Aleksander Puszkin „Jeździec miedziany”

Aleksander Puszkin „Jeździec miedziany” interpretacja utworu
Aleksander Puszkin żył w XIX wieku. Jest czołowym przedstawicielem
rosyjskiego romantyzmu. Rola jego twórczości w literaturze rosyjskiej
jest porównywana do roli Adama Mickiewicza (poeci pozostawali w
przyjaźni) dla literatury polskiej. Puszkin uważany jest za twórcę
rosyjskiego języka literackiego. Twórczość Aleksandra Puszkina
obejmuje satyryczne utwory wierszowane na tematy polityczne, liryki,
poemat dygresyjny, powieści a także poematy historyczne. Do tych
ostatnich należy „Jeździec miedziany”, jedno z wybitniejszych dzieł
pisarza, wydane w 1837 roku.
„Jeździec miedziany” jest zainspirowany Mickiewiczowskimi „Dziadami”,
a w szczególności „Ustępem” do trzeciej części. Tytuł nawiązuje do
rosyjskiego pomnika Piotra Wielkiego, który stoi w Petersburgu.
Puszkin zastanawia się nad rolę tego władcy dla rozwoju Petersburga.
Jednocześnie poeta podejmuje polemikę z mickiewiczowską wizją
Petersburga wyrażoną w III cz. „Dziadów”.
Poeta kreuje postać jeźdźca, pokazuje, że dzierży on władzę nad
miastem. To on strzeże porządku w Petersburgu, tak jak pomnik
dominuje nad przechodniami, tak jeździec (symbolicznie) dominuje nad
mieszkańcami:
„I wszędzie, dokąd, obłąkany,
Uciekał, gnany zmorą trwóg,
Tam Jeździec ścigał go Miedziany
I ciężko dudnił kopyt stuk”.
Warto wiedzieć, że w ówczesnej Rosji panował carski despotyzm.
Dzieło literackie mogło zaistnieć w obiegu wyłącznie po przejściu przez
cenzurę. Car Mikołaj I zakwestionował pewne partie tekstu poematu
„Jeździec miedziany”. Dopiero po wykonaniu stosownych poprawek
utwór został wydany, jednak pierwotna wersja, zgodna z wizją
Puszkina, została wydrukowana dopiero w 1919 roku.
„Jeździec miedziany” został przełożony na język polski przez Juliana
Tuwima w 1931 roku. Prawie wiek wcześniej, w 1843 roku, ukazało się
tłumaczenie poematu autorstwa Marcina Szymanowskiego, jednak był
to przekład prozą, a nie wierszem.