docinformacji - International Community of Women Living with HIV/AIDS
download 
Reklamacja Transkrypt
informacji - International Community of Women Living with HIV/AIDS
Arkusz informacji HIV/AIDS i drogi zakażenia HIV - jest skrótem nazwy wirusa ludzkiego niedoboru odporności ( ang. human immunodeficiency virus). Jeżeli jesteś HIV-dodatnia, to znaczy, że jesteś zakażona tym wirusem. Twój organizm reaguje na fakt zakażenia wytworzeniem przeciwciał anty-HIV. Jeżeli masz możliwość wykonania testu na HIV, to wykaże on obecność tych przeciwciał w twojej krwi. Będąc zakażona HIV, możesz nie mieć żadnych objawów i pozostawać zdrową przez wiele lat. Jednak, niezależnie od tego jak dobrze się czujesz, wirus pozostaje w twoim organizmie i możesz zakażać innych ludzi w sytuacjach, podczas których jest to możliwe (np. podczas niezabezpieczonych kontaktów seksualnych). AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) oznacza nabyty zespół niedoboru odporności. Jeżeli jesteś zakażona HIV, twój układ odpornościowy może być osłabiony i możesz być podatna na pewne choroby, które występują rzadziej u zdrowych osób, nie zakażonych tym wirusem. Do tych chorób należy między innymi: gruźlica, niektóre nowotwory, choroby oczu, skóry i układu nerwowego, których przebieg może być bardzo ciężki. Jednakże rozpoznanie AIDS nie oznacza, że stan zdrowia nie może się poprawić. Wiele osób zakażonych HIV przechodzi poważną chorobę, z której zostają wyleczeni i żyją dalej w dobrym zdrowiu. Istotnym czynnikiem takiego przebiegu choroby jest podjęcie leczenia przeciwwirusowego (antyretrowirusowego). HIV może przenosić się przez: • waginalny (dopochwowy) lub analny (doodbytniczy) kontakt seksualny bez zabezpieczenia (bez prezerwatywy) z osobą zakażoną HIV; • używanie wspólnych, nie sterylizowanych odpowiednio igieł, strzykawek lub innego sprzętu do iniekcji, sprzętu do tatuażu lub kolczykowania (piercingu), który nie był wysterylizowany we właściwy sposób; • • przetoczenie krwi lub preparatów krwiopochodnych, niezbadanych, a zakażonych HIV (obecnie w Polsce wszyscy dawcy krwi badani są w kierunku zakażenia HIV bardzo czułymi metodami diagnostycznymi, więc to ryzyko jest minimalne); 1 są na obecność zakażenia HIV bardzo czułymi metodami diagnostycznymi). Transmisja wertykalna, czyli przeniesienie zakażenia HIV z matki na dziecko, może zdarzyć się gdy: • wirus przeniknie do płodu przez łożysko; • dziecko zakazi się w czasie porodu; • dziecko ulegnie zakażeniu mlekiem matki (w trakcie karmienia piersią). Dzieci mogą również zakazić się HIV poprzez: • przetoczenie zakażonej krwi; • nie sterylny sprzęt medyczny jak igły, strzykawki, narzędzia chirurgiczne; • kontakt płciowy waginalny lub analny, będący wynikiem wykorzystania seksualnego. Seks oralny Istnieje ryzyko zakażenia HIV w trakcie stosunku oralnego. Seks oralny ma miejsce wówczas, gdy ktoś liże lub ssie członek mężczyzny albo łechtaczkę czy pochwę kobiety. Jeżeli kobieta zakażona HIV jest w trakcie menstruacji, wskazane jest unikanie seksu oralnego. Kontakty seksualne dopochwowe w okresie menstruacji wiążą się z większym ryzykiem zakażenia HIV. W porównaniu z kontaktem płciowym waginalnym lub analnym bez zabezpieczenia, ryzyko zakażenia HIV związane z seksem oralnym jest niewielkie. Z uwagi na udokumentowane przypadki zakażeń tą drogą zaleca się, aby także w trakcie seksu oralnego stosować zabezpieczenia w postaci prezerwatywy lub serwetki lateksowej. HIV nie przenosi się przez: • podanie ręki ani przytulanie, • łzy i pot, • zastawę stołową, sztućce ani bieliznę pościelową, • korzystanie ze wspólnej toalety, • ugryzienie psa, kota czy owadów, • pocałunki lub ślinę, • jedzenie z tego samego talerza. sztuczną inseminację nasieniem zakażonym HIV (w Polsce, dawcy nasienia i innych tkanek czy organów stosowanych do przeszczepów badani Poradnik kobiety żyjącej z HIV , ICW, Unit 6, Building I, Canonbury Yard, 190a New North Road, London N I 7Bj, UK Rady dotyczące pożywnej diety Prawidłowe odżywianie: Arkusz informacji 2 organizmu. Ważne jest, aby woda, którą pijemy i używamy do przygotowania posiłków była czysta i pochodziła z pewnego źródła. • umożliwia układowi odpornościowemu funkcjonowanie na miarę jego najlepszych możliwości; • dostarcza organizmowi podstawowych substancji odżywczych, niezbędnych dla zachowania zdrowia; • utrzymuje właściwą wagę; Brak apetytu • dodaje siły i energii; • pomaga zapobiegać chorobom; • może dostarczać przyjemności. Powinnaś zrozumieć, że jedzenie odpowiednich produktów umożliwia dostarczenie właściwych ilości substancji odżywczych. Powoduje także wzrost apetytu, wzrost wagi oraz odzyskanie sił utraconych w trakcie choroby. Zrównoważona dieta Właściwe odżywianie jest ważnym elementem utrzymywania dobrego stanu zdrowia. Jeżeli jesteś zakażona HIV, zrównoważona dieta może wspomagać twoje zdrowie, a jednocześnie być korzystna dla twojej rodziny. Pokarm Substancje odżywcze stanowią składniki pokarmu, które organizm wykorzystuje do wytworzenia energii koniecznej do wzrostu i ruchu, do budowy i naprawy tkanek oraz do obrony przed zakażeniami. Codzienne, niedrogie pożywienie może być źródłem wszystkich substancji odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Najlepiej jest, jeżeli każdy posiłek zawiera składniki ze wszystkich grup pokarmowych wymienionych poniżej. Pokarmy dostarczające energii: do tej grupy należy ryż, owsianka, chleb lub ziemniaki. Najbardziej wartościowe są w postaci nie przetworzonej. Te pokarmy stanowią główną część posiłku i dostarczają większej części energii. Tłuszcze zwierzęce oraz orzechy zawierają energię w skoncentrowanej postaci, ale powinny być używane oszczędnie, jeżeli występuje ryzyko, że spowodują niestrawność. Pokarmy dostarczające budulca to np.: kurczak, ryby, przetwory mleczne, groch, soczewica, fasola lub orzechy. Wymienione pokarmy zawierają białko, minerały takie jak cynk, wapń oraz niektóre witaminy. Staraj się unikać czerwonego mięsa (wołowiny i wieprzowiny), które zawiera więcej toksyn, a także jego trawienie bywa wydłużone. Pokarmy bogate w witaminy to: warzywa, zwłaszcza ciemnozielone i pomarańczowe, oraz owoce. Rady: • • jeżeli nie masz apetytu, spróbuj jeść niewielkie ilości, za to częściej niż zwykle, w miarę możliwości posiłki powinny być urozmaicone; jeżeli masz nudności, unikaj pokarmów o silnym aromacie, a także unikaj intensywnych zapachów kuchennych. Bolesne zmiany w ustach Jeżeli masz bolesne zmiany w jamie ustnej, spróbuj jeść pokarmy niewymagające żucia, np. jogurt, owsianka, zupy, owoce i warzywa w postaci musu. Jogurt zawiera enzymy, które wpływają kojąco na zmiany w jamie ustnej i przyspieszają ich gojenie. Ważne jest, aby w trakcie przygotowywania warzyw nie gotować ich zbyt długo w dużej ilości wody. Wiele składników mineralnych i witamin jest w ten sposób traconych. Jeśli jest to możliwe, gotuj warzywa na parze lub w minimalnej ilości wody – wówczas najlepiej jest zjeść je razem z płynem, w którym się gotowały. Chłodne pokarmy mogą działać kojąco, w przeciwieństwie do gorących. Unikaj ostrych przypraw. Unikaj soków owocowych. Napoje mleczne są łagodniejsze dla jamy ustnej i gardła. Płukanie jamy ustnej z dodatkiem olejku z drzewa herbacianego, naparem z szałwi lub rumianku może być pomocne w leczeniu zmian drożdżakowych (pleśniawek) jamy ustnej i gardła. Patrz: Arkusz Informacji nr 7: Drożdżyca Czysta woda – nazywana słusznie źródłem życia, jest niezbędnym elementem dobrego funkcjonowania Ciąg dalszy na drugiej stronie Odżywianie przy biegunce Bezpieczne przygotowywanie pożywienia W czasie biegunki błona śluzowa jelita ulega uszkodzeniu, co powoduje gorsze wchłanianie substancji odżywczych. W takim stanie przewód pokarmowy potrzebuje łatwostrawnego pokarmu jak ryż, owsianka lub zupa. Tłuste pokarmy mogą nasilać biegunkę, ponieważ w trakcie choroby nie ulegają one przyswojeniu. Osoby żyjące z HIV są podatne na infekcje. Zachowanie czystości przy przygotowywaniu oraz przechowywaniu pożywienia zmniejsza ryzyko rozprzestrzeniania się drobnoustrojów, również tych, które powodują biegunkę. U niektórych osób także mleko może powodować dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. W trakcie choroby mogą wystąpić objawy nietolerancji laktozy, która jest cukrem naturalnie występującym w mleku. Jeżeli masz utrzymującą się biegunkę, można rozważyć wyłączenie mleka z diety, aby sprawdzić, czy nie zmniejszy to dolegliwości. Wiele kobiet nie tolerujących mleka, może jeść jogurt, który pomaga przywrócić naturalną równowagę w jelicie. Pamiętaj, że antybiotyki mogą nasilać biegunkę. Spróbuj jeść jogurt z żywymi kulturami bakterii, gdy bierzesz antybiotyki. W aptekach dostępne są też odpowiednie preparaty zawierające bakterie. W czasie choroby, a szczególnie biegunki z wymiotami, aby zapobiec odwodnieniu, niezbędne jest przyjmowanie większej niż zwykle ilości płynów. Spróbuj lekkiego kleiku owsianego, ryżowego, soku owocowego rozcieńczonego czystą wodą, rzadkiej zupy jarzynowej lub napojów na bazie jogurtu. Sole mineralne, które można nabyć w aptece również pomogą zapobiec odwodnieniu (dostępny jest także preparat Gastrolit ). Jeżeli dziecko ma biegunkę i jest odwodnione, wymaga podania doustnej mieszanki nawadniającej tak szybko, jak to jest możliwe. Jeżeli nie jest odwodnione, powinno być na diecie z mniejszą ilością mleka zwierzęcego, dopóki biegunka nie ustąpi. Jeżeli dziecko otrzymuje inne mleko, należy zastąpić połowę mleka innym półpłynnym pokarmem. Przestrzegaj zatem poniższych zaleceń: • gotuj pokarm tak długo, aż całkowicie się ugotuje, a płyny co najmniej do momentu wrzenia, aby zabić zarazki; • unikaj przechowywania ugotowanego jedzenia dłużej niż 24 godziny; jeżeli pokarm nie został zjedzony w ciągu 2 godzin po ugotowaniu, przegotuj go; przechowuj wodę i pożywienie w czystych zamykanych pojemnikach; • myj owoce i warzywa czystą wodą; • używaj czystej wody do picia i przygotowywania jedzenia; gotuj wodę przez 10 minut lub filtruj ją; • myj ręce wodą z mydłem przed i po przygotowaniu posiłku oraz przed jedzeniem; • upewnij się, że wszystkie osoby z twojej rodziny myją ręce wodą z mydłem po wypróżnieniu się i przed jedzeniem; • używaj czystych przyborów do przygotowywania pożywienia oraz spożywania posiłków; • utrzymuj miejsce, w którym gotujesz, w jak największej czystości; • upewnij się, że twoje pożywienie jest zabezpieczone przed owadami, gryzoniami i zwierzętami domowymi. Poradnik kobiety żyjącej z HIV , ICW, Unit 6, Building I, Canonbury Yard, 190a New North Road, London N I 7Bj, UK Zapobieganie przeniesieniu zakażenia z matki na dziecko (transmisji wertykalnej) Jest to krótkie streszczenie znacznie dłuższego dokumentu, który można otrzymać (w języku angielskim) pocztą elektroniczną, pisząc na adres: [email protected], można go też znaleźć na stronie internetowej http://icw.org/. ICW wspiera prawo wszystkich kobiet do ich samodzielnego wyboru o posiadaniu dziecka. Kobiety zakażone HIV, które pragną mieć dzieci, powinny mieć dostęp do opieki medycznej i leków, dzięki którym ciąża przebiega prawidłowo, a ich dzieci nie ulegną zakażeniu HIV. Poniżej streszczono informacje, które kobieta z HIV powinna znać, aby zminimalizować ryzyko przeniesienia zakażenia na swoje dziecko. Zakażenie HIV może przenieść się z matki na dziecko w czasie ciąży, porodu lub w trakcie karmienia piersią. Około 70 % dzieci urodzonych z matek z HIV, u których nie stosowano profilaktyki zakażenia dziecka, nie ulega zakażeniu. Stosując odpowiednie procedury medyczne można znacznie zmniejszyć ryzyko przeniesienia zakażenia w czasie ciąży, porodu i karmienia piersią. Obecnie odsetek zakażeń odmatczynych można ograniczyć do około 2%. Zrozumienie i uznanie wagi tej problematyki jest coraz powszechniejsze, ale wciąż jeszcze w wielu częściach świata kobiety nie mają wystarczającego dostępu do informacji, opieki medycznej i leków, choć mają do tego niezbywalne prawo. Dlatego też ICW zabiega o powszechny dostęp do opieki medycznej, informacji i leczenia dla wszystkich kobiet na całym świecie. Poniżej wytłumaczono, w jaki sposób można znacznie zmniejszyć ryzyko przeniesienia zakażenia HIV z matki na dziecko. Pamiętaj, że badania wciąż trwają i najlepiej jest skonsultować się z lekarzem, aby wybrać najodpowiedniejsze dla siebie opcje. Jeżeli masz dostęp do internetu, możesz skorzystać ze strony www.aids. gov.pl, gdzie znajduje się podręcznik „Żyć z wirusem. Poradnik dla osób żyjących z HIV” zawierający detale na temat profilaktyki przeniesienia zakażenia HIV z matki na dziecko. Zmniejszenie ryzyka przeniesienia zakażenia HIV z matki na dziecko Istnieją potwierdzone badaniami klinicznymi metody, dzięki którym istotnie zmniejsza się ryzyko zakażenia dziecka w czasie ciąży, porodu i karmienia piersią. Oto kilka podstawowych praktycznych wskazówek: • ustal, czy nie jesteś zakażona HIV; jeżeli będziesz znała swój status serologiczny, można zastosować odpowiednie działania profilaktyczne mające na celu zmniejszenie ryzyka zakażenia dziecka; Arkusz informacji 3 • zasięgnij porady lekarza (dobrze jest zrobić to przed zajściem w ciążę albo we wczesnej ciąży), aby można było monitorować twój stan zdrowia w tym okresie i abyś uzyskała zalecenia odnośnie profilaktyki zakażenia; najlepiej będzie, jeżeli poród odbędzie się w ośrodku, którego personel wie, że jesteś zakażona HIV i gdzie będzie możliwość zastosowania odpowiednich środków profilaktycznych, aby zmniejszyć ryzyko zakażenia dziecka; • staraj się dbać o swoje zdrowie na tyle, na ile to możliwe; u kobiet, które chorują z powodu zakażenia HIV, częściej dochodzi do przeniesienia zakażenia na dziecko niż u tych, które czują się dobrze; • używaj prezerwatyw, szczególnie gdy uprawiasz seks w czasie ciąży i karmienia piersią (pamiętaj, że karmienie piersią przez kobiety zakażone HIV jest przeciwwskazane, wiadomo bowiem, że jest to jedna z dróg zakażenia HIV), w ten sposób zabezpieczasz się przed dodatkowym zakażeniem innymi szczepami wirusa HIV i przed pozostałymi chorobami przenoszonymi drogą płciową, które mogłyby nie tylko pogorszyć twoje zdrowie, ale i zaszkodzić twojemu dziecku; jeżeli stosowanie prezerwatywy stanowi problem dla twojego partnera, pomocna może być rozmowa z personelem medycznym, który wyjaśni mu, że stosowanie prezerwatywy ma na celu ochronę dziecka; • staraj się stosować zrównoważoną dietę, zawierającą mięso, jajka, zielone warzywa, owoce i zboża; • prowadź regularny tryb życia, tzn. odpoczywaj w ciągu dnia, śpij w nocy co najmniej 7 godzin; • przyjmuj leki antyretrowirusowe (w Polsce leki te są bezpłatne i wszystkie kobiety w ciąży, zakażone HIV mają do nich dostęp), stosując się dokładnie do zaleceń lekarza co do dawkowania i pory przyjmowania leków; leki zapobiegają zarówno rozwojowi choroby w twoim organizmie, jak i zmniejszają ryzyko przeniesienia zakażenia HIV na dziecko (więcej informacji o lekach antyretrowirusowych znajdziesz poniżej); Wszystkie dzieci rodzą się z przeciwciałami antyHIV, pochodzącymi od matki i może upłynąć nawet 18 miesięcy, zanim te przeciwciała znikną z krwioobiegu dziecka, a test wykrywający przeciwciała anty-HIV będzie ujemny. W krajach rozwiniętych, także w Polsce, w celu wykrycia zakażenia HIV u noworodka urodzonego przez seropozytywną matkę, stosuje się metody laboratoryjne, dzięki którym informacja o zakażeniu dziecka dostępna jest już miedzy 6 a 12 tygodniem od jego urodzenia; informacja ta ważna jest nie tylko Ciąg dalszy na drugiej stronie dla rodziców dziecka, ale także ma istotny wpływ na postępowanie medyczne wobec niemowlęcia, takie jak włączenie leków przeciwwirusowych, profilaktyka zakażeń oportunistycznych, zastosowanie odpowiednich szczepień itd. Więcej o ciąży Zaleca się, aby kobieta w ciąży była pod regularną kontrolą medyczną. Wczesne objęcie opieką daje możliwość przeprowadzenia odpowiednich badań, rozpoznania ewentualnych chorób i ich leczenia. Dbanie o zdrowie poprzez dobre odżywianie, unikanie chorób, stosowanie prezerwatyw, wypoczynek i przyjmowanie leków antyretrowirusowych, to najskuteczniejsze metody pozostawania w zdrowiu i zmniejszenia ryzyka przeniesienia zakażenia HIV na dziecko. Jeszcze o porodzie Strategie zmniejszające ryzyko transmisji HIV w trakcie porodu obejmują: • stosowanie leków antyretrowirusowych w okresie porodu (zwykle jest to zydowudyna w postaci dożylnego wlewu - kroplówki); • stosowanie odpowiednich leków przeciwwirusowych u noworodka; • dbanie o to, aby poród nie trwał zbyt długo (zasadą jest, że od pęknięcia błon płodowych do urodzenia dziecka nie może upłynąć więcej niż 4 godziny); nie należy stosować zabiegu sztucznego przebicia błon płodowych; • unikanie interwencji powodujących krwawienie takich jak: nacięcie krocza, użycie kleszczy lub zakładanie próżnociągu; • wykonanie planowego cięcia cesarskiego zależy od tego, czy jesteś leczona przeciwwirusowo w ciąży i z jakim efektem; konieczność przeprowadzenia tego rodzaju porodu istnieje, gdy terapia nie była prowadzona w ciąży lub gdy mimo jej stosowania, nadal wirus jest wykrywalny w twojej krwi; • jeżeli jesteś zakażona HIV i wykonywane jest cięcie cesarskie, powinnaś otrzymać antybiotyk, aby zmniejszyć ryzyko zakażenia. Karmienie piersią Więcej o lekach antyretrowirusowych Zdrowa matka ma większe szanse na urodzenie zdrowego dziecka. Jeżeli kobieta ze względu na swój stan zdrowia wymaga leczenia antyretrowirusowego, leczenie to daje jej szansę poprawy oraz utrzymania dobrego stanu zdrowia, a ponadto zmniejsza ryzyko przeniesienia zakażenia HIV na dziecko. W sytuacji, w której matka nie wymaga leczenia, leki przeciwwirusowe włącza się od 14 tygodnia ciąży. Wówczas takie postępowanie traktuje się jako profilaktykę zakażenia dziecka, a nie leczenie kobiety. Jak działają leki antyretrowirusowe? Leki antyretrowirusowe zmniejszają ilość wirusa we krwi i tym sposobem zmniejszają ryzyko zakażenia dziecka w czasie ciąży i porodu. Przy zastosowaniu wszystkich potwierdzonych metod profilaktycznych, takich jak przyjmowanie leków przeciwwirusowych w okresie ciąży, odpowiednie przeprowadzenie porodu oraz właściwe postępowanie z noworodkiem, ryzyko zakażenia dziecka zostaje istotnie zredukowane. Warto więc mimo występujących u części kobiet objawów niepożądanych terapii przeciwwirusowej, podjąć wszystkie działania mające na celu urodzenie nie zakażonego dziecka. Jeżeli jestem już na leczeniu skojarzonym, czy powinnam kontynuować je w ciąży? Tak. Przyjmowanie leków w pierwszych trzech miesiącach ciąży nie jest generalnie wskazane, niemniej lepiej jest kontynuować dotychczas stosowane leczenie, gdyż przerwanie go może spowodować wzrost ilości wirusa we krwi i zwiększyć ryzyko zakażenia dziecka. Niektóre leki antyretrowirusowe są niewskazane w ciąży, więc możliwe, że będziesz potrzebowała zmiany dotychczasowej terapii. Zapytaj o to swojego lekarza. Wnioski Jest wiele rzeczy, które możesz zrobić, abyście ty i twoje dziecko pozostali zdrowi. O ile to możliwe, spróbuj znaleźć grupę kobiet również zakażonych HIV, z którymi mogłabyś przedyskutować informacje znajdujące się w Poradniku. Wiele kobiet uważa, że jest to bardzo pomocne. Na wiele pytań wciąż nie ma jednoznacznych odpowiedzi, ale ICW będzie nadal dokładać starań, aby informować cię o najnowszych wynikach badań. W Polsce, podobnie jak w innych krajach, gdzie jest dostęp do mieszanek stosowanych do sztucznego żywienia noworodków zaleca się, aby kobiety HIV(+) NIE KARMIŁY piersią swoich dzieci. Wiadomym jest, że mleko kobiety z HIV może być źródłem zakażenia dla dziecka. Tylko w krajach (np. kraje Afryki Subsaharyjskiej), gdzie nie ma możliwości sztucznego karmienia noworodków (brak mieszanek lub czystej wody do ich przygotowania) dopuszcza się karmienie piersią noworodków. Poradnik kobiety żyjącej z HIV , ICW, Unit 6, Building I, Canonbury Yard, 190a New North Road, London N I 7Bj, UK Arkusz informacji Grupy samopomocy 4 Grupy samopomocy zakładane są przez osoby żyjące z HIV oraz/lub dla zaspokajania potrzeb osób z HIV i obecnie istnieją na całym świecie. Grupy te mogą być znaczącym źródłem wsparcia, pomocy i ochrony dla osób z HIV, zarówno w wymiarze działań lokalnych, jak i w działaniach na szerszą skalę, np. w wymiarze państwowym. że wszyscy członkowie będą czuli się bezpiecznie i będą aktywnie uczestniczyć w pracy grupy, trzeba określić zasady współpracy. Można to osiągnąć, dochodząc do porozumienia w sprawie podstawowych zasad. Grupy samopomocy mogą: • respektowanie potrzeby poufności; • dążenie do postaw i zachowań nie oceniających; • stwarzać okazję do spotkania się i podzielenia pomysłami oraz praktycznymi informacjami z innymi osobami żyjącymi z HIV; zachowanie otwartości na różne doświadczenia członków grupy związane z pochodzeniem, religią, seksualnością i używaniem narkotyków; • wspierać rozwój umiejętności poprzez działania edukacyjne, publiczne wystąpienia i poradnictwo; udzielanie sobie nawzajem konstruktywnej informacji zwrotnej i używanie języka zrozumiałego dla wszystkich członków grupy; • wzajemne respektowanie swoich uczuć i poglądów; • upewnienie się, że grupa odpowiednio powita nowych członków; czasem starzy członkowie zapominają, jak można się bać, idąc po raz pierwszy na spotkanie grupy; • wyjaśnienie nowemu członkowi na osobnym spotkaniu, co dzieje się na spotkaniach grupy; • przemyślenie, gdzie mają odbywać się spotkania grupy, aby kobiety czuły się w tym miejscu bezpiecznie; • rozważenie, czy przychodząc na spotkania grupy wsparcia, kobiety będą mogły zachować prywatność. • • • dostarczać wsparcia emocjonalnego lub społecznego, tak w domu, jak i na spotkaniach grupowych; • stwarzać okazje do zarobkowania poprzez organizację wspólnych przedsięwzięć takich jak np. zakładanie spółdzielni, czy organizowanie tzw. „małej przedsiębiorczości”; • umacniać w dążeniu do pewnych celów, jak powszechniejsze używanie prezerwatyw lub przeciwstawianie się wykorzystywaniu seksualnemu; • stanowić podstawę do występowania we wspólnych sprawach i organizowania kampanii informacyjnych. Zakładanie grupy wparcia Podstawową sprawą przy zakładaniu grupy jest to, aby założyciele postawili sobie jasne cele. Należy rozważyć, czy celem istnienia grupy będzie wsparcie dla osób ze świeżo wykrytym zakażeniem HIV, czy też grupa skoncentruje się na edukacji i organizowaniu kampanii informacyjnych. Ogólnie rzecz biorąc, projekty dochodowe nie powinny być łączone z pomocą psychologiczną i socjalną, ponieważ nie przystają do siebie. Jakiekolwiek są cele grupy, zawsze powinno się je przedyskutować z nowymi członkami. Kobiety i mężczyźni z HIV i AIDS mogą mieć całkowicie różne potrzeby, zależnie od tego, jak długo wiedzą o swoim zakażeniu HIV, jaki jest ich stan zdrowia, sytuacja ekonomiczna i rodzinna. Wiele kobiet woli spotkania w grupach wyłącznie dla kobiet. Inne mają poczucie, że obecność mężczyzn w grupie jest ważna. Aby mieć pewność, Poniższe zalecenia zostały uznane przez inne grupy za wartościowe porady: Niektóre kobiety z HIV czasami naprawdę w bardzo dużej mierze potrzebują materialnego wsparcia, takiego jak pieniądze, czy pożywienie. Jeżeli twoja grupa nie ma możliwości udzielania tego rodzaju pomocy, upewnij się, że w sposób jasny i zrozumiały powiedziano to nowym członkiniom grupy. Czy masz informacje, gdzie mogą się zwrócić po tego rodzaju pomoc? Spotkania grupowe nie są odpowiednie dla wszystkich. Niektóre kobiety z HIV obawiają się o bezpieczeństwo własne, swoich dzieci i rodzin, gdyby informacja o ich zakażeniu przedostała się do wiadomości publicznej. W takiej sytuacji lepiej odwiedzić daną osobę w jej własnym domu, aby zachować poufność. W innych sytuacjach można udzielić wsparcia telefonicznie. Ciąg dalszy na drugiej stronie Grupy wsparcia i grupy samopomocy mogą pełnić ważną rolę rzeczników w sprawach osób z HIV. Mogą dodawać członkom sił, aby łatwiej im było pozostawać otwartymi oraz angażować się w problemy zapobiegania i leczenia. Razem często mamy więcej siły i pewności siebie. Grupy samopomocowe pokazują światu, że osoby zakażone potrafią żyć w sposób pozytywny. Razem łatwiej nam przychodzi żądać zmian i tym samym pomagać sobie nawzajem. Poradnik kobiety żyjącej z HIV , ICW, Unit 6, Building I, Canonbury Yard, 190a New North Road, London N I 7Bj, UK Arkusz informacji Używanie narkotyków i redukcja szkód Istnieje wiele środków psychoaktywnych używanych w celach rekreacyjnych, w tym marihuana, amfetamina, heroina, kokaina, ekstazy i alkohol. Środki te (nie wyłączając tytoniu) wpływają na ogólny stan zdrowia i mogą osłabiać układ odpornościowy. Narkotyki zazwyczaj traktowane są jednakowo, i w wielu krajach są nielegalne. Tytoń i alkohol, równie lub bardziej szkodliwe dla zdrowia, są legalne w większości krajów świata. Ludzie przyjmują narkotyki z różnych powodów - dla relaksu, aby uciec przed bólem i trudami życia lub dlatego, że biorą je ich przyjaciele czy partnerzy. Przy połykaniu, wdychaniu przez nos lub paleniu narkotyków nie można zakazić się HIV. Jednak używanie ich może pogarszać stan zdrowia i powodować ryzykowne zachowania, np. seksualne. Używając wspólnych igieł i strzykawek, a także innego sprzętu do iniekcji może dojść do zakażenia HIV. Ważne jest także, aby nie używać wspólnych wacików, łyżeczek, nakrętek lub filtrów tytoniowych przy nabieraniu narkotyków do strzykawki. Nawet jeśli nie zakazisz się w ten sposób HIV – istnieje wysokie ryzyko zakażeń wirusami zapalenia wątroby. Pamiętać jednak należy, że główną drogą zakażenia HIV jest używanie wspólnych igieł i strzykawek. Kiedy używa się tej samej igły, zawsze istnieje ryzyko zakażenia, niezależnie od tego, czy narkotyk podaje się dożylnie, domięśniowo, czy podskórnie. Jeżeli znajdziesz się w sytuacji, w której nie masz wyboru i musisz użyć wspólnego sprzętu, pamiętaj, że są metody zmniejszenia ryzyka. Jeżeli odkazisz sprzęt, to znacznie zmniejszysz ryzyko przeniesienia zakażenia HIV. 5 • nabierz czystej, zimnej wody przez igłę do strzykawki i wypuść ją; powtórz to trzykrotnie; • upewnij się, że nie wypijesz lub nie wstrzykniesz sobie wybielacza; • jeżeli nie masz wybielacza, można też przepłukać sprzęt alkoholem (może być to alkohol spożywczy lub spirytus salicylowy) lub płynem do zmywania naczyń; • wykonaj wówczas te same czynności, co przy użyciu wybielacza; • pamiętaj o trzykrotnym wypłukaniu strzykawki przez igłę czystą, zimną wodą. Stosowanie gorącej wody do odkażania igieł i strzykawek jest nie wskazane. Pod wpływem wysokiej temperatury krew zmienia swoje właściwości ( „ścina się”) i stając się bardziej lepka może przyklejać się do ścianek igły i strzykawki i na nich pozostać. Sprzęt jednorazowy może ulec stopnieniu we wrzącej wodzie. Dodatkowe rady Należy pamiętać, że igła i strzykawka użyte raz – nawet po dokładnym ich umyciu (zgodnie z powyższą instrukcją) – nie zapewnią ci 100 procentowego bezpieczeństwa przed wszystkimi mogącymi być w nich bakteriami i wirusami. Pozbywaj się zużytego sprzętu w sposób ostrożny. Jeżeli nie masz specjalnego pojemnika, włóż igły i strzykawki do metalowej puszki, a następnie zgnieć puszkę tak, aby nic z niej nie wypadło i wyrzuć do śmietnika. Przez wstrzykiwanie narkotyków mogą przenosić się również inne groźne zakażenia. Wirusowe zapalenie wątroby typu B i C to poważne choroby i przenoszą się tą drogą znacznie łatwiej niż HIV. Można również dodatkowo zakazić się innym szczepem HIV. Jak odkażać sprzęt? • najpierw przepłucz sprzęt kilkanaście razy zimną wodą; • nabierz domowego wybielacza (np.ACE) do strzykawki przez igłę i potrząsaj strzykawką z płynem, licząc do 30; • nakrętki od butelek, łyżki lub inny sprzęt używany do przygotowania narkotyków powinny być umyte wodą i odkażone wybielaczem; Poradnik kobiety żyjącej z HIV , ICW, Unit 6, Building I, Canonbury Yard, 190a New North Road, London N I 7Bj, UK Arkusz informacji Prezerwatywy Prezerwatywa, inaczej kondom, wykonana jest z bardzo cienkiej gumy, zazwyczaj z lateksu. Zakłada się ją na prącie w stanie wzwodu przed stosunkiem pochwowym lub analnym. Zalecane jest także używanie prezerwatyw podczas seksu oralnego. Prezerwatywa zapobiega kontaktowi zakażonej krwi, wydzieliny pochwy lub nasienia ze skórą i błonami śluzowymi drugiej osoby. Używanie prezerwatywy w czasie stosunku pochwowego, analnego lub oralnego zapobiega zakażeniu HIV oraz innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową. Zapobiega również zapłodnieniu. stosunku (nigdy w trakcie), ponieważ przed wytryskiem z cewki moczowej wydobywa się kilka kropel przezroczystego płynu, który nawilża żołądź (napletek), w którym znajdują się plemniki i jest to także płyn potencjalnie zakaźny. • Jeżeli używasz środków nawilżających (lubrykantów), używaj preparatów na bazie wody (są dostępne w aptekach). Rozprowadź lubrykant na zewnętrznej powierzchni prezerwatywy po uprzednim założeniu jej na prącie. Dodatkowe nawilżanie eliminuje objaw suchości w miejscach intymnych, zapewniając komfort przy penetracji, i w opinii wielu kobiet i mężczyzn daje przyjemniejsze odczucia. Środki poślizgowe zawierające tłuszcz, jak wazelina czy oleje jadalne, mogą uszkodzić prezerwatywę! • Po wytrysku, przy wycofywaniu prącia z pochwy partner powinien przytrzymać ręką brzeg prezerwatywy i w ten sposób zapobiec jej ześlizgnięciu się. • Zużytą prezerwatywę zawiń np. w papier i wyrzuć do kosza. • Nie wyrzucaj prezerwatywy do muszli klozetowej. Prezerwatywy dla mężczyzn Jak używać prezerwatywy dla mężczyzn? • Używaj tylko prezerwatyw z lateksu lub poliuretanu. • Jeżeli opakowanie prezerwatywy jest rozdarte lub w jakikolwiek sposób uszkodzone, nie używaj jej. Jeżeli upłynął termin ważności prezerwatywy, wyrzuć ją. Sprawdź też atest (tzn. dopuszczenie do stosowania). • Przy każdym stosunku z penetracją używaj nowej prezerwatywy. • Nie otwieraj opakowania prezerwatywy zębami. • Uważaj, żeby przy wyjmowaniu prezerwatywy z opakowania nie uszkodzić jej paznokciami lub biżuterią. • Przed założeniem prezerwatywy wyciśnij powietrze ze zbiorniczka na nasienie. Pamiętaj, aby założyć prezerwatywę na prącie w stanie wzwodu i z odciągniętym napletkiem. • Zawsze zakładaj prezerwatywę przed każdym kontaktem z narządami płciowymi partnera. 6 Prezerwatywy dla kobiet Prezerwatywę dla kobiet wkłada się do pochwy przed stosunkiem z penetracją. Jest szczególnie użyteczna, jeżeli mężczyzna odmawia stosowania prezerwatywy męskiej. Różne są opinie kobiet na temat stosowania prezerwatywy kobiecej: niektóre bardzo ją lubią, ale są też takie, które nie stosują jej zbyt chętnie. Prezerwatywy kobiece stają się coraz bardziej powszechne i dostępne. Jednak nie we wszystkich krajach (m.in. w Polsce) znajdują się w ofercie handlowej. • Zakładaj prezerwatywę przed rozpoczęciem Ciąg dalszy na drugiej stronie Jak używać prezerwatywy dla kobiet? • • Jeżeli masz dostęp do prezerwatyw dla kobiet, możesz najpierw wypróbować ją samodzielnie. Daje to możliwość znalezienia najlepszego sposobu jej zakładania. znajduje się kanał prowadzący do jej wnętrza. Pierścień wewnętrzny służy do wprowadzenia prezerwatywy do pochwy i pomaga ją tam utrzymać w trakcie stosunku. • Prezerwatywa dla kobiet wykonana jest z cienkiego tworzywa, najczęściej z poliuretanu. Pierścień zewnętrzny przylega dokładnie do warg sromowych przy ujściu pochwy. Prącie wsuwane jest przez pierścień zewnętrzny do pochwy, której ścianki są wyścielone prezerwatywą. Trzeba odpowiednio wprowadzić prącie, tak aby nie dostało się przypadkiem pomiędzy zewnętrzną część prezerwatywy a ścianę pochwy. W trakcie stosunku warto sprawdzać czy prezerwatywa nie wysuwa się z pochwy. Seks analny Prezerwatywa dla kobiet może być z powodzeniem używana do seksu analnego, ponieważ jest dobrze nawilżona. • • Składa się z pierścienia wewnętrznego i zewnętrznego, pomiędzy którymi znajduje się cienkie tworzywo w kształcie walca dopasowanego do anatomicznej budowy pochwy. Pierścień wewnętrzny należy umieścić głęboko w pochwie, tak aby dokładnie objął szyjkę macicy (szyjka macicy jest to spoisty, okrągły „guzek”, wyczuwalny na samym końcu pochwy). W szyjce macicy • Można ją wsunąć do odbytnicy lub założyć na prącie. • Przed założeniem na prącie należy usunąć pierścień wewnętrzny. • Włożenie pierścienia wewnętrznego prezerwatywy do odbytnicy może być trudne. Niektóre kobiety wkładają go używając palców. Część kobiet lubi uczucie obecności pierścienia w odbytnicy. Inne nie lubią tego i uważają to za niewygodne, bądź bolesne. Jeżeli używasz prezerwatywy dla kobiet do seksu analnego, rób tylko to, co jest dla ciebie wygodne. Nie rób niczego, co sprawia ci ból. • Jeżeli przy seksie analnym nie korzystasz z prezerwatywy dla kobiet, upewnij się, że partner założył prezerwatywę dla mężczyzn. Stosunek analny bez zabezpieczenia niesie ze sobą bardzo duże ryzyko zakażenia HIV. Słowo o lubrykantach (nawilżaczach) Wiele osób uważa lubrykanty za ważny element bezpiecznego seksu. Do niedawna niektóre prezerwatyw były fabrycznie nawilżane środkiem plemnikobójczym o nazwie nonoksynol-9. Obecnie nie zaleca się stosowania nonoksynolu-9, ponieważ dowiedziono, iż może zwiększyć ryzyko zakażenia HIV poprzez podrażnianie błony śluzowej pochwy. Poradnik kobiety żyjącej z HIV , ICW, Unit 6, Building I, Canonbury Yard, 190a New North Road, London N I 7Bj, UK Arkusz informacji Drożdżyca Drożdżyca (pleśniawki, kandydiaza - zakażenie Candida albicans) U wielu kobiet, w pewnym okresie życia, może wystąpić drożdżyca. U osób dorosłych czynnikami sprzyjającymi powstawaniu drożdżycy są między innymi stres lub obniżenie odporności wywołane na przykład zakażeniem HIV. Drożdżyca jest chorobą występującą także u dzieci. Kandydiaza wywoływana jest przez drobnoustroje należące do grzybów i zwane Candida albicans, które przy prawidłowym stanie zdrowia bytują na skórze, w jamie ustnej i jelitach, nie czyniąc żadnej szkody. Rozwojowi drożdżycy sprzyjają: 7 stosowanie doustnych leków przeciwgrzybiczych działających ogólnie. Co możesz zrobić sama, aby zmniejszyć objawy drożdżycy? • Przy pierwszych oznakach podrażnienia przestań używać mydła i myj się samą wodą. • Nie zakładaj obcisłych spodni, aby zapewnić dostęp powietrza. • Nie myj się częściej niż zwykle, może się wydawać, że to łagodzi objawy, ale w rzeczywistości powoduje jeszcze większe podrażnienie. • Nie dodawaj środków dezynfekujących ani środków spieniających do kąpieli. Możesz dodać do kąpieli odrobinę octu lub 10 kropli olejku z drzewa herbacianego. • ciąża • leczenie antybiotykami, • cukrzyca, Czy możesz zapobiec wystąpieniu drożdżycy? • stany osłabienia i choroby, • stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych, Nie ma prostych rozwiązań. Jest jednak kilka rzeczy, które można zrobić, aby zapobiec częstym nawrotom, np.: • stosunek płciowy z penetracją bez zabezpieczenia, z osobą mającą drożdżycę, • spożywanie dużej ilości cukru i słodyczy, • noszenie bardzo obcisłych spodni lub bielizny ze sztucznego włókna. Jak można rozpoznać drożdżycę? Charakterystyczne objawy (jeden lub kilka) drożdżycy to: • bolesne plamki lub gruby biały kożuszek na języku, dziąsłach lub w innym miejscu jamy ustnej, • pieczenie, świąd i ból w obrębie pochwy i sromu lub odbytu, • białe, gęste upławy z pochwy, grudkowate, pachnące drożdżami, • obrzęk ujścia pochwy, • ból przy stosunku płciowym z penetracją, • ból przy oddawaniu moczu. Leczenie Leczenie drożdżycy jest łatwe i zazwyczaj polega na stosowaniu kremu i globulek dopochwowych lub tabletek. W niektórych przypadkach, szczególnie o charakterze nawrotowym, konieczne jest • Unikaj cukru, szczególnie w okresie nawrotu dolegliwości; • Gdy masz drożdżycę, unikaj owoców, miodu i drożdży przez 3 tygodnie od ustąpienia objawów; • Unikaj noszenia rajstop, bielizny ze sztucznego włókna i obcisłych spodni; • W czasie miesiączki używaj raczej podpasek, a nie tamponów; • Unikaj perfumowanych mydeł, dezodorantów intymnych, środków dezynfekujących; unikaj też płukania pochwy substancjami chemicznymi; wszystkie te środki zaburzają równowagę pH pochwy; • Aby wytrzeć się po oddaniu stolca, zawsze sięgaj od tyłu i wycieraj do tyłu, dla uniknięcia wprowadzenia kału do pochwy; • Jeżeli lekarz przepisuje ci z jakiegoś powodu antybiotyk, przypomnij mu, że masz skłonność do drożdżycy. Czy w czasie leczenia można uprawiać seks? Lepiej jest nie odbywać stosunków z penetracją pochwowych, analnych ani oralnych do czasu ostatniej kontroli lekarskiej. Jeżeli masz drożdżycę jamy ustnej, nie całuj się, dopóki nie wyzdrowiejesz. Można się przytulać i obejmować. Poradnik kobiety żyjącej z HIV , ICW, Unit 6, Building I, Canonbury Yard, 190a New North Road, London N I 7Bj, UK Choroby przenoszone drogą płciową Choroby przenoszone drogą płciową (to znaczy poprzez seks) u wielu osób mogą przebiegać bezobjawowo, bez żadnych dolegliwości. Nie leczone mogą mieć poważne skutki w postaci przewlekłego bólu, niepłodności lub raka szyjki macicy. Jeżeli jesteś w ciąży i cierpisz na nie leczoną chorobę przenoszoną drogą płciową, istnieje ryzyko zakażenia dziecka. W przypadku zakażenia HIV brak leczenia w trakcie ciąży istotnie zwiększa ryzyko przeniesienia tego zakażenia na dziecko. Wiadomo także, że obecność choroby przenoszonej drogą płciową zwiększa prawdopodobieństwo przeniesienia zakażenia HIV na partnera seksualnego. Zabezpieczanie Ważne jest, aby zabezpieczać się przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Jedynym sposobem ich uniknięcia jest uprawianie bezpieczniejszego seksu i używanie prezerwatywy w trakcie każdego stosunku z penetracją. Choroby te mogą mieć niekorzystny wpływ na twoje zdrowie i spowodować szybszy rozwój zakażenia HIV. Rozpoznawanie Rozpoznanie choroby przenoszonej drogą płciową przy braku objawów umożliwiają badania przesiewowe, tzn. badania systematycznie wykonywane w określonej grupie osób bez objawów chorobowych. Jeżeli twój partner ma objawy choroby przenoszonej drogą płciową, to powinnaś poddać się badaniom diagnostycznym, nawet jeżeli nie masz żadnych objawów. W sytuacji gdy jeden z partnerów jest chory, to w większości przypadków chorób przenoszonych drogą płciową, konieczne jest leczenie obojga partnerów. Celem takiego postępowania jest eliminacja ponownego zakażenia. Leczenie Leczenie chorób przenoszonych droga płciową jest zazwyczaj niedrogie i proste. Czasami wystarczy jedna dawka antybiotyku. Jednak różnego rodzaju infekcje wymagają specyficznego leczenia, więc w każdym indywidualnym przypadku należy zasięgnąć porady lekarza. Jeżeli jesteś w ciąży lub ją planujesz, powinnaś zgłosić się do lekarza, aby upewnić się, że nie masz żadnej choroby przenoszonej drogą płciową. W przypadku jej rozpoznania konieczne jest leczenie. Brak leczenia może spowodować zakażenie dziecka i w konsekwencji poważne powikłania, takie jak utrata ciąży, wady rozwojowe u dziecka. Arkusz informacji 8 Ważne jest także, abyś zawsze informowała lekarza o tym, że jesteś w ciąży, gdyż może mieć to wpływ na wybór leków, które są stosowane w terapii zakażeń. Jakie objawy mogą sugerować chorobę przenoszoną drogą płciową? Wiele kobiet nie ma żadnych charakterystycznych (typowych) objawów. Niemniej są stany, które mogą sugerować chorobę przenoszoną drogą płciową, najczęściej są to: • nieprawidłowe krwawienie z pochwy; • zmieniona wydzielina pochwy (upławy) lub prącia partnera; • bolesne nadżerki, grudki lub pęcherzyki w pochwie, wokół ujścia pochwy, odbytu lub na prąciu partnera; • pieczenie przy oddawaniu moczu; • pieczenie w pochwie, w okolicy odbytu lub pieczenie prącia u partnera. Czy mogę uprawiać seks w trakcie leczenia choroby przenoszonej drogą płciową? W przypadku większości chorób przenoszonych drogą płciową, najlepszym sposobem zminimalizowania ryzyka zakażenia jest każdorazowe używanie prezerwatywy i uprawianie bezpieczniejszego seksu. Ale w przypadku niektórych chorób, np. w przypadku kłykcin, opryszczki i innych zmian skórnych, prezerwatywa nie wystarcza, bo do zakażenia dochodzi poprzez skórę. Wtedy lepiej w ogóle powstrzymać się od kontaktów seksualnych aż do momentu całkowitego wyleczenia choroby. Unikanie seksu oralnego w czasie nawrotu zmian chorobowych (nadżerek lub pęcherzyków) zmniejszy ryzyko zakażenia. Należy również unikać dotykania otwartych ran, kłykcin lub pęcherzyków. Niektóre choroby przenoszone droga płciową Chlamydioza Chlamydioza jest jednym z częstszych zakażeń przenoszonych drogą płciową. U większości kobiet jest ono bezobjawowe. W przypadku rozpoznania chlamydiozy leczenie jest proste – polega na zastosowaniu odpowiedniego antybiotyku. Rzeżączka Rzeżączka jest chorobą wywoływaną przez bakterie. U wielu kobiet nie daje objawów. Do zakażenia dochodzi w trakcie kontaktów seksualnych: pochwowych, analnych i oralnych. Jest to choroba bardzo zaraźliwa. Do zakażenia może także dojść przy korzystaniu ze wspólnych ręczników czy pościeli. Rzeżączka może być przeniesiona w trakcie porodu na dziecko powodując Ciąg dalszy na drugiej stronie zakażenie oczu i w konsekwencji utratę wzroku. W celu rozpoznania rzeżączki pobiera się wymaz z szyjki macicy, cewki moczowej, odbytnicy lub gardła. Leczy się ją antybiotykami. Nie leczona rzeżączka może prowadzić do zapalenia narządów miednicy małej i wtórnie do niepłodności. Kłykciny kończyste Kłykciny są to bladoróżowe, wypukłe zmiany występujące w okolicy narządów płciowych i odbytu. Mogą też występować na śluzówkach jamy ustnej. Przyczyną powstawania kłykcin jest zakażenie ludzkim wirusem brodawczaka (HPV). Kobiety, u których występują kłykciny są w większym stopniu narażone na wystąpienie nowotworów narządów płciowych. Leczenie przyczynowe zakażenia HPV nie jest znane. Niedawno opracowano szczepionkę profilaktyczną, która powinna być zastosowana przed rozpoczęciem współżycia seksualnego. Wirus brodawczaka przenosi się przez bezpośredni kontakt skóry ze skórą. Jeżeli masz stosunek bez zabezpieczenia, pochwowy lub analny, z osobą, która ma kłykciny, mogą one rozwinąć się również u ciebie. Od zakażenia wirusem do wystąpienia objawów w postaci kłykcin może upłynąć od jednego do trzech miesięcy. Kłykciny zazwyczaj nie są bolesne, ale czasami swędzą. Istnieje kilka sposobów leczenia kłykcin. Najczęstszą metodą jest pędzlowanie specjalnym preparatem. Może to wykonać lekarz albo możesz zrobić to sama. Inne metody to wymrażanie ciekłym azotem, wypalanie laserem lub zabieg operacyjny. Żadna z tych metod nie usuwa zakażenia wirusowego. Opryszczka narządów płciowych Opryszczkę narządów płciowych wywołuje wirus opryszczki zwykłej (Herpes simplex virus - HSV). Zmiany występują w postaci bolesnych pęcherzyków lub nadżerek. U niektórych osób towarzyszy im gorączka i bóle mięśni. Wirus opryszczki typu I powoduje zmiany w okolicy nosa i ust. Wirus opryszczki typu II wywołuje zmiany w okolicy narządów płciowych i odbytu. Opryszczka przenosi się przez bezpośredni kontakt z zakażoną częścią ciała danej osoby. Unikaj używania wspólnych ręczników i gąbek z innymi osobami. W przeciwieństwie do HIV, wirus opryszczki może przenosić się tą drogą. Po dotknięciu zmian zawsze myj ręce wodą z mydłem. Jest kilka rzeczy, które możesz zrobić, żeby złagodzić dolegliwości: • jeżeli ból jest silny, spróbuj wziąć lek przeciwbólowy (aspirynę lub paracetamol); • utrzymuj zmienioną chorobowo okolicę w stanie tak czystym i suchym, jak to tylko możliwe; spróbuj przemywać zmiany roztworem soli (najlepsza jest jałowa sól fizjologiczna, kupiona w aptece) lub letnim naparem z rumianku lub szałwi; możesz dodać do wody 5 kropli olejku z drzewa herbacianego złagodzi zmiany i przyspieszy gojenie; • posmaruj zmiany wodnym roztworem gencjany, aby zapobiec wtórnej infekcji; • przyjmuj 50 mg cynku i 500 mg witaminy E na dobę od chwili wystąpienia wykwitów (dłuższe przyjmowanie 50 mg cynku i 200 mg witaminy E dziennie zmniejsza częstość występowania nawrotów); • Acyklovir (Zovirax, Heviran) jest lekiem, który skraca czas trwania choroby i łagodzi przebieg nawrotów - dostępne obecnie doustne preparaty przeciwwirusowe mogą być stosowane zarówno do leczenia nawrotów, jak i do zapobiegania im; w Polsce wydawane są na receptę; w sprawie sposobu stosowania należy poradzić się lekarza; • noś luźne ubrania, żeby zapewnić dostęp powietrza do okolicy, w której występują zmiany; • przyłóż lód owinięty w folię i czystą ściereczkę na zmienioną okolicę; • staraj się wypoczywać, pij dużo płynów. Kiła Kiła jest chorobą wywoływaną przez bakterie (krętki). Zazwyczaj przenosi się przez stosunek pochwowy, analny lub przez seks oralny. Może również przenosić się z zakażonej matki na nienarodzone dziecko. Po upływie od 10 dni do 3 tygodni od kontaktu seksualnego z zakażoną osobą, na prąciu, w pochwie, w okolicy odbytu lub w jamie ustnej występuje niebolesne owrzodzenie. Goi się ono samoistnie w ciągu tygodnia lub dwóch, ale bakterie pozostają w organizmie. Większość kobiet nie zauważa owrzodzenia i może nie mieć żadnych innych objawów. Jedyną metodą diagnostyczną jest wówczas badanie krwi. W drugiej fazie choroby, która obejmuje następne dwa lata, może występować wysypka na dłoniach i stopach, twarzy i innych częściach ciała. W czasie tych dwóch stadiów choroby kiłę można całkowicie wyleczyć. Pozostawiona bez leczenia, po kilku następnych latach przechodzi w fazę późną, która powoduje poważne następstwa zdrowotne. Poradnik kobiety żyjącej z HIV , ICW, Unit 6, Building I, Canonbury Yard, 190a New North Road, London N I 7Bj, UK HIV/AIDS i prawa człowieka Promocja niedyskryminacji i praw człowieka oznacza: • zachęcanie ludzi do wzajemnego respektowania swoich praw i traktowania innych tak, jak sami chcieliby być traktowani; • działania zmierzające do zapewnienia równego dostępu do edukacji i opieki zdrowotnej; • edukacja mająca na celu przezwyciężenie strachu, niewiedzy i uprzedzeń, które prowadzą do łamania praw innych osób. Ochrona praw człowieka oznacza: • wspieranie i ochronę osób, których prawa są zagrożone lub łamane; • zastosowanie środków zaradczych oraz kompensowanie szkód, gdy dochodzi do łamania praw człowieka; • dążenie do zlikwidowania biedy, niemocy i zależności, które czynią ludzi podatnymi na łamanie ich praw (wyrównywanie szans, w tym zwłaszcza w dostępie do pomocy prawnej). Prawa człowieka zaakceptowane przez środowisko międzynarodowe mogą być naruszane w stosunku do osób żyjących z HIV/AIDS we wszystkich krajach świata. Arkusz informacji 9 Prawo do zawierania związków małżeńskich i innych związków oraz do posiadania dzieci, przymusowa aborcja i sterylizacja (przykład naruszenia): • przymusowe przedślubne testy w kierunku HIV; • dyskryminacja związków tej samej płci; • przymusowa ciąża; • przymusowe dziedziczenie żon (ma to niestety miejsce w niektórych krajach); • przymusowa aborcja. Równy dostęp do opieki medycznej (przykład naruszenia): • brak odpowiednich leków, prezerwatyw, czystych strzykawek, procedur diagnostycznych i leczniczych; • odmowa leczenia osób z HIV, w tym przyjęcia do szpitala; • domowa opieka zdrowotna pozbawiona jakiegokolwiek systemu zabezpieczeń; • brak dostępu do ośrodków dysponujących lekami stosowanymi w leczeniu HIV/AIDS. Edukacja (przykład naruszenia): • Poniżej wymieniono prawa człowieka i przykłady ich łamania. ICW jest przeciwko jakiemukolwiek łamaniu praw człowieka w stosunku do osób z HIV. brak dostępu do informacji umożliwiającej ludziom podejmowanie świadomych wyborów; • odmowa dostępu do edukacji z powodu zakażenia HIV. Wolność, bezpieczeństwo i prawo do podróżowania (przykład naruszenia): Jednakowa ochrona prawna (przykład naruszenia): • przymusowe testy w kierunku HIV; • odmowa dostępu do porad i usług prawnych; • kwarantanna, izolacja i segregacja (dotyczy HIVdodatnich osób prostytuujących się tzw. sex workers i więźniów). • poddawanie przymusowym testom w kierunku HIV osób oskarżonych o gwałt lub wykorzystywanie seksualne przed wydaniem wyroku sądu (o ile test taki nie ma znaczenia dla wyjaśnienia istotnych dla danej sprawy okoliczności, np. czy oskarżony nie popełnił innego przestępstwa, takiego jak narażenie na niebezpieczeństwo zakażenia HIV); • ściganie karne osób prostytuujących się (sex workers) zakażonych HIV. Brak zgody na nieludzkie i poniżające traktowanie: • izolacja, np. więźniów z HIV; • zmuszanie do udziału w badaniach leków i innych próbach medycznych bez uzyskania świadomej zgody; • wykorzystywanie fizyczne, emocjonalne i psychiczne kobiet z HIV. Prawo do prywatności (przykład naruszenia): • brak poufności, ujawnienie wyniku testu bez zgody osoby poddającej się badaniu; Ciąg dalszy na drugiej stronie • obowiązkowe ujawnianie służbom medycznym stwierdzonych przypadków zakażenia HIV; • dochodzenie prowadzone przez pracowników stacji sanitarno-epidemiologicznych bez zgody, a czasem także wiedzy osób, których dotyczy; • przymusowe badania w kierunku HIV noworodków. Wolność stowarzyszania (przykład naruszenia): • delegalizacja organizacji zrzeszających osoby narażone na zakażenie HIV lub zakażone HIV. Prawo do informacji (przykład naruszenia): • brak dostępu do zrozumiałej informacji, umożliwiającej podejmowanie świadomych wyborów. Schronienie, ubezpieczenia społeczne, mieszkanie (przykład naruszenia): • odmowa dostępu do pomocy społecznej i mieszkania; • usuwanie dzierżawców przez właścicieli z powodu zakażenia HIV. Prawo do swobodnego wyboru i utrzymania pracy oraz prawo do zabezpieczenia społecznego (przykład naruszenia): • zwalnianie z pracy lub dyskryminacja w miejscu pracy; • niepełne ubezpieczenie lub jego brak; • testy w kierunku HIV jako warunek zatrudnienia. Poradnik kobiety żyjącej z HIV , ICW, Unit 6, Building I, Canonbury Yard, 190a New North Road, London N I 7Bj, UK Źródła wsparcia (lista przydatnych organizacji) Znajdziecie tutaj kilka polskich oraz międzynarodowych organizacji zajmujących się HIV/AIDS, w których można znaleźć pomoc. Istnieje o wiele więcej lokalnych organizacji, w tym krajowych i lokalnych grup i organizacji dla kobiet żyjących z HIV/ AIDS. Możesz otrzymać ich nazwy i adresy w najbliższej organizacji zajmującej się HIV/AIDS, kontaktując się z jedną z międzynarodowych lub regionalnych organizacji. Znajdziesz również tutaj listę Kontaktów ICW. ORGANIZACJE POLSKIE Poniżej podaliśmy tylko kilka adresów niektórych organizacji zapewniających wsparcie osobom żyjącym z HIV. Więcej informacji możesz uzyskać na stronie Krajowego Centrum ds. AIDS http://www.aids.gov. pl/?page=wspolpraca&act=no-gov oraz na stronach poszczególnych organizacji wymienionych niżej. Adresy punktów konsultacyjnodiagnostycznych, gdzie można anonimowo i bezpłatnie wykonać test w kierunku HIV: http://www.aids.gov.pl/index. php?page=testy Telefony zaufania oraz poradnie internetowe • • • • Internetowa poradnia ds. HIV/AIDS: http://www.poradnia-ds-hiv-aids. kki.pl Całodobowy telefon zaufania (22) 692 82 26. Stałe dyżury we wtorki i czwartki pełnią lekarze i psycholodzy Telefon Informacyjny dla osób żyjących z HIV/AIDS i ich bliskich: 22 844 77 10 - od poniedziałku do piątku od 10.00 do 17.00. Telefon „AIDS – zielona linia”: (22) 621 33 67 . Telefon czynny jest w poniedziałki i środy od godz. 13:00 do 19:00 oraz we wtorki, czwartki i piątki w godzinach od 10:00 do 16:00. Stałe dyżury pełnią lekarz - psychiatra z wieloletnią praktyką w pracy z chorymi na AIDS oraz osoba zakażona HIV. Organizacje realizujące specjalistyczne programy dla kobiet żyjących z HIV Stowarzyszenie Wolontariuszy Wobec AIDS “Bądź z Nami” ul. Tamka 37/56 00-355 Warszawa tel. 022 826 42 47 www.swwaids.free.ngo.pl e-mail: [email protected]; [email protected] Stowarzyszenie prowadzi programy: telefon informacyjno - konsultacyjny dla kobiet żyjących z HIV 022 692 84 40 - czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 10:0017:00, telefon interwencyjny – 0515284913 lub 0691530021Ewa: grupy wsparcia, terapia, zajęcia rehabilitacyjne, zajęcia psychoterapeutyczne, warsztaty wyjazdowe, wspólne spędzanie czasu - dla par żyjących z HIV; wykłady, terapia, sesje rodzinne, zajęcia warsztatowe, grupy wsparcia. Ośrodek Readaptacji Stowarzyszenia Solidarni “PLUS” EKO “Szkoła Życia” w Wandzinie Wandzin, 77-323 Polnica Adres do korespondencji: Wandzin, skrytka pocztowa 7 77-300 Człuchów tel./fax.: 48 59 8323413 e-mail: [email protected] http://www.ekosz.republika.pl/ Realizacja programu dla kobiet w ciąży i matek żyjących z HIV. Inne organizacje, które zapewniają wsparcie osobom żyjącym z HIV Agenda Ministra Zdrowia Krajowe Centrum ds. AIDS ul. Samsonowska 1 02-829 Warszawa tel: 48 22 641 83 01, 641 07 05, 641 33 36 fax: 48 22 641 21 90 e-mail: [email protected] www.aids.gov.pl/ 10 Arkusz informacji Organizacje pozarządowe Fundacja Pomorski Dom Nadziei ul. Rzączyńskiego 1b/18 80-041 Gdańsk tel: 48 58 306 75 36; fax: 48 58 554 35 99 tel. kom: 48 504 248 350 www.domnadziei.org.pl/ Krakowskie Towarzystwo Pomocy Uzależnionym ul. Św. Katarzyny 3 31-063 Kraków woj. małopolskie tel: 48 12 430 59 64; fax: 48 12 430 59 64 e-mail: [email protected], [email protected] www.ktpu.krakow.pl Ogólnopolska Sieć Osób Żyjących z HIV/AIDS “Sieć Plus” ul. Modzelewskiego 63 02-679 Warszawa tel. 48 22 844 77 10, fax: 48 22 854 03 10 e-mail: [email protected] www.netplus.org.pl Adres do korespondencji: Stowarzyszenie “Sieć Plus”, Box nr 20, 02-671 Warszawa 108 Polska Fundacja Pomocy Humanitarnej “Res Humanae” ul. Piękna 64 a 00-672 Warszawa woj. mazowieckie tel: 48 22 626 86 59 e-mail: [email protected] www.reshumanae.neostrada.pl Społeczny Komitet ds. AIDS - SKA Centrum Szkoleniowe ul. Roentgena 5 lok. 36 02-781 Warszawa tel: 48 22 546 30 36 fax: 48 22 643 91 87 Program SKA Street ul. Wspólna 65A oficyna III piętro 00-687 Warszawa e-mail: offi[email protected] www.skaids.org Stowarzyszenie Wolontariuszy na Rzecz Dzieci “Mały Książe” ul. Kamionkowska 49/15 03-812 Warszawa, tel: 48 22 810 08 13 e-mail: [email protected] www.dziecizaids.pl Ciąg dalszy na drugiej stronie Stowarzyszenie Wolontariuszy “Razem Wobec AIDS” ul. Wita Stwosza 73/11 80-308 Gdańsk tel: 48 58 554 29 35, fax: 48 58 554 29 35 e-mail: [email protected] Stowarzyszenie Wolontariuszy Wspierające Osoby Żyjące z HIV i Chore na AIDS “DA DU” ul. Broniewskiego 12 71-460 Szczecin tel: 48 91 454 24 50 e-mail: [email protected] ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE International Community of Women Living with HIV/AIDS (ICW) 2C Leroy House, 436 Essex Road London N1 3QP, Wielka Brytania tel: 44 (0)20 7704 0606 fax: 44 (0)20 7704 8070 e-mail: [email protected] www.icw.org Global Network of People Living with HIV/AIDS (GNP+) PO Box 11726 1001 GS Amsterdam, Holandia tel: 31 20 423 4114 fax: 31 20 423 4224 e-mail: [email protected] www.hivnet.ch.gnp International Network of Sex Work Projects c/o Healthlink, Farringdon Point, 29-35 Farringdon Road, London EC1M 3JB, Wielka Brytania tel: 44 (0)20 7242 0606 fax: 44 (0)20 7242 0041 e-mail: [email protected] International Council of AIDS Service Organisations (ICASO) 399 Church Street, Toronto N5B 2J6, Canada tel: 14 16 340 2437 fax: 14 16 340 8224 e-mail: [email protected] EUROPA European Network of Positive People (Euro-NP+) c/o Ian Kramer UK Coalition of People Living with HIV/AIDS 250 Kennington Lane London SE11 5RD, Wielka Brytania tel: 44 (0)20 7564 2180 fax: 44 (0)20 7564 2140 email: [email protected] European Council of AIDS Service Organisations (EUROCASO) CH-1421 Fontaines s/Grendson, Szwajcaria tel: 41 24 436 2663 fax: 41 24 436 2663 email: [email protected] European AIDS Treatment Group (EATG) Place Raymond Blyckaert, 13 B-1050 Brussels, Belgia tel: 32 2 644 42 10 fax: 32 2 644 33 07 e-mail: offi[email protected] www.eatg.org ADRESY INTERNETOWE (w języku polskim) Polskie Towarzystwo Naukowe AIDS http://www.ptnaids.info/aktualnosci. php?lang=pl ADRESY INTERNETOWE (w języku angielskim) National AIDS Manual http://www.aidsmap.com SEA-AIDS e-mail: [email protected] Intaids http://www.hivnet.ch:8000/intaids/tdm The Body http://www.thebody.com I-Base http://www.i-base.info/ POZ Magazine (Health, Live & HIV) http://www.poz.com/ PRZYDATNE PUBLIKACJE ”Żyć z wirusem… poradnik dla osób żyjących z HIV” red. Dorota Rogowska –Szadkowska, 2007. W poradniku zawarto praktyczne porady dla osób, u których wykryto zakażenie HIV, jak sobie radzić w życiu codziennym z tym faktem. Oprócz porad medycznych, psychologicznych, profilaktycznych, zamieszczono rozdział o roli rodziny w życiu osoby żyjącej z wirusem. Internetowa wersja poradnika: http://www.aids.gov.pl/ ?page=publikacje&act=a&str=3&id=114. Poradnik jest dostępny bezpłatnie w Krajowym Centrum ds. AIDS. Biuletyn “Monar na Bajzlu”, wydawany wspólnie przez Krakowskie Towarzystwo Pomocy Uzależnionym (KTPU) i Poradnie MONAR w Krakowie. Magazyn jest adresowany do dwóch grup odbiorców: osób używających narkotyków (przede wszystkim osoby uzależnione od opiatów przyjmowanych dożylnie, korzystające z programów wymiany igieł i strzykawek w całej Polsce); osób zawodowo bądź woluntarystycznie zajmujących się pracą z przyjmującymi narkotyki. Wersja internetowa jest dostępna na www.mnb.krakow.pl PRZYDATNE PUBLIKACJE (w języku angielskim) AIDS Treatment Update – ten newsletter, zredagowany prostym i jasnym językiem, dostarcza informacji na temat badań klinicznych oraz dostępnych terapii. Zawiera także dane na temat terapii, opieki i infekcji oportunistycznych. Cena: bezpłatny dla osób żyjących z HIV w Wielkiej Brytanii; £40 (brytyjskie organizacje wolontariackie); £60 (inne brytyjskie organizacje). W przypadku przesyłki do Unii Europejskiej, należy dodać £5, poza UE należy dodać £15. Dostępny poprzez: NAM, 16a Clapham Common Southside, London, SW4 7AB, Wielka Brytania e-mail: [email protected] (w języku polskim) Kontra - Biuletyn informacyjny Krajowego Centrum ds. AIDS Dostępny na stronie http://www. aids.gov.pl/files/kontra/Kontra_A3A4_nr3_calosc.pdf Poradnik kobiety żyjącej z HIV , ICW, Unit 6, Building I, Canonbury Yard, 190a New North Road, London N I 7Bj, UK Osobista historia życia z HIV w Polsce POCZĄTEK Test na obecność przeciwciał HIV zrobiono mi przy okazji jakiegoś pobytu w szpitalu. Było około 1989 roku, a ja brałam narkotyki od ładnych paru lat. W szpitalu znalazłam się z powodu przedawkowania. Nikt nie pytał mnie, czy zgadzam się na test, nikt mi też nie powiedział, że mam taki test robiony. Po prostu lekarz przyszedł do mnie i sucho oznajmił, że mam HIV. I około dwa lata życia przed sobą, pod warunkiem, że przestanę ćpać. Tyle. Uważam, że nikt nie ma prawa mówić nam, ile mamy życia przed sobą. Nikt nie ma takiej wiedzy. Ani lekarz, ani ksiądz. Być może w tamtych latach takie panowało przekonanie wśród lekarzy – dwa lata między samym zakażeniem HIV a AIDS, ale przecież każdego dnia coś może się zmienić w medycynie, a jak wiadomo, nadzieja umiera ostatnia i nie wolno nikomu próbować jej zabijać. Nie pamiętam, abym się szczególnie przejęła tą diagnozą. Dużo ludzi z mojego środowiska było zakażonych, mój chłopak również. Bardzo upraszczając, pomyślałam sobie wtedy, że nie mam po co leczyć się z uzależnienia, bo i tak za dwa lata umrę. Taka też jest mentalność narkomana, każdy pretekst jest dobry, żeby poużalać się trochę nad sobą i ćpać. Zresztą, może jestem niesprawiedliwa, ale szkoda mi tych dwóch lat, bo dopiero w 1991 roku poszłam się leczyć do ośrodka, czyli w czasie, kiedy według tamtego lekarza powinnam umierać. OŚRODEK Leczenie w ośrodku trwało dwa lata. W tym czasie przechodziłam różne załamania i doświadczałam wielu rozterek, ale raczej ich powodem było uzależnienie a nie zakażenie HIV. Ośrodek, w którym przechodziłam terapię, był nastawiony na leczenie ludzi seropozytywnych i przebywało w nim wielu pacjentów o takim statusie. Nie czułam się ani inna, ani gorsza. Nie czułam się też w żaden sposób chora. Szczerze mówiąc, od wielu lat nie czułam się taka zdrowa. Przytyłam, zaczęłam normalnie jeść, normalnie wyglądać – byłam trzeźwa! Miałam 25 lat, 10 lat ćpania za sobą, HIVa i czułam, że życie dopiero się zaczyna! Ten mój entuzjazm może wydać się niewiarygodny dla kogoś, kto nie zmierzył się z własnym uzależnieniem, ale nie odczuwałam żadnych ujemnych stron bycia osobą zakażoną, a pozbywałam się właśnie mojego największego problemu. Bez głodów, bez konieczności 11 Arkusz informacji 1 zdobywania pieniędzy na ćpanie, z dachem nad głową, z życzliwymi ludźmi dookoła - HIV nie wydawał mi się problemem. Pomimo wszystkich rzeczy, które wydarzyły się później, życie pokazało, że w pewnym sensie miałam rację. UCZUCIA Będąc trzeźwa, odczuwałam wiele rzeczy, które wcześniej mnie nie poruszały. Wiele emocji wcześniej zamrożonych przez narkotyki, ujawniało się na zewnątrz, wystarczyło poruszyć jedną strunę, a zaczynałam rezonować jak pudło gitary. Zakochałam się. On też był pacjentem - inteligentny, przystojny, z poczuciem humoru. I bez HIVa. Kończyłam już leczenie, kiedy zbliżyliśmy się do siebie. Dużo rozmawialiśmy o moim zakażeniu i właściwie to on zbijał moje argumenty, które wysuwałam na „nie”. Przekonywał mnie, że są różne formy seksu bezpieczniejsze, że prezerwatywa zabezpiecza w 100%, wydawał się wiedzieć więcej na ten temat niż ja. W tamtym okresie moja wiedza, jeśli chodzi o HIV, była mizerna. Coraz więcej czasu przebywaliśmy ze sobą, aż w końcu zostaliśmy parą. Wszystko wydawało się układać, skończyliśmy leczenie, zaczęłam pracować… i wtedy po raz pierwszy poczułam się gorsza z powodu HIV. Mój przyjaciel w rozmowie poinformował mnie, że wraca do swojego poprzedniego miejsca zamieszkania (mieszkaliśmy do tej pory w mieście, w którym był ośrodek). Na pytanie: „Co będzie z nami?”, odparł, że długo o tym myślał i nie może związać się ze mną. Chce założyć rodzinę, mieć dzieci, wspólnie z kimś się starzeć, a ze mną to raczej nie jest możliwe. Co czułam? Poczułam się wtedy bardzo podle - tak bardzo gorsza od innych kobiet, sama sobie nie dawałam prawa do macierzyństwa, byłam taka... wybrakowana. Jego decyzję uważałam za usprawiedliwioną, co dziś wydaje się bardzo głupie z mojej strony. Oczywiście nie odmawiam nikomu prawa do lęku, sama boję się wielu rzeczy. Ale rozmawialiśmy przecież wcześniej na ten temat, to on przekonywał mnie, że może być miedzy nami normalnie! I wydawało mi się, że było... Najwyraźniej jednak, w oczach tego człowieka, mogłam być partnerką na jakiś czas, ale nie na życie. Opisuję dość szczegółowo relacje między nami, ponieważ po latach wydają mi się bardzo istotne dla mojego rozwoju jako kobiety seropozytywnej. Oczywiście, nie każdy związek musi przetrwać. Ludzie rozstają się z różnych przyczyn: po czasie „wychodzi” Ciąg dalszy na drugiej stronie niezgodność charakterów, mija pierwsza fascynacja itp. Gdyby powiedział po prostu: „to nie było to”, inaczej bym to przyjęła i inaczej bym się poczuła. Gdyby od razu uznał, że nie możemy wejść w relacje partnerskie, też bym to jakoś zniosła. Niestety, powiedział coś innego, a ja przy swoim poczuciu niższej wartości, zgodziłam się z nim, choć w pewien sposób czułam się oszukana. Takich ludzi jak mój były partner zapewne jest wielu. Ludzi, którzy nie liczą się z uczuciami innych, którzy mogą wykorzystywać, oszukiwać, a potem znaleźć zgrabne usprawiedliwienie dla siebie na „do widzenia”. Ja z mojej „lekcji życia” wyciągnęłam jednak pewną naukę - nie ode mnie zależy charakter innych, nie mam wpływu na to, jak ludzie usprawiedliwiają samych siebie, ale mam wpływ na to, co myślę o sobie samej i na to, co odczuwam. Nie HIV stanowi o mojej wartości. Oprócz tego, że mam HIV, mam jeszcze mnóstwo różnych innych zalet i wad. Cech, które czynią ze mnie kobietę niepowtarzalną i jedyną w swoim rodzaju. Osobę, która tak jak każdy człowiek, ma prawo być „tu i teraz”. Jeśli ktoś wykorzystuje moje zakażenie, aby usprawiedliwić siebie... cóż, przynajmniej mogę to zobaczyć, powiedzieć o tym jasno i nie czuć się gorszą z tego powodu. MACIERZYŃSTWO Nie planowałam posiadania dziecka, w ogóle nie myślałam o tym, że mogę zostać matką. Kiedy zorientowałam się, że jestem w ciąży, wpadłam w popłoch. Moja mama umarła, kiedy miałam 13 lat i wiem, jak to jest być półsierotą, a właściwie sierotą, bo mój ojciec alkoholik obowiązków rodzicielskich nie wypełniał. Zadawałam sobie pytania: „Co będzie, jak osierocę moje dziecko?”, „Czy będzie normalne?”, „Czy zapewnię mu wychowanie?”????? Nie było jeszcze wtedy żadnej procedury lekowej przy porodzie, nie było w ogóle leków... Bliscy i znajomi namawiali mnie na aborcję, ojciec dziecka też. W trzecim miesiącu ciąży odszedł ode mnie. Bardzo się bałam, a jednocześnie gdzieś w środku mnie rozwijało się życie! I właściwie nim świadomie coś postanowiłam, czułam, wiedziałam już, że urodzę. Niektórzy znajomi próbowali przekonać mnie, że nie mam prawa do takiej decyzji, bo mam HIV. Myślałam sobie wtedy: „To prawda, ale czy mam już położyć się do trumny i czekać na śmierć?”. Miałam wiele rozterek, ale wiedziałam, że mam prawo do macierzyństwa i nie dam się przekonać, że jest inaczej. W szpitalu, w którym miałam rodzić, kilka tygodni przed porodem zgłosiłam się do ordynatora i powiedziałam o swoim zakażeniu. Słyszałam, że było kilka takich przypadków, kiedy po informacji o zakażeniu pacjentki, porodówka odmówiła przyjęcia. Bałam się, żeby mnie to nie spotkało. Na szczęście lekarz zareagował jak człowiek, czyli tak, jak powinien i nie czynił mi żadnych trudności. Poród odbył się siłami natury i przebiegał prawidłowo. Urodziłam chłopca. Mogłabym dużo i długo pisać o tym cudzie, ale większość kobiet wie, jak to jest, a te, które nie wiedzą, być może będą miały niespodziankę. Jedynym „zgrzytem” była książeczka zdrowia dziecka, którą dostałam na odchodne. Na pierwszej stronie czerwonymi drukowanymi literami był wpis: „Matka zakażona wirusem HIV”. Na mój protest lekarz odparł, że „musiał” tak wpisać. To oczywiście nieprawda, nie musiał. Na dobrą sprawę nikt mi tam takiej diagnozy nie wystawił, a poza tym to była książeczka zdrowia mojego dziecka a nie moja. Nie miałam wtedy sił się z nim kłócić, po jakimś czasie „zgubiłam” ową książeczkę, a w wydanym mi duplikacie już takiego wpisu nie było. Z tego, co wiem, dziś nie ma już takich praktyk. Lekarze na ogół szanują tajemnicę lekarską. Ale mogą się zdarzyć różne inne przypadki, kiedy ktoś wykorzystując naszą niewiedzę na temat różnych procedur, będzie usiłował wmówić, że tak trzeba, że tak „musi”. Nauczyłam się w wypadkach, kiedy czegoś mi się odmawia z powodu mojego zakażenia (na przykład przyjęcia do stomatologa), prosić o odmowę na piśmie. I podanie nazwiska. Zazwyczaj to skutkuje i jakoś się dogaduję z lekarzem. Albo zdarza się, że w gabinecie, czy w szpitalu, po mojej informacji o seropozytywności, pada pytanie: ”Jak się pani zakaziła?”. Wiem, że odpowiedź: „brałam narkotyki”, wywoływała zazwyczaj reakcje typu: „Płaci pani za błędy młodości” - z czym, oczywiście, nie czułam się dobrze. Mogłabym wzbudzać współczucie mówiąc, że zakaził mnie partner, ale z poczuciem, że kłamię, też nie czułabym się najlepiej. Nauczyłam się odpowiadać pytaniem: „Czy ma to znaczenie dla mojego leczenia?”, lub np.: „Nie chcę o tym rozmawiać”. Bo przecież nie muszę. Nie muszę też mówić lekarzowi o swoim zakażeniu, ale w sytuacji, kiedy jest to istotne dla leczenia, mówię, bo w końcu to moje zdrowie jest najważniejsze. Ale miało być o macierzyństwie. Na informację, czy dziecko jest seroujemne, czekałam półtora roku. Nie było wtedy badań PCR, potem robiono je tylko w Warszawie, a ja nie miałam możliwości pojechania do stolicy. Robiono mu zatem tylko badania na antyciała HIV i te ciągle się utrzymywały. Miałam świadomość, że to nie musi oznaczać zakażenia, że mogą to być przeciwciała ode mnie, ale pewności nie miałam. Dopiero po półtora roku „zgubił” przeciwciała i wiedziałam, że nie jest zakażony HIV. Przejdź do kolejnego arkusza nr 11.2 Osobista historia życia z HIV w Polsce Ciąg dalszy Teraz badania dziecka odbywają się prawie natychmiast i bardzo szybko rodzice znają status serologiczny swojego potomka. Oszczędza to im wiele nerwów i niepewności, poza tym leki antyretrowirusowe sprowadzają ryzyko przeniesienia HIV na dziecko do miejsc po przecinku. Był taki czas w moim życiu, kiedy pisałam pamiętnik dla syna, tak w razie mojej śmierci, żeby mógł w ten sposób poznać swoją matkę i nabyć wiedzę o swoim dzieciństwie. Zaginął mi podczas przeprowadzki, czego bardzo żałuję, bo fajne rzeczy tam zapisywałam z jego pierwszych lat życia. Teraz już się nie wygłupiam, moje dziecko ma 13 lat i wolę z nim porozmawiać. Poza tym, im dłużej żyję, tym ważniejsze wydaje mi się pytanie, nie –„ILE”, ale „JAK”? Powiedziałam mu o tym, że jestem zakażona HIV, wie też, że brałam narkotyki. Wyjawienie mu tego, nie było dla mnie łatwą decyzją, ale wiedziałam, że czas najwyższy, abym mu o tym powiedziała. Widział, że biorę leki, czasem pytał, na co one dokładnie są i było tylko kwestią czasu, aby w dobie internetu dowiedział się tego samodzielnie. Wolałam więc sama wyjaśnić mu wszystko i porozmawiać na ten temat. Poza tym wydaje mi się, że im później, tym byłoby mi trudniej. Zorganizowałyśmy w stowarzyszeniu warsztaty z psychologiem pt. „Powiedz mi, mamo”. W zasadzie, miały one być o tym, jak rozmawiać z dzieckiem o jego zakażeniu HIV, ale i tak sprowadzało się to do tego, że najpierw należałoby powiedzieć o sobie i swojej seropozytywności. Dużo wtedy skorzystałam, miałam szansę porozmawiać z innymi matkami, dowiedzieć się, co sądzą na ten temat. Nie wszystkie się ze mną zgadzały, ale i tak chyba lepiej być przygotowanym na taka rozmowę, niż potem, kiedy dziecko zapyta, udawać tzw. „greka”. Wyczekałam na okazję, kiedy byliśmy sami, wiadomo było, że nikt nam nie przeszkodzi i po prostu wyznałam, że chciałabym mu o czymś powiedzieć, na pytanie: „O czym?”, odparłam: „O tym, że jestem zakażona wirusem HIV”. Piszę: „po prostu”, ale nic nie było proste. Głos mi się trząsł, bałam się jego reakcji okropnie. Najbardziej chyba tego, że zacznie się obawiać o moje życie i zepsuję mu tym samym dzieciństwo. To była trudna rozmowa, nie ukrywam, moje dziecko było w szoku. HIV nie kojarzy się z wirusem zwykłych ludzi, wiele osób myśli o ludziach zakażonych jak o marginesie społecznym. Syn chyba tak właśnie rozumował. Każda inna choroba jest po prostu chorobą. Można mieć wirusa HCV, którym o wiele łatwiej się zakazić 11 Arkusz informacji i nikt nie pomyśli wtedy o tobie jak o kimś gorszym, a HIV często wywołuje takie reakcje. To oczywiście niesprawiedliwe i dyskryminujące. To i wiele innych rzeczy starałam się mu wyjaśnić, co podczas jednej rozmowy było niewykonalne. Zostawiłam mu „otwartą furtkę”, powiedziałam, że w razie jakichkolwiek pytań, wątpliwości, może zawsze przyjść i się dowiedzieć. No i pytał prawie bez przerwy przez około tydzień, a potem widocznie przyzwyczaił się do myśli o seropozytywnej mamie i temat mu się znudził. Wiedziałam, że już jest dobrze w momencie, kiedy usiłował wydębić ode mnie na „chipsy” i zaczął użalać się nad sobą, żeby wzbudzić moje współczucie: „mam piegi, psa- głupka i mamę zakażoną HIV”. Skoro potrafił powiedzieć to tak zwyczajnie i żartować z tego nawet, to chyba nie zepsułam mu tego dzieciństwa tak bardzo. Jeśli chodzi o narkotyki, starałam się wytłumaczyć synowi, czym jest uzależnienie, jak bardzo groźna i podstępna jest ta choroba. Dużo pytał, starałam się odpowiadać uczciwie i jednocześnie nie rozbudzać niezdrowej ciekawości. Czasem jeszcze ma pytania, dzięki mojej wiedzy mogę korygować różne rewelacje, które usłyszy od kolegów ze szkoły. Nie jest to temat tabu w naszym domu, podobnie zresztą jak HIV. Dzięki temu, że syn zna mój status serologiczny, odniosłam jeszcze jedna korzyść. Czasem jeżdżę na spotkania kobiet zakażonych wirusem HIV. W większości są to miłe, mądre i wesołe dziewczyny. Nasze spotkania maja niepowtarzalną atmosferę i specyficzny klimat. Jako że jest wprowadzony w temat, mogę czasami zabierać syna ze sobą. Bardzo chętnie jeździ ze mną i lubi moje koleżanki. Nie zawsze mam możliwość zostawienia go pod czyjąś opieką, więc dla mnie jest to duża wygoda. A moje dziecko poszerza swoje horyzonty i chcąc nie chcąc, posiadło dużą wiedzę o HIV i ludziach, którzy mają tego wirusa. Nawet żartował po pogadance na temat HIV/AIDS w szkole, że wie więcej niż nauczycielka. Staram się wychowywać mojego syna jak najlepiej, wychodzi mi to różnie. Mam jednak nadzieję, że jest i będzie szczęśliwym człowiekiem. Kocham go bardzo i wiem, że macierzyństwo to najlepsze, co mi się w życiu przytrafiło. LECZENIE Kiedy stwierdzono u mnie zakażenie wirusem HIV, nie były dostępne żadne terapie lekowe. Dziecko też rodziłam bez ochrony leków. Robienie sobie badań na poziom limfocytów CD4, było dość przygnębiające, służyło w zasadzie tylko temu, aby sprawdzić, w jakim stanie jest system immunologiczny. Kiedy okazywało Ciąg dalszy na drugiej stronie 2 się, że w kiepskim, nic właściwie nie można było zrobić. Może tylko modlić się o zdrowie. Kolejny raz miałam szczęście, bo przez siedem lat właściwie nic poważnego nie działo się z moim zdrowiem. Rzadko chorowałam, a jeśli już, to zwyczajnie, tak jak każdy - przeziębienie, nawet nie grypa. W 1996 roku mój lekarz zaproponował mi wejście na terapię lekową. Miałam wtedy kłopoty skórne - egzema, łojotokowe zapalenie skóry, trudno to się leczyło, dermatolodzy zmieniali mi różne maści, a ja smarowałam się nimi, z dość mizernym zresztą skutkiem. Z jednej strony cieszyłam się, że są leki antyretrowirusowe i jest jakaś możliwość leczenia, z drugiej zaś bardzo się bałam. Ulotkę, na której wymieniono skutki uboczne leków, przeczytałam raz, potem starałam się już tego nie czytać. Oczywiście rozpoczęłam leczenie, CD4 miałam wtedy na poziomie nieco poniżej 100 jednostek. Hmmmm, łatwo nie było. Garść ogromnych piguł, trzy razy dziennie. Najgorsze jednak było to, że na początku terapia antyretrowirusowa zdaje się jakby odwrotnością zwykłego leczenia. Normalnie człowiek choruje, idzie do apteki, kupuje leki i czuje się coraz lepiej. Leczenie ARV rozpoczyna się, żeby nie zachorować na AIDS. Kiedy system immunologiczny jest jeszcze sprawny. Dobrze jest posiadać jakąś wiedzę na temat leczenia, ponieważ może się zdarzyć, że zaczynając terapię, czujemy się dobrze, a po lekach - wręcz przeciwnie. To nie jest sygnał, że leczenie nam nie służy, ale może to oznaczać, że trzeba zmienić leki, najlepiej porozmawiać o tym z lekarzem. Taki stan mija, doświadczyłam tego, teraz w zasadzie nie odczuwam ujemnych skutków terapii. A jestem na niej 11 lat. Jednym ze skutków ubocznych leczenia ARV, którego bardzo się boję, jest lipodystrofia. Niektórzy twierdzą, że nieważne, jak się wygląda, ważne, że się nie choruje. Oczywiście, to ważne, ale wygląd jest równie istotny dla samopoczucia i życia w społeczeństwie. Starając się jakoś temu zaradzić, po prostu obserwuję siebie i kiedy zauważyłam pierwsze zmiany w rozmieszczeniu tkanki tłuszczowej, poprosiłam lekarza o zmianę leków. Poskutkowało. Teraz CD4 mam na poziomie powyżej 500 jednostek, wiremię niewykrywalną i od lat mi się taka utrzymuje. SZACUNEK I AKCEPTACJA Nie jestem dumna z tego, że brałam narkotyki, raczej odwrotnie. Jest to cześć mojego życia, część, która już minęła. Przeszłości nie da się zmienić. Na początku, po skończeniu leczenia w ośrodku, starałam się wykreślić, wymazać z pamięci cały okres mojego uzależnienia. HIV był dla mnie wtedy niczym piętno. Był tym, co łączyło mnie z moim dawnym życiem i nie pozwalało o sobie zapomnieć. Gdzieś w głębi siebie czułam się winna, tak jakbym „zasłużyła” sobie na zakażenie. Z takim przekonaniem ciężko jest żyć, zachować szacunek dla siebie i nie pozwolić innym ludziom źle się traktować. Dopiero później zrozumiałam, że nie ma mojej winy w tym, że jestem seropozytywna. Nie obwiniam też innych o swoje uzależnienie i zakażenie. Ciąg różnych zdarzeń w moim życiu sprawił, że było ono właśnie takie. Popełniałam błędy. Wszyscy je popełniamy. Nie ma na świecie człowieka, który przeżył swoje życie, nie popełniwszy żadnego błędu. Na błędach się uczymy. Chodzimy do spowiedzi, wyznajemy swoje grzechy kapłanowi i dostajemy rozgrzeszenie. Czasem jest tak, że nie da się naprawić swojej pomyłki. Wtedy pozostaje wybaczyć ją sobie. Rozgrzeszyć się. Kiedy dojrzałam do tego, aby przebaczyć, spojrzałam zupełnie inaczej na swoje uzależnienie, zakażenie HIV i w ogóle na siebie samą. Nie muszę wymazywać z pamięci mojego brania narkotyków i udawać sama przed sobą, że to się w ogóle nie wydarzyło. Dziesięć lat ćpania - to nie był najszczęśliwszy okres mojego życia, ale jest częścią mnie. To między innymi te lata ukształtowały człowieka, jakim jestem teraz. Aby zaakceptować siebie w całości, musiałam pogodzić się z przeszłością i przebaczyć ją sobie. Nie mam już poczucia winy z powodu zakażenia HIV. Jeśli jestem „sama sobie winna”, to nie w większym stopniu, niż palacz papierosów winien jest zachorowania na raka płuc, czy kobieta, która nie badała sobie piersi, a zachorowała na raka sutka i przeszła amputację, czy ktoś, kto nie robi sobie badań okresowych i przez to nie wie o jakiejś swojej chorobie, albo ktoś, kto tłumi ból lekami przeciwbólowymi, bo nie ma czasu iść do lekarza i pozwala w ten sposób rozwinąć się chorobie. Gdyby przyjrzeć się historii chorób różnych osób, to pewnie by się okazało, że w większości przypadków ludzie „sami są sobie winni”. Nikt nie powie człowiekowi, który z upodobaniem się opalał i nie zwracał uwagi na zmiany skórne, że sam jest winien zachorowania na czerniaka. Jeśli nawet tak ktoś pomyśli, to zachowa tę refleksję dla siebie i raczej okaże współczucie, zamiast wyrazić swoją dezaprobatę. Przejdź do kolejnego arkusza nr 11.3 Osobista historia życia z HIV w Polsce Ciąg dalszy Czemu więc niektórzy tak szybko osądzają, winią i wręcz potępiają osoby seropozytywne? Dlaczego po informacji o zakażeniu HIV, personel medyczny często interesuje się, jak do tego doszło? I nie jest im ta wiedza potrzebna do leczenia, chcą po prostu zaspokoić swoją ciekawość, wydać osąd i zaszufladkować pacjenta. Narkoman, gej, prostytutka, ewentualnie może jeszcze kierowca tira. Często odpowiedź na takie pytanie nie jest łatwa, może wiązać się z bardzo osobistymi obszarami. Ja już nie daję się zaskoczyć i jeśli nie ma uzasadnienia medycznego dla czyjejś ciekawości, nie odpowiadam. Kolejnym terminem, jakim często posługują się lekarze, jest stwierdzenie, że trzeba się „przyznawać” do swojego zakażenia. Pomijając już to, że nie trzeba, ponieważ to lekarz ma obowiązek bezpiecznie, z zasadami zachowania higieny i sterylności przyjmować swoich pacjentów, to co właściwie znaczy: „przyznawać się”? Przyznać się może przestępca, zeznając w sądzie, ja mogę poinformować o swoim stanie zdrowia! Przekonałam się też, że myślenie stereotypami i właśnie szufladkowanie pacjentów jest wręcz niebezpieczne. Przebywałam kiedyś w szpitalu z powodu ciąży zagrożonej. Poinformowałam lekarza o swoim statusie serologicznym i powiedziałam, w jaki sposób się zakaziłam. Miałam bardzo silne krwawienia cały czas, a okresowo nawet krwotoki. Z dnia na dzień czułam się coraz słabsza, nie mogłam wstawać z łóżka, kręciło mi się w głowie, miałam omdlenia. Personel patrzył na mnie jakoś dziwnie, z naganą nawet. Codziennie mówiłam lekarzowi podczas wizyty, jak się czuję. I nic. Dopiero, kiedy byłam już całkiem bez sił i zemdlałam w nocy, idąc do łazienki, zawieziono mnie na wózku do gabinetu lekarskiego. A Pan Doktor zapytał, jakie narkotyki brałam! Dopiero, gdy zaczęłam protestować i tłumaczyć, że nie biorę narkotyków, (co zostało przyjęte z niedowierzaniem), pobrano mi krew do badań. Okazało się, że mam bardzo silną anemię z powodu krwotoków, a lekarze tłumaczyli sobie mój stan zamroczeniem narkotykowym! Cóż, jak już pisałam, rzadko mam znaczący wpływ na czyjeś dyskryminujące, czy stygmatyzujące zachowanie. Świata pewnie nie zmienię. Z czasem sam się będzie zmieniał, mam nadzieję - na lepsze. Mogę jednak wpływać na małą cząstkę tego świata – moje życie, moja rodzinę, tych, którzy mnie otaczają. Nie dać się dyskryminować, szanować siebie i innych, mieć wiarę i nadzieję. Dużo się śmiać, każdego dnia wynajdywać kolejny powód do radości. I dać sobie prawo do szczęścia. 11 Arkusz informacji 3 KONTAKTY MĘSKO – DAMSKIE Temat niełatwy dla kobiety seropozytywnej, która nie ma partnera. Oczywiście można żyć w pojedynkę i jest to w porządku, jeśli właśnie taki jest mój wybór. Jednak według mnie nie ma nic złego w dążeniu do założenia rodziny, pomimo zakażenia HIV. Powstaje pytanie, kiedy i jak powiedzieć o swoim statusie serologicznym. Hmmm... Pomimo 18-stoletniego stażu życia z wirusem, nie mam gotowej „recepty”. Powiedziałabym, że nie za wcześnie, może się okazać bowiem po kilku spotkaniach, że to nie TEN mężczyzna i wcale nie chcemy, aby posiadał taką informację o nas. Na pewno PRZED seksem, a nie PO. Uważam, że nie wolno decydować za kogoś i stawiać go w sytuacji dokonanej. Pozostawiając, być może przyszłemu partnerowi, wybór, okazujemy szacunek zarówno jemu, jak i sobie. A poza tym gdyby prezerwatywa pękła, czy zsunęła się, jak WTEDY o tym powiedzieć? Na pewno byłoby to nieporównywalnie trudniejsze. A nawet, jeśli nie wydarzyłaby się żadna „wpadka”, czułabym się nieuczciwa, zresztą zupełnie słusznie. Zadawałabym sobie pewnie pytanie: „czy byłoby tak, gdyby WIEDZIAŁ????”. I wszelkie domysły na ten temat zapewne godziłyby w moje poczucie wartości, nie mówiąc już o stresie, jaki by temu towarzyszył. Na pewno lepiej sobie tego oszczędzić. Pisząc o partnerstwie, świadomie nie wymieniłam odpowiedzialności karnej, jaka ciąży na osobach seropozytywnych. Jest taki artykuł, który mówi:, „kto świadomie naraża na zakażenie wirusem HIV, podlega karze...”, niestety nie pamiętam jakiej. To paragraf pierwszy, a drugi tego samego artykułu brzmi mniej więcej tak: „kto świadomie naraża na zakażenie chorobą zakaźną, nieuleczalną, realnie zagrażającą utratą życia, podlega karze...” - też nie pamiętam jakiej, ale mniejszej niż ta, o której mówi paragraf pierwszy. Dla mnie jest to przykład dyskryminacji ludzi zakażonych i demonizowanie wirusa HIV, który może prowadzić (piszę: „może”, ponieważ leki antyretrowirusowe sprawiły, że wcale nie musi) do choroby nieuleczalnej i realnie zagrażającej utratą życia. Ni mniej, ni więcej. Moim zdaniem paragraf pierwszy jest stygmatyzacją i niczym więcej. Pozostaje pytanie: „jak powiedzieć o swoim zakażeniu?” Myślę, że normalnie i po prostu. Oczywiście, przekazywanie takiej informacji to duże napięcie. Nie jest to wiadomość typu: „wiesz tak naprawdę, to jestem blondynką, tylko farbuję sobie włosy na rudo”. Ciężar gatunkowy tego przekazu jest zupełnie inny. Być może potrzebny będzie czas, aby sobie to przyswoić, Ciąg dalszy na drugiej stronie może się też zdarzyć, że ten ktoś nie będzie potrafił zaakceptować mojego zakażenia. Odrzucenie nigdy nie jest przyjemne. Staram się wtedy pamiętać, że to jego strach i obawa i być może brak wiedzy na temat wirusa HIV. Trudno, każdy ma prawo do własnych decyzji. HIV jest częścią mnie, tak jak piegi na nosie, okulary, czy chude nogi. Jeśli ktoś nie jest w stanie tego przyjąć, lepiej wiedzieć o tym wcześniej - tak myślę. Ważne jest to, co sama sądzę na swój temat. Będąc kiedyś na warsztatach dla kobiet, usłyszałam wypowiedź, która wręcz przejęła mnie zgrozą: „Hifola żaden facet nie będzie chciał”. To stwierdzenie wciąż napawa mnie głębokim smutkiem. Parafrazując to zdanie, powiedziałabym, że nikt nie będzie chciał kobiety, która w ten sposób o sobie myśli. Jeśli nie znajdę w sobie akceptacji, jak mogę chcieć znaleźć ją u kogoś? W ten sposób znów dochodzę do konkluzji, że wszelkie kontakty ze światem zaczynają się od dobrego kontaktu z samą sobą i ze swoją kobiecością. SIŁA Życie miewa swoje wzloty i upadki. Życie z wirusem HIV może mieć tych upadków więcej. Co daje mi siłę w moim życiu z wirusem? Pewien człowiek, niezmiernie dumny Z trawnika w swoim ogrodzie, zauważył nagle, Że na tym trawniku wyrosło Mnóstwo mleczy. I choć próbował wszelkich sposobów, Żeby się ich pozbyć Nie potrafił zapobiec temu, Bo stały się prawdziwą plagą. Wreszcie napisał do ministra rolnictwa Donosząc o wszelkich usiłowaniach, Jakie był podejmował i zakończył list Pytając:, „Co mogę zrobić?” Wkrótce nadeszła odpowiedź: „Radzimy panu nauczyć się je kochać” Dopóki walczyłam ze swoimi mleczami, nie potrafiłam dostrzec niczego innego. Dorosłam. Nie pokochałam, co prawda mleczy, ale zaakceptowałam je. Z trawnikiem, musiałam się pożegnać, ale za to, jaką piękną mam teraz łąkę!!!! Pamiętam mój pierwszy pobyt na zjeździe osób seropozytywnych. Ciężko było mi pojąć, że ci wszyscy roześmiani, roztańczeni ludzie są tacy jak ja. Rozmowy, w których mogłam powiedzieć o wszystkich rzeczach, o jakich do tej pory nie miałam z kim rozmawiać. To sprawiło, że zaczęłam patrzeć na swoje życie w odmienny sposób. Warsztaty, w których brałam udział wraz z innymi kobietami, gdzie mogłam się przyjrzeć sobie, podyskutować, czasem wylać parę łez, a czasem śmiać się tak, jak chyba nigdy przedtem. Wiara. Pewien prorok powiedział kiedyś: „za wszystko co było - dziękuję, na wszystko co będzie - tak”. To chyba największe wyznanie wiary, jakie znam. Ja nie dojrzałam jeszcze do takiej pokory, ale głęboko wierzę w sens wszystkiego, co nas otacza i tego, co się wydarza. Nawet, jeśli w danej chwili tego nie jestem w stanie pojąć. Słucham i czytam mądrych ludzi. Staram się nie przejmować rzeczami, na które nie mam wpływu, szkoda na to czasu i życia. Anthony De Mello napisał bajkę, którą szczególnie lubię i którą pozwolę sobie przytoczyć: Poradnik kobiety żyjącej z HIV , ICW, Unit 6, Building I, Canonbury Yard, 190a New North Road, London N I 7Bj, UK Regulacje prawne w Polsce Obowiązek poinformowania partnera o zakażeniu HIV Obowiązek poinformowania partnera o zakażeniu wynika przede wszystkim z tego, że narażenie kogoś na niebezpieczeństwo zakażenia HIV, stanowi przestępstwo z art. 161 § 1 Kodeksu Karnego. Sama regulacja prawna nie jest precyzyjna. Brakuje zwłaszcza jasnych kryteriów oceny, kiedy dochodzi do rzeczywistego i bezpośredniego narażenia na zakażenie. Jeżeli dodać do tego wszechobecny lęk przed AIDS i brak rzetelnej wiedzy o drogach i ryzyku przenoszenia HIV, obowiązek poinformowania partnera w tym przypadku leży przede wszystkim w interesie samej osoby zakażonej, która wypełniając go, nie narazi się na sankcje karne (przestępstwo narażenia na niebezpieczeństwo zakażenia HIV zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3). Co ważne, dla popełnienia tego przestępstwa nie jest konieczne rzeczywiste przeniesienie wirusa. Wystarczy samo stworzenie niebezpieczeństwa. 12 Arkusz informacji Sporządzanie testamentu Kwestie testamentów w prawie polskim reguluje Kodeks Cywilny. Z punktu widzenia ważności testamentu najistotniejsze znaczenie mają przepisy dotyczące formy sporządzenia testamentu (art. 949 – 955 Kodeksu Cywilnego), których podstawowe założenia zostały omówione w tekście poradnika. W dalszej części ustawa określa m.in. krąg osób, które nie mogą być świadkami przy oświadczeniu testamentu (art. 956-958), sposób powoływania spadkobierców w testamencie (art. 959-967), czy też inne klauzule, które spadkodawca może zamieścić w testamencie, takie jak zapis czy polecenie (art. 968985). Art. 161 § 1 Kodeksu Karnego § 1. Kto, wiedząc, że jest zarażony wirusem HIV, naraża bezpośrednio inną osobę na takie zarażenie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Poradnik kobiety żyjącej z HIV , ICW, Unit 6, Building I, Canonbury Yard, 190a New North Road, London N I 7Bj, UK
