Szlaki rowerowe i turystyczne w Sulejówku.

Szlaki rowerowe i turystyczne w Sulejówku.

1
Szlaki rowerowe i turystyczne w Sulejówku.
Sulejówek jest uroczym miasteczkiem pełnym zieleni i kwiatów, pozbawionym (
na szczęście ) zakładów przemysłowych, gdzie czas płynie wolno, bez stresów , wśród
gościnnych mieszkańców. W Sulejówku mieszkańcy
bardzo chętnie korzystają
z komunikacji rowerowej.
Wychodząc naprzeciw tym zdrowym przyzwyczajeniom przygotowaliśmy opis
szlaków i tras turystycznych oraz ich wizualizację na planie miasta pozwalającą
przybliŜyć mieszkańcom oraz przyjezdnym interesujące miejsca w Sulejówku.
Zanim Państwo wybierzecie się zwiedzać Sulejówek zalecamy wydrukować plan naszej
miejscowości ze strony internetowej www.sulejowek.pl wraz z opisem szlaków.
Szlaki te podzielone są tematycznie na:
historyczny- niebieski,
zabytkowej architektury – zielony ,
kapliczek i krzyŜy – czerwony.
I tak... szlak historyczny czyli
niebieski rozpoczyna się na stacji kolejowej
Sulejówek.
Po stronie południowej stacji stoi tablica informacyjna z planem miasta i opisywanymi
szlakami. Trasa prowadzi ulicami: Dworcową, śeromskiego
do „Dworku Siedziby” ( na planie oznaczony
i 11- go Listopada
nr 2). Budynek został wybudowany w
1911r . Nabyty w 1920 r. przez Jędrzeja Moraczewskiego ( 1870 – 1944 ). W czasie II
wojny światowej
( a dokładniej od 1940r. ) był zajęty przez Niemców. Rodzina
Moraczewskich zamieszkała wówczas po sąsiedzku z Marszałkiem w Willi „Otradno”.
W tej właśnie Willi trafiony odłamkiem pocisku artyleryjskiego zginął Jędrzej
Moraczewski. Początkowo pochowany był na terenie posesji,
w 1948r ciało
przewieziono na warszawskie Powązki. Jego Ŝona Zofia zmarła w Sulejówku w 1958 r
w wieku 85 lat i została pochowana przy
męŜu. Przed Dworkiem stoi tablica
2
pamiątkowa odsłonięta w 1988r.
Następnie kierując się Aleją Piłsudskiego w ulicę Oleandrów zatrzymujemy się
przed sztandarowym zabytkiem Sulejówka – siedzibą Marszałka Piłsudskiego „Dworkiem Milusin” ( na planie oznaczony nr 1). Wszystko zaczęło się w roku 1920 –
do Sulejówka sprowadzają się Zofia
i Jędrzej Moraczewscy. Pani Zofia – wybitna
działaczka niepodległościowa , Pan Jędrzej – oficer Legionów, pierwszy Prezes Rady
Ministrów
w Niepodległej Polsce. Niedługo dowiadują się , Ŝe w najbliŜszym
sąsiedztwie kolejarz Konstanty Skorupka zamierza sprzedać swój dom . Zofia
i Jędrzej Moraczewscy natychmiast pomyśleli o swoich bliskich i dobrych znajomych,
a ciągle nie mających własnego domu –
o Aleksandrze Szczerbińskiej i Józefie
Piłsudskim, i juŜ 31 stycznia 1921 roku Aleksandra Szczerbińska – za kilka miesięcy
Ŝona Józefa Piłsudskiego – kupuje ten dom płacąc kolejarzowi Konstantemu Skorupce
900 tysięcy marek. Dom nazywa się „ Otradno” , zaś cała parcela „Milusin”. W ten oto
sposób Zofia i Jędrzej Moraczewscy zyskali nowych sąsiadów, a Sulejówek stał się
prywatną siedzibą Naczelnika Państwa i Pierwszego Marszałka Polski Józefa
Piłsudskiego.
Ścisłej daty niepodobna ustalić, kiedy Józef Piłsudski zjawił się w swoim pierwszym
własnym – od czasów rodzinnego Zułowa - domu. Wiadomo natomiast, Ŝe ten kolejarski
dom „ Otradno” ( z czasem zwany „drewniakiem”) był miejscem odpoczynku poczynając
od lata 1921roku. „Dom” - pisze we wspomnieniach Aleksandra Piłsudska – stał
w środku sosnowego lasku, w ogrodzie z kilku owocowymi drzewkami. Miało to takŜe tę
dobrą stronę, Ŝe posiadłość była przesłonięta od obserwacji zewnętrznej. Naszego
ganku , na którym mąŜ lubił przesiadywać w lecie, nie było widać z ulicy”.
Kolejne najwaŜniejsze daty:
23 marca 1923roku Starostwo Warszawskie zatwierdza projekt architekta prof.
Kazimierza Skórewicza, nowego domu, który od całej parceli przyjmuje nazwę
„Milusin”. 13 czerwca 1923roku „Milusin” jest gotowy. Generałowie,Daniel Konarzewski
i Tadeusz Rozwadowski w imieniu Komitetu śołnierza przekazują Aleksandrze
i Józefowi Pilsudskim klucze, a ksiądz Marian Tokarzewski dokonuje poświęcenia . Na
3
ścianie obok drzwi wejściowych zostają odsłonięte dwie tablice, które głoszą:
„PIERWSZEMU
MARSZAŁKOWI
POLSKI
JÓZEFOWI
PIŁSUDSKIEMI
NACZELNEMU WODZOWI SWEMU DOM TEN WZNIÓSŁ W ROKU 1923
śOŁNIERZ
NIEPODLEGŁEJ
POLSKI”,
„SŁOŃCE
WOLNEJ
ODRODZONEJ
OJCZYZNY NIECH OPROMIENIA RADOŚNIE ŚCIANY TEGO DOMU I śYCIE
UKOCHNEGO WODZA PO NAJDŁUśSZE BOHATERSKIE LATA”.
12 maja 1926 roku Józef Piłsudski wyjeŜdŜa rano do Rembertowa, stamtąd
na czele oddanego mu wojska jedzie na Warszawę . Rozwija się „ zamach majowy”
Po kilku dniach wraz z rodziną przenosi się do Belwederu , ale Sulejówka nie Ŝegna.
Sulejówek jest nadal jego prywatną własnością.
15 kwietnia 1935 roku Józef Piłsudski przybywa z Warszawy po raz ostatni
do Sulejówka i pozostaje tam kilka godzin. Za miesiąc umiera.
1
września
1939
roku
Aleksandra
Piłsudska
z
córkami
–
Wandą
i Jadwigą - z Warszawy przez Sulejówek udaje sie do Kamiennego Dworku
k. Białegostoku z zamiarem załoŜenia na głębokich tyłach frontu szpitala wojskowego.
Ale bieg wydarzeń po 17 września zmusza ją do emigracji do Londynu. Przez całą
wojnę do pierwszych dni sierpnia 1944roku „ Otradno” („drewniak”) i „Milusin”
pozostają pod opieką rodziny Piłsudskich, a takŜe Zofii i Jędrzeja Moraczewskich
oraz kilku osób z ich bliskiego otoczenia. Sam „ Milusin” jest poza obszarem
zainteresowań okupanta hitlerowskiego.
5 sierpnia 1944roku w „Otradnie” ginie od przypadkowej kuli Jędrzej
Moraczewski i zostaje pochowany obok „Milusina”.
W
roku
z„Otradna „
w nieznane
1946
całą
posiadłość
przejmuje
Wojsko
Polskie
usuwając
i „Milusina” osoby z rodziny Piłsudskich oraz opiekunów. Wywieziono
najcenniejsze pamiątki po Marszałku Piłsudskim,
tym niektóre meble,
dzieła sztuki, bibliotekę. W 1950r „Milusin” przechodzi w ręce radzieckie.
Wiosną 1956 roku do „Milusina” wprowadza się Państwowe Przedszkole Nr 1
w Sulejówku.
27 lipca 1970 roku Sąd Powiatowy w Otwocku orzeka przepadek mienia Aleksandry
4
Piłsudskiej na rzecz skarbu państwa. 29 kwietnia 1988roku cały zespół „Milusina
został
wpisany do rejestru zabytków.
W roku 1999 Rada Miejska uchwałą
przekazała Fundacji Rodziny Józefa
Piłsudskiego w formie darowizny nieruchomość - „Willę Milusin” ,
a w wyniku
podjętych przez Radę Miasta w 2006 i 2007 roku kolejnych uchwał zwracających
pozostałe nieruchomości Fundacja na otrzymanym kompleksie postanowiła utworzyć
enklawę muzealno- edukacyjną.
Następnie
do
proponujemy
kierować
się
Aleją
Piłsudskiego
na
południe
ul. Paderewskiego. Tam po lewej stronie usytuowany jest Kopiec Współtwórców
Niepodległej Polski
( na planie oznaczony nr 3) - miejsce obchodów Święta
Niepodległości 11- Listopada. Na Kopcu usytuowany jest kamień na którym widnieje
napis: „ Józef Piłsudski i współtwórcy niepodległej Jędrzej Moraczewski, Ignacy
Paderewski, Stanisław Grabski,
Maciej Rataj umiłowali Sulejówek wdzięczni mieszkańcy 1918 – 1988”. Pomnik
odsłonięto w 1988r.
Naprzeciw usytuowany jest zespół budynków zwany „Helin”
( na planie
oznaczony nr 5). „Helin” został ufundowany przez Helenę i Ignacego Paderewskich,
w 1930r. Budynek przeznaczony był na dom spokojnej starości. Podczas II Wojny
Światowej mieściła się tu szkoła niemieckiej Abwehry. Obecnie w budynku mieści się
Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli.
Kierując się dalej ulicą Paderewskiego na wschód po lewej stronie ujrzymy
„Willę Bzów” ( na planie oznaczona nr 4) . Jest to budynek wybudowany około 1920
roku na parceli „willa Bzów”. Własności Franciszki i Józefa Kamińskich ( od 1912 roku)
W 1932 roku nieruchomość tę nabyła Fundacja Oficerskich Domów Wypoczynkowych i
była zarządzana przez 7 Pułk Ułanów. W 1970 roku budynek przeszedł w posiadanie
Skarbu Państwa, obecnie mieści się tu Miejska Przychodnia Ochrony Zdrowia.
W okresie, gdy w Sulejówku mieszkał Marszałek Piłsudski z rodziną mieściła się tu
wartownia i mieszkanie lekarza.
5
Następnie po prawej stronie ul. Paderewskiego
47
łatwo
zauwaŜymy
budynek Miejskiego Przedszkola Nr 1 ( na planie zaznaczony nr 6), który mieści się
w rozbudowanym w 2000 roku obiekcie dawnej szkoły podstawowej 7 – klasowej.
W latach 30- tych staraniem Społecznego Komitetu Budowy Szkoły zakupiono parcelę
„Marsówkę”. 12 września otwarto nową szkołę dla ok. 400 uczniów. Otrzymała ona imię
Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego. Matką chrzestną została Ŝona
Marszałka Aleksandra Piłsudska w obecności Jędrzeja Moraczewskiego i generała
Wieniawy Długoszowskiego . W tym budynku 27 września 1939 roku w czasie walk
o Warszawę mieścił się niemiecki sztab korpusu gen. Petzela. W tym teŜ budynku gen.
Dywizji Tadeusz Kutrzeba bohater biwy nad Bzurą,
parafował akt kapitulacji
Warszawy.
Poruszając się dalej ulicą Paderewskiego ujrzymy na prawo budynek Kościoła
parafialnego Najświętszej Marii Panny z Sanktuarium Matki BoŜej Pocieszenia
( na planie oznaczony nr 7 ) .
W 1958 roku Kardynał Stefan Wyszyński wydał dekret o powstaniu parafii
w Sulejówku.
W 1972 roku rozpoczęto budowę Kościoła o oryginalnej architekturze
i pięknymi
witraŜami. W 1993 roku w dolnym ołtarzu Kościoła wystawiono obraz Matki Boskiej
Pocieszenia. W kruchcie tablice poświęcone Józefowi Piłsudskiemu i innym twórcom II
Rzeczypospolitej.
Następnie historyczny szlak niebieski zaprowadzi Państwa
pachnący sosnowy las do uroczo połoŜonego Kościoła
na południe przez
p. w. Świętego Józefa i domu
rekolekcyjnego księŜy Marianów ( na planie oznaczony nr 12).
Ten sakralny kompleks powstał w latach 80 – tych . Jest połoŜony
w środku lasu.
Przed Kościołem stoi kapliczka Matki Boskiej Fatimskiej , obok ogród Pamięci Dzieci
ofiar hitlerowskiego obozu Auschwitz – Birkenau, których Ŝycia broniła bohaterska
połoŜna Stanisława Leszczyńska. Kościół posiada jedną nawę, , teren leśny pod
kompleks kościelno – rekolekcyjny przekazał Pan J.B.Kecher.
Kierując się szlakiem niebieskim na południe mijamy aleję stuletnich dębów ,
6
następnie trasa rozwidla się , jeden kierunek prowadzi na zachód do Starej
Miłosnej gdzie połoŜony jest największy w Warszawie hipodrom - po drodze moŜna
posilić się
w przydroŜnym Mac Donaldzie, a nawet przenocować w hotelu obok. Drugi kierunek
prowadzi na wschód , łączy naszą trasę z przyległym równie uroczym jak Sulejówek
miasteczkiem Halinów.
Szlak niebieski połączony jest równieŜ z Warszawą trasą rowerową na wschód
do dzielnicy Wesoła ulicami Paderewskiego i Moraczewskiego.
Szlak zabytkowej architektury.
Szlak zabytkowej architektury oznaczono kolorem zielonym.
Opis rozpoczynamy obok enklawy historycznej . Przy Alei Piłsudskiego
go Listopada
warto zatrzymać się przy
róg 11-
uroczej, małej kapliczce zamocowanej
na drzewie sosnowym – czas powstania nie znany. Obok na posesji przy Alei
Piłsudskiego nr 19 od 1996 roku stoi kapliczka z figurką Matki Boskiej , powstała
w podziękowaniu za zdrowie i szczęśliwe zakończenie budowy domu właścicieli posesji.
Przy
ul. Legionów nr 11 po jej wschodniej stronie vis a vis wilii „Otradno” -
(pierwszego mieszkania Państwa Piłsudskich w Sulejówku) stoi willa „Iljina”.
drewniany dom z zamieszkałym poddaszem bez piwnic, dach pokryty
Charakterystyczny
wygląd
nadaje
mu
weranda
z
kolumienkami
i
To
papą.
balkoniki
z ozdobnymi deskami.
Kierując się ulicą Dworcową na wschód, pod nr 55 wśród drzew stoi okazała willa
, dworek – od roku 1968 siedziba Urzędu Miasta Sulejówek. Willa ta powstała w 1920
roku Nazwa wilii „Dewajtis „ nawiązuje do tytułu powieści Marii Rodziewiczówny. Jest
to budynek murowany, podpiwniczony, piętrowy , z mieszkalnym poddaszem, stromym
dachem krytym blachą. Na południowo- zachodniej
wieŜyczka.
Wygląd
domu
urozmaicają
dwie
stronie góruje
werandy:
od
strony
strzelista
północnej
7
i wschodniej - niegdyś otwarte,
obecnie zabudowane. Nad nimi znajdują się tarasy
otoczone balustradami, z betonowymi donicami na kwiaty. Okna I piętra zdobią
płaskorzeźby kobiet podpierających gzymsy.
Kierując się dalej ulicą Dworcową na wschód, pod nr 1 stoi na wyniesieniu
murowany dom o nazwie „Littoria” . W latach 1912-1914 nieopodal mieścił się staw ,
słuŜący za kąpielisko carskim oficerom. Po wykonaniu melioracji wzdłuŜ linii kolejowej
teren uległ osuszeniu
i w latach 1937 1938 wybudowano tam dom . Jego nazwa
„Littoria” nawiązuje do włoskiego miasta zbudowanego na Błotach Pontyjskich. Jest
to dom piętrowy z zamieszkałym poddaszem i dachem naczółkowym. Wysunięta klatka
schodowa rozczłonkowana jest okienkami. Od wschodu zbudowano zadaszoną werandę
, a nad nią taras.
Następnie przekraczamy tory kolejowe i kierując się ulicą Kombatantów
na zachód, na rogu z ulicą Gdańską
ujrzymy kapliczkę Matki Boskiej Fatimskiej ,
jeszcze dalej przy Kombatantów 54 stoi kapliczka
z figurką Matki Boskiej mająca
chronić posesję przed złem. Przy ulicy Akacjowej nr 3 na ścianie budynku mieści się
kapliczka , nawiązująca do stylu góralskiego.
Poruszając się dalej ul. Kombatantów na zachód po stronie północnej dają się
zauwaŜyć charakterystyczne wieŜyczki budynków stojących przy ul. Poniatowskiego
i 15 – go Sierpnia. Budynek przy 15 – go Sierpnia powstał w roku 1921 i aktualnie
podlega opiece konserwatora zabytków. Jest to dom murowany o nietypowej
architekturze
od
strony
zachodniej
parterowy,
z
zamieszkałym
poddaszem,
od wschodu część budynku piętrowa z ryzalitem przechodzącym na III kondygnacji
w aŜurowy belweder górujący nad całą budowlą. Od południa przylega taras otoczony
balustradą z tralkami, nad nimi balkon z loggią wsparty na kolumnach. Podział
na kondygnacje podkreślają gzymsy. Przy ulicy Poniatowskiego 8 stoi budynek
komunalny o podobnym charakterze i wyglądzie.
Obok przy ul. 15 – go Sierpnia róg Reymonta warto równieŜ obejrzeć
interesujący budynek o wyglądzie dworku . Na posesji przy ulicy Reymonta 10
na granitowym cokole stoi duŜa figura Matki Boskiej powstała w 1905 roku. Przy
8
Reymonta
18
ostał
Dalej kierując się
willę
się
drewniany ornamentowany domek w stylu otwockim.
ul. Kombatantów na zachód, przy ul. Wrońskiego 1 ujrzymy śliczną
z podjazdem, która słuŜy za siedzibę Miejskiej Biblioteki Publicznej. Nieopodal
na rogu Okuniewskiej i Piłsudskiego, przy stacji CPN, moŜemy zajrzeć do baru na
gorący posiłek. Następnie ulicami Reymonta , Ogińskiego dotrzemy do drewnianego
krzyŜa przy ulicy Poprzecznej róg Poniatowskiego. KrzyŜ ustawiła 8 września 1958
roku rodzina Sięczyk. Ulicami Gdańską, Okuniewską i Szosową skrajem parku Glinianki
w kierunku na wschód dotrzemy do ulicy Cieplaka. Niedaleko
na skrzyŜowaniu
ul. Świętochowskiego i Jagiellońskiej stoi szklana kapliczka z Matką Boską powstałą
w 1959 roku. Na skrzyŜowaniu Świętochowskiego i Przybyszewskiego na kamiennym
cokole ujrzymy duŜą figurę Matki Boskiej.
Warto zboczyć z trasy i na skrzyŜowaniu 3- go Maja i Przybyszewskiego
zobaczyć duŜą kamienną kapliczkę
z Matką Boską Fatimską ,
z
fontanną
i oświetleniem, zbudowaną w roku 2004 przez Pana Zdzisława Kanawrockiego
w intencji rodziny. Pod figurą Matki Boskiej umieszczono odłamki skalne z Góry Synaj
w
Izraelu i z Meczugorie w Bośni Hercegowinie.
Na skrzyŜowaniu ulic: Cieplaka i Niemojewskiego stoi Kapliczka
w kształcie
szklanego domku z Matką Boską. Zbudowana w 1999 roku przez Pana Marcina
Brokowskiego. Ulicą Armii Krajowej kierując się na południe na posesji nr 40 właściciel
w 1950 roku umieścił na kamiennym cokole figurkę Matki Boskiej w intencji
szczęśliwego Ŝycia.
Dalej na południe przy ul. Armii Krajowej 33 powstała letniskowa „willa
Józefina”. W okresie międzywojennym ( 1935r) dom rozbudowano, ozdabiając
go płaskorzeźbą i otaczając ozdobnymi krzewami. Ulicą Skorupki na wschód dotrzemy
do kapliczki przy ulicy Słowackiego 4 zbudowanej około 1974 roku . Stoi tam figurka
Matki Boskiej w szklanym etui, otoczonej pędami kwitnących róŜ. Obok wis a wis
Szkoły Podstawowej Nr 3 przy ul. Kopernika stoi bardzo podobna kapliczka Matki
Boskiej.
ZbliŜając się do końca szklaku zielonego proponujemy ulicami Kopernika,
9
Głowackiego, Wilsona, Kraszewskiego, Gen. Bema
zakończyć
spacer
przy
stacji
kolejowej Sulejówek Miłosna gdzie jest moŜliwość wypicia kawy czy herbaty.
Szlak kapliczek i krzyŜy.
Szlak kapliczek i krzyŜy oznaczono kolorem czerwonym.
Przebiega
północnej
w pobliŜu stacji kolejowej Sulejówek – Miłosna, gdzie
stronie
stoi
plan
miasta
z
oznaczonymi
szlakami
po jej
rowerowymi
i turystycznymi.
Opis trasy zaczynamy od Kościoła Parafialnego Maryi Matki Kościoła ( na planie
oznaczony nr 7) , którego dzieje podano w opisie szlaku historycznego. Kierując się
ulicą Paderewskiego na wschód , na skrzyŜowaniu ulic Grabskiego i Jana III
Sobieskiego stoi prosty drewniany krzyŜ uświęcający tragiczne wydarzenia z okresu
I Wojny Światowej.
Przy ulicy 11- go Listopada nr 60 ujrzymy kapliczkę z figurką Matki Boskiej
Fatimskiej, powstałą w latach 40 – tych jako votum dziękczynne za szczęśliwe
ukończenie budowy domu. Dalej przy ulicy 11- go Listopada nr 48 stoi
Kapliczka
z figurką Matki BoŜej Niepokalanego Poczęcia powstała w maju 1992roku pobudowana
przez Pana Edwarda Peryta.
Przy ulicy Grabskiego 19 w 1990 roku postawiono kapliczkę Matki BoŜej RóŜańcowej
z wiecznie płonącym światełkiem. Przy ulicy Dworcowej 43 stoi w ogródku zbudowana
w 1946 roku kapliczka z Matką Boską RóŜańcową oświetloną girlandą kolorowych
Ŝarówek. Przy ulicy Kościuszki nr 8 w 1984 roku właściciele domu postawili kapliczkę
z figurką Matki BoŜej RóŜańcowej na pamiątkę cudownego uzdrowienia. Przy ulicy
Sobieskiego
51
w
1918
roku
postawiono
kapliczkę
za
szczęśliwy
powrót
z wojny dziadka słuŜącego w carskim wojsku.
Dalej przy ulicy Jana III Sobieskiego nr 20 stoi kapliczka Matki BoŜej
z Dzieciątkiem otoczona róŜami powstała na przełomie XIX i XX wieku. Następnie
przekraczamy tory kolejowe w kierunku północnym . Przy ulicy Reymonta vis a vis
10
policji ujrzymy wśród drzew na Skwerze Pamięci
pomnik
Ofiar
II
Wojny
Światowej ( na planie oznaczony nr 8 ) zbudowany z szarego piaskowca, z nazwiskami
46 ofiar zamordowanych 15 września 1939 roku przez hitlerowskich okupantów. Co
roku 15 września odbywają się tu uroczyste obchody
z udziałem młodzieŜy i
kombatantów.
Kierując się na wschód na skrzyŜowaniu ulic 3- go Maja i Staszica
w
1945r
postawiono
krzyŜ
z
kutego
metalu
wkomponowany
w
kapliczkę
ze świętymi obrazkami i kwiatami.
Na skrzyŜowaniu ulic Staszica i Świętochowskiego stoi drewniany domek,
właściwie chatka, liczący sobie ponad 180 lat – w tamtym okresie zbudowano wiele
takich domów. Jest to najstarszy ostały się
i zamieszkały dom w Sulejówku,
chroniony przez konserwatora zabytków.
Przy ulicy Małachowskiego nr 6 w 1996 roku , właściciel posesji postawił
kapliczkę Matki BoŜej , z podziękowaniem za szczęśliwy powrót do zdrowia.
Na skrzyŜowaniu ulic 3-go Maja i Krótkiej , zaraz po zakończeniu II Wojny
Światowej powstała kapliczka z figurą Chrystusa – jedyna
w Mieście Sulejówek .
Intencja budowy pozostaje tajemnicą.
Na skrzyŜowaniu ulic Głowackiego i Niemojewskiego w 1932 roku właściciel posesji (
Głowackiego 15 ) w podziękowaniu za łaskę boŜą postawił kapliczkę z figurką Matki
Boskiej RóŜańcowej ocalałej z poŜogi wojennej.
ZbliŜamy się do ulicy Skorupki, gdzie ujrzymy Kościół Parafialny ( oznaczony na
planie nr 9) pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego.
Zbudowany został w latach 1934-1939 posiada trzy nawy , w jednej z nich znajduje się
licząca 300 lat kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej.
Obok stoi nowoczesna dzwonnica z trzema dzwonami, na jednym z nich widnieje napis
„...stworzony Roku Pańskiego 1655, przeniesiony Roku Pańskiego 1881, poświęcony
świętemu Stanisławowi Biskupowi”
Przed kościołem stoi kapliczka z figurą Matki
Boskiej, która wcześniej umieszczona była w ołtarzu głównym kościoła.
Kierując się ulicą Kilińskiego na południe przy ulicy Generała Bema ujrzymy
pomnik
śołnierzy
Armii
11
Krajowej „Batalionu Zośka” ( na planie oznaczony nr
11 ), który jest miejscem uroczystych obchodów rocznicy wybuchu Powstania
Warszawskiego –
Warszawskim. Zbudowany w formie muru z czerwonej cegły z wielką wyrwą pośrodku,
w której umieszczono kamień, obok stoi brzozowy krzyŜ.
Przy
ulicy
Kraszewskiego
5
stoi
dwukondygnacyjna
kapliczka
z obrazem Madonny i figurką Matki Boskiej.
Na skrzyŜowaniu ulic Wilsona i Sienkiewicza stoi najstarsza kapliczka
w Miłośnie. Powstała w 1912 roku jako dar dla ludu od Władysława Zdenkiewicza.
Przy ulicy Narutowicza 36 stoi figurka Matki BoŜej upamiętniająca tragedię
mieszkającej tam we wrześniu 1939 roku rodziny.
Skręcając z ulicy Narutowicza na północ w ulicę Południową zbliŜamy się
do cmentarza gdzie na skrzyŜowaniu ulic Chopina i śelaznej stoi murowana kapliczka
pobudowana w 1946 roku przez właścicieli posesji upamiętniająca śmierć córki.
Dalej kierując się ulicą Chopina na północ ujrzymy bramę główną cmentarza
parafialnego w Miłośnie ( na planie oznaczony nr 10 ).
Cmentarz powstał we wrześniu 1939 roku, ze względu na potrzebę chowania osób –
ofiar nalotów niemieckich.
W 1940 roku rozpoczęto na tutejszym cmentarzu chowanie sióstr zakonnych –
WspomoŜycielek Dusz Czyśćcowych. W 1946 roku w centralnym punkcie pobudowano
grób Nieznanego śołnierza, składając ciała Ŝołnierzy poległych w obronie ojczyzny –
1 września corocznie harcerze pełnią tam wartę i zapalają znicze.
Skręcając z ulicy Chopina na zachód w ulicę Partyzantów , przy skrzyŜowaniu
z ulicą 3- go Maja ujrzymy wielki ponad trzymetrowy drewniany krzyŜ z Chrystusem
na metalowej tarczy. KrzyŜ postawiono w roku 1941 na „uproszenie łaski Pana Boga..”.
Jeszcze dalej na wschód , za skrzyŜowaniem ulic Jałowcowej i Szosowej, na granicy
Miasta Sulejówek i Okuniewa stoi skromna murowana kapliczka z prostym metalowym
krzyŜem
z
Chrystusem.
Kapliczkę
postawiono
prawdopodobnie
na
pamiątkę
odnalezienia zmumifikowanych zwłok powstańca styczniowego. Kapliczka powstała
12
w okresie międzywojennym.
Kierując się następnie ulicą Klonową na zachód na posesji nr 19 ujrzymy
na marmurowym cokole kamienną figurę Matki Boskiej
z Dzieciątkiem – wieczorem
oświetloną. Na cokole widnieje napis „z Synem z nami Bądź”. Jest to juŜ ostatnia
figura na czerwonym szlaku kapliczek
i krzyŜy, teraz kierując się na północ ulicą
Słowackiego wjedziemy w rejon działek rekreacyjnych , a następnie do Okuniewa gdzie
są równieŜ miejsca godne obejrzenia.
Do opisów szlaków rowerowych i turystycznych wykorzystano następujące
publikacje:
1.„Historia mojego miasta. Sulejówek cz. I i III” autorstwa Irminy Matyjasek –
Jałowieckiej.
2.„Trasy turystyczne po terenie Miasta Sulejowek, gminy Halinów, gminy Dębe
Wielkie” – praca konkursowa Tomasza Kazimierza śurawskiego.
3. „Sulejówek Marszałka” - Jerzy Kochański. Folder Towarzystwa Przyjaciół
Sulejówka.