plik - pdf

Systemy priorytetowe
Zwykle zakładamy, że w systemie porządek obsługi podlega regulaminowi FIFO,
czyli w kolejności pojawiania się zgłoszeń, jednak jego zastosowanie nie zawsze jest
uzasadnione. Dlatego stosowana jest również priorytetowa obsługa, w której pojawiające
zgłoszenia dzielone są na kategorie, takie że w procesie obsługi jedne mają pierwszeństwo
przed drugimi.
Rodzaje obsługi priorytetowej:
Odwrotny porządek obsługi (LIFO).
Losowy wybór zgłoszenia – spośród przybyłych zgłoszeń wybierane jest jedno w
sposób
losowy.
Każde
prawdopodobieństwem
ze
zgłoszeń
będzie
obsłużone
jako
pierwsze
z
1
, gdzie n jest liczbą zgłoszeń oczekujących na obsługę.
n
Obsługa ze stopniowym priorytetem – zgłoszenie z wyższym priorytetem obsługiwane
jest w pierwszej kolejności, niezależnie od liczby czekających zadań z niższym
priorytetem. W modelu ze stopniowym priorytetem, różne kategorie zgłoszeń
rozpatrywane są jako oddzielne niezależne strumienie. W zależności od tego czy w
momencie pojawienia się zgłoszenia z wyższym priorytetem obsługa zostaje
przerwana i rozpoczyna się obsługa nowoprzybyłego czy też nie następuje przerwanie
obsługi wyróżnia się zastępujące schematy:
a) Obsługa z przerwaniem – obsługa zostaje przerwana i natychmiast rozpocznie się
obsługa nowoprzybyłego zgłoszenia (priorytet bezwzględny). W zależności od
tego, co dzieje się ze zgłoszeniem, którego obsługę przerwano, wyróżniamy kilka
schematów:
Schemat 1 – Przerwana obsługa zostaje dokończona, gdy zostaną obsłużone wszystkie
zgłoszenia z wyższym priorytetem. Możliwe są dwa warianty tego schematu:
zgłoszenie, którego obsługa została przerwana, zajmuje miejsce w kolejce przed
wszystkimi innymi zgłoszeniami o takim samym priorytecie lub staje na końcu tego
strumienia.
Schemat 2 – Zgłoszenie, którego obsługę przerwano nie czeka na dokończenie obsługi
tylko opuszcza system nieobsłużone.
Schemat 3 – W momencie obsłużenia wszystkie zgłoszenia z wyższym priorytetem
system od początku obsługuje zgłoszenie, którego obsługę przerwano. Wyróżniamy
dwa przypadki tego schematu:
- bezwzględny priorytet z nieidentycznym czasem powtórnej obsługi zgłoszenia z
przerwaną obsługą – czas powtórnej obsługi nie jest zależny od czasu poprzedniej
obsługi (zgłoszenie obsługiwane jest nowe, nieznane).
- bezwzględny priorytet z identycznym czasem powtórnej obsługi zgłoszenia z
przerwaną obsługą – czas powtórnej obsługi jest identyczny jak czas obsługi przy
pierwszym wejściu zgłoszenia do kanału obsługi.
b) Obsługa bez przerwania – nowoprzybyłe zgłoszenie jest obsługiwane dopiero po
zakończeniu już rozpoczętej obsługi (priorytet względny);
c) Obsługa bez przerwania z porządkowaniem priorytetów – jeśli rozpoczęła się
obsługa zgłoszenia z priorytetem i, to jest ona kontynuowana aż do obsłużenia
wszystkich czekających w kolejce zgłoszeń o takim priorytecie. Dopiero po
obsłużeniu wszystkich takich zgłoszeń rozpoczyna się obsługa tych czekających
zgłoszeń, które mają najwyższy priorytet. „Przykładem takiej obsługi jest ruch
środków transportu na skrzyżowaniu. Policjant przepuszcza wszystkie pojazdy z
tego strumienia, którego przejazd już się rozpoczął, następnie rozpoczyna
przepuszczanie tego z oczekujących strumieni, który ma pierwszeństwo”1.
d) Priorytet cykliczny – przed rozpoczęciem obsługi strumienie są numerowane od 1
do r, następnie kanał obsługi rozpoczyna obsługę zgłoszeń z kolejki nr 1 i
obsługuje ją do końca tzn. aż wszystkie zgłoszenia z tej kolejki zostaną obsłużone.
Potem rozpoczyna obsługę zgłoszeń z kolejki nr 2 itd. Po zakończeniu obsługi
zgłoszeń z kolejki nr r, ponownie są obsługiwane zgłoszenia z kolejki nr 1. Jeśli
nowoprzybyłe zgłoszenie zastaje stanowisko obsługi wolne, to natychmiast
rozpoczyna się jego obsługa, a następnie postępuje się zgodnie z wyżej opisaną
zasadą. Przykładem systemu z priorytetem cyklicznym jest ruchoma baza
remontowa obsługująca kilka miejscowości.
e) System ze zmieniającymi się priorytetami – zanim kanał obsługi rozpocznie
obsługę kolejnego strumienia zgłoszeń przeprowadza porównanie priorytetów
oczekujących strumieni. Kryterium porównywania może być np. intensywność
poszczególnych strumieni lub czas trwania oddzielnej obsługi. Po określeniu przez
Apostał Obretenow, Bojan Dymitrow: Teoria masowej obsługi, Poradnik, Państwowe Wydawnictwo Naukowe,
Warszawa 1989, s. 161
1
kanał obsługi, który strumień ma najwyższy priorytet rozpoczyna się obsługa tego
strumienia z przyjętym regulaminem (może to być jeden z podstawowych
regulaminów priorytetowych). Po zakończeniu obsługi tego strumienia procedura
doboru nowego powtarza się.
f) Mieszane regulaminy priorytetowe 2.
Por Apostał Obretenow, Bojan Dymitrow: Teoria masowej obsługi, Poradnik, Państwowe Wydawnictwo
Naukowe, Warszawa 1989, s. 158 - 162
2