Studia II stopnia- Performatyka przedstawień

Transkrypt

ROK AKADEMICKI 2014-2015
Wiedza o Teatrze
Studia II stopnia
Spec. performatyka przedstawień
I ROK STUDIÓW:
I semestr:
L.p.
Nazwa modułu kształcenia
Rodzaj zajęć
dydaktycznych1
O/F2
Forma
zaliczenia3
Liczba
godzin
Punkty
ECTS
1
Seminarium magisterskie
seminarium
O
zaliczenie na
ocenę
30
5
ćwiczenia
O
zaliczenie na
ocenę
30
3
ćwiczenia
O
zaliczenie na
ocenę
30
3
ćwiczenia
O
zaliczenie na
ocenę
30
3
ćwiczenia
O
zaliczenie na
ocenę
30
3
ćwiczenia
O
ocena za pracę
pisemną
30
4
ćwiczenia
F
zaliczenie na
ocenę
30
3
ćwiczenia
O
zaliczenie na
ocenę
30
1
dr hab. Wojciech Baluch
dr Ewa Bal
2
Przekład i transfer
międzykulturowy
dr Ewa Bal
3
Paradygmaty kultury
współczesnej
dr Mateusz Borowski
4
Performatywność mediów
mgr Konrad Wojnowski
5
Performanse kultur dawnych
dr Wanda Świątkowska
6
Historia i pamięć w perspektywie
performatywnej
dr Mateusz Borowski
7
Warsztaty z przekładu literackiego4
dr Mateusz Borowski
8
Język obcy
9
Zajęcia do wyboru
F
75
Łączna liczba godzin obowiązkowych: 210 + zajęcia do wyboru6
Łączna liczba punktów ECTS: 25 (lub 22, o ile student wybierze warsztaty w drugim semestrze) + 7 za
zajęcia do wyboru7
1
wykład/ćwiczenia/konwersatorium/seminarium/laboratoria/warsztat
O = przedmiot obowiązkowy do zaliczenia danego semestru/roku studiów, F = przedmiot fakultatywny (do
wyboru)
3
egzamin ustny/egzamin testowy/zaliczenie na ocenę/prezentacja rezultatów projektu
4
Lub do wyboru: Warsztaty sztuk performatywnych w 2. semestrze.
5
Liczba podana orientacyjnie. W ciągu całego roku student winien zgromadzić 15 punktów ECTS za zajęcia do
wyboru.
6
Zob.: dodatek na końcu planu.
7
Zob.: dodatek na końcu planu.
2
II semestr:
L.p.
Rodzaj zajęć
dydaktycznych
O/F
Forma
zaliczenia
Liczba
godzin
Punkty
ECTS
1
seminarium
O
zaliczenie na
ocenę
30
5
ćwiczenia
O
egzamin ustny
30
4
ćwiczenia
O
egzamin ustny
30
4
ćwiczenia
O
zaliczenie na
ocenę
30
3
ćwiczenia
O
zaliczenie na
ocenę
30
3
ćwiczenia
F
zaliczenie na
ocenę
30
3
ćwiczenia
O
zaliczenie na
ocenę
30
1
dr Ewa Bal
Przekład i transfer
międzykulturowy
2
dr Ewa Bal
3
Paradygmaty kultury współczesnej
dr Mateusz Borowski
4
Performatywność mediów
Performanse kultur
pozaeuropejskich
5
6
Warsztaty sztuk performatywnych8
mgr Małgorzata Jabłońska
7
Język obcy
8
Zajęcia do wyboru
89
F
Łączna liczba godzin: 210 + zajęcia do wyboru
Łączna liczba punktów ECTS: 23 (lub 20, o ile student wybierze warsztaty w 1. semestrze) + 8 za zajęcia
do wyboru
II ROK STUDIÓW:
III semestr:
L.p.
Rodzaj zajęć
dydaktycznych
O/F
Forma
zaliczenia
Liczba
godzin
Punkty
ECTS
1
seminarium
O
zaliczenie na
ocenę
30
12
prof. dr hab. Dariusz Kosiński
dr Mateusz Borowski
8
Lub, do wyboru: Warsztaty z przekładu literackiego w 1. semestrze.
Liczba podana orientacyjnie. W ciągu całego roku student winien zgromadzić 15 punktów ECTS za zajęcia do wyboru. 9
2
Teorie tożsamości indywidualnych
i kolektywnych
ćwiczenia
O
zaliczenie na
ocenę
30
3
ćwiczenia
O
ocena za pracę
pisemną
30
6
ćwiczenia
F
zaliczenie na
ocenę
30
3
dr Łucja Iwanczewska
3
Performatywność przedstawień i
tekstów
4
Warsztaty z przekładu tekstów
naukowych10
prof. dr hab. Małgorzata Sugiera
5
Zajęcia do wyboru
711
F
Łączna liczba godzin: 120 + zajęcia do wyboru
Łączna liczba punktów ECTS: 24 (lub 21, jeśli student wybierze warsztaty w 4. semestrze) + 7 za zajęcia
do wyboru
IV semestr:
L.p.
Rodzaj zajęć
dydaktycznych
O/F
Forma
zaliczenia
Liczba
godzin
Punkty
ECTS
1
seminarium
O
egzamin i
obrona pracy
30
15
ćwiczenia
O
zaliczenie na
ocenę
30
3
ćwiczenia
O
zaliczenie na
ocenę
30
3
ćwiczenia
F
zaliczenie na
ocenę
30
3
prof. dr hab. Dariusz Kosiński
dr Mateusz Borowski
2
Teorie tożsamości indywidualnych
i kolektywnych
3
Normy kulturowe i ich subwersje
dr Ewa Bal
4
Warsztaty organizacji wydarzeń
kulturalnych12
mgr Anna Królica
5
Zajęcia do wyboru
F
813
Łączna liczba godzin obowiązkowych: 60 + zajęcia do wyboru
Łączna liczba punktów ECTS: 24 (lub 21, jeśli student wybierze warsztaty w 3. semestrze) + 8 za zajęcia
do wyboru
Zajęcia do wyboru obowiązkowe do zaliczenia w ciągu dwóch lat studiów:
Liczba
Punkty Forma
10
Lub, do wyboru: Warsztaty organizacji wydarzeń kulturalnych w 4. semestrze.
wyboru.
12
Lub do wyboru: Warsztaty z przekładu tekstów naukowych w 3. semestrze.
13
wyboru.
11
godzin
ECTS
zalicz.
Opcja 1
60
6
egz.
Opcja 2
60
6
egz.
Opcja 3
60
6
egz
Wykład monograficzny
30
2
zal.
Kurs w języku obcym
30
3
zal.
Warsztat performatyczny 1
60
4
zal.
Warsztat performatyczny 2
60
4
zal.
360
30
Liczba godzin do wyboru łącznie: 360 godzin (30 punktów ECTS)
Z opcji co najmniej jedna powinna być opcją performatyczną (60 godzin).
Opcje, wykład monograficzny, warsztaty performatyczne i kurs w języku obcym student wybiera po konsultacji
z prowadzącym seminarium magisterskie.
Łączna liczba godzin zajęć obowiązkowych i zajęć do wyboru na dwóch latach studiów: 960 godzin (120
punktów ECTS)
Uwaga: Studenci I roku mają możliwość zaliczania wybranych zajęć obowiązkowych także z II roku
studiów po konsultacji z prowadzącym seminarium magisterskie
I. SYLABUSY ZAJĘĆ I ROKU: Nazwa Wydziału
Wydział Polonistyki
Nazwa jednostki prowadzącej
moduł
Katedra Performatyki
Seminarium magisterskie „Praca dramaturga jako źródło
nowych paradygmatów w twórczości współczesnej”
Kod modułu
Przypisywany przez dziekanat
Język kształcenia
polski
Efekty kształcenia dla modułu
kształcenia
Student po ukończeniu kursu będzie posiadał umiejętności:
samodzielnego doboru materiału badawczego oraz jego
opracowania, rozumienia oraz krytycznej analizy tekstów
krytycznych, komponowania wypowiedzi i pisania tekstów
będących wyrazem prowadzonych badań, a także analizy
wybranych zjawisk kulturowych i literackich.
Typ modułu kształcenia
(obowiązkowy/fakultatywny)
obowiązkowy
Rok studiów
I rok studiów II stopnia
Semestr
zimowy i letni
Imię i nazwisko osoby/osób
prowadzących moduł
egzaminującej/egzaminujących
bądź udzielającej zaliczenia, w
przypadku gdy nie jest to osoba
prowadząca dany moduł
j. w.
Sposób realizacji
Seminarium w całości realizowane w postaci spotkań
seminaryjnych wymagających bezpośredniego udziału
nauczyciela akademickiego i studentów oraz konsultacji
indywidualnych.
Wymagania wstępne i dodatkowe
Student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu teorii
kultury i literatury oraz zainteresowania sztuką dramatopisarską
i teatralną.
Rodzaj i liczba godzin zajęć
dydaktycznych wymagających
bezpośredniego udziału
nauczyciela akademickiego i
studentów, gdy w danym module
przewidziane są takie zajęcia
60 godzin seminarium w trybie dwóch godzin tygodniowo
Liczba punktów ECTS przypisana
modułowi
10 punktów ETCS
Bilans punktów ECTS
Semestr zimowy:
30 godzin spotkań seminaryjnych – 2 punkty
60 godzin pracy własnej studenta – 3 punkty
Semestr letni:
30 godzin spotkań seminaryjnych – 2 punkty
60 godzin pracy własnej studenta – 3 punkty
Stosowane metody dydaktyczne
Wykład, ćwiczenia:
analiza dramatów, adaptacji oraz tekstów na scenę; spotkania i
dyskusje z zaproszonymi twórcami (dramaturgami) oraz
wykładowcami z Wydziału Dramaturgii PWST; krytyczne
omawianie tekstów poświęconych pracy dramaturga; dyskusja
oraz analizą tekstów z zakresu teorii kultury i literatury.
Metody sprawdzania i kryteria
oceny efektów kształcenia
uzyskanych przez studentów
aktywne uczestnictwo w zajęciach, przedstawienie pracy
pisemnej na temat wybrany przez uczestnika seminarium
Forma i warunki zaliczenia
modułu, w tym zasady
dopuszczenia do egzaminu,
zaliczenia, a także forma i warunki
zaliczenia poszczególnych zajęć
wchodzących w zakres danego
modułu
Zaliczenie semestru zimowego: na podstawie referatu będącego
prezentacją wybranego zagadnienia z zakresu teorii lub
omówieniem metody twórczej wybranego dramaturga. W
zależności od rozwijanych w czasie seminarium tematów referat
zostanie wygłoszony w czasie zajęć lub w sesji egzaminacyjnej
na spotkaniu indywidualnym z prowadzącym seminarium.
Referat teoretyczny powinien trwać 30-45 min. Referat
poświęcony pracy wybranego dramaturga 45-60 min.
Zaliczenie semestru letniego: praca poświęcona wybranemu
zagadnieniu teoretycznemu, które wiąże się z omawianymi w
czasie seminarium tematami (4 strony) lub praca dramaturgiczna
polegająca na adaptacji, opracowaniu materiału do
przedstawienia lub innej formie twórczej (wielkość pracy
ustalana indywidualnie z prowadzącym), która będzie następnie
omawiana w czasie indywidualnego spotkania z prowadzącym
przede wszystkim pod kątem identyfikacji zawartych w niej
zadań określających pracę dramaturga.
Treści modułu kształcenia
Głównym celem seminarium jest próba opisania pracy
dramaturga oraz innych najnowszych modeli twórczości
dramaturgicznej (w tym teatralnej) w kontekście współczesnych
przemian kulturowych.
Praca na seminarium koncentruje się zarówno na zagadnieniach
praktycznych, jak i teoretycznych. Na gruncie praktyki jej
główny cel to uchwycenie specyfiki nowego modelu twórczości,
który kształtuje się za sprawą pojawienia się dramaturga oraz
jego miejsca w procesie tworzenia tekstów oraz dzieł
teatralnych.
W zakresie rozważań teoretycznych sposoby pracy dramaturgów
zostaną wykorzystane do zdefiniowania zasadniczych przemian,
składających się na dzisiejszy zwrot kulturowy. Celem tych
dociekań będzie ustalenie źródeł owego zwrotu oraz jego
zasadniczych przejawów.
Ostateczny zakres tematów, które wyznaczą porządek pacy na
seminarium zostanie ustalony w czasie dyskusji z jego
uczestnikami. Poniżej znajduje się jedynie wstępny zarys
istotnych zagadnień, które będą poruszane podczas seminarium:
Zagadnienia praktyczne: przykłady adaptacji, metody
kształcenia dramaturga, rola aktora w procesie twórczym (np.
wykorzystanie improwizacji), sposoby prowadzenia wywiadów z
dramaturgami na temat ich pracy
Zagadnienia o charakterze opisowym: przegląd tekstów i
opracowań poświęconych pracy dramaturga oraz samej
dramaturgii, przede wszystkim w Polsce i Niemczech, określenie
specyfiki twórczości dramaturgicznej, określenie statusu
zawodowego dramaturga
Zagadnienia z zakresu teorii: klasyczne teksty poświęcone
adaptacji scenicznej, intertekstualność jako model twórczości:
(recyling, przepisywanie, remisowanie), rewolucja medialna w
świetle modeli twórczości dramaturgicznej (polifonia medialna,
kultura konwergencji, zbiorowa inteligencja), kategoria
podmiotu w twórczości dramaturgicznej (śmierć autora, rola
odbiorcy w świetle teorii performatywnych, praca kolektywna i
nowe wspólnoty, zagadnienia współczesnej tożsamości)
Wykaz literatury podstawowej i
uzupełniającej, obowiązującej do
zaliczenia danego modułu
Giorgio Agamben, Wspólnota, która nadchodzi, Wydawnictwo
Sic! 2008
Roland Barthes, Śmierć autora, „Teksty Drugie” 1999, nr 1/2.
Janusz Degler, Problemy teorii teatru i dramatu, Wydawnictwo
Uniwersytetu Wrocławskiego 2003 (wybrane teksty dotyczące
adaptacji teatralnej)
Gottfried Fischborn, Politische Kultur und Theatralitat, Peter
Lang 2012 (wybrane fragmenty)
Henry Jenkins, Kultura konwergencji, Wydawnictwo
Akademickie i Profesjonalne 2007
Julia Kristewa, Słowo, dialog i powieść, [w:] Michaił Bachtin,
Dialog – język – literatura, Warszawa 1983
Thomas Kuhn, Struktura rewolucji naukowych, PWN 1968
Ryszard Nycz, Intertekstualność i jej zakresy, [w:] tenże,
Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze,
Universitas 2000
Magda Romanowska, The Routledte Companion to Dramaturgy,
Routledge 2014 (wybrane rozdziały)
Bernd Stegemann, Lektionen Dramaturgie 1, Theater der Zeit
2009 (wybrane framgmenty)
Charles Taylor, Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości
nowoczesnej, PWN 2001
Cathy Turner, Dramaturgy and Performance, Palgrave
Macmillan 2008
Zbiór tekstów poświęconych dramaturgii z czasopism
teatralnych (zostanie podany w czasie zajęć)
Wymiar, zasady i forma odbywania
praktyk, w przypadku, gdy
program kształcenia przewiduje
praktyki
nie dotyczy
Nazwa Wydziału
Nazwa jednostki prowadzącej moduł
Seminarium magisterskie „Zwrot ku tradycji? Performanse
zgody i oporu w XX wieku”
Kod modułu
Język kształcenia
polski
kształcenia
Seminarium ma na celu wykształcenie umiejętności
wyboru, analizy i interpretacji wybranych zjawisk
kulturowych i związanych z nimi problemów
badawczych, a także doboru odpowiedniej dla nich
metodologii badań performatycznych. Ma kształcić
również w zakresie retoryki, kompozycji i reguł pisania
tekstów naukowych.
Obowiązkowy
Rok studiów
Semestr
zimowy i letni
dr Ewa Bal
egzaminującej/egzaminujących bądź
udzielającej zaliczenia, w przypadku
gdy nie jest to osoba prowadząca
dany moduł
j. w.
Sposób realizacji
seminarium w całości realizowane w postaci zajęć
dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału
nauczyciela akademickiego i studentów
zaliczenie modułu performatycznego na studiach licencjackich
lub ogólna orientacja w zagadnieniach performatyki w
przypadku osób, które nie studiowały Wiedzy o Teatrze
bezpośredniego udziału nauczyciela
akademickiego i studentów, gdy w
danym module przewidziane są takie
60 godzin seminarium w trybie 2 godzin tygodniowo
zajęcia
modułowi
10
5 punktów ETCS – semestr zimowy
5 punktów ETCS – semestr letni
zajęcia konwersatoryjne oraz ćwiczenia w zakresie podstaw
warsztatu naukowego (wybór tematu, problematyzacja, pisanie
planu badawczego, przygotowanie planu pracy)
Metody sprawdzania i kryteria oceny
efektów kształcenia uzyskanych
przez studentów
ocena przygotowania do zajęć w oparciu o udział w
dyskusjach oraz sprawdzenie i ocena prac przewidzianych na
zaliczenie obu semestrów
Forma i warunki zaliczenia modułu,
w tym zasady dopuszczenia do
egzaminu, zaliczenia, a także forma
i warunki zaliczenia poszczególnych
zajęć wchodzących w zakres danego
modułu
Warunkiem zaliczenia na ocenę jest obecność i aktywny udział
w zajęciach oraz
1) w semestrze zimowym przygotowanie planu badawczego
pracy magisterskiej (5 stron)
2) w semestrze letnim przygotowanie wstępnego opracowania
(pierwszego rozdziału) pracy (na ok. 10 stron)
Czerpiąc inspiracje z symptomatycznych trendów kulturowych
zmian ostatniej dekady, świadczących o szeroko rozumianym
(w całej Europie) zwrocie ku konserwatyzmowi i tradycji,
chcielibyśmy przyjrzeć się szerzej koncepcji „tradycji
wynalezionych” Erica Hobsbawma. Choć mówi on o procesie
wymyślania tradycji kulturowych, związanych z tworzeniem
się państw narodowych w XIX wieku, analogiczne pytania
można zadać wobec współczesnych procesów ustalania i
negocjowania uważanych za tradycyjne praktyk życia
codziennego i sposobów definiowania tożsamości w ramach
przedstawień kulturowych i artystycznych. Jak podejść
krytycznie do tak zwanych performansów zgody i oporu, skoro
jedne i drugie sytuują się wobec specyficznie i historycznie
definiowanej tradycji? Tradycja bowiem, podobnie jak
„natura”, wykorzystywana bywa rozmaicie jako narzędzie
dyskursywne (w zależności od kontekstu i czasu) do
kształtowania nie tylko modeli tożsamościowych, ale także
społecznych, rodzinnych czy politycznych. Dlatego naszą
dyskusję zogniskujemy wokół kilku bloków tematycznych. W
ich ramach wspólnie określimy zakres interesującej nas
problematyki, przedziały czasowe, jak i metodologie
badawcze oraz przykłady do analiz (filmy, teksty, seriale,
przedstawienia teatralne).
1. Naród a peryferia/ swojskość i obcość
2. Tradycyjny/nietradycyjny model rodziny
3. Modele wychowywania dzieci
4. Religia/ateizm jako zaplecze ideowe państwa
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej, obowiązującej do
Literatura zostanie ustalona na pierwszych zajęciach w
zgodzie z tematami interesującymi studentów
praktyk, w przypadku, gdy program
kształcenia przewiduje praktyki
nie dotyczy
Nazwa Wydziału
Przekład i transfer międzykulturowy
Kod modułu
Język kształcenia
polski
kształcenia
Celem zajęć jest analiza wieloaspektowego zjawiska
przekładu i transferu międzykulturowego jako pola badań
performatyki. Student po ukończeniu kursu powinien umieć
krytycznie ustosunkować się do założeń tradycyjnej
antropologii, gdzie o tożsamości kulturowej i wymianie dóbr
kultury mówiono esencjonalistycznie w ramach dyskursu
rdzenności i przynależności do ziemi i języka. Współczesna
perspektywa performatyczna proponuje tymczasem
interpretację tożsamości kulturowych jako efektu procesów
konstruowania tak kulturowych różnic, jak i dynamicznie
zmieniających się spojrzeń. Spoglądając z tej perspektywy na
wymianę dóbr kultury oraz kwestie kulturowej tożsamości,
student powinien umieć dostrzec performatywne procesy,
znajdujące się u podłoża omawianych zjawisk i nauczyć się je
krytycznie interpretować. Unaocznieniu omawianych zjawisk
transferu i przekładu międzykulturowego posłuży nie tylko
teoretyczne zaplecze omawiane na zajęciach w konkretnych
blokach tematycznych, ale także analiza dzieł literackich,
filmowych i teatralnych .
Rok studiów
Obowiązkowy
Semestr
zimowy i letni
dr Ewa Bal
Imię
i
nazwisko
osoby/osób j. w.
dany moduł
Sposób realizacji
zajęcia w całości realizowane w postaci ćwiczeń
ogólna znajomość problemów współczesnej kultury
zajęcia
modułowi
60 godzin ćwiczeń w trybie 2 godzin tygodniowo
7 punktów ETCS
4 punkty ETCS – obecność i aktywny udział w zajęciach oraz
przedstawienie konspektu z lektury w semestrze zimowym i
konspektu egzaminu w semestrze letnim
3 punkty ETCS – egzamin ustny
wykład, dyskusja, praca indywidualna, praca zespołowa,
analiza tekstu, dzieła filmowego i teatralnego; porównawcza
analiza przekładów
przez studentów
weryfikacja obecności i przygotowania do zajęć pod kątem
merytorycznego udziału w dyskusji. Prowadzący brać będzie
pod uwagę terminowe złożenie konspektów wybranej lektury
oraz samodzielnej prezentacji; oceni merytoryczną zawartość
obu prac koniecznych do uzyskania zaliczenia i dopuszczenia
do egzaminu
modułu
warunkiem zaliczenia przedmiotu, oprócz regularnej
obecności i uczestnictwa w zajęciach, jest sporządzenie w
pierwszym semestrze konspektu wybranej i uzgodnionej z
prowadzącym lektury, zaś w drugim semestrze sporządzenie
konspektu do egzaminu ustnego. Egzamin ustny jest
prezentacją problemową zagadnienia wybranego przez
studenta i uzgodnionego z prowadzącym, należy posłużyć się
konkretnymi przykładami i uwzględnić metodologię
omawianą na zajęciach. Studenci, którzy nie uzyskają
zaliczenia za pierwszy i drugi semestr, nie zostaną
dopuszczeni do egzaminu
Śląskość jako przykład performowania lokalności:
Tematem zajęć w pierwszym semestrze będzie szeroko pojęty
proces wytwarzania lokalnej tożsamości w kontekście
przemian związanych z mobilnością, globalizacją i
mediatyzacją współczesnej kultury. Spróbujemy zastanowić
się, na ile esencjonalistyczne z założenia deklaracje i
przedstawienia kulturowe śląskości można potraktować jako
przykłady strategii „od-twarzania” czy „wy-twarzania”
lokalności, przy jednoczesnej świadomości zerwania więzów
łączących członków wspólnoty z terytorium, językiem i
związkami krwi. Czy nadal jest możliwa do zastosowania
wobec śląskości perspektywa postkolonialna, zgodnie z którą
silnie manifestowana dzisiaj lokalność Śląska to odzyskany po
latach dominacji dyskursu narodowościowego głos „Innego”
lub „Obcego”?
Przekład a perspektywa performatywna:
Celem tego bloku tematycznego będzie uchwycenie na
wstępie zasadniczej różnicy między przekładem
analizowanym z punktu widzenia językoznawstwa a bardziej
interesującą nas perspektywą kulturową i performatywną.
Będziemy starali się przeanalizować strategie oraz cele
przyswajania obcego repertuaru lokalnej kulturze na
przykładzie wybranych tłumaczeń tak tekstów klasycznych,
jak i współczesnych. Następnie zastanowimy się nad
performatywną specyfiką tłumaczenia dramatów, dialogów
filmowych i telewizyjnych, analizując istniejące tłumaczenia
dzieł współczesnych i klasycznych. Zestawimy też różne
koncepcje praktyczne i teoretyczne ze świadectwami samych
tłumaczy oraz przeanalizujemy efekty ich pracy.
Benedict Anderson, Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o
źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu, tłum. Stefan
Amsterdamski, Wydawnictwo Znak 1997
Arjun Appadurai, Nowoczesność bez granic. Kulturowe
wymiary globalizacji, tłum. Zbigniew Pucek, Universitas 2005
B. Ashcroft, G. Griffiths, H. Tiffin, The Empire Writes Back,
London 1989
Stanisław Barańczak, Ocalone w tłumaczeniu, Znak 2004
Homi Bhabha, Mimikra i ludzie, DyssemiNacja. Czas,
narracja i marginesy współczesnego narodu, Jak nowe
przychodzi z tego świata, [w:] tegoż, Miejsca kultury,
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2009
Martin Carlson, Speaking in Tongues, Ann Arbor 2009
The Intercultural Performance Reader, red. Patrice Pavis,
Routledge 1996
Stephen Greenblatt, Kultura, Pośrednik, [w:] tegoż, Poetyka
kulturowa. Pisma wybrane, Universitas 2006
Cultural Mobility, red. Stephen Greenblatt, New York 2010
Małgorzata Heydel, Zwrot kulturowy w badaniach nad
przekładem, „Teksty Drugie” 2009, nr 6
Mary Luise Pratt, Imperialne spojrzenie. Pisarstwo
podróżnicze i transkulturacja, tłum. Ewa Elżbieta
Nowakowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
2011
Polska myśl przekładoznawcza. Antologia, red. Piotr de
Bończa Bukowski, Małgorzata Heydel, Wydawnictwo
Uniwersytetu Jagiellońskiego 2013
Edward Said, Kultura i imperializm, Wydawnictwo
Uniwersytetu Jagiellońskiego 2009
Gayatry Spivak, Strategie Postkolonialne, Wydawnictwo
Krytyki Politycznej 2011
Felix Stalder, Manuel Castells, Teoria społeczeństwa sieci,
tłum. Marek Król, Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego 2012
Współczesne teorie przekładu. Antologia, red. Madga Heydel,
Piotr Bukowski, Znak 2009
George Steiner, Po wieży Babel, tłum. Wojciech i Olga
Kubiccy, Universitas 2000
Robert J.C. Young, Postkolonializm. Wprowadzenie, tłum.
Marek Król, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
2012
Thomas Hylland Eriksen, Etniczność i nacjonalizm. Ujęcie
antropologiczne, tłum. Barbara Gutowska-Nowak,
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2013
nie dotyczy
Nazwa Wydziału
Paradygmaty kultury współczesnej
Kod modułu
Język kształcenia
polski
kształcenia
zajęcia służą zapoznaniu uczestników z podstawowymi
paradygmatami teoretycznymi XX i XXI wieku
Rok studiów
obowiązkowy
Semestr
zimowy i letni
dr Mateusz Borowski
Imię
i
nazwisko
osoby/osób j. w.
dany moduł
Sposób realizacji
moduł w całości realizowany w postaci zajęć dydaktycznych
wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela
akademickiego i studentów
zajęcia
modułowi
zaliczenie modułu performatycznego na studiach licencjackich
lub ogólna orientacja w zagadnieniach performatyki w
przypadku osób, które nie studiowały Wiedzy o Teatrze
60 godzin wykładu w trybie 2 godzin tygodniowo
7 punktów ETCS
2 punkty ETCS – zaliczenie ćwiczeń w semestrze zimowym
2 punkty ETCS – zaliczenie ćwiczeń w semestrze letnim
3 punkty ETCS – egzamin ustny
wykład, dyskusja, medialne prezentacje materiałów do analiz
przez studentów
zaliczenie pisemne (konspekt) i egzamin ustny po drugim
semestrze
egzamin ustny, podczas którego egzaminator ocenia przede
modułu
wszystkim umiejętność twórczego i samodzielnego podejścia
do problemu, tworzenia funkcjonalnych definicji,
dokonywania syntezy zdobytych informacji, wyszukiwania
literatury przedmiotu uzupełniającej wiadomości z wykładów,
przeprowadzania porównań i wyciągania z nich wniosków,
konstruowania logicznej wypowiedzi i klarownej prezentacji
problemu, a także umiejętność prowadzenia rzeczowej
dyskusji
Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie
zaliczenia z ćwiczeń w obu semestrach
ZALICZENIE:
semestr zimowy: uczestnicy kursu przygotowują notatkę (2
strony znormalizowane) z jednej z następujących lektur:
ZALICZENIE:
semestr zimowy: uczestnicy kursu przygotowują notatkę (2
strony znormalizowane) z jednej z następujących lektur:
D. Bachmann-Medick, Cultural Turns, tłum. K.
Krzemieniowa, Oficyna Naukowa: Warszawa 2012.
R. Barthes, Mitologie, tłum. A. Dziadek, Aletheia: Warszawa
2000.
U. Eco, Superman w literaturze masowej, tłum. J. Ugniewska,
Znak: Kraków 2008.
E. Goffman, Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. H.
Śpiewak, P. Śpiewak, Aletheia: Warszawa 2008
W. Benjamin, Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej,
tłum. J. Sikorski, w: idem, Twórca jako wytwórca, red. H.
Orłowski, Poznań 1975.
P. Burger, Teoria awangardy, tłum. J. Kita-Huber,
Universitas: Kraków 2006.
G. Debord, Społeczeństwo spektaklu, tłum. M. Kwaterko,
PIW: Warszawa 2007.
W. Propp, Nie tylko bajka, tłum. D. Ulicka, PWN: Warszawa
2000.
Notatkę należy złożyć u prowadzącego zajęcia nie później niż
15 stycznia 2015 roku.
semestr letni: Uczestnicy kursu przygotowują konspekt (2
strony znormalizowane) prezentujący zamysł opracowania
tematu, który wybrali jako temat egzaminacyjny. Powinien on
zawierać klarownie sformułowany plan wypowiedzi, krótkie
uzasadnienie wybranej metodologii i przywołanych
przykładów, a także wstępną bibliografię. Konspekt należy
złożyć u prowadzącego zajęcia nie później niż 15 maja 2015
roku.
EGZAMIN:
Egzamin ma formę ustną i składa się z dwóch części:
1. Spośród wymienionych poniżej tematów należy
wybrać JEDEN i opracować go w formie ustnej
prezentacji. Powinna ona trwać nie dłużej niż 30 minut
i mieć charakter spójnego wywodu, podejmującego
samodzielnie opracowany problem.
2. Druga część egzaminu ma charakter rozmowy,
związanej z przedstawionym tematem, która również
będzie trwać 20-30 minut.
Każde z zaproponowanych poniżej zagadnień ma bardzo
szeroki zasięg, dlatego należy je sproblematyzować, czyli
zinterpretować i przedstawić jak problem badawczy, z którego
wynikają określone pytania i wątpliwości. Następnie zaś
należy zaproponować sposoby jego rozwiązania, poparte
samodzielnie wybranymi i opracowanymi przykładami, które
nie zostały omówione w czasie wykładów. Podczas egzaminu
można korzystać z wszelkiego rodzaju notatek, tekstów
źródłowych, filmów i innych materiałów pomocniczych,
Celem nie jest bowiem weryfikacja zdolności zapamiętywania
informacji i wiernego odtwarzania notatek z wykładów.
Do egzaminu należy przygotować jeden z następujących
tematów:
1. Narracja jako narzędzie weryfikacji i tworzenia
tożsamości zbiorowej
2. Mit w XX i XXI wieku – definicje i funkcje społeczne
oraz metody badania
3. Kultura jako przedmiot badań naukowych – definicje,
metody i cele analizy zjawisk kulturowych
4. Przeszłość indywidualna i zbiorowa jako przedmiot
badań historiograficznych i kulturoznawczych
5. Realność, fikcjonalność, wirtualność – przemiany
pojęcia „rzeczywistość” w świetle współczesnych
paradygmatów teoretycznych
6. Natura jako konstrukcja – weryfikacje relacji między
kulturą a naturą w teoriach XX wieku
7. Tożsamość indywidualna jako produkt relacji
społecznych i kulturowych
8. Interdyscyplinarność jako metoda badań kultury –
cele, pożytki, podstawowe założenia i metody
badawcze
0. Wprowadzenie: kultura współczesna i jej paradygmaty,
pojęcie zwrot w naukach humanistycznych
I. Strukturalizm i jego kontynuacje: strukturalizm –
podstawowe założenia i metody badawcze, teoria narracji,
semiotyka jako metoda badań kulturoznawczych
II. Elementy nauk kognitywnych w badaniach
kulturoznawczych: teoria metafory, skrypty i ramy,
konstruktywistyczne teorie poznania
III. Wybrane koncepcje podmiotowości w XX wieku:
podstawy psychoanalizy – Freud i jego kontynuatorzy,
psychoanaliza strukturalistyczna i poststrukturalna krytyka
podmiotu, koncepcje Innego – niekanoniczne i polityczne
ujęcia podmiotowości na przełomie XX i XXI wieku (od
podmiotu nomadycznego do podmiotu performatywnego)
IV. Poststrukturalistyczne metodologie kulturoznawcze:
krytyczne ujęcia strukturalizmu, dekonstrukcja w badaniach
kulturoznawczych, intertekstualność i recykling, symulakra i
wirtualne rzeczywistości, badania dyskursu i archeologia
wiedzy
V. Oblicza performatyki: performatyka przedstawień,
performatywne aspekty badań naukowych, tożsamość w
perspektywie performatywnej
VI. Od kultury masowej do kultury popularnej – wybrane
nurty krytyki kulturowej: krytyka kultury w XX wieku,
elementy teorii popkultury i ich praktyczne zastosowanie
Zakres tematyczny kursu może zostać poszerzony lub
zmodyfikowany zgodnie z zainteresowaniami i potrzebami
uczestników kursu
D. Bachmann-Medick, Cultural Turns, tłum. K.
Krzemieniowa, Oficyna Naukowa: Warszawa 2012.
R. Barthes, Mitologie, tłum. A. Dziadek, Aletheia: Warszawa
2000.
U. Eco, Superman w literaturze masowej, tłum. J. Ugniewska,
Znak: Kraków 2008.
E. Goffman, Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. H.
Śpiewak, P. Śpiewak, Aletheia: Warszawa 2008.
W. Benjamin, Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej,
tłum. J. Sikorski, w: idem, Twórca jako wytwórca, red. H.
Orłowski, Poznań 1975.
P. Burger, Teoria awangardy, tłum. J. Kita-Huber,
G. Debord, Społeczeństwo spektaklu, tłum. M. Kwaterko,
PIW: Warszawa 2007J. Derrida, Marginesy filozofii,
Warszawa 2002.
U. Eco, Lector in fabula, tłum. P. Salwa, PIW: Warszawa
1994.
U. Eco, Semiologia życia codziennego, tłum. J. Gniewska, P.
Salwa, Wyd. Czytelnik: Warszawa 1999.
H. Foster, Powrót realnego, tłum. M. Borowski, M. Sugiera,
M. Foucault, Porządek dyskursu, tłum. M. Kozłowski,
słowo/obraz terytoria: Warszawa 2002.
M. Foucault, Nadzorować i karać, tłum. T. Komendant,
Aletheia: Warszawa 1999.
S. Greenblatt, Poetyka kulturowa, Universitas: Kraków 2006.
T. S. Kuhn, Struktura rewolucji naukowych, tłum. H.
Ostromęcka, Aletheia: Warszawa 2001.
C. Levi-Strauss, Antropologia strukturalna, tłum. K. Pomian,
Aletheia: Warszawa 2009.
J.F. Lyotard, Kondycja ponowoczesna, M. Kowalska, J.
Migasiński, Aletheia: Warszawa 1997.
L. Manovich, Język nowych mediów, P. Cypryański, Łoś Graf:
Warszawa 2006.
H. White, Poetyka pisarstwa historycznego, Universitas:
Kraków 2002.
S. Žižek, Przekleństwa fantazji, tłum. A. Chmielewski.
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego: Wrocław 2002.
nie dotyczy
Nazwa Wydziału
Peformatyka
Kod modułu
Język kształcenia
polski
kształcenia
po ukończeniu kursu studenci powinni orientować się
podstawowych modelach funkcjonowania mediów oraz
sposobach funkcjonowania dyskursu medialnego w ramach
współczesnej kultury.
Rok studiów
obowiązkowy
Semestr
zimowy i letni
semestr zimowy: mgr Konrad Wojnowski
semestr letni: dr hab. Wojciech Baluch
Imię
i
nazwisko
osoby/osób j. w.
dany moduł
Sposób realizacji
akademickiego i studentów.
ogólna wiedza o kulturze na poziomie licencjatu
zajęcia
modułowi
60 godzin ćwiczeń w trybie dwóch godzin tygodniowo
wykład, dyskusja, medialne prezentacje materiałów do analiz
przez studentów
ocena przygotowania do zajęć w oparciu o udział w
dyskusjach oraz przygotowane projekty
6
aktywny udział w zajęciach oraz przygotowanie w każdym
semstrze krótkiego (15 minut) referatu na jeden z wybranych
modułu
tematów omawianych podczas zajęć
Podstawowym celem zajęć jest ukazanie mediów jako
dynamicznych i interaktywnych (performatywnych) systemów
służących produkcji, przetwarzaniu i archiwizacji informacji.
Mediów nie można sprowadzić do wynalazków
technologicznych XX wieków, służących komunikacji
masowej. To raczej skomplikowane infrastruktury, które
umożliwiają działanie – wchodzenie w interakcję ze światem.
Stąd też bierze się możliwość mówienia o performatywności
mediów, gdyż są one mechanizmami i procedurami sterowania
działaniem (zarządzaniem dynamiką). Media to także nie tylko
narzędzia w rękach człowieka, które mogą być intencjonalnie
wykorzystywane, ale także samo jego otoczenie, warunkujące
już pole możliwości zachowania i myślenia.
W semestrze zimowym zajęcia będą podzielone na trzy
części. Podczas pierwszej omówione zostaną podstawowe
definicje mediów (Harold Innis, Marshall McLuhan, Claude
Shannon); druga poświęcona będzie ukazaniu mediów jako
dynamicznych systemów i infrastruktur (od Kittlera do
DeLandy); w trzeciej teoretyczną refleksję nad mediami i ich
omawianie z perspektywy historii technologii zastąpią
rozważania na temat estetyki (ze szczególnym
uwzględnieniem problemu interaktywności w sztuce
współczesnej). Tu media zostaną pokazane z perspektywy
filozoficznej, szczególnie pod katem tego, jak różne
technologie komunikacyjne warunkują naszą egzystencję.
Każdy z bloków zakończą zajęcia przygotowywane przy
aktywnym udziale studentów, podczas których wiedzę z
zakresu teorii mediów aplikować będziemy do analizy
wybranych przykładów artystycznych (performance art, glitch
art, gry komputerowe).
1) Zajęcia organizacyjne / zarysowanie problematyki
zajęć
2) Harold Innis – wprowadzenie do historii mediów
3) Lewis Mumford – teoria maszyn społecznych
4) Claude Shannon – co to jest informacja?
5) McLuhan – pierwsza filozofia mediów
6) Podsumowanie pierwszego bloku: spojrzenie na sztukę
performansu z perspektywy mediów
7) Friedrich Kittler – miasto jako medium
8) Friedrich Kittler – teoria systemów dyskursywnych
9) Manuel DeLanda – teoria asamblażu
10) Podsumowanie drugiego bloku – zakłócenia w sztuce
nowych mediów
11) Vilém Flusser – media warunkują naszą egzystencję
12) Kraksa Jamesa Ballarda – pożądanie w sidłach
technologii komunikacyjnych
13) Bernard Stiegler – media a libido
14) Michel Serres – Hermes i pasożyty (próba stworzenia
alternatywnego modelu komunikacji)
15) Podsumowanie trzeciego bloku: co nam po grach
komputerowych, czyli gry i kształcenie.
W semestrze letnim zaprezentowany zostanie historyczny
zarys rozwoju mediów oraz ich rozmaite definicje. W części
ćwiczeniowej studenci będą analizowali wybrane przykłady
tekstów oraz programów, co pozwoli im poznać podstawowe
formy oraz gatunki mediów. Analiza oraz krytyczna dyskusja
obejmie także przykładowe mechanizmy tworzenia
medialnych wydarzeń w różnych aspektach życia społecznego
oraz posługiwania się mediami w celu osiągania celów
politycznych i ekonomicznych. Dalszy ciąg zajęć poświęcony
zostanie analizie zjawisk związanych z kulturą Internetu, a
zatem nowych form gromadzenia informacji oraz zmian w
dostępie do niej, nowych sposobów komunikacji, wreszcie
funkcjonowania społeczności wirtualnych. Głównym
przedmiotem dyskusji będą płynące z lektury opracowań oraz
własnych analiz studentów wnioski dotyczące zmian w
kulturze, jakie dokonują się pod presją najnowszych
technologii komputerowych oraz komunikacyjnych.
Semestr zimowy:
James Ballard, Kraksa, Amber, Warszawa 1996
Manuel DeLanda, A New Philosophy of Society: assemblage
theory and social complexity, Continuum, London & New
York 2006 (fragment)
Vilem Flusser, Post-history, Univocal Publishing 2013
(fragment)
James Gleick, Informacja. Bit, wszechświat, rewolucja, tłum.
Grzegorz Siwek, Wydawnictwo Znak 2012 (fragment)
Harold A. Innis, Nachylenie komunikacyjne [w:]
Communicare. Almanach antropologiczny.
Oralność/Piśmienność, praca zbiorowa, Wydawnictwo
Uniwersytetu Warszawskiego 2007
Friedrich A. Kittler, The City is a Medium, “New Literary
History”, Vol. 27, No. 4
Friedrich A. Kittler, Universities: Wet, Hard, Soft, and
Harder, dostęp online:
http://csmt.uchicago.edu/kittleruniversities.pdf
Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka,
Wydawnictwo Naukowo Techniczne 2004 (fragment)
Lewis Mumford, Mit maszyny. Tom 1, Wydawnictwo
Naukowe PWN 2012
Michel Serres, The Parasite, The John Hopkins University
Press 1982 (fragment)
Michel Serres, Hermes. Literature, Science, Philosophy, red.
Josué V. Harari, David F. Bell, The John Hopkins University
Press 1982 (fragment)
Bernard Stiegler, Interview: From Libidinal Economy to The
Ecology of Spirit, rozm. Frédéric Neyrat, dostęp online:
http://www.parrhesiajournal.org/parrhesia14/parrhesia14_stieg
ler.pdf
Semestr letni:
Darin Barney, Społeczeństwo sieci, SIC! 2008
Tomasz Goban-Klas, Media i komunikowanie masowe. Teorie
prasy, radia, telewizji i Internetu, PWN 2009
Tomasz Goban-Klas, Cywilizacja medialna. Geneza,
ewolucja, eksplozja, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne
2005
Wiesław Godzic, Telewizja i jej gatunki po „Wielkim Bracie”,
Universitas 2004;
Wojciech Jabłoński, Kreowanie informacji, Wydawnictwo
Naukowe PWN 2006
Ryszard Kluszczyński, Społeczeństwo informacyjne.
Cyberkultura. Sztuka multimediów, Rabid 2002
Lew Manovich, Język nowych mediów, Wydawnictwa
Akadamickie i Profesjonalne 2006
Literatura uzupełniająca:
Tomasz Goban-Klas, Niepokorna orkiestra medialna.
Dyrygenci i wykonawcy polityki medialnej w Polsce po 1944
roku, Wydawnictwo ASPRA-JR 2005
Tomasz Goban-Klas, Historia i rozwój mediów. Od malowideł
naskalnych do Internetu, Wydawnictwo Akademii
Pedagogicznej 2001
Media Audiowizualne, red. Wiesław Godzic, Aleksandra
Drzał-Sierocka, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne
2010
Maryla Hopfinger, Literatura i media po 1989 roku, Oficyna
naukowa 2010
Marshall McLuhan, Zrozumieć media, Wydawnictwa
Naukowo-Techniczne 2004 (wybrane rozdziały)
Walery Pisarek, Nowa retoryka dziennikarska, Universitas
2002
Paul Virilio, Bomba informacyjna, SIC! 2006
nie dotyczy
Nazwa Wydziału
Performanse kultur dawnych
Kod modułu
Język kształcenia
polski
kształcenia
Student potrafi zastosować narzędzia performatyki do
praktycznej analizy zjawisk z kręgu kultur dawnych.
Poznaje, jak również sam proponuje, różnorodne case studies,
którym towarzyszy lektura tekstów teoretycznych.
obowiązkowy
Rok studiów
Semestr
zimowy
Imię
i
nazwisko
osoby/osób j. w.
dany moduł
Sposób realizacji
ćwiczenia w całości realizowane w postaci zajęć
zaliczenie modułu performatycznego na studiach I stopnia
30 godzin ćwiczeń w trybie dwie godziny co tydzień
modułowi
3 punkty ETCS
prezentacje z komentarzem, analiza tekstu, projekcje filmowe,
praca w grupach, praca indywidualna, dyskusja
Warunki zaliczenia na ocenę:
przez studentów
Forma i warunki zaliczenia modułu
-
przygotowywanie się do zajęć i posiadanie na zajęciach
omawianych tekstów;
-
obecność na zajęciach i aktywny w nich udział;
-
przygotowanie prezentacji na temat wybranego,
uzgodnionego z prowadzącym, zjawiska
Warunkiem zaliczenia na ocenę jest obecność, aktywne
uczestnictwo w zajęciach i przygotowanie prezentacji na temat
wybranego zjawiska, uzgodnionego z prowadzącym
Na ćwiczeniach omawiane będą różnorodne formy
performatywne z okresu od antycznych cywilizacji Egiptu,
Grecji i Rzymu po wiek XVII. Zaproponowane studia
przypadków będą pochodziły zarówno z kręgu życia
politycznego, społecznego, jak i prywatnego (performanse
władzy, rytuały, ceremonie, zachowania codzienne). Istotny
jest kontekst kulturowy każdej z omawianych epok –
odniesienia do wydarzeń historycznych, sytuacji politycznej
oraz obyczajowości, religii i działań stricte teatralnych jako
czynników, które wpłynęły na charakter i formę typowych dla
danej kultury performansów.
Zagadnienia proponowane do prezentacji:
1. performanse cywilizacji starożytnych (Egipt, Grecja, Rzym)
- ceremonie państwowe (marsze triumfalne, widowiska
władzy, igrzyska, agon, performowanie demokracji ateńskiej)
- święta religijne (misteria, dionizje, bachanalie, orgie,
składanie ofiar)
- sztuka (malowidła wazowe, rzeźba, architektura, epos i
pieśń, mit)
2. widowiskowość łacińskiego średniowiecza
- liturgia
- wielkie cykle misteryjne
- Biblia pauperum
- symbolika katedry gotyckiej
3. Bizancjum i Slavia Orthodoxa
- bizantyńskie korzenie sztuki i obrzędowości staroruskiej
- liturgia prawosławna
- teologia ikony
- jurodstwo
- widowiska władzy w carskiej Rosji
4. performanse renesansowej Europy
- reformacja i ruchy religijne
- sztuka renesansu (perspektywa, antropocentryzm)
- kultura pisma
5. teatralizacje epoki elżbietańskiej
- dwór Elżbiety I, maski
- ikonografia
- performanse ciała i głosu
- gry, zabawy, życie codzienne Anglii elżbietańskiej
6. performanse hiszpańskiego złotego wieku
- Inkwizycja
- autos sacramentales
- performanse dworu królewskiego
7. performatywność sarmacka
- obyczajowość, zwyczaje, rytuały, strój
- mikrokosmos dworu szlacheckiego
- emblemat, heraldyka
8. alternatywny nurt ludowej widowiskowości
- wiejskie obrzędy i zwyczaje
- religijność ludowa
- formy popularne, jarmarczne
Propozycje lektur:
J. Assmann, Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i
polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, tłum. A.
Kryczyńska-Pham, Warszawa 2008
P. Brown, Ciało i społeczeństwo. Mężczyźni, kobiety i
abstynencja seksualna we wczesnym chrześcijaństwie, tłum. I.
Kania, Kraków 2006
M. St. Clare Byrne, Życie codzienne w Anglii elżbietańskiej,
tłum. A. Staniewska, Warszawa 1971
M. Kocur, Drugie narodziny teatru. Performanse mnichów
anglosaskich, Wrocław 2010; tenże, Teatr bez teatru.
Performanse w Anglii wschodniej u schyłku średniowiecza,
Wrocław 2012
Kultura rycerska, kultura szlachecka, [w:] Antropologia
kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, opr. zespół pod kier. L.
Kolankiewicza, Warszawa 2005, s. 437-491
J. Maisonneuve, Rytuały dawne i współczesne, tłum. M.
Mroczek, Gdańsk 1995
S. Oświęcimski, Zeus daje tylko znak. Apollo wieszczy
osobiście, Starożytne wróżbiarstwo greckie, Warszawa 1989
D. Polock, Moving histories: performance and oral history,
[w:] The Cambridge Companion to Performance Studies, red.
Tracy C. Davis, 2008, s. 120-135
M. Prejs, Oralność i mnemonika. Późny barok w kulturze
polskiej, Warszawa 2009
H. Rawlings, Inkwizycja hiszpańska, tłum. M. Piątek, Kraków
2009
N. Schindler, Ludzie prości, ludzie niepokorni… Kultura
ludowa w początkach dziejów nowożytnych, tłum. B.
Ostrowska, Warszawa 2002
L. Winniczuk, Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i
Rzymu, Warszawa 1983
C. Wodziński, Jurodiwy. Portret niebywalca, „Więź” 2000, nr
3, s. 89-104
nie dotyczy
Nazwa Wydziału
Historia i pamięć w perspektywie performatywnej
Kod modułu
Język kształcenia
polski
kształcenia
zajęcia służą zapoznaniu uczestników z podstawowymi
teoretycznymi ujęciami problematyki historiograficznej oraz z
głównymi nurtami badań nad pamięcią w drugiej połowie XX
wieku
Rok studiów
obowiązkowy
Semestr
zimowy
dr Mateusz Borowski
Imię
i
nazwisko
osoby/osób j. w.
dany moduł
Sposób realizacji
zajęcia
modułowi
zaliczenie modułu performatycznego na studiach I stopnia lub
ogólna orientacja w zagadnieniach performatyki w przypadku
osób, które nie studiowały Wiedzy o Teatrze
30 godzin ćwiczeń w trybie dwie godziny tygodniowo
4 punkty ETCS
2 punkty ECTS – zaliczenie
2 punkty ECTS – praca pisemna
wykład, dyskusja, medialne prezentacje materiałów do analizy
przez studentów
aktywne uczestnictwo w zajęciach, przygotowanie konspektu
oraz pracy pisemnej
ZALICZENIE: Przygotowanie konspektu pracy pisemnej,
modułu
stanowiącej podstawę oceny z egzaminu. Konspekt powinien
zostać złożony u prowadzącego zajęcia do 5 stycznia 2015
roku
Zajęcia stanowią wprowadzenie do tych ujęć historii i pamięci,
które akcentują procesualny i zbiorowy charakter procesów
rejestracji przeszłości. Główne tematy realizowane w trakcie
zajęć:
EGZAMIN: Praca pisemna o objętości 12-15 stron
znormalizowanych (1800 znaków ze spacjami) poświęcona
analizie dwóch lub trzech utworów (literackich, filmowych)
lub zjawisk kulturowych w kontekście jednego z bloków
tematycznych omawianych w czasie zajęć. Przykłady
analizowane w pracy nie mogą pokrywać się z materiałem
omawianym wspólnie w trakcie kursu. Pracę należy złożyć u
prowadzącego zajęcia do 30 stycznia 2015 roku
- Koniec historii i jej nowe ujęcia
- Przeszłość jako przedmiot badań naukowych
- Nowy historycyzm
- Historia alternatywna i historia wirtualna
- Zwrot mnemoniczny. Pamięć a historia
- Pamięć – jej konceptualizacje, metafory i nośniki
- Pamięć kulturowa i postpamięć
Jan Assmann, Pamięć kulturowa, tłum. Anna KryczyńskaPham, WUW 2008
Douwe Draaisma, Machina metafor. Historia pamięci, tłum.
Robert Pucek, Wyd. Aletheia 2009
Maurice Halbwachs, Społeczne ramy pamięci, tłum. Marcin
Król, Państwowe Wydawnictwa Naukowe 1969
Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa
niemiecka, red. Magdalena Saryusz-Wolska, Universitas 2009
Doris Bachmann-Medick, Cultural turns. Nowe kierunki w
naukach o kulturze, tłum. Krystyna Krzemieniowa, Oficyna
Naukowa 2012
Paul Ricoeur, Pamięć, historia, zapomnienie, przeł. Janusz
Margański, Universitas 2006
Magdalena Saryusz-Wolska, Spotkania czasu z miejscem.
Studia o pamięci i miastach, Wydawnictwa Uniwersytetu
Warszawskiego 2011
Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki.
Antologia, red. Ewa Domańskiej, Wydawnictwo Poznańskie
2010
nie dotyczy
Nazwa Wydziału
Warsztaty z przekładu tekstów literackich
Kod modułu
Język kształcenia
polski
kształcenia
Zajęcia służą zapoznaniu uczestników z zasadami tłumaczenia
tekstów literackich z języka angielskiego. Mają im pokazać
sposoby analizy tekstu pod kątem jego przekładu oraz
uwrażliwić ich na specyficzne problemy związane z
przekładem tekstów literackich, a także zapoznać ich ze
sposobami ich rozwiązania i poszukiwania ekwiwalentów w
języku docelowym.
Rok studiów
fakultatywny
Semestr
zimowy
dr Mateusz Borowski
Imię
i
nazwisko
osoby/osób j. w.
dany moduł
Sposób realizacji
zajęcia
modułowi
zaliczenie modułu performatycznego na studiach I stopnia i
znajomość języka angielskiego w stopniu zaawansowanym
3 punkty ETCS
analiza i krytyka istniejących przekładów; wspólna praca i
dyskusja nad przekładami przygotowanymi przez uczestników
wspólna praca nad analizą przekładów przygotowanych przez
przez studentów
uczestników kursu
modułu
kurs zaliczany jest na podstawie obecności, aktywnego udziału
w zajęciach, przygotowania tłumaczeń tekstów omawianych
na zajęciach i złożenia samodzielnego przekładu wybranego w
porozumieniu z prowadzącym tekstu literackiego z języka
angielskiego, który będzie podstawą oceny z zaliczenia
kurs ma za zadanie kształcenie praktycznych umiejętności,
dlatego zajęcia będą miały charakter grupowej pracy nad
tłumaczeniem wybranych tekstów i dyskusji nad możliwymi
rozwiązaniami problemów przekładoznawczych
ze względu na warsztatowy charakter kursu podstawowa
literatura i teksty do przekładu zostaną wybrane wspólnie
uczestnikami w czasie pierwszych zajęć
nie dotyczy
Nazwa Wydziału
Performanse kultur pozaeuropejskich
Kod modułu
Język kształcenia
polski
kształcenia
Student potrafi zastosować narzędzia performatyki do
praktycznej analizy zjawisk z kręgu kultur pozaeuropejskich.
Analizie case studies towarzyszy lektura tekstów
teoretycznych.
obowiązkowy
Rok studiów
Semestr
letni
Imię
i
nazwisko
osoby/osób j. w.
dany moduł
Sposób realizacji
zaliczenie modułu performatycznego na studiach I stopnia
modułowi
3 punkty ETCS
Omawianie tematów przez prowadzącego oraz dyskusja na
podstawie zaproponowanych materiałów (fragmenty tekstów,
prezentacja, filmy), praca w grupach, praca indywidualna
warunki zaliczenia ćwiczeń:
przez studentów
Forma i warunki zaliczenia modułu
-
przygotowywanie się do zajęć i posiadanie na zajęciach
-
obecność na zajęciach i aktywny w nich udział;
-
złożenie pracy pisemnej
warunkiem zaliczenia na ocenę jest obecność, aktywne
uczestnictwo w zajęciach i złożenie do 30 maja 2015 roku
pracy pisemnej (7-8 stron) na temat wybranego zjawiska spoza
kręgu kultury europejskiej, które nie było omawiane na
zajęciach
Na ćwiczeniach omawiane będą różnorodne formy
performatywne z obszaru Azji, obu Ameryk, Afryki i Oceanii
w kontekście życia politycznego, społecznego, religijnego,
obyczajowego. Przyjrzymy się koncepcjom i działaniom
UNESCO dążącym do ochrony zjawisk światowego
dziedzictwa niematerialnego oraz performansom typowym dla
współczesnej kultury amerykańskiej (performanse demokracji,
kult flagi i symboli narodowych, performanse kultury
masowej, Hollywood).
Wybrane studia przypadków będą oscylował wokół szerszych
bloków tematycznych:
- kultura niematerialna (konwencje, definicje, kwestia ochrony
dziedzictwa niematerialnego i związane z nią problemy);
- system polityczny/ społeczny/ rodzinny;
- ciało i stosunek do ciała (rytualne formy cielesne,
stygmatyzacja ciała, kanibalizm);
- zachowania i praktyki codzienne;
- gry i zabawy, sztuki widowiskowe, ceremonie, święta
(karnawał, fiesta, taniec, muzyka);
- religia i obrzędowość (rytuały religijne, szamanizm, oratura,
mitologie);
- elementy kultury masowej (kult gwiazd, celebryci,
macdonaldyzacja)
Literatura podstawowa:
A. Bełkot, P. Ratkowska, Karnawał w perspektywie Listy
Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO,
„Turystyka Kulturowa” 2010, nr 2, s. 4-20
Konwencja UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego
dziedzictwa kulturowego, Paryż 2003
R. Kurin, Safeguarding Intangible Cultural Heritage in the
2003 UNESCO Convention: a critical appraisal, „Museum
International” 2004, nr 1-2, s. 66-77
G. Mathews, Supermarket kultury. Kultura globalna a
tożsamość jednostki, tłum. E. Klekot, Warszawa 2005
J. McKenzie, Democracy’s Performance, „The Drama
Review” 47, Summer 2003, s. 117-128
D. Penkala, Bohater kulturowy w mitologii polinezyjskiej,
„Etnografia Polska” 1975, nr 1, s. 163-191
P. Radin, Trickster. Studium mitologii Indian
północnoamerykańskich, tłum. A. Topczewska, Warszawa
2010
D. Taylor, Archiwum i repertuar: performanse i
performatywność. PerFORwhat studies?, tłum. M. Borowski,
M. Sugiera, „Didaskalia” 2014, nr 120, s. 22-38; tejże,
Performance and intangible cultural heritage, [w:] The
Cambridge Companion to Performance Studies, red. Tracy C.
Davis, 2008, s. 91-104
M. de Certeau, Ekonomia piśmienna, [w:] tegoż, Wynaleźć
codzienność. Sztuki działania, tłum. K. Thiel-Jańczuk, Kraków
2008, s. 133-153
R. DaMatta, Karnawał wszystkich sfer, [w:] Rytuał, dramat,
święto, spektakl. Wstęp do teorii widowiska kulturowego, red.
J. J. MacAloon, tłum. K. Przyłuska-Urbanowicz, Warszawa
2009, s. 314-359
B. Kirshenblatt-Gimblett, Destination Culture. Tourism,
Museums, and Heritage, California 1998
rozdz. Kultura masowa, [w:] Antropologia kultury.
Zagadnienia i wybór tekstów, opr. zespół pod kier. L.
Niematerialne dziedzictwo kulturowe: źródła – wartości –
ochrona, red. J. Adamowski, A. Smyk, Lublin 2013
N. Ridout, Performance and democracy, [w:] The Cambridge
Companion to Performance Studies, red. Tracy C. Davis,
2008, s. 11-22
rozdz. Stygmatyzacja ciała, [w:] Antropologia widowisk.
Zagadnienia i wybór tekstów, opr. zespół pod kier. L.
nie dotyczy
Nazwa Wydziału
Nazwa jednostki
prowadzącej moduł
Warsztat sztuk performatywnych
Kod modułu
Język kształcenia
polski
Efekty kształcenia dla
modułu kształcenia
W efekcie uczestnictwa w zajęciach student:

zna podstawowe terminy i założenia Antropologii Teatru Eugenia
Barby. Zna metody pracy zespołu Odin Teatret i Teatru Chorea
oraz elementy biomechaniki teatralnej Wsiewołoda Meyerholda.
Rozumie różnice pomiędzy sposobami budowania spektaklu w
oparciu o techniki somatyczne a sposobami opartymi o techniki i
systemy wykorzystujące profil psychologiczny

ma wiedzę o różnorodności kontekstów, w których rozpatrywane
jest ciało ludzkie i o produkowanych przez te konteksty
dyskursach towarzyszących oglądaniu i rozumieniu ciała
ludzkiego. Zna różne dyskursy towarzyszące doświadczeniu
somatycznemu i rozumie wagę dostosowania języka opisu do jego
przedmiotu, a także różne przykłady komunikacji niewerbalnej i
jej kodów w teatrze i poza nim. Potrafi dokonać zapisu
doświadczenia somatycznego i/lub przekłada go na działanie
twórcze. Potrafi dobrać metodę i język opisu do okoliczności
(teatralnych i pozateatralnych), w jakich dokonywany jest opis
działań cielesnych. Dokonuje opisu z taktem i precyzją

posiada rozwiniętą świadomość ciała, czyli umiejętność
świadomego odczuwania kinestetycznego i priopriocepcyjnego
oraz potrafi zastosować ćwiczenia wpływające na dalszy rozwój
tych umiejętności

dostrzega pozaartystyczne wartości pracy treningowej. Posiada
wysokorozwinięte poczucie odpowiedzialności za fizyczne
bezpieczeństwo osób, z którymi współpracuje bezpośrednio. Jest
w wysokim stopniu uwrażliwiony i otwarty na pracę z partnerem
oraz grupą. Posiada nastawienie na kreatywne wypełnianie
postawionych zadań i rozwiązywanie problemów
(obowiązkowy/fakultatywn
y)
fakultatywny
Rok studiów
Semestr
letni
mgr Małgorzata Jabłońska
Imię i nazwisko osoby/osób prof. dr hab. Dariusz Kosiński
egzaminującej/egzaminując
ych
bądź
udzielającej
zaliczenia,
w przypadku
gdy nie jest to osoba
prowadząca dany moduł
Sposób realizacji
zajęcia warsztatowe
Wymagania wstępne i
dodatkowe
umiejętność bardzo dobrego opanowania pamięciowego dowolnego
krótkiego tekstu literackiego (wiersz, tekst piosenki, opowiadanie)
dydaktycznych
wymagających
bezpośredniego udziału
nauczyciela akademickiego
i studentów, gdy w danym
module przewidziane są
takie zajęcia
30 godzin warsztatów praktycznych w trybie cztery godziny co dwa
tygodnie
Liczba punktów ECTS
przypisana modułowi
3 punkty ETCS
1 punkt ETCS – udział w warsztatach
2 punkty ETCS – praca własna
Stosowane metody
dydaktyczne
Metody sprawdzania i
kryteria oceny efektów
kształcenia uzyskanych
przez studentów
Forma i warunki zaliczenia
modułu, w tym zasady
dopuszczenia do egzaminu,
zaliczenia, a także forma
i warunki zaliczenia
poszczególnych zajęć
wchodzących w zakres
danego modułu
wykład, dyskusja, improwizacja ruchowa, gra / zabawa, demonstracja i
naśladowanie, metoda inwencji twórczej, zadanie pisemne do
samodzielnej realizacji, samodzielna lektura tekstu, metoda bezpośredniej
celowości ruchu (zadaniowa), działania grupowe i partnerskie, działanie
sterowane instrukcją
obecność na zajęciach (50%), aktywność (30%), sporządzenie raportu z
pracy (20%)
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na zajęciach
(dopuszczalna 1 nieobecność). Dwie nieobecności wymagają zaliczenia na
zasadach ustalonych indywidualnie z prowadzącym, trzy i więcej
uniemożliwiają zaliczenie kursu.
Aktywny udział w warsztatach i wykonanie przydzielonych ćwiczeń (na
życzenie prowadzącego, prowadzenie rozgrzewki).
Przygotowanie i prezentacja samodzielnego działania fizycznego na
podstawie ikonografii, tekstu i działań wypracowanych podczas zajęć.
Przygotowywanie i złożenie regularnych raportów z działania w dowolnej
formie uzgodnionej z prowadzącym.
Zapoznanie się z literaturą podstawową udowodnione w trakcie dyskusji.
Ciało performujące – trening
Sposoby budowania spektaklu w oparciu o techniki somatyczne a
sposoby oparte o profil psychologiczny. Gesty ciała i praca głosu
performera uwolnione są od psychologicznego prawdopodobieństwa na
rzecz prawdy działania „tu i teraz”. Stają się one na powrót źródłem,
przyczyną sprawczą i podstawowym materiałem zdarzeń
performatywnych. W pracy aktora coraz częściej nie chodzi o
utożsamienie się z konkretną postacią o konkretnym imieniu, ale o
znalezienie ścieżki działań scalonej poprzez odgrywanie jej przez jedno
ciało działające.
Gotowość i odwaga do działania zależne są od uświadomienia sobie
posiadanych możliwości i sprawdzenia ich w środowisku „bezpiecznym”,
w sytuacji próbnej. Odnalezione umiejętności należy utrwalać przez
trening.
Trening złożony jest z 3 części:
1. ćwiczenia wstępne uświadamiające zasady ruchu i pracę ciała,
2. ćwiczenia formy,
3. ćwiczenia kreatywności.
Sposoby powoływania ruchu, który nie będzie jedynie naśladowaniem
życia codziennego, ani pantomimiczną powtórką dla słów? Różne źródła
inspiracji w procesie powoływania i komponowania (montażu) działań
ruchowych (na podstawie metod pracy Teatru CHOREA):
1. Ikonografia
2. Zasada fizyczna
3. Tekst
4. Przedmiot
5. Partner
Następnym etapem jest próba połączenia zasad ruchu (zapoznanie z
elementami biomechaniki teatralanej Meyerholda), sposobów
improwizacji (w oparciu o metody pracy Odin Teatret) i strategii
kompozycyjnych w procesie twórczego powołania struktury ruchowej.
Co zrobić po improwizacji, jak zapamiętać sekwencję ruchu? Jak dalej
pracować z materiałem?
Sposoby „odczytywania” działającego ciała. Gdy ruch nie jest jedynie
ilustracją wypowiadanego tekstu, warstwa działań cielesnych (ruchowych
i głosowych - głos w aspekcie fizjologicznym, jest naturalnym
komponentem i atrybutem aktorskiej cielesności) staje się
pełnowartościowym kanałem komunikacji teatralnej i choć ciało jest w
sposób nieunikniony autoreferencyjne, nie daje do oglądu jedynie samego
siebie, ale „mówi” o świecie. Co zatem widzi widz, patrzący na ciało
działające na scenie? Czy widz ten patrzy tylko oczyma? Jak własne
doświadczenie ciała wpływa na odbiór działania cielesnego na scenie? Jak
zmienia się znaczenie działającego ciała w zależności od przestrzeni, w
której działa?
Treningowi towarzyszyć będzie refleksja nad praktyką i własnym
doświadczeniem jako działającego i jako oglądającego:
- nad sposobem utrwalenia doświadczenia i jego translacji na inne kanały
komunikacyjne i procesy twórcze.
- nad sposobem patrzenia, sposobami percepcji ruchu, proksemiki i innych
jakości informacyjnych produkowanych przez działanie cielesne
- nad procesem komunikacji zachodzącym pomiędzy ciałem
performującym a odbiorcą performansu.
- nad twórczym/subwersywnym/komunikacyjnym potencjałem ciała
działającego w przestrzeni miejskiej.
Wykaz literatury
podstawowej
i uzupełniającej,
obowiązującej do zaliczenia
danego modułu
Wymiar, zasady i forma
odbywania praktyk, w
przypadku, gdy program
kształcenia przewiduje
praktyki
Barba Eugenio, Savarese N., Sekretna sztuka aktora, Wrocław 2005;
szczególnie rozdziały: Wprowadzenie, Ćwiczenia, Dramaturgia,
Ekwiwalencja, Energia, Historiografia, Montaż, Preekspresywność,
Równowaga, Rytm, Technika, Trening,
„Konteksty” 2005, nr 2 (fragm. Belzebub i Ruchy oraz ISTA, WROCŁAW
2005)
Robert Leach, Meyerhold i biomechanika, przeł. J. Krakowska, „Dialog”
2002, nr 3, s. 156-169
Edward T. Hall, Ukryty wymiar, przeł. T. Hołówka, Warszawa 2003, s. 5986, 145-166
Eugenio Barba, Spalić dom, przeł. A. Górka, Wrocław-Warszawa 2011
Marcin Brocki, Język ciała w ujęciu antropologicznym, Wrocław 2001
Honorata Jakubowska, Socjologia ciała, Poznań 2009
Desmond Morris, Manwatching lub Naga małpa, przeł. T. Bielicki, J.
Koniarek, J. Prokopiuk, Warszawa 1997
Desmond Morris, Zwierzę zwane człowiekiem, tłum. Zofia UhrynowskaHanasz, Warszawa 1997
Feldenkrais Mosce, Świadomość przez ruch, Wyd. Irgo 2012
Nikołaj Piesoczynski, Wsiewołod Meyerhold. Teoria względności, przeł.
A.L. Piotrowska, „Pamiętnik Teatralny” 2001, nr 3-4, s. 5-48
nie dotyczy
SYLABUSY ZAJĘĆ II ROKU:
Nazwa Wydziału
Seminarium magisterskie „Wystawienie/podstawienie –
performatywne procesy dramatyzacyjne”
Kod modułu
Język kształcenia
polski
kształcenia
Umiejętność samodzielnego wyboru i opracowania materiału
badawczego, w tym wyboru metodologii
Umiejętność analizy i interpretacji wybranych zjawisk i
problemów.
Umiejętność skomponowania i napisania samodzielnej pracy
naukowej
obowiązkowy
Rok studiów
II rok studiów II stopnia
Semestr
zimowy i letni
prof. dr. hab. Dariusz Kosiński
Imię
i
nazwisko
osoby/osób j. w.
dany moduł
Sposób realizacji
zajęcia bezpośredniego kontaktu
zaliczenie seminarium na I roku
zajęcia
60 godzin seminarium w trybie dwie godziny tygodniowo
modułowi
27 punktów ETCS
15 punktów ETCS – udział w zajęciach
12 punktów ETCS – złożenie pracy magisterskiej
seminarium
przez studentów
aktywność na zajęciach (50%), prezentacja projektów
własnych (50%)
modułu
W semestrze zimowym warunkiem zaliczenia jest
przedstawienie szczegółowego konspektu pracy magisterskiej,
natomiast w semestrze letnim napisanie pracy magisterskiej i
jej przyjęcie przez prowadzącego seminarium
Performatywne ustanawianie społecznie akceptowanych
wyobrażeń, sposobów rozumienia i praktyk codzienności
Performatywne procesy wykluczania i oznaczania
Powtórzenie i rekonstrukcja – repertuar i surogacja
Joseph Roach, Cities of the Dead. Cirum-Atlantic
Performance, Columbia University Press 1996 (przekład
polski w druku)
Rebecca Schneider, Performans pozostaje, [w:] Re//mix.
Performans i dokumentacja, red. Tomasz Plata, Dorota
Sajewska, Warszawa 2014, s. 20-35.
Diana Taylor, Archiwum i repertuar: performance i
performatywność, “Didaskalia” 2014, nr 120, s. 22–38.
nie dotyczy
Nazwa Wydziału
Seminarium magisterskie „Czas w perspektywie
performatywnej”
Kod modułu
Język kształcenia
polski
kształcenia
Seminarium ma przygotowywać uczestników do samodzielnej
analizy wybranych zjawisk kulturowych w perspektywie
performatywnej. Część zajęć odbędzie się w formie
warsztatów przygotowujących do pisania pracy magisterskiej.
Rok studiów
obowiązkowy
Semestr
zimowy i letni
dr Mateusz Borowski
Imię
i
nazwisko
osoby/osób j. w.
dany moduł
Sposób realizacji
seminarium w całości realizowane w postaci zajęć
zaliczenie seminarium na pierwszym roku
zajęcia
modułowi
60 godzin seminarium w trybie dwie godziny tygodniowo
przez studentów
27 punktów ETCS
12 punktów ECTS – zaliczenie semestru zimowego
15 punktów ECTS – złożenie pracy magisterskiej
wykład, dyskusja, medialne prezentacje materiałów do analiz,
wspólna dyskusja nad projektami i pracami uczestników kursu
indywidualna praca nad projektami prac magisterskich
studentów
warunkiem zaliczenia jest obecność i aktywny udział w
zajęciach w semestrze zimowym przygotowanie pracy
seminaryjnej stanowiącej wstępne opracowanie tematu pracy
modułu
magisterskiej, a w semestrze letnim złożenie pracy
magisterskiej
Seminarium poświęcone będzie problematyce czasu
analizowanego w perspektywie performatywnej, która
pozwala zademonstrować, na ile czas to nie tyle zjawisko
naturalne i uniwersalne, ale historycznie i kulturowo
uwarunkowana kategoria, istotna tyleż dla rozważań
filozoficznych, co dla konkretnych społecznych rozstrzygnięć i
kulturowych praktyk. Rozmaite koncepcje czasu miały
decydujący wpływ tyleż na konceptualizację tożsamości
(szczególnie wtedy, gdy pojawił się w kulturze zachodniej
model „ja” rozwijającego się w czasie), co na wykształcenie
się w epoce nowożytnej określonych modeli życia społecznego
(zwłaszcza od momentu, gdy w epoce industrialnej
gospodarowanie czasem stało się jednym z głównych
elementów współczesnej ekonomii). Czas stał się kluczową
kategorią związaną z produkcją wiedzy, zarówno w naukach
przyrodniczych, jak i humanistycznych i historycznych. Ze
względu na tak zarysowany obszar badawczy, seminarium
będzie miało interdyscyplinarny charakter, by wydobyć
performatywny charakter czasu, to znaczy, by ukazać tę
kategorię jako produkt konkretnych uwarunkowań
historycznych i kulturowych.
Ustalenia teoretyczne i historyczne modele czasu stanowić
będą podstawę dla analiz zjawisk kulturowych i artystycznych,
przede wszystkim literatury i filmów science fiction. Pętla
czasu i podróże w czasie to jeden z głównych tematów kultury
science-fiction, która za pośrednictwem tego motywu
podejmuje zazwyczaj w krytycznej perspektywie aktualne
kwestie społeczne i polityczne. Usytuowanie tych
artystycznych reprezentacji czasu w kontekście filozoficznych
teorii i społecznych rozstrzygnięć pozwoli pokazać, w jaki
sposób kategoria czasu stanowi element procesu wytwarzania
wiedzy o świecie, a tym samym stanowi narzędzie
sprawowania władzy.
Zakres literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej
do zaliczenia seminarium, zostanie ustalony w zależności od
zainteresowania seminarzystów konkretnymi problemami
związanymi z performatywnością czasu.
Proponowane teksty: P. K. Dick, Czas poza czasem, Warszawa
2000; P. D. Dick, Człowiek z wysokiego zamku, 1981; H. P.
Lovecraft, Cień spoza czasu, 1935; H. G. Wells, Wehikuł
czasu, 1889
Proponowane filmy: 12 małp, reż. Terry Gilliam, 1995; Filar,
reż. Chris Marker, 1962; Pętla czasu, reż. Rian Johnson, 2012
nie dotyczy
Nazwa Wydziału
Teorie tożsamości indywidualnych i kolektywnych
Kod modułu
Język kształcenia
polski
kształcenia
Student zapozna się ze współczesnymi teoriami tożsamości
indywidualnej i zbiorowej w ujęciu interdyscyplinarnym:
filozoficznym, socjologicznym, antropologicznym,
performatywnym, kulturowym. Zdobędzie ponadto
umiejętność wykorzystywania wiedzy teoretycznej w
praktycznych analizach i interpretacjach współczesnej
twórczości artystycznej i zjawisk kultury.
Rok studiów
obowiązkowy
Semestr
zimowy i letni
Imię
i
nazwisko
osoby/osób j. w.
dany moduł
Sposób realizacji
ogólna wiedza o kulturze współczesnej
zajęcia
modułowi
6 punktów ETCS
3 punkty ETCS – semestr zimowy
3 punkty ETCS – semestr letni
ćwiczenia i regularne cotygodniowe konsultacje dla studentów
przez studentów
sprawdzanie obecności i przygotowania studentów do zajęć w
formie aktywnych dyskusji wokół omawianych lektur i
prezentacji medialnych
modułu
Warunki zaliczenia ćwiczeń:
-
przygotowywanie do zajęć i posiadanie na zajęciach
- obecność na zajęciach i aktywny w nich udział; warunkiem
zaliczenia przedmiotu jest przygotowanie prezentacji na
wybrany przez studenta temat w zakresie programu zajęć
zaproponowanego przez prowadzącego.
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z najnowszymi
koncepcjami teorii tożsamości indywidualnych i zbiorowych,
które powstały w nowych nurtach humanistyki (teorie gender i
queer, nowy historycyzm, studia postkolonialne, teorie
performatywności, nowych mediów, posthumanistyki) oraz
prezentacja ich użycia do analizy wybranych utworów
artystycznych, tekstów kultury, dramatyzacji społecznopolitycznych.
G. Agamben, Wspólnota, która nadchodzi, tłum. S. Królak,
Warszawa 2008
G. Agamben, Co zostaje z Auschwitz: archiwum i świadek,
tłum. S. Królak, Warszawa 2008
B. Buden, Strefa przejścia. O końcu postkomunizmu,
Warszawa 2012
T. Dant, Kultura materialna w rzeczywistości społecznej.
Wartości, działania, style życia. Kraków 2007
K. Duniec, J. Krakowska Soc, sex i historia, Warszawa 2014
Dystans i zaangażowanie. Wspólnota – literatura –
doświadczenie. Antologia przekładów, Katowice 2008
L. Ferry, V. Jean-Didier, Co to jest człowiek?: o podstawach
filozofii i biologii, tłum. M. Milewska, Warszawa 2003
A. Giddens, Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo
w epoce późnej nowoczesności, tłum. A. Szulżycka, Warszawa
2010
E. Laclau, Emancypacje, Wrocław 2004
A. Leder, Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki
historycznej, Warszawa 2014
J. Luc-Nancy, Rozdzielona wspólnota, Wrocław 2010
J. Luc-Nancy, The Birth to Presence, Stanford 1993
H. Mayer, Odmieńcy, tłum. A. Kryczyńska, Warszawa 2005
P. Mościcki, Idea potencjalności. Możliwość filozofii według
Giorgio Agambena, Warszawa 2012
Od pamięci biodziedziczonej do postpamięci, red. T. Szostek,
R. Syndyka, R. Nycz, Warszawa 2013
Odmiany odmieńca: mniejszościowe orientacje seksualne w
perspektywie gender, red. T. Basiuk, D. Ferens, T. Sikora,
Katowice 2002
E. Pakszys, Między naturą a kulturą: kategoria płci/rodzaju w
poznaniu. Studium epistemologii naturalizowanej w
perspektywie feministycznej, Poznań 2000
Podmiot w procesie, red. J. Jusiak, J. Mizińska, Poznań 1999
Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, red. J.
Kowalewski, W. Piasek, M. Śliwa, Olsztyn 2008.
Ch. Tylor, Źródła podmiotowości: narodziny tożsamości
nowoczesnej, tłum. M. Gruszczyński, Warszawa 2001
Wizerunki wspólnoty. Studia i szkice z literatury i antropologii
porównawczej, red. Z. Kadłubek, T. Sławek, Katowice 2008
Zaangażowanie czy izolacja? Współczesne strategie
współczesnej egzystencji humanistów, red. J. Kowalewski, W.
Piasek, Olsztyn 2007
nie dotyczy
Nazwa Wydziału
Performatywność przedstawień i tekstów
Kod modułu
Język kształcenia
polski
kształcenia
po ukończeniu kursu studenci będą umieli dostrzegać i
analizować performatywne aspekty tekstów oraz przedstawień
społecznych i kulturowych
Rok studiów
obowiązkowy
Semestr
zimowy
Imię
i
nazwisko
osoby/osób j.w.
dany moduł
Sposób realizacji
ogólna wiedza o kulturze współczesnej
zajęcia
modułowi
6 punktów ETCS
3 punkty ETCS – zaliczenie
3 punkty ETCS – praca pisemna
ćwiczenia i regularne cotygodniowe konsultacje dla studentów
przez studentów
sprawdzanie obecności i przygotowania studentów do zajęć
Warunek zaliczenia ćwiczeń to obecność na zajęciach i
aktywny w nich udział, a także przedstawienie do końca
grudnia 2014 roku konspektu pracy pisemnej.
modułu
Egzamin w formie pisemnej: złożenie do 15 stycznia
2014 roku pracy o objętości 12-15 znormalizowanych
stron maszynopisu, która stanowić winna próbę
samodzielnej interpretacji jednego lub dwóch zagadnień
omawianych na zajęciach. Warunkiem dopuszczenia do
egzaminu jest przedstawienie na zajęciach krótkiej
prezentacji na temat wybranego przez studenta
zagadnienia.
celem zajęć jest zapoznanie studentów z zagadnieniami
performatywności słowa, tekstu i dyskursu, problemami
konstrukcjonizmu językowego; formami „działania słowami”
w „teatrze” życia prywatnego i publicznego oraz
teatrologicznymi i medioznawczymi koncepcjami
performatywności
J. L. Austin, Mówienie i poznawanie, tłum. B. Chwedeńczuk,
Warszawa 2003
J. Butler, Walczące słowa. Mowa nienawiści i polityka
performatywu, tłum. A. Ostolski, Warszawa 2010.
R. L. Goldberg , Performance Art. From Futurism to the
Present, New York: Thames&Hudson Inc, 2011
B. Latour, Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie
do teorii aktora-sieci, tłum. K. Abriszewski, A. Derra, Kraków
2010
M. Moskalewicz, Totalitaryzm, narracja, tożsamość, Toruń
2013
T. Plata, Być i nie być: kategoria obecności w teatrze i
performansie ostatniego półwiecza, Warszawa 2009
Poznanie, podmiot, dyskurs, red. A. Dubik, Toruń 2002
M. Siray, Performance and Performativity, Frankfurt am Main
2009.
S. Weber, Teatralność jako medium, tłum. J. Burzyński,
Kraków 2009
„Zwroty” badawcze w humanistyce. Konteksty poznawcze,
kulturowe i społeczno-instytucjonalne, red. J. Kowalewski, W.
Piasek, Olsztyn 2010
nie dotyczy
Nazwa Wydziału
Warsztaty z przekładu tekstów naukowych
Kod modułu
Język kształcenia
polski (oraz angielski, niemiecki lub francuski)
kształcenia
umiejętność oceny jakości tłumaczenia tekstu naukowego
(zwłaszcza pod kątem adekwatności wykorzystanej czy
proponowanej w nim terminologii), weryfikacji tłumaczenia w
momencie cytowania wybranych fragmentów w pracy
magisterskiej czy artykułach naukowych, a także
samodzielnego przygotowania tłumaczeń
fakultatywny
Rok studiów
Semestr
zimowy
prof. dr. hab. Małgorzata Sugiera
Imię
i
nazwisko
osoby/osób j. w.
dany moduł
Sposób realizacji
dobra znajomość jednego z trzech podstawowych języków
obcych (angielski, niemiecki czy francuski)
zajęcia
modułowi
3 punkty ETCS
1 punkt ETCS - aktywny udział w zajęciach
2 punkty ETCS – samodzielne przygotowanie tłumaczenia na
zaliczenie
konwersatorium z elementami pracy warsztatowej
przez studentów
aktywność na zajęciach, przedstawianie próbek własnych
tłumaczeń i udział w dyskusji nad propozycjami tłumaczeń
pozostałych uczestników warsztatów
modułu
warunkiem zaliczenia warsztatów jest samodzielne
przygotowanie tłumaczenie wybranego przez prowadzącego
fragmentu tekstu naukowego (10-15 stron znormalizowanych)
oraz udział w jego indywidualnym omówieniu
specyfika tłumaczenia tekstów naukowych z różnych dziedzin;
kwestia uzgadniania terminologii z już istniejącą i
odpowiedniego doboru nowych propozycji; próba odpowiedzi
na pytanie, czy tłumaczenia tekstów naukowych się starzeją
oraz na ile są historycznie zmienne oraz uzależnione od
naukowych i społeczno-politycznych kontekstów; zagadnienie
zakresów kognitywnych języków i uwarunkowanych nimi
możliwości terminologicznych
zaliczenie ma wymiar praktyczny, zaś literatura będzie
ustalana z każdym uczestnikiem zajęć indywidualnie w
zależności od problematyki wybranego fragmentu do
tłumaczenia oraz jego języka
nie dotyczy
Nazwa Wydziału
Kod modułu
Język kształcenia
kształcenia
Rok studiów
Semestr
Imię
i
nazwisko
osoby/osób
dany moduł
Sposób realizacji
zajęcia
modułowi
przez studentów
modułu
Normy kulturowe i ich subwersje
polski
Celem zajęć jest wprowadzenie podstawowych zagadnień
związanych z tworzeniem, utwierdzaniem i podważaniem
norm kulturowych oraz funkcjonowaniem mechanizmów
wykluczenia społecznego jako podstawowego czynnika
kulturotwórczego. Uczestnicy poznają teoretyczne ujęcia norm
kulturowych i ich subwersji oraz możliwości ich praktycznego
zastosowania do analizy zjawisk kulturowych i artystycznych.
obowiązkowy
letni
dr Ewa Bal
j. w.
studenci powinni posiadać wiedzę z zakresu studiów
licencjackich w obszarze kulturoznawstwa
3 punkty ETCS
2 punkty ETCS – udział w zajęciach,
1 punkt ETCS – samodzielne przygotowanie 40-minutowej
prezentacji
prezentacja materiału teoretycznego, dyskusja, praca
indywidualna, projekcje multimedialne z komentarzem
weryfikacja obecności na zajęciach, przygotowania do zajęć,
ocena udziału merytorycznego w dyskusjach i przygotowanej
prezentacji pod kątem odpowiedniego sformułowania
problemu i dobrania metodologii do materiału
Zaliczenie wymaga przygotowania i wygłoszenia 40minutowej prezentacji podczas zajęć (można pracować w
grupach złożonych z 2 czy 3 osób) na temat wybrany w
porozumieniu z prowadzącym. Uzgodnienia wymaga także
metodologia oraz materiał ilustracyjny.
Podstawowy cel zajęć to określenie tego, czym są i jak
kształtują się historycznie zmienne normy kulturowe ludzkiej
cielesności w powiązaniu z kategorią „nażywości”. Ta ostatnia
kategoria, jako historycznie zmienna i zależna od aktualnie
dominujących mediów, w znaczący stopniu wpływa na pojęcie
normatywności i subwersywności wybranych aspektów
ludzkiej cielesności. Podczas zajęć zajmiemy się analizą
takich pojęć, jak rozwiązłość (rozpusta) i obżarstwo
(nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu). Będziemy starali się
ustalić, jak subwersje dookreślają lub podważają normy (z
zależności od historycznie zmiennych kontekstów i ideologii) ,
zaś normatywność zależy od koncepcji „nażywości”.
Analizowane
przykłady
przedstawień
wspomnianych
aspektów cielesności dobrane zostaną z uwzględnieniem
różnorodności mediów (malarstwo, film, teatr, telewizja i gry
komputerowe) i perspektyw czasowych.
1. Orgie dyskursywne i cielesne (Marquise de Sade 120
dni Sodomy czyli szkoła libertynizmu, Salo’ reż. Pier
Paolo Pasolini, Nocny portier, reż. Liliana Cavani,
Pier Paolo Pasolini Orgia)
2. Obżarstwo, głód i dietetyka jako dyskursywne pola
negocjacji procesu jedzenia (Jędrzej Kitowicz Opis
obyczajów za panowania Augusta III, Opis Obyczajów
reż. Mikołaj Grabowski, Wielkie Żarcie, reż. Marco
Ferreri, gry komputerowe Snake, LocoRoco)
Roland Barthes, Imperium znaków, Wydawnictwo KR 1999
Georges Bataille, Historia erotyzmu, Oficyna Literacka 1992
Georges Bataille, Sade I, „Literatura na Świecie” 1994, nr 10
Judith Butler, Uwikłani w płeć, tłum. Kamila Krasuska,
Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2008
Jacques Luis Doussin-Dubreuil, Niebezpieczeństwa onanizmu,
Słowo/obraz/terytoria 2011
Michel Foucault, Nadzorować i karać, Aletheia-Spacja 1993
Michel Foucault, Historia seksualności, Czytelnik 1995
Gender – kultura – społeczeństwo, red. Małgorzata
Radkiewicz, Rabid 2002
Historia ciała T.1., red. Georges Vigarello, tłum. Tomasz
Stróżyński. Słowo /obraz/terytoria 2011
Pierre Klossowski, Sade mój bliźni, Aletheia 1999
Georges Vigarello, Historia gwałtu, tłum. Anna Leyk,
Wydawnictwo Aletheia 2010
Georges Vigarello, Historia czystości i brudu, tłum. Bella
Schwarcman-Czarnota, Wydawnictwo Aletheia 2012
Georges Vigarello, Historia otyłości, tłum. Anna Leyk,
Wydawnictwo Aletheia 2012
Anna Wieczorkiewicz, Muzeum ludzkich ciał. Anatomia
spojrzenia, słowo/obraz terytoria 2000
nie dotyczy
Nazwa Wydziału
Organizacja wydarzeń kulturalnych
Kod modułu
Język kształcenia
polski
kształcenia
Warsztaty mają na celu wprowadzenie studentów w
podstawowe zasady organizacji wydarzeń kulturalnych,
przeprowadzanych w instytucjach kultury lub trzecim
sektorze.
Uczestnicy warsztatów zapoznają się z możliwościami
finansowania, kształtowania i zarządzania projektami oraz
przygotują własny projekt kuratorski wraz z towarzyszącym
mu wnioskiem, odpowiadający przyjętym standardom.
fakultatywny
Rok studiów
Semestr
letni
mgr Anna Królica
Imię
i
nazwisko
osoby/osób prof. dr hab. Dariusz Kosiński
dany moduł
Sposób realizacji
zajęcia bezpośredniego kontaktu, ćwiczenia praktyczne
pomysł na własny projekt kuratorski
zajęcia
30 godzin warsztatów praktycznych w trybie dwie godziny na
tydzień
modułowi
3 punkty ETCS
1 punkt ETCS – aktywny udział w ćwiczeniach
2 punkt ETCS – praca własna
Dyskusja nad wybranymi zagadnieniami z zarządzania kulturą
oraz polityką kulturalną w Polsce.
Omówienie wybranych projektów kulturalnych.
Samodzielna praca (pod opieką prowadzącego) nad
przygotowaniem autorskiego projektu wydarzenia
(sformułowanie idei projektu, sporządzenie budżetu oraz
przygotowanie wniosków o dofinansowanie na szczeblach
programów ministerialnych i samorządowych, a także
opracowanie strategii i planu realizacji projektu).
Gościnne spotkania z przedstawicielami wiodących instytucji
kultury i organizacji skupione na praktyce zarządzania i
kształtowania projektów kulturalnych.
przez studentów
obecność na zajęciach i zaangażowanie uczestników w
podejmowaniu i prowadzeniu dyskusji (50%), przygotowanie
autorskiego projektu (50% )
modułu
warunkiem zaliczenia na ocenę przedmiotu jest aktywny
udział w warsztatach oraz przygotowywanie autorskiego
projektu, uwzględniającego wszystkie wcześniej omówione
aspekty organizacji wydarzeń kulturalnych
Warsztaty będą spotkaniem w celu wypracowania
podstawowych umiejętności w pracy w zarządzaniu i
kształtowaniu projektów kulturalnych. Ich istotnym aspektem
jest zwrócenie uwagi na politykę kulturalną oraz stworzenie
autorskiego projektu wraz z pomysłem na jego realizację
(przygotowanie wniosków o dofinansowanie na szczeblu
samorządowym i ministerialnym).
Uczestnicy będą stopniowo wprowadzani w krajobraz polskich
instytucji kultury i organizacji oraz możliwości finansowania
projektów (kryteria oceny/przygotowanie wniosków).
Uczestnikom zostaną także zasygnalizowane pozostałe aspekty
organizacji wydarzeń kulturalnych (np. marketing i reklama).
Osobne miejsce zostanie poświęcone przykładom zarządzania
wybranymi projektami kulturalnymi (udział gości przedstawicieli wiodących instytucji kultury i organizacji).
Ekonomia kultury. Przewodnik Krytyki Politycznej,
Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2010
R. Florida, Narodziny klasy kreatywnej, Narodowe Centrum
Kultury 2010 (fragmenty)
J. D. Frame, Zarządzanie projektami w organizacjach,
Warszawa 2001
M. Kwon, Sztuka publiczna w przestrzeni: integracja czy
interwencja, tłum. D. Cieśla-Szymańska, [w:] „Animacja
kultura. Kultura Współczesna. Teoria-interpretacja-praktyka”
2009, nr 3
D. Lock, Podstawy zarządzania projektami, Warszawa 2003
F. Martel, Theater. O zmierzchu teatru w Ameryce, Instytut
Teatralny 2012 (fragmenty)
Miasto w działaniu. Zrównoważony rozwój z perspektywy
oddolnej, red. P. Filar, P. Kubicki, Instytut Obywatelski 2012
(www.instytutobywatelski.pl)
Prace społeczne, red. S. Ruksza, CSW Kronika 2012
T. L. Young, Skuteczne zarządzanie projektami, Gliwice 2006
nie dotyczy
III. OPCJE:
Nazwa Wydziału
opcja (wykład monograficzny) “Darwin na cenzurowanym”
Kod modułu
Język kształcenia
polski
kształcenia
Wykład podejmuje problem kluczowej nie tylko dla nauk o
życiu, lecz również dla kultury i sztuki ostatnich dwóch
wieków, teorii ewolucji Karola Darwina oraz jej
najważniejszych efektów (genetyka, biosocjologia, DNA i
junkware, systemy emergentne). Jego podstawowym
materiałem będą wybrane przykłady recepcji zarówno tej
teorii, jak i prób jej podważenia lub zaprzeczenia w
przedstawieniach kulturowych (literatura, teatr, sztuka, film,
seriale telewizyjne). Pozwoli to pokazać kształtowanie się
historycznie zmiennej definicji natury i podstawowych dla niej
praw oraz jej skomplikowanych relacji z wytwarzanymi
kulturowo obrazami ludzi, zwierząt, świata roślin i ich hybryd.
fakultatywny
Rok studiów
Wszystkie lata studiów I i II stopnia
Semestr
zimowy i letni
semestr zimowy: prof. dr. hab. Małgorzata Sugiera
semestr letni: dr Mateusz Borowski
Imię
i
nazwisko
osoby/osób j. w.
dany moduł
Sposób realizacji
brak
zajęcia
60 godzin (lub 30 godzin w przypadku zaliczania zajęć jako
wykładu monograficznego) wykładu w trybie dwie godziny
tygodniowo
modułowi
6 punktów ETCS
2 punkty ETCS – zaliczenie 60 godzin wykładu
4 punkty ETCS – egzamin ustny lub pisemny
2 punkty ETCS – zaliczenie 30 godzin zajęć jako wykładu
monograficznego
wykład problemowy, projekcje z komentarzem
przez studentów
ocena konspektu pracy pisemnej lub wypowiedzi ustnej (35%),
egzamin (65%)
modułu
1) Uczestnicy opcji zaliczają 60 godzin zajęć na podstawie
przedstawionego do 30 maja 2015 roku i zaakceptowanego
przez prowadzącego planu rozumowego pracy pisemnej lub
prezentacji ustnej, zgodnie z wybraną formą egzaminu
2) Studenci przystępujący do egzaminu mają do wyboru:
- egzamin pisemny w formie przedstawionej do oceny do 15
czerwca 2015 roku pracy rocznej (12-15 stron
znormalizowanych maszynopisu), przedstawiającej analizę i
interpretację trzech samodzielnie wybranych i nie omawianych
w czasie zajęć utworów z jednego z sześciu bloków
tematycznych wykładu
- egzamin ustny w formie prezentacji (30 minut)
przygotowanej samodzielnie analizy i interpretacji wybranych
i nie omawianych w czasie zajęć trzech utworów z jednego z
sześciu bloków tematycznych wykładu
3) Studenci, którzy chcą zaliczyć 30 godzin wykładu jako
wykład monograficzny, postępują analogicznie w przypadku
zaliczenia i egzaminu opcji, jednak przygotowują analizę i
interpretację jednego wybranego utworu w formie pracy
pisemnej (5-6 stron znormalizowanych maszynopisu) lub
prezentacji ustnej (20 minut)
Opcja koncentruje się na problematyce produkcji wiedzy i
wyobrażeń o naturze i jej relacjach z cywilizacją
(technologiami i koncepcjami człowieka) w perspektywie
recepcji teorii ewolucji Darwina oraz prowadzonych na
różnych polach i różnymi narzędziami prób jej podważenia
i/czy obalenia. Podstawowym materiałem prezentacji tej
problematyki będą wybrane przykłady dzieł sztuki, co pozwoli
pokazać wielostronność wzajemnych wpływów i inspiracji, a
także metaforyczny charakter konceptualizacji w dziedzinie
teorii naukowych i (post)humanistycznych. Przyglądając się
rozmaitym typom recepcji teorii Darwina w kulturze ostatnich
dwóch stuleci z performatywnej perspektywy, chcemy podjąć
problem wytwarzania wiedzy o człowieku i otaczającym go
świecie w procesie negocjacji norm biologicznych, naukowych
i etycznych.
Na zajęcia składają się następujące bloki tematyczne:
1. Teoria ewolucji Darwina i jej recepcja w kulturze i sztuce
XIX wieku
2. Gatunki i dobór naturalny (samolubny gen versus genialny
gen)
3. Owady społeczne - “ślepa plamka” teorii Darwina i żywotna
metafora dla społeczeństw ludzkich
4. DNA jako ikona XX wieku (od genomu do junkware’u)
5. Gatunki a symbiotyczna planeta
6. Bioart (sztuka i laboratorium)
Suzanne ANKER, Dorothy NELKIN, The Molecular Gaze.
Art in the Genetic Age, Cold Spring Harbor Laboratory Press
2004
Thierry BARDINI, Junkware, University of Minnesota Press
2011
Karol DARWIN, O powstawaniu gatunków drogą doboru
naturalnego, tłum. Szymon Dickstein, Józef Nusbaum,
Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2009
Jane R. GOODALL, Performance and Evolution in the Age of
Darwin. Out of Order, Routledge 2002
Donna J. HARAWAY, When Species Meet, University of
Minnesota Press 2008
Lynn MARGULIS, Symbiotyczna planeta, tłum. Marcin
Ryszkiewicz, Wydawnictwo CiS 2000
Jussi PARIKKA, Insect Media. An Archeology of Animals and
Technology, University of Minnesota Press 2010
Judith ROOF, The Poetics of DNA, University of Minnesota
Press 2008
Joan ROUGHGARDEN, Evolution’s Rainbow. Diversity,
Gender and Sexuality in Nature and People, University of
California Press 2009
Alfred Russel WALLACE, W cieniu Darwina, tłum. Marcin
Ryszkiewicz, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
2008
Niels WERBER, Ameisengesellschaften, S. Fischer 2013
Literatura uzupełniająca zostanie uzgodniona indywidualnie
z uczestnikami opcji (wykładu monograficznego) w zależności
od tematu pracy pisemnej czy wypowiedzi ustnej
nie dotyczy
Nazwa Wydziału
Opcja „Nie śpijcie spokojnie. Polski underground lat 80. i 90.
– performanse i doświadczenia historii”
Kod modułu
Język kształcenia
polski
kształcenia
celem wykładu jest zapoznanie studentów z historią, strukturą
społeczno-polityczną, przemianami i wytworami
artystycznymi polskiej kultury niezależnej lat 80. i 90., a także
ich wpływem na współczesną kulturę polską
Rok studiów
fakultatywny
Semestr
zimowy i letni
wszystkie lata studiów I i II stopnia
Imię
i
nazwisko
osoby/osób j. w.
dany moduł
Sposób realizacji
wykład w całości realizowany w postaci zajęć dydaktycznych
akademickiego i studentów, wzbogacony prezentacjami
medialnych materiałów archiwalnych
ogólna wiedza o kulturze współczesnej na poziomie szkoły
średniej
zajęcia
modułowi
60 godzin wykładu w trybie dwie godziny tygodniowo
6 punktów ETCS
3 punkty ECTS – zaliczenie przedmiotu
3 punkty ECTS – egzamin
wykład z prezentacjami multimedialnymi, regularne
cotygodniowe konsultacje dla studentów
przez studentów
warunki zaliczenia wykładu: obecność i przygotowanie
pisemnego konspektu wybranych na egzamin ustny zagadnień
do dnia 25 kwietnia 2014 roku
modułu
Egzamin ma formę ustną i obejmuje materiał z wykładu oraz z
wybranych lektur z zamieszczonego poniżej spisu. Jego forma
została tak pomyślana, by uwzględnić zainteresowania i
samodzielną inicjatywę studentów. W jego ramach studenci
powinni przygotować samodzielną dwudziestominutową
wypowiedź na wybrany przez siebie temat i zaakceptowany
przez prowadzącego. Egzaminator ocenia zarówno wiedzę
studenta, jak i sposób ujęcia tematu, argumentację, płynność i
styl wypowiedzi, uwzględnione materiały i opracowania, a
także przestrzeganie ram czasowych wypowiedzi. Studentów,
którzy mają kłopoty z ustaleniem zakresu wybranych
tematów, sposobem ich opracowania, itd., egzaminator
zaprasza na konsultacje w czasie cotygodniowych dyżurów.
zajęcia będą realizowane w następujących blokach
tematycznych:
1. Kontrkultura, kultura niezależna, underground –
ustanawianie pola badawczego
2. Muzyka jako kontrkultura – alternatywna scena
muzyczna od początków lat 80.
3. Obrazy jako kontrkultura – graffiti, ziny, art-ziny jako
rysowanie przestrzeni kultury niezależnej
4. Studium polskiego buntu lat 80. a współczesne media i
praktyki buntu i oporu społecznego
5. Kontrkulturowe ruchy społeczne – między sztuką a
działalnością polityczną
6. Estetyka i polityka – wokół sztuki zaangażowanej
społecznie i politycznie w latach 80. i 90.
7. Archiwa polskiego undergroundu
8. Wspólnota i polska kultura niezależna lat 80. i 90. –
Jean-Luc
Nancy
a
ustanawianie
polskiej
nowoczesności
9. Kontrkulturowe rysy twarzy – ustanawianie historii a
doświadczenie uczestnictwa – (auto)biografie polskiej
kontrkultury
10. Polski teatr uhistoryczniania – strategie wytwarzania i
wystawiania polskiej przeszłości okresu transformacji
w polskim teatrze ostatniej dekady
Literatura:
Czas bibuły. Mechanizmy – ludzie – idee, t. I i II, red. R.
Wróblewski, Wrocław 2013
Ewa Chabros, Grzegorz Kmita-Patyczak, Graffiti w PRL,
Wrocław 2011
Paweł Dunin-Wąsowicz: Xerofeeria 2.0 : antologia artzinów:
polskie alternatywne pisma literackie 1980-2000: wersja beta,
Warszawa 2002
Waldemar „Major” Frydrych, Żywoty Mężów
Pomarańczowych, Wrocław 2010
Krzysztof Grabowski, Dezerter. Poroniona generacja?,
Warszawa 2010
Anka Grupińska, Joanna Wawrzyniak, Buntownicy. Polskie
lata 70. i 80., Warszawa 2011
Aldona Jodłowska, Drogi kontrkultury, Warszawa 1975
Remigiusz Kasprzycki, Dekada buntu. Punk w Polsce i
krajach sąsiednich w latach 1977-1989, Kraków 2013
Kontrkultura. Co nam z tamtych lat?, red. W. Burszta, M.
Czubaj, M. Rychlewski, Warszawa 2005
Ewa Majewska, Sztuka jako pozór? Cenzura i inne paradoksy
upolityczniania kultury, Kraków 2013
Jakub Michalak, Nie będę wisiał ukrzyżowany, Wrocław 2007
Pokolenie '80. Niezależna twórczość młodych w latach 1980–
89, red. Tadeusz Boruta, Kraków 2010
Krzysztof Skiba, Jarosław Janiszewski, Paweł Konjo Konnak,
Artyści. Wariaci. Anarchiści. Szkice o gdańskiej alternatywie
lat 80., Warszawa 2011
nie dotyczy
IV. WYKŁADY MONOGRAFICZNE:
Nazwa Wydziału
Kod modułu
Język kształcenia
kształcenia
Rok studiów
Semestr
Imię
i
nazwisko
osoby/osób
dany moduł
Sposób realizacji
zajęcia
modułowi
przez studentów
wykład monograficzny „Między literaturą a przedstawieniem.
Mobilność kulturowa komedii dell'arte”
polski
Student po ukończeniu zajęć powinien zapoznać się z
możliwością krytycznego spojrzenia na proces pisania historii
teatru. Na przykładzie procesu wytwarzania wiedzy o komedii
dell’arte powinien nauczyć się spoglądać na przykłady
historycznych przedstawień kulturowych jako na część
procesu mobilności kulturowej oraz w kontekście szerszej
dyskusji związanej z rozumieniem dramatu i jego literackiej
bądź teatralnej tożsamości.
fakultatywny
wszystkie lata studiów I i II stopnia
letni
dr Ewa Bal
j. w.
wykłady realizowane w całości w postaci zajęć dydaktycznych
akademickiego i studentów oraz w formie pokazów
teatralnych i projekcji wideo
studenci powinni posiadać wiedzę z zakresu studiów
licencjackich w obszarze kulturoznawstwa
30 godzin wykładu w trybie dwie godziny tygodniowo
2 punkty ETCS
2 punkty ETCS – udział w zajęciach
1 punkt ETCS – przygotowanie konspektu z wybranej lektury
wykłady, dyskusja, projekcje multimedialne z komentarzem
aby uzyskać zaliczenie studenci powinni uczęszczać na
wykłady (dopuszcza się dwie nieusprawiedliwione
nieobecności) oraz sporządzić konspekt wybranej i
uzgodnionej z prowadzącym lektury
zaliczenie wymaga przygotowania konspektu (5 stron) z
wybranej lektury lub materiału poglądowego, z
uwzględnieniem metodologii omawianej i wykorzystywanej
podczas zajęć
modułu
Celem wykładu jest próba spojrzenia na fenomen komedii
dell’arte z dwóch współczesnych stanowisk krytycznych.
Pierwsze na nowo definiuje kwestie kulturowych wpływów,
drugie ukazuje konsekwencje tradycyjnego i historycznie
uwarunkowanego rozumienia dramatu w jego literackiej i
teatralnej tożsamości. Na mobilność komedii dell’arte (XVIIXIX), jej schematów dramaturgicznych, zmieniającego się
aktorstwa, podziału ról, masek (i przypisywanej im lokalnej
bądź uniwersalnej specyfiki),
języka (różnorodnych
dialektów) można spoglądać zgodnie z manifestem Stephena
Greenblatta, starając się uchwycić jej funkcjonalny charakter
w ramach szerszych procesów wytwarzania tożsamości
narodowych, społeczeństw klasowych, kształtowania się
pojęcia etniczności oraz ukazywania i kanalizowania
lokalnych napięć (w zależności od państwa, czasu i
kontekstu). Przypisywana komedii dell’arte nieliterackość
stanowi też doskonałą okazję, by za Williamem Worthenem
krytycznie spojrzeć na historycznie uwarunkowaną literacką i
teatralną tożsamość dramatu. Obie kategorie w zależności od
historycznego kontekstu i lokalnych uwarunkowań
kulturowych można traktować jako narzędzia inkluzywne lub
ekskluzywne w ramach procesu kształtowania się narodowych
kanonów literatury. Podczas wykładu podejmiemy próbę
spojrzenia na współczesne przykłady nawiązań do komedii
dell’arte (Dario Fo, Roberto Benigni), głównie w kontekście
wykorzystywania teatru jako narzędzia walki politycznej.
Delia Gambelli, Arlecchino a Parigi I. Dall’inferno alla corte
del Re Sole, Bulzoni, Rzym 1993
Delia Gambelli, Arlecchino a Parigi II. Lo scenario di
Domenico Biancolelli, Bulzoni, Rzym 1997
Stephen Greenblatt, Poetyka kulturowa, Universitas 2006
Stephen Greenblatt, Ines G. Županov, Reinhard MeyerKalkus, Heike Paul, Pál Nyíri, Frederike Pannewick, Cultural
mobility. A manifesto, Cambridge University Press 2010
(fragmenty w tłum. M. Borowskiego, M. Sugiery, Mobilność
kulturowa: wprowadzenie, Manifest badań nad mobilnością
kulturową, „Didaskalia” 2011, nr 106
Bohdan Korzeniewski, Komedia dell’arte w Warszawie,
„Pamiętnik Teatralny” 1954, nr 3-4, s. 29-56
Ferruccio Marotti, Giovanna Romei, La commedia dell’arte e
la società barocca. La professione del teatro, Bulzoni Editore
1991, 1994
Feruccio Marotti, Drammaturgia d’autore, “L’indice dei
Libri” 1997, nr 11
Luigi Riccoboni, Histoire du Théâtre italien depuis la
décadence de la comédie latine, Paris 1728-1731
Ferdinando Taviani, La commedia dell’arte e la società
barocca. La fascinazione del teatro, Bulzoni Editore 1969,
1991
Ferdinando Taviani, Mirella Schino, Il segreto della commedia
dell’arte. Le memorie delle compagne italiane del XVI, XVII,
XVIII secolo, Casa Uscher 2007
William Worthen, Dramat między literaturą a
przedstawieniem, tłum. M. Borowski, M. Sugiera, Księgarnia
Akademicka 2013
nie dotyczy
V. WARSZTATY PERFORMATYCZNE:
Nazwa Wydziału
Kod modułu
Język kształcenia
Rok studiów
Semestr
dany moduł
Sposób realizacji
zajęcia
modułowi
przez studentów
modułu
warsztaty „Performatywne aspekty tekstu (literackiego?)”
polski
fakultatywny
I i II rok studiów II stopnia
zimowy i letni
mgr Agata Kołodziej
prof. dr hab. Małgorzata Sugiera
zajęcia dydaktyczne wymagające bezpośredniego udziału
brak
60 godzin warsztatów w trybie dwie godziny tygodniowo
4 punkty ETCS
2 punkty ETCS – obecność na zajęciach
2 punkty ETCS – zaliczenie na podstawie pracy pisemnej
konwersatorium w połączeniu z prezentacjami
multimedialnymi oraz dyskusjami
ocena pisemnej pracy zaliczeniowej, weryfikacja obecności i
aktywności na zajęciach
warunkiem zaliczenia warsztatów jest obecność na zajęciach
oraz napisanie i terminowe złożenie pracy pisemnej o długości
10-12 stron podejmującej jeden z problemów dyskutowanych
w trakcie warsztatów w oparciu o przykłady, które nie były
omawiane na zajęciach
Literaturę najczęściej utożsamiana się z tradycją pisaną, co
doprowadziło do wypracowania w obrębie współczesnego
literaturoznawstwa narzędzi badawczych traktujących tekst
literacki jako trwały artefakt, który należy poddać analizie i
interpretacji. Espen Aarseth w książce poświęconej
zagadnieniu cybertekstu zwraca jednak uwagę na to, że
przeważająca we współczesnym dyskursie literatura
drukowana wykorzystuje zaledwie kilka procent z wszystkich
potencjalnie możliwych pozycji medialnych tekstu. Pozostałe
projekty literackie zostają w efekcie skazane na marginalizację,
ponieważ ich forma nie jest przystosowana do klasycznej
analizy. W większości przypadków ich badanie zostaje więc
ograniczone bądź do wskazania nowatorstwa ich
eksperymentu, bądź do usilnego wykazania ich cech
literackich.
Podczas warsztatów skupimy uwagę na takich modelach tekstu
literackiego, które podważają klasyczne rozumienie
podstawowych kategorii: artysta, dzieło i odbiorca. Analizy te
powinny dać nam odpowiedź na pytanie, jak performatywne
narzędzia opisu mogą umożliwić pełniejszą analizę procesu
interakcji odbiorcy z tekstem, który poprzez brak stabilnej
struktury nie może być rozumiany jako źródło znaczeń.
W trakcie zajęć poruszone zostaną m.in. takie zagadnienia, jak
slam, spam poetry, generatory poetyckie, banknote-poetry,
tweeteratura, aromapoetry, power point novella, bio-poetry,
internetowe powieści kolaboracyjne, poezja dźwiękowa i wiele
innych.
Wybrana literatura wykorzystywana na zajęciach:
Aloud: Voices from the Nuyorican Poets Cafe, red. Miguel
Algarin, Bob Holman, Nowy Jork 1994
Aarseth Espen, Cybertext. Perspectives on Ergodic Literature,
Baltimore 1997
Andrew Benett, The Author, Nowy Jork 2005
Dmitrij Bulatov, Homo Sonorus. International Anthology of
Sound-poetry, Kaliningrad 2001
Jacques Donguy, Poezja eksperymentalna. Epoka cyfrowa
(1953-2007), Gdańsk 2014
Craig Dworkin, No Medium, Cambridge 2013
Steven Roger Fisher, A History of Reading, Londyn 2003
Chris Funkhouser, Prehistoric Digital Poetry, Tuscaloosa 2007
Kenneth Goldsmith, Uncreative Writing, Nowy Jork 2011
Katherine N. Hayles, Writing Machines, Cambridge 2002
Peter Kivy, The Performance of Reading: An Essay in the
Philosophy of Literature, Cambridge 2006
Alessandro Ludovico, Post-Digital Print. The Mutation of
Publishing since 1894, Eindhoven 2013
Media Poetry: an International Anthology, red. Eduardo Kac,
Bristol 1996
Marie-Laure Ryan, Avatars of Story, Minneapolis 2006
Who told you so?! - The collective story vs. the individual
narrative, Eindhoven 2014
nie dotyczy
Nazwa Wydziału
warsztaty „Święta codzienność, czy codzienna świętość?
Sposoby konstruowania doświadczenia sportu”
Kod modułu
Język kształcenia
polski
fakultatywny
Rok studiów
Semestr
zimowy i letni
mgr Jakub Papuczys
Imię
i
nazwisko
osoby/osób prof. dr hab. Dariusz Kosiński
dany moduł
Sposób realizacji
warsztaty w całości realizowane w postaci zajęć
dydaktycznych, wymagających bezpośredniego udziału
Student rozpoczynający warsztaty powinien orientować się w
podstawowych teoriach i terminach dotyczących performatyki,
historii kultury i antropologii, zwłaszcza w kontekście szeroko
rozumianych performansów życia społecznego.
Choć zainteresowanie sportem byłoby mile widziane, nie
stanowi warunku koniecznego. Bardziej liczy się otwartość i
gotowość do twórczej analizy przedmiotu, dotychczas
pomijanego w badaniach humanistycznych. Dlatego świeże i
nowatorskie spojrzenie na kwestię sportu osób, które nie
interesują się nim na co dzień, będzie równie cenne, jak
perspektywa wniesiona przez zagorzałych „fanów” i znawców
tej dziedziny kultury, gdyż tego rodzaju perspektywy potrafią
się świetnie i twórczo uzupełniać.
zajęcia
modułowi
4 punkty ETCS
2 punkty ETCS – obecność i aktywny udział w zajęciach
2 punkty ETCS – prezentacja
prezentacja materiałów wizualnych z komentarzem, analiza
tekstu, praca w grupach, praca indywidualna, dyskusja
przez studentów
Warunki zaliczenia ćwiczeń:
- obecność na zajęciach i aktywny w nich udział, w tym
znajomość omawianych tekstów (50%);
- przygotowanie prezentacji na wybrany przez uczestnika i
skonsultowany z prowadzącym temat związany z tematyką
zajęć (50%)
modułu
obecność i aktywność na zajęciach oraz przygotowanie i
prezentacja w ich trakcie analizy wybranego przypadku lub
określonego sposobu funkcjonowania sportu w kulturze,
uzgodnionego z prowadzącym
Punkt wyjścia to zastanowienie się nad nieadekwatnością oraz
próba przekroczenia sztywnych antropologicznych podziałów
między kategorią codzienności a kategorią święta, czasu
wolnego a czasu pracy, sacrum a profanum itp. Opozycje te
pojawiają się stale przy większości analizowanych przez
antropologię przedstawień kulturowych, w tym również – a
może przede wszystkim – sportu. Choć antropologia zajmuje
się analizami sportu dość często, to jednak bada go zawsze
jako rodzaj święta, karnawału, zastępczej wojny, rytuału, czyli
traktuje jedynie jako metaforę innych procesów kulturowych
czy społecznych. Bada więc funkcjonowanie wydarzeń
sportowych tylko w okresach dla kultury „ważnych” i tylko
wówczas, gdy przybierają one szczególną formę. Nie próbuje
jednak wyjaśnić wpływu i znaczenia sportu dla codziennej,
zarówno zbiorowej, jak i jednostkowej egzystencji, oraz jego
immanentnego zakorzenienia w rzeczywistości kulturowej i
społecznej. Nie stawia więc pytania najprostszego, ale
niezmiernie interesującego: dlaczego sportem na co dzień
fascynują się tak wielkie rzesze ludzi? Co sprawia, że ma on
tak ogromny wpływ i siłę oddziaływania na kulturę, życie
społeczne, gospodarkę i politykę? Choć najbardziej
„performatywnie” skuteczne wielkie imprezy sportowe ,jak
Mistrzostwa Świata w piłce nożnej czy Igrzyska Olimpijskie,
odbywają się co cztery lata i są uznawane za rodzaj
szczególnego i jednoczącego wszystkich „święta sportu”, to
ludzie śledzą, czasem z równie wielką fascynacją i
zaangażowaniem, także rozgrywki sportowe w ramach
sportowych sezonów trwających niemal przez cały rok. Także
instytucje stojące za organizacją wielkich sportowych imprez
są właściwie działającymi w sposób ciągły ogromnymi,
korporacyjno-biznesowymi instytucjami o ogromnym
wpływie na światową politykę, ekonomię i gospodarkę.
Tak sformułowany punkt wyjścia wydaje się niezwykle
interesujący do prowadzenia dalszych i bardziej złożonych
analiz: szczegółowego badania złożonych procesów
kulturowo-historycznych, które powszechne odbieranie i
praktykowanie sportu przekształcają w doświadczenie
niezwykłe i wyjątkowe, oraz tego, jak takie doświadczenie
staje się fundamentem dla budowy rozmaitych społecznych i
politycznych ideologii. Tym bardziej, że podstawę dla
prowadzonej podczas zajęć pracy można sformułować
również w sposób następujący: sport skonstruowany jest na
bazie czynności zwykłych i codziennych, na które w
normalnym życiu nie zwraca się jakiejś większej uwagi i które
nie wzbudzają większych emocji. Praca podczas warsztatów
będzie więc również polegała na śledzeniu tego, jak zwykłe
doświadczenia, rutynowe czynności, czy – jak powiedziałby
Richard Schechner – „zachowane zachowania” zostają
przekształcane w wielkie, rozgrywające się na wielorakich
polach i przyciągające masowe zainteresowanie kulturowe
przedstawienia. Tego rodzaju analizy prowadzone na
konkretnych przypadkach zarówno poszczególnych
sportowych wydarzeń, jak i rozwoju całych sportowych
dyscyplin w określonym czasie i kulturowym kontekście,
pozwolą przybliżyć się do odpowiedzi na następująco
sformułowane pytania: dlaczego określone i pozornie nic nie
znaczące czynności udramatyzowane w odpowiedni sposób za
pomocą przedstawień sportowych zyskały tak ogromną,
masową popularność? Czemu właśnie jazda na rowerze,
bieganie, skakanie, kopanie okrągłej piłki zyskują tak wielki
zakres oddziaływania i widowiskową moc? Co takie czynności
sobą przedstawiają, po co są nam potrzebne, dlaczego mają tak
duże znaczenie w naszym współczesnym życiu? Jakie istotne
wartości, sensy, symbole przedstawienia sportowe wpisują w
te ramy, że stały się ważnym elementem przedstawieniowej
kultury współczesnej? Dlaczego konkretne czynności, zwane
sportem, w ramach ogromnych medialnych przedstawień są w
określony sposób dramatyzowane? Jednym słowem: jakie
realne i symboliczne procesy ujawniają się w sportowych
dramatyzacjach?
Tak skrótowo zarysowana perspektywa badawcza będzie
rozwijana i pogłębiana podczas pracy nad różnymi przejawami
funkcjonowania sportu w kulturze ujętego w cztery
problemowe działy:
1. Wielkie przedstawienia sportowe
2. Sport a codzienność
3. Narracyjno-dramatyzacyjny wymiar sportu
4. Reprezentacje sportu w tekstach kultury i kulturowych
praktykach oraz sposoby ich konstruowania.
Metody oraz narzędzia wypracowane w trakcie zajęć pozwolą
badać również inne szeroko rozumiane performanse społeczne
we współczesnej i dawnej kulturze.
Proponowana literatura:
R. D. Abrahams, Doświadczenie zwyczajne i niezwykłe, [w:]
Antropologia doświadczenia, red. V. Turner, E. M. Bruner,
tłum. E. Klekot, A. Szurek, Kraków 2011, s. 55-83
All Stars and Movie Stars. Sport in Film and History, red. R.
Briley, M. K. Schoenecke, D. A. Carmichael, Kentucky 2008
(wybrane artykuły)
D. L. Andrews, C. L. Cole, M. D. Giardina, Michel Foucault:
Studies of Power and Sport, [w:] Sport and Modern Social
Theorists, red. R. Giulianotti, Nowy Jork 2004, s. 207-224
R. Barthes, Tour de France jako epopeja, [w:] tenże,
Mitologie, tłum. A. Dziadek, Warszawa 2008, s. 145-156
H. Bausinger, Małe święta na co dzień: piłka nożna, [w:]
Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów,
Warszawa 2005, s. 271-274
M. Bieńczyk, Książka twarzy, Warszawa 2012 (część druga:
Sportiva, s. 21-76)
P. Bourdieu, Zmysł praktyczny, tłum. M. Falski, Kraków 2008
(wybrane fragmenty)
R. Boyle, R. Haynes, Power Play. Sport, the Media, and
Popular Culture, Edynburg 2009 (rozdział I: Sport, the Media
and Popular Culture, s. 1-19)
E. M. Bruner, Przeżycie i jego ekspresje, [w:] Antropologia
doświadczenia, red. V. Turner, E. M. Bruner, tłum. E. Klekot,
A. Szurek, Kraków 2011, s. 11-40
R. Caillois, Gry i ludzie, [w:] Antropologia widowisk.
Zagadnienia i wybór tekstów, Warszawa 2005, s. 163-174
Dauncey H., Hare G., The Tour de France: A Pre-Modern
Contest in a Post-Modern Context, [w:] The Tour de France
1903-2003. A Century of Sporting, Structures, Meanings and
Values, red. H. Dauncey, G. Hare, Londyn 2006, s. 1-30
A. Duda, Performans na żywo jako medium i obiekt
mediatyzacji, Toruń 2011 (rozdział trzeci: „Piękna gra”. Mecz
piłki nożnej jako performans ludyczny, s. 121-150)
C. Geertz, Głęboka gra: walki kogutów na Bali, [w:]
Warszawa 2005, s. 249-264
J. Głowacki, Mecz, „Dialog” 1976, nr 10
E. Hobsbawm, Masowa produkcja tradycji: Europa, lata
1870-1914, [w:] Tradycja wynaleziona, red. E. Hobsbawm, T.
Ranger, tłum. M. Godyń, F. Godyń, Kraków 2008, s. 275-323
T. Konwicki, Kalendarz i klepsydra, Warszawa 2005
(wybrane fragmenty)
D. Kosiński, Teatra polskie. Historie, Warszawa 2010 (Uwagi
wstępne, s. 15-22)
D. Kosiński, Wieczór w teatrze marzeń. Uwagi o (nie)
teatralności piłki nożnej, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”
2012, nr 3-4, s. 93-100
J. J. MacAloon, Igrzyska olimpijskie a teoria widowisk w
społeczeństwach współczesnych, [w:] Rytuał, dramat, święto,
spektakl. Wstęp do teorii widowiska kulturowego, red. J. J.
MacAloon, tłum. K. Przyłuska-Urbanowicz, Warszawa 2009,
s. 360-419
J. J. MacAloon, Wstęp: widowiska kulturowe, teoria kultury,
[w:] Rytuał, dramat, święto, spektakl. Wstęp do teorii
widowiska kulturowego, red. J. J. MacAloon, tłum. K.
Przyłuska-Urbanowicz, Warszawa 2009, s. 11-38
Media – eros – przemoc. Sport w czasach popkultury, red. A.
Gwóźdź, Kraków 2003 (wybrane artykuły)
B. Tomaszewski, Pożegnalna defilada, Warszawa 1990
(wybrane felietony)
V. Turner, Teatr w codzienności, codzienność w teatrze, [w:]
Warszawa 2005, s. 450-462
L. Tyrmand, Hanka; Opowieść o tragicznym tenisiście;
Zwyciężać znaczy myśleć, [w:] tenże, Opowiadania wszystkie,
Warszawa 2012, s. 17-53; 54-87; 112-147
Powyższy wykaz może ulec modyfikacjom stosownie do
potrzeb studentów. Dokładny wybór tekstów będzie podawany
na bieżąco.
nie dotyczy
Nazwa Wydziału
warsztat performatyczny „Ciało pamięci. Dyktatura wojskowa
w Argentynie a jej cielesne reprezentacje w literaturze, filmie i
dramacie”
Kod modułu
Język kształcenia
polski
kształcenia
Podstawowym celem warsztatów jest przedstawienie
performatywnych wymiarów cielesności, konstruowania ciała
i sposobów jego pokazywania w różnych mediach. Udział w
zajęciach ma na celu wykształcenie umiejętności analizy oraz
interpretacji praktyk wykorzystujących przedstawienia
cielesności.
fakultatywny
Rok studiów
Semestr
zimowy i letni
mgr Anna Sieroń
Imię
i
nazwisko
osoby/osób prof. dr hab. Małgorzata Sugiera
dany moduł
Sposób realizacji
warsztat w całości realizowany w postaci zajęć dydaktycznych
Brak
zajęcia
modułowi
4 punkty ETCS
1 punkt ETCS – udział w zajęciach
1 punkt ETCS - przygotowanie do zajęć, lektura tekstów
2 punkty ETCS – egzamin
wspólny komentarz do prezentacji materiałów źródłowych i
projekcji filmów, prezentacja ikonografii, analiza tekstów
teoretycznych; samodzielna praca studentów (w stałym
kontakcie z prowadzącym) nad indywidualnymi projektami,
dotyczącymi wybranego zagadnienia cielesności
Warunki zaliczenia warsztatów:
przez studentów
- obecność na zajęciach i aktywny w nich udział (50%);
- uczestnictwo w dyskusjach (20%)
- realizacja własnego projektu i przystąpienie do egzaminu
(30%): w porozumieniu z prowadzącym student opracowuje
projekt, na który składa się sformułowanie planu badań, krótka
(5 min.) prezentacja wybranego tematu na zajęciach,
przedstawienie konspektu projektu
modułu
Formą zaliczenia na ocenę jest 15-20 minutowa prezentacja
autorskiego projektu przed grupą i prowadzącym na temat
wybranego zagadnienia cielesności – niekoniecznie
związanego z Argentyną, ale pozostającego w logicznym
kontakcie z tematyką zajęć. W wyjątkowych przypadkach
dopuszczona będzie możliwość oddania projektu w formie
pisemnej (praca analityczna na ok. 15 stron).
Na warsztatach omawiane będą różnorodne formy
performatywnej konstrukcji ciała, cielesności oraz sposobów
jej przedstawiania przede wszystkim w Argentynie w
kontekście życia politycznego, społecznego i obyczajowego.
Biorąc jednak pod uwagę dosyć wąskie i specyficzne
sformułowanie tematu, prowadzący w tok zajęć wplecie
również inne przykłady pamięci cielesnej, które funkcjonują
na innych terytoriach, w innych kulturach.
G. Agamben, Stan wyjątkowy, tłum. M. Surma-Gawłowska,
Kraków 2008
Antropologia ciała. Zagadnienia i wybór tekstów, red. M.
Szpakowska, Warszawa 2008
Roland Barthes, Światło obrazu. Uwagi o fotografii, tłum. J.
Trznadel, Warszawa 2008
Roland Barthes, Śmierć autora, tłum. M. P. Markowski,
„Teksty Drugie” 1999, nr 1-2
John Berger, Sposoby widzenia, tłum. M. Bryl, Warszawa
1997
A. Brillant-Annequin, Teatr absurdu: narodziny współczesnej
estetyki, tłum. M. Sugiera, „Ruch Literacki” 1995, z. 4
G. Brotherston, W granicach samotności. Nowa proza
Ameryki Łacińskiej, Warszawa 1977
Alejo Carpentier, Rola społeczna powieściopisarza, tłum. K.
Wojciechowska, „Literatura na świecie” 1977, nr 5
A. Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, Warszawa
2007
O. Dragún, Teatr argentyński 1985, tłum. M. Gottesman,
„Dialog” 1989, nr 3
D. Draaisma, Fabryka nostalgii. O fenomenie pamięci wieku
dojrzałego, tłum. E. Jusewicz-Kalter, Wołowiec 2012
Dzieje kultury latynoamerykańskiej, red. Marcin F. Gawrycki,
Warszawa 2009
M. Esslin, Znaczenie absurdu, tłum. P. Bikont, „Pamiętnik
Literacki” 1976, z. 3
M. Foucault, Język bez końca, tłum. M. P. Markowski, [w:]
idem, Szaleństwo i literatura: powiedziane, napisane,
Warszawa 1999
M. Foucault, Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, tłum.
T. Komendant, Warszawa 1993
M. Hirsch, Pokolenie postpamięci, tłum. M. Borowski, M.
Sugiera, „Didaskalia” 2011, nr 105
Historia literatury hispano-amerykańskiej, Warszawa 1986
K. Kucharski, Kino latynoamerykańskie w Polsce 1945-1985,
Toruń 1986
J. Kuhn, Ojcowie i ojcobójcy. Szkice o literaturze Ameryki
hiszpańskiej, Warszawa 1984
T. Łepkowski, Dzieje Ameryki Łacińskiej, Warszawa 19771983
A. Maksimowska, Kryzys reprezentacji. O niemożliwym
przedstawieniu
rzeczywistości
i
urzeczywistnionych
przedstawieniach, [w:] Antropolog wobec współczesności, red.
A.
Malewska-Szałygin,
M.
Radkowska-Walkowicz,
Warszawa 2010
K. Mroczkowska-Brand, Przeczucia innego porządku – mapa
realizmu magicznego w literaturze światowej XX i XXI wieku,
Kraków 2009
M. Muguercia, Ameryka Łacińska: nowe drogi?, tłum. M.
Gottesman, „Dialog” 1989, nr 3
P. Nora, Między pamięcią a historią: „Les Lieux de
Mémoire”, tłum. M. Borowski, M. Sugiera, „Didaskalia”
2011, nr 105
T. Pindel, Zjawy, szaleństwo i śmierć. Fantastyka i realizm
magiczny w literaturze hispanoamerykańskiej, Kraków 2004
M. L. Pratt, Imperialne spojrzenie. Pisarstwo podróżnicze a
transkulturacja, tłum. E. E. Nowakowska, Kraków 2011
J. Rancière, Estetyka jako polityka, tłum. J. Kutyła i P.
Mościcki, Warszawa 2007, s. 26
D. Schacter, Siedem grzechów pamięci, tłum. E. Haman, J.
Rączaszek, Warszawa 2003
H. White, Proza historyczna, red. E. Domańska, tłum. R.
Borysławski, T. Dobrogoszcz, E. Domańska, D.
Kołodziejczyk, J. Mydla, M. Nowak, A. Żychliński, Kraków
2009
R. Xirau, Kryzys realizmu, tłum. H. Woźniatowski, „Literatura
na świecie” 1977, nr 5
S. Żiżek, Przemoc. Sześć spojrzeń z ukosa, tłum. A. Górny,
Warszawa 2010
Wszystkie teksty prowadzący przyniesie na pierwsze zajęcia.
Powyższy wykaz może być modyfikowany ze względu na
potrzeby studentów.
nie dotyczy

Studia II stopnia- Performatyka przedstawień

Transkrypt

Podobne dokumenty