ) ja) вс r) н орт ho wa ) Centralnyj лг Кур (K rył ow a) ва (C zie c ja) Kniaża Wticha нч е ) К Че хо ska wa ) ina) ска я( a kaj ого o) нск w Це énsko вагее a-C Сер giéjew (S’er ры ло ва ew ze) зуфская ( G s iés Od я( ja) na (Kíj nc ск а ес Од tow a) ая Fru n Lién darsk owo) meczet Курч атов Kebir-Dżami а (Ku rczi a (Tu rgie е( nie ja) на ( ева унз die sobór Trójcy Świętej t m) вск реж ная (N áb ier ie Фр Киевская rież n Шм ábie рми ii) a) пл. Куйбышева (płoszcziad’ Kújbyszewa) ова ) Кие Кир wa вск сп. Kíro ая про piékt s (Kíj o r ew (p ska j targ książek Mc Donald’s księgarnia (Kíjewskaja ) Гагарина Gagárina) zewa) ая усн ) ейб snaja л л u Тро lliejb (Tro Ałuszta Najpiękniejsze miejsca Krymu © Boris Kolesnikov | Dreamstime.com Niedaleko, na ul. Karla Marksa 32 warto spojrzeć na budynek XIX-wiecznego gubernialnego gimnazjum męskiego, słynny przede wszystkim ze względu na swoich nauczycieli i uczniów, których nazwiska widnieją na płytach wmurowanych w ścianę budynku. Wśród nich znajduje się chemik D. Mendelejew, fizyk I. Kurczatow, malarz I. Ajwazowski, ormiański kompozytor i dyrygent A. Spiendiarow czy karaimski poeta Ilja Kazas. Niedaleko gimnazjum znajduje się budynek B iblioteki Naukowej im. I. Franko (ul. Gorkowo 10, http://www.franko.crimea.ua), wybudowany w 1826 r. według projektu I. Goniajewa. W czasie wojny krymskiej mieścił się w nim szpital dla rannych obrońców walczącego Sewastopola, pracował też tutaj znany chirurg Nikołaj Pirogow. Przy ul. Gorkowo 4 miniemy budynek symferopolskiego oddziału Narodowego Banku Ukrainy wybudowany w 1913 r. według projektu krymskiego architekta N. Krasnowa, twórcy projektu pałacu w Liwadii, dla Towarzystwa Kredytów Wzajemnych. Od biblioteki dojdziemy również do ul. Gogolia 16, na której znajduje się seminarium duchowne i do ul. Gierojew Adżymuszkaja, na której mieści się cerkiew Trzech Świętych [duchównaja s’eminaria i triochswiatítielskij chram]. Seminarium, wybudowane w stylu rosyjskiego klasycyzmu, otwarto w 1871 r. Cerkiew Trzech Świętych początkowo mieściła się na pierwszym piętrze seminarium, we wschodniej części budynku. Po jakimś czasie przestrzeń ta okazała się za mała i w 1903 r., po dwóch latach budowy, ukończono tę, którą możemy podziwiać dzisiaj. Pięciokopułowa cerkiew zbudowana została na planie prostokąta. Piękne freski we wnętrzu i dębowy ikonostas autorstwa petersburskich mistrzów zostały zniszczone po 1924 r., gdy cerkiew przerobiono na archiwum. Do celów religijnych odzyskano cerkiew w 1989 r. Dziś, po ciągnącym się wiele lat remoncie, jest ona jedną z ładniejszych w mieście. Od 1997 r. działa również seminarium duchowne. Największy, pozłacany krzyż, wieńczący kopułę cerkwi, ma 6 m wysokości i waży 200 kg. Ustawiono go za pomocą helikoptera. Nieco dalej znajduje się C entralne M uzeum Taurydy [centralnyj muzjéj tawridy], które do 2006 r. nosiło nazwę Krymskie Muzeum Krajoznawcze. Muzeum prezentuje ponad 60 tys. eksponatów. Na sześciu stałych wystawach znajdziemy zbiory przyrodnicze, paleontologiczne, geologiczne, a także eksponaty obrazujące starożytną i bliższą nam historię Krymu. Wśród nich liczne są unikalne przedmioty pochodzące m.in. z wykopalisk na terenie Neapolu Scytyjskiego: kamienne żarna, naczynia z czerwonej laki i szkła, fragmenty amfor z herbami Rodosu, Chersonezu, Chiosu i Królestwa Bosporańskiego, wyroby rzemieślnicze, W Symferopolu znajdziemy sporo zniszozdoby z Egiptu, broń. Znajdują się czonych budynków Symferopol tu także kamienie nagrobne, rekonstrukcje cmentarzy i malowideł nagrobnych. Centralne Muzeum Taurydy, ul. Gogolia 14, tel.: 259866, 276347, http://muztavr. crimea-tm.info, czynne codz. oprócz wt. 9.00–17.00. Zaraz obok Muzeum Taurydy znajdziemy Krymskie Muzeum Etnograficzne [krymskij etnografícieskij muzjej] będące filią Centralnego Muzeum Taurydy. Można tam zobaczyć wystawę Mozaika kultur Krymu prezentującą 13 narodów półwyspu, ich kulturę materialną, obyczaje, obrzędy, tradycje i święta. Krymskie Muzeum Etnograficzne, ul. Puszkina 18, tel.: 255223, czynne codz. oprócz wt. 9.00–17.00. Przy tej samej ulicy zobaczyć można budynek Rosyjskiego Akademi ckiego Teatru D ramatycznego im. G orkiego (ul. Púszkina 15, tel.: 276702). Autorem powstałego w 1911 r. gmachu był znany architekt A. Biekietow. W styczniu 1996 r. zakończono trwającą blisko 16 lat odbudowę teatru. Zachowano pierwotny wygląd zewnętrzny, przebudowując całkowicie wnętrze: powstał kompleks teatralny z siedmioma scenami, od wielkiej na 711 miejsc do kameralnej. Teatr latem gra zwykle jeszcze do pierwszego tygodnia sierpnia, wystawiając najczęściej sztuki pod gołym niebem (ul. Gierojew Adżymuszkaja, na tyłach budynku). Niedaleko, przy ul. Karaímskaja 6, znajdziemy niedziałającą dziś świątynię. Symferopolska kenesa [kienassa] zbudowana została w 1896 r. w eklektycznym stylu, łączącym wpływy mauretańskie, gotyckie i bizantyjskie. W 1930 r. świątynię zamknięto i wkrótce pozbawiono cech religijnych. Od tego czasu w budynku urzęduje redakcja państwowego radia „Krym”. Jeśli bliżej przyjrzeć się sowieckiej gwieździe na attyce budowli, łatwo dostrzec pod nią ślady gwiazdy Dawida. W końcu 2008 r. rozpoczął się remont budynku, będącego do tej pory w fatalnym stanie. Wspólnota karaimska od lat stara się o odzyskanie swojej świątyni. W innej części miasta, przy ul. Odiésskaja 12, znajduje się sobór Trójcy Świętej [swiato-tróickij sabór] zbudowany w 1868 r. wg projektu I. Kołodina na miejscu drewnianej cerkwi greckiej z 1796 r. Przechowywana jest w nim cudowna ikona NMP „Bolejącej”. Dzięki działaniom m.in. miejscowej wspólnoty greckiej świątynia nie doznała poważnych zniszczeń w czasach komunizmu. Do 2003 r. był to sobór katedralny, obecnie to część żeńskiego monastyru. Obok niego, przy ul. Oktiábrskaja 16 znajduje się inny sobór – sobór Świętych Apostołów Piotra i Pawła [pietro-páwłowskij sabór] wybudowany w 1870 r., na miejscu drewnianej cerkwi z 1803 r. W 1937 r. katedra została zamknięta, a kopuła i dzwonnica – rozebrane. Sobór pełnił rolę magazynu, baru piwnego i punktu skupu butelek, a gdy postanowiono w latach 80. XX w. go odbudować, wyglądał przerażająco żałośnie – bez głowy, za to z betonowym podjazdem dla ciężarówek. Dziś, po kompleksowym remoncie, znów pełni rolę soboru katedralnego. M eczet Kebir-Dżami znajdujący się na ul. Kurczatowa 4 to najstarszy budynek w mieście. Wybudowany został w 1508 r. przez AbdarachmanaBeka. W 1736 r. na skutek przejścia przez miasto generała feldmarszałka Minicha meczet uległ zniszczeniu. Odbudowany został w 1740 r. i następnie wiele razy był niszczony i przebudowywany. Z pierwotnej budowli 89 Najpiękniejsze miejsca Krymu © Denis Baharew | Dreamstime.com został być może już tylko kamień wmurowany z tyłu budynku. Gdy zbliżymy się do meczetu, na pewno ktoś do nas wyjdzie i coś o nim opowie, a jeśli będziemy odpowiednio ubrani (zakryte nogi i ramiona) i nie będzie to piątek, to będziemy mogli zwiedzić również wnętrze. Poza ścisłym centrum miasta znajdziemy Rezerwat historyczno-archeologiczny „Neapol Scytyjski”. Teren dawnego miasta znajduje się między ulicami: Worowskowo, Nieapólskaja i Archieologíczieskaja. Dojechać tu można autobusem nr 4 lub marsz Takich uroczych zatoczek na Krymie rutką nr 85 (odjeżdża z przystanku znajdziemy bez liku przy ul. Czechowa, obok parku Trieniewa, w centrum miasta), wysiadając na przystanku Koniécznaja. Można dojść też pieszo ścieżką idącą w górę od hotelu Moskwá. Miejscowi bardziej niż na zwrot [nieapól skifskij] (Неаполь Скифский) reagują na [skífskije raskopki] – co dobrze obrazuje wrażenie, jakie robi szczyt najwyższego wzniesienia w Symferopolu: jeden budynek, w którym młodzież urządza imprezy przy ognisku, oraz bezładnie porozrzucane kupki kamieni. Neapol Scytyjski, założony przez króla scytyjskiego Skilura w III w. p.n.e. jako stolica jego państwa, stanął na styku szlaków – koczowniczego ze stepu i handlowego z Chersonezu Taurydzkiego. Miasto wielokrotnie niszczone przez koczowników, przestało ostatecznie istnieć w IV w. za sprawą Hunów. Przez kilka stuleci istniała tu później grecko-scytyjska osada, następnie Kiermienczik, czyli „Malutka Twierdza” Tatarów. Ruiny miasta odkryto przez przypadek w 1827 r. podczas pozyskiwania kamienia budowlanego przez miejscową ludność. Znaleziono wówczas relief z wyobrażeniem jeźdźca scytyjskiego oraz trzy marmurowe płyty z tekstem. Badania naukowców wykazały, że tekst zawierał imię króla scytyjskiego Skilura i poświęcony był Zeusowi z Aten, a płaskorzeźba przedstawiała samego króla. Prace archeologiczne rozpoczęto w 1834 r. i trwają one do dziś. Cały obszar objęty jest rezerwatem archeologicznym, nad którym opiekę sprawuje Krymskie Muzeum Krajoznawcze. Odsłonięto tu resztki murów obronnych, ruiny bramy miejskiej, plac z centralnie położonym budynkiem miejskim, otoczonym kolumnami, oraz mauzoleum z grobowcami króla Skilura, jego małżonki oraz ponad 70 dostojników królewskich. Poza murami miasta obejrzeć można nekropolię z wykutymi w skałach grobami arystokracji scytyjskiej. W Parku Sałgirka, znajdującym się w okolicy, jest dom Woroncowa (1827) zaprojektowany przez F. Elsona (ul. Jałtanskaja 2). Część gościnna i gospodarcza wraz z oknami i kominami jest w stylu neogotyckim stylizowanym na pałac chanów w Bakczysaraju. Całości dopełnia kolumnada w stylu doryckim i taras schodzący do parku rzędem schodów, ozdobionych marmurowymi lwami. Budynek jest ciekawy, ale osobnej wyprawy poza centrum raczej niewart. Symferopol | Informacje praktyczne Informacje praktyczne Komunikacja Michał Czyczyło Symferopol jest nie tylko administracyjną stolicą Krymu, ale też i komunikacyjną. Z położonego centralnie miasta można dostać się bezpośrednio niemal do każdego zakątka na półwyspie. Jak dostać się do Symferopola z innych miast Ukrainy – zob. Dojazd pociągiem, str. 22. Autobusy. Do dworca autobusowego Centralnyj (ul. Kíjewskaja 4, tel.: 275211, 276495) dojechać można spod dworca kolejowego trolejbusem nr 1, 2 i 6 (lub marszrutkami z napisem Мáрьино/Автовокзáл; przystanek przy barach na rogu bulwaru Lienina i ul. Gagarina, po przeciwnej stronie ulicy niż dworce). Przejazd ten zajmuje godzinę. Oprócz autobusów z dworca autobusowego odjeżdża też wiele mikrobusów – często nie zaznaczonych na rozkładach jazdy, dlatego dobrze zapytać w kasie o najbliższe połączenia. Autobusy odjeżdżają nie tylko z dworca autobusowego, ale również z następujących awtostancji: Kurórtnaja – tuż obok dworca kolejowego i trolejbusowego, tel.: 252560. Dojedziemy stąd w sezonie do niemal każdego zakątka Krymu (prócz Kerczu, do którego autobusy odjeżdżają z dworca Centralnyj co 40 min). Z tego przystanku odjeżdża także sporo marszrutek (stoją po drodze z dworca kolejowego). Wszystkie autobusy i busy mają za przednią szybę wsunięte tabliczki z nazwą docelową i godzinąę odjazdu. Do kas zwykle są długie kolejki, a na najbliższe kursy w najpopularniejszych kierunkach (Eupatoria, Ałuszta, Jałta, Saki, Nikołájewka, Sewastopol: co 10–20 min; Sudák, Teodozja, Simeíz, Rybaczje: co 30–40 min) często nie ma już biletów. Wostócznaja, ul. Samochwałowa 19, tel.: 246438 (dojazd trolejbusami nr 3 i 7 lub marszrutkami z napisem Свобода). Kursy lokalne w kierunku Biełogorska (co 20 min) i kilkunastu innych miejscowości wokół Symferopola. Západnaja, ul. Sewastopolskaja 5, tel.: 447834 (dojazd trolejbusem nr 5 i marszrutkami z napisem Новоромáновка/Зáпадная, z dworca busami nr 76, 89). Dojedziemy stąd m.in. do Bakczysaraju (co 20–30 min) i do Piesczanoje (co 40 min). Kolej. Dworzec kolejowy (tel.: 005, 243418, plac Przydworcowy [priwakzálnaja płoszczad’]) jest prawdziwym kotłem komunikacyjnym (zob. mapka, s. 86–87). Bilety na pociągi podmiejskie kupić można wyłącznie w kasach podmiejskich, które znajdują się przy wejściu do przejścia podziemnego na dworcu. Bilet da się kupić też u konduktora (bez prowizji), jednak bez niego możemy nie zostać wpuszczeni na peron. Jeśli na tablicy świetlnej przy pociągu dopisano „южн”, oznacza to, że na peronie stoją dwa pociągi i po wyjściu z przejścia podziemnego trzeba będzie przejść na koniec peronu, by dotrzeć do właściwego składu (dotyczy to zwykle pociągów do Sewastopola). Kasy przedsprzedaży biletów (tel.: 055, 242754) znajdują się dwa przystanki od dworca w stronę centrum. Idziemy bulwarem Lienina, następnie skręcamy w lewo w ul. Tołstoja, mijamy jedną przecznicę (ul. R. Liuksemburg) i po prawej stronie, w zwykłym, białym bloku z napisem Железнодорожные кассы [żeleznadaróżnyje kassy] znajdują się kasy. Są one czynne codziennie od 7.00 do 19.45. Bilety można kupować do 45 dni wcześniej. Na dworcu kolejowym znajduje się biuro Serwis-Centr, w którym również można kupić bilety w przedsprzedaży, jednak kosztuje to dodatkowo 10 UAH za bilet. Międzymiastowe trolejbusy. Dworzec trolejbusów międzymiastowych znajduje się przy dworcu kolejowym (tel.: 273430, kasy: 4.00–22.00). Jeśli zdecydujemy się na podróż trolejbusem mię- Zegar na budynku dworca 91