Raport oddziaływania na środowisko

Raport o oddziaływaniu
na środowisko
planowanego przedsięwzięcia o nazwie
Budowa Elektrociepłowni
Kalisz Pomorski
Zleceniodawca
Gmina Kalisz Pomorski
ul. Wolności 25
78-540 Kalisz Pomorski
tel. 94 3616263
Wykonawca
„Eco-Mat” Szymon Jakubowski
ul. Głowackiego 22/32
10-448 Olsztyn
tel. 502 944 997
Nr egzemplarza .......
Data opracowania
Lipiec 2014
2
SPIS TREŚCI
1. Wstęp....................................................................................................................................5
2. Opis planowanego przedsięwzięcia .......................................................................................6
2.1. Lokalizacja inwestycji.....................................................................................................6
2.2. Stan istniejący. Obecny sposób zagospodarowania terenu ...............................................6
2.3. Sposób wykorzystania terenu w fazie realizacyjnej .........................................................8
2.4. Stan projektowany ..........................................................................................................8
2.5. Przewidywane rodzaje i ilości zanieczyszczeń, wynikające z funkcjonowania
planowanego przedsięwzięcia ..............................................................................................14
2.5.1. Emisja odpadów......................................................................................................14
2.5.2. Emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłów do atmosfery............................................16
2.5.3. Emisja odorów........................................................................................................23
2.5.4. Emisja hałasu .........................................................................................................24
2.5.5. Emisja ścieków i wód opadowych oraz roztopowych ...............................................24
2.5.6. Emisja pól elektromagnetycznych............................................................................26
3. Opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego
oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko, w tym elementów objętych
ochroną na podstawie ustawy o ochronie przyrody..................................................................26
4. Opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego
przedsięwzięcia zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece
nad zabytkami.........................................................................................................................32
5. Opis przewidywanych skutków dla środowiska w przypadku niepodejmowania
przedsięwzięcia.......................................................................................................................32
6. Opis analizowanych wariantów...........................................................................................33
6.1. Warianty proponowane przez wnioskodawcę ................................................................33
6.2. Racjonalny wariant alternatywny ..................................................................................34
6.3. Określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowanych wariantów.
Uzasadnienie wyboru wariantu do realizacji ........................................................................35
6.4. Wariant najkorzystniejszy dla środowiska .....................................................................36
7. Oddziaływanie przedsięwzięcia w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej..36
3
8. Transgraniczne oddziaływanie na środowisko ..................................................................... 37
9. Uzasadnienie wybranego wariantu inwestycyjnego, ze wskazaniem oddziaływania na
środowisko ............................................................................................................................. 37
9.1. Oddziaływanie na klimat akustyczny i powietrze oraz klimat........................................ 37
9.2. Oddziaływanie na rośliny i zwierzęta oraz siedliska przyrodnicze oraz obszary objęte
ustawową ochroną przyrody ................................................................................................ 43
9.3. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne. Bezpieczeństwo podłoża
gruntowego ......................................................................................................................... 44
9.4. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi, z uwzględnieniem ruchów masowych ziemi.
Gospodarka odpadowa ........................................................................................................ 45
9.5. Wzajemne oddziaływanie między elementami środowiska............................................ 47
9.6. Oddziaływanie przedsięwzięcia na środowisko w fazie likwidacji ................................ 47
10. Opis metod prognozowania oraz opis przewidywanych znaczących oddziaływań
planowanego przedsięwzięcia na środowisko. Oddziaływania skumulowane .......................... 48
11. Opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub
kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko..................................... 51
12. Porównanie technologii ze spełniającą wymagania zawarte w art. 143 Prawa ochrony
środowiska.............................................................................................................................. 53
13. Wskazanie konieczności ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania ..................... 54
14. Przedstawienie zagadnień w formie graficznej i kartograficznej........................................ 55
15. Analiza możliwych konfliktów społecznych ..................................................................... 55
16. Propozycja monitoringu oddziaływania przedsięwzięcia na etapie budowy i eksploatacji.. 56
17. Wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej
wiedzy .................................................................................................................................... 57
18. Źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzania raportu....................................... 57
4
1. WSTĘP
Przedmiot raportu. Podstawa formalna i prawna
Wnioskodawca - Gmina Kalisz Pomorski z siedzibą w Kaliszu Pomorskim przy ul. Wolności 25 - będzie się
ubiegać o wydanie decyzji ustalającej warunki zabudowy i zagospodarowania terenu1 dla inwestycji
polegającej na budowie zakładu wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej w ramach projektu o nazwie
Budowa Elektrociepłowni Kalisz Pomorski. Przedmiotową instalację ze względu na rodzaj
stosowanego paliwa, tzn. niektóre rodzaje odpadów innych niż niebezpieczne, należy zaliczyć do
wymienionych w § 3 ust. 1 pkt 80 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko2, tzn. instalacje związane z odzyskiem
(...) odpadów, nie wymienione w § 2 ust. 1 pkt 41-47. Planowane przedsięwzięcie nie podlega
klasyfikacji w oparciu o § 2 ust. 1 pkt 46 tego rozporządzenia, w którym jest również mowa
o instalacjach do odzysku termicznego odpadów innych niż niebezpieczne, ponieważ nie spełnia
kryterium ilościowego określonego dla dobowej wydajności instalacji wynoszącego 100 ton. Powyższa
kwalifikacja inwestycji oznacza, iż przedsięwzięcie należy do grupy mogących potencjalnie (a nie zawsze) znacząco oddziaływać na środowisko.
Obowiązek uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przed uzyskaniem decyzji
o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu wynika z zapisów art. 71 ust. 2 pkt 2 oraz art.
72 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(dalej: ustawa OOŚ).
W toku postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Burmistrz Gminy
Kalisz Pomorski pismem z dnia 3 czerwca 2014 r. (znak NO.6220.03.2014) wydał postanowienie
o obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko oraz sporządzenia raportu
o oddziaływaniu przedmiotowej inwestycji na środowisko (dalej w tekście: Raport). W uzasadnieniu
postanowienia przywołano postanowienie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie
z dnia 9 maja 2014 r. (znak WST-K.4240.113.2014.AK) oraz opinię Państwowego Powiatowego
Inspektora Sanitarnego w Drawsku Pomorskim z dnia 6 maja 2014 r. (znak PSSE ZNS-467/102/14),
którzy także stwierdzili konieczność wszczęcia procedury oceny oddziaływania na środowisko dla
przedmiotowej inwestycji.
Cel raportu
Celem raportu jest określenie bezpośrednich i pośrednich oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na
środowisko oraz zdrowie i warunki życia ludzi, oraz przedstawienie możliwości i sposobów zapobiegania
bądź zmniejszania oddziaływań negatywnych, a także sformułowanie zaleceń, które powinny zostać
1
Na terenie realizacji planowanego przedsięwzięcia nie obowiązują ustalenia miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego
2
Źródła aktów prawnych (numery dzienników ustaw) podano na końcu Raportu w pkt. materiały
źródłowe.
5
uwzględnione w decyzji środowiskowej. Decyzja środowiskowa jest niezbędna w celu uzyskania
zezwolenia na realizację inwestycji wymaganego ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane.
Zakres raportu
Zakres Raportu został określony w przywołanym postanowieniu organu prowadzącego postępowanie
w sprawie oceny oddziaływania na środowiska i jest zgodny z art. 66 ust. 1 i ust. 6 ustawy OOŚ.
2. OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA
2.1. Lokalizacja inwestycji
Planowane przedsięwzięcie będzie realizowane w północnej części nieruchomości nr 304/1 obr. 0084
Dębsko, gm. Kalisz Pomorski (pow. drawski, woj. zachodniopomorskie). Jest to działka położona
w odległości ok. 2,7 km na południe od centrum Kalisza Pomorskiego, ok. 3,5 km na płn.-wsch. od
Dębska oraz ok. 3,6 km na płn.-zach. od Białego Zdroju. Bezpośrednie sąsiedztwo działki nr 304/1
stanowią:
•
od strony północnej - dz. nr 300/1 i nr 300/2 - tereny rolne, z nieużytkami w bezpośrednim
sąsiedztwie dz. nr 304/1,
•
od strony wschodniej i południowej - dz. nr 208/1 - tereny leśne Skarbu Państwa w użytkowaniu
Nadleśnictwa Kalisz Pomorski,
•
od strony zachodniej - dz. nr 208/1 (j.w.) oraz dz. nr 304/5 (nieużytki, pod działalność gospodarczą)
i dz. nr 304/8 (nieużytki i grunty zadrzewione na gruntach ornych kl. VI; pod działalność
gospodarczą).
Najbliższa zabudowa mieszkalna znajduje się w odległości ok. 1 km w kierunku zachodnim. Są to
zabudowania wsi Oporów.
Sposób wykorzystania terenów w sąsiedztwie planowanej inwestycji potwierdzono w piśmie
Burmistrza Kalisza Pomorskiego z dnia 2 lipca 2014 r. (zob. Zał. 12 na końcu Raportu). Określone tu
sposoby użytkowania lub przeznaczenia terenów otaczających działkę inwestora są także podstawą do
określenia funkcji terenów w kontekście ochrony akustycznej. Tereny te nie są objęte taką ochroną,
a więc nie obowiązują tu akustyczne standardy jakości.
2.2. Stan istniejący. Obecny sposób zagospodarowania terenu
Na terenie działki nr 304/1 pozyskiwano w przeszłości kruszywa pospolite (piasek, żwir) metodą
odkrywkową suchą. Wyrobisko po kopalni zostało zrekultywowane poprzez wypełnienie odpadami
komunalnymi (działało tu gminne składowisko odpadów). Użytkowanie składowiska zakończono ze
względu na niespełnienie wymaganych standardów technicznych3.
3
Załącznik nr 1 do Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Zachodniopomorskiego na lata 20122017 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2018-2023: Wykaz składowisk i kwater składowania
odpadów przeznaczonych do rekultywacji.
6
Obecnie sposób zagospodarowania oraz przeznaczenie terenów inwestycyjnych i terenów
znajdujących się w ich sąsiedztwie określa Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy
Kalisz Pomorski4. Na załączniku graficznym do Studium obszar działki nr 304/1 oznaczony jest
symbolem NU, tzn. „tereny usuwania i składowania nieczystości” (zob. Ryc. 1). Od zachodu
z terenem NU graniczy teren oznaczony symbolem G - „działalność gospodarcza, w tym przemysłu (bez
składów)". Obszar po stronie wschodniej oznaczony linią kreskowaną to wg ustaleń Studium „obszar
przeznaczony do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (na terenach
rolnych)”. Ponadto, jak pokazuje wyrys ze Studium, przedmiotowy teren położony jest w strefie B. Jest
to strefa rolnicza z jednostkami osadniczymi (wsiami). W analizowanej lokalizacji nie występują obiekty
ujęte w rejestrze lub ewidencji zabytków, ani inne dobra materialne objęte ochroną.
Ryc. 1. Sposób zagospodarowania i przeznaczenie terenów wg Studium dla gminy Kalisz Pomorski.
Źródło: strona IT Gminy Kalisz Pomorski
4
Uchwała Rady Miejskiej w Kaliszu Pomorskim Nr XXXIV/245/2002 z dnia 31.01.2002 r. w sprawie
uchwalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kalisz
Pomorski, zmieniona uchwałami Nr V/42/07, Nr XLIX/301/2010 i XXXVI/262/13.
7
Według wypisu z rejestru gruntów działka nr 304/1 to użytek oznaczony symbolem N - nieużytki,
o powierzchni 3,09 ha. Na potrzeby inwestycji wykorzystana zostanie północna część tej działki (która
docelowo zostanie wydzielona geodezyjnie) o powierzchni około 1,3 ha. Część południową zajmuje
przeznaczone do rekultywacji zamknięte składowisko odpadów.
Działka nr 304/1 nie jest zabudowana. Planowane przedsięwzięcie będzie związane z realizacją
kubatury w części centralnej nieruchomości, tzn. na terenie nie wykorzystywanym w przeszłości do
deponowania odpadów (zamknięte składowisko znajdować się będzie docelowo przy południowej
granicy
zakładu).
Analizowana
część
działki
nie
podlega
obecnie
żadnemu
wykorzystaniu
gospodarczemu.
2.3. Sposób wykorzystania terenu w fazie realizacyjnej
Prace związane z realizacją inwestycji będą obejmowały następujące czynności, które spowodują zmiany
w sposobie wykorzystania terenu:
▪ prace przygotowawcze - usunięcie drzew i krzewów kolidujących z inwestycją, wyznaczenie dróg
wewnętrznych, przygotowanie zaplecza budowy, zdjęcie warstwy humusu w miejscu realizacji robót,
▪ wykonanie wykopów sprzętem mechanicznym lub ręcznie; zajęcie terenu pod urobek,
▪ wykonanie koniecznych prac odwodnieniowych - rozprowadzenie wód z wykopów po powierzchni
terenu,
▪ wykonanie właściwych prac budowlanych i montażowych przy użyciu sprzętu i maszyn budowlanych,
▪ zakończenie prac budowlanych - zasypanie wykopów, zagęszczenie i wyrównanie terenu,
wykorzystanie zmagazynowanego humusu do zagospodarowania terenu, usunięcie odpadów
budowlanych i resztek materiałów budowlanych z terenu robót.
Prowadzenie prac budowlanych będzie związane z ruchem pojazdów na drodze dojazdowej w ciągu
działki nr 302.
2.4. Stan projektowany
Skala przedsięwzięcia
Skala planowanego przedsięwzięcia nie powoduje osiągnięcia progu ilościowego, o którym mowa w § 2
ust. 1 pkt 46 rozporządzenia w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko,
tj. wydajności instalacji na poziomie przekraczającym 100 ton na dobę. Przewiduje się, że dobowa moc
przerobowa projektowanej instalacji wyniesie około 50 ton „na wejściu” do zakładu. Wartość ta
dotyczy więc ilości surowca dostarczonego do sekcji przygotowania paliwa, a nie ilości wsadu
podawanego w ciągu doby do urządzenia do zgazowania.
Średnia kaloryczność paliwa podawanego do przetworzenia termicznego wyniesie ok. 14 MJ/kg.
Moc dostarczona w tak przygotowanym paliwie wynosić będzie ok. 8,3 MW. Przewiduje się, że
projektowana instalacja pracując około 8.000 godzin w roku osiągnie moc prądową ok. 1,5 MWe oraz
moc cieplną ok. 7,0 MWt.
8
Zakres działalności
W planowanej instalacji przetwarzane będą trzy zasadnicze rodzaje/grupy odpadów innych niż
niebezpieczne:
1. odpady z mechanicznej obróbki odpadów komunalnych lub ze zbiórki selektywnej - głównie
odpady o kodach5 19 12 10 (odpady palne, paliwo alternatywne) i 19 12 12 (inne odpady
z mechanicznej obróbki odpadów, nie zawierające substancji niebezpiecznych) oraz frakcje zbierane
selektywnie nie wymagające obróbki w autoklawie - ok. 50% wsadu, tzn. ok. 25 Mg/d
2. biomasa odpadowa - głównie kompost nie odpowiadający wymaganiom o kodzie 19 05 03
(kompost nie nadający się do wykorzystania) - ok. 42% wsadu, tzn. ok. 21 Mg/d
3. osady ściekowe z oczyszczalni ścieków - głównie ustabilizowane i odwodnione komunalne osady
ściekowe o kodzie 19 08 05 oraz inne osady ściekowe nie wymagające obróbki w autoklawie ok. 8% wsadu, tzn. ok. 4 Mg/d.
Podane powyżej kody odpadów wskazują na zgodność planowanego przedsięwzięcia z wymogami
rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 września 2012 r. w sprawie mechaniczno-biologicznego
przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, w którym wymienia się odpady o kodach: 19 12 10,
19 12 12 i 19 05 03 jako powstające w procesach mechaniczno-biologicznego przetwarzania
zmieszanych odpadów komunalnych, które należy kierować zgodnie z hierarchią postępowania
z odpadami w pierwszej kolejności do odzysku. Projektowana instalacja będzie więc służyła
wypełnieniu obowiązku ustawowego.
Pełna lista odpadów, które mogą być przyjęte do projektowanej instalacji podana została w Zał. 10.
Należy podkreślić, że znajdujące się na niej odpady - poza wymienionymi powyżej - będą stanowić
zaledwie około 1% wsadu, ponieważ bezwzględną większość będą stanowić odpady o kodach
wymienionych w pkt. 1-3 powyżej. Wymienione na załączonej liście odpady klasyfikowane są w Katalogu
odpadów do siedmiu grup, tzn.:

grupa 02 - odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa,
łowiectwa i przetwórstwa żywności,

grupa 03 - odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru
i tektury,

grupa 04 - odpady przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego,

grupa 15 - odpady opakowaniowe, sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne, ubrania
ochronne,

grupa 16 - odpady nie ujęte w innych grupach (tu: wyłącznie 16 01 03 - zużyte opony),

grupa 17 - odpady z budowy, remontów i demontażu (tu: wyłącznie 17 02 01 - drewno oraz 17 02
03 - tworzywa sztuczne),

grupa 19 - odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni
ścieków oraz uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych.
5
Wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów
9
Wnioskodawca nie przewiduje przetwarzania w instalacji odpadów niebezpiecznych.
W instalacji nie będą przetwarzane żadne odpady zwierzęce.
Rozwiązania technologiczne
W projektowanym zakładzie - małej elektrociepłowni (o mocy poniżej 10 MW) - będą się znajdować
dwie zasadnicze linie technologiczne obejmujące:
1. urządzenia do przygotowania wsadu do przetworzenia termicznego,
2. urządzenia do termicznego przetworzenia wsadu/paliwa i odzysku energii.
Do instalacji dowożone będą trzy główne frakcje surowców, które zgodnie z rozporządzeniem w sprawie
katalogu odpadów odpowiadają następującym rodzajom odpadów:

19 05 03 - kompost nie odpowiadający wymaganiom, tzn. nie nadający się do wykorzystania,

19 08 05 - ustabilizowane komunalne osady ściekowe,

19 12 10 - paliwo alternatywne oraz 19 12 12 - inne odpady z mechanicznej obróbki odpadów.
Na obecnym etapie inwestycji wnioskodawca może wskazać jako potencjalnych dostawców ww.
surowców: PH-U „Eko-Fiuk” S.C. z Mirosławca oraz Międzygminne Przedsiębiorstwo Gospodarki
Odpadami Sp. z o.o. w Połczynie Zdroju, jak również Oczyszczalnię Ścieków Przedsiębiorstwa
Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Kaliszu Pomorskim.
Każda z wymienionych frakcji surowcowych będzie przyjmowana w odrębnej sekcji, w części
zakładu służącej do przygotowania wsadu paliwowego o ustabilizowanym składzie i wilgotności (zob.
schemat w Zał. 1).
Przygotowanie surowców do przeróbki termicznej
Czynności przygotowawcze dotyczące przywożonego na teren zakładu surowca będą obejmowały
następujące operacje:
a) w części przygotowania odpadów biodegradowalnych:
 wyładunek biomasy z pojazdu dowożącego na pole magazynowe w hali technologicznej,
 załadunek surowca przy pomocy ładowarki na taśmociąg załadowczy z separatorem magnetycznym,
 przeróbka w urządzeniu o nazwie Bio-Steril przeznaczonym do sterylizacji przy wykorzystaniu
gorącej pary wodnej (opis urządzenia wraz z opinią o jego innowacyjności - zob. Zał. 2); w zbiorniku
nastąpi wydzielenie z biomasy zanieczyszczeń stałych typu kamienie, piasek, popiół itp., dzięki
„rozwłóknieniu” frakcji organicznej,
 przeniesienie materiału do magazynu buforowego biomasy,
 separacja biomasy na sicie wibracyjnym,
 segregacja zanieczyszczeń stałych na stole sortowniczym (oddzielenie np. aluminium, szkła,
kamieni),
 przeniesienie wsadu na pole magazynowe gotowej biomasy,
 podanie biomasy taśmociągiem do mieszadła paliwa;
10
b) w części przygotowania paliwa alternatywnego:
 rozładunek paliwa alternatywnego, tzw. preRDF-u na pole magazynowe w hali technologicznej
(na schemacie w zał. oznaczony jako „magazyn RDF”),
 załadunek surowca przy pomocy ładowarki na taśmociąg załadowczy,
 rozdrobnienie odpadów w rozdrabniaczu,
 zmagazynowanie rozdrobnionej frakcji preRDF,
 podanie taśmociągiem do mieszadła paliwa;
c) w części przygotowania osadów ściekowych:
 rozładunek
ustabilizowanych
osadów
ściekowych
z
pojazdu
dostawczego
do
zbiornika
podciśnieniowego w hali technologicznej,
 przeniesienie taśmociągiem osadów ze zbiornika do mieszadła paliwa;
d) linia podawania paliwa składa się z następujących urządzeń:
 mieszadło paliwa,
 moduł suszenia wsadu do wilgotności ok. 15-20%,
 młyn młotkowy do rozdrobnienia wsadu do wym. 4 x 5 x 1 cm,
 taśmociąg podawania paliwa do reaktora zgazowania.
Zgazowanie paliwa i spalenie wytworzonego gazu
Opis urządzeń realizujących proces zgazowania oraz spalania wytworzonego w procesie zgazowania
gazu, jak również urządzeń służących do odzysku energii w postaci energii elektrycznej i cieplnej,
przygotował dostawca proponowanej technologii - firma Modern Technologies and Filtration
z Warszawy. Opis ten znajduje się w Zał. 3. Schemat linii technologicznej do zgazowania paliwa
z odzyskiem energii elektrycznej i cieplnej pokazano w Zał. 4. Linia ta będzie obejmować:
▪ reaktor zgazowania,
▪ komorę spalania,
▪ kocioł odzysknicowy,
▪ turbinę parową,
▪ generator prądu,
▪ wymiennik ciepła,
▪ urządzenia do oczyszczania spalin,
▪ stację demineralizacji wody kotłowej.
O wyborze ww. technologii zadecydowało doświadczenie praktyczne jej dostawcy, firmy MTF, która
może się pochwalić wieloma przykładami wdrożeń w Polsce (reaktor EKOD-3MW w Lubuskich Zakładach
Garbarskich w Lesznie Górnym, moduł EKOD-4MW dla firmy ENPAL w Słubicach, reaktor EKOD IV dla
zakładów Indykpol S.A. w Olsztynie). Innym, bardzo istotnym czynnikiem decydującym o wyborze
proponowanej technologii jest kompleksowe łączenie instalacji do termicznej przeróbki odpadów
11
z najnowocześniejszymi urządzeniami do oczyszczania spalin, spełniającymi wszystkie wymogi przepisów
o standardach emisyjnych do atmosfery.
Należy podkreślić, że technologia do przekształcenia termicznego odpadów musi obejmować
określone elementy, które wskazane zostały w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 21 marca
2002 r. w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów.
Oznacza to, że przedmiotowa instalacja i urządzenia muszą być wyposażone w:
▪ co najmniej jeden palnik pomocniczy, włączający się automatycznie, do stałego utrzymywania
wymaganej temperatury procesu oraz wspomagania jego rozruchu i zatrzymania; palnik wspomaga
proces tak długo, jak długo w komorze spalania pozostają nie przekształcone odpady,
▪ automatyczny system podawania odpadów, pozwalający na zatrzymanie podawania podczas rozruchu
(do czasu osiągnięcie wymaganej temperatury) oraz podczas procesu (w razie nieosiągnięcia
wymaganej temperatury),
▪ urządzenia techniczne do odprowadzania gazów spalinowych, gwarantujące dotrzymanie norm
emisyjnych,
▪ urządzenia techniczne do odzysku energii powstającej w procesie termicznego przekształcania
odpadów,
▪ urządzenia techniczne do ochrony gleby i ziemi oraz wód powierzchniowych i podziemnych,
▪ urządzenia techniczne do gromadzenia suchych pozostałości poprocesowych.
Przewiduje się, że instalacja będzie pracowała w trybie ciągłym przez 8.000 godzin w roku.
Wyłączenia będą związane z koniecznością dokonania napraw lub okresowych przeglądów i czynności
konserwacyjnych. Przewiduje się, że będzie to ok. 760 godzin rocznie. Rozruch instalacji po zatrzymaniu
będzie trwał około 8 godzin.
Odbiorcą wytworzonej w instalacji energii elektrycznej będzie spółka państwowa. W zakresie
odbioru energii cieplnej wnioskodawca prowadzi rozmowy z Zakładem Przemysłu Drzewnego w Kaliszu
Pomorskim.
Zużycie wody, surowców i materiałów
Eksploatacja instalacji będzie powodowała zużycie wody do celów technologicznych i socjalnych. Woda
zostanie doprowadzona do zakładu z gminnej sieci wodociągowej (do Karty Informacyjnej
Przedsięwzięcia załączono pismo zaświadczające doprowadzenie wody z gminnej sieci wodociągowej).
Zużycie wody do celów socjalnych obliczono przyjmując przeciętne normy zużycia wody w zakładzie
pracy zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia
przeciętnych norm zużycia wody, odpowiednio dla prac wymagających zastosowania natrysków
(pracownicy na linii technologicznej) oraz dla prac administracyjno-biurowych. Szacunkowe zużycie
wody dla potrzeb socjalnych wyniesie:
7 os. * 1,5 m3/mies./os. * 2 (2 zmiany, przyjęcie odpadów) + 8 os. * 1,5 m3/mies./os. * 3 (3 zm.,
zgazowanie) + 5 os. * 0,45 m3/mies./os. (1 zm., biuro) = ok. 60 m3/mies. = ok. 710 m3/rok.
12
Woda do celów technologicznych będzie obejmować tzw. wodę kotłową, wykorzystywaną
bezpośrednio w instalacji zgazowania, pobieraną do stacji demineralizacji (z zastosowaniem procesu
odwróconej osmozy) i przekazywaną do kotła oraz wodę zużywaną w celu utrzymania powierzchni
zakładu (szczególnie w strefie przyjęcia odpadów) w czystości. Dostawca technologii szacuje
maksymalne zużycie wody w stacji demineralizacji na 230 l/h, co przy założeniu pracy instalacji przez
8.000 h/rok daje zużycie na poziomie 1.840 m3/rok. Proponowana technologia wymaga dodawania
części wyprodukowanej pary do komory zgazowania. W części kotłowej instalacji krążyć będzie ok. 10
ton pary wodnej. Straty w systemie przyjmuje się na poziomie ok. 1%, tj. 100 l/h. Dodatkowo, do
komory zgazowania będzie dodawane ok. 130 l/h pary. Łącznie - 230 l/h (do uzupełnienia obiegu).
Zużycie wody do mycia posadzek w pomieszczeniach technologicznych należy przyjąć w ilości około:
2.500 m2 * 2 dm3/m2 = 5 m3/tydz. Roczne zużycie wyniesie więc ok. 52 * 5 m3 = ok. 260 m3.
Łącznie, szacowane roczne zużycie wody dla potrzeb zakładu wyniesie 2.810 m3.
Obiekty kubaturowe będą konstrukcji lekkiej (stalowe kątowniki, kształtowniki, elewacje z blachy
warstwowej, pokrycie dachu blachą). Zgazowarka i komora spalania będą umieszczone pod wiatą.
Przyjęte
rozwiązanie
-
hale
i
budynek
socjalny
w
układzie
zintegrowanym
-
ogranicza
materiałochłonność inwestycji w porównaniu z technologią tradycyjną, murowaną. Do utwardzenia
terenu wokół budynków wykorzystane zostaną materiały typowe - masa bitumiczna, kostka betonowa
lub płyty betonowe. Łącznie powierzchnia zabudowana, szczelna na terenie zakładu wyniesie około
7.000 m2 (z ok. 13.000 m2 powierzchni zainwestowania), z czego ok. 2.500 m2 stanowić będą dachy
hali zakładowej, wiaty i budynku socjalnego, a pozostałe ok. 4.500 m2 powierzchnie szczelne ciągów
komunikacyjnych i placów manewrowo-postojowych. Przewidywany sposób zagospodarowania terenu
zakładu pokazano w Zał. 11.
Wymagana moc zainstalowana dla potrzeb eksploatacyjnych to 350 kW. Zużycie paliw w zakładzie
będzie związane z użytkowaniem wózka widłowego oraz zakładowych pojazdów samochodowych. Na
terenie zakładu będzie się również znajdował zbiornik z olejem opałowym, wykorzystywanym w czasie
rozruchu instalacji w ilości około 6,25 Mg (25 Mg rocznie). Energia cieplna dla potrzeb zakładu
(ogrzewanie wody i pomieszczeń) będzie wytworzona w instalacji.
Jako dojazd do zakładu wykorzystywana będzie istniejąca droga gminna na działce nr 302,
o podłożu gruntowym. Wjazd na teren projektowanego zakładu będzie następował bezpośrednio z tej
drogi na działkę nr 304/1, od strony północno-zachodniej.
13
2.5. Przewidywane
rodzaje
i
ilości
zanieczyszczeń, wynikające
z funkcjonowania
planowanego przedsięwzięcia
2.5.1. Emisja odpadów
W projektowanej elektrociepłowni w toku eksploatacji wytwarzane będą następujące rodzaje odpadów:
Tabela 1. Odpady wytwarzane w projektowanej instalacji w ciągu roku
Zakres operacyjny powodujący
wytworzenie opadów
Przygotowanie odpadów sortowanie odpadów
dowożonych do instalacji6
Kod
odpadu
19 12 02
19 12 03
19 12 05
19 12 09
19 01 07*
Termiczna przeróbka odpadów
19 01 12
13 02*
15 01 10*
15 02 02*
Utrzymanie linii
technologicznej w ruchu
15 02 03
16 02 13*
16 02 15*
17 04
Nazwa odpadu
w katalogu odpadów
Metale żelazne
Metale nieżelazne
Szkło
Minerały (np. piasek,
kamienie)
Odpady stałe z oczyszczania
gazów odlotowych
Żużle i popioły paleniskowe
inne niż niebezpieczne
Różne odpadowe oleje
silnikowe, przekładniowe lub
smarowe
Opakowania zawierające
pozostałości substancji
niebezpiecznych lub nimi
zanieczyszczone
Sorbenty, materiały filtracyjne
(w tym filtry olejowe), tkaniny
do wycierania
Sorbenty, materiały filtracyjne,
tkaniny do wycierania inne niż
niebezpieczne
Zużyte urządzenia
zawierające niebezpieczne
elementy inne niż wymienione
w 16 02 09 i 16 02 12
Niebezpieczne elementy lub
części składowe usunięte ze
zużytych urządzeń
Odpady metali różnych
Ilość wytworzonych
odpadów [Mg]
85
35
35
255
960
4.800
0,5
0,2
0,2
0,1
0,05
0,05
1
Powyższy bilans wskazuje, że w ciągu roku w instalacji wytworzone zostanie około 6,2 tys. Mg
odpadów, z czego ponad 75% będą stanowić odpady paleniskowe (żużle) z reaktora zgazowania. Żużel
będzie wygarniany z reaktora zgazowania przy pomocy wygarniacza ślimakowego z płaszczem wodnym.
W wygarniaczu nastąpi gaszenie żużla. Żużel wygarniany z reaktora spadać będzie bezpośrednio do
kontenera, w którym będzie magazynowany do czasu odbioru przez firmę zewnętrzną. Odstawienie
pełnego kontenera będzie połączone z podstawieniem pustego zbiornika. Żużel nie będzie
6
Uwzględniono te rodzaje odpadów wytworzonych, które muszą być zagospodarowane poza instalacją
14
magazynowany luzem (np. w pryzmie) na terenie zakładu. Pozostałe odpady z instalacji do termicznego
przetwarzania (odpady z oczyszczania spalin) będą również na bieżąco gromadzone bezpośrednio
w kontenerach, w których będą wywożone z terenu zakładu.
Wytworzone w instalacji odpady będą gromadzone i magazynowane w sposób selektywny,
w kontrolowanych
warunkach
(w
dostosowanych
pojemnością
i
rodzajem
pojemnikach
lub
kontenerach), w wyznaczonych do tego celu pomieszczeniach (wszystkie odpady niebezpieczne) lub po
zapełnieniu pojemników zbiorczych na placu magazynowym (odpady inne niż niebezpieczne,
wysortowane z dostarczonego surowca, np. szkło, metale, frakcja mineralne). Wszystkie wytworzone
odpady będą przekazywane do zagospodarowania uprawnionym podmiotom, co będzie przedmiotem
szczegółowej analizy we wniosku o pozwolenie na wytwarzanie odpadów.
Sposób postępowania z odpadami poprocesowymi reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki
z dnia 21 marca 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego
przekształcania odpadów. Stwierdza się tu, że pozostałości po termicznej przeróbce odpadów poddaje
się odzyskowi, a w przypadku braku takiej możliwości - unieszkodliwia się, ze szczególnym
uwzględnieniem frakcji metali ciężkich. Dopuszcza się wykorzystanie pozostałości jw. do sporządzania
mieszanek betonowych na potrzeby budownictwa, z wyłączeniem budynków przeznaczonych do stałego
przebywania ludzi lub zwierząt oraz do produkcji lub magazynowania żywności. W przypadku tego
rozwiązania należy przeprowadzić badania wymywalności metali ciężkich. Unieszkodliwianie przez
składowanie pozostałości po procesie termicznego przekształcania odpadów regulują odrębne przepisy.
Odpady wytworzone w fazie realizacyjnej przedsięwzięcia, zostaną zagospodarowane zgodnie
z obowiązującymi przepisami. Będą to głównie odpady budowlane wymienione w Katalogu odpadów
w grupie 17. Szacuje się, że ilość wytworzonych odpadów w fazie budowlanej nie przekroczy 5 Mg. Nie
przewiduje
się
konieczności
zagospodarowania
jako
odpadu
mas
ziemnych
podlegających
przemieszczeniu w trakcie robót budowlanych. Zostaną one zagospodarowane w miejscu pozyskania
poprzez rozplantowanie na terenie działki. Art. 2 ustawy o odpadach obejmuje materiały i substancje,
których ustawa ta nie reguluje; dotyczy to m.in. niezanieczyszczonej gleby i innych materiałów
występujących w stanie naturalnym, wydobytych w trakcie robót budowlanych, o ile są ponownie
wykorzystane do celów budowlanych na terenie, na którym je wydobyto.
Właściwe prace budowlane zostaną poprzedzone wycinką drzew w liczbie 37 szt. drzew zdrowych
oraz 79 szt. drzew suchych i połamanych. Prace te spowodują powstanie odpadów drewna o kodzie
17 02 01. Gmina powinna zapewnić nadzór nad prawidłowością wycinki i określić zgodny z przepisami
ustawy o odpadach sposób zagospodarowania wytworzonych odpadów drewna.
15
2.5.2. Emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłów do atmosfery7
Funkcjonowanie elektrociepłowni będzie powodowało emisje zanieczyszczeń do atmosfery ze źródeł
instalacyjnych (technologicznych):
1. komin emitujący spaliny ze spalania gazu wytworzonego w instalacji (emisja zorganizowana,
punktowa),
2. komin odpowietrzający, tzw. „oddech” na silosie z reagentem do oczyszczania spalin (emisja
zorganizowana, punktowa),
3. komin odpowietrzający (jw.) na kontenerze do gromadzenia produktów poreakcyjnych z procesu
oczyszczania spalin (emisja zorganizowana punktowa),
oraz ze źródeł mobilnych:
4. ruch pojazdów po terenie zakładu - głównie pojazdów dowożących odpady do przetworzenia i
pojazdów wywożących odpady wytworzone; także pojazdów pracowników zakładu (emisja
niezorganizowana, liniowa).
Emisje ze źródeł instalacyjnych (pkt. 1-3)
Proponowana technologia termicznego przekształcania odpadów spełnia w pełni wymogi określone dla
prowadzenia tego procesu rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2002 r., tzn.:
▪ minimalna temperatura w komorze spalania nie będzie niższa niż 850°C,
▪ gazy spalinowe będą utrzymywane w komorze spalania przez co najmniej 2 sekundy, przy
zawartości tlenu na poziomie co najmniej 6%, przy czym w przypadku spalania odpadów
obowiązuje wartość wyższa, wynosząca 11%.
Przewiduje się, że przy normalnej pracy instalacji w komorze spalania panować będzie temperatura
ok. 1000°C. Natężenie przepływu spalin w warunkach rzeczywistych w komorze spalania VRZ obliczono
według następującego wzoru (wartość 20.000 m3/h - objętość spalin wilgotnych):
VRZ 
Tg
273,15
 VSW 
1273,15
 20000  93 220 m3/h
273,15
Tg – temperatura spalin w komorze spalania [K], Tg = 1273,15 K;
VRZ  93 220 [m3/h] = 25,89 m3/s.
Spełnienie wymogu z rozporządzenia oznacza, że komora spalania musi mieć objętość 52 m3, co
wynika z poniższego wyliczenia:
VKOMORY  25,89  2  52 m3.
7
Obliczenia emisji i imisji do powietrza atmosferycznego wykonała firma EKOPRO Monika Szewczyk
z Olsztyna.
16
Komora spalania wyposażona będzie w automatyczne palniki wspomagająco-rozruchowe zasilane
olejem opałowym. Palniki będą uruchamiane automatycznie w przypadku spadku temperatury
w komorze spalania poniżej granicznej wartości dopuszczalnej (850°C) oraz podczas rozruchu. Nie
przewiduje się uruchamiania palników w trakcie prowadzenia procesu, ponieważ przetwarzane odpady
zapewnią utrzymanie temperatury na poziomie 1000°C.
Odpowiedni poziom przekształcenia termicznego odpadów będzie sprawdzany zgodnie z wymogiem
określonym w § 5 przywołanego rozporządzenia, tzn. poprzez oznaczenie całkowitej zawartości węgla
organicznego w żużlach i popiołach paleniskowych lub przez określenie udziału części palnych jw. Proces
spalania będzie prowadzony z zapewnieniem osiągnięcia standardów emisyjnych określonych
w Załączniku nr 5 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie
standardów emisyjnych z instalacji. Dla zapewnienia osiągnięcia określonych rozporządzeniem
standardów emisyjnych zastosowane zostaną następujące urządzenia i procesy służące oczyszczaniu
spalin:

selektywna redukcja niekatalityczna tlenków azotu (tzw. metoda SNCR) - polegająca na
wprowadzeniu mocznika do komory spalania (komora będzie wyposażona w specjalny dozownik
mocznika). Mocznik w temp. w zakresie 850÷1050°C redukuje tlenki azotu do wolnego azotu,
zgodnie z reakcją:
CO(NH2)2 + 2NO + 0,5O2  2N2 + CO2 + 2H2O.
Kluczowy dla prawidłowości tej reakcji jest zakres temperatury. W temp. poniżej 950°C
powstaje amoniak, a powyżej 1050°C zwiększona ilość tlenków azotu8. Możliwe jest
rozszerzenie zakresu temperatur, w którym redukcja tlenków azotu będzie zachodziła skutecznie
(nawet do 500÷1200°C) przy zastosowaniu dodatków chemicznych do mocznika, np. aminy.
W praktyce zużycie mocznika zależeć będzie od składu danej partii paliwa, ale w opisywanym
przypadku zużycie absolutnie maksymalne przyjmuje się na poziomie 50 l/h. Mocznik
przechowywany będzie na paletach w magazynie. Roztwór 30% mocznika przygotowywany
będzie w przeznaczonym do tego celu zbiorniku, zgodnie z zapotrzebowaniem. Nie wystąpi
emisja do atmosfery związana z gospodarowaniem mocznikiem na terenie zakładu;

recyrkulacja około 30% spalin wychodzących z komory spalania, mająca na celu dodatkowe
obniżenie emisji tlenków azotu - w uzupełnieniu do powyższej metody;

zastosowanie absorbera półsuchego w celu usunięcia ze spalin gazów kwaśnych (dwutlenku
siarki, chlorowodoru, fluorowodoru). Wstępne nawilżenie spalin stosowane w metodzie
półsuchej przyspiesza reakcje chemiczne zachodzące w warstwie cieczy na powierzchni
sorbentu (np. wodorotlenku wapnia, w efekcie czego w reakcji chemicznej wytworzony zostanie
gips). Wraz z wodorotlenkiem wapnia do strumienia spalin dawkowany będzie węgiel aktywny
jako adsorbent polichlorowanych dioksyn, furanów, PCBs i innych związków organicznych oraz
8
Kuropka J., Gostomczyk A. (1996), Badania selektywnej redukcji niekatalitycznej tlenków azotu.
Ochrona Środowiska 4(63).
17
resztkowych ilości niektórych metali ciężkich (rtęć i kadm) i składników kwaśnych. W instalacji
stosowana będzie mieszanka Ca(OH)2 i 5-proc. węgla aktywnego, podawana z jednego silosu;

odpylanie spalin na filtrach workowych (tkaninowych) - wraz z usuwaniem pyłu będzie
następowało usunięcie metali ciężkich, których pył jest nośnikiem (jak rtęć, ołów, kadm, miedź,
chrom, mangan, arsen, nikiel, antymon i tal). Cząsteczki pyłu są również doskonałym sorbentem
dioksyn, dlatego w instalacjach tego rodzaju dąży się do maksymalizacji wydajności urządzeń
odpylających.
Należy podkreślić, że stosowane współcześnie rozwiązania technologiczne w zakresie oczyszczania
spalin pozwalają na osiągnięcie redukcji zanieczyszczeń na poziomie 99%. Zgodnie z założeniami,
oczyszczanie
spalin
realizowane
będzie
w
instalacji
jednomodułowej
firmy
Dantherm
(albo
równoważnej), która realizuje jednocześnie odsiarczanie, usunięcie dioksyn i furanów oraz odpylanie.
Obliczenie wielkości emisji technologicznych
Do obliczeń przyjęto następujące dane (według założeń koncepcyjnych dostawcy technologii):
-
wysokość emitora (komina)
- 25 m
-
średnica emitora
- 0,8 m
-
objętość spalin wilgotnych w war. umownych (Vspw) - 20.000 Nm3/h
-
temp. na wylocie z komina
- 125ºC
-
zawartość pary wodnej w spalinach (Xw)
- 6%
-
zawartość tlenu resztkowego w spalinach
- 11%
-
czas pracy instalacji
- 8.000 h/rok.
Obliczenie objętości spalin suchych Vsps w warunkach umownych:
Vsps = Vspw * (1- Xw) = 20.000 Nm3/h * 0,94 = 18.800 Nm3/h.
Obliczenie objętości spalin w przeliczeniu na standardową zawartość tlenu:
Standardowa zawartość tlenu w gazach odlotowych w przypadku instalacji spalania odpadów wynosi
11%, co wynika z zapisów rozporządzenia w sprawie standardów emisyjnych z instalacji. Ponieważ
zawartość tlenu w spalinach w warunkach rzeczywistych również została przez dostawcę technologii
określona na poziomie 11% objętość spalin w warunkach standardowych nie ulegnie zmianie. Wynika to
z następującej zależności:
(21 - O2rzecz)
10
Vsps 11% = Vsps * -------------------- = 18.800 Nm3/h * ------- = 18.800 Nm3/h.
(21 - O2stand)
10
18
Powyższe oznacza również, że przeliczenie stężenia substancji w gazach odlotowych, zgodnie
z wzorem przytoczonym w § 3 ust. 2 przywołanego rozporządzenia, pozwala przyjąć do dalszych
obliczeń wartości określone w Załączniku nr 5 do tego rozporządzenia, ponieważ:
21 - O1
E1 = --------------- * E2,
21 - O2
gdzie:
E1 - stężenie substancji przy standardowej zaw. tlenu w gazach odlotowych tj. 11%
E2 - stężenie substancji w gazach odlotowych (zmierzone lub obliczone) - tu: obliczone
O1 - standardowa zaw. tlenu, tzn. 11%
O2 - zawartość tlenu w gazach odlotowych (zmierzona lub obliczona), tu: obliczona 11%.
Dla przykładu - stężenie pyłu ogółem:
21 - 11
E1 = --------------- * 10 mg/Nm3,
21 - 11
czyli:
E1 = 1 * 10 mg/Nm3 = E2.
OBLICZENIE EMISJI Z EMITORÓW WYM. W PKT. 1-3
Komin elektrociepłowni - Emitor K1
Standardy emisyjne w zakresie wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza z instalacji spalania
odpadów określa Załącznik nr 5 do przywołanego wcześniej rozporządzenia. Do obliczenia emisji
przyjęto, że stężenie substancji w spalinach nie przekroczy wartości określonych w tym
rozporządzeniu jako standardy emisyjne, tzn. standardy emisyjne wyznaczają graniczne
stężenia zanieczyszczeń emitowanych w spalinach. Emisje poszczególnych substancji, które
podlegają obowiązkowemu stałemu monitoringowi stężenia w spalinach z instalacji spalających odpady
zestawiono w poniższej tabeli:
Tabela 2. Emisja zanieczyszczeń powietrza (na poziomie standardów emisyjnych) dla
elektrociepłowni
Emisja [kg/h]
Lp. Nazwa substancji
E1
E2
1
Pył ogółem
0,564
0,176
Substancje organiczne w postaci gazów
2
0,376
0,182
i par wyrażone jako węgiel organiczny
3
Chlorowodór
1,128
0,158
Fluorowodór
0,075
0,017
4
Fluorowodór w przeliczeniu na fluor
0,071
0,016
5
Dwutlenek siarki
3,760
0,853
6
Tlenek węgla
1,880
0,940
Tlenek azotu i dwutlenek azotu w przeliczeniu
7
7,520
3,643
na dwutlenek azotu (z nowych instalacji)
8
Kadm + tal
0,0009
0,0009
19
projektowanej
Eśr
0,188
0,188
0,188
0,019
0,018
0,940
0,968
3,760
0,0009
Lp.
Nazwa substancji
9
Rtęć
Antymon + arsen + ołów + chrom + kobalt
+ miedź + mangan + nikiel + wanad
Dioksyny i furany
10
11
E1
0,0009
Emisja [kg/h]
E2
Eśr
0,0009
0,0009
0,0094
0,0094
0,0094
1,880 μg/m3
1,880 μg/m3
1,880 μg/m3
Obliczono maksymalną emisję 1-godzinową E1 wynikającą z 30-minutowego standardu emisyjnego,
której maksymalny czas trwania w ciągu roku wyniesie t1 = 240 h (3% zakładanego czasu pracy,
wynoszącego 8.000 h/rok) oraz emisję średnią E2 za pozostały czas pracy w ciągu roku
t2 = 8.000 h - 240 h = 7.760 h. W przypadku CO emisja E2 określona została na poziomie
średniodobowego standardu emisyjnego, a w przypadku pozostałych substancji, dla których są
określone standardy 30-minutowe, z następującej zależności:
Eśr * (t1 + t2) - E1 * t1
E2 = ------------------------------t2
gdzie:
Eśr - oznacza emisję wynikającą ze średniodobowego standardu emisyjnego.
W przypadku substancji, dla których standardy emisyjne określone są tylko jako średnie z prób
pomiarowych (metale ciężkie oraz dioksyny i furany), emisje są sobie równe i wynikają z jedynych
obowiązujących dla nich standardów emisyjnych.
Silos sorbentu w stacji oczyszczania spalin – Emitor O1 („oddech” silosu)
W instalacji wykorzystywany będzie 1 silos do magazynowania reagentów stosowanych w stacji
oczyszczania spalin tj. mieszanki wodorotlenku wapnia i 5% węgla aktywnego. Pojemność silosu
wyniesie ok. 24 Mg = 72 m3 (gęstość nasypowa Ca(OH)2 = ok. 500 kg/m3; przy pełnym załadunku silos
zapełniony zostanie w ok. 2/3 objętości). Parametry emitora silosu: h = 18 m, d = 1,2 m. Na otworze
oddechowym silosu zainstalowany będzie filtr workowy, gwarantujący stężenie pyłu na wylocie na
poziomie maks. 50 mg/m3.
Na podstawie danych projektowych i eksploatacyjnych z istniejących obiektów o tej samej funkcji
przyjęto, że na rozładowanie 1 Mg substratu tego rodzaju zużywa się ok. 4 m3 sprężonego powietrza.
Zgodnie z przedstawionymi informacjami technicznymi emisja pyłu z 1 silosu będzie przedstawiać się
następująco: E = 0,00005 kg/Nm3 * 4 Nm3/h = 0,0002 kg/h.
Silos napełniany będzie około 20 razy w roku. Czas załadunku wyniesie każdorazowo około
30 minut, co oznacza, że łączny czas emisji w ciągu roku to około 10 godzin.
20
Kontener produktów poreakcyjnych z procesu oczyszczania spalin - Emitor O2 („oddech”
kontenera)
Produkty poreakcyjne magazynowane będą w kontenerze o pojemności ok. 15 m3. Kontener będzie
zamknięty, wyposażony w dwa otwory: szczelny otwór wlotowy dla odpadów i otwór wylotowy dla
powietrza, wyposażony w filtr tkaninowy zapewniający stężenie pyłów na wylocie wynoszące
maksymalnie 50 mg/m3. Parametry emitora na kontenerze: h = 2 m, d = 1 m.
Przyjęto ilość powietrza używanego do wtłaczania odpadów do kontenera w ilości ok. 2 m3. Emisja
pyłu z kontenera wynosić będzie: E = 0,00005 kg/Nm3 * 2 Nm3/h = 0,0001 kg/h.
Zakładany czas pracy silosu będzie odpowiadał czasowi pracy instalacji, tzn. 8000 h/rok.
Emisje do atmosfery ze źródeł mobilnych (pkt. 4)
Pojazdy poruszające się po terenie zakładu - w związku z niskim przewidywanym natężeniem ruchu będą
źródłem
emisji
zanieczyszczających,
spalin
spośród
o
znikomej
których
uciążliwości.
najistotniejsze
i
Spaliny
najbardziej
są
mieszaniną
reprezentatywne
substancji
dla
skali
oddziaływania to: tlenki azotu (liczone jako dwutlenek azotu NO2) oraz węglowodory aromatyczne
(liczone jako benzen C6H6). Ze względu na prawne ograniczenia dotyczące zawartości siarki (<0,001%)
i ołowiu w paliwie samochodowym, substancje te nie stwarzają już realnego zagrożenia emisyjnego
(zwłaszcza w przypadku inwestycji o omawianej intensywności ruchu). Emisję pyłu ze ścierania opon
można również pominąć, jako znikomą.9 Emisje tlenku węgla z pojazdów nie stwarzają w ogóle
możliwości przekroczenia standardów jakości środowiska, ze względu na bardzo wysoką wartość
odniesienia określoną dla przedziału 1 godziny (30.000 μg/m3). Reprezentatywne dla skali problemu
obliczenia można więc ograniczyć do dwóch kluczowych zanieczyszczeń wymienionych na wstępie.
Do obliczenia wpływu pojazdów poruszających się po terenie zakładu na jakość powietrza
atmosferycznego w jego otoczeniu wykorzystano wskaźniki emisyjne tlenków azotu i węglowodorów
aromatycznych emitowanych z pojazdów ciężarowych poruszających się z prędkością ok. 10 km/h,
interpolowane dla roku 2015 (rok pełnego wdrożenia inwestycji), w oparciu o wskaźniki zawarte
w opracowania prof. Z. Chłopka pt. „Ekspertyza naukowa. Opracowanie oprogramowania do
wyznaczania charakterystyk emisji zanieczyszczeń z silników spalinowych pojazdów w latach 2015
i 2020”:
▪ tlenki azotu - 7,758 g/km/poj. cięż.
▪ benzen
- 0,077 g/km/poj. cięż.
Analogiczne wskaźniki dla pojazdów osobowych wynoszą:
▪ tlenki azotu - 0,316 g/km/poj. osob.
▪ benzen
9
- 0,030 g/km/poj. osob.
http://www.e-czytelnia.abrys.pl/?mod=tekst&id=14450
21
Zgodnie z przyjętymi złożeniami, na teren zakładu będzie wjeżdżało w ciągu dnia roboczego od
1 do 5 pojazdów ciężarowych (dowóz odpadów, wywóz odpadów wytworzonych). Przyjęto, że
w przeciętnym (każdym) dniu roboczym na teren zakładu wjadą średnio 3 pojazdy ciężarowe. Na
podstawie planu zagospodarowania terenu można stwierdzić, że pojazdy będą pokonywały od bramy
wjazdowej na teren zakładu do punktu docelowego odległość od ok. 90 m do ok. 120 m; dla
uproszczenia obliczeń przyjęto więc, że każdy pojazd pokona na terenie zakładu dystans ok. 100 m x 2
(wjazd i wyjazd) = 200 m. Na tej podstawie oszacowano emisję zanieczyszczeń zawartych w spalinach
z tych pojazdów:
▪ ENO2 = 7,758 g/km/poj. * 3 poj./d * 0,2 km/d = 4,65 g/d ==> 4,65 g/d * 252 d/rok (dni
robocze) = 1,17 kg/rok = 0,0001 kg/h
▪ EC6H6 = 0,077 g/km/poj. * 3 poj./d * 0,2 km/d = 0,05 g/d ==> 0,05 g/d * 252 d/rok (jw.) =
0,013 kg/rok = 1,4* 10-6 kg/h.
Analogiczne obliczenia w przypadku emisji z pojazdów osobowych (głównie pracownicy) wskazują
na równie niskie emisje z terenu zakładu:
▪ ENO2 = 0,316 g/km/poj. * 45 poj10./d * 0,2 km/d = 3,16 g/d ==> 3,16 g/d * 252 d/rok (jw.)
= 0,796 kg/rok = 0,00009 kg/h.
▪ EC6H6 = 0,030 g/km/poj. * 45 poj./d * 0,2 km/d = 0,3 g/d ==> 0,037 g/d * 252 d/rok (jw.)
= 0,038 kg/rok = 4,31* 10-6 kg/h.
Biorąc pod uwagę znikomo krótkie okresy emisji (np. pojazdy ciężarowe: 8 km/h * 0,2 km =
1,6 min. * 3 poj./d = 4,8 min./d = 20 h/rok (co należałoby podwoić ze względu na pracę silników
pojazdów przy wyładunku) - wpływ mobilnych źródeł emisji na jakość powietrza atmosferycznego na
terenie zakładu i w jego otoczeniu można ocenić jako pomijalnie niski, nie stwarzający żadnego ryzyka
przekroczenia dopuszczalnych wartości stężeń analizowanych zanieczyszczeń w powietrzu. Wózek
widłowy poruszający się po terenie zakładu jako środek transportu pomocniczego będzie spełniał
wymogi restrykcyjnej normy EURO4.
Emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłów w fazie realizacyjnej nie będzie miała znaczącego wpływu
na środowisko, ze względu na niewielką skalę robót budowlanych (zwłaszcza ziemnych, co ograniczy
emisję pyłów), korzystne usytuowanie (w dużej odległości od obszarów zamieszkania) oraz okresowy,
krótkotrwały i przemijający charakter oddziaływań. Nie prowadzono obliczeń wielkości tej emisji.
10
Do obliczeń emisji przyjęto liczbę pojazdów osobowych (45) większą niż liczba pracowników użyta do
obliczenia ilości zużywanej wody (43). Jest to liczba uwzględniająca ewentualne dodatkowe pojazdy,
które mogą wjeżdżać na teren zakładu w ciągu doby.
22
2.5.3. Emisja odorów
Biologiczne przetwarzanie odpadów organicznych jest związane z emisją substancji odorogennych.
W literaturze przedmiotu11 podkreśla się jednak, że intensywność i rodzaj oddziaływań zapachowych
zależą przede wszystkim od składu przetwarzanych odpadów. Materiały, które rozkładają się szybko są
zdolne produkować związki o przykrym zapachu w dużych stężeniach. Na przykład, surowe osady
ściekowe wydzielają odoranty o większej intensywności zapachu, niż osady przefermentowane. Trawa
i odpady zielne wytwarzają więcej związków złowonnych, niż gałęzie lub liście. Duży wpływ na stopień
oddziaływania ma również typ procesu i jego etap. Zapachy z procesów beztlenowych są dużo bardziej
intensywne, niż emitowane w warunkach tlenowych. Dla zapoczątkowania procesów fermentacji
metanowej - wysoce odorogennej (powstają wówczas tiole, sulfidy disulfidy, aminy) - warunkiem
bezwzględnym jest jednak całkowite wyczerpanie tlenu w złożu, co trwa do 2 tygodni. W opisywanym
przypadku wyklucza się więc możliwość uruchomienia procesów fermentacji beztlenowej w strefie
przyjęcia odpadów. W warunkach tlenowych, które będą panowały w tej strefie, za powstawanie
odorów odpowiedzialne są procesy gnilne, które mogą występować na skutek tworzenia się w masie
odpadów stref bez dostępu tlenu (występuje emisja zredukowanych związków siarki i azotu).
Intensywność procesów gnilnych zależy jednak bezpośrednio od wilgotności i temperatury środowiska,
i np. w warunkach niskiej temperatury ustają one całkowicie. Jędrczak, w podsumowaniu analizy
zagadnienia emisji odorów z procesów kompostowania odpadów, stwierdza że związki cuchnące nie
stanowią dużego problemu tak długo, dopóki masa odpadów ulegających biodegradacji nie stanie się
kwaśna lub beztlenowa.
Zasadniczy problem w analizach uciążliwości odorowej obiektów to brak ścisłej zależności między
charakterystyką zapachu prostego związku a charakterystyką zapachu mieszaniny. W odorymetrii brak
jest ciągle prawnie uznanej jednostki zapachu, normy dopuszczalnej intensywności zjawiska oraz
obiektywnej metody oceny. Brak Polskich Norm z zakresu odorymetrii powoduje stosowanie
różnorodnych metod oceny uciążliwości zapachowej obiektów, a te i tak komplikuje brak przepisów
normujących oddziaływanie substancji zapachowych. Proponuje się więc wykorzystywanie analiz
instrumentalnych w oparciu o wskaźniki emisji wybranych związków (np. siarkowodoru lub dwutlenku
węgla), jako zastępczych dla wskaźników emisji rzeczywistych odorantów, czyli mieszanin związków.
W praktyce działania te pozostają jednak ciągle w sferze prób, a za najlepszą metodę uznaje się
wykonywanie rzeczywistych pomiarów - najlepiej oznaczeń odorymetrycznych, co z oczywistych
względów może mieć miejsce dopiero w warunkach eksploatacyjnych. Jest to uzasadnienie braku
obliczeń szacunkowych wielkości emisji odorów. Nie należy również zapominać, że w ocenie uciążliwości
zapachowej bardzo duże znaczenie ma fakt, że zdolność wyczuwania zapachów jest wysoce osobnicza,
a także, że zmysł powonienia zmniejsza swoją wrażliwość z upływem czasu działania substancji
11
Kośmider J. i in. Odory. Wydawnictwo naukowe PWN. Warszawa 2002; Kulig A. Metody pomiarowoobliczeniowe w ocenach oddziaływania na środowisko obiektów gospodarki komunalnej. Oficyna
Wydawnicza PW. Warszawa 2004; Jędrczak A. Biologiczne przetwarzanie odpadów. Wydawnictwo
Naukowe PWN. Warszawa 2008.
23
zapachowo czynnej (w opisywanym przypadku przez wiele lat takim źródłem zapachów z analizowanej
lokalizacji było składowisko odpadów).
Biorąc pod uwagę powyższe można stwierdzić, że w warunkach projektowanego zakładu emisja
odorów nie powinna stanowić istotnej uciążliwości dla otoczenia. Wynikać to będzie w pierwszej
kolejności z rodzajów przyjmowanych do przetworzenia odpadów, wśród których ilościowo dominować
będą:
▪ ustabilizowane i odwodnione osady ściekowe,
▪ ustabilizowany lub wstępnie przetworzony kompost,
▪ pozbawiona składników organicznych frakcja typu preRDF.
Ponadto, warunki do wystąpienia uciążliwej emisji odorów będą ograniczane poprzez działania
operacyjne
takie,
jak:
natychmiastowa
pasteryzacja
frakcji
biodegradowalnej,
optymalizacja
(maksymalne skrócenie) czasu od przyjęcia odpadów do strefy magazynowej do przekazania do
termicznego przetworzenia oraz magazynowanie odpadów w zamkniętych pomieszczeniach (wjazdy do
pomieszczeń
magazynowych
będą
zamykane).
W kontekście
potencjalnej
emisji
substancji
o własnościach zapachowych bardzo korzystna jest lokalizacja zakładu, który będzie się znajdował na
terenie nieruchomości wykorzystywanej uprzednio dla potrzeb gospodarki odpadowej. Prowadzono tu
składowanie odpadów komunalnych, a składowiska odpadów są zaliczane do najważniejszych źródeł
emisji odorów. Za bardzo ważny czynnik, korzystny w przyjętym układzie lokalizacyjnym należy również
uznać dużą odległość zakładu od najbliższej zabudowy mieszkalnej. Wymienione uwarunkowania
powodują, że na obecnym etapie inwestycji nie przewiduje się zastosowania specjalnych dodatkowych
rozwiązań technicznych w celu ograniczania potencjalnej emisji odorów.
Emisja odorów nie będzie miała miejsca w fazie realizacyjnej przedsięwzięcia.
2.5.4. Emisja hałasu
Szczegółową analizę zagadnień związanych z emisją hałasu z projektowanego zakładu zamieszczono
w Zał. 5. Jest to opracowanie sporządzone przez firmę „NOISER”. W opracowaniu tym uwzględniono
emisję hałasu w fazie realizacyjnej oraz eksploatacyjnej, ze wszystkich projektowanych źródeł, na
poziomie szczegółowości wynikającym z etapu koncepcyjnego projektu.
2.5.5. Emisja ścieków i wód opadowych oraz roztopowych
Ścieki technologiczne
Czynności porządkowe i higieniczne prowadzone w części magazynowej (przygotowania wsadu) oraz
części produkcyjnej będą okresowo źródłem powstawania ścieków innych niż bytowe. Podłogi w części
magazynowej i części produkcyjnej będą odpowiednio wyprofilowane, dzięki czemu ścieki z mycia
(wodą) lub higienizacji (atestowanymi środkami) będą spływały do systemu zbierającego, a następnie
do zbiornika bezodpływowego. Zbiornik będzie opróżniany w zależności od potrzeb przez uprawniony
24
podmiot, wywożący ścieki do najbliższej oczyszczalni ścieków. Ścieki bytowe z części socjalnej zakładu
będą również odprowadzane do zbiornika bezodpływowego.
Wody opadowe
Spływy wód deszczowych oraz roztopowych z powierzchni utwardzonych tj. łącznie ok. 7.000 m2, będą
skutkowały w warunkach określonych jako miarodajne odpływem o natężeniu (przyjęto maksymalne
uszczelnienie powierzchni):
Q = F * q * φ *  = 0,7 ha * 77 (l/s)/ha * 0,9 * 1 = 49 l/s
gdzie:
F – powierzchnia zlewni odwadnianej = 0,7 ha
q
–
natężenie
miarodajne
deszczu
=
77
(l/s)/ha
-
dla
czasu
trwania
opadu
15
min
i prawdopodobieństwa występowania zalewów na terenie o charakterze wiejskim p = 100%
φ – współczynnik szczelności powierzchni zlewni = 0,9 (dla dachów szczelnych, pow. asfaltowych itp.)
 - współczynnik opóźnienia spływu = 1 (dla zlewni o pow. ok. 1 ha - docelowo - płaskiej).
Wody opadowe z powierzchni dachów, tj. ok. 2.500 m2, w opisywanych warunkach (teren
niezurbanizowany, niezagospodarowany, w sąsiedztwie zalesień) mogą być traktowane jako umownie
czyste i jako takie nie wymagają oczyszczania (przyjmuje się, że zakładowe urządzenia odpylające będą
zapewniały wymaganą skuteczność usuwania pyłów ze spalin, a więc depozycja pyłów w miejscu emisji
będzie
znikoma).
Powierzchnie
utwardzone
wokół
zakładu,
obejmujące
wewnętrzne
ciągi
komunikacyjne, place manewrowe oraz miejsca postojowe będą zajmować niecałe 4.500 m2 terenu.
W świetle obowiązujących przepisów12 w przypadku realizacji systemu kanalizacyjnego, wody
pochodzące z zanieczyszczonej
powierzchni szczelnej
terenów przemysłowych oraz
parkingów
o powierzchni pow. 1.000 m2 (pozostałe rodzaje terenów pominięto, jako nie mające związku
z inwestycją), w ilości, jaka powstaje z opadów o natężeniu co najmniej 15 l/sek./ha - o ile są
wprowadzane do wód lub do ziemi - nie powinny zawierać substancji zanieczyszczających
przekraczających 100 mg/l zawiesin ogólnych i 15 mg/l węglowodorów ropopochodnych. Wylot
urządzenia kanalizacyjnego będzie więc wyposażony w osadnik (dojazd do zakładu będzie się odbywał
po drodze o nawierzchni gruntowej). Ponieważ na teren zakładu będzie wjeżdżało w ciągu doby około
3 pojazdów ciężarowych i 45 pojazdów osobowych, a więc natężenie ruchu będzie stosunkowo
niewielkie,
nie
zachodzi
konieczność
zastosowania
urządzenia
do
separacji
węglowodorów
ropopochodnych, ponieważ ich ilość stwierdzana w badaniach Instytutu Ochrony Środowiska
w spływach z ulic, parkingów i dachów, kształtuje się na poziomie kilku mg/l13, a przekroczenia wartości
12
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić
przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla
środowiska wodnego
13
Badania IOŚ z lat 1997-1999. W: Siarkiewicz-Sawicka H., Błaszczyk P. Urządzenia kanalizacyjne na
terenach zurbanizowanych. Wymagania techniczne i ekologiczne. Warszawa 2007.
25
dopuszczalnej stwierdza się w tych badaniach w spływach z terenów silnie zanieczyszczanych, jak stacje
paliw.
W fazie realizacyjnej nie przewiduje się wystąpienia zagrożeń dla środowiska wodno-glebowego,
poza związanymi z sytuacjami awaryjnymi na obszarze prowadzenia prac budowlanych (np.
niekontrolowany wyciek paliwa). Prowadzenie prac przy wykorzystaniu sprawnego sprzętu i maszyn oraz
kontrola warunków prowadzenia prac powinny skutecznie zapobiegać zagrożeniom dla jakości podłoża.
Sorbent zabezpieczony na placu budowy będzie służył do ograniczania stopnia zanieczyszczenia
środowiska (głównie glebowego) wskutek awaryjnych wycieków substancji niebezpiecznych.
2.5.6. Emisja pól elektromagnetycznych
Projektowana
infrastruktura
elektroenergetyczna
nie
będzie
źródłem
promieniowania
elektromagnetycznego o częstotliwościach podlegających kontroli wpływu na środowisko.
3.
OPIS
ELEMENTÓW
PRZYRODNICZYCH
ŚRODOWISKA
OBJĘTYCH
ZAKRESEM
PRZEWIDYWANEGO
ODDZIAŁYWANIA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO, W TYM ELEMENTÓW OBJĘTYCH
OCHRONĄ NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY
Geomorfologia. Ukształtowanie terenu
W ujęciu fizyczno-geograficznym analizowany obszar położony jest na skraju płn.-zach. części Pojezierza
Wałeckiego, na pograniczu Równiny Drawskiej w makroregionie Pojezierze Południowopomorskie14. Pod
względem geomorfologicznym jest to wysoczyzna morenowa płaska, powierzchniowo przykryta osadami
sypkimi.
Budowę podłoża w miejscu realizacji inwestycji rozpoznano
badaniami geotechnicznymi
15
przeprowadzonymi w październiku 2013 roku . W komentarzu do wyników badań podkreślono, że
lokalny teren został przykryty osadami sypkimi. Pierwotna powierzchnia została silnie przekształcona w
wyniku
eksploatacji
złoża
kruszyw.
Liczne
wyrobiska
miejscami
wypełnione
są
nasypami
niebudowlanymi lub odpadami. Powierzchnia terenu wyniesiona jest do rzędnych 107÷115 m n.p.m.,
a deniwelacje dochodzą do 8 m. Budowę geologiczną terenu określono jako prostą, tzn.:
▪ osady holoceńskie - nasypy niebudowlane (śmieci, trociny, gruz z piaskiem średnim) oraz nasypy
niebudowlane piaszczyste (piaski i gliny z humusem).
▪ osady plejstoceńskie - wykształcone w postaci osadów sypkich akumulacji wodno-lodowcowej,
reprezentowanych przez piaski drobne, średnie i grube. Osady spoiste akumulacji lodowcowej
reprezentują morenowe gliny piaszczyste.
14
Kondracki J. 2011, Geografia regionalna Polski. Wyd. naukowe PWN, Warszawa.
Opinia geotechniczna o warunkach gruntowo-wodnych opracowana przez Przedsiębiorstwo „Opoka”
z Bydgoszczy (X.2013). Badania dot. działek 304/1, 304/5 i 300/2.
15
26
Charakterystykę poszczególnych obszarów wydzielonych na badanym terenie zamieszczono
poniżej:
▪ południowa i częściowo środkowa części działki nr 304/1 (a więc odpowiadająca terenowi, na którym
nie będzie realizowane planowane przedsięwzięcie) - kwatera zamkniętego składowiska odpadów.
Odpady przykryte są warstwą gliny i obsadzone wierzbą. Miąższość złoża odpadów szacuje się na
4,010,0 m;
▪ teren przylegający do ww. kwatery od strony północnej (przewidywany teren realizacji inwestycji) w podłożu, poniżej cienkiej warstwy nasypów o zmiennej miąższości tj. 0,41,0 m, zalegają
nienaruszone grunty rodzime nośne - gliny piaszczyste w stanie twardoplastycznym;
▪ północno-zachodni narożnik działki (teren projektowanego wjazdu na teren zakładu) - poniżej
warstwy nasypów niebudowlanych (wymieszane piaski z humusem) o zmiennej miąższości
(0,32,0 m) zajmujących liczne obniżenia i doły powyrobiskowe znajdują się grunty rodzime sypkie piaski średnie, drobne i grube;
▪ teren działki nr 304/5 (sąsiadująca z przedmiotową działką po stronie zachodniej) - nasypy
niebudowlane (odpady), lokalnie duże ilości trocin o zmiennej miąższości (2,56,0 m) zalegające
w dołach powyrobiskowych. Poniżej nasypów - rodzime grunty sypkie.
Na potrzeby badań geotechnicznych wykonano łącznie 7 otworów o głębokości do 6 m.
W dwóch otworach (nr 4 i 6, tj. na działce nr 304/5, położonej po stronie zachodniej działki nr 304/1)
stwierdzono występowanie wody gruntowej o zwierciadle swobodnym. Woda zalegała na głęb.
0,704,85 m p.p.t. W pozostałych otworach - w tym nr 1 i 3, zlokalizowanych w miejscu realizacji
inwestycji - nie stwierdzono obecności wody. Kopia mapy dokumentacyjnej z badań geotechnicznych
w Zał. 6.
Wyniki
badań
monitoringowych
prowadzonych
w piezometrach
na
terenie zamkniętego
składowiska, zlecanych przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Kaliszu
Pomorskim (udostępnione wnioskodawcy do wglądu), wykazały w dwóch piezometrach (P1 i P2) rzędną
zwierciadła wody na poziomie:
▪ w maju 2013 r.: P1 - 6,0 m p.p.k. (poniżej poziomu kryzy), P2 - 11,8 m p.p.k.
▪ w październiku 2013 r.: P1 - 7,0 m p.p.k., P2 - 16,4 m p.p.k.
Rozmieszczenie piezometrów - zob. Zał. 7 na końcu Raportu.
Gleby. Szata roślinna
Działka nr 304/1 w całości stanowi nieużytki. Nie występują tu gleby przydatne do wykorzystania
rolniczego. W części przeznaczonej pod inwestycję działka nr 304/1 jest porośnięta samosiewami drzew,
których wiek oszacowano na 35-45 lat (żwirownia eksploatowana była w latach 60-tych ub. wieku); zob.
fot. 1. W składzie gatunkowym dominuje sosna i osika, uzupełniane przez brzozę, wierzbę i wiąz.
Inwentaryzację drzew na terenie działki, służącą przedłożeniu wniosku o zezwolenie na wycinkę drzew,
27
przeprowadzono w lutym 2014 roku16. Jej wyniki załączono do Karty Informacyjnej Przedsięwzięcia.
Wnioskodawca przedłożył do właściwego organu wniosek o zezwolenie na usunięcie drzew kolidujących
z inwestycją. Decyzję zezwalającą na usunięcie drzew wydał Starosta Drawski pismem z dnia 10 marca
2014 r. (załączono do Karty Informacyjnej).
Według ustaleń dokonanych przez mgr. R. Rulewicza w lipcu 2014 r.17 w runie na działce nr 304/1
stwierdza się występowanie następujących gatunków: mniszek lekarski, podbiał pospolity, żarnowiec
miotlasty, wyka ptasia, nostrzyk biały, nostrzyk żółty, koniczyna biała, babka zwyczajna, bylica
pospolita, nawłoć pospolita, krzywoszyj polny, skrzyp polny, śmiałek darniowy. Są to rośliny pospolicie
występujące, typowe dla ugorów, skrajów dróg, wyrobisk pożwirowych.
Fot. 1. Teren realizacji inwestycji - zdjęcie panoramiczne. Żółty owal wskazuje miejsce budowy zakładu.
Strzałka z lewej - kwatera rekultywowanego składowiska. Strzałka po prawej - droga dojazdową
(fot. własna wnioskodawcy, listopad 2013)
Warunki hydrologiczne i hydrogeologiczne
Gmina Kalisz Pomorski położona jest prawie całkowicie w zlewni rzeki Drawy (dł. 195 km, pow. zlewni
całkowitej 3.198 km2). Obszar gminy podzielony jest pomiędzy zlewnie licznych dopływów Drawy.
Jednym z ważniejszych dopływów lewobrzeżnych jest rzeka Drawica, w zlewni której położona jest
analizowana lokalizacja. Koryto cieku znajduje się w odległości ok. 2 km na płn.-zach. od miejsca
lokalizacji inwestycji. W ramach prowadzonego przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska
w Szczecinie monitoringu jakości wód powierzchniowych (zgodnie z nową metodyką) stan jakościowy
rzeki określa się dla wyznaczonej Jednolitej Części Wód Powierzchniowych (JCWP), która w tym
przypadku nosi nazwę Drawica. W wyniku badań przeprowadzonych w 2012 r. potencjał ekologiczny
JCWP Drawica oceniono jako umiarkowany, z: I klasą elementów hydrobiologicznych, II klasą
16
Inwentaryzacja zadrzewień przewidzianych do wycinki na dz. 304/1 i 316 obr. Dębsko. Z. Wiśniewski.
Inwentaryzacja flory i fauny na terenie działki nr 304/1 obręb Dębsko gm. Kalisz Pomorski. Oprac. Mgr
inż. Rafał Rulewicz. Urządzanie i Pielęgnacja Terenów Zielonych. Kalisz Pom.
17
28
elementów fizykochemicznych i III klasą elementów biologicznych. Stan ogólny oceniono jak zły, a stan
chemiczny jako - poniżej stanu dobrego18.
W układzie lokalnym, najbliższym w stosunku do opisywanej lokalizacji elementem sieci
hydrograficznej są trzy zagłębienia terenowe wypełnione wodą (po stronie zachodniej). Najmniejsza
odległość od granicy działki projektowanego zakładu do pierwszego zbiornika wynosi ok. 90 m.
Poziom wód gruntowych na opisywanym terenie jest zmienny i zależy od lokalnych warunków
terenowych. Poziom wód podziemnych stanowiących zasoby wody pitnej znajduje się na głębokości od
kilkunastu do 40 m (lokalnie nawet głębiej) poniżej powierzchni terenu. Przedmiotowe przedsięwzięcie
zlokalizowane będzie w granicach czwartorzędowego międzymorenowego Głównego Zbiornika Wód
Podziemnych (GZWP) Nr 125 „Wałcz-Piła”, o szacunkowych zasobach dyspozycyjnych 169 tys. m3/d
i średniej głębokości ujęć 65 m. Stanowi on Obszar Wysokiej Ochrony (OWO) i zawiera wody wysokich
klas Ib i c. Wszystkie zwodociągowane wsie w gminie zasilane są w wodę z ujęć lokalnych, które
w dostateczny sposób pokrywają zapotrzebowanie wsi na wodę. Ujęcia, ze względu na dobrą jakość
wody nie posiadają urządzeń do uzdatniania. Dodatkowe informacje na temat lokalnych warunków
gruntowo-wodnych zawarto w opisie warunków geologicznych (zob. wyżej).
Fauna
Wśród gatunków zwierząt, zaobserwowanych w trakcie rozpoznania szaty roślinnej stwierdzono
obecność lub ślady bytowania następujących dużych ssaków: dzik Sus scrofa, sarna europejska
Caproleus caproleus i jeleń szlachetny Cervus elaphus (obecność wynikająca z sąsiedztwa dużego
kompleksu leśnego) oraz bezkręgowców - rusałki kratkowca Araschnia levana (typowe biotopy to skraje
lasów i tereny ruderalne) i bielinka rzepnika Pieris rapae (typowy w lasach, na polach, na terenach
ruderalnych). Stwierdzone gatunki nie są objęte ochroną. Nie prowadzono obserwacji awifauny na
terenie inwestycyjnym.
Klimat
Obszar gminy Kalisz Pomorski położony jest w strefie klimatu umiarkowanego, przejściowego środkowej
Europy, którego charakterystyczną cechą jest przejściowość, zmienność i kontrastowość. Klimat gminy
jest cieplejszy i suchszy od pozostałych mezoregionów krain pojeziernych. Przeważają wiatry
z południowego-zachodu i zachodnie o prędkości 5-10 m/s. Okres wegetacyjny trwa 200 dni, zaczyna
się w pierwszej dekadzie kwietnia a kończy wraz z końcem października. Średnia roczna wysokość
opadów wynosi 784 mm. Średni opad w miesiącach wegetacyjnych wynosi 554 mm. Charakterystyczna
jest łagodna amplituda temperatur. Średnia roczna temperatura to 7,8C; w okresie wegetacyjnym
średnia temperatura wynosi 12,7C.
18
Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w 2012 r. WIOŚ w Szczecinie,
2013.
29
Klimat akustyczny i jakość powietrza
Na terenie gminy Kalisz Pomorski nie występują zakłady przemysłowe oraz obiekty uciążliwe pod
względem emisji hałasu do środowiska. Wyjątek stanowią zakłady przemysłu drzewnego, które są
istotnym źródłem hałasu w miejscu ich lokalizacji. Ze względu na typowo rolniczy charakter gminy
najpoważniejszymi źródłami hałasu są ciągi komunikacyjne, w tym głównie droga krajowa nr 10 (na
północ o lokalizacji zakładu, przecina Kalisz Pom. w kier. wsch.-zach.) i drogi wojewódzkie, jak np.
droga nr 175 (o przebiegu płn.-płd., biegnąca przez Kalisz Pom. i Dębsko). Źródłem hałasu jest również
ruch kolejowy, jednakże w gminie nie występują główne szlaki kolejowe, ani duże węzły kolejowe. Na
terenie gminy znajduje się ponadto Poligon Drawski (Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych), będący
źródłem hałasu w czasie prowadzonych ćwiczeń wojsk z użyciem sprzętu wojskowego. Istotnym
źródłem hałasu jest również lotnisko w Mirosławcu (położone na płn.-wsch. od planowanej inwestycji).
W analizowanej lokalizacji brak jest źródeł hałasu zarówno przemysłowego, jak i komunikacyjnego teren jest niezagospodarowany, nie użytkowany gospodarczo.
Na obszarze Miasta i Gminy Kalisz Pomorski nie prowadzi się pomiarów stężeń zanieczyszczeń
w powietrzu, mogących stanowić podstawę bieżącej oceny jakości powietrza. Główne źródła emisji
zanieczyszczeń do powietrza to droga krajowa nr 10, droga wojewódzka nr 175, drogi powiatowe
i gminne oraz lokalna emisja gazów i pyłów z kotłowni przydomowych. Zgodnie z roczną oceną stanu
jakości powietrza na terenie województwa zachodniopomorskiego, jedynym zanieczyszczeniem, które
spowodowało zaklasyfikowanie wszystkich stref pomiarowych w województwie do klasy C jest
benzo(a)piren.
Jako główną przyczynę emisji tej substancji wskazuje się ogrzewanie mieszkań19.
Pozostałe substancje emitowane do powietrza pozwoliły zaklasyfikować teren województwa do klasy A.
Lokalnie brak jest istotnych źródeł emisji zanieczyszczeń atmosferycznych. Uruchomienie studni
odgazowujących na terenie sąsiadującego z inwestycją zamkniętego składowiska odpadów spowoduje
emisję (prawdopodobnie) metanu i dwutlenku węgla.
Formy ochrony przyrody na analizowanym obszarze (bioróżnorodność)
Planowane przedsięwzięcie będzie zlokalizowane poza granicami obszarów objętych ochroną
przyrody. Najbliżej zlokalizowane obszarowe formy chronionej przyrody, o których mowa w ustawie
z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody to (zob. Ryc. 2):

Obszar Chronionego Krajobrazu „Okolice Kalisza Pomorskiego” - ok. 1,4 km w kierunku płn.20,

Obszar Chronionego Krajobrazu „Dominikowo-Niemieńsko” - ok. 5,3 km w kierunku płd.,

Obszar Chronionego Krajobrazu „Korytnica Rzeka” - ok. 6,3 km w kierunku płd.-wsch.,

SOOS Uroczyska Puszczy Drawskiej PLH320046 - 4,3 km w kierunku płd.

OSOP Lasy Puszczy nad Drawą PLB320016 - ok. 4,2 km w kierunku płd.

Drawieński Park Narodowy - ok. 4,4 km w kierunku płd.
19
Roczna ocena jakości powietrza w województwie zachodniopomorskim za 2013 rok wykonana według
zasad określonych w art. 89 ustawy prawo ochrony środowiska. WIOŚ w Szczecinie. IV, 2014.
20
Podano odległości od miejsca lokalizacji inwestycji do najbliższych granic obszarów chronionych
30
Ryc. 2. Lokalizacja obszarów chronionej przyrody w sąsiedztwie planowanej inwestycji
Na obszarze Miasta i Gminy Kalisz Pomorski nie prowadzi się pomiarów stężeń zanieczyszczeń
w powietrzu, mogących stanowić podstawę bieżącej oceny jakości powietrza. Główne źródła emisji
zanieczyszczeń do powietrza to droga krajowa nr 10, droga wojewódzka nr 175, drogi powiatowe
i gminne oraz emisja gazów i pyłów z gospodarstw domowych (kotłownie indywidualne).
Na wniosek autorki operatu wpływu przedsięwzięcia na powietrze atmosferyczne stan jakości
powietrza w miejscu usytuowania planowanej inwestycji (na wskazanej dz. nr 304/1) został przez WIOŚ
w Szczecinie określony jak dla lokalizacji Kalisz Pomorski. Należy przypuszczać, że w warunkach
rzeczywistych, tzn. poza strefą zwartej zabudowy Kalisza Pom., przedstawione w piśmie WIOŚ wartości
(zob. Zał. 8) są niższe, ale do obliczeń modelowych wpływu inwestycji na powietrze atmosferyczne
przyjęto dane z pisma WIOŚ.
31
4. OPIS
ISTNIEJĄCYCH W SĄSIEDZTWIE LUB W BEZPOŚREDNIM ZASIĘGU ODDZIAŁYWANIA PLANOWANEGO
PRZEDSIĘWZIĘCIA ZABYTKÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW O OCHRONIE ZABYTKÓW I OPIECE
NAD ZABYTKAMI
Na analizowanym obszarze nie stwierdza się występowania zabytków chronionych na podstawie
przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
5.
OPIS
PRZEWIDYWANYCH
SKUTKÓW
DLA
ŚRODOWISKA
W
PRZYPADKU
NIEPODEJMOWANIA
PRZEDSIĘWZIĘCIA
Przedmiotem planowanego przedsięwzięcia jest budowa nowoczesnej małej elektrociepłowni pracującej
w oparciu o technologię zgazowania paliwa oraz spalania wytworzonego w tym procesie gazu, w celu
uzyskania gorącej pary wodnej służącej do wytworzenia energii elektrycznej i cieplnej. Paliwem
stosowanym w projektowanej instalacji będą niektóre rodzaje odpadów innych niż niebezpieczne.
Termiczne przekształcanie odpadów tego rodzaju w celu odzysku energii, zgodnie z art. 158 ust. 2
ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach stanowi - zgodnie z Załącznikiem nr 1 do tej ustawy proces odzysku R1, tzn. wykorzystanie jako paliwo w celu wytworzenia energii. Dostarczany do
elektrociepłowni surowiec będzie również poddawany procesom odzysku poprzez przetwarzanie
wstępne, co zgodnie z przywołanym załącznikiem stanowi proces odzysku R12, tzn. wymiana odpadów
w celu poddania ich któremukolwiek z procesów wymienionych w pozycji R1-R11.
Należy podkreślić, że planowana inwestycja ma charakter prośrodowiskowy, ponieważ jej celem
jest wytworzenie energii ze źródła odnawialnego, jakim jest gaz uzyskany z termicznej
przeróbki paliwa w postaci odpadów. Jest to rozwiązanie szczególnie korzystne w kontekście
konieczności
zagospodarowania
tzw.
frakcji
nadsitowej
(paliwa
alternatywnego)
wytwarzanej
w zakładach mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów, która często nie spełnia wymogów
stawianych przez jej głównych odbiorców, tj. cementownie. Powstające w zakładach przetwarzania
odpadów
paliwo
alternatywne
wymaga
przed
odstawieniem
do
cementowni
dodatkowego
przetworzenia, obejmującego zazwyczaj dosuszenie, wydzielenie części mineralnych oraz dodatkowe
rozdrobnienie (czynności te będą wykonywane w wymaganym zakresie w projektowanym zakładzie).
Ponadto - co bardzo ważne - proponowana technologia wychodzi naprzeciw obowiązkowi
zagospodarowania części odpadów komunalnych w sposób inny niż składowanie, jeżeli
spełniają one kryteria określone w Zał. 4 do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 8 stycznia
2013 r. w sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczania odpadów do składowania na składowisku
odpadów danego typu, które we wspomnianym zakresie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2016 roku.
Kaloryczność odpadów w postaci suchej masy (o których mowa w Zał. 4 do rozporządzenia),
przekraczająca 6 MJ/kg (jak w opisywanym przypadku), będzie równoznaczna z zakazem ich
składowania.
32
Analizowany obszar to nieużytki w postaci wyrobisk pożwirowych wypełnionych osadami
antropogenicznymi, w tym odpadami komunalnymi. Szata roślinna, która wykształciła się na
analizowanej części terenu to głównie zadrzewienia wyrosłe z samosiewów (w pobliżu drzewostany
leśne LP). W trakcie wizyt w terenie nie stwierdzono występowania rzadkich lub chronionych gatunków
flory, których obecność mogłaby decydować o zmianie lokalizacji inwestycji ze względów przyrodniczych.
W przypadku odstąpienia od realizacji projektu, w środowisku wystąpiłyby następujące korzystne
skutki:
▪ zachowanie w stanie istniejącym (wykształconych wtórnie) powierzchni biologicznie czynnych, a tym
samym lokalnego reżimu hydrologicznego,
▪ brak zmian w ukształtowaniu terenu (zmodyfikowanego znacząco wskutek działalności człowieka),
▪ brak zakłóceń w warunkach bytowania lokalnej fauny.
Skutkiem braku działań inwestycyjnych byłaby postępująca sukcesja spontanicznie wykształconej
roślinności, głównie gatunków iglastych i liściastych drzew o przeciętnych wartościach przyrodniczych
(brak np. gatunków terenów podmokłych, tworzących cenne siedliska).
Reasumując, elementy przyrodnicze decydujące o walorach przyrodniczych i krajobrazowych
analizowanego terenu nie podlegają ochronie ustawowej, a dotychczasowe wykorzystanie terenu
sprawia, że podlega on powolnemu zarastaniu przez roślinność wysoką. Biorąc pod uwagę korzyści
gospodarcze i społeczne, jakie realizacja projektu przyniesie gminie Kalisz Pomorski (jak również
w Stargardzko-Wałeckim
Regionie
Gospodarki
Odpadami,
w
którym regionalna instalacja
do
mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów powinna zapewnić wydajność rzędu 80 tys. Mg
rocznie21), lokalne uwarunkowania środowiskowe nie powinny stanowić przeszkody dla realizacji
przedsięwzięcia.
Powyższa konkluzja nie jest równoznaczna ze stwierdzeniem braku oddziaływań planowanej
inwestycji na środowisko. W celu zminimalizowania potencjalnych szkodliwych skutków środowiskowych
należy uwzględnić podczas realizacji i użytkowania projektowanej infrastruktury zalecenia, o których
mowa w dalszej części Raportu.
6. OPIS ANALIZOWANYCH WARIANTÓW
6.1. Warianty proponowane przez wnioskodawcę
Wariant proponowany przez wnioskodawcę do realizacji scharakteryzowano obszernie w pkt. 2 Raportu.
Jako wariant alternatywny wnioskodawca rozpatrywał możliwość realizacji na terenie projektowanego
zakładu nowoczesnej linii do zagospodarowania wytwarzanych w instalacji odpadów - żużla i pyłów
z instalacji oczyszczania spalin, jako technologii współpracującej z instalacją elektrociepłowni.
Rozpatrywano możliwość rozbudowy zakładu o technologię Lab Geodur (lub podobną), polegającą na
przetworzeniu ww. odpadów poprzez poddanie ich obróbce z zastosowaniem komponentów, które
21
Plan Gospodarki odpadami dla Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2017-2012, z uwzgl.
perspektywy 2018-2023
33
wywołują określone reakcje chemiczne. Wykorzystanie określonych zjawisk fizycznych powoduje zmianę
własności chemicznych i parametrów fizycznych produktu. Zestalanie i stabilizacja odpadów (w tym
niebezpiecznych), nazywane immobilizacją, to proces chemiczny prowadzony tak, by z produktu nie
wymywały się substancje szkodliwe. Jednocześnie uzyskuje się zmianę niektórych parametrów
fizycznych produktu, pozwalającą uzyskać poprawę wytrzymałości mechanicznej, zmniejszenie
nasiąkliwości, zwiększenie mrozoodporności, itp. Procesowi immobilizacji poddaje się najczęściej odpady
niebezpieczne o charakterze nieorganicznym (lub zawierające niewielkie ilości związków organicznych),
z których wymywają się rozpuszczalne związki chemiczne metali, jak: pyły i szlamy przemysłowe, żużle
i popioły z procesów termicznych, pyły i szlamy z procesów oczyszczania gazów, odpady z procesów
galwanicznych, specyficzne odpady z przemysłu chemicznego.
Odpady przekształcone poprzez immobilizację można wykorzystać jako kruszywo drogowe,
kruszywo do budownictwa przemysłowego i robót inżynieryjnych, a także materiały budowlane
w postaci kostki brukowej, chodnikowej, czy też w postaci bloczków do budownictwa przemysłowego.
Jeżeli nie ma możliwości poprawy parametrów fizycznych odpadu, aby spełniał po immobilizacji
wymagania norm dla różnych rodzajów kruszyw, to w rezultacie otrzymywany jest z odpadu
niebezpiecznego produkt nie posiadający cech niebezpiecznych, ponieważ substancje szkodliwe
występujące w odpadzie w formie związków rozpuszczalnych (siarczany, chlorki) zostają przekształcone
chemicznie w związki nierozpuszczalne (siarczki, wodorotlenki, związki kompleksowe).
Proces technologiczny w nowoczesnych zakładach stosujących immobilizację odpadów prowadzony
jest w specjalnie wyposażonych i zautomatyzowanych mieszarkach. Komponentami niezbędnymi do
przeprowadzenia procesu są: spoiwo hydrauliczne w postaci cementu lub wapna, woda, substancje
chemiczne zapewniające przekształcenie związków rozpuszczalnych w związki nierozpuszczalne,
wypełniacze poprawiające strukturę fizyczną produktu, takie jak żwir, piasek, żużel i in. Nowoczesne
technologie immobilizacji odpadów prowadzone są w zamkniętej aparaturze, najczęściej w temperaturze
otoczenia, a wszystkie materiały sypkie są transportowane i magazynowane w hermetycznych
urządzeniach. Są to obiekty nie emitujące zanieczyszczeń gazowych do atmosfery, a emisja pyłów jest
niewielka i ogranicza się do emisji powstałej w procesach przeładunku i załadunku materiałów oraz na
skutek ruchu pojazdów.
6.2. Racjonalny wariant alternatywny
Jako racjonalną alternatywę dla proponowanej inwestycji - służącej efektywnemu prowadzeniu
regionalnej komunalnej gospodarki odpadowej - można wskazać przekazywanie wytworzonego paliwa
alternatywnego do krajowych cementowni. Jednak ze względu na odległość instalacji od cementowni
jest to rozwiązanie, którego efekt ekologiczny podważa kryterium pełnej racjonalności (bezpośredni
wpływ na wzrost stężenia zanieczyszczeń atmosferycznych ze źródeł komunikacyjnych drogowych).
Również rozwiązanie polegające na skierowaniu frakcji RDF do unieszkodliwiania przez składowanie na
składowisku odpadów komunalnych wkrótce nie będzie spełniało kryterium racjonalności, ponieważ
realny
w niedalekiej
perspektywie stanie się obowiązek
34
zagospodarowania części
odpadów
komunalnych, w tym RDF (jako paliwa o wysokiej kaloryczności), w sposób inny niż składowanie
(o czym była mowa wcześniej).
Alternatywną metodą zagospodarowania kompostu nie nadającego się do wykorzystania (jeden
z surowców w opisywanym przypadku) jest również składowanie na składowiskach odpadów
(unieszkodliwianie odpadów), a w przypadku osadów ściekowych - np. wykorzystanie rolnicze, chociaż
w tym przypadku muszą być spełnione określone wymogi prawne dotyczące jakości sanitarnej osadów.
Należy jednak odnotować, iż zgodnie z wytycznymi Krajowego Planu Gospodarki Odpadami22, zarówno
w odniesieniu do odpadów zielonych, jak i osadów ściekowych, zalecaną alternatywą jest m.in. właśnie
termiczny odzysk, z dalszym ograniczaniem unieszkodliwiania przez składowanie na składowiskach
odpadów. W przypadku zagospodarowania odpadów organicznych, w tym osadów ściekowych,
racjonalnym rozwiązaniem wariantowym jest poddanie fermentacji w biogazowni, ale inwestycje tego
rodzaju napotykają na bardzo silny opór społeczny, a w opisywanym przypadku nie spełniają
krytycznego wymogu dotyczącego odpowiedniej ilości surowca, uzasadniającej opłacalność takiej
inwestycji.
Proponowana przez wnioskodawcę technologia termicznego przetworzenia odpadów powstających
na terenie Gminy, jak i poza nią, stanowi korzystne rozwiązanie w świetle obowiązujących przepisów
prawa krajowego (i unijnego), dla którego nie można wskazać konkretnej alternatywy, jednoznacznie
korzystniejszej dla środowiska. Każda z sygnalizowanych alternatyw niesie bowiem określone skutki
negatywne dla środowiska.
6.3. Określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowanych wariantów.
Uzasadnienie wyboru wariantu do realizacji
Analizowana inwestycja ma charakter prośrodowiskowy, ponieważ ma służyć zagospodarowaniu
odpadów na drodze odzysku energetycznego. Jest to działanie mające więc na celu ograniczenie ilości
odpadów deponowanych na składowiskach, co nawet w przypadku zastosowania metod pozwalających
na pozyskanie gazu wysypiskowego ze składowiska i odzyskanie zawartej w nim energii, jest metodą
terenochłonną i uciążliwą dla otoczenia (głównie zapachowo, ale kwestią istotną jest także
bezpieczeństwo podłoża gruntowo-wodnego).
Odrzucenie na etapie koncepcyjnym rozwiązania wariantowego wnioskodawcy, polegającego na
rozbudowaniu zakładu o nowoczesną technologię pozwalającą na miejscu zagospodarować głównie
odpady żużla, spowoduje oczywiste korzyści dla środowiska polegające na ograniczeniu lokalnej:
-
emisji pyłów do powietrza w czasie pracy urządzeń, w tym: silosów, mieszarki i wentylacji
ogólnej hali technologicznej,
-
emisji spalin powodowanej przez ruch samochodów wywożących produkt,
-
emisji hałasu powodowanej pracą urządzeń i środków transportu,
22
Uchwała Nr 217 Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2010 r. w sprawie Krajowego planu gospodarki
odpadami 2014. M.P. Nr 101, poz. 1183.
35
-
emisji wód opadowych odpływających z powierzchni szczelnej terenu zakładu, powiększonego
o halę
technologiczną
i
przylegające
do
niej
powierzchnie
manewrowo-magazynowe
i postojowe.
Zasadnicze ograniczenia dotyczące racjonalnych wariantów alternatywnych wskazano w punkcie
poprzednim.
6.4. Wariant najkorzystniejszy dla środowiska
Uwzględniając niewielkie walory przyrodnicze analizowanego terenu można stwierdzić, że projekt
w wersji proponowanej przez wnioskodawcę może być traktowany jako wariant najkorzystniejszy dla
środowiska. Proponowana infrastruktura techniczna i technologia będą służyły zabezpieczeniu
środowiska przed oddziaływaniami, które powodowałyby przekroczenia standardów jego jakości w toku
eksploatacji instalacji. Proponowany wariant inwestycyjny, jako spełniający kryteria najkorzystniejszej
dla środowiska alternatywy, odznacza się przede wszystkim:
- korzystną lokalizacją - z dala od obszarów zamieszkania, w sąsiedztwie rekultywowanego składowiska
odpadów oraz dużych kompleksów leśnych, a także w bezpiecznej odległości od cieków i jezior,
- stosunkowo niewielką skalą instalacji, która nie będzie powodować znaczących zmian w środowisku świadczy o tym dodatkowo sposób klasyfikowania przedsięwzięć tego rodzaju w rozporządzeniu Rady
Ministrów (inwestycja nie należy do grupy mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko),
- zastosowaniem nowoczesnej technologii przetwarzania surowców odpadowych na energię elektryczną
i cieplną,
- korzyścią dodatkową polegającą na stworzeniu warunków do wzrostu ożywienia gospodarczego na
lokalnym rynku.
7. ODDZIAŁYWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA POWAŻNEJ AWARII PRZEMYSŁOWEJ
Na terenie projektowanego zakładu nie będą magazynowane, ani stosowane substancje lub materiały,
o których mowa w rozporządzeniu Ministra Gospodarki w sprawie rodzajów i ilości substancji
niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu do zakładów o zwiększonym
ryzyku albo dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej w ilościach, o których mowa
w załączniku do tego rozporządzenia.
Sytuacje awaryjne lub nieprawidłowe parametry pracy urządzeń do termicznego przetwarzania
odpadów mogą skutkować pogorszeniem jakości spalin emitowanych do środowiska, co w związku
z wymaganym przepisami monitoringiem parametrów pracy instalacji będzie natychmiast wykrywane
i sygnalizowane kierownikowi instalacji. Obowiązujące rozporządzenie w sprawie standardów emisyjnych
z
instalacji
przewiduje
konkretne
metody
postępowania,
w
zależności
od
stwierdzonych
nieprawidłowości w pracy instalacji lub czasu ich trwania, tzn.:
1. w przypadku wystąpienia zakłóceń w procesach technologicznych i operacjach technicznych
dotyczących eksploatacji instalacji spalania odpadów, powodujących przekroczenie standardów
emisyjnych lub przy spadku temperatury w komorze spalania poniżej 850°C wstrzymuje się
36
podawanie odpadów do instalacji, a następnie, nie później niż w czwartej godzinie trwania zakłóceń,
rozpoczyna się procedurę zatrzymywania instalacji w trybie przewidzianym w instrukcji obsługi
instalacji;
2. podawanie odpadów do instalacji spalania wstrzymuje się natychmiast, z jednoczesnym
natychmiastowym rozpoczęciem procedury zatrzymywania instalacji w trybie przewidzianym
w instrukcji obsługi instalacji, w przypadku gdy łączny czas występowania zakłóceń jw. przekroczy
60 godzin w roku kalendarzowym,
3. podawanie odpadów do instalacji spalania odpadów wstrzymuje się natychmiast, z jednoczesnym
natychmiastowym rozpoczęciem procedury zatrzymywania pracy instalacji w trybie przewidzianym
w instrukcji obsługi instalacji, także w przypadku gdy średnia 30-min. wartość stężenia pyłu
przekracza 150 mg/m3u, przy zawartości 11% tlenu w gazach odlotowych, lub średnie 30-min.
wartości stężenia tlenku węgla oraz substancji organicznych w postaci gazów i par w przeliczeniu na
całkowity węgiel organiczny przekraczają odpowiednio 100 mg/m3u i 20 mg/m3u, przy zawartości
11% tlenu w gazach odlotowych.
8. TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO
Nie stwierdza się możliwości wystąpienia oddziaływań o charakterze transgranicznym. Lokalizacja
planowanego przedsięwzięcia oraz przewidywana skala oddziaływań nie przekroczą minimalnej
odległości do najbliższej granicy państwa, tj. ok. 100 km.
9. UZASADNIENIE
WYBRANEGO WARIANTU INWESTYCYJNEGO, ZE WSKAZANIEM ODDZIAŁYWANIA NA
ŚRODOWISKO
Zgodnie z argumentacją przytoczoną w pkt. 6 Raportu przyjęto do dalszych analiz wariant proponowany
przez wnioskodawcę, obejmujący realizację instalacji do termicznego przetwarzania odpadów innych niż
niebezpieczne, bez miejscowego zagospodarowania wytwarzanych w instalacji żużli i popiołów
w technologii immobilizacji.
9.1. Oddziaływanie na klimat akustyczny i powietrze oraz klimat
Faza realizacji
Uciążliwości powodowane pracami wykonawczymi w postaci hałasu i emisji spalin oraz lokalny wzrost
zapylenia będą bezpośrednio odczuwalne głównie przez pracowników budowy, ponieważ teren
inwestycji jest wolny od zabudowy (w tym zabudowy mieszkaniowej w odl. mniejszej niż 1 km).
Poziom dźwięku większości maszyn w ich bezpośrednim otoczeniu wynosi ok. 80-90 dB (urządzenia
pracujące na budowie powinny spełniać wymagania określone w rozporządzeniu w sprawie zasadniczych
wymagań dla urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska),
37
ale w przypadku źródeł o charakterze stacjonarnym spada o ok. 6 dB z każdym podwojeniem odległości
od źródła, a więc już w odległości ok. 20 m nie przekracza 55 dB. Wszelkie przeszkody (w tym
terenowe, ale również zieleń wysoka i średnia) sprzyjają tłumieniu hałasu. Oddziaływanie na klimat
akustyczny w tej fazie inwestycji będzie miało charakter okresowy, nieciągły, a jego odczuwalne skutki
ustąpią wraz z zakończeniem prac.
Emisja zanieczyszczeń atmosferycznych w czasie budowy będzie związana z powstawaniem pyłów
w trakcie robót ziemnych oraz ze spalaniem paliw w pojazdach i sprzęcie budowlanym. Masy ziemne,
oprócz działania czynników meteorologicznych, podlegają działaniu pracującego sprzętu, ulegając
rozdrobnieniu; w przypadku przemieszczeń i przesuszenia mogą stać się podatne na wywiewanie przez
wiatr. Wpływ pylenia będzie najuciążliwszy w okresie od wiosny do jesieni, w czasie przedłużającej się
suszy oraz przy wietrznej pogodzie. Jednocześnie jednak, silne wiatry powodując zwiększoną emisję
pyłu, sprzyjają jego lepszemu rozproszeniu (obniżaniu stężenia). Zasięg pylenia z prac ziemnych ma
charakter lokalny; zaznacza się w odległości około 50 m. W opisywanym przypadku pylenie nie będzie
przyczyną uciążliwości dla mieszkańców najbliższych domów.
Emisje zanieczyszczeń zawartych w spalinach samochodowych będą w analizowanym przypadku
miały wpływ wyłącznie na pracowników budowy. Wobec okresowości ich ekspozycji na szkodliwe
działanie spalin nie jest wymagane stosowanie specjalnych środków ochronnych. Należy wdrożyć
doraźne rozwiązania, ograniczające szkodliwość spalin dla zdrowia człowieka, jak użytkowanie
sprawnych technicznie pojazdów i maszyn napędzanych silnikami spalinowymi, ograniczanie pracy
silników na biegu jałowym, unikanie jednoczesnej pracy dużej liczby urządzeń i pojazdów emitujących
spaliny.
Faza użytkowania
Emisja zanieczyszczeń atmosferycznych
Na podstawie przeprowadzonych w pkt. 2.5 obliczeń wielkości emisji ustalono, że w obliczeniach
modelowych dotyczących wpływu zakładu na jakość powietrza można pominąć źródła emisji
niezorganizowanej (środki transportu, ładowarka). Obliczenia modelowe rozprzestrzeniania się
zanieczyszczeń wokół projektowanej elektrociepłowni przeprowadzono z uwzględnieniem punktowych
źródeł technologicznych.
Na podstawie obliczonych wskaźników emisyjnych - zgodnych ze standardami emisyjnymi dla
procesów spalania odpadów - przeprowadzono przy pomocy programu komputerowego Operat FB
obliczenia stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu w otoczeniu projektowanej instalacji,
zgodnie z metodyką zawartą w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie
wartości odniesienia dla niektórych substancji. Dla substancji wymienionych w tabeli 2, dla których nie
zostały określone poziomy dopuszczalne oraz wartości odniesienia nie wykonywano obliczeń
modelowych. Dotyczy to substancji organicznych w postaci par i gazów w przeliczeniu na całkowity
węgiel organiczny oraz dioksyn i furanów. Substancje te będą objęte stałym monitoringiem na etapie
38
użytkowania urządzeń. Do obliczenia stężeń metali określonych w rozporządzeniu jako sumy metali
ciężkich przyjęto do obliczeń założenie, że w skrajnym przypadku określony metal może samodzielnie
wypełnić standard emisyjny określony dla sumy. Do obliczeń przyjęto więc założenie skrajnie
niekorzystne tzn., że standard emisyjny wypełnia metal o najniższym dopuszczalnym stężeniu 1godzinowym. W obliczeniach uwzględniono więc odpowiednio: tal i arsen. Substancje pyłowe
potraktowano jako 100% pył zawieszony.
Metodyka określona rozporządzeniem obejmuje przeprowadzenie obliczeń zgodnie z określoną
kolejnością. W pierwszym etapie wykonuje się obliczenie:
1. stężeń najwyższych ze stężeń maksymalnych Smm i sprawdzenie warunku dla zespołu emitorów:
Smm  0,1 * D1
gdzie: D1 - wartość odniesienia substancji w powietrzu lub dopuszczalny poziom substancji
w powietrzu, uśrednione dla jednej godziny,
2. sprawdzenie kryterium opadu pyłu.
Jeżeli powyższe warunki są spełnione, kończy się obliczenia.
Obliczenia przeprowadzono z uwzględnieniem opisanych trzech emitorów punktowych. Obliczenia
wykonano na poziomie terenu, ze względu na brak zabudowy mieszkaniowej w promieniu 10 * h, gdzie
h oznacza geometryczną wysokość emitora liczoną od powierzchni terenu, tzn. 10 * 25 m = 250 m.
W obliczeniach uwzględniono trzy podokresy obliczeniowe dla okresu roku:
1. emisja maksymalna - czas trwania 240 h
2. emisja średnia - czas trwania 7.760 h
3. brak emisji (zatrzymanie instalacji do termicznego przetwarzania odpadów) - 760 h.
W przypadku emitora O1 przyjęto, że emisja następuje przez 10 godzin w roku, tzn. przez około 55
minut w miesiącu (instalacja pracuje przez 11 miesięcy w roku). W podokresie 1 emisja z emitora O1
trwać będzie około 18 minut, a w podokresie 2 pozostałą część czasu, tzn. 582 minuty. Emitor O2
pracuje stale, równolegle z pracującą instalacją termiczną. Emisje z obu tych emitorów są stałe
w czasie.
Do modelowania przyjęto następujące parametry spalin na wylocie z emitora K1:

temperatura - 398 K

ciepło właściwe przy stałym ciśnieniu - 1,36 kJ/m3*K

prędkość wylotowa - 16,1 m/s.
Wyniki obliczeń najwyższych ze stężeń maksymalnych w powietrzu Smm uśrednionych dla 1 godziny
przedstawiono poniżej. Wykorzystano kopię raportu generowanego w pakiecie obliczeniowym Operat
FB:
39
Źródło: Obliczenia własne
Zgodnie z przyjętą metodyką, jeżeli nie są spełnione warunki, o których była mowa na wstępie,
w odniesieniu do substancji, które ich nie spełniają należy obliczyć rozkład maksymalnych stężeń
uśrednionych dla jednej godziny w sieci obliczeniowej, z uwzględnieniem statystyki warunków
meteorologicznych, aby sprawdzić, czy w każdym punkcie na powierzchni terenu został spełniony
warunek: Smm  D1. Wyniki tych obliczeń przedstawiono poniżej, w formie raportu generowanego
w programie Operat FB. Nie wskazują one na żadne przekroczenia dopuszczalnych stężeń
1-godzinowych. Wyniki przeprowadzonych obliczeń nie wskazują również na przekroczenia stężeń
uśrednionych dla okresu roku.
Nazwa zakładu: Elektrociepłownia Kalisz Pomorski
Zestawienie maksymalnych wartości stężeń dwutlenku siarki w sieci receptorów
Parametr
Wartość
Stężenie maksymalne
µg/m3
Stężenie średnioroczne µg/m3
Częst. przekrocz. D1= 350 µg/m3, %
59,251
1,067
0,00
X
Y
kryt.
kryt.
m
m
kier.w.
pręd.w.
400
400
-
350
-25
-
3
2
-
1
1
-
kryt.
E
SSW
-
Najwyższa wartość stężeń jednogodzinowych dwutlenku siarki występuje w punkcie o współrzędnych X
3
= 400 Y = 350 m i wynosi 59,3 µg/m . Nie stwierdzono żadnych przekroczeń stężeń jednogodzinowych.
Częstość przekroczeń 0 %.
40
Najwyższa wartość stężeń średniorocznych występuje w punkcie o współrzędnych X = 400 Y = -25 m,
wynosi 1,07 µg/m3 i nie przekracza wartości dyspozycyjnej (Da-R)= 18 µg/m3.
Zestawienie maksymalnych wartości stężeń tlenków azotu w sieci receptorów
Parametr
Wartość
Stężenie maksymalne
µg/m3
Stężenie średnioroczne µg/m3
Częst. przekrocz. D1= 200 µg/m3, %
118,502
4,268
0,00
X
Y
kryt.
kryt.
m
m
kier.w.
pręd.w.
kryt.
400
400
-
350
-25
-
3
2
-
1
1
-
E
SSW
-
Najwyższa wartość stężeń jednogodzinowych tlenków azotu występuje w punkcie o współrzędnych X =
3
400 Y = 350 m i wynosi 118,5 µg/m . Nie stwierdzono żadnych przekroczeń stężeń jednogodzinowych.
Częstość przekroczeń 0 %.
Najwyższa wartość stężeń średniorocznych występuje w punkcie o współrzędnych X = 400 Y = -25 m,
3
3
wynosi 4,27 µg/m i nie przekracza wartości dyspozycyjnej (Da-R)= 33 µg/m .
Zestawienie maksymalnych wartości stężeń arsenu w sieci receptorów
Parametr
Wartość
Stężenie maksymalne
µg/m3
Stężenie średnioroczne µg/m3
Częst. przekrocz. D1= 0,2 µg/m3, %
0,074
0,0053
0,00
X
Y
kryt.
kryt.
m
m
kier.w.
pręd.w.
kryt.
250
400
-
275
-25
-
3
2
-
1
1
-
WNW
SSW
-
Najwyższa wartość stężeń jednogodzinowych arsenu występuje w punkcie o współrzędnych X = 250 Y
= 275 m i wynosi 0,07 µg/m3 . Nie stwierdzono żadnych przekroczeń stężeń jednogodzinowych.
Częstość przekroczeń 0 %.
Najwyższa wartość stężeń średniorocznych występuje w punkcie o współrzędnych X = 400 Y = -25 m,
wynosi 0,005 µg/m3 i nie przekracza wartości dyspozycyjnej (Da-R)= 0,006 µg/m3.
Obliczenia opadu pyłu przeprowadzone w siatce obliczeniowej również nie wykazały przekroczenia
wartości odniesienia opadu pyłu ogółem:
Emisja graniczna obliczona na podstawie opadu pyłu
Substancja
Jednostka opadu
2
Pył
g/m /rok
Podsumowując,
w
wyniku
Opad+ tło
Opad
dopuszczalny
Łączna emisja
Mg/rok
Emisja graniczna
Mg/rok
200
1,504
12,675
23,7
przeprowadzonych
obliczeń
modelowych
stężeń
substancji
zanieczyszczających wokół projektowanej instalacji ustalono (dla bieżącego etapu inwestycji), że emisja
z terenu projektowanego zakładu nie spowoduje przekroczenia standardów jakości środowiska
w otoczeniu zakładu. Należy podkreślić, że w przypadku głównego emitora - komin elektrociepłowni - do
obliczeń przyjęto emisje graniczne, czyli maksymalne dopuszczalne. Emisja ta w praktyce nie będzie
osiągać
poziomów
granicznych,
co
skutkuje
41
odpowiednio
niższymi
stężeniami
substancji
zanieczyszczających wokół zakładu; potwierdzają to również doniesienia naukowe.23
W Zał. 9 zamieszczono dane do modelowania oraz wyniki obliczeń modelowych wraz z rysunkami
izolinii stężeń ww. zanieczyszczeń.
Wpływ na klimat
W związku z rodzajem projektowanej instalacji - instalacja spalania paliw - należy odnotować jej wpływ
na warunki lokalnego klimatu, powodowane emisją gazów o podwyższonej temperaturze, w tym
klasyfikowanego jako gaz cieplarniany dwutlenku węgla. Zgodnie z zaleceniami Poradnika dotyczącego
włączania problematyki zmian klimatu i różnorodności biologicznej do oceny oddziaływania na
środowisko24, analiza wpływu inwestycji na klimat powinna uwzględniać następujące kwestie (w każdym
przypadku odniesiono się do przedmiotowego przedsięwzięcia):
•
Czy proponowane przedsięwzięcie ogranicza obieg powietrza lub obszary otwarte - NIE,
•
Czy będzie pochłaniało czy generowało wysokie temperatury - będzie następowało generowanie
wysokich temperatur (spaliny z komina kotłowni, zgazowarka, kocioł),
•
Czy będzie emitowało lotne związki organiczne (LZO) i tlenki azotu (NOx) i przyczyniało się do
tworzenia ozonu troposferycznego w ciepłe i słoneczne dni - będzie generowało tlenki azotu
w granicach dopuszczalnych norm,
•
Czy przedsięwzięcie zakłada użytkowanie gruntów, zmianę sposobu użytkowaniu gruntów lub
działania leśne (np. wylesianie), które mogą prowadzić do zwiększenia emisji? Czy pociągają za
sobą inne działania (np. zalesianie), które mogą służyć jako pochłaniacze emisji - realizacja
inwestycji będzie skutkować zmianą sposobu użytkowania gruntów; nie jest związana
z wylesianiem gruntów,
•
Czy zwiększy ono zapotrzebowanie na energię i wodę do chłodzenia - NIE,
•
Czy można będzie korzystać z odnawialnych źródeł energii - TAK,
•
Czy proponowane przedsięwzięcie w znaczący sposób zwiększy lub zmniejszy ilość podróży
jednostek? Czy proponowane przedsięwzięcie w znaczący sposób zwiększy lub zmniejszy transport
towarów - jak wykazano obliczeniami wielkości emisji ze źródeł komunikacyjnych, wzrost natężenia
ruchu pojazdów spowodowany uruchomieniem zakładu będzie nieznaczący dla jakości powietrza;
w dyskusji dot. analizowanych wariantów zwrócono uwagę na zasadniczą korzyść związaną
z realizacją przedsięwzięcia polegającą na ograniczeniu transportu paliwa alternatywnego do
cementowni zlokalizowanych na południu kraju,
•
Czy proponowane przedsięwzięcie zwiększy zapotrzebowanie na wodę - zakład wymaga
zastosowania wody do celów technologicznych, w ilościach, które mogą być zapewnione przez
lokalnego dostawcę wody; woda będzie stosowana w obiegu zamkniętym,
23
Oleniacz R., Pilch M. Ocena wpływu planowanego zakładu termicznego przekształcania odpadów
komunalnych na jakość powietrza w Krakowie. Archives of Waste Management and Environmental
Protection. Vol. 9 (2008) p.19-28.
24
Praca naukowa Nr 07.0307/2010/580136/ETU/A3 zrealizowanej dla Komisji Europejskiej przez firmy
Milieu Ltd, Collingwood Environmental Planning Ltd i Integra Consulting Ltd., UE 2013.
42
•
Czy będzie miało negatywny wpływ na warstwy wodonośne - NIE,
•
Czy proponowane przedsięwzięcie spowoduje obniżenie poziomu wód w rzekach lub wyższą
temperaturę wód - NIE,
•
Czy zwiększy zanieczyszczenie wody, zwłaszcza w okresie suszy przy obniżonej wydajności
rozcieńczania, wyższych temperaturach i mętności - NIE,
•
Czy materiały użyte do budowy będą odporne na działanie wysokich temperatur - TAK,
•
Czy zmieni wydajność obecnych obszarów zalewowych w zakresie naturalnego radzenia sobie
z powodziami - NIE,
•
Czy zmieni zdolność retencji powierzchniowego działu wodnego - NIE.
Wskazana lokalizacja inwestycji w połączeniu z jej ograniczoną skalą nie spowodują wystąpienia
istotnych oddziaływań na lokalny klimat.
Emisja hałasu
Wpływ hałasu na tereny w otoczeniu projektowanej elektrociepłowni jest omówiony kompleksowo
w opracowaniu zamieszczonym w Zał. 5. Wynikiem dokonanych tam ustaleń jest wniosek dotyczący
braku ponadnormatywnych oddziaływań akustycznych z terenu zakładu na najbliższej położonych
obszarach ochrony akustycznej.
9.2. Oddziaływanie na rośliny i zwierzęta oraz siedliska przyrodnicze oraz obszary objęte
ustawową ochroną przyrody
Niezbędna dla potrzeb realizacji projektowanej infrastruktury wycinka drzew i krzewów kolidujących
z lokalizacją projektowanych elementów inwestycji zostanie przeprowadzona zgodnie z przywołaną
wcześniej decyzją zezwalającą na przeprowadzenie tej czynności. Organ wydający zezwolenie
zobowiązał Burmistrza Kalisza Pom. do dokonania nowych nasadzeń drzew na działce inwestycyjnej lub
innej działce będącej własnością Gminy. Pozostały drzewostan na terenie inwestycji podlega ochronie
w czasie prowadzenia robót ziemnych i budowlanych poprzez ochronę pni drzew przed uszkodzeniem
i systemów korzeniowych przed uszkodzeniem oraz przesuszeniem. Na terenie inwestycji nie
stwierdzono występowania cennych zespołów roślinności, które wymagałyby ochrony w czasie prac
budowlanych oraz po ich zakończeniu. Ochrona i prawidłowa pielęgnacja adaptowanej zieleni średniej
i wysokiej będą bardzo ważnym czynnikiem ograniczającym emisję gazów i pyłów z terenu zakładu do
środowiska. W celu ograniczenia negatywnego wpływu planowanej wycinki drzew na awifaunę należy
przeprowadzić wycinkę poza sezonem lęgowym, tzn. nie wcześniej niż we wrześniu i nie później niż
w lutym.
W fazie użytkowania nie przewiduje się wystąpienia istotnych oddziaływań na faunę i florę
w opisywanej lokalizacji. Funkcjonowanie zakładu w miejscu nie użytkowanym przez człowieka
spowoduje modyfikację zachowań bytującej tu dotychczas fauny, ale duże kompleksy leśne
w sąsiedztwie terenu po stronie południowej i zachodniej powinny kompensować tę zmianę.
Odległość inwestycji od najbliżej położonych miejsc objętych ochroną walorów przyrodniczych
i krajobrazowych jest bezpieczna dla zachowania ich integralności. Skala głównych przewidywanych
43
oddziaływań, tzn. emisja zanieczyszczeń atmosferycznych i hałasu przemysłowego - nie będzie
powodować bezpośrednich oddziaływań na chronione elementy środowiska. Brak wpływu inwestycji na
wody powierzchniowe (brak cieków w sąsiedztwie, brak hydrologicznie powiązanych z ciekami wód
stojących), oznacza brak oddziaływań na chronione elementy sieci hydrograficznej.
9.3. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne. Bezpieczeństwo podłoża
gruntowego
W analizowanym przypadku nie stwierdza się występowania wód powierzchniowych w miejscu realizacji
robót. Najbliższy zbiornik wody stojącej znajduje się w odległości nie przekraczającej 100 m, poza
terenem prowadzenia robót.
Faza realizacji
Zgodnie z budowlaną praktyką wykonawczą, w przypadku wystąpienia wody gruntowej lub przedostania
się wody deszczowej do wykopu należy ją na bieżąco odpompowywać. W tym celu stosuje się typowe
rozwiązanie polegające na zastosowaniu studzienek odwadniających posadowionych w dnie wykopów,
z których wodę odpompowuje się przy pomocy pomp spalinowych. Natomiast w celu przeciwdziałania
zalaniu wykopu stosuje się igłofiltry lub drenaż opaskowy ze studniami zbiorczymi. W każdym przypadku
wodę z wykopów – jako umownie czystą, po uprzednim odmuleniu – można rozprowadzić po
powierzchni gruntu (na obszarze realizacji inwestycji nie istnieje ryzyko zalania, czy podtopienia
zabudowy) lub do lokalnych wód powierzchniowych (tu: nie występują w granicach działki inwestora).
Proponowany powyżej sposób odprowadzania wody z odwadniania wykopów jest zgodny z zapisami
art. 124 ustawy - Prawo wodne. W zależności od ilości usuwanej z wykopów wody, działanie to może
być przyczyną okresowego podnoszenia się poziomu wody w jej odbiornikach. Zmiany poziomu wód
gruntowych powodowane odwadnianiem wykopów, ze względu na okresowy charakter oddziaływania
nie stanowią znaczącego zagrożenia.
Zagrożenia wynikające z przedostania się substancji zanieczyszczających do wód gruntowych będą
minimalne, o ile wykonawca robót budowlanych będzie przestrzegał zasad prawidłowej eksploatacji
maszyn i urządzeń oraz zasad dobrej praktyki budowlanej. Zaplecze budowy oraz miejsca składowania
materiałów budowlanych i magazynowania odpadów powinny być zorganizowane poza lokalnymi
obniżeniami terenowymi. Miejsca, w których wykonawca będzie uzupełniał paliwo w maszynach
budowlanych muszą być zorganizowane na szczelnym podłożu i wyposażone w materiał sorpcyjny na
wypadek wycieku. Prace konserwacyjne i większe naprawy powinny być wykonywane poza placem
budowy i jego zapleczem.
Faza użytkowania
Ochrona jakości wód (powierzchniowych i podziemnych) polega przede wszystkim na zapewnieniu
prawidłowej gospodarki ściekowej. W projektowanym zakładzie ścieki technologiczne (z mycia posadzek
w strefie przyjęcia surowca) oraz bytowe (z części socjalnej) będą odprowadzane do bezodpływowych
44
zbiorników. Ich prawidłowa eksploatacja polegająca głównie na usuwaniu zawartości z odpowiednią
częstotliwością, zapewni odpowiednią ochronę środowiska gruntowo-wodnego.
Wody opadowe z powierzchni projektowanych dachów (ok. 2.500 m2), w opisywanych warunkach
- teren niezurbanizowany, niezagospodarowany, w sąsiedztwie zalesień - mogą być traktowane jako
umownie czyste i jako takie nie wymagają oczyszczania (przyjmuje się również wysoką sprawność
działania zakładowych urządzeń odpylających, minimalizujących lokalną depozycję pyłów). Wody
pochodzące z zanieczyszczonej powierzchni szczelnej terenów przemysłowych oraz parkingów
o powierzchni powyżej 1.000 m2 (tu: ciągi komunikacyjne wokół zakładu, place manewrowe miejsca
postojowe o łącznej pow. ok. 4.500 m2) w świetle obowiązujących przepisów25, w przypadku realizacji
systemu kanalizacyjnego, w ilości jaka powstaje z opadów o natężeniu co najmniej 15 l/sek./ha nie
powinny zawierać substancji zanieczyszczających przekraczających 100 mg/l zawiesin ogólnych i 15 mg/l
węglowodorów
ropopochodnych.
Wylot
zastosowanego
w
opisywanym
przypadku
urządzenia
kanalizacyjnego będzie więc wyposażony w osadnik (dojazd do zakładu będzie się odbywał po drodze
o nawierzchni gruntowej). Ponieważ jednak na teren zakładu będzie wjeżdżało w ciągu doby około
3 pojazdów ciężarowych i maksymalnie 45 pojazdów osobowych, a więc natężenie ruchu będzie
niewielkie,
nie
zachodzi
konieczność
zastosowania
urządzenia
do
separacji
węglowodorów
ropopochodnych, ponieważ ich ilość stwierdzana w badaniach Instytutu Ochrony Środowiska
w spływach z ulic, parkingów i dachów, kształtuje się na poziomie kilku mg/l26, a przekroczenia wartości
dopuszczalnej stwierdza się w tych badaniach w spływach z terenów silnie zanieczyszczanych np. stacji
paliw. Zastosowanie lokalnego systemu kanalizacji deszczowej z podczyszczeniem odpływu w osadniku
przed wprowadzeniem wód deszczowych do ziemi powinno być wystarczającym zabezpieczeniem
podłoża gruntowego i wód gruntowych.
9.4. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi, z uwzględnieniem ruchów masowych ziemi.
Gospodarka odpadowa
Planowane przedsięwzięcie będzie wymagało dokonania zmian ukształtowania terenu, ponieważ obecnie
jest on zróżnicowany wysokościowo (wyrobisko pożwirowe; bez zagrożeń ruchami masowymi). Na
obecnym etapie nie jest dostępny bilans mas ziemnych, ale dostępność terenu wskazuje na możliwość
bezpiecznego zagospodarowania wszelkich nadwyżek mas ziemnych w granicach inwestycji. Zgodnie
z obowiązującą ustawą o odpadach zagospodarowanie mas ziemnych w miejscu ich pozyskania nie
podlega regulacjom tej ustawy.
Na etapie budowy nastąpi naruszenie struktury gleby w wyniku wykonywania wykopów. Skutkiem
przemieszczenia warstwy próchnicznej jest zniszczenie poziomów glebowych oraz zmiana warunków
wodno-powietrznych gleby. Znaczny ciężar hałd humusu, urządzeń i pojazdów zagęszcza glebę.
25
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy
spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie
szkodliwych dla środowiska wodnego
26
Badania IOŚ z lat 1997-1999 publikowane w: Siarkiewicz-Sawicka H., Błaszczyk P. Urządzenia
kanalizacyjne na terenach zurbanizowanych. Wymagania techniczne i ekologiczne. Warszawa 2007.
45
Zwiększenie zwięzłości gleby niszczy jej strukturę i teksturę, zmniejsza uwilgotnienie oraz utrudnia
migrację tlenu. Nadmierne zagęszczenie gleby zmniejsza jej wodną retencję, sprzyja powstawaniu
zastoisk wodnych, zwiększa zagrożenie erozją na skutek wymywania części spławianych do wód.
Z powyższych względów zaleca się wyznaczenie ograniczonej do minimum powierzchni na potrzeby
zaplecza placu budowy oraz wytyczenie ciągów komunikacyjnych dla sprzętu ciężkiego w miarę
możliwości po gruntach najmniej wrażliwych na ubijanie i ugniatanie lub po roboczych utwardzonych
ciągach komunikacyjnych.
W efekcie prac budowlanych nastąpi również trwała utrata powierzchni biologicznie czynnej. Zdjęty
na potrzeby prac ziemnych humus (warstwa ok. 40 cm) zostanie zabezpieczony do ponownego
wykorzystania po zakończeniu prac, np. do zakładania trawników. Humus należy zdejmować
mechanicznie, a po zdjęciu składować w regularnych pryzmach. Nie należy zdejmować humusu w czasie
intensywnych opadów i bezpośrednio po nich, aby uniknąć zanieczyszczenia gliną lub innym materiałem
nieorganicznym. Pryzm humusu nie należy składować pod drzewami.
Odpady w fazie realizacji projektu nie będą magazynowane w zasięgu koron drzew, ani
w obniżeniach terenowych. Odpady niebezpieczne będą gromadzone w sposób selektywny, na
nieprzepuszczalnym podłożu, w szczelnych pojemnikach (np. puste metalowe beczki z pokrywą).
Wykonawca robót budowlanych zabezpieczyć materiał sorpcyjny na wypadek niekontrolowanego
wycieku z takiego pojemnika lub z innego źródła zagrażającego zanieczyszczeniem podłoża.
Zarówno w fazie realizacyjnej, jak i w fazie eksploatacyjnej w gospodarowaniu odpadami
obowiązywać będą następujące zasady ogólne:
•
odpady będą w pierwszej kolejności poddawane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich
powstawania. W sytuacji, kiedy warunek ten nie jest możliwy do spełnienia, odpady będą przekazywane
do najbliżej położonych miejsc, gdzie jedna z wymienionych czynności może być przeprowadzona,
•
odpady będą zbierane w sposób selektywny,
•
unieszkodliwianiu poddawane będą te odpady, z których uprzednio wysegregowano odpady
nadające się do odzysku,
•
wytwórca odpadów będzie zlecał wykonanie obowiązku gospodarowania odpadami innemu
posiadaczowi odpadów, posiadającemu zezwolenie organu na prowadzenie działalności w zakresie
gospodarki odpadami,
•
wytwórca/posiadacz odpadów będzie prowadził ewidencję ilościową i jakościową wytwarzanych
odpadów.
Jako istotne rozwiązania operacyjne, ograniczające potencjalny szkodliwy wpływ prowadzenia
gospodarki odpadami na terenie zakładu, m.in. na środowisko gruntowo-wodne, należy wskazać:
•
całkowitej uszczelnienie powierzchni, na których będzie następowało manipulowanie odpadami
(dojazdy, pola manewrowe, place),
•
magazynowanie odpadów dowożonych wyłącznie w hali technologicznej; odpady dowożone nie
będą przetrzymywane na zewnątrz,
46
•
magazynowanie
na
zewnątrz
wyłącznie
odpadów
o
charakterze
obojętnym
(inertnych)
wytworzonych w procesie technologicznym (np. szkoło, frakcja mineralna wydzielona z odpadów
organicznych, metale itp.),
•
magazynowanie odpadów niebezpiecznych powstających w niewielkich ilościach (odpady z
utrzymania
i
konserwacji
maszyn
i
urządzeń) w
pomieszczeniu
magazynowym
w
hali
technologicznej,
•
magazynowanie odpadów poprodukcyjnych (żużle, pyły) wyłącznie w specjalnych kontenerach
przeznaczonych do bezpośredniego załadunku i wywozu z terenu zakładu bez przeładunku
zawartości.
9.5. Wzajemne oddziaływanie między elementami środowiska
Środowisko przyrodnicze stanowi układ wzajemnie oddziałujących na siebie czynników biotycznych
(organizmy, biocenozy) oraz abiotycznych (przyroda nieożywiona). Zmiany zachodzące w jednym z jego
elementów mogą spowodować odwracalne bądź nieodwracalne zmiany równowagi tego układu.
Zróżnicowanie skutków środowiskowych zależy zarówno od charakteru i natężenia ingerencji
w środowisko, jak również od właściwości i walorów tego środowiska. Eksploatacja projektowanej
instalacji będzie również powodować pewne oddziaływania wtórne, w następującym zakresie:
•
utrata powierzchni biologicznie czynnej na rzecz powierzchni szczelnych zwiększy odpływ wód
opadowych i roztopowych ze zlewni, modyfikując lokalne warunki wodne - korzystne jest więc przyjęte
rozwiązanie polegające na wprowadzeniu wód deszczowych lokalnie do ziemi oraz brak innych terenów
szczelnych, utwardzonych w sąsiedztwie inwestycji;
•
emisja zanieczyszczeń do atmosfery będzie powodować w układzie długoterminowym stopniowy
wzrost zanieczyszczenia powierzchni ziemi oraz gleb w sąsiedztwie instalacji (depozycja sucha i mokra
pyłów i gazów kwaśnych), co może mieć wpływ na jakość upraw oraz warunki bytowania roślin
i zwierząt - korzystne będzie pokrycie terenów w sąsiedztwie instalacji zielenią, zwłaszcza wysoką
(naturalny filtr), bardzo korzystne w tym układzie jest istniejące sąsiedztwo kompleksów leśnych;
•
nowe źródła hałasu (i wibracji) będą miały wpływ na występujące na opisywanym terenie gatunki
zwierząt, co może skutkować zmianą składu gatunkowego lokalnej fauny - bardzo korzystne w tym
układzie jest istniejące sąsiedztwo kompleksów leśnych.
9.6. Oddziaływanie przedsięwzięcia na środowisko w fazie likwidacji
Znaczenie projektowanej instalacji dla lokalnej i regionalnej gospodarki odpadowej i energetycznej
wskazuje na hipotetyczną możliwość jej likwidacji. Jako wariant bardziej prawdopodobny należy przyjąć
konieczność dokonania przebudowy
lub modernizacji
instalacji.
Zarówno
w przypadku prac
rozbiórkowych (likwidacja), jak i np. modernizacyjnych skutkiem dla środowiska będą typowe
oddziaływania fazy realizacyjnej:
•
hałas powodowany pracami rozbiórkowymi, demontażem,
47
•
wytworzenie znacznych ilości odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych,
•
emisja zanieczyszczeń zawartych w spalinach ze środków transportu i maszyn,
•
wzrost zapylenia,
•
wzrost natężenia ruchu na drogach dojazdowych,
•
konieczność zrekultywowania powierzchni terenu pozbawionego naturalnej okrywy po usunięciu
kubatury i powierzchni szczelnych.
10.
OPIS
METOD
PROGNOZOWANIA
ORAZ
OPIS
PRZEWIDYWANYCH
ZNACZĄCYCH
ODDZIAŁYWAŃ
PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO. ODDZIAŁYWANIA SKUMULOWANE
Analiza stanu istniejącego środowiska została sporządzona w oparciu o dane z opracowań dotyczących
opisywanego terenu, dane z publicznie dostępnych wykazów danych o środowisku, dane z publikacji
instytucji monitorujących stan środowiska oraz w oparciu o wyniki obserwacji dokonanych przez
wnioskodawcę i pozostałe osoby zaangażowane w przygotowanie koncepcji projektu.
Przy
ocenie ilościowej
najważniejszych
oddziaływań
inwestycji
posłużono
się
metodami
proponowanymi w literaturze branżowej, instrukcjach technicznych i przepisach prawnych. W przypadku
oceny wpływu inwestycji na stan atmosfery i klimat akustyczny posłużono się wynikami badań
modelowych przeprowadzonych przy pomocy odpowiednich programów komputerowych. W określeniu
wpływu inwestycji na pozostałe elementy środowiska posłużono się metodami proponowanymi
w literaturze branżowej lub dokonano ich na zasadzie porównań z danymi publikowanymi w tej
literaturze.
W celu zobrazowania wyników analizy oddziaływania planowanej inwestycji na środowisko
posłużono się prostą matrycą, dostosowaną do rodzaju i skali przedsięwzięcia. Macierz ta jest
zbudowana z dwu grup czynników: w wierszach uwzględniono poszczególne elementy środowiska, a w
kolumnach elementy inwestycji oddziałujące na stan elementów środowiska. Istotne przewidywane
oddziaływanie zaznaczono symbolem +. Nie uwzględniono sytuacji awaryjnych. Wzięto pod uwagę
proponowane rozwiązania mające na celu minimalizację oddziaływań na środowisko.
48
Tabela 3. Wpływ planowanej inwestycji na środowisko
Element
inwestycji 
Element
środowiska

Praca
instalacji
do
Ruch
Magazynowanie
termicznego
Eksploatacja
pojazdów Przygotowanie
Prace
przetwarzania wytwarzanych
po
wsadu
urządzeń
budowlane
w instalacji
odpadów
terenie
paliwowego
kanalizacyjnych
odpadów
(z instalacją do
zakładu
oczyszczania
spalin)
Jakość powietrza
atmosferycznego
Klimat
akustyczny
Wody
powierzchniowe
Środowisko
gruntowo-wodne
+
+
+
+
+
+
Roślinność
+
Fauna
+
Powierzchnia
ziemi
Cenne siedliska
przyrodnicze
Warunki życia
i zdrowie
mieszkańców
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Z powyższego zestawienia wynika, że najistotniejsze zmiany w środowisku spowodowane będą fazą
realizacyjną przedsięwzięcia, która spowoduje istotne zmiany w sposobie zagospodarowania terenu,
obecnie wolnego od zabudowy i nie wykorzystywanego do żadnych celów gospodarczych. Wpływ
inwestycji w fazie użytkowania będzie się zaznaczał głównie w środowisku akustycznym (co wynika
z funkcjonowania wielu źródeł hałasu przemysłowego, chociaż częściowo ograniczonego elementami
tłumiącymi w postaci ścian i dachu hali technologicznej) oraz może być znaczący w środowisku
gruntowo-wodnym (gospodarka ściekowa prowadzona w oparciu o zbiorniki bezodpływowe oraz
kanalizację deszczową z odprowadzeniem odpływu do ziemi). Nieco mniejsza skala oddziaływań będzie
związana z emisją do atmosfery, ale znaczenie tego oddziaływania ze względu na charakter instalacji
jest bardzo istotne. Przyjęto również, że pojawienie się nowych źródeł hałasu na opisywanym terenie
może wpłynąć na liczebność fauny bytującej tu obecnie.
Oddziaływania skumulowane
Kumulacja oddziaływań w analizowanym przypadku może wynikać wyłącznie z bezpośredniego
sąsiedztwa rekultywowanej kwatery składowiska odpadów komunalnych. Zgodnie z udostępnionymi
przez Gminę Kalisz Pomorski informacjami rekultywacja będzie prowadzona na działce nr 304/1 na
powierzchni 1,70 ha, z czego rekultywacja techniczna na pow. 1,38 ha, a rekultywacja biologiczna na
pow. 1,70 ha. Rekultywacja techniczna polegać będzie na plantowaniu terenu sprzętem mechanicznym
ze skłonem w kierunku wschodnim. Następnie wykonana zostanie warstwa uszczelniająca o grubości
49
0,50 m i warstwa utleniająca z kompostu lub osadu odwodnionego i gleby urodzajnej o grubości 1,0 m.
Wykonane zostaną trzy studnie odgazowujące o średnicy 100 cm oraz system odprowadzania odcieków
i drenażu wód opadowych. Rekultywacja biologiczna będzie polegała na nasadzeniu wierzby wicinowej.
Po ok. 8-10 latach przewiduje się nasadzenie drzewostanu wysokiego.
Po
zakończeniu
prac
rekultywacyjnych
składowisko
będzie
odprowadzanych systemem drenów do zbiornika retencyjnego
źródłem
oraz
emisji
odcieków,
emisji wód opadowych
odprowadzanych powierzchniowo w kierunku obniżenia terenowego po stronie wschodniej. Składowisko
będzie także odgazowywane w sposób bierny poprzez trzy studnie odgazowujące. Opisywane rodzaje
oddziaływań rekultywowanego składowiska na środowisko nie będą ulegały kumulacji, ponieważ:
▪ na terenie projektowanej elektrociepłowni ewentualne odcieki z magazynowania organicznej frakcji
wsadu będą odprowadzane kanalizacją zakładową do zbiornika bezodpływowego,
▪ wody opadowe spływające z powierzchni szczelnych zakładu będą odprowadzane kanalizacją
zakładową do ziemi na terenie zakładu,
▪ gazy emitowane w spalinach z komina elektrociepłowni nie zawierają w składzie gazów, które są
typowe dla emisji ze składowisk, a ich ilość oraz skład są ponadto ściśle związane z fazą, w której
znajduje się złoże (informacje na ten temat będą dostępne po wykonaniu pierwszych badań gazu
wysypiskowego); w opisywanym przypadku należy przypuszczać, że złoże znajduje się w fazie
stabilnej metanogenezy (wiek złoża), a więc w fazie produkcji prawie wyłącznie metanu i dwutlenku
węgla:
27
Ryc. 3. Fazy rozkładu substancji organicznej
27
Technologie energetycznego wykorzystania gazu składowiskowego. Instytut Nafty i Gazu, Kraków
2010
50
11. OPIS
PRZEWIDYWANYCH
DZIAŁAŃ
MAJĄCYCH
NA
CELU
ZAPOBIEGANIE,
OGRANICZANIE
LUB
KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO
Wśród rozwiązań dotyczących projektowanej instalacji, których celem jest ograniczenie jej wpływu na
środowisko należy wskazać:
-
lokalizacja miejsca realizacji inwestycji w dużej odległości od istniejącej zabudowy, w tym od
zabudowy mieszkalnej (odl. ok. 1 km),
-
lokalizacja inwestycji w bezpośrednim sąsiedztwie rekultywowanego składowiska odpadów
komunalnych - w miejscu prowadzenia przez gminę gospodarki odpadowej,
-
brak ingerencji w naturalne ukształtowanie terenu - teren pod realizację inwestycji to teren
powyrobiskowy, którego naturalne ukształtowanie zostało całkowicie zmienione wskutek
działalności człowieka,
-
wykorzystanie istniejącej drogi dojazdowej, używanej dotychczas do celów gospodarczych
(pierwotnie - wywóz urobku z kopalni kruszywa, później - dowóz odpadów do składowania),
-
zastosowanie nowoczesnej technologii przetwarzania odpadów, która stwarza możliwość
odzyskania energii elektrycznej i cieplnej - budowa elektrociepłowni,
-
zamknięcie urządzeń instalacji w obiekcie kubaturowym, co istotnie zmniejsza emisję hałasu
przemysłowego do środowiska,
-
zastosowanie wysokosprawnych urządzeń do oczyszczania spalin zapewniających osiągnięcie
parametrów emisyjnych zgodnych z określonymi standardami emisyjnymi,
-
odsiarczanie spalin metodą półsuchą, nie powodującą wytworzenia ścieków,
-
recyrkulacja i dopalanie części spalin w celu dodatkowego zmniejszenia stężenia tlenków azotu
w spalinach,
-
zastosowanie filtrów workowych na wszystkich planowanych urządzeniach będących źródłem
emisji pyłu,
-
zastosowanie obiegu zamkniętego wody kotłowej,
-
magazynowanie dowożonych odpadów wyłącznie w budynku, w pomieszczeniach zamykanych,
-
pasteryzacja odpadów organicznych,
-
pełna kontrola parametrów procesu technologicznego prowadzona za pomocą elektronicznych
urządzeń sterowniczych w trybie ciągłym,
-
monitoring jakości spalin, zgodny z obowiązującymi przepisami,
-
gromadzenie odpadów wytworzonych w procesie przetwarzania termicznego bezpośrednio
w szczelnych, zamykanych kontenerach, przygotowanych do transportu do miejsca dalszego
zagospodarowania bez przeładunku zawartości,
-
gromadzenie wytworzonych ścieków w zbiornikach bezodpływowych,
-
podczyszczenie wód opadowych i roztopowych przed wprowadzeniem do ziemi,
-
zarządzanie dostawami substratu pod kątem ograniczenia ilości odpadów magazynowanych
w zakładzie,
51
-
lokalizacja korzystna ze względów krajobrazowych - usytuowanie zakładu w oddaleniu od
obszarów zwartej zabudowy, a także od obszarów o wysokich walorach przyrodniczych,
-
lokalizacja korzystna ze względów przyrodniczych - usytuowanie zakładu na terenie nieużytków
porośniętych samosiewami drzew ze spontanicznej sukcesji wtórnej oraz roślinnością niską
ruderalną,
-
prowadzenie instalacji do termicznego przetwarzania odpadów przez osobę z odpowiednimi
kwalifikacjami - zgodnie z określonymi wymogami prawnymi,
-
minimalne skutki dla środowiska w przypadku likwidacji instalacji - demontaż urządzeń
technologicznych, zagospodarowanie wytworzonych odpadów, ewentualna rozbiórka obiektów
kubaturowych, możliwość wykorzystania terenu do innej działalności gospodarczej.
W fazie realizacji przedsięwzięcia zaleca się:
-
prowadzenie robót budowlanych z zastosowaniem nowoczesnego i sprawnego technicznie sprzętu
o niskich parametrach emisji zanieczyszczeń i hałasu,
-
ograniczanie jednoczesnej pracy maszyn i urządzeń emitujących hałas o dużym natężeniu,
-
przygotowanie miejsc parkowania lub przestoju maszyn i pojazdów budowlanych z zapewnieniem
ochrony podłoża i zieleni wysokiej,
-
uzupełnianie paliwa w maszynach budowlanych na podłożu szczelnym (zabezpieczenie na placu
budowy sorbentu do zbierania wycieków),
-
wyznaczenie ciągów komunikacyjnych dla ciężkiego sprzętu i maszyn oraz powierzchni
magazynowych i składowych na gruntach niewrażliwych na ubijanie i ugniatanie, optymalnie w miejscach docelowego przebiegu dróg wewnętrznych lub terenów utwardzonych,
-
organizowanie zaplecza budowy i miejsc składowania materiałów lub magazynowania odpadów
poza lokalnymi obniżeniami terenowymi i poza zasięgiem koron drzew,
-
składowanie i magazynowanie materiałów i substancji w sposób bezpieczny dla środowiska wodnogruntowego,
-
ograniczenie ryzyka skażenia gruntu poprzez wykonywanie napraw i czynności konserwacyjnych
pojazdów i maszyn budowlanych poza miejscem realizacji robót,
-
zapewnienie warunków bezpiecznej i higienicznej pracy pracowników budowy (dostęp do wody
pitnej, bezpieczne dla środowiska toalety zapewnienie środków ochrony dróg oddechowych
i słuchu),
-
składowanie zdjętego humusu w niewysokich pryzmach (poza zasięgiem koron drzew);
wykorzystanie żyznej warstwy gleby w miejscu pozyskania, np. do zakładania trawników,
sadzenia drzew i krzewów,
-
magazynowanie odpadów, w szczególności odpadów niebezpiecznych, w kontrolowanych
warunkach, w wyznaczonych miejscach i w sposób bezpieczny dla środowiska; nie dopuszcza się
wyznaczania miejsc magazynowania odpadów w obniżeniach terenu,
-
prowadzenie prac budowlanych i robót ziemnych w obrębie adaptowanych drzew z zachowaniem
należytej ostrożności (ręczne wydobycie urobku, zabezpieczenie systemów korzeniowych przed
52
uszkodzeniem i przesuszeniem, ochrona pni przed uszkodzeniem przez odeskowanie, osłonięcie
matami lub wygrodzenie, skracanie czasu robót ziemnych w bezpośrednim sąsiedztwie drzew do
kilku dni),
-
składowanie materiałów budowlanych w sposób zapobiegający przedostawaniu się do środowiska
wskutek emisji wtórnej (wywiewanie, wymywanie),
-
rozprowadzanie wód z odwadniania wykopów po uprzednim odmuleniu po powierzchni terenu,
-
uporządkowanie terenu po zakończeniu prac budowlanych; przywrócenie terenu do stanu
zbliżonego do wyjściowego,
-
kontrola wilgotności gleby w czasie prac odwodnieniowych w wykopach w pobliżu drzew
(szczególnie w okresach przedłużającej się suszy); podlewanie drzew w razie potrzeby (do
podlewania można wykorzystywać wodę z odwodnienia wykopów),
-
wykonanie nasadzeń kompensujących planowaną wycinkę drzew.
Nie stwierdza się konieczności wdrożenia działań kompensacyjnych.
12. PORÓWNANIE
TECHNOLOGII ZE SPEŁNIAJĄCĄ WYMAGANIA ZAWARTE W ART.
143 PRAWA
OCHRONY
ŚRODOWISKA
Zgodnie z art. 143 ustawy - Prawo ochrony środowiska technologia stosowana w nowo uruchamianych
instalacjach i urządzeniach powinna spełniać wymagania, przy których określaniu uwzględnia się
w szczególności określone wymagania. Sposób spełnienia tych wymagań w analizowanym przypadku
przedstawiono poniżej:
1.
stosowanie substancji o małym potencjale zagrożeń - w projektowanym zakładzie wykorzystywane
będą substancje niebezpieczne, ale w ilościach nie klasyfikujących go do zakładów o zwiększonym ani
dużym ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej. Należy dążyć do ograniczania ilości substancji
stwarzających zagrożenie magazynowanych na terenie zakładu. W systemie oczyszczania spalin SNCR
w celu redukcji tlenków azotu stosowany będzie mocznik.
2.
efektywne wytwarzanie i wykorzystanie energii - projektowana instalacja służyć będzie
efektywnemu wytwarzaniu energii ze źródeł odnawialnych. Przykładem jest system odzysku ciepła ze
spalin w celu wytworzenia pary do sieci ciepłowniczej oraz produkcja energii elektrycznej w generatorze,
pozwalająca na zaspokojenie potrzeb własnych i odsprzedaż pozostałej części energii do sieci
energetycznej. Nowoczesne rozwiązania techniczne służą również ekonomicznemu zużyciu energii dla
potrzeb samej linii technologicznej.
3.
zapewnienie racjonalnego zużycia wody i innych surowców oraz materiałów i paliw - praca maszyn
i urządzeń wchodzących w skład instalacji będzie zoptymalizowana pod kątem ograniczania zużycia
wody, materiałów i paliw. Opomiarowanie elementów związanych z przepływem mediów, prowadzenie
monitoringu zużycia reagentów w systemie oczyszczania spalin, wody wykorzystywanej w obiegu
parowym, chłodzenia żużli i innych, prowadzenia monitoringu zużycia ilości oleju opałowego w piecu
zapewni racjonalne zużycie wszystkich mediów.
53
4.
stosowanie technologii bezodpadowych i małoodpadowych oraz możliwość odzysku powstających
odpadów -
wyniku prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów komunalnych będą
wytwarzane żużle i pyły z oczyszczania spalin. Żużle będą przekazywane do zagospodarowania w celu
ostatecznego zbycia (po sezonowaniu i waloryzacji) jako produkt nadający się na podbudowy dróg lub
przesypka na składowiska odpadów. Pyły i stałe pozostałości z oczyszczania spalin będą transportowane
systemem pneumatycznym do silosów znajdujących się w magazynie odpadów. Odpady te będą
wywożone z zakładu przez specjalistyczne pojazdy i przekazywane na składowisko odpadów
niebezpiecznych.
5.
rodzaj, zasięg oraz wielkość emisji -
w fazie eksploatacji oddziaływanie inwestycji będzie
zaznaczało się głównie w atmosferze oraz środowisku akustycznym. Z przeprowadzonej analizy
i obliczeń wynika jednak, że proponowana technologia zapewni dotrzymanie obowiązujących
standardów w zakresie dopuszczalnych emisji i imisji. Oddziaływanie na pozostałe komponenty
środowiska, jak również oddziaływanie na ludzi - będą nieistotne.
6.
wykorzystanie porównywalnych procesów i metod, które zostały skutecznie zastosowane w skali
przemysłowej - proponowana technologia termicznego przekształcania odpadów (zgazowanie i spalenie
gazu) oraz system oczyszczania spalin są technologiami szeroko stosowanymi w Polsce i w krajach UE.
Wdrożenia firmy MTF z Warszawy sygnalizowano na wstępie (więcej: http://www.mtf.pl/referencje).
7.
postęp naukowo-techniczny - wszystkie proponowane technologie będą uwzględniały kryterium
postępu naukowo-technicznego (zob. świadectwo innowacyjności technologii Bo-Steril). W nowo
wybudowanej
instalacji
termicznego
przekształcania
odpadów
będą
zastosowane
najnowsze,
sprawdzone rozwiązania z dziedziny spalania odpadów, odzysku energii, oczyszczania spalin oraz
bezpiecznego zagospodarowania pozostałości poprocesowych.
Wszystkie wymogi opisane w art. 143 Prawa ochrony środowiska zostaną spełnione.
13. WSKAZANIE KONIECZNOŚCI USTANOWIENIA OBSZARU OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA
Art. 135 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska stanowi, że jeżeli z postępowania w sprawie oceny
oddziaływania na środowisko (...) wynika, że pomimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych
(...) nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska poza terenem zakładu lub innego obiektu,
to dla: oczyszczalni ścieków, składowiska odpadów komunalnych, kompostowni, trasy komunikacyjnej,
lotniska, linii i stacji elektroenergetycznej oraz instalacji radiokomunikacyjnej (...) tworzy się obszar
ograniczonego użytkowania. Przedmiotowe przedsięwzięcie nie jest więc wymienione w grupie objętych
obowiązkiem tworzenia tego rodzaju obszaru. Należy jednak podkreślić, że w Raporcie wykazano, że nie
powinny wystąpić przekroczenia standardów jakości środowiska wynikające z realizacji planowanej
instalacji. Hałas komunikacyjny, emisja spalin, spływ wód deszczowych nie spowodują wystąpienia
ponadnormatywnych zagrożeń, ani nie pogorszą istniejącego stanu środowiska w stopniu znacząco
negatywnym. Na obecnym etapie inwestycji nie stwierdza się konieczności ustanowienia obszaru
ograniczonego użytkowania.
54
14. PRZEDSTAWIENIE ZAGADNIEŃ W FORMIE GRAFICZNEJ I KARTOGRAFICZNEJ
Część graficzna Raportu obejmuje 3 ryciny zamieszczone w tekście Raportu oraz 11 załączników na
końcu opracowania. Są to:
1. Schemat części technologicznej zakładu
2. Technologia BioSteril - opis wraz z opinią o innowacyjności
3. Technologia zgazowania odpadów z odzyskiem energii - opis koncepcyjny opracowany przez
MTF z Warszawy
4. Schemat projektowanej technologii termicznego przetwarzania
5. Operat wpływu inwestycji na środowisko akustyczne. W pliku na CD komplet materiałów
z modelowania.
6. Kopia mapy dokumentacyjnej z badań geotechnicznych terenu opracowania wraz z przekrojami
7. Rozmieszczenie piezometrów na terenie zamkniętego składowiska odpadów. Kierunek spływu
wód podziemnych
8. Stan jakości powietrza w lokalizacji Kalisz Pomorski - pismo WIOŚ w Szczecinie
9. Dane i wyniki obliczeń modelowych stężeń substancji emitowanych do powietrza
10. Lista odpadów, które mogą być przetwarzane w projektowanej instalacji
11. Planowany sposób zagospodarowania terenu zakładu
12. Pismo Burmistrza w sprawie sposobu użytkowania terenów w sąsiedztwie zakładu.
15. ANALIZA MOŻLIWYCH KONFLIKTÓW SPOŁECZNYCH
Przedmiotowa instalacja należy do inwestycji mogących budzić sprzeciw społeczny, ze względu na
negatywne skojarzenia związane z gospodarowaniem odpadami. W analizowanym przypadku, zgodnie
z informacją uzyskaną w Urzędzie Miasta w Kaliszu Pomorskim, zainteresowanie społeczne związane
z uruchomieniem procedury w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach skutkowało
dotychczas zainteresowaniem ze strony jednego mieszkańca (który otrzymał Kartę Informacyjną do
wglądu). Sytuacja ta może być spowodowana następującymi czynnikami:
▪ inwestycja będzie lokalizowana w dużym oddaleniu od zabudowy mieszkalnej,
▪ zakład będzie się znajdował w miejscu dotychczasowej lokalizacji gminnego składowiska odpadów,
▪ wnioskodawca podkreśla we wniosku, że w instalacji nie będą przetwarzane odpady niebezpieczne,
jak również odpady zwierząt i produktów zwierzęcych,
▪ odpady stosowane jako wsad do procesu technologicznego będą przygotowane przed dostarczeniem
do instalacji poprzez:
o
segregację i rozdrobnienie (RDF),
o
kompostowanie (frakcja bio),
o
stabilizację (osady ściekowe),
a co za tym idzie ich uciążliwość (która w przypadku odpadów komunalnych kojarzona jest głównie
z powstawaniem odorów) będzie znacząco ograniczona przed dostarczeniem na teren zakładu.
55
16. PROPOZYCJA MONITORINGU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ETAPIE BUDOWY I EKSPLOATACJI
Monitoring projektowanej instalacji w zakresie emisji do atmosfery jest obligatoryjny
i wynika z ustaleń rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań
w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody. W § 3
stwierdza się, że ciągłe i okresowe pomiary emisji do powietrza prowadzi się (...) dla wszystkich
instalacji albo urządzeń spalania odpadów. Okresowe pomiary emisji do powietrza prowadzi się co
najmniej raz na 6 miesięcy, a przez pierwszy rok eksploatacji instalacji lub urządzeń - co najmniej raz na
3 miesiące. Jeżeli prowadzący instalację może wykazać, że emisje chlorowodoru, fluorowodoru
i dwutlenku siarki w żadnych okolicznościach nie będą wyższe niż ich standardy emisyjne określone
w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 145 ust. 1 pkt 1 ustawy - Prawo ochrony środowiska, to
pomiary emisji tych substancji mogą być prowadzone okresowo, z częstotliwością co najmniej raz na
6 miesięcy, a przez pierwszy rok eksploatacji - co najmniej raz na 3 miesiące. Jeżeli w wyniku
neutralizacji chlorowodoru zapewnione jest dotrzymywanie standardu emisyjnego tej substancji, to
pomiary emisji fluorowodoru mogą być prowadzone okresowo, z częstotliwością co najmniej raz na
6 miesięcy, a przez pierwszy rok eksploatacji - co najmniej raz na 3 miesiące. Zakres oraz metodyki
referencyjne wykonywania ciągłych i okresowych pomiarów emisji do powietrza z instalacji spalania
odpadów są określone w załączniku nr 3 do tego rozporządzenia. Do substancji i parametrów objętych
obowiązkiem wykonywania pomiarów ciągłych zalicza się: pył ogółem, SO2, NOx, CO, HCl, HF, O2,
substancje organiczne w postaci gazów i par wyrażone jako węgiel organiczny, a także prędkość
przepływu spalin, temperaturę spalin, ciśnienie spalin, wilgotność bezwzględną gazów odlotowych.
Substancje mierzone w sposób okresowy to: ołów, chrom, miedź, mangan nikiel, arsen, kadm, rtęć, tal,
antymon, wanad, kobalt, dioksyny i furany. Rozporządzenie w sprawie wymagań dotyczących
prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów wskazuje także na konieczność prowadzenia
ciągłego pomiaru czasu przebywania gazów spalinowych w komorze spalania. Urządzenia do
prowadzenia wymaganych pomiarów parametrów procesu spalania poddaje się corocznym przeglądom
technicznym oraz kalibruje raz na 3 lata.
W przypadku wystąpienia zakłóceń w procesie termicznego przekształcania odpadów lub w pracy
technicznych urządzeń ochronnych wstrzymuje się prowadzenie procesu nie później niż po 4 godzinach
trwania zakłócenia. Łączny czas trwania zakłóceń nie może przekroczyć 60 godzin w roku.
Obowiązkiem monitorowania jakości w instalacji są także objęte żużle i popioły paleniskowe,
poprzez oznaczenie całkowitej zawartości węgla organicznego lub przez określenie udziału części
palnych.
W projektowanej instalacji nie będzie zachodziła konieczność monitorowania poziomu hałasu,
ponieważ nie wymaga ona uzyskania pozwolenia na emitowanie hałasu do środowiska, ani decyzji
o dopuszczalnym poziomie hałasu.
56
Dodatkowe, szczegółowe wymogi w zakresie monitorowania pracy zakładu zostaną określone we
właściwych pozwoleniach wymaganych przepisami ochrony środowiska w fazie użytkowania instalacji
tego rodzaju.
Przedmiotowe przedsięwzięcie nie wymaga wdrożenia specjalnego monitoringu wpływu na
środowisko w fazie realizacji. Zakład wymaga wykonania standardowych prac budowlanych
polegających na wybudowaniu obiektów kubaturowych (w większości o konstrukcji lekkiej) oraz
wykonaniu powierzchni szczelnych wokół obiektów, z odprowadzeniem wód deszczowych do zakładowej
kanalizacji. Niezbędna w celu podjęcia prac budowlanych wycinka kolidujących drzew nie wymaga
specjalnego nadzoru, poza dopilnowaniem terminu jej realizacji.
17. WSKAZANIE
TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCYCH Z NIEDOSTATKÓW TECHNIKI LUB LUK WE WSPÓŁCZESNEJ
WIEDZY
Nie odnotowano istotnych trudności wpływających na brak możliwości określenia potencjalnego wpływu
inwestycji na środowisko dla przedlożonej przez wnioskodawcę koncepcyjnej fazy projektu.
18. ŹRÓDŁA INFORMACJI STANOWIĄCE PODSTAWĘ DO SPORZĄDZANIA RAPORTU
Podstawy prawne:
1.
Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2013, poz. 21, z późn. zm.).
2.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tj. Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, z późn.
zm.).
3.
Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tj.
Dz. U. z 2013 r. poz. 1235, z późn. zm.).
4.
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn.
zm.).
5.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tj. Dz. U. z 2013 r. poz. 627, z późn. zm).
6.
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tj. z 2012 r.
poz. 647, z późn. zm.).
7.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397, z późn. zm.).
8.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (tj. Dz. U. 2014 r. poz. 112).
9.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych
z instalacji (Dz. U. Nr 95, poz. 558).
10. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości odniesienia dla
niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 16, poz. 87).
11. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych
substancji w powietrzu (Dz. U. 2012 poz. 1031).
12. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie
prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. Nr 206, poz.
1291).
13. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących
procesu termicznego przekształcania odpadów (Dz. U. Nr 37, poz. 339).
14. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2012 r. w sprawie mechanicznobiologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych (Dz. U. 2012 poz. 1052).
57
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 czerwca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków
technicznych kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów
komunalnych (Dz. U. Nr 117, poz. 788).
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr
112, poz. 1206).
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie listy rodzajów odpadów,
które posiadacz odpadów może przekazać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym nie
będącym przedsiębiorcami, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku (Dz. U. Nr 75, poz. 527).
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie przypadków, w których
wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji nie wymaga pozwolenia.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji
stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji
priorytetowych (Dz. U. z 2011 r., nr 257, poz. 1545).
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia
przeciętnych norm zużycia wody (Dz. U. Nr 8, poz. 70)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z 24 lipca 2006 w sprawie warunków, jakie należy spełnić
przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie
szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. nr 137, poz. 984).
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych
oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty a także kryteriów wyboru
obszarów kwalifikujących się do uznania i wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (Dz. U. nr 77,
poz. 510 z dn. 10.05.2010).
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej
ochrony ptaków (Dz. U. nr 25 z 2011 r., poz. 133), z załącznikami
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 w sprawie ochrony gatunkowej roślin
(Dz. U. z 2012 r., poz. 81)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony
gatunkowej zwierząt (Dz. U. Nr 237 z 2011 r., poz. 1419)
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych
dla paliw ciekłych (Dz. U. Nr 221, poz. 1441, z późn. zm.).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 października 2013 r. w sprawie rodzajów i ilości
substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do
zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii
przemysłowej (Dz. U. 2013 poz. 1479).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań
dla urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska (Dz. U.
Nr 63, poz. 2202, z późn. zm.).
Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz
dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992 r. z późn. zm.), tzw. Dyrektywa Siedliskowa
Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r.
ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz. Urz. UE L z dnia
22 grudnia 2000 r.), tzw. Ramowa Dyrektywa Wodna.
Dyrektywa Rady Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 w sprawie
oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko
(Dz. Urz. UE nr L 26 z 28 stycznia 2012).
Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz
dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992 r. z późn. zm.).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 8 stycznia 2013 r. w sprawie kryteriów oraz procedur
dopuszczania odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu (Dz. U. 2013 poz.
38).
Pozostałe materiały źródłowe zostały wymienione w przypisach w tekście Raportu.
58
19. STRESZCZENIE RAPORTU W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
Wstęp
Gmina Kalisz Pomorski - wnioskodawca ubiegający się o decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dla
potrzeb wniosku o decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (teren inwestycji nie jest objęty
miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego) - planuje realizację inwestycji polegającej na budowie
zakładu wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej w ramach projektu o nazwie Budowa Elektrociepłowni Kalisz
Pomorski. Przedmiotową instalację ze względu na rodzaj stosowanego paliwa, tzn. niektóre rodzaje odpadów
innych niż niebezpieczne, należy zaliczyć przedsięwzięć, które mogą potencjalnie znacząco oddziaływać na
środowisko. W toku postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Burmistrz Gminy
Kalisz Pomorski pismem z dnia 3 czerwca 2014 r. wydał postanowienie o obowiązku przeprowadzenia oceny
oddziaływania na środowisko oraz sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedmiotowej inwestycji na
środowisko, zgodnie ze stanowiskiem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie z dnia 9 maja
2014 r. oraz Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Drawsku Pomorskim z dnia 6 maja 2014 r.
Opis planowanego przedsięwzięcia
Inwestycja będzie realizowana w północnej części nieruchomości nr 304/1 obr. 0084 Dębsko, gm. Kalisz Pomorski
(pow. drawski, woj. zachodniopomorskie). Pod inwestycję wykorzystane zostanie ok. 1,3 ha powierzchni działki
zajmującej 3,09 ha. Jest to działka położona w odległości ok. 2,7 km na południe od centrum Kalisza
Pomorskiego. Najbliższa zabudowa mieszkalna znajduje się w odległości ok. 1 km w kierunku zach. (wieś
Oporów). Bezpośrednie sąsiedztwo działki nr 304/1 stanowią tereny rolne, tereny leśne Skarbu Państwa oraz
nieużytki, przeznaczone wg informacji uzyskanej w Gminie Kalisz Pom. pod działalność gospodarczą.
Na działce nr 304/1 wydobywano w ub. wieku piasek i żwir, a wyrobisko po kopalni zostało zrekultywowane
przez wypełnienie odpadami komunalnymi (działało tu gminne składowisko odpadów). Obecnie teren działki w
części północnej nie jest użytkowany, ani wykorzystywany do żadnych celów gospodarczych; wolny od
zabudowy. Wg obowiązującego Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy Kalisz Pomorski
obszar działki to „tereny usuwania i składowania nieczystości” (NU).
Przewiduje się, że projektowany zakład będzie przyjmował około 50 ton na dobę surowca w postaci wstępnie
przetworzonych odpadów. Będą to odpady inne niż niebezpieczne, obejmujące w blisko 100% następujące
rodzaje: odpady z mechanicznej obróbki odpadów komunalnych lub ze zbiórki selektywnej (głównie tzw. paliwo
alternatywne), kompost nie nadający się do wykorzystania oraz ustabilizowane i odwodnione komunalne osady
ściekowe. W instalacji nie będą przetwarzane odpady zwierzęce.
W projektowanej elektrociepłowni - o mocy prądowej ok. 1,5 MWe i mocy cieplnej ok. 7,0 MWt - będą się
znajdować dwie zasadnicze linie technologiczne obejmujące: (1) urządzenia do przygotowania wsadu do
przetworzenia termicznego oraz (2) urządzenia do termicznego przetworzenia wsadu/paliwa i odzysku energii.
Czynności przygotowawcze dotyczące przywożonego na teren zakładu surowca będą obejmowały przygotowanie
odpadów biodegradowalnych (z obróbką temperaturową w autoklawie typu Bio-Steril i wydzieleniem części
nienadających się do spalenia), właściwe przygotowanie paliwa alternatywnego (z rozdrobnieniem w
rozdrabniaczu) oraz przeładunek osadów ściekowych do mieszadła paliwa (gdzie docelowo trafią pozostałe
surowce). Frakcje podane do mieszadła będą przenoszone do suszarki a następnie do młyna młotkowego i na
taśmociąg podawania paliwa do reaktora zgazowania. Część instalacji służąca bezpośredniej obróbce termicznej
paliwa będzie obejmować: reaktor zgazowania, komorę spalania, kocioł odzysknicowy, turbinę parową, generator
prądu, wymiennik ciepła, urządzenia do oczyszczania spalin oraz stację demineralizacji wody kotłowej.
Przewidywane rodzaje i ilości zanieczyszczeń wynikające z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia
Wśród rodzajów zanieczyszczeń, które będą emitowane do środowiska w fazie użytkowania projektowanej
instalacji należy wskazać:
▪ gazy i pyły zawarte w spalinach kotłowych (szereg substancji gazowych, metali oraz pyły, które obligatoryjnie
uwzględnia się w obliczeniach) oraz spalinach samochodowych emitowanych z pojazdów poruszających się po
terenie zakładu (głównie tlenki azotu i węglowodory aromatyczne), a także pyły (pył drobny) z napełniania
silosów do magazynowania substancji sypkich (surowce do instalacji oczyszczania spalin, substancje
poreakcyjne z tej instalacji),
▪ hałas ze źródeł przemysłowych (urządzenia linii technologicznej) oraz komunikacyjnych (pojazdy obsługujące
zakład oraz pojazdy pracowników),
▪ odpady - głównie (w ujęciu ilościowym) żużle z kotła spalającego wytworzony w instalacji gaz oraz produkty
poreakcyjne (np. usunięte pyły), a także odpady wydzielone w strefie przygotowania biomasy,
▪ wody deszczowe i roztopowe spływające z projektowanych powierzchni szczelnych (dróg wewnętrznych,
placów manewrowych, powierzchni parkingowych),
▪ ścieki sanitarne (technologiczne i bytowe),
59
▪ substancje zapachowe (w związku z manipulowaniem surowcem w postaci odpadów).
Przytoczone w Raporcie obliczenia lub analiza porównawcza dotycząca wielkości emisji z terenu projektowanego
zakładu nie wskazuje na wytworzenie znaczących ilości zanieczyszczeń. Emisja zanieczyszczeń zawartych w
spalinach kotłowych, ze względu na ograniczenia podyktowane obowiązującymi przepisami (w sprawie
standardów emisyjnych), będzie relatywnie niewielka, co wynika z planowanej skali przedsięwzięcia, mającej
bezpośrednie przełożenie na ilość emitowanych spalin.
Opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego oddziaływania
planowanego przedsięwzięcia na środowisko, w tym elementów objętych ochroną na podstawie ustawy o
ochronie przyrody
W Raporcie przytoczono charakterystykę tych elementów środowiska, które mogą lub będą podlegać modyfikacji
wskutek realizacji inwestycji, tzn. ukształtowania terenu, pokrycia terenu szatą roślinną, fauny, warunków
hydrologicznych, jakości powietrza i stanu klimatu akustycznego. Nie wystąpią bezpośrednie oddziaływania na
warunki życia i zdrowie człowieka. Inwestycja nie będzie miała żadnego wpływu na dobra materialne i zabytki.
Analizowany obszar położony jest na Pojezierzu Południowopomorskim. Pod względem geomorfologicznym
jest to wysoczyzna morenowa płaska. Budowę podłoża w miejscu realizacji inwestycji rozpoznano badaniami
geotechnicznymi. Lokalny teren został przykryty osadami sypkimi. Pierwotna powierzchnia została silnie
przekształcona w wyniku eksploatacji złoża kruszyw. Liczne wyrobiska miejscami wypełnione są nasypami
niebudowlanymi lub odpadami. Powierzchnia terenu wyniesiona jest do rzędnych 107÷115 m n.p.m. W podłożu
dz. nr 304/1, poniżej cienkiej warstwy nasypów (max. 1,0 m), zalegają nienaruszone grunty rodzime nośne - gliny
piaszczyste. W otworach wierconych na działce inwestora nie stwierdzono wody gruntowej.
Działka nr 304/1 to nieużytki. Nie występują tu gleby przydatne do wykorzystania rolniczego. W części
przeznaczonej pod inwestycję działka jest porośnięta samosiewami drzew w wieku 35-45 lat dominacją sosny i
osiki. W runie występują pospolite gatunki roślin ruderalnych. Obserwowana fauna to duże ssaki terenów leśnych
(dzik, jeleń, sarna). Nie prowadzono obserwacji ptaków.
Planowane przedsięwzięcie będzie zlokalizowane poza granicami obszarów objętych ochroną przyrody.
Najbliżej zlokalizowana obszarowa forma chronionej przyrody to Obszar Chronionego Krajobrazu „Okolice
Kalisza Pomorskiego” - ok. 1,4 km w kierunku płn.
Na terenie gminy Kalisz Pomorski nie występują duże zakłady przemysłowe i inne obiekty uciążliwe pod
względem emisji hałasu do środowiska i do atmosfery. Głównymi źródłami emisji w obu przypadkach są ciągi
komunikacyjne (DK10 i drogi wojewódzkie), a w przypadku emisji gazów i pyłów także kotłownie przydomowe
(zwłaszcza w sezonie grzewczym). Na analizowanym terenie brak jest obecnie źródeł hałasu i emisji
zanieczyszczeń atmosferycznych.
Opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia
zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
Na analizowanym obszarze nie stwierdza się występowania zabytków chronionych na podstawie przepisów o
ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
Opis przewidywanych skutków dla środowiska w przypadku niepodejmowania przedsięwzięcia
Planowana inwestycja ma na celu stworzenie warunków technicznych do termicznego przetwarzania odpadów w
celu pozyskiwania energii elektrycznej i cieplnej. Jej znaczenie gospodarcze w skali lokalnej i ponadlokalnej jest
więc znaczące. Decyduje o tym również szereg uwarunkowań prawnych, m.in. te, które zobowiązują instalacje
wytwarzające z odpadów komunalnych tzw. paliwo alternatywne do ograniczania jego unieszkodliwiania przez
składowanie na rzecz odzysku termicznego.
Biorąc pod uwagę kryteria środowiskowe, w tym przyrodnicze, w przypadku odstąpienia od realizacji
projektu w środowisku wystąpiłyby następujące korzystne skutki: zachowanie w stanie istniejącym
(wykształconych wtórnie) powierzchni biologicznie czynnych, a tym samym lokalnego reżimu hydrologicznego,
brak zmian w ukształtowaniu terenu (zmodyfikowanym przez człowieka), brak zakłóceń w warunkach bytowania
lokalnej fauny. Stan ten sprzyjałby postępującej sukcesji spontanicznie wykształconej roślinności drzewiastej.
Elementy przyrodnicze decydujące o walorach przyrodniczych i krajobrazowych analizowanego terenu nie
podlegają ochronie ustawowej. Biorąc pod uwagę korzyści gospodarcze i społeczne, jakie realizacja projektu
przyniesie gminie Kalisz Pomorski (jak również w Stargardzko-Wałeckim Regionie Gospodarki Odpadami),
lokalne uwarunkowania środowiskowe nie powinny stanowić przeszkody dla realizacji przedsięwzięcia.
Opis analizowanych wariantów
Wariant proponowany przez wnioskodawcę do realizacji obejmuje budowę elektrociepłowni opalanej paliwem
przygotowanym z odpadów innych niż niebezpieczne. Jako wariant alternatywny wnioskodawca rozpatrywał
możliwość realizacji na terenie projektowanego zakładu nowoczesnej linii do zagospodarowania wytwarzanych
w instalacji odpadów - żużla i pyłów z instalacji oczyszczania spalin, jako technologii współpracującej z instalacją
60
elektrociepłowni. Rozpatrywano możliwość rozbudowy zakładu o technologię służącą przetwarzaniu ww.
odpadów poprzez poddanie ich obróbce skutkującej unieruchomieniem w odpadach składników wymywalnych, a
jednocześnie uzyskaniem lepszych parametrów fizycznych produktu, w celu wykorzystania go w budownictwie.
Jako warianty inne, służące osiągnięciu zakładanego celu tj. efektywnemu prowadzeniu regionalnej
komunalnej gospodarki odpadowej - wskazano przekazywanie wytworzonego paliwa alternatywnego do
krajowych cementowni, unieszkodliwianie surowców (odpadów) dostarczanych do instalacji poprzez składowanie
na składowiskach. Proponowana przez wnioskodawcę technologia termicznego przetworzenia odpadów
powstających na terenie Gminy (i poza nią) stanowić będzie korzystne rozwiązanie - w świetle obowiązujących
przepisów prawa krajowego (i unijnego) - dla którego nie wskazano konkretnej alternatywy, jednoznacznie
korzystniejszej z punktu widzenia oddziaływań na środowisko. Każda z sygnalizowanych alternatyw niesie
bowiem określone skutki negatywne dla środowiska. Uznano więc, że proponowana infrastruktura techniczna i
technologia są pożądanym rozwiązaniem służącym odzyskowi odpadów, a zastosowane rozwiązania i
zabezpieczenia przed oddziaływaniami, które mogłyby powodować przekroczenia standardów jakości środowiska
w toku eksploatacji instalacji, są wystarczające aby uznać wariant proponowany przez wnioskodawcę jako
korzystny dla środowiska.
Oddziaływanie przedsięwzięcia w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej
Rodzaj przedsięwzięcia i sposób użytkowania jego elementów nie stanowią zagrożenia związanego
z wystąpieniem poważnej awarii przemysłowej. Wymagany przepisami stały i okresowy monitoring parametrów
pracy instalacji oraz jakości emitowanych substancji (połączony z obowiązkiem regularnej kontroli i kalibracji
urządzeń pomiarowych) będzie służył wykrywaniu i zapobieganiu sytuacjom niepożądanym i poważnym awariom.
Transgraniczne oddziaływanie na środowisko
Nie stwierdza się możliwości wystąpienia oddziaływań o charakterze transgranicznym.
Uzasadnienie wybranego wariantu inwestycyjnego, ze wskazaniem oddziaływania na środowisko
W fazie realizacji wybranego wariantu inwestycyjnego wystąpi szereg oddziaływań na środowisko. Wykonawca
robót będzie zobowiązany do przestrzegania szeregu zaleceń, które sformułowano w punkcie dotyczącym
minimalizacji skutków wpływu inwestycji na środowisko (zob. niżej). Dotyczą one: prawidłowego
gospodarowania odpadami (chociaż krytyczny dla prac ziemnych problem nadmiaru mas ziemnych w opisywanym
przypadku nie wystąpi), ograniczenia zajętości terenu pod zaplecze budowy, place składowe i magazynowe oraz
robocze ciągi komunikacyjne, ochrony adaptowanej zieleni wysokiej.
W fazie użytkowania nie stwierdzono możliwości wystąpienia ponadnormatywnych oddziaływań na
środowisko. Modelowe obliczenia wpływu instalacji na powietrze atmosferyczne, jak i klimat akustyczny nie
wykazały możliwości przekroczenia standardów jakości środowiska. Również wpływ wód opadowych
i roztopowych na jakość podłoża gruntowego i wody podziemne (wprowadzenie do ziemi) nie będzie stwarzał
zagrożenia ze względu na skalę inwestycji i sposób wykorzystania terenu wokół zakładu (nie przewiduje się
magazynowania surowca na zewnątrz). Nie wystąpią znaczące, bezpośrednie oddziaływania na przedmioty
ochrony przyrody na obszaru chronionych ustawą o ochronie przyrody (duża odległość od granic takich
obszarów).
Wzajemne oddziaływanie między elementami środowiska
W analizowanym przypadku przewiduje się następujące możliwe środowiskowe skutki wtórne, tzn. wynikające z
powiązań między elementami środowiska: utrata powierzchni biologicznie czynnej zwiększy odpływ wód
opadowych i roztopowych, ograniczając lokalną retencję wód; emisja zanieczyszczeń atmosferycznych może
spowodować w ujęciu długofalowym stopniowy wzrost zanieczyszczenia gleb w sąsiedztwie; wskutek
zakwaszania gleb w sąsiedztwie instalacji mogą się pojawić lokalnie słonolubne gatunki roślin; ograniczenie
powierzchni biologicznie czynnej i zmiana sposobu zagospodarowania terenu wpłyną na zmianę struktury
gatunkowej i ilościowej zwierząt bytujących na analizowanym terenie oraz w jego sąsiedztwie.
Oddziaływanie przedsięwzięcia na środowisko w fazie likwidacji
Likwidację planowanej inwestycji wobec jej znaczenia gospodarczego rozpatruje się wyłącznie hipotetycznie. W
ujęciu długofalowym konieczność zamknięcia elektrociepłowni i jej usunięcia byłaby związana z powstaniem
szeregu oddziaływań typowych dla fazy realizacyjnej, tzn. wytworzenie znaczącej ilości odpadów, emisja spalin i
zapylenie otoczenia, hałas z maszyn i pojazdów transportowych.
Opis metod prognozowania oraz opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego
przedsięwzięcia na środowisko. Oddziaływania skumulowane
Analiza stanu istniejącego środowiska została sporządzona w oparciu o dane z różnorodnych materiałów
źródłowych oraz w oparciu o wyniki obserwacji terenowych zespołu zaangażowanego w przygotowanie raportu.
61
Przy ocenie ilościowej najważniejszych oddziaływań inwestycji posłużono się metodami proponowanymi
w literaturze branżowej oraz w przepisach prawnych, a także metodami porównawczymi. Wpływ inwestycji na
środowisko oceniony w sposób poglądowy w matrycy przyczynowo-skutkowej potwierdził brak wpływu
znaczącego, wskazując jako krytyczną fazę realizacyjną oraz oddziaływania fazy użytkowania na powietrze
atmosferyczne i klimat akustyczny.
Analiza oddziaływań skumulowanych objęła możliwość kumulacji wpływu przedmiotowego przedsięwzięcia
z oddziaływaniem projektowanej w sąsiedztwie rekultywacji zamkniętego składowiska odpadów. Rodzaje
wskazanych oddziaływań oraz sposób technicznego ich rozwiązania wskazuje na brak możliwości kumulowania
się emisji z obu przedsięwzięć.
Opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą
negatywnych oddziaływań na środowisko
Wśród rozwiązań dotyczących projektowanej instalacji, których celem jest ograniczenie jej wpływu na środowisko
należy wskazać:
lokalizacja miejsca realizacji inwestycji w dużej odległości od istniejącej zabudowy, w tym od zabudowy
mieszkalnej (odl. ok. 1 km),
lokalizacja inwestycji w bezpośrednim sąsiedztwie rekultywowanego składowiska odpadów komunalnych w miejscu prowadzenia przez gminę gospodarki odpadowej,
brak ingerencji w naturalne ukształtowanie terenu - teren pod realizację inwestycji to teren powyrobiskowy,
którego naturalne ukształtowanie zostało całkowicie zmienione wskutek działalności człowieka,
wykorzystanie istniejącej drogi dojazdowej, używanej dotychczas do celów gospodarczych (pierwotnie wywóz urobku z kopalni kruszywa, później - dowóz odpadów do składowania),
zastosowanie nowoczesnej technologii przetwarzania odpadów, która stwarza możliwość odzyskania energii
elektrycznej i cieplnej - budowa elektrociepłowni,
zamknięcie urządzeń instalacji w obiekcie kubaturowym, co istotnie zmniejsza emisję hałasu przemysłowego
do środowiska,
zastosowanie wysokosprawnych urządzeń do oczyszczania spalin zapewniających osiągnięcie parametrów
emisyjnych zgodnych z określonymi standardami emisyjnymi,
odsiarczanie spalin metodą półsuchą, nie powodującą wytworzenia ścieków,
recyrkulacja i dopalanie części spalin w celu dodatkowego zmniejszenia stężenia tlenków azotu w spalinach,
zastosowanie filtrów workowych na wszystkich planowanych urządzeniach będących źródłem emisji pyłu,
zastosowanie obiegu zamkniętego wody kotłowej,
magazynowanie dowożonych odpadów wyłącznie w budynku, w pomieszczeniach zamykanych,
pasteryzacja odpadów organicznych,
pełna kontrola parametrów procesu technologicznego prowadzona za pomocą elektronicznych urządzeń
sterowniczych w trybie ciągłym,
monitoring jakości spalin, zgodny z obowiązującymi przepisami,
gromadzenie odpadów wytworzonych w procesie przetwarzania termicznego bezpośrednio w szczelnych,
zamykanych kontenerach, przygotowanych do transportu do miejsca dalszego zagospodarowania bez
przeładunku zawartości,
gromadzenie wytworzonych ścieków w zbiornikach bezodpływowych,
podczyszczenie wód opadowych i roztopowych przed wprowadzeniem do ziemi,
zarządzanie dostawami substratu pod kątem ograniczenia ilości odpadów magazynowanych w zakładzie,
lokalizacja korzystna ze względów krajobrazowych - usytuowanie zakładu w oddaleniu od obszarów zwartej
zabudowy, a także od obszarów o wysokich walorach przyrodniczych,
lokalizacja korzystna ze względów przyrodniczych - usytuowanie zakładu na terenie nieużytków
porośniętych samosiewami drzew ze spontanicznej sukcesji wtórnej oraz roślinnością niską ruderalną,
prowadzenie instalacji do termicznego przetwarzania odpadów przez osobę z odpowiednimi kwalifikacjami zgodnie z określonymi wymogami prawnymi,
minimalne skutki dla środowiska w przypadku likwidacji instalacji - demontaż urządzeń technologicznych,
zagospodarowanie wytworzonych odpadów, ewentualna rozbiórka obiektów kubaturowych, możliwość
wykorzystania terenu do innej działalności gospodarczej.
W fazie realizacji przedsięwzięcia zaleca się:
prowadzenie robót budowlanych z zastosowaniem nowoczesnego i sprawnego technicznie sprzętu o niskich
parametrach emisji zanieczyszczeń i hałasu,
ograniczanie jednoczesnej pracy maszyn i urządzeń emitujących hałas o dużym natężeniu,
przygotowanie miejsc parkowania lub przestoju maszyn i pojazdów budowlanych z zapewnieniem ochrony
podłoża i zieleni wysokiej,
uzupełnianie paliwa w maszynach budowlanych na podłożu szczelnym (zabezpieczenie na placu budowy
sorbentu do zbierania wycieków),
62
-
wyznaczenie ciągów komunikacyjnych dla ciężkiego sprzętu i maszyn oraz powierzchni magazynowych i
składowych na gruntach niewrażliwych na ubijanie i ugniatanie, optymalnie - w miejscach docelowego
przebiegu dróg wewnętrznych lub terenów utwardzonych,
organizowanie zaplecza budowy i miejsc składowania materiałów lub magazynowania odpadów poza
lokalnymi obniżeniami terenowymi i poza zasięgiem koron drzew,
składowanie i magazynowanie materiałów i substancji w sposób bezpieczny dla środowiska wodnogruntowego,
ograniczenie ryzyka skażenia gruntu poprzez wykonywanie napraw i czynności konserwacyjnych pojazdów i
maszyn budowlanych poza miejscem realizacji robót,
zapewnienie warunków bezpiecznej i higienicznej pracy pracowników budowy (dostęp do wody pitnej,
bezpieczne dla środowiska toalety zapewnienie środków ochrony dróg oddechowych i słuchu),
składowanie zdjętego humusu w niewysokich pryzmach (poza zasięgiem koron drzew); wykorzystanie żyznej
warstwy gleby w miejscu pozyskania, np. do zakładania trawników, sadzenia drzew i krzewów,
magazynowanie odpadów, w szczególności odpadów niebezpiecznych, w kontrolowanych warunkach, w
wyznaczonych miejscach i w sposób bezpieczny dla środowiska; nie dopuszcza się wyznaczania miejsc
magazynowania odpadów w obniżeniach terenu,
prowadzenie prac budowlanych i robót ziemnych w obrębie adaptowanych drzew z zachowaniem należytej
ostrożności (ręczne wydobycie urobku, zabezpieczenie systemów korzeniowych przed uszkodzeniem i
przesuszeniem, ochrona pni przed uszkodzeniem przez odeskowanie, osłonięcie matami lub wygrodzenie,
skracanie czasu robót ziemnych w bezpośrednim sąsiedztwie drzew do kilku dni),
składowanie materiałów budowlanych w sposób zapobiegający przedostawaniu się do środowiska wskutek
emisji wtórnej (wywiewanie, wymywanie),
rozprowadzanie wód z odwadniania wykopów po uprzednim odmuleniu po powierzchni terenu,
uporządkowanie terenu po zakończeniu prac budowlanych; przywrócenie terenu do stanu zbliżonego do
wyjściowego,
kontrola wilgotności gleby w czasie prac odwodnieniowych w wykopach w pobliżu drzew (szczególnie w
okresach przedłużającej się suszy); podlewanie drzew w razie potrzeby (do podlewania można
wykorzystywać wodę z odwodnienia wykopów),
wykonanie nasadzeń kompensujących planowaną wycinkę drzew.
Nie stwierdza się konieczności wdrożenia działań kompensacyjnych.
Porównanie technologii ze spełniającą wymagania zawarte w art. 143 Prawa ochrony środowiska
Szczegółowa analiza wymogów określonych w przywołanym artykule ustawy przedstawiona w Raporcie
wykazała, że planowane przedsięwzięcie spełnia wymogi ustawodawcy w zakresie stosowania substancji o małym
potencjale zagrożeń, efektywnego wytwarzania i wykorzystania energii, zapewnienia racjonalnego zużycia wody i
innych surowców oraz materiałów i paliw, technologii bezodpadowych i małoodpadowych oraz możliwości
odzysku powstających odpadów, rodzaju, zasięgu oraz wielkości emisji, wykorzystania porównywalnych
procesów i metod, które zostały skutecznie zastosowane w skali przemysłowej.
Wskazanie konieczności ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania
Planowane przedsięwzięcie nie jest zaliczane do grupy przedsięwzięć, dla których w przypadku braku dotrzymania
standardów jakości środowiska poza terenem zakładu - pomimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych
- tworzy się obszar ograniczonego użytkowania.
Przedstawienie zagadnień w formie graficznej i kartograficznej
Część graficzna Raportu obejmuje 3 ryciny zamieszczone w części opisowej Raportu oraz rysunki, mapy
i fotografie zamieszczone w 12 załącznikach.
Analiza możliwych konfliktów społecznych
Przedmiotowa instalacja należy do inwestycji mogących budzić sprzeciw społeczny, ze względu na negatywne
skojarzenia związane z gospodarowaniem odpadami. W analizowanym przypadku, zgodnie z informacją uzyskaną
w Urzędzie Miasta w Kaliszu Pomorskim, zainteresowanie społeczne związane z uruchomieniem procedury w
sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach skutkowało dotychczas zainteresowaniem ze strony jednego
mieszkańca. Korzystny klimat wokół inwestycji może wynikać z jej realizacji w miejscu przeznaczonym
dotychczas do gospodarowania odpadami oraz w lokalizacji odpowiednio oddalonej od zabudowy mieszkaniowej.
Propozycja monitoringu oddziaływania przedsięwzięcia na etapie budowy i eksploatacji
Monitoring projektowanej instalacji w zakresie m.in. emisji do atmosfery jest obligatoryjny i wynika z ustaleń
rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia
63
pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody. Obejmuje on pomiary ciągłe i okresowe
parametrów jakościowych emitowanych substancji oraz parametrów pracy instalacji.
Wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy
Nie wskazuje się trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, które dla fazy
koncepcyjnej przedsięwzięcia byłyby przeszkodą w określeniu potencjalnych oddziaływań na środowisko.
64