docZwycięska stabilność Gmino, przytul okapi!
download 
Reklamacja Transkrypt
Zwycięska stabilność Gmino, przytul okapi!
ISSN 2300-5106 nr 5 | PAŹDZIERNIK 2013 miesięcznik bezpłatny www.gminapolska.com Fot. Sławomir Grymin Wszystko jest ważne Fot. ug Polska cerekiew Fajnie byłoby stworzyć pakiet, który samorząd wniósłby do Europejskiej Stolicy Kultury, z wyjściem poza Wrocław. Trzeba tym, którzy tu w roku 2016 przyjadą, stworzyć ofertę. Warto pokazać, że w Dusznikach-Zdroju jest jedyne w Polsce Muzeum Papiernictwa, że w Jaworze jest Kościół Pokoju, zabytek klasy światowej… – mówi Radosław Mołoń, wicemarszałek województwa dolnośląskiego. 3 Zwycięska stabilność Fot. Sławomir Grymin Orlik – szansa wykorzystana Od wielu już lat władze gminy Polska Cerekiew i jej radni starają się rozwijać gminę zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Dba się tu mądrze i o ducha – stąd choćby ciekawe wystawy i koncerty – i o zdrowe ciało. Wielofunkcyjny Ośrodek Sportowo-Rekreacyjny w Zakrzowie, przedsięwzięcie bardzo kosztochłonne jak na tak niewielką gminę, jest inwestycją, którą można pochwalić się nie tylko w województwie opolskim, ale w całym kraju. Ośrodek – w związku z dofinansowaniem inwestycji z budżetu państwa – 17 września br. odwiedził prezydent RP Bronisław Komorowski. 6 10 października 2013 roku w Siechnicach przy Szkole Podstawowej im. Mikołaja Kopernika otworzono „orlika”. Wśród zaproszonych gości byli marszałek województwa dolnośląskiego Rafał Jurkowlaniec, starosta wrocławski Andrzej Szawan, radni i przedstawiciele siechnickiego samorządu oraz najmłodsi piłkarze. 15 Fot. UM kalisz Mazurska gmina Kruklanki to prawdziwy cud natury. Ale i ślady historii są tu niebanalne – na terenie gminy znajdują się pozostałości jednego z największych żelbetowych mostów kolejowych na Mazurach. Most – pięcioprzęsłowy, wielkością dorównujący słynnym mostom w Stańczykach – zbudowany został we wsi Grądy Kruklaneckie w 1908 roku nad ciekiem wodnym 16 łączącym jeziora Gołdopiwo i Kruklin. Fot. ug kruklanki Skarbiec natury Młode duchem najstarsze miasto w Polsce Dumą Kalisza jest teatr, kontynuujący z powodzeniem ponad 200-letnią tradycję kaliskiej sceny, założonej przez Wojciecha Bogusławskiego. Noszący imię ojca polskiego teatru, należy do najlepszych w kraju i od blisko 50 lat zapewnia znakomite warunki jedynemu w Polsce Festiwalowi Sztuki Aktorskiej odbywającemu się w trakcie Kaliskich Spotkań Teatralnych. Jest to impreza ceniona 17 nie tylko przez widzów, ale i przez całe środowisko teatralne. Gmino, przytul okapi! „Gmino, przytul okapi” – pod takim hasłem rusza wspólna akcja wrocławskiego ogrodu zoologicznego i magazynu „Gmina Polska. Krajowy Przegląd Samorządowy”. 11 2 Gmina Polska nr 5 | październik 2013 Kulinarne atrakcje Dolnego Śląska Poza ogromną dawką przyrody, historii i kultury, niewątpliwą atrakcją związaną z pobytem na Dolnym Śląsku jest spotkanie z jego tradycjami kulinarnymi. Dolny Śląsk jest pod tym względem niezwykły. Jak mało gdzie, wymieszały się tutaj tradycje przywiezione z całej Polski oraz spoza granic kraju. Twaróg sudecki jest wytwarzany w Kamiennej Górze według tradycyjnej receptury już od 1945 roku. Może być składnikiem wielu prostych, pożywnych potraw, jak np. ziemniaki z twarogiem i olejem lnianym, które dawniej były przysmakiem tkaczy lnu zamieszkujących kamiennogórską ziemię. Likier karkonoski pochodzi z Gór, które zawsze były i są do dzisiaj synonimem zielarskiej jakości. Na słonecznych górskich stokach i w cienistych wąwozach rosną zioła, mchy i jagody, których kłącza i owoce były zbierane przez zielarzy. Likier karkonoski nawiązuje do ponad 200-letnich tradycji regionu w zakresie produkcji likierów typu staniszowskiego, a metoda produkcji pozostała niezmienna. Dla turystów odwiedzających Karkonosze stanowi pamiątkę z górskich wypraw, a dla lokalnej społeczności stał się wyróżnikiem regionu. Syrop malinowy z Doliny Baryczy stanowi smaczną wizytówkę gminy Krośnice, w której pierwsze plantacje malin powstały ponad 25 lat temu. Słabe gleby i niskie opady występujące na tym terenie, choć wpływają niekorzystnie na wysokość zbiorów, to korzystnie działają na wyjątkowe walory smakowe owoców, gdyż niedobór wody przekłada się na mniejszą kwaśność malin. Mity, fakty, opowiastki Prawie siedem tysięcy mieszkańców podpisało się pod wnioskiem o odwołanie rady powiatu, która uchwaliła wydzierżawienie szpitala w Pszczynie słynącej z drastycznych cięć spółce Centrum Dializa z Sosnowca. Po tym jak przed dwoma laty szpital oddano w dzierżawę spółce, pracę stracił w nim co trzeci lekarz i 40 proc. pielęgniarek, a trzy piętra placówki wyłączono z użytku. Nie lepiej wygląda sytuacja w szpitalu w Łasku dzierżawionym przez Centrum Dializa od zeszłego roku, w którym zwolniono połowę z dwustu pielęgniarek. ••• Na Lubelszczyźnie w gminie Hrubieszów (11 tys. mieszkańców) odpady wywożone są cztery razy w roku, bowiem tak postanowili rada gminy i jej wójt. Od mieszkańców domów jednorodzinnych śmieci będą odbierane raz na kwartał – w marcu, czerwcu, sierpniu i listopadzie – a urząd gminy zdecydował się na takie rozwiązanie, aby mieszkańcy nie ponosili wysokich opłat. Rzeczywiście, segregujący odpady płacą miesięcznie 4 zł od osoby (3 zł, jeśli w gospodarstwie domowym mieszka pięć lub więcej osób), a ci, którzy nie segregują śmieci, płacą 10 zł. Ciekawe tylko, czy gminy Hrubieszów nie zasypią zwały śmieci i dzikie wysypiska… ••• Skierowano do Sejmu projekt o powiatach metropolitalnych i jest szansa, że powstaną już w przyszłym roku. Już w roku 2008 projekt ustawy w tej sprawie przygotował prof. Michał Kulesza, ale projektem nigdy nie zajęli się posłowie. Metropolii miało być dwanaście – z własnymi budżetami, koncepcjami zagospodarowania przestrzennego, ale zaczęły protestować mniejsze miasta. Jedni głosili, że to wykończy wieś, drudzy straszyli landyzacją kraju. ••• Mazowsze – najbogatsze województwo w kraju – bankrutuje przez „janosikowe”, opłatę wnoszoną przez zamożniejsze samorządy na rzecz tych uboższych. Województwo mazowieckie zbuntowało się i przestaje płacić. Przy budżecie 3 mld zł, Mazowsze ma w tym roku zapłacić 661 mln zł. W tym roku „janosikowe” płaci jeszcze tylko woj. dolnośląskie (73,9 mln zł), ale dostaje także „janosikowe”, i to o 4 mln zł więcej niż wpłaca. Przez „janosikowe” Mazowsze biednieje, bowiem co drugą złotówkę z podatków oddaje innym województwom. Nie ma pieniędzy na inwestycje, a w ubiegłym roku wydatki majątkowe – w przeliczeniu na jednego mieszkańca – były najniższe spośród wszystkich województw. Beneficjentami „janosikowego” są: podkarpackie (99,5 mln zł), dolnośląskie (78,1 mln zł), warmińsko-mazurskie (63,8 mln zł), lubelskie (63,6 mln zł), zachodniopomorskie (55,6 mln zł), śląskie (51,8 mln zł), kujawsko-pomorskie (50,6 mln zł), świętokrzyskie (47,3 mln zł), podlaskie (45,9 mln zł), lubuskie (45,2 mln zł), wielkopolskie (30 mln zł), opolskie (29,7 mln zł), pomorskie (28,4 mln zł), małopolskie (7,1 mln zł) i łódzkie (5,5 mln zł). ••• Rząd jest zdeterminowany, aby rozpocząć budowę dwóch bloków opalanych węglem – każdy o mocy 900 megawatów – w Elektrowni Opole należącej do Grupy PGE, bojąc się, że brak nowych mocy wytwórczych, przy równoczesnym zamykaniu przestarzałych i nieekologicznych siłowni zakończy się ekologiczną zapaścią i brakiem prądu. Natomiast organizacje ekologiczne skupione w Koalicji Klimatycznej przekonują, że zamiast wydawać około 12 mld zł na budowę bloków, można na dużą skalę rozwinąć przydomowe minielektrownie. ••• Coraz bardziej zadłużone polskie samorządy uchwalają mniej planów zagospodarowania przestrzennego. Widać, że gmin nie będzie stać na tworzenie dobrej przestrzeni, ponieważ plany kosztują niemało, a w efekcie grozi nam chaos urbanistyczny i wzrastające problemy komunikacyjne. Odszkodowania za przyjęte plany mogą wynieść nawet 130 mld zł. ••• Prawomocnym wyrokiem sądu okręgowego gmina Słupsk musi zapłacić Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad za oświetlenie części obwodnicy Słupska. Gmina musi płacić za oświetlenie, bo choć obwodnica Słupska jest drogą ekspresową, to jest to trasa bezpłatna, a przepisy stanowią, że GDDKiA odpowiada wyłącznie za oświetlenie płatnych odcinków dróg ekspresowych i autostrad. Ten argument był dla sądu najważniejszy. ••• W latach 2014-2020 polska otrzyma z Unii Europejskiej ponad 300 mld zł, z czego blisko 110 mld zł mają dostać samorządy. Gminy, aby zagospodarować te zewnętrzne środki finansowe, muszą zgromadzić wkład własny, czyli ponad 60 mld zł. Nie będzie to łatwe, bowiem Fot. UMwd W tym tyglu kulturowym ukształtowała się specyficzna, bo niejednorodna kuchnia – niezwykle urozmaicona, bogata w smaki, ciekawa, pomysłowa i bardzo apetyczna. Rozwój Dolnego Śląska oparty jest na promocji kulinarnych produktów tradycyjnych, regionalnych oraz ekologicznych, spośród których 39 zostało wpisanych na Listę Produktów Tradycyjnych. Każdy kulinarny specjał wpisany na LPT stanowi świadectwo zachowania ponad 25-letniej tradycji produkcji i jest elementem tożsamości społeczności lokalnej, a przez to należy do dziedzictwa kulturowego regionu, z którego pochodzi. Najnowszymi kulinariami wpisanymi na Listę są: miód lipowy krupiec z ziemi ząbkowickiej, twaróg sudecki, li- kier karkonoski oraz syrop malinowy z Doliny Baryczy. Wnioski o rejestrację pszenno-żytnich pierników z Oleśnicy i pierogów ruskich z Chrząstawy zostały przesłane do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi i niebawem będą mogły kusić podniebienia, już jako zarejestrowane produkty tradycyjne. Ziemia ząbkowicka, położona na terenie Przedgórza Sudeckiego pomiędzy Górami Złotymi, Bardzkimi i Sowimi a Wzgórzami Niemczańsko-Strzelińskimi, w skład których wchodzą Wzgórza Lipowe, obfituje w bogactwo lasów lipowych oraz roślin miododajnych. Miód w postaci płynnej (patoka) bezpośrednio po odwirowaniu bywa jasnożółty, bursztynowy z zielonkawym odcieniem. Dawniej mówiono, że miód lipowy ma barwę dukatowego złota, a wraz z naturalnym procesem krystalizacji jaśnieje. Po skrystalizowaniu wyraźnie wyczuwalne są drobnoziarniste grudki, krupki, od których pochodzi nazwa krupiec. Pszczelarze z ziemi ząbkowickiej niezmiennie od ponad 25 lat dbają o wysoką jakość miodu lipowego, którego wyjątkowe właściwości mają duży wpływ na zdrowie i samopoczucie człowieka. Natura Food w Łodzi Wytwarzanie, ochrona i promocja żywności wysokiej jakości, potwierdzonej wyróżniającym znakiem, wymaga podjęcia działań w zakresie stworzenia sieci powiązań pomiędzy producentami, przetwórcami, dystrybutorami i restauratorami zajmującymi się produktami tradycyjnymi i regionalnymi. Skuteczną platformę współpracy i wymiany doświadczeń stanowi Sieć Dziedzictwa Kulinarnego Dolny Śląsk. Województwo dolnośląskie poprzez członkostwo w Europejskiej Sieci Dziedzictwa Kulinarnego (Culinary Heritage Europe) realizuje cel rozwoju produkcji i dystrybucji tradycyjnej żywności oraz promocji specyfiki regionalnej w zjednoczonej Europie. Uczestnikami Regionalnej Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Dolny Śląsk jest już 37 podmiotów, a ich grono ciągle się powiększa. Warunkiem uczestnictwa dla rolników, ogrodników, przetwórców, restauratorów, dystrybutorów, kwaterodawców jest m.in. wykazanie więzi z regionem poprzez używanie w znacznym stopniu produktów żywnościowych, które pochodzą z Dolnego Śląska. Zapraszamy na stronę internetową i do zapoznania się z uczestnikami Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Dolny Śląsk: www.culinary-heritage.com, a także produktami tradycyjnymi z Dolnego Śląska: www.minrol.gov.pl/ pol/content/view/full/303. (TS) już w roku 2012 zadłużenie polskich gmin wynosiło 32 proc. ich dochodów, a 89 gmin przekroczyło limit 60 proc. zadłużenia. Wśród najbardziej zadłużonych gmin są m.in. Toruń (84,3 proc.), Poznań (67,3 proc.), Wrocław (63,5 proc.) i Warszawa (47,7 proc.). Raport opublikowany przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego potwierdza, że potencjał miast jest bardzo zróżnicowany. Wynika z niego m.in., że Jelenia Góra, Przemyśl, Siedlce, Mysłowice, Siemianowice Śląskie i Zabrze mogą mieć problemy ze zrównoważeniem bieżących budżetów w latach 2014-2022 nawet przy silnej redukcji inwestycji. Oszczędzać będą musiały m.in. Kraków, Gdańsk, Szczecin i Bydgoszcz. Za to wysoko oceniono możliwości inwestycyjne Katowic, Gliwic, Piotrkowa Trybunalskiego, Ostrołęki, Krosna, Rybnika i Tychów. Z zaciśnięciem pasa muszą liczyć się m.in. Wrocław, Lublin, Gorzów Wielkopolski, Zielona Góra i Łódź, w której w ciągu ostatnich pięciu lat zadłużenie wzrosło z 756 mln zł do 2,2 mld zł. ••• Referendum przeprowadzone w Żórawinie nie przyniosło żadnych zmian, ponieważ jest nieważne i wójt Jan Żukowski będzie zarządzał gminą co najmniej do końca tej kadencji. Na 7636 osób uprawnionych do głosowania do urn poszło 1297, a frekwencja wyniosła 16,99 procent. W roku 2010 – gdy wybierano Jana Żukowskiego na wójta – w głosowaniu wzięły udział 3392 osoby, a 3/5 tej liczby to 2036. Do takiego wyniku zwolennikom referendum brakowało niemało. ••• Kapitalny ten Capitol – stwierdził minister kultury Bogdan Zdrojewski, podziwiając otwarty w październiku Teatr Muzyczny Capitol we Wrocławiu. Budynek to połączenie dawnego – główna część teatru pochodzi z 1929 r. – z nowym, pięciokondygnacyjnym gmachem, dziełem krakowskiej pracowni KKM Kozień Architekci. Teatr kosztował 143 mln zł, z czego 83 mln zł dało MKiDN (z funduszy unijnych i środków własnych), a resztę dołożyło miasto. Polscy (i nie tylko!) pożeracze kultury zyskali świetny obiekt, a pierwsza premiera – „Mistrz i Małgorzata” pokazuje, że zespół teatru wart jest swej nowej, kapitalnej siedziby. ••• Wrocławski port lotniczy w roku 2012 obsłużył dwa miliony pasażerów, a do końca sierpnia tego roku – ponad półtora miliona. Dziś oferuje loty w sześćdziesięciu kierunkach – dla inwestorów i turystów. Nowy terminal lotniska im. Mikołaja Kopernika powstał na EURO 2012, bardzo szybko zdobył zasłużone uznanie i obecnie latają z niego nie tylko mieszkańcy Dolnego Śląska, ale także pasażerowie z Opolszczyzny, Lubuskiego, Wielkopolski i Łódzkiego. W ofercie lotniska osiem połączeń to tzw. loty biznesowe, obsługiwane m.in. przez LOT, Lufthansę i SAS. Port, który jest w stanie obsłużyć 4 mln pasażerów, wciąż uruchamia nowe połączenia czarterowe, a w planach jego rozwoju niezwykle istotny jest kierunek wschodni. W ubiegłym roku w plebiscycie portalu pasazer.com podróżni wskazali wrocławskie lotnisko jako najbardziej przyjazne. Terminal został także wyróżniony tytułem „Budowa Roku 2012”, pokonując sześćdziesięciu konkurentów – inwestycji z całej Polski. Jednym słowem, wrocławskie lotnisko jest dla regionu powodem do dumy. I piękne, i przyjazne i – co oczywiście najważniejsze – stanowi prawdziwą bramę do Dolnego Śląska i z Dolnego Śląska w świat daleki. Podglądacz samorządowy Gmina Polska nr 5 | październik 2013 Wszystko jest ważne Rozmowa z Radosławem Mołoniem, wicemarszałkiem województwa dolnośląskiego – Prezydent USA Bill Clinton, gdy pytano go o to, co najważniejsze, wygłosił zdanie, które przeszło do historii: „Liczy się gospodarka, głupcze!”. Ale to chyba nie całkiem tak – równie ważna dla rozwoju społeczeństw i jednostek jest kultura i takie sprawy jak choćby sport. – Tylko z tego trudno czasem wyżyć. Gospodarka to podstawa, bo tworzy miejsca pracy… – …i z tego są pieniądze na kulturę. Czyli na to, co panu i pana współpracownikom podlega na Dolnym Śląsku. – Przede wszystkim moim współpracownikom, bo zarząd działa kolegialnie. Ja jestem odpowiedzialny za środki, które idą na kulturę, ale nie ustalam repertuaru opery czy filharmonii. – Jest pan zadowolony ze sposobu, w jaki środki te były w tym roku wydane? – Będę zadowolony wtedy, gdy te instytucje, które miały problemy finansowe, będą realizowały swoje programy artystyczne, a ludzie będą mieli pracę. Ja nie wnikam, jaki jest repertuar teatrów, jakie obrazy wiszą w muzeum, to jest rola ludzi, którzy się na tym znają! To oni kierują placówkami kultury i ocenia ich przede wszystkim tej kultury uczestnik. Zarząd i ja oceniamy ich pod kątem wydatkowania środków. To są pieniądze publiczne, nie mamy worka bez dna. Z drugiej jednak strony nie można być liczykrupą, trzeba zrozumieć, co kierujący na przykład teatrem chcą osiągnąć. – Warto tu wspomnieć, że Teatr Polski będzie miał na etacie reżysera-legendę, Krystiana Lupę. – To artystyczna strona teatru… Jest też jednak strona druga, finansowa. Jak zapowiedziałem, wprowadziłem do Teatru Polskiego dyrektora finansowego, czyli osobę wspierającą dyrektora artystycznego, który przecież nie musi znać się na rachunkowości! Dziś tego dyscyplinowania finansowego nie da się ominąć. To jest tak, jak w każdym przedsiębiorstwie, gdzie między dyrektorem a jego zastępcami jest określony podział ról. – Jakoś tak zawsze mi się wydaje, że pieniędzy na kulturę jest za mało… – A ja powiem, że na sport też jest za mało! Po prostu każdy chciałby mieć więcej. – Uważa pan więc, że samorząd województwa dolnośląskiego przekazuje wystarczające środki na kulturę? – Samorząd od trzech lat – od czasu, gdy tu jestem – co roku zwiększa budżet na kulturę. Jesteśmy jednym z nielicznych województw, które nie obcięły środków na kulturę, przeciw- 3 – Dolny Śląsk, przypominam, Prezydent Dutkiewicz się z tym zgakim jest przecież właśnie biblioteka. nie – są nowe programy, i to nie tylTo program ogłoszony przez ministra to niemal jedna czwarta zabytków dza, też myśli o tym, aby wyjść poza ko jeśli idzie o duże jednostki, takie kultury i kierowany do małych gmin. Polski. Żeby te zabytki – mówiąc Wrocław. jak Teatr Polski, Opera Wrocławska, – Powstaje jeszcze jedna inwestykolokwialnie – wyproTeatr im. Modrzejewskiej w Wałbrzychu czy Samorząd co roku ogłasza program rewitalizacji i ochro- wadzić na prostą, trzeba cja, warta ESK – to budowane we Muzeum Papiernictwa ny zabytków, a warto wiedzieć, że na Dolnym Śląsku znaj- niewyobrażalnych pienię- wrocławskim zoo afrykarium, najw Dusznikach. Ale pro- duje się 24 procent wszystkich obiektów zabytkowych dzy. Czy samorząd może większy tego typu obiekt w Europie. W roku 2015 zostanie otwarte. blem polega na tym, że ro- w kraju! To zamki, pałace, domy, dworki i oczywiście za- się z tym zmierzyć? – Byłem w zeszłym tygodniu – Sam? Nie! Musi być sną koszty stałe, bo przecież bytki o znaczeniu sakralnym, których jest najwięcej. z jednej strony wsparcie w zoo i widziałem tę budowę – jak nie samorząd województwa dyktuje, ile kosztuje światło, ogrzewa- W grę wchodzi oczywiście także digi- rządu, z drugiej – podmiotów prywat- statek kosmiczny wygląda! Robi kolosalne wrażenie. To będzie superinwetalizacja, internet – w sumie to znako- nych. Nie trzeba szukać daleko perły, na nie czy woda! Jest więc pula środków, która co roku się powtarza, a jeśli kosz- mity program, w ostatnich dwóch la- którą nas nie stać – to choćby Lubiąż, stycja dla setek tysięcy ludzi odwiedzatach samorząd województwa pomógł gdzie trzeba włożyć kilkaset milionów jących Wrocław. ty stałe rosną, to środki na działalność – W zeszłym roku w zoo było kulturalną maleją. Dlatego uważam, że pięciu gminom, które dostały pieniądze złotych, których nie mamy. To boli, bo 600 000 gości… koszty funkcjonowania jednostek kul- od ministra i od nas. Zapewniliśmy im jest oto coś wspaniałego, coś, co jest – Jak afrykarium będzie gotowe, naszym dziedzictwem, a nie stać nas tury powinny być co roku monitoro- środki w wysokości około 350 tys. zł. na rewitalizację. Samo- pomnożymy tę liczbę przez dziesięć. wane pod kątem wzrostu Gdy ktoś przyjedzie na Dolny Śląsk, rząd ma przecież jeden kosztów stałych. To jest budżet! Owszem, pewnie to afrykarium na pewno nie ominie! bardzo istotne i powinno można by było cały po- I będą ludzie zostawiali pieniądze, bo być weryfikowane, żeby datek z KGHM przezna- przecież trzeba zoo utrzymać. nie straciła działalność arczyć na Lubiąż, ale wtetystyczna. – Jak się mówi „kultura”, to od dy cierpi na tym służba razu kojarzy się też sport… – Powstają nowe zdrowia, cierpią drogi… obiekty – Teatr Capitol, – Przez ostatnie dwa-trzy lata DolA przecież wszystko to nemu Śląskowi powierzane jest coraz sala koncertowa Akadejest ważne! mii Muzycznej… Ale to więcej imprez o znaczeniu międzyna– W roku 2016 Wro- rodowym. Zaczęliśmy od olimpiady nie koniec, prawda? cław będzie Europejską dla Polonii, za chwilę puchar świata – We Wrocławiu naStolicą Kultury. Samo- w narciarstwie biegowym. Potem koszym sztandarowym rząd województwa też lejne – zimowe – igrzyska olimpijskie projektem jest remont się do tego dokłada? Pawilonu Czterech Kodla Polonii. Istnieje bardzo duża szan– Oczywiście! To sa zorganizowania u nas Uniwersjapuł. Część środków to bardzo prestiżowa spra- dy, czyli współpracy ze Światowym pieniądze samorządu, wa, więc nie ma innej Związkiem Sportu Akademickiego. To nasz wkład własny, część możliwości niż współ- poważna impreza dla dziesiątek tysięcy dostajemy za pośrednicdziałanie. Czas ja- ludzi, którzy przyjadą z całego świata. twem MKiDN. Ten prokiś temu spotkałem się W październiku mamy we Wrocławiu jekt ma ogromne znaczez prezydentem Rafałem mistrzostwa świata w podnoszeniu cięnie nie tylko dla kultury Dutkiewiczem, rozpo- żarów, na które samorząd wojewódzDolnego Śląska, ale dla częliśmy wstępne roz- ki także przekazuje środki. Budujemy kultury polskiej. Zrobimowy na temat ESK. także – pierwszy i jedyny taki projekt my wszystko, aby zmiePrzecież Teatr Polski, w Polsce! – boiska lekkoatletyczne przy ścić się w terminie, choć Opera Wrocławska, Mu- szkołach. To program „Dolny Śląsk dla z zabytkami bywa różnie. zeum Narodowe i wiele królowej sportu”. Przed wejściem tego Nie wiemy, co się może innych placówek kultury projektu zwróciłem się do wszystkich okazać… – Inwestowanie w kulturę w mieście i w regionie są instytucjami 169 dolnośląskich gmin, pytając, czy ich – A mniejsze miejscowości? Tam też są potrzebne pieniądze na ochro- to także inwestowanie w ludzi. samorządu województwa, choć oczy- władze są takim programem zainteresonę cennych często, lecz podupadłych W chóry, zespoły ludowe i nie tyl- wiście zarządzamy tymi jednostkami wane. W ciągu dwóch tygodni otrzymako, w grupy teatralne. Jak wam to w porozumieniu z władzami gmin łem 90 odpowiedzi na „tak”. A w ciągu zabytków. i ministerstwem… Rozmowa z prezy- roku mam środki na 17 boisk… Zwró– Dlatego samorząd co roku ogła- wychodzi? – Dobrze! Są całoroczne progra- dentem Dutkiewiczem nie dotyczyła ciłem się z prośbą o patronat do Polskiesza program rewitalizacji i ochrony zabytków, a warto wiedzieć, że na Dol- my, do których zgłaszać się mogą tylko Wrocławia – fajnie byłoby stwo- go Komitetu Olimpijskiego i Polskiego nym Śląsku znajduje się 24 procent mniejsze instytucje kultury. Na przy- rzyć pakiet, który samorząd wniósłby Związku Lekkoatletyki. Otrzymałem kład chór, który jeździ z trasą kon- do ESK, z wyjściem poza Wrocław. w ciągu tygodnia zgodę, a na drugiej wszystkich obiektów zabytkowych certową do mniejszych miejscowo- Trzeba tym, którzy tu w roku 2016 stronie pisma podpisała mi się więkw kraju! To zamki, pałace, domy, dworki i oczywiście zabytki o znacze- ści Dolnego Śląska może szość olimpijczyków o takie wsparcie wystąpić. Budujemy także – pierwszy i jedyny taki projekt w Polsce! – – Irena Szewińska, niu sakralnym, których jest najwięcej. Nie możemy utrzymywać boiska lekkoatletyczne przy szkołach. To program „Dolny Szymon ZiółkowPrzeznaczamy na to co roku 5 mln zł i jest to zdecydowanie niewystarczają- takich instytucji kultury na Śląsk dla królowej sportu”. ski… Robimy też stałe, ale w gminach dziace. Trzeba pamiętać jednak o tym, że pierwsze z takim rozinstytucje kultury, znajdujące się poza łają różnego rodzaju stowarzyszenia, przyjadą, stworzyć ofertę. Czy z niej machem w historii regionu DolnośląWrocławiem, których nie jesteśmy or- które organizują imprezy kultural- skorzystają? To już ich decyzja, ale skie Święto Sportu. Kilkanaście dysganizatorem, mogą aplikować do pro- ne – mamy przecież bardzo szeroki warto pokazać, że w Dusznikach- cyplin, zawody na Polu Marsowym amatorski ruch artystyczny. Są or- Zdroju jest jedyne w Polsce Mu- – wszystko dla rodzin, bo to idealne gramów ministerialnych – choćby do programu norweskiego. Tyle że wyma- ganizowane koncerty w kościołach, zeum Papiernictwa, że w Jaworze jest miejsce na takie sportowe rodzinne w świetlicach… Od trzech lat wspie- Kościół Pokoju, zabytek klasy świa- spotkanie. ga to zapewnienia wkładu własnego. – Jako namiętny czytelnik nie ramy takie dobre pomysły. To tzw. towej… Chcemy – oprócz prezentacji – Niedługo nowy okres programodziewiętnastki, czyli wsparcie kwotą sztandarowych jednostek, takich jak wania. Będę pieniądze na kulturę? mogę nie zapytać o biblioteki… – To niezwykle ważne, zwłaszcza nieprzekraczającą 10 tys. zł organi- Opera Wrocławska, uznawana prze– Jesteśmy dopiero w trakcie opraw mniejszych miejscowościach jest to zacji pożytku publicznego na podsta- cież za jedną z najlepszych na świecie cowywania nowego Regionalnego wie art. 19a ustawy o działalności po- – pokazać też katalog instytucji kultu- Programu Operacyjnego, ale wiem, dla nas priorytet! Funkcjonuje program „Biblioteka Plus”, który ma służyć two- żytku publicznego i o wolontariacie. ry pozawrocławskich tak ciekawych, że pieniądze na kulturę będą. że stać się powinny częścią ESK. rzeniu ośrodków kultury i edukacji, ja- I to się sprawdza! Rozmawiał Sławomir Grymin 4 Gmina Polska nr 5 | październik 2013 Jubileusz 65-lecia akademii muzyczneJ im. karola lipińskiego we wrocławiu POD PATRONATEM HONOROWYM PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ BRONISŁAWA KOMOROWSKIEGO Szanowni Państwo! w roku 2013 uczelnia nasza obchodzi piękny jubileusz. mija bowiem 65 lat od KOMiTET HONOROWY: momentu powołania we wrocławiu uczelni muzycznej. Patronat honorowy nad Jubileuszem 65-lecia akademii muzycznej im. karola lipińskiego we wrocławiu objął Prezydent rzeczypospolitej Polskiej Bronisław komorowski. Począwszy od • Bogdan Zdrojewski – Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego stycznia zorganizowaliśmy już szereg jubileuszowych przedsięwzięć, w większości • Barbara Kudrycka – Minister Naukio randze i Szkolnictwa Wyższego międzynarodowej bądź ogólnopolskiej. najważniejsze uroczystości odbę• Aleksander Marek Skorupa – Wojewoda Dolnośląski dą się w październiku, a więc są wciąż jeszcze przed nami. 10 października 2013 r., podczas uroczystej inauguracji roku akademickiego • Rafał Jurkowlaniec – Marszałek Województwa Dolnośląskiego 2013/2014 uczelni artystycznych wrocławia, tytuł doktora honoris causa akade• Rafał Dutkiewicz – Prezydent Wrocławia mii muzycznej im. karola lipińskiego we wrocławiu otrzyma maestro Gabriel chmura, jeden z najwybitniejszych dyrygentów przełomu XX i XXi wieku. war• Ewa Michnik – Dyrektor Opery Wrocławskiej to przypomnieć, że Gabriel chmura urodził się i swoją muzyczną edukację rozpo• Andrzej Kosendiak – Dyrektor Filharmonii Wrocławskiej im. Witolda Lutosławskiego czął we wrocławiu. cieszymy się, że przyjmując godność doktora honoris causa, Projekt „Rozbudowa Akademii Muzycznej we Wrocławiu Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans maestro Gabriel chmura w symboliczny sposób wstępuje do naszej akademickiej – budowa saliimuzyczno-dydaktycznej wraz z infrastrukturą” społeczności. współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego centralne obchody Jubileuszu 65-lecia uczelni zaplanowane zostały na 26 października 2013 r. w tym dniu odbędzie się w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Nadzwyczajny Koncert Jubileuszowy, który zainauguruje działalność nowej sali koncertowej naszej uczelni. ta wspaniała Całkowity koszt realizacji projektu: 53.240.492,82 zł sala, o znakomitych walorach akustycznych, znajduje się w nowym obiekcie dydaktyczno-koncertowym, którego budowę WAżNIEJSZE WYDARZENIA ROKu JuBILEuSZOWEGO 2013: Kwota dofinansowania projektu: 43.599.877,35 zł rozpoczęliśmy w 2011 roku. w naszym nowym gmachu, oprócz sali konw tym ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego: 37.079.947 zł certowej, zlokalizowanych zostało także wiele innych nowocześnie wyposażonych przestrzeni, m.in.Karola kompleks sal dydaktycznych, salewe prób,Wrocławiu studia na• nadanie tytułu Doktora Honoris Causa Akademii Muzycznej im. Lipińskiego grań, pomieszczenia Studia technik audiowizualnych, Studia kompozycji Maestro Gabrielowi Chmurze, komputerowej, Pracowni muzyki teatralnej i Filmowej i wiele innych. te • uroczyste otwarcie nowego obiektu dydaktyczno-koncertowego (budynek E) Akademii Muzycznej nowe przestrzenie stanowią znakomity impuls do dalszego rozwoju i inspirują do podejmowania nowych wyzwań. oryginalny i niezwykle atrakcyjny im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu, w tym inauguracja nowej Sali Koncertowej Uczelni, program Nadzwyczajnego Koncertu Jubileuszowego zjednoczy na estradzie 26 października r., godz. 19 • Festiwal 2013 Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego wekoncertowej Wrocławiu (26połączone października – 31 grudnia nowej sali solistów oraz zespoły wrocławskiej akademii muzycznej pod batutą maestro marka Pijarowskiego. koncert poprowadzi maestro marek Pijarowski. w programie 2013 r.), nowa Sala Koncertowa Uczelni (budynek E), w październiku odbędzie się kolejny koncert z cyklu Generacje. cykl ten poświęcony został paTe Deum a. Brucknera, Koncert na zespół jazzowy i orkiestrę symfoniczną • uroczysty Koncert Jubileuszowy pod dyrekcją Maestro Marka Pijarowskiego – Inauguracja r. liebermanna, Krzesany w. kilara oraz utwór młodego wrocławskiego mięci wielkich postaci związanych z naszą uczelnią przed laty. tym razem przypomnimy postać wybitnego wrocławskiego Festiwalu Akademii Muzycznej im.kompozytora, Karola byłego Lipińskiego wemuzycznej Wrocławiu (26 prof. października 2013Podczas r.), koncertu wykokompozytora adama Porębskiego Hierophonos F-E-C-H. rektora akademii we wrocławiu, zygmunta Herembeszty. wystąpi akademicka orkiestra Symfoniczna, chór „Feichtinum”, Big-Band nane zostaną utwory skomponowane przez Profesora, jego uczniów oraz kontynuatorów szkoły kompozytorskiej zygmunta • V Międzynarodowy Festiwal Klarnetowy CLARIMANIA 2013, akademii muzycznej oraz soliści: Joanna zawartko – sopran, agnieszka Herembeszty. Ogólnopolski rehlis – alt, Jędrzej• tomczyk – tenor, StawrosFestiwal chatzipentidisSaksofonowy, – baryton. z wielką radością zapraszam Państwa do uczestnictwa w jubileuszowych uroczystościach. Będę rad, jeśli udział w wydarzenadzwyczajny• koncert Jubileuszowy zaprezentowany zostanie niach artystycznych przez nasząprojekt uczelnię stanie się dla Państwa źródłem satysfakcji i niezapomnianych wrażeń. Światy Równoległe Witolda Lutosławskiego – organizowanych multimedialny orkiestrowy w 100. rocznicę w nowej sali koncertowej również w niedzielę, 27 października 2013 r. Z wyrazami szacunku i serdecznymi pozdrowieniami urodzin kompozytora, o godz. 19, a wstęp na koncert będzie wolny. Krystian Kiełb • konkursy, w tym m. in.: Serdecznie zapraszamy! Rektor Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu nadzwyczajny Koncert Jubileuszowy - II Międzynarodowy Konkurs Wokalny im. A. Hiolskiego w Kudowie Zdroju, - Ogólnopolski Konkurs Fletowy, tami. nie trzeba być muzykiem lub monia to dziś znakomitych uczelni, - Konkurs Kompozytorski na utwór inaugurujący otwarcie nowej Salisiedem Koncertowej zespołów, sześć festiwali o bardzo róż- muzykologiem, by słuchać muzyki, - Ogólnopolski Konkurs Studentów Dyrygentury im. A. Kopycińskiego, norodnych klimatach i oczekiwanie… cieszyć się nią i wzruszać” – przeko• koncerty Akademickiej Orkiestry Symfonicznej, Akademickiej Orkiestry Kameralnej, andrzej kosendiak, dyrektor Filoczekiwanie na moment, gdy wreszcie nuje fascynujące wieczory z udziałem Phi– w tym sezonie poprowadzę sześć harmonii wrocławskiej. i zaprasza na po wielu latach wrocławscy filharmonowy sezon artystyczny Awangardowej Orkiestry Sound Factory Orchestra, koncertów, które dadzą przedsmak lippe’a Herreweghe i jego collegium nicy – dziś jeden z wiodących zespo- koncerty, których rozmaitość pozwoli Filharmonii Wrocławskiej • spektakle operowe i inne Vocale Gent (5 i 9 lutego). Przy oka- łów tej części europy – przeprowadzą każdemu znaleźć muzykę, najsilniej współpracy, jaka będzie pokazy realizowana sceniczne, rozpoczęty! Tradycyjnie, słynny Belg nad bachowską Mszą się w najbliższych latach – zapowiada nodo godnej siebie siedziby. Przenosi- przemawiającą do duszy. utworem patrona • Filharmonii liczne koncerty kameralne, solowe,zjiinstrumentalne, wokalne i wokalno-instrumentalne, wy szef wrocławskich filharmoników. h-moll popracuje z wrocławską or- ny do narodowego Forum muzyki odWitolda Lutosławskiego… Tym • koncerty chóralne, w tym Przegląd Chórów Wrocławia prowadzonych przez absolwentów Uczelni, Anita Tyszkowska Będzie klasyka i utwory mniej znane kiestrą Barokową. Do stolicy Dolnego będą się już w przyszłym roku. razem był to Tryptyk Śląski, a za • koncerty jazzowe, w tymdyrygent, m. in. z udziałem Adama Urszuli Dudziak, Śląska powróci także PaulMakowicza, mccreesh melomanom, obiecuje choć „nie trzeba być pisarzem, żeby czydyrygenckim pulpitem stanął informacje o koncertach: jako dyrygent chóru Filharmonii wroautorem programu jest tylko połowicztać książki. nie trzeba być leonardem, nowy szef artystyczny orkiestry www.filharmonia.wroclaw.pl • liczne warsztaty i kursy mistrzowskie z udziałem wybitnych artystów, nie, bowiem lwią część koncertów za- cławskiej (14 grudnia). nasza filhar- żeby otaczać się pięknymi przedmio– BEnJAMIn SHWArTZ. www.gminapolska.com • konferencje, sesje, sympozja seminaria naukowe, planował jeszcze Jacek kaspszyk.iPoza Benjamin Shwartz Wystawa Jubileuszowa – 65 lat Minęło... Akademia Muzyczna •nawystawy, w tym sezonu Multimedialna melomani czekali ten koncert inauguracją poprowadzi jeszcze m.in. wieczór moniecierpliwie, bowiem następca znaim. Karola Lipińskiego we Wrocławiu 1948-2013, zartowski (14 lutego) i Niekomitego maestra, Jacka mieckie Requiem Brahmsa kaspszyka, budził• zro-wydawnictwa jubileuszowe. Sezon z gwiazdami (13 czerwca). wśród gwiazd tegorocznego sezonu jest także krzysztof Penderecki (jako dyrygent w koncercie 2 marca). znakomity amerykański pianista Garrick ohlsson zaprezentuje I Koncert fortepianowy Brahmsa pod batutą Jacka kaspszyka (13 grudnia). Fanów muzyki dawnej czekają zwłaszcza dwa Fot. BoGuSław BeSzłeJ zumiałą ciekawość. Po pierwszym spotkaniu z Benjaminem Shwartzem odetchnęliśmy z ulgą – nasza świetna orkiestra trafiła w dobre ręce! Pięknie zabrzmiała Symfonia fantastyczna Hektora Berlioza, którą Shwartz poprowadził – z pamięci! – niezwykle dynamicznie i z wielką muzykalnością. Benjamin Shwartz i filharmonicy wrocławscy Gmina Polska 5 nr 5 | październik 2013 Starostwo Powiatowe we Wrocławiu Powiat, jakich mało Choć w starostwie powiatu wrocławskiego jak nigdy dotąd czuć już zbliżające się przyszłoroczne wybory samorządowe i polityczne przesilenia, to dla władz powiatu nadal najważniejsza jest praca i realizacja wcześniejszych planów. Dzieje się naprawdę niemało i dzieje się dobrze. Powiat wrocławski jest nagradzany, przeprowadza interesujące przedsięwzięcia, ma ciekawe pomysły integrujące lokalne społeczności. Inna sprawa, że im jest lepiej, tym więcej zajadłych przeciwników mają władze powiatu. Starosta wrocławski Andrzej Szawan Niedawno do kolekcji wielu już wyróżnień i nagród powiatowi wrocławskiemu dodano kolejne, które uzyskał w ogólnopolskim konkursie „Samorząd Równych Szans”. – To ogromne wyróżnienie dla naszego powiatu, bowiem uzyskało je tylko jedenaście powiatów w kraju – ocenia Andrzej Szawan, starosta powiatu wrocławskiego. – Cieszę się, że nasze działania zyskują uznanie ekspertów, tym bardziej że jest to już drugie nasze wyróżnienie w tym konkursie. Warto podkreślić, że wyróżnienia i nagrody w tym pożytecznym konkursie przyznawane są przez kapitułę pod przewodnictwem ministra Jarosława Dudy, pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych, a laureaci zostaną zaproszeni na uroczystą galę w Karpaczu (15 listopada). Powiat wrocławski 21 sierpnia podpisał z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu umowę na dofinansowania ścieżki przyrodniczo-edukacyjnej nad Jeziorem Mietkowskim. Międzylesie Tu jest najpiękniej Uroczystość rozpoczęła msza święta w kościele pw. Świętych Piotra i Pawła w Goworowie, którą koncelebrowali proboszczowie dekanatu Międzylesie pod przewodnictwem księdza dziekana Jana Tracza oraz gospodarza parafii – księdza Marka Hamesa. Po mszy goście ruszyli na spacer po Goworowie, ale najważniejszym punktem wizyty było otwarcie siłowni „Fitness” na sali gimnastycznej. Wstęgę przecinali liderzy dolnośląskich wsi – wójt gminy Dzierżoniów Marek Chmielewski, wójt gminy Kłodzko Stanisław Longawa i burmistrz Międzylesia Tomasz Korczak. Następnie na boisku w Goworowie odbyła się uroczystość wręczenia nagród konkursowych, której oprawę artystyczną stworzyły występy pań z Akademii Ruchu z Goworowa, zespołu „Łużyczanki” z Wolimierza, „Róża” z Różanki, „Oset” z Goworowa i „Międzylesianie” z Międzylesia. Gości witali sołtys Goworowa Wiesława Łysiak, liderka odnowy wsi Goworów Małgorzata Płaziak oraz burmistrz Tomasz Korczak z prowa- Kategoria „Najpiękniejsza Zagroda” Kategoria „Najlepsze przedsięwzięcie Odnowy Wsi” 1. Przemysław Kruszyński z Rościsławic (gm. Oborniki Śląskie) – 2000 zł 2. Jagna Jankowska z Wolimierza (gm. Leśna) – 1500 zł 3. Joanna i Piotr Wrońscy z Owiesna (gm. Dzierżoniów) – 1000 zł Wyróżnienie: zagroda Marioli i Józefa Matłów z Różanki (gm. Międzylesie). 1.Radwanice (gm. Radwanice) – za projekt „Niech połączy nas tradycja” – 3000 zł 2. Żelazno (gm. Kłodzko) – za projekt „Lato na ludowo – festiwal wiejski” – 2000 zł 3.Kuźniczysko (gm. Trzebnica) – za projekt „Izba Tradycji Młynarskich” – 1000 zł Wyróżnienie oraz nagrodą rzeczową: Osola (gm. Oborniki Śląskie) – za projekt „Okolice Aktywnego i Zdrowego Człowieka”. Kategoria „Najlepszy start w Odnowie Wsi” 1.Czaple (gm. Pielgrzymka) – za projekt „Nasza Wieś – Wsią Aktywną” – 4000 zł 2. Domanice (gm. Wińsko) – za projekt „Piękne Domanice mamy, wizję wsi spełniamy” – 3000 zł 3.Mikułowa (gm. Sulików) – za projekt „Zwiększenie zaangażowania mieszkańców wszystkich pokoleń” – 2000 zł Wyróżnienie oraz nagroda rzeczowa: Nowa Wieś Wielka (gm. Paszowice) – za projekt „Realizacja programu krótkoterminowego odnowy wsi Nowa Wieś Wielka, zapisanego w sołeckiej strategii rozwoju z kwietnia 2010 roku”. Kategoria „Najpiękniejsza Wieś” 1. Goworów (gm. Międzylesie) – 6000 zł 2.Nowy Gierałtów (gm. Stronie Śląskie) – 4000 zł 3. Gogołowice (gm. Lubin) – 2000 zł Po raz pierwszy przyznano nagrodę specjalną za ład przestrzenny i kulturowy. Otrzymała ją wieś Wolimierz (gm. Leśna). Dwa wyróżnienia otrzymały: Malin (gm. Wisznia Mała) i Borówka (gm. Prusice). a duże zainteresowanie wzbudziło w nich funkcjonowanie systemów doskonalenia jakości. W ramach edukacji konsumenckiej – z inicjatywy władz powiatu wrocławskiego – z początkiem września na antenie Radia Rodzina rozpoczęto cotygodniowy cykl audycji z udziałem Grzegorza Misia, powiatowego rzecznika konsumentów, podczas których słuchacze dowiadują się o swych prawach konsumenckich, poznają zagrożenia współczesnego rynku i korzystają z porad. Realizatorzy audycji szczególnie gorąco zapraszają przed radioodbiorniki seniorów, którzy najczęściej padają ofiarą nieuczciwych sprzedawców. S.G. (TS) Starostwo Powiatowe we Wrocławiu ul. Tadeusza Kościuszki 131 50-440 Wrocław tel. 71 722 17 00 fax 71 722 17 06 [email protected] www.powiatwroclawski.pl Fot. umig mędzylesie Dwudziestego pierwszego września 2013 r. w Goworowie odbył się piąty finał konkursu „Piękna Wieś Dolnośląska”. Każdy, kto był w Goworowie, widział, jak bardzo na tytuł Najpiękniejszej Wsi Dolnośląskiej Goworów zasługuje! Wartość zadania wynosi 71 000 zł (dotacja 31 800 zł), a partnerem projektu jest Dolnośląski Zespół Parków Krajobrazowych. Powstanie ścieżka edukacyjno-przyrodnicza, a na niej dziesięć tablic dydaktycznych m.in. z informacjami o miejscowej faunie i florze. Przy Ośrodku Sportów Wodnych i Rekreacji Powiatu Wrocławskiego w Borzygniewie zagospodarowane zostanie miejsce na ognisko – z czterema ławami, dwoma stołami i dwoma ławostołami z zadaszeniem. Ponadto kupiona będzie specjalna tablica interaktywna, która posłuży do edukacji ekologicznej – projekt zakłada również opracowanie, wydanie i dystrybucję tysiąca folderów informacyjno-edukacyjnych dotyczących ścieżki. – Realizacja projektu jest kolejnym efektem naszej owocnej współpracy z Dolnośląskim Zespołem Parków Krajobrazowych, a powstanie ścieżki jest częścią kompleksowego programu aktywizacji turystycznej i rekreacyjnej Jeziora Mietkowskiego, konsekwentnie realizowanego przez władze powiatu wrocławskiego przez kilka ostatnich lat – mówi starosta Szawan. – Mam nadzieję, że realizacja tego projektu przyciągnie do jeziora nowych turystów i pasjonatów przyrody. Osiągnięcia powiatu wrocławskiego budzą uznanie innych polskich powiatów, czego dowodem jest niedawna wrześniowa wizyta we wrocławskim starostwie czteroosobowej reprezentacji powiatu warszawskiego. Delegacja z Warszawy zapoznała się z elektronicznym procesem obiegu dokumentów we wrocławskim starostwie i przyjrzała się systemowi wroSIP, który w tym roku zwyciężył w ogólnopolskim konkursie „Internetowa Mapa Roku”. Goście byli pod wrażeniem wysokiej kultury organizacyjnej wrocławskiego starostwa wspomaganej elektronicznym systemem zarządzania informacją. Ponadto spodobała im się efektywna i terminowa praca wydziału architektury i budownictwa, To było radosne święto dzącą uroczystość Teresą Sobierską. Nagrody laureatom wręczyli: Włodzimierz Chlebosz – członek Zarządu Województwa Dolnośląskiego oraz Paweł Czyszczoń – dyrektor Wydziału Obszarów Wiejskich UMWD. Wiesława Łysiak, sołtys Najpiękniejszej Wsi Dolnośląskiej, nie kryła wzruszenia: – Chciałabym podziękować wszystkim, dzięki którym ten nasz sukces stał się możliwy. Bez pomocy burmistrza Tomasza Korczaka wielu spraw nie udałoby się załatwić, bez pomocy i współdziałania nadleśnictwa i naszej straży pożarnej nie doszlibyśmy do miejsca, w którym dziś jesteśmy… Serdecznie dziękuję Radzie Sołeckiej Goworowa za otwartość na pomysły i pomoc w ich realizacji. Dziękuję lokalnym przedsiębiorcom, którzy wspierają nas finansowo i rzeczowo! Szczególnie dziękuję mieszkańcom Goworowa, bo bez ich pomocy i zjednoczenia dla osiągnięcia wspólnych celów nigdy by się nam nic nie udało zrobić! Przedstawiciele wsi Pęgów – zeszłorocznej Najpiękniejszej Wsi Dolnośląskiej przekazali Goworowowi puchar przechodni – pięknego koguta. Po uroczystości odbyła się zabawa, która trwała do późnej nocy! (TS) Urząd Miasta i Gminy Międzylesie pl. Wolności 1 57-530 Międzylesie tel. 74 812 63 74, 74 812 63 27 fax 74 812 61 26; [email protected] www.miedzylesie.pl 6 Gmina Polska Polska Cerekiew Zwycięska stabilność W tegorocznym, ogólnopolskim, organizowanym przez „rzeczpospolitą” rankingu „Europejski Samorząd”, wyróżniającym samorządy najlepiej pozyskujące i wydające unijne środki finansowe, w kategorii gmin wiejskich gmina Polska Cerekiew zajęła 52. miejsce w kraju (na 1576 samorządów) i drugie w województwie opolskim. niemały to sukces, bowiem przygotowując ten opiniotwórczy ranking, korzystano z danych pochodzących z Ministerstwa rozwoju regionalnego i Ministerstwa Finansów. Liczby – pozyskano 20 mln zł środków zewnętrznych w ostatnich czterech latach – same mówią za siebie, świadcząc, iż w Polskiej Cerekwi dzieje się dobrze, mądrze i pracowicie. wiejskiej mówić, że jest gminą typową. odkąd pamiętamy w naszej redakcji, poza zadaniami infrastrukturalnymi miejscowy samorząd duży nacisk kładł na sprawy społeczne i rozwój kultury – organizowano m.in. plenery malarskie i ciekawe spotkania z muzyką poważną, kładąc w ten sposób nacisk także na rozwój duchowy mieszkańców gminy. warto Neorenesansowy zamek odzyska dawną świetność podkreślić, że stabilność władzy nie oznacza w Polskiej cerekwi – od ponad trzech lat, przy wsparciu braku inicjatywy i rutyny, a gmina finansowych środków zewnętrznych, budowaliśmy wielofunkcyjny ośrodek Sportowo-rekreacyjny w zakrzowie, przedsięwzięcie bardzo kosztochłonne, jak na taką niewielką gminę jak nasza – mówi ireneusz Smal, inspektor ds. inwestycji, przetargów i drogownictwa w urzędzie Gminy w Polskiej cerekwi. – tą inwestycją możemy pochwalić się nie tylko w województwie opolskim, ale w całym kraju. uzyskaliśmy od wielu już lat władze już pozwolenie na użytkowagminy Polska cerekiew Wielofunkcyjny Ośrodek Sportowo-Rekreacyjny w Zakrzowie nie obiektu i, kolokwialnie mói jej radni starają się rozwijać gminę na zasadzie zrównoważone- rozwija się znakomicie i ma znaczą- wiąc, jego część już żyje, a uroczyste go rozwoju, dlatego trudno o tej gminie ce miejsce na mapie opolszczyzny. otwarcie planujemy pod koniec paź- Łagiewniki Górna półka Rozmowa z JAnUSZEM SZPOTEM, wójtem gminy Łagiewniki Fot. uG łaGiewniki – Chyba będziemy rozmawiali o sprawach miłych – ten rok, jak wynika z naszych wielu rozmów, był dla waszej gminy dobry… – rzeczywiście, to był dobry rok! udało się nam zrobić parę inwestycji i kontynuować te, których ukończenie zaplanowaliśmy na rok przyszły. nie mamy żadnych poślizgów terminowych, wszystko idzie planowo. największe obawy mieliśmy przy sali gimnastycznej – to duży obiekt, wykonuje go firma z zewnątrz. ale w tej chwili mamy wyprzedzenie w stosunku do harmonogramu. – Sprawdzają się! – Żeby tylko nie zapeszyć… w każdym razie pod koniec września 2013 roku mogę powiedzieć, że jeśli idzie o inwestycje, był to rok dobry! – Hala sportowa urosła od czasu, gdy ostatnio razem ją oglądaliśmy? – oczywiście! Jest już przywieziona więźba dachowa, lada moment będzie zakładana i mam nadzieję, że do zimy hala zostanie przekryta. Dwunastego września uroczyście otworzyliśmy boisko lekkoatletyczne, prezentuje się bardzo ładnie. a widoki z niego na masyw Ślęży są przepiękne, więc będą uspokajać podkręcone adrenaliną organizmy. – Jak się popatrzy na piękną przestrzeń, to się człowiek uspokaja… – uważam też, że bardzo dobrym (choć nieinwestycyjnym) wydarzeniem w życiu gminy był mój wyjazd na Politechnikę Gliwicką, gdzie prezentowaliśmy naszą gminę i gdzie gminy energooszczędnej, w pełni ekologicznej i samowystarczalnej pod względem energetycznym, przekazującej nadwyżkę energii do krajowej sieci energetycznej. to wielka szansa dla gminy i bardzo ciekawy pomysł! nasi partnerzy przyjadą znowu w październiku, a poprzednio spotkali się z właścicielami będącej już na rozruchu biogazowni i planują współpracę. czyli świat nauki ze światem biznesu energetycznego… z tego może się urodzić coś bardzo ciekawego. – Gmina Łagiewniki staje się gminą naprawdę innowacyjną! Niech popatrzą na to ci, którym się Łagiewniki – tu warto zamieszkać… poznałem wykładowcę i studentów z wyższej Szkoły zawodowej w Sulechowie. Byli już u nas i nawiązaliśmy współpracę związaną z energią odnawialną, podpisując list intencyjny między gminą łagiewniki a Biurem innowacyjno-wdrożeniowym energii odnawialnej. Deklarujemy w nim, że chodzi o realizację pierwszej w Polsce wydaje, że gmina wiejska to skansen i zacofanie… – ma pan rację. Położenie gminy łagiewniki, bliskość wrocławia, to, że jesteśmy ujęci w dolnośląskiej sieci szkieletowej, czyli mamy wysokiej jakości internet, budowa biogazowni z myślą o serwerowni sprawiają, że choć nie ma u nas wielkiego przemy- nr 5 | październik 2013 dziernika. ośrodek – w związku z dofinansowaniem inwestycji z budżetu państwa – odwiedził 17 września br. prezydent rP Bronisław komorowski. następną ważną inwestycją dla gminy jest rozpoczęta w tym roku odbudowa neorenesansowego zamku (i etap) w Polskiej cerekwi, który samorząd wraz z przyległym zabytkowym parkiem przejął od skarbu państwa w roku 2006. zamek był ruiną, ale na szczęście samorządowi udało się zgromadzić odpowiednie środki finansowe (dotacje unijne) i wygląda na to, że ten ciekawy obiekt krok po kroku odzyska dawną świetność. – w i etapie na pierwszy ogień pójdą ściany konstrukcyjne, stropy i dach, stolarka okienna i drzwiowa wraz z oddaniem do użytku pomieszczeń na parterze zamku, co pochłonie wiele pieniędzy – wylicza ireneusz Smal. – w przyszłości zamierzamy starać się o środki na tę inwestycję z ministerstwa kultury i Dziedzictwa narodowego, ale ponieważ realizujemy duże przedsięwzięcia infrastrukturalne, teraz musimy z tym trochę poczekać i zgromadzić środki własne. to zadanie podzieliliśmy na pięć etapów, pierwszy zamierzamy ukończyć w połowie przyszłego roku. w drugim etapie planujemy wspomóc się już pieniędzmi ministerialnymi. niestety, w nowym unijnym programowaniu 2014-2020 większość pieniędzy przeznaczonych będzie dla aglomeracji, na innowacyjność i ochronę środowiska, a gminy wiejskie będą prawdopodobnie potraktowane po macoszemu, ale znając zapobiegliwość samorządu w Polskiej cerekwi, można przypuszczać, że tam, gdzie to stanie się możliwe, będzie on starać się o zewnętrzne dofinansowanie zadań, które przede wszystkim w mniej zamożnych gminach są kluczem do dobrego rozwoju i polepszenia poziomu życia mieszkańców. tutaj o te pieniądze potrafią świetnie i skutecznie się starać i z pożytkiem je wydawać. słu, to to, co jest na naszym terenie, to naprawdę górna półka! nastąpił wielki skok do przodu, w nowoczesność, choć zawsze będziemy gminą rolniczą. moim marzeniem jest powstanie zakładu przetwórstwa rolno-spożywczego i może się ono ziści przy współpracy ze wspomnianą uczelnią, która ma bardzo interesujące pomysły dla rolników. – Rozmawiałem ostatnio ze starostą kłodzkim Maciejem Awiżeniem i dowiedziałem się, że są daleko posunięte rozmowy, aby ruszyła S8 i jest duża szansa, że ta budowa ruszy. A jak ruszy, to dla gmin przy tej trasie będzie to nowe otwarcie! – na pewno! Była u nas na dożynkach pani poseł monika wielichowska i mówiła, że nasz urząd marszałkowski zapewnia pieniądze na konkretne rozwiązania w sprawie S8. to jeszcze bardziej przybliży łagiewniki do wrocławia, a przecież już w tej chwili przyjeżdżają do mnie przedsiębiorcy zainteresowani stworzeniem u nas biur. – Czuję przez skórę, że dla gminy nadchodzi jeszcze lepszy czas. – Ja też w to wierzę. Przecież historia uczy, że miasta rozwijały się dzięki swojemu położeniu, a łagiewniki mają położenie znakomite! Przysłowiowy rzut beretem do wrocławia, gdzie czekają atrakcje kulturalne, i rzut beretem w kotlinę kłodzką, gdzie można aktywnie spędzać czas. więc po cóż z wrocławia gonić do kotliny kłodzkiej, gdy można zamieszkać w łagiewnikach? – I mieć do niej o połowę drogi mniej, a do tego cudowne krajobrazy, bo kwitnący rzepak jest tu godny malarskiego pędzla. – no właśnie! mamy w gminie dużo uzbrojonych terenów, z drogą asfaltową, kanalizacją, wodą… a teraz jeszcze powstaje droga łagiewniki – Dzierżoniów, dzięki której dojazd do pracy w Dzierżoniowie bardzo się skróci. w tej chwili działki u nas są bardzo tanie, jeśli ich ceny porównać z cenami w gminach ościennych. – Ale jak ruszy S8, to się pewnie zmieni… Zapraszamy więc czytelników „Gminy Polskiej” do gminy Łagiewniki! Sławomir Grymin (TS) Urząd Gminy w Polskiej Cerekwi ul. Raciborska 4 47-260 Polska Cerekiew tel. 77 480 14 60 fax 77 480 14 89 www.polskacerekiew.pl Rozmawiał Sławomir Grymin (TS) Urząd Gminy Łagiewniki ul. Jedności Narodowej 21 58-210 Łagiewniki tel. 74 893 94 55, 74 893 93 16 fax 74 894 01 30 [email protected] www.lagiewniki.pl Gmina Polska 7 nr 5 | październik 2013 Niechlów Trzynasty, ale udany Rozmowa z JAnEM GłUSZKĄ, wójtem gminy Niechlów – We wrześniu przez całą Polskę tradycyjne przetacza się fala dożynkowa dziękowania Bogu za dobre plony i ochronę przed kataklizmami, uhonorowania rolników za ich niełatwą pracę, a także zwykłej ludzkiej radości w poczuciu dobrze spełnionego obowiązku. W tym roku na dożynkach jak zawsze ludzie się radują, ale zabawie nierzadko towarzyszy niepokój i zmartwienie z powodu bardzo niskich cen płodów rolnych. – Gminno-parafialne dożynki mieliśmy na początku września w Sicinach, a wcześniej – dożynki sołecko-parafialne w Żuchlowie. Dożynki w Sicinach były dobrze zorganizowane. mszę świętą dziękczynną w kościele parafialnym pw. św. marcina w Sicinach celebrował – przy koncelebrze księży z dekanatu górowskiego – proboszcz parafii Siciny ksiądz kanonik tadeusz Śliwka, a starostami dożynek byli kazimiera Żuk z Sicin i Gerard urban z wronowa. wieńce dożynkowe z kłosów zbóż, owoców i warzyw były naprawdę pracochłonne i bardzo piękne, podziwialiśmy również zespół „wronowian- ki” i uczestniczyliśmy w obrzędzie dożynkowym. Był to także świetny czas na zabawę, rozstrzygnięcie wielu konkursów, występ Bartka wrony z zespołem i zabawę taneczną. trzeba jednak podkreślić, że podczas mszy np. cenami na światowej giełdzie MATIF w Paryżu, urodzajem w Rosji i Brazylii. W ubiegłym roku ceny zbóż w Polsce były bardzo dobre. – Staram się tonować negatywne emocje naszych rolników. rzeczywi- Wójt Jan Głuszko w Żuchlowie i Sicinach księża mocno akcentowali ciężką pracę rolnika i zapłatę za nią, mówiąc, że to, co się stało w tym roku, to zwykła niegodziwość, bowiem ceny rzepaku i niektórych zbóż spadły prawie o 50 procent. – Niskie ceny związane są także z cenami na rynkach światowych, ście, w ubiegłym roku ceny były przestrzelone i rynek zaszalał. w tym roku jest inaczej, ale np. ceny pszenicy i rzepaku są w niemczech porównywalne do cen polskich. mimo wszystko – mówię to jako rolnik i trudno to będzie wprowadzić w ramach wolnego rynku – kiedyś były ceny minimalne, które były tak ustanawiane, że nawet w razie jakichś kataklizmów rolnik mógł liczyć przynajmniej na zwrot kosztów nakładów. to moim zdaniem było uczciwe i powiązane z kontraktacją. rolnik miał przynajmniej spokojną zimę, bowiem jak coś wyprodukował, to wiedział, gdzie to zawieźć i odstawić. Dzisiaj nawet te firmy, które podpisały umowy z rolnikami, potrafią jednostronnie odstępować od umów i często producenci zostają na lodzie. inna sprawa, że dzisiaj na polskiej wsi – i o tym mówiłem także na dożynkach – są wielcy, mocni przedsiębiorcy rolni mający supersprzęt, którym mogą wszędzie dojechać i wszystko zawieźć i odstawić. mają także magazyny do przechowywania, przesuszenia i przetrzymania. ale jest druga grupa rolników indywidualnych i małych, mających maksimum 30 ha ziemi, i oni – ponieważ nie mają środków finansowych – bazują na sprzęcie, który nie jest ubezpieczony, ani nawet nie jest zarejestrowany. nie mogą nim gdziekolwiek wyjechać, a poza tym często są w podeszłym wieku i po prostu boją się wyjechać na drogę. a na miejscu, u siebie, nie mają gdzie tego zboża i rzepaku odstawić. to jest problem niezauważalny dla naszego wielkiego rolniczego świata, problem bolesny i dotykający wielu rolników. – Nie ma nikogo, kto by im pomógł? – niewiele jest tych możliwości. u nas mamy taki zakład w łękano- wie, zajmujący się sprzedażą węgla, nawozów i na miarę swych możliwości skupujący zboże. ten zakład jest zbawieniem i deską ratunkową dla naszych niektórych rolników, ale jest często niedoceniany. – Jaki był rok 2013 dla gminy Niechlów? – mimo, że trzynasty, ale bardzo udany: wiele widocznych w terenie inwestycji udało się zrealizować w ramach Dolnośląskiej odnowy wsi i Programu rozwoju obszarów wiejskich. to świetlice, wiaty, przystanki, szkoły… nawet dożynki były współfinansowane ze środków zewnętrznych w ramach lokalnej Grupy Działania. Rozmawiał Sławomir Grymin (TS) Urząd Gminy Niechlów ul. Głogowska 31 56-215 Niechlów tel. 65 543 56 76 fax 65 543 58 14 [email protected] www.niechlow.pl Sobótka Jak nowo narodzeni… Burmistrz Stanisław Dobrowolski ziemia ta, pachnąca historią i polską tradycją, ziemia romantyczna, piękna i jakże ciekawa przyrodniczo, ciągle jest wzbogacana dzięki mądrości ludzi i ich konsekwencji przekuwającej strategię rozwoju gminy w nowe obiekty, tak ważne dla lokalnej społeczności i przyjeżdżających tutaj turystów. Baza turystyczna wzbogaciła się ostatnio o nowoczesny Sobotel, hotel Ślęża Pension i Dom wypoczynkowy „Pielgrzym”. a dla spragnionych wyczynów ekstremalnych zbudowano Park linowy „wieżyca”. w tym roku miejscowy samorząd sprawnie realizował zadania i inwestycje, a planów nie zakłóciły ogólnokrajowe tąpnięcia gospodarcze i finansowe. – u nas zadania realizowane były bardzo dobrze, planowo i ten rok uważam za wybitnie dobry dla naszej lokalnej społeczności i sobótkowskiego samorządu – ocenia Stanisław Dobrowolski, burmistrz Sobótki. – Przede wszystkim spłaciliśmy ostatnie kredyty, nie mamy żadnych zobowiązań finansowych i jesteśmy czyściutcy jak nowo narodzeni. z drugiej strony rozpoczęliśmy wiele robót i zadań infrastrukturalnych. wystarczy wymienić, że w tym roku zyskaliśmy około 17 km dróg, a to w dużej mierze dzięki staroście wrocławskiemu andrzejowi Szawanowi. Dużo zadań drogowych przeprowadziliśmy wspólnie z powiatem wrocławskim. wykorzystaliśmy atrakcyjność Sobótki do organizowania wyścigów kolarskich. zmieni się także rynek naszego miasta, będą nowe chodniki i jezdnia aż do wyjazdu na Strzegomiany. Poza tym modernizujemy oświetlenie, wymieniliśmy i będziemy wymieniać lampy, a ulice pokrywamy nowymi asfaltowymi nawierzchniami. Gospodarna i atrakcyjna gmina Sobótka rozwija się w sposób zrównoważony, a liczba wykonanych i realizowanych zadań jest najlepszą odpowiedzią dla hamulcowych i malkontentów. wyremontowane zostaną ulice: Świdnicka, mickiewicza, św. Jakuba, kościuszki i Starego Dębu, armii krajowej, tartaczna, czysta, okrężna (Stary zamek) i pętla autobusowa w Żerzuszycach. w rogowie Sobóckim naprawiono dach w szkole, a przedszkole zyskało nową elewację. niemało nakładów przezna- Fot. rySzarD małek Dla wielu wrocławian weekendowy wypad do Sobótki jest tak naturalny jak pójście do kina na fajny film czy cotygodniowy spacer po parku, a Ślęża, zwana Śląskim Olimpem, od dawien dawna intrygowała i zarazem przyciągała zarówno mieszkańców pobliskich ziem, jak i wędrowców z dalekich stron. Ostatnie lata są dla gminy Sobótka czasem intensywnego rozwoju bazy turystycznej i realizacji istotnych inwestycji infrastrukturalnych. Sobótka się zmienia krok po kroku, zmienia się na lepsze i nic ani nikt nie jest w stanie tego powstrzymać. Śląski Olimp jesienią… czono na zadania wodno-kanalizacyjne. ułożono nową sieć kanalizacji sanitarnej w Garcarsku, w Sobótce zachodniej wykonano odcinek kolektora tłocznego od pompowni zbierającej ścieki z Garncarska aż do włączenia do kolektora w ul. Skalnej, kolektor grawitacyjny wzdłuż ul. oliwkowej i wpięcie kanalizacji ogólnospławnej z osiedla robotniczego. ważnym przedsięwzięciem był ukończony we wrześniu remont zapory zbiornika w Sulistrowicach. Przed nowym rozdaniem unijnym 2014-2020 sytuacja gminy Sobótka jest bardzo dobra. Gmina nie ma długów, jest płynność finansowa, może podejmować zobowiązania, zaciągać kredyty i pożyczki i dzięki temu sięgać po tak ważne dla rozwoju środki unijne. widać również, że miejscowy samorząd ma pomysł na dalszy rozwój gminy, co jest niezmiernie istotne dla przyszłości tej ziemi i jej mieszkańców. S.G. (TS) Urząd Miasta i Gminy Sobótka ul. Rynek 1 55-050 Sobótka tel. 71 316 20 43 do 45 fax 71 316 21 23 [email protected] www.sobotka.pl 8 Gmina Polska Środa Śląska szych i większych błędów, ale pracujemy nad tym, aby w przyszłości ich uniknąć. najważniejsze, że gmina się rozwija, inwestycje są realizowane, powstają miejsca pracy, wzbogacawładzy i zgoda w samorządzie. Łód- na jest infrastruktura drogowa, sporka z napisem „Środa Śląska” płynie towa, wodociągowo-kanalizacyjna, bez większych burz w jednym kie- mieszkaniowa i kulturalna… runku, nie napotykając na rafy ani – …a do tego dysponujecie najgóry lodowe. większym w Polsce terenem inwe– rzeczywiście, od dwunastu lat stycyjnym. samorządowy rejs burmistrza z radą – i to w jednym kawałku! w ostatw naszej gminie odbywa się zgod- nich latach ulokowały się tam duże nie i wyznaczonym kursem. oczy- koncerny, m.in. amerykańska firma produkująca szyby do samochodów i koncern niemiecki specjalizujący się w katalizatorach do samochodów. – Dobrze by było, gdyby dojazd do strefy był lepszy. Przyznaję, że miał pan rację, kiedy studził pan mój zapał, gdy modernizowano tę nadal wąską trasę. – Pomoże nam obwodnica leśnicy, ale właściwe podniesienie rangi naszej Metropolita wrocławski JE abp Józef Kupny strefy załatwi przebicie drocelebrował mszę św. polową w czasie dożynek w Juszczynie gi krajowej do autostrady a4 wiście, czasami spieramy się na ar- i to planuje marszałek dolnośląski. Jest gumenty, ale zawsze najważniejsze zatem szansa, że w nowym rozdaniu są względy merytoryczne. wszyscy unijnym ta ważna dla całego regionu mamy świadomość, że naszym celem sprawa zostanie załatwiona. jest dążenie do doskonałości, ale do – Środę Śląską uhonorowano ortego to nam jeszcze sporo brakuje. ganizacją tegorocznych dożynek dolJesteśmy świadomi naszych mniej- nośląskich w Juszczynie… – …a świetna pogoda sprawiła, że na dożynki przybyło mnóstwo ludzi. Byli przedstawiciele dziewiętnastu powiatów z pięknymi wieńcami i wielu znamienitych gości, a wśród nich przedstawiciele władz wojewódzkich, posłowie, senatorowie, oficerowie różnych służb, a przede wszystkim nasi rolnicy i mieszkańcy. atmosfera była wspaniała, bawiono się znakomicie i choć ceny w rolnictwie są niezadowalające, to w tym dniu w Juszczynie najważniejsze były podziękowania za plony i radość z nich, bo po dobrej pracy przychodzi czas na uśmiech i odpoczynek. uczmy się cieszyć z sukcesów! ca Xii wieku używane jako ozdoba głowy kobiecej (zdobione filigranem oraz szafirami, cytrynami, granatami i perłami), druga, skromniejsza para zawieszek, złote pierścienie (jeden z niezachowanym kamieniem, drugi z szafirem), sygnet z motywem półksiężyca i gwiazdy, taśma zdobnicza przeznaczona do okuwania cennych przedmiotów oraz część odnalezionych złotych monet. wej wartości zespół średniowiecznych klejnotów i monet. miejsce i prawdopodobny czas ukrycia drogocennych przedmiotów i monet – przed połową XiV wieku – oraz charakter klejnotów pozwalają przypuszczać, że stanowiły one bankowy depozyt zastawny, pochodzący ze skarbca luksemburgów, z czasów panowania karola iV. wiadomo, że władca ten zaciągał pożyczki u żydowskich bankierów w Środzie Śląskiej. Skarb przekazany został do zbiorów muzeum narodowego we wrocławiu i po raz pierwszy pokazany tam w 1997 roku, następnie znalazł się, jako stały depozyt, na ekspozycji w Środzie Śląskiej. korona i inne zabytki były prezentowane na wystawach w warszawie, Dreźnie, Valladolid i Brukseli. AK Uczmy się cieszyć! Rozmowa z BOGUSłAWEM KrASUCKIM, burmistrzem Środy Śląskiej Skarb średzki 5 października – 29 grudnia 2013 Kurator wystawy – Jacek Witecki Koronę, zaponę, zawieszki oraz inne elementy skarbu średzkiego ponownie będzie można oglądać we wrocławskim Muzeum narodowym. najcenniejszą częścią skarbu jest korona, której poszczególne segmenty zdobione są naprzemiennie trójlistnymi plakietami z barwną emalią i dużymi szafirami oraz mniejszymi granatami, akwamarynami, szmaragdami, spinelami, tektytami i perłami. Segmenty zwieńczone są figurami orłów trzymających w dziobach pierścienie i połączone szpilami, z których każda zakończona jest kwiatonem. korona ze Środy Śląskiej jest klejnotem kobiecym zamówionym z okazji ślubu, na co wskazuje motyw pierścieni – oznaka małżeńskiego zobowiązania i symbol dobrej wróżby. Prawdopodobnie jej ostatnią właścicielką była Blanka de Valois, pierwsza żona karola iV, zmarła w 1348 roku, a więc niedługo przed domniemanym czasem ukrycia i utraty skarbu. korona Rozmawiał Sławomir Grymin (TS) Fot. um w ŚroDzie ŚlĄSkieJ – Przed kilkoma laty Środa Śląska znalazła się wśród dziesięciu najwyżej ocenionych gmin w konkursie „Teraz Polska”, a w „Złotej Jedynce” – konkursie „Gazety Wyborczej” – zostaliście piątą gminą roku 2009. W roku 2010 ulokowaliście się na trzeciej pozycji w rankingu „Interaktywny Samorząd – Lider Internetu”, a w plebiscycie „Wrocławianina” na Śląską SuperGminę też byliście w samym czubie. Wielokrotnie nagradzała was „Rzeczpospolita” w ogólnopolskim rankingu na najgospodarniejsze i najlepiej zarządzane gminy, a w tym roku w rankingu tejże gazety „Europejski Samorząd” – wyróżniającym gminy najlepiej pozyskujące i wydające środki unijne – zajęliście 94. lokatę na 903 gminy miejskie i miejsko-wiejskie. Zdobyliście w tym roku także Dolnośląski Klucz Sukcesu. – od tych wyróżnień wcale nie boli mnie głowa, ale rankingowe sukcesy pozwalają nam ocenić naszą pozycję na tle innych samorządów. – Nie raz byliście wyróżniani w ogólnopolskim rankingu „Rzecz- pospolitej” na najgospodarniejsze polskie gminy, co świadczy o tym, że gmina Środa Śląska rozwija się w sposób zrównoważony. – tak to się właśnie dzieje od kilku dobrych lat i taki właśnie zrównoważony trend chcemy utrzymać. a zrównoważony rozwój oznacza, że wszystkie dziedziny życia społecznego, kulturalnego i gospodarczego rozwijają się równolegle, w zależności od możliwości finansowych, a one w ostatnich latach w naszej gminie były nie najgorsze. – Ostatnie wyniki rankingu „Europejski Samorząd”, honorującego gminy najlepiej pozyskujące i najstosowniej wydające środki europejskie, pokazuje również, że jesteście jedną z najbardziej zapobiegliwych gmin. – to nie są łatwe do zdobycia pieniądze, ale nagrodą jest ogromna satysfakcja, gdy się po nie sięgnie. Sukcesy w pozyskiwaniu środków zewnętrznych zawdzięczamy nie tylko burmistrzowi, ale w tej samej mierze jego wszystkim współpracownikom, którzy piszą dobre projekty. Dlatego mamy europejskie granty, służące poprawie jakości życia naszych mieszkańców. – Składową sukcesów samorządu Środy Śląskiej jest także stabilność nr 5 | październik 2013 wykonana została w XiV wieku i jest jedyną istniejącą koroną tego rodzaju, a niezwykle wysoka jakoś pracy złotnika nadaje jej wyjątkową wartość. Drugim pod względem wartości klejnotem jest kolista zapona, ozdobiona pośrodku kameą z chalcedonu, z przedstawieniem orła. Dookoła kamei oraz na zewnętrznym kręgu zapony umieszczone są szlachetne kamienie – granaty i szmaragdy. w kręgu zewnętrznym zachował się szafir oraz perły w wieńcach szmaragdów i granatów. zapony tego typu służyły do spinania ceremonialnych płaszczy dworskich oraz szat koronacyjnych i liturgicznych. na wystawie pokazane zostaną również dwie złote zawieszki z koń- Historia odnalezienia skarbu średzkiego w maju 1988 roku na podmiejskim wysypisku w Środzie Śląskiej odnaleziono złote przedmioty, które trafiły tam wraz z ziemią i gruzem z prac rozbiórkowych na terenie Starego miasta. wiadomość o odkryciu przyciągnęła wkrótce poszukiwaczy-amatorów i dotarła do służb archeologicznych. w wyniku przeprowadzonej akcji odzyskano złote i srebrne przedmioty, które po scaleniu stworzyły unikato- Urząd Miejski w Środzie Śląskiej pl. Wolności 5 55-300 Środa Śląska tel. 71 317 30 52, 71 396 07 15 fax 71 317 34 05 [email protected] www.srodaslaska.pl Gmina Polska 9 nr 5 | październik 2013 Byczyna Małe jest świetne! Rozpoczął się trzeci rok funkcjonowania, prowadzonej przez stowarzyszenie, małej, liczącej niespełna pięćdziesięciu uczniów, Publicznej Szkoły Podstawowej w Kostowie, położonej w gminie Byczyna. Czas zatem na krótkie podsumowanie i przedstawienie dotychczasowych efektów pracy szkoły. Z chwilą przejęcia, głównym celem „nowej” szkoły było przedstawienie takiej oferty, która dla uczniów przewiduje: pełne poczucie bezpieczeństwa, stworzenie optymalnych warunków lokalowych, rozwijanie zdolności i umiejętności, wysoki poziom zajęć dydaktycznych, różnorodne formy pracy oraz szeroki zakres działań pozalekcyjnych. Pragnąc sprostać potrzebom i oczekiwaniom uczniów, poza obo- Przekazanie uczniom wyprawek szkolnych Uczniom wymagającym dodatkowej pomocy zaproponowano z kolei zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze z języka polskiego i matematyki. Dodatkowo objęto ich pomocą psychologiczno-pedagogiczną, zatrudniając do tego celu zarówno psychologa, jak i pe- Zajęcia plastyczne wiązkowymi zajęciami dydaktycznymi przygotowana została dla nich bogata oferta zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych. Dzięki niej uczniowie mieli możliwość korzystania z różnorodnych zajęć rozwijających ich zainteresowania. W ofercie znalazły się m.in. zajęcia matematyczne, informatyczno-dziennikarskie, przyrodniczo-doświadczalne, językowe, zajęcia poprawnej polszczyzny, wokalno-taneczne, plastyczne, sportowe oraz gimnastyka korekcyjna. dagoga. Na potrzeby realizacji zadań szkoły zatrudniono także logopedę. Dzięki skutecznemu wykorzystywaniu środków unijnych (w sumie z Unii Europejskiej pozyskano sto osiemdziesiąt tysięcy złotych) w ciągu tych dwudziestu miesięcy funkcjonowania szkoły zorganizowano dla wszystkich chętnych uczniów, niemal w całości bezpłatne, dwudniowe wycieczki do Gniezna, Krakowa oraz Warszawy. Uczniowie mieli także możliwość uczestniczenia m.in. w darmowych Tak podczas środowiskowej imprezy tańczyli poloneza uczniowie kostowskiej szkoły dował wspaniałe nagrody rzeczowe oraz dwudniowy, pełen niezapomnianych wrażeń pobyt w Puławach. Szkołę natomiast uhonorował nagrodą pieniężną w wysokości trzech tysięcy złotych oraz wyprawkami szkolnymi przekazanymi każdemu uczniowi. Wyprawka obejmowała m.in. plecaki szkolne, piórniki, zeszyty, kredki, ołówki, długopisy, notesy. Zadaniem szkoły w ciągu tych dwóch lat funkcjonowania była także poprawa zaplecza lokalowego. Aby poprawić warunki lokalowe oraz bazę dydaktyczną, od samego początku trwały intensywne prace remontowo-budowlane. Dzięki tym inicjatywom m.in. wyremontowano dach, docieplono poddasze, zamontowano nowy kocioł c.o., wymieniono wszystkie stare okna w salach lekcyjnych, przeprowadzono remont toalet, korytarza, klatki schodowej, sali oddziału przedszkolnego, sali humanistycznej, matematyczno-informatycznej, sali gimnazjalnej, biblioteki, zajęciach w Planetarium w Chorzowie, w okresie ferii przebywali na dwudniowych bezpłatnych zajęciach w Polsko-Czeskim Centrum Szkolenia Rycerstwa w Byczynie, a w okresie jesiennozimowym udali się na dwa bezpłatne wyjazdy na krytą pływalnię do Ostrzeszowa. W obecnym roku planowane są kolejne bezpłatne zajęcia na basenie, na które już teraz pozyskano dodatkowe środki, a także interesujące wyjazdy do instytucji kultury oraz pracowni eksperymentalno-doświadczalnych w Zaczarowanym Odbiór nagrody w Puławach Świecie Regiona lnego Centrum Rozwoju Edukacji aneksu kuchennego oraz sali zabaw. w Opolu. Ponadto odnowiono sale klas I-III Dzięki efektywnie realizowanemu i zaadaptowano jedno z pomieszczeń procesowi dydaktyczno-wychowaw- na szatnię. czemu uczniowie m.in. zajęli pierwsze Sukcesywnie doposażano szkołę i trzecie miejsce w etapie gminnym w pomoce dydaktyczne. Zakupiono Wojewódzkiego Konkursu Poloni- dwa zestawy komputerowe (laptop + stycznego oraz drugie miejsce w etapie drukarka), tablicę interaktywną, kagminnym Wojewódzkiego Konkursu merę, aparat fotograficzny, sprzęt rtv, Przyrodniczego. Na szczególną uwa- materace gimnastyczne, nowe atestogę zasługuje także fakt, iż ta niewiel- wane stoliki i krzesełka, meble szkolka szkoła osiągnęła wspaniały sukces, ne, rzutnik multimedialny, dwa ekrazdobywając dwa drugie i jedno trzecie ny promocyjne, koszulki sportowe, miejsce indywidualnie, jak również nowe słowniki, lektury szkolne, duże drugie miejsce w klasyfikacji gene- liczydła oraz zestawy przyrodniczoralnej szkół w Ogólnopolskim Kon- -doświadczalne. kursie Plastycznym zatytułowanym Dzięki pozyskanym środkom ze„Chemia w rolnictwie” wnętrznym możliwe było podczas zorganizowanym przez rozpoczęcia roku szkolnego sprezenGrupę Azoty Zakłady towanie wszystkim uczniom oraz Azotowe „Puławy” S.A. dzieciom z oddziału przedszkolnego Ten wiodący w Europie zestawów materiałów i przyborów Środkowej producent szkolnych. Najmłodszym zorganizonawozów azotowych wano także trzy darmowe wyjazdy na i chemii, przy współ- występ teatrzyku szkolnego do Kluczudziale Przedsiębiorstwa borka. Każdemu podarowano rodzinZaopatrzenia Rolnictwa ne bilety do kina na filmy „Ale cyrk” Chempest S.A., dzięki oraz na „Auta 2”. wspaniale zorganizowaDzięki tym inicjatywom ucznionemusystemowiwspierania wie mogli spełniać swoje marzenia, w głównej mierze szkół a nauczyciele realizować zakładawiejskich, zafundował ne cele. uczniom wiele niecoKolejnym etapem w budowaniu dziennych atrakcji. Lau- szkoły środowiskowej, istnienie któreatom konkursu ufun- rej zostało poparte wolą lokalnej spo- łeczności, jest utworzone od 1 września 2013 r. Publiczne Gimnazjum w Kostowie. Oferta Publicznego Gimnazjum w Kostowie rozłożona w trzyletnim cyklu nauki przewiduje m.in. zorganizowanie zajęć fakultatywnych w blokach: humanistycznym oraz matematyczno-przyrodniczym, wprowadzenie bezpłatnych korepetycji dla uczniów mających zaległości w nauce, utworzenie koła szachowego, sekcji tenisa stołowego oraz sekcji hokeja na trawie, zorganizowanie zajęć w ramach warsztatów tanecznych, teatralnych oraz zajęć z fotografiki, rozszerzenie oferty nauczania dodatkowych języków obcych o język francuski i rosyjski, prowadzenie dodatkowych zajęć z języka angielskiego przy udziale native speakera, zorganizowanie dodatkowych zajęć z elektroniki oraz praktycznego kursu wiedzy prawno-ekonomicznej, wdrażanie szkolnego programu przygotowań uczniów do egzaminów końcowych, współpracę z uczelniami wyższymi oraz objęcie uczniów zróżnicowanym i atrakcyjnym system nagród. Mimo iż szkoła w Kostowie funkcjonuje pod skrzydłami stowarzyszenia zaledwie dwa lata, w tak krótkim czasie udało się jej – dzięki wzorowej współpracy z byczyńskimi podmiotami ekonomii społecznej, lokalnymi organizacjami, przedsiębiorcami oraz gminą Byczyna – wypracować model szkoły przyjaznej, bezpiecznej oraz w pełni zaspokajającej potrzeby i dążenia uczniów. (TS) Fot. Archiwum szkoły Urząd Miejski w Byczynie ul. Rynek 1 46-220 Byczyna tel. 77 413 42 16 tel./fax 77 413 41 50 [email protected] www.byczyna.pl 10 Gmina Polska nr 5 | październik 2013 Wąsosz Wiele dróg prowadzi do Wąsosza Dolnoślązak może jechać na Bagna nietlińskie (gmina Miłki) na Mazurach i podglądać żurawie, ale po co, skoro klangor żurawi usłyszy także bliżej – w gminie Wąsosz… Można wybrać się na spływ kajakowy niezapomnianą Krutynią, ale w Wąsoszu spływy Baryczą też są wspaniałym przeżyciem i niezapomnianym dotknięciem przyrody. Świetne są grzybobrania w okolicach lubuskiej Sławy, ale nie mniej dorodne prawdziwki, podgrzybki i kozaki czekają na nas w wąsoskich lasach. Wreszcie, nieźle jest zapolować na dorodnego rogacza w Białowieży, lecz w okolicach Wąsosza dzikiego zwierza też niemało, a dojazd z Wrocławia o siedem godzin krótszy. taki jest właśnie wąsosz, gmina zielona, przyjazna ludziom i zwierzętom, gospodarna i niekłótliwa, po prostu nasza dolnośląska i polska. Gmina położona jest na północy Dolnego Śląska, na granicy z województwem wielkopolskim, sąsiaduje z wielkopolskimi gminami Bojanowo i rawicz i dolnośląskimi – Góra, Jemielno, wińsko i Żmigród. obszar gminy, będącej składową powiatu górowskiego, przecina dolina Baryczy i jej dopływów – orli i łachy – a samo miasto wąsosz położone jest w widłach rzek Baryczy i orli (nazwa miasta ma swe korzenie w staropolskim wyrazie „wąsosze”, oznaczającym miejsce schodzenia, łączenia się). teren gminy bogaty jest w atrakcyjne i zróżnicowane kompleksy leśne, także w stary drzewostan. lasy na wschodzie i zachodzie gminy opanowała smukła sosna, a na południu i północy przeważają dumne Piękne drogi wiodą przez wąsoskie lasy ukraińską – jak to jest najczęściej na Dolnym Śląsku – ale z holenderską gminą meerlo-wanssum. współpraca sięga lat dziewięćdziesiątych, kiedy to – dzięki władzom województwa leszczyńskiego i holenderskiej prowincji limburgit – gmina wąsosz nawiązała pierwsze kontakty ze swoim niderlandzkim przyjacielem. Później Holendrzy powołali fundację na rzecz współpracy meerlo-wanssum – wąsosz, a w wąsoszu powstał komitet do współpracy z Gminą meerlo-wanssum. zacie- ni stało się nieprzyjemną i trudną do zniesienia normą. choć premier Donald tusk odwołał kryzys, to dzisiaj nie jest łatwo być włodarzem gminy, ale tak czy siak, najważniejsze, że gmina wąsosz jedzie w jednym kierunku, potrafi rozwiązywać problemy, stawia razem czoło kłopotom i zazwyczaj wychodzi zwycięsko ze wszystkich trudności. Potrafi również pozyskiwać środki zewnętrzne – duże i małe – i jest na tyle zapobiegliwa i oszczędna, że w razie Żurawie nad łąkami to nierzadki widok dęby, brzozy, olchy, jesiony i akacje. ciekawe przyrodniczo są pachnące wąsoskie łąki kuszące swym aromatem i będące zbiorem zarówno pospolitych, jak i niezwykle rzadkich roślin. łąki te rozciągają się wzdłuż drogi wińsko – wąsosz, między wrzącą wielką a wrzącą Śląską, wodne stały się powodem włączenia gminy do obszaru chronionego krajobrazu Doliny Baryczy. cennymi atrakcjami turystycznymi gminy są parki i zabytkowe aleje: park zamkowy w wąsoszu, parki dworskie w cieszkowicach, czeladzi wielkiej, wiklinie, wrzącej Kajaki – specjalność gminy Wąsosz Zegar słoneczny na rynku w okolicach ługów oraz w Goli wąsoskiej. rozległe podmokłe obszary wraz z kompleksami leśnymi są wymarzonym siedliskiem dla wielu gatunków ptactwa, a do tego zróżnicowana rzeźba terenu i liczne cieki wielkiej, lechitowie i park pałacowy w Górce wąsoskiej, a w wąsoszu – aleja przy ul. kolejowej z lipami, klonami i jesionami, w Bełczu małym – droga z folwarku do drogi głównej z wąsosza obsadzona robiniami i pseudoakacjami oraz droga od czeladzi wielkiej do Baranawic ze 130-letnimi robiniami. Gmina wąsosz nie jest zbyt ludna, bowiem na terenie prawie 194 km kw., w 32 sołectwach, mieszka niecałe 8 tys. osób, w samym wąsoszu – około 3 tys. najliczniejszą wioską jest Pobiel – około 450 mieszkańców, a najmniej liczną ostrawa, gdzie mieszka tylko kilka osób. ciekawe, że gmina wąsosz nawiązała partnerską współpracę nie z gminami niemiecką, francuską, włoską, czeską czy śnieniu więzi między obiema gminami sprzyja to, że pod względem obszaru i liczby ludności są one bardzo zbliżone do siebie, a jednym z dowodów przyjaźni są wielokrotne wymiany grup dziecięcych i młodzieżowych. Poza tym Holendrzy wspierają materialnie swych polskich przyjaciół (komputery dla szkół, środki do nauki języków obcych, budowa sali gimnastycznej, pomoc strażakom), a z okazji dziesięciolecia współpracy partnerskiej Holendrzy podarowali wąsoskiej społeczności zegar słoneczny, który na stałe wpisał się w architektoniczny krajobraz rynku w wąsoszu. niewielka liczba mieszkańców gminy nie jest jej mocną stroną, ale z drugiej strony ta społeczność jest niezwykle spoista i gospodarna. włodarz gminy wąsosz zbigniew Stuczyk ma oczywiście nie mniej problemów niż jego koledzy samorządowcy, ale potrafi rozmawiać z ludźmi, sprzeczać się merytorycznie na argumenty i przekonywać do swoich racji. Popierają go radni, szanują mieszkańcy i choć jest optymistą, to czasami zdzierżyć nie może. – obowiązków coraz więcej, a pieniędzy mniej – narzeka burmistrz. – kiedyś na przykład za oświetlenie dróg wojewódzkich płaciło województwo, a powiatowych – powiat, a teraz za wszystkie drogi płaci gmina. to sięganie przez rządzących do samorządowych kiesze- czego jakoś zawsze ma na niezbędny wkład własny, niemało inwestuje i skutecznie realizuje zadania. ostatnio podpisała umowę z Fundacją Polska miedź w lubinie, która przyznała gminie wąsosz 25 tys. zł na zakup tablic interaktywnych dla wszystkich pięciu szkół publicznych. w gminie szanowany jest każdy publiczny grosz, a ta zapobiegliwość i konsekwencja jej władz przyczyniły się do tego, że wąsosz zajął pierwsze miejsce w plebiscycie miesięcznika „wrocławianin” na Śląską SuperGminę, wyprzedzając 239 dolnośląskich i opolskich gmin. wąsoszowi to się zwyczajnie należało… Sławomir Grymin (TS) Fot. Sławomir Grymin i UM Wąsosza Urząd Miejski Wąsosza pl. Wolności 17 56-210 Wąsosz tel. 65 543 78 50, 65 543 78 80 fax 65 543 77 08 [email protected] www.wasosz.eu Gmina Polska nr 5 | październik 2013 Gmino, przytul okapi! 11 „Gmino, przytul okapi” – pod takim hasłem rusza wspólna akcja wrocławskiego ogrodu zoologicznego i magazynu „Gmina Polska. Krajowy Przegląd Samorządowy”. Nasza akcja to propozycja ciekawej, sympatycznej promocji dla polskich gmin i wsparcie dla wrocławskiego zoo, najpopularniejszego ogrodu zoologicznego w Polsce. Celem przedsięwzięcia jest z jednej strony pomoc w utrzymaniu i rozwoju wrocławskiego zoo, z drugiej – nieszablonowa promocja dla gmin. „Przytulenie” polega na objęciu patronatem mieszkańca wrocławskiego zoo. Tytułowe okapi jest symbolem akcji, ale na „przytulenie” czeka bardzo wiele zwierząt, a każde wsparcie jest dla ogrodu cenne. – Popieram tę inicjatywę z entuzjazmem – mówi prezes wrocław- skiego zoo Radosław Ratajszczak – bo w ten sposób ogród promuje gminę, a gmina – ogród. Zoo oddziałuje nie tylko w mieście, w którym się znajduje! Do nas przyjeżdżają ludzie nawet z Australii… A gdy ruszy powstające obecnie największe w Europie afrykarium, liczba odwiedzających ogród wzrośnie gigantycznie. I każdy z nich zobaczy, że – na przykład – surykatkami opiekuje się gmina X, a żyrafą – gmina Y. Przy wybiegach „przytulonych” zwierząt znajdą się bowiem tablice z informacjami o gminie, która mieszkańca wybiegu „przytuliła”. A jest kogo „przytulać”! Wrocławskie zoo – najstarszy i największy ogród zoologiczny w Polsce – ma prawie 7000 mieszkańców, reprezentujących ponad 560 gatunków. – Pragniemy tworzyć zoo przyjazne zarówno dla zwierząt, jak i dla naszych ludzkich gości – mówi prezes Ratajszczak. I ta filozofia znakomicie wpisuje się w akcję „Gmino, przytul okapi”, bowiem wsparcie gmin to pomoc w utrzymaniu i rozwoju tego niezwykłego miejsca. Symbolem naszej wspólnej akcji jest okapi, na którego przybycie czeka wrocławskie zoo. Okapi to jeden z najbardziej tajemniczych ssaków na świecie, istnieje tylko kilka zdjęć zrobionych mu w naturalnym środowisku automatycznym aparatem fotograficznym uruchamianym fotokomórką. Niezwykle rzadkie, zagrożone wyginięciem zwierzę żyje na małym terytorium, w niedostępnych, wilgotnych lasach równikowych Demokratycznej Republiki Konga, w rejonach Uele, Ituri i Aruwimi, a ogrody zoologiczne są dla „leśnej żyrafy”, jak inaczej nazy- wa się okapi, jedną z szans na przetrwanie. „Przytulenie” przez gminę mieszkańca zoo to także wsparcie miejsca, które służy zachowaniu biologicznej różnorodności naszego świata, bowiem ogród zoologiczny tworzy szansę przetrwania gatunków, które w wyniku choćby wycinania lasów deszczowych są krańcowo zagrożone wyginięciem. Gmino! Przytul któregoś z mieszkańców wrocławskiego zoo! Przy jego wybiegu stanie tablica informująca o „gminie-przytulaczu”. Tablica będzie również sygnałem tego, że władze owej gminy zdają sobie sprawę z wagi chronienia braci naszych mniejszych. Anita Tyszkowska – redaktorka naczelna „Gminy Polskiej. Krajowego Przeglądu Samorządowego” Radosław Ratajszczak – prezes ZOO Wrocław Sp. z o.o. Włodarze gmin zainteresowani akcją „Gmino, przytul okapi” kontaktować się mogą z sekretariatem ZOO Wrocław Sp. z o.o. – tel. 71 348 30 24, 71 348 30 25. 12 Gmina Polska Wisznia Mała Po pierwsze – gospodarka Rozmowa z JAKUBEM BrOnOWICKIM, wójtem gminy Wisznia Mała – Pierwsze dziewięć miesięcy tego roku już za nami, wiele zadań już się krystalizuje i kończy… – …ale dla nas to był bardzo dobry okres i narzekać nie mam zamiaru. – Bo jak tu narzekać, skoro kryzys został już przez krajowych decydentów odwołany. – my, prości zjadacze chleba, musimy robić swoje, a nie rozmyślać nad kryzysami! mamy zadania do realizacji – przedsięwzięcia łatwiejsze lub trudniejsze – i mu- – To skończmy z wróżbami. Proszę powiedzieć, dlaczego trzy kwartały roku 2013 były dobre dla gminy Wisznia Mała. – Dlatego, że w tym czasie osiągnęliśmy zakładane cele – przede wszystkim inwestycyjne – które są najważniejsze i z którymi jest najtrudniej. – Hasło byłego prezydenta USA Billa Clintona brzmiało: „Gospodarka, głupcze”… – …i ja też do zarządzania naszą gminą podobnie podchodzę, bowiem jeśli gmina ma dobry budżet, Pałac w Strzeszowie – jeden z zabytków, które warto zobaczyć simy po prostu robić swoje. Dzisiaj z wielu względów są one trudniejsze, chciałoby się zrobić dużo więcej, ale twarda rzeczywistość studzi skutecznie chęci i zapały. marzenia są fajne, ale proza życia to co innego. zasadnicze cele osiągamy, a te drugorzędne muszą poczekać. tak było, jest i chyba będzie. Wójt Jakub Bronowicki z dożynkowym chlebem niezłe dochody i nieźle pozyskuje finansowe środki zewnętrzne, to są także pieniądze na cele społeczne, kulturalne i rekreacyjno-sportowe. używając kolokwializmu – gospodarka daje pieniądze i jest kołem zamachowym rozwoju gminy. Przede wszystkim inwestujemy w infrastrukturę, która pozwoli lepiej żyć i lepiej gminie zarabiać. właśnie nr 5 | październik 2013 surdalna i nie bardzo rozumiem, kto tym rynkiem rządzi – na pewno nie producenci. – A trasa S5? – Jak donoszą media, wpisana jest na rządową listę kluczowych projektów, ogłoszone są już przetargi i z punktu widzenia gospodarki, bezpieczeństwa naszej gminy i poprawienia jej połączeń komu- z przebudową przepustu w Szewcach. warto też podkreślić, że wyremontowana jest „piątka” i będzie wyremontowana droga wojewódzka przechodząca przez naszą gminę, co dodatnio wpłynie na komfort jazdy i bezpieczeństwo mieszkańców. Do tego dobre drogi żelazne i trasa kolejowa relacji wrocław – trzebnica… Przy wsparciu urzędu marszałkowskiego zbudowaliśmy przystanek kolejowy w naszej gminie i czekamy na zakończenie remontu trasy kolejowej relacji wrocław – Poznań i uruchomienie szybkich przewozów pociągiem Pendolino. – A czy poukładaliście sobie wszystkie sprawy związane z ustawą śmieciową? – Przerabiamy fazę wzajemnego uczenia się, a problem polega na tym, że wcześniej pewien system odbioru od- Dożynkowy wieniec – prawdziwe dzieło sztuki padów funkcjonował w ograniczonym zakresie, nikacyjnych to bardzo istotna ina teraz system działa w bar- westycja. dzo szerokiej formule i do– Czy jest jakieś poruszenie tyczy każdego mieszkań- wśród inwestorów? ca gminy. moim zdaniem – Są już na pewno przygotowani. jest już coraz lepiej i bardzo – A gmina Wisznia Mała jest się z tego cieszę, ponieważ przygotowana na pozyskanie nasza społeczność coraz środków z nowego unijnego rozbardziej odpowiedzialnie dania? podchodzi do realizacji – mam nadzieję, że rząd – biorąc obowiązków wynikają- pod uwagę te olbrzymie pieniądze, cych z ustawy o utrzyma- które mają wpłynąć do Polski – poniu czystości i porządku zwoli samorządom na mniej restrykw gminach oraz do zagad- cyjną politykę kredytową, bowiem nień ekologicznych. sam tych środków nie zagospodaru– Niedawno radowa- je. Do tego potrzebuje samorządów, liście się na dożynkach które muszą mieć własne pieniądze gminnych… budżetowe i zdolności inwestycyjne. – …które tym razem w naszej gminie chcemy dalej inweodbyły się w Szymanowie, stować w infrastrukturę wodociągoTakich malowniczych dróg jest w gminie bardzo wiele… w stolicy naszego ogrod- wo-kanalizacyjną, drogi, bazę oświanictwa i warzywnictwa. Pogoda by- tową, turystykę i rekreację, ścieżki ła fantastyczna, myślę, że organiza- rowerowe, spływy kajakowe i wspólcja też zupełnie niezła i nasi rolnicy nie z wrocławiem może w park safari. mówili, że na takie właśnie dożynRozmawiał Sławomir Grymin (TS) ki to oni sobie zasłużyli. Ponadto na Fot. UG Wisznia Mała dożynkach staraliśmy się wszystkim uświadamiać, że mleko, mięso, dżem i mąka nie są z Biedronki, tylko z naszych pól i gospodarstw. miejmy zatem świadomość, że tyle polskiej wolności, ile polskiej żywności. – Rolnicy zawsze zasługują na szacunek i podziw, bo są pracowici i dają chleb. A w tym roku zbiory dobre, a ceny pod psem. – zbiory też nie były najlepsze pod względem jakości plonów, Urząd Gminy Wisznia Mała a ponadto wydajność była niższa ul. Wrocławska 9 od spodziewanej. ceny – jak pan 55-114 Wisznia Mała już wspomniał – są bardzo niskie tel. 71 312 70 25 i z tego powodu ogromnie naszym fax 71 312 70 68 rolnikom współczuję. nie dziwię [email protected] się, że rolnicy mocno narzekają, www.wiszniamala.pl bowiem sytuacja na rynku jest ab- gospodarka jest podstawą realizacji przyszłych planów. – Przejdźmy zatem do szczegółów… – w tym roku rozbudowywaliśmy kanalizację, będącą dla naszej lokalnej społeczności priorytetem, który – z powodu naszych możliwości finansowych – jest realizowany krok po kroku. Do poważniejszych zadań w przyszłości przygotowujemy się, czekając na większe środki z rozdania unijnego 2014-2020. Przyjdzie wtedy czas na południową część gminy. Poza tym remontowana jest droga wojewódzka wrocław – oborniki Śląskie, gdzie jest nasz mały udział, bowiem mamy do wykonania kawałek chodnika Gmina Polska 13 nr 5 | październik 2013 Zagrodno wy, bo na świecie panował nieurodzaj, ki czemu nie będziemy musieli budować oczyszczalni u siebie, podobnie a myśmy zebrali dużo. – Już prawie koniec trzeciego jak gmina chojnów. rozmawiamy już kwartału roku 2013… Zadowolony z burmistrzem Janem Serkiesem na ten temat, razem stanowić będziemy dużo pan z tych trzech kwartałów? – tak, mam dużo środków na inwe- większą strukturę i łatwiej będzie nam stycje – to jedna trzecia budżetu, ponad pozyskać środki. – Skutki ustawy śmieciowej się sześć milionów złotych, tyle że w realizacji tych zamierzeń trochę przeszka- u was jakoś poukładały? dza ustawa o zamówieniach publicznych. część więc naszych projektów spadnie na rok przyszły… – Rok przyszły to już czas przygotowań do następnego rozdania unijnych środków, a gminy są pozadłużane… – my, czyli gmina zagrodno, zadłużeni nie jesteśmy! nasze zadłużenie to od 5 do 12 procent. – To będziecie mogli na- Dożynki w Zagrodnie były bardzo udane prawdę się rozwinąć! – tak! Szczęśliwie się złożyło, – nasza strategia polega na tym, że opóźnienia cywilizacyjne chcemy de- że obsługuje nas rejonowe Przedfinitywnie zlikwidować do końca tej siębiorstwo komunalne ze złotoryi, kadencji. Dzięki temu w nowym roz- jednostka powołana przez samodaniu środków unijnych wystartujemy rząd miasta złotoryja. obsługiwali o środki na kontynuowanie kanalizacji już częściowo nasz teren, więc jest gminy na bazie współpracy z chojno- im znany, pracują też w firmie nawem, który ma potężną, niedociążoną si mieszkańcy. kierownictwo rPk miejską oczyszczalnię ścieków, dzię- podeszło do nowych wyzwań z peł- nym zrozumieniem i rezultaty są naprawdę dobre – z wyliczeń wynikało, że będziemy odbierać cztery tony miesięcznie, odbieramy osiem ton. odbieramy wszystko, z wyjątkiem gruzu i śmieci wielkogabarytowych. Przymierzamy się już dokumentacyjnie i mamy załatwioną sprawę punktu selektywnej zbiorki odpadów komunalnych. Są jeszcze tzw. gniazda, gdzie prowadzimy selektywną zbiórkę butelek, plastiku i szkła. Papier jest u nas zużywany, złom idzie poza nami… Sądzę, że rozwiążemy te problemy, po trzech miesiącach zrobimy podsumowanie i usuniemy błędy, a jednym z nich jest to, że płacimy od osoby. a należałoby zastosować ulgę dla rodzin wielodzietnych – dla rodziny z piątką dzieci, gdzie jedna osoba pracuje, 100 czy 110 zł w przeliczeniu na chleb wiele waży. Jakoś to musimy zmienić. i musimy tak zróżnicować stawki, żeby ludziom opłacało się segregować odpady. – Perturbacje były też z oświatą… – oświata funkcjonuje w nowym rozdaniu; pozostał nam na utrzymaniu zespół Szkół w zagrodnie i gimnazjum, natomiast w pozostałych miejscowościach zostawiliśmy klasy 0-iii i zlikwidowaliśmy szko- łę podstawową w uniejowicach, gdzie było jedenaścioro dzieci. – A jak z absolutorium? Pewnie pan już zapomniał wyników głosowania… – tak, bo u nas nigdy nie było żadnych sensacji. – Czyli jak zawsze do zera i bez sprzeciwu. Widać, że w Zagrodnie jest OK! – Gmina nigdy nie była w tak dobrej kondycji finansowej, przede wszystkim dzięki elektrowniom wiatrowym, o które walczył pan razem z nami… – Cieszę się, że nasza gazeta przydała się w tej walce. – Staramy się konsekwentnie realizować swoje plany – i inwestycyjne, i te dotyczące polityki społecznej. myślę, że to także kwestia stabilności zarządzania; może to w moich ustach nie zabrzmi obiektywnie, ale gdy obserwuje się gminy, gdzie jest i stabilność, i dobre zarządzanie, widać, że to one najlepiej sobie radzą. – Rok 2013 też był taki dobry jak rok ubiegły? – Dwie trzecie roku za nami, można już powiedzieć, że – jeśli idzie o założenia budżetowe i ich realizację – jest bardzo dobrze! zawsze znakiem zapytania jest wysokość dochodów własnych, czyli wyniki sprzedaży mienia, a w naszym wypadku także odszkodowania za grunty idące pod budowę drogi ekspresowej S5. te dwa ważne czynniki budżetowe będą zrealizowane o ponad 100 procent wyżej, niż zakładał to nasz plan. Grunty, jeśli idzie o odszkodowania, są bardzo dobrze wyceniane, sprzedajemy tereny i w strefie ekonomicznej, i poza strefą. Sprzedaliśmy na przykład ponadczterohektarową działkę poza strefą pod hotel z salami konferencyjnymi, który inwestor planuje otworzyć za półtora roku. Brak takiego obiektu był bolączką Żmigrodu. realizujemy oczywiście także założenia inwestycyjne, bo to jest miarą rozwoju gminy! – Pamiętam, jak razem narzekaliśmy, że projekt pn. „trasa S5” tkwi w miejscu, Ale wreszcie – jak to mówią – w temacie drgnęło! – Drogi jeszcze nie ma, ale inwestorzy wiedzą, że już trwa procedura przetargu. Prace pewnie rozpoczną się wiosną 2014 roku. – Będzie się działo! Żmigród znajdzie się w jeszcze lepszym miejscu na mapie gospodarczej Dolnego Śląska! – wychodziliśmy z założenia, że budowanie infrastruktury publicznej to z jednej strony zwiększenie komfortu mieszkańców, z drugiej – stworzenie możliwości dla inwestowania. to daje efekty – z 17 ha strefy sprzedaliśmy już 10 ha, a budują się też nowe zakłady poza strefą. a gdy powstanie S5 i droga do metropolii skróci się do 20 minut, znajdziemy się w bezpośrednim otoczeniu aglomeracji wrocławskiej, połączeni autostradami i drogami ekspresowymi z całą europą. Bardzo wiele dla nas znaczy także modernizacja linii kolejowej e59, która zostanie zakończona za rok, może półtora… to zresztą także czynnik zmniejszający bezrobocie. co prawda uważam, że ludzie powinni znajdować pracę w swojej gminie, ale wiem, że to prawie niemożliwe, chyba że chodzi o maleńką gminę z wielką fabryką. a jeśli nasi mieszkańcy będą mogli dojechać do wrocławia w pół godziny, a nie w trzy, jak teraz, praca w metropolii stanie się dla nich dużo atrakcyjniejsza. zwiększy się też osadnictwo, już dziś zresztą widzimy, że ruszyło i budownictwo jednorodzinne, i wielorodzinne. w najbliższym czasie będziemy Żmigród intensywnie promować. – Ludzie przyjdą do gminy nie tylko zielonej, ale najbardziej usportowionej w regionie… – w tym roku „Słowo Sportowe” przyznało nam tytuł najbardziej usportowionej Gminy na Dolnym Śląsku – to pokazuje, że jesteśmy gminą inwestującą w infrastrukturę sportową i mającą też doskonałe wyniki w sporcie dzieci i młodzieży. a awans Piasta Żmigród do iii ligi to dla miasta liczącego 6,5 tys. mieszkańców i gminy z piętnastoma tysiącami sukces olbrzymi! na mecze przychodzi blisko tysiąc osób, gorąco kibicują naszym! – Dobra passa trwa… – i oby jak najdłużej! W znakomitej kondycji Rozmowa z MIECZYSłAWEM SłOnInĄ, wójtem gminy Zagrodno – Rozmawiamy 12 września, przed kilkoma dniami były u was dożynki… – Powiatowo-gminne dożynki, których byliśmy gospodarzami razem ze starostą. ludzi było mnóstwo, doskonale się bawili, atmosfera była świetna! Podziękowaliśmy Panu Bogu w kościele parafialnym za plony, korowodem przeszliśmy na stadion i tam się odbyły dożynkowe ceremonie. Prezentowały się też zespoły folklorystyczne z naszej gminy i na końcu wystąpiła grupa Bene, gwiazda wieczoru dożynkowego. – Piękne dożynki to wspaniała sprawa, ale jest coś, co rolnikom spędza sen z powiek: ceny zbóż są nieporównywalnie niższe niż w roku ubiegłym. – ceny rzeczywiście są dla rolnictwa nieprzyjazne, ale musimy być wdzięczni przyrodzie, że w tym roku nie dotknęły nas klęski żywiołowe i nie doświadczyliśmy tego, co choćby gmina leśna… ceny są – tak jak zjawiska przyrody – od nas niezależne, ale wszystkie koszty ponosi rolnik. zeszły rok był, jeśli idzie o ceny, wyjątko- Żmigród Dobra passa trwa Rozmowa z rOBErTEM LEWAnDOWSKIM, burmistrzem Żmigrodu – Przed panem leży numer „Rzeczpospolitej” z rankingiem „Złota Setka Samorządów”. To samorządy, które najlepiej gospodarują swoimi finansami, są najlepiej zarządzane… I w kategorii gmin miejskich i miejsko-wiejskich na 903 polskie gminy Żmigród zajął 25. miejsce. W stosunku do roku poprzedniego to ogromny awans – z miejsca 51. na 25.! Jest czego gra- tulować – i tegorocznego wyniku, i konsekwencji, z jaką Żmigród znajduje swoje miejsce w najbardziej prestiżowym rankingu, w którym miejsce wynika z obiektywnych danych. – Dziękuję! rzeczywiście, byliśmy już dwa czy trzy razy w pierwszej dziesiątce, a w „złotej Setce” jesteśmy regularnie od lat pięciu. zawsze powtarzam, że bycie w setce na niemal tysiąc sklasyfikowanym samorządów to naprawdę sukces. – To wskazuje, że gmina Żmigród rozwija się w sposób zrównoważony. Burmistrz Robert Lewandowski ma się z czego cieszyć! Rozmawiał Sławomir Grymin (TS) Urząd Gminy Zagrodno 52 59-516 Zagrodno tel. 76 877 33 96, 76 877 33 97 fax 76 877 33 45 [email protected] www.zagrodno.pl Rozmawiał Sławomir Grymin (TS) Urząd Miejski w Żmigrodzie pl. Wojska Polskiego 2-3 55-140 Żmigród tel. 71 385 30 57, 71 385 30 50 fax 71 385 30 50 [email protected] www.zmigrod.com.pl 14 Gmina Polska Pieńsk Odważnie w przyszłość Są na samorządowej mapie Polski miejsca, które – choć nie najzamożniejsze – rozwijają się świetnie, w sposób zrównoważony i konsekwentny. Są takie miejsca, dla których innowacyjność to nie tylko czcza gadanina, ale nowoczesny i mądry samorząd, szanujący tradycję i historię swej ziemi, a jednocześnie stawiający na nowoczesność i z determinacją sięgający po zdobycze współczesnej cywilizacji. Takim właśnie miejscem jest Pieńsk, gmina w powiecie zgorzeleckim. W tegorocznym, ogólnopolskim i prestiżowym rankingu „Rzeczpospolitej” (tzw. Złota Setka) wyróżniającym najbardziej gospodarne i najlepiej dysponujące swymi finansami gminy, Pieńsk w kategorii gmin miejskich i miejsko-wiejskich zajął – na 903 gminy – 52. lokatę w kraju i 8. na Dolnym Śląsku. Sukces to niemały, bowiem w tym opiniotwórczym i miarodajnym rankingu brane są pod uwagę dane z Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Rozwoju Regionalnego dotyczące wielu istotnych sfer samorządowego życia, m.in.: środki unijne w przeliczeniu na jednego mieszkańca, któ- Panorama Pieńska z lotu ptaka Czernica Bez przestojów Najnowsza historia gminy Czernica związana jest także z historią wielu zamożniejszych wrocławian, którzy właśnie tę gminę wybrali sobie na miejsce do życia, uciekając od dużej aglomeracji. To wybór świetny i naturalny, bowiem Czernica ma wszystko, co współczesnemu człowiekowi potrzebne do życia. Woda tu czysta i trawa zielona, są lasy, akweny, spokój i cisza, odpowiednia baza oświatowa, niezłe drogi i wreszcie samorząd – skutecznie i konsekwentnie rozwijający gminę, wzbogacając ją o niezbędną infrastrukturę. komedii, reżyser Sylwester Chęciński, kręcąc w dobrzykowickich zagrodach sceny do świetnego cyklu komediowego „Sami swoi”, „Kochaj albo rzuć” i „Nie ma mocnych” o przygodach zabużan Pawlaka i Kargula. Nomen omen właśnie Dobrzykowice, okolice Łanów i kamieńca Wrocławskiego cieszą się dużym wzięciem wśród nowych osadników. Na terenie gminy Czernica jest wiele świetlic wiejskich, bibliotek i sakralnych zabytków, z których najcenniejszy to neogotycki kościół w Chrząstawie Wielkiej zbudowany Krótko mówiąc, Czernica jest archetypem innowacyjnej polskiej gminy, w której samorząd dobrze planuje, konsekwentnie realizuje strategię rozwoju i działa w sposób zrównoważony, stawiając na wiele sfer. Moda na Czernicę trwa już od wielu lat, ludzie przyjeżdżają tutaj, oglądają, rozważają i wielu z nich zosta- Sanktuarium św. Wawrzyńca w Wojnowicach je już na zawsze. Ten boom jest zrozumiały, ponieważ gmina ma wiele w roku 1859. Poza tym oczy miłośnika niezaprzeczalnych walorów. Sielskość architektury ucieszą: barokowy kościół tej ziemi docenił przed laty wirtuoz w Gajkowie pw. św. Małgorzaty z roku re w latach 2009-2012 wpłynęły do budżetu gminy, zadłużenie samorządu w stosunku do dochodów, dynamika wzrostu dochodów własnych, transport i łączność, ochrona środowiska, liczba złożonych wniosków o dofinansowanie organizacji pozarządowych, wyniki testów szóstoklasistów i gimnazjalistów, liczba podmiotów gospodarczych, wydatki na promocję gminy i ocena wiarygodności kredytowej. Poza tym w rankingu „Innowacyjne Gminy Miejsko-Wiejskie” tej samej gazety, Pieńsk uplasował się na 38. miejscu w Polsce i 7. w województwie dolnośląskim. Warto podkreślić, iż kapitule rankingów przewodniczy od lat były premier Jerzy Buzek, a gmina Pieńsk zajęła wysokie lokaty, mając niskie dochody i wydając najmniej środków na administrację. Oszczędny i zapobiegliwy samorząd umiejętnie sięgał po środki zewnętrzne, realizując wiele projektów współfinansowanych z pieniędzy Unii Europejskiej. – Kończymy teraz niemało ważnych i strategicznych dla nas zadań, m.in. modernizację stacji uzdatniania wody (projekt transgraniczny), którą przeprowadzamy wraz z niemiecką partnerską gminą Neisseaue – mówi Małgorzata Sokołowska, zastępca burmistrza Pieńska. – Za ten projekt nr 5 | październik 2013 na realizację kolejnych ważnych zadań nagrodzono nas prestiżową nagrodą za dla rozwoju gminy. Aby mieć więknajbardziej innowacyjny projekt wzdłuż sze szanse na pozyskanie tych pienięOdry i Nysy dotyczący ładu przestrzendzy, przystąpiliśmy nego. Ponadto w ramach do porozumienia Programu Rozwoju Obo współpracy na rzecz szarów Wiejskich budurozwoju społecznojemy sieć kanalizacyj-gospodarczego Zaną w Bielawie Dolnej chodniego Obszaru i Stojanowie. Integracji skupiająPieńsk krok po krocego 23 przedstawiku pięknieje, zmienia cieli samorządów się centrum miasta, rez powiatów bolesłamontowanych jest wiele wieckiego, zgorzebudynków (Regionalny leckiego, lubańskiego Program Operacyjny dla Burmistrz Jerzy Strojny i lwóweckiego. woj. dolnośląskiego) powstał nowy deptak, ale – inwestując S.G. (TS) w miasto – nie zapomniano o moderFot. UMiG w Pieńsku nizacji wiejskich świetlic. Zaś dzięki Programowi Operacyjnemu Współpracy Transgranicznej Polska – Saksonia zbudowano nowy kompleks sportowy oraz przebudowano i wyremontowano dom kultury. – Dużo udało się nam zrobić dzięki środkom z unijnego rozdania 2007-2013, ale mamy świadomość, że do zrobienia pozostaje jeszcze wiele – ocenia Jerzy Strojny, burmistrz Pieńska. – W najbliższym czasie, mając przede wszystkim na uwadze nową perspektywę UE na lata 2014-2020, przyUrząd Miasta i Gminy w Pieńsku stąpimy do opracowania nowej strategii ul. Bolesławiecka 29 rozwoju naszej gminy. Chcę podkre59-930 Pieńsk ślić, że mimo wielu problemów i nietel. 75 778 65 11, 12, 13, 14 wiadomych, odważnie i z optymizmem fax 75 778 64 05 patrzymy w przyszłość, przygotowując [email protected] się do nowego okresu programowania, www.piensk.com.pl pragnąc pozyskać nowe środki unijne 1713, kościół św. Antoniego w Ratowi- wą atrakcję stanowi Centrum Rekrecach, sanktuarium pw. św. Wawrzyńca acji FamilyFit – połączenie siłowni, w Wojnowicach i zabytkowy kościół w Dobrzykowicach z roku 1753, gdzie na wieży widnieje kartusz z herbem Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą, którego część znalazła się we współczesnym herbie gminy Czernica. Wart odwiedzenia jest również skansen w Nadolicach Wielkich, w którym zgromadzono kilka tysięcy interesują- Nowe osiedle w Dobrzykowicach cych przedmiotów i sprzęfitness i sali zabaw – oraz Wioska Intów użytku domowego. Lasy zajmują 20 procent powierzch- diańska Tipi Town (labirynt, małe zoo ni gminy i znajdują się przede wszyst- i minigolf dla dzieci). Gmina Czernica ma niezłą bazę kim na wschód i południe od Chrzą- oświatową, kilka podstawówek, dwa stawy Wielk iej, gimnazja, zespół szkół i publiczne w rejonie Wojnowic, przedszkole, ale wzrastająca liczba w pobliżu akwenu mieszkańców wymusza na miejscoBajkał i Gajkowa, wym samorządzie działania uzupeła także Krzykowa, niające tę ofertę. W ostatnich trzech latach – w duNadolic Wielkich i Jeszkowic. Przez żej mierze dzięki skutecznemu pozygminę przepływa- skiwaniu finansowych środków unijją Odra i Widawa, nych i innych pieniędzy zewnętrznych a starorzecze Bajkał – zrealizowano w gminie Czernica jest świetnym miej- wiele inwestycji, w tym m.in.: kanascem do rekreacji lizację w Nadolicach Wielkich, ogroi prawdziwym węd- dzenie boiska w Nadolicach Wielkich karskim rajem. Tere- i Chrząstawie Wielkiej, remont świetlic ny gminy świetnie nadają się do tu- w Wojnowicach i Chrząstawie Wielrystyki rowerowej, konnej i pieszej, kiej, modernizację sieci informatycza w Kamieńcu Wrocławskim dodatko- nej i budowę oświetlenia ulicznego, wyremontowanie i wyposażenie świetlicy w Ratowicach, budowę boiska do koszykówki w Chrząstawie Małej, remonty i modernizacje świetlic w Gajkowie i Krzykowie oraz modernizację placu zabaw przy Szkole Podstawowej w Ratowicach. Gmina Czernica wciąż się rozwija, tu nie ma większych przestojów, przychodzą kryzysy gospodarcze, czasami duża woda i inne kataklizmy, ale Czernica trwa, nie poddaje się, jest coraz piękniejsza, gospodarniejsza i przychylniejsza ludziom, którzy ją pokochali. S.G. (TS) Urząd Gminy Czernica ul. Kolejowa 3 55-003 Czernica tel. 71 381 39 32 tel./fax 71 381 39 21 [email protected] www.czernica.pl Gmina Polska 15 nr 5 | październik 2013 Zawonia Sukces zaplanowany Rozmowa z rOBErTEM BOrCZYKIEM, wójtem gminy Zawonia – Niedługo koniec trzeciego kwartału… – …ale o ocenę trzech kwartałów tego roku powinien pan spytać mieszkańców naszej gminy. co by nie powiedzieć, kryzys gospodarczy zapukał do naszych domów i ludzie to odczuli, czasami boleśnie. – A gdzie dzieje się dobrze? – w inwestycjach i kulturze. – Zatem zacznijmy od inwestycji. – na początku tego roku, składając wnioski o dofinansowanie kilku zadań, planowaliśmy, że się uda. nie tyle, że się udało, ale udało się bardzo, bowiem środki otrzymaliśmy i inwestycje są realizowane. z Programu rozwoju obszarów wiejskich podpisaliśmy umowę na budowę boiska dla sołectwa Pęciszów (projekt zrealizowany), wybudujemy boisko wielofunkcyjne o nawierzchni tartanowej w czeszowie (projekt przygotowany do realizacji) i budujemy świetlicę wiejską w kałowicach. kolejny projekt to remont i wyposażenie świetlic wiejskich w Głuchowie Dolnym, Sędzicach, Pęciszowie i rędziszowicach (projekt przygotowany do realizacji). inne zadania związane kultura. Powstała grupa inicjatywna są z pozyskaniem środków poprzez i budowana jest Świątynia artystów, lokalną Grupę Działania „kraina czyli były kościół ewangelicki zmiewzgórz trzebnickich” i są to: budowa nia swoje przeznaczenie. Już mielichodnika przy drodze powiatowej na śmy tam fantastyczne dwa koncerty, ulicy Szkolnej w zawoni (projekt realizowany w porozumieniu ze Starostwem Powiatowym w trzebnicy), budowa placów zabaw w tarnowcu, Budczycach i Sędzicach (projekt przygotowany do realizacji). krótko mówiąc, osiągnęliśmy wszystko, co zamierzaliśmy osiągnąć. mało tego, uzyskaliśmy środki unijne na przedszkole, w którym Wójt Robert Borczyk wszystkie zajęcia pozalekcyjne są bezpłatne, oraz zakupili- teraz, 21 września 2013, czekamy na „Skrzypka na dachu”. śmy nowoczesne wyposażenie. – A sport? – To nie jest zbyt optymistyczne, – Sukcesami organizacyjnym ponieważ jeśli wszystko idzie jak po maśle i wszystko się udaje, to czło- i sportowym zakończył się Pierwszy wiek zaczyna się bać, że coś przykre- międzynarodowy wyścig kolarski go może przerwać tę dobrą passę. Po ze Startu wspólnego w zawoni o puprostu strach się bać! Ale teraz po- char marszałka dolnośląskiego rafała ważnie porozmawiajmy o kulturze Jurkowlańca w kategorii mężczyzn (elita) i o puchar prezesa lGD w katei sporcie. – Budujemy nowy wizerunek za- gorii kobiet (elita) oraz wyścigi amawoni, którego pierwszym filarem jest torów i policjantów. kolarze – zarów- no zawodowcy, jak i amatorzy – nie zawiedli, wielu stawiło się na starcie. wśród profesjonalistów wygrała grupa BGŻ przed ccc Polkowice. Doskonale sprawdzili się młodzi, w klasie orlików. to bez fałszywej skromności były prawdziwe zawody kolarskie. wyścig kolarski – klasyk – z prawdziwego zdarzenia. muszę też podkreślić, że udało się to także dzięki osobom zaangażowanym w organizację: Henryka charuckiego – dyrektora wyścigu, Stanisław migawy – dyrektor sportowego wyścigu, Piotra lisa – podinspektora ds. inwestycji uG zawonia, odpowiedzialnego za przygotowanie specjalnej organizacji ruchu oraz przygotowanie dróg. Słowa uznania należą się strażakom z oSP zawonia, czeszów i złotów oraz policjantom i wolontariuszom. Dziękuję mieszkańcom i sołectwom: zawonia, Grochowa, Pęciszów, Budczyce, Sucha wielka, czachowo, Sędzice, tarnowiec i radów oraz Skotniki. te miejscowości kapitalnie przygotowały się do wyścigu, ze znakomitymi punktami obserwacyjnymi i strefami kibica, a szczególnie mieszkańcy radłowa i Skotnik – na podjeździe pod słynną Prababkę, największą atrakcję wyścigu. Jest bardzo prawdopodobne, że w przyszłym roku zawonia będzie gospodarzem mistrzostw kraju Siechnice Orlik – szansa wykorzystana 10 października 2013 roku w Siechnicach przy Szkole Podstawowej im. Mikołaja Kopernika uroczyście otworzono „orlika”, chyba już ostatniego na Dolnym Śląsku, którego budowa zakończyła się wiosną tego roku. Wśród zaproszonych gości byli m.in. marszałek województwa dolnośląskiego rafał Jurkowlaniec, starosta wrocławski Andrzej Szawan, radni i przedstawiciele siechnickiego samorządu oraz najmłodsi piłkarze, dla których nowe boisko to prawdziwa frajda, miejsce rywalizacji, zabawy i aktywnego wypoczynku. trzeba podkreślić, że nowy „orlik”, drugi w gminie Siechnice (pierwszy powstał w ubiegłej kadencji samorządowej w radwanicach), został zbudowany z pomocą środków zewnętrznych, ale przede wszystkim dzięki środkom budżetowym gminy Siechnice, przy zaangażowaniu miejscowych samorządowców, radnych i urzędników. Burmistrz Siechnic milan ušák, witając zaproszonych gości, podziękował wszystkim tym, którzy przyczynili się do powstania „orlika”, w tym szczególnie dyrektorowi marcinowi Przychodnemu z umwD, Joannie strzowi milanowi ušákowi siatkę lić. wykorzystujecie państwo doskoGermann z umwD, wicewojewodzie pełną futbolówek. – Jestem przygo- nale swą szansę, jaką jest położenie ewie mańkowskiej, przewodniczą- towany na otwarcie tego „orlika”, bo- w pobliżu dużego miasta i bycie ważcemu rady mieszkańców Grzegorzo- wiem włożyłem adidasy i nie założy- ną częścią aglomeracji wrocławskiej wi romanowi, staroście andrzejowi łem krawata – zażartował marszałek. i powiatu wrocławskiego. Gratuluję tej inwestycji i mam naSzawanowi oraz swym współdzieję, że inne przedpracownikom, z zastępcą bursięwzięcia uda nam mistrza lesławem kubikiem się wspólnie sfinalizona czele. Przypomniał też sukwać. warto podnosić cesy i najważniejsze inwestystandard życia, a tego cje, które ostatnio były zretypu obiekty, które za alizowane przez miejscowy mojego dzieciństwa samorząd. – w marcu ubiebyły czymś, o czym głego roku otworzyliśmy halę nawet nie śmieliśmy sportową w Żernikach wromarzyć, są teraz abcławskich i jest to już trzeci solutną oczywistością tego rodzaju obiekt w naszej i należą się naszym gminie – wyliczał burmistrz. dzieciom, uczniom – w trakcie realizacji są bodolnośląskich szkół. iska przy Szkole Podstawowej Specjalnie dziękuję w kotowicach i w mokrym Marszalek Rafał Jurkowlaniec wręczył burmistrzowi Milanowi Ušákowi pracownikom urzęDworze. Poza tym planowana piłki dla młodych graczy dów – marszałkowjest budowa sali gimnastycznej w radwanicach i ubiegamy się teraz – Pan burmistrz dziękował wielu in- skiego i miejskiego w Siechnicach, o środki zewnętrzne na budowę tego stytucjom, a ja się teraz odwdzięczę których często anonimowa praca jest obiektu. natomiast w przyszłym ro- i podziękuję panu burmistrzowi, po- niezbędna dla sukcesu, dobrego i skuku zamierzamy ukończyć przerwaną nieważ to dzięki pańskiemu uporo- tecznego realizowania takich projekbudowę stadionu lekkoatletycznego, wi i konsekwencji te inwestycje sta- tów i mam nadzieję, że na taką dobrą finansowaną z regionalnego Progra- ły się możliwe. kiedy patrzymy na współpracę będziemy mogli liczyć mu operacyjnego dla województwa Dolny Śląsk z perspektywy nasze- w przyszłości. – Sam jestem piłkarzem i cieszy się go urzędu, to widzimy to nowe miadolnośląskiego. marszałek rafał Jurkowlaniec sto i fantastyczną gminę Siechnice. moje serce, że takie obiekty powstają, wręczył na dobry początek burmi- naprawdę macie się czym pochwa- a wam, młodzi przyszli piłkarze, życzę w kolarstwie, a międzynarodowy wyścig kolarski w zawoni będzie należał do najważniejszych na Dolnym Śląsku. warto w tym miejscu wspomnieć o przyznanym na tym cel dofinansowaniu z ue – Prow leader oraz udziale sponsorów. i co najważniejsze, w przyszłym roku kolarze w zawoni zawalczą o punkty pucharowe na klasyku korona kocich Gór. . – Zatem można powiedzieć, że w inwestycjach i wydawaniu środków finansowych jest wszystko w porządku, a sferze kulturalno-rekreacyjno-sportowej też się dzieje dobrze… – Świadczy o tym najdobitniej nasza Świątynia artystów. Rozmawiał Sławomir Grymin (TS) Urząd Gminy Zawonia ul. Trzebnicka 11 55-106 Zawonia tel. 71 312 81 82 fax 71 312 81 93 [email protected] www.zawonia.pl sukcesów i abym mógł was w przyszłości oglądać w reprezentacji kraju – mówił starosta andrzej Szawan. – a panu, panie burmistrzu, życzę, aby takich obiektów było jak najwięcej w pana gminie. chcę zaznaczyć, że też mam piłki dla szkoły. Później uroczyście przecięto wstęgę, burmistrz milan ušák i goście symbolicznie kopnęli piłki, pokrojono wspaniały tort z czekoladowymi bramkami, a uczniowie zagrali mecz, w którym wszyscy byli wygrani – gmina, samorządowcy, a najbardziej oni, którzy na nowym „orliku” nauczą się grać wspólnie w drużynie i fair play, i na pewno zmężnieją. S.G. (TS) Urząd Miejski w Siechnicach ul. Jana Pawła II 12 55-011 Siechnice tel. 71 786 09 01 fax 71 786 09 07 [email protected] www.siechnice.gmina.pl 16 Gmina Polska Kruklanki Skarbiec natury Położona w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w powiecie giżyckim, we wschodniej części Krainy Wielkich Jezior, jest gmina Kruklanki skarbcem szczodrobliwej natury i wspaniałym rezerwuarem jezior oraz lasów zamieszkanych przez żubry, wilki, rysie, jelenie i łosie oraz oczywiście ludzi, ludzi pracowitych, mądrych i konsekwentnych, którzy tę piękną acz dziką przyrodę potrafią okiełzać. Gmina – choć nie należy do przesadnie bogatych – daje sobie dobrze radę z pozyskiwaniem zewnętrznych środków finansowych i realizacją inwestycji infrastrukturalnych. Tutaj władze nieźle dogadują się z radnymi, a przecież już starożytni rzymianie prawili, że gdzie zgoda, tam zwycięstwo. Kruklanki z lotu ptaka Historia kruklanek sięga XVi wieku, kiedy to Jan Bebelnik osiedlił na tych terenach rodziny polskie i litewskie. wieś była zasobna, a już w roku 1574 mieszkańcy zbudowali kościół, który przetrwał do dziś prawie w niezmienionym stanie. Podczas i wojny Borecka, z czterema rezerwatami o łącznej powierzchni ponad 650 ha. w gminie nie ma zakładów przemysłowych, dominują rolnictwo, leśnictwo i turystyka. warto też podkreślić, że gmina rozwija się w sposób zrównoważony. – w tym roku chcieliśmy światowej kruklanki znacznie zniszczono, a w czasie ii wojny powstał w okolicy imponujący system umocnień, którego relikty napotka współczesny turysta. lasy i jeziora zajmują aż 60 proc. powierzchni gminy kruklanki, a prawdziwym jej bogactwem jest Puszcza wykorzystać jeszcze fundusze unijne i złożyliśmy duży wniosek opiewający na około milion złotych, który dotyczy modernizacji plaży gminnej nad jeziorem Gołdopiwo – mówi władysław Gładkowski, wójt gminy kruklanki. – Podnieśliśmy, mówiąc kolokwialnie, tę plażę, aby nie zamakała i wykonaliśmy drogę z kostki betonowej od drogi powiatowej do samej plaży, wraz z parkingiem na kilkadziesiąt samochodów i chodnikiem pieszo-jezdnym do miejscowości Jeziorowskie. naszym mieszkańcom i turystom ta inwestycja przydała się i się podoba, a to najważniejsze. chcę także zaznaczyć, że teraz na plaży są trzy boiska – dwa do piłki plażowej i jedno wielofunkcyjne, jest plac zabaw dla dzieci, pomost dla wędkarzy i zewnętrzna siłownia. Wójt Władysław Gładkowski Dla miejscowej społeczności ważne było również zmodernizowanie stadionu piłkarskiego dla ukS Start, który walczy w klasie a, ale aspiracjami sięga wyżej. Przed kilkoma laty stadion otrzymał nawodnienie, a ponadto zrobiono trybuny, chodniczki i ogrodzenie. widać wyraźnie, że gmina z roku na rok zmienia się na lepsze, i to nie tylko pod względem infrastrukturalnym. z drugiej strony są problemy, którym niełatwo sprostać. – największą bolączką, która dotyka nie tylko naszą gminę, jest brak środków na utrzymanie dróg gminnych – ocenia wójt władysław Gładkowski. – nie było środków na te drogi w rozdaniu pieniędzy unijnych 2007-2013, a w rozdaniu 2014-2020 też nie jest lepiej. to dla nas niemały problem, ponieważ nasze własne środki są niewystarczające. Dobrze, że trochę pieniędzy na infrastrukturę drogową otrzymało starostwo giżyckie, z którym wspólnie zrobiliśmy około 6 km asfaltowej drogi w kierunku wydmin, po- Gospodarstwo „Pod Bocianem” Kruklanecka perła Są takie miejsca na ziemi, gdzie wraca się jak do domu swego, gdzie ludzie mili i przychylni, gdzie cisza przerywana jest jedynie żurawim klangorem i krzykiem drapieżnej kani, a woda czysta tam i trawa soczyście zielona. To miejsca, w których można naprawdę odpocząć od miejskich hałasów, gdzie tworzyć łatwiej, myśleć lepiej i kochać sposobniej. Takim uroczym punktem na mapie Polski jest właśnie Gospodarstwo Gościnne „Pod Bocianem” – współwłasność Danuty i Leszka Olkowiczów, leżące na Grądach Kruklaneckich w gminie Kruklanki, na Mazurach. wspaniale położone siedlisko państwa Danuty i leszka olkowiczów przeznaczone jest do sprzedaży i w naszej redakcji bolą nas serca, że nie stać nas na kupno tego miejsca, które prawdziwie kochamy i smakujemy z upodobaniem już od wielu lat. często w materiałach reklamowych czytamy o różnych perłach turystycznych, ale gospodarstwo „Pod Bocianem” to miejsce naprawdę magiczne, w którym ładujemy corocznie nadszarpnięte dziennikarskie akumula- kich Jezior, mazur Garbatych i Pojezierza ełckiego, a jej bogactwem są jeziora i lasy, w tym Puszcza Borecka, gdzie spotkać można żubry, wilki i rysie. na terenie gminy usytuowanych jest kilkanaście jezior, w tym największe – Gołdopiwo, Sołtmany, kruklin i Żywki. w stolicy gminy kruklanki są sklepy, restauracje, tory. Funkcjonalny dom mieszkalny (pow. 300 mkw.), budynek gospodarczy (470 mkw.), grill, wędzarnia, suszarnia grzybów i owoców, niewielki stawek i trochę ziemi (powierzchnia całkowita gospodarstwa to 29,80 ha) – wszystko dobrze utrzymane przez zapobiegliwych i gospodarnych właścicieli. warto podkreślić, iż przyległy teren (81 755 mkw.), graniczący z jeziorem kruklin, w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy kruklanki przeznaczony jest pod turystykę i rekreację, czego nie doświadczyły sąsiadujące obszary, a w promieniu dwóch kilometrów wokół gospodarstwa panuje strefa ciszy i ostoi ptactwa na jeziorze kruklin (rezerwat mewy śmieszki i stanowiska orła bielika). wspaniałe naturalne środowisko wokół siedliska jest atutem nie do przecenienia. w pobliżu spotykaliśmy łosie i jelenie, wsłuchiwaliśmy się w żurawie koncerty, zrzędzenia siwych i białych czapli oraz kłótnie wszędobylskich czujek. tutaj beztrosko harcują szaraki, a swoje młode wyprowadzają sarny, tu właśnie przyrodę można smakować jak dobre wytrawne czerwone wino – powoli i z namaszczeniem. Gmina kruklanki leży w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego (powiat giżycki), na pograniczu krainy wiel- ośrodek zdrowia, apteka, komisariat policji, stacje paliw i punkt informacji turystycznej, ale nawet w szczycie sezonu nie jest tu tak tłoczno jak w sztandarowych miejscowościach turystycznych mazur – mikołajkach, mrągowie, Giżycku czy węgorzewie, gdzie mariny i człowiek na człowieku człowieka pogania. nr 5 | październik 2013 dobnie jak ul. wczasową. współpraca ze starostwem układa nam się dobrze. Dla realizacji planów kruklaneckiego samorządu ważne jest, że wójt ma wsparcie swych współpracowników i radnych, o czym świadczy stuprocentowe wsparcie na ostatniej sesji absolutoryjnej. nie ma czczych sporów, tylko merytoryczne dyskusje, zatem łódź z napisem „kruklanki” płynie wytyczonym kursem bez większych sztormów. – Działamy wspólnie i raczej zgodnie, i choć marzy mi się większy budżet gminy, to patrzę w przyszłość optymistycznie, a lepsza przyszłość na pewno należy do kruklanek – uśmiecha się wójt Gładkowski. S.G. Fot. UG Kruklanki Urząd Gminy Kruklanki 22 Lipca 10 11-612 Kruklanki tel. 87 421 70 02, 87 421 70 16 fax 87 421 70 02 [email protected] www.kruklanki.pl Grądy kruklaneckie usytuowane są kilka kilometrów od kruklanek. w tym miejscu jest jeszcze ciszej i spokojniej. Polną drogą w pobliżu gospodarstwa „Pod Bocianem” czasami przejedzie turysta udający się nad jezioro, przy małym cmentarzyku byłych właścicieli tych ziem zatrzyma się tropiciel historii lub po prostu ciekawski przyjezdny. Spokój, cisza, aromat traw, krzewów, drzew i ukojenie. Gospodarstwo Gościnne „Pod Bocianem” Leszek Olkowicz Grądy Kruklaneckie 1 11-612 Kruklanki tel. 87 421 72 22, 514 254 562 www.podbocianem.pl Gmina Polska 17 nr 5 | październik 2013 Kalisz Młode duchem najstarsze miasto w Polsce najstarsze w Polsce mówi się o kaliszu, że jest najstarszym polskim miastem. to w istocie skrót myślowy, odnoszący się do faktu posiadania przez kalisz najstarszej, pośród wszystkich polskich miast, pisanej metryki, wystawionej przez klaudiusza Ptolemeusza. otóż ten grecki uczony i filozof udokumentował w ii wieku n.e. istnienie starożytnej Kalisii, pisząc o niej w swoim dziele pt. „Geographia” oraz zaznaczając ją na ówczesnej mapie świata. Kalisia leżała na słynnym szlaku bursztynowym, a ponieważ nie ma żadnych wątpliwości, że szlak ten przebiegał przez tereny dzisiejszej ziemi kaliskiej, wielu naukowców i historyków utożsamia tę starożytną krainę z kaliszem, ku radości i dumie mieszkańców miasta. Miasto ukrytych skarbów Dzisiejsze centrum miasta to symbol początku jego średniowiecznej historii. właśnie tu kalisz został przeniesiony po upadku grodziska, które uległo licznym zniszczeniom i straciło element obronny w wyniku przesunięcia się koryta Prosny. Główny rynek z ratuszem, urokliwe kamieniczki, liczne kościoły pełne autentycznych skarbów kultury oraz zabytkowe budynki, prezentujące rozmaite style architektoniczne, to relikty, które pozostały nam po wielowiekowych, fascynujących dziejach kalisza – pełnych burz i tragedii, ale też ciekawych faktów i cudownych wydarzeń. Kalisz świętego Józefa Jedno z takich cudownych wydarzeń uczyniło kalisz celem licznych pielgrzymek. co roku tysiące ludzi nie tylko z Polski, ale i z całego świata, odwiedzają sanktuarium św. Józefa, aby zobaczyć i pomodlić się przed – uwa- żanym za cudowny – obrazem Świętej rodziny. legenda głosi, że obraz ten w drugiej połowie XVii w. został ofiarowany przez sołtysa okolicznej wsi w zamian za uzdrowienie wyproszone w modlitwach do św. Józefa. kaliska świątynia jest najstarszym ośrodkiem kultu tego świętego na świecie. Miasto dobrej sztuki Szeroko pojęte kultura i sztuka upodobały sobie kalisz, czyniąc to miasto zakątkiem uwielbianym przez artystów i bogato przez nich naznaczonym. Dumą kalisza jest teatr, kontynuujący z powodzeniem ponad 200-letnią tradycję kaliskiej sceny, założonej przez wojciecha Bogusławskiego. noszący imię ojca polskiego teatru, należy do najlepszych w kraju i od blisko 50 lat zapewnia znakomite warunki jedynemu w Polsce Festiwalowi Sztuki aktorskiej odbywającemu się w trakcie kaliskich Spotkań teatralnych. Jest to impreza ceniona nie tylko przez widzów, ale i przez całe środowisko teatralne. Fot. um w kaliSzu Kolebka państwa polskiego w okresie wczesnego średniowiecza kalisz leżał w miejscu zwanym dziś zawodziem, pośród licznych rozlewisk rzeki Prosny. odgrywał wówczas istotną rolę w procesie tworzenia się i późniejszego krzepnięcia państwa wczesnopiastowskiego. natomiast według najnowszej koncepcji, ogłoszonej przez prof. andrzeja Buko z instytutu archeologii i et- nologii Pan w warszawie, jest wielce prawdopodobne, że to właśnie tu znajdowała się kolebka pierwszych polskich władców – Piastów, którzy, stopniowo podbijając sąsiednie plemiona, dotarli w rejon ost ro wa lednickiego, Gniezna i Giecza. o tamtych czasach przypomina dziś rekonstrukcja kaliskiego Grodu Piastów, wzniesiona w miejscu pierwotnego grodu na terenie rezerwatu archeologicznego. Kaliska panorama Andruty kalisz słynie z andrutów – cieniutkich, lekkich, chrupiących krążków, które są prawdziwym przysmakiem dzieci i dorosłych. czy to wszystko, co można powiedzieć o nowym starym kaliszu? o mieście z najstarszą metryką…? na pewno nie. ale na pewno są to dobre argumenty, by zachęcić do odwiedzania i poznania tego miasta. Urząd Miejski w Kaliszu Główny Rynek 20 62-800 Kalisz tel. 62 765 43 00 fax 62 764 20 32 www.kalisz.pl MECENAT WROCLAW 18 Gmina Polska Świnoujskie konsultacje Mieszkańcy wybierają władze samorządowe, a te na bieżąco zarządzają gminami, powiatami, miastami. Planują też strategie rozwoju swoich małych ojczyzn. Coraz częściej – co cieszy – ze swoimi propozycjami odwołują się do opinii mieszkańców. Wydawać by się mogło, że zasięganie opinii innych powinno być normalną, stałą, powszechną zasadą na różnych szczeblach zarządzania. Szczególnie widoczne i powszechne winno być tam, gdzie „szefowie” pochodzą z wyboru – do kierowania i planowania są delegowani w wyborach powszechnych. Taka sytuacja jest przede wszystkim w jednostkach samorządu terytorialnego. Niestety, nie wszędzie to wsłuchiwanie się w głosy wyborców jest sprawą normalną. W wielu miejscach wójtowie, burmistrzowie, starostowie czy prezydenci miast uzurpują sobie prawo do nieograniczonej wiedzy i „mądrości bez końca”. Na szczęście sytuacja się zmienia, chociaż do doskonałości jeszcze nam bardzo daleko. Dobrym (choć maleńkim) przykładem, który miejmy nadzieję będzie coraz szerzej upowszechniany, jest inicjatywa władz Świnoujścia. W apelu do mieszkańców zarządzający tym wyjątkowym na mapie Polski miastem napisali: „Szanowni Mieszkańcy. Wszyscy zapewne chcielibyśmy wiedzieć, jak nasze miasto będzie wyglądało w 2020 roku. W jakim kierunku będziemy zmierzać? Zobaczcie, jakie najważniejsze cele proponuje projekt ‘Strategii Rozwoju Miasta Świnoujście na lata 2014-2020’ i napiszcie swoją wizję przyszłości miasta”. Miejska strategia została udostępniona wszystkim chętnym (między innymi za pośrednictwem strony internetowej). Co więcej, organizatorzy tych powszechnych konsultacji przygotowali też dla autorów najciekawszych opinii nagrody. Jak się dowiedzieliśmy, „Strategia Rozwoju Miasta Świnoujście na lata 2014-2020” powstawała przez kilka miesięcy. Pracował nad nią zespół złożony z ludzi różnych profesji, branż i środowisk. Wypracowane zo- Ponad granicami stały kierunki rozwoju Świnoujścia, cele, do jakich jako świnoujścianie będą dążyć w najbliższych latach. Wstępem do tego dokumentu jest tzw. wizja. I to o nią prosili mieszkańców samorządowcy. Wizja ma być krótkim, zwięzłym opisaniem tego, jak powinno wyglądać Świnoujście w 2020 roku. Wizja powinna być spójna z celami strategicznymi, czyli tym, co zapisane jest w strategii. Wypada mieć nadzieję, że konsultacje w Świnoujściu nie skończą się tylko na pytaniu o wizję miasta w 2020 roku. Na pewno jednak zachęcanie do wspólnej dyskusji o przyszłości (i teraźniejszości) naszych miast, powiatów czy gmin powinno być obowiązkiem samorządów wszystkich szczebli. I nie tylko dlatego, że zasiadają tam osoby, które rządzą w naszym imieniu. Słuchanie innych może tylko pozytywnie wpływać na to, co przed nami. (tom) Przedsiębiorcy, samorządowcy i naukowcy debatowali w Siechnicach Samorząd w parze z biznesem Pod patronatem Dolnośląskiej Izby Gospodarczej zorganizowano 26 września Forum Gospodarcze Gminy Siechnice, którego wiodącym tematem był „Lokalny rynek pracy Gminy Siechnice w aglomeracji wrocławskiej w procesach rekrutacyjnych lokalnych przedsiębiorców”. Forum zorganizowała gmina Siechnice, a jego głównym inicjatorem był burmistrz Milan Ušák. W spotkaniu wzięło udział blisko stu gości reprezentujących najważniejsze firmy z terenu gminy, ale także mieszkańcy, radni i sołtysi. Burmistrz Milan Ušák zaprezentował charakterystykę i osiągnięcia gminy Siechnice, a gość specjalny forum – zastępca burmistrza Bogatyni Jerzy Stachyra – także przedstawił swoją gminę. Burmistrz Milan Ušák prezentuje osiągnięcia gminy Siechnice nr 5 | październik 2013 Podczas spotkania zaprezentowały się również firmy zlokalizowane na terenie gminy Siechnice (PPO/Citronex, Kogeneracja SA, Inter-Flora) oraz te, które wkrótce rozpoczną działalność (AL.-land, Wichot, Tools, Phoenix Services). Warto także podkreślić, iż podczas forum burmistrz Milan Ušák nagrodził Kogenerację SA i PPO Siechnice tytułami „As Przedsiębiorczości Gminy Siechnice”. Obie firmy, dzięki dużemu zatrudnieniu, znacznym inwestycjom i wkładom finansowym w działalność gminy i organizacji społecznych, są chlubą gminy. Forum było także dobrą okazją do nawiązania bliższej znajomości między szefami firm działających na terenie gminy Siechnice i być może zaczątkiem lokalnej organizacji zrzeszającej przedsiębiorców. H.S. W jaki sposób najefektywniej realizować współpracę międzynarodową miast – zastanawiali się uczestnicy międzynarodowej konferencji zorganizowanej przez Związek Miast Polskich. Jak pokazują przykłady prezentowane podczas konferencji organizowanych przez Związek Miast Polskich, a także badania od lat 90. prowadzone przez ZMP, samorządy od dziesięcioleci prowadzą własną politykę międzynarodową. Łączą się w związki partnerskie ze swoimi odpowiednikami na całym świecie niezależnie od poglądów politycznych ich władz. Od lat wymiana doświadczeń między miastami dotyczy bardzo wielu dziedzin. – Ta współpraca w każdym przypadku jest trochę inna i zależy od specyficznych cech partnerów, ale dziś z pewnością jest inna niż 20 lat temu – mówił podczas krakowskiej konferencji Andrzej Porawski, dyrektor Biura ZMP. Podczas konferencji samorządowcy z miast francuskich, niemieckich, włoskich, szwedzkich, czeskich, słowackich i polskich zaprezentowali wiele projektów realizowanych zarówno w formule bilateralnych partnerstw, jak i w sieciach miast oraz w ramach projektów dofinansowywanych z programów europejskich. (zmp, mt) Bez węgla We wrześniu sejmik województwa małopolskiego przyjął uchwałę wyznaczającą działania związane z poprawą jakości powietrza na najbliższe dziesięć lat. Jednym z najważniejszych rozwiązań będzie wprowadzenie ograniczeń w stosowaniu paliw stałych na terenie Krakowa. „Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego” obejmuje jedenaście stref ochrony powietrza, w których stwierdzone zostały przekrocze- nia poziomów dopuszczalnych i docelowych substancji w powiet r z u. Wyz na cza d ł ugo i krótkoterminowe działania naprawcze, których realizacja ma pozwolić w ciągu dziesięciu lat na osiągnięcie dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń. Zakaz palenia węglem w piecach w Krakowie może wprowadzić jedynie sejmik województwa. Jak podał lokalny serwis samorządowy, przyjęty program ochrony powietrza w Małopolsce otwiera drogę do przyjęcia takiej uchwały. Według zapowiedzi władz województwa może być ona omawiana w październiku, a sam zakaz obowią z y wa łby wsz yst k ich mieszkańców za pięć lat. (opr) Unijna rewitalizacja Na niedawnym spotkaniu z przedsiębiorcami w Tychach minister rozwoju regionalnego Elżbieta Bieńkowska przedstawiła najważniejsze zadania, które będą finansowane z unijnych dotacji na lata 2014-2020. Jednym z najważniejszych zadań, finansowanych ze środków UE na lata 2014-2020, będzie rewitalizacja. Na związane z nią projekty zarezerwowano już około 25-26 mld zł, a kwota ta – zdaniem minister Bieńkowskiej – z pewnością wzrośnie. Mówiąc o priorytetach rządu w korzystaniu z unijnych środków finansowych na najbliższe siedem lat, szefowa resortu rozwoju regionalnego wskazała, iż jednym ze sztandarowych działań będzie właśnie szeroko pojęta rewitalizacja, obejmująca różne dziedziny życia – od spraw społecznych, poprzez zdegradowane tereny czy lokalne drogi, po kwestie ekologiczne. (pr) Gmina Polska 19 nr 5 | październik 2013 Olimpijskie liczenie kasy Rynkowy bigos » Rząd przyjął projekt nowelizacji ustaw: o podatku VAT oraz o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym, która utrzymuje do 31 grudnia 2016 r. obecnie obowiązujące stawki VAT – 23 i 8 proc. – podało Centrum Informacyjne Rządu » Nieruchomości, samochody luksusowe i karty członkowskie do ekskluzywnych klubów są uważane przez ludzi mających wysokie dochody za główne korzyści z bycia zamożnym – wynika z badania McCann Truth Central. Respondenci z całego świata zgodzili się, że Paryż nadal jest centrum kultury i mody, a Nowy Jork numerem 1 dla ludzi zamożnych jako miasto do mieszkania i pracy. » Około 3,2 proc. dorosłych Polaków jest wegetarianami (wliczając osoby stosujące dietę wegańską). Oznacza to, że wegetarian jest w naszym kraju ponad milion. Ponadto drugie tyle osób postrzega siebie jako wegan lub wegetarian, choć sporadycznie jadają mięso i ryby – wynika z badania Homo Homini. To duża szansa dla producentów bezmięsnej żywności. » Kanadyjski start-up zamierza przekształcić nieczynną fabrykę czekolady w farmę leczniczej marihuany. Jak podał „Puls Biznesu”, stara fabryka w Smith Falls, w prowincji Ontario (około 350 km od Toronto), która przez dziesięciolecia produkowała batony, została warunkowo sprzedana start-upowi występującemu pod nazwą Tweed. Tweed złożył już wniosek do Health Canada o wydanie pozwolenia na uprawianie tej marihuany, która ma być dostarczana pacjentom w Kanadzie mającym pozwolenie na używanie narkotyku. » W najnowszym rankingu „100 najbogatszych Polek” tygodnika „Wprost” pierwsze miejsce przypadło Grażynie Kulczyk, która z majątkiem oszacowanym na 2,4 mld zł przewodzi stawce. Na podium znalazły się też Barbara Komorowska (żona biznesmena Zbigniewa Komorowskiego) oraz Aldona Wejchert (wdowa po Janie Wejchercie). Do rynkowego garnka zaglądał Tomasz Miarecki Igrzyska olimpijskie są bez wątpienia najważniejszym wydarzeniem sportowym świata. Tysiące sportowców, przedstawiciele ogólnoświatowych mediów, najnowocześniejsze obiekty – to wszystko sprawia, że raz na cztery lata świat zamiera, żyjąc tylko pozytywnymi emocjami. Poza sportowym, igrzyska olimpijskie mają jeszcze jeden bardzo ważny wymiar – ekonomiczny. Jest to ogromna szansa na rozwój i promocję kraju-organizatora. W większości przypadków to inwestycja opłacalna, ale czy jest to jednak regułą? , ,O r g a n i z a t o r e m L e t n i c h Igrzysk Olimpijskich w 2020 roku będzie… Japonia” – ten komunikat, ogłoszony 7 września, wywołał euforię w Kraju Kwitnącej Wiśni. Nadzieje Brazylii Nadzieję na napędzenie gospodarki ma również Brazylia, która zdolnościami organizacyjnymi wykaże się w 2016 roku. Dodatkową odpowiedzialnością są także organizowane tam Mistrzostwa Japońska szansa? Świata w Piłce Nożnej w 2014 roO rga n izacja t a k wiel k iego ku. Obie imprezy są dobrym preprzedsięwzięcia może bowiem tekstem do rozbudowy infrastrukwyrwać gospodarkę kraju z wie- tury. Budżet przewidziany na loletniej stagnacji i być czynni- przygotowania do igrzysk wynosi 14 mld dolarów. Jest kiem prorozwojowym. Euforię, jaka Według najbardziej to najwyższa kwota w historii przygotozapanowała, najlewań takich imprez. piej odzwierciedlał pesymistycznych Co jest bez wątNikkei, indeks to- prognoz pienia mocną strokijskiej giełdy, któ- sama organizacja ną kraju Ameryki ry wzrósł w dniu olimpiady Południowej? Możogłoszenia decyzji liwość wykorzystaaż o 2,5 proc. Or- w Japonii przyczyni nia pewnych obiekganizacja igrzysk się do wzrostu PKB t ów s p o r t ow yc h ol i mpijsk ich jest w ciągu siedmiu lat dwukrotnie na tak jednym z kroków, o 0,7-0,8 proc. dużą skalę. Igrzyktóre mają na ceska stają się ideallu nadanie nowego tempa gospodarce Japonii. Mimo nym dodatkiem do organizoważe sami Japończycy nie do końca nego wcześniej mundialu. Są też popierają tę inicjatywę (67 proc. szansą na wykrycie i poprawienie było za) to premier Shinzo Abe błędów, które mogą się pojawić na dostrzega to jako szansę. Według mistrzostwach piłkarskich. Jest to najbardziej pesymistycznych pro- duży plus, z którego cieszyć się pognoz sama organizacja wydarze- winni organizatorzy. nia przyczyni się do wzrostu PKB w ciągu siedmiu lat o 0,7-0,8 proc. Turystyczne szanse Po piętnastu latach zastoju gospoWraz z rozpoczętymi przygodarczego jakakolwiek możliwość towaniami rozbudziła się również rozwoju kraju staje się świateł- nadzieja na polepszenie niektókiem w tunelu, za którym warto rych sektorów gospodarki. Najpodążać. większe oczekiwania związane są z branżą turystyczną. Obecnie Grecka wpadka Brazylię odwiedza 5,4 mln turyJaponia i Brazylia mają nadziestów rocznie (dane Ministerstwa ję wynieść przede wszystkim koTurystyki). Niesamowita rekla- rzyści z organizacji wielkich imma związana z dwoma impre- prez sportowych. Są jednak kraje, zami jest motorem napędowym. które przez organizację igrzysk Prezes brazylijsk iej organiza- popadły w tarapaty finansowe. cji turystycznej Było tak z Grecją, E m b r a t u r p o - Nie wszyscy która w 2004 roku informował, że zarabiają na gościła sportowców. d z ięk i s a my m Same wydatki orgaorganizacji wielkich m ist r z ost wom nizacyjne wyniosły ich k raj powi- sportowych imprez. więcej niż się spon i e n z a r o b i ć Przykładem wielkiego dziewano. Włączając 8,3 m ld eu ro. przegranego jest w to liczne opóźnieWładze już zania, których nie byna przykład Grecja. biegają o turyło można uniknąć, st ów, st a r ają c Grecja straciła 9 mld się ich uchronić od wysok ich euro. Nie doczekano się także zykosztów przejazdów w ich kra- sków z turystyki. Zainteresowanie ju. Dziennik „O Globo” uspoka- Grecją co prawda wzrosło, ale tylko ja wszystkich, którzy zechcą się na czas igrzysk. wybrać do Rio de Janeiro. TamJakie jeszcze „korzyści” wytejsi politycy postanowili wal- niosła Grecja? Niszczejące obiekty czyć z nieuczciwymi opłatami za sportowe, które były budowane speprzejazd taksówką oraz busami. cjalnie na okazję igrzysk. OpustoBardzo wysokie stawki za komu- szałe hale zaczynają zamieniać się nikację mogą zniechęcić odwie- w ruiny, a państwa nie stać na ich dzających. Podczas przygotowań utrzymanie. Gdyby zapytać jednak do igrzysk szansę na wzmocnie- Grecję, czy zdecydowałaby się konie swej pozycji mają także sekto- lejny raz zorganizować taką imprery budowlane, dzięki zapotrzebo- zę, z pewnością odpowiedziałaby, waniu na nowe obiekty sportowe że tak. Igrzyska podnoszą bowiem i hotelarskie. Bez pomocy nie po- prestiż kraju i są utożsamiane z sukzostanie także sektor transpor- cesem gospodarczym. Warto jednak towy, a kolejne inwestycje mają pamiętać, że prestiż prestiżem, ale tylko napędzać gospodarkę. Tak zawsze na końcu bilans ekonomiczważne wydarzenia sportowe mają ny powinien wyjść na plus. na celu sukcesywne poprawienie Natalia Gorowa sytuacji w kraju. Excluzive.pl Redakcja: 53-441 Wrocław, ul. Manganowa 7/25, tel. 71 396 74 71, fax 71 396 74 72, [email protected] Redaktorka naczelna: Anita Tyszkowska, tel. 608 590 515, [email protected] Zastępca redaktorki naczelnej: Sławomir Grymin, tel. 606 280 853, [email protected] Reklama: tel. 71 396 74 71, fax 71 396 74 72, [email protected] www.gminapolska.com Redakcja nie odpowiada za treść publikowanych reklam, ogłoszeń i listów. Materiałów niezamówionych nie zwraca. Zastrzega sobie prawo do skracania i adiustowania publikowanych tekstów oraz zmiany ich tytułów. Tekst sponsorowany – (TS). Skład, łamanie, fotoedycja: Rafał Tlak Korekta: Barbara Surkont Druk: Polskapresse Oddział Poligrafia, Drukarnia Wrocław, Bielany Wrocławskie Wydawca: Sator Media Tomasz Miarecki, tel. 691 029 622 [email protected] 20 Gmina Polska nr 5 | październik 2013 W numerze Byczyna str. 9 Czernica str. 14 Kalisz str. 17 Kruklanki str. 16 Łagiewniki str. 6 Międzylesie str. 5 Niechlów str. 7 Pieńsk str. 14 Polska Cerekiew Sobótka – str. 7 Czernica – str. 14 Żmigród – str. 13 str. 6 Siechnice str. 15 Sobótka str. 7 Starostwo Powiatowe we Wrocławiu str. 5 Środa Śląska str. 8 Wąsosz str. 10 Wisznia Mała str. 12 Zagrodno str. 13 Zawonia str. 15 Żmigród str. 13 Zagrodno – str. 13 Pieńsk – str. 14 Byczyna – str. 9 Waran – gadzi Einstein Rozmowa z RADOSŁAWEM RATAJSZCZAKIEM, prezesem ZOO Wrocław Sp. z o.o. Fot. Sławomir Grymin Nosorożce w jesiennym słonku tulą się do siebie – Zarzuca się zwierzętom brak inteligencji, bo nie potrafią myśleć abstrakcyjnie. – To nieprawda! Jeśli potrafią powiązać skutek z przyczyną i używać narzędzi, to potrafią myśleć abstrakcyjnie. Na przykład, jeżeli zięby Darwina na Galapagos opanowały sztukę używania kolców do wydłubywania spod kory owadów, to znaczy, że potrafią korzystać z narzędzi. – Nasza polska dzierzba gąsiorek z kolei nakłuwa swoje ofiary na kolce… – Właśnie! Jednak bardzo trudno oceniać zwierzęcą inteligencję i mówić o niej, bowiem nie ma metod testowania jej. Tak jest i u ludzi, bo przecież nie ma testów na inteligencję, wykazujących ją w stu procentach. – Generalnie rzecz biorąc, ssaki są inteligentniejsze od gadów? – Tak, ale na przykład ośmiornice są niezwykle inteligentne. Potrafią rozwiązywać masę problemów – na przykład otwierać słoiki i robić wiele innych rzeczy. Podobnie papugi kea, które umieją odkręcić każde lusterko od samochodu czy zdemontować kołpaki od kół. I nie robią tego wcale, żeby zdobyć pokarm! Robią to dla zabawy – i to też jest przejawem inteligencji. – Ale nie przekona mnie pan, że gady są inteligentne! Potrafią tylko uciekać i łapać jeden drugiego. – Jak pan będzie miał okazję, proszę przyjrzeć się dokładnie waranowi z Komodo. Wiele gadów czy płazów wykazuje ograniczone zdolności nauki, ale jeśli idzie o warany – a szczególnie smoki z Komodo – to gdy wpatrzeć im się w oczy, nietrudno zauważyć, że to oczy myślącego zwierzęcia. Miałem przyjemność wypuszczania pierwszych waranów z Komodo, które do Fot. Sławomir Grymin – Właściciele zwierząt często mówią: „Ale ten mój piesek mądry!” albo: „Mój kot to dopiero bystrzacha!”. Czy zwierzęta naprawdę są inteligentne? – Oczywiście! Nawet pantofelek potrafi się uczyć, choć jest to oparte na odruchach bezwarunkowych. A im zwierzę bardziej rozwinięte, tym więcej potrafi. – Wedle stereotypu najmądrzejsze są małpy człekokształtne, delfiny i słonie… – To nie jest takie proste! Delfin przecież musi rozwiązywać zupełnie inne problemy niż my, żyje w środowisku trójwymiarowym, a my – można powiedzieć, że w dwuwymiarowym, bo poruszamy się tylko po ziemi. Jak latamy, to przy użyciu odpowiednich urządzeń. A delfin nurkuje, wypływa na wierzch, w jego otoczeniu raptownie zmienia się ciśnienie… To inne problemy i dlatego rozwijają się inne niż u nas części mózgu. – Taki delfin ma pod górkę? – Pewnie, że ma pod górkę! My się bardzo źle czujemy w środowisku trójwymiarowym; każdy, kto nurkuje, wie, że nie jest łatwo określić w wodzie, czy się jest głową w górę, czy w dół. Szczególnie gdy nurkuje się tam, gdzie nie ma światła… Inteligencja żyjących w trójwymiarze delfinów rozwijała się w zupełnie innym kierunku niż nasza i może być zbliżona do inteligencji ludzkiej, tylko rozwiązuje inne problemy. Delfiny na przykład nie muszą ze sobą rozmawiać za pomocą języka. – Ale zwierzęta ogólnie ze sobą rozmawiają… – Delfiny za pomocą gestów, ptaki komunikują się za pomocą zjawisk optycznych – pokazywanie różnych partii upierzenia jest ptasim sposobem rozmowy. Tak w ogóle to nie jest łatwo mówić o inteligencji, choć my możemy sobie przynajmniej zbadać IQ. Życie towarzyskie żółwi Polski dotarły; z reguły jaszczurka, wypuszczona z worka, natychmiast od niego ucieka w najdalszy kąt, a warany z Komodo nie! Były malutkie, może trzydziestocentymetrowe, miały wiele powodów, żeby się bać, ale wyszły spokojnie, przyjrzały się najpierw mnie, czy duży jestem, czy im coś robię… A potem zaczęły skanować wzrokiem pomieszczenie. W przedwojennym Berlinie był ogromny, trzymetrowy waran tak zaprzyjaźniony ze swoim pielęgniarzem, że chodził z nim, gdy „jego” pielęgniarz obsługiwał inne zwierzęta. Wchodził po schodach, czekał, gdy trzeba było poczekać. Jak pies! Lubił głaskanie, drapanie pod brodą… To nieprawda, że są bezmyślne. – Ale są bardzo niebezpieczne. – To drapieżnik. Człowiek niewielkich rozmiarów znajduje się w jego menu… – Ci gadzi inteligenci trafią do wrocławskiego zoo? – Tak. Albo w końcu tego roku, albo na początku przyszłego. – A na razie przed nami – okapi! – Już powolutku kończymy obiekt dla okapi. Po 15 października, gdy zostanie włączone ogrzewanie, będziemy mogli je przywieźć. – Dziś piękna pogoda, ale to mogą być ostatnie promienie słońca w tym roku… Warto przyjść do zoo, zobaczyć, jak w słoneczku przytulają się do siebie nosorożce. – W tej chwili wszystkie zwierzęta są na wybiegach, korzystają z jesiennych promieni słońca – lubią taką pogodę, nie jest za ciepło, ale przyjemnie. Urodziła się nam druga żyrafka. Pogoda wyraźnie żyrafom służy, bo obie urodziły się bardzo zdrowe! „Chłopak”, który przyszedł na świat w sobotę, ma dwa metry i pięć centymetrów, więc prawie na wszystkich ludzi może patrzeć z góry. – Mógłby grać jako obrotowy w koszykówkę… – Te dwa metry z pięcioma centymetrami to bardzo dużo jak na żyrafiego noworodka. – Zapraszamy do jesiennego zoo! Jest naprawdę co obserwować! Rozmawiał Sławomir Grymin