pobierz plik 48,0 KB

BIBLIOTERAPIA w eTwinning
Witamy Państwa gorąco. Jest nam niezmiernie miło być tu razem z Państwem i cieszymy się z
możliwości zaprezentowania naszej pracy z uczniem w sferze biblioterapii, i to w dość nowatorski
sposób.
Literatura piękna oddziaływuje na człowieka, wyrabia w nim nowe spojrzenie na świat, daje wzory do
myślenia, przeżywania i zachowania. Dzięki temu człowiek wie więcej o świecie i o innych ludziach,
ale także lepiej rozumie ich postawy, zachowania. Literatura ma swój olbrzymi udział w rozwoju
osobowości, pomaga utrzymać równowagę emocjonalną, chroni przed negatywnymi emocjami,
smutkiem, żalem, lękiem, gniewem, uczy nowych zachowań, daje wzory osobowe.
Aby zaprezentować Państwu nasze działania należy na wstępie postawić sobie pytania. Dlaczego
biblioterapia? Jakie działania w jej obrębie? Jak przebiega praca z uczniem? Wreszcie – Dlaczego
eTwinning? oraz Jakie możliwości dają nam współczesne programy Unii Europejskiej?
Idea pracy z uczniem pojawiła się podczas przygotowywania projektu w ramach programu Comenius
Regio. Program sam w sobie nie zakładał działań praktycznych technikami biblioterapii, dlatego
uznaliśmy z koleżanką za konieczne zrealizowanie projektu eTwinning, który jest w naszym
przekonaniu niezbędnym elementem projektu Comenius Regio.
Biblioterapia jako dziedzina nauki nie jest młoda. My w swoich działaniach wykorzystujemy jeden z jej
rodzajów, a mianowicie BIBLIOTERAPIĘ ROZWOJOWĄ – inaczej wychowawczą - stosującą książki
(materiały) wyobrażeniowe i dydaktyczne dla potrzeb „normalnych” użytkowników. Tego rodzaju grupy
biblioterapeutyczne prowadzone są przez bibliotekarza, nauczyciela itp. Zajęcia mają pobudzać
normalny rozwój, samorealizację, wspierać zdrowie psychiczne. Prowadzona np. w szkole ma
pomagać w rozwiązywaniu problemów życiowych.
Z pomocą nauczyciela bibliotekarza, dobraliśmy dwie lektury, które w naszym odczuciu spełniają
kryteria stawiane przez biblioterapię rozwojową. Po wcześniejszym dobraniu odpowiedniej grupy
uczniów (4 polskie uczennice i 5 uczennic
słoweńskich), a później
zapoznaniu się
z
przyzwyczajeniami czytelniczymi tych dwóch grup polskiej i słoweńskiej, zaproponowaliśmy
uczestnikom dwie książki: krótkie, wyraziste, konkretne, dostosowane do wieku oraz zdolności
recepcyjnych uczestników tzn. preferencji i nastrojów czytelniczych. Są to dwie powieści autorstwa
Davida Hill’a, pt.: „See ya Simon” oraz „Coming Back”. Obie poruszają problemy, z którymi borykają
się nastolatki, mianowicie: pierwsza miłość, przyjaźń, stosunki między nastolatek-rodzic, rodzic –
nastolatek. Powieści poruszają również problemy społeczne tj. separacja i rozwód rodziców,
śmiertelna choroba, śmierć bliskiej osoby jak również tło emocjonalne sprawcy i ofiary wypadku.
Pozwolimy sobie na przybliżenie treści obu powieści:
1. Książka „See ya Simon” opowiada historię Simona, 14 letniego chłopca, cierpiącego na
dystrofię mięśniową i z tego powodu spędzającego życie na wózku inwalidzkim, zdobyła
wiele międzynarodowych nagród. Historia opowiedziana jest przez Nathana, przyjaciela
Simona. Powieść łączy w sobie tragedię śmiertelnej choroby z niefrasobliwą wesołością.
Simon jest dobry w piłce nożnej, mądry, dowcipny i wesoły. Nie pozwala zbliżającej się
śmierci kolidować z jego życiem i jest bardzo optymistyczny. Nie może zmienić swojego
stanu, ale może zmieniać ludzi wokół siebie - na lepsze. Książka zawiera wiele humoru,
optymizmu i pokazuje życie realne, codzienne nastolatków, którzy spotykają się z nieuchronną
śmiercią ich szkolnego kolegi, brata i przyjaciela.
2. Książka „Coming back” – to opowieść o tragicznym wypadku samochodowym i
konsekwencjach z nim związanych dla wszystkich jego uczestników. Ryan, chłopak, który
spowodował wypadek, nie jest pijany, czy nieodpowiedzialny. Jest dobrym nastolatkiem, który
na moment odwraca wzrok od drogi a to w konsekwencji ponosi za sobą fatalne skutki.
Powoduje wypadek. Nie ucieka z miejsca wypadku. Opowieść skupia się na samej winie
chłopca i na tym jak próbuje naprawić to co zrobił. Historia opowiedziana w pierwszej osobie
w słowach Ryana i Tary – poszkodowanej. Wstrząsający wypadek, który wpływa na wiele
istnień ludzkich. To przejmująca i wciągająca w fabułę powieść o powrocie do zdrowia,
przyjaźni, a także nienawiści i żalu.
Zajęcia biblioterapeutyczne prowadzone były w obu szkołach partnerskich, podczas których odbywały
się dyskusje na temat przygotowanych przez nas wcześniej pytań. Praca nauczyciela polegała
głównie na pomocy w nazwaniu emocji, które towarzyszyły w uczniom przy odpowiedziach na pytania.
Niektóre postawione przez nas pytania wymagały od ucznia identyfikacji z głównym bohaterem,
stawiając siebie w danej sytuacji. Nie zauważono problemów z identyfikacją, niemniej jednak
uczniowie mięli problemy w nazwaniu emocji, pomimo tego, że dyskusje przebiegały zarówno w
języku ojczystym danej grupy oraz języku angielskim.
Szczególnie interesowało
nas jak nastolatki reagują na śmierć, w przypadku powieści „See ya
Simon”, śmierć najbliższego przyjaciela, zwłaszcza, że czytając powieść, czytelnik oswaja się ze
śmiertelną chorobą Simona już od 1 rozdziału. Na tym etapie uczniowie wykazali niebywałą postawę.
Identyfikując się z Nathanem dostrzegli, że przyjaciel Simona, miał chwile słabości, popadał w
depresję, w pewnych chwilach obarczał siebie odpowiedzialnością za śmierć Simona, rozpatrując
wszelkie warianty, w których można by było przedłużyć życie jego przyjaciela. Tu, również uczniowie
wspomnieli o wstydzie i poczuciu winy związanym z zarzucaniem sobie niewłaściwego postępowania
ze zmarłym, spędzaniem z nim zbyt mało czasu za życia, zmarnowaniem szans. Pojawiały się tu
uczucia bezradności, dezorientacji i bezsensu dalszego życia.
W przypadku powieści, pt.: „Coming Back” uczniowie zetknęli się z problemem ofiary wypadku
samochodowego. Zadaniem uczniów było utożsamienie się z ofiarami, stawiając siebie po stronie
sprawcy - Ryana bądź poszkodowanej - Tary. Uczniowie doszli do wniosku, że ofiary wypadku są
dwie, a poszkodowaną nie tylko jest Tara, ale rodziny obu nastolatków, przyjaciele itp. Pozwoliliśmy
również uczniom na ekspresje plastyczną emocji, w postaci plakatów, które odzwierciedlają
postawienie się na równi z danym bohaterem i emocjami, które mu towarzyszą.
Prowadzone przez nas zajęcia dały uczniom możliwość identyfikacji z bohaterem, interpretacji jego
motywów, interpretacji sensu książki, ulgi w odreagowaniu napięć, jak również pozwoliły na nowe
spojrzenie na problemy nastolatków, na ich czasami trudne sytuacje, w których się znajdują. Pozwoliły
również uczniom poznać siebie, otaczającą ich rzeczywistość, poznać świat i zrozumieć go. Zajęcia
pozwoliły młodzieży zastanowić się nad sobą, wzmocnić poczucie własnej wartości jak również
wzmocnić motywację do uczenia się, aby wreszcie móc uaktywnić się na zajęciach.
Nowatorskimi elementami w naszej pracy biblioterapeutycznej jest połączenie dwóch nacji w procesie
biblioterapeutycznym oraz prowadzenie działań poprzez
jeden z programów Unii Europejskiej
eTwinning. To dzięki eTwinning nasze działania mogły być prowadzone na grupie polsko-słoweńskiej,
uczniowie mięli okazję spotkać się na dwóch wideokonferencjach, na chacie. Mięli możliwość wymiany
poglądów, podzielenia się emocjami, przedyskutowania wątków ukazanych w powieściach.
Praca w eTwinning motywuje ucznia, udowadnia, że to co robi jest czymś ważnym, skoro
akceptowane jest przez Narodową Agencję Rozwoju Systemu Edukacji, nagradzane jest Krajową i
Europejską Odznaką Jakości, daje uczniom szansę na wykorzystanie Internetu oraz narzędzi ITC w
bezpieczny sposób. A z racji wykonywanego przez nas zawodu, możliwość pracy w eTwinning
ukazuje praktyczne wykorzystanie znajomości języka angielskiego. Ponad to, dzięki możliwości jakie
oferuje nam eTwinning, na podstawie wszystkich zebranych przez nas danych razem z koleżanką
doszliśmy do wniosku, że pomimo odległości geograficznej pomiędzy naszymi krajami nastolatki
myślą podobnie, czują podobnie oraz reagują na problemy życia codziennego w podobny sposób.
Literatura daje wzory do myślenia, przeżywania i naśladowania. Na własnym przykładzie mogę
Państwu powiedzieć, że zatrzymałem się myślami na pewien czas, czytając powieść „Coming back”.
Nadal zastanawiam się, czy ja, jako rodzic, bo już nim jestem, czy byłbym w stanie zachować się tak
jak rodzice Ryana, czyli w sposób empatyczny, wyrozumiały, czuły nienaganny w stosunku do
swojego dziecka, które kilka chwil wcześniej powoduje wypadek ze skutkiem krytycznym. Czy moje
uczucia i emocje pozwoliłyby na reakcję podobna do rodziców Ryana. Czy Państwo zachowaliby się
w podobny sposób, otaczając sprawcę wypadku wsparciem i miłością? Zostawiamy
Państwa z
odpowiedzią na to pytanie. Zachęcamy do lektury. Dziękujemy za uwagę.
Na zakończenie, dodam, że wszystkie prowadzone przez nas działania opublikowane są na stronie
internetowej projektu: http://new-twinspace.etwinning.net/web/p16906
Tjasa Grobin, Licencjat filologii angielskiej i geografii
Szkola Podstawowa Rodica, Domžale, Słowenia
Paweł Pachnowski, Licencjat filologii angielskiej
Publiczne Gimnazjum nr 16 im. Ofiar Katynia, Łódź, Polska