strategia rozwoju powiatu koszalińskiego na lata 2011-2015
Transkrypt
strategia rozwoju powiatu koszalińskiego na lata 2011-2015
Załącznik do uchwały nr XI/93/11 Rady Powiatu w Koszalinie z dnia 26 października 2011r. STRATEGIA ROZWOJU POWIATU KOSZALIŃSKIEGO NA LATA 2011-2015 Koszalin, lipiec 2011 r. S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 Zleceniodawca: Starostwo Powiatowe w Koszalinie ul. Racławicka 13 75-620 Koszalin tel. (094) 342-84-89, 342-27-11 fax. (094) 346-22-61 e-mail: [email protected] http: www.powiat.koszalin.pl Autor opracowania: Business Mobility International Spółka z o.o. al. Ul. Lutosławskiego 18 76-200 Słupsk tel. fax (59) 8 456 303 e-mail: [email protected] http:www.bmintl.com Biuro regionalne: Business Mobility International Spółka z o.o. Oś. Stefana Batorego 79A/41 60 – 687 Poznań tel. (61) 642 28 45 e-mail: [email protected] Siedziba w Brukseli: Business Mobility International NV-SA Square de Meeûs 38-40 B-1000 Brussels, Belgium tel. [32-2] 644 36 89 fax [32-2] 648 07 80 http: www.bmintl.com 2 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 SPIS TREŚCI: WSTĘP................................................................................................................................................................... 4 1. METODOLOGIA ...................................................................................................................................... 5 2. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE .................................................................................................. 6 2.1. UWARUNKOWANIA PRAWNO-POLITYCZNE MAKROOTOCZENIA...................................... 6 2.2. UWARUNKOWANIA PRAWNO-POLITYCZNE MIKROOTOCZENIA ....................................... 9 3. ANALIZA SWOT..................................................................................................................................... 12 4. ANALIZA POWIATU W STATYSTYCE ............................................................................................. 14 5. PODSTAWOWE WSKAŹNIKI. ........................................................................................................ 14 DIAGNOZA STANU ............................................................................................................................... 32 6. WIZJA POWIATU KOSZALIŃSKIEGO ............................................................................................. 36 7. PRIORYTETY, CELE SRATEGICZNE I KIERUNKI DZIAŁANIA ............................................... 37 8. WARUNKI REALIZACJI STRATEGII ............................................................................................... 42 9. ZEWNĘTRZNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA .................................................................................... 43 10. MONITOROWANIE STRATEGII ........................................................................................................ 45 11. WYKAZ TABEL, WYKRESÓW I RYSUNKÓW ................................................................................ 47 4.1. 3 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 WSTĘP Podstawą dla rozwoju powiatu koszalińskiego jest strategia, określająca misję oraz cele i kierunki działania do roku 2015. Strategia jest długookresowym planem działania, określającym strategiczne cele rozwoju powiatu i przyjmujący takie cele i kierunki działania, które są niezbędne dla realizacji przyjętych zamierzeń rozwojowych. Jest to podstawa do właściwego zarządzania powiatem, do ubiegania się o środki zewnętrzne, zwłaszcza z Unii Europejskiej. Ustalenia zawarte w Strategii stanowią podstawę do prowadzenia przez władze powiatu długookresowej polityki rozwoju społeczno-gospodarczego. Ponadto Strategia wskazuje jakie są najważniejsze do rozwiązania problemy gospodarcze, społeczne, infrastrukturalne i ekologiczne, na których powinna być skoncentrowana uwaga Rady Powiatu ale również Rady Miast i Gmin wchodzących w skład powiatu koszalińskiego w założonym horyzoncie czasowym. Stąd dokument ten nie wskazuje tylko zadań własnych powiatu, ale jest wyznacznikiem dla działań, które winny być realizowane na poziomie każdej gminy dla osiągnięcia wspólnego sukcesu jakim jest podwyższenie poziomu i jakości życia w małej ojczyźnie jakim jest powiat. W dalszej części opracowania przedstawiono wyniki będące kompilacją debat strategicznych i autorskiego uporządkowania wyników prac uczestników sesji, przy czym sformułowania misji, celów i kierunków działania przedstawiono w formie uzgodnionej z uczestnikami debat. Zmiana treści poszczególnych celów i kierunków działania miała jedynie na celu dostosowanie istniejących sformułowań do zasad tworzenia poszczególnych elementów Strategii z uwzględnieniem dokonanej w dokumencie diagnozy stanu w przyjętych obszarach rozwoju społeczno – gospodarczego powiatu. Dodatkowym czynnikiem mającym wpływ na ostateczny kształt dokumentu jest „Raport o stanie powiatu” zawierający podstawowe informacje o powiecie koszalińskim. Raport został opracowany według wcześniej przygotowanego schematu przy udziale pracowników poszczególnych urzędów gmin wchodzących w skład powiatu koszalińskiego, jak i przy udziale pracowników Starostwa Powiatowego w Koszalinie. Raport o stanie stał się również jedną z podstaw opracowania Diagnozy Stanu. 4 S T R A T E G I A P O W I A T U 1. R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 METODOLOGIA Strategia Rozwoju Powiatu Koszalińskiego na lata 2011 - 2015 została opracowana w ramach projektu współfinansowanego przez Unię Europejską pn: „Przyjazny urząd – sprawna administracja w powiecie koszalińskim”. Za podstawę opracowania przyjęto wyniki warsztatów strategicznych organizowanych Metodą Aktywnego Planowania Strategicznego. Przeprowadzono dwa warsztaty z udziałem liderów lokalnych, reprezentujących: Powiat Koszaliński, wójtów i burmistrzów gmin powiatu koszalińskiego, jednostek organizacyjnych powiatu oraz organizacji pozarządowych. Warsztaty z zakresu planowania strategicznego w jednostkach samorządu terytorialnego objęły 64 godziny i zrealizowane zostały w terminach: 07 - 10.09.2010r.oraz 21 - 24.09.2010r. Celem warsztatów było zaprezentowanie obszarów problemowych w poszczególnych przyjętych teoretycznie priorytetach życia społeczno – gospodarczego powiatu oraz wypracowanie analizy SWOT, misji oraz wizji powiatu koszalińskiego. Na podstawie wypracowanej analizy SWOT: silne strony (wewnętrzne) powiatu, słabe strony (wewnętrzne), szanse (zewnętrzne) i zagrożenia (zewnętrzne) zespół ekspercki odpowiedział na pytanie: Co należy zrobić, albo jakie podjąć działania lub spowodować efekty tych działań, żeby zlikwidować słabe strony powiatu i zniwelować zagrożenia oraz wzmocnić istniejące mocne strony powiatu i wykorzystać szanse leżące również poza jego granicami? Na podstawie tak postawionego pytania zespół ekspercki przygotował kilkanaście celów opierając się na sporządzonej wcześniej Diagnozie Stanu. Kolejnym krokiem procesu budowania Strategii była hierarchizacja celów w poszczególnych obszarach życia społeczno-gospodarczego. W ten sposób wynikiem warsztatów oraz prac ekspertów było wypracowanie kilkudziesięciu celów w pięciu obszarach społeczno-gospodarczych. 5 S T R A T E G I A P O W I A T U 2. R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE 2.1. Uwarunkowania prawno-polityczne makrootoczenia Od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej zaczęły obowiązywać przewidziane w art. 91 Konstytucji RP zasady określające stosunek prawa wspólnotowego do prawa krajowego, tj. zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego wobec prawa państw członkowskich oraz zasada bezpośredniego stosowania. Obowiązywanie tych zasad jest o tyle istotne dla władz samorządowych, że powoduje znaczącą zmianę w katalogu źródeł prawa stanowiących podstawę funkcjonowania administracji publicznej. Obok norm krajowego porządku prawnego administracja samorządowa zobowiązana jest do stosowania norm pierwotnego i wtórnego prawa wspólnotowego. Prawo Wspólnoty Europejskiej w dominującej części posiada charakter gospodarczy i stanowi główny (aczkolwiek nie jedyny) środek, za pomocą którego realizuje się szeroko rozumiana integracja ekonomiczna państw UE. Gminy wchodzące w skład powiatu są jednostkami gospodarczymi jednolitego rynku Unii Europejskiej, ponieważ po pierwsze, korzystają z uregulowań kształtujących jego działanie współuczestnicząc jako podmioty gospodarujące w obrocie handlowym, a po drugie, mają do nich zastosowanie istotne ograniczenia wynikające z ochrony tego rynku przed zniekształceniami konkurencji lub zaburzeniami jego funkcjonowania spowodowanymi brakiem wyraźnego rozdziału pomiędzy spełniającymi także funkcje władcze organami działającymi w sektorze publicznym, a sektorem prywatnym. Ograniczenie to wynika z prawa Unii Europejskiej, nawet chociażby konkretne akty prawne, które mają zastosowanie do gmin miały postać ustaw lub aktów niższego rzędu wydanych przez parlament krajowy. Ponadto obecność Polski w UE spełnia warunek niezbędny z punktu widzenia możliwości osiągnięcia długotrwałego i silnego wzrostu gospodarczego. Dla Polski otwiera się możliwość zmniejszenia dystansu między poziomem rozwoju gospodarczego naszego kraju, a przeciętnym poziomem rozwoju w krajach „starej” Unii. Zakłada się, że unijna pomoc finansowa przyniesie w perspektywie najbliższych lat zmiany w postaci poprawy jakości życia mieszkańców, za sprawą inwestycji w infrastrukturę publiczną. 6 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 Tabela 1. Dyrektywy i zalecenia Unii Europejskiej Układ Europejski 1. Układ Europejski układ stał się podstawą integracji Polski z UE i przyjęcia przez nasz kraj kolejnych praw obowiązujących w całej Unii Europejskiej. 2. Traktat Akcesyjny Na mocy niniejszego Aktu Polska zobowiązała się do przestrzegania wszystkich norm prawnych i przyjętych strategii rozwojowych dla poszczególych obszarów życia społeczno – gospodarczego. Strategia Lizbońska 3. Celem Strategii Lizbońskiej jest uczynienie z UE obszaru o dynamicznie rozwijającej się gospodarce, jednocześnie zachowującego wysoką spójność społeczną.. Traktat Lizboński 4. Traktat lizboński został 1 grudnia 2009 roku. ratyfikowany przez wszystkie 27 państw członkowskich i wszedł w życie Tabela 2. Akty prawne oraz dokumenty strategiczno – planistyczne odnoszące się do Rozwoju Społeczno - Gospodarczego – obecnie obowiązujące w Polsce1 1. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807) Ustawa reguluje podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zadania organów administracji publicznej. 2. Strategia Polityki Społecznej na lata 2007 - 2013 Celami Strategii Polityki Społecznej Rządu w latach 2007 – 2013 jest zbudowanie zintegrowanego systemu polityki państwa prowadzącej do ułatwienia wszystkim obywatelom równego dostępu do praw społecznych, poprawy warunków powstawania i funkcjonowania rodzin oraz wsparcia grup i osób zagrożonych wykluczeniem społecznym przy zapewnieniu demokratycznego współuczestnictwa obywateli. 3. Narodowa Strategia Integracji Społecznej Celem prac nad Narodową Strategią Integracji Społecznej jest pomoc w procesie włączania się Polski w realizację drugiego z celów Strategii Lizbońskiej UE stawiającego na modernizację europejskiego modelu socjalnego, inwestowanie w ludzi oraz zwalczanie wykluczenia społecznego. 4. Narodowa Strategia Spójności2 Celem strategicznym NSS jest tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej. 5. Strategia Rozwoju Kraju 2007 – 20153 Strategia Rozwoju Kraju uchwalona przez Radę Ministrów 29 listopada 2006r. jest nadrzędnym, wieloletnim dokumentem strategicznym Rozwoju Społeczno - Gospodarczego kraju. http://www.mgip.gov.pl/Prawo/Obowiazujace+prawo/Turystyka/ oraz J. Gospodarek, Prawo Turystyczne w zarysie, Bydgoszcz – Warszawa 2003. 2 Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 wspierające wzrost gospodarczy i zatrudnienie, Narodowa Strategia Spójności. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (Warszawa, maj 2007) 3 źródło: www.bip.mrr.gov.pl - Strategia Rozwoju Kraju 2007 - 2015 1 7 S T R A T E G I A P O W I A T U 6. R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego na lata 2007 – 20134 Misją NSRR na lata 2007–2013 jest zapewnienie wzrostu jakości życia przy zachowaniu zasad rozwoju konkurencyjności kraju i regionów, przy jednoczesnej koncentracji na stymulowaniu i utrwalaniu pozytywnych tendencji rozwojowych w województwach z wykorzystaniem ich endogenicznych zasobów. 7. Narodowa Strategia Rozwoju Kultury na lata 2004 – 20135 W dokumencie rozwój dziedzictwa kulturowego, zwłaszcza w ujęciu regionalnym i lokalnym potraktowano jako atut wzmacniający atrakcyjność turystyczną, a tym samym jako impuls do wzrostu gospodarczego i zwiększenia liczby miejsc pracy. 8. Koncepcja Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 9. Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju wskazuje na konieczność koncentracji aktywności społeczno-gospodarczej w miejscach najkorzystniejszych dla rozwoju gospodarczego. Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2007 – 2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011 – 2014 W dokumencie określono naczelną zasadę rozwoju poprzez zrównoważony rozwój, a w odniesieniu do określonych sektorów, w tym turystyki, potrzebę uwzględniania celów ekologicznych na równi ze społecznymi i gospodarczymi. Źródło: www.mg.gov.pl – Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego na lata 2007 – 2013, Projekt zaakceptowany przez Radę Ministrów w dniu 6 września 2005 5 Źródło: www.mkidn.gov.pl - Narodowa Strategia Rozwoju Kultury na lata 2004 – 2013, przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 21 września 2004 r. 4 8 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 2.2. Uwarunkowania prawno-polityczne mikrootoczenia Polityka regionalna obowiązująca w województwie zachodniopomorskim i powiecie koszalińskim oraz jej podstawy prawne. Informacje zebrane w tabelach przedstawiają wybrane zapisy w dokumentach określających kierunki i cele rozwoju województwa zachodniopomorskiego oraz powiatu koszalińskiego. Tabela 3. Dokumenty zachodniopomorskim. 1. strategiczno – planistyczne obowiązujące w województwie STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DO ROKU 2020 Strategia rozwoju województwa jest najważniejszym dokumentem przygotowywanym przez samorząd województwa, określającym cele i priorytety polityki rozwoju, prowadzonej na terenie regionu. Strategia jest narzędziem wspierania pozytywnych zmian w regionie i reagowania na zmiany pojawiające się w otoczeniu. Ma ambicję wspomagać wszystkich aktorów regionalnych w odnalezieniu się w tej dynamicznej sytuacji. Cele strategiczne oraz cele pośrednie i operacyjne zawarte w Strategii korespondują z kluczowymi problemami rozwoju regionu. 2. Strategia Województwa Zachodniopomorskiego w Zakresie Polityki Społecznej do Roku 2015 Celem strategii wojewódzkiej w zakresie polityki społecznej jest zaplanowanie i realizowanie w praktyce wyznaczonych założeń rozwiązywania ważnych problemów społecznych w regionie. Należy to rozumieć jako cele strategiczne i operacyjne oraz praktyczne działania, zmierzające do osiągnięcia misji Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego w dziedzinie polityki społecznej. 3. Lokalna Strategia Rozwoju na lata 2009 - 2015 LSR ma na celu aktywizację obszarów wiejskich Pomorza Środkowego i uruchomienie potencjału ludzkiego do wspólnego przeprowadzenia zmian prorozwojowych, w niej zaproponowanych. 4. 5. Strategia Sektorowa w Zakresie Ochrony Zdrowia Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2015 Nadrzędnym celem jest podjęcie działań w zakresie zahamowania wzrostu śmiertelności ludności z powodu chorób, a zwłaszcza chorób układu krążenia, nowotworów, urazów, zatruć, zaburzeń psychicznych. Wojewódzki Program Działań Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w latach 2007-2015 Wojewódzki program działań na rzecz osób niepełnosprawnych w latach 2007-2015 stanowi integralną część Strategii Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 i jest spójny ze Strategią Województwa Zachodniopomorskiego w Zakresie Polityki Społecznej do Roku 2015. 6. Strategia Rozwoju Turystyki w Województwie Zachodniopomorskim do roku 2015 „Strategia Rozwoju Turystyki w Województwie Zachodniopomorskim do 2015 roku” jest nowoczesnym dokumentem realizującym koncepcję kompleksowego rozwoju gospodarki turystycznej w Regionie. Strategia stanowi naturalną kontynuację działań objętych Programem, uwzględniając potrzebę projekcji nowych obszarów strategicznych oraz programów działań. 7. Program Integracji Społecznej w ramach Poakcesyjnego Programu Wspierania Obszarów Wiejskich Celem programu jest podniesienie poziomu integracji społecznej w gminach na terenach wiejskich i miejsko-wiejskich, aktywizacja lokalnych społeczności i przygotowanie ich do korzystania z innych programów. 9 S T R A T E G I A P O W I A T U 8. 9. R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 Program Ochrony Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2008 – 2011 (z uwzględnieniem perspektywy 2012 – 2015) Nadrzędnym celem polityki ekologicznej państwa jest tworzenie podstaw do zrównoważonego rozwoju społeczno - gospodarczego oraz zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju. Realizacja tego celu osiągana będzie poprzez niezbędne działania organizacyjne, inwestycyjne (w tym wdrażanie postanowień Traktatu Akcesyjnego), tworzenie regulacji dotyczących zakresu korzystania ze środowiska i reglamentowania poziomu jego wykorzystania. Plan Gospodarki Odpadami w Województwie Zachodniopomorskim Głównym celem „Planu” jest określenie zakresu zadań koniecznych do zapewnienia zintegrowanej gospodarki odpadami na terenie województwa, w sposób zapewniający ochronę środowiska, z uwzględnieniem obecnych i przyszłych możliwości technicznych, organizacyjnych oraz uwarunkowań ekonomicznych, jak również z uwzględnieniem poziomu technicznego istniejącej infrastruktury. Tabela 4. Dokumenty strategiczno – planistyczne obowiązujące w powiecie koszalińskim 1. Strategia Rozwoju Powiatu Koszalińskiego do roku 2015 Strategia jest dokumentem nadrzędnym, wytyczającym kierunki działań powiatowych i gminnych, wpisywanych w Plany Rozwoju Lokalnego, obejmujących zadania wynikające z uregulowań prawnych, w tym z ustawy o samorządzie powiatowym. 2. Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Koszalińskiego na lata 2009 – 2012 (z perspektywą na lata 2013 – 2018) Celem strategicznym w gospodarce odpadami przyjętym w powiecie koszalińskim jest minimalizowanie ilości wytwarzanych i składowanych odpadów i ich oddziaływania na środowisko oraz wdrożenie nowoczesnych systemów ich odzysku i unieszkodliwiania. 3. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Koszalińskiego na lata 2008 – 2011 (z perspektywą na lata 2012 – 2015) Dokument obejmuje lata 2008-2011 z perspektywą na lata 2012-2015 – okres planistyczny dla działań krótkoterminowych dotyczy lat 2009-2011. 4. 5. Powiatowy Program działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2011 – 2015 (projekt) Celem strategicznym programu jest stworzenie osobom niepełnosprawnym optymalnych warunków funkcjonowania społecznego. Powiatowy Program Promocji Zatrudnienia oraz Aktywizacji Lokalnego Rynku Pracy na lata 2007 -2015 Program został przygotowany w oparciu o założenia Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007 – 2013 oraz Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007 – 2013 wspierające wzrost gospodarczy i zatrudnienie stanowiące Narodową Strategię Spójności. 6. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Koszalińskim w latach 2007-2015 Strategia wskazuje priorytety i wspólny kierunek działań dla wszystkich podmiotów (samorządów terytorialnych, instytucji, placówek, organizacji pozarządowych i innych partnerów społecznych) działających w obszarze polityki społecznej. 7. Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest na terenie powiatu koszalińskiego na lata 2010 - 2032” Podstawowym celem sporządzenia Programu jest wskazanie działań, mechanizmów, sposobów postępowania i wreszcie potencjalnych źródeł finansowania, które spowodują w konkretnej perspektywie czasowej (2010 – 2032) na bezpieczne usunięcie wyrobów zawierających azbest z obszaru powiatu. 8. Powiatowy Program zapobiegania przestępczości oraz ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego 10 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 Głównym celem Programu jest poprawa stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego na terenie powiatu koszalińskiego, ograniczenie przestępczości, zmniejszenie strachu przed staniem się ofiarą przestępstwa oraz stworzenie "bezpiecznego powiatu" - pozwalającego spokojnie żyć i pracować. 9. 10. Powiatowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego w Powiecie Koszalińskim na lata 2011-2015 (projekt) Głównym celem programu jest promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym oraz zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym Powiatowy Program Ochrony Zabytków do 2015 roku (projekt) Nadrzędnym celem programu jest zahamowanie degradacji i zachowanie wartościowych zasobów dziedzictwa kulturowego oraz wykorzystanie tych zasobów na potrzeby kształtowania atrakcyjnego wizerunku powiatu koszalińskiego. 11 S T R A T E G I A P O W I A T U 3. R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 ANALIZA SWOT Analiza SWOT jest podstawą do zidentyfikowania i sformułowania podstawowych problemów i zagadnień strategicznych. Nazwa SWOT jest akronimem angielskich słów Strengths (mocne strony), Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse w otoczeniu), Threats (zagrożenia w otoczeniu). Jest ona efektywną metodą identyfikacji słabych i mocnych stron powiatu oraz badania szans i zagrożeń jakie stoją przed powiatem. Analiza SWOT zawiera określenie czterech grup czynników: - „mocne strony” – są to uwarunkowania wewnętrzne, które stanowią silne strony powiatu i które należycie wykorzystane sprzyjać będą jego rozwojowi (należy utrzymać je jako mocne strony); - „słabe strony” – są to uwarunkowania wewnętrzne, które stanowią słabe strony powiatu i które niewyeliminowane utrudniać będą jego rozwój (ich oddziaływanie należy minimalizować); - „szanse” – są to uwarunkowania zewnętrzne, które nie są bezpośrednio zależne od zachowania społeczności powiatu, ale które mogą być traktowane jako szanse i wykorzystane jako czynniki sprzyjające rozwojowi powiatu; - „zagrożenia” – są to uwarunkowania zewnętrzne, które także nie są bezpośrednio zależne od zachowania społeczności powiatu, ale które mogą stanowić zagrożenie dla jego rozwoju (należy unikać ich negatywnego oddziaływania na rozwój powiatu). Analiza dotyczy sytuacji, w jakiej obecnie znajduje się powiat, pozwala sformułować koncepcje zrównoważonego rozwoju. Przedstawiona poniżej analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń jest syntezą poszczególnych obszarów życia społeczno - gospodarczego powiatu. Poniższy zbiór informacji o mocnych i słabych stronach powiatu i stojących przed nim szansach i zagrożeniach jest uzgodnioną wypadkową wiedzy o stanie i potrzebach powiatu. 12 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 Tabela 5. Analiza SWOT ANALIZA SWOT NEGATYWNE POZYTYWNE - WEWNĘTRZNE MOCNE STRONY Nadmorskie położenie (głównie gmina Mielno i część Będzina) i związany z tym ruch turystyczny Grunty rolne przydatne do produkcji zdrowej i ekologicznej żywności Farmy wiatrowe Położenie geograficzne Kamienne kręgi, wioski tematyczne (np. zdrowego życia) ogrody tematyczne, trasa pielgrzymkowa Utrwalony wizerunek powiatu jako powiatu nadmorskiego, atrakcyjnego turystycznie Dobra baza oświatowa Zasoby przestrzeni i krajobrazu wokół rzek na terenie powiatu Bogactwo zabytków kultury materialnej Oferty imprez kulturalnych, sportowych i rekreacji Duże obszary leśne Zasoby przyrody chronionej Walory krajobrazowe i turystyczne Korzystne warunki dla rozwoju turystyki w wielu obszarach powiatu Rezerwaty przyrody i obszary chronionego krajobrazu – Natura 2000 Lesistość wyższa niż średnia krajowa i wojewódzka SŁABE STRONY Starzenie się społeczeństwa Wysoki poziom bezrobocia Odsetek osób długotrwale bezrobotnych Rosnące rozwarstwienie społeczne Nieduża liczba przedsiębiorstw w gminach Bobolice i Polanów Niedostateczna infrastruktura społeczno - kulturalna Słaba tożsamość lokalna społeczności Niewystarczające zasoby budownictwa socjalnego Baza turystyczna w gminach wiejskich Niedostateczna dostępność do infrastruktury społecznej, zwłaszcza na obszarach wiejskich Społeczny pesymizm i postawy roszczeniowe Duże społeczne skutki emigracji zarobkowej Słaby dostęp do Internetu zwłaszcza na terenach wiejskich - ZEWNĘTRZNE SZANSE Wzrost zainteresowania zdrowym trybem życia - turystyką wiejską, turystyką aktywną Rosnący rynek dla tradycyjnych produktów lokalnych i regionalnych oraz żywności ekologicznej Unijne środki i inne zewnętrzne źródła finansowania Wzrost zainteresowania energia odnawialną Trend w Polsce na rozwój ekonomii społecznej Większe zapotrzebowanie na usługi turystyki weekendowej Rosnąca liczba turystów zagranicznych Uatrakcyjnienie obszarów wiejskich poprzez poprawę estetyki i infrastruktury Otwarte rynki pracy w Unii Europejskiej Wzrost znaczenia organizacji pozarządowych na rzecz pomocy dzieciom i młodzieży Dobre regulacje prawne na poziome Państwa pozwalające na prowadzenie skutecznej polityki społecznej w samorządach Tendencja wzrostowa w rozwoju branży turystycznej Promocja rolnictwa zrównoważonego i zintegrowanego Wielofunkcyjny rozwój wsi i obszarów wiejskich ZAGROŻENIA Wzrost patologii na terenie kraju Wtórny analfabetyzm w skali makro Wzrost bezrobocia w skali makro Wzrost przemocy w rodzinie Ucieczka wykwalifikowanych kadr za granicę Brak konsekwencji w zarządzaniu państwem Brak motywacji społeczeństwa do aktywnego działania Nieskuteczne uregulowania prawne dotyczących skutecznej walki z bezrobociem Utrudnienia proceduralne przy pozyskiwaniu środków finansowych z zewnątrz na budowę infrastruktury 13 4. 4.1. ANALIZA POWIATU W STATYSTYCE PODSTAWOWE WSKAŹNIKI. Tabela 1. Podział terytorialny (stan w dniu 31 XII) Jednostka miary 2007 2008 8 8 Gminy (NTS5) 3 3 Miasta 318 316 Miejscowości podstawowe ogółem 133 133 Sołectwa Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych modułu portret terytorialny Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego 2009 8 3 316 134 Tabela 2. Ludność (stan w dniu 31 XII) Ludność faktycznie zamieszkała kobiety mężczyźni Ludność na 1 km2 (gęstość zaludnienia) Ludność w wieku: przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym W % ogółem ludność w wieku: przedprodukcyjnym produkcyjnym Jednostka miary osoba osoba osoba osoba 2007 64 366 32 418 31 948 39 2008 64 681 32 553 32 128 39 2009 65 049 32 700 32 349 39 osoba osoba osoba 14 469 42 240 7 657 14 044 42 814 7 823 13 839 43 141 8 069 % % 22,5 65,6 21,7 66,2 21,3 66,3 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O poprodukcyjnym Wskaźniki obciążenia demograficznego ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 % 11,9 12,1 12,4 osoba 52,4 51,1 50,8 osoba 52,9 55,7 58,3 osoba 18,1 18,3 ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym osoba 101 101 Kobiety na 100 mężczyzn Na 1000 ludności: 9,2 8,7 zgony 1,5 1,9 przyrost naturalny 10,7 10,6 urodzenia żywe 6,2 6,5 małżeństwa zawarte w ciągu roku 1,4 1,3 rozwody 4,4 4,4 Zgony niemowląt na 1000 urodzeń żywych Saldo migracji na pobyt stały osoba 204 211 saldo migracji gminnych wewnętrznych osoba -29 -12 saldo migracji zagranicznych Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych modułu portret terytorialny Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego 18,7 101 9,3 2,2 11,5 6,2 1,6 9,4 266 -16 Tabela 3. Rynek pracy (stan w dniu 31 XII) Pracujący w jednostkach o liczbie pracujących powyżej 9 osób; łącznie z pracującymi w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie (dane szacunkowe). ogółem Jednostka miary 2007 2008 2009 osoba 9 781 10 103 - 15 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O sektor rolniczy sektor przemysłowy sektor usługowy Pracujący według płci mężczyźni kobiety Bezrobotni zarejestrowani ogółem mężczyźni kobiety Bezrobotni według wieku 24 lata i mniej 25-34 35-44 45-54 55 i więcej Stopa bezrobocia Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym ogółem kobiety mężczyźni Oferty pracy ogółem dla niepełnosprawnych N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 osoba osoba osoba 2 920 2 620 4 241 3 103 2 534 4 466 - osoba osoba 5 074 4 707 5 229 4 874 - osoba osoba osoba 5 145 1 870 3 275 4 225 1 670 2 555 5 121 2 374 2 747 osoba osoba osoba osoba osoba % 874 1 348 1 047 1 424 452 25,3 760 1 088 819 1 165 393 20,8 1 025 1 355 985 1 270 486 24,5 % % % 12,2 16,3 8,4 9,9 12,7 7,4 11,9 13,6 10,4 - 60 0 9 0 16 0 16 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 Tabela 4. Wynagrodzenia i świadczenia społeczne. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto Jednostka miary zł 2007 2 296,30 2008 2 503,35 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w relacji do średniej krajowej % 80,1 79,3 (Polska=100) Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych modułu portret terytorialny Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego 2009 2 612,20 78,8 Tabela 5. Zasoby mieszkaniowe. Jednostka miary mieszk. 2007 19 144 2008 19 367 Mieszkania* * W roku 2002 zasoby mieszkaniowe zamieszkane, od roku 2003 zasoby mieszkaniowe wszystkie (zamieszkane i niezamieszkane). Przeciętna powierzchnia użytkowa m2 81,5 82,3 1 mieszkania m2 24,2 24,6 na 1 osobę Mieszkania wyposażone w urządzenia techniczno-sanitarne: mieszk. 18 701 18 924 wodociąg mieszk. 16 933 17 157 ustęp spłukiwany mieszk. 16 868 17 091 łazienka mieszk. 13 765 13 940 centralne ogrzewanie mieszk. 2 644 2 783 gaz z sieci Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych modułu portret terytorialny Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego 2009 19 619 83,1 25,1 19 189 17 431 17 344 14 228 4 508 Tabela 6. Przemysł i budownictwo. Budynki mieszkalne oddane do użytkowania* * Od roku 2003 nowe budynki mieszkalne oddane do użytkowania. Mieszkania oddane do użytkowania Jednostka miary bud. 2007 227 2008 269 2009 267 17 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 mieszk. 307 262 mieszkania izba 1 666 1 588 izby m2 37 548 38 749 powierzchnia użytkowa mieszkań mieszk. 775 619 Mieszkania na 1000 zawartych małżeństw mieszk. 47,7 40,6 Mieszkania na 10 tys. ludności m2 122,3 147,9 Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych modułu portret terytorialny Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego 278 1 613 40 904 688 42,9 147,1 Tabela 7. Gospodarka komunalna. Odbiorcy energii elektrycznej na niskim napięciu w gospodarstwach domowych ogółem w miastach na wsi Zużycie energii elektrycznej na niskim napięciu w gospodarstwach domowych ogółem w miastach na wsi Korzystający z instalacji w % ogółu ludności z wodociągu z kanalizacji z gazu Zużycie wody, energii elektrycznej i gazu z sieci w gospodarstwach domowych zużycie wody z wodociągów w gospodarstwach domowych na 1 mieszkańca Jednostka miary 2007 2008 2009 szt szt szt 18 558 4 490 14 068 18 430 4 571 13 859 18 410 4 485 13 925 MWh MWh MWh 47 590 10 292,72 37 297 49 315 10 552,26 38 763 50 519 10 715 39 804 % % % 81,9 47,4 13,9 83,0 48,7 14,4 83,4 49,5 22,8 m3 34,2 34,3 35,3 18 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 zużycie energii elektrycznej w gospodarstwach domowych w miastach na 1 kWh 735,0 758,0 mieszkańca m3 113,7 108,4 zużycie gazu z sieci w gospodarstwach domowych na 1 mieszkańca Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych modułu portret terytorialny Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego 770,6 124,1 Tabela 8. Edukacja i wychowanie. Jednostka miary 2007 2008 2009 przedszkola bez specjalnych ob. 10 10 10 przedszkola specjalne ob. 0 0 0 oddziały przedszkolne przy szkołach podstawowych ob. 25 25 24 zespoły wychowania przedszkolnego bez specjalnych ob. - 0 0 punkty przedszkolne bez specjalnych ob. - 0 8 przedszkola bez specjalnych osoba 773 838 903 przedszkola specjalne osoba 0 0 0 oddziały przedszkolne przy szkołach podstawowych osoba 332 336 389 zespoły wychowania przedszkolnego bez specjalnych osoba - 0 0 punkty przedszkolne bez specjalnych osoba - 0 129 przedszkola bez specjalnych msc 796 813 878 przedszkola specjalne msc 0 0 0 zespoły wychowania przedszkolnego bez specjalnych msc - 0 0 Placówki wychowania przedszkolnego Dzieci w placówkach wychowania przedszkolnego Miejsca w placówkach wychowania przedszkolnego 19 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 msc - 0 130 szkoły podstawowe dla dzieci i młodzieży bez specjalnych ob. 34 32 31 szkoły podstawowe specjalne dla dzieci i młodzieży ob. 2 1 2 szkoły podstawowe dla dorosłych ob. 0 0 0 szkoły podstawowe dla dzieci i młodzieży bez specjalnych - uczniowie osoba 4 357 4 136 3 921 szkoły podstawowe specjalne dla dzieci i młodzieży - uczniowie osoba 27 18 29 szkoły podstawowe dla dorosłych - uczniowie osoba 0 0 0 gimnazja dla dzieci i młodzieży bez specjalnych ob. 11 11 11 gimnazja dla dzieci i młodzieży specjalne ob. 2 2 2 gimnazja dla dorosłych ob. 0 0 0 gimnazja dla dzieci i młodzieży bez specjalnych - uczniowie osoba 2 318 2 233 2 150 gimnazja dla dzieci i młodzieży specjalne - uczniowie osoba 59 66 54 gimnazja dla dorosłych - uczniowie osoba 0 0 0 ob. 2 2 2 osoba 50 39 39 ob. 1 1 1 osoba 62 48 65 ob. 1 1 1 punkty przedszkolne bez specjalnych Szkoły podstawowe Szkoły gimnazjalne Szkoły zasadnicze ponadgimnazjalne szkoły przysposabiające do pracy zawodowej specjalne ponadgimnazjalne szkoły przysposabiające do pracy zawodowej specjalne uczniowie ponadgimnazjalne zasadnicze szkoły zawodowe dla młodzieży bez specjalnych ponadgimnazjalne zasadnicze szkoły zawodowe dla młodzieży bez specjalnych - uczniowie ponadgimnazjalne zasadnicze szkoły zawodowe dla młodzieży specjalne 20 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O ponadgimnazjalne zasadnicze szkoły zawodowe dla młodzieży specjalne uczniowie N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 osoba 91 73 51 ponadgimnazjalne zasadnicze szkoły zawodowe dla dorosłych ob. 0 0 0 ponadpodstawowe szkoły zasadnicze dla dorosłych - uczniowie osoba 0 0 0 ob. 1 1 2 osoba 58 54 63 ob. 0 0 1 osoba 0 0 14 ob. 3 3 3 osoba 157 160 116 ob. 0 0 0 osoba 0 0 0 ob. 0 0 0 osoba 0 0 0 ob. 0 0 0 osoba 0 0 0 ob. 0 0 0 osoba 0 0 0 ob. 0 0 0 Licea ogólnokształcące licea ogólnokształcące ponadgimnazjalne dla młodzieży bez specjalnych licea ogólnokształcące ponadgimnazjalne dla młodzieży bez specjalnych uczniowie licea ogólnokształcące specjalne ponadgimnazjalne dla młodzieży licea ogólnokształcące specjalne ponadgimnazjalne dla młodzieży uczniowie licea ogólnokształcące ponadpodstawowe dla dorosłych licea ogólnokształcące ponadpodstawowe dla dorosłych - uczniowie uzupełniające licea ogólnokształcące dla młodzieży (bez specjalnych) uzupełniające licea ogólnokształcące dla młodzieży (bez specjalnych) uczniowie uzupełniające licea ogólnokształcące dla młodzieży specjalne uzupełniające licea ogólnokształcące dla młodzieży specjalne - uczniowie uzupełniające licea ogólnokształcące dla dorosłych uzupełniające licea ogólnokształcące dla dorosłych - uczniowie Szkolnictwo policealne szkoły policealne dla młodzieży bez specjalnych szkoły policealne dla młodzieży bez specjalnych - uczniowie szkoły policealne dla młodzieży specjalne 21 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 osoba 0 0 0 ob. 1 1 1 osoba 82 108 84 szkoły podstawowe % 89,58 88,59 86,53 szkoły gimnazjalne Uczniowie przypadający na 1 komputer z dostępem do Internetu przeznaczony do użytku uczniów % 83,76 83,69 82,39 szkoły podstawowe dla dzieci i młodzieży bez specjalnych osoba 14,43 11,59 10,24 gimnazja dla dzieci i młodzieży bez specjalnych osoba 14,22 11,81 12,22 szkoły zawodowe bez policealnych osoba 3,49 2,81 2,50 zasadnicze szkoły zawodowe osoba 0 0 0 technika technika (wraz z ogólnokształcącymi szkołami artystycznymi dającymi uprawnienia zawodowe) osoba 2,58 1,95 - osoba - - 1,73 licea profilowane osoba 5,21 3,88 2,52 licea ogólnokształcące osoba 2,42 2,25 4,50 szkoły policealne dla młodzieży specjalne - uczniowie szkoły policealne dla dorosłych szkoły policealne dla dorosłych - uczniowie Współczynnik skolaryzacji brutto osoba 0 0 szkoły policealne Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych modułu portret terytorialny Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego 0 Tabela 9. Kultura fizyczna, sport i rekreacja Kluby sportowe łącznie z klubami wyznaniowymi i UKS kluby sekcje sportowe Jednostka miary 2007 2008 2009 szt szt - 28 50 - 22 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 osoba 1 492 członkowie osoba 1 424 ćwiczący ogółem osoba 1 072 mężczyźni osoba 352 kobiety osoba 901 ćwiczący do lat 18 ogółem osoba 644 chłopcy osoba 257 dziewczęta osoba 16 trenerzy osoba 33 instruktorzy sportowi osoba 33 inne osoby prowadzące zajęcia sportowe Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych modułu portret terytorialny Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego - Tabela 10. Ochrona zdrowia i opieka społeczna (stan w dniu 31 XII) Zakłady opieki zdrowotnej ogółem publiczne niepubliczne Praktyki lekarskie w miastach na wsi Podstawowa opieka zdrowotna - porady Apteki ogólnodostępne Liczba ludności na 1 aptekę ogólnodostępną Żłobki ogółem Jednostka miary 2007 2008 2009 ob. ob. ob. 16 3 13 16 2 14 16 2 14 osoba osoba jd ob. osoba 7 6 203 162 10 6 437 5 6 210 563 11 5 880 7 6 223 851 10 6 505 ob. 0 0 0 23 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 msc 0 0 miejsca rzeczywiste (łącznie z oddziałami) osoba 0 0 dzieci (łącznie z oddziałami) Placówki stacjonarnej pomocy społecznej ob. 7 7 placówki (z filiami) ob. 6 6 domy pomocy społecznej msc 710 711 miejsca (łącznie z filiami) osoba 690 694 mieszkańcy (łącznie z filiami) Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych modułu portret terytorialny Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego 0 0 8 6 700 701 Tabela 11. Turystyka. *Dane dotyczą tylko tych jednostek, które złożyły sprawozdania statystyczne. Wybrane turystyczne obiekty zbiorowego zakwaterowania ogółem obiekty * miejsca noclegowe * korzystający z noclegów udzielone noclegi hotele obiekty * miejsca noclegowe * korzystający z noclegów udzielone noclegi motele obiekty * miejsca noclegowe * Jednostka miary 2007 2008 2009 ob. msc osoba - 99 13 712 139 777 931 927 98 12 845 140 738 860 696 107 13 934 132 207 881 701 ob. msc osoba - 7 780 38 965 98 851 7 786 41 075 121 405 7 783 35 182 121 342 ob. msc 1 41 1 30 1 30 24 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 osoba 1 285 689 korzystający z noclegów 3 896 7 269 udzielone noclegi pensjonaty ob. 5 5 obiekty * msc 161 161 miejsca noclegowe * osoba 2 808 2 994 korzystający z noclegów 10 940 10 289 udzielone noclegi * stan w dniu 31 VII Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych modułu portret terytorialny Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego 1 125 4 683 5 161 3 150 9 264 Tabela 12. Kultura i sztuka. Placówki biblioteczne biblioteki i filie ogółem biblioteki i filie - obiekty przystosowane dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich czytelnicy w ciągu roku czytelnicy bibliotek publicznych na 1000 ludności księgozbiór wypożyczenia księgozbioru na 1 czytelnika Kina kina stałe kina stałe - obiekty przystosowane dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich seanse ogółem widzowie ogółem Jednostka miary 2007 2008 2009 ob. 24 26 27 ob. 1 5 6 osoba osoba wol. wol. 9 118 142 212 494 16,4 9 175 142 211 196 15,6 8 284 128 197 471 15,0 ob. 1 1 1 ob. 1 1 1 osoba 266 7 146 298 3 444 239 3 082 25 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O liczba ludności na 1 miejsce w kinach stałych Muzea muzea łącznie z oddziałami muzea łącznie z oddziałami - obiekty przystosowane dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich zwiedzający muzea i oddziały Galerie i salony sztuki N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 osoba 247,56 248,77 250,19 ob. 0 0 0 ob. 0 0 0 osoba ob. 0 0 0 0 0 0 Galerie i salony sztuki - obiekty przystosowane dla osób poruszających się ob. 0 0 na wózkach inwalidzkich Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych modułu portret terytorialny Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego 0 Tabela 13. Gospodarka. Podmioty gospodarcze (stan w dniu 31 XII) ogółem sektor publiczny sektor prywatny Podmioty gospodarcze wg sekcji PKD 2004 Sekcja A - Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo Sekcja B - Rybactwo Sekcja C - Górnictwo Sekcja D - Przetwórstwo przemysłowe Sekcja E - Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę Sekcja F - Budownictwo Jednostka miary 2007 2008 2009 jed.gosp. jed.gosp. jed.gosp. 6 616 161 6 455 6 827 161 6 666 6 905 158 6 747 jed.gosp. jed.gosp. jed.gosp. jed.gosp. 354 38 4 548 353 37 4 543 352 39 4 545 jed.gosp. 14 14 15 jed.gosp. 694 805 853 26 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O Sekcja G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego Sekcja H - Hotele i restauracje Sekcja I - Transport, gospodarka magazynowa i łączność Sekcja J - Pośrednictwo finansowe Sekcja K - Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej Sekcja L - Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne Sekcja M - Edukacja Sekcja N - Ochrona zdrowia i pomoc społeczna Sekcja O - Działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała Sekcja P - Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników Sekcja Q - Organizacje i zespoły eksterytorialne Pojazdy samochodowe i ciągniki ogółem pojazdy samochodowe i ciągniki motocykle ogółem samochody osobowe autobusy ogółem samochody ciężarowe ciągniki samochodowe ciągniki rolnicze Przyczepy N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 jed.gosp. 1 841 1 824 1 813 jed.gosp. jed.gosp. jed.gosp. 1 061 368 202 1 114 389 203 1 160 392 183 jed.gosp. 610 632 629 jed.gosp. 42 42 44 jed.gosp. jed.gosp. 126 299 130 313 134 315 jed.gosp. 415 424 427 jed.gosp. jed.gosp. 0 0 0 0 0 0 szt szt szt szt szt szt szt szt - - 37 470 2 574 27 028 163 4 405 151 2 941 1 549 27 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 szt Naczepy Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych modułu portret terytorialny Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego 201 Tabela 14. Ochrona środowiska. Jednostka miary 2007 2008 Emisja przemysłowych zanieczyszczeń powietrza t/r 193 89 pyłowych t/r 9 129 14 784 gazowych ha 0 0 Parki narodowe ha 1 151,3 1 144,4 Rezerwaty przyrody ha 0 0 Parki krajobrazowe ha 31 552,0 31 552,0 Obszary chronionego krajobrazu szt 164 172 Pomniki przyrody szt 37 37 Komunalne i przemysłowe oczyszczalnie ścieków osoba 35 433 36 557 Ludność obsługiwana przez oczyszczalnie ścieków miejskie i wiejskie Zużycie wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności dam3 3 020,5 4 944,6 ogółem dam3 191 151 przemysł dam3 106 1 997 rolnictwo i leśnictwo dam3 2 723,5 2 796,6 eksploatacja sieci wodociągowej dam3 2 201,1 2 214,4 gospodarstwa domowe Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych modułu portret terytorialny Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego 2009 88 8 662 0 1 144,4 0 31 552,0 220 40 39 423 3 053,4 189 0 2 864,4 2 288,3 Tabela 15. Dochody i wydatki budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Dochody budżetów gmin (bez miast na prawach powiatu) dochody ogółem Jednostka miary 2007 2008 2009 zł 175 160 124,26 187 594 373,43 197 924 405,89 28 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O dochody własne dotacje ogółem (celowe + dotacje paragrafy 200, 620) subwencje ogólne subwencje na zadania oświatowe środki pozyskane z budżetu Unii Europejskiej dochody ogółem na 1 mieszkańca dochody własne na 1 mieszkańca Wydatki z budżetów gmin ogółem (bez miast na prawach powiatu) wydatki ogółem wydatki majątkowe ogółem wydatki majątkowe inwestycyjne wydatki bieżące ogółem wydatki bieżące na wynagrodzenia wydatki ogółem na 1 mieszkańca z ogółem na: administrację publiczną bezpieczeństwo publiczne i ochronę przeciwpożarową gospodarkę komunalną i ochronę środowiska gospodarkę mieszkaniową kulturę fizyczną i sport kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego ochronę zdrowia oświatę i wychowanie pomoc społeczną i pozostałe zadania z zakresu polityki społecznej rolnictwo i łowiectwo transport i łączność N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 zł zł zł zł zł zł zł 90 126 166,83 48 535 924,00 35 743 744,00 8 255 772,44 2 721,36 1 400,24 96 145 975,33 53 118 697,00 38 554 921,00 1 465 401,13 2 907,54 1 490,17 98 835 862,07 42 740 953,82 56 347 590,00 40 385 248,00 1 323 165,60 3 052,08 1 524,09 zł zł zł zł zł zł 163 478 285,00 20 693 510,77 20 693 510,77 2 539,86 192 211 758,66 34 196 573,56 34 196 573,56 158 015 185,10 55 148 586,11 2 979,10 212 065 308,36 46 990 855,55 46 917 355,55 165 074 452,81 60 789 564,46 3 270,14 zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł 20 173 713,70 2 893 412,53 17 300 637,55 4 708 943,73 2 401 221,14 4 651 642,74 1 498 751,46 54 782 564,41 34 554 999,28 4 128 869,76 8 448 942,08 23 715 492,14 3 817 409,15 17 472 846,20 5 478 023,15 8 143 637,93 5 707 678,91 1 756 804,29 61 564 177,85 36 255 872,60 5 205 363,35 14 221 599,99 23 930 765,69 6 187 458,06 15 811 879,59 6 303 960,15 9 541 855,01 7 345 818,16 1 667 777,19 65 872 336,57 36 425 044,75 4 350 712,75 25 703 957,55 29 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O Dochody budżetu miasta na prawach powiatu ogółem dochody ogółem dochody własne dotacje ogółem (celowe + dotacje paragrafy 200, 620) subwencje ogólne subwencje na zadania oświatowe środki pozyskane z budżetu Unii Europejskiej dochody ogółem na 1 mieszkańca dochody własne na 1 mieszkańca Wydatki z budżetu miasta na prawach powiatu wydatki ogółem wydatki majątkowe ogółem wydatki majątkowe inwestycyjne wydatki bieżące ogółem wydatki bieżące na wynagrodzenia wydatki ogółem na 1 mieszkańca z ogółem na: administrację publiczną bezpieczeństwo publiczne i ochronę przeciwpożarową gospodarkę komunalną i ochronę środowiska gospodarkę mieszkaniową kulturę fizyczną i sport kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego ochronę zdrowia oświatę i wychowanie pomoc społeczną i pozostałe zadania z zakresu polityki społecznej N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 zł zł zł zł zł zł zł zł 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 zł zł zł zł zł zł 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 zł zł zł zł zł zł zł zł zł 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 30 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 zł 0 0 rolnictwo i łowiectwo zł 0 0 transport i łączność Dochody budżetu powiatu zł 53 668 586,02 59 125 559,08 dochody ogółem zł 15 820 889,71 18 364 810,91 dochody własne zł dotacje ogółem (celowe + dotacje paragrafy 200, 620) zł 18 926 012,00 18 816 503,00 subwencje ogólne zł 11 627 636,00 10 453 719,00 subwencje na zadania oświatowe zł 78 244,54 1 230 831,39 środki pozyskane z budżetu Unii Europejskiej zł 833,82 916,39 dochody ogółem na 1 mieszkańca zł 245,80 284,64 dochody własne na 1 mieszkańca Wydatki z budżetu powiatu zł 51 204 720,26 56 263 813,07 wydatki ogółem zł 2 557 927,29 3 687 464,17 wydatki majątkowe ogółem zł 2 557 927,29 3 687 464,17 wydatki majątkowe inwestycyjne zł 52 576 348,90 wydatki bieżące ogółem zł 23 654 500,56 wydatki bieżące na wynagrodzenia zł 795,54 872,04 wydatki ogółem na 1 mieszkańca Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych modułu portret terytorialny Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego 0 0 66 717 908,04 18 192 348,17 26 734 637,87 21 790 922,00 11 341 766,00 1 511 698,58 1 028,82 280,53 64 172 295,30 8 458 346,91 8 458 346,91 55 713 948,39 26 101 961,02 989,56 31 S T R A T E G I A P O W I A T U 5. R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 DIAGNOZA STANU Diagnoza zawiera informacje o uwarunkowaniach gospodarczych, przestrzennych, ekologicznych i demograficznych, analizy społeczne i ekonomiczne, na podstawie których sformułowano wnioski będące punktem wyjścia do zdefiniowania głównych kierunków strategii stanowiących treść niniejszego dokumentu. Wyszczególniono w niej najważniejsze cechy poszczególnych obszarów przyjętych do oceny oraz określenia celów i kierunków działania w procesie debat strategicznych. Diagnoza Stanu jest syntezą wyników debat strategicznych i raportu o stanie powiatu koszalińskiego. Charakterystykę obszarów cechuje wyszczególnienie ich cech w odniesieniu do powiatu jako całości, jego zróżnicowań wewnętrznych oraz pozycji w województwie. SPOŁECZNOŚĆ Pozytywny element obszaru społecznego stanowi szeroka ofertę edukacyjna skierowana do wszystkich mieszkańców powiatu. Wartością o dużym znaczeniu jest funkcjonowanie placówek oświatowych oraz organizacji pozarządowych działających na rzecz społeczności lokalnej. Wartością pozytywną w obszarze społecznym jest szeroka oferta kulturalna sprzyjająca rozwojowi powiatu, niemniej nie jest ona dostępna w równym stopniu dla wszystkich mieszkańców powiatu. Winno się nadal wzmacniać ofertę kulturalną oraz aktywnie wspierać działania kulturotwórcze placówek kulturalnych i inicjatyw lokalnych w obszarach wiejskich. Bezrobocie, którego poziom w powiecie koszalińskim utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie to m.in. skutek spowolnienia gospodarczego spowodowanego światowym kryzysem, nadal dotyka znaczną część populacji, przyczyniając się do ubożenia rodzin i w efekcie ich marginalizacji. Konieczne jest tworzenie dogodnych warunków do rozwoju przedsiębiorczości, które przyczynią się do powstania nowych miejsc pracy oraz ciągłe inwestowanie w aktywizację zawodową osób bezrobotnych. Wysokie bezrobocie jest również powodem poszerzającego się obszaru depresji społecznej. Koniecznym jest tworzenie i rozbudowa placówek pomocy społecznej zarówno na poziomie gmin, jak i powiatu typu Centra Integracji Społecznej czy Grupy Wsparcia dla budowania 32 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 w całym obszarze powiatu koszalińskiego parasola ochronnego dla ludzi potrzebujących pomocy oraz zagrożonych wykluczeniem społecznym. Dodatkowo większej uwagi wymagają problemy osób niepełnosprawnych o złożonych, wielorakich potrzebach, uzależniających je od pomocy innych oraz ich rodziny. Niepełnosprawni są funkcjonowanie na często rynku gorzej pracy. wykształceni, Działania co zdecydowanie wspomagające utrudnia funkcjonowanie ich osób niepełnosprawnych, takie jak systematyczne znoszenie barier architektonicznych, winny być poprzedzone dokładną inwentaryzacją barier i oceną kolejności ich likwidacji. INFRASTRUKTURA Wartość o pozytywnym znaczeniu stanowi infrastruktura społeczno - publiczna oraz kulturalna powiatu, która wymaga jednak ciągłego doinwestowywania z uwagi na stan techniczny części tych obiektów. Także infrastruktura sportowa i rekreacyjna wymaga dalszej rozbudowy oraz modernizacji poszczególnych obiektów zwłaszcza w zakresie ogólnodostępnych obiektów zamkniętych i otwartych terenów rekreacyjnych w obszarach predestynowanych dla rozwoju różnych form turystyki i wypoczynku. W obszarze infrastruktury jako bardzo pozytywny element należy uznać dobre położenie komunikacyjne powiatu oraz rozwój infrastruktury sieci telefonii przewodowej i bezprzewodowej. Choć w przypadku nowych inwestycji, w nowych obszarach powiatu sieć ta będzie musiała ulec rozbudowie. Dobra sieć placówek edukacyjnych szkolnictwa ponadgimnazjalnego wymaga jednak ciągłego doinwestowania w infrastrukturę tych obiektów dla zapewnienia komfortu i wysokiego poziomu prowadzonych procesów edukacyjnych jak i standaryzacji zaplecza tych placówek oświatowych. Nadal wartością o niewielkim znaczeniu jest infrastruktura turystyczna i okołoturystyczna. Infrastruktura przeznaczona dla rekreacji i wypoczynku na terenie powiatu oparta o walory środowiskowe i przyrodnicze oraz infrastrukturę dobrze rozwiniętej sieci ścieżek turystyki pieszej i rowerowej winna być w dalszym ciągu rozbudowywana i modernizowana dla zwiększenia jakości oferty rekreacyjnej i wypoczynkowej. GOSPODARKA Do pozytywnych elementów gospodarczych w powiecie koszalińskim zaliczyć można ukształtowane na dobrym poziomie procesy rozwojowe w sektorze prywatnym. Istnieje konieczność weryfikacji polityki finansowej samorządów i włączenie w proces finansowania inwestycji takich instrumentów jak kredyty, pożyczki w krajowych funduszach celowych, obligacje komunalne oraz partnerstwa publiczno – prywatnego. 33 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 Słabo rozwinięte struktury wspierające rozwój małej i średniej przedsiębiorczości nadal mają niewielkie znaczenie w jej kreowaniu. Niedostatecznie rozwinięta baza usług turystycznych (poza gminą Mielno) oraz baza terenów przeznaczonych pod działalność inwestycyjną powoduje, że czynniki te są nadal wartościami o niewielkim znaczeniu dla rozwoju powiatu. W celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania produkcji rolnej w sferze rynkowej oraz rozwoju działalności gospodarczej na obszarach wiejskich winno się tworzyć systemy nowoczesnych powiązań rynkowych i instytucjonalnych rolnictwa z pozostałymi sektorami gospodarki. Gospodarczym negatywem jest natomiast nadal wysoka stopa bezrobocia i mała aktywność zawodowa społeczności powiatu pozostającej bez pracy, wymagającej stale stosowania wobec niej usług i instrumentów rynku pracy. Występujące walory kulturowe i przyrodnicze sprzyjają rozwojowi turystyki na terenie powiatu, która jest dziedziną wschodzącej perspektywy gospodarczej powiatu. Turystyka weekendowa i wypoczynkowa winna stać się ofertą obszarów wiejskich w tym sektorze gospodarki, jako dodatkowe źródło dochodu mieszkańców powiatu. Na poziom atrakcyjności turystycznej powiatu wpływa przede wszystkim dziedzictwo historyczne, zasoby przyrodnicze oraz naturalne warunki do rozwoju turystyki. Istotnym elementem rozwoju powiatu jest potencjał gospodarstw rolnych, które w części zachowają swój rolniczy charakter ale w wielu przypadkach stanowić będą podstawę dla rozwoju agroturystyki, drobnej wytwórczości i usług rozwijanych m.in. w oparciu o Program Rozwoju Obszarów Wiejskich. ORGANIZACJE POZARZĄDOWE Liczne organizacje pozarządowe działające na terenie powiatu koszalińskiego stanowią ważny i pozytywny aspekt życia społecznego mieszkańców powiatu. W celu pełnej realizacji zadań polityki społecznej na terenie powiatu koszalińskiego winno się zwiększać zaangażowanie organizacji pozarządowych w podejmowaniu działań na rzecz szeroko rozumianej pomocy społecznej. Winno się wzmocnić podejmowanie inicjatyw integrujących organizacje pozarządowe wokół zadań ważnych dla lokalnego środowiska. W celu poprawy jakości pracy organizacji pozarządowych w sferze zadań publicznych należy organizować ustawiczne szkolenia w zakresie pozyskiwania funduszy krajowych i Unii Europejskiej oraz regulacji prawnych dotyczących działalności organizacji pozarządowych oraz podnoszące jakość pracy tych organizacji. Dla pełnej informacji, na stronie internetowej Powiatu należy publikować wszelkie ważne informacje dotyczące zarówno działań podejmowanych przez powiat, jak i przez organizacje pozarządowe. 34 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 OCHRONA ŚRODOWISKA Pozytywną wartością w obszarze środowiskowym jest istnienie wielu obszarów prawnie i zwyczajowo chronionych. Są one podstawą do rozwoju działalności turystycznej i agroturystycznej. W obszarze całej przestrzeni powiatu za pozytywny element należy uznać nadmorskie położenie oraz istnienie obszarów o walorach turystyczno - krajobrazowych sprzyjających rozwojowi różnych form turystyki, zwłaszcza w obszarach leśnych, przyrzecznych, atrakcyjnej rzeźby terenu i wzniesień. Wartością pozytywną w tym kontekście są podejmowane działania zapewniające ochronę najcenniejszych przyrodniczo obszarach powiatu i tworzenia spójnego systemu ochrony przyrody dostosowanego do bieżących wymagań prawa i warunków trwałej egzystencji ekosystemów, a także potrzeb związanych z turystyką i dydaktyką. Dla zwiększenia atrakcyjności przestrzeni powiatu koszalińskiego, a także w celu poprawy jakości środowiska należy działać w kierunku zachowania bioróżnorodności terenów oraz promowania zrównoważonego systemu gospodarowania m.in. poprzez odpowiednie użytkowanie gleb i ochronę wód. Powierzchnia terenów leśnych (ponad 44% powierzchni powiatu) daje podstawę do optymizmu w zakresie prowadzonych działań na rzecz ochrony powietrza i powinna być przyczynkiem do dalszego prowadzenia zalesień na gruntach o niskiej klasie bonitacyjnej i nieprzydatnych rolniczo. Koniecznym działaniem przed przystąpieniem do wielu rozwiązań proekologicznych jest w dalszym ciągu propagowanie szeroko rozumianej edukacji ekologicznej zarówno wśród dzieci i młodzieży szkolnej, jak i dorosłych mieszkańców powiatu. 35 S T R A T E G I A P O W I A T U 6. R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 WIZJA POWIATU KOSZALIŃSKIEGO Wizja pełni funkcję swoistego stabilizatora działań, przez określenie ogólnych ram, zapewniających spójność celów i programów. Wizja wyraża generalne dążenia władz i społeczeństwa powiatu koszalińskiego w postaci obrazu jego przyszłości jest wyrażeniem, które określa główny cel powiatu, jego „sens życia”. Jest wyrazem dążeń i oczekiwań w stosunku do powiatu, dla którego została sformułowana. Wypracowana wizja rozwoju powiatu sformułowana przez uczestników spotkań strategicznych o których mowa w rozdziale pn. Metodologia, pokazuje pozytywny obraz powiatu koszalińskiego, w perspektywie kolejnych lat. Przeprowadzone analizy i wyartykułowane potrzeby mieszkańców, pozwalają na określenie głównych celów strategii. Cele te będą wyznacznikiem kierunku wszystkich działań objętych strategią. Wizja powiatu koszalińskiego oraz opis głównego pola działań w najbliższych latach koncentruje się na istocie rzeczy, dostosowuje kierunki działań do długoterminowych celów, równocześnie pełni funkcje motywacyjne i promocyjne. WIZJA – Powiat koszaliński to obszar o czystym środowisku naturalnym, dynamicznie rozwijający się zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, przy wykorzystaniu walorów turystycznych i przyrodniczych. To atrakcyjna propozycja do życia, pracy, biznesu i wypoczynku. W dalszej części strategii przedstawiono priorytety, cele i kierunki działania dla każdego z priorytetów życia społeczno – gospodarczego (społeczność, infrastruktura, gospodarka, przestrzeń i ochrona środowiska). 36 S T R A T E G I A P O W I A T U 7. R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 PRIORYTETY, CELE SRATEGICZNE I KIERUNKI DZIAŁANIA Tabela 6. SPOŁECZNOŚĆ – cele i kierunki działania 1.SPOŁECZNOŚĆ POWIĄZANIE ZE STRATEGIĄ ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DO ROKU 2020: CEL STRATEGICZNY 5. BUDOWANIE OTWARTEJ I KONKURENCYJNEJ SPOŁECZNOŚCI CEL STRATEGICZNY 6. WZROST TOŻSAMOŚCI I SPÓJNOŚCI SPOŁECZNEJ REGIONU CELE SZCZEGÓŁOWE Kierunki działania / opis 1.1. Rozwój i racjonalizacja form pomocy społecznej oraz zapewnienie wsparcia i poprawa funkcjonowania osób niepełnosprawnych w społeczności lokalnej. 1.1.1. Powiązanie z ustawowymi zadaniami publicznymi o charakterze ponadgminnym w zakresie: edukacji publicznej, promocji i ochrony zdrowia, pomocy społecznej, polityki prorodzinnej, wspierania osób niepełnosprawnych. 1.2. Poprawa zdrowotności i bezpieczeństwa publicznego mieszkańców. 1.1.2. 1.2.1. 1.2.2. Powiązanie z ustawowymi zadaniami publicznymi o charakterze ponadgminnym w zakresie: porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli, ochrony przeciwpowodziowej, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska, promocja i ochrona zdrowia. 1.2.3. Stworzenie sprawnie funkcjonującego systemu zapobiegania kryzysom rodziny oraz kompleksowego programu wsparcia osób starszych, samotnych i niepełnosprawnych w oparciu o szeroko rozumianą pomoc społeczną. Optymalizacja warunków bytowych w jednostkach organizacyjnych powiatu, z uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych. Ograniczenie przestępczości i zachowań aspołecznych. Wzrost bezpieczeństwa w miejscach publicznych i miejscu zamieszkania. Wsparcie i profilaktyka zdrowia psychicznego. Wskaźniki produktu i rezultatu Rok bazowy 2010 lata oceny: 2013 i 2016 Wskaźniki produktów i rezultatów określone w następujących sektorowych dokumentach strategicznych powiatu: Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Koszalińskim na lata 2007 – 2015 (Uchwała Rady Powiatu w Koszalinie nr XXIV/263/2002 z 5 kwietnia 2002r.) Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2011 – 2015 Ewaluacja stopnia realizacji działań nastąpi poprzez weryfikację stopnia wdrożenia ww. dokumentów. Wskaźniki produktów i rezultatów określone w następujących sektorowych dokumentach strategicznych powiatu: Powiatowy Program Zapobiegania Przestępczości oraz Ochrony bezpieczeństwa Obywateli i Porządku Publicznego (Załącznik do uchwały Nr 89/X/07 Rady Powiatu w Koszalinie z dnia 30.08.2007r.) Powiatowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego w Powiecie Koszalińskim na lata 2011-2015 Ewaluacja stopnia realizacji działań nastąpi poprzez weryfikację stopnia wdrożenia ww. dokumentów. 37 S T R A T E G I A P O W I A T U 1.3. Wsparcie przedsięwzięć o charakterze kulturalnym oraz pobudzenie aktywności społecznej mieszkańców. Powiązanie z ustawowymi zadaniami publicznymi o charakterze ponadgminnym w zakresie: edukacji publicznej, kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, kultury fizycznej i turystyki, ochrony środowiska i przyrody, promocji powiatu, współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych. R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O 1.3.1. 1.3.2. 1.3.3. 1.3.4. N A L A T A Zwiększenie efektywności wykorzystania potencjału kulturowego powiatu oraz rozwój działalności kulturalnej i rekreacyjnosportowej. Pobudzenie społecznych inicjatyw lokalnych. Promocja powiatu poprzez kulturę i sport. Tworzenie płaszczyzn współpracy międzynarodowej w różnych dziedzinach życia społecznego i gospodarczego na poziomie powiatu z udziałem gmin. 2 0 1 1 – 2 0 1 5 Wdrożenie działań oraz osiągnięcie wskaźników produktu i rezultatów odbędzie się poprzez realizację zadań określanych rokrocznie na podstawie ustawy z dn. 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie w powiatowym programie współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego. Tabela 7 INFRASTRUKTURA – cele i kierunki działania 2.INFRASTRUKTURA POWIĄZANIE ZE STRATEGIĄ ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DO ROKU 2020: CEL STRATEGICZNY 2. WZMACNIANIE MECHANIZMÓW RYNKOWYCH I OTOCZENIA GOSPODARCZEGO CEL STRATEGICZNY 3. ZWIĘKSZENIE PRZESTRZENNEJ KONKURENCYJNOŚCI REGIONU CELE SZCZEGÓŁOWE 2.1. Poprawa dostępności drogowej i układu komunikacyjnego. Powiązanie z ustawowymi zadaniami publicznymi o charakterze ponadgminnym w zakresie: transportu zbiorowego i dróg publicznych. 2.2. Wykorzystanie potencjału turystycznego powiatu w celach prorozwojowych. Powiązanie z ustawowymi zadaniami publicznymi o charakterze ponadgminnym w zakresie: geodezji, kartografii i katastru, gospodarki nieruchomościami, promocji powiatu Kierunki działania / opis 2.1.1. Budowa i remont powiatowych dróg i mostów, w tym szczególnie o znaczeniu zwiększającym dostępność do centrów skupiających miejsca pracy i poprawiających bezpieczeństwo komunikacji. 2.1.2. Modernizacja i rozbudowa infrastruktury około drogowej, w tym w ramach partnerstwa publicznopublicznego (gmina – powiat) i/lub publiczno-prywatnego. 2.2.1. 2.2.2. Tworzenie warunków do swobodnego inwestowania, w szczególności w obszarze infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej. Promocja obszarów inwestycyjnych powiatu. Wskaźniki produktu i rezultatu Rok bazowy 2010 lata oceny: 2013 i 2016 Monitoring wskaźników produktów i rezultatów odbywać się będzie na podstawie sprawozdań przedkładanych Radzie Powiatu w Koszalinie przez Powiatowy Zarząd Dróg. Działania zmierzające do maksymalnego wykorzystania potencjału turystycznego powiatu w celu utworzenia terenu powiatu koszalińskiego jako strefy aktywności gospodarczej. 38 S T R A T E G I A P O W I A T U 2.3. Poprawa infrastruktury publicznej. Powiązanie z ustawowymi zadaniami publicznymi o charakterze ponadgminnym w zakresie: gospodarki nieruchomościami, administracji architektoniczno-budowlanej, kultury oraz ochrony i opieki nad zabytkami. R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2.3.1. Rozbudowa, przebudowa i ułatwienie dostępu do budynków użyteczności publicznej. 2.3.2. Inicjowanie i wspieranie działań na rzecz rewitalizacji obiektów zabytkowych i ochrony dóbr kultury na terenie powiatu. 2.3.3. Poprawa i rozwój usług publicznych. 2 0 1 1 – 2 0 1 5 Wskaźniki produktów i rezultatów określone w następujących sektorowych dokumentach strategicznych powiatu: Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Koszalińskim na lata 2007 – 2015 (Uchwała Rady Powiatu w Koszalinie nr XXIV/263/2002 z 5 kwietnia 2002r.) Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2011 – 2015 Powiatowym Programie Ochrony Zabytków do 2015 Ewaluacja stopnia realizacji działań nastąpi poprzez weryfikację stopnia wdrożenia ww. dokumentów. Tabela 8. GOSPODARKA – cele i kierunki działania 3.GOSPODARKA POWIĄZANIE ZE STRATEGIĄ ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DO ROKU 2020 : CEL STRATEGICZNY 1. WZROST INNOWACYJNOŚCI I EFEKTYWNOŚCI GOSPODAROWANIA CEL STRATEGICZNY 2. WZMACNIANIE MECHANIZMÓW RYNKOWYCH I OTOCZENIA GOSPODARCZEGO CEL STRATEGICZNY 3. ZWIĘKSZENIE PRZESTRZENNEJ KONKURENCYJNOŚCI REGIONU CEL STRATEGICZNY 5. BUDOWANIE OTWARTEJ I KONKURENCYJNEJ SPOŁECZNOŚCI CEL STRATEGICZNY 6. WZROST TOŻSAMOŚCI I SPÓJNOŚCI SPOŁECZNEJ REGIONU CELE SZCZEGÓŁOWE 3.1. Aktywizacja lokalnego rynku pracy. Powiązanie z ustawowymi zadaniami publicznymi o charakterze ponadgminnym w zakresie: wspierania osób niepełnosprawnych, przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy Kierunki działania / opis 3.1.1. Zwiększenie dostępu do zatrudnienia i promocja aktywnych form walki z bezrobociem. 3.1.2. Rozwój i podwyższenie jakości usług instytucji rynku pracy Wskaźniki produktu i rezultatu Rok bazowy 2010 lata oceny: 2013 i 2016 Wskaźniki produktów i rezultatów wdrażania niniejszego działania zostały określone w Powiatowym Programie Promocji Zatrudnienia oraz Aktywizacji Lokalnego Rynku Pracy na lata 2007 – 2015. Ewaluację stopnia realizacji działania nastąpi poprzez weryfikację stopnia wdrożenia powyższego dokumentu. 3.1.3. Integracja instytucji działających na lokalnym rynku pracy. 3.1.4. Rozwój wykształcenia i kompetencji, zgodnie z potrzebami lokalnego rynku pracy 39 S T R A T E G I A P O W I A T U 3.2. Rozwój lokalnej przedsiębiorczości. Powiązanie z ustawowymi zadaniami publicznymi o charakterze ponadgminnym w zakresie: wspierania osób niepełnosprawnych, przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy 3.3. Wsparcie turystyki jako narzędzia do rozwoju powiatu koszalińskiego. Powiązanie z ustawowymi zadaniami publicznymi o charakterze ponadgminnym w zakresie: kultury i ochrony dóbr kultury, kultury fizycznej i turystyki, promocji powiatu R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 3.2.1. Tworzenie przyjaznych warunków do rozwoju lokalnej przedsiębiorczości, ze szczególnym naciskiem na wspieranie sektorów innowacyjnych oraz działalności przyczyniających się do tworzenia miejsc pracy na terenach wiejskich. 3.2.2. Aktywizacja środowisk i podniesienie poziomu współpracy jednostek samorządowych oraz organizacji otoczenia biznesu w zakresie wspierania przedsiębiorczości. Wskaźniki produktów i rezultatów wdrażania niniejszego działania zostały określone w Powiatowym Programie Promocji Zatrudnienia oraz Aktywizacji Lokalnego Rynku Pracy na lata 2007 – 2015. Ewaluację stopnia realizacji działania nastąpi poprzez weryfikację stopnia wdrożenia powyższego dokumentu. 3.3.1. Działanie na rzecz rozwoju infrastruktury pro turystycznej i różnych form turystyki. 3.3.2. Kreowanie nowych produktów, przedłużających sezon turystyczny i/lub zwieszających obszar atrakcyjny turystycznie. Połączenie sił organizacyjno-finansowych powiatu i gmin w celu wyznaczenia i/lub zagospodarowania nowych produktów turystycznych. Zacieśnienie współpracy ze Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Pomorza Środkowego. Tabela 9. NGO – cele i kierunki działania 4. NGO POWIĄZANIE ZE STRATEGIĄ ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DO ROKU 2020: CEL STRATEGICZNY 2. WZMOCNIENIE MECHANIZMÓW RYNKOWYCH I OTOCZENIA GOSPODARCZEGO CEL STRATEGICZNY 5. BUDOWANIE OTWARTEJ I KONKURENCYJNEJ SPOŁECZNOŚCI CEL STRATEGICZNY 6. WZROST TOŻSAMOŚCI I SPÓJNOŚCI SPOŁECZNEJ REGIONU CELE OPERACYJNE 4.1. Usprawnienie współpracy z sektorem pozarządowym Powiązanie z ustawowymi zadaniami publicznymi o charakterze ponadgminnym w zakresie: promocji powiatu, współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych. Kierunki działania / opis 4.1.1. Kreowanie inicjatyw stwarzających warunki do powstawania nowych organizacji pozarządowych oraz zwiększających udział i znaczenie inicjatyw lokalnych, podejmowanych na obszarach wiejskich powiatu. 4.1.2. Promocja działalności organizacji pozarządowych. 4.1.3. Włączenie zainteresowanych organizacji pozarządowych i innych podmiotów prowadzących działalność pożytku publicznego do realizacji programów służących rozwojowi powiatu. Wskaźniki produktu i rezultatu Rok bazowy 2010 lata oceny: 2013 i 2016 Wdrożenie działań oraz osiągnięcie wskaźników produktu i rezultatów odbędzie się poprzez realizację zadań określanych rokrocznie na podstawie ustawy z dn. 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie w powiatowym programie współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego. 40 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 Tabela 10. OCHRONA ŚRODOWISKA – cele i kierunki działania 5. OCHRONA ŚRODOWISKA POWIĄZANIE ZE STRATEGIĄ ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPORSKIEGO DO ROKU 2020 : CEL STRATEGICZNY 4. ZACHOWANIE I OCHRONA WARTOŚCI PRZYRODNICZYCH, RACJONALNA GOSPODARKA ZASOBAMI CELE OPERACYJNE Kierunki działania / opis 5.1. Ochrona i poprawa stanu środowiska naturalnego. 5.1.1. Współpraca lokalnych podmiotów w dziedzinie ochrony środowiska. 5.1.2. Poprawa jakości środowiska i ochrona najcenniejszych przyrodniczo obszarów. 5.1.3. Ochrona i racjonalizacja wykorzystania zasobów przyrodniczych. 5.1.4. Regulacja gospodarki odpadami na terenie powiatu. 5.1.5. Usunięcie wyrobów zawierających azbest z obszaru powiatu. 5.1.6. Zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców. 5.1.7. Wykorzystanie potencjału ekologicznego w celach prorozwojowych. Powiązanie z ustawowymi zadaniami publicznymi o charakterze ponadgminnym w zakresie: gospodarki wodnej, ochrony środowiska i przyrody, rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, ochrony przeciwpowodziowej, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska Wskaźniki produktu i rezultatu Rok bazowy 2010 lata oceny: 2013 i 2016 Wskaźniki produktów i rezultatów wdrażania niniejszych działań zostały określone w następujących sektorowych dokumentach strategicznych powiatu: Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Koszalińskiego na lata 2009-2012 z perspektywą na lata 2013-2018” Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Koszalińskiego”: obejmującym lata 2008-2011 z perspektywą na 2012-2015 (Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XXVII/288/09 Rady Powiatu Koszalińskiego z dnia 29 października 2009 r.) Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest na terenie powiatu koszalińskiego na lata 2010 – 2032 Ewaluacja stopnia realizacji działań nastąpi poprzez weryfikację stopnia wdrożenia ww. dokumentów. 41 S T R A T E G I A P O W I A T U 8. R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 WARUNKI REALIZACJI STRATEGII Realizacja Strategii opierać się będzie na: - - podejmowaniu działań wynikających z założonych celów zgodnie z kompetencjami powiatu koszalińskiego i podległych jednostkom organizacyjnym oraz we współpracy z samorządami gminnymi powiatu, działaniach opartych na partnerstwie publiczno – społecznym (samorząd – organizacje pozarządowe), działaniach opartych na partnerstwie publiczno – publicznym (samorząd – samorząd, samorząd – rząd), działaniach opartych na zasadach partnerstwa publiczno-prywatnego (z udziałem prywatnych przedsiębiorców na zasadach ppp lub outsourcingu usług i świadczeń), działaniach opartych na zasadach partnerstwa publiczno – społeczno – prywatnego (samorząd – organizacje pozarządowe - kapitał prywatny), Warunki realizacji Strategii: - stosowanie zasad zrównoważonego rozwoju, zachowanie istniejących więzi społecznych, zachowanie i ochrona wartości antropogenicznych i przyrodniczych. Struktura alokacji środków dla realizacji programów strategicznych Środki na realizację priorytetów, zadań i działań określonych w Strategii Rozwoju Powiatu Koszalińskiego na lata 2011 – 2015 podzielono na następujące źródła finansowania: 1) Środki własne Powiatu Koszalińskiego, 2) Środki pochodzące z budżetów samorządów gminnych wchodzących w skład powiatu koszalińskiego, jako wkład do współrealizacji projektu/przedsięwzięcia, 3) Skarb Państwa (środki celowe w poszczególnych ministerstwach, a w szczególności Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w tym zarządzane przez te ministerstwa Programy Operacyjne), 4) Środki Unii Europejskiej (Fundusze Strukturalne, w tym przede wszystkim poprzez Regionalny Program Operacyjny Województwa zachodniopomorskiego), 5) Środki Unii Europejskiej po roku 2014, 6) Środki własne organizacji pozarządowych i w montażu finansowym z sektorem publicznym (partnerstwo publiczno – społeczne), 7) Kapitał prywatny i środki własne (w ramach Partnerstwa Publiczno – Prywatnego), 8) Kapitał prywatny (środki inwestorów prywatnych). W kolejnym rozdziale skupiono się szczególnie na omówieniu dostępnych środków wymienionych w pkt 3 i 4. 42 S T R A T E G I A P O W I A T U 9. R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 ZEWNĘTRZNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA I. SZWAJCARSKI MECHANIZM FINANSOWY Z punktu widzenia rozwoju społeczno - gospodarczego powiatu cztery obszary mogłyby mieć ewentualny wpływ na finansowanie przedsięwzięć w ramach montażu finansowego. Priorytet 1. Bezpieczeństwo, stabilność i reformy Priorytet 2. Infrastruktura i środowisko Priorytet 3. Promocja sektora prywatnego Priorytet 4. Rozwój ludzki i społeczny Podstawowym wymogiem stawianym potencjalnym beneficjentom przez rząd Szwajcarii jest wkład własny na poziomie min. 40%. Oznacza to, że 60% inwestycji pokryje Szwajcarski Mechanizm Finansowy. Odstępstwem są tutaj programy wzmacniania instytucjonalnego oraz programy realizowane przez organizacje pozarządowe. Te programy bowiem będą mogły być finansowane w całości ze środków Funduszu. II. FUNDUSZE STRUKTURALNE UNII EUROPEJSKIEJ NA LATA 2007 – 2013 Wszystkie działania z zakresu rozwoju społeczno – gospodarczego w kontekście Narodowej Strategii Spójności (bez względu na rodzaj programu operacyjnego) mają na celu zwiększenie udziału tego sektora w tworzeniu dochodu narodowego i zatrudnieniu, zarówno na poziomie krajowym, jak i regionalnym. Powinny się one także przyczyniać do wzrostu atrakcyjności gospodarczej regionów. REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNYM WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO NA LATA 2007 - 2013 Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007-2013 ma na celu wspieranie rozwoju województwa, zmierzającego do zwiększenia jego konkurencyjności, spójności gospodarczej, terytorialnej, społecznej i wzrostu poziomu życia mieszkańców. RPO WZ skupia się na 8 Osiach Priorytetowych: Oś priorytetowa 1. Gospodarka – Innowacje – Technologie Oś priorytetowa 2. Rozwój infrastruktury transportowej i energetyczne Oś priorytetowa 3. Rozwój społeczeństwa informacyjnego Oś priorytetowa 4. Infrastruktura ochrony środowiska Oś priorytetowa 5. Turystyka, kultura i rewitalizacja Oś priorytetowa 6. Rozwój funkcji metropolitalnych Oś priorytetowa 7. Rozwój infrastruktury społecznej i ochrony zdrowia Oś priorytetowa 8. Pomoc techniczna 43 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 PROGRAM OPERACYJNY INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO NA LATA 2007-2013 Celem programu jest poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. Program zgodnie z Narodowymi Strategicznymi Ramami Odniesienia (NSRO), zatwierdzonymi w dniu 7 maja 2007 r. przez Komisję Europejską, stanowi jeden z programów operacyjnych będących podstawowym narzędziem do osiągnięcia założonych w nich celów przy wykorzystaniu środków Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko jest również ważnym instrumentem realizacji odnowionej Strategii Lizbońskiej, a wydatki na cele priorytetowe UE stanowią w ramach programu 66,23% całości wydatków ze środków unijnych. PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA 2007-2013 Program jest realizowany w latach 2007-2013 na terenie całego kraju. Podstawą realizacji założeń strategicznych Programu, opisanych w Krajowym Planie Strategicznym Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, są działania na rzecz rozwoju obszarów wiejskich w ramach czterech osi priorytetowych. Wszystkie te działania są współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz ze środków krajowych przeznaczonych na ten cel w ustawie budżetowej. W ramach priorytetowych kierunków wsparcia obszarów wiejskich UE, zdefiniowano następujące cztery osie w ramach PROW: Oś 1: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego Oś 2: Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich Oś 3: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej Oś 4: Leader 44 S T R A T E G I A P O W I A T U 10. R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 MONITOROWANIE STRATEGII Ocena strategicznych dokumentów zawierających cele z kierunkami działania winna być dokonywana trzykrotnie: przed rozpoczęciem realizacji (ex-ante), w połowie okresu realizacji (midterm) oraz po zakończeniu realizacji (ex-post). Aby umożliwić pośrednie dokonywanie ocen mid-term i ex-post, należy określić powiązania pomiędzy Strategią Rozwoju Powiatu, a obecnymi i przyszłymi programami operacyjnymi. Ocena expost jest najbardziej istotna i miarodajna dla całościowej oceny polityki rozwoju społeczno gospodarczego w długim okresie czasu oraz spełnia najwięcej funkcji. Wszelkie oceny oddziaływania podmiotów publicznych na procesy kierowania polityką rozwoju przeprowadzane są w kontekście społecznych potrzeb, celów i nakładów. Mierzone i oceniane są uzyskane produkty, wyniki, efekty i skutki. Działania i przedsięwzięcia służące realizacji celów strategicznych oceniane są na podstawie czterech kryteriów: skuteczności, celowości, efektywności, wydajności. Cały proces dodatkowo oceniany jest z punktu widzenia praworządności i gospodarności (oszczędności). Oceny wymagają podejścia uporządkowanego, obiektywnych kryteriów oraz stosowania zróżnicowanych i wyrafinowanych metod. Ocena realizacji strategii jest procesem wymagającym udziału społecznego, a przede wszystkim współdziałania podmiotów i uczestników strategicznego zarządzania polityką rozwoju powiatu. Aby spełnić powyższe wymagania, każdy kierunek działania wymaga monitorowania. Wymóg monitorowania wynika również z przepisów regulujących finansowanie przedsięwzięć z funduszy strukturalnych UE. Monitorowaniem kierunku działania na poziomie celów winna zajmować się jednostka organizacyjna odpowiedzialna za jego sformułowanie, w tym wypadku – w imieniu powiatu koszalińskiego - Wydział Rozwoju i Promocji Powiatu. Obowiązek monitorowania poszczególnych zadań, których realizacja na poziomie lokalnego samorządu wynika z obecnie obowiązujących celów i kierunków działania spoczywa na jednostce realizującej dane zadanie. Misja zawarta w Strategii Rozwoju Powiatu Koszalińskiego na lata 2011 – 2015 sformułowana jest na tak ogólnym poziomie, że bezpośrednia ocena stopnia jej realizacji nie jest możliwa, dlatego należy oceniać stopień realizacji kierunków działania. Mają one na tyle konkretny charakter i są powiązane bezpośrednio z celami i istniejącymi programami, że można stosować bardziej wyspecjalizowane wskaźniki. W charakterystyce każdego z kierunków działania zawarto propozycje wskaźników produktów oraz rezultatów. Zestaw wskaźników dla celów monitorowania zawiera Tabela 23. Ich coroczne obliczenie rozpoczynając od roku bazowego 2010 (stan 31 grudnia – dane będą 45 S T R A T E G I A P O W I A T U R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 dostępne wiosną/latem 2011) umożliwi dokonanie w latach 2013 i 2016 oceny realizacji Strategii pod kątem: skuteczności, celowości, efektywności, wydajności. Wydział Rozwoju i Promocji Powiatu i instytucje zewnętrzne dokonywać będą bieżącej i okresowej (w 2013, 2016 r.) kontroli realizacji Strategii. Efektem kontroli może być konieczność zmodyfikowania Strategii. Źródłami pozyskiwania danych do oceny realizacji Strategii mogą być: 1. Źródła pierwotne: badania ankietowe za pomocą kwestionariusza – np. z wykorzystaniem Internetu, w formie drukowanej – skrzynka na opinie w Wydziale Rozwoju i Promocji Powiatu, otwarte dla wszystkich Forum Internetowe, pozwalające na swobodną wypowiedź, wstępną ocenę inicjatyw społecznych, pozwalające znaleźć partnerów dla wspólnej realizacji projektów, cykliczne, coroczne spotkania pracowników komórek rozwoju jednostek samorządowych wchodzących w skład powiatu koszalińskiego, inne. 46 S T R A T E G I A P O W I A T U 11. R O Z W O J U K O S Z A L I Ń S K I E G O N A L A T A 2 0 1 1 – 2 0 1 5 WYKAZ TABEL, WYKRESÓW I RYSUNKÓW WYKAZ TABEL: Tabela 1. Dyrektywy i zalecenia Unii Europejskiej ........................................................................................... 7 Tabela 2. Akty prawne oraz dokumenty strategiczno – planistyczne odnoszące się do Rozwoju Społeczno Gospodarczego – obecnie obowiązujące w Polsce ..................................................................................... 7 Tabela 3. Dokumenty strategiczno – planistyczne obowiązujące w województwie zachodniopomorskim. .. 9 Tabela 4. Dokumenty strategiczno – planistyczne obowiązujące w powiecie koszalińskim ......................... 10 Tabela 5. Analiza SWOT .................................................................................................................................... 13 Tabela 6. SPOŁECZNOŚĆ – cele i kierunki działania .................................................................................... 37 Tabela 7 INFRASTRUKTURA – cele i kierunki działania ............................................................................. 38 Tabela 8. GOSPODARKA – cele i kierunki działania ..................................................................................... 39 Tabela 9. NGO – cele i kierunki działania ........................................................................................................ 40 Tabela 10. OCHRONA ŚRODOWISKA – cele i kierunki działania .............................................................. 41 WYKAZ RYSUNKÓW: Tabela 1. Podział terytorialny (stan w dniu 31 XII) ......................................................................................... 14 Tabela 2. Ludność (stan w dniu 31 XII) ............................................................................................................ 14 Tabela 3. Rynek pracy (stan w dniu 31 XII) ..................................................................................................... 15 Tabela 4. Wynagrodzenia i świadczenia społeczne. ......................................................................................... 17 Tabela 5. Zasoby mieszkaniowe. ........................................................................................................................ 17 Tabela 6. Przemysł i budownictwo. ................................................................................................................... 17 Tabela 7. Gospodarka komunalna. .................................................................................................................... 18 Tabela 8. Edukacja i wychowanie...................................................................................................................... 19 Tabela 9. Kultura fizyczna, sport i rekreacja ................................................................................................... 22 Tabela 10. Ochrona zdrowia i opieka społeczna (stan w dniu 31 XII) ........................................................... 23 Tabela 11. Turystyka. ......................................................................................................................................... 24 Tabela 12. Kultura i sztuka. ............................................................................................................................... 25 Tabela 13. Gospodarka. ...................................................................................................................................... 26 Tabela 14. Ochrona środowiska. ........................................................................................................................ 28 Tabela 15. Dochody i wydatki budżetów jednostek samorządu terytorialnego. ............................................ 28 47 82